Reisgids 2023 - Rome / Napels

RETORICAREIS 2023

WELKOM! BENVENUTO!

Op 30 maart is het zover en trekken we er samen op uit! We ruilen gedurende 8 dagen ons Belgenlandje in voor het zonnige Italië. Verwacht je aan prachtige steden, pittoreske haventjes, de Italiaanse gastvrijheid en zoveel meer! We reizen van de baai van Napels tot Rome en doen dit met de bus.

Met deze reisgids willen we jullie alvast wat voorbereiden én wat doen wegdromen. Je vindt er het dag-aan-dagprogramma, leuke weetjes en achtergrondinformatie over Italië, praktische info en afspraken om de reis in goede banen te leiden. Blader er eens rustig door en droom gerust al even weg. Achteraan kan je je eigen reiskriebels kwijt.

Op deze retoricareis hebben we voor een gevarieerd programma gekozen: steden bezoeken die veel te bieden hebben, maar evengoed genieten van de natuurpracht van uitgestrekte landschappen, proeven van cultureel erfgoed afgewisseld met meer sportievere activiteiten. Het wordt ongetwijfeld een mooie reis!

Als reisbegeleiders zullen we tijdens onze reis vele praktische zaken regelen en ervoor zorgen dat alles zo fijn mogelijk verloopt. We rekenen erop dat jullie de afspraken goed nakomen.

Laten we alvast klinken op een fijne reis!

Ria, Catherine, Jostein, Frederik, Frank & Lies

REISPROGRAMMA

Dag 1: donderdag 30 maart “ Vedi Napoli e poi muori!” (Goethe)

ü Verzamelen aan de ingang van de school op de Brusselsesteenweg om 5.45u

ü Samenkomen om 7u in de verzamelplaats voor groepen, rechts van de Starbucks, in de inkomhal van Brussels Airport

ü Vertrek om 09.30u

ü Aankomst Napels 11.50u.

ü Interactieve citygame langs de mooiste plekjes van het historische Napels

ü Avond: Quiz

Dag 2: vrijdag 31 maart: Pompei: “La più viva delle città morte

ü Bezoek aan de historische site van Pompeï

ü Vrij middagmaal

ü Rit naar de top van de Vesuvius.

ü Wandeling rond de krater. Prachtige uitzichten.

ü Sorrento

ü Spelletjesavond

Dag 3: zaterdag 1 april : Capri, el paraíso de Italia

ü Vanuit de haven van Napoli nemen we de overzet naar het wonderschone eiland Capri

ü Via Villa Krupp en de tuin van Augustus naar de Marina Piccola voor strandactiviteit

ü Anacapri met wandeling naar Monte Solare

ü Wandeling naar de Villa Jovis, een vroegere

luxe-residentie van keizer Tiberius

ü Avondmaal in het hotel

Dag 4: zondag 2 april: Tivoli Villa d’Este - Grandi giardini Italiani

ü Tivoli: bezoek Villa d’Este en zijn

watertuin

ü Vrij middagmaal

ü Villa Gregoriana

ü Doorreis naar Rome

Dag 5: Maandag 3 april 2023 : Roma

ü Colosseum

ü Forum Romanum

ü Palatijn

Dag 6: Dinsdag 4 april 2023 : Roma

ü Vaticaanse musea

ü Sint-Pietersbasiliek

ü Interactieve citygame

Angels & demons of Rome

Dag 7: Woensdag 5 april 2023 Roma

ü Wandeling de fonteinen van Rome

ü Pantheon

ü Fietstocht door Rome

Dag 8 Donderdag 6 april 2023

ü Travestere ü terugreis

PRAKTISCHE INFO

BAGAGE

De bagage is beperkt tot handbagage van 10 kg en 1 stuk ruimbagage van 23 kg

Hieronder volgt een lijstje van zaken die je zeker nodig hebt:

● je identiteitskaart

● Passenger Location Form

● kopie van je belangrijkste documenten (identiteitskaart, CST 2x)

● Europese ziekteverzekeringskaart

● gegevens van je verzekering indien je geen beroep hebt gedaan op de aangeboden verzekering

● studentenkaart

● kledij; voorzie zeker ook kledij tegen koude, wind en regen

● toiletgerief

● persoonlijke EHBO (zie onder bij reisapotheek)

● stevige stapschoenen

● zwemgerief Opgelet!

Schaar, pincet, zakmes … en andere scherpe of gevaarlijke voorwerpen mag je niet in je handbagage meenemen.

Vloeistoffen moeten apart verpakt zijn met een maximum van 100 ml per product. Die verpakkingen moeten in een doorzichtige en hersluitbare plastic zak van maximaal 1 l (ongeveer 20x20 cm) zitten. Onder vloeistoffen wordt verstaan:

- water en andere dranken, soep, siroop

- crème, lotion en olie

- parfums

- sprays

- gels, inclusief douchegel

- vloeistoffen onder druk, inclusief scheerschuim, deodorant

- tandpasta

- vloeibare/vaste mengsels

- mascara

Reisapotheek

● pijnstillers

● koortswerend middel

● zonnecrème, aftersun

● persoonlijke medicatie

● middel tegen reis- en zeeziekte

● middel tegen keelpijn

● Immodium / Enterol

● iets tegen maaglast

● pleisters, second skin (voor blaren)

NUTTIGE INFO

Alarmnummer

o Het algemene alarmnummer is 112 (dat zelfs met behulp van een geblokkeerde GSM zonder simkaart gebeld kan worden). Vanaf een vaste lijn bel je 113 voor de politie, 118 voor een ambulance en 115 voor de brandweer.

Douane

● Het meenemen van drank, sigaretten, parfum en accijnsgoederen is mogelijk voor eigen gebruik. Binnen de Europese Unie wordt de grens gehanteerd van maar liefst 90 liter wijn, 10 liter sterke drank en 800 sigaretten. Het meenemen van drugs, dus ook softdrugs, is niet toegestaan.

Reisdocumenten

o Omdat Italië bij de EU hoort en een Schengenland is, volstaat een Nederlandse of Belgische identiteitskaart als reisdocument. Een paspoort is natuurlijk ook gewoon geldig als legitimatie, een rijbewijs niet.

Tijdsverschil

o België en Italië liggen in dezelfde tijdzone (GMT+1). Er is dus geen tijdsverschil.

Kraantjeswater

● Over het algemeen geldt dat je het kraanwater op de meeste plekken in Italië probleemloos kunt drinken. Er schijnt wel verschil in smaak en kwaliteit te zijn. Wie het zekere voor het onzekere wil nemen, kan natuurlijk gewoon flessen mineraalwater kopen in plaats van leidingwater te drinken.

Elektriciteit

o In Italië heeft men 230 volt wisselstroom. Dit is vergelijkbaar met België. Wel kunnen er afwijkende stopcontacten gebruikt worden. Naast de standaard Europese stopcontacten kent men in Italië ook de drie pins-stekkers en stopcontacten van type L. Hier passen gewone opladers en stekkers zonder problemen in.

Fooien

● Het is normaal om in een restaurant fooi te geven. Meestal rond je de rekening wat af naar boven en in sommige gevallen leg je hier nog een bedrag bovenop. Het is gebruikelijk om ongeveer tien procent van de rekening aan fooi te geven. Dit is natuurlijk wel afhankelijk van de hoogte van de rekening, de kwaliteit van het eten en de bediening. In sommige restaurants wordt er coperto gerekend. Dit is geen fooi, maar een bedrag dat gerekend wordt voor het brood wat op tafel wordt gezet en het gebruik van het servies en het bestek. Dit geld gaat naar het restaurant en niet naar het personeel. Als dit gerekend wordt, is dit terug te vinden op de kaart.

Gepaste kleding

● Als je in Italië een kerk of een ander geloofsgebouw wilt bezoeken, moet je qua kleding aan een aantal voorwaarden voldoen. Zo zijn de dames verplicht om met bedekte schouders te lopen en in sommige gevallen zijn korte broeken zelfs uit den boze. Ook slippers worden op de meeste plaatsen niet op prijs gesteld. Ben je onverhoopt toch vergeten om een sjaal of een vest mee te nemen, dan kun je deze in de grotere steden en plaatsen kopen bij één van de vele straatverkopers.

Openingstijden

● De openingstijden van winkels lopen ver uiteen. Winkels in toeristenconcentraties zijn vaak langer open en sluiten meestal in de middag niet. Andere winkels sluiten vaak tussen 12:30 of 13:00 uur en 15:30 uur. In toeristengebieden zijn winkels vaak ook op zondag open. Dit geldt ook voor supermarkten. Door de verschillende openings- en sluitingstijden kan het dus voorkomen als je in de middag door de stad heen loopt dat slechts een deel van de winkels zijn geopend.

VEILIGHEID

o Neem niet te veel cash geld mee op stap en bewaar al je geld zeker niet op dezelfde plaats. Je verspreidt alles beter over je bagage. Waardepapieren en persoonlijke documenten stop je veilig weg, eventueel onder je kledij in heuptasjes, schouderholsters of nekhangertjes. Mogelijks bieden hotelsafes een oplossing, maar op die faciliteit hebben wij zelf nog niet echt een kijk.

o Stop geen te grote portefeuilles in te kleine achterzakken. Je kunt ze beter aan de eerste de beste voorbijganger afgeven. Sluit indien mogelijk, jas- of andere zakken steeds zorgvuldig af. Hou je steeds je (hand)bagage in de gaten, vooral in de luchthaven of op drukke plaatsen. Draag (digitale) fototoestellen of camera’s niet te opzichtig en berg ze na gebruik zorgvuldig op. Schoudertassen en rugzakjes sluit je altijd goed af en draag de sluiting zoveel mogelijk tegen je lichaam. Draagtassen of rugzakjes nooit argeloos over je schouder, maar hang ze om je nek of over je schoudergordel en oriënteer ze, als je ze behandelt, steeds weg van de straatzijde.

o Vermijd op alle plaatsen fysiek contact en poog steeds een vrije veiligheidszone om je heen hebben.Voorzie je van een paar argusogen en hou je omgeving even goed (of soms beter) in de gaten dan de bezienswaardigheden.

o Ga nooit alleen op avontuur! We gaan in groep op reis en dus blijf je best altijd in groep. Indien de groep onder omstandigheden toch zou opgesplitst worden, blijf dan samen met enkele leerlingen en breng steeds de begeleiders op de hoogte van wat je van plan bent.

o Gedraag je als toerist zo onopvallend mogelijk. Diezelfde plaatselijke predators weten de argeloze en nonchalante toeristen immers blindelings te vinden en te pluimen!

o Hou dit gidsje steeds binnen handbereik: het verschaft je, naast een boel informatie over bezienswaardigheden, een reeks nuttige tips en contacten.

o Indien er toch nog iets zou foutlopen; je kan nog altijd bij de politie terecht.

DIT IS EEN NOODGEVAL …

Cardstop: +32 70 344 344 om je bank en/of kredietkaart te blokkeren

SIM-kaart van je GSM blokkeren

De nummers van de verschillende providers zijn de volgende :

● Proximus : 0478 05 60 00

● Base : 0486 19 19 99

● Orange : 0495 95 95 00

● Telenet : 015 66 66 66

Landcodes: bellen naar Italië +39; bellen naar België +32

HOTELS

Hotel in Napels

REAL ORTO BOTANICO ****

Via Foria 192

Napels Hotel Rome

Grand Hotel OLYMPIC ***

Via Properzio 2/A

Rome

REISREGLEMENT

De basisregel is eenvoudig: “Vermijd overlast voor anderen”.

● Zorg in de eerste plaats altijd voor de veiligheid en het welzijn van jezelf en van de anderen. Blijf steeds goed bij de groep, zoek het gevaar niet op en ga tijdens je vrije tijd nooit alleen op stap.

● Zorg ervoor dat je steeds op tijd bent bij alle afspraken. Indien je door overmacht toch te laat dreigt te komen, waarschuw de begeleiding dan (via Whatsapp).

● Op toeristische plaatsen luister je naar de gids en begeleiders (niet naar je muziek). Zingen en roepen in de straten en parken lijkt misschien leuk, maar wanneer je het in groep doet, komt het bedreigend over. Ook in het hotel is lawaai een zware vorm van overlast. Respecteer (de slaap van) de anderen. Grote speakers laat je dus ook thuis.

● Laat je hotelkamer ook steeds netjes achter, net als de bus. Gooi je afval in de voorziene afvalzakjes of in de vuilnisbak.

● Net als op school geldt er op reis een rookverbod. Dat geldt voor alle soorten rookwaren; van sigaretten tot shisha-pennen. Als je echt niet zonder nicotine kan, kan je na de schooluren aan een begeleider toestemming vragen om te roken. Op je kamer en overdag rook je dus nooit.

● Dronkenschap zorgt voor een ernstige vorm van overlast en is dus totaal uit den boze. Je neemt bij het vertrek geen alcoholische dranken mee. (Er wordt gecontroleerd!) Sterke drank kan nooit. Wie misbruik maakt van alcohol en ernstig onder invloed is, kan naar huis worden gestuurd.

● Een smartphone is op reis heel nuttig. Zet hem altijd aan, laad je batterij goed op en check regelmatig de berichten in de Whatsapp-groep. Wanneer een begeleider of gids iets uitlegt, zet je jouw muziek uit en stop je jouw smartphone weg. Zo ben je veilig in het verkeer en blijf je sociaal.

● Het gebruik, onder invloed zijn en het verhandelen van drugs is vanzelfsprekend strikt verboden. Wie zich hier niet aan houdt, begaat een strafbaar feit en wordt naar huis gestuurd.

● Neem geen onnodige, dure spullen mee. Je bent zelf verantwoordelijk voor wat je bij je hebt, ook op je kamer. Geef gauwdieven geen kans: stop je portefeuille niet in je achterzak, sluit je rugzak goed …

● Zorg voor aangepaste kledij. Goede - geen splinternieuwe - schoenen zijn een must om te wandelen. Neem bij voorkeur een paar wandel - of sportschoenen mee. Hou ook rekening met regenweer. Tijdens het ontbijt en avondeten in het hotel draag je deftige kledij en schoenen.

● Wees vriendelijk tegen iedereen en draag zorg voor mekaar. Aarzel niet om de begeleiding aan te spreken als je een probleem hebt.

ITALIE

Er is geen land ter wereld waar kunst, cultuur, gastronomie, mode, wijn, en opera zo goed samengaan als in Italië. De Italianen hebben veel van ’s werelds meest sublieme kunst, literatuur en architectuur voortgebracht en Italië was een van de grootste rijken in de oudheid en middeleeuwen. Hier ontwikkelde zich een van de beste keukens ter wereld.

Bovendien kent Italië prachtige en gevarieerde landschappen. Weinig culturen zijn zo verleidelijk en weinig landen zo rijk en eindeloos fascinerend.

De bevolking

In 1860, het jaar van de Italiaanse eenwording, maakte premier Camillo Cavour een opmerking die politici sindsdien steeds heeft achtervolgd. ‘Wij hebben Italië gemaakt,’ zei hij, ‘nu moeten wij de Italianen maken.’ Ruim 150 jaar later – nu er meer dan 60 miljoen Italianen zijn – voert men nog steeds de discussie of Cavour en zijn volgelingen daarin zijn geslaagd. Er is immers geen typische Italiaan en die zal er waarschijnlijk ook nooit komen, ondanks alle clichés, zoals de bezitterige Mamma, de latin lover, de schoonheden met olijfkleurige huidjes (denk aan Sophia Loren) of de maffiosi.

De moderne massamedia zorgen nu voor een zekere culturele homogeniteit, maar de meeste Italianen zijn nog steeds trouw aan hun regionale achtergrond die soms tot ver in de geschiedenis terugvoert. Een Toscaan is in de eerste plaats een Toscaan, niet een Italiaan; en dan niet zomaar een Toscaan, maar iemand uit Pisa, een Florentijn of een Siënees. Het Italiaanse woord hiervoor luidt campanilismo – het idee dat je wereld niet verder reikt dan de klokken van de kerktoren, de campanile

Hoewel Italianen dus zeer van elkaar verschillen, zijn er ook overeenkomsten. De meeste zijn pragmatisch, spontaan, realist, onafhankelijk, nogal formeel en conservatief. Velen hebben flair en het is dan ook geen wonder dat mode en design in Italië floreren. De meeste Italianen kunnen genieten van de goede dingen des levens, en dat is ook niet verwonderlijk in een land waar het leven zoveel moois te bieden heeft.

Politiek

Italianen hebben van nature weinig op met autoriteit. Het land was lange tijd verdeeld er werd door de eeuwen heen vaak slecht geregeerd door vreemde mogendheden. De afgelopen vijftig jaar brachten ook geen verbetering. De republikeinse grondwet die in 1948 werd opgesteld om een terugkeer van het fascisme te voorkomen, bracht een zwak en veelal corrupt bestuur voort. De politieke opschudding begin jaren negentig van de vorige eeuw, die de ondergang van het systeem leek aan te kondigen, heeft tot nu toe tot nergens toe geleid.

Nauwere banden met Europa en de financiële regelgeving die daarmee gepaard gaat, dwingen politici zoals de huidige premier Giorgia Meloni tegenwoordig tot verandering. Economisch is Italië sterk veranderd. Vijftig jaar geleden was het een onderontwikkeld boerenland. Er heerste veel armoede en emigratie hoorde bij het leven.

Het land

Italië is geen groot land. Van noord tot zuid meet de Italiaanse ‘laars’ 1300 kilometer met een totaal oppervlak van 300.000 km2. Hiervan is 35% bergachtig (boven de 700 m), 40% heuvelachtig en slechts 21% vlak. Het belangrijkste berggebied wordt gevormd door de hoge, ruige Alpen, die zich in een wijde boog uitstrekken in het noorden van het land. De hoogste piek, Monte Rosa, meet 4643 m. Verder zijn er de lagere centrale bergen van de Apennijnen, die als een smalle ruggengraat van noord naar zuid lopen. Daartussen ligt, aan weerszijden van de langste rivier van Italië (650 km) de dichtbevolkte Povlakte.

De minder bezochte kustlijn van Italië is 7500 km lang en ligt aan twee grote zeeën: de Tyrrheense in het westen en de Adriatische in het oosten (met de Ionische in het zuidoosten). Verspreid voor de kust liggen vele eilanden, waaronder Sicilië en Sardinië, respectievelijk het grootste en één na grootste eiland van de Middellandse Zee.

Het landschap van Italië is verder zeer afwisselend en soms mysterieus. Het beroemdst zijn de actieve vulkanen Vesuvius, Etna, en Stromboli, een gevolg van de verschuiving van tektonische platen waardoor ook de Apennijnen zijn gevormd. Diezelfde beweging zorgt ook voor de seismische activiteit in delen van Middenen Zuid-Italië, die aardschokken veroorzaken, zoals de krachtige aardbevingen in 1980 in Napels en in 1997 in Umbrië.

Italië heeft drie klimaatzones, Alpien in het noorden, met koude winters en warme zomers; gematigd in de Povlakte, met koude, natte winters en warme, vochtige zomers, en mediterraan in het grootste deel van het land en op de eilanden, met milde winters en lange, hete en droge zomers. De vegetatie weerspiegelt de variatie in klimaat en hoogtes, van dennenwouden in het Alpiene noorden tot de bekende wijnranken, olijfgaarden en fruitbomen in het mediterrane zuiden.

Eten en drinken

De Italiaanse keuken is gezond. De ingrediënten als vlees, vis en groenten, zijn altijd vers en de kwaliteit is eersteklas. Er is een enorme regionale en lokale variatie en de bereidingswijzen zijn snel en eenvoudig. Het hoofdbestanddeel, pasta, vormt de basis van ontelbare recepten en is er in alle vormen en maten. De snelle hap, pizza, kent geen gelijke. En wat het dessert betreft: wat zouden we moeten zonder ijs?

De Italiaanse keuken bestaat eigenlijk uit een groot aantal streekkeukens. De enige vuistregel: hoe verder in het zuiden, hoe eenvoudiger de keuken. De armoede is in het boerenzuiden immers lange tijd van invloed geweest op de culinaire inspiratie. Sommige producten zijn universeel: tomaat, olijfolie en pasta zijn de belangrijkste ingrediënten. De olijfolie is zonder uitzondering excellent – net als de koffie. Dat geldt ook voor de sociale en sensuele kant van het eten. Net als de Fransen leven de Italianen om het eten. Hierdoor is eten een van de grote genoegens tijdens een verblijf in Italië. Alles is even lekker: van een brioche bij de ochtendcappuccino tot het laatste likje ijs ‘s avonds laat.

Geschiedenis

Italië, officieel de Republiek Italië (Italiaans: Repubblica Italiana), is een land in ZuidEuropa. Het noorden van Italië grenst aan Frankrijk, Zwitserland, Oostenrijk en Slovenië. De rest van het land wordt omringd door de Tyrreense, de Middellandse, de Ionische en Adriatische Zee. De eilanden Sicilië, Sardinië en Elba en een aantal kleinere eilanden behoren ook tot Italië.

Italië was in de oudheid het centrum van het Romeinse Rijk, dat uitgroeide tot het grootste rijk van Europa. Later stond in Italië, meer bepaald in de regio Toscane, de wieg van de renaissance. Op 17 maart 1861 vond de Italiaanse eenwording plaats, en sinds de monarchie in 1946 door de bevolking werd weggestemd, is het bestaan van de Repubblica Italiana een feit. Italië is een parlementaire republiek met zowel een president als een premier aan de macht. Het land is op internationaal gebied vertegenwoordigd in organisaties als de Europese Unie, de Verenigde Naties, de NAVO, de WTO en de G8. Italië hoorde in 2005 bij de top tien landen in de Quality of Life Index

Oudheid

Vóór de opkomst van de stadstaat Rome was Italië bevolkt met een groot aantal volken: naast de Romeinen waren er de Etrusken, Apuliërs, Latijnen, Liguriërs, Sabijnen, Osken, Samnieten, Bretii en in de Povlakte de Kelten (Galliërs). Vanaf de 8e eeuw v.Chr. vestigden de Grieken koloniën in Zuid-Italië en op Sicilië.

De macht van de Romeinen breidde zich uit over Italië en vervolgens over het Iberisch Schiereiland Carthago was in de 3e en 2e eeuw v.Chr. de grote rivaal in het Middellandse Zeegebied, waarmee in 146 v.Chr. definitief werd afgerekend in de laatste van de drie Punische oorlogen. Zo kwam de weg vrij voor de opkomst van het Romeinse Rijk, dat eeuwenlang het Middellandse Zeegebied, de Balkan, West-Europa en delen van het Midden-Oosten beheerste. Hieraan is toe te schrijven dat in grote delen van Zuid- en West-Europa nog romaanse talen worden gesproken die afstammen van het Latijn

De Romeinen namen de kennis en cultuur over van de door hen veroverde rivalen. Kennis voornamelijk van de Grieken en Etrusken, die zij zelf zouden toepassen en zelfs verbeterden. Zelf brachten zij ook veel innovaties voort op bouwkundig, militair, bestuurlijk en juridisch terrein. Hun aquaducten, circussen, triomfbogen en de restanten van hun wegen zijn nog op vele plaatsen te vinden door heel Europa, Noord-Afrika en delen van Azië.

Middeleeuwen en vroegmoderne tijd

Na de ondergang van het West-Romeinse Rijk in 476 raakte Italië in verval. Rome bleef niettemin het centrum van de Rooms-Katholieke Kerk, die zijn invloed over Europa nog lang zou uitbreiden en vasthouden. Italië kende in de daaropvolgende eeuwen een veelheid aan vreemde overheersers: Ostrogoten, het Oost-Romeinse Rijk, de Lombarden. In MiddenItalië ontstond de Pauselijke Staat. In Noord-Italië kwamen de Franken onder Karel de Grote

In de 9e en 10e eeuw veroverden de Arabieren Sicilië, waar ze het Emiraat Sicilië stichtten. De Normandiërs werden tegen hen te hulp geroepen. Deze stichtten op Sicilië hun eigen koninkrijk. In de 11e eeuw trok de handel langzaam weer aan. Vooral de handel overzee bloeide in handelssteden als Amalfi, Pisa, Genua en Venetië. Dante Alighieri kan met zijn Goddelijke Komedie (begin 14e eeuw) gezien worden als het beginpunt van een Italiaanse literaire cultuur, onderscheidbaar van het Latijn

De renaissance brak in Italië aan in de 14e eeuw met Giotto en heeft in grote delen van Europa invloed gehad. De Italiaanse renaissance heeft grote beeldende kunstenaars als Botticelli, Michelangelo, Da Vinci, Titiaan en Rafaël voortgebracht en eindigde in de 16e eeuw

Aan het begin van de 16e eeuw verplaatsten de belangrijkste Europese handelsroutes zich van het Middellandse Zeegebied naar de Atlantische Oceaan: een gevolg van de ontdekkingsreizen en de nieuwe zeeroutes met de Nieuwe Wereld, India, China en Indonesië. Het directe gevolg was een afname van de rijkdom en, ten gevolge daarvan, de

macht van de Italiaanse stadstaten. Italië werd een speelbal van de opkomende grote mogendheden Spanje, Frankrijk en Oostenrijk, maar had die ook nodig om het expanderende Ottomaanse Rijk te kunnen weerstaan. Het pauselijke gezag en de pauselijke invloed namen in Noord-Europa sterk af door de protestantse reformatie

Republiek

Na de ineenstorting van het fascistische regime werd de monarchie ter discussie gesteld, met name vanwege de opstelling van het koningshuis ten tijde van dat fascistische bewind.

In een referendum gehouden op 2 juni 1946 koos een krappe meerderheid van de bevolking voor een staatsvorm als democratische republiek. De verhouding tussen Italië en onder meer Frankrijk werd geregeld door het Verdrag van Parijs van 1947. De democratische republikeinse grondwet trad op 1 januari 1948 in werking. Daarin is onder meer bepaald dat mannelijke afstammelingen van de koninklijke familie Italië niet meer in mochten en is hen de koninklijke titel ontnomen.

Deze bepaling werd door de regering Berlusconi in 2002 overigens uiteindelijk geschrapt nadat de nazaten van het koningshuis een beroep gedaan hadden op het Europese recht van vrijheid van verkeer. Ook is de fascistische partij (PNF) verboden en is bepaald dat de republikeinse staatsvorm niet gewijzigd kan worden. De Italiaanse republiek kent een president (Presidente della Repubblica italiana) die voornamelijk een ceremoniële functie vervult. Naar aanleiding van voornoemd referendum werd de dag waarop dit gehouden was sindsdien een officiële vrije dag als 'Dag van de Republiek'. Italië is sinds de jaren 50 lid van de NAVO en vanaf de oprichting lid van de EG.

De vorige premier van Italië, Guiseppe Conte

Napels

Napels heeft een zeer rijke geschiedenis en bezit bijgevolg ontelbare mooie gebouwen, die helaas lange tijd stonden te verkommeren. Daar is nu gelukkig verandering in gekomen. Stilaan maar zeker wordt Napels terug de stad van weleer en als toerist zal je kunnen genieten van de vele prachtige restauraties. Het is een chaotische stad met een wirwar van straatjes en steegjes, en dat kan beklemmend overkomen.

Elke cultuurtoerist die houdt van musea, kerken en historische gebouwen zal hier ruimschoots aan zijn of haar trekken komen. Opvallend is overigens de vroomheid van de Napolitanen. Een groot aantal kerken (Napels telt er 448!) en winkels met heiligenbeelden zijn veelvuldig in het straatbeeld aanwezig. Ook de doden worden met kleine gedenkkapelletjes aan de huizen in de herinnering gehouden. Het is een omhelzen van de dood, voor de dood jou omhelst. In het algemeen zijn de mensen ook vriendelijk. De Napolitanen zullen je graag helpen, zolang ze dit in het Italiaans kunnen doen.

Bezienswaardigheden

² Castel Nuovo, het grote kasteel aan de baai.

Het Castel Nuovo (1279), ook bekend als het Maschio

Angionio (“vestiging van Anjou”), werd “Nieuw Kasteel” genoemd om het te kunnen onderscheiden van de reeds bestaande kastelen Castel dell’Ovo en Capuano, die te klein waren om de hele hofhouding van koning Karel I van Anjou te huisvesten. Van het oorspronkelijke gebouw rest enkel de Cappella Palatina, een kapel die gewijd is aan Sint-Barbara. Vroeger waren de muren van de kapel met fresco’s van Giotto beschilderd, maar daar rest nog weinig van. Toen Napels in 1443 in handen kwam van Alfonso V van Aragon liet deze het kasteel herbouwen. Het meest opvallend is de prachtige marmerwitte toegangspoort met basreliëf, de Arco di Trionfo (1454), die de triomfantelijke intrede van Alfonso viert. De vervorming in de bronzen poort komt van een kanonbal uit een oorlog in 1495. De meest bekende zaal van het kasteel is de gotische Sala

dei Baroni, waar in 1486 verschillende baronnen werden beticht van hoogverraad tegen Ferdinand I van Aragon en geëxecuteerd. Ook hier waren de muren vroeger met fresco’s versierd. Tegenwoordig wordt de ruimte door de gemeenteraad gebruikt. Verder vind je in het kasteel ook het Museo Civico met schilderijen, sculpturen en andere kunst uit de 14de -19de eeuw, afkomstig van het kasteel zelf en nabijgelegen kerken en andere historische monumenten. Vanop de hoger gelegen verdiepingen heb je overigens een prachtig panorama op de baai van Napels en de Vesuvius.

² Galleria Umbert I

De Galleria Umberto I is een erg indrukwekkende overdekte winkelgalerij in de vorm van een Grieks kruis. Centraal is een prachtige koepel van glas in lood, met op de grond een mozaïek van de zodiac. De galerij werd eind 19de eeuw gebouwd in het teken van een groots renovatieplan voor de stad die in 1884 door een cholera-epidemie geteisterd was. Hij maakt deel uit van het UNESCO Werelderfgoed.

² Teatro San Carlo

Langs buiten ziet het er niet zo indrukwekkend uit, maar het Teatro San Carlo is het oudste nog bestaande operahuis in Europa, en staat bekend voor zijn prachtige architectuur en sterke akoestiek. Het werd geopend in 1737, maar moest in 1816 na een brand opnieuw gebouwd worden. In de foyer vind je een standbeeld van de Napolitaanse tenor Caruso, hoewel de zanger er tijdens zijn debuut in 1900 zeer slecht onthaald werd en sindsdien nooit meer in de stad heeft opgetreden. Er zijn begeleide rondleidingen en uiteraard kan je er ook een voorstelling bijwonen, maar dan moet je je ticket wel ruim op voorhand bestellen. In het Palazzo Reale dat achter het Teatro ligt, vind je een museum (Memus) over de geschiedenis van het operahuis.

² Palazzo Reale

Hoewel de bouw al in 1602 startte, was het Palazzo Reale pas in 1843 afgewerkt. De voorgevel is 169 meter lang, met in de niches standbeelden van Napolitaanse koningen van weleer. Het paleis was één van de vier residenties van de Bourbon koningen tijdens hun heerschappij over het Koninkrijk der beide Sicilieën (Sicilië en Napels) van 1734 tot 1860. Erg indrukwekkend in de weelde aan rijke vertrekken en kunst zijn de imposante marmeren trappenhal, het privé theater (Teatrino di Corte) met beelden uit papier maché, de Sala di Ercole (genoemd naar het beeld van Hercules dat hier vroeger stond maar dat nu verhuisd is naar het Nationaal Archeologisch Museum) en de Bibliotheca Nazionale Vittorio Emanuele III, die ongeveer 2 miljoen boeken bevat en één van de meest indrukwekkende bibliotheken van Italië is. Er worden ook enkele papyrusrollen uit Herculaneum bewaard.

² Basilica di San Fransesco di Paola

In het begin van de 19de eeuw vatte koning Joachim Murat (schoonbroer van Napoleon) het plan op om het Piazza del Plebiscito volledig te herinrichten ter ere van de Keizer. Er werd ook begonnen aan de bouw van wat nu bekend staat als de Basilica di San Fransesco di Paola. Toen na de val van Napoleon de Bourbons weer aan het bewind kwamen, zette koning Ferdinand I de bouw verder maar veranderde de plannen naar de huidige basiliek, die uiteindelijk in 1816 werd afgewerkt. Hij wijdde de kerk aan Sint Franciscus van Paola die tijdens de 16de eeuw op deze plaats in een klooster zou verbleven hebben. De kerk is geïnspireerd op het Pantheon van Rome. De koepel is ruim 53 meter hoog en 34 meter wijd. Het interieur is vooral neoclassicistisch, maar doet eerder koud en koel aan.

² Museo Archeologico Nazionale di Napoli

Het gebouw waar het Museo Archeologico Nazionale di Napoli in gevestigd is, maakte in de 17de en 18de eeuw deel uit van de Universiteit van Napels. Toen rond 1777 koning Ferdinand IV de universiteit verhuisde naar een nieuwe locatie, werd het gebouw ingericht als koninklijk museum en bibliotheek.

De vele kunstschatten die bij de opgravingen in Pompeii, Herculaneum en Stabiae waren gevonden, werden naar hier overgebracht. Pas in 1860, bij de eenmaking van Italië, kwam het museum in handen van de staat en werd het een nationaal museum. Het museum heeft één van de grootste collecties aan artefacten en kunstwerken uit de Antieke oudheid ter wereld Een erg groot deel wordt ingenomen door de zogenaamde Farnese collectie, waarvan zich ook een stuk in het British Museum in Londen bevindt.

De Farnese collectie betreft ronduit indrukwekkende marmeren beelden die opgegraven werden in de thermen van de Romeinse keizer Caracalla. Veel van deze beelden zijn Romeinse kopieën van Griekse originelen die vaak niet meer bestaan. Zo kan je figuren uit de Griekse mythologie zoals Hercules en Atlas herkennen. Bijzonder imposant is de beeldengroep rond de Farnese Stier dat dateert van de 2de eeuw voor Christus. Het museum bezit ook een ruime verzameling aan bustes van keizers en andere Romeinse VIP’s. Wij vonden het wel bijzonder om oog in oog te staan met Julius Caesar, Marcus Aurelius of Seneca, mannen waar we tijdens onze middelbare schooljaren veel over of van gelezen hebben. Ook het grote model van Pompeii, gemaakt uit papier, kurk en hout (eind 19de eeuw) dat tot in de details de vondsten uit de site documenteert, is indrukwekkend.

Wil je meer te weten komen over het dagelijkse leven in de Romeinse tijd, dan kan je je vergapen aan de massa’s dagelijkse gebruiksvoorwerpen die gevonden werden in Pompeii, Herculaneum en Stabiae, helaas wel vaak met de beschrijving enkel in het Italiaans. Ook heel wat kunst die tijdens de opgravingen gevonden werden, is hier te vinden, zoals prachtige bronzen beelden uit de Villa van de Papyri, knappe mozaïeken en fijne muurschilderingen. Een bijzondere plek is het Gabinetto Secreto, of “geheime kabinet” waar erotisch getinte voorwerpen en kunst uitgestald worden. Deze ruimte was tijdens lange periodes in de geschiedenis gecensureerd (enkel mannen van stand die geacht werden “van goede zeden” te zijn, werden toegelaten), maar sinds 2000 is het

kabinet door iedereen te bezoeken, al moeten kinderen onder de 14 begeleid worden door een volwassene.

Je vindt hier onder andere de originele fresco’s uit het bordeel (Lupanare) van Pompeii. We zouden het haast vergeten maar het museum heeft ook één van de grootste Egyptische collecties in Italië, waarbij de periode van het oude Egyptische Koninkrijk tot aan de Romeinse tijd wordt getoond. Het museum is een must voor iedereen die de Romeinse cultuur beter wil begrijpen, of die een idee wil krijgen van de schatten die gevonden werden in Pompeii, Herculaneum en Stabiae.

² Chiesa del Gesù Nuovo

De Chiesa del Gesù Nuovo, ofwel de Kerk van de Nieuwe Jezus, ziet er langs buiten heel bijzonder uit: de façade bestaat uit pyramidevormige ornamenten die zelfs iets agressiefs uitstralen. De plek was oorspronkelijk een paleis dat in 1470 gebouwd werd in opdracht van Roberto Sanseverino, prins van Salerno. Eind 16 de eeuw werd het paleis verkocht aan de Jezuïeten die het omtoverden tot de huidige kerk (1601). Het kleurrijke interieur met de overweldigende koepel staat in zeer sterk contrast met de strenge façade. De kerk bevat een verzameling aan religieuze kunstwerken die gemaakt werden door verschillende lokale kunstenaars, zoals Belisario Corenzio, Paolo de Matteis en Gennaro Cali. Er zijn ook heel wat fresco’s te bezichtigen die zowel Bijbelse als de levensverhalen van verschillende heiligen weergeven. Om het altaar heen zijn drie bronzen bas-reliëfs geplaatst, waarbij de middelste een reproductie is van Da Vinci’s Laatste Avondmaal. Op de muren van de kapel vind je verschillende ledematen in het zilver, offeranden van gelovigen die voor die lichaamsdelen voor genezing bidden. In een zijkapel vind je ook een reconstructie van zijn dokterspraktijk en slaapkamer, zoals ze erbij lagen op de dag dat hij stierf.

² Santa Chiara

Santa Chiara is eigenlijk een groot complex dat bestaat uit de Kerk van Santa Chiara, twee kloosters (één voor monniken en één voor nonnen), koninklijke graftombes en tegenwoordig ook een archeologisch museum. Het complex werd in de eerste helft van de 14de eeuw gebouwd door de koning van

Napels, Robert d’Anjou, en zijn vrouw Sancia van Majorca. In 1340 werd Santa Chiara ingewijd en uitgeroepen tot Koninklijke Kerk. Alle koningen van de Anjou-dynastie zouden hier begraven worden, en je vindt er nu enkele van de mooiste Italiaanse, middeleeuwse graftombes. Oorspronkelijk was de bouwstijl gotiek, maar in de 17de eeuw kreeg het geheel een barokke upgrade. Het plafond bestond uit vele fresco’s en de vloer had een prachtig design. In 1943, volle Tweede Wereldoorlog, werd een groot deel van de site helaas verwoest door bombardementen, en de kerk brandde bijna volledig uit. Veel van de originele decoraties werden vernietigd. Je kan er ook archeologische vondsten bewonderen van oude Romeinse thermen die ooit op deze plek stonden en die na de bombardementen ontdekt werden. Ook de kloosters zijn deels te bezoeken. Opvallend is overigens de kloostergang met fraaie pergola’s en opvallende faïencetegels.

² Museo di Cappella di Sansevero

Wanneer je de Museo di Cappella di Sansevero binnengaat word je meteen overrompeld door de overdaad aan marmeren beelden en kunst die je van alle kanten overvalt. De kapel werd in 1590 gebouwd door hertog Giovan Francesco di Sangro als privékapel nadat hij was genezen van een ernstige ziekte. Haar huidige uitzicht dankt ze echter aan Raimondo di Sangro, prins van Sansevero, die in de tweede helft van de 18de eeuw de kapel grondig liet restaureren en versieren met indrukwekkend beeldhouwwerk. Via allegorische beeldengroepen zoals Bescheidenheid (op het graf van de moeder van de prins) of Misleiding (op het graf van de vader van de prins) werden verschillende leden uit de familie uitgebeeld. In totaal zijn er 28 beelden(groepen) te bewonderen, waarvan de meest gekende de Cristo Velato of Gesluierde Christus, een prachtwerk uitgehouwen in 1 blok marmer met lijnen en details zo fijn dat men toentertijd geloofde dat het via een macaber alchemistisch proces tot stand was gekomen. Raimondo di Sangro was immers een berucht beoefenaar van alchemie en het occulte, en werd hiervoor overigens ook een tijd geëxcommuniceerd. De voorliefde van de prins voor het macabere kan je ook terugvinden in de kelder van de kapel, waar twee “anatomische machines” staan: een skelet van een man en een vrouw waarvan het bloedvatenstel en verschillende organen blootliggen. Heel lang

dacht men dat Sansevero erin geslaagd was om via zijn alchemie organisch materiaal te bewaren. Later onderzoek heeft echter uitgewezen dat hij gewerkt heeft met ijzerdraad, bijenwas en zijde. Het blijft wel een macaber zicht, en in samenspel met de bijna onderdrukkende sfeer in de kapel zelf, hangt er in het museum een beklemmende sfeer. De kapel is nog steeds eigendom van de Sansevero-familie.

Napoli Sotterranea

40 meter onder het historisch centrum van Napels is een bijzonder gangenstelsel te vinden, waar je als het ware door de tijd kunt reizen, van de oude Grieken en Romeinen tot de meer recente geschiedenis. Veel van de ruimtes die hier gevonden werden, zijn door de oude Grieken voor bouwmateriaal uitgegraven. De holtes en gangen die zo ontstonden, werden vervolgens eeuwenlang als waterreservoirs en aquaducten gebruikt. Tijdens de Tweede Wereldoorlog dienden de ondergrondse ruimtes als schuilkelders. Bij de begeleide rondleiding zie je nog spullen die mensen tijdens hun vlucht meenamen. Het is een tijdscapsule. Een klein museum (bovengronds) geeft extra informatie over hoe Napels en haar bewoners de Tweede Wereldoorlog beleefden. Tegenwoordig worden in de ondergrondse gangen in het kader van biologisch onderzoek ook plantjes gekweekt, bijvoorbeeld om na te gaan in hoeverre groen onder kunstmatig licht kan groeien (nog niet goed, zo blijkt). Een rondleiding van dit Napoli Sotterranea biedt een interessante kijk op de stad. Een klein stukje van de tour verloopt in het licht van je eigen kaars, en brengt je door zeer smalle gangen. Heb je las van claustrofobie, dan kan je dit deel zonder problemen overslaan.

² Duomo di Napoli

De Duomo di Napoli, die eigenlijk voluit de Cattedrale metropolitana di Santa Maria Assunta heet, werd eind 12de -begin 13de eeuw gebouwd in opdracht van Karel van Anjou. Op de plek hadden vroeger ook al kerken gestaan, en ook deze kathedraal zou doorheen de tijd danig van uitzicht veranderen, en er is nu een amalgaam aan stijlen en rijkelijke kunst. Zo vind je onder meer in de Cappela Minutolo een knappe mozaïekvloer.

²

Via de linkerzijbeuk kan je naar de middeleeuwse Basilica di Santa Restituta die in de 17de eeuw grondig werd aangepakt. Je vindt er wel nog een mozaïek van de Madonna en verschillende heiligen uit 1322. Je kan er ook de oudste doopfont van WestEuropa (550 na Christus) bezichtigen, met mozaïeken die dateren uit dezelfde periode. De kathedraal is echter vooral bekend om het gestolde bloed van de Heilige Januarius (San Gennaro), patroonheilige van Napels. Dat bloed wordt af en toe terug vloeibaar, liefst zelfs tweemaal per jaar om de stad tegen rampspoed te beschermen. Wordt het niet vloeibaar, dan kondigt dit onheil aan, zoals gebeurde in 1944 (een beetje later barstte de Vesuvius uit), in 1980 (erna werd de stad getroffen door een aardbeving) en in 1988 (de dag erna verloor Napels een belangrijke voetbalmatch tegen Milaan). Het bloed wordt bewaard in de indrukwekkende Capella di San Gennaro. De beenderen van de Heilige Januarius zijn bijgezet in de Crypte van de Succorpo, onder de kathedraal.

Italiaanse en Napolitaanse termen Het Napolitaans onderscheidt zich van het Italiaans en is echt een andere taal met een eigen spelling en andere woorden. Door de langdurige Spaanse overheersing vind je veel Spaanse invloeden in het Napolitaans. De taal wordt versterkt door handgebaren. De lange uithalen maken de emotie helemaal duidelijk. Veel (werk)woorden worden ingekort. Non lo so, ik weet het niet, is in het Napolitaans Bo. Amore, liefde, wordt Amo en ik ben moe, sono stanco, wordt so stanc

Taal

Pompei

De bekende Romeinse stad Pompeï ligt ook op 2,5 uur rijden van Rome, maar dan ten zuidoosten van de stad. In augustus 79 werden er weer verschillende aardbevingen gevoeld en na een paar dagen barstte op 24 augustus de Vesuvius écht uit, waarbij de top van de vulkaan explodeerde. De stad raakte helemaal bedekt onder vulkanisch as, waarbij de ongeveer 10.000 inwoners om het leven kwamen. Maar de stad is door deze ramp wel zeer goed bewaard gebleven, en in de 18de en 19de eeuw startten de opgravingen van de gebouwen.

Bezienswaardigheden

Castel Pompeï is al sinds de eerste opgravingen een belangrijk toeristenpunt geweest en in 1997 werd het Vesuvius Nationaal Park aan de UNESCO Werelderfgoedlijst toegevoegd.

Het Forum van Pompeï

Aan het centrale plein liggen het gerechtsgebouw, het verkiezingsgebouw en verschillende tempels. Je vindt er ook een opslagplaats met voorwerpen die teruggevonden zijn, waaronder beeldhouwwerken, kruiken en zuilen. Ook zijn hier een paar gipsen afgietsels van gevonden versteende lichamen te bewonderen.

Het amfitheater

Het amfitheater van Pompeï is het oudste bekende Romeinse amfitheater. Het werd gebouwd rond 80 voor Christus en ligt tegen de stadsmuur aan. Dit amfitheater had plaats voor zo'n 5.000 bezoekers en werd voornamelijk gebruikt voor gladiatorengevechten en gevechten met wilde dieren. Het theater is nog steeds in zeer goede staat, en wordt dan ook graag gefotografeerd door toeristen.

Bordeel Lupanare

Één van de populairste plekjes in Pompeï is het bordeel. Hier waren enkele kamers voorzien waar de dames van plezier hun klanten konden ontvangen. De stenen bedden lijken niet echt comfortabel maar de erotische fresco's bovenaan de muren laten niets aan je verbeelding over. De fresco's dienden vroeger onder meer als uithangbord voor de diensten die werden aangeboden en ook de prijzen hingen buiten aan de deur. Het bordeel kreeg de naam 'Lupanare' dat is afgeleid van het Latijnse woord 'Lupa' wat prostituee betekent.

Tempel van Apollo

De Tempel van Apollo is een Romeinse tempel gebouwd in 120 voor Christus en gewijd aan de Griekse en Romeinse god Apollo. Het bronzen beeld van Apollo werd geïmporteerd uit Griekenland.

Tempel van Isis

Zoals de naam het al doet vermoeden, is deze tempel gewijd aan de Egyptische godin Isis. De tempel was één van de eerste opgravingen in Pompeï en is na al die jaren zo goed als mogelijk in oorspronkelijke staat gehouden. De architectuur van de tempel is een samensmelting van Griekse, Romeinse en Egyptische kenmerken, waarbij Egyptische beelden in het ontwerp zijn verwerkt. Ook de muren zijn prachtig beschilderd.

Versteende mensen

Wanneer je door de straten van Pompeï wandelt, zal je hier en daar enkele menselijke of dierlijke overblijfselen terugvinden die probeerden te vluchten tijdens de uitbarsting. Het is een beetje luguber en choquerend om tussen te lopen maar het is ook best fascinerend. Natuurlijk zijn deze mensen zijn niet echt “versteend”, maar er zijn gipsen afgietsels gemaakt van hoe ze jaren geleden gevonden werden. Maar hoewel de gelaatsuitdrukkingen van deze mensen en dieren niet meer zichtbaar is, zie je toch heel duidelijk aan hun lichaamshouding hoe verschrikkelijk deze dood moet geweest zijn. De bekendste plek is "The Garden of the Fugitives".

² De Vesuvius

De Vesuvius is een stratovulkaan gelegen in Italië ten zuidoosten van Napels. Deze vulkaan ontstond door subductie van de Afrikaanse plaat onder de Euraziatische plaat.

Het is de enige vulkaan op het Europese vasteland die in de laatste honderd jaar tot uitbarsting is gekomen. De twee andere Italiaanse vulkanen (Etna en Stromboli) zijn gelegen op eilanden. Vesuvius wordt nog steeds gezien als een actieve vulkaan, hoewel de huidige activiteit van de vulkaan niet veel meer is dan het produceren van stoom en rook. De Vesuvius ligt in de caldera van een oudere vulkaan, de Monte Somma. De caldera is ongeveer 18.300 jaar geleden gevormd. Een vulkaan in een caldera wordt ook wel sommavulkaan genoemd.

Het Vesuvius Nationaal Park

Het gebied rondom Vesuvius is op 5 juni 1995 officieel tot nationaal park verklaard. De top van de Vesuvius is open voor bezoekers en er is een klein netwerk van paden rondom de berg. Mount Vesuvius kan over de weg bereikt worden tot een afstand van 200 meter van de top, daarna is alleen toegang te voet mogelijk. Er is een spiraalvormig pad rondom de vulkaan om van de weg naar de krater te komen.

Het Nationaal Park Vesuvius is een schatkamer van biodiversiteit: de zee, de bergen, de vulkaan, de verscheidenheid aan plekken, de prachtige natuur, de vele soorten planten, dieren, mineralen, de vele dorpjes met elk hun eigen geschiedenis en traditie, maken het gebied van de Vesuvius tot een van de meest fascinerende plaatsen om te bezoeken.

Mythologie

De Vesuvius kent een rijke historische en literaire traditie, en is mede hierdoor een van de bekendste en best bestudeerde vulkanen ter wereld.

Aan de Vesuvius werden ten tijde van het Romeinse Rijk goddelijke eigenschappen toegeschreven (Genius, beschermgeest). De Vesuvius verschijnt onder meer in de decoratieve fresco's die in de ruïnes van Pompeï zijn ontdekt. In de Romeinse mythologie werd de Vesuvius onder meer in verband gebracht met Hercules. Het is onduidelijk of de nabijgelegen historische stad Herculaneum naar deze figuur vernoemd is.

Een epigram van de dichter Marcus Valerius Martialis uit 88 na Christus wekt de indruk dat zowel Venus, de patrones van Pompeï, als Hercules werden aanbeden in het gebied dat verwoest werd tijdens de uitbarsting van 79.

Uitbarstingen

Mount Vesuvius is het meest bekend van de vulkaanuitbarsting in 79 na Christus, die leidde tot de vernietiging van de Romeinse steden Pompeii en Herculaneum en de dood van naar

schatting 10.000 tot 25.000 mensen. Sindsdien is Mount Vesuvius vele malen tot uitbarsting gekomen. Vandaag de dag wordt Mount Vesuvius gezien als een van de meest gevaarlijke vulkanen ter wereld, omdat 3 miljoen mensen in de buurt van deze vulkaan wonen en omdat deze vulkaan de neiging heeft tot explosieve (pliniaanse <’Plinius’) erupties. Het gebied rondom Mount Vesuvius is het dichtst bevolkte vulkanische gebied ter wereld.

Uitbarsting van 79 na Christus

De bekendste eruptie van de Vesuvius is die van het jaar 79. Dit was de hevigste uitbarsting die tot nu toe in historische tijden plaatsvond. De top van de vulkaan explodeerde en de Romeinse plaatsen Pompeï, Stabiae en Oplontis werden volledig bedolven onder as en puimsteen, terwijl een pyroclastische golf Herculaneum trof. Ook verspreidden giftige gassen als koolstofmonoxide (CO) zich door Pompeï. Ongeveer 10.000 mensen werden gedood, waarvan maar 2300 lichamen zijn teruggevonden. Uit recent wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat mensen levend werden gekookt (in Herculaneum), "gezandstraald" door de gloeiendhete aswolk en vervolgens levend ontvleesd. De hersenpan explodeerde doordat de temperatuur van het superhete gas tussen de 500 en 550 graden Celsius bedroeg. Een paar dagen voor de eruptie is Pompeï ook getroffen door een aardbeving waar ook nog andere slachtoffers bij vielen.

Plinius de Jongere

Het enige overgebleven betrouwbare verslag van een ooggetuige van de eruptie is dat van Plinius de Jongere, een 17-jarige schrijver ten tijde van de eruptie. Dit verslag bestond uit twee brieven die Plinius de Jongere schreef aan de historicus Tacitus. Plinius de Jongere observeerde de eruptie vanuit Misenum (aan de overkant van de Golf van Napels, ongeveer 35 km van Mount Vesuvius.) Terwijl zijn oom richting het rampgebied zeilde, zag Plinius de Jongere een extreem dichtte en snel rijzende wolk boven de vulkaan.

“Ik kan u geen exactere beschrijving geven van hoe het eruit zag, dan door het te vergelijken met een pijnboom; omdat het omhoog schoot tot een grootte hoogte in de vorm van een lange slurf, die uitspreidde aan de top alsof het takken waren. (...) Nu en dan was het helderder, nu en dan duisterder en gevlekt, alsof het meer of minder gevuld was met aarde en as.” (Bron: Sixth Book of Letters, Letter 16)

Zo beschreef Plinius de Jongere de eruptiekolom van Mount Vesuvius in een van zijn brieven aan de historicus Tacitus. Volgens huidige schattingen moet de eruptiekolom meer dan 32 km hoog zijn geweest.

Plinius de Jongere beschreef de wolk die de flanken van de berg af raasde en alles rondom de vulkaan bedekte, waaronder de omringende zee. Dit vulkanische verschijnsel is vandaag de dag bekend als een pyroclastische stroom. Dit is een wolk van heet gas, as en gesteente

dat afkomstig is uit de vulkaan. Uit onderzoek naar het vulkanische gesteente dat in Pompeii is afgezet, is geconcludeerd dat de as een temperatuur had van ongeveer 850 °C toen het de krater van de Vesuvius verliet en was afgekoeld tot 350 °C tegen de tijd dat het de stad bereikte. Plinius de Jongere schreef ook in zijn verslag dat er voor de eruptie meerdere aardschokken waren gevoeld, die werden gevolgd door een erg hevig schudden van de grond. Later vielen er ook dikke platen as en het dorp waarin Plinius verbleef (Misenum) werd geëvacueerd. Ook beschreef Plinius dat overdag alles in duisternis was gehuld. Daarnaast beschreef hij een verschijnsel wat wij nu een tsunami noemen, dat ontstond als gevolg van aardbevingen de samengingen met de eruptie van Mount Vesuvius.

Geologen gebruiken tegenwoordig de term “Plinische of Pliniaanse uitbarsting” genoemd naar Plinius de Jongere. Een Plinische uitbarsting wordt gekenmerkt door een zware explosie van hete gassen die voorafgaat aan de lavastroom en vaak meer slachtoffers maakt dan de uiteindelijke eruptie. Plinische erupties gaan gepaard met de uitstoot van veel materiaal

De meest recente uitbarsting van 1944

De meest recente uitbarsting was in 1944 tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het veroorzaakte grote problemen voor de nieuw aangekomen geallieerde troepen in Italië toen as en stenen van de uitbarsting vliegtuigen vernietigden en gedwongen evacuaties op een nabijgelegen vliegbasis

Amalfikust

De Amalfikust is de zuidelijke kustlijn van het schiereiland Sorrento dat onder Napels en Pompeii ligt. Officieel vormen 13 dorpjes samen de Amalfikust, namelijk Positano, Praiano, Furore, Conca dei Marini, Amalfi, Atrani, Ravello, Scala, Minori, Maiori, Tramonti, Cetara en Vietri sul Mare, maar in de praktijk beschouwt men de hele kustlijn tussen Sorrento en Salerno als de Amalfikust. De kustlijn is een zeer populaire bestemming en is zelfs UNESCO-werelderfgoed.

Capri is een kleine eilandje net voor de kust van Napels dat al eeuwen lang bezongen en beschreven werd. Geniet er van een het warme klimaat, de verbluffende uitzichten en de overheerlijke limoncello. Voor strandvakanties moet je er evenwel niet zijn want stranden vind je er bijna niet. Mooie grotten en de grillige rotsformaties des te meer.

Geschiedenis van Capri

Waar de naam Capri vandaan komt is niet helemaal bekend. Ooit verbleven hier de Grieken die het mogelijk de naam Kapros gaven, vanwege de wilde zwijnen. Een andere theorie stelt dat de naam is afgeleid van het Latijnse Capreae (geiten). Ook zou het van het Etruskische woord voor rotsen kunnen zijn afgeleid. Het is echter de vraag of de Etrusken ooit op het eiland geleefd hebben.

Het eiland is sinds de Romeinse oudheid geliefd vanwege zijn schoonheid en fraaie uitzichten

Keizer Augustus was er in 24 v.Chr. en keizer Tiberius heeft tijdens zijn regeerperiode

lange tijd op het eiland gewoond en van hieruit Rome bestuurd (van 27 tot 37 n.Chr.).

Hij liet een aantal villa’s op het eiland bouwen, waaronder Villa Jovis en Villa Damecuta, waarvan de ruïnes trouwens nog steeds te zien zijn. Na de Val van het West-Romeinse Rijk werd het eiland eerst onderdeel van Napels en in 866 van Amalfi. Lange tijd lag het belangrijkste dorp op de plek waar nu ongeveer Marina Grande ligt. Doordat Capri geteisterd werd door piraten en kapers gingen de bewoners hogerop wonen, in de dorpen Capri en Anacapri. Khair adDin (ook bekend als Barbarossa) plunderde het eiland zeven keer. In 1535 bezette hij het zelfs. In 1553 werd Capri ingenomen door Turgut Reis. Pas in 1830 verdween de dreiging van piraten.

Van 1808 tot 1813 werd het eiland bezet door de troepen van Napoleon. Hierna kwam het eiland weer in handen van koning Ferdinand I van het Koninkrijk der Beide Siciliën. Vanaf de tweede helft van de 19e eeuw werd het eiland een toeristische bestemming. De

lokale politiek greep in door de bouw aan banden te leggen waardoor het eiland redelijk groen bleef en het geen hoogbouw kreeg.

² Het adembenemende uitzicht vanuit de Giardini di Augusto

Giardini di Augusto is een mooie kleine tuin, net voorbij het Certosa di San Giacamo. Wat de plek vooral de moeite maakt, zijn de adembenemende uitzichten op de Via Krupp, de steile zigzaggende weg naar de kustlijn diep beneden en langs de andere kant op de Faraglioni Rotsen, de bekende rotsen van Capri. Hier zou volgens de Odyssee van Homeros Odysseus door de sirenen verleid zijn. Het woord Faraglioni is overigens afgeleid van "pharos", wat vuurtoren betekent in het Grieks. Vroeger fungeerden de rotsen als natuurlijke vuurtorens: bovenop de rotspunten werden grote vuren ontstoken als baken voor de schepen.

² De Villa Jovis van keizer Tiberius

De Villa Jovis (Villa van Jupiter) was een residentie van keizer Tiberius. Rond 30 na Christus trok keizer Tiberius zich in deze villa terug. De totale oppervlakte moet ooit 7.000 m² geweest zijn.

Opgravingen hebben onder andere thermen en woonvertrekken blootgelegd, maar erg veel blijft er niet over. Verder is er de fameuze Salto di Tiberio, een steile klif waarvan Tiberius zijn vijanden de dieperik in zou gegooid hebben.

² Anacapri

Het kleine dorpje Anacapri is een wirwar van smalle straatjes met witgeschilderde huizen en kleurrijk aardewerk, omgeven door moestuinen, wijngaarden en kronkelige boomgaarden vol olijf- en citrusbomen. Je zal ook merken dat het iets rustiger is in dit stadje dan in Capri.

In Anacapri heb je ook heel wat kleurrijke keramieken tegeltjes: als huisnummer, als altaartje, als versiering, noem maar op. Sommige tegeltjes zijn ook voorzien van mooie spreuken, andere spreken dan weer voor zich. Mis ook de grote keramieken banken niet, met tafereeltjes van het eilandleven van lang geleden. De belangrijkste bezienswaardigheden zijn de beroemde Grotta Azzurra, de Blauwe Grot die alleen door een klein hol vanuit zee bereikbaar is, en Villa San Michele.

Vanop de Piazza Vittoria kan je de stoeltjeslift nemen naar Monte Solaro, het hoogste punt van het eiland (596 m). Het ziet er wat eng uit, maar uiteindelijk valt de rit goed mee. Op zo'n 12 minuten ben je boven en het vergezicht waar je mee beloond wordt, doet alle eventuele angsten verdwijnen. Op heldere dagen kan je de volledige Baai van Napels zien liggen. Check er ook de ruïnes van de Fortino di Bruto, de restanten van een fort uit de tijd van Napoleon.

De Chiesa di San Michele is een van de topbezienswaardigheden van Anacapri. De volledige vloer van de kerk bestaat uit duizenden beschilderde tegels die het Aards Paradijs weergeven, vol magische dieren zoals eenhoorns in een tot de verbeelding sprekende exotische wereld.

² Monte Solaro, het hoogste punt van Capri

² Chiesa di San Michele

² De drie rotspunten van Faraglioni di Capri

De rotsformaties van Faraglioni zijn zowat het symbool van het eiland Capri. Je ziet ze van overal uit de zee steken .

Van de drie rotsen is er nog slechts één verbonden met het eiland zelf: de Faraglione di Terra, met zijn 110 meter is dit de hoogste van de drie rotspunten.

² De rots met het gat in het midden is de Faraglioni di Mezzo. De natuurlijk uitgehouwen tunnel door de rots is 60 meter lang.

² De derde rots is Faraglioni di Fuori en meet 104 meter. Op deze rots leven blauwe hagedissen in het wild, een erg zeldzame soort.

² De indrukwekkende rotsformatie Arco Naturale

Op ongeveer 25 minuten wandelen van het centrum van Capri ligt de Arco Naturale, een indrukwekkende natuurlijke rotsformatie van 12 meter breed en 18 meter hoog in een grote boog, met diepe zeezichten. Je komt er via het wandelpad van Pizzolungo, dat 775 treden telt. Onderweg kan je ook een omweg maken naar de Grotta di Matermania, een oude grot waar de Romeinen vroeger de godin Cybele aanbaden. Er zouden nu nog in de grot af en toe bizarre neo-heidense rituelen plaatsvinden.

² De neoclassicistische Villa San Michele

De neoclassicistische Villa San Michele werd in de 19de eeuw gebouwd in opdracht van de Zweedse wetenschapper en filantroop Alex Munthe, op de plek waar eerder een andere

villa van keizer Tiberius en vervolgens een klooster hadden gestaan. Al van bij de publicatie van zijn boek Het verhaal van San Michele in 1929 is de villa een populaire toeristische attractie. Het interieur biedt de nalatenschap van Munthe (in beheer door de Zweedse overheid) en ook kunstschatten die gevonden werden in de diverse Romeinse villa’s op het eiland, waaronder ook die van Tiberius. De tuinen, gebouwd in verschillende terrassen, bieden prachtige panorama’s.

Het Certosa di San Giacomo is een oud kartuizerklooster dat dateert van 1371. De bouwstijl doet Marokkaans aan, met de kleine koepels. Doorheen de 19de eeuw heeft het ondermeer dienstgedaan als barakken en een gevangenis voor anarchisten.

Nu huist het de Diefenbach Collectie, een verzameling schilderijen en beelden van de Duitse symbolist Diefenbach die een tijd op het eiland heeft doorgebracht.

La Piazzetta is het bekendste plein in Capri-stad. Vanaf dit plein heb je een fraai uitzicht over het eiland en de zee, maar het is vooral bekend als een chique plek waar menig Hollywoodsterren en andere beroemdheden graag een terrasje komen doen. De officiële naam van het plein is Piazza Umberto I, maar we denken dat veel eilandbewoners dat intussen zelf niet eens meer weten.

² Certosa di San Giacomo, een oud kartuizerklooster

² La Piazzetta of de Piazza Umberto

² Marina Grande, een gezellige baai

Een verzameling van kleurrijke huizen, thuisbasis van de vissers van Capri, en het grootste strand van het eiland. Je kan Capri niet bezoeken zonder Marina Grande te passeren. Het is hét aankomstpunt voor alle veerboten van het vasteland en zowel de commerciële haven als de jachthaven voor privéschepen en boten. De omgeving van de haven is dan ook zeer levendig met een mix van Italiaanse schippers en vissers, locals en dagjestoeristen die iedere dag de kades bevolken.

Marina Piccola

Aan de zuidkant van het eiland vind je de Marina Piccola. Een kleinere haven met uitzicht op de drie Faraglioni rotsen. Doordat de haven wat ligt ingesloten, is dit zowat de warmste plek op het eiland. Hier kan het zelfs midden in de winter nog vrij aangenaam vertoeven zijn. Vanaf hier kan je afdalen naar de Scoglio dele Sirene. Een rots waar volgens de Odyssee van Homerus zeemeerminnen zouden geleefd hebben.

De Capreser keuken

Naar het eiland zijn een aantal gerechten genoemd, zoals de insalata Caprese en de torta Caprese.

Salade Caprese ("salade in de stijl van Capri"),of Insalata Caprese wordt genoemd, is een gerecht uit de Napolitaanse Italiaanse keuken.

Caprese bestaat uit in plakken gesneden tomaat en mozzarella - soms ook, maar zelden, in blokjes - en blaadjes basilicum. Ze wordt besprenkeld met een goede olijfolie en verder op smaak gebracht met wat zout. Evenals de pizza Margherita heeft dit gerecht de kleuren van de Italiaanse vlag.

Caprese wordt in Italië bij voorkeur als een zogeheten 'primo' genuttigd, dus in de plaats van bijvoorbeeld een pasta, maar soms ook als een 'secondo': vlees en groente Daarbij moet men zich voorstellen dat bij ons de klassieke aardappelen, vlees en groente, gescheiden zouden zijn in een bestanddeel aardappels (de primo, in Italië meestal een pasta), en een bestanddeel vlees en groente (de secondo). De primo wordt dus eerst genuttigd, en vervolgens de secondo. De primo is geen voorafje; dat is de antipasto, het voorgerecht.

Limoncello is een Italiaanse alcoholische drank, met een alcoholpercentage van tussen de 25 en 36 procent, die wordt gemaakt van citroenen. Het is vergelijkbaar met onze citroenbrandewijn, al zouden liefhebbers dit tegenspreken. Het is een likeur die vooral bereid wordt in het zuiden van Italië, rond de golf van Napels, langs de Amalfikust en op het eiland Capri. Limoncello wordt ook geproduceerd op Sicilië, Sardinië en Malta en zelfs in Frankrijk en Californië. Traditioneel werd limoncello gemaakt met citroenen uit de regio van Sorrento.

Later werden ook citroenen uit andere regio's gebruikt. Alleen limoncello die met citroenen uit de omgeving van Sorrento wordt gemaakt mag de naam Liquore di Limone di Sorrento I.G.P. dragen.

Tivoli

Tivoli ligt op zo’n 30 kilometer van de hoofdstad. Het was een geliefd toevluchtsoord voor de Romeinse elite. Tivoli ligt namelijk op een heuvel en het is er tijdens de broeierige Italiaanse zomers een stuk aangenamer vertoeven. Je kan er een bezoek brengen aan de beroemde Villa d’Este uit de renaissancetijd en de Villa Adriana, het gigantische paleiscomplex van keizer Hadrianus.

² Villa Adriana, het paleis van keizer Hadrianus

De Villa Adriana is misschien wel het bekendste van de twee paleizen van Tivoli. Het verdiende dan ook een plekje op de werelderfgoedlijst van UNESCO. Dit gigantische paleis werd gebouwd tussen de jaren 126 en 134 in opdracht van keizer Hadrianus. Onder Hadrianus was het Romeinse Rijk het grootst. Hij wilde met het paleis de plannen van Nero voor zijn Domus Aurea overtreffen en een ongezien groot paleiscomplex laten neerpoten. Daar is hij ook in geslaagd.

² Villa d'Este, een meesterwerk van de renaissance

De Villa d’Este is een van de beroemdste Italiaanse paleizen en verdiende eveneens een plekje op UNESCO’s werelderfgoedlijst. Het is ook een leuke afwisseling wanneer je al even in Rome bent, want deze villa dateert uit de 16e eeuw en is dus niet Romeins. Het bouwwerk werd opgetrokken in opdracht van de kardinaal Ippolito II d’Este. De geprezen architect Livio Agresti werkte aan het interieur van de villa.

Vooral de tuinen zijn vandaag bekend. De tuin van maar liefst 4,5 hectare staat vol fonteinen, keurige plantenreeksen en waterpartijen. Het is er ontzettend aangenaam rondwandelen. De watervallen van de rivier, de Aniene, worden op een wonderlijke manier in het tuincomplex verwerkt.

De geschiedenis van Rome

Men vermoedt dat Rome omstreeks 750 v.C. is gesticht. De legende vertelt het verhaal van de tweelingbroers Romulus en Remus. Zij dreigden vermoord te worden, maar iemand heeft ze in een rieten mandje in de rivier de Tiber gelegd. Een wolvin zou hen hebben gezoogd. Toen zij besloten een stad te stichten op de heuvels rondom de Tiber, kregen ze ruzie en vermoordde Romulus zijn broer en werd hij de eerste heerser van de stad die naar hem is genoemd. Of deze legende waar is, weet niemand. Maar het verhaal heeft talloze kunstenaars geïnspireerd tot het maken van kunstwerken.

Romeinse tijd

In de Romeinse tijd was Rome het centrum van de wereld. De stad kende een enorme bloeiperiode. Tal van monumentale bouwwerken verfraaiden Rome, dat in de tussentijd meer dan een miljoen inwoners had. Nadat de bloeiperiode van het Romeinse Rijk voorbij was, zo rond de 3e eeuw n.C., daalde de invloed van Rome sterk. De stad raakte in verval en het aantal inwoners nam fors af.

Pauselijke macht

Vanaf die periode hadden de pausen een grote invloed op Rome. Naast Rome bestuurde de paus een groot gebied om Rome heen. Eeuwenlang bleef Rome de hoofdstad van de kerkelijke staat in MiddenItalië. De achtereenvolgende pausen hebben opdracht gegeven tot het bouwen van prachtige religieuze monumenten die de stad nog steeds allure geven. Vooral in de barokke periode probeerden de pausen met talloze kerken, monumenten en fonteinen het katholieke geloof aantrekkelijker te maken dan het protestantisme. De pausen hebben voor vele hoogtepunten van Rome gezorgd.

De vele hoogtepunten van Rome

Eigenlijk is Rome een groot openluchtmuseum waarbij je een reis door de tijd maakt. Je kunt nog veel hoogtepunten uit de Romeinse bloeiperiode zien in de het Forum. En om de pracht en praal van het katholieke geloof te zien, is een bezoek aan Vaticaanstad en de Sint-

Pieter een must. En overal in Rome vind je tal van beelden, monumenten, paleizen en kerken die uit alle tijden stammen. Tussendoor kun je op een van de vele pleinen heerlijk genieten van “la dolce vita”. Toch maken we een selectie van de echte hoogtepunten van Rome die je zeker niet mag missen.

² Forum Romanum, monumenten uit de Romeinse tijd

Het Forum Romanum (Latijn voor Romeins marktplein) was in de bloeiperiode van het Romeinse Rijk het politieke, juridische, religieuze en commerciële centrum van de stad Ben je geïnteresseerd in deze tijd, dan mag je dit deel van Rome absoluut niet overslaan. In het Forum staan tal van kerken en tempels, historische gebouwen, triomfbogen, zuilen en musea.

Het is zeker de moeite waard om hier een dagdeel voor uit te trekken. De belangrijkste en meest bekende bezienswaardigheid van het Forum is het wereldberoemde Colosseum. Dit grootste amfitheater van het Romeinse Rijk diende voor de inwoners als gratis vermaak.

² Het Colosseum

Voor veel bezoekers van Rome is het Colosseum de belangrijkste bezienswaardigheid die ze zeker willen bezoeken. Het imposante bouwwerk was het grootste amfitheater van het Romeinse rijk. Zeker 60.000 toeschouwers genoten hier van de gladiatorengevechten en de gevechten met wilde dieren. Het Colosseum was eeuwen geleden een belangrijke attractie voor de Romeinen. Nu is het een van de drukstbezochte hoogtepunten van Rome.

Ontstaan van het Colosseum

Keizer Nero, die niet geliefd was bij de Romeinen, liet in het centrum van Rome een immens paleis bouwen. Op het enorme grondgebied verschenen een gouden huis en een immense tuin. Centraal stond een immens beeld (colossos) van Nero van maar liefst 35 meter hoog. Nero overleed echter voordat het hele complex gereed was. Zijn opvolger Vespasianus liet alles afbreken. Vervolgens gaf hij opdracht tot de bouw van een gigantisch amfitheater, om het volk vertier te bieden. In 72 n.C startte men met de bouw. Acht jaar later ging het Colosseum open. Men vermoedt dat de naam is afgeleid van de colossos van Nero dat er vlakbij stond.

Een kolossaal bouwwerk

De afmetingen van het Colosseum zijn gigantisch. Het hoogste punt is circa 50 meter boven de grond. De totale omtrek bedraagt maar liefst 527 meter. De ellipsvormige arena meet ongeveer 75 bij 45 meter. Het Colosseum heeft vier verdiepingen boven de grond. Het ondergrondse labyrint is pas later gebouwd. In dit zogenaamde hypogeum bevonden zich de verblijven voor de gladiatoren, en de hokken van de wilde beesten. Via een ingenieus liftsysteem werden de dieren naar de arena vervoerd. Daarnaast was er een ondergrondse gang die leidde naar een gladiatorenschool in de buurt. Het Colosseum bood plaats aan duizenden Romeinen. Dankzij de vele ingangen en trapopgangen was het mogelijk om de hele mensenmassa binnen een kwartier op hun plaats te krijgen. En omdat in Rome de zon vaak uitbundig schijnt, had men ook gedacht aan zonnewering. Een enorm canvas zonnescherm, het velarium, zorgde voor bescherming. Het zeil rustte op circa 250 palen op de bovenste galerij. Daarna werd het met touwen verankerd aan palen buiten het Colosseum. Voor het optrekken van het zeil werden maar liefst 1000 scheepslieden ingezet.

Volksvermaak in het Colosseum

De Keizers organiseerden in het Colosseum regelmatig gevechten. De Romeinen mochten hier gratis naartoe. Met deze spelen hoopten de Keizers hun volk positief te stemmen. Over belangstelling was niet te klagen, het stadion zat altijd helemaal vol. De sociale status bepaalde waar de bezoekers mochten plaatsnemen.

De bovenste ring, alleen met staanplaatsen, was gereserveerd voor de armsten. Hoe belangrijker iemand was, hoe beter de zitplaats was. Voor de Keizer was een aparte loge met een eigen ingang. Daar tegenover zaten de Keizerin, de diverse magistraten en de zogenaamde Vestaalse maagden (priesteressen van het Vesta-genootschap).

De senatoren hadden marmeren zitplaatsen direct aan de arena. Andere mannen zaten naargelang hun sociale positie dicht bij de arena of er verder vandaan. De vierde rij was bestemd voor de vrouwen van de magistraten, senatoren en gladiatoren. Er vonden allerlei soorten gevechten plaats in de arena. Gladiatoren tegen elkaar, tegen dieren, dieren tegen elkaar. De gevechten gingen net zo lang door tot de verliezer overleed. Een zwaargewonde gladiator was afhankelijk van de stemming van de Keizer. Stak deze zijn duim omhoog, dan mocht de gladiator blijven leven. Deed de Keizer zijn duim omlaag, dan werd de verliezer gedood. De overwinnaar werd gelijk tot held uitgeroepen. Het lijk werd afgevoerd, er werd zand gestrooid over het bloed en de volgende ronde kon beginnen. Toen het Christendom steeds belangrijker werd, zijn de barbaarse spelen uiteindelijk door keizer Honorius in 404 na Chr. verboden. Men schat dat er bijna 500.000 mensen en dieren zijn gedood tijdens de gevechten.

Het verval

Na het verbod op de gladiatorengevechten raakte het Colosseum sterk in verval. Diverse aardbevingen in de middeleeuwen zorgden voor grote schade aan het stadion. Daarnaast gebruikten bouwers in opdracht van de diverse pausen stenen en zuilen uit het Colosseum. Zij werden gebruikt voor nieuwe onderkomens voor de machthebbers. Paus Benedictus XIV verbood in 1749 het verdere slopen van het Colosseum. Hij heeft zelfs een begin gemaakt met de restauratie

² Het Pantheon

Aan de zuidkant van de Piazza della Rotonda ligt het wereldberoemde Pantheon. Het is een magnifiek bouwwerk uit de Romeinse tijd. En daarnaast is het een van de best bewaard gebleven Romeinse gebouwen ter wereld. De architecten hebben vooral met de constructie van de geweldige koepel voor die tijd baanbrekende technieken gehanteerd. Als je het Pantheon nadert, zie je in eerste instantie eigenlijk alleen de rechthoekige zuilengalerij. Pas bij binnenkomst valt je de immense koepel van het Pantheon op. Met een hoogte van 43,3 meter is het eeuwenlang de grootste koepel ter wereld geweest. Opvallend is dat de diameter van de koepel exact gelijk is aan de hoogte. Het licht in de koepel komt door het gat bovenin, de zogenaamde oculus. Deze opening lijkt op het eerste gezicht niet groot. Toch heeft de oculus een diameter van bijna 9 meter. Tijdens regenachtige dagen komt er dus regenwater in de koepel. De vloer is licht gebogen om het regenwater af te voeren. De koepel is de belangrijkste attractie van het Pantheon. In de koepel staat ook de graftombe van de kunstenaar Rafaël. Het Pantheon is nog in verbluffend goede staat. Sinds de 7e eeuw is het gebouw in gebruik als kerk. Omdat het regelmatig grondig wordt onderhouden, kunnen we nu nog steeds genieten van dit prachtige tempelgebouw uit de Romeinse tijd.

² Capitolijnse musea

In de wijk Capitool vind je aan weerszijden van het Piazza del Campidoglio twee wereldberoemde musea: dit zijn de Capitolijnse musea. Met een ticket kun je beide musea bezoeken. In het Palazzo Nuovo kun je een immense collectie klassieke beelden bewonderen. Het Palazzo Nuovo is het eerste openbare museum ter wereld. Sinds 1734 kunnen bezoekers hier genieten van de vele beelden. In het tegenovergelegen Palazzo dei Conservatori kun je onder meer het beroemde beeld van de wolvin die de tweelingbroers Romulus en Remus zoogt, aanschouwen. Naast veel beelden kun je in dit museum ook veel schilderijen bewonderen. Het museum was vroeger de zetel van het stadsbestuur van Rome. Tegenwoordig vinden in dit gebouw nog steeds diverse officiële bijeenkomsten plaats.

Na een bezoek aan de Capitolijnse musea is het absoluut aan te raden om nog wat verder door de wijk Capitool te lopen. Vanuit Piazza Venezia heb je een perfect uitzicht op het

imposante wit marmeren monument voor Victor Emmanuel, de eerste koning van Italië. Loop via de “Cordonata”, een majestueuze trap, naar het al genoemde Piazza del Campidoglio. Zowel de trap als dit plein zijn ontworpen door Michelangelo.

² Vaticaanstad

Rome herbergt de kleinste onafhankelijke staat ter wereld: Vaticaanstad. De Paus is het staatshoofd van deze ministaat. Zijn officiële residentie is het Apostolisch Paleis. Vaticaanstad staat sinds 1984 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Of je nu katholiek bent of protestant, gelovig of niet, een bezoek aan de Sint-Pietersbasiliek en de Vaticaanse Musea mag eenvoudigweg niet ontbreken tijdens je stedentrip naar Rome.

De imposante

koepel van de Sint-Pietersbasiliek is al van ver te herkennen. Via het prachtige, symmetrische SintPietersplein loop je richting de beroemdste kerk ter wereld. Tot 1989 was dit ook de grootste basiliek ter wereld. Maar toen verrees er een exacte kopie van de Sint-Pieter in de hoofdstad van Ivoorkust. Die schijnt net een fractie groter te zijn.

Bij de Sint-Pieter liggen de Vaticaanse Musea. In de voormalige pauselijke paleizen ligt een van de grootste en belangrijkste kunstcollecties ter wereld. In de loop der eeuwen hebben de pausen een enorme hoeveelheid kunst aangekocht of veroverd die hier tentoongesteld ligt. Daarnaast zijn de weelderig gedecoreerde ruimtes in de musea al een attractie op zich. Het bezoek aan de SintPietersbasiliek en de Vaticaanse Musea is een van de absolute hoogtepunten van Rome.

² Sint-Pietersbasiliek en Vaticaanse Musea

Het absolute hoogtepunt van je stedentrip Rome is een bezoek aan de immense SintPietersbasiliek en de Vaticaanse Musea. Het centrum van het Rooms-Katholieke geloof toont een pracht en praal die ongekend is. In de Vaticaanse musea maak je kennis met een van ’s werelds grootste en belangrijke kunstcollecties. Daarom is een bezoek aan Rome niet compleet als je de Sint-Pietersbasiliek en de Vaticaanse Musea overslaat.

Sint-Pietersbasiliek

We kennen allemaal de beelden van het Urbi et Orbi, als de paus met Pasen zijn zegen uitspreekt vanaf het balkon op het SintPieter. Het is echter een genot om de Sint Pietersbasiliek in het echt te mogen bewonderen.

² Vaticaanse Musea

In de vroegere, pauselijke paleizen vind je nu de meest indrukwekkende musea van Rome. Dit zijn de maar liefst 26 verschillende Vaticaanse Musea, verdeeld over een enorm complex met tal van zalen. De collectie is zo groot, divers en belangrijk, dat men deze tot ’s werelds belangrijkste musea rekent. De opeenvolgende pausen hebben in 4 eeuwen een immense kunstverzameling opgebouwd. Natuurlijk vind je er ontzettend veel religieuze voorwerpen. Maar ook kunst uit de Romeinse en Egyptische oudheid kun je hier bewonderen.

Hoogtepunten van de Vaticaanse Musea

Je kunt wel dagen doorbrengen in de musea om alles te zien. Dat zullen er slechts weinigen doen. Daarom vermelden we hier de absolute hoogtepunten van de Vaticaanse musea die je zeker niet mag missen.

Tijdens het kiezen van een nieuwe paus komen hier de kardinalen in conclaaf bijeen. Als er zwarte rook uit de schoorsteen van de kapel komt, heeft men nog geen keuze kunnen maken. Witte rook betekent dat men een nieuwe paus heeft gekozen. De kapel is prachtig versierd. De allerbeste kunstenaars uit de 15e en 16e eeuw hebben fresco’s aangebracht op de muren met tal van religieuze afbeeldingen. De belangrijkste is “Het laatste oordeel”, het meesterwerk van Michelangelo. Maar liefst 7 jaar heeft hij gewerkt aan dit kunstwerk.

Michelangelo heeft daarnaast het volledige plafond van de Sixtijnse Kapel beschilderd. Naast twee hoofdpanelen, die de schepping en de zondeval afbeelden, zie je tal van fragmenten uit het Oude en Nieuwe Testament. Houd er wel rekening mee dat in tijden van drukte je geen kans krijgt om lang te genieten van de prachtige fresco’s. Suppoosten zorgen ervoor dat de rij constant in beweging blijft. Desondanks is het indrukwekkend om door de Sixtijnse Kapel te schuifelen en te genieten van de kleurenpracht.

Sixtijnse kapel

Stanze van Rafaël

Stanze is het Italiaanse woord voor zalen. Paus Julius II gaf in 1508 de kunstenaar Rafaël opdracht om vier zalen in zijn privévertrekken te decoreren. Samen met zijn leerlingen heeft hij hier 16 jaar over gedaan. Vlak voor de voltooiing van de laatste zaal overleed Rafaël. Op de fresco’s heeft hij de religieuze en filosofische idealen van de Renaissance afgebeeld. Alle vier de zalen liggen achter elkaar. Men vermoedt dat Rafaël zelf nauwelijks heeft gewerkt aan de Sala di Constantino, omdat hij toen ziek was. Kenners vinden de fresco’s van iets mindere kwaliteit dan die in de overige drie zalen.

Andere hoogtepunten van de Vaticaanse Musea

Daarnaast bieden de musea nog tal van andere hoogtepunten. Een kleine greep van interessante bezienswaardigheden:

²

Laocoöngroep: een marmeren beeldengroep die de Trojaanse priester Laocoön en zijn zonen uitbeeldt.

Cortile della Pigna: een grote bronzen dennenappel. Ooit stond deze op de binnenplaats van de oude Sint-Pieter.

De Vaticaanse Pinacotheek: een immense collectie wandkleden en schilderijen van het Vaticaan. Diverse grote kunstenaars hebben hieraan gewerkt, zoals Caravaggio en Leonardo da Vinci.

De trap van Bramante: deze trap diende als toegang tot het paleis van paus Julius II. In noodgevallen kon men te paard de trap beklimmen.

La Galleria della Carte geografiche: een 16e eeuwse kaartengalerij met grote topografische kaarten op de plafonds en muren.

Atrio dei Quattro Cancelli: een enorm koepelgebouw vormde de oorspronkelijke ingang van de Vaticaanse musea

De Romeinse wijken

Ieder deel van Rome heeft zijn eigen charme, sfeer en karakter. Dat maakt de stad zo bijzonder. Je kan in Rome vooral genieten van de volgende wijken:

² Trastevere

Trastevere betekent “aan de overkant van de Tiber”. Het is van origine een pure Italiaanse volkswijk. De inwoners vinden dat zij in het echte Rome wonen. Hoewel de wijk in de laatste jaren wel wat is veranderd, kun je hier genieten van alledaagse taferelen op straat en op de balkons van de donker oranje gepleisterde huizen: vrouwen die de was ophangen, hun kinderen roepen op het plein of lekker met elkaar staan te kletsen, hangend over de balkonrand. In de vele trattoria’s kun je smullen van heerlijk bereid Italiaanse gerechten. En door de wirwar van nauwe straatjes vind je de ene leuke winkel na de andere.

De Joodse wijk in Rome is niet heel groot. Wanneer je vanuit Campo de’ Fiori naar het Forum Romanum loopt, passeer je de Joodse wijk. De reclameborden met koosjere gerechten geven aan dat je goed zit. De Joden woonden eerst vooral in Trastevere. Paus Paulus IV heeft ze verplaatst naar dit deel van de stad. Hij voerde een streng regime om de Joden zoveel mogelijk te laten bekeren tot het katholicisme. Zo kwamen er in de Joodse wijk opvallend veel nieuwe katholieke kerken.

Het Palazzo Mattei di Giove is een prachtig gebouw met een heerlijke binnenplaats. Deze is versierd met talloze bustes, plaquettes en andere fragmenten uit de oudheid. Echt bijzonder om een kijkje te nemen op deze binnenplaats, de toegang is gratis. Op het naastgelegen plein, Piazza Mattei, is een bijzondere fontein te bewonderen. Dat is de Fontana delle Tartarughe (“schildpadfontein”).

² Joodse wijk

De mooiste Romeinse pleinen

²

Ooit stond hier het grote stadion van keizer Domitianus. Maar liefst 30.000 toeschouwers bezochten hier de atletiekwedstrijden die in oude tijden werden georganiseerd. Nu is het een van de mooiste barokke pleinen van de stad. Je kunt er veel mooie fonteinen bewonderen, zoals de beroemde Fontana dei Quattro Fiumi. Als je gebruik maakt van de terrassen op het plein voor een hapje en een drankje, moet je niet schrikken van de rekening. De prijzen op dit plein zijn namelijk erg hoog.

Dit plein is voor miljoenen toeristen uit de hele wereld de plek in Rome om te bezoeken. het is voor de Romeinen de plek om met elkaar af te spreken. Het plein heeft de vorm van een vlinderdas. Vanuit de Piazza di Spagna lopen de wereldberoemde Spaanse Trappen. Zeker in de lente is het een mooi plaatje, als de vele azalea’s in bloei staan. Aan het einde van de trappen staat de fraaie kerk Trinita dei Monti. Voor de mooiste designwinkels loop je vanuit het Piazza di Spagna de chique winkelstraat Via Condotti in.

PARLARE UN POCO ITALIANO

Ja Si

Nee No

misschien force

Ok OK

Dank u Grazie

Graag gedaan Prego!

Sorry Scusi

Het spijt me Mi dispiace

Piazza Navona

² Piazza di Spagna

Ik heb (niet) Ho / No ho

Wij hebben Abbiamo

Begroeting

Hallo! / Dag!

Goedemorgen

Goeieavond!

Goede nacht!

Tot ziens!

Korte zinnen

Wat kost het?

Hoe laat is het?

Hoe gaat het? Come sta?

Goed, slecht sto bene /male

Ik kom uit België. Io vengo dal Belgio.

Mijn naam is (Ik heet) mi chiamo …

Waar is de markt? dove il mercato?

Ik heb het niet begrepen non ho capito

Ik spreek geen Italiaans non parlo Italiano

Ik versta u niet non la sento

Aangenaam kennis te maken piacere

Goditi la dolce vita in Italia!