SEISMIC
Maria W Horn, Ictus, B-Classic & Aïda Gabriëls
Biografieën
Ictus (BE) is een Brussels ensemble voor hedendaagse muziek. Opgericht in 1994 als liveband voor het dansgezelschap Rosas, komt Ictus vandaag op als een collectief van creatieve muzikanten die zich toeleggen op experimentele muziek in de breedste zin van het woord: geschreven muziek, geluidskunst, improvisatie en elektronica. Ictus is een door artiesten gestuurde structuur bestaande uit een 30tal mensen verspreid over drie generaties en is een vaste partner geworden van talrijke curatoren, choreografen en grootschalige gezelschappen zoals Brussels Philharmonic en Collegium Vocale Gent. Het ensemble ontwikkelt zijn eigen projecten in verschillende formats en leidt ook een masterprogramma aan de School of Arts van Gent.
Aïda Gabriëls (BE) is niet voor één gat te vangen. In haar werk verweeft ze hedendaagse en klassieke muziek naadloos met beeldende kunsten, beweging, literatuur en mode. Opvallend zijn haar aandacht voor een diverse cast, onvoorspelbare interacties tussen beeld en geluid en een zintuiglijke manier om verschillende disciplines te versmelten. Met haar duo oester tast ze de grenzen af van opera en muziektheater als transdisciplinair speelveld, en onderzoekt ze hun relevantie vandaag. Aïda Gabriëls is sinds 2024-2025 voor twee seizoenen Maker van Concertgebouw Brugge.
Kom meer te weten over Aïda Gabriëls en de andere Makers van het Concertgebouw zoals Aisha Orazbayeva, die ook meespeelt op dit concert, op concertgebouw.be/demakers
Maria W Horn (SE) is een Zweedse componiste. In haar werk onderzoekt ze de eigenschappen van geluid en maakt ze veelal gebruik van een gevarieerde instrumentatie en de bijhorende klankmogelijkheden. Horn combineert spectrale technieken en locatiespecifiek bronmateriaal om de inherente herinneringen van een gebouw, object of geografisch gebied te verkennen. Naast haar artistieke praktijk is ze ook medeoprichtster van het Zweedse platenlabel XKatedral.
Uitvoerders & programma
COPRODUCTIE CONCERTGEBOUW
19.15 inleiding door Klaas Coulembier
Aïda Gabriëls: concept & regie
Ictus & Maria W Horn: creatie & uitvoering
Nabou Claerhout: trombone
Geert De Bièvre: cello
Victor Guaita: altviool
Maria W Horn: orgel, keyboards
Aisha Orazbayeva: viool
Rubén Orio & Matteo Sedda: beweging & percussie
Tom Pauwels: dramaturgie
Astrid Van Steenkiste: licht
Tanja Mala Ngombe, Astrid Van Steenkiste & Noir Métal (Pans, 2022, modulaire staalstructuur. Werk geproduceerd in het kader van de tentoonstelling gepresenteerd in La Verrière door de Fondation d’entreprise Hermès): scenografie
Vincent Bongnie: geluid
Milan Hendrickx: scenografisch advies
Matteo Sedda: choreografisch advies
Fenia Proost: styling
Ruth Sarens & Anita Cappuccinelli: productiecoördinatie
productie: B-Classic
coproductie: Ictus, Oester, Botanique, Concertgebouw Brugge & Per Podium
MUZIEK
Alvin Lucier (1931-2021)
Love Song (2016)
Maria W Horn (1989) Crystal Shades of Sorrow (2025)
Alvin Lucier Wind Shadows (1994)
Laure M. Hiendl (1986) Chronochromatic Variations I (2024)
Aisha Orazbayeva (1985) Open for Feedback (2025)
Maria W Horn Time Variables (2025)
James Tenney (1934-2006)
Having Never Written A Note For Percussion (1971)
Maria W Horn All Solids Melt Into Aether (2025)
Deze productie kwam tot stand met de steun van de Vlaamse Gemeenschap en de Tax Sheltermaatregel van de Belgische Federale Overheid
Met dank aan Needcompany
Tijdens de voorstelling volg je een concertparcours doorheen het Concertgebouw.
Wist je dat je vanaf seizoen 2025/26 vóór elk concert in de Concertzaal al van een glaasje kan genieten op de Foyer parterre? Zo kan je rustig even acclimatiseren of bijpraten met je gezelschap nog voor de voorstelling start.
Seismische golven van geluid en beweging
Eén kleine beweging kan iets veel groters in gang zetten. Een nauwelijks merkbare trilling kan de voorbode zijn van een groots natuurfenomeen dat zich vele kilometers verder voltrekt. Seismische vibraties planten zich voort als golven in de aarde. Net zoals geluidsgolven brengen ze iets in beweging, waarbij de uitkomst niet altijd voorspelbaar is.
De makers van deze voorstelling gingen op zoek naar de hechte maar vaak onzichtbare band tussen geluid en architectuur. Wat kan geluid betekenen als materie? Welke fysieke impact heeft geluid op een ruimte en op wie zich in die ruimte bevindt? Wat is de kracht van geluid en hoe kan je een ruimte manipuleren door er geluid in te leggen? Deze laatste vraag lijkt haast het tegenovergestelde van de klassieke vraag hoe geluid wordt beïnvloed door de architectuur van de ruimte. Dat is waar SEISMIC mee speelt: onze gebruikelijke kijk op de wereld in beweging brengen, de tradities en rituelen van ‘het concert’ loslaten en op zoek gaan naar een nieuw contact met de muziek. De voorstelling SEISMIC is dan ook geen concert, maar eerder een totaalconcept waarin scenografie, choreografie en muziek een sterke eenheid vormen. Aïda Gabriëls vond in Ictus de ideale partner om zowel bestaand repertoire als nieuw gecomponeerde muziek te integreren tot één geheel.
Variabele tijd
De nieuwe muziek op het programma komt uit de pen van Maria W Horn, een Zweedse componiste met een fascinatie voor de spectrale eigenschappen van klank. Haar muziek is vaak opgebouwd rond drones (lang aangehouden tonen of samenklanken), waarbij het spelen met ruimtelijkheid een essentieel onderdeel van haar esthetiek is. Maria W Horn heeft een achtergrond in de elektronische muziek, maar voor deze voorstelling componeerde ze voor de muzikanten van Ictus (strijktrio, trombone en buisklokken), in combinatie met live electronics.
– In SEISMIC onderzoeken Aïda Gabriëls en Ictus hoe klank als materie inwerkt op de ruimte.
– Met bestaande én nieuwe muziek creëren ze een sonore omgeving waarin het publiek niet enkel luistert, maar zelf deel wordt van de klankruimte.
De titel van haar werk – Time Variables –verraadt al dat naast ruimtelijkheid ook de temporaliteit van de muziek erg belangrijk is. De toonhoogtes zijn precies bepaald, maar de exacte timing is variabel. Elk van de muzikanten doorloopt dezelfde structuur, maar doet dat volgens een eigen tijdsverloop. Als eenheid van tijd gebruikt ze geen ritmes of maatsoorten, maar wel de lengte van een boogstreek, een hartslag, de tijd tussen twee keer met de ogen knipperen … De verschillende klanken ontmoeten elkaar, schuiven in en uit elkaar, en vormen samen een klankveld dat voortdurend in beweging is. De uiteindelijke realisatie van de partituur is dan ook sterk bepaald door de eigen inbreng van de muzikanten, met wie Maria W Horn intensief samenwerkte.
Onder de akoestische (en elektronisch vervormde) klanken van de instrumenten horen (of voelen) we een lage sinustoon (een do van 65,406 Hz) die door faseverschuivingen aan het schommelen wordt gebracht. De manier waarop deze klanken met elkaar versmelten, in combinatie met de verschillen in geluidssterkte en klankkleur, worden bepaald door de ruimte waarin het werk weerklinkt. Met ruimte wordt niet enkel de architecturale ruimte bedoeld (de vloeren en muren), maar ook de levende ruimte, met alles wat zich in die ruimte afspeelt: bewegingen van het publiek, interactie tussen muzikanten, onverwachte gebeurtenissen … Er gaat een zekere dreigende kracht uit van
‘Als publiek word je deel van de ruimte en bepaal je zelf waar en hoe je verbinding zoekt met de muziek.’
de lage sinustoon in het werk van Maria W Horn, die toevallig dezelfde toon gebruikt waarop Alvin Luciers zijn compositie Wind Shadows baseerde. Bij Lucier gaat een enkele trombone in interactie met de sinustoon. Je hoort de klank van de trombone niet, alleen hoe zijn frequenties de sinustoon verstoren of versterken.
Onvoorspelbaarheid en gevaar
Net zoals het bewegen van tektonische platen nooit helemaal voorspelbaar is, zo speelt SEISMIC als voorstelling voortdurend met het gevoel van suspense. Als publiek verlaat je de veilige anonimiteit en passiviteit van het zitje in de concertzaal. Je wordt deel van de ruimte en bepaalt zelf waar en hoe je verbinding zoekt met de muziek. Aïda Gabriëls noemt de voorstelling dan ook een soort ‘pas de deux’ tussen het publiek als een groep individuelen en de uitvoerders. Die uitvoerders volgen wel een vastgelegd muzikaal programma, maar ze kunnen ook reageren op de ruimte en het publiek. Er is ook een belangrijke choreografische component: twee percussionisten palmen de ruimte in en vormen een brug tussen toeschouwers en ensemble. In Love Song van Alvin Lucier zijn twee muzikanten letterlijk met elkaar verbonden door een snaar die hun trillingen doorgeeft. Hoe deze muzikanten zich als duo door de ruimte begeven hangt af van hoe het publiek zich opstelt. En andersom wordt het publiek gestuurd door hun beweging in de ruimte. Metalen sculpturen en aangepaste belichting versterken de totaalbeleving. De muziek die naast het nieuwe werk van Maria W Horn gepresenteerd wordt, is zorgvuldig geselecteerd en leent zich tot een subtiele versmelting van de verschillende composities. Zo is niet altijd duidelijk waar een werk begint en een ander eindigt. In elk van de werken zit ook een soort vastberadenheid en noodzakelijkheid die als een dreiging aangevoeld kan worden. Het meest extreme
voorbeeld hiervan is Having Never Written a Note for Percussion van de Amerikaanse minimalist James Tenney. Deze compositie bestaat uit één klank die uit het niets begint en aanzwelt tot een maximale luidsterkte, om vervolgens even langzaam weer uit te sterven. Als toeschouwer weet je niet waar dat maximum zich bevindt en of het te veel kan worden. Er is wel een grens, maar die is onzichtbaar. Je bent overgeleverd aan de uitvoerder.
Drie ecosystemen
In SEISMIC worden drie niveaus voortdurend met elkaar verbonden. Het auditieve of sonore niveau bestaat uit de verschillende composities die weerklinken. Daarnaast is er het kinetische niveau: het aspect van beweging. De manier waarop publiek en artiesten elkaars ruimte bepalen is een wezenlijk onderdeel van de dramaturgie. Tot slot is er ook de wisselwerking met de architectuur van de zaal, die bij elke uitvoering anders is. De voorstelling wordt niet alleen bepaald door de ruimte, ze verandert ook de ervaring van die ruimte.
Klaas Coulembier
Luistertip
Wanneer klassieke parameters zoals ritme en melodie wegvallen, worden andere muzikale dimensies zichtbaar en voelbaar. Ontdek hoe een lang aangehouden drone niet alleen je gevoel van tijd op de helling zet, maar ook het ruimtelijk bewustzijn versterkt. #deeplistening
Lees wat de makers over SEISMIC te vertellen hebben op concertgebouw.be/seismic
Concertgebouw onder de boom
Een geschenkbon van het Concertgebouw is fijn om te krijgen én om te geven. Want zeg nu zelf: een stukje van ons programma schenken, dat is toch een stukje cultuurhemel cadeau doen? Kom je langs aan onze ticketbalie of bij In & Uit, dan zorgen wij voor een feestelijke verpakking. Aankopen (voor een bedrag naar keuze) en verzilveren kan ook makkelijk online, voor wie de shoppingdrukte wil vermijden of last minute een presentje zoekt. En ook op onze website bieden we een stijlvol jasje aan voor je bon.
concertgebouw.be/geschenkbon
wo 10 sep 2025 - zo 04 jan 2026
Toujours l’amour
Expo Julie Calbert
Speciaal voor seizoen 25/26 van het Concertgebouw, dat in het teken staat van liefde en relaties, creëerde de Brusselse fotograaf en beeldend kunstenaar Julie Calbert een fotoreeks die liefde zichtbaar maakt in gebaren, beweging en lichaamstaal. Ze fotografeerde hiervoor zes dansers uit Brugge en omstreken op de Brugse Vesten. Liefde verschijnt in al haar meervoudigheid: van zichtbare verbinding en aantrekking tot conflict en onevenwicht. In haar foto’s, installaties en sculpturen focust Calbert op de relatie tussen geheugen, lichaam, beweging en omgeving en experimenteert ze met veranderingen, herhalingen en afdrukken in haar beelden.
Bekijk de expo voor of na een voorstelling of op het Concertgebouw Circuit.
za 21.03.2026
Deep Listening night
In de ban van modulaire synthesizers
Componisten als Xenakis, Babbitt en Stockhausen waren in de jaren 1960-70 meteen in de wolken door de ongekende mogelijkheden van modulaire synthesizers. De instrumenten van fabrikanten als EMS, Buchla, Moog en Serge veranderden de manier waarop klassieke muziek werd gecomponeerd en uitgevoerd. Artiesten hadden plots de vrijheid om klanken te produceren die nog nooit eerder waren gehoord. Tijdens deze Deep Listening Night staat nieuw werk voor de iconische EMS Synthi 100 naast synthlegende Suzanne Ciani.
De Oekraïense Heinali laat zich inspireren door (Vlaamse) polyfonie en Cinna Peyghamy combineert de tombak (Perzische drum) met de modulaire synthesizer in een zoektocht naar ongekende melodische en sonische klankwerelden. Workshops, een expo met fabrikanten van modules en een lezing over de EMS Synthi maken de onderdompeling compleet.
Stel zelf je avond vol bijzondere, korte luisterervaringen samen!
Getipt
vr 14 nov – zo 16 nov 2025 Concertgebouw
zo 30 nov 2025 15.00 Kamermuziekzaal
Jazz Brugge
Crossing cultures
Voor deze jubileumeditie van Jazz Brugge zetten we onder de vlag ‘Crossing cultures’ opnieuw ons kompas op de wereld en laten we ons inspireren en verrassen door een brede waaier aan artiesten uit alle windstreken. Met onder meer Craig Taborn - Tomeka Reid - Ches Smith (USA), No Tongues ft. Elsa Corre & Linda Oláh (FR), Benjamin Sauzereau & REMORQUE (FR/BE), Clément Janinet Quartet ft. Arve Henriksen (FR/NO), Peter Somuah Group (Ghana/NL) en rijzende ster Fuensanta (MX).
Double bill: Zubin Kanga / Fleur Pierets
Answer Machine Tape, 1987 / LoveLetter
In Answer Machine Tape, 1987 combineert componist Philip Venables de aangrijpende afscheidsberichten op het antwoordapparaat van de Amerikaanse kunstenaar David Wojnarowicz met een ‘cyborg’ piano die via sensoren dubbelt als typmachine. Aansluitend brengt seizoensdenker Fleur Pierets op haar beurt een liefdesbetuiging aan een Brugse vrouw die volgens het Concertgebouwpubliek onterecht over het hoofd gezien wordt.
Laat weten wat je van de voorstelling vond met #concertgebouwbrugge
Info & tickets +32 (0)78 15 20 20 — In&Uit: ‘t Zand 34, Brugge concertgebouw.be