Gair Bach o Gyngor Mehefin 2022

Gair o Gyngor Mehefin 2022

Rhifyn 6

Staff Cyngor Gwynedd

TAITH ER COF AM CEFIN

Trowch i dudalennau 4 a 5

Gair gan y golygydd Croeso i rifyn arall o Gair Bach o Gyngor. Fel mae’r enw yn awgrymu dyma fersiwn bach o’r cylchgrawn arferol. Mi fydd y cylchgrawn llawn sy’n cael ei argraffu a’i anfon i leoliadau gwaith yn cael ei gyhoeddi fel yr arfer yn y misoedd nesaf.

Yn y rhifyn yma cawn ddarllen am ymdrechion criw o’r Adran YGC i gasglu arian er cof am eu ffrind a chydweithiwr Cefin Edwards. Trowch i dudalennau 4 a 5 i ddarllen yr hanes a chael gweld ychydig luniau o’r daith.

Rydym hefyd yn cael darllen am garedigrwydd dau aelod o staff yr Adran Priffyrdd a Bwrdeistrefol ar dudalen 7.

Mae gwaith da yn digwydd ar draws y Cyngor i ddatblygu sgiliau ac i hybu a hyrwyddo’r Gymraeg. Yn ddiweddar cynhaliwyd seremoni rithiol i wobrwyo enillwyr Gwobr Goffa Dafydd Orwig 2022. I ddarganfod pwy ddaeth i’r brig eleni ewch i dudalennau 10 a 11.

Mae amryw o ddigwyddiadau Iechyd a Lles wedi cael eu cynnal yn ddiweddar. I gael gweld beth oedd rhai o’r digwyddiadau yma a beth sydd i ddod dros y misoedd nesaf trowch i dudalen 14.

Mae sawl stori ddifyr arall wedi eu cynnwys, gobeithio y gwnewch fwynhau eu darllen.

Cofiwch os hoffech chi gyfrannu at y rhifyn nesaf mae modd i chi gysylltu drwy e-bostio cyfathrebumewnol@gwynedd.llyw.cymru neu ffonio 01286 679341.

Ffion

ETHOLIAD Y CYNGOR

Arweinydd Cyngor Gwynedd, Y Cynghorydd Dyfrig Siencyn

Cadeirydd Cyngor Gwynedd, Y Cynghorydd Elwyn Jones

Yng nghyfarfod cyntaf y Cyngor llawn yn dilyn yr etholiadau lleol diweddar mae’r Cynghorydd Dyfrig Siencyn wedi ei ail-ethol yn Arweinydd Gyngor Gwynedd. Yn Gynghorydd Gwynedd dros ward Gogledd Dolgellau, mae wedi bod yn Arweinydd y Cyngor ers 2017, ac mae’n arwain grŵp Plaid Cymru ar y Cyngor.

Ar ôl cael ei ail-ethol dywedodd: “Mae’n fraint cael fy ail-ethol i arwain Cyngor Gwynedd, ac rydw i’n edrych ymlaen at gydweithio gyda’m cyd-aelodau a swyddogion y Cyngor dros y blynyddoedd nesaf.”

Etholwyd y Cynghorydd Elwyn Jones yn Gadeirydd y Cyngor. Yn Gynghorydd dros ward Penisarwaun ers 2017, mae’r Cynghorydd Elwyn Jones wedi gwasanaethu ar sawl gwahanol bwyllgor yn ystod y cyfnod hwn.

Wrth gael ei ethol yn Gadeirydd Cyngor Gwynedd, dywedodd: “Rwy’n ei hystyried yn anrhydedd a braint cael fy ethol yn Gadeirydd Cyngor Gwynedd ac rwy’n edrych ymlaen at wasanaethu holl drigolion Gwynedd yn ystod y flwyddyn nesaf.”

Dyma ychydig ffeithiau diddorol i chi am yr etholiad: Roedd 88 o staff y Cyngor yn gweithio yn y cyfrif.

Roedd 25 aelod staff yn paratoi'r pleidleisiau post a 28 yn eu hagor ar ôl iddynt ddychwelyd.

Am y tro cyntaf eleni roedd nifer cynghorwyr Gwynedd yn gostwng o 6, gan fynd â'r cyngor o 75 i 69 aelod.

Mae 25 cynghorydd newydd wedi ymuno a’r Cyngor.

Mae 44 cynghorydd yn dychwelyd (25 y ddi-wrthwynebiad ac 19 wedi ennill etholiad).

O’r 69 Cynghorydd mae 23 yn ferched.

Mae oedran cyfartalog y Cynghorwyr yn ieuengach.

TAITH ER COF AM CEFIN

Mae aelodau staff yr Adran YGC wedi cymryd rhan mewn taith gerdded a beicio yn ddiweddar er cof am eu ffrind a chydweithiwr, Cefin Edwards. Mae marwolaeth Cefin wedi gadael bwlch ym mywydau pawb oedd yn ei adnabod gan gynnwys ei gydweithwyr yma yng Nghyngor Gwynedd.

Un o’r rhai oedd yn cymryd rhan yn y daith oedd Siôn Arwel Jones a fu’n gweithio gyda Cefin am dros 10 blynedd.

“Mi roedd grŵp o staff YGC eisiau dod at ein gilydd i gofio am Cef, a gwneud rhywbeth positif i gofio am ein ffrind. Mi oedd y cyfyngiadau Covid wedi gwneud hi mor anodd i bawb ddod at ein gilydd, roeddem yn teimlo y byddai rŵan yn amser addas i wneud rhywbeth.

Mae’n anhygoel meddwl bod cymaint wedi bod yn rhan o’r daith, roedd tua 80 o gerddwyr i gyd, y mwyafrif yn cychwyn o Fryncir, ac eraill yn ymuno a ni ar hyd y ffordd. Roedd hefyd, 17 yn beicio mewn grŵp o Swyddfa’r Cyngor ym Mhwllheli, a grŵp o 5 o ffrindiau dringo Cef yn beicio o Dremadog”, eglurodd Siôn.

Penderfynwyd y byddai’r grŵp beicio yn teithio o Bwllheli i Gaernarfon gan fod Cef wedi bod yn gweithio o swyddfa Dwyfor am rai blynyddoedd wrth weithio ar gynlluniau YGC yn yr ardal. Ar gyfer y criw cerdded, teimlwyd y byddai’n fwy ymarferol cerdded hanner ffordd ar hyd Lôn Eifion o Fryncir i Gaernarfon. Roedd hyn yn cynnig sawl opsiwn i aelodau o’r teulu a ffrindiau ymuno ar hyd y ffordd.

Carwyn, Laura, Owain a Robat

Bethan, Bethan ac Awen

Ychwanegodd Siôn, “Uchafbwynt y daith i ni oedd gweld gymaint o bobol oedd heb weld ei gilydd yn iawn ers dros ddwy flynedd yn dod at ei gilydd, cymryd rhan mewn digwyddiad a bod tair elusen oedd yn golygu gymaint i Cef, ei deulu a ni i gyd yn cael budd. Mae caredigrwydd pawb wedi bod mor galonogol, doedd neb yn disgwyl casglu gymaint, yn arbennig mewn cyn lleied o amser.

Roedd yn fraint cael trefnu digwyddiad mor llwyddiannus. Roedd y tywydd yn berffaith, ac mi oedd o’n dda gweld gymaint wedi aros mewn grwpiau am sawl awr wedi i gofio am ein ffrind a sgwrsio gydag aelodau o deulu a ffrindiau eraill Cef. Mae teulu Cef, a phawb oedd yn rhan o’r trefniadau yn hynod o ddiolchgar i bawb am gefnogi’r daith drwy gyfrannu neu fod yn rhan o’r diwrnod.”

Hyd yn hyn mae’r criw wedi casglu dros £5,000 er cof am Cef. Bydd yr arian yn cael ei rannu yn gyfartal rhwng tair elusen, sef, Banc Bwyd Arfon, Tîm Achub Mynydd Llanberis a CAC - Climbers Against Cancer.

Diolch i bawb sydd wedi cyfrannu'n barod. Mae dal modd gwneud hynny drwy ymweld a https://www.justgiving.com/crowdfunding/taithcefeds

Dylan a Sion ym Mhenygroes

Y criw beicio

GOFALWYR NEWYDD PENCADLYS

Dilwyn

Gwynfor

Rydym wedi croesawu dau aelod newydd o staff i’n plith yn ein swyddfeydd yng Nghaernarfon.

Mae Dilwyn Rogers a Gwynfor Jones wedi dechrau gweithio fel gofalwyr gyda’r Tîm Swyddfeydd.

Er bod Dilwyn wedi cychwyn ar ddechrau’r cyfnod clo mae’n debyg nad yw’n wyneb cyfarwydd i’r rhai ohonoch sydd wedi bod yn gweithio o adref dros y ddwy flynedd diwethaf. Penodwyd Gwynfor yn dilyn ymddeoliad Robin Jones ym mis Mawrth eleni.

Mae Dilwyn a Gwynfor yn rhannu'r swydd gyda Dilwyn yn gweithio bob bore a Gwynfor yn gweithio yn y prynhawniau.

Croeso cynnes i’r ddau ohonynt.

Oes gennych chi aelod / au newydd o staff yn eich Gwasanaeth chi? Os hoffech eu croesawu i’r Cyngor drwy gynnwys nodyn bach yn y cylchgrawn cofiwch gysylltu. Efallai fod cydweithiwr yn ymddeol neu yn gadael y Cyngor ac rydych eisiau dymuno’n dda iddynt.

E-bostiwch Cyfathrebumewnol@gwynedd.llyw.cymru i drafod cynnwys neges yn Gair Bach o Gyngor.

GAIR O DDIOLCH

Billy, Meurig a Carl Mae aelodau staff y Cyngor yn aml yn derbyn diolchiadau gan y cyhoedd am eu gwaith ac mae caredigrwydd dau aelod o staff yr Adran Priffyrdd a Bwrdeistrefol yn esiampl amlwg o staff yn mynd y filltir ychwanegol. “Halen y ddaear” ydi’r ffordd mae Margaret Steele yn disgrifio Billy Brownley a Carl Parry sydd yn gweithio i dîm casglu gwastraff Arfon. Mae Billy a Carl wedi dod yn dipyn o ffrindiau gyda Meurig, mab Margaret sydd yn mynychu Coleg Glynllifon.

“Mae gan Meurig anableddau dysgu a dim pawb fysa’n cymryd yr amser i siarad a rwdlan hefo fo ond mae Billy a Carl wedi bod yn ffeind ofnadwy ers y cychwyn un. Bob dydd Gwener mae’r ddau yn dod hefo’r lori i Goleg Glynllifon ac mi fydd Meurig yno yn disgwyl amdanynt. Mae ganddo feddwl y byd o Billy a Carl ac wrth ei fodd yn cael gweld y lori.

Mae o wedi cael presantau Dolig ac wyau Pasg ganddynt ac yn gwirioni’n lân. Mae Meurig wedi dysgu bob dim am ailgylchu gan Carl a Billy ac yn dipyn o arbenigwr erbyn hyn.

Fedrai ddim diolch digon i’r ddau am y caredigrwydd maent wedi dangos i Meurig dros y tair blynedd diwethaf.”, meddai Margaret.

Mae negeseuon o ddiolch a chanmoliaeth mae pob Adran y Cyngor yn dderbyn gan y cyhoedd am eu gwaith i'w gweld ar y Wal Lwyddiannau.

HOLI HWN A LLALL

Bydd llawer o staff wedi gweld ymgyrchoedd diweddar y Cyngor i ddenu mwy o bobl i weithio i’r sector Gofal.

Dyma gyfle i ddod i adnabod un o’r swyddogion tu ôl y gwaith, sef Gwenno Williams. Er ei bod wedi teithio i bellafoedd y byd mae tynfa ei chynefin yn Llŷn wastad yn bwysig iddi – ac mae pobl wedi ei galw’n ‘bwmerang’ sydd bob amser yn dod yn ôl!

Beth ydi dy swydd a pam wnes di ddewis y rôl?

Ers mis Ionawr eleni dwi’n Swyddog Marchnata a Datblygu Gyrfaoedd Gofal yma yn Ngwynedd.

Be sbardunodd fi fwyaf i neud y swydd oedd – fel hogan o Ben Llŷn - yn amlwg mae beth sy’n mynd mlaen yng Ngwynedd yn bwysig iawn ac o ddiddordeb naturiol i mi, roedd hi’n braf cael y cyfle i weithio yn fy milltir sgwâr.

Dwi’n eistedd o dan tîm Datblygu Gweithlu yn y Cyngor a mae’r criw yn gefnogol iawn. Roedd y cyfle i weithio mwy drwy gyfrwng y Gymraeg yn apelio hefyd, yn aml iawn rŵan os yn mynd i gyfarfodydd Saesneg dwi’n teimlo’n hun out of practice a’n baglu dros fy ngeiriau er bo’ fi’n trio rhoi’r Best English mlaen!!

Dwi wastad wedi bod yn berson pobl ac wrth fy modd yn cyfarfod rhai newydd. Dwi hefyd yn hoffi’r teimlad o allu helpu rywun.

Beth wyt ti’n wneud o ddydd i ddydd?

Dwi’n meddwl mai’r ffordd hawsaf i ddisgrifio’r rôl ydi codi ymwybyddiaeth a dealltwriaeth o’r sector Gofal, gwneud pobl ym ymwybodol o’r rolau gwahanol sydd ar gael a gobeithio agor y sector a’i chyfleon allan i fwy o bobl.

Dwi’n gwneud dipyn o bethau amrywiol i drio gwneud hyn – cynnal cyflwyniadau i blant a phobl ifanc o ddisgyblion blwyddyn 6 i bobl ifanc yn gorffen eu graddau. Cymryd rhan mewn paneli cwestiwn ac ateb. Cynnal digwyddiadau wyneb i wyneb ac ar-lein yn ogystal â mynychu rhai mae eraill yn drefnu. Creu deunydd fideo. Creu cyfleoedd profiad gwaith i bobl ifanc a helpu i greu cynlluniau profiad gwaith i bobl hŷn sydd eisiau blas o’r sector cyn gweithio ynddi llawn amser. Rwyf hefyd yn rhoi ymgyrchoedd cyfryngau cymdeithasol at ei gilydd.

Mae ‘na lawer o ganfyddiadau amdan y sector Gofal Cymdeithasol – sawl un yn meddwl bod o ond yn golygu gofal personol, eraill yn meddwl bod hi’n sector lle mae pobl hŷn yn gweithio ynddi ac eraill wedyn yn meddwl bod angen dipyn o gymwysterau. Ond calon fawr i helpu ydi’r arf pwysicaf sydd gennych chi. Os allai newid barn oleiaf un person am y canfyddiadau yma fyddai’n hapus iawn.

Beth wyt ti’n fwynhau fwyaf am dy swydd?

Heb os, y rhyngweithio! Boed hynny hefo cyd-weithwyr lleol neu dros Gymru, partneriaid fel Gyrfa Cymru, timau cyflogadwyedd, y cyhoedd – dwi’n dod ar draws rywun newydd bob dydd. Dwi’n mwynhau hyn hyd yn oed fwy rŵan hefo pethau yn agor fyny yn araf bach ar ôl y cyfnodau clo ac ati mai’n braf mynd i a threfnu digwyddiadau wyneb i wyneb eto.

Dwi hefyd yn mwynhau bod gennai dipyn o gyfleoedd i fod yn greadigol ac i arbrofi hefo pethau newydd – dwi di bod yn gwneud ffeiriau swyddi ar-lein, wyneb i wyneb, fideos a dwi ar fin dechrau arbrofi hefo podlediadau. Dwi’n lwcus o weithio mewn swydd lle mae cyfle i mi ddysgu sgiliau newydd yn aml iawn a lle dwi’n derbyn y gefnogaeth a’r anogaeth i fynd amdani!

Beth oeddet ti’n wneud cyn y swydd yma?

Cyn y cyfnod clo mawr ges i swydd rhanbarthol yn gweithio ar ymgyrch Gofalwn Cymru yn gweithio fel Cydlynydd i’r ymgyrch yma yn y Gogledd. Roedd y rôl yn golygu gweithio dros 6 awdurdod y Gogledd ond roeddwn wedi’n lleoli yma yng Ngwynedd. Masiwr mai’r hysbyseb teledu – ‘gwên o glust i glust’ fuasai’r ffordd mae’r mwyafrif ohono chi yn gyfarwydd hefo yr ymgyrch a ges i flwyddyn a hanner hapus iawn yn gweithio arni er heriau y pandemig. Roedd y rôl rhanbarthol wedi helpu i uwch oleuo yr angen am rywun i neud y swydd yn lleol yma yng Ngwynedd.

A cyn hynny?

Nes i raddio o Brifysgol Bangor mewn Busnes a Marchnata nôl yn 2015 a ddim hefo lot o syniad be o ni wir eisiau neud. Ar ôl blwyddyn o weithio mewn Fferyllfa yn Nefyn, es i a’r backpack i De Ddwyrain Asia, yna i weithio fel Au Pair yn ochrau Barcelona am dri mis a wedyn ar drip rownd Croatia.

Ar ôl sbel o gael fy nhraed nôl o dan y fi, dyma fi’n dechrau chwilio am swyddi a chael un efo’r Cyngor. Nes i weithio am ychydig dros flwyddyn yn Cefnogol yn gwneud DBS’s yn bennaf ac yma ges i sylfaen dda o ddod i adnabod y Cyngor ei hadrannau amrywiol a mwydro hwn a llall.

Naeth hi’m cymryd rhy hir i’r hen ‘itchy feet’ ddod yn nôl ac i ffwrdd a mi i deithio De America am saith mis.

Roeddwn yn ffodus iawn ges i gynnig fy hen swydd yn nôl yn Cefnogol pan o ni’n barod i ddychwelyd.

Os allwch chi feddwl am rywun sy’n gweithio yn y sector Gofal Cymdeithasol fuasai yn hapus i gyflwyno eu stori ar ffurf fideo, podlediad neu unrhyw fodd arall plîs cysylltwch hefo Gwenno ar GwennoAngharadWilliams@gwynedd.llyw.cymru

GWOBR GOFFA DAFYDD ORWIG Yn ddiweddar cynhaliwyd seremoni rithiol i wobrwyo enillwyr Gwobr Goffa Dafydd Orwig 2022. Gallwch wylio’r seremoni trwy glicio YMA. Sefydlwyd y wobr i gofio am y Cyn-gynghorydd a Chyn-gadeirydd y Cyngor, Dafydd Orwig. Mae’r wobr yn gyfle i ddathlu a hybu ei weledigaeth am yr iaith Gymraeg a’i lle yng Nghyngor Gwynedd.

Panel o gyn enillwyr ynghyd â Chadeirydd y Pwyllgor Iaith gafodd y dasg anodd o ddewis yr enillwyr eleni.

Ar ôl cryn bendroni roedd dau enwebiad yn sefyll allan. Dewch i ni felly ddarganfod pwy yw enillwyr Gwobr Goffa Dafydd Orwig 2022.

Enillydd Gwobr Dysgu a Defnyddio’r Gymraeg yn y Gwaith Stephen Wood (Woody), Rheolwr Gwasanaeth Cyfiawnder Ieuenctid Derbyniodd Woody enwebiadau gan Marian Parry Hughes, Pennaeth Adran Plant a Chefnogi Teuluoedd a Catrin Thomas, Pennaeth Cynorthwyol Cefnogi Teuluoedd.

Dywedodd Marian: “Mae Stephen (neu Woody fel y mae'n cael ei alw) yn enghraifft ardderchog o rywun sydd wedi ymollwng ei hun yn llwyr i ddysgu a defnyddio'r Gymraeg.

Mae yn enghraifft o rywun sydd wedi dyfalbarhau i ddarganfod y ffordd orau iddo fo i ddysgu'r iaith gyda chefnogaeth yr adnoddau sydd ar gael i swyddogion y Cyngor.

Rwyf o'r farn fod Woody yn llawn haeddu'r wobr am ei ymrwymiad, ei ddyfalbarhad, ei awch i ddysgu a'i angen i fod yn medru cyfathrebu drwy'r Gymraeg yn ei waith o ddydd i ddydd. Mae yn esiampl wych o egwyddor a naws Gwobr Goffa Dafydd Orwig.”

Cwestiynau sydyn hefo Woody Ers faint ydych yn dysgu Cymraeg?

Mi wnes i ddechrau dysgu Cymraeg nôl yn 2002 ond cwrs byr iawn oedd hwnnw. Yn 2010 mi wnes i newid swydd ac adeg hynny mi wnes i ail gychwyn ar ddysgu Cymraeg gan fynychu dosbarthiadau yn fwy rheolaidd.

Pryd a ble dach chi’n defnyddio eich Cymraeg?

Rwy’n siarad Cymraeg yn y gweithle (gydag amynedd mawr yn cael ei ddangos gan fy nghydweithwyr) ac mae ambell aelod o’r teulu estynedig yn cael sgyrsiau yn Gymraeg gyda mi. Rwyf bob amser yn dechrau fy sgyrsiau yn Gymraeg wrth ymweld â siopau, bwytai a lleoliadau eraill.

Beth yw eich hoff air Cymraeg?

Mae gennai dipyn ond gwych, hyfryd a chwerthin yw’r ffefrynnau.

Oes gyda chi unrhyw gyngor i ddysgwyr y Gymraeg?

Peidiwch â bod yn galed ar eich hunain, mae llai o bobl yn mynd i feirniadu nag yr ydych yn meddwl. Mae’n bwysig gael hwyl wrth ddysgu, mae rhannu jôcs yn ffordd dda o dorri’r iâ.

Sut deimlad ydi ennill Gwobr Goffa Dafydd Orwig?

Mae’n deimlad arbennig iawn. Dwi’n wirioneddol ddiolchgar am y gefnogaeth dwi wedi derbyn gan fy nghydweithwyr a’r gefnogaeth gan Siôn o’r gwasanaeth iaith.

Enillydd Gwobr Hybu a Hyrwyddo’r Gymraeg yn y Gweithle Joanne Parry, Rheolwr Gwasanaeth Cyswllt Cwsmer a Chofrestru Cafodd Joanne ei henwebu gan Gwenllian Mair Williams, Ymgynghorydd Iaith y Cyngor.

Meddai Gwenllian: “Mae Joanne yn un o'r swyddogion yna dwi'n teimlo mod i'n gallu ymddiried yn llwyr ynddi i roi'r Gymraeg gyntaf bob amser ac i gymryd y camau ychwanegol 'na i hyrwyddo'r Gymraeg.

Mae hi bob amser yn barod i drafod camau gwella yn agored, ac adeiladol. Dwi’n ddiolchgar iddi am ei hymdrechion i wella dealltwriaeth pobl eraill am statws yr iaith ac i warchod hawl unigolion i gael gwasanaethau cyfrwng Cymraeg.”

Cwestiynau sydyn hefo Joanne Oes modd egluro ychydig am eich swydd?

Rwyf yn gweithio fel Rheolwr Gwasanaeth Cyswllt Cwsmer a Chofrestru ers 2014/15. Mae’r Gwasanaeth Cyswllt Cwsmer yn darparu gwasanaeth pwynt cyswllt cyntaf i’r cwsmer drwy ein Siopau Gwynedd a Galw Gwynedd, yn ogystal â chefnogi cwsmeriaid gyda chyfrifon hunanwasanaeth ar-lein a webchat.

Mae’r Gwasanaeth Cofrestru yn cofrestru digwyddiadau fel genedigaethau, marwolaethau a seremonïau (priodasau, partneriaethau sifil a seremonïau Dinasyddiaeth) yn ogystal â darparu copïau o dystysgrifau i drigolion Gwynedd a thu hwnt.

Sut ydych yn mynd ati i hyrwyddo’r Gymraeg yn y gweithle?

Mae Polisi Iaith y Cyngor yn hanfodol bwysig i sicrhau ein bod yn cyrraedd ac yn rhagori ar yr hyn sy’n ddisgwyliedig i sefydliadau cyhoeddus fod yn cyflawni, o ran darparu Gwasanaethau yn y Gymraeg. Mae pob un o’n staff yn siaradwyr Cymraeg ac yn ceisio cychwyn pob sgwrs yn y Gymraeg.

Beth yw rhai o’r heriau rydych wedi ei wynebu a sut ydych wedi delio gyda’r heriau hynny?

Yr ydym yn derbyn galwadau rheolaidd gan gwmnïau yn ceisio gwerthu systemau i ni, yn amlwg y cwestiwn cyntaf yw “ydi’r system yn gweithio yn y Gymraeg”. Rhai o’r heriau diweddar bu i ni wynebu oedd yn y maes Bathodyn Glas. Mae’r Llywodraeth wedi darparu system ar-lein i gwsmeriaid ymgeisio am fathodyn glas, yn hytrach na datblygu’r wefan yn y Gymraeg, mae hi wedi cael ei chreu yn y Saesneg ac wedyn ei chyfieithu i’r Gymraeg.Mi ddaru ni wrthod hyrwyddo’r wefan oherwydd safon y Gymraeg, ond wrth gwrs mi all cwsmeriaid wneud defnydd o’r trefniadau ar lein pe byddant yn mynd yn uniongyrchol i’r dudalen we.

Rydym hefyd wedi gallu dwyn perswâd ar gwmni Asesu Symudedd Annibynnol i fod yn cyflogi siaradwyr Cymraeg, er mwyn darparu gwasanaeth yn iaith y cwsmer, yn hytrach na defnyddio cyfieithwyr, fel ag yr oedd yn digwydd cynt. Mae hyn yn golygu fod cwsmeriaid sydd angen asesiad annibynnol yn gallu cael asesiad yn y Gymraeg.

Sut deimlad oedd ennill Gwobr Goffa Dafydd Orwig eleni?

Balchder mawr ac yn fraint cael derbyn y wobr ar ran pawb o fewn ein timau, sy’n gweithio’n galed iawn i sicrhau fod anghenion pobl Gwynedd, o ran darpariaeth yn y Gymraeg, yn cael ei wireddu.

CADW'N DDIOGEL AR DRAETHAU GWYNEDD Gyda thymor yr haf yn brysur agosáu mae Gwasanaeth Morwrol y Cyngor yn paratoi ar gyfer eu cyfnod prysuraf o’r flwyddyn. Gyda nifer sylweddol o bobl yn ymweld â thraethau Gwynedd dros y misoedd nesaf mae’r Cyngor eisiau sicrhau fod unrhyw un sy’n ymweld â glan y môr yn gwneud hynny yn ddiogel.

Dywedodd Barry Davies, Rheolwr Morwrol y Cyngor: “Rydym eisiau i bawb fwynhau’r traeth a’r môr ond mae’n bwysig fod pawb sy’n ymweld yn paratoi o flaen llaw ac yn ymwybodol o beryglon yr arfordir.

Mi fydd tîm wardeiniaid traeth ar gael i ddarparu cyngor i bobl sy’n mynd i lan y môr, ond gyda bron i 180 milltir o arfordir, ni all ein wardeiniaid traeth fod ym mhobman ar unwaith. Byddwch yn wyliadwrus, ystyriwch y rhai o'ch cwmpas a pheidiwch â rhoi eich hun ac eraill mewn perygl.”

Y llynedd fe wnaeth tri o greaduriaid y môr roi help llaw i’r Gwasanaeth Morwrol i ddysgu plant lleol o’r ffordd orau o fwynhau glannau’r môr yn ddiogel. Bu Dewi y Dolffin, Seren y Seren Fôr ac Olwen yr Octopws yn ymweld â rhai o ysgolion cynradd y sir i siarad hefo plant am beryglon y traeth a’r môr. Eleni mi fydd aelod newydd yn ymuno gyda’r criw wrth i Wylan gael ei gyflwyno i blant Gwynedd. Y gobaith yw bydd y wylan yn ymweld ac ysgol arall yng Ngwynedd yn ystod yr wythnosau nesaf. Cofiwch afael yn dyn ar ei brechdanau pan bydd y wylan o gwmpas.

Ychwanegodd Barry: “ Y llynedd mi gafodd Dewi, Seren, Olwen a minnau groeso arbennig gan y plant i gyd.

Dros doriad yr haf eleni, dwi’n siŵr bydd rhan fwyaf o’r plant yn cael mynd i lan-y-môr, ac wrth gwrs bydd llawer o blant bach o ardaloedd eraill yn dod yma ar eu gwyliau ac yn cael ymweld â’n traethau.

Mae dau beth yn bwysig wrth inni feddwl am hyn - yn gyntaf fod y plant yn cael hwyl ac yn mwynhau popeth sydd gan ein traethau hyfryd i’w cynnig; ond yn ail eu bod yn cadw’n ddiogel ac y bod pawb yn mynd adra yn saff ar ddiwedd y dydd. Felly cadwch lygaid am Dewi, Seren, Olwen ac wrth gwrs, y Wylan ar draethau Gwynedd dros fisoedd yr haf.”

Dyma rhai awgrymiadau i feddwl amdanynt cyn ymweld â'r traeth: Paratoi - edrychwch ar ragolygon tywydd, amseroedd llanw a darllenwch arwyddion a rhybuddion lleol; Cadwch lygad gofalus ar eich teulu ac eraill - ar y traeth ac os ydych yn mentro fewn i’r mor.

Peidiwch â gadael i aelod o’ch teulu nofio neu ymdrochi ar ben eu hunain.

Peidiwch â defnyddio offer enchwythu (inflatables) heb fod cortyn diogelwch wedi ei angori i’r lan; Peidiwch â nofio neu fentro i’r môr lle mae baner goch neu unrhyw arwydd arall yn cynghori yn erbyn nofio neu ymdrochi; Mewn argyfwng ffoniwch 999 a gofyn am Wylwyr y Glannau.

Am fwy o wybodaeth am draethau yng Ngwynedd ewch i www.gwynedd.llyw.cymru/morwrol

YMDDEOLIAD HAPUS MARI Ar ôl blynyddoedd o wasanaeth i Gyngor Gwynedd bydd Mari Llwyd Roberts yn ymddeol o’i swydd fel Cyfrifydd Grŵp Amgylchedd. Cyn iddi ffarwelio a’r Cyngor am y tro diwethaf mae Mari yn hel atgofion o’i hamser gyda’r Cyngor.

“Wel, mae’r amser wedi dod i mi ymadael â’r Cyngor ar ôl ychydig dros 32 o flynyddoedd a ‘dwi am gymryd y cyfle yma i ffarwelio a chi, fy nghydweithwyr. Mae o wedi dod yn sydyn yn y diwedd er i mi freuddwydio sawl tro amdano a’i weld yn ofnadwy o bell!

Bydd hyn rhoi cyfle i waed newydd gyda meddwl tipyn mwy chwim nag un fi, ac mae’r hen ddywediad yn gywir, “henaint ni ddaw ei hunan, daw ag och gydag ef, a chwynfan”, jyst gobeithio y byddaf digon iach i gael gwneud y “3 Gs” llawn amser - golffio, garddio a gwin!!

Mari yn cymryd rhan yng nghystadleuaeth Golff: Tlws y Cadeirydd

Dechreuais fy ngyrfa hefo’r BBC yn ôl ar ddechrau’r 80au yn mynd a phost o gwmpas ac archebu recordiau o Lundain. Gadewais y BBC i fynd i weithio hefo’r diweddar Sion Pyrs yn Cenad ac wedyn Teledwyr Annibynnol Cymru lle y deuthum i fagu hoffter o gyfrifon (creadures od medde chi!). Daeth swydd Swyddog Incwm yn wag yn yr hen Gyngor Bwrdeistrefol Arfon a dyna gychwyn ar fy ngyrfa gyda Llywodraeth Leol yn 1990.

Symudais i ymdrin â chyfalaf am rhai blynyddoedd lle deuthum i adnabod nifer o wahanol bobl cyn symud i’r Adran Priffyrdd a Bwrdeistrefol o dan ofal Wil Jones lle cefais fy nhrwytho yn y byd cyllid.

Bu’n fentor penigamp ac yn un da am stori. Llawer gwaith bu i gyfarfodydd fynd tipyn hwyrach gan fod Wil wedi gwyro oddi ar y pwnc, “I digress” oedd ei foto!

Mae hi wedi bod yn gyfnod rhyfedd iawn ers Covid ond mi fydd hi’n rhyfeddach fyth peidio codi yn y bore i roi’r laptop ymlaen ar ben y grisiau. Er hynny, mae wedi bod yn gyfle i mi addasu byw o dan yr un to 24/7 gyda’r gŵr (mae o’n dal yn fyw, gyda llaw), jyst gobeithio neith o barhau i wneud y golchi, y smwddio a’r hwfro o wythnos nesaf ymlaen!

Er ein bod yn cwyno digon am weithio i’r Cyngor (fel mae rhywun ynde), mae Gwynedd wedi bod yn gyflogwr teg iawn a braf oedd cael gweithio’n gyfan gwbl trwy gyfrwng y Gymraeg.

Fe hoffwn ddiolch i chi i gyd am eich cyfeillgarwch, mae hi wedi bod yn bleser cyd-weithio gyda chi.

Rwyf wedi gwneud ffrindiau oes a dwi’n mawr obeithio eich gweld o gwmpas yn y blynyddoedd i ddod."

Ymddeoliad hapus iawn i chi Mari.

IECHYD A LLESIANT

Mae bwrlwm o ddigwyddiadau wedi eu cynnal ar gyfer staff y Cyngor yn ddiweddar, dyma rai o’r pigion...

Mis Ymwybyddiaeth Straen Roedd mis Ebrill yn ‘Fis Ymwybyddiaeth Straen’.

Cynhelir Mis Ymwybyddiaeth Straen yn flynyddol gyda’r bwriad o gynyddu ymwybyddiaeth ynglŷn â’r hyn sydd yn achosi straen a rhannu gwybodaeth ynglŷn â’r hyn ellir ei wneud i leihau straen. Roedd yn gyfle felly i ni gyd fod yn manteisio ar gymryd cam yn ôl i feddwl am ein lles meddyliol, i ddysgu mwy am effaith straen a hefyd i feddwl am sut y gallem reoli straen yn ein bywydau. Cliciwch yma am ambell awgrym all eich helpu i reoli straen.straen.

Wythnos Ymwybyddiaeth Iechyd Meddwl Cynhaliwyd Wythnos Ymwybyddiaeth Iechyd Meddwl o’r 9fed - 15fedo Fai. Eleni, ffocws yr wythnos oedd codi ymwybyddiaeth o’r cysylltiad rhwng unigrwydd a materion iechyd meddwl.

Mae unigrwydd yn effeithio ar fwy a mwy o bobl yn y DU ac wedi cael effaith enfawr ar iechyd corfforol a meddyliol yn ystod y pandemig. Mae ein cysylltiad â phobl eraill a’n cymuned yn hanfodol i ddiogelu ein hiechyd meddwl a gall pob un ohonom gynorthwyo ein gilydd i leihau unigrwydd.

I DDOD… Wythnos Iechyd Dynion - ‘Barod am MOT?’ Mae hi’n Wythnos Iechyd Dynion o’r 13eg - 19fed o fis Mehefin. Eleni, ymgyrch yr wythnos yw annog dynion i roi sylw ac i ofalu am eu hiechyd a llesiant drwy eu hannog i gael MOT. Mae’r ddwy flynedd ddiwethaf wedi bod yn heriol iawn ac mae’n bwysig cymryd cam yn ôl a rhoi sylw i iechyd a llesiant.

I gyfarch hyn, bydd y Gwasanaeth Iechyd Galwedigaethol yn mynd a’r daith o amgylch depos y Cyngor i gynnig gwiriad iechyd ac i sgwrsio gyda dynion ynglŷn â’r pwysigrwydd o ofalu am eu hiechyd a llesiant. Bydd cyfle i gael gwiriad a chyngor am faterion yn ymwneud ac iechyd a llesiant.

Ewch amdani a chymryd y cyfle i gael MOT rhad ac am ddim! Bydd gwybodaeth am leoliadau, dyddiadau ac amseroedd ar gael gan eich rheolwr.

COFIWCH… Os ydych eisiau cyngor neu wybodaeth bellach ynglŷn â materion yn ymwneud ac iechyd a llesiant cofiwch am y gefnogaeth sydd gennym yn fewnol ar gyfer staff drwy’r Gwasanaeth Iechyd Galwedigaethol. Gallwch eu ffonio ar 01286 679329 neu yrru e-bost at iechydgalwediaethol@gwynedd.llyw.cymru. Hefyd, mae Gwasanaeth Cwnsela Medra ar gael ar gyfer pob aelod staff ar 01248 71286 / neu drwy www.medracounselling.com/cy/