Ca222 week10 newspaper design by CA221&CA222MJU2014

นศ 222

การออกแบบสื่อสิ่งพิมพ 2

[CA 222 Printed Media Design 2]

รวมรวม/เรียบเรียง โดย อาจารยณัฏฐพงษ สายพิณ

สาขาวิชานิเทศศาสตร์ บูรณาการ คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยแม่ โจ้

การออกแบบและผลิตหนังสือพิมพ • องค์ประกอบของหนังสือพิมพ์ • รูปแบบหน้ าหนังสือพิมพ์ • ทฤษฎีการออกแบบหน้ าหนังสือพิมพ์ • • • • •

การออกแบบหน้ าในแนวสมัยใหม่ (Contemporary Design) การออกแบบในแนวดังเดิ ้ ม (Traditional Design) แนวคิดในการออกแบบหน้ าหนึ่งและหน้ าใน การแบ่งประเภทหน้ าหนังสือพิมพ์ ส่วนประกอบของหนังสือพิมพ์สําหรับการออกแบบ o การออกแบบหน้ าหนึ่ง o การออกแบบหน้ าใน o การออกแบบหน้ าโฆษณา

การออกแบบ

และผลิตหนังสือพิมพ |

หนังสือพิมพ หนังสือพิมพ์ คําจํากัดความในพระราชบัญญัติการพิมพ์ พ.ศ. 2484 ว่า "หนังสือพิมพ์ เป็ นสิง่ พิมพ์ที่มีชื่อจ่าหน้ า เช่นเดียวกัน ออกหรื อเจตนาจะออกตามลําดับเรื่ อยไป มีกําหนดระยะเวลาหรื อไม่ก็ตาม มีข้อความต่อเนื่องหรื อไม่ก็ตาม" หนังสือพิมพ์ หมายถึง สิง่ พิมพ์ที่รายงานข้ อเท็จจริ งและเหตุการณ์สาํ คัญที่เกิดขึ ้น ในแต่ละวัน รวมทังเนื ้ ้อหาสาระอื่น ๆ ที่นา่ สนใจ ตลอดจนการโฆษณา มีวาระการวางจําหน่ายที่แน่นอน แต่เดิมนิยมจําหน่ายเป็ นรายวัน ปั จจุบนั หนังสือพิมพ์รายสาม วันก็เป็ นที่นิยมของผู้อา่ นมาก การจัดพิมพ์หนังสือพิมพ์จะใช้ กระดาษชนิดเดียวกันตลอดเล่ม ตังแต่ ้ หน้ าแรกจนถึงหน้ าสุดท้ ายโดย ไม่มีการเย็บเล่ม หนังสือพิมพ์ หมายถึง สือ่ สิง่ พิมพ์รายงานข่าว และข่าวสาร เพื่อให้ ความรู้ ความบันเทิงและเสนอข้ อเขียนเชิงวิพากษ์ วิจารณ์เสนอข้ อคิดเห็นต่างๆ ในรูปของบทนํา หรื อบทบรรณาธิการ ( Editorial) บทความ (Article) ตลอดจน คอลัมน์ ( Column) เพื่อให้ แง่มมุ ความคิด และการเตือนภัย แก่ผ้ อู า่ นซึง่ เป็ นประชาชนทัว่ ไปเป็ นสําคัญ จากความหมายข้ างต้ นอาจกล่าวได้ วา่ หนังสือพิมพ์เป็ นสือ่ ที่ต้องแข่งขันกับสือ่ อื่นๆ ที่มีการเคลือ่ นไหวในการเสนอข่าวอยู่ ตลอดเวลา เช่น วิทยุโทรทัศน์ วิทยุกระจายเสียง เพื่อให้ ขา่ วสารต่างๆ ที่เสนอต่อผู้อา่ นมีความใหม่สดอยูเ่ สมอ แต่อย่างไรก็ตามเมื่อ เปรี ยบเทียบกับนิตยสาร วารสาร และหนังสือเล่มแล้ วสิง่ พิมพ์เหล่านี ้ก็จะอ่านได้ ง่ายและดูสวยงามน่าสนใจกว่า หนังสือพิมพ์ โดยทัว่ ไป ทังนี ้ ้เพราะนิตยสาร วารสาร และสิง่ พิมพ์อื่นนันมี ้ เวลาที่ใช้ ในการออกแบบตบแต่ง ทําอาร์ ตเวิร์ กและเตรี ยมการมากกว่า หนังสือพิมพ์ แต่ผ้ อู า่ นมักจะสนใจในความยากง่ายของการทําจะสนใจแต่เพียงว่าสิง่ พิมพ์ใดอ่าน ง่าย อ่านสนุก และน่าสนใจ มากกว่าเท่านัน้ ฉะนัน้ เพื่อให้ สามารถทําให้ ผ้ อู า่ นเกิดความสนใจให้ ได้ ผู้ออกแบบจึงต้ องพยายามทําทุกวิถีทางที่จะทําให้ หนังสือพิมพ์เป็ นที่นา่ สนใจของผู้อา่ น และได้ ประโยชน์จากเนื ้อหาในขณะเดียวกัน วัตถุประสงค์ ของหนังสือพิมพ์ • หนังสือพิมพ์เป็ นสิง่ พิมพ์ที่พิมพ์ขึ ้นเพื่อคนทุกระดับความรู้ ไม่จํากัดผู้อา่ น สามารถอ่านจบได้ ในเวลาอันสันและอ่ ้ านได้ ทกุ เวลาและทุกสถานที่ • มีจดุ มุง่ หมายเพื่อเสนอเรื่ องราวที่นา่ สนใจทัว่ ไปอย่างกว้ างขวาง เช่น ข่าว บทความต่างๆ เพื่อให้ แง่คิด ข้ อสังเกตของหนังสือพิมพ์ • เป็ นสือ่ ที่เก่าแก่ที่สดุ • แม้ ปัจจุบนั จะมีสอื่ สิง่ พิมพ์หลายรูปแบบที่นําเสนอข้ อมูล แต่หนังสือพิมพ์ ได้ เปรี ยบสือ่ อื่นตรงที่เป็ นสือ่ ที่สามารถเจาะลึก เนื ้อหาได้ รอบด้ านและคงทนถาวรกว่า

การออกแบบ

และผลิตหนังสือพิมพ |

องคประกอบของหนังสือพิมพ องค์ ประกอบของหนังสือพิมพ์ สําหรับหนังสือพิมพ์โดยทัว่ ไป เช่น ฉบับรายวัน มักมีรายงานข่าวต่างๆ มีขา่ วในประเทศ ข่าวต่างประเทศ ประกอบไปด้ วย ◦ ข่าวเหตุการณ์ในชีวิตประจําวัน เช่น การทะเลาะวิวาทและข่าวอาชญากรรม ◦ ข่าวการเมือง ◦ ข่าวเศรษฐกิจ ◦ ข่าวกีฬา ◦ ข่าวบันเทิง ◦ ข่าววิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี ◦ ข่าวการเกษตร นอกจากการเสนอข่าวแล้ ว หนังสือพิมพ์อาจมี ◦ สารคดี หรื อ นวนิยาย ◦ บทความ หรื อ คอลัมน์แสดงความคิดเห็น ◦ ภาพประกอบข่าว ภาพประกอบเรื่ องต่างๆ และภาพการ์ ตนู

หนังสือพิมพ์เป็ นสือ่ สิง่ พิมพ์ที่รวมเรื่ องราว บทวิเคราะห์ ภาพเหตุการณ์ และการโฆษณาต่างๆ เข้ าไว้ ด้วยกัน ถ้ าสิง่ ต่างๆ เหล่านี ้ถูกจัดไว้ อย่างขาดความมีระเบียบลงบนหน้ าหนังสือ ก็จะให้ ผ้ อู า่ นเกิดความสับสนในเรื่ องราวต่างๆ ดังนันจึ ้ งจําเป็ นต้ องมี การวางแผนได้ วา่ ในแต่ละหน้ าจะบรรจุอะไรไว้ บ้าง และในตําแหน่งใด เพื่อให้ ง่ายต่อการอ่าน ดังนัน้ จึงต้ องมีการออกแบบเพื่อให้ อ่านได้ ง่าย อ่านได้ เร็ ว และอ่านได้ มาก วัตถุประสงค์ ในการออกแบบหน้ า หนังสือพิมพ์ ถือเป็ นสินค้ าชนิดหนึง่ เช่นเดียวกับสินค้ าอื่นๆ นอกจากผู้ผลิตจะต้ องแข่งขันกับหนังสือพิมพ์ฉบับอื่นๆ ด้ วย การนําเสนอเนื ้อหา ได้ แก่ ข่าวสาร ภาพประกอบ บทความ สารคดี ฯลฯ ที่มีความสําคัญหรื อน่าสนใจเพื่อให้ ผ้ อู า่ นนิยมชมชอบแล้ ว ผู้ผลิตยังต้ องหาวิธีการออกแบบหน้ าหนังสือพิมพ์ทกุ ๆ หน้ า ให้ มีรูปแบบที่โดดเด่น สร้ างเอกลักษณ์เฉพาะ และสามารถดึงดูดความ สนใจจากผู้อา่ นหรื อผู้บริ โภคให้ ได้ มากที่สดุ

การผลิตและออกแบบหนังสือพิมพ | 3

การออกแบบหน้ าหนังสือพิมพ์นนั ้ มีคําศัพท์ที่ใช้ กนั อยูห่ ลายคํา ปั จจุบนั ใช้ ภาษาอังกฤษว่า Design หมายถึงการ ออกแบบ กําหนดรูปแบบพื ้นฐาน (Basic Format) เดิมใช้ คําว่า Make up ที่หมายถึง การตกแต่งหน้ าหรื อการจัดหน้ า บางทีก็ใช้ คํา ว่า Layout หมายถึงการวางโครงร่าง นอกจากนี ้มีอีกคําหนึง่ ที่ผ้ อู อกแบบหน้ าหนังสือพิมพ์ในประเทศไทยนิยมใช้ ได้ แก่คําว่า ดัมมี่ (Dummy) ซึง่ มีความหมายเดียวกัน คือการออกแบบหน้ าบนกระดาษร่างที่เรี ยกว่ากระดาษดัมมี่ ใช้ สาํ หรับร่างแบบ ลักษณะ กระดาษส่วนใหญ่ใช้ กระดาษปรู๊ฟ มีขนาดกว้ างยาวเท่าหน้ าหนังสือพิมพ์จริ ง ซึง่ จะตีตารางเป็ นเส้ นบางๆ แบ่งเป็ นคอลัมน์เท่าของ จริ ง แม้ วา่ เทคโนโลยีในการผลิตทุกวันนี ้จะอาศัยคอมพิวเตอร์ ในการออกแบบบนหน้ าจอแล้ ว แต่บรรณาธิการ ฝ่ ายศิลป์ หรื อผู้ที่ทํา หน้ าที่ออกแบบหน้ าของหนังสือพิมพ์บางฉบับก็ยงั เคยชินกับการออกแบบบนกระดาษดัมมี่ก่อนที่จะนําลงไปในคอมพิวเตอร์ อีกครัง้ อย่างไรก็ตามไม่วา่ จะเลือกใช้ คําใดในการออกแบบหน้ าหนังสือพิมพ์ สิ่งที่ควรตระหนักคือ การออกแบบหน้ าเป็ น สิ่งจําเป็ นและสําคัญอย่ างมากต่ อกระบวนการสื่อสารและกระบวนการผลิตหนังสือพิมพ์ กล่าวโดยสรุปในการออกแบบ หน้ าหนังสือพิมพ์มีวตั ถุประสงค์ 4 ประการ คือ

ลักษณะการออกแบบหน้าของหนังสือพิ มพ์ไทยรัฐ 1. เพื่อดึงดูดความสนใจจากผู้อ่าน จากการจัดวางเนื ้อหาของข้ อความ ภาพ สีสนั และองค์ประกอบต่างๆ 2. เพื่อสร้ างเอกลักษณ์ เฉพาะของหนังสือพิมพ์ ซึง่ แต่ละฉบับจะมีจดุ เด่นและบุคลิกที่แตกต่างกันออกไปตาม นโยบาย เช่น หนังสือพิมพ์ไทยรัฐ ออกแบบหัวหนังสือพิมพ์เป็ นสีเขียว การพาดหัวลักษณะต่างๆ ที่ใช้ เฉพาะตัวเน้ น เป็ นอักษรขนาดใหญ่ (Banner) นิยมใช้ ขนาดหัวรอง (Readout) หน้ าในนิยมใช้ กล่อง (Box) ล้ อมกรอบคอลัมน์หรื อ บทความต่างๆ เป็ นต้ น 3. เพื่อจัดลําดับความสําคัญของเนือ้ หา โดยใช้ หลักการทางวารสารศาสตร์ ผสมผสานกับหลักการทางศิลปะ จัดลําดับความสําคัญของเนื ้อหาสาระจากข่าวหรื อเรื่ องที่สาํ คัญที่สดุ กับเรื่ องที่เด่นรองลงมา ควรนําไปวางบน ตําแหน่งใดของหน้ าจึงจะดึงดูดความสนใจของผู้อา่ นได้ ทนั ที 4. เพื่อส่ งเสริมการอ่ าน การออกแบบหน้ าที่ดีจะช่วยให้ ผ้ อู า่ นได้ รับความสะดวกในการอ่านหนังสือพิมพ์ได้ อย่าง รวดเร็ ว สร้ างความพึงพอใจและอยากติดตาม

การผลิตและออกแบบหนังสือพิมพ | 4

ประเภทหนังสือพิมพ์ การแบ่งแยกประเภทของหนังสือพิมพ์แนวใหม่ที่ตรงกับความเป็ นจริ งในวิชาชีพหนังสือพิมพ์ของไทย คือ การแบ่งเป็ น 3 ประเภท ได้ แก่

General Newspaper

Business Newspaper

Specialied Newspaper 1. หนังสือพิมพ์ ประเภทข่ าวทั่วไป ( General Newspaper) เช่นหนังสือพิมพ์ไทยรัฐ หนังสือพิมพ์เดลินิวส์ หนังสือพิมพ์ ข่าวสด หนังสือพิมพ์แนวหน้ า และหนังสือพิมพ์สยามรัฐ ซึง่ เน้ นนําเสนอข่าวสารทัว่ ๆ ไป มีเนื ้อหาที่หลากหลาย 2. หนังสือพิมพ์ ประเภทข่ าวธุรกิจ (Business Newspaper) จะเน้ นนําเสนอข่าวสารด้ านเศรษฐกิจและการเมืองเป็ นหลัก เช่น หนังสือพิมพ์ธุรกิจ หนังสือพิมพ์ผ้ จู ดั การรายวัน หนังสือพิมพ์ประชาชาติธุรกิจ เป็ นต้ น 3. หนังสือพิมพ์ ประเภทเฉพาะกลุ่ม (Specialied Newspaper) หนังสือพิมพ์แนวนี ้จะมุง่ เน้ นนําเสนอเนื ้อหาเฉพาะด้ านใดด้ านหนึง่ มีกลุม่ ผู้อา่ นเป้าหมายจําเพาะเจาะจง เช่น หนังสือพิมพ์แนวข่าวกีฬา เช่น หนังสือพิมพ์สตาร์ ซ็อกเกอร์ หนังสือพิมพ์สปอร์ ตพูล หนังสือพิมพ์คิก ออฟ และ หนังสือพิมพ์กอล์ฟ ไดเจส เป็ นต้ น หรื อหนังสือพิมพ์แนวข่าวคราวและกิจกรรมความเคลือ่ นไหวของผู้นบั ถือศาสนา อิสลาม เช่น หนังสือพิมพ์อิสลามทางนํา เป็ นต้ น

การผลิตและออกแบบหนังสือพิมพ | 5

รูปแบบหนาหนังสือพิมพ

ผู้ทาํ หน้ าที่ออกแบบหน้ าหนังสือพิมพ์ หนังสือพิมพ์แต่ละฉบับจะมีรูปแบบที่แตกต่างกันเป็ นเอกลักษณ์เฉพาะตามนโยบายขององค์กรแต่ละฉบับ แต่จะมีสงิ่ ที่ เหมือนกันและแตกต่างกันไปตามมาตรฐานของหนังสือพิมพ์ ผู้ที่ทําหน้ าที่ออกแบบนันขึ ้ ้นอยูก่ บั การจัดการในองค์กรของ หนังสือพิมพ์ บางฉบับอยูใ่ นความรับผิดชอบของกองการผลิต เช่น หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ จัดองค์กรให้ งานออกแบบหน้ าอยูใ่ น ความรับผิดชอบของกองการผลิต ส่วนหนังสือพิมพ์มติชนอยูใ่ นความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ โดยมี Sub-editor เป็ น ผู้รับผิดชอบทําหน้ าที่เชื่อมระหว่างกองบรรณาธิการกับกองการผลิต (ในทีน่ ี ้ Sub-editor ทําหน้าทีพ่ าดหัวข่าว จัดหน้า รู ปภาพ ต้นฉบับ) ตําแหน่งที่เรี ยกหัวหน้ าผู้ทําหน้ าที่ในการออกแบบ ก็เรี ยกแตกต่างกันไป บางฉบับเรี ยกว่าบรรณาธิการฝ่ ายศิลป์ (Art Editor) บางฉบับเรี ยกบรรณาธิการฝ่ ายจัดหน้ า (Make up Editor, Layout Editor) บางฉบับไม่ใช้ คําว่าบรรณาธิการแต่ใช้ คําว่า หัวหน้ าแทน สําหรับหนังสือพิมพ์ท้องถิ่น เช่น ไทยนิวส์ หรื อ เชียงใหม่นิวส์ เป็ นต้ น ผู้ที่ทําหน้ าที่ออกแบบอาจเป็ นคนๆ เดียวกับ บรรณาธิการ หรื อหัวหน้ ากองบรรณาธิการ อย่างไรก็ตามผู้ที่ทําหน้ าที่ออกแบบหน้ าหนังสือพิมพ์ต้องเป็ นผู้ที่มีความรู้ความสามารถทังทางด้ ้ านศิลปะและวารสาร ศาสตร์ Harold Matthew Evans บรรณาธิการหนังสือพิมพ์ชื่อดังของอังกฤษและผู้เขียนหนังสือเรื่ อง Newspaper Design กล่าวถึงคุณสมบัติของผู้ออกแบบหน้ าหนังสือพิมพ์ ที่จะประสบความสําเร็ จไว้ ดังนี ้ 1. มีความเข้ าใจงานหลักของการออกแบบหน้ าคือ ทําหน้ าที่เสนอสาร (Massage) ไปยังผู้รับสารหรื อผู้อา่ นได้ อย่างมี ประสิทธิภาพ ด้ วยรูปแบบที่ง่ายๆ ไม่ซบั ซ้ อนแต่ดงึ ดูดความสนใจ 2. ไม่ควรมุง่ แสดงงานสร้ างสรรค์มากไปกว่าการที่จะเป็ นผู้นําเสนอสาร เพื่อให้ ผ้ อู า่ นสามารถอ่านหนังสือพิมพ์ได้ อย่าง รวดเร็ วและอ่านได้ มากกว่าเดิม 3. ผู้ออกแบบหน้ าต้ องประสานงานกับกองบรรณาธิการเพื่อทําความเข้ าใจกับเนื ้อหาสาระต่างๆ อย่างละเอียดถี่ถ้วน ก่อนเริ่ มออกแบบ 4. มีความสามารถในการจัดลําดับความสําคัญขององค์ประกอบต่างๆ ได้ ไม่วา่ จะเป็ นข่าว บทความ ภาพ โฆษณา ฯลฯ ว่าควรวางอยูต่ ําแหน่งใดบนหน้ าแต่ละหน้ า ใช้ พื ้นที่เท่าไร ใช้ ตวั อักษรขนาดใด จึงจะสามารถสนองต่อความต้ องการ ของผู้อา่ นได้ มากที่สดุ 5. มีความสามารถในการทํางานเป็ นทีม อย่าทําตัวเป็ นปั ญหากับผู้ร่วมงานอื่นๆ ไม่วา่ จะเป็ นฝ่ ายกองบรรณาธิการ ฝ่ าย โฆษณา หรื อฝ่ ายผลิต ควรเป็ นคนมีความยืดหยุน่ (Flexible minded) พอๆ กับเป็ นผู้ที่มีความเด็ดขาด (tough minded) ในการแก้ ปัญหา 1 หนังสือพิมพ์ The Sunday Times, 2 นิตยสาร The Week Magazine 3 หนังสือพิมพ์ The Guardian

Harold Matthew Evans นักข่ าวและบรรณาธิการ หนังสือพิมพ์ The Sunday Times, หนังสือพิมพ์ The Guardian และ The Week Magazine

การผลิตและออกแบบหนังสือพิมพ | 6

รูปแบบหรือขนาด(Format) ของหนังสือพิมพ์ ขนาดของหนังสือพิมพ์มี 2 ขนาด คือ หนังสือพิมพ์ขนาดใหญ่หรื อขนาดมาตรฐาน (Standard) หรื อที่เรี ยกว่า "บรอดชีท" (Broad Sheet) หรื อ "Full Size“ และหนังสือพิมพ์ขนาดเล็ก ที่เรี ยกว่า "ขนาดแทบลอยด์" (Tabloid)

22-24 นิ ้ว

ขนาดบรอดชีท (Broad Sheet)

14-15 นิ ้ว

ขนาดแทบลอยด์ (Tabloid)

11-12 นิ ้ว

14-15 นิ ้ว

"ขนาดบรอดชีท" (Broad Sheet) หรื อ "Full Size" ซึง่ มีความกว้ างยาวประมาณ 14-15 คูณ 22-24 นิ ้ว หนังสือพิมพ์ที่มี ขนาดนี ้ เช่น หนังสือพิมพ์ไทยรัฐ, ข่าวสด, มติชน, เดลินิวส์, กรุงเทพธุรกิจ, คมชัดลึก, ผู้จดั การ, The Nation เป็ นต้ น "ขนาดแทบลอยด์ " ( Tabloid) มีความกว้ างยาวประมาณ 1 1-12 คูณ 14-15 นิ ้ว หรื อประมาณขนาดตัดครึ่งของขนาด มาตรฐานนัน่ เอง หนังสือพิมพ์ที่มีขนาดเล็กหรื อแทบลอยด์ เช่น หนังสือพิมพ์สตาร์ ซอกเกอร์ , หนังสือพิมพ์คิกออฟ , หนังสือพิมพ์ สปอร์ ตพูล, และหนังสือพิมพ์สปอร์ ตแมน หรื อหนังสือพิมพ์ฝึกปฏิบตั ิการในมหาวิทยาลัย เป็ นต้ น สําหรับในประเทศไทย ส่วนใหญ่เป็ นหนังสือพิมพ์ขนาด Broadsheet การออกแบบหน้ าของหนังสือพิมพ์ขนาดนี ้ มีทงที ั้ ่ เน้ นความหวือหวาด้ วยพาดหัวและภาพขนาดใหญ่ ส่วนหนังสือพิมพ์ขนาด Tabloid มักเป็ นหนังสือพิมพ์เฉพาะด้ าน (Specialinterest journals)

การผลิตและออกแบบหนังสือพิมพ | 7

อิทธิพลที่มีต่อการออกแบบหน้ า ปั จจัยที่สง่ ผลต่อการออกแบบหน้ าหนังสือพิมพ์มีดงั ต่อไปนี ้

นสพ.ข่าวสดขนาดบรอดชี ท

นสพ.สตาร์ ซอคเกอร์ ขนาดแทบลอยด์

1. ขนาดของหนังสือพิมพ์ (Size) หนังสือพิมพ์ในปั จจุบนั ที่ตีพิมพ์ทวั่ โลกและในประเทศไทยมี 2 ขนาด คือ ขนาดบรอดชีท (Broad Sheet) และ ขนาด แทบลอยด์ (Tabloid) ซึง่ ขนาดนันจะขึ ้ ้นอยูก่ บั นโยบายและวัตถุประสงค์ของหนังสือพิมพ์ฉบับนันๆ ้ หนังสือพิมพ์ขนาดแทบลอยด์ ในอังกฤษและสหรัฐอเมริ กามุง่ สนองต่อกลุม่ เป้าหมายระดับล่างขึ ้นมา การออกแบบนิยมใช้ ทงข่ ั ้ าวและภาพขนาดใหญ่ สีสนั ที่ สะดุดตา และเร้ าความสนใจ ในขณะที่หนังสือพิมพ์ขนาดบรอดชีท มุง่ สนองต่อกลุม่ เป้าหมายระดับกลางขึ ้นมา การออกแบบแม้ ต้ องคํานึงถึงความสวยงามและความสะดุดตาเพื่อดึงดูดความสนใจกับผู้อา่ น แต่มกั จะไม่หวือหวาโลดโผนเท่ากับหนังสือพิมพ์ ขนาดแทบลอยด์ สําหรับประเทศไทยส่วนใหญ่เป็ นขนาดบรอดชีท มีทงที ั ้ ่เน้ นความหวือหวาด้ วยการพาดหัวและภาพขนาดใหญ่ หลายๆ ภาพ เช่น ไทยรัฐ เดลินิวส์ ข่าวสด มติชน เป็ นต้ น หนังสือพิมพ์ที่เน้ นการพาดหัวที่มีขนาดหลากหลาย และเสนอภาพที่ไม่ มากจนเกินไป ดูเรี ยบและขรึมกว่า เช่น กรุงเทพธุรกิจ ผู้จดั การ เป็ นต้ น ส่วนขนาดแทบลอยด์นนไม่ ั ้ เป็ นที่นิยมมากนัก ส่วนใหญ่ที่ เลือกตีพิมพ์ขนาดนี ้จะเป็ นหนังสือพิมพ์เฉพาะด้ าน เช่น สตาร์ ซอกเกอร์ หนังสือพิมพ์ฝึกปฏิบตั ิการในมหาวิทยาลัย เป็ นต้ น นอกจากนี ้ขนาดยังมีอิทธิพลต่อการแบ่งขนาดคอลัมน์ในแต่ละหน้ า เช่น ขนาดแทบลอยด์ มี 4-5 คอลัมน์ ขนาดบรอดชีท มี 8-12 คอลัมน์, การเลือกขนาดตัวอักษร, ขนาดภาพ, จํานวนภาพ, จํานวนเรื่ อง(บทความหรื อข่าว), กราฟิ ก, พื ้นที่โฆษณา เป็ นต้ น 2. เนือ้ หา (Content) เนื ้อหาที่เร้ าอารมณ์ เช่น อาชญากรรม ข่าวบันเทิง ข่าวกีฬา มักนําเสนอภาพขนาดใหญ่แบบวาบหวือ พาดตัวโต ขนาด ใหญ่ มีเพียงหัวข่าวและโปรยข่าว (Lead) สันๆ ้ เท่านัน้ บางฉบับเน้ นการเสนอข่าวหนัก เช่น การเมือง เศรษฐกิจ ประชาสังคม เป็ น ต้ น ซึง่ รูปแบบการจัดหน้ าจะค่อนข้ างราบเรี ยบกว่า ความสําคัญของเนื ้อหาก็เป็ นสิง่ ที่ผ้ อู อกแบบต้ องทราบ ทังนี ้ ้ทางกองบรรณาธิการต้ องจัดทําบัญชีขา่ วหรื อบัญชีเรื่ อง (Slug sheet, Schedule sheet) โดยคัดเลือกประเมินคุณค่าความน่าสนใจของเนื ้อหาทังข่ ้ าวและบทความว่าเรื่ องใดสมควรตีพิมพ์ มากที่สดุ เรื่ องใดรองลงมา ภาพประกอบมีกี่ภาพ ภาพใดเป็ นภาพเด่น (Dominant) งานกราฟิ กอื่นๆ และความยาวของเรื่ องเพื่อ กําหนดรูปแบบการออกแบบของหน้ าได้ นอกจากนี ้การใช้ พื ้นที่ขาว (White space) ก็เป็ นสิง่ หนึง่ ที่นํามาปรับใช้ ได้ ในกรณีที่การจัด หน้ าไม่ลงตัว เช่น เนื ้อหายาวเกินไปหรื อน้ อยเกินไป

การผลิตและออกแบบหนังสือพิมพ | 8

3. โฆษณา (Advertisement) ธุรกิจหนังสือพิมพ์ดํารงอยูไ่ ด้ ด้วยรายได้ จากการโฆษณาเป็ นหลัก ส่วนรายได้ จากการขายหนังสือพิมพ์เป็ นรายได้ รอง การกําหนดอัตราส่วนระหว่างพื ้นที่เนื ้อหาและโฆษณา อยูใ่ นระหว่าง 40:60 บางฉบับอยูใ่ นอัตรา 30:70 ทังนี ้ ้ขึ ้นอยูก่ บั หนังสือพิมพ์ ฉบับนันๆ ้ ได้ รับความนิยมจากผู้อา่ นอยูใ่ นระดับ ฉบับที่เป็ นที่นิยมจึงมีพื ้นที่ในการโฆษณามากกว่าเนื ้อหานัน่ เอง การออกแบบหน้ าโฆษณาต้ องมาจากฝ่ ายโฆษณาเป็ นผู้แจ้ งให้ ผ้ อู อกแบบทราบว่ามีโฆษณาจํานวนกี่ชิ ้นที่จะตีพิมพ์ ใช้ พื ้นที่เท่าไร เต็มหน้ า ครึ่งหน้ า หรื อกี่คอลัมน์นิ ้ว และการโฆษณาบางชิ ้นมีการระบุเฉพาะว่าต้ องการโฆษณาไว้ หน้ าใด พิมพ์สสี่ หี รื อ สองสี(ขาว-ดํา) ส่วนพื ้นที่ที่เหลือจากโฆษณาจึงเป็ นพื ้นที่สาํ หรับเนื ้อหา 4. รูปแบบ (Style) หรือมาตรฐานเฉพาะในการออกแบบ ในการจัดทําสิง่ พิมพ์ กองบรรณาธิการจะจัดทําคูม่ ือการปฏิบตั ิงาน เรี ยกว่า Style book ถ้ าไม่ได้ ทําเป็ นเล่ม เรี ยกว่า Style sheet เป็ นสิง่ กําหนดมาตรฐานในการปฏิบตั ิงานหลายๆ ด้ าน เช่น การตรวจแก้ ปรับปรุงต้ นฉบับ การใช้ เวลา วันเดือนปี อักษรย่อ รูปแบบตัวอักษรพาดหัวข่าว หัวเรื่ อง เนื ้อเรื่ อง การคัดเลือกภาพ ขนาดภาพ การจัดหน้ า รูปแบบการโฆษณา หรื อ มาตรฐานกราฟิ กอื่นๆ ซึง่ จะช่วยให้ ผ้ ทู ําหน้ าที่ออกกแบบทํางานได้ รวดเร็ วและมีมาตรฐานแน่นอน ซึง่ นับเป็ นข้ อดีในการออกแบบ แต่ทงนี ั ้ ้อาจเป็ นข้ อเสียสําหรับการใช้ ความคิดสร้ างสรรค์ใหม่ๆ ที่ต้องการจะฉีกรูปแบบเก่าๆ ที่จําเจได้ 5. วิธีการผลิต (Product Method) ปั จจุบนั เทคโนโลยีในกระบวนการผลิตหนังสือพิมพ์ก้าวหน้ าเป็ นอย่างยิ่ง ทังการออกแบบหน้ ้ าด้ วยคอมพิวเตอร์ การ ถ่ายภาพจากกล้ องดิจิทลั ความละเอียดสูง และเทคโนโลยีการพิมพ์ที่มีประสิทธิภาพ เช่น ปั จจุบนั นี ้ไทยรัฐ ใช้ เครื่ องพิมพ์ตรา แมน โรแลนด์ รุ่นจีโอแมน จากประเทศเยอรมนี ซึง่ มีกําลังในการผลิตชัว่ โมงละ 360,000 ฉบับ โดยใช้ พิมพ์ฉบับละ 40 หน้ า (สีส่ ี 20 หน้ า) ซึง่ ในแต่ละวัน ใช้ กระดาษทังหมด ้ 230 ม้ วน คิดเป็ นนํ ้าหนัก 225 ตัน และใช้ หมึกสีดํา 1,200 กิโลกรัม , สีแดง 445 กิโลกรัม , สีฟ้า 430 กิโลกรัม , สีเหลือง 630 กิโลกรัม โดยทางบริ ษัทฯ มักจะนําผู้เข้ าเยี่ยมชมกิจการ เข้ าชมการผลิตหนังสือพิมพ์ จากเครื่ องพิมพ์ดงั กล่าว 6. นายทุน / บรรณาธิการ (Owner/ Editor) การทํางานของผู้ทําหน้ าที่ออกแบบหน้ า อาจเผชิญกับปั ญหาหรื ออุปสรรคที่เกิดจากตัวบุคคล ซึง่ เป็ นนายทุนหรื อ บรรณาธิการฝ่ ายใดฝ่ ายหนึง่ ที่ไม่พอใจต่องานออกแบบหน้ าบางอย่าง เช่น วางภาพในตําแหน่งที่เด่นเกินไป ใช้ ภาพใหญ่เกินไป ขนาดตัวอักษรใหญ่เกินไป เป็ นต้ น จึงอาจมีคําสัง่ ให้ เปลีย่ นแปลงงานที่ออกแบบแล้ วเสียใหม่

การผลิตและออกแบบหนังสือพิมพ | 9

ทฤษฎีการออกแบบหนาหนังสือพิมพ

การที่ผ้ อู อกแบบจะออกแบบหน้ าหนังสือพิมพ์ได้ บรรลุตามวัตถุประสงค์ดงั ที่กล่าวไว้ ก่อนหน้ านี ้ อาจกําหนดแนวคิดของ การจัดหน้ าได้ ดงั นี ้ 1. บรรณาธิการจะต้ องจัดข่ าวให้ อยู่ในลักษณะที่มีความสะดวกต่ อการอ่ าน เพื่อให้ ผ้ อู า่ นรู้สกึ ว่าสามารถอ่านและ ติดตามข่าวได้ อย่างต่อเนื่อง สมํ่าเสมอ เช่น ควรให้ ผ้ อู า่ นเข้ าใจและติดตามได้ วา่ ข่าวเริ่ มจากจุดใดต่อไปที่คอลัมน์ใดและ ไม่สิ ้นสุด ที่คอลัมน์ใดโดยง่าย ต้ องจัดให้ ขา่ วพิเศษอยูใ่ นตําแหน่งที่สะดุดตา หาดูได้ สะดวก ไม่ต้องเสียเวลาค้ นหามาก ฉะนัน้ การจัดวางข่าว ให้ ระเบียบจึงเป็ นมาตรการสําคัญข้ อแรกของการออกแบบ 2. การจัดวางรูปแบบของข่ าวต่ าง ๆ ควรให้ อยู่รูปแบบที่คงที่สมํ่าเสมอและสอดคล้ องกับหนังสือพิมพ์ อ่ นื ตาม สมควร เพื่อให้ ผ้ อู า่ นสะดวกในการติดตามข่าว โดยไม่ต้องเริ่ มต้ นหาตําแหน่งของเรื่ องราวต่าง ๆ ใหม่ เมื่อไปอ่านหนังสือพิมพ์แต่ ละฉบับ แต่อย่างไรก็ตาม การออกแบบในการจัดหน้ าและเสนอข่าวจะต้ องทําให้ ผ้ อู า่ นเกิดภาพพจน์ตอ่ หนังสือพิมพ์นนตามที ั้ ่ผ้ ทู ํา หนังสือพิมพ์นนต้ ั ้ องการ ภาพพจน์นี ้เป็ นความรู้สกึ ทัศนคติ และความคิดเห็นของผู้อา่ นต่อหนังสือพิมพ์นนั ้ ๆ เช่น เกิดความรู้ ความเข้ าใจว่าหนังสือพิมพ์นนั ้ ๆ เป็ นหนังสือพิมพ์ประเภทใด ๆ 3. จะต้ องออกแบบให้ ผ้ อู ่ านรู้สึกตื่นเต้ นยิ่งขึน้ ต่ อสิ่งที่หนังสือพิมพ์ นัน้ เสนอต่ อผู้อ่าน เพราะความจริ งแล้ ว หนังสือพิมพ์จะต้ องแข่งขันกับสือ่ อื่น ๆ ที่นา่ สนใจกว่า เช่น วารสาร วิทยุ โทรทัศน์ วิทยุกระจายเสียง สือ่ อิเล็กทรอนิกส์ตา่ ง ๆ จะมี ความเร้ าใจมากกว่าโดยธรรมชาติเพราะมีเสียงพูดเสียงดนตรี หรื อภาพประกอบด้ วย สิง่ พิมพ์ประเภทวารสาร นิตยสาร ก็สามารถ ทําให้ เห็นจริ งเห็นจึงได้ มากกว่าโดยการใช้ ภาพสี ฉะนันเพื ้ ่อให้ สามารถแข่งขันกับสือ่ ต่างๆ ได้ หนังสือพิมพ์จึงจําเป็ นที่จะต้ องคิดค้ น การจัดหน้ า และการเสนอข่าวให้ นา่ สนใจ และน่าทึง่ มากยิ่งขึ ้น เช่น การพาดหัวข่าว การใช้ ภาพที่ทนั สมัยต่อเหตุการณ์ และความ สดของข่าว การออกแบบหนังสือพิมพ์เป็ นการนําเอาถ้ อยคํา ภาพ สี และเส้ น และสิง่ ประกอบอื่นๆ มารวมกันให้ เป็ นงานศิลปะชิ ้น หนึง่ ที่มีวตั ถุประสงค์ร่วมกัน คือ การเสนอข่าวสาร โฆษณาและข้ อมูลต่างๆ ต่อผู้อา่ นให้ มีความสวยงาม น่าสนใจ และเกิด ประโยชน์ใช้ สอบมากที่สดุ โดยที่สอื่ สิง่ พิมพ์ก็เป็ นสิง่ พิมพ์ประเภทหนึง่ ฉะนันผู ้ ้ ออกแบบอาจใช้ หลักเกณฑ์ในการออกแบบ องค์ประกอบศิลป์มาใช้ ได้ นัน่ คือ การออกแบบต้ องคํานึงถึง ส่วนสัดความสมดุล ความแตกต่าง และความมีเอกภาพอยูเ่ สมอ ทฤษฎีการออกแบบหน้ า หลักการทางศิลปะที่ใช้ ในการออกแบบหน้ าหนังสือพิมพ์ ไม่วา่ จะเป็ นการออกแบบในแนวดังเดิ ้ ม (Traditional Design) หรื อการออกแบบในแนวสมัยใหม่ (Contemporary Design) ผู้ออกแบบมักต้ องใช้ หลักทฤษฎีที่สาํ คัญๆ ดังนี ้ 1. หลักในการกวาดสายตาของผู้อ่าน (Gaze) ปกติคนเราจะกวาดสายตาไปทัว่ หน้ าหนังสือพิมพ์ก่อนแล้ วจึงหยุดสายตาลงอ่านเนื ้อหาที่สนใจที่สดุ หรื อไม่ก็ตกอยูใ่ ต้ อิทธิพลในการจัดวางหน้ า ตามหลักวิชาการยังมีข้อถกเถียงที่ยงั หาข้ อยุติไม่ได้ วา่ พื ้นที่ด้านบนขวา (The top right hand) หรื อพื ้นที่ ด้ านบนซ้ าย (The top left hand) เป็ นที่ดงึ ดูดสายตาผู้อา่ นได้ มากที่สดุ Vic Giles และ F.W.Hodgson ชาวอังกฤษผู้แต่งหนังสือชื่อ Creative Newspaper Design ระบุวา่ จากการวิจยั ผู้อา่ นพบว่า พื ้นที่ด้านบนขวาและหน้ าหนังสือพิมพ์ด้านขวา เป็ นพื ้นที่ที่ดงึ ดูด สายตาผู้อา่ นได้ มากที่สดุ ซึง่ ตรงกับแนวคิดของ Edmunt Arnold นักหนังสือพิมพ์ชาวอเมริ กนั ชื่อดัง ผู้มีความสามารถในการ ออกแบบหน้ า ที่เห็นว่าพื ้นที่ขวาบนเป็ น จุดสายตา POA (Principle Optical Area) แต่ก็มีข้อโต้ แย้ งจากนักหนังสือพิมพ์บางท่าน ว่า พื ้นที่ด้านซ้ ายบนน่าจะเป็ นจุดสายตา และสอดคล้ องกับการอ่านหนังสือของคนที่ใช้ ภาษาอังกฤษ หรื อแม้ แต่ภาษาไทยที่มีการ อ่านจากซ้ ายไปชวา ผู้มีความเชื่อแนวคิดใดก็มกั จะนําหัวข่าวหรื อภาพเด่นๆ วางไว้ ตําแหน่งนัน้ เช่น บางฉบับวางไว้ ด้านบน บาง ฉบับวางไว้ ด้านซ้ ายบน หรื อพาดหัวเต็มความกว้ างของหนังสือพิมพ์ทงฉบั ั้ บ

การผลิตและออกแบบหนังสือพิมพ |

การนําข่าวเด่นสุด (Lead News) วางไว้ดา้ นบนซ้ายหรื อด้านบนขวาเพือ่ ดึงดูดสายตา

การผลิตและออกแบบหนังสือพิมพ |

11 2. หลักแห่ งความสมดุล (Balance) ความสมดุลของหน้ าหนังสือพิมพ์หมายถึง ต้ องไม่ออกแบบให้ สว่ นใดส่วนหนึง่ ของหน้ าหนักจนเกินไป ในขณะที่อีกส่วนหนึง่ เบา เช่น ด้ านบนหนักมากมีแต่หวั ข่าวขนาดใหญ่ ภาพขนาดใหญ่ แต่ด้านล่างมีแต่หวั ข่าวเล็กๆ ไม่มีอะไรดึงดูดความสนใจ ความ สมดุลในการออกแบบต้ องกระจายนํ ้าหนักขององค์ประกอบต่างๆ เช่น หัวข่าว ขนาดคอลัมน์ ภาพ กราฟิ ก ให้ ถ่วงดุลกัน โดยเอากึ่ง กาลางหน้ าเป็ นจุดศูนย์กลางของสายตา (Optical Center) ความสมดุลในการออกแบบหน้ าหนังสือพิมพ์มี 2 ลักษณะ คือ สมดุลแท้ (Symmetrical Balance) จะวางองค์ประกอบบน หน้ าทางด้ านซ้ ายและด้ านขวาให้ เท่าๆ กัน ซึง่ ในปั จจุบนั ไม่เป็ นที่นิยมแล้ ว เพราะดูเป็ นทางการ ไม่นา่ สนใจ ส่วนอีกลักษณะคือ สมดุลเทียม (Asymmetrical Balance หรื อ Informal Balance) คือ ซ้ ายกับขวามีองค์ประกอบไม่เหมือนกัน แต่ผ้ อู อกแบบจะหา องค์ประกอบอื่นๆ มาถ่วงดุล เมื่อดูด้วยสายตาแล้ วมีนํ ้าหนักเท่าๆ กัน ซึง่ จะสร้ างความน่าสนใจมากขึ ้น

หนังสือพิมพ์ The New York Times แบบ Asymmetrical Balance

หนังสื อพิมพ์ แบบ

The New York Times Symmetrical Balance

3. หลักความแตกต่ างหรือความตรงกันข้ าม (Contrast) การนําองค์ประกอบที่มีความแตกต่างกันมาใช้ ในการออกแบบหน้ าหนังสือพิมพ์ช่วยสร้ างความน่าสนใจให้ ผ้ อู า่ นได้ อย่าง มาก เช่น การใช้ ตวั อักษรในหัวข่าวที่มีขนาดแตกต่างกัน รูปแบบของหัวข่าวไม่เหมือนกัน ใช้ ภาพหลายๆ ขนาด การวางคอลัมน์ใน แนวดิ่ง (Vertical) หรื อวางคอลัมน์ในแนวนอน (Horizontal) เป็ นต้ น

การผลิตและออกแบบหนังสือพิมพ |

12 ความแตกต่างนี ้ จําแนกออกเป็ น 4 อย่างคือ 3.1 ความแตกต่างของรูปร่าง (Shape) ได้ แก่ รูปร่างของเรื่ องแต่ละเรื่ องหรื อข่าวแต่ละข่าว โดยนํา ตัวอักษรมาวางในรูปร่างที่แตกต่างกัน เช่น รูปสีเ่ หลีย่ ม รูปตัวแอล (L) รูปตัวยู (U) หรื อรูปตัวที (T) เป็ นต้ น 3.2 ความแตกต่างของขนาด (Size) ได้ แก่ขนาดตัวอักษรที่ใช้ แตกต่างกัน และความแตกต่างของขนาด ภาพ เช่น ภาพขนาดใหญ่ (Dominant Picture) หรื อภาพบุคคล (Mug shot) เป็ นต้ น 3.3 ความแตกต่างของนํ ้าหนัก (Weight) ได้ แก่นํ ้าหนักของหัวข่าวที่เป็ นตัวขาวในพื ้นดํา (Reverse) ย่อมมี นํ ้าหนักมากว่าหัวข่าวที่เป็ นตัวอักษรธรรมดา และหัวข่าวที่อยูใ่ นสกรี นต่างๆ (นํ ้าหนักมากน้ อยขึ ้นอยูก่ บั เปอร์ เซ็นต์ของ สกรี นด้ วย) 3.4 ความแตกต่างของทิศทาง (Direction) ได้ แก่ การว่างตัวอักษร ภาพ กราฟิ กต่างๆ ในทิศทางที่เป็ น แนวดิ่งหรื อแนวนอน

การวางตัวอักษรเป็ นรู ปตัว L และ Dominant Picture และภาพประกอบในแนวดิ่ ง และ

การวางตัวอักษรเป็ นรู ปตัว U Mug shot ในแนวนอน

4. หลักแห่ งความเป็ นสัดส่ วน (Proportion) หมายถึงสัดส่วนขององค์ประกอบต่างๆ บนหน้ าให้ เหมาะสม ดูแล้ วสบายตาน่าอ่าน เช่นสัดส่วนของภาพที่ดสู บายตาคือ รูปสีเ่ หลีย่ มผืนผ้ า เพราะด้ านกว้ างยาวไม่เท่ากัน ส่วนใหญ่สดั ส่วนของภาพ, ข่าว. บทความ, กล่อง, กราฟิ ก น่าจะอยูใ่ นอัตราส่วน 3:5 ถือเป็ นสัดส่วนที่ดแู ล้ วสบายตาและทําให้ งานออกแบบดูดี

การผลิตและออกแบบหนังสือพิมพ |

13 5. หลักแห่ งความเป็ นเอกภาพ (Unity) ต้ องมีความเป็ นอันหนึง่ อันเดียวกันของหน้ า เช่น หน้ าหนึง่ ภาพประกอบข่าวควรวางอยูใ่ กล้ กนั ไม่ใช่ภาพอยูท่ างข่าวอยูท่ าง การแบ่งเนื ้อหาของแต่ละหน้ าต้ องเป็ นเรื่ องที่สอดคล้ องกัน เช่น หน้ ากีฬาก็ไม่ควรนําข่าวบันเทิงมาแทรก เป็ นต้ น 6. หลักแห่ งความกลมกลืน (Harmony) องค์ประกอบต่างๆ ของหน้ าต้ องกลมกลืนไปด้ วยกัน เช่น ขนาดคอลัมน์ของหัวข่าวมีความกลมกลืนกับอักษรพิมพ์ที่เลือกใช้ ในข่าว และเนื ้อข่าว ขนาดภาพประกอบก็ต้องมีความกลมกลืนกับคุณค่าของข่าว ตลอดจนเส้ นล้ อมกรอบ หรื อกราฟิ กต่างๆ

หลักการของการจัดหน้ าหนังสือพิมพ์ การจัดหน้ า หมายถึง การออกแบบหน้ าแต่ละหน้ าของหนังสือพิมพ์ โดยการกําหนดตําแหน่งของส่วนต่างๆ ในหน้ า เช่น พาดหัวข่าว เนื ้อข่าว ส่วนโฆษณา ซึง่ ในการจัดหน้ านี ้จะต้ องประกอบไปด้ วยขันตอนต่ ้ างๆ ที่สาํ คัญ คือ 1. การจัดทําโครงร่ างของหน้ า ( dummy) เพื่อให้ ร้ ูวา่ องค์ประกอบใดควรอยูใ่ นตําแหน่งใด ซึง่ โครงร่างนี ้จะต้ องทําให้ เรี ยบร้ อยชัดเจน แน่นอน และรัดกุมมากที่สดุ เท่าที่จะทําได้ เพราะถ้ าจัดทําไม่ดีแล้ วจะเป็ นปั ญหาในการเรี ยงพิมพ์และจัด องค์ประกอบต่างๆ ลงบนหน้ าอย่างมาก 2. การกําหนดตําแหน่ ง ( positioning) การกําหนดตําแหน่งของข่าว ภาพ และองค์ประกอบต่าง ๆ เป็ นสิง่ สําคัญ โดย ปกติดเรื่ องราวหรื อข่าวที่สาํ คัญมักจะจัดไว้ ณ จุดศูนย์กลางของความสนใจ เพราะผู้อา่ นจะมองในส่วนนี ้ก่อนส่วนอื่น โดยทัว่ ไป แล้ วส่วนบนด้ านซ้ ายและส่วนบนด้ านขวาของหน้ าเป็ นจุดศูนย์กลบางของ ความสนใจ ส่วนล่างของหน้ าทังสองข้ ้ างก็เป็ นจุดสนใจ เช่นกัน แต่ไม่มากเท่าส่วนบน หลักการที่สาํ คัญของการกําหนดตําแหน่ ง ก็คือ การชักนําให้ อ่านอ่ านเรื่องราวอย่ างเป็ นระบบโดยไม่ ร้ ูตัว โดย การกําหนดให้ เรี ยงภาพ หรื อข่าวอยูใ่ นตําแหน่งที่เป็ นจุดสนใจและน่าติดตาม ผู้อา่ นบางคนอาจไม่สนใจตําแหน่งของข่าว แต่จะ เลือกหาอ่านเรื่ องราวที่ตนสนใจเป็ นหลัก แต่ถ้าเรื่ องราวหรื อข่าวถูกจัดให้ อยูใ่ นตําแหน่งที่อา่ นง่าย เห็นง่าย ไม่สบั สน ก็จะช่วยทําให้ น่าอ่านยิ่งขึ ้น

การผลิตและออกแบบหนังสือพิมพ |

รูปแบบในการออกแบบหน้ าหนังสือพิมพ์ นอกเหนือจากหลักการข้ างต้ นแล้ ว รูปแบบ (Style) ที่ใช้ ในการออกแบบหนังสือพิมพ์มีอยู่ 2 แบบ คือ การออกแบบหน้ า ในแนวสมัยใหม่ (Contemporary Design) และการออกแบบในแนวดังเดิ ้ ม (Traditional Design) แบบที่นิยมในปั จจุบนั มากที่สดุ คือ การออกแบบหน้ าในแนวสมัยใหม่

Contemporary Design

Traditional Design

การผลิตและออกแบบหนังสือพิมพ |

15 การออกแบบในแนวดัง้ เดิม (Traditional Design) เป็ นการออกแบบหน้ าหนังสือพิมพ์สมัยก่อน มีลกั ษณะดังนี ้

1. นิยมนําหัวหนังสือพิมพ์วางไว้ บนสุดของหน้ า ส่วนใหญ่วางไว้ อยูก่ ึ่งกลางหน้ า 2. นําเนื ้อเรื่ องหรื อข่าวเด่นๆ วางไว้ ด้านบนของหนังสือพิมพ์ 3. หัวข่าวของข่าวนํา (Lead News) วางอยูด่ ้ านบนของหน้ าและใช้ ตวั อักษรขนาดใหญ่ หัวข่าวมีชนาดกว้ างหลายๆ คอลัมน์ 4. บริ เวณที่แสดงวันเดือนปี ที่ตีพิมพ์ (Date Line) นิยมตีเส้ นบนและล่าง ปที่ 24 ฉบับที่ 1 วันที่ 18 มกราคม 2556 5. การวางตัวอักษรของเรื่ องวิ่งเป็ นแนวดิ่งขนาดหนึง่ คอลัมน์ เมื่อจบแนวคอลัมน์ (leg) จะวิ่งขึ ้นไปต่ออีก leg หนี่ง โดยที่แต่ ละ leg มีขนาดไม่เท่ากัน 6. ภาพที่ใช้ สว่ นมากเป็ นภาพขนาดเล็ก และมักวางไว้ ด้านบนของหน้ า 7. นิยมหัวข่าวที่มีหลายบรรทัด 8. มีจํานวนข่าวหรื อเรื่ องว่างอยูแ่ น่นมากในหน้ าหนึง่ บางฉบับมีมากว่า 10 ข่าว 9. นิยมใช้ เส้ นกันคอลั ้ มน์ (Column rule), เส้ นคัน่ ระหว่างข่าวหรื อเรื่ อง (Cut off-rule), เครื่ องหมายจบข่าว 10. บริ เวณส่วนล่างของหน้ าราบเรี ยบ ไม่มีจดุ เด่น 11. หน้ าหนังสือพิมพ์มีลกั ษณะค่อนข้ างทึบและแน่นไปด้ วยเรื่ องและองค์ประกอบอื่นๆ

การผลิตและออกแบบหนังสือพิมพ |

16 การออกแบบหน้ าในแนวสมัยใหม่ (Contemporary Design)

ในปี ค.ศ. 1970 บรรณาธิการหนังสือพิมพ์ชาวอเมริ กนั ได้ ปฏิวตั ิการออกแบบหน้ าหนังสือพิมพ์ให้ ดเู ชิญชวนและสร้ าง ความพึงพอใจให้ กบั ผู้อา่ น โดยลดจํานวนคอลัมน์จากที่เคยแบ่งหน้ าออกเป็ น 8 คอลัมน์ ลดลงมาเหลือ 6 คอลัมน์ ซึง่ มีผลทําให้ แต่ ละคอลัมน์ มีขนาดกว้ างขึ ้น การออกแบบจะใช้ แนวคิดใหม่ๆ ที่แตกต่างไปจากการออกแบบหน้ าแบบดังเดิ ้ ม ซึง่ เป็ นช่วงเวลา เดียวกันกับที่มีการเปลีย่ นแปลงด้ านเทคโนโลยีการพิมพ์ครัง้ ใหญ่ จากการเรี ยงพิมพ์และออกแบบหน้ าด้ วยมือมาเป็ นเรี ยงด้ วย คอมพิวเตอร์ และจัดหน้ าบนจอคอมพิวเตอร์ ระบบการพิมพ์เปลีย่ นจากระบบ Letter Press มาเป็ นระบบ Offset จึงถือเป็ นช่วงเวลาที่เหมาะสมที่สดุ ในการ ปรับเปลีย่ นรูปแบบการออกแบบหน้ าหนังสือพิมพ์ครัง้ ใหญ่ การออกแบบประเภทนี ้ปั จจุบนั ใช้ กนั แพร่หลาย มีลกั ษณะดังนี ้ 1. เปลีย่ นตําแหน่งวางของหัวหนังสือพิมพ์จากกึ่งกลางด้ านบนสุดของหน้ ามาวางไว้ ทางด้ านซ้ ายหรื อด้ านขวา และไม่ จําเป็ นต้ องวางชิดของด้ านบนของหน้ า 2. ข่าวหรื อเรื่ องเด่นๆ อาจกระจายไปวางไว้ บริ เวณอื่นๆ ของหน้ า ไม่จําเป็ นต้ องวางอยูด่ ้ านบนเสมอไป (แต่สว่ นใหญ่มกั วาง ด้ านบน) 3. หัวข่าวของข่าวนํา (Lead news) วางอยูท่ ี่ใดของหน้ าก็ได้ ไม่จําเป็ นต้ องไว้ ด้านบนสุด 4. บริ เวณที่แสดงวันเดือนปี ที่ตีพิมพ์ (Date line) นิยมใช้ เส้ นเดียววางพาดจากซ้ ายไปขวา

การผลิตและออกแบบหนังสือพิมพ |

17 5. การวางตัวอักษรของข่าวหรื อเรื่ องแต่ละเรื่ องมีลกั ษณะเป็ นทรงสีเ่ หลีย่ มผืนผ้ า แนวคอลัมน์ (leg) แต่ละแนว มีความสูง เท่าๆ กัน และสามารถนําภาพแทรกระหว่าง leg ได้ ส่วนที่เป็ น text จะสันลง ้ 6. การพาดหัวข่าวไม่นิยมพาดหัวหลายบรรทัด โดยปกติประมาณ 1-2 บรรทัด 7. จํานวนเรื่ องหรื อข่าว มีน้อยลงประมาณ 5-6 ข่าว โดยจะเพิ่มความยาวของเรื่ องให้ มีมากขึ ้น มิใช่มีเฉพาะความนํา (lead) สันๆ ้ แต่มกั มีเนื ้อข่าวประกอบอยูด่ ้ วยก่อนที่จะไปอ่านหน้ าอื่น 8. ภาพเป็ นข่าวที่ใช้ เป็ นองค์ประกอบในการออกแบบหน้ า ส่วนใหญ่เป็ นภาพขนาดใหญ่ กว้ างหลายๆ คอลัมน์ เพื่อสะดุด สายตาผู้อา่ น 9. ไม่นิยมใช้ เส้ นกันคอลั ้ มน์ (Column rule) แต่จะเว้ นพื ้นที่ขาว (White space) ระหว่างคอลัมน์แทน ส่วนเส้ นคัน่ ระหว่าง เรื่ อง (Cutoff-rule) มีการนํามาใช้ บ้างเป็ นบางโอกาส 10. ส่วนล่างของหน้ ามีความน่าสนใจไม่น้อยไปกว่าส่วนบน 11. หน้ าหนังสือพิมพ์มีลกั ษณะสะอาดตา ไม่ทบึ อ่านง่าย เป็ นการออกแบบที่สอนงต่อหน้ าที่ในการสือ่ สารกับผู้อา่ นได้ เป็ น อย่างดี สําหรับการออกแบบหน้ าในแบบ Contemporary นัน้ นักวิชาการด้ านวารสารศาสตร์ ของอเมริ กา 3 ท่านได้ แก่ Floydk. Baskette, Jack Z. Sissors และ Brian S.Brooks ผู้แต่งหนังสือเรื่ อง The Art of Editing กล่าวว่าการออกแบบหน้ า Contemporary รวมแนวคิด 3 อย่างเข้ าไว้ ด้วยกัน ได้ แก่ แนวคิดแบบโมดูลาร์ (The Modular Concept), แนวคิดแบบกริ ด (The Grid Concept) และแนวคิดแบบโทเทิล (The Total Concept) ทังสามแนวนี ้ ้จะผสมผสานกลมกลืนเป็ น Contemporary แต่ละ แนวคิดมีลกั ษณะดังนี ้ แนวคิดแบบโมดูลาร์ (The Modular Concept) การออกแบบจะนํา Module ซึง่ คือเรื่ องแต่ละเรื่ องหรื อหลายเรื่ องมาจัดกลุม่ เข้ าร่วมกันให้ อยูใ่ นรูปทรงสีเ่ หลีย่ มผืนผ้ า อาจ วางอยูแ่ นวดิ่งหรื อแนวนอนก็ได้ โดยแต่ละ Module จะมีขนาดกี่คอลัมน์ก็ได้ แต่ต้องวางให้ ทกุ แนวคอลัมน์ (leg) แตะพื ้นล่างสุด ของสีเ่ หลีย่ มในระนาบเดียวกัน ทังนี ้ ้อาจล้ อมกรอบด้ วยกล่อง (Box) ในแต่ละ Module ก็ได้ ซึง่ แนวคิ ดนีม้ ี ลกั ษณะเด่นคือ ทําให้ เรื ่องแต่ละเรื ่องแยกออกจากันได้อย่างชัดเจน ทําให้อ่านง่าย ไม่สบั สน

XOXOXOXOXO XOXOXOXOXO

XOXOXOXOXOXOXOXOXOXO

การผลิตและออกแบบหนังสือพิมพ |

18 แนวคิดแบบกริด (The Grid Concept) แนวคิดนี ้พัฒนามาจากแนวคิดแบบ Modular อีกขันหนึ ้ ง่ โดย Grid เป็ นการแบ่งหน้ าด้ วยเส้ นตรงออกเป็ นส่วนๆ หรื อเป็ น ชัน้ แต่ละส่วนประกอบไปด้ วย Module ที่มีความหลากหลายหรื อแตกต่างกัน บ้ างวางแนวนอน บ้ างวางแนวดิ่ง การจัดแบ่งหน้ าใน ระบบกริ ดนี ้เป็ นการจัดแบ่งหน้ าออกเป็ นส่วนๆ ให้ มีขนาดและรูปร่างที่ตา่ งกันออกไป การจัดแบ่งทําได้ โดยการลากเส้ นตัดกันเป็ น รูปสีเ่ หลีย่ มเป็ นช่องๆ ซึง่ ในการจัดหน้ าหนังสือนันเส้ ้ นกริ ดจะหมายถึง ช่องว่างที่อยูร่ ะหว่างคอลัมน์นนั่ เอง การลากเส้ นกริ ดเพื่อแบ่ง หน้ าหนังสือออกเป็ นส่วนๆ นันจะต้ ้ องคิดวางแผนล่วงหน้ า เพื่อให้ การจัดวางคอลัมน์ตา่ งๆ เป็ นไปอย่างชัดเจน (อาศัยหลักการ คล้ ายกับการจัดหน้ าหนังสือ/นิตยสาร) โดยปกติเนื ้อข่าวต่างๆ ก็จะถูกจัดให้ เป็ นรูปเหลีย่ มประกอบด้ วยคอลัมน์ยอ่ ยๆ อาจเป็ นการจัดให้ เป็ นรูปสีเ่ หลีย่ มใน แนวตังหรื ้ อแนวนอนก็ได้ แต่การแบ่งพื ้นที่ตา่ งๆ มักจะไม่เท่ากัน เช่น จะไม่มีการแบ่งให้ มี 4 คอลัมน์ ทางซ้ าย และ 4 คอลัมน์ ทางขวาเลย แต่โดยทัว่ ไปแล้ วมักจะจัดให้ มีการแบ่งจํานวนคอลัมน์ของแต่ละข่าวกันดังนี ้ คือ 2 และ 4 คอลัมน์หรื อ 1 และ 5 คอลัมน์ เป็ นต้ น

แนวคิดแบบโทเทิล (The Total Concept) แนวคิดนี ้มุง่ ให้ ภาพรวมของหน้ าหนังสือพิมพ์ทงหน้ ั ้ ามีความน่าสนใจทังหมด ้ ไม่เน้ นความสําคัญที่บริ เวณใดบริ เวณหนึง่ ของหน้ า แต่จะพยายามให้ การออกแบบที่ใช้ แนวคิดแบบ Modular และ Grid กระจายองค์ประกอบต่างๆ ไปทัว่ หน้ าให้ ภาพรวม ออกมาดูดี สามารถดึงดูดความสนใจได้ และในทํานองเดียวกันก็จะไม่แบ่งให้ สว่ นบนกับส่วนล่างเท่ากันด้ วยการจัดหน้ าแบบการ ออกแบบรวม ( total design) การจัดหน้ าแบบนี ้แตกต่างไปจากการจัดแบบระบบกริ ด โดยมุง่ ให้ การจัดหน้ ามีลกั ษณะที่นา่ ทึง่

การผลิตและออกแบบหนังสือพิมพ |

19 น่าสนใจยิ่งขึ ้น ด้ วยการคิดวางแผนการจัดหน้ าและข่าวไว้ ลว่ งหน้ าโดยการจัดวางรูปแบบพื ้นฐาน ทัว่ ไปของหน้ าก่อนแล้ วจึง พิจารณาบรรจุขา่ วลงในรูปแบบที่กําหนด ซึง่ รูปแบบของหน้ าที่จดั นันก็ ้ จดั ไว้ เป็ นพื ้นที่กว้ าง ๆ ที่มีสดั ส่วนพอเหมาะที่จะเรี ยกร้ อง ความสนใจได้ เช่น การจัดให้ มีพื ้นที่รูปเหลีย่ มขนาดต่าง ๆ อยูด่ ้ วยกันทังในแนวตั ้ งและแนวนอน ้ ที่มีการเฉลีย่ นํ ้าหนักของคอลัมน์ที่ พอเหมาะเมื่อมองภาพรวมทังหน้ ้ า แต่อย่างไรก็ตามการจัดการแบบนี ้ก็ยงั เน้ นความเรี ยบง่าย แต่นา่ สนใจการจัดที่มีที่วา่ งระหว่าง คอลัมน์บ้างจะช่วยให้ ดโู ปร่งตาและสวยงามมากขึ ้น ซึง่ โดยปกติช่องว่างระหว่างคอลัมน์ไม่ควรน้ อยกว่า 14 พอยท์ ซึง่ บางครัง้ อาจ ให้ กว้ างได้ ถึง 2 ไพก้ า แนวคิดในการออกแบบหนาหนึ่งและหนาใน

หน้ าหนึ่ง 1. ต้ องโดดเด่น ดึงดูดความสนใจ ชวนเชิญมากกว่าหน้ าอื่นๆ 2. สะท้ อนบุคลิกเฉพาะของหนังสือพิมพ์ฉบับนันๆ ้ 3. หน้ าหนึง่ ต้ องมีการจัดลําดับความสําคัญของเนื ้อหาข่าวให้ ชดั เจน 4. หน้ าหนึง่ ต้ องสามารถสือ่ สารกับผู้อา่ นได้ ยา่ งมีประสิทธิภาพ ทําให้ อา่ นง่ายและไม่สบั สน 5. หน้ าหนึง่ ไม่ควรมีรูปแบบที่ตายตัว แต่ควรมีการเปลีย่ นแปลงอย่างสร้ างสรรค์ ข้ อควรระวัง 1. ความสําคัญของข่าวและเนื ้อหากับตําแหน่งที่วางบนหน้ า 2. ไม่นําหัวข่าวที่มีขนาด สี และตัวอักษรชนิดเดียวกันมากวางอยูใ่ นแนวเดียวกัน 3. หัวข่าวกับเนื ้อข่าวควรวางติดกัน 4. ภาพประกอบข่าวใดควรนํามาวางใกล้ กนั เพื่อป้องกันความสับสน 5. การใส่กล่อง (box) ต้ องใช้ อย่างพอเหมาะ 6. เพิ่มพื ้นที่ขาว (white space) ระหว่างเรื่ อง ภาพ และองค์ประกอบอื่นๆ เพื่อไม่ให้ หนาทึบเกินไป 7. ข่าวและเนื ้อหาทุกเรื่ องบนหน้ าหนึง่ ควรอยูใ่ นรูปทรงสีเ่ หลีย่ มผืนผ้ า เพื่อความสะดวกในการจัดหน้ า และทําให้ หน้ าหนึง่ เป็ นระเบียบสวยงาม 8. ข่าวและคอลัมน์ที่จดั องค์ประกอบเป็ น Module หรื อทรงสีเ่ หลีย่ มผืนผ้ า ควรวางทังแนวดิ ้ ่งและแนวนอนเพื่อให้ เกิดความแตกต่าง 9. ทุก Module ควรมีสดั ส่วนที่ดี เพื่อองค์ประกอบที่กลมกลืนและเป็ นเอกภาพ 10. ไม่ควรใช้ พื ้นที่โฆษณาบนหน้ าหนึง่ มากเกินไปและระวังในการวางภาพข่าวใกล้ กบั โฆษณา หน้ าใน 1. ออกแบบในแนวสมัยใหม่ (Contemporary) 2. แบ่งขนาดคอลัมน์บนหน้ า โดยใช้ หลักการแบ่งหน้ าในแบบ Grid โดยใช้ เส้ น Grid แบ่งหน้ าออกเป็ นส่วนๆใน รูปทรงสีเ่ หลีย่ มผืนผ้ าหรื อที่เรี ยกว่า Modular 3. วางแบบทังแนวดิ ้ ่ง และแนวนอน เพื่อความหลากหลาย และใช้ สมดุลช่วยในการออกแบบ 4. ตําแหน่งของ Masthead และเลขหน้ าควรกําหนดตําแหน่งที่ตายตัว 5. ใช้ อกั ษรนําสายตา และใช้ กล่อง (box) ช่วยได้ บ้าง

การผลิตและออกแบบหนังสือพิมพ |

22 การแบ่ งประเภทหน้ าหนังสือพิมพ์ งานของฝ่ ายศิลป์ที่ต้องออกแบบและจัดหน้ าหนังสือพิมพ์ทงฉบั ั ้ บ จะมีมากหรื อน้ อยขึ ้นอยูก่ บั จํานวนหน้ าทังหมดในแต่ ้ ละ ฉบับว่ามีมากน้ อยเท่าไร บางฉบับมี 12 หน้ า บางฉบับมี 24 หน้ า หรื อมากกว่านี ้ ในการปฏิบตั ิงาน บรรณาธิการฝ่ ายศิลป์และ ทีมงานต้ องทราบจากกองบรรณาธิการก่อนว่าแต่ละหน้ าจะมีการแบ่งประเภทหน้ าอย่างไร ซึง่ ขึ ้นอยูก่ บั เนื ้อหาและจํานวนหน้ าที่ ควรมี หนังสือพิมพ์ระดับชาติที่มีเนื ้อหาทัว่ ๆ ไป ส่วนใหญ่มีจํานวนหน้ าน้ อยกว่าหนังสือพิมพ์ระดับชาติที่เสนอเน้ นข่าวเศรษฐกิจ เพราะเนื ้อหาด้ านเศรษฐกิจสามารถแยกออกไปได้ หลายแขนง สําหรับฉบับที่มียอดจําหน่ายสูง โฆษณาจะเข้ ามามาก จํานวนหน้ า จะมากขึ ้นทังที ้ ่กําหนดหน้ าไว้ อยูเ่ ดิมจําแนกตามเนื ้อหา หรื ออาจเพิ่มหน้ าโฆษณาขึ ้นเป็ นพิเศษ เป็ นโฆษณาแบบเต็มหน้ า หรื อแยก ออกเป็ นโฆษณาย่อย (Classified Ad) ส่วนหนึง่ สําหรับการแบ่งหน้ าโดยทัว่ ๆ ไปมี 2 แบบ ได้ แก่ แบ่งเป็ นหน้ าประจํา (Departmentalizing) และแบ่งเป็ นส่วนๆ (sectionalizing) 1. แบ่ งเป็ นหน้ าประจํา (Departmentalizing) หนังสือพิมพ์ที่มีจํานวนหน้ าไม่มาก ระหว่าง 12-20 หน้ า ได้ แก่หนังสือพิมพ์ที่นําเสนอเนื ้อหาทัว่ ไป ไม่ใช่ หนังสือพิมพ์เฉพาะด้ าน การแบ่งประเภทหน้ าส่วนใหญ่จะคล้ ายกัน โดยแบ่งเป็ นหน้ าประจําแยกตามประเภทของ เนื ้อหา เช่น หน้ าหนึง่ เสนอข่าวทัว่ ๆ ไป หน้ าในจะแยกเป็ นหน้ าต่างประเทศ หน้ าบทบรรณาธิการหรื อบทนํา หน้ าข่าว สังคม หน้ าการศึกษา หน้ าภูมิภาค หน้ าการเมือง หน้ าเศรษฐกิจ หน้ าบันเทิง หน้ ากีฬา หน้ าสําหรับต่อข่าว หน้ าโฆษณา ด้ วยจํานวนหน้ าที่ไม่มาก ฝ่ ายผลิตจะนําหน้ าของหนังสือพิมพ์ทงหมดพั ั้ บเข้ าเล่มออกมาเป็ นเล่มเดียวหรื อส่วนเดียว 2. แบ่ งเป็ นส่ วนๆ (sectionalizing) หนังสือพิมพ์จํานวนหน้ ามากๆ ตังแต่ ้ 24 หน้ าขึ ้นไป จะแบ่งประเภทเนื ้อหาเป็ นส่วนๆ เรี ยกทับศัพท์วา่ “เซ็คชัน่ ” (Section) แต่ละเซ็คชัน่ แยกตามประเภทเนื ้อหา ซึง่ เนื ้อหานันมี ้ รายละเอียดมาก ไม่สามารถนําเสนอเพียงหน้ าเดียวหรื อสองหน้ า ได้ เช่น หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ หรื อหนังสือพิมพ์ทวั่ ไปในปั จจุบนั พื ้นที่สว่ นที่เหลือจากโฆษณา อาจมีบทความ กราฟิ กประกอบ บางฉบับอาจกําหนดไว้ ตายตัว บางฉบับอาจปรับเปลีย่ น โยกย้ ายองค์ประกอบต่างๆ ให้ ไปอยูใ่ นตําแหน่งใดตําแหน่งหนึง่ ของหน้ า เพื่อมิให้ ผ้ อู า่ นจําเจ ส่วนเลขหน้ าและประเภทของหน้ า มักจะกําหนดไว้ คอ่ นข้ างตายตัว เช่น หน้ า 4 ของหนังสือพิมพ์ไทยรัฐเป็ นหน้ าข่าวสังคม หน้ า 2 ของหนังสือพิมพ์มติชนเป็ นหน้ า บทบรรณาธิการ เป็ นต้ น ประโยชน์ ของการแบ่ งหน้ า 1. ให้ ความสะดวกแก่ผ้ อู า่ น 2. สร้ างความเป็ นเอกภาพ 3. ช่วยในการออกแบบและจัดหน้ า 4. ช่วยในการผลิต

การผลิตและออกแบบหนังสือพิมพ |

23 ตัวอย่ างการแบ่ งประเภทหน้ าของหนังสือพิมพ์ 1. หนังสือพิมพ์ มติชน เป็ นแนวทัว่ ไป มีจํานวนหน้ า 24 หน้ า ประกอบด้ วย 2 ส่วน ดังนี ้

ส่ วนที่ 1 − หน้ า 1 ข่าว − หน้ า 2 บทบรรณาธิการ คอลัมน์ − หน้ า 3 คอลัมน์ − หน้ า 4 สังคม − หน้ า 5 จดหมายถึงบรรณาธิการ, โฆษณา − หน้ า 6 คอลัมน์, การ์ ตนู ส่ วนที่ 2 − หน้ า 7 สิง่ แวดล้ อม, สาธารณสุข − หน้ า 8 มติชน เศรษฐกิจ − หน้ า 9 เศรษฐกิจ − หน้ า 10 การศึกษา − หน้ า 11 ภูมิภาค − หน้ า 12 ภูมิภาค (ในวันพฤหัสบดี, ศุกร์ เป็ นหน้ ามติชนสุขสรรค์)

− − − − − −

หน้ า 9 ต่อข่าว, ข่าวย่อย หน้ า 10 ต่อข่าว, ข่าวย่อย หน้ า 21 กระบวนการยุติธรรม หน้ า 22 กีฬา หน้ า 23 กีฬา หน้ า 24 ต่อข่าว, ข่าวย่อย

− − − − − −

หน้ า 13 สตรี หน้ า 14 บันเทิง หน้ า 15 ชุมชนเมือง หน้ า 16 เส้ นทางชาวบ้ าน หน้ า 17 โฆษณาย่อย หน้ า 18 ต่างประเทศ, ต่อข่าว

การผลิตและออกแบบหนังสือพิมพ |

24 2. หนังสือพิมพ์ ไทยโพสต์ แบ่งออกเป็ น 2 ส่วน ส่วนที่ 1 เป็ นส่วนหลัก มีการแบ่งประเภทเป็ นหน้ าประจํา เสนอเนื ้อหา ทัว่ ไป มีขนาดเท่ากับหนังสือพิมพ์มาตรฐาน (Broadsheet) จํานวน 18 หน้ า อีกส่วนใช้ ขนาดแทบลอยด์ (Tabloid) จํานวน 24 หน้ า โดยส่วนที่ 2 นี ้ นําเสนอข่าวอาชญากรรม ข่าวสังคม บันเทิง ข่าวภูมิภาค ฯลฯ ใช้ ชื่อประจําเซ็คชัน่ ว่า เอ็กซ์-ไซท์ ไทยโพสท์ แต่ละส่วนมีเนื ้อหาดังนี ้

ส่ วนที่ 1 − หน้ า 1 ข่าวทัว่ ไป − หน้ า 2 บทบรรณาธิการ ในประเทศ − หน้ า 3 การเมือง − หน้ า 4 สังคม บุคคล − หน้ า 5 บทความ การ์ ตนู − หน้ า 6 ต่างประเทศ − หน้ า 7 ไทยโพสต์เศรษฐกิจ − หน้ า 8 การเงิน

− − − − − − − −

หน้ า 9 คมนาคม สือ่ สาร หน้ า 10 เศรษฐกิจทัว่ ไป หน้ า 11 รายงานตลาดหลักทรัพย์ หน้ า 12 ผู้บริ โภค หน้ า 13 การศึกษา วิทยาการ หน้ า 14 กีฬา หน้ า 15 กีฬา หน้ า 16 ต่อข่าว

การผลิตและออกแบบหนังสือพิมพ |

ส่ วนที่ 2 − หน้ า 1 ข่าว − หน้ า 2 ต่อข่าว − หน้ า 3 ข่าว คอลัมน์ − หน้ า 4 ข่าว − หน้ า 5 ภูมิภาค − หน้ า 6 สุขภาพใจ − หน้ า 7 สตรี

− − − − − − −

หน้ า 8 โฆษณา ปกิณกะบริ การ หน้ า 9 ต่างประเทศ หน้ า 10, 11, 12 บันเทิงเทศ บันเทิงไทย หน้ า 13 บันเทิงเทศ หน้ า 14-20 โฆษณา หน้ า 21-23 แรงงาน หน้ า 24 ข่าว (จัดแบบหนึง่ คู)่

การจําแนกหนังสือพิมพ์สามารถทําได้ หลายแบบ โดยอาจแยกตามประเภทเนื ้อหา ความหนักเบาของเนื ้อหา การนําหนังสือพิมพ์ออกเผยแพร่ หรื อตามขนาดรูปเล่มดังที่เคยกล่าวไปก่อนหน้ านี ้ แต่ไม่วา่ จะแบ่งในแบบใดก็ตาม ในการ ออกแบบหนังสือพิมพ์หนึง่ ฉบับจะมีสว่ นประกอบที่อยูภ่ ายในเล่มในลักษณะเดียวกัน ดังนี ้

การผลิตและออกแบบ หนังสือพิมพ |

26 ส่ วนประกอบของหนังสือพิมพ์สาํ หรับการออกแบบ

หนังสือพิมพ์มีส่วนประกอบที่ต้องการการออกแบบ ประกอบไปด้ วย หน้ าแรก (หรือ หน้ าหนึ่ง ) หน้ าใน และหน้ าโฆษณา ดังรายละเอียด ต่อไปนี ้

1. การออกแบบหน้าแรก หรือ หน้ าหนึ่ง หน้ าแรกเป็นหน้าที่นําเสนอให้ผู้อ่าน ทราบว่ามีสิ่งใดที่หนังสือพิมพ์จะมี ให้แก่ผู้อ่านมากที่สุดก็ว่าได้ ส่วนประกอบที่มี ปรากฏในหน้าแรก มีดังนี้ 1.1 แถบชื่อ (name plate, flag title plate) หรือ “หัวหนังสือ ” คือ ชื่อของหนังสือพิมพ์ โดยมักมีส่วนตัวพิมพ์ที่แสดง วันที่ออก (dateline) เอาไว้ด้วย เป็ นสิง่ ที่หนังสือพิมพ์ทกุ ฉบับต้ องมีเพื่อให้ ผ้ อู า่ นทราบลักษณะเฉพาะของแต่ละฉบับ ซึง่ มีกําหนด ไว้ ในตามพระราชบัญญัติการพิมพ์หนังสือพิมพ์ไทย ปกติหวั หนังสือพิมพ์จะว่างอยูห่ น้ าหนึง่ อาจเป็ นด้ านบนของหน้ า (ซ้ าย- กลางขวา) เป็ นเอกลักษณ์ของหนังสือพิมพ์แต่ละฉบับ โดยมีสสี นั รูปแบบอักษร โลโก้ ที่สวยงาม นอกจากชื่อหัวหนังสือพิมพ์จะวางไว้ ที่ หน้ าแรกของหนังสือพิมพ์แล้ ว ยังนํามาใช้ สาํ หรับคอลัมน์บทบรรณาธิการ มีลกั ษณะย่อส่วนให้ เล็กลงมาพอดีกบั คอลัมน์ มีคําศัพท์ เรี ยกเฉพาะว่า Masthead นอกจากนี ้ชื่อหัวหนังสือพิมพ์ขนาดจิ๋วยังถูกนําไปวางไว้ ด้านบนสุดของหน้ าในทุกหน้ าอีกด้ วย

1.2 หัวข่าว (headline) หรือ “พาดหัว ” ได้ แก่ตวั อักษรที่มีขนาดใหญ่กว่าตัวอักษรที่ใช้ ในความนํา (Lead) และเนื ้อ เรื่ อง (Text) เปรี ยบเป็ นตัวดึงดูดความสนใจอย่างมากเพราะเป็ นการสรุปสาระสําคัญของข่าวเพื่อบอกให้ ทราบว่าข่าวนันเป็ ้ นข่าว เกี่ยวกับอะไร เป็นข้อความสําคัญที่นอกจากจะบ่งชี้ถึงข่าวเรื่องนั้นๆ แล้ว ยังทําหน้าที่ เรียกร้อง ความสนใจจากผู้พบเห็น ส่วนประกอบนี้มีอยู่ทั้งในหน้าแรกและหน้าอื่นๆ ของหนังสือพิมพ์ โดยจะเป็นตัวพิ มพ์ ขนาดใหญ่กว่า ตัวพิมพ์อื่นๆ นอกจากนี ้ยัง เป็ นการลําดับความสําคัญของข่าวอีกด้ วยตามขนาดใหญ่เล็กในหน้ านันๆ ้ โดยเลือกใช้ เพียง 1-2 รูปแบบต่อ 1 ฉบับเท่านันเพื ้ ่อ ความเป็ นเอกภาพ มีอยู่ 2 ประเภทคือ 1.2.1) ชุดหัวข่าว (bank) คือ หัวข่าวที่เป็นตัวพิมพ์เรียงกัน โ ดยมีค วามยาว 1 บรรทัด ทําให้บางครั้งก็เรียกว่า บรรทัด (line) 1.2.2) ขั้นหัวข่าว (deck) คือ ชุดของหัวข่าวที่เป็นตัวพิมพ์เรียงกันโดยมีความยาวประมาณ 1 แถวขึ้นไป

การผลิตและออกแบบ หนังสือพิมพ |

1.3) หัวรอง (sub headline) คือ หัวข่าวเล็กเพื่อขยายความหัวข่าวเด่นและให้ข้อมูลเพิ่มเติมอีกเล็กน้อย เพื่อนําผู้อ่านสูเ่ นื้อข่าว 1.4) ตัวเนื้อเรื่อง (body matter หรือ text) เป็นส่วนที่นําเสนอเนื้อหาของข่าวซึ่งหากมีใบหน้าแรกก็มักจะมี เป็นการเริ่มนําเท่านั้น มักจะมีการนําเสนอเนื้อข่าวอันเป็นรายละเอียดต่อเอาไว้ในหน้าในอื่นๆ

1.5) ภาพประกอบข่าว เป็นส่วนที่นํามาเพื่อช่ วยเรียกร้องความสนใจร่วมกับหัวข่า ว ภาพประกอบในหน้าแรกนี้ มักจะเป็น ภาพ ที่เกี่ยวข้องกับหัวข่าวที่ใหญ่ที่สุด ภาพประกอบนี้อาจจะมีจํานวน 1 ภาพหรือมากกว่าก็ได้ โดยในการ น◌ําเอาภาพประกอบข่าวนั้นมาใช้ มักนิยมให้มีคําบรรยายภาพ (cutline, caption, legend, underline) เพื่อเสริมความเข้าใจด้วย

1.6) กล่ องแนะนําเรื่อง (Teasers, Promos หรือ Skyboxes) องค์ประกอบส่วนนี ้จะวางไว้ ด้านบนสุดของหน้ า อยู่ เหนือหัวหนังสือพิมพ์ หรื อตําแหน่งเด่นๆ ของหน้ า เป็ นแนวตังหรื ้ อแนวนอน ตามการออกแบบ มีขนาดค่อนหรื อเต็มความกว้ างของ หน้ า เป็ นการประชาสัมพันธ์เรื่ องที่นา่ สนใจในฉบับ ประมาณ 3-4 เรื่ อง โดยจะทําเป็ นกล่องเล็ก แต่ละกล่องมีชื่อเรื่ อง ภาพ และมี ข้ อความบอกเนื ้อหาว่าเกี่ยวกับเรื่ องอะไร และบอกเลขหน้ าของเรื่ องนันๆเพื ้ ่อความสะดวกในการเปิ ดอ่านด้ วย

การผลิตและออกแบบ หนังสือพิมพ |

กล่ องแนะนําเรื่ อง

การผลิตและออกแบบ หนังสือพิมพ |

29 ขั�นหัวข่าว (deck)

หัวหนังสือ(name plate)

พาดหัวข่ าว(headline)

หัวรอง (sub headline) ตัวเนื�อเรื่อง (text)

ภาพประกอบข่าว

ชุดหัวข่าว (bank)

การผลิตและออกแบบ หนังสือพิมพ |

2.การออกแบบหน้าใน ส่วนประกอบทีม่ ีปรากฏอยู่ในหน้าในนี้ มีดังนี้ 2.1) หัวข่าว หรือ พาดหัว เป็นข้อความในลักษณะเดียวกันกับหัวข่าว หรือ พาดหัวในหน้าแรก โดยหัวข่าวนี้ นอกจะมีอยู่ในหน้าแรกแล้วยังมีอยู่ในหน้าอื่นๆ ด้วย 2.2) หัวรอง เป็นส่วนประกอบที่เป็นตัวพิมพ์ขนาดใหญ่กว่าตัวพิมพ์อื่นๆ แต่เล็กกว่ าข่าว โดยมีหัวรองแทรกอยู่ นอกจากนี้หากเนื้อหาของข่าวมีหลายประเด็นอาจจะใช้ประโยชน์จากหัวรองนี้ได้เช่นกัน 2.3) หัวต่อ (jump head) เป็นส่วนประกอบที่เป็นตัวพิมพ์ขนาดใหญ่ ใช้ทําหน้าที่บ่งบอกให้ผู้อ่านทราบว่า เนื้อหาต่อไปนี้เป็นข่าวที่ต่อจากหัวข่าวใดในหน้าแรก หัวต่อจะเป็นคําหรือวลีที่ทําให้ผู้อ่านมองหาและติดตามข่าวได้ง่ายขึ้น 2.4) หัวคอลัมน์ประจํา (standing head) เป็นชื่อของคอลัมน์ซึ่งเป็นเนื้อหาข่าวประเภทที่มีอยู่ประจําในทุก ฉบับ เช่น คอลัมน์บทบรรณาธิการ คอลัมน์วิเคราะห ◌์ ข่าวต่างประเทศ เป็นต้น

2.5) ตัวเนื้อเรื่ อง เป็นข้อความที่นําเ สนอเนื้อหาข่าวอันเป็นรายละเอียด ซึ่งอาจจะเป็นเนื้อหาข่าวที่ต่อมาจากข่าว ในหน้าแรก หรือเป็นเนื้อหาข่าวของเรื่องในหน้าในหน้านั้นๆ

การผลิตและออกแบบ หนังสือพิมพ |

2.6) พิมพ์ลักษณ์ (imprint ) หรือพิมประกาศ (masthead) เป็นส่วนประกอ บที่ระบุชื่อ ที่อยู่ของผู้พิมพ์ ในบางครั้งอาจจะมีการระบุผู้ที่ทําหน้าที่ต่างๆ ในหนังสือพิมพ์นั้นๆ ด้วย 2.7) ภาพประกอบข่าว เป็นส่วนที่นํามาเพื่อช่วยเรียกร้องความสนใจร่วมกับ หัวข่าว นอกจากภาพประกอบข่าวแล้ว ยังมีคําบรรยายภาพเพื่อเสริมความเข้าใจก็ได้ ทังภาพถ่ ้ ายที่เป็ นเด่น (Dominant picture) หรื อภาพบุคคล (Mug shot) 2.8) องค์ประกอบอื่นๆ ทางเรขศิลป์ เช่น ข้ อมูลกราฟิ ก (Infographic) คําคม-คําพูด (Liftout Quote) ช่องว่างระหว่าง แนวคอลัมน์ (Gutter) พื ้นที่ขาว (White Space) เส้ นคัน่ เรื่ อง (Cutoff Line) เป็ นต้ น

3.การออกแบบหน้ าโฆษณา เนื้อหาที่โฆษณาในหนังสือพิม พ์มีขนาดที่หลากหลาย บางครั้งอาจจะมีขนาดเล็ก บางครั้งอาจจะมีขนาดใหญ่ ขนาดมาตรฐานของเนื้อที่โฆษณาที่พบเห็นกันทั่วไป มีดั้งนี้ 3.1) เต็มหน้า (full page) คือ ใช้พื้นที่ทั้ง หมดของหน้ากระดาษ ตัวอย่างเช่น หน ◌ังสือพิมพ์ มี 12 คอลัมน์ใน 1 หน้า และแต่ละคอลัมน์มีความกว้าง 7.5 ไพก้า หรือ 1.25 นิ้ว และคอลัมน์สูง 20 นิ้ว พื้นที่โฆษณา คือ 15 นิ้ว (12 คอมลัมน์ x 1.25 นิ้ว) x 20นิ้ว

การผลิตและออกแบบ หนังสือพิมพ |

3.2) ครึ่งหน้า (half page) คือ ใช้พื้นที่ประมาณครึ่งหน้าของกระดาษ ตัวอย่างเช่น หนังสือพิมพ์ที่มี 12 คอลัมน์ใน 1 หน้า และแต่ละคอลัมน์มีความกว้าง 7.5 ไพก้าหรือ 1.25 นิ้วและคอลัมน์สูง 20 นิ้ว พื้นที่โฆษณา คือ 15 นิ้ว (12 คอลัมน์ x 1.25 นิ้ว) x 10 นิ้ว ปกติแล้วจะเป็นแนวนอน แต่ปัจจุบันมีการใช้แนวตั้งด้วย

เต็มหน้า (full page)

ครึ่งหน้า (half page)

3.3) เศษหนึ่งส่วนสี่หน้า (quarter page) คือใช้พื้นที่ประมาณเศษหนึ่งส่วนสี่ของกระดาษ ตัวอย่างเช่น หนังสือพิมพ์ที่มี 12 คอ ลัมน์ใน 1 หน้า และแต่ละคอลัมน์มีความกว้าง 7.5 ไพก้า หรือ 1.25 นิ้ว แล ะคอลัมน์สูง 20 นิ้ว พื้นที่โฆษณาเศษหนึ่งส่วนสี่หน้า คือ 7.5 นิ้ว (6 คอลัมน์ x 1.25 นิ้ว)x 10 นิ้ว ขนาดโฆษณามีความสะดวกสําหรับผู้ที่ลง โฆษณาในสื่อนิตยสารด้วย เพราะจะมีสัดส่วนใกล้เคียงกัน

การผลิตและออกแบบ หนังสือพิมพ |

เศษหนึ่งส่วนสี่หน้า (quarter page)

3.4) จูเนียร์เพจ (junior page) คือ ใช้พื้นที่ประมาณใกล้เคียงกับขนาดหน้ านิตยสาร พื้นที่โฆษณานี้มีขึ้นเพื่อให้เกิด ความสะดวกในการใช้โฆษณาเดียวกันทั้งในหนังสือพิมพ์และนิตยสาร เพราะมีสัดส่วนใกล้เคียงกัน เช่นเดียวกับโฆษณา ขนาดพิเศษหนึ่งส่วนสี่หน้า

จูเนียร์เพจ (junior page)

การผลิตและออกแบบ หนังสือพิมพ |

3.5) แถบโฆษณา (strip advertising) คือใช้พื้นที่เป็นแถบด้านบนหรือด้านล่างตลอดความกว้างของหน้าหนังสือพิมพ◌์ และสูงประมาณไม่เกิน 5 นิ้ว นอกจากเนื้อที่โฆษณาขนาดมาตรฐานข้างต้นแล้ว ยังมีการซื้อเนื้อที่ในลักษณะที่เป็น คอลัมน์นิ้ว คือ กําหนดขนาดความกว้างของเนื้อที่โฆษณาตามขนาดของคอลัมน์ว่าต้องการให้กว้างกี่คอลัมน์ ส่วนสูงนั้นกําหนดเป็นนิ้ว ตัวอย่างเช่น หนังสือพิมพ์ที่มี 6 คอลัมน์ หมายถึง ขนาดพื้นที่ที่กว้าง 1.83 นิ้ว และ สูง 1 นิ้ว หากต้องการลงพื้นที่โฆษณาขนาด 3 คอลัมน์ x6 นิ้ว หมายถึง ขนาดพื้นที่กว้าง 5.5 (1.83x3) นิ้ว และสูง 6 นิว้ เ ป็นต้น

แถบโฆษณา (strip advertising)

4. นิตยสารแทรกในหนังสือพิมพ์ (newspaper magazine หรือ special section หรือ supplement magazine) ส่วนพิเศษส่วนสุดท้ายของหนังสือพิมพ์ คือ ส่วนนิตยสาร แทรกในหนังสือพิมพ์โดยมากแล้วส่วนนี้จะมีสัปดาห์ละครั้ง แยกส่วนออก มาเป็นพิเศษ มีเนื้อหาครอบคลุมเนื้อหาหลากหลาย แต่มักเป็นเรื่องที่ไม่ได้เป็นข่าวซึ่งต้องเสนออย่างรวดเร็ว เช่นเรื่อง สถานที่ท่องเที่ยว ภาพยนตร์ ฯลฯ โดยสรุป เมื่อพิจารณาในด้านการออกแบบแล้ว หนังสือพิมพ์จะมีส่วนประกอบ ที่แตกต่า งกัน คือ หน้าแรก หน้าใน เนื้อที่โฆษณา และนิตยสารแทรกในหนังสือพิมพ์ โดยแต่ละส่วนประกอบจะมีองค์ประกอบ ที่ไม่เหมือนกัน รวมทั้งการเลือกและจัดองค์ประกอบที่แตกต่างกัน

__________________________________________________________

การผลิตและออกแบบ หนังสือพิมพ |

บรรณานุกรม • จันทนา ทองประยูร. 2537. การออกแบบและจัดหน้ าสิ่งพิมพ์ . นนทบุรี : โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. • ปาพจน์ หนุนภักดี. 2553. หลักการและกระบวนการออกแบบงานกราฟิ กดีไซน์ . กรุงเทพมหานคร :บริ ษัท ไอดีซี พรี เมียร์ จํากัด. • ปราโมทย์ แสงผลสิทธิ์. 2540. การออกแบบนิเทศศิลป์. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์ วี.เจ. พริ น้ ติ ้ง. • สดศรี เผ่าอินจันทร์ . 2543. การออกแบบหน้ าหนังสือพิมพ์ . นครราชสีมา : โคราชพริ น้ ติ ้ง. • สมาคมหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย. 2556. จรรยาบรรณหนังสือพิมพ์ . (ระบบออนไลน์) แหล่งที่มา http://www.thaipressasso.org (29 มกราคม 2556). • มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. 2552. การผลิตสื่อสิ่งพิมพ์ . สาขาวิชานิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช หน่วยที่ 1-7. • อารยะ ศรี กลั ยาณบุตร. 2550. การออกแบบสิ่งพิมพ์ . กรุงเทพมหานคร : วิสคอมเซ็นเตอร์ . • Harrower, Tim. 2002. The Newspaper Designer’s Handbook. Boston ; London : MaGraw-Hill. ภาพประกอบบางสวนจาก • http://bangkokprint.com • http://www.google.com • http://en.wikipedia.org/wiki/Harold_Evans • http://en.wikipedia.org/wiki/The_Week • http://en.wikipedia.org/wiki/The_Sunday_Times • http://th.wikipedia.org/wikiไทยรัฐ • http://www.nytimes.com/pages/todayspaper/index.html • http://www.smashingmagazine.com