PB- PP B- 16197 BELGIE(N) - BELGIQUE
driemaandelijks extra editie: Verkiezingen veertiende jaargang nr. 51 extra editie, tweede druk Afgiftekantoor: 2400 Mol 1, P 602688 Afz.: “Ons Huis”, Bresserdijk 4, 2400 Mol V.U. Gust van Dongen, Heistraat 43A, 2440 Geel
Inhoud Voorwoord
3
Onze voorstellen
5
SPAAK: 4 eisen voor een goed lokaal armoedebestrijdingsbeleid 5 Bekommernissendag 2018 7 Als ik burgemeester was, dan zou ik... 10 Inspiratie: Nota WORM 16
Ons Huis
18
Colofon
19
Mol, 14 juni 2018
aan de voorzitters/secretarissen van de gemeentelijk politieke partijen van Balen, Dessel, Mol en Retie
Geachte Dames en Heren bestuursleden van de gemeentelijke politieke partijen,
Binnen 4 maanden is het dan zover. Binnen vier maanden zal uitgemaakt worden of u bij de burgers van uw gemeente al dan niet sterk zal gescoord hebben. Op 1 januari zal uw partij behoren tot hetzij lokale bestuurspartij hetzij lokale oppositiepartij. Vierdewereldwerking Ons Huis Mol neemt het op voor de zwaksten in onze samenleving. Mensen die uit de boot gevallen zijn of uit de boot dreigen te vallen. Mensen die ooit de boot helemaal gemist hebben. Mensen die hulp en ondersteuning meer dan nodig hebben. Mensen die het moeilijk hebben verwachten concrete hulp vanwege het lokale gemeentelijk beleid
Mensen die het moeilijk hebben verwachten concrete hulp vanwege het lokale gemeentelijk beleid.
Samen met onze vrienden van De Fakkel uit Herentals, Al-arm uit Geel en t’antwoord uit Turnhout formuleerde spaak 4 eisen voor een goed lokaal beleid.
Sinds een aantal jaren organiseren wij met de bezoekers van Ons Huis jaarlijks een Bekommernissendag. Mensen die het moeilijk hebben, kunnen dan hun bekommernissen, hun grieven, hun verzuchtingen, hun ontgoochelingen, hun verwachtingen openlijk uitspreken. Wat hen bekommert, wat op hun lever, wat op hun maag ligt, mag verwoord worden. Intern, zonder toehoorders om zo mogelijke remmingen te verhinderen.
3
Voorwoord
Ook dit jaar organiseerde Ons Huis de jaarlijkse Bekommernissendag te Postel. In tegenstelling tot andere jaren , toen alle mogelijke items (federaal/Vlaams/gemeentelijk) aan bod konden komen, hebben wij ons dit jaar gefocust op het gemeentelijk aspect. We stelden onze deelnemers de volgende vraag: wat verwachten wij van een goed gemeentebestuur ? Hoe kan een gemeente, geheel of gedeeltelijk, tegemoet komen aan zaken waarin de federale, de Vlaamse overheid schromelijk in gebreke bleef? De 4 eisen - Spaaknota en onze bekommernissennota 2018 vindt u in deze speciale uitgave van het Ons Huis krantje. Met de Top 20 van de WORM inspiratienota sluiten we af. Wij bezorgen u dit alles in de hoop dat u dit grondig leest en bestudeert en er de conclusies uittrekt bij de opmaak van uw programma voor de volgende 6 jaar. U zal er zowel als bestuurspartij als oppositiepartij voldoende materiaal in vinden om verder mee aan de slag te gaan. Tenslotte staan wij steeds samen met mensen in armoede open voor een verdere dialoog. In naam van MENSEN DIE HET MOEILIJK HEBBEN hopen wij dat u dit document niet achteloos naar de papiermand zal verwijzen. Met vriendelijke groeten, Gust van Dongen Petra Beyens Voorzitter Coรถrdinator
4
Inleiding: Visie op armoede De juiste visie op armoede is belangrijk. De manier waarop we onze maatschappij uitgebouwd hebben, brengt armoede met zich mee. Armoede bannen vergt dan ook een fundamentele wijziging. Armoedebestrijding vraagt een integrale en structurele aanpak. Kinderen in armoede groeien op in gezinnen in armoede. Gezinnen in armoede worden geconfronteerd met problemen op meerdere domeinen tegelijk. Armoede is geen leefstijl-probleem of een probleem van gebrek aan vaardigheden. Uiteraard mag hierover een aanbod zijn, maar op de armoedecijfers heeft dit nauwelijks effect.
Armoede is geen leefstijl-probleem
Politieke structuren evolueren. Lokale overheden krijgen steeds meer bevoegdheden en moeten/ kunnen eigen keuzes maken. Daar waar de federale en Vlaamse overheid tekort schiet, moet het lokale bestuur verantwoordelijkheid opnemen. SPAAK: 4 erkende “verenigingen waar armen het woord nemen”.
De kerntaak van een vereniging is om vanuit de leefwereld van mensen in armoede in dialoog te gaan met anderen. Wij zijn dus goed geplaatst om knelpunten te signaleren en aanbevelingen te formuleren, meer inzicht in armoede te verschaffen, een signaalfunctie op te nemen, … Armoedeverenigingen mogen niet herleid worden tot uitvoerders van lokaal beleid, hulpverleners of toeleiders naar lokaal aanbod.
5
Onze voorstellen
4 eisen voor een goed lokaal armoede bestrijdingsbeleid
1. Een menswaardig inkomen voor iedereen. Het optrekken van de minimumuitkeringen en minimumlonen is het werk van de federale overheid. Wij vragen dat elke gemeente en OCMW steunmaatregelen uitwerkt zodat mensen een menswaardig inkomen hebben. 2. Meer kwaliteitsvolle, betaalbare en energiezuinige woningen. Huur en energie zijn enorme kosten voor mensen in armoede. Veel huurders betalen dan ook een te groot aandeel van hun inkomen aan huur en energie en/of zoeken hun toevlucht tot minder kwaliteitsvolle woningen. Een goede woning is een basisrecht en voorkomt problemen. We vragen dan ook meer aangepaste en betaalbare woningen voor mensen die het moeilijk hebben. 3. Uitbreiding van de vrijetijdspas. We vragen een niet-stigmatiserende Kempische Uitpas en op termijn een Vlaamse Uitpas. Deze pas geeft recht op vermindering bij alle cultuur-, vrije tijds- en sportactiviteiten. Vrije tijd is een grondrecht. 4. Betaalbare gezondheidszorg. De derdebetalersregeling is reeds verplicht bij de huisarts voor mensen met verhoogde tegemoetkoming. Wij vragen een uitbreiding van de derdebetalersregeling voor andere medische en paramedische disciplines: tandartsen, kinesisten, logopedisten, specialisten, ‌. SPAAK vraagt ook aan de lokale besturen om druk uit te oefenen op de groep van niet-geconventioneerde artsen om de conventie toe te passen voor mensen met verhoogde tegemoetkoming. Anders is gezondheidszorg onbetaalbaar voor mensen in armoede.
6
Bekommernissendag 2018 Vierdewereldwerking Ons Huis, Bekommernissendag 29 maart 2018
De bekommernissendag werd dit jaar volledig georganiseerd met het oog op de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2018. Sofie Aerts diensthoofd OCMW Mol zorgde voor de opwarmer. Sinds jaar en dag hamert Ons Huis op een vriendelijke, efficiënte dienstverlening. Bestuurlijke instanties van OCMW en gemeente hebben begrepen (al heeft het lang geduurd) dat er iets moet gebeuren. Een interne overleg - /werkgroep werkt aan een model waarbij de cliënt, de burger, centraal staat. Een dienst waar de “vragende” burger geholpen wordt en niet van het Een dienst waar de kastje naar de muur wordt gestuurd. Een beloftevolle opwarmer waarin vele door Ons Huis opgeroepen “vragende” burger pijnpunten tijdens de voorgaande bekommernissengeholpen wordt en dagen herkenbaar waren. Na de externe opwarmer volgden 40 aanwezigen die omgord met een burgemeestersjerp - konden uitdrukken waaraan zij prioriteit zouden geven “Als ik burgemeester was dan...”.
niet van het kastje naar de muur wordt gestuurd.
De discussie over een vooraf toegestuurde denknota rondde de actieve Posteldag af. De aangebrachte aandachtspunten worden in een bondige nota verwerkt en zal bezorgd worden aan alle politieke partijen van Mol, Dessel, Balen en Retie. Na 14 oktober zal deze nota opnieuw worden bezorgd aan de partijen die een meerderheidscoalitie zullen vormen in de 4 gemeenten. De Bekommernissendag 2018 beperkte zich tot aangelegenheden die kunnen gerealiseerd worden op het gemeentelijke vlak. Inspiratienota voor gemeenten die effectief en concreet iets willen doen voor personen en gezinnen die het moeilijk hebben.
7
DE 8 WERKEN VOOR BALDEMORE WERK 1: NEEM DE EUROPESE ARMOEDEGRENS ALS BASIS
WERK 5: LAAGDREMPELIGE INFOBALIE Creëer een infopunt waar sympathieke en hulpvaardige medewerkers aan de balie effectief mensen verder helpen. Een infopunt waar niet-geletterden terecht kunnen. Een punt waar effectief HULP geboden wordt. Creëer gemeentelijke diensten waar je ook zonder computerkennis, zonder digitale afspraak terecht kan.
Neem bij het toekennen van gemeentelijke premies en toelagen de Europese armoedegrens als basis en probeer zoveel mogelijk rechten van burgers automatisch toe te kennen. Niet alle mensen vinden de weg naar de hulpverlening of kunnen of durven bepaalde premies aan te vragen. WERK 2: AUTOMATISCH TOEPASSEN DERDEBETALERSREGELING
WERK 6: EEN WEKELIJKSE WARME MAALTIJDEN VOOR ELK GEZIN
Hoe lager op de sociale ladder, hoe lager je levensverwachting. Iemand in armoede heeft minder gezonde jaren voor de boeg dan een middenklasser van dezelfde leeftijd. Veel mensen in armoede stellen gezondheidszorg uit en kampen met gezondheidsproblemen. Een gemeente kan ook zelf werk maken van toegankelijkheid van gezondheidszorg. Oefen politieke druk uit op dokters, tandartsen, kinesisten, logopedisten, specialisten om de derdebetalersregeling toe te passen zonder dat de patiënt hierom moet vragen. Stimuleer artsen om zich (terug) te conventioneren.
Zorg ervoor dat élk gezin dat het financieel moeilijk heeft tenminste 2 maal per week een volledige warme maaltijd kan nemen aan 50% van de prijs in een sociaal restaurant. Een aangepaste regeling via de vrijetijdspas-rekening houdend met punt 1 hierboven - dringt zich op. Ook het sociaal contact bij deze maaltijd mag zeker niet geminimaliseerd worden. Mensen in armoede hebben vaak een erg beperkt netwerk en leven zeer eenzaam. WERK 7 : PAS DE ARMOEDETOETS TOE
WERK 3: BEPERK SCHOOLKOSTEN
Neem als gemeentebestuur beleidsbeslissingen kritisch onder de loep en betrek mensen in armoede hierbij.
Schoolkosten liggen te hoog en de Vlaamse schooltoelage is ontoereikend. Zorg ervoor dat alle scholen hun facturen spontaan aanbieden door middel van een maandelijkse betaling en dat hetzelfde ICT – en ander lesmateriaal gebruikt wordt over de scholen heen. Kom tussen bij schooluitstappen en dit voor alle scholen ongeacht het net.
→ Vlaanderen is TOP inzake afvalsortering maar is NIET TOP inzake goedkoop. Grijze bak ,groene en blauwe zak kosten geld. Gratis blauwe zakken en een toelage voor mensen met een inkomen onder de Europese armoedegrens voor hun huisvuilophaling en toegang tot containerpark is meer dan wenselijk.
WERK 4: JURIDISCHE HULPVERLENING OP MAAT VAN DE BURGER Versterk de juridische dienst zodat mensen die het moeilijk hebben door de eigen gemeentelijke dienst effectief geholpen worden en niet empatieloos doorof afgewezen worden. Heb hierbij ook aandacht voor de kansengroepen.
→ Het nieuwe zwembad in Mol is een mooi groots project maar is binnen dit project nog plaats voor mensen in armoede? Zullen de inkomprijzen nog betaalbaar zijn? Krijgen kinderen uit kansarme gezinnen nog de kans om betaalbare zwemlessen te volgen? De vrijetijdschèque mag hierbij niet als excuustruus gebruikt worden.
8
9
Als ik burgemeester was, dan zou ik...
een ontvangstplaats openen waar mensen met drempelvrees gemoedelijk ontvangen kunnen worden. een dienst oprichten waar mensen die niet over internet beschikken kunnen geholpen worden bij het bestellen van tickets, bij het invullen van formulieren,‌ hulp en ondersteuning bieden aan families die geteisterd worden door drugsverslaving. 10
verhinderen dat sociale woningen feitelijk onbewoond blijven en enkel dienst doen als “domicilieadres�.
sociale huisvesting grondig uitbreiden met strijd tegen krotbewoning, leegstand, slechte behuizing.
een toegankelijk domiciliĂŤringsadres tot stand brengen zodat ouders, broers en zussen geen financieel risico lopen bij opvang van familieleden in hun huis. 11
gratis blauwe vuilzakken bezorgen aan de gezinnen met inkomens onder de Europese armoedegrens. onthaal en opvang aanbieden voor wie “op straat� wordt gezet.
kinderopvang en de openingsuren ervan uitbreiden en rekening houden met de financiĂŤle draagkracht van ouders. in het containerpark een speciaal tarief instellen voor mensen die het moeilijk hebben. Dit zou sluikstorten kunnen voorkomen.
onder strikte voorwaarden, sociale huurwoningen, op verzoek, omzetten in koopwoningen. 12
streng optreden tegen vandalisme in sportparken en speelpleintjes. degelijke betaalbare huurwoningen aanbieden.
advocaten en dienstverleners verplichten om mensen die het moeilijk hebben menswaardig, respectvol te behandelen. buiten cafetaria’s en cafÊs rustplaatsen voor fietsers aanbieden. de politie opdracht geven om effectief in te grijpen tegen mogelijke drugshandel. 13
zorgen voor betaalbare parkeermogelijkheden.
politieambtenaren een cursus laten volgen om nog beter, empatischer , met mensen om te gaan bij huishoudelijk geweld. meer openbare toiletten installeren. medici en paramedici verplichten om de derdebetalersregeling toe te passen. 14
ervoor zorgen dat er een ‘spoeddienst’ opgericht wordt waardoor hulp kan geboden worden, ook tijdens weekends en feestdagen.
sociale woonwijken laten verzorgen en onderhouden. Vandalisme moet bestreden worden.
niet alleen de politie maar alle gemeentelijke en OCMW personeel “verplichten” om vriendelijk, empathisch om te gaan met mensen die het moeilijk hebben.
een regeling maken dat de huurprijs van een sociale woning niet verhoogt bij opname van een familielid.
parkeren aan ziekenhuis gratis maken voor patiënten.
Inspiratie Nota WORM
Vierdewereldwerking Ons Huis neemt actief deel aan de stuurgroep van het Welzijns- en GezondheidsOverleg Regio Mol (afgekort als WORM). WORM wil als verbindende en overkoepelende speler tussen actoren binnen de brede welzijns- en gezondheidssector ondersteuning bieden en mee bepalen hoe welzijn en gezondheid in de regio Balen-Dessel-Mol-Retie op een kwalitatieve en toegankelijke manier kunnen worden ontwikkeld en gewaarborgd. We doen dit door knelpunten in kaart te brengen en creatieve oplossingen voor welzijnsen gezondheidsmateries uit te werken in samenwerking met verschillende actoren. We werken met specifieke aandacht voor kansengroepen en met respect voor diversiteit. WORM wenst alle politieke partijen van de regio Mol te inspireren met concrete actiemogelijkheden voor de regeerperiode 2019-2024. Hiertoe werd de campagne ‘Samen je gemeenschap van morgen maken’ ontworpen en uitgevoerd. In juni en september 2017 werden 10 themavergaderingen georganiseerd, telkens rond een ander sociaal grondrecht. Deze grondrechten kregen de volgende benamingen: Armoede, Jeugdwelzijn, Gezinsondersteuning, Zorg en gezondheid, Arbeid, Culturele en maatschappelijke ontplooiing, Huisvesting en energie, Integratie en diversiteit, Onderwijs, Sociale, geneeskundige en juridische bijstand. 80 verschillende mensen uit de 4 gemeenten van de regio Mol (Balen, Dessel, Mol en Retie) namen hieraan deel. Zo ook enkele bezoekers van Ons Huis. Hierbij waren 19 ambtenaren van een lokaal bestuur, 29 burgers, 11 mandatarissen van een lokaal bestuur of politieke partij en 21 private welzijnswerkers. Uit de verslagen van al deze vergaderingen werd een lijst gedistilleerd van 128 actiepunten. Op het Open Forum Welzijn van 8 december 2017 konden alle aanwezigen per thema 3 stemmen met puntenwaarde 3, 2 en 1 uitbrengen, zodat de actiepunten konden gerangschikt worden naargelang prioriteit. Ook de verontschuldigden op dit Forum kregen de kans om hun stem uit te brengen. Mensen met een politiek mandaat mochten niet mee stemmen. In totaal brachten 84 burgers en welzijnswerkers hun stem uit: 50 tijdens het Forum en 34 op een ander moment.
16
TOP 20 VAN ACTIEPUNTEN MET HOOGST AANTAL PUNTEN
Rang
Actiepunt
Punten
1
Betaalbare en bereikbare psychosociale hulp voor jongeren
134
50
2
Automatische toekenning van rechten en premies
114
43
3
Zwaksten begeleiden bij het vinden van aangepaste job
100
38
4
Gezin in zijn geheel ondersteunen zodat ze samen er beter van worden
98
43
5
Bestaand vrijetijdsaanbod behouden en toegankelijker maken voor kwetsbare kinderen
88
51
6
Derdebetalersregeling bij elke zorgverstrekker, ook voor psychische hulp
88
33
7
Behoud of vergroting van aanbod van aangepast werk voor mensen met beperking
86
35
8
Drempels verlagen om meer mensen tot cultuur en ontspanning te brengen
85
39
9
Voldoende en betaalbare kinderopvang en gezinsondersteuning
80
46
10
Meer sociale woningen zodat er minder lange wachtlijst is
80
32
11
Kansarme kinderen met een beperking integreren in bestaande jeugdverenigingen
77
29
12
Kempense vrijetijdspas lanceren
77
29
13
FinanciĂŤle opvoeding op school
75
35
14
Minimuminkomen verhogen tot Europese armoedegrens
75
29
15
Kwetsbaren tewerkstellen in sociale economie zodat ze kunnen doorgroeien
74
40
16
Verbinding maken tussen school, buurt, gezin en vereniging
73
35
17
Goedlopende zaken behouden zoals Grabbelpas, Speelpleinen, Babbelkous, Vrijetijdscheque
71
41
18
(kinder)psycholoog met gratis spreekuren in OCMW’s en Ons Huis
70
34
19
Kansengroepen tewerkstellen in gemeentebestuur
68
42
20
Sociaal tarief voor opvang van kinderen uit kansengroepen
67
31
17
Stemmers
Ons Huis Wie zijn wij?
Vierdewereldwerking Ons Huis is een erkende vereniging waar armen het woord nemen. Wij brengen mensen in armoede uit Mol, Balen, Retie en Dessel samen. Dit doen we door het organiseren van wekelijkse bijeenkomsten zoals hobbyclub, naailessen, Nederlandse, Franse en Engelse les. Maar er worden ook computerlessen en kooklessen gegeven. Zo proberen we mensen die het moeilijk hebben sterker te maken. Aan te spreken op hun talenten. Naast de activiteiten vergaderen we ook 2 keer per maand. Op de Open Werkgroep is iedereen welkom en wordt meestal ook een spreker uitgenodigd. In het verleden nodigden we al een deurwaarder uit, een medewerker van het OCMW, iemand van de huurdersbond of van het IOK over afval sorteren. Zo krijgen de deelnemers onmiddellijk de juiste in-
formatie, kunnen ze hun vragen stellen en bovenal werkt dit zĂŠĂŠr drempelverlagend. Volwassenen kunnen op donderdagvoormiddag terecht bij een eerstelijnspsychologe. Deze dienstverlening is gratis voor bezoekers van Ons Huis; je moet wel een afspraak maken. Voor de jongeren is er op dinsdagavond socio-emotionele begeleiding. Deze dienstverlening is gratis voor bezoekers van Ons Huis; je moet wel op voorhand een afspraak maken. Op woensdagvoormiddag is het tweedehandskledingwinkeltje geopend waar houders van een regionale vrijetijdspas aan zeer democratische prijzen kledij kunnen komen kopen. Daarnaast werken we vooral structureel. Door de ervaringen, bevindingen van mensen in armoede 18
Colofon Redactie Drukkerij Papier Letter Druk Oplage Vormgeving & Fotografie Met steun van:
Petra, Gust XOD Drukkerij, Balen Cyclus Print Tisa Sans Pro tweede druk 250 stuks Henri Lejeune.com Lions Mol-Geel
Welzijnsschakels
samen sterkt
proberen we iets te wijzigen aan het beleid. Niet alleen in Mol maar ook in de Kempen of op Vlaams niveau samen met de andere verenigingen waar armen het woord nemen. Verenigingen waar armen het woord nemen werken volgens 6 criteria, die vanuit de verenigingen (en de mensen in armoede) tot stand gekomen zijn. De 6 criteria gelden ook als criterium om erkend te worden door de Vlaamse overheid.
Dit krantje is een extra uitgave t.g.v. de verkiezingen. Publicatiedatum oktober 2018
1. Armen verenigen zich 2. Armen het woord geven 3. Werken aan maatschappelijke emancipatie 4. Werken aan maatschappelijke structuren 5. Dialoog en vorming 6. Armen blijven zoeken
Contact: Petra Beyens Coรถrdinator Vierdewereldwerking Ons Huis Bresserdijk 4, 2400 Mol 014/32 04 83 vierdewereldwerking-mol@skynet.be
19
Laat de armoede in Balen, Dessel, Mol en Retie niet stijgen! PRAAT er niet alleen over, DOE er ook iets aan. STAP MEE OP!
Laat de armoede in Balen, Dessel, Mol en Retie niet stijgen! PRAAT er niet alleen over, DOE er ook iets aan. STAP MEE OP! 20