Pompei

De bekende Romeinse stad Pompeï ligt ook op 2,5 uur rijden van Rome, maar dan ten zuidoosten van de stad. In augustus 79 werden er weer verschillende aardbevingen gevoeld en na een paar dagen barstte op 24 augustus de Vesuvius écht uit, waarbij de top van de vulkaan explodeerde. De stad raakte helemaal bedekt onder vulkanisch as, waarbij de ongeveer 10.000 inwoners om het leven kwamen. Maar de stad is door deze ramp wel zeer goed bewaard gebleven, en in de 18de en 19de eeuw startten de opgravingen van de gebouwen.

Bezienswaardigheden

Castel Pompeï is al sinds de eerste opgravingen een belangrijk toeristenpunt geweest en in 1997 werd het Vesuvius Nationaal Park aan de UNESCO Werelderfgoedlijst toegevoegd.

Het Forum van Pompeï

Aan het centrale plein liggen het gerechtsgebouw, het verkiezingsgebouw en verschillende tempels. Je vindt er ook een opslagplaats met voorwerpen die teruggevonden zijn, waaronder beeldhouwwerken, kruiken en zuilen. Ook zijn hier een paar gipsen afgietsels van gevonden versteende lichamen te bewonderen.

Het amfitheater

Het amfitheater van Pompeï is het oudste bekende Romeinse amfitheater. Het werd gebouwd rond 80 voor Christus en ligt tegen de stadsmuur aan. Dit amfitheater had plaats voor zo'n 5.000 bezoekers en werd voornamelijk gebruikt voor gladiatorengevechten en gevechten met wilde dieren. Het theater is nog steeds in zeer goede staat, en wordt dan ook graag gefotografeerd door toeristen.

Bordeel Lupanare

Één van de populairste plekjes in Pompeï is het bordeel. Hier waren enkele kamers voorzien waar de dames van plezier hun klanten konden ontvangen. De stenen bedden lijken niet echt comfortabel maar de erotische fresco's bovenaan de muren laten niets aan je verbeelding over. De fresco's dienden vroeger onder meer als uithangbord voor de diensten die werden aangeboden en ook de prijzen hingen buiten aan de deur. Het bordeel kreeg de naam 'Lupanare' dat is afgeleid van het Latijnse woord 'Lupa' wat prostituee betekent.

Tempel van Apollo

De Tempel van Apollo is een Romeinse tempel gebouwd in 120 voor Christus en gewijd aan de Griekse en Romeinse god Apollo. Het bronzen beeld van Apollo werd geïmporteerd uit Griekenland.

Tempel van Isis

Zoals de naam het al doet vermoeden, is deze tempel gewijd aan de Egyptische godin Isis. De tempel was één van de eerste opgravingen in Pompeï en is na al die jaren zo goed als mogelijk in oorspronkelijke staat gehouden. De architectuur van de tempel is een samensmelting van Griekse, Romeinse en Egyptische kenmerken, waarbij Egyptische beelden in het ontwerp zijn verwerkt. Ook de muren zijn prachtig beschilderd.

Versteende mensen

Wanneer je door de straten van Pompeï wandelt, zal je hier en daar enkele menselijke of dierlijke overblijfselen terugvinden die probeerden te vluchten tijdens de uitbarsting. Het is een beetje luguber en choquerend om tussen te lopen maar het is ook best fascinerend. Natuurlijk zijn deze mensen zijn niet echt “versteend”, maar er zijn gipsen afgietsels gemaakt van hoe ze jaren geleden gevonden werden. Maar hoewel de gelaatsuitdrukkingen van deze mensen en dieren niet meer zichtbaar is, zie je toch heel duidelijk aan hun lichaamshouding hoe verschrikkelijk deze dood moet geweest zijn. De bekendste plek is "The Garden of the Fugitives".

De Vesuvius is een stratovulkaan gelegen in Italië ten zuidoosten van Napels. Deze vulkaan ontstond door subductie van de Afrikaanse plaat onder de Euraziatische plaat.

Het is de enige vulkaan op het Europese vasteland die in de laatste honderd jaar tot uitbarsting is gekomen. De twee andere Italiaanse vulkanen (Etna en Stromboli) zijn gelegen op eilanden. Vesuvius wordt nog steeds gezien als een actieve vulkaan, hoewel de huidige activiteit van de vulkaan niet veel meer is dan het produceren van stoom en rook. De Vesuvius ligt in de caldera van een oudere vulkaan, de Monte Somma. De caldera is ongeveer 18.300 jaar geleden gevormd. Een vulkaan in een caldera wordt ook wel sommavulkaan genoemd.

Het Vesuvius Nationaal Park

Het gebied rondom Vesuvius is op 5 juni 1995 officieel tot nationaal park verklaard. De top van de Vesuvius is open voor bezoekers en er is een klein netwerk van paden rondom de berg. Mount Vesuvius kan over de weg bereikt worden tot een afstand van 200 meter van de top, daarna is alleen toegang te voet mogelijk. Er is een spiraalvormig pad rondom de vulkaan om van de weg naar de krater te komen.

Het Nationaal Park Vesuvius is een schatkamer van biodiversiteit: de zee, de bergen, de vulkaan, de verscheidenheid aan plekken, de prachtige natuur, de vele soorten planten, dieren, mineralen, de vele dorpjes met elk hun eigen geschiedenis en traditie, maken het gebied van de Vesuvius tot een van de meest fascinerende plaatsen om te bezoeken.

Mythologie

De Vesuvius kent een rijke historische en literaire traditie, en is mede hierdoor een van de bekendste en best bestudeerde vulkanen ter wereld.

Aan de Vesuvius werden ten tijde van het Romeinse Rijk goddelijke eigenschappen toegeschreven (Genius, beschermgeest). De Vesuvius verschijnt onder meer in de decoratieve fresco's die in de ruïnes van Pompeï zijn ontdekt. In de Romeinse mythologie werd de Vesuvius onder meer in verband gebracht met Hercules. Het is onduidelijk of de nabijgelegen historische stad Herculaneum naar deze figuur vernoemd is.

Een epigram van de dichter Marcus Valerius Martialis uit 88 na Christus wekt de indruk dat zowel Venus, de patrones van Pompeï, als Hercules werden aanbeden in het gebied dat verwoest werd tijdens de uitbarsting van 79.

Uitbarstingen

Mount Vesuvius is het meest bekend van de vulkaanuitbarsting in 79 na Christus, die leidde tot de vernietiging van de Romeinse steden Pompeii en Herculaneum en de dood van naar schatting 10.000 tot 25.000 mensen. Sindsdien is Mount Vesuvius vele malen tot uitbarsting gekomen. Vandaag de dag wordt Mount Vesuvius gezien als een van de meest gevaarlijke vulkanen ter wereld, omdat 3 miljoen mensen in de buurt van deze vulkaan wonen en omdat deze vulkaan de neiging heeft tot explosieve (pliniaanse <’Plinius’) erupties. Het gebied rondom Mount Vesuvius is het dichtst bevolkte vulkanische gebied ter wereld.

Uitbarsting van 79 na Christus

De bekendste eruptie van de Vesuvius is die van het jaar 79. Dit was de hevigste uitbarsting die tot nu toe in historische tijden plaatsvond. De top van de vulkaan explodeerde en de Romeinse plaatsen Pompeï, Stabiae en Oplontis werden volledig bedolven onder as en puimsteen, terwijl een pyroclastische golf Herculaneum trof. Ook verspreidden giftige gassen als koolstofmonoxide (CO) zich door Pompeï. Ongeveer 10.000 mensen werden gedood, waarvan maar 2300 lichamen zijn teruggevonden. Uit recent wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat mensen levend werden gekookt (in Herculaneum), "gezandstraald" door de gloeiendhete aswolk en vervolgens levend ontvleesd. De hersenpan explodeerde doordat de temperatuur van het superhete gas tussen de 500 en 550 graden Celsius bedroeg. Een paar dagen voor de eruptie is Pompeï ook getroffen door een aardbeving waar ook nog andere slachtoffers bij vielen.

Plinius de Jongere

Het enige overgebleven betrouwbare verslag van een ooggetuige van de eruptie is dat van Plinius de Jongere, een 17-jarige schrijver ten tijde van de eruptie. Dit verslag bestond uit twee brieven die Plinius de Jongere schreef aan de historicus Tacitus. Plinius de Jongere observeerde de eruptie vanuit Misenum (aan de overkant van de Golf van Napels, ongeveer 35 km van Mount Vesuvius.) Terwijl zijn oom richting het rampgebied zeilde, zag Plinius de Jongere een extreem dichtte en snel rijzende wolk boven de vulkaan.

“Ik kan u geen exactere beschrijving geven van hoe het eruit zag, dan door het te vergelijken met een pijnboom; omdat het omhoog schoot tot een grootte hoogte in de vorm van een lange slurf, die uitspreidde aan de top alsof het takken waren. (...) Nu en dan was het helderder, nu en dan duisterder en gevlekt, alsof het meer of minder gevuld was met aarde en as.” (Bron: Sixth Book of Letters, Letter 16)

Zo beschreef Plinius de Jongere de eruptiekolom van Mount Vesuvius in een van zijn brieven aan de historicus Tacitus. Volgens huidige schattingen moet de eruptiekolom meer dan 32 km hoog zijn geweest.

Plinius de Jongere beschreef de wolk die de flanken van de berg af raasde en alles rondom de vulkaan bedekte, waaronder de omringende zee. Dit vulkanische verschijnsel is vandaag de dag bekend als een pyroclastische stroom. Dit is een wolk van heet gas, as en gesteente dat afkomstig is uit de vulkaan. Uit onderzoek naar het vulkanische gesteente dat in Pompeii is afgezet, is geconcludeerd dat de as een temperatuur had van ongeveer 850 °C toen het de krater van de Vesuvius verliet en was afgekoeld tot 350 °C tegen de tijd dat het de stad bereikte. Plinius de Jongere schreef ook in zijn verslag dat er voor de eruptie meerdere aardschokken waren gevoeld, die werden gevolgd door een erg hevig schudden van de grond. Later vielen er ook dikke platen as en het dorp waarin Plinius verbleef (Misenum) werd geëvacueerd. Ook beschreef Plinius dat overdag alles in duisternis was gehuld. Daarnaast beschreef hij een verschijnsel wat wij nu een tsunami noemen, dat ontstond als gevolg van aardbevingen de samengingen met de eruptie van Mount Vesuvius.

Geologen gebruiken tegenwoordig de term “Plinische of Pliniaanse uitbarsting” genoemd naar Plinius de Jongere. Een Plinische uitbarsting wordt gekenmerkt door een zware explosie van hete gassen die voorafgaat aan de lavastroom en vaak meer slachtoffers maakt dan de uiteindelijke eruptie. Plinische erupties gaan gepaard met de uitstoot van veel materiaal

De meest recente uitbarsting van 1944

De meest recente uitbarsting was in 1944 tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het veroorzaakte grote problemen voor de nieuw aangekomen geallieerde troepen in Italië toen as en stenen van de uitbarsting vliegtuigen vernietigden en gedwongen evacuaties op een nabijgelegen vliegbasis

Amalfikust

De Amalfikust is de zuidelijke kustlijn van het schiereiland Sorrento dat onder Napels en Pompeii ligt. Officieel vormen 13 dorpjes samen de Amalfikust, namelijk Positano, Praiano, Furore, Conca dei Marini, Amalfi, Atrani, Ravello, Scala, Minori, Maiori, Tramonti, Cetara en Vietri sul Mare, maar in de praktijk beschouwt men de hele kustlijn tussen Sorrento en Salerno als de Amalfikust. De kustlijn is een zeer populaire bestemming en is zelfs UNESCO-werelderfgoed.

Capri is een kleine eilandje net voor de kust van Napels dat al eeuwen lang bezongen en beschreven werd. Geniet er van een het warme klimaat, de verbluffende uitzichten en de overheerlijke limoncello. Voor strandvakanties moet je er evenwel niet zijn want stranden vind je er bijna niet. Mooie grotten en de grillige rotsformaties des te meer.

Geschiedenis van Capri

Waar de naam Capri vandaan komt is niet helemaal bekend. Ooit verbleven hier de Grieken die het mogelijk de naam Kapros gaven, vanwege de wilde zwijnen. Een andere theorie stelt dat de naam is afgeleid van het Latijnse Capreae (geiten). Ook zou het van het Etruskische woord voor rotsen kunnen zijn afgeleid. Het is echter de vraag of de Etrusken ooit op het eiland geleefd hebben.

Het eiland is sinds de Romeinse oudheid geliefd vanwege zijn schoonheid en fraaie uitzichten

Keizer Augustus was er in 24 v.Chr. en keizer Tiberius heeft tijdens zijn regeerperiode lange tijd op het eiland gewoond en van hieruit Rome bestuurd (van 27 tot 37 n.Chr.).

Hij liet een aantal villa’s op het eiland bouwen, waaronder Villa Jovis en Villa Damecuta, waarvan de ruïnes trouwens nog steeds te zien zijn. Na de Val van het West-Romeinse Rijk werd het eiland eerst onderdeel van Napels en in 866 van Amalfi. Lange tijd lag het belangrijkste dorp op de plek waar nu ongeveer Marina Grande ligt. Doordat Capri geteisterd werd door piraten en kapers gingen de bewoners hogerop wonen, in de dorpen Capri en Anacapri. Khair adDin (ook bekend als Barbarossa) plunderde het eiland zeven keer. In 1535 bezette hij het zelfs. In 1553 werd Capri ingenomen door Turgut Reis. Pas in 1830 verdween de dreiging van piraten.

Van 1808 tot 1813 werd het eiland bezet door de troepen van Napoleon. Hierna kwam het eiland weer in handen van koning Ferdinand I van het Koninkrijk der Beide Siciliën. Vanaf de tweede helft van de 19e eeuw werd het eiland een toeristische bestemming. De lokale politiek greep in door de bouw aan banden te leggen waardoor het eiland redelijk groen bleef en het geen hoogbouw kreeg.

² Het adembenemende uitzicht vanuit de Giardini di Augusto

Giardini di Augusto is een mooie kleine tuin, net voorbij het Certosa di San Giacamo. Wat de plek vooral de moeite maakt, zijn de adembenemende uitzichten op de Via Krupp, de steile zigzaggende weg naar de kustlijn diep beneden en langs de andere kant op de Faraglioni Rotsen, de bekende rotsen van Capri. Hier zou volgens de Odyssee van Homeros Odysseus door de sirenen verleid zijn. Het woord Faraglioni is overigens afgeleid van "pharos", wat vuurtoren betekent in het Grieks. Vroeger fungeerden de rotsen als natuurlijke vuurtorens: bovenop de rotspunten werden grote vuren ontstoken als baken voor de schepen.

² De Villa Jovis van keizer Tiberius

De Villa Jovis (Villa van Jupiter) was een residentie van keizer Tiberius. Rond 30 na Christus trok keizer Tiberius zich in deze villa terug. De totale oppervlakte moet ooit 7.000 m² geweest zijn.

Opgravingen hebben onder andere thermen en woonvertrekken blootgelegd, maar erg veel blijft er niet over. Verder is er de fameuze Salto di Tiberio, een steile klif waarvan Tiberius zijn vijanden de dieperik in zou gegooid hebben.

² Anacapri

Het kleine dorpje Anacapri is een wirwar van smalle straatjes met witgeschilderde huizen en kleurrijk aardewerk, omgeven door moestuinen, wijngaarden en kronkelige boomgaarden vol olijf- en citrusbomen. Je zal ook merken dat het iets rustiger is in dit stadje dan in Capri.

In Anacapri heb je ook heel wat kleurrijke keramieken tegeltjes: als huisnummer, als altaartje, als versiering, noem maar op. Sommige tegeltjes zijn ook voorzien van mooie spreuken, andere spreken dan weer voor zich. Mis ook de grote keramieken banken niet, met tafereeltjes van het eilandleven van lang geleden. De belangrijkste bezienswaardigheden zijn de beroemde Grotta Azzurra, de Blauwe Grot die alleen door een klein hol vanuit zee bereikbaar is, en Villa San Michele.

Vanop de Piazza Vittoria kan je de stoeltjeslift nemen naar Monte Solaro, het hoogste punt van het eiland (596 m). Het ziet er wat eng uit, maar uiteindelijk valt de rit goed mee. Op zo'n 12 minuten ben je boven en het vergezicht waar je mee beloond wordt, doet alle eventuele angsten verdwijnen. Op heldere dagen kan je de volledige Baai van Napels zien liggen. Check er ook de ruïnes van de Fortino di Bruto, de restanten van een fort uit de tijd van Napoleon.

De Chiesa di San Michele is een van de topbezienswaardigheden van Anacapri. De volledige vloer van de kerk bestaat uit duizenden beschilderde tegels die het Aards Paradijs weergeven, vol magische dieren zoals eenhoorns in een tot de verbeelding sprekende exotische wereld.

² De drie rotspunten van Faraglioni di Capri

De rotsformaties van Faraglioni zijn zowat het symbool van het eiland Capri. Je ziet ze van overal uit de zee steken .

Van de drie rotsen is er nog slechts één verbonden met het eiland zelf: de Faraglione di Terra, met zijn 110 meter is dit de hoogste van de drie rotspunten.

² De rots met het gat in het midden is de Faraglioni di Mezzo. De natuurlijk uitgehouwen tunnel door de rots is 60 meter lang.

² De derde rots is Faraglioni di Fuori en meet 104 meter. Op deze rots leven blauwe hagedissen in het wild, een erg zeldzame soort.

² De indrukwekkende rotsformatie Arco Naturale

Op ongeveer 25 minuten wandelen van het centrum van Capri ligt de Arco Naturale, een indrukwekkende natuurlijke rotsformatie van 12 meter breed en 18 meter hoog in een grote boog, met diepe zeezichten. Je komt er via het wandelpad van Pizzolungo, dat 775 treden telt. Onderweg kan je ook een omweg maken naar de Grotta di Matermania, een oude grot waar de Romeinen vroeger de godin Cybele aanbaden. Er zouden nu nog in de grot af en toe bizarre neo-heidense rituelen plaatsvinden.

² De neoclassicistische Villa San Michele

De neoclassicistische Villa San Michele werd in de 19de eeuw gebouwd in opdracht van de Zweedse wetenschapper en filantroop Alex Munthe, op de plek waar eerder een andere villa van keizer Tiberius en vervolgens een klooster hadden gestaan. Al van bij de publicatie van zijn boek Het verhaal van San Michele in 1929 is de villa een populaire toeristische attractie. Het interieur biedt de nalatenschap van Munthe (in beheer door de Zweedse overheid) en ook kunstschatten die gevonden werden in de diverse Romeinse villa’s op het eiland, waaronder ook die van Tiberius. De tuinen, gebouwd in verschillende terrassen, bieden prachtige panorama’s.

Het Certosa di San Giacomo is een oud kartuizerklooster dat dateert van 1371. De bouwstijl doet Marokkaans aan, met de kleine koepels. Doorheen de 19de eeuw heeft het ondermeer dienstgedaan als barakken en een gevangenis voor anarchisten.

Nu huist het de Diefenbach Collectie, een verzameling schilderijen en beelden van de Duitse symbolist Diefenbach die een tijd op het eiland heeft doorgebracht.

La Piazzetta is het bekendste plein in Capri-stad. Vanaf dit plein heb je een fraai uitzicht over het eiland en de zee, maar het is vooral bekend als een chique plek waar menig Hollywoodsterren en andere beroemdheden graag een terrasje komen doen. De officiële naam van het plein is Piazza Umberto I, maar we denken dat veel eilandbewoners dat intussen zelf niet eens meer weten.

² Marina Grande, een gezellige baai

Een verzameling van kleurrijke huizen, thuisbasis van de vissers van Capri, en het grootste strand van het eiland. Je kan Capri niet bezoeken zonder Marina Grande te passeren. Het is hét aankomstpunt voor alle veerboten van het vasteland en zowel de commerciële haven als de jachthaven voor privéschepen en boten. De omgeving van de haven is dan ook zeer levendig met een mix van Italiaanse schippers en vissers, locals en dagjestoeristen die iedere dag de kades bevolken.

Marina Piccola

Aan de zuidkant van het eiland vind je de Marina Piccola. Een kleinere haven met uitzicht op de drie Faraglioni rotsen. Doordat de haven wat ligt ingesloten, is dit zowat de warmste plek op het eiland. Hier kan het zelfs midden in de winter nog vrij aangenaam vertoeven zijn. Vanaf hier kan je afdalen naar de Scoglio dele Sirene. Een rots waar volgens de Odyssee van Homerus zeemeerminnen zouden geleefd hebben.

De Capreser keuken

Naar het eiland zijn een aantal gerechten genoemd, zoals de insalata Caprese en de torta Caprese.

Caprese bestaat uit in plakken gesneden tomaat en mozzarella - soms ook, maar zelden, in blokjes - en blaadjes basilicum. Ze wordt besprenkeld met een goede olijfolie en verder op smaak gebracht met wat zout. Evenals de pizza Margherita heeft dit gerecht de kleuren van de Italiaanse vlag.

Caprese wordt in Italië bij voorkeur als een zogeheten 'primo' genuttigd, dus in de plaats van bijvoorbeeld een pasta, maar soms ook als een 'secondo': vlees en groente Daarbij moet men zich voorstellen dat bij ons de klassieke aardappelen, vlees en groente, gescheiden zouden zijn in een bestanddeel aardappels (de primo, in Italië meestal een pasta), en een bestanddeel vlees en groente (de secondo). De primo wordt dus eerst genuttigd, en vervolgens de secondo. De primo is geen voorafje; dat is de antipasto, het voorgerecht.

Limoncello is een Italiaanse alcoholische drank, met een alcoholpercentage van tussen de 25 en 36 procent, die wordt gemaakt van citroenen. Het is vergelijkbaar met onze citroenbrandewijn, al zouden liefhebbers dit tegenspreken. Het is een likeur die vooral bereid wordt in het zuiden van Italië, rond de golf van Napels, langs de Amalfikust en op het eiland Capri. Limoncello wordt ook geproduceerd op Sicilië, Sardinië en Malta en zelfs in Frankrijk en Californië. Traditioneel werd limoncello gemaakt met citroenen uit de regio van Sorrento.

Later werden ook citroenen uit andere regio's gebruikt. Alleen limoncello die met citroenen uit de omgeving van Sorrento wordt gemaakt mag de naam Liquore di Limone di Sorrento I.G.P. dragen.