De Linkse Socialist nr. 300

Page 1

de Linkse

Socialist

2€

STEUN: 5 €

maandblad van de Linkse Socialistische Partij (LSP)  nummer 300  December 2010 - Januari 2011

België - Belgique PB 131, 1080 Molenbeek Sainctlette BC 4383 P2A6269 Afgiftekantoor 1081 Brussel 8 Ver. uitg. G. Cool, PB 131, 1080 Molenbeek Sainctelette

s t r i j d  s o l i d a r i t e i t  s o c i a l i sm e

door

Geert Cool

O

Groot-Brittannië: Op 10 november betogen 52.000 studenten in Londen tegen de verdriedubbeling van de inschrijvingsgelden tot 9.000 pond.

Duitsland: vier mobilisaties in een periode van 10 dagen in St uttgar t als reactie op een massaal prestigeproject om de spoorweginfrastructuur te herontwikkelen. Op 9 oktober waren er zelfs 150.000 betogers in een stad van 600.000 inwoners.

Ierland: Meer dan 30.000 st udenten protesteren i n D ubli n tegen de ve rdubbel i ng va n de i n sch r ijv i ngsgelden tot 3.000 euro aan de universiteiten

Frankrijk: Inmiddels acht stakingsdagen dit najaar met massale betogingen die miljoenen mensen op straat brachten tegen de pensioenhervormingen van de regering Sarkozy. 70% van de Fransen verklaarde zich solidair met de beweging. To be continued...

België: 100.000 arbeiders, met delegaties uit o.a. Frankrijk en Duitsland, betogen op 29 september in Brussel in het kader van de Europese actiedag.

Portugal: Op 29 september betoogden 50.000 mensen in Lissabon en 20.000 in Porto. Een algemene staking volgde op 24 november

veral in Europa gaan regeringen over tot een frontale aanval op de levensstandaard van de arbeiders en hun gezinnen. In België lopen we op dat vlak nog wat achter, vooral omdat we in het spoor van Duitsland konden profiteren van een beperkte groei. Maar ook daar komt een einde aan, de crisis zal onverbiddelijk opnieuw toeslaan en de volgende regering van dit land aanzetten tot besparingen. Voor de kapitalisten en grote bankiers is de crisis al voorbij, zij hebben hun winsten opnieuw veilig gesteld. De prijs hiervoor wordt afgeschoven op de gemeenschap, op de werkenden en hun gezinnen. Dat leidt tot een aanval op alle verworvenheden van de arbeidersbeweging. Onze arbeids- en loonvoorwaarden, openbare diennsten,... kortom onze levensstandaard wordt onder vuur genomen. En dat terwijl de rijksten nog nooit zo rijk zijn geweest. Het is noodzakelijk om het verzet tegen de besparingsplannen in de diverse Europese landen op te voeren en te versterken. De afgelopen weken en maanden waren er al veel grote betogingen (zie hiernaast). Maar deze mobilisaties volstonden nog niet om tot een andere politiek te komen. Voor de arbeidersbeweging komt het er op aan om haar eigen strijd in handen te nemen op zowel syndicaal als politiek vlak. De noodzaak van strijdbare en democratische vakbonden stelt zich, maar er is ook nood aan een eigen politiek instrument zodat de politici niet ongestoord verder kunnen gaan met het besparingsbeleid waarover ze het allemaal eens zijn. Bij het establishment is er een consensus over het feit dat wij de crisis moeten betalen. Wij aanvaarden deze consensus niet en willen bouwen aan een krachtsverhouding waarmee we de huidige politiek niet alleen betwisten, maar ook effectief stoppen. De Europese actiedag van 29 september was een goede aanzet, maar kreeg amper enig vervolg. De mobilisatie naar de geplande actiedag van de Europese vakbonden op 15 december werd beperkter opgevat. Af en toe eens betogen, volstaat niet. Er is nood aan een democratisch opgesteld actieplan om te bouwen aan een algemene staking op Europees niveau. Dat zou de kapitalisten raken waar het pijn doet: in de portemonnee. Door in heel Europa te staken, zou het verzet dat nu nog op nationaal vlak plaatsvindt op een grotere solidariteit kunnen rekenen. Waarop wachten de vakbonden om op de Europese actiedag van 15 december dat ordewoord te lanceren? Het besparingsbeleid gaat in tegen de belangen van de meerderheid van de bevolking, de arbeiders en hun gezinnen. Die meerderheid moet het heft in eigen handen beginnen nemen. Eens dat gebeurt, zijn de mogelijkheden voor echte verandering reëel. Door onze strijd te organiseren en te richten op een breuk met het failliete kapitalisme, kunnen we bouwen aan het noodzakelijke socialistische alternatief.

Griekenland: Zes algemene stakingen op minder dan een jaar, afgewisseld met mobilisaties in quasi alle sectoren van de economie. Op 15 december volgt een nieuwe algemene staking

Spanje: 10 miljoen stakende arbeiders en 1,4 miljoen betogers op 29 september, de Europese actiedag georganiseerd door het Europees Vakverbond (EVV).

De terugkeer van de witte woede p. 5

AFBEELDING

Italië: Meer dan 500.000 arbeiders en jongeren uit heel het land betoogden op 16 oktober in Rome. De demonstratie was georganiseerd door de FIOM, de vakbond van de metaalarbeiders.

Verslag van het 12de LSP-congres

AFBEELDING

p. 8-9

100 jaar geleden: de Mexicaanse revolutie p. 7

AFBEELDING

www.socialisme.be dls300.indd 1

23/11/2010 8:49:12


binnenland

de

Linkse Socialist

50 jaar na de algemene staking van 60-61

Welk programma voor verandering? Welke “structuurhervormingen”? 50 jaar na 60-61 door

LSP publiceert in de loop van december de Nederlandstalige versie van het boek van Gustave Dache over de staking van 1960-61. Gustave stond als arbeidersmilitant in de glassector in Charleroi in de frontlinie van deze staking. Hij brengt het relaas van de staking, maar trekt ook een aantal cruciale lessen. In het boek wordt ook uitgebreid ingegaan op de beperkingen van de linkerzijde in deze revolutionaire en opstandige algemene staking. Het boek is in november in het Frans verschenen en vanaf midden december is ook de Nederlandstalige versie beschikbaar. Je kan het boek van 350 pagina’s voor 15 euro verkrijgen. We organiseren in december en januari publieke bijeenkomsten waarop Gustave komt spreken over de staking en tegelijk zijn boek voorstelt. Er zijn dergelijke bijeenkomsten gepland in Brugge, Gent, Aalst, Antwerpen, Leuven, Brussel, Bergen, Charleroi, Wavre, Namen en Luik. Praktische details vind je op socialisme.be of telefonisch via 02/345 61 81.

Nicolas Croes

D

e afgelopen maanden bracht deze krant al twee dossiers in het kader van de 50ste verjaardag van de algemene staking van 1960-61. In oktober hadden we een dossier over de actualiteit van algemene stakingen, in november volgde een dossier over wat er 50 jaar geleden juist is gebeurd. In deze editie kijken we terug op de inhoudelijke discussie over verandering die 50 jaar geleden plaats vond en die nog steeds actueel is. Ook vandaag is het nodig om een anti-crisisprogramma uit te werken. Daarbij is het nuttig om eens te kijken naar het programma van “structuurhervormingen” dat in 1954 door het ABVV en in 1959 door de BSP (Belgische Socialistische Partij) werd aangenomen.

In de jaren 1950 kende de Belgische economie een periode van crisis. Na het einde van de Tweede Wereldoorlog investeerde de Belgische burgerij de winsten in de financiële sector en niet in de vernieuwing van het productie-apparaat of de ontwikkeling van nieuwe technologie (elektronica, chemie,...). De Belgische bedrijven waren hierdoor steeds minder competitief. Dat leidde nadien tot een reeks besparingsmaatregelen in de Eenheidswet, de wet die leidde tot de algemene staking van 1960-61. Het was in een reactie op deze crisis dat het ABVV een programma van structuurhervormingen naar voor bracht. Daarin werd onder meer gepleit voor het opzetten van een planbureau, een nationale raad van de energie, een nationale maatschappij voor de gas, een controlecommissie voor de distributie van petroleumproducenten, een hoge raad van de financiën,... en vooral een controle op de holdings (de grote bedrijven). Het probleem is natuurlijk dat

de term “controle” verschillende betekenissen kan hebben. Sommige zagen het als een nationalisatie van de grote bedrijven, anderen hielden het op een boekhoudkundig toezicht. De verschillende invullingen van het programma van structuurhervormingen zijn het resultaat van totaal verschillende politieke visies. Sommigen dachten dat de problemen van het Belgisch kapitalisme louter het resultaat waren van een slecht beheer van de economie door de holdings die hun eigen belangen boven het algemene belang stelden. Anderen stelden dat er geen “algemeen belang” kan zijn in een samenleving die verdeeld is in twee tegengestelde klassen met verschillende tegenstrijdige belangen, de arbeidersklasse die alle rijkdom creëert en de kapitalisten die zich deze rijkdom toeëigenen. Sommigen dachten met andere woorden dat het mogelijk was om het systeem te hervormen, anderen verdedigden de noodzaak van een revolutie waarbij de productiemiddelen (de sleu-

Crisis in de kerk houdt aan

telsectoren van de economie zoals de banken, energiesector,...) uit de handen van de kapitalisten worden genomen om democratisch te worden beheerd. Dat is waarom de meest bewuste militanten het hadden over de nood aan een antikapitalistisch programma van structuurhervormingen. Zij stelden dat het niet volstond om een bedrijf of een sector gewoon onder de controle van een kapitalistische overheid te plaatsen, dat zou weinig veranderen aan het beheer van dit bedrijf. Dit geldt vandaag nog steeds, denk maar aan de nationalisatie van verschillende grote banken na de ineenstorting van de financiële sector. Nationalisatie moet gebeuren onder de controle van de arbeiders met als doel om te komen tot een planning van de economie. Een dergelijk ordewoord kan niet worden omgetoverd tot een gewoon wetsvoorstel. Het was een programma waarmee de arbeidersmobilisatie kon worden versterkt, een manier om een krachtsverhouding op basis van strijd

op te bouwen. Het kon een programma zijn dat een brug vormde tussen de onmiddellijke behoeften van de arbeiders en de noodzaak om het kapitalisme omver te werpen en een socialistische samenleving te vestigen. Het is in deze zin dat LSP vandaag de nationalisatie van de volledige financiële sector onder arbeiderscontrole eist en zich niet beperkt tot de eis van een openbare bank, een eis die op zich de werkwijze van de financiële sector niet verandert. Het is ook waarom wij pleiten voor de vermindering van de arbeidsduur zonder loonverlies en met bijkomende aanwervingen als beste wijze om de strijd tegen de werkloosheid aan te gaan. Het is ook de reden waarom wij pleiten voor de nationalisatie van de bedrijven die tot collectieve ontslagen overgaan en ons niet beperken tot de eis van een wetsvoorstel dat de ontslagen verbiedt. De eisen die wij naar voor brengen gaan regelrecht in tegen de logica van het kapitalisme en geven aan het verzet

een oriëntatie om te gaan voor het collectiviseren van de productiemiddelen. We beperken ons niet tot een kritiek op het kapitalisme, maar koppelen dat meteen aan de strijd voor een socialistisch alternatief. Dat is de enige manier waarop de woede van de arbeiders en jongeren niet op een zijspoor van schijnoplossingen wordt gezet, maar wordt ingezet om effectief in te gaan tegen het huidige systeem van uitbuiting. Dit debat woedde ook in de aanloop naar de algemene staking van 1960-61. Het verwerpen van de revolutionaire weg, leidde ertoe dat de linkerzijde van het ABVV rond Renard de strijd op het zijspoor van het federalisme zette. Er werd gesteld dat het programma van structuurhervormingen in een Waals kader sneller zou kunnen worden doorgevoerd, gezien het gewicht van de BSP. Intussen is het duidelijk dat dit absoluut niet het geval is geweest. Het is niet mogelijk om het kapitalisme aan banden te leggen, we moeten het bestrijden en er komaf mee te maken.

Overstromingsramp leidt niet tot ander beleid

Aartsbisschop Léonard volhardt in de provocatie. Zelfs zijn woordvoerder heeft De overstromingsramp midden november was voorspeld door alle specialisten, alleen werd niets ondernomen om ze te voorhet opgegeven en nam ontslag. Léonard kwam eens te meer onder vuur te liggen komen. We worden integendeel gevraagd om er mee te leren leven. met zijn uitspraak dat aids een vorm van “immanente gerechtigheid” is. Dat verDe problemen zijn niet nieuw, zeker in de Denderstreek waren er al meermaals overstromingen. Maar om iets aan de probleoorzaakte een storm van protest waarop Léonard zijn standpunt “verduidelijkte”: men te doen, is er nood aan een ander beleid. Er is nood aan een ruimtelijke ordening die niet louter afgestemd is op de belangen hij had het enkel over aids als gevolg van “promiscue seksueel gedrag”. Op dat van de betonboeren die grote winsten maken met verkavelingen in overstromingsgebieden. Er is nood aan een rioleringbeleid vlak is er natuurlijk enige expertise in de kerk. In dat geval is aids een “logisch dat niet aan de winsthonger van de privé wordt overgelaten. Er is nood aan een beleid van publieke investeringen in waterafgevolg” van een “bewuste daad”. Vrij vertaald: eigen schuld, dikke bult. Waar voer (onder meer door de particuliere opvang van regenwater te verbeteren) en het onderhoud van beken en rivieren. wacht Leonard op om de vele kritiek tegenover de top die jarenlang kindermisDaar worden vandaag allemaal geen middelen voor vrij gemaakt. Er is geen geld voor. Intussen draaien wij voor de kosbruik in de doofpot heeft willen steken, te beschrijven als een vorm van imma- ten op door middel van verzekeringsbijdragen en de gemeenschapsmiddelen van het Rampenfonds. Deze overstromingsnente gerechtigheid? Dat zal al dichter bij de waarheid komen... ramp toont de noodzaak van een planmatige aanpak waarin de bescherming van de bevolking centraal staat.

dls300.indd 2

23/11/2010 8:49:16


Standpunt

www.socialisme.be december 2010 - januari 2011

ABVV moet niet op PS, SP.a en groenen rekenen

Welk progressief front tegen N-VA en Voka? door

E

Bart Vandersteene

ind oktober lanceerde het ABVV een campagne voor solidariteit en tegen nationalisme. Op zich een goede zaak, ook vakbonden moeten zich uitspreken over een politiek project. Maar de manier waarop ABVV-voorzitter De Leeuw de campagne verwoordde, zal ons helaas geen stap verder brengen in de bescherming van onze welvaartstaat. De Leeuw riep op tot een progressief front van SP.a en Groen! om een alternatief uit te werken voor N-VA. Beide partijen reageerden afwijzend op dit voorstel van het ABVV, zij hopen in een federale regering met N-VA te stappen en vonden de nota van De Wever die door het ABVV werd bekritiseerd een goede basis om verder over te onderhandelen. Ook de linkse socialisten lopen niet warm voor het ABVV-project, maar dan wel om andere redenen. Het is de zoveelste poging om het politieke status quo te bevestigen en de politieke keuze te beperken tot de bestaande traditionele partijen. In zijn editoriaal in Knack (27.10) gaf Rik Van Cauwelaert een belangrijk argument waarom we geen vertrouwen kunnen stellen in dit zogenaamde progressieve front: “Op het

congres van de christelijke vakbond stelde voorzitter Luc Cortebeeck de vraag: ‘Moeten we klakkeloos aanvaarden hoe men in Vlaanderen een werkgeversparadijs wil uitbouwen op een sociaal kerkhof?’ Wellicht waren De Leeuw en Cortebeeck voor langere tijd het land uit. Zo niet hadden zij zeker kennisgenomen van de lofuiting van VBO-voorzitter Leysen in een brochure van de Belgische-Japanse kamer van koophandel, aan het adres van België. Daarin beschreef Leysen België als een land met – dankzij de notionele-interestaftrek – de laagste reële vennootschapsbelasting ter wereld, en voor aanwerving en ontslag van werknemers een van de meest patroonsvriendelijke landen in Europa. Kortom: het werkgeversparadijs bestaat al, het heet België.” Volgens de ABVV-leiding moeten we dus beroep doen op diegenen die het werkgeversparadijs België creëerden om een nog fantastischer werkgeversparadijs Vlaanderen tegen te houden. SP.a en PS zijn de enige partijen die de afgelopen 20 jaar zo goed als onafgebroken aan alle regeringen, nationaal en regionaal, hebben deelgenomen en dus verantwoordelijkheid dragen voor de stijging van de armoede, de uitverkoop van openbare diensten, de notionele intrestaftrek, de lage pensioenen, ... Diegenen die dachten dat een zware electorale opdoffer (in het geval van SP.a opeenvolgende opdoffers), de sociaal-democraten terug naar links zou brengen, zijn eraan voor de moeite. Ook de economische crisis brengt bij de SP.a-top geen ruk naar links teweeg. In Knack (13.10) kreeg Caroline Gennez volgende vraag: “U kiest resoluut voor

de centrumkiezer. Maar hoort een socialistische partij zich ook niet te richten op de onderste lagen van de maatschappij?” Haar antwoord veegt alle mogelijke illusies weg: “Wij moeten niet meer naar links opschuiven, want dat is de voorbije jaren al gebeurd.” Heeft iemand die muizenpas naar links waargenomen? “Stel dat er straks toch een compromis zou komen, dat SP.a en Groen! bijgevolg een akkoord sluiten over een onderhandeld deel van de regionalisering van de personenbelasting. Wat gaat Rudy De Leeuw het werkvolk zeggen? Het inhoudelijk failliet afkondigden van SP.a en Groen!?” vraagt Walter Pauli zich af in De Morgen. Hij heeft gelijk. De Leeuw zou als ABVV-voorzitter moeten weten dat SP.a en Groen geen alternatief formuleren op de politiek van ‘regionaliseren om harder te bespa-

Edito Door Jan Vlegels, voorzitter LSP-Antwerpen

Strijdbare en democratische vakbonden en nieuwe arbeiderspartij nodig

Verzet tegen besparingen op alle terreinen voeren

D

e ergste crisis van het kapitalisme sinds WOII deed het systeem op haar grondvesten daveren. Voor een korte periode nam de wereldwijde economische neergang, omgedoopt tot de ‘Grote Recessie’, een grote hap uit de winsten van de patroons. Multinationale ondernemingen (cfr. General Motors) en tientallen ‘systeembanken’ flirtten met het faillissement. ‘Socialisme voor de rijken’ werd een nieuw begrip wanneer de nationale staten wereldwijd met miljarden euro’s over de boeg kwamen om het hachje van de met overproductie en uiteenspattende financiële zeepbellen bedreigde industriëlen en bankiers te redden.

dls300.indd 3

De factuur werd op die manier doorgeschoven naar zij die de staat beheren, de politieke lakeien van het patronaat. De banken en grote bedrijven konden reeds in 2009 rustig opnieuw recordwinsten boeken, terwijl de ergst getroffen staten (Griekenland, Ierland, de Baltische staten enz...) de werkenden en hun gezinnen al snel confronteerde met draconische besparingsplannen. Daar waar er iets meer ademruimte was, voornamelijk bij de traditionele grootmachten en hun directe periferie, bleek men nog net bereid om de productie met stimulusmaatregelen aan te zwengelen, alvorens het mes te zetten in de levens- en werkomstandigheden van de werkende bevolking. De stilte voor de storm duurde echter niet lang want de zomer van 2010 werd door de ‘staatsmannen’ in de meeste Europese landen gebruikt om de onvermijdelijke krachtmeting met de arbeidersklasse voor te bereiden. De immense besparingspakketten werden via de nationale media in de daaropvolgende maanden gepresenteerd. De kaasschaaf moest plaats ruimen voor het botte mes, een meer dan waarschijnlijke ‘double dip recessie‘ ten spijt. Iets wat zelfs in België - waar de burgerij doorgaans de frontale confrontatie met de arbeidersklasse uit de weg gaat - niet te meer te vermijden valt, ook al heeft het patronaat offensief vertraging opgelopen door de politieke crisis. Optrekken van de pensioenleeftijd, BTW-verhogingen, afbouw van openbare diensten, privatiseringen, verstrenging van de controle op werklozen, verveelvoudiging van inschrijvingsgelden aan universiteiten,... De impact op de levens van de werkenden en hun gezinnen zal niet te overzien zijn. Je zou van minder beginnen te duizelen en moedeloos in je zetel achterover vallen. Dit is dan ook de gok van de Europese kapitalisten: iedereen plat slaan met de omvang van de besparingen en hopen

dat de massa’s pas overeind kruipen als het kalf al verdronken is. Hoewel niet volledig uit de lucht gegrepen - in verschillende landen blijven eengemaakte nationale verzetsbewegingen voorlopig uit - sterken de eerste reacties van de Europese arbeidersbeweging ons in de overtuiging dat de ‘gok’ van de burgerij slechts ijdele hoop zal blijken. Er waren al grootschalige acties in verschillende Europese landen (Frankrijk, Griekenland, Spanje, Portugal, Italië, Ierland, GrootBrittannië,...). Stilaan wordt het voor iedereen, inclusief de burgerij, duidelijk dat de arbeidersklasse in Europa de besparingen niet zonder slag of stoot zal slikken. We kunnen ons hoe dan ook in de komende periode verwachten aan een verdere toename van strijd. Maar of deze bewegingen tot overwinningen zullen leiden is niet gegarandeerd, gelet op de vele moeilijkheden die nu reeds bij de eerste protesten zichtbaar worden. Overal laat de vakbondsleiding het na om het verzet om een degelijke manier te organiseren, laat staan dat er een duidelijke strategie met een actieplan naar voor wordt gebracht. Dit, gecombineerd met het feit dat het doorgaans ontbreekt aan een vertaling van het verzet op het politieke terrein, is een serieuze handicap voor de arbeidersbeweging met het oog op het opbouwen van een krachtsverhouding in het voordeel van de werkende bevolking. De creatie van nieuwe arbeiderspartijen, gebaseerd op een actief lidmaatschap en open voor alle stromingen in de arbeidersbeweging, zal cruciaal zijn om de burgerij op het politieke terrein te bekampen. Bovendien moeten we doorheen de strijd opkomen voor een democratisering van de vakbonden en de vakbondsleiding oproepen om het verzet te organiseren, o.a. door het naar voor schuiven van Europese acties, zoals een Europese algemene staking.

ren’. Zijn houding valt bovendien moeilijk te rijmen met het feit dat De Leeuw als voorzitter van SP.a-Denderleeuw op lokaal vlak zelf in een coalitie met NVA en CD&V zit. De vakbonden spelen een belangrijke rol op het politieke terrein. Zolang de leidingen blijven vasthouden aan de politieke “vrienden” in SP.a, PS, CD&V en CDH, blijft de keuze bij verkiezingen beperkt tot één tussen pest of cholera. Tegenover de agressieve neoliberale politiek van Voka en N-VA is een klaar en duidelijk antwoord nodig. Wij aanvaarden niet dat de gewone werknemers en hun gezinnen moeten opdraaien voor deze kapitalistische crisis. Enkel een nieuwe strijdbare linkerzijde kan deze boodschap op een geloofwaardige manier verdedigen.

ZO GEZEGD

De columnist Nicholas D. Kristof stelde in de New York Times (7 november) dat de VS een bananenrepubliek is geworden. “Wanneer de 1% rijkste inwoners van een land meer dan 20% van het nationaal inkomen van een land verdienen, mag zo’n land als een banenrepubliek worden bestempeld. (...) De 1% rijkste Amerikanen bezaten in 2009 24% van het nationaal inkomen; in 1976 was dat amper 9%. CEO’s van Amerika’s grootste bedrijven verdienden in 1980 gemiddeld 42 keer zoveel als een gewone werknemer; in 2001 was dat al 531 keer. Tussen 1980 en 2005 verdween meer dan 80% van de totale Amerikaanse inkomenstoename in de zakken van de 1% rijkste Amerikanen.” Heeft het kapitalisme nog toekomst? De redactie van deze krant heeft daar zo haar mening over en was verbaasd om bij de collega’s van De Tijd (13.11) een interview te lezen met Karel Lannoo van de Europese denktank CEPS waarin deze tot de volgende conclusie kwam: “We zijn nu eigenlijk een kapitalistisch systeem in stand aan het houden dat zijn failliet bewezen heeft.” Lannoo ziet de toekomst van de EU somber in: “Op een bepaald moment gaan de Duitsers zeggen: het zal toch niet van ons alleen moeten komen. (...) Als de eurozone met haken en ogen aan elkaar hangt, valt ze op een bepaald moment wel uit elkaar.”

23/11/2010 8:49:17


Syndicaal

de

Linkse Socialist

Door Eric Byl

H

alf november zijn de onderhandelingen over een nieuw interprofessioneel akkoord voor 2011-2012 op gang getrokken. Wie dacht dat het na de banken nu eindelijk eens aan de werknemers was om in de watten gelegd te worden, is eraan voor de moeite. De patroons zien naar gewoonte geen ruimte voor opslag. De regering heeft naar verluidt geen centen om een akkoord te smeren. Tegelijk regent het patronale provocaties in bedrijven die hun laarzen lappen aan de sociale wetgeving. In die omstandigheden een akkoord aanvaarden waar niets in staat, kan zelfs voor onze gematigde vakbondsleiders wel eens een brug te ver zijn.

De patroons hebben nochtans geen reden tot klagen. Vorig jaar stegen de basislonen van topmanagers in België 1,9%, terwijl die van hun collega’s bij de drie belangrijkste handelspartners bevroren werden. Als we ook rekening houden met de bonussen, nam hun verloning zelfs toe met 6%, ruim meer dan de handelspartners. De managers van de publieke sector doen hiervoor niet onder. De drie spoorbazen bedienden zich van een gemiddelde loonstijging van 6,4%, postbaas Johnny Thys kreeg zelfs ruim 10%. Hij verdient nu meer dan een miljoen euro. Een hulppostbode aan 8,43 euro per uur zou voor

diens jaarloon ruim 70 jaar voltijds moeten werken. Ook hier geldt dat de allerrijksten de grootste winsthonger hebben. De topmanagers van de grootste bedrijven, genoteerd op de Bel 20, behaalden vorig jaar liefst een opslag van 23,5% en verdienen nu gemiddeld jaarlijks 2,27 miljoen euro. De reden hiervoor moeten we niet ver zoeken. De Bel 20 bedrijven boeren als weleer. Tijdens de eerste helft van 2010 boekten ze een globale winst van 10,3 miljard euro, het dubbele van dezelfde periode een jaar eerder. Dat is echter niet waarover het technisch verslag van de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB) “over de maximale beschikbare marges voor de loonkostenontwikkeling” het heeft. Dat verslag valt vooral over het feit dat in de vorige periode 2009-2010, de loonkost in ons land 0,5% sneller gestegen is dan bij de drie belangrijkste handelspartners. Sinds 2000 zou dat zelfs al 3,9% zijn, de zogenaamde loonhandicap. Een anomalie waarvan onze patroons eisen dat ze “zonder verwijl” gecorrigeerd wordt. Aangezien de loonkost in onze buurlanden in 2011-2012 met 5% zou

dls300.indd 4

stijgen, zou dat voor België een maximale marge van 4,5% betekenen. Na aftrek van de verwachte indexering, goed voor 3,9%, blijft slechts 0,6% over, te spreiden over twee jaar. Bovendien hebben de patroons opgemerkt dat de CRB zich de vorige keer voor 1,1% vergist had. Kortom: we mogen al blij zijn als we geen loon moeten terug geven. Het ACV vraagt deze gegevens met de nodige voorzichtigheid te interpreteren. De nationale rekeningen “houden immers geen rekening met de 3.788 miljoen euro aan loonkostensubsidies in 2010 via fiscale weg (2.220 miljoen ), via de activering van uitkeringen (339

miljoen) en via de dienstencheques (1.229 miljoen). Houden we daarmee wel rekening, dan wordt de loonhandicap van 3,9% herleid tot 1,0 % in 2010.” Als we ook de vermindering van de werkgeversbijdragen (in 2009 4.868 miljoen euro) in rekening brengen, wordt de loonhandicap al gauw een loonbonus. Ook economieprofessor De Grauwe van de KUL krijgt het stilaan op de heupen van zoveel patronale inhaligheid. “Europese statistieken tonen aan dat alle landen van de eurozone hun onderlinge concurrentiepositie sinds 2000 zagen verzwakken”, zegt hij. “Aan de andere kant van de weegschaal bevindt zich enkel Duitsland, dat al jaren een sterke matigingspolitiek voert. Van de elf oorspronkelijke eurolanden doen er 7 nog slechter dan België.” De Grauwe vindt trouwens niet dat België het Duitse voorbeeld moet volgen. “Als iedereen dat doet, eindigen we allemaal met lagere lonen en minder consumptie”, zegt hij. Integendeel, “uiteindelijk zal er in Duitsland ook een tegenbeweging komen”. De patroons weten ook wel dat hun eisen totaal onaanvaardbaar zijn. Vandaar dat ze de

welvaartsvastheid van de uitkeringen, een “verworvenheid” van de ministeriële top van Oostende van enkele jaren terug, telkens weer ter discussie stellen, alsook de verlenging van de brugpensioenen. Zo hopen ze de vakbonden te dwingen tot een akkoord, zelfs als daar niets in staat. Het ziet er echter niet naar uit dat ze daar deze keer opnieuw mee wegkomen. Het ABVV heeft van het optrekken van de minimum brutolonen eindelijk eens werk gemaakt, en beide bonden eisen vrije onderhandelingen over de verhoging van de brutolonen. Het is weinig waarschijnlijk dat het patronaat daarmee zal instemmen.

De patronale agressie wordt door sommige patroons bovendien beschouwd als een vrijgeleide om het even wat op de helling te zetten. De brutale aanval van Brinks op het bediendenstatuut van haar personeel en haar veroordeling voor de rechtbank, illustreert nog maar eens dat de patronale organisaties met hun houding de ruimte creëren voor 19de eeuwse methodes, die ze officieel uiteraard niet goedkeuren. Dat belooft voor de discussie over een eenheidsstatuut. Aan de basis zit men niet te wachten op een nietszeggend akkoord waarbij diezelfde toegevingen aan de arbeiders telkens weer dienst doen als pasmunt. De brugpensioenen kunnen ook geregeld worden via een zogenaamd miniakkoord en de welvaartsvastheid van de uitkeringen, is een specifieke enveloppe waar de patroons met hun fikken moeten afblijven. Als er op 15 december geen akkoord is over de loonnorm, dan kan de regering er een opleggen. Wedden dat ze minder vrijgevig zal zijn voor de arbeiders dan een jaar geleden, toen de banken op de stoep stonden?

Vastberaden actie levert tijdelijke overwinning op bij Brink’s

O

p 20 november werd na bedrijf. Mogelijk komt er al gauw een drie weken staken een ak- nieuwe aankondiging van faillissement koord goedgekeurd door waarna een overnemer de interessante een grote meerderheid van het sta- klanten kan oppikken en het personeel kende personeel van Brink’s. Dat alsnog een slechter statuut kan opdrinbedrijf wilde in ons land enkel het gen. Het personeel en de bonden moemeest winstgevende onderdeel, de ten waakzaam blijven. transport van diamanten, behouDeze strijd was niet alleen belangrijk den. Om goedkoper van de rest voor het personeel van Brink’s. Indien van de activiteiten af te geraken, de directie erin was geslaagd om een werd geprobeerd om het personeel ander statuut op te leggen, dan zou van een bediendenstatuut te laten dit een belangrijk precedent gevormd overstappen naar een werklieden- hebben. Dit scenario is voorlopig van statuut. Dat zou de multinational de baan, maar de strijd is nog niet geheel wat goedkoper uitkomen bij streden. Ongetwijfeld zullen nog andeeen collectieve afdanking. re bedrijven overgaan tot soortgelijke patronale agressie waarop met interHet personeel reageerde vastbera- professionele solidariteitsacties moet den en ging meteen in staking. De worden geantwoord. rechtbank zag zich verplicht om het Bovendien moet een fundamentele faillissement van Brink’s als fraudu- vraag worden gesteld: moeten we waarleus te bestempelen en stelde twee be- detransport overlaten aan de winsthonwindvoerders aan. Grote klanten van gerige haaien van de privé? Wij denken Brink’s, zoals Fortis, ING, bpost en van niet. Het levert het personeel, dat Delhaize, ondervonden problemen als een risicovol beroep uitoefent, en de gevolg van het conflict. De bewind- samenleving die belang heeft van het voerders moeten er voor zorgen dat goed functioneren van die dienst over de klanten terug worden bediend. Het aan bedrijven waar enkel de winst telt. werk wordt hervat met behoud van het Het waardetransport moet als onderbediendenstatuut en zonder de sluiting deel van de financiële sector worden van de vestiging in Strépy. genationaliseerd onder arbeidersconHiermee is het verhaal bij Brink’s trole en –beheer zodat de veiligheid echter niet voorbij. Niemand heeft ver- van het personeel en de dienstverlening trouwen in een echte doorstart van het centraal kunnen staan.

De aangestelde bewindvoerders zullen mooi beloond worden voor hun opruimwerk. Alain Zenner, gekend van zijn rol bij het faillissement van Forges de Clabecq, en Gérard Delvaux zullen samen 1,5 miljoen euro ontvangen voor maximaal 6 maanden werk. Dit is ongeveer 10% van de geschatte waarde van het bedrijf bij een faillissement.

23/11/2010 8:49:27

T

de E le


Syndicaal

www.socialisme.be december 2010 - januari 2011

Door een correspondent

D

e Witte Woede is terug. Er waren al diverse regionale acties en op 19 november volgde een geslaagde betoging. De besparingspolitiek die ons te wachten staat, wordt al deels concreet in de sociale sector. Zo wil minister Schauvliege 25% van de werkingsmiddelen van de sociaal-culturele organisaties schrappen. Maar ook in de rest van de sociale sector wordt de botte besparingsbijl boven gehaald. Hoe kunnen we de strijd tegen deze besparingen met succes voeren? In onze strijd moeten we niets verwachten van de grote traditionele partijen. Dat blijkt uit de recente geschiedenis. Toen Somers (VLD) in 2005 stelde dat de lange wachtlijsten in de gehandicaptensector te wijten waren aan de “oneigenlijke gehandicapten” op deze lijsten, kreeg hij meteen applaus van toenmalig Vlaamse minister van welzijn Byttebier (Groen). Vervolgens kwam er onder invloed van Vandenbroucke (SP.a) een loonstop in het onderwijs en de non-profit.

Dit federaal voorstel werd ook door de Vlaamse minister van welzijn Vervotte (CD&V) gesteund. In de huidige onderhandelingen voegt N-VA zich bij de partijen die dwars liggen om meer middelen vrij te maken, de partij wil 30 miljoen besparen in de gehandicaptensector. In de non-profit zijn er iedere vijf jaar onderhandelingen tussen de vakbonden en de verschillende regeringen van ons land. De tweejaarlijkse interprofessionele akkoorden (IPA) in de private sector zijn niet van toepassing in de nonprofit. Enkel de nadelen, zoals slechtere voorwaarden voor tijdskrediet als gevolg van het Generatiepact, worden wel meteen doorgetrokken. Het mini-akkoord voor de federale gezondheidszorg moet in afwachting van een federale regering de middelen voor 2011 vast leggen. Het mini-akkoord was effectief minimaal voor het personeel. De beloofde 50 miljoen euro volstaan niet in een sector waar zowat 200.000 mensen werken. De Vlaamse regering is onder meer bevoegd voor de gehandicaptensector en de thuiszorg. Deze regering beloofde enkel dat ze de onderhandelingen wil starten. Maar in september werd dat

ook al beloofd en toen waren we al zeven maanden aan het wachten. Op het vlak van de loon- en arbeidsvoorwaarden loopt de non-profit sector al jarenlang achter, er wordt op gerekend dat het personeel dit uit sociale voelendheid met de gebruikers van de sector blijft slikken. Met de begrotingsminister Muyters (N-VA en ex-VOKA), minister-president Peeters (CD&V, ex-Unizo) en minister van cultuur Schauvliege (CD&V en zogenaamd ACW) vallen niet direct constructieve onderhandelingen te verwachten. De non-profit moet haar strijd eengemaakt voeren en moet werken aan een democratisch opgemaakt actieplan op langere termijn. Bovendien zullen we ook een politiek instrument nodig hebben, op de traditionele partijen kunnen we niet rekenen. Er is nood aan een nieuwe arbeiderspartij die opkomt voor de noden en behoeften van het personeel, de gebruikers en alle andere belangengroepen binnen de non-profit. Zo’n partij zou zich niet laten meeslepen in een poging tot het “sociaal” begeleiden van de afbraakpolitiek, maar zou er onverzettelijk tegen ingaan. Dat is alvast waartoe we pleiten met Polsslag, een actieblad en blog van de non-profit.

Volgt bpost straks het Nederlandse voorbeeld?

Liberaliseren: het einde van de postbode

T

door

Christophe

NT Post is het grootste postbedrijf van Nederland. Er werken er zo’n 75.000 mensen, waarvan zo’n 12.500 voltijdse postbodes. TNT Post is de opvolger van wat vroeger het publieke postbedrijf was. Het maakt deel uit van de beursgenoteerde onderneming TNT NV waaronder ook TNT Express (transport), TNT Fashion Group en TNT Business Solutions vallen. De letters TNT staan voor “Thomas Nationwide Transport”. Op dinsdag 16 november was er een nationale staking bij TNT Post. De aanleiding was dat TNT Post alle postbodes wil vervangen door goedkopere postbezorgers. Dat zijn parttimers die voor een veel lager salaris twaalf uur per week werken. Ook moeten ze zelf een fiets meenemen. Er zijn momenteel 13.000 postbezorgers in Nederland en dat moeten er voor de directie in de komende jaren zo’n 35.000 worden. Daarbij zouden 11.000 arbeidsplaatsen verdwijnen en worden 3.100 mensen rechtstreeks ontslagen. Indien de directie niet bereid is tot toegevingen hebben de vakbonden al laten weten dat ze twee keer 24 uur het werk neerleggen (25 en 26 november). Op de betoging in Den Haag van 16 november waren er zo’n 10.000 demonstranten. TNT krijgt miljoenen euro’s aan Europese subsidies om van werknemers in vaste dienst af te komen en tegelijk mensen op kleine goedkope contractjes aan te nemen. Het bedrijf ontving in de afgelopen jaren 4,1 miljoen euro van het Europees Sociaal Fonds (ESF) om parttime postbezorgers binnen te halen en te trainen. Het kreeg ook 5,5 miljoen euro subsidie voor het omscholen van postbodes waar het bedrijf vanaf wil. Deze soort van maatregelen zijn ook bekend bij bpost. Het is het resultaat van de liberalisering van de postmarkt.

dls300.indd 5

In elk land worden de loon- en werk omstandigheden tientallen jaren terug gedraaid om de “concurrentie” te kunnen aangaan. Zowel voor personeel als voor de dienstverlening betekent dit een “race to the bottom”. Door de liberalisering proberen in Nederland drie postbedrijven elkaar kapot te concurreren met steeds lagere tarieven. Intussen leidt de reorganisatiedrift van TNT tot kwaliteitverlies van de postbezorging. Door kostenbesparingen is de werkdruk eenvoudigweg te hoog. Er blijft dan ook regelmatig post voor hele wijken staan. Met het vervangen van vaste krachten door flexibele deeltijders neemt de druk op het ervaren personeel nog verder toe.

Het verloop onder het nieuwe personeel is bovendien hoog. Inwerken kost tijd. Van behoud van kennis is met het hoge verloop van nieuwe mensen geen sprake. Meer info over de strijd van het Nederlandse postpersoneel vind je op www.reddepostbode.nl. Deze site biedt heel wat informatie en staat kritisch tegenover de vakbondsleiding. In oktober zond het programma Zembla een schokkende reportage uit over het “einde van de postbode”. De reportage toont wat de herstructurering concreet betekent voor het personeel. Wie een kopie van deze reportage wil, kan deze voor 5 euro bestellen via keerbergen@ socialisme.be.

Bpost bijna klaar voor liberalisering... De directie meent dat bpost bijna klaar is voor de liberalisering. De winsten namen toe tot 240 miljoen euro in 2009 en in 2010 zal dat meer zijn. Dat ging ten koste van het personeel en de dienstverlening. Er werden tientallen postkantoren gesloten. Van de 40.000 personeelsleden in 2003 blijven er nu nog slechts 29.600 over en postbaas Johnny Thijs wil dat verder naar beneden halen. Er vertrekken 2.000 werknemers per jaar (onder meer omdat de helft van het personeel ouder dan 45 jaar is), maar slechts minder dan de helft wordt vervangen. Dit betekent een jaarlijks sociaal bloedbad van meer dan 1.000 jobs die verdwijnen! Daarmee wil Thijs de “personeelskost” aanpakken. Zijn eigen toploon, 1 miljoen euro, wordt niet in vraag gesteld. In 1994 kreeg de CEO een loon dat zes keer een gewoon postloon bedroeg, in 2009 was dit 45 keer zoveel. Ook dat is wat een liberalisering concreet betekent.

Smakeloze campagne ACOD-Spoor voerde een wel bijzonder smakeloze campagne onder het personeel. Er werd een affiche van een schaars geklede vrouw gemaakt met als tekst: “Sinds mijn man met de trein gaat werken, heeft mijn minnaar meer tijd voor mij”. Daarmee wordt volgens topman Digneffe “ludiek” gereageerd op de vertragingen. Het doel van de campagne was om een alternatief te vormen op spontane acties van het personeel, de affiches moeten de woede anders kanaliseren. Wij vinden het een smakeloze campagne om vrouwen op deze manier voor te stellen. En uiteraard is het schandalig dat dit in de plaats van acties wordt gesteld. Niet geheel toevallig werd een week later bekend dat de leiding van ACOD-Spoor overweegt om de chantage van de directie inzake B-Logistics te aanvaarden.

Onderwijs. CAO’s zijn een gemiste kans Bij de voorbereiding van de eisenbundels voor de CAO voor het leerplichtonderwijs en het hoger onderwijs werd voor realisme gepleit door de vakbondsleidingen. De Vlaamse regering bedankte voor dit realisme door nog eens 1,27% te besparen in het onderwijs. Voor de universiteiten en hogescholen betekent dit jobverlies en een verdere stijging van de werkdruk. Bovendien dreigen nieuwe herstructureringen in het secundair en hoger onderwijs. Als de vakbonden zich blijven beperken tot een “realistische” politiek van begeleide afbraak, dan zal het onderwijs verder worden ondermijnd. Terwijl er voor de banken wel geld was en de bedrijfswinsten sterk toenemen, blijven de publieke middelen voor onderwijs afnemen. De onderwijssector draagt al 30 jaar bij om de begrotingstekorten te beperken. De overheid wil de tekorten nu compenseren door delen te privatiseren (onder meer door dure publiek-private samenwerkingen voor schoolgebouwen). Daartegenover moet offensief worden opgekomen voor meer publieke middelen.

23/11/2010 8:49:36


Sociaal

de

Linkse Socialist

Asiel(non)beleid. Een oplossing is enkel mogelijk als we de echte profiteurs aanpakken! Door Anja Deschoemacker

D

e winter komt eraan terwijl er voor zo’n 6.000 asielzoekers geen opvangplaats is. Nieuw is het probleem niet - vorig jaar al sliepen zelfs gezinnen met baby’s in de vrieskou in stations. Toch moet men nu in spoedtempo duizenden (tijdelijke) opvangplaatsen creëren. In de media ging er veel aandacht naar de “communautaire” verdeeldheid: de Franstalige partijen zouden een “linkser” beleid verdedigen, de Vlaamse een strikter beleid. Geen van hen heeft echter in de vorige decennia een oplossing aangebracht, terwijl de migratieproblematiek toenam. Ze hebben evenmin een oplossing voor de toekomst. Er zijn uiteraard verschillen. Partijen als PS, Groen, Ecolo en ook CDH leggen meer nadruk op de noodzaak aan een sociale benadering; terwijl Open VLD, MR , N-VA, CD&V, maar ook SP.a, meer nadruk leggen op de noodzaak van een striktere asielprocedure, aanpak van “misbruiken”, strengere regels voor gezinshereniging… Geen van hen spreekt echter over hoe we een draagvlak zullen creëren – met een degelijke job, betaalbare huisvesting, openbare diensten, noodzakelijke gezondheidszorg… voor iedereen – om migranten en asielzoekers, evenals de rest van de bevolking, een degelijk leven te bieden. Asielzoekers mogen niet werken, maar krijgen ook geen financiële steun (door gebrek aan opvang is dat laatste gedeeltelijk opgeheven). Net als “illegale” migranten (wegteren in de miserie die het kapitalisme creëert, is immers geen legale reden voor een asielaanvraag) zijn ze door de hier geldende regels gemakkelijke prooien voor

huisjesmelkers en malafide bedrijven die spotgoedkope en ongeorganiseerde illegale arbeiders prefereren. Nieuwe opvangplaatsen zijn dringend nodig, maar bij gebrek aan een sociaal beleid – waarbij volledige tewerkstelling, onderwijs, gezondheidszorg, openbare diensten, sociale zekerheid,… ervoor zorgen dat iedereen een menswaardig bestaan heeft – zullen ze echter ook opnieuw tot spanningen leiden door de druk die dit zet op de sociale structuren. Als een deel van de bevolking denkt dat het sociale beleid is afgebouwd omdat we er met teveel mensen gebruik van maken, is dat vooral omdat geen enkele partij spreekt over de reële reden van die af bouw: de steeds verder gaande afroming van de door de werkende bevolking geproduceerde rijkdom ten voordele van de winsten. Daarom moet de arbeidersbeweging afstand nemen van de zogenaamde “goeddoeners”, die wel spreken over de noodzaak van een “sociaal asielbeleid”, maar zwijgen over waar de middelen vandaan moeten komen – als er bespaard wordt in het onderwijs, huisvestingsbeleid, openbare diensten zijn ze er meestal als de kippen bij om die goed te keuren. We moeten uiteraard ook de openlijk rechtse partijen aanklagen die van migranten en asielzoekers nog meer tweederangsburgers willen maken door hen bijvoorbeeld ook nog het recht te ontzeggen met hun gezin samen te leven of vrij hun huwelijkspartner te kunnen kiezen. Het kapitalisme is wereldwijd in crisis en dat leidt tot immense armoede, tot voedseltekorten die nog aangewakkerd worden door misdadige speculatie… Dat wakkert de migratie enorm aan. Als we die situatie gewoon ondergaan, zal de neerwaartse spiraal steeds dieper in de levensstandaard van alle ar-

beiders snijden. Een voorbeeld dat de weg vooruit aantoont, is de actie van de Belgische Transportarbeidersbond (BTB-ABVV) op 9 november. Hun eis is de gelijkschakeling van de loonen arbeidersvoorwaarden van alle chauffeurs die op Belgische wegen rijden. Ze stellen niet alleen de onmenselijke werkomstandigheden van OostEuropese vrachtwagenchauffeurs aan de kaak, maar ook hun eigen patronaat die via het creëren van postbusbedrijven die chauffeurs aannemen, terwijl de Belgische chauffeurs op tijdelijke werkloosheid worden geparkeerd. België kent een minderheid van superrijke mensen die in de voorbije periode alleen nog rijker werden terwijl de armoede voor de meerderheid toenam. Bedrijven in ons land maken enorme winsten, o.a. door nu al 30 jaar afbouw van sociale zekerheidsbijdragen en vennootschapsbelastingen. Alleen indien we dat niet in vraag stellen, moeten we ons neerleggen bij het bestaan van “onderklassen”. Linkse socialisten willen meer dan liefdadigheid. We willen de neerwaartse spiraal stoppen. Door internationale solidariteit te bieden aan de strijd in andere landen om een sociaal bloedbad te voorkomen om banken en winsten te redden. Door ons actief te verzetten tegen het misbruik vanwege de patroons van de zwakke positie van migranten, o.a. door te verzekeren dat migranten niet door een asociaal beleid gedwongen worden tot het aanvaarden van hongerlonen. Door een offensieve strijd voor een echt sociaal beleid, waarbij de enorme rijkdom die door de arbeiders in België wordt geproduceerd ook echt wordt ingezet voor de bevrediging van de behoeften van de meerderheid van de bevolking, waarbij de kleine minderheid van huidige machthebbers van haar macht moet beroofd worden.

Betoging tegen het gesloten asielcentrum van Vottem in 2009

Vraag van de maand

Is ons land niet beter af zonder regering? Kunnen

we niet gewoon rustig blijven aanmodderen? begint te vertragen, blijft België aanhaken. Maar dit gaat gepaard met een opeenstapeling van schrijnende erwijl landen als Ierland en tekorten en een sluikse ondermijning Portugal steeds meer in het van de levensstandaard van de wervizier komen van de finan- kende klasse. ciële markten lijken de burgerlijke politici in België, op het eerste gezicht, onbekommerd om de kredietDe langdurige regeringsvorming mag waardigheid van de staat. Die situa- ons niet misleiden. Deze discussie bintie is vooral een gevolg van de lichte nen de heersende klasse en haar partijen groei die de economie nog kent, in gaat over tactische meningsverschillen het zog van de Duitse herleving. In over hoe men de werkende klasse wil laDuitsland groeide de economie in het ten bloeden voor deze crisis, de ergste in derde kwartaal met 3,9% op jaarba- 70 jaar. 22 tot 25 miljard besparen kan sis; in België met 2,1%. Hoewel ook enkel door in een reeds verzwakt weefsel in Duitsland de export gerichte groei te snijden. 25% van de gepensioneerden door

T

dls300.indd 6

Peter Delsing

is arm; 22,5% van de werkende alleenstaande ouders ook; een recordaantal gezinnen kan zijn leningen niet meer afbetalen. De Vlaamse burgerlijke partijen willen voor de besparingen de regio’s meer verantwoordelijk maken, om zo zwaar verzet van de vakbonden bij voorbaat te verzwakken en te neutraliseren. De Franstalige partijen gaan akkoord met besparingen. Ze willen zich echter achter een federale regering verschuilen en de druk van de “Vlaamse rechterzijde” om gelaten de achteruitgang te aanvaarden. Als ze zelf meer als directe verantwoordelijke zouden worden gezien, huiveren ze voor de electorale gevolgen van zo’n scenario. Dat er geen regering is, betekent niet dat de tekorten zich niet opstapelen. Bij ongewijzigd beleid zou België in 2011 een beg rot i ngste kort van 4,5% van het BBP optekenen. De Waalse regering kende een tekort van 882,2 miljoen euro in 2009, het dubbele van het EU-stabiliteitsprogramma. De Vlaamse regering kan bouwsubsidies voor scholen niet meer betalen, het geld voor kinderopvang in de privésector is op, de wachtlijsten voor sociale woningen zijn tussen 2005 en 2009 met 20% gegroeid. De situatie in de sociale woningbouw en

het onderwijs, met z’n armzalige infrastructuur, geven aan dat regionaal beheer niet de bedoeling heeft meer maar precies minder middelen te verdelen. Kinderbijslag ligt nu ook ter regionalisering op de tafel. Waar er verschillen opduiken in de toeslag zal dat worden gebruikt om een algemene achteruitgang te maskeren en de werkenden te verdelen om te heersen (o.a in Brussel). Een nieuwe faze in de bankencrisis, of een nieuwe internationale recessie, of beiden, kunnen de Belgische overheidsfinanciën overstag doen gaan en de ruimte voor anti-crisismaatregelen teniet doen (tijdelijke werkloosheid, tijdskrediet omwille van de crisis, etc.). Met in zo’n situatie ook voor België grote sociale gevolgen en een reeks van massaontslagen die niet meer kunnen worden “verzacht” door “begeleidende maatregelen”. Het is stuitend hoe de Vlaamse sociaaldemocratie, onder bemiddelaar Vande Lanotte, geen probleem heeft met allerlei communautaire pistes die delen van het sociaal beleid (o.a. de arbeidsmarkt) dreigen te splitsen. Vandenbroucke noemde de ABVV-campagne tegen neoliberale splitsingsvoorstellen “gewoon fout” en “het helpt langs geen kanten”. Maar ook de PS heeft geen fundamenteel probleem met een saneringsbeleid, enkel met het ritme op sommige vlakken en het politieke niveau dat de besparingen dient uit te voeren. De moeilijke regeringsvorming toont enerzijds de diepte van de politieke en economische crisis, het potentieel voor meer algemeen verzet waar de burgerij en de elite voor vrezen,... Maar ook de nood voor de vakbonden om te breken met politieke partijen die hen een zure en asociale besparingslogica door de strot proberen te rammen. We hebben een eigen arbeiderspartij nodig, met een duidelijk socialistisch programma.

Kloof tussen politici en bevolking

Het Amerikaanse Center for Responsive Politics vatte de kloof tussen politici en de bevolking samen. Meer dan de helft van de Amerikaanse parlementsleden is miljonair. Onder de gewone bevolking is dat minder dan 1%. Het vermogen van de Amerikaanse parlementsleden nam tussen 2008 en 2009 toe met 16%. Voor hen is er dus geen recessie. Geen geld meer voor bouw van scholen

Sinds 15 september is het geld voor 2010 voor de bouw van scholen op. Het agentschap van de Vlaamse regering dat de rekeningen moet betalen, doet dit niet meer sinds 15 september. De scholen moeten dan maar overbruggingskredieten zoeken. Het gaat om 35 miljoen euro. De aannemers willen hun geld, de scholen komen in de problemen. Het agentschap verklaarde dat er een onverwachte toename was in de ingediende vorderingen, maar uiteraard hangt dat samen met het aantal dossiers dat in het verleden werd goedgekeurd. In 2008 werden extra veel dossiers goedgekeurd onder minister Vandenbroucke. De begroting volgde evenwel niet. Resultaat: de middelen zijn op en de scholen moeten maar zien hoe ze de middelen zelf op tafel leggen…

23/11/2010 8:49:42


dossier

www.socialisme.be december 2010 - januari 2011

Afbeelding: een Murales van Diego Riviera over de Mexicaanse Revolutie

100 jaar geleden:

O

udere lezers of filmliefhebbers kennen misschien de film “Viva Zapata” met Marlon Brando in een hoofdrol. De gebeurtenissen van 100 jaar geleden hebben hun stempel op de verdere geschiedenis van Mexico en het volledige continent gezet. De Mexicaanse revolutie van 1910 blijft tot de verbeelding spreken. In dit dossier brengen we een aantal centrale lessen. We baseren ons op de brochure door Kim Wauters die verkrijgbaar is bij de redactie. Mexico voor 1910

Honderd jaar geleden was Mexico in grote mate een landbouwland. De economie op het platteland werd gedomineerd door haciënda’s, grote boerderijen die door de kolonisatoren werden ingevoerd toen de grond gewapenderhand op de inheemse bevolking werd veroverd. De vrije boerendorpen kwamen steeds meer onder druk van het groeiende grootgrondbezit te staan. De arme boeren werden onder de knoet gehouden door de grootgrondbezitters op wiens grond ze moesten werken. Het verzet van de inheemse bevolking was gebroken, de gemeenschappelijke gronden van de indianen overgenomen door grootgrondbezitters. Een vijfde van het land was in handen van slechts 17 individuen, 3.000 families bezaten bijna de helft van Mexico. Vanaf het einde van de 19de eeuw kende Mexico een industrialisatie met een opkomende metaal- en textielnijverheid, vanaf 1901 aangevuld met een snel groeiende oliesector. De industrialisatie gebeurde hoofdzakelijk met buitenlands kapitaal vanuit de VS en Groot-Brittannië. In 1910 woonde zowat 80% van de bevolking op het platteland. Mexico-stad, vandaag een bruisende miljoenenstad, telde amper een half miljoen inwoners. De arbeidersklasse stond numeriek zwak, maar begon zich al gauw te organiseren. Zo gingen in 1906 30.000 textielarbeiders in staking.

LSP gaf bovenstaande brochure uit. Deze brochure is verkrijgbaar voor 1,5 euro + verzendingskosten. Meer info: redactie@socialisme.be

dls300.indd 7

Mexicaanse revolutie noorden verwierf Pancho Villa met zijn guerrillaleger de facto de macht over Chihuahua. In het zuiden werd de steun voor Zapata groter en radicaliseerde de boerenbeweging. De aanhangers van Zapata vroegen niet langer materiële steun van de boerengemeenschappen, ze eisten deze op bij de grootgrondbezitters. De boerenlegers veroverden een steeds groter deel van het land. Huerta besefte dat zijn positie hopeloos werd en vluchtte naar Europa. Het gebrek aan een alternatief bleef evenwel overeind. Liberale burgerlijke krachten maakten opnieuw gebruik van de zwakte van de boerenbewegingen en hun gebrek aan banden met de arbeidersbeweging om op basis van een reeks linkse beloften de macht naar zich toe te trekken. Carranza en Obregón deden daarbij beroep op de stedelijke arbeiders. Maar zodra ze de kans ertoe zagen, staken ze een mes in de rug van die arbeidersbeweging. In 1916 kwam het tot een algemene staking die Mexico-stad volledig lam legde. Carranza onderdrukte de staking met bloedige repressie en dwong de ontbinding van de vakbondsfederatie Casa del Obrero Mundial af. Hij aarzelde ook niet om Zapata fysiek uit te schakelen. Tegelijk moest Carranza rekening houden met de radicaliserende arbeidersbeweging en deed hij toegevingen (onder meer met de invoering van de 8urendag, het verbod op kinderarbeid en elementen van sociale zekerheid). De machthebbers die hem zouden opvolgen, moesten evenzeer rekening houden met het potentieel van de arbeidersbeweging en de tradities van de boerenopstanden.

strijdbaarheid. Maar anderzijds waren er ook enorme beperkingen, zowel in het noorden als het zuiden. De boerenopstanden beperkten zich steeds tot het lokale niveau, er was amper enige coördinatie of samenwerking. Zelfs centrale boerenleiders als Emiliano Zapata en Pancho Villa hebben elkaar maar zelden ontmoet. Het ontbrak bovendien aan een traditie van politieke organisatie. Het bleef bij boerenopstanden omdat er geen actieve leidinggevende rol werd gespeeld door de arbeidersbeweging. De boerenleiders zochten zelfs geen toenadering tot die arbeidersbeweging. Zapata pleitte voor een federatie van vrije, democratisch functionerende dorpen. Steden en arbeiders kwamen in de ideale samenleving van Zapata niet voor. Waar de boerenleiders zelf aan de macht kwamen, voerden ze een politiek van beperkte hervormingen. Er waren landhervormingen, loonsverhogingen, infrastructuurwerken en investeringen in onderwijs. In het zuiden werd daarbij onder invloed van Zapata verder gegaan en waren er meer elementen van democratische betrokkenheid. Maar er werd nergens fundamenteel gebroken met het kapitalisme. De Mexicaanse bewegingen van 19101920 vormden een inspiratiebron voor strijd. Het regime was bang van een herhaling van deze bewegingen, maar dan onder leiding van de arbeidersbeweging. Dat leidde in de jaren 1930 tot verdere toegevingen, onder meer met de nationalisatie van de oliesector of het toelaten van allerhande linkse ballingen (waaronder Leon Trotski). De Mexicaanse revolutie van 1910 werd een symbool van strijdbaarheid, maar dat volstaat op zich niet. Er moet ook de les worden getrokken dat succes enkel mogelijk wordt als er een revolutionaire arbeiderspartij is met een socialistisch programma dat volledig breekt met het kapitalisme om te bouwen aan een socialistisch alternatief.

De dictatuur van Porfirio Diaz, aan gen in andere delen van het land. In het de macht gekomen in 1876, was rela- zuiden sprong de beweging van Zapata tief stabiel omdat het zich zowel op de er uit. Diaz probeerde nog tot een vergrootgrondbezitters als de opkomende gelijk te komen, maar moest de aftocht buitenlandse kapitalisten baseerde. De blazen en vertrok in ballingschap naar economische crisis vanaf 1907, aange- Europa. De boerenopstanden hadden vuld met enkele mislukte oogsten, zorg- Diaz van de macht verdreven, maar de den voor een einde van de stabiliteit. De leiders ervan waren er niet in geïntebestaande tegenstellingen kwamen op resseerd hem op te volgen. Bij gebrek gewelddadige wijze tot uiting in de boe- aan andere kandidaten kon Madero de renopstanden van 1910. presidentsverkiezingen in de herfst van 1911 moeiteloos winnen, hij haalde 98% van de stemmen. Boerenopstand brengt Als president probeerde Madero te regime ten val, maar wat is schipperen tussen de elite en de arme het alternatief? boeren die in opstand waren gekomen. Daarbij deed hij vooral toegevingen De economische en sociale proble- aan de elite. In een revolutionaire pemen leidden tot de ondermijning van riode met een sterke polarisering in de de positie van Diaz. Er waren tal van klassenstrijd, moeten machthebbers geïsoleerde lokale bewegingen tegen de duidelijk kant kiezen tussen de heergrootgrondbezitters alsook stakingsac- sende of de onderdrukte klassen. Als ties. Maar die kregen geen eengemaakt ze zelf geen keuze maken, dan wordt karakter en er was evenmin een politiek de keuze in hun plaats gemaakt. Dat Beperkingen van de verlengstuk. Dat maakte de opkomst kan enige tijd duren, zolang geen van Mexicaanse revolutie van de liberale burgerlijke democraat de klassen in staat is om de andere te Francisco Madero mogelijk. Madero domineren. De boerenopstanden van 1910-1920 pleitte voor een “menselijker” vorm Een deel van de boerenbeweging kenden enerzijds een potentieel aan van grootgrondbezit. De afkeer tegen- legde zich nooit neer bij het bewind over Diaz vormde de grootste sterkte van Madero. Zo bleef Zapata vasthouvan Madero. den aan de eis van landhervormingen. Diaz besloot om Madero op te pak- Pancho Villa raakte in conflict met de ken, maar die slaagde erin te ontsnap- legerleiding en belandde in de gevanpen. Madero riep vervolgens op tot een genis. Madero verloor de actieve steun nationale opstand op 20 november 1910, van alle lokale boerenleiders die een maar dat werd niet bepaald een succes. einde hadden gemaakt aan het regime Als Madero op 20 november vanuit de van Diaz. De boerenleiders waren echVS Mexico binnen trok, werd hij op- ter niet bereid om zelf de centrale macht gewacht door zijn oom en een tiental te betwisten. De weg was vrij voor een gewapende medestanders. Het deed militaire staatsgreep gesteund vanuit Madero terug afdruipen. de VS. In februari 1913 kwam generaal Op hetzelfde ogenblik waren er wel Huerta op deze wijze aan de macht. offensieve bewegingen van verschillende geïsoleerde boerenlegers. In de noordelijke deelstaat Chihuahua was De zweep van de er een opstand door arme boeren en contrarevolutie gewapende bandieten onder leiding van Pancho Villa. De autoriteiten verHet regime van Huerta was brutaal. loren de controle over een groot aantal Als het parlement niet mee wilde, dan dorpen. Pancho Villa en zijn guerril- werden de parlementsleden opgepakt latroepen eisten hulp en middelen van of geëxecuteerd. Het leger werd sterk de grootgrondbezitters, maar ze maak- uitgebreid, officieel tot 250.000 manten geen einde aan het grootgrondbezit. schappen in 1914 (het reële aantal lag Het gebrek aan politieke leiding zorgde een pak lager omdat officieren het aanervoor dat Madero op deze beweging tal soldaten onder hun bevel overdrekon inspelen om er een positie op te ven om zich een deel van de soldij toe bouwen. te eigenen…). De druk van de boerenopstand in het De activiteiten van de boerenbewe- Een van de weinige ontmoetingen van Pancho Villa en Emiliano Zapata in het noorden werd versterkt door bewegin- gingen werden omvangrijker. In het Nationaal Paleis in Mexico stad - 6 december 1914.

23/11/2010 8:49:46


V

Dossier

de

Linkse Socialist

an 29 oktober tot en met 1 november hield LSP haar twaalfde congres (sinds 1992). Het was een succesvol congres met een goede aanwezigheid en heel wat politiek discussie. Het centrale thema was het toeslaan van de recessie en de reactie van de arbeidersbeweging hierop. Een congres is voor LSP een gelegenheid om grondig te discussiëren om tot politieke opheldering te komen. We publiceren hierbij twee verslagen en verwijzen verder naar de centrale congrestekst die in brochurevorm verkrijgbaar is en ook online beschikbaar wordt gemaakt op marxisme. be. De verslagen hieronder zijn gebaseerd op de inleidingen door Nicolas Croes over het internationale onderdeel en Anja Deschoemacker over de Belgische situatie.

De Grote Recessie - Een

Wereldwijde crisis

50.000 Britse studenten op straat in protest tegen verhoogde studiekosten.

D

e woordvoerders van de financiële en economische top weten het ook niet meer. Al hun voorspellingen over het einde van de crisis worden door de realiteit achterhaald. Intussen worden ook de financiële topfiguren zelf in vraag gesteld. De Britse krant The Guardian vroeg zich af of de vooruitzichten van het IMF beter zijn dan die van de eerste de beste zatlap. De New York Times stelde dat de gekken de macht bij het IMF hebben overgenomen. De kapitalisten hadden nog een geluk dat de arbeiders en hun gezinnen geen eigen massale partijen hebben. Als het kapitalisme de crisis overleeft, dan komt dit niet door de eigen sterkte. Het is het gebrek aan een alternatief op het kapitalisme dat dit kreupele systeem recht houdt. Speculatie en krediet boden geen uitweg

gemeenschap de tekorten van de banken op zich nam. Het gaat daarbij om enorme bedragen, in de buurlanden ligt het telkens op 1400 tot 1600 euro per persoon. Dit volstond niet om het kapitalisme uit de crisis te trekken. De wereldhandel viel in 2008 terug met 11%, de werkloosheid is wereldwijd toegenomen en is steeds meer structureel. In de VS gingen 8 miljoen jobs verloren met een verdubbeling van de officiële werkloosheid.

België: van crisis naar

Met de beperkte economische heropleving, is de hoop op beterschap ijdel. De heropleving volstaat niet om goed te maken wat verloren ging. Dit leidde meteen tot discussie over het al dan e afgelopen drie jaar heeft de crisis zich op verschillende vlakniet voortzetten van een politiek van ken geuit: een bankencrisis, een crisis van de reële economie en stimulusmaatregelen of het bovenhaeen schuldencrisis. De werkloosheid is toegenomen en er is geen len van de botte besparingsbijl. Terwijl dienst meer die geen tekorten heeft. Dat was dominant in ons land, maar Obama op de G20-top in Toronto een toch werd vooral nadruk gelegd op de politieke crisis. De sfeer vandaag is stimulusbeleid verdedigde, wordt in de anders dan in de crisis van 2007. Toen dacht de internationale media dat VS zelf door heel wat staten een hard België op korte termijn zou splitsen. Vandaag wordt beseft dat dit niet zo besparingsbeleid gevoerd. In bepaalde makkelijk zou gaan en tevens is ons land geen uitzondering meer op het staten is het openbaar vervoer bijvoor- vlak van politieke crisis. beeld gewoon afgeschaft! Economische crisis is niet steeds meer geld werden op een weekvan de baan end van tafel geveegd toen de banken werden gered. Waar blijft de De politieke crisis bij ons maakt dat Wat in Ierland gebeurt met de nieuwe georganiseerde de draai naar een hard besparingsbe- reddingsoperatie voor de Anglo Irish arbeidersbeweging? leid nog niet is genomen. Er wordt al Bank maakt duidelijk dat we ons nog De sociaal-democratische partijen jarenlang een besparingsbeleid ge- kunnen verwachten aan nieuwe prowaren vroeger burgerlijke arbeiderspar- voerd met een onderfinanciering van blemen in de sector. Dat kan beteketijen (partijen met een burgerlijke lei- alle infrastructuur (wegen, scholen,…) nen dat ook een groot deel van de gading maar een actieve basis onder de ar- en alle diensten. Het doel hiervan was ranties kunnen worden aangesproken, beidersbeweging), maar zijn nu steeds de afbouw van de schulden. Dit proces de Belgische staat heeft zich voor 25% meer volledig verburgerlijkt. Ook de werd versneld door de druk van de EU van zijn bbp garant gesteld. Intussen syndicalisatiegraad of de actieve be- en de Maastrichtnormen. De staats- bevindt de economie zich in de probletrokkenheid bij de vakbondswerking schuld is 30 jaar lang als argument ge- men. Er is een chronische werkloosheid heeft in veel landen klappen gekregen. bruikt om geen toegevingen te doen van 700.000 mensen (indien de oudere Er is geen breed socialistisch bewust- en niet te investeren. Toen de schuld werklozen worden meegeteld) terwijl zijn meer. Dit zorgt voor een grote kloof uiteindelijk was terug gedrongen tot 100.000 mensen met een systeem van tussen de materiële omstandigheden en 80% van het bbp moesten de banken dienstencheques werkt en veel jongeren echter worden gered en zaten we terug en vrouwen deeltijds werken of met inhet bewustzijn van de massa’s. Zelfs waar bewegingen ontwikkelen, aan 100%. Twee decennia van gestaag terim-contracten: van het ene onzekere blijft het probleem van de leiding als verlies van koopkracht, steeds min- contract naar het andere. remmende factor overeind. Zowel in der goed functionerende diensten voor Griekenland als Frankrijk speelde dit een rol. Ook de sterkste linkse formaties brachten er geen ordewoorden naar voor over hoe de beweging kon worden uitgebouwd en met welk programma stappen vooruit konden worden gezet. Gevraagd naar het alternatief van zijn partij, stelde een woordvoerder van de Griekse KKE (Communistische Partij) dat zijn partij voor revolutie staat. Maar omdat de arbeiders daar niet klaar voor zijn, moet maar worden gewacht. Aan bewegingen en mobilisaties is er geen gebrek. De algemene staking in Spanje op 29 september bracht 10 miljoen betogers op de been, bij de Franse actiedagen waren er tot 3,5 miljoen betogers. Ook waar de vakbondsleiding geen acties organiseert, wordt massaal betoogd: 40.000 studenten in Ierland of 50.000 studenten in Groot-Brittannië. De Europese actiedag van 29 september was op zich goed, eindelijk was er een Europese actiedag, maar er kwam geen ordewoord voor een Europees actieplan met een Europese algemene staking. Dat idee werd ook niet door de nieuwe linkse formaties in Europa (NPA, Syriza,...) naar voor gebracht. De Financial Times merkte begin dit jaar terecht op dat de linkerzijde afwezig blijft op een ogenblik dat er net zoveel kansen voor links zijn.

D

De motor van het kapitalisme sputtert al langer. Toch werden de afgelopen jaren grote winsten geboekt. Dit gebeurde niet zozeer door het uitbreiden van de productie, maar wel door het verlagen van de belastingen voor de grote bedrijven en het opdrijven van de flexibiliteit van de werkenden. De gemaakte winsten werden speculatief gebruikt. Om alle goederen verkocht te krijgen en Kapitalisme bedreigt onze de economie gaande te houden, werden toekomst de arbeiders aangemoedigd om niet al- Tegenstellingen aan de leen hun huidige loon maar ook al hun oppervlakte Het kapitalisme heeft enkel crisis aan toekomstige lonen uit te geven. De toete bieden. De economische crisis is name van speculatie heeft de financiële Alle tegenstellingen die voordien on- rampzalig voor onze levensstandaard, sector doen groeien. der het krediet en de speculatie naar maar ons leven wordt ook bedreigd De tegenstellingen van het systeem de achtergrond verdwenen, duiken door de ecologische crisis. Het kapiwerden een tijdlang weg gemoffeld, nu terug en versterkt op. Zo staat de talisme maakt de gevolgen van iedere ze werden onder het krediet onderge- Europese Unie onder druk en wordt natuurramp erger, rampen worden als sneeuwd. Maar op een bepaald ogenblik duidelijk dat een eenmaking op kapita- “opportuniteiten” gezien om nadien groverdwijnt de sneeuw en komen de te- listische basis op langere termijn geen tere winsten te maken. genstellingen terug aan de oppervlakte. optie is. Er is geen nivellering geweest Onder dit systeem zal onze levensIn 2008 is 50 miljard dollar aan waarde doorheen de Europese landen. Landen standaard enkel verder bedreigd worals sneeuw voor de zon verdwenen door die in de problemen komen, kunnen den. Het zal er op aankomen om krachde financiële crisis. geen devaluatiepolitiek voeren. En ten op te bouwen waarmee we in staat Het spook van de crisis van de jaren er zijn conflicten tussen de centrale zijn om het verzet tegen dit systeem 1930 dook terug op, maar er werd on- machten, onder meer tussen Merkel mee te organiseren en politieke richting middellijk op gereageerd door massa- en Sarkozy. te geven om tot de noodzakelijke maatle overheidstussenkomsten waarbij de schappijverandering te komen.

dls300.indd 8

23/11/2010 8:49:49


Dossier

www.socialisme.be december 2010 - januari 2011

- Een tijdperk van verhevigde klassenstrijd vangt aan

naar besparingsbeleid Rijken rijker, armen armer

Tussen 2000 en 2008 zijn de bedrijfswinsten verdubbeld. Tegen 2008 bedroeg de reële belastingsvoet voor bedrijven 13,6% in de plaats van het officiële cijfer van 33%. Zeven van de grootste bederijven waren zo creatief op fiscaal vlak dat ze geen belastingen betaalden. Met alle fiscale voordelen en cadeaus wordt de sociale zekerheid geplunderd om de winsten veilig te stellen, dit jaar zal zowat 9 miljard euro worden uitgedeeld aan het patronaat. Het neoliberale beleid zorgt ervoor dat België een arm land is maar wel met rijke burgers. Dat is ook waarom ons land ondanks de politieke crisis en de hoge staatsschuld uit het vizier van de speculanten blijft. Armoede is een fenomeen dat breed verspreid is en niet afneemt, ook onder werkenden is het aantal armen aan het toenemen. De laatste cijfers zijn gebaseerd op de situatie voor het uitbreken van de crisis, het aantal armen zal door de crisis ongetwijfeld verder zijn toegenomen. Bijna de helft van de werkenden kan geen 100 euro per maand sparen!

dls300.indd 9

Sociale kaalslag leidt tot verdeeldheid

In de jaren 1980 beweerden de sociaalen christendemocraten dat ons land een toegankelijke en degelijke gezondheidszorg kende en een voorbeeld van een welvaartstaat was. Dat was overdreven, maar sindsdien zagen we een spectaculaire aanval op de gezondheidszorg die openingen bood aan de privé daar waar de overheid niet langer tussen kwam. Tekorten leiden tot verdeeldheid. Er wordt ingespeeld op nationale verdeeldheid, maar ook op verdeeldheid tussen bijvoorbeeld de vakbonden en de mutualiteiten, om de groeinorm in de gezondheidszorg te beperken. Nochtans zijn steeds meer mensen verplicht om gezondheidszorgen uit te stellen. Mensen met een chronische ziekte of een handicap hebben een groot risico op armoede, zeker indien ze zelfstandig wonen. Maar ook indien ze bij een mantelzorger wonen, leidt dit er vaak toe dat het armoederisico wordt doorgegeven. Iedere verdere regionalisering van de gezondheidszorg zal tot verdere besparingen leiden. communautaire tegenstellingen. Deze De Vlaams-nationalistische partijen tegenstellingen werden de afgelopen jawillen de bestaande subnationaliteiten ren gebruikt om een confrontatie op nati(de gemeenschappen) versterken en onaal vlak te vermijden. Het beste vooromvormen tot deelstaten. Dat is de ach- beeld daarvan is het onderwijs waar er terliggende idee bij de Copernicaanse steeds per regio werd bespaard, met als revolutie van CD&V. Een verdere op- uiteindelijk resultaat dat er niet genoeg splitsing van de gezondheidszorg zal plaats is op school. En het enige anttot verschillen leiden. Als de lonen en woord daarop was nog meer leerlingen vergoedingen ook beginnen te verschil- per klas of ‘tijdelijke’ containerklassen. De burgerij wil een verdere staatsherlen, zal het voor de armste regio nog moeilijker worden om om voldoende vorming om de sociale zekerheid verder personeel te betalen. In Brussel zullen af te breken. De aanvallen op de pensier door de vele pendelaars drie verschil- oenen van de ambtenaren zullen maklende systemen bestaan. kelijker kunnen worden doorgevoerd op regionaal vlak. Eens het in een regio lukt, dan zullen de anderen wel volgen. Politiek instrument van De poging om een verdere staatshervorming te bereiken en het uitspelen van arbeidersbeweging nodig de nationale tegenstelling is ontploft Er zijn antwoorden van de arbeiders- in het gezicht van de burgerij. De prijs beweging op de voorstellen en maatre- die moet worden betaald voor het terug gelen die al worden doorgevoerd. De in de fles krijgen van de geest is hoog: vakbonden hebben alle argumenten, drie jaar onstabiliteit (waarbij het onmaar ze beschikken niet over een po- duidelijk is hoe lang dit nog verder kan litiek instrument om deze argumenten duren) en het verder ondermijnen van te dragen en te ondersteunen. De volg- het traditionele instrument van de burzame opstelling van de vakbondsleiders gerij, de CD&V. voor de politieke partners vormt een Alle traditionele partijen in Vlaanderen rem op de ontwikkeling van de arbei- zijn gediscrediteerd, wat ruimte creëerdersbeweging. de voor allerhande kleinburgerlijke poEen schoktherapie tegen de verwor- pulistische krachten. Met het kartel venheden van de arbeiders en hun ge- met N-VA en het sterk uitspelen van de zinnen is contraproductief in ons land nationale kwestie heeft de CD&V zich gezien de potentiële sterkte van de ver van haar traditionele vrienden van vakbonden. Er wordt eerder gekozen het ACV opgesteld. Bij de laatste vervoor een salamitactiek: stap per stap kiezingen heeft het ACV opgeroepen en door het uithollen van verworven- om voor de “democratische krachten” heden en niet zozeer de afschaffing er- te stemmen en vooral om niet om voor van. Dat wordt gekoppeld aan een tac- N-VA te stemmen. Het is opvallend dat tiek van verdelen om te heersen. Alle niet meer voor CD&V werd opgeroegrote partijen gebruiken elementen pen. Het programma dat het ACV vervan racisme. Het onderscheid katholiek dedigt voor de staatshervorming stemt versus niet-katholiek heeft aan belang niet overeen met dat van CD&V. Een verloren, maar de organisatorische uit- volledige breuk tussen de partij en de drukking ervan in het bestaan van twee vakbond is niet voor morgen, maar op grote vakbondsfederaties wordt wel nog termijn is dit onvermijdelijk. Hetzelfde steeds uitgespeeld en is van belang. voor ABVV/FGTB, ook al werd daar wel nog opgeroepen voor SP.a en PS. Maar Gennez is duidelijk: om te groeien, zal Staatshervorming voor de partij zeker niet naar links opschuiven en de ABVV-campagne tegen het sociale afbraak N-VA programma noemde ze “dom”. Een politiek van verdeeldheid kan in Zowel SP.a als Groen vonden de nota het gezicht van de burgerij ontploffen. van De Wever een goede vertrekbasis Dat was het geval met de schoolkwestie, voor onderhandelingen. Wat is er nog maar ook vandaag zien we dit met de links aan die partijen?

Naar nieuwe verkiezingen? De regeringsonderhandelingen zitten nog steeds vast. N-VA heeft heel wat spelletjes gespeeld en de PS heeft grenzen getrokken. De PS doet dat niet enkel als sterkste Franstalige partij maar ook als vertegenwoordiger van de Belgische burgerij. De operatie-beschadiging van de N-VA is al enige tijd opgestart. Het is niet uitgesloten dat de N-VA nog tot een akkoord komt en tot een regering toetreedt. Maar dan zal De Wever zijn broek moeten afsteken. Zijn nota noemde hij een minimumbod, ook al werd het nadien afgebroken door academici. Als de partij zich daartoe zal willen beperken, dan zal ze steeds meer geïsoleerd staan. Dat is de strategie van alle andere traditionele partijen, zelfs Open VLD weigerde om de hoogdringendheid van de splitsing van BHV te aanvaarden. Een electoraal fenomeen als N-VA kan op verschillende manieren verbrand geraken, deelname aan een regering is er maar een van. Het is ook mogelijk dat N-VA steeds opnieuw de verkiezingen wint, maar daar nooit iets mee kan doen. Dit scenario wordt goed mogelijk na afloop van het Belgisch EU-voorzitterschap. Zelfs indien de N-VA tot de regering toetreedt, zal het wantrouwen dermate groot zijn dat een snelle val van de regering waarschijnlijk is. De burgerij wil komaf maken met de N-VA en wil een herschikking van het politieke landschap op rechts of centrum-rechts vlak met een pragmatisch Vlaams-nationalisme als bindmiddel.

Nood aan nieuwe arbeiderspartij

De kwestie van een nieuwe arbeiderspartij zal steeds meer op de agenda komen te staan. De kritiek op SP.a en Groen is al aanwezig, maar ook het krediet van de PS zal steeds meer verloren gaan. De komende regering zal een besparingsbeleid moeten voeren en zal geen ruimte hebben om de besparingen wat te verzachten. Een eerste test komt er alvast met de onderhandelingen voor een Interprofessioneel Akkoord, indien het al mogelijk zal zijn om tot een IPA te komen. In de IPA-onderhandelingen is een veralgemeende strijd niet uitgesloten. Indien er geen akkoord komt, kunnen er acties plaatsvinden in die sectoren waar grote winsten werden geboekt. LSP moet voorbereid zijn op een periode die nog steeds complex en moeilijk zal zijn. Ondanks de verwarring is er een ondergrond van ongenoegen en woede. Wij moeten aanwezig zijn waar het ongenoegen en de woede naar boven komt. Het is daar dat we onze partij moeten versterken, zowel op het vlak van leden als invloed als autoriteit bij bredere lagen. Wij moeten aanwezig zijn om klaar te staan eens de mist van de verwarring optrekt.

23/11/2010 8:49:53


10

INTERNATIONAAL

de

Linkse Socialist

Door Baptiste (Wavre)

D

e parlementsverkiezingen in de VS vormden een nederlaag voor Obama. De Republikeinen wonnen en hadden de wind in de zeilen met een opmars van de nieuwe “Tea Party” onder leiding van Sarah Palin. Was deze nederlaag het resultaat van een te linkse opstelling van Obama in een rechts land? Die conclusie zou totaal verkeerd zijn. Achter deze verkiezingsresultaten schuilt een enorm ongenoegen.Fox News, het mediakanaal van de meest conservatieve Republikeinse vleugel, stelde dat het verkiezingsresultaat een verwerping van de linkse agenda van Obama betekende. Ernstige analisten wezen op het weinige enthousiasme voor deze verkiezingen en het feit dat veel Amerikanen stemmen zonder te weten wat ze willen terwijl ze wel weten wat ze niet willen. Het ongenoegen tegenover de politiek van Obama is bijzonder groot. Sinds Obama aan de macht kwam, nam de werkloosheid toe tot intussen zowat 23 miljoen mensen. Duizenden gezinnen werden uit hun huis gezet en de besparingen komen hard aan bij een reeks openbare diensten.

Miljoenen mensen hoopten twee jaar geleden op radicale verandering in de VS

Obama lost verwachtingen en hoop niet in geen uitweg, er blijft geen andere op- en bijhorende bonussen gaan opstrijtie dan een poging om tot een akkoord ken. Deze politieke keuze is overigens Bij zijn antwoorden op de crisis komt te komen met de Taliban en andere re- geen toeval. Onmiddellijk na zijn verObama niet verder dan socialisme voor actionaire groepen in de regio. De cor- kiezing heeft Obama zijn kabinet vol de rijken: het collectiviseren van de ruptie en het dictaat van de krijgsheren gestopt met figuren uit Wall Street en verliezen en privatiseren van de win- worden bevestigd. de financiële elite. sten. Bovendien bleken alle beloften De centrale posities voor het ecovan Obama tijdens de verkiezingscamnomisch beleid kwamen in handen pagne lege beloften te zijn. Zowel op Ongenoegen wordt van vertegenwoordigers van de grote het vlak van de gezondheidszorg als gerecupereerd door de Tea bedrijven. Onder de 17 leden van de wat de militaire interventies van de VS Party economische adviesraad van Obama betreft, is er geen fundamentele veranbevonden zich onder meer miljardair dering. De hervorming van de gezondDe verkiezing van Obama in het Witte Warren Buffet en toplui van Google, heidszorg leidt niet tot een algemene en Huis in januari 2009 werd gekenmerkt Hyatt Hotels, Time Warner, Xerox en degelijke gezondheidszorg toegankelijk door een enthousiasme bij miljoenen JP Morgan. Er zat geen enkele vertevoor iedereen. Er werden enkel toege- arbeiders en armen. Twee jaar later is genwoordiger van de arbeidersbewevingen gedaan aan de private verzeke- de hoop vervangen door ontgoocheling. ging tussen. Waarom gaven de vakringsbedrijven en de farmaceutische Obama en de Democraten hebben geen bonden eigenlijk miljoenen dollars industrie. ander antwoord op de crisis dan pogin- aan Obama en de campagne van de De oorlogspolitiek van Bush was gen om het de elite van Wall Street zo Democraten? bijzonder onpopulair. Obama speelde comfortabel mogelijk te maken, terHet antwoord van de Tea Party is uidaar op in, maar brengt ook op dit vlak wijl de levensstandaard van miljoenen teraard ook geen oplossing voor de progeen verandering. De troepen in Irak mensen er verder op achteruit gaat. De blemen van de arbeiders en hun gezinworden officieel teruggetrokken uit steun voor Obama is afgenomen van nen. Hun populistische retoriek zit vol gevechtssituaties. Maar er blijven wel 78% bij zijn aantreden tot 45% vandaag. hypocrisie. Terwijl de Tea Party zich 50.000 Amerikaanse soldaten paraat De werkloosheid en huisvestingscrisis enerzijds voordoet als een partij van de om indien nodig actief tussen te komen. spelen daar een belangrijke rol in. De kleine man, is het anderzijds een orgaBovendien werden extra troepen naar rechtse Tea Party slaagt er in om een nisatie die wordt gefinancierd door de Afghanistan gestuurd. Dat moest een deel van het ongenoegen naar zich toe grote bedrijven die hun eigen belangen finale slag toebrengen aan de Taliban te trekken, ook al is er geen brede steun willen verdedigen. Het ongenoegen teom nadien de troepen sneller te kunnen voor de oplossingen van de Tea Party. genover het establishment wordt op een terugtrekken. De militaire uitgaven loUit een peiling bleek dat 60% van de voor de grote bedrijven en de bankiers pen verder op, het aantal burgerslacht- Amerikanen dacht dat het anticrisispro- veilige wijze gekanaliseerd. Dat wordt offers eveneens en de levensvoorwaar- gramma van Obama in eerste instantie aangevuld met een verdeel-en-heersden van de werkenden en arme boeren was gericht op de belangen van de fi- politiek. Discriminatie en verdeeldheid in de regio gaan er verder op achteruit. nanciële elites. Die zijn overigens erg zijn steeds nuttig om de asociale neoliDe nieuwe strategie van de VS biedt snel opnieuw miljarden dollars winsten berale politiek achter te verstoppen. Oorlogspolitiek voortgezet

dls300.indd 10

De Tea Party blijft vooral een media- bepaald ogenblik zal het populisme van fenomeen, maar de groep kan toch een de Tea Party een probleem worden voor beperkte actieve basis opbouwen bij de de Republikeinen. Nu de Republikeinen middenklasse die door de crisis te ma- een parlementaire meerderheid hebken krijgt met armoede. Zolang er eco- ben in de Kamer en meer wegen op het nomische groei was, bleef deze laag de beleid, zullen ze eens te meer opteren traditionele partijen van het kapitalisme voor een neoliberaal beleid dat niet steunen. Maar bij economische neer- populair is bij de meerderheid van de gang komt de middenklasse als eerste bevolking. in de problemen. Als de arbeidersbeDe VS kennen een politieke crisis met weging geen alternatief aanbiedt in de een groeiende afkeer tegenover beide vorm van een massale arbeiderspartij grote partijen. Enkele cijfers maken die die ingaat tegen het kapitalisme, dan is vaststelling duidelijk: slechts 10% van er ruimte voor populisten die beweren de stemgerechtigde jongeren tussen 18 in te gaan tegen het establishment. en 29 jaar nam de moeite om te stemmen. De algemene opkomst bedroeg slechts 41%. Periode van politieke onstabiliteit

De parlementsverkiezingen vormden een nederlaag voor Obama, maar dit betekent niet dat er een groeiende steun is voor de Republikeinen. De verkiezingen maakten vooral duidelijk dat er een groeiende volatiliteit is en een algemene woede tegenover de financiële elite en het establishment. Maar liefst 62% van de kiezers gaf aan tegen het zittende parlementslid te willen stemmen. Uit een exitpoll bleek dat 53% negatief stond tegenover de Democraten en 52% tegenover de Republikeinen. Voorlopig kan de alliantie tussen de Republikeinen en de Tea Party stand houden omdat er een gezamenlijke vijand in het Witte Huis zit. Maar op een

Een antwoord van de arbeiders is noodzakelijk

Na de parlementsverkiezingen stelde Obama dat hij verder compromissen zou zoeken met de Republikeinen, onder meer op het vlak van het beperken van het begrotingstekort, de privatiseringen en de vrijhandelsakkoorden. Het resultaat van de parlementsverkiezingen leidt wellicht tot een zekere ontgoocheling bij de linkerzijde, maar de ontgoocheling komt vooral voort uit het feit dat een rechts beleid wordt gevoerd. Dat zal des te meer het geval zijn nu beide grote partijen samen het bestuur zullen uitmaken met de Democraten in het Witte Huis en de Republikeinen in de Kamer. De aanvallen die verder zullen opgevoerd worden, vergen een antwoord van de arbeiders en hun gezinnen. Het is noodzakelijk om de arbeiders te organiseren en het verzet op te bouwen. De linkerzijde staat voor enorme uitdagingen die heel wat kansen bieden. Er is nood aan een massale beweging onder jongeren en arbeiders tegenover de rechterzijde en voor een echt links alternatief op de twee grote partijen van de bedrijfswereld en de kapitalistische crisis. In het verleden zijn sociale verworvenheden nooit zomaar afgedwongen. Dit was nooit het resultaat van wat goede wil vanwege de Democraten of van lobbywerk bij deze pro-kapitalistische partij. Alle sociale verworvenheden zijn het resultaat van strijd door arbeiders en armen. Ook vandaag zal dat noodzakelijk zijn. Het is noodzakelijk om te bouwen aan een politieke partij en een socialistisch programma waarmee de belangen van de arbeiders worden verdedigd. Het bestaan van een dergelijke arbeiderspartij zou meteen ook de ruimte voor populistisch rechts drastisch beperken.

23/11/2010 8:49:54


S

www.socialisme.be december 2010 - januari 2011

De Keltische Tijger klauwt niet meer

Is Ierland failliet? Door Jeroen (Gent)

T

oen Ierland als eerste Europese land overg i ng tot drastische besparingen, voerden comentatoren het op als voorbeeld voor de rest van de EU. Ondanks de vreselijke effecten op de levensstandaard van de Ierse werknemers lijkt dit nu een maat voor niets te zijn geweest. “We are not looking for a bailout!”, verklaarde de Ierse minister van financiën midden november nog. Maar intussen werd in stilte onderhandeld met het IMF en de Europese Centrale Bank. De rente op staatsobligaties liep immers op tot meer dan 9%. Speculanten en regeringsleiders spre- Samen met de aanwezigheid van een ken openlijk over een mogelijk faillisse- enorme woede, zou dit een aantal parment voor Ierland. Wat een verschil met lementsleden ertoe kunnen aanzetten het beeld van de “Celtic Tiger” enkele om hun eigen politieke overleven boven jaren geleden. Toen stond de Socialist de partijbelangen te stellen. Dat kan tot Party alleen met haar waarschuwingen de val van de regering en nieuwe verover de onzekere basis van de funda- kiezingen leiden. menten voor de groei en de vaststelDe besparingen hebben een heuse ling dat vroeg of laat een correctie zou sociale kaalslag aangericht. Intussen optreden. zitten 450.000 mensen zonder werk op De groei van de afgelopen jaren werd een bevolking van 4,2 miljoen. Er ontin hoofdzaak aangestuurd door de op- staat een nieuwe emigratie. Het netto bouw van schulden bij de gezinnen en emigratiecijfer (verschil tussen hoeveel een zeepbel in de immobiliënmarkt. mensen het land verlaten en hoeveel er Met de wereldwijde financiële crisis binnenkomen) nam toe van 7.800 in was de Ierse regering verplicht om gro- april 2009 tot 35.500 in april 2010. Er te sommen te investeren om de banken wordt van uitgegaan dat dit cijfer sindste redden. Hierdoor kwam de regering dien verder is toegenomen. zelf in slechte papieren terecht. Toch lijkt er op het eerste gezicht weiHet begrotingstekort voor 2010 wordt nig verzet te zijn. Dat heeft deels te op ongeveer 35% van het bbp of 52 mil- maken met de hoop dat de crisis snel jard euro geschat. Daarvan werd 32 voorbij zou zijn, maar deze hoop blijkt miljard euro besteed aan de redding intussen een illusie te zijn. Anderzijds van de Anglo Irish Bank. Het einde is er ook de rol van de vakbondsleiding van de financiële problemen is overi- die volledig meestapt in de besparingsgens nog niet in zicht. Meer dan 40.000 logica. De vakbondsleiding tekende een gezinnen hebben akkoord voor sociale vreeen “aangepast bede in ruil voor de lege beHet talingsplan” waarlofte dat niet meer aan de begrotingstekort bij enkel de rente lonen van het overheidsvoor 2010 wordt wordt terugbetaald personeel zou worden geop ongeveer 35% of een “pauze” in de raakt. Onderhuids is het van het bbp of af betalingen is inongenoegen tegenover de 52 miljard euro gelast. Dat kan leiregering en de bankiers geschat. Daarvan den tot een nieuwe wel aanwezig. Een betowerd 32 miljard fase van falingen ging van 30.000 studenten euro besteed aan bij de Ierse banken begin november maakte en een nieuwe red- de redding van de dat duidelijk. Anglo Irish Bank. dingsgolf van de Als de Ierse regering overheid. steun zoekt bij het IMF Om de reddingsen/of de EU zal dit haar operaties te betalen en de speculanten positie verder ondermijnen. Geleidelijk te kalmeren, wil de Ierse regering op- aan zal de actiebereidheid het halen op nieuw en nog meer besparen. De rege- de angst voor de toekomst en de chanring van conservatieven (Fianna Fáil) tage van het establishment. De Socialist en Groenen wil in 2011 maar liefst 6% Party maakt zich op om een strijdbaar van het bbp besparen. Het is betwijfel- programma te verdedigen, zowel in de baar of deze begroting er door zal gera- vakbonden als bij de verkiezingen. De ken in het parlement, de regering heeft Socialist Party nam het initiatief om maar twee zetels op overschot in het een links eenheidsplatform op te zetten, parlement. De regering is afhankelijk “United Left Alliance”, waarmee mogevan een aantal “onafhankelijke” parle- lijk een aantal parlementsleden kunnen mentsleden. verkozen geraken. Dat kan een belangIn de peilingen wordt een afslachting rijk kristallisatiepunt voor de strijd van van Fianna Fáil voorspeld. Bij de vorige de Ierse arbeiders vormen, het kan moverkiezingen haalden de conservatie- gelijk ook een opstap naar een nieuwe ven nog 43% van de stemmen, nu staan massale arbeiderspartij zijn. ze op 18%. Sinds de laatste peiling is de steun wellicht verder terug gelopen. Meer info: socialistparty.net

INTERNATIONAAL

CWI nieuws Het Committee for a Workers’ International is een internationale socialistische organisatie waarvan LSP de Belgische afdeling is. Het CWI is actief in meer dan 40 landen. www.socialistworld.net

Cindy Sheehan op Socialism 2010 in Londen

Het Britse Socialisme-weekend van 6-7 november was een schot in de roos met ruim 900 aanwezigen. Het verzet tegen de harde besparingen wordt groter en dat laat zich ook voelen in een groeiende interesse in een socialistisch antwoord op de kapitalistische crisis. Een opvallende spreker op Socialism 2010 was de Amerikaanse Cindy Sheehan die internationaal bekend werd met haar campagne tegen Bush en de oorlog in Afghanistan waar haar zoon omkwam. Cindy stelde dat er nood is aan een socialistisch alternatief en overweegt om als onafhankelijke kandidate deel te nemen aan de presidentsverkiezingen van 2012.

Protest tegen repressie tegen Kasjmiri-bevolking

De campagne Tamil Solidarity voert actie tegen de onderdrukking van de bevolking in het door India bezette deel van Kasjmir. Daar is een opstand bezig die met bloedige terreur wordt beantwoord. De repressie wordt ook uitgebreid tot wie het geweld in Kasjmir aanklaagt. De gekende auteur Arundhati Roy (van de “De God van de kleine dingen” waarmee ze de Booker Prize won of haar recente boek “Luisteren naar Sprinkhanen”) werd al het slachtoffer van een aanval door extreem-rechtse hindoe-fundamentalisten. Wij steunen de roep van de Kasjmiri-bevolking voor “Azadi” (vrijheid) en koppelen dit aan een socialistisch programma.

Joe Higgins - linkse socialist in het Europees parlement De Ierse linkse socialist Joe Higgins is namens de Socialist Party verkozen in het Europees parlement. In deze rubriek brengen we tussenkomsten van Joe in het parlement of daarbuiten. Gegijzeld door de obligatiemarkten

“Iedereen wordt gegijzeld door de obligatiemarkten”. Die drastische stelling werd op 17 november op de nationale radio in Ierland naar voor gebracht door de Europese correspondent van de zender. “Eindelijk”, dacht ik, “een correspondent van de gevestigde media spreekt eens de waarheid en nu zullen de vragen wel volgen.” Ik dacht dat er misschien wel eens zou gevraagd worden waarom er zomaar wordt overgegaan tot betaling van de gijzelnemers, waarbij die betaling de criminelen kan aanzetten om nog meer te vragen. Jammer genoeg werden geen vragen in deze richting gesteld. Het bleef beperkt tot de vraag wat mogelijk is om de gijzelnemers tevreden te stellen. Hoeveel zullen de belastingbetalers eigenlijk moeten ophoesten vooraleer de gijzeling stopt? Het politieke establishment van de EU heeft het altijd over “Europese waarden” zoals democratie of zorg voor de armen en kwetsbaren. In werkelijkheid doet de EU er alles aan om het de gijzelnemers naar hun zin te maken. De EU wil de markten kalmeren en geruststellen, met andere woorden toegeven aan de eisen van de gijzelnemers.

dls300.indd 11

11

Zes maand geleden werd de Griekse bevolking gegijzeld. Toen werd het losgeld betaald door de Griekse regering in samenspraak met het Europese establishment. Het is niet verwonderlijk dat de gijzelnemers niet aarzelen om een volgende slachtoffer te zoeken. En nu zouden we opnieuw moeten betalen om een verdere verspreiding te vermijden. De bloeddorst van deze vampieren neemt toe naarmate bloed wordt gedronken. Dat is hoe het magazine Rolling Stone het had over een van de grootste spelers, Goldman Sachs. Eens het levensbloed van de Ierse arbeiders en armen is weg gezogen, dan volgen de arbeiders en armen in Spanje en Portugal. De speculanten maken duidelijk wie het echt voor het zeggen heeft in Europa. Er wordt zonder mededogen druk gezet op een van de zwakste Europese schakels, momenteel Ierland. Het plan is om totale paniek te creëren, te suggereren dat Spanje en Portugal zullen volgen en een garantie van de EU te versieren om zeker te zijn dat de gokschulden worden terug betaald. De arbeiders vormen potentieel de grootste macht van Europa. Eens ze dat beseffen, kunnen ze de financiële parasieten van de kaart vegen en de samenleving herorganiseren op een totaal nieuwe wijze. Het wordt hoog tijd dat daarmee wordt begonnen.

23/11/2010 8:49:57


12 Boeken Lectuur voor de lange winteravonden

de

Linkse Socialist

Onderbouw je strijd tegen onrecht en kapitalisme met volgende boeken

D

e winterperiode is traditioneel een periode waarin meer boeken worden gelezen. Ook LSP speelt daar op in. Wij waren niet aanwezig op de boekenbeurs en hebben geen tips voor

de beste kookboeken. Wel willen we onze lezers wijzen op enkele interessante boeken die we zelf ook te koop aanbieden en die nuttig zijn in de strijd voor een socialistisch alternatief op het kapitalisme.

Opstand van de Teamsters. Amerikaanse vakbondsstrijd in de jaren 1930

Geschiedenis van de Belgische arbeidersbeweging

Frankrijk 1968. Maand van revolutie. Lessen van de algemene staking. Dit boek van Clare Doyle werd in 2008 door LSP uitgebracht naar aanleiding van de 40ste verjaardag van mei ’68. De auteur is een leidinggevend lid van onze internationale organisatie en was in 1968 in Frankrijk aanwezig tijdens de woelige meimaand. Het boek beperkt zich niet tot een weergave van de feiten, er wordt een analyse aangebracht van hoe de beweging ontwikkelde en hoe deze revolutionaire beweging tot een overwinning had kunnen leiden. Tegen de achtergrond van de beweging tegen de pensioenhervormingen van Sarkozy is dit boek opnieuw van actueel belang. Het boek biedt immers ook een algemene analyse over hoe revolutie ontwikkelt en wat het belang van een algemene staking daarin is. LSP biedt dit boek nu aan verlaagde prijs aan. Wie in december of januari een abonnement neemt op dit maandblad, geven we een gratis exemplaar. “Frankrijk 1968. Maand van revolutie” door Clare Doyle. Normale prijs: 7 euro. Speciale aanbieding: 3 euro. Gratis bij een abonnement op dit maandblad!

Eigenlijk bestaan er bijzonder weinig boeken over de geschiedenis van de Belgische arbeidersbeweging. Een klassieker die een vrij volledige samenvatting brengt, is het boek “Wat zoudt ge zonder ’t werkvolk zijn”. Dit boek van Jaak Brepoels werd in 1977 al uitgebracht en is een handig naslagwerk of een interessante kennismaking met de geschiedenis van de Belgische arbeidersbeweging. Dit boek is essentieel om een breder beeld te krijgen op hoe de arbeidersbeweging is ontwikkeld en van waar bepaalde tegenstellingen komen. Er wordt begonnen bij de eerste stappen van de Belgische arbeidersbeweging, de pogingen om het potentieel van de arbeidersklasse ook effectief te organiseren. Dat gebeurde met vallen en opstaan. Het duurde tot 1885 vooraleer er een politiek verlengstuk kwam in de vorm van de Belgische Werkliedenpartij (BWP). Die kende een snelle ontwikkeling tot een massapartij, maar de hoop op verandering werd op een zijspoor gezet door het verraad van de leiding. Het boek eindigt bij de jaren 1960 met onder meer de algemene staking van 1960-61, waarover LSP zelf in de loop van december een boek uitbrengt (geschreven door Gustave Dache). Als algemene inleiding is “Wat zoudt ge zonder ’t werkvlok” zijn” een absolute aanrader. Het is een goede opwarmer om nadien ook het boek over 196061 te lezen! “Wat zoudt ge zonder ‘t werkvolk zijn, deel 1: 1830-1966.” Uitgegeven in 1977. We hebben enkele exemplaren tweedehands in voorraad aan 8 euro.

Je kan deze boeken bestellen door contact op te nemen via redactie@socialisme.be. Dan zorgen we ervoor dat de boeken bezorgd worden of we sturen ze op (de verzendingskosten komen dan bovenop de vermelde prijzen).

In maart is er opnieuw de jaarlijkse anti-NSV betoging, dit jaar in Gent. Anti-fascisme is voor LSP een belangrijk thema waarrond we al jarenlang een actieve rol spelen. Daarin wordt geregeld de discussie gevoerd over de gelijkenissen en verschillen met het klassieke fascisme van Hitler en Mussolini. Het boek “Fascism & big business” van Daniel Guerin biedt een toegankelijke analyse van waar het klassieke fascisme voor stond. Guerin biedt niet zozeer een overzicht van wie er allemaal steun gaf aan de fascisten, het boek is veeleer een analyse van de opmars van het fascisme en de sociale basis daartoe. De auteur baseert zich daarbij uitgebreid op de analyses van Leon Trotski. Het is nog voor de Tweede Wereldoorlog geschreven, waardoor de nadruk niet zozeer op de verschrikkingen van het nazisme ligt. De analyses in dit boek waren essentieel voor de uitwerking van de Blokbuster-campagne, een campagne die in 2011 haar twintigste verjaardag viert. Een goede gelegenheid om uitgebreider kennis te maken met de theoretische basis ervan.

Tegen de achtergrond van recessie en een zwakke leiding van de arbeidersbeweging, brak in de jaren 1930 in Minneapolis (VS) een belangrijke strijd uit van chauffeurs. Strijdbare basismilitanten namen het heft in eigen handen en gingen tegen de vakbondsleiding in strijd. Onder de basismilitanten speelden enkele trotskistische militanten, waaronder Farrell Dobbs, een belangrijke rol. Dobbs beschreef nadien de strijd van de chauffeurs in verschillende boeken. “Teamster Rebellion” brengt het beste beeld. De chauffeurs werkten voor verschillende bedrijven, ze zorgden voor de distributie in de stad. De job werd gekenmerkt door lage lonen, lange uren en onveilige werkomstandigheden. Bovendien sloeg ook hier de crisis hard toe. De vakbondsafdeling van de Teamsters was amper actief onder de gewone chauffeurs, dat waren toch maar tijdelijke arbeiders. Dobbs en enkele andere militanten gingen de strijd binnen de vakbond aan en organiseerden tegelijk de chauffeurs aan de basis. Met de staking van 1934 werden de werkgevers effectief tot toegevingen gedwongen. Dit boek is vanuit de stakingsbeweging zelf geschreven en biedt een uitstekend beeld over hoe strijdbare politieke militanten een werking kunnen uitbouwen en de strijd versterken.

“Fascism & big business” door Daniel Guérin . Normale prijs: 24 euro. Speciale aanbieding: 20 euro

“Teamster Rebellion” door Farell Dobbs. Normaal: 20 euro, aanbieding: 18 euro

Het fascisme begrijpen om het beter te kunnen bestrijden

Hoe marxisten tegenover de wereld aankijken. Over de oorsprong van het materialisme Marxisten zijn materialisten. Dat zal bij sommigen tot verbazing leiden. Het is echter niet zo dat we materialistisch zijn in de zin van egoïstisch en inhalig. Neen, we zijn materialistisch in filosofische zin. Dit betekent dat we onze strijd en analyses baseren op de realiteit. Uiteindelijk bepaalt het zijn het bewustzijn, stelde Marx daarover. Het materialisme is geen nieuw gegeven in de filosofie. De Amerikaanse marxist Georges Novack schreef een erg interessant boek over de oorsprong van het materialisme. De ontwikkeling van de landbouw en handel in het oude Griekenland ging gepaard met de opkomst van een wetenschappelijke kijk op de werkelijkheid. Novack bekijkt de eerste ontwikkelingen van deze materialistische blik op de wereld. “Origins of materialism” door Georges Novack. Normaal 22 euro, aanbieding: 20 euro

waar LSP voor staaT

D

e technische en wetenschappelijke mogelijkheden van de mens zijn nog nooit zo uitgebreid geweest. De jongste 50 jaar verdrievoudigde het gemiddelde inkomen per hoofd van de wereldbevolking. Er is voldoende rijkdom om iedereen een degelijke levensstandaard te garanderen. België vormt hierop geen uitzondering. Zelfs na de gouden jaren ‘50 en ‘60 bleef de totale werkelijke waarde van alles wat we samen produceren toenemen. In ‘96 bedroeg dit dubbel zoveel als in ‘83.

Deze toename van de rijkdom heeft echter niet geleid tot een algemene stijging van de welvaart. Integendeel: terwijl bedrijven recordwinsten boeken en speculanten hun kapitaal vertienvoudigen, gaat de voormalige koloniale wereld gebukt onder oorlog en hongersnood, is de economie van de ex-stalinistische staten ineengestuikt en heerst in het Westen massale structurele werkloosheid. De globale stijging van de rijkdom is aan de overgrote meerderheid van de wereldbevolking voorbijgegaan. Stop de privatiseringen

Hoewel de arbeiders deze rijkdom produceren, hebben ze niet de minste inspraak in de aanwending ervan. Heel de productie staat in functie van de winsthonger van een handvol kapitalisten. Dit leidt tot schrijnende tegenstellingen. Er is nood aan betaalbare en comfortabele sociale woningen, aan gratis openbaar vervoer, aan onderwijs toegankelijk voor iedereen, aan speelterreinen en recreatiecentra, aan een nationale gezondheidsdienst die gratis en publiek is. De middelen hiervoor zijn voorhanden. Op dit ogenblik gaat het echter de andere kant uit. Openbare diensten worden gerentabiliseerd en opgesplitst. De winstgevende delen worden ver-

dls300.indd 12

kocht aan de hoogste bieder, de onrendabele worden afgestoten. Er is al lang geen sprake meer van diensten. De marktlogica heeft ook in de openbare sector toegeslaan. Voortaan spreekt men van openbare bedrijven in afwachting van de volgende privatisering. 32-urenweek

In de private sector richt de “vrije” markt een ravage aan. Alle verworvenheden worden afgebroken in naam van de competitiviteit. Arbeidscontracten ruimen plaats voor onderaanneming, uitzendarbeid en andere nepjobs. Een miljoen arbeiders in België wordt regelmatig geconfronteerd met werkloosheid. Dit heeft geleid

tot de verpaupering van een deel van de arbeiders en hun gezinnen. Pensioenen, werkloosheids- en ziekteuitkeringen staan op de helling door de uitholling van de sociale zekerheid. LSP/PSL is voor het volledig herstel van de index en een minimumloon van 1500 euro netto, tegen de afbraak van de sociale zekerheid en de uitholling van het arbeidscontract. Wij verzetten ons tegen iedere bedrijfssluiting omdat dit onder het kapitalisme enkel leidt tot werkloosheid en armoede. De enige maatregel die de massale werkloosheid kan oplossen is de onmiddellijke invoering van de 32-urenweek, zonder loonverlies en met evenredige aanwervingen.

Ze moet zich verzetten tegen iedere verdeling van de arbeiders, of het nu is op basis van racisme, seksisme of geloof. Dit kan het best door op te komen voor volledige gelijke rechten. Ze moet de strijd aanbinden tegen het imperialisme en vechten tegen de vernietiging van het milieu. Ze moet het zelfbeschikkingsrecht van Vlamingen, Walen en Brusselaars respecteren, zonder in de val te trappen van diegenen die de arbeiders door communautair opbod willen verzwakken (cfr. splitsing sociale zekerheid). Ze zou moeten ageren voor de nationalisatie van de sleutelsectoren van de economie onder rechtstreekse arbeiderscontrole.

Een nieuwe arbeiderspartij

Dit programma is enkel uitvoerbaar indien de arbeidersbeweging de macht uit handen neemt van de kleine minderheid van kapitalisten. De heersende klasse zal haar privileges echter niet zomaar afstaan. Het breken van de kapitalistische staat zal een revolutie vereisen. Daarom bouwen wij aan een revolutionaire marxistische partij.

De vakbondsleidingen hebben de kapitalistische afbraaklogica aanvaard. Ze beperken zich tot het “sociaal” begeleiden van de herstructureringen. Daartegenover stellen wij het strijdsyndicalisme: vechten voor iedere job en het behoud van alle verworvenheden. De arbeidersklasse heeft een partij nodig die deze strategie politiek kan en wil vertalen. Zo’n partij moet openstaan voor iedereen die wil vechten tegen de sociale afbraak.

Revolutie

Arbeidersdemocratie

De productie moet in functie staan van de reële behoeften van de bevolking. Ze moet georganiseerd worden via een democratisch productieplan, opgesteld en gecontroleerd door raden, samengesteld uit vertegenwoordigers van de arbeiders van het bedrijf, van de nationale vakbonden en van de arbeidersregering. Iedere functionaris moet verkozen en permanent afzetbaar zijn. Hij/zij mag niet beschikken over een hoger loon dan het gemiddelde loon van de arbeiders die hij/zij vertegenwoordigt. Op die manier kan het wanbeheer vermeden worden zoals dit in de planeconomieën in het exOostblok bestond. Voor socialisme en internationalisme

De socialistische revolutie breekt altijd uit op het nationale vlak, maar eindigt in de internationale arena. Arbeidersdemocratie en socialistische planning kunnen niet beperkt blijven tot één land. Het isolement van Sovjet-Rusland heeft tot haar degeneratie vanaf 1924 geleid.

Voor arbeiderseenheid Voor socialisme

23/11/2010 8:49:59


partijnieuws

www.socialisme.be december 2010 - januari 2011

300ste nummer van deze krant!

Agenda

Abonneer je nu en krijg het boek “Mei ‘68”

H

et begon in 1975 met de uitgave van een krant onder de naam “Vonk”. Pas een jaar later verscheen het tweede nummer van deze krant. In de jaren 1970 en 1980 werkten we met onze organisatie binnen de SP omdat daar een actieve aanwezigheid van arbeiders was. Onze krant ging in tegen de partijleiding en koos steeds de kant van strijdbare arbeiders. Vanaf de jaren 1990 werd het zinloos om nog langer binnen de SP actief te blijven, daar viel immers niet veel meer te beleven. We gingen voortaan onafhankelijk door het politieke leven en veranderden de naam van deze krant naar “Militant”. Met de Blokbusteracties begin jaren 1990 werd de basis gelegd voor een nieuwe groei en een dynamische werking. Op 1 mei 1995 werd een nieuwe belangrijke stap gezet: voortaan kreeg Militant ook een Franstalige editie.

Rond de eeuwwisseling, in de antiglobaliseringsbeweging, veranderde Militant Links van naam naar LSP. Onze krant werd Socialistisch Links, nadien De Linkse Socialist. Begin 2010 werd opnieuw een stap vooruit gezet door voortaan op 16 pagina’s uit te komen en kleur op de voor- en achterpagina te introduceren. Het exemplaar van ‘De Lin kse Socialist’ dat je nu in handen hebt, is het resultaat van de 299 vorige edities. De redactie wil zeker de trouwe lezers bedanken en hoopt dat occasionele lezers zich bij de groeiende groep vaste lezers zullen voegen. Een strijdbare arbeiderskrant zoals deze is immers meer dan noodzakelijk als antwoord op de dagelijkse stortvloed aan propaganda in de traditionele media. Om onze 300ste editie te vieren, nodigen we lezers uit om een abonnement te nemen. Wie in december of januari een abonnement neemt, krijgt er meteen gratis een boek bovenop: “Mei 68 – Een maand van revolutie”.

13

- - - - - - -

17 december. Gent. 50 jaar na 60/61 18 december. Aalst: jaarlijkse winterdinner. 18 december. Leuven. 50 jaar na 60-61 20 december. Brussel. 50 jaar na 60-61 22 december. Luik. 50 jaar na 60-61 28- 30 december. Winterkamp van ALS 31 december. Eindejaarsfeest en fuif in Brussel

12-13 maart 2011: Socialisme 2011 weekend

-

Waarom wij lid werden Nadat ik al langere tijd de actualiteit, de media en de discussies onder de “volwassenen” rond mij had gevolgd, begon ik vragen te stellen over hoe deze wereld in elkaar zit, wat er allemaal fout loopt en hoe het beter kan. Dat bracht me al snel tot conclusies over de nood aan een revolutionair socialisme. Ik werd actief bij de jongerenbeweging van de PVDA, maar daar kon ik me na verloop van tijd niet meer in terugvinden. Engagement vind ik belangrijk en dus zocht ik een partij die beter bij mijn verwachtingen aansloot. Ik ontmoette een aantal leden van LSP en doorheen de discussies besloot ik om aan te sluiten. Dat heb ik me nog niet beklaagd. Met LSP brengen we doorheen de politieke en sociale ontwikkelingen steeds een duidelijk strijdbaar standpunt naar voor om de sociale verworvenheden te verdedigen zonder het bredere kader van de strijd voor een socialistische wereld uit het oog te verliezen. Lola, scholiere, Luik

Nationaal Congres LSP

Geduldig bouwen en voorbereid zijn op snelle ontwikkelingen

Ik moet ongeveer tien jaar oud geweest zijn, toen in de lagere school het communisme in de Sovjetunie aan bod kwam in de les. De kinderen kwamen tot de conclusie dat communisme stond voor eentonige gebouwen, pijnlijke schoenen, lelijke auto’s, honger, repressie,... Mijn vader was “rood” en daardoor wist ik dat het communisme oorspronkelijk vertrok van ideeën als rechtvaardigheid en werk voor iedereen. Als 23jarige kwam ik terug na drie jaar rondreizen doorheen Europa. Ik wou mijn opvattingen ook aan daden koppelen. Ik werd lid van LSP en was onder de indruk, de leden zijn erg strijdbaar en overtuigd. De ongelijkheid in de wereld is verschrikkelijk, de sociale onrechtvaardigheden zijn flagrant. Het kapitalistische systeem is absurd, we moeten duidelijk maken dat er alternatieven bestaan en mogelijk zijn. Er is nood aan een revolutie om de verdere ondermijning van de aarde in naam van de winst te stoppen. Ik ben daarom marxist en actief bij LSP. Pierre, student, Namen

Vier oudjaar met LSP

Door Els Deschoemacker

H

et congres heeft haar taak volbracht. We hebben zowel een rijke discussie gehad over de crisis van het kapitalisme en de gevolgen ervan voor het leven van arbeiders en hun gezinnen, als over de mogelijkheden en taken voor marxisten in deze periode besproken. Het kapitalisme maakt zonder twijfel één van zijn zwaarste crisissen door. Iedere remedie leidt tot nieuwe crisis. Onze jobs, arbeidscondities, lonen, uitkeringen, onderwijs, gezondheidszorg, dienstverlening, ... werkelijk alles komt onder vuur te liggen. Dit stoot op verzet in binnen- en buitenland, we kregen daar op het congres een levend verslag van door syndicalisten van LSP maar ook door de internationale bezoekers, waaronder kameraden van onze Franse, Ierse, Italiaanse en Nederlandse zusterorganisaties. Vooral de beweging in Frankrijk kwam uitgebreid aan bod. Dit had een grote impact op het congres. We beschreven de bewegingen in Griekenland, Portugal, Frankrijk, ... als de voorlopers van toekomstige massale strijdbewegingen op het Europese continent tegen een systeem dat weinig meer te bieden heeft dan werkloosheid en miserie. Een oppervlakkige analyse in België toont slechts een diepe poli-

dls300.indd 13

Naar de beste traditie organiseren de Brusselse en Brabantse afdelingen van LSP/PSL op 31 december een nieuwjaarsmaaltijd, gevolgd door een feest tot in de vroege uurtjes... . We nodigen je of jullie van harte uit dit hartelijke maar ook militante moment met ons te delen. De prijs van de maaltijd is 25€ voor loontrekkenden (20€ voorverkoop) en 20€ voor niet loontrekkenden (15€ voorverkoop). Een babysit met animatie alsook een maaltijd aan 5 € is voorzien voor kinderen kleiner dan 12 jaar. Info en inschrijvingen: nico_moon@hotmail. com (Nico). tieke crisis en een publiek debat dat zowat alle maatschappelijke problemen systematisch herleidt tot communautaire problemen. Daarbovenop bleven de vele tientallen syndicale acties en strijdbewegingen van de afgelopen jaren geïsoleerd. Mogelijkheden om de strijd één te maken en de eisen en noden van de arbeidersklasse nadrukkelijker op de agenda te plaatsen, werden door de vakbondsleidingen niet aangegrepen en in vele gevallen afgeblokt. Sommigen trekken daaruit de conclusie dat rechts het pleidooi heeft gewonnen en stoppen iedere referentie naar socialisme diep weg. Dat is niet onze conclusie. Dezelfde pro-kapitalistische partijen die vandaag bakkeleien en ons zand in de ogen strooien met hun nationalistisch discours zullen morgen, net als in de ons omringende landen, nog verder snijden in de welvaart van arbeiders en jongeren om de welvaart van de rijken op peil te houden. De maskers van deze partijen als verdedigers van het “algemeen belang” zullen vroeg of laat afvallen. Marxisten moeten zich voorbereiden op een intensifiëring van de strijd en op de mogelijkheid dat steeds bredere lagen het kapitalisme meer openlijk in vraag zullen stellen. Strijd alleen zal niet voldoende zijn. Socialisten in de beweging zullen nodig zijn, niet altijd zozeer om zelf het initiatief tot strijd te nemen, maar vooral om het debat aan te zwengelen over

hoe we de strijd tegen de kapitalistische agenda kunnen winnen. De totale afwezigheid van een duidelijk socialistisch alternatief op het kapitalisme en een politieke factor dat dit alternatief op de publieke politieke arena verdedigt, is een belangrijke rem op strijd geworden. Tussenkomen in strijd, initiatief nemen tot strijd en in de strijd een duidelijk socialistisch programma verdedigen, ziet LSP als enkele van haar centrale taken. De krachten van LSP zijn nog klein, maar wat we gedaan hebben met de geringe krachten en middelen is indrukwekkend. Zowel onder jongeren, als op de werkvloer en in de vakbonden hebben we belangrijke steunpunten uitgebouwd. Steevast is LSP op syndicale en sociale actie present om de beweging te versterken en om de nood aan een nieuwe arbeiderspartij te propageren. Dit is het elan waarop we de komende periode willen verder werken. We zullen de komende maanden ook de interne werking verstevigen door extra aandacht te besteden aan de vorming van een nieuwe generatie van partij-organisatoren. De financiële ophaling van meer dan 13.000€ zal de partij in staat stellen dit werk verder te zetten. Het toonde dat er een groot vertrouwen aanwezig is bij de LSP-leden in de mogelijkheden om de partij te bouwen en in de kracht van de arbeidersklasse om socialisme te realiseren.

Strijdfonds: nog inspanning nodig In het laatste kwartaal van 2010 zitten we op 3.436,17 euro die is opgehaald. In heel wat regio’s wordt eind november en begin december nog veel geld opgehaald met anti-racistische campagnes. Dit zal noodzakelijk zijn om tegen eind december aan ons streefdoel van 11.000 euro te geraken. Hierbij een oproep aan de afdelingen om het strijdfonds zo snel mogelijk door te storten zodat we geen achterstand op dit vlak oplopen. H Henegouwen 305 Vl. Brab.-Limburg: 497 Bxl-W. Brab: 626 Luik-Namen: 280 O. en W. Vlaanderen: 599 Antwerpen: 181 Natonaal: 949

44% 34% 29% 21% 19% 11% 158%

TOTAAL: 3.436,17 €

31%

Contact / Abonnementen

Meer info over de partij / Lid worden: PB131, 1080 Molenbeek-Sainctelette Tel: 02/345 61 81. E-mail:info@socialisme.be. Redactie: redactie@socialisme.be. Ook lezersbrieven zijn welkom! Abonnementen: * proefabo: 5 euro voor drie nummers, 10 euro voor zes nummers * gewoon abo: 20 euro voor twaalf nummers * steunabo: 30 of 50 euro voor twaalf nummers Of neem een doorlopende opdracht van minstens 2 euro Rekeningnummer voor abonnementen: 001-3907596-27

23/11/2010 8:50:05


14

Jongeren voor werk

de

Linkse Socialist

Strijden tegen extreem-rechts door op te komen tegen het kapitalisme

Door Thomas K (Gent)

D

len te promoten: racisme, geweldpleging, seksisme en andere asociale ideeën.

e NSV is een neofascistische jongerenorganisatie en heeft De Actief Lin kse St udenten en onder meer banden met het Blokbuster organiseren elk jaar opVlaams Belang. Naar jaarlijkse ge- nieuw een tegenbetoging. Daar zullen woonte houdt de Nationalistische we in onze volgende edities uitgebreid Studentenvereniging (NSV) op- op terugkomen. We organiseren geen nieuw een betoging, in 2011 is Gent anti-NSV betoging enkel om “tegen te aan de beurt. De centrale slogans betogen”. We doen er ook steeds alles van deze betoging benadrukken aan om provocaties en geweld te vermeestal de “Vlaams onfhankelijk- mijden. heid”, maar de manifestatie wordt De ALS is een politieke studentenook gebruikt om andere voorstel- vereniging. Tegenstellingen in de maat-

Bij een gebrek aan inzicht in het hoe en het waarom van zo’n crisissituatie, wordt snel naar een zondebok gezocht. Mensen met een andere huidskleur of cultuur worden dan gemakkelijker geviseerd. Een racistische organisatie als NSV kan daarop inspelen. Hun gedachtengoed zet aan tot discriminatie en geweld tegen migranten. Ook hun visie op de communautaire kwestie is een voorbeeld van een verdeel-en-heerspolitiek die wordt gedeeld door verschillende traditionele partijen. Vlamingen en Walen worden tegen elkaar uitgespeeld omdat dit past in hun bezuinigingsstrategie. De verdeeldheid maakt het gemakkelijker voor werkgevers om meer winsten te boeken ten koste van de basisbehoeften van zowel Waalse als Vlaamse arbeiders, jongeren en gepensioneerden. Met het argument dat de economie nood heeft aan meer zuurstof worden lastenverlagingen toegekend aan bedrijven. Ook maatregelen zoals de notionele interestaftrek kaderen daarin. In feite rijven kapitalisten heel wat financiële middelen binnen die ook in schappij kunnen tot verdeeldheid onder publieke instellingen en diensten zoals de arbeidersklasse leiden. Deze klasse onderwijs of pensioenen geïnvesteerd bestaat namelijk uit mensen die hun kunnen worden. De overproductiecrisis bestaansmiddelen verdienen door hun zorgt er bovendien voor dat kapitalisten arbeidskracht te ruilen voor een loon. amper nog investeren in de productieWij bezitten geen productiemiddelen. ve economie waardoor er geen nieuwe Hierdoor hebben veranderingen die werkgelegenheid ontstaat. worden opgelegd door de kapitalisten Het is tegen de achtergrond van kapieen grote impact op ons leven. talistische crisis en de sociale probleHet is al langer bekend dat er een men die hierdoor worden veroorzaakt, verband is tussen de leef- en werkom- dat we campagne voeren voor een antistandigheden (zoals het inkomen) en racisme betoging in Gent. De slogans racisme. Een toename van de werk- die we daarbij gebruiken, weerspiegeloosheid bijvoorbeeld dwingt heel wat len het feit dat het kapitalisme de bron mensen om te vechten voor hun job. is van concrete problemen zoals werk-

loosheid en armoede. Evenmin biedt dat systeem een oplossing voor de gevolgen daarvan: geweld, racisme, seksisme,... Wij denken dat de jongeren samen met de werkenden, werklozen en gepensioneerden de strijd moeten aangaan voor een socialistische samenleving. Dat is de enige manier om tot een betere toekomst te komen. Alle elementen die ons verdelen, maken dat we zwakker staan in onze strijd. De strijd tegen extreem-rechts is verbonden met de sociale en economische achtergrond waartegen racisme kan ontwikkelen. De verdeling van de bestaande middelen is ook een politiek gegeven. Door ons te organiseren op politiek vlak, willen we niet alleen uitdrukking geven aan ons verzet tegen racisme maar tegelijk een weg vooruit aanbieden in de vorm van een strijd voor een socialistische samenleving. Dat is natuurlijk een project van lange adem. Maar een betoging tegen racisme en tegen NSV kan een nuttige eerste stap zijn.

Hoe het kapitalisme zelfs de klimaatverandering probeert te betwisten Door Alain (Namen)

E

r waren al verschillende grote betogingen tegen de vernietiging van ons milieu. De linkse socialisten komen daarin tussen om te wijzen op de noodzaak van de strijd voor een socialistisch alternatief. De ecologische crisis is immers het resultaat van hoe dit systeem werkt en steeds naar winsten op korte termijn zoekt. Daartegenover volstaat het niet om enkel te zingen voor het klimaat, zoals de actie op 28 november, het zal er op aankomen om een krachtsverhouding uit te bouwen. De kapitalisten doen er intussen alles aan om hun winsthonger te legitimiseren, ook door het financieren van klimaatsceptici.

willige basis mee met het IPCC. Het gebrek aan middelen voor grondiger wetenschappelijk onderzoek zegt al veel

dls300.indd 14

Deze controverse is echter niet puur wetenschappelijk van aard. De kli-

In de discussie over klimaatveranderingen is er nood aan degelijk en publiek wetenschappelijk onderzoek dat over voldoende middelen beschikt. Zoniet zullen steeds lobbygroepen en bedrijven het wetenschappelijk onderzoek sturen of betwisten. Het wetenschappelijk onderzoek moet uit de klauwen van de winsthonger worden gehaald. Dat zou een eerste stap zijn in de strijd tegen de klimaatveranderingen. Kapitalisme schaadt mens en milieu

Klimaatsceptici betwisten de klimaatveranderingen

Het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) kwam tot een consensus over de klimaatveranderingen. Sinds het begin van het industriële tijdperk en zeker sinds het einde van de jaren 1970 is er een opvallende opwarming (+0,5°C sinds 1977). Volgens het IPCC moeten de oorzaken daarvan “hoogst waarschijnlijk” bij menselijke activiteiten worden gezocht. Volgens de vooruitzichten van de experts moet 50 tot 85% van de uitstoot van gassen worden verminderd om de opwarming van de aarde te beperken tot ongeveer twee graden tegen 2050. Deze consensus wordt betwist door de klimaatsceptici. Er zijn natuurlijk goede redenen om kritisch en sceptisch te staan tegenover het IPCC als instelling. Het is een intergouvernementele instelling waarvan de leden worden benoemd als vertegenwoordiger van hun land. De meeste wetenschappers werken op vrij-

Wie betaalt de klimaatsceptici?

over de wijze waarop de versch illende landen het probleem benaderen. Er zijn k limaatsceptici die de opwarming erkennen, maar de menselijke verantwoordelijkheid ontkennen. Zij zien de opwarming als een natuurlijk fenomeen (onder meer door een veranderende activiteit van de zon). Ze verwijten het IPCC enkel de meest negatieve hypothesen naar voren te brengen.

De recente voorbeelden van de olieramp in de Golf van Mexico of de vervuiling na de aluminiumramp in Hongarije maken duidelijk dat het kapitalisme schadelijk is voor mens en milieu. De eersten die hierdoor worden getroffen, zijn de armsten. De rijken hebben immers middelen om in te spelen op de wijzigingen die optreden als gevolg van de opwarming en de vervuiling van de bodem, het water en de lucht. Een recente studie van het WIV (Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid) bevestigde dat een hogere sociaal-economische positie leidt tot een betere gezondheid. Het kapitalisme is niet in staat om een antwoord te bieden op de crisis die onze jobs, openbare diensten en milieu bedreigt. Daarentegen is het nodig om maatsceptici worden gefinan- op te komen voor een samenleving cierd door bedrijven en politici waarin de economie op democratische die daar belang bij hebben. Zo is wijze wordt gepland om de goederen er oliebedrijf ExxonMobil dat vorig en diensten te produceren die sociaal jaar een miljoen pond betaalde aan noodzakelijk zijn. Een socialistische saklimaatsceptici. Maar ook Europese menleving is noodzakelijk, zowel voor bedrijven steunen de klimaatsceptici. de mens als voor zijn milieu. Een groep van acht Europese bedrijven was vorig jaar goed voor € 218.000 steun aan deze sceptici. Het ging om Bayer, BASF, Solvay, Lafarge, BP, GDFSuez, Arcelor Mittal en E.ON.

23/11/2010 8:50:06


Jongeren

www.socialisme.be december 2010 - januari 2011

15

Artikel door Navid op basis van een interview met Alex Lecocq, student in Rouen en lid van Gauche Révolutionnaire (onze Franse zusterorganisatie)

O

ndanks de pogingen van de regering om de jongerenacties te discrediteren, stonden de jongeren vooraan in de acties tegen de rechtse regering van Sarkozy. De regering stelde het voor alsof de jongeren enkel de lessen wilden ontlopen of uit waren op rellen. Daarmee wilde de regering de solidariteit in de beweging breken, het was een uitdrukking van het feit dat ze bang was van de dynamiek van de jongeren. De Franse jongeren kwamen op straat om hun toekomst te verdedigen en de aanvallen op de pensioenen te stoppen. Met de aanval op de pensioenen en brugpensioenen zouden een miljoen jongeren niet aan de slag kunnen en dat terwijl de jongerenwerkloosheid al 24,5% bedraagt!

Sommigen zullen misschien gedacht hebben dat de PS van Ségolène Royal achter de jongerenmobilisaties zat. De PS deed effectief een oproep aan de jongeren om te betogen en de partij controleert een aantal jongerenorganisaties. Maar de impact van die organisaties is bijzonder beperkt, hun aanwezigheid op de scholen is minimaal. De invloed van deze organisaties en hun woordvoerders is doorgaans vooral aanwezig in de media. Intussen waren het de jongeren die zichzelf organiseerden onder meer doorheen algemene vergaderingen. De jongerenmobilisaties schrikten de regering af. Het klopt dat hun acties zich misschien niet direct lieten voelen in de zakken van de patroons. Maar de jongerenmobilisaties konden wel een dynamiek brengen en de strijd van de arbeidersbeweging doen radicaliseren. Het zorgde voor een nieuwe impuls om de strijd verder te zetten. Jongerenstrijd valt bovendien moeilijker te controleren door het establishment. Voor jongeren is het gemakkelijker om in staking te gaan en er zijn bovendien geen structuren die hun strijd zomaar kunnen stoppen of afremmen. Jongeren kunnen de motor van een strijdbeweging vormen, dat zagen we eerder met de acties tegen het jongerenbanenplan CPE in 2006. De media en de regering probeerden de jongeren dan maar voor te stellen als een bende hooligans die niet eens wist waarover de hervormingen gaan. Om dat beeld te versterken, aarzelde het regime niet om provocateurs in te

zetten. Op de betogingen zelf werd echter duidelijk dat de jongeren woedend waren. Ze waren kwaad op de politie van Sarkozy, het racistische discours van de regering, de asociale maatregelen, de politiepesterijen tegen jongeren uit wijken die niet “blank” genoeg zijn, enz. De jongeren komen op voor hun toekomst en zijn er zich van bewust dat de aanvallen op de pensioenen ook voor hen gevolgen hebben. Veel jongeren zien geen enkele weg vooruit onder het huidige systeem. Ze willen oplossingen en dat liefst meteen. Op een ogenblik dat de media weinig aandacht schenkt aan de jongerenacties, drijft dit sommigen ertoe om tot vernielingen over te gaan. Een aantal linkse organisaties maakten de fout om zich van de jongeren te distantiëren, waardoor de jongeren nog meer het gevoel hebben dat ze er alleen voor staan. We moeten de jongeren en de arbeiders bijeenbrengen om samen te strijden. Er zal misschien niet altijd duidelijkheid bestaan hoe we tot een alternatief kunnen komen, maar er is wel een gezamenlijke basis om van te vertrekken: de wil om Sarkozy en zijn aanhangers een nederlaag toe te brengen. In de voorwijken van de grote steden is de situatie sinds de rellen van 2005 niet bepaald verbeterd. Het is niet uitgesloten dat er nieuwe uitbarstingen zullen komen. De werkloosheid neemt er verder toe en de politie is alomtegenwoordig op een bijzonder agressieve wijze. Dat wordt aangevuld met provo-

caties vanwege Sarkozy en co. Dat kan leiden tot uitbarstingen van geweld, zeker indien geen enkele organisatie op een grote schaal een strategie en perspectief voor een overwinning op de regering naar voren brengt. De strijdbeweging tegen de pensioenhervormingen bood enorm veel mogelijkheden. Het heeft het vertrouwen van de arbeiders en de jongeren in de mogelijkheid om terug te vechten, stilaan opnieuw hersteld. Maar ondanks de enorme woede op straat kwam er vanwege de vakbondsleiding geen degelijke strategie om op basis van de woede ook tot een overwinning te komen. Dat opent de weg voor uitbarstingen van woede die op hun beurt tot meer repressie leiden. Het komt erop aan om de woede te kanaliseren in structuren en te kaderen in een politieke strategie om te bouwen aan een massale algemene staking van de arbeidersbeweging. De sterke punten van de jongerenmobilisaties waren onder meer de snelheid waarmee de scholen in actie kwamen en de dynamische wijze waarop dit gebeurde. Op de betogingen waren de jongerendelegaties vaak de meest levendige blokken met de meest politieke slogans, naast de delegaties van de industriearbeiders en de metaal. Het was duidelijk dat in tegenstelling tot de arbeiders de scholierenmobilisaties geen groot economisch gewicht hadden. Maar de mobilisaties waren gebaseerd op algemene vergaderingen in tal van steden en gingen vaak gepaard met het blokkeren van de scholen. Dat

vormde een inspiratiebron voor heel wat arbeiders. In een aantal regio’s zoals Rouen werden de algemene vergaderingen van de verschillende scholen gecoördineerd in een comité met verkozen vertegenwoordigers van de verschillende scholen. Dat bood de mogelijkheid om de discussie te voeren over hoe de strijd kon worden uitgebreid en gecoördineerd. Het bood tevens de mogelijkheid om gezamenlijke pamfletten te maken en de verdeling ervan te organiseren. Wij verdedigden de ontwikkeling van dit soort structuren in alle regio’s. Aan de universiteiten waren de mobilisaties beperkter. Er waren wel heel wat studenten die in actie wilden komen of deelnamen aan de jongerenacties, maar het ontbrak aan organisatie. De belangrijkste studentenvakbond ligt momenteel sterk onder vuur. De actiebereidheid onder jongeren in het algemeen is erg groot. Het is zelfs niet uitgesloten dat de jongeren de acties zullen hervatten, ook indien de arbeidersmobilisaties stil vallen. Om de strijd te

kunnen versterken, is het noodzakelijk om onze structuren te versterken en ons te organiseren. De rol van Gauche Révolutionnaire (onze Franse zusterorganisatie die actief is binnen de NPA) in de jongerenmobilisaties in Rouen was cruciaal. Wij hielpen mee algemene vergaderingen te organiseren, zorgden ervoor dat er politieke slogans waren en organiseerden mee een eigen ordedienst. Er is ongetwijfeld een radicalisering onder de gemobiliseerde jongeren. Er is ook een politisering en een groeiende openheid voor socialistische opvattingen. Gauche Révolutionnaire is de enige organisatie die in staat is om een politiek antwoord en perspectieven voor de strijd aan te bieden. We verdedigen de noodzaak van een socialistische samenleving waarin de economie op democratische wijze wordt gepland in het belang van de meerderheid van de bevolking. De huidige periode biedt heel wat kansen, we zullen er alles aan doen om die kansen zo goed mogelijk te benutten.

Jongeren in strijd voor werk

N

a de acties in Bergen (1 mei), Brussel (14 oktober) en Charleroi (28 oktober) volgde op 6 november een lokale betoging van jongeren voor werk in Luik. Het was een strijdbare betoging met zowat 150 aanwezigen. Hiermee is het aantal jongeren dat door de campagne lokaal op straat werd gebracht opgelopen tot 400. Rond de verschillende acties werden ook comités opgezet. Deze betogingen zijn er immers op gericht om lokale groepen op te zetten; het zijn geen eenmalige gebeurtenissen. Er wordt nu over andere acties gediscussieerd. Intussen kwamen verschillende comités van Jongeren in Strijd voor Werk tussen in stakingsacties, onder meer bij de arbeiders van Brink’s in Strépy (La Louvière) en op de solidariteitsbetoging met Brink’s op 18 november. We willen verder bouwen aan campagnes om jongeren te organiseren in de strijd voor werk en een toekomst. Meer info: http://socialisme.be/lsp/jongerenvoorwerk/ of op de lokale sites van de bestaande comités: www.jeunesenlutte.wordpress.com (Henegouwen), www.jeunesenluttebxl.wordpress.com (Brussel) en www. jeunesenlutteliege.wordpress.com (Luik).

dls300.indd 15

23/11/2010 8:50:08


de Linkse

Socialist

socialisme.be

2€

STEUN: 5 €

maandblad van de Linkse Socialistische Partij (LSP)  nummer 300  Dec 2010 - Jan 2011

Ben

je de dagelijkse stroom van

desinformatie in de traditionele media beu?

Wil je ook een andere Neem

kant van het nieuws horen?

dan een abonnement op dit blad en volg onze dagelijkse website socialisme.be.

s t r i j d  s o l i d a r i t e i t  s o c i a l i sm e

Door Laure (Brussel)

N

iet iedereen voelt de gevolgen van de crisis even hard. Dit jaar worden opnieuw superbonussen uitgedeeld aan de bankiers en grote aandeelhouders. De Europese regeringen hebben eerst de kapitalistische elite gered met middelen uit de gemeenschapskassen en ze vragen nu aan de arbeiders en hun gezinnen om het geld terug te betalen dat aan de rijksten werd gegeven. Overal in Europa wordt overgegaan tot een offensief van besparingen op de kap van de werkende bevolking. Loonsverlagingen, opdrijven van de pensioenleeftijd, massale afdankingen van ambtenaren, beperktere toegang tot sociale woningen, besparingen in de sociale zekerheid,... In Groot-Brittannië wil de regering zelfs werklozen gratis laten werken. Deze aanvallen zorgen ervoor dat de reeds alarmerende armoede nog grotere proporties zal aannemen. In België heeft 30 jaar neoliberaal beleid geleid tot een armoedegraad van 15%. Eén op de zeven Belgen leeft onder de armoedegrens en dat is nog voor er een regering is die een besparingsplan kan doorvoeren. Armoede moet niet enkel cijfermatig worden bekeken. De stijgende armoede en sociale problemen blijken ook uit de toename van het

aantal “trieste” fait divers in de traditionele media. Zo werd bekend hoe een Gentse moeder van twee kinderen haar kleinste als vondeling achterliet in een parking omdat ze niet de middelen had om het kind op te voeden. (Het Nieuwsblad, 7 oktober 2010). De onzekerheid raakt niet alleen de meest kwetsbare lagen van de bevolking zoals werklozen, gepensioneerden, vrouwen, migranten. Die worden uiteraard wel geraakt door de onzekerheid, maar ook steeds meer werkenden komen in de problemen. Het aantal “working poor” (werkende armen) is intussen opgelopen tot 4,7%. Een studie uit 2009 had het nog over 4%. In Brussel is 9,8% van de werkenden arm. Van de werkende alleenstaande ouders is 22,5% arm. Onder de Belgische werklozen is 27,9% arm, in Brussel loopt dat op tot 54%! Dit is niet verbazend. De sector van de lage lonen is in opmars. Kleine, tijdelijke, onzekere en slecht betaalde jobs worden de norm. Bovendien is er sinds het begin van de crisis een stijgend aantal afdankingen. Dat doet het werklozenleger aanzwellen. In februari had het ABVV het over 350 jobs per dag die verloren gingen in ons land! Tegelijk is er geen stijging van de lonen, alleszins geen stijging die overeenkomt met de toenemende levensduurte. Hoe is het mogelijk om wat comfortabel te leven als huurgeld al gemiddeld een derde van het inkomen vereist. Het wordt stilaan onmogelijk om nog rond te komen met slechts één loon. Sociale huisvesting is overigens

ook steeds minder een optie. Het is niet omdat er niet meer over de wachtlijsten wordt gesproken, dat deze zijn verdwenen. De kapitalisten zitten intussen in hun luxueuze ivoren toren toe te kijken hoe de gewone werkenden en hun gezinnen niet alleen worden uitgebuit maar ook nog eens als citroenen worden uitgeperst. Zij hebben gegokt in de financiële casino’s van de wereldmarkten en ze krijgen groen licht om dat verder te doen. De verliezen worden gedragen door de gemeenschap, de winsten zijn voor de kapitalisten. Wij worden nu gevraagd om te betalen voor hun verliezen. Het resultaat is een toename van de armoede en de miserie. Wij nemen dit niet langer en gaan in verzet tegen de besparingen en de afdankingen. We verzetten ons tegen de verdere opmars van de onzekerheid en de bijhorende sociale problemen. We moeten ons organiseren en ingaan tegen het kapitalisme dat een steeds groter wordende groep enkel miserie aan te bieden heeft. Als we niet willen dat een kleine handvol kapitalisten ons laat opdraaien voor hun gokschulden, dan moeten we zelf de touwtjes in handen nemen. Dat kan door de sleutelsectoren van de economie te nationaliseren onder arbeiderscontrole en –beheer. De strijd tegen de werkloosheid kan worden gevoerd door het beschikbare werk te verdelen en de arbeidsduur te verminderen tot 32 uur per week, zonder loonverlies en met bijkomende aanwervingen. LSP wil de strijd voor een socialistische samenleving aangaan omdat dit een noodzaak is als we willen dat onze kinderen een degelijke toekomst hebben. Doe met ons mee!

Steun w w dit w .maandblad s o c i a :l 001-3907596-27 isme.be dls300.indd 16

23/11/2010 8:50:46


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.