190 191 193 194 En ny krig? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196 Japansk militarisme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196 Den spanske borgerkrigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197 Bruddet med Versailles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198 Den tysk-sovjetiske ikkeangrepspakten . . . . . . . . . . . . . . . . 200 Vinterkrigen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201
Maktovertakelsen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Propaganda og ensretting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jødene blir rettsløse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Innvandringen til Palestina. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
KAPITTEL 9
Norge i mellomkrigstiden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205 Krise og politisk kamp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206 Økonomiske tilbakeslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206 Arbeiderpartiet og kommunismen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207 Arbeiderpartiet og LO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209 Ytterste høyre mobiliserer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210 Kriseforlik og hovedavtale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211 Begynnelsen på velferdsstaten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213 Raselære . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214 Minoriteter. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214 Nøytralitet eller opprustning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215 KAPITTEL 10
Andre verdenskrig
........................... Krigen i vest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Slaget om Storbritannia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Låne-leie-avtalen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Invasjonen av Sovjetunionen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Utryddelseskrigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
219
220 221 222 223 224
Tysk tilbakegang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228 Slaget ved Stalingrad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228 Ørkenkrig . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229 Invasjonen i vest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229 Tysk kapitulasjon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230 Japans strategi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231 Pearl Harbor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231 Japans krig mot Kina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232 Stillehavskrigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232 Atombombene over Japan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236 Nürnbergdomstolen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237 KAPITTEL 11
Norge under andre verdenskrig . . . . . . . . . . . 241 Krig og okkupasjon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242 Altmarksaken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242 Kongens nei . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243 Krigen i Norge: april–juni 1940 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 244 Londonregjeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 245 Fra Administrasjonsrådet til Quislings styre. . . . . . . . . . . . 246 Tysk økonomisk politikk i Norge . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247 Flukt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248 Motstandskamp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249 Foreldreaksjonen og lærerne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 250 «Kirkens grunn» . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251 Milorg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252 Kommunistiske motstandsgrupper . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253 Sivorg. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254 Krigsseilerne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254 «Alltid vært i Norge» – de norske jødene . . . . . . . . 255 Krigens slutt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 256
7