BRUZZ editie 1929 (02-04-2025)

David van Reybrouck

hekelt gebrek aan leiderschap in de politiek

Brussels Barber Expo

Brussels drugsgeweld aangevuurd door recreatieve cokegebuikers

BIFFF worstelt met controverse en kritisch publiek

DE BARBIER

Messcherpe concurrentie

tussen herenkappers

300 dagen zonder regering Saboteurs, herpak u

Driehonderd dagen. Zolang zitten we volgende zaterdag al zonder nieuwe Brusselse regering.

Wordt u daar kwaad of moedeloos van? Terecht. De stilstand blijft namelijk niet zonder gevolgen. Aan de oppervlakte lijken die misschien beperkt en weinig concreet. Vzw’s die onzeker zijn over hun financiering of investeringen die moeten wachten en daardoor zelfs iets weg hebben van een besparing, het lijkt niet zo dramatisch.

Onder die waterspiegel groeit echter de financiële tijdbom van het begrotingstekort, een bom die elke dag vier miljoen euro krachtiger wordt. Zo’n cijfer kan abstract klinken, maar is het allerminst. Hoe langer de impasse duurt, hoe pijnlijker immers de beslissingen die de volgende regering zal moeten nemen.

Welke maatregelen dat precies worden, dat weten we bij gebrek aan regering nog niet. Die onduidelijkheid is deel van het probleem. Daardoor lijkt de stilte voor de storm nog steeds op een gewone stilte, zonder storm.

voor Brusselse bedrijven of veiligheid voor het Brusselse drugsmoeras? De daarvoor beschikbare euro’s smelten met de dag.

De belangrijkste verantwoordelijken voor dat toekomstige onheil zijn de partijen die de vorming van een Brusselse regering saboteren. Dat zijn in de eerste plaats de PS van Ahmed Laaouej en de Open VLD van Frédéric De Gucht. Elk van de twee partijen vijlt nu al maanden aan zijn eigen versie van het Grote Gelijk.

De kwestie daarbij is niet dat hun argumenten onzinnig zijn. Open VLD heeft een punt door te stellen dat je de partij van de premier beter aan boord hebt in een verzuipend gewest.

“Als de kredietrating van het Gewest straks keldert, is het financiële hek van de dam”

Nochtans is het duidelijk dat de volgende regering drastische besparingsmaatregelen zal moeten nemen. Dan praten we niet enkel over hier of daar een subsidietje schrappen, maar over fundamentelere zaken. Hoe langer we wachten, hoe waarschijnlijker bijvoorbeeld dat er fors zal gesneden worden in het personeel van het Gewest.

Hoe langer we dralen, hoe minder positieve beleidskeuzes de volgende bestuursploeg nog zal kunnen maken. Investeren in betaalbare woningen, degelijk openbaar vervoer, een beleid

Evengoed is het begrijpelijk dat de PS argwaan koestert tegenover een partij waarmee ze al jaren een boezemvijandschap heeft en die ze in Brussel als de verlengde arm ziet van een dominante federale N-VA. Ook de minder vaak uitgesproken redenen zijn niet absurd. Open VLD profileert zich nu als de PS-onafhankelijke rebel die ze in Brussel nooit was. En natuurlijk kijkt de PS enorm op tegen een regering die een financiële put moet dichten die de partij zelf hielp te graven.

De kwestie is dat die argumenten niet opwegen tegen alle mogelijke gevolgen van de aanslepende regeringsvorming. Als de kredietrating van het Gewest straks keldert wegens geen regering en geen meerjarenbegroting, is het financiële hek helemaal van de dam. Dan dreigt de schuldenlawine plots veel sneller te rollen. De facto zal de rekening daarvoor terechtkomen bij de Brusselse bevolking, die zal inboeten op veiligheid, netheid, jobs, betaalbare woningen, kortom op een leefbare stadsomgeving.

Kris Hendrickx Redacteur

In het edito fileert de redactie de Brusselse actualiteit.

Lees meer David Van Reybrouck over de Brusselse regeringsvorming: “Ik verwacht leiderschap, maar zie vooral infantiele kansberekening.” p.6

WORD JIJ ONZE NIEUWE COLLEGA?

Teamlead BRUZZ radio

Ben je gepassioneerd door radio en weet je hoe je een team inspireert om straffe content te maken? Heb je een oor voor wat leeft in Brussel?

BRUZZ salesmedewerker

Ben je zowel administratief als communicatief sterk? Hou je van contact met klanten, advies verlenen, en kan je goed overweg met cijfers?

Kunstenaars kwamen maandag samen aan het Muntplein om te protesteren tegen de plannen van de federale regering om het kunstenaarsstatuut te schrappen.

OP DE COVER

24 De barbershops zijn plots overal

ACTUALITEIT

03Vooraan Saboteurs, herpak u 06Het gesprek Denker der Nederlanden David Van Reybrouck

12Fenomeen van de week Gemeente Etterbeek stelt proces-verbaal op tegen de VS

13Cartoon Delphine Frantzen

14Opinie ’Toxische idealen zetten druk op welzijn jongeren’

15Debatteer mee Zijn drie shoppingcentra in de Brusselse noordrand te veel?

20Cultuur Wijziging kunstenaarsstatuut treft vooral Brusselse artiesten

VERHALEN

16Drugs Cocaïnegebruikers getuigen over harddrugs

34Cinema Het BIFFF na de controverse: van safer spaces tot silent screenings

ELKE WEEK

10In beeld Saskia Vanderstichele: Objectenbeurs

14 Stadsleven Bij de kapper

23Botanisch Brussel Groene speelplaats

30 Sporting Flagey EK marathon nieuwe stijl in Brussel

31Big City Hoeveel leveren de boetes voor zwartrijders de MIVB jaarlijks op?

31Meer BRUZZ Wat is er te doen op de andere BRUZZ-kanalen?

32Hang-out Chimène

38Column Kijken en zien

SELECT

39 Sterfotograaf Sebastião Salgado duikt diep in het hart van het Braziliaanse regenwoud

43Klein onderhoud Adia Vanheerentals

45Eat & Drink Kartouche

46Inzichten Abel Ghekiere

COLOFON

BRUZZ Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 ABONNEMENTEN Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80 Gratis in Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Rest van België: 29 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393 van Vlaams Brusselse Media vzw Buiten België: 35 euro per jaar OPLAGE 50.000 exemplaren ADVERTEREN? Sacha Devos en Angela Mngongo 02-650.10.81 sacha.devos@brusselmedia.be angela.mngongo@brusselmedia.be DISTRIBUTIE Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be ALGEMENE DIRECTIE Dirk De Clippeleir ALGEMEEN HOOFDREDACTEUR Klaus Van Isacker COÖRDINATOR MAGAZINE Maarten Goethals ART DIRECTOR Heleen Rodiers VORMGEVING Ruth Plaizier EINDREDACTIE Karen De Becker, Kurt Snoekx WERKTEN MEE AAN DIT NUMMER Kris Hendrickx, Jasmijn Post, Sophie Soukias, Tom Zonderman (redacteurs); Michaël Bellon, Jazz Brak, Jasper Croonen, Andy Furniere, Tom Peeters, Niels Ruëll, Indra Rypens, Bram Van Renterghem, Michel Verlinden (medewerkers) VERTALING Frédérique Beuzon, Gregory Blauwers, Sam De Ryck, Aurélien Garcia, George Holmer FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE Bart Dewaele, Freya Caris, Kim, Delphine Frantzen, Ivan Put, Saskia Vanderstichele, Emiel Viellefont VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Dirk De Clippeleir, Flageyplein 18, 1050 Elsene.

BRUZZ is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw wordt gedrukt bij Printing Partners Paal-Beringen en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie

’We overschrijden allerlei grenzen’

Succesauteur, pleitbezorger voor burgerparticipatie en sinds deze maand ook Denker der Nederlanden, David Van Reybrouck is het allemaal. Het verhindert hem niet om vandaag met grote ogen naar de blokkering in zijn eigen Brussel te kijken. “Ik verwacht leiderschap, maar zie vooral infantiele kansberekening.”

door Kris Hendrickx foto’s Ivan Put

Plaats van afspraak is het appartement van Van Reybrouck in Schaarbeek. Het is zo’n plek die veel van het goede van de stad verenigt: mooie architectuur, uitzicht op het Josaphatpark, een brasserie waar allerlei soorten Brusselaars komen. De kersverse Denker der Nederlanden, een eretitel die hij de volgende twee jaar mag dragen, mag zich dan vaak over globale thema’s buigen, ook zijn verontwaardiging over de huidige politieke stilstand is groot. “Dit is een typisch voorbeeld van kortetermijndenken.”

Kan Brussel zo’n denkerschap voeden?

DAVID VAN REYBROUCK: Absoluut. In Brussel wonen is in de wereld wonen, je wordt voortdurend uitgedaagd om andere perspectieven te begrijpen, het is één grote oefening in empathie, nieuwsgierigheid en nederigheid. Het is ook interessant om Denker der Nederlanden te zijn in een stad

waar Nederlandstaligheid niet dominant is. De rand van een taalgebied is vaak interessanter dan het hart.

Uw denkerschap draait rond drie domeinen: de wereld vandaag, de aarde morgen én de diepte vanbinnen. Die laatste term verwijst naar mentaal welzijn. Gaat het daar zo slecht mee?

VAN REYBROUCK: Mentale gezondheid bij jongeren blijft een echte bezorgdheid. De coronajaren én sociale media hakken er flink in. Ik verdiep me de laatste tijd wat in de groep adolescente jongens. Voor het eerst sinds de jaren 1950 is het politieke denken van jongens en meisjes erg verschillend. En dat is niet alleen hier. Ik kom net terug van een bootreis van twee maanden. In de haven van Luanda in Angola ontmoette ik een zachtaardige jongen, een havenarbeider die graag boeken las. Zijn grootste droom was een onlinecursus volgen bij (de erg vrouwonvriendelijke

influencer, red.) Andrew Tate, want die weet hoe je rijk moet worden.

Wat doe je daaraan?

VAN REYBROUCK: Eigenlijk moeten we op zoek naar een nieuwe vorm van mannelijkheid, van een toxische vorm naar een positieve invulling, maar van de drie domeinen die ik naar voren schuif, is mentaal welzijn het thema waar ik nog het minste concrete pistes heb. Ik weet al driekwart jaar dat ik die denkertitel krijg, maar ik mocht er nog niet over praten en begin dus nu pas over bepaalde thema’s te discussiëren.

Over de wereld vandaag dan. Hoe kijkt de Denker der Nederlanden naar die versnellende geschiedenis, waar plots heel veel grenzen worden verlegd, vooral onder impuls van Trump & Co?

VAN REYBROUCK: Ik geloof het hele verhaal van checks-and-balances (mechanismen

BIO

• Geboren in Brugge in 1971

• Studeerde archeologie en filosofie aan de Katholieke Universiteit Leuven

• Debuteert in 2001 als auteur, tot zijn bekendste werken behoren Congo (2010), Revolusi (2020), Tegen verkiezingen (2013) en Missie (2008)

• Is sinds kort aangesteld als Denker der Nederlanden

die de staat beschermen tegen excessen zoals die van Trump, red.) al lang niet meer. De instellingen zijn maar zo sterk als de individuen die ze bevolken. Als er een maffioso aan de top staat, wordt het systeem heel snel uitgehold. Het is opvallend hoe snel andere landen nu copycatgedrag vertonen. Rwanda dat ongestoord Oost-Congo bezet, Israël dat

VAN REYBROUCK: Die oefening wordt al wat gemaakt in het kader van Molenbeek for Brussels 2030: met verschillende bevolkingsgroepen kijken naar welk soort stad we willen zijn in de toekomst. Dat is erg boeiend, omdat je er voorbij de horizon van de volgende verkiezingen kijkt. Electorale democratieën zijn niet goed in langetermijndenken.

“Laat het Europees Parlement in Straatsburg vergaderen tot er een Brusselse regering is”

nog meer zijn gang gaat, Erdogan die zijn concurrent voor het presidentschap zomaar opsluit. Als de democratische leider van de wereld niet meer leidt, waarom zou de rest zich dan aan die lastige regels houden?

Een van de dingen die u het best doet, is complexe en grote thema’s concreet maken, waardoor je het onderwerp als lezer of kijker ook aanvoelt. Wil u dat opnieuw doen bij uw denkerschap en hoe?

VAN REYBROUCK: Ja. We zijn op dit moment onze planeet volledig aan het uitleven en overschrijden allerlei grenzen, maar daar is weinig aandacht voor. Een thema als klimaat wordt als zeurderig ervaren. We moeten naar nieuwe manieren zoeken om de urgentie duidelijk te maken, want die ontwrichting, dat is nu. Sinds 2000 zijn er tienduizend hittedoden gevallen in België, maar we kennen die niet. Mijn vader was daar in 2006 één van. Hij was al ziek en ik heb pas later beseft dat die hittegolf hem de genadeslag heeft gegeven. Ik heb daarom een oproep gelanceerd naar nabestaanden van hittedoden en herhaal die bij deze: contacteer mij. Ik wil die mensen en het probleem een gezicht geven.

U bent een pleitbezorger voor wat u ‘vérdenken’ noemt: “Naar het heden kijken vanuit de verre toekomst en vanuit het verre verleden.” Probeert u die benadering eens op Brussel toe te passen?

Er zijn nochtans technieken voor, zoals die van het future design van de Japanse onderzoeker Tatsuyoshi Saijo. Hij liet twee burgerpanels nadenken over hoe we stedenbouw moeten aanpakken. In de ene kregen enkele deelnemers een gele kimono en moesten ze 2060 vertegenwoordigen. De andere vertrok enkel uit het heden. De groep met toekomstvertegenwoordigers bleek het eigenbelang van vandaag veel makkelijker opzij te zetten. Daar kunnen we ook bij ons mee aan de slag, het is een heel bevrijdende manier van denken.

Wat zou zo’n perspectiefwissel voor Brussel kunnen betekenen?

VAN REYBROUCK: Kortetermijndenken zou kunnen inhouden dat we alle woningen in Brussel isoleren, liefst gratis voor arme bewoners. Op zich een sociale maatregel, die bovendien minder CO2-uitstoot oplevert. Maar als we de stad niet tegelijk aan het opwarmende klimaat aanpassen, riskeren we diezelfde volkswijken in de zomer onleefbaar en dodelijk te maken door het hitte-eilandeffect. Gedacht uit de toekomst moet je dus tegelijk massaal investeren in groen en ontharding. Of neem mobiliteit: vervangen we de brandstoffiles echt gewoon door elektrische files en daarna door zelfrijdende files?

Over mobiliteit gesproken: hoe kijkt een expert in deliberatieve democratie naar de hele Good Move-commotie? Die ging niet

David Van Reybrouck: “Good Move: alleen al de naam is zo fout. De elite gebruikt voortdurend het woord goed zonder het elitaire daarvan te zien.”

alleen over wat rationeel beter is, maar net zo goed over de emotionele status van de auto.

VAN REYBROUCK: Autobezit is in België al lang dé trots van de lagere middenklasse, het tastbare bewijs dat je sociaal een stap vooruit hebt gezet. Voor veel mensen is het deel van hun identiteit. Het klopt dat er weinig met die psychologie is rekening gehouden. Het doet me denken aan de klimaatactivisten die in de jaren 1980 besloten om het beleid vooral met wetenschappelijke argumenten te overtuigen. Dat culmineerde in de indrukwekkende IPCC-rapporten. We weten vandaag bij wijze van spreken alles over de planeet, maar niets over de mens. Hoe een prerevolutionair klimaat mogelijk wordt, hoe autocraten plots de macht kunnen grijpen … De menswetenschappen hebben een enorme achterstand goed te maken.

Om terug te komen naar Good Move: alleen al de naam is zo fout. De elite gebruikt voortdurend het woord goed zonder het elitaire daarvan te zien. In mijn buurt hanteert een alternatieve supermarktketen de slogan ‘Good food, good people’. Beseffen die mensen wel hoe dat overkomt op wie daar geen boodschappen kan doen? Daarnaast is Good Move een voorbeeld van slechte participatie: eerst grotendeels beslist beleid voorleggen en mensen vrij laat betrekken. Vervolgens bang worden van kwade burgers en daarbij de stille meerderheid negeren.

Dan hebben we het nog niet eens gehad over de huidige blokkade op het gewestniveau. Ontbreekt het daar aan ‘vérdenken’?

VAN REYBROUCK: Ja, en ik vind dat het Europees Parlement zich mag roeren. Dat moet nu samenkomen in een stad waar

‘TOUTES

SORTES DE LIMITES SONT FRANCHIES’

het drugsgeweld steeds groter wordt, maar waar er geen volwaardige regering is die daartegen kan strijden. Als voorzitter van het Europees Parlement zou ik zeggen: "Jullie hebben zo’n cadeau van ons gekregen met al die instellingen en jullie zorgen zo slecht voor deze stad. Wel, wij vergaderen in Straatsburg en komen terug als Brussel een regering heeft.” Zoals de Navo ooit dreigde met opstappen vanwege de Belgische genocidewet.

Wat nu in Brussel gebeurt, is een typisch voorbeeld van kortetermijnlogica: partijen willen vooral de volgende verkiezingen winnen, maar die houding is desastreus voor het vertrouwen in de politiek én in die partijen in kwestie. Ik verwacht leiderschap, maar zie vooral infantiele kansberekening. Dat neem ik de mensen die blokkeren zeer kwalijk. Die blokkade heeft gevolgen, zelfs hier in de mede-eigendom waar ik woon. We willen het dak isoleren. Dat is een dure investering, maar we weten niet eens of er subsidies zijn. En dat is dan nog maar een klein probleem.

Op langere termijn zie je dat de politieke structuur van het Gewest op haar grenzen botst. De Brusselwet laat niet toe om het politieke systeem flexibel aan nieuwe omstandigheden aan te passen. Dus moeten we terug naar de tekentafel.

U wil uw inzichten als denker delen in een theatertournee. Is het al duidelijk wanneer die plaatsvindt en wanneer die in Brussel passeert?

VAN REYBROUCK: Zover zijn we nog niet. Maar het wordt inderdaad een soort lezing in theatervorm, noem het een livepodcast met beeld erbij. Zo kan ik een breder en jonger publiek bereiken dan met klassieke lezingen. Als je dat goed doet, hangen mensen aan je lippen.

FR Auteur à succès, avocat de la participation citoyenne et, depuis peu, Penseur des Pays-Bas, David Van Reybrouck cumule les titres. Ce qui ne l’empêche pas de se désoler du blocage de Bruxelles, sa ville. « Je ne vois que des jeux politiques puérils. Pendant ce temps, des limites ne cessent d’être franchies. On épuise notre planète et en parler passe pour de la pleurnicherie. Nous devons trouver de nouvelles manières d’exprimer l’urgence. »

‘WE

BREAK ALL KINDS OF RECORDS’

EN David Van Reybrouck is a successful author, a citizen participation advocate, and, as of this month, the new Denker der Nederlanden (“Thinker of the Netherlands”). The current impasse in Brussels politics worries him. “I expect leadership but most of what I see is infantile opportunism. We are exhausting our planet and breaking all kinds of records but not many seem to care. We need new ways to make people see the urgency.”

In beeld door Saskia Vanderstichele

Objectenbeurs

Afgelopen weekend vond de tiende editie plaats van de Objectenbeurs Art nouveau en Art Deco. Meer dan vijftig verzamelaars en handelaars verkochten in de Ecole 13, een schoolgebouw in Schaarbeek, allerlei mooie hebbedingetjes: van kleine meubels, tot boeken, affiches en juwelen. Dat leidde tot gefascineerde blikken bij het aanwezige publiek. MG

Amerikaanse ambassade Etterbeek stelt proces-verbaal op tegen de VS

De gemeente Etterbeek heeft een procesverbaal opgesteld tegen de Verenigde Staten. Die waren zonder vergunning met beveiligingswerken begonnen op de site van hun toekomstige ambassade.

Midden in het residentiële Etterbeek, nabij Mérode, staat vandaag een kolos van een kantoorgebouw. Op de plek waar ooit het station van Etterbeek was, oogt de voormalige zetel van ING als een overgedimensioneerde blokkendoos in een zee van subtiele luciferdoosjes. Het massieve gebouw uit de jaren 1970 is goed voor 60.000 vierkante meter grondoppervlakte en staat vandaag leeg. Ergens rond 2030 moet daar verandering in komen, want de Verenigde Staten willen hun nieuwe ambassade onderbrengen op de site, in een nieuw en kleiner gebouw. Zowel de VS-ambassade voor België als de vertegenwoordiging bij de EU moet er een plek krijgen. De verhuizing dringt zich op, onder meer omdat de huidige locatie pal aan de Kleine Ring maar moeilijk te beveiligen is.

Relletje

De structurele beveiligingswerken op de site van de Sint-Michielswarande, zoals de plek heet, zullen pas voor over enkele jaren zijn. Toch

ontstond er de voorbije weken al een relletje tussen de gemeente en de VS over de voorlopige beveiliging van het terrein. De Verenigde Staten lieten immers plots een 750 meter lang en 3 meter hoog antiklimhek optrekken rond het hele gebouw. Er kwamen ook drie beveiligde toegangspoorten in de nieuwe omheining.

Aangezien de werken zonder vergunning gebeurden, reageerde het Etterbeekse gemeentebestuur met een proces-verbaal en een stakingsbevel: de eigenaar moet de werken meteen stilleggen. Dat valt te lezen in een politiebesluit dat geafficheerd wordt op verschillende plekken rond het gebouw: “Het is ondenkbaar dat maatregelen genomen worden om het gebouw te beveiligen zonder rekening te houden met de stedenbouwkundige voorschriften,” klinkt het. “De gemeente is verplicht om erop toe te zien dat de burgers de wet naleven, maar moet er op toezien dat ook overheden dat doen.”

De VS gaven dan wel gehoor aan het stakingsbevel, ze trokken tegelijk meteen naar de kortgedingrechter om zo snel mogelijk de werken te kunnen voortzetten. Tot een uitspraak van die kortgedingrechter kwam het uiteindelijk niet. De gemeente Etterbeek en de VS gingen rond de tafel zitten en kwamen tot een vergelijk. “Het is allemaal wat ongelukkig gelopen,” vertelt burgemeester Vincent De Wolf (MR). “De voorbije jaren heb ik herhaaldelijk benadrukt dat de VS die site moesten beveiligen. Het kan niet de bedoeling zijn om krakers in zo’n immens gebouw te hebben, die je er dan niet uitkrijgt.”

De voorbije jaren kwam er volgens de burgemeester geen

reactie op die vragen. Dat er nu plots toch een hek kwam zonder vergunningsaanvraag, heeft mogelijk met de wissel van president en dus ook van ambassadeur te maken, denkt De Wolf. “Er is wellicht communicatie verloren gegaan, maar eigenlijk willen we hetzelfde.”

Twintig camera’s

Tijdens de vergadering kwamen de VS en de gemeente Etterbeek overeen dat De Wolf een politiebevel laat uitvaardigen. Daarin staat dat de VS voorlopige veiligheidsmaatregelen moeten nemen, in afwachting van een regularisatieaanvraag bij het Gewest voor de al genomen maatregelen. De voorlopige beveiliging omvat bewakers die de klok rond op

© KRIS HENDRICKX

60.000

vierkante meter groot is de voormalige zetel van ING. Rond 2030 zou op die plek de nieuwe Amerikaanse ambassade komen

de site zijn en camerabewaking via twintig camera’s.

“De VS-delegatie was opgetogen over die uitkomst en we hebben die vergadering in een uitstekende verstandhouding afgerond,” aldus De Wolf.

Hoe de toekomstige ambassade er zal uitzien, is nog niet duidelijk. Gevraagd om meer uitleg vermeldt de ambassade aandacht voor water- en energiebesparing en inheemse planten. Er komt ook geavanceerde beveiliging waarvan de visuele impact zo klein mogelijk moet blijven.

“In het verleden heeft de ploeg van de vorige ambassadeur ons wel enkele krachtlijnen verduidelijkt,” vertelt Corinne de Henau van buurtcomité Michel. “Het nieuwe gebouw wordt smaller en minder hoog en zal ook emblematisch zijn. De impact op de buurtmobiliteit zou beperkt blijven en de ambassade zal het publieke park op de site moeten openhouden en onderhouden.”

Het comité kijkt voorlopig positiever naar het project dan naar het vorige plan, dat erg veel nieuwe woningen telde. “Maar we komen pas met een echte reactie als we de plannen zien.”

Burgemeester De Wolf van zijn kant ziet voor- en nadelen. “Het is natuurlijk wel eervol om zo’n belangrijke instelling in je gemeente te krijgen, maar het zal ons ook flink wat geld kosten. Overheden betalen bijvoorbeeld geen stedenbouwkundige lasten. Alles bijeen zullen we zo toch vier miljoen euro per jaar mislopen. Voor een gemeente is dat veel.”

meter lang en drie meter hoog is het antiklimrek dat de VS lieten optrekken op het terrein. Dat gebeurde zonder vergunning

De vergunningsaanvraag voor het nieuwe gebouw zou in de loop van dit voorjaar worden ingediend, laat het kabinet van staatssecretaris voor Stedenbouw Ans Persoons (Vooruit. brussels) weten. De werken zullen niet klaar zijn voor de zomer van 2030.

KRIS HENDRICKX

Opinie

‘Toxische

idealen zetten druk op welzijn jongeren’

Veel Brusselse jongeren missen de taal en de vaardigheid om zich te verweren tegen de gevaarlijke invloed van influencers. Dat schrijft Nora Sleiderink naar aanleiding van vijf jaar Debateville.

Nora Sleiderink

• Operational team manager bij Debateville

• Oud-hoofdredacteur van Leuvens studentenblad Veto

Wie de krant openslaat, kan er niet omheen: mentaal welzijn staat vandaag onder druk. Een vijfde van de jongeren heeft matige of ernstige psychische klachten. Sinds corona is het aantal depressieve gevoelens bij jongeren verdrievoudigd. Geen wonder dat de Vlaamse Jeugdraad de afgelopen jaren van mentaal welzijn zijn prioriteit maakte. Ook op het terrein merk ik hoe de kopzorgen van de jeugd ons zorgen moeten baren. Jongeren voelen zich geïsoleerd en verliezen de weg in een steeds complexere samenleving. Ze worden op sociale media gebombardeerd met fake news, onrealistische verwachtingen en toxische idealen die hen een vervormd beeld geven op wat het betekent om succesvol te zijn. Ze willen koste wat kost erbij horen, maar missen de vaardigheid om in alle kwetsbaarheid verbinding te zoeken.

Mentaal welzijn verdient dus een plek in de spotlights van het publieke debat. Toch raken we vaak niet verder dan symptoombestrij-

Stadsleven Bij de kapper

door Patrick Vanhoucke

Mijn haar wordt geföhnd terwijl er een jong koppel binnenkomt. Twintigers. Hij op het eerste gezicht iets jonger dan zij. Ik sta af te rekenen aan de comptoir als meneer aan de beurt is.

Ook mevrouw veert recht. Als hij in de kappersstoel gaat zitten, komt ze naast hem staan.

“Nous en avons parlé,” zegt ze met een Pools accent tegen de kappersgast, op

ding. We weren smartphones van school, zonder te onderzoeken waarom cyberpesten zo alomtegenwoordig is. We voeren een socialmediaverbod in, zonder stil te staan bij waarom influencers zo’n gevaarlijke invloed op kinderen uitoefenen. Die maatregelen zijn niet verkeerd, maar gaan voorbij aan waarom zo weinig jongeren zich weerbaar tonen tegenover die negatieve spiralen.

Aan de basis ligt een gebrek aan taal om zich te verhouden tot die uitdagende werkelijkheid. Je niet kunnen uitdrukken, letterlijk of figuurlijk, is een bron van frustratie,

“Jongeren worden op sociale media gebombardeerd met fake news en onrealistische verwachtingen”

boosheid en verslagenheid. Hoe ga je in dialoog als je niet op de juiste woorden kunt komen? Hoe kun je een zinvolle plek voor jezelf in de samenleving creëren, als je er de zinnen niet voor vindt?

Taal is de motor van onze gedachten, en de basis van elk gesprek. Zonder taal geen zelfontplooiing, geen vriendschappen en relaties, geen goede babbel over koetjes en kalfjes, geen openhartig gesprek wanneer het moeilijk gaat. Begrijpend luisteren, gestructureerd vertellen, met durf en zelfvertrouwen spreken – ze vormen de fundamenten van een gezonde geest.

Het is vanuit dat geloof in de kracht van taal, dat ik een kleine vijf jaar geleden aansloot bij de missie van

een toon alsof ze net over een belangrijke aankoop hebben beslist, een huis of zo. Volgt een omstandige omschrijving van hoe meneers haar dan wel moet worden gekapt. Als de kappersgast vraagt wat meneer gewoonlijk met zijn haar doet, antwoordt die laatste schaapachtig: “Pas grand-chose.” Als ik heb betaald en na een “bon week-end” de deur achter me dicht wil trekken, zie ik haar nog net naar het zwarte zeteltje benen waar ze haar handtas had neergezet. Ze haalt haar hand door haar lange, pikzwarte haren en trekt haar jeansvestje uit.

Daaronder heeft ze een spierwit T-shirt aan, met in grote rode letters de tekst C’est moi

In Stadsleven vertellen redacteurs en lezers in maximaal 1000 tekens een verrassende anekdote over Brussel. Insturen kan via redactie@bruzz.be

Debateville is een debat- en spreekvaardigheidsprogramma voor jongeren in de grootstad vanaf het vierde leerjaar.

Debateville. Het speelsespreekvaardigheidsprogrammateldetoeneen paartientallenketjes,maarintussen komenelkeweekmeerdan vierhonderdBrusselseénVlaamse jongerensamenom te debatteren over alles wat hennauwaan het hartligt.Nogeenstienkeerzoveel leerlingenkennenDebatevilleuitde klas,en dat wordenerelkjaarmeer.

Hoge verwachtingen

VandaagmagDebatevillevijf kaarsjesuitblazen,maartegelijkiser weinigreden tot feest.Detaalvaardigheidopinternationaletoetsenals PISAenPIRLSisverdergekelderd. Datdat eenbijzonderprangend probleemisineenstadwaar driekwart van deleerlingenthuis geenNederlandsspreekt,staat

buitenkijf.Maardeuitdaging beperktzichniet tot wieanderstalig opgroeit. Net debestepresteerders verliezen het snelsthunvoorsprong bijgebrekaanhogeverwachtingen engerichtesteun. Wiecompetentieswilversterkenvia het jeugdwerk,krijgtaleens het verwijt dat het bijdraagtaande prestatiedrukwaarzoveeljongeren aanonderdoorgaan.Zitdejeugd dannietgenoegachterschoolbanken? Mogenjongerendannooiteens gewoonspelen?

Onsantwoordisdaaropvolmondig: ja.Maar het is net binnen dat spelen dat erzoveelkansen te rapenvallen. Onderzoektoont dat goede taalscoresbijuitsteksamengaan met taalbeoefenenbuitende schoolmuren.Leerlingendiegoed scoren,komen vaker incontact met detaalviajeugdverenigingen of media. Ze zijnintrinsiekgemotiveerd enstaanpositieftegenovertaal. Jongerenmotiveren kost helaas meertijdengelddaneenverbod, eenapp of eencommunicatiecampagne. Het vraagtde inzet van heel wat getalenteerderolmodellenom elkedagopnieuwdepassievoor denken,sprekenenluisterenweer te doen leven bijjongeren.Nochtansis investereninhunveerkracht, investerenindetoekomst van ons allemaal. Want mondigmaakt machtig.

Reageren of zelfeenopiniestuk insturen?Mailnaarredactie@bruzz.be

Debatteer mee

Zijn drie shoppingcentra in Brusselse noordrand te veel?

Resultatenonlinebevraging,op27maart2025viaRhetoric (33reacties)

Ja

Nieuweshoppingcentrazijnnietmeer van deze tijd,zeker met al het onlineshoppen.Investeer lieverindebestaandehandelskernenwaarjenog zelfstandigewinkelsvindt. Lou V.

Elkshoppingcenteriseréén te veel. Het iseen gedateerdconceptvoorendoorprojectontwikkelaars. Ditsoortprojectenheeftgeenenkelepositieve ruimtelijke of socialeimpact. Sebastiaan W.

DenoordelijkeRingrondBrusselisnualverzadigd endeomliggendewoonwijken–Wemmel, Strombeek,Koningslo–kreunenonder het sluipverkeer. Alex O.

Iksteunde lokale kleinehandelenhoumeer van handelindestad. Kristien D.

Ik twijfel

Meeraanbod kan alleenmaarpositiefzijnvoorde consument,enookvoordewerkgelegenheid. Korneel D.

Indien het aanbodechtverschilt van elkaar,vindik het oké. SamB.

Nee

Eristochgeenoverpopulatieindeactuelecentra?En dieliggentoch ver van elkaar? Alexis

Waarom geen campagne met de foto van de kalasjnikov-boys en de slogan ‘Vandaag mijn

lijntje, morgen mijn kind?’”

HISTORICUS ROLF FALTER pleitvoorcreatieve oplossingenomde problemeninBrussel aan te pakken,onder andere het drugsgeweld DeMorgen, 31maart2025

Drugs Gebruikers getuigen over harddrugs

‘Cocaïne kopen is veel te gemakkelijk’

Het Brusselse drugsgeweld wordt aangevuurd door de cocaïnewinsten. Politie en gerecht focussen op drugsbendes, maar wat met de klanten? Zijn die indirect niet medeverantwoordelijk voor bloedvergieten en overlast? Gebruikers en experts getuigen. “De markt vindt altijd nieuwe klanten.”

door Kris Hendrickx illustratie Freya Caris

Wout * is 19 als hij voor het eerst cocaïne ziet opduiken op een illegale rave tijdens de covidperiode. Van kijken komt proberen, van proberen komt kopen. Vandaag gebruikt de 23-jarige de drug één à twee keer per maand, steevast tijdens het uitgaan. “Voor mij is het verbonden met clubben, vaak in de C12 of The Fuse. Ik heb het gevoel dat ik het onder controle heb. Ik gebruik enkel als ik er een lange nacht wil van maken. En als ik geld heb natuurlijk.”

De drug maakt hem een stuk alerter, vertelt de werknemer in de culturele sector. “Ik word nog extroverter dan ik zo al ben, op een sexy manier. Ik gebruik niet echt alleen en als ik een gram koop, deel

ik veel met mijn gezelschap. Vergelijk het met pinten trakteren. In mijn vriendenkring is cocaïne helemaal ingeburgerd.”

Kopen doet Wout via een vaste dealer die tegelijk een vriend is. “De normale prijs is 50 euro per gram, maar sinds een aantal maanden krijg ik soms promo’s: één gram kopen en één erbij krijgen. Geen idee of het toeval is, maar dat is ook de periode met veel meer schietpartijen in Brussel.”

Van één ding is Wout wel geschrokken: het gemak waarmee hij de drugs krijgt. “Ik stuur een berichtje en krijg meteen antwoord. Als ik vraag om met vrienden af te spreken, duurt dat makkelijk een dag.” Ook de relatief lage prijs – cocaïne kost al vijftien jaar hetzelfde, terwijl andere producten duurder werden – ver-

laagt de drempel voor de twintiger.

Madame

Tout-le-Monde

De beschikbaarheid van cocaïne valt wel meer gebruikers op. “Ik kreeg zelfs al eens gratis cocaïnemonsters aangeboden nabij het park van Vorst, terwijl ik daar niet als drugsklant langskwam,” getuigt de jonge dertiger David *, die al vijf jaar occasioneel gebruikt. “En als ik coke bestel, staat de dealer vaak een kwartier later voor de deur. De bezorgers zijn echt monsieur et madame Tout-le-Monde, ze komen niet overeen met het clichébeeld

van de mannelijke, gevaarlijk ogende dealer in een achterstraatje.”

Cocaïnegebruikers komen de laatste tijd steeds nadrukkelijker in het vizier van politiek en politie. Het zijn immers de enorme winsten uit de cokeverkoop die dealplekken doen groeien en tot territoriumkampen aanzetten tussen drugsbendes. Die analyse maakte de lokale politie van de zone Zuid toen ze onlangs klanten viseerde aan het Bethlehemplein, een plek waar de drugshandel de spuigaten uitloopt. Forser nog klinkt MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez, voor wie drugsgebruikers “bloed aan de handen” hebben. Drugsklanten moeten voor de liberaal begeleiding aanvaarden of sancties slikken, tot en met gevangenisstraffen toe.

Wout ziet geen verband tussen het straatgeweld en zijn eigen verbruik.

“Ik ken mijn dealer, hij komt uit gegoede kringen buiten de stad. Volgens mij passeert zijn coke niet langs die straatverkoopplekken waar die schietpartijen plaatsvinden.” De twintiger beseft tegelijk dat er ook geweld is hogerop in de leverketen. “Onder vrienden vragen we ons weleens af of we het probleem niet mee in stand houden, maar uiteindelijk blijkt het toch altijd te leuk om daarvoor te stoppen. Nu, die sociale kring is natuurlijk een soort echokamer van mensen die samen gebruiken.”

Ook David staat nooit lang stil bij zijn eigen verantwoordelijkheid. “Ik koop niet bij de bendes die elkaar beschieten.” Dat het grotere plaatje van de cokehandel nog steeds gewelddadig is, weet hij maar al te goed. “Ik ben fan van reportages over cocaïnesmokkel en -productie, maar daaruit leer ik dat er altijd wel nieuwe spelers opstaan als je een bende oprolt, kijk maar naar de val van drugsbaron Pablo Escobar.”

Stalkende dealers

Wout en David zijn maar enkele van de Brusselse feestneuzen die coke nemen. Het aantal mensen dat in die context gebruikt, gaat in stijgende lijn. Dat tonen cijfers voor Vlaanderen, waar tussen 2012 en 2022 het aantal recente gebruikers bij het uitgaan van 14 procent naar 18 procent ging. Binnen de algemene bevolking blijft cocaïnegebruik veeleer een uitzondering: bij een onderzoek uit 2018 gaf minder dan 2 procent van de

Drugs Gebruikers getuigen over harddrugs

volwassenen aan het voorbije jaar coke te hebben gebruikt.

Cocaïne (het derivaat crack buiten beschouwing gelaten) duikt grosso modo op in twee contexten, waarvan ‘uitgaan’ de belangrijkste is. De andere is gelinkt aan een hele waaier van beroepen, die vaak met ‘hoge druk’ worden geassocieerd. De oppeppende drug helpt om lang en hard door te werken: horecapersoneel, advocaten, medische specialisten of de bouw zijn daar maar enkele van. “Van de cokegebruikers die bij mij hulp komen zoeken is het overgrote deel feestvierders,” vertelt psycholoog en therapeut Maurizio Ferrara, die ook in het Brusselse actief is. “Bij patiënten die het beroepsmatig gebruiken, gaat het vooral om mensen die een weekendjob in het nachtleven combineren met een andere job in de week. Zonder de cocaïne zouden ze dat niet volhouden.”

Hoe ga je nu best om met cocaïnegebruikers? Verslavingsexperts huiveren alvast van een beleid dat vooral de klanten viseert. “De focus leggen op mensen die gebruiken, stopt het geweld niet,” vindt Katleen Peleman, directeur van het Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs (VAD). “Onderzoek toont dat de drugsmarkt vooral aanbodgedreven is en dat aanbod lijkt vandaag net erg groot. Gedreven door de grote winsten zoeken dealers voortdurend nieuwe klanten of manieren om hun bestaande contacten meer te laten consumeren: dat kunnen aanbiedingen zijn zoals 1+1 gratis, een berichtenstroom die op stalking gaat lijken, het doelpubliek opzoeken op feestjes …”

Ook Modus Vivendi, een vereniging die risicovermindering bij gebruikers vooropstelt, waarschuwt voor een

stigmatisering van drugsgebruikers. Een discours als dat van Bouchez dreigt probleemgebruikers net nog meer in het verdomhoekje te duwen, vreest directeur Catherine Van Huyck. “Gebruikers komen naar ons omdat ze problemen ervaren in hun leven door drugsgebruik. Wij begeleiden ze of verwijzen ze door naar de gepaste vorm van hulp. Vaak komen ze schoorvoetend. Als je ze dan hard aanpakt, zoeken ze geen hulp meer en wordt het alleen erger.”

Ook schuldgevoelens aanwakkeren vanwege de link met geweld is weinig efficiënt, zegt Van Huyck. “Gebruikers zien de link met hun eigen leven niet, zeker niet als ze de drugs gewoon geleverd krijgen. Omgekeerd kunnen ze hun gedrag wél aanpassen als ze beseffen wat de impact is op hun eigen leven. Hun gezondheid of

werksituatie die eronder lijdt, de druk van hun gebruik op hun gezin.”

Saaie piet

Wat werkt dan wél? Een toverformule bestaat niet, waarschuwen experts. Cocaïnegebruikers, zijn immers een moeilijk te bereiken doelgroep, met mensen die vaak lange tijd de indruk hebben dat ze hun situatie onder controle hebben. “Terwijl één keer per maand gebruiken al een risico is,” vindt Paul Van Deun, verslavingsexpert en auteur van het boek Dopamine, verlangen en verslaving

“Als ik een gram koop, deel ik veel met mijn gezelschap. Vergelijk het met pinten trakteren”

Wout

Cocaïnegebruiker

Modus Vivendi probeert zijn doelgroep zo vroeg mogelijk te bereiken. “We doen dat door bijvoorbeeld zelf aanwezig te zijn op plekken waar gebruikt wordt, zoals in discotheken. Mensen die met vragen zitten, kunnen ons daar aanspreken, lang voor hun situatie helemaal ontspoort.”

Het is een aanpak die ook het VAD hanteert: met goed ingelichte vrijwilligers

de baan optrekken naar plekken waar het doelpubliek komt. “Bij cocaïne is het belangrijk dat je echt de doelgroep opzoekt en geen grote campagne naar het brede publiek lanceert,” legt directeur Peleman uit. “Als je dat wel zou doen, riskeer je dat een deel van die grote meerderheid van niet-gebruikers nieuwsgierig wordt: ‘Tiens, ben ik nu die ene saaie piet die het nog nooit probeerde?’”

“Het scheelt niet veel of de dealers geven je er nog een klantenkaart en een lolly bij”

David Cocaïnegebruiker

Het VAD werkt daarnaast met onlinezelftests voor wie zich afvraagt of hij of zij een cocaïneprobleem heeft. En in een proefproject rond cocaïnepreventie schakelt het expertisecentrum influencers in, bijvoorbeeld uit de uitgaanswereld. Die getuigen over hun eigen situatie. “Werken met getuigenissen is geloofwaardiger dan een opgestoken vingertje van een gezondheidsprofessional,” legt Peleman uit.

Therapeut Ferrara focust vooral op de omgeving waarin mensen gebruiken. “Voor veel gebruikers is cocaïneconsumptie gelinkt aan een specifieke context, typisch is dat uitgaan op bepaalde plekken met bepaalde mensen. Zodra ze daar zijn, wil hun brein als het ware meteen gebruiken, vergelijk met het water dat je in de mond loopt als je lekker eten ziet. In mijn praktijk identificeren we die omgevingen en zoeken we naar manieren om ze te vermijden. Dat kan betekenen dat de patiënt op zoek gaat naar andere activiteiten. Thuis in een hoekje zitten terwijl je vrienden uitgaan is niet per se een oplossing.”

Boetes voor klanten

Drugsklanten viseren met repressie helpt hen niet van hun verslaving af, zoveel is duidelijk. Toch kunnen er redenen zijn om

ze te viseren met bijvoorbeeld boetes, vindt nationaal drugscommissaris Ine Van Wymersch. “Als beleid moet je duidelijke doelen stellen en daarnaar handelen. Als je iets wil doen aan het grote aanbod, moet je niet op klanten jagen, maar de logistieke ketens verstoren. Voor verslaving is er hulpverlening en helpt repressie net zo min. Maar als een wijk onleefbaar wordt zoals aan het Bethlehemplein, kan klanten viseren wél een deel van de aanpak zijn. Zo zeg je aan de wijkbewoners dat je hun problemen ernstig neemt én stuur je een boodschap naar de grote groep niet-gebruikers: drugs kopen is niet oké. Normalisering van drugsverkoop is immers een van de factoren die mensen aanzet tot gebruik.”

Van Wymersch ziet zo’n boete-aanpak liefst in een breder pakket van maatregelen. “Als je met een echte autocarrousel zit, kan je het circulatieplan aanpassen. Je kan de politie op zo’n plek nauw laten samenwerken met allerlei opbouwwerkers en stadswachten uit de wijk, die dan samen het terrein bezetten. Meer blauw alleen zal de drugsproblematiek niet oplossen.”

De gebruikers die BRUZZ sprak zijn niet van plan om snel te stoppen met cocaïne. “Daarvoor is het hier véél te makkelijk,” vindt David. “Ik heb al drugs gekocht in veel steden in Frankrijk en Engeland. Daar moet je vaak uren wachten op een plaats van afspraak, je komt in ongure buurten bij verkopers met een masker. Hier gaat het bijna vanzelf. Het scheelt niet veel of de dealers geven je er nog een klantenkaart en een lolly bij.”

(*) Wout en David zijn niet de echte namen van de getuigen.

‘IL EST BIEN TROP FACILE D’ACHETER DE LA COCAÏNE’

FR La violence liée au trafic de drogue à Bruxelles est alimentée par les bénéfices de la vente de cocaïne. La police et la justice se concentrent sur les bandes organisées, mais quid des consommateurs ? Ne sont-ils pas, indirectement, coresponsables des violences et nuisances ? Utilisateurs et experts témoignent. « Cela m’effraie de voir à quel point il est facile de se procurer de la drogue ici. J’envoie un message, on me répond immédiatement. » Le prix relativement bas – inchangé depuis quinze ans alors que d’autres produits ont augmenté – la rend encore plus accessible.

‘IT

IS FAR TOO EASY TO BUY COCAINE HERE’

EN The drug violence in Brussels is fueled by the profits from cocaine. The police and courts focus on the drug gangs, but what about the customers? Aren’t they indirectly partly responsible for the bloodshed and the nuisance? Users and experts testify. “I am shocked at how easy it is to buy drugs here. I send a message and the reply is immediate. Trying to meet up with friends easily takes a day.”

The relatively low price – cocaine has not gone up in price for 15 years, while everything else has become more expensive – is making the drug even more accessible.

Kunstensector protesteert tegen Arizona

Vooral Brusselse artiesten getroffen door wijziging kunstenaarsstatuut

“Als ik moet bijklussen in een koffiebar, blijft er geen tijd meer over voor het creatieve proces.”

Brusselse artiesten zijn niet te spreken over de beslissing om het kunstenaarsstatuut mogelijk te hervormen.

door Indra Rypens

Maandagochtend kwam de cultuur- en kunstensector samen op het Muntplein, om te protesteren tegen de maatregelen in het Arizona-regeerakkoord van de federale regering onder leiding van premier Bart De Wever (N-VA).

Vooral de aankondiging van vorige week, dat het kunstwerkattest – het vroegere kunstenaarsstatuut – zou worden ingeperkt in de tijd, veroorzaakt heel wat opschudding bij de betrokken sector. Brussel wordt hierbij het hardst getroffen, want cijfers van de FOD

Sociale Zekerheid tonen aan dat iets meer dan 54 procent van de uitgereikte kunstenaarsattesten tussen 1 januari 2024 en 28 februari 2025 naar Brusselse kunstwerkers ging.

Dat kunstenaars volgens de nieuwe plannen ook 156 dagen per jaar zouden moeten werken aan een project om recht te hebben op een volledig pensioen, sloeg in als een bom.

“Het kwam als een shock voor mij, zeker omdat er in het regeerakkoord met geen woord over gerept was,” zegt Junior Akwety (42) aan BRUZZ. Akwety is theatermaker,

zanger en artistiek coach. Zelf is hij als associated artist aan de Koninklijke Vlaamse Schouwburg verbonden en stampte hij ook het participatieve kunstproject Maisha uit de grond.

“In onze sector heeft geen enkele artiest een vast contract, maar leef je van project tot project,” vertelt Akwety. “Zeker omdat er de afgelopen jaren al stevig bespaard werd, is het moeilijker voor cultuurhuizen om iemand vast in dienst te nemen,” gaat hij verder. “Zelf heb ik sinds 2016 het kunstwerkattest. Daarvoor combineerde ik twee jobs om te kunnen overleven. Het attest geeft mensen zuurstof om het onzichtbare werk te doen, te herbronnen en op zoek te gaan naar een nieuwe taal.”

Bij acteur, theatermaker en schrijver Jeff Aendenboom (29) van het Brusselse theatergezelschap Dinsdag.org klinkt eenzelfde geluid. “Het attest geeft ons een vergoeding voor de dagen dat we niet direct bezig zijn met een project. Soms werk je drie maanden aan een project en daarna val je weer enkele maanden zonder, maar ik ken geen enkele kunstenaar die tijdens die maanden achteroverleunt en stopt met kunst te maken. Integendeel: je doet het nodige werk, dat pas later zichtbaar wordt. Als kunstenaars in die tussenperiode ook zouden moeten bijklussen in een koffiebar, blijft er geen tijd meer over voor het creatieve proces dat aan het uiteindelijke werk voorafgaat. En die tijd om door te groeien en te professionaliseren is voor een kunstenaar essentieel.”

Jonge kunstenaars de dupe

Behalve de impact op de persoonlijke levens van kunstenaars, ziet filmmaker en

scenarist Sarah Baur (54) van het collectief Choux de Bruxelles ook problemen voor de kunstsector in het algemeen.

“De Belgische filmindustrie is niet groot en het budget beperkt,” zegt ze. “Er is weinig ruimte om te investeren in films en het werkgebied is te klein om zonder subsidies te kunnen overleven. Daarbij komt nog dat er veel concurrentie is in dezelfde vijver, waardoor het logisch is dat er wordt afgewisseld tussen kunstenaars in projecten. Daarom is het voor de filmsector van

groot belang dat het kunstenaarsstatuut blijft, zodat artiesten die even niet bezig zijn met een project, toch kunnen overleven.”

Baur denkt daarnaast dat de inperking van het attest vooral op jonge kunstenaars een impact zal hebben. “Voor jongeren met beperkte financiële middelen is dit een drama, zij zullen het eerste slachtoffer worden.”

Akwety denkt daar hetzelfde over: “Het attest is voor veel mensen een lichtpuntje aan het einde van de tunnel. Als die

financiële zekerheid wegvalt, zal het alleen maar moeilijker worden voor jongeren om de sprong te wagen.”

De kunstensector ziet in de maatregel onderhuids een clash in visies op mens en maatschappij. “Kunst is niet per se rendabel,” zegt Aendenboom. “Dat is waar veel beleidsmakers het moeilijk mee hebben, omdat het niet zichtbaar winstgevend is. De verrijking van kunst voor een samenleving laat zich op andere manieren zien. Het gaat over verbeelding, emotie en alternatieve

kaders bieden om over de wereld na te denken. Je kan zoiets niet altijd in cijfers vatten. Ook is kunst kritisch naar de samenleving. Dat is iets wat bij de huidige beleidsmakers moeilijk lijkt te liggen.”

‘Niet eerlijk’

De discussie rond de kunstwerkattesten werd vorige week donderdag tijdens de plenaire zitting in het federaal parlement opnieuw leven ingeblazen. Minister van Werk David Clarinval (MR) werd er ondervraagd over de toekomstige plannen van de regering rond het beperken van werkloosheid in de tijd. Hoewel het op dat moment niet over de kunstenaarsstatuten specifiek

“Mensen weer aan het werk brengen, betekent bijdragen aan een productievere samenleving”

David Clarinval

Minister van Werk (MR)

ging, berichtten de Mediafin-kranten De Tijd en L’Echo dat hierbij ook het kunstenaarsstatuut – zoals het vandaag bestaat – op de schop zou gaan.

Momenteel krijgen kunstenaars met het attest een vergoeding in de periodes dat ze niet werken, tussen verschillende opdrachten door. Clarinval bevestigde dat dat systeem beperkt zal worden in de tijd.

“De vraag rijst of dat statuut nog altijd gekoppeld moet zijn aan werkloosheid. Het is niet waardevol voor de artiesten en niet eerlijk tegenover andere categorieën van werknemers om te stellen dat artiesten werklozen zouden zijn zonder afname van hun uitkeringen en zonder tijdslimiet,” zei hij in de Kamer.

“Ons doel is duidelijk: mensen weer aan het werk brengen betekent hen de mogelijkheid bieden zich te emanciperen en bij te dragen aan een rechtvaardigere, eerlijkere en productievere samenleving,” aldus nog Clarinval.

Ontdek meer dan 100 Brusselse adressen: SHOP I ART I EAT I DRINK I DO I

Haal je gratis exemplaar bij Muntpunt of check de verdeelpunten op BRUZZ.be/guide

Groene speelplaats Een rustplek voor overgeprikkelde leerlingen

Basisschool voor buitengewoon onderwijs Klim Op in Sint-Pieters-Woluwe zamelt via een crowdfunding geld in om een groene speelplaats aan te leggen met daarin een stille hoek, waar overprikkelde kinderen omringd door planten en dieren tot rust kunnen komen.

door Andy Furniere

Er is dit schooljaar veel veranderd voor de tachtig kinderen van GO! basisschool Klim Op. Van containerklassen vorig jaar ging het dit schooljaar naar een eigen gebouw, al blijft het een tijdelijke huisvesting. Toch is de infrastructuur onvoldoende, en hebben de leerlingen niet de nodige ruimte om te spelen en tot rust te komen, zegt lerares Maureen Van Vynckt. Ze begon met andere teamleden van de school een inzamelingsactie voor de aanleg van een groene speelplaats, omdat een zoektocht naar subsidies niets opleverde.

Op het platform GoFundMe haalde Klim Op al iets meer dan 3.000 euro op. “Eigenlijk hebben we 15.000 euro nodig,” verduidelijkt Van Vynckt. Met het beoogde budget wil het team onder meer het grasveld bij de school aanpakken. “Bij regenval wordt dat meteen heel modderig, zodat de kinderen er niet kunnen spelen.” De school wil het veld niet verharden, wel draineren, en daarna bestrooien met boomschors en opfleuren met speeltuigen.

Het gebrek aan speelgelegenheid veroorzaakt weleens conflicten, zegt Van Vynckt. “Omdat ze weinig omhanden hebben tijdens de pauzes, maken de kinderen meer ruzie.” Veel leerlingen vragen zelfs om binnen te mogen blijven. “Dat maakt niemand gelukkig.”

Cruciaal in het plan voor een nieuwe speelplaats is de aanleg van een groene hoek, De Nof gedoopt, waar kinderen tot rust kunnen komen in een natuurlijke omgeving. “De vorige site, in Sint-LambrechtsWoluwe, had een hoek met planten, een insectenhotel en een vogelhuisje.

Zeker kinderen met een autismespectrumstoornis

• Ontwatering zou het modderige grasveld in een speelveld omtoveren

en ADHD voelen soms de nood om zich terug te trekken bij overprikkeling. Daarom zette de school op die plek twee kleine huisjes, eentje waar ze konden ontspannen en eentje waar ze hun frustraties kwijt konden door dingen kapot te maken.”

Het team begon al aan de aanleg van maar dat volstaat niet. Op de planning staan nieuw groot insectenhotel, en de aanleg van

vinden,” zegt Van Vynckt. Ze wijst eveneens betrekken. “Die kunnen de groenten komen

Naast De Nof ligt een tuin waar meestal

een dode boom die de veiligheid van zowel de kinderen als het dier in gevaar brengt. Dat

• In groene hoek De Nof zouden kinderen kunnen kalmeren

Eigenschappen

Economie Boomende barbershops in Brussel

‘Scheer niet elke barbier over dezelfde kam’

Komend weekend vindt de Bruxsl Barber Expo plaats in Thurn & Taxis, de eerste barbierbeurs in ons land. Barbershops zijn duidelijk in, maar verloopt het ook allemaal koosjer? “Die goedkope barbershops trekken de stiel naar beneden.”

door Bram Van Renterghem foto’s Saskia Vanderstichele

Amin Nowrouzi (tweede van links) is zaakvoerder van Barber Shop Mimske in de Dansaertstraat.

De barbershop lijkt alomtegenwoordig in Brussel. In de korte

De Formanoirstraat langs

Sint-Guido in Anderlecht zie ik er op amper tweehonderd meter al drie – een vierde herenkapper is er onlangs verdwenen. Prijs voor een knipbeurt: amper 15 euro. Behalve La Maison Arnold, daar kost een haarsnit 23 euro.

Als ik voor die laatste etalage sta te dralen, trekt de Italiaanse Rosario Di Lorenzo me naar binnen. “Een artikel over de vele barbershops? Goed dat iemand daar eens over schrijft.” De brede man met witte haren – type scheepskapitein op rust – zet me een espresso voor en steekt van wal. “Vroeger was ik de enige herenkapper in de hele buurt. Nu zijn we

met drie in deze straat alleen,” zegt Di Lorenzo, die al 35 jaar haren knipt, waarvan twintig jaar bij La Maison Arnold. “Een van die barbershops is nagelnieuw, en toch is de uitbating alweer veranderd. Ze spreken niet eens Frans.”

“Er zijn te veel barbiers en er komen er nog bij. De concurrentie is moordend”

Die zaken vormen niet echt concurrentie voor hem, klinkt het. “Het is een andere wereld. Mijn cliënteel is Europees, daar meer Marokkaans, maar met hun lage prijzen trekken ze de stiel naar beneden,” zegt hij. En ook: “Ze betalen geen sociale lasten, werken in het zwart en gaan om de haverklap failliet.” Een bewering die moeilijk na te gaan is, al leert een blik op de Kruispuntbank van Ondernemingen wel dat veel van die zaken inderdaad geen lang leven beschoren zijn. Of de faillissementen frauduleus zijn, valt moeilijk te staven.

Beroepsbekwaam

Klopt het wat Di Lorenzo beweert? Zijn er meer barbershops dan vroeger? En lopen die er de fiscale kantjes van af?

Zowat iedereen heeft de indruk dat de barbershops als rood-wit-blauwe paddenstoelen uit de Brusselse grond schieten. De barbiersbranche is sowieso booming business in België, waar verdelers van verzorgingsproducten en barbiersbenodigdheden nu op inspelen door op 6 april de Bruxsl Barber Expo, in Gare Maritime, te organiseren. De deelnemers – zo’n 750 –krijgen een blik op de nieuwe trends en producten. “In Nederland bestaat een dergelijke beurs al tien jaar, maar in België is het de eerste,” zegt medeorganisator Daniel Duenas. “De markt vroeg ernaar. Barbers zijn ‘in’.”

Cijfers die die opmars bewijzen, zijn er niet. In de lijst met economische activiteiten is er geen aparte categorie voor barbershops, ze vallen onder ‘code 96.021 – Haarverzorging’, waar ook de klassieke kapperszaken in zitten. In Vlaanderen is het aantal ondernemingen in die categorie gestegen, maar in Brussel blijft het aantal vrij constant. Van 1.166 ondernemingen in 2014 naar 1.302 in 2019 tot 1.159 in 2023.

Hoe die gepercipieerde opmars dan verklaren? Een deel van de barbershops is niet nieuw, maar pas sinds kort als dusdanig herkenbaar. Vroeger liep je herenkapper Top Coiffure in de Wayezstraat in Anderlecht zo voorbij. Sinds in het groot ‘Elite Barbershop’ op de gevel prijkt, met daaronder de typerende blauw-witrode barbierspaal (zie verklarende woor-

Amin Nowrouzi

Barber Shop Mimske

denlijst), weet iedereen: hier huist een barbier.

Verder is er ook een verschuiving binnen de sector. Zo leert het archief van Google Maps dat de barbershops in de De Formanoirstraat vroeger alle drie ook dames knipten.

Toch heeft ook sectorvereniging Febelhair sterk de indruk dat er zijn bijgekomen. “Een deel ervan opent z’n zaak onder een andere code,” vermoedt voorzitter Charles-Antoine Huybrechts. “Zo hoef je je beroepsbekwaamheid niet te bewijzen.” In tegenstelling tot in Vlaanderen moeten kappers in Brussel nog altijd via een diploma of praktijkervaring aantonen dat ze kunnen knippen voor ze een kapsalon mogen openen. Ondernemers die onder een andere code openen, wat verboden is, riskeren trouwens boetes. Ondernemersloket Liantis vermoedt dat dat niet vaak gebeurt, zeker omdat de activiteit erg zichtbaar is in het straatbeeld.

Bovendien is er een makkelijkere manier om de vereiste beroepsbekwaam-

heid te ontlopen: een registratie als barbier in plaats van als kapper. Voor baarden is geen beroepsbekwaamheid vereist. Wat je dan precies knipt, wordt minder gecontroleerd.

“Of ze zetten hun maatschappelijke zetel in Vlaanderen,” zegt Di Lorenzo. “Daar is die vereiste beroepsbekwaamheid niet nodig, ook niet als je een vestiging hebt in Brussel.” Dat laatste wordt bevestigd door

het Agentschap voor Bedrijfsondersteuning hub.brussels.

Zwartwerk

Dan de tweede vraag: spelen de goedkope barbiers vals? Febelhair-voorzitter Huybrechts denkt van wel. “Wij begrijpen niet hoe zij voor 10 à 15 euro per knipbeurt kunnen werken. Iemand die volledig op de payroll staat, moet 1,20 euro per minuut

“Soms is er sprake van economische uitbuiting, zwartwerk, uitkeringsfraude of het tewerkstellen van mensen zonder papieren”

Jelle Janssens Criminoloog UGent

De Turkse kapper Kadir in de Rogierlaan in Schaarbeek is een van de oudste barbershops in Brussel: de zaak opende in 1996.

Economie Boomende barbershops in Brussel

Barbiersjargon

Barbier: gespecialiseerd in knippen, scheren, trimmen en verzorgen van baarden en snorren. De meeste barbiers hebben ook een opleiding als kapper, waardoor barbier een stoerder synoniem is geworden van herenkapper. Naar schatting 70 tot 95 procent van het zakencijfer betreft het kapsel.

Barbierspaal: ronddraaiende paal in typische wit-blauw-rood en sinds enige tijd ook bij ons hét uithangbord voor kappers en barbiers. In de middeleeuwen trokken barbiers ook tanden en deden ze aderlatingen. De rode en witte strepen staan voor de zwachtels, die na het aderlaten werden uitgehangen om te drogen en in elkaar verstrengeld raakten. Amerikaanse barbers voegden het blauw van de vlag toe.

Dégradé: populaire haarsnit, internationaal bekend als de fade. Gaat van onderaan heel kort (soms kaal) naar langer bovenaan. Afhankelijk van waar het kortgeschoren gedeelte begint, spreekt men van een low, mid of high fade. Bij een burst fade wordt het haar in een halve maan rond het oor geschoren.

Taper: het haar wordt alleen rondom de bakkebaarden en de nek kort opgeschoren, met een vloeiende overloop naar het overige haar, dat relatief lang wordt gelaten. Populair bij latino’s.

opbrengen, inclusief btw. Dat is ongeveer 75 euro per uur. Wetende dat je twintig minuten bezig bent met een man, moet je minstens 25 euro per beurt vragen. Dat ze onder die prijs gaan, kan wijzen op zwartwerk.”

Dat is ook de stelling van Morgan Pauwels, zaakvoerder van Les Hommes vlak bij de Grote Markt, waar ik heb afgesproken voor een scheerbeurt – een sensatie, volgens ingewijden. Met een tondeuse trimt hij de langste haren, waarna hij een natte, warme handdoek op mijn gezicht legt, me inzeept en het scheermes vlug en precies over de keel laat glijden. Daarna nog een tweede keer die heerlijk natwarme handdoek, aluinsteen tegen de microscopische wondjes en talk om de huid te verzachten.

Kostprijs van die verwennerij: 41 euro. “Ik moet zoveel vragen,” zegt Pauwels. “Ik betaal mijn personeel correct en geef alles aan, wat niet van iedereen gezegd kan worden.”

Al zijn er andere oplossingen. “Heel wat goede kapsalons verhuren een stoel aan een zelfstandige kapper voor 4.000 euro per maand, waar ze zich verder geen zorgen over hoeven te maken, en waar ook die zelfstandige goed aan kan

verdienen, toch zeker als hij elke dag vol zit. Zelf doe ik dat niet, want ik hecht veel belang aan een vast team van mensen op wie ik op kan rekenen. Maar op een dag ... wie weet.”

Stoelverhuur gebeurt ook bij de barbershops waar de prijs maar 15 euro bedraagt, uiteraard tegen lagere huurprijzen. Over die barbiers is Pauwels duidelijk. “Dat is geen concurrentie, ik bied een heel andere service. Ze devalueren wel de hele sector.”

Cash betalen

En wat met de barbershops waar nauwelijks volk zit? “Dat kan dan weer wijzen op witwassen,” zegt Febelhair-voorzitter Huybrechts.

Barbershops zijn daar geschikte vehikels voor, beaamt ook criminoloog Jelle Janssens (UGent). Hij rondde zonet een ‘quick review’ of kleiner onderzoek naar de beautysector af. “Het zijn ondernemingen waar vaak cash wordt betaald, via kleine transacties die niet opvallen voor de inspectiediensten, waarbij niemand weet hoeveel klanten nu precies over de vloer komen.”

“Dat betekent niet dat de mensen die in die zaken werken, daarom veel verdienen,”

Mullet: ook bekend als Haagse mat of nektapijt. Kort aan de voor- en zijkanten en lang achteraan. Anderen vatten het samen als ‘business in front, party in the back’.

gaat hij verder. “Soms is er sprake van economische uitbuiting, zwartwerk, uitkeringsfraude, het tewerkstellen van mensen zonder papieren ... Het gebeurt dat daar een hele constructie achter verborgen zit. Zo werd bij een controle van een barbershop in Kortrijk de eigenaar, die in Londen woonde, veroordeeld voor mensenhandel (uitbuiting, geen mensensmokkel, red.). Hij bezat zeven shops in de streek, waar mensen als stroman in het zwart werkten. Na hard werken zou de shop voor hen zijn.”

Niet zelden worden die mensen uit het thuisland van de zaakvoerder naar België gehaald, waar ze zonder kappersopleiding tegen ongunstige voorwaarden moeten werken, wat de soms erg lage prijzen verklaart. Nederlands, Frans of Engels spreken ze niet. Dat laatste merkte ook BRUZZ op, net als de vaststelling dat pottenkijkers weinig gewenst zijn. “Chef est pas là,” klonk het meer dan eens, kortaf.

Morgan Pauwels van Les Hommes, vlak bij de Grote Markt, die 41 euro voor een scheerbeurt vraagt. “Ik betaal mijn personeel correct en geef alles aan.”

Springplank naar integratie

Alle barbiers over dezelfde kam scheren, is echter niet correct. Kapsalons kunnen voor ondernemende immigranten een springplank naar integratie zijn. Dat toont het verhaal van barbier Amin Nowrouzi (24), zaakvoerder van Barber Shop Mimske in de Dansaertstraat. “Ik leerde in een vluchtelingenkamp in Griekenland knippen als vrijwilliger,” zegt hij in goed Nederlands. “Eind 2019 kwam ik naar België, eerst naar Halle en dan naar Brussel. Ik ben mezelf toen bij zowat alle kapsalons gaan aanbieden. Hier bij Mimoum – Mimske -–mocht ik beginnen. Na drie jaar heb ik de zaak overgenomen.” Nu werken er behalve Amin nog drie kappers, van wie twee zelfstandig en een als werknemer.

Zijn zaak draait op volle toeren. Om 10.30 uur zijn drie van de vier kappersstoelen bezet. In een bruine chesterfield wachten een vader en twee zoontjes hun beurt af. Op de achtergrond zingt 2Pac zijn ‘Ghetto Gospel’ en niemand lijkt haast te hebben.

Met kam en tondeuse modelleert Nowrouzi het kapsel van vaste klant Imran Kourchia. “Ik ga altijd voor een dégradé,”

zegt die laatste. “Dat kapsel is ultrakort bij de oren en moet dus onderhouden worden. Ik kom dan ook elke twee weken.” Na ook ‘s mans baard getrimd te hebben, draait kapper Nowrouzi de stoel en legt hem plat. Aan de spiegel zit een wasbak en alle kleine haartjes worden weggewassen. Kourchia inspecteert zijn nieuwe kapsel nog een laatste keer in de spiegel en rekent af. Voor de 45 minuten durende haar-baardcombo betaalt hij 33 euro, cash. Enkel knippen kost 20 euro. “Best redelijk, toch?” zegt hij.

‘TOUT À COUP, IL Y A DES BARBIERS PARTOUT’

Door die vrij lage prijzen ziet Nowrouzi zich verplicht om lang open te blijven. Van dinsdag tot zaterdag van 10 tot 20 uur, op zondag van 9 tot 17 uur. “Mocht ik dertig euro kunnen vragen zoals de gewone kappers, dan hoefde ik misschien maar tot 18 uur te werken. Maar voor die twintig euro heb ik meer klanten nodig.” Die prijs verhogen gaat zomaar niet, want werkelijk overal zijn barbershops, waarvan er sommige zelfs maar vijftien euro vragen. “Er zijn er te veel en er komen er nog bij,” zegt hij. “De concurrentie is moordend.”

THERE ARE SUDDENLY BARBER SHOPS EVERYWHERE

FR À Bruxelles, les barbiers semblent être partout, et une coupe y coûte à peine 15 euros. Rien d’étonnant, donc, à ce que le week-end prochain, Tour & Taxis accueille la Bruxsl Barber Xpo, la toute première exposition dédiée aux barbiers en Belgique. Mais cette prolifération ne fait pas que des heureux. Certains s’inquiètent des pratiques de certains salons et de l’impact sur la profession. « Les barbiers à bas prix portent atteinte au métier », déplorent certains.

EN These days, barbershops seem ubiquitous in Brussels, and they are cheap: a haircut costs around 15 euros. So it comes as no surprise that the Bruxsl Barber Xpo, the first “barber shop expo” in the country, is taking over Thurn/Tour & Taxis next weekend. But not everyone is happy with the rising number of shops, and some even worry about how that rise might impact the whole profession. “The cheap barber shops are giving us all a bad name.”

Rosario Di Lorenzo is al 35 jaar kapper, waarvan 20 bij La Maison Arnold. “Vroeger was ik de enige herenkapper in de buurt. Nu zijn we met drie in mijn straat alleen al.”

Behalve uitbater Amin Nowrouzi werken er bij Mimske nog drie kappers, van wie twee zelfstandig en een als werknemer.

EK marathon nieuwe stijl in Brussel

Op zondag 13 april zullen bijna 13.000 lopers aan het Koninklijk Paleis aan de start staan van een gloednieuw type EK marathon. Het wordt met een straat voorsprong de grootste Belgische marathon ooit.

door Andy Furniere

Tot nu toe maakte het EK marathon deel uit van het EK atletiek, maar dat kampioenschap wordt er nu van losgekoppeld en – samen met de halve marathon en de 10 km – in een apart event gegoten: de tweejaarlijkse European Running Championships. Vernieuwender is dat de race wordt opengegooid voor recreanten, die zich zo kunnen meten met beroepsatleten.

In de voorbereidingen om het event naar België te halen, besefte organisator Golazo dat het zijn voorstel kracht zou bijzetten mocht de start in Brussel plaatsvinden. “Het eerste Europese kampioenschap marathon nieuwe stijl dat aanvangt in de Europese hoofdstad, dat is toch ideaal,” zegt communicatieverantwoordelijke Gert Van Goolen. “Het paleis vormt een geweldig achtergronddecor voor de startlijn en daarna trekken de lopers via de Wetstraat door het hart van Europa, de Europese wijk.”

Na het Schumanplein steken de atleten via het Jubelpark door naar de Tervurenlaan, die hen onder meer langs de rand van het Woluwepark en het Zoniënwoud voert. Daarna verlaten ze Brussel en trekken via Tervuren en dorpjes zoals Vossem naar de finish in Leuven. Het is dus geen klassieke stadsmarathon, zoals bijvoorbeeld de Brussels Airport Marathon.

“Dat maakt de organisatie een stuk complexer, maar het concept des te specialer. Dat lijkt in de smaak te vallen, want 12.500 inschrijvingen is een stuk meer dan wij durfden te dromen. Het is ook du jamais vu in België, het vorige record staat op ongeveer 5.000 deelnemers.” De 100 à 150 elitelopers,

geselecteerd door hun land, gaan als eersten van start, zodat ze hun kansen optimaal kunnen verdedigen.

Wat ongetwijfeld veel recreanten heeft aangetrokken, is de unieke kans op Europees eremetaal. Ze kunnen niet alleen individueel strijden met topatleten, maar er worden ook medailles per land uitgereikt. Voor die landencompetitie tellen de tijden van de 25 beste lopers per land.

“Voor echt scherpe tijden zou je de atleten langs het kanaal moeten laten lopen”

Terwijl de kansen op individuele Belgische podiumplaatsen door het afhaken van Olympiër Michael Somers – gestopt door hartproblemen – klein zijn, kan ons land zo mogelijk toch een medaille behalen. “We verwachten dat het thuisvoordeel een aanzienlijke rol zal spelen,” is Van Goolen hoopvol. Er zouden trouwens 2.200 Brusselaars meelopen.

Het grootse evenement doet de hoop oplaaien op een jaarlijkse Brusselse topmara-

thon waar vedetten op afkomen, die bijvoorbeeld niet langer een ticket naar Rotterdam boeken. Van Goolen drukt die hoop snel de kop in. “De absolute toppers kiezen vooral de marathons met vlakke parcoursen, waar ze scherpe tijden kunnen neerzetten. Als je zo’n type traject in Brussel wil, moet je atleten op en af langs het kanaal laten lopen, bij wijze van spreken.”

Van Goolen vindt het geen groot gemis. “We zetten als Golazo in België bewust in op brede sportevenementen, marathons voor iedereen, met iconische locaties op het parcours. Zoals bij de Brussels Airport marathon, met het Atomium, de Basiliek van Koekelberg en het Koning Boudewijnstadion op de route.”

In Sporting Flagey zoekt BRUZZ een interessant verhaal uit de Brusselse sportwereld.

De Brussels Airport Marathon – op de foto de editie van 2020 – is een stadsmarathon. Het EK marathon van 13 april is een eenmalig, maar groots evenement en brengt de lopers van Brussel naar Leuven.

Big City

zoekt elke week een antwoord op een lezersvraag, deze week van Marjan uit Brussel-Stad.

door Luana Difficile en Amalia Skalecki

Hoeveel leveren de boetes voor zwartrijders de MIVB

jaarlijks

op?

Vraag Reizigers die opstappen en niet betalen op het openbaar vervoer, het gebeurt dagelijks. Sommigen glippen mee tussen de poortjes, anderen scannen hun ticket of abonnement niet op de bus of tram. Maar hoeveel verdient de MIVB aan de boetes van zwartrijders, vraagt Marjan uit Brussel-Stad zich af.

Antwoord Niet alle overtredingen vallen in dezelfde categorie, de boetes daarvoor kunnen variëren tussen de 100 à 400 euro. “In 2024 controleerden we 1,7 miljoen reizigers,” vertelt Laurent Vermeersch, woordvoerder van de MIVB. “Zo’n 110.000 van hen hadden niet betaald.”

Alle boetes van gecontroleerde reizigers die niet betaalden voor hun ticket leverden in 2024 zo’n 6,6 miljoen euro op voor de MIVB.

Dat is een groot bedrag, maar het zou nog veel hoger kunnen liggen, want maar de helft van de zwartrijders betaalde effectief die boete. Dat wil zeggen dat die 6,6 miljoen euro zou kunnen oplopen tot meer dan 13 miljoen euro.

der aan komt bellen. Om dat te voorkomen, is een ticket kopen de meest verstandige beslissing. Occasionele reizigers kunnen met een bankkaart een ticket kopen, dat zou volgens de MIVB de bereidheid om te betalen moeten opkrikken.

De vervoersmaatschappij gelooft dat andere maatregelen effect hebben op de niet-betalers, zoals de toegangspoortjes, meer controles en hogere boetes. Een eerste overtreding kost vandaag 107 euro, een tweede 214 euro. Vergeleken met de prijs van een ticket, is dat een behoorlijk hoog bedrag.

“Verder kunnen ook andere beleidsbeslissingen een rol spelen, zoals lagere abonnementsprijzen,” volgens Vermeersch. “Zo bestaat er al een goedkoop abonnement voor twaalf euro per jaar voor Brusselse studenten tussen de 18 en 24 jaar.”

De inkomsten die de MIVB wel ontvangt door de betaalde boetes, worden gebruikt voor het algemene budget en de werking van de vervoersmaatschappij.

DROOMBEROEP

In ‘Mijn droomberoep’ van BRUZZKet krijgen ketten de kans om hun droomberoep uit te testen, zoals Israa die spoedarts wil worden. Volg het op BRUZZKet.be

‘WIJ, VAN KUREGEM’

BRUZZ brengt een reeks portretten van mensen die rond Clemenceau wonen. ‘Wij, van Kuregem’ vertelt echte verhalen uit de buurt.

Iedere dinsdag van april in BRUZZ 24.

“De MIVB doet er alles aan om dat inningspercentage te verhogen,” zegt Vermeersch nog. “Daarvoor doen we een beroep op een gerechtsdeurwaarder. Voor 2024 zijn sommige procedures vandaag nog lopende.”

De wanbetalers krijgen een brief in de bus en zo hoopt de MIVB dat ze alsnog hun boete betalen. Doen ze dat niet, dan kan het zijn dat de gerechtsdeurwaar-

Conclusie De De MIVB inde in 2024 voor ongeveer 6,6 miljoen euro aan boetes. Omdat de helft van de betrapte zwartrijders de boetes niet betaalt, loopt de vervoersmaatschappij ook veel geld mis.

Ook een vraag?

Stel je vraag en stem op BRUZZ.be Bekijk en lees antwoorden op BRUZZ.be/bigcity

VIER NIEUWE DJ-SHOWS

BRUZZ Ice verwelkomt vier nieuwe gezichten, muzikale veelvraten die het op je heupen en benen gemunt hebben. Meer info op BRUZZ.be/ice

Meer BRUZZ

BIO

Naam: Chimène

Leeftijd: 16 (17 op 13 mei)

Woont samen met: vader, moeder en broer Timothée (12)

Gemeente: Laken

The hang-out

‘Mijn vrienden spelen de hoofdrol in de film van mijn leven’

Elke week toont een ket zijn of haar favoriete plek in Brussel om rond te hangen. Chimène, scholiere en cinefiel, neemt BRUZZ mee naar het

Sint-Goriksplein – een bruisend plein vol goede herinneringen, eindeloze gesprekken en onbedaarlijk lachen.

door Jasmijn Post foto Saskia Vanderstichele

Waarom heb je gekozen voor het Sint-Goriksplein?

Ik spreek graag af op dit plein. Ik heb hier alleen maar fijne herinneringen. In de zomer, in de zon met je vrienden, hangt er altijd zo’n goeie sfeer.

Je komt net van een filmvertoning, want je bent jeugdjurylid bij een filmfestival.

Ja, we beoordelen films die net uitkomen op het festival Soif d’Idéal. Het is een project via onze school. We zijn met twintig zestien- en zeventienjarige jongeren.

Wat heb je gezien?

Ik heb een miniserie gezien, Ceux qui rougissent. Een van de mooiste dingen die ik ooit zag. Het gaat over een schoolklas en hun nieuwe toneelleerkracht. Hij wil niet dat de leerlingen gewoon hun tekst uit het hoofd leren, maar dat ze hun personage worden. Beetje bij beetje groeit er een sterke band met die leraar.

Hoe beoordeel jij een film?

Ik hou ervan als een film me voortdurend prikkelt. Trage films werken soms minder goed voor mij, maar er zijn uitzonderingen. Gisteren zag ik Les hommes seuls. De filmmaker volgt een man die asiel aanvraagt in Brussel en op de ene na de andere tegenslag stuit. Het was een trage film, zonder hoop, maar eigenlijk past die traagheid juist goed bij het verhaal. Dat is immers de realiteit van die mannen, die eindeloos moeten wachten en in onzekerheid leven.

Betekent een goede film voor jou dat je je kunt inleven in het leven van iemand anders?

Ja, dat je het leven van iemand mag observeren – zeker als het een moeilijk leven is. Dat vind ik ontzettend interessant.

Stel je voor: iemand maakt een film over jou en je vrienden op het terras. Hoe zou die beginnen?

Met een close-up van onze drankjes. We hebben net besteld. Dan zie je onze gezichten, een lach barst los – zoals altijd. Overal zijn mensen die genieten, glimlachen, iets aan elkaar vertellen. Je hoort iemand zeggen: “Allez, nog een drankje!” En dan komt er muziek, natuurlijk.

Wie is het hoofdpersonage?

Ik én mijn vrienden. Het draait echt om ons allemaal.

Hoe eindigt het verhaal?

Je ziet eerst hoe we allemaal nog samen op school zitten. Maar dan verdwijnt er elk jaar iemand. De één gaat studeren, een ander vertrekt op reis … we hebben elkaar minder te vertellen. Tot iemand op een dag zegt: “Zullen we nog eens afspreken op Sint-Goriks?” En dan ... zijn de cafés weg. De plek is verdwenen.

Denk je dat jullie elkaar wel blijven zien?

Ik denk van wel. We hebben echt een hechte groep. Zelfs al zullen er misschien ooit tien jaar overheen gaan – we zullen elkaar sowieso terugzien.

Wil jij ook je favoriete plek tonen?

Dat zou heel leuk zijn. Stuur een mailtje naar ket@bruzz.be en een journalist neemt contact met je op.

Favoriete winkel

Maison Saké is een winkel achter de Beurs, met nieuwe en vintage kleding. Ik ga er vooral naartoe voor de juwelen, die zijn van roestvrij staal. Ze zijn dus niet zo duur en echt superleuk. Wat ik nu draag, komt daarvandaan. Ik ben echt dol op die winkel.

Lievelingsdrankje

Op het terras van Zebra Bar kies ik vaak voor een smoothie. Ik hou vooral van mango, banaan … Aardbei is ook lekker.

Schoolervaring

Ik zit op een school met actieve pedagogie, waar de leerling centraal staat. Je mag bijvoorbeeld zelf leeronderwerpen voorstellen. Tijdens mijn uitwisseling van zes maanden in Berlijn merkte ik hoe anders klassieke scholen zijn: veel strakker en met minder ruimte voor projecten. Bij ons zijn er constant activiteiten en projecten, zoals het filmfestival Soif d’Idéal waarvoor ik nu in de jury zit.

Genrefilmfestival BIFFF vervelt na de rel rond ‘Love lies bleeding’

‘Bied ruimte voor context, niet voor censuur’

Na het debacle rond de film Love lies bleeding komt het BIFFF met maatregelen om de veiligheid van zijn publiek te garanderen. Ook festivals als Docville en Cinemamed buigen voor krachten van buitenaf. Brengt dat de autonomie van de organisatoren in het gedrang? “Een festival organiseren is moeilijker geworden, maar ook interessanter.”

door Tom Zonderman

Het was een accident waiting to happen,” zegt Dirk Van Extergem, oprichter en bezieler van Offscreen, het filmfestival waarvoor geen enkele prent te weird, vettig of controversieel is en dat net voor de 18e keer plaatsvond in Cinéma Nova. Van Extergem werkte tien jaar voor het Brussels International Fantastic Film Festival (BIFFF), maar splitste zich in 2008 af, net omdat er te heftig werd gereageerd bij sommige films. “Een filmvertoning mag ambiance zijn, dat hoort ook bij de charme van het BIFFF. Maar als mensen afzakken louter om de film af te kraken, is de fun eraf. Dat is puur hooliganisme.”

Het ‘accident’ waar Van Extergem naar verwijst werd veroorzaakt door Love lies bleeding, een smoezelige, queer rollercoaster die op het BIFFF in avant-première vertoond werd. Tijdens enkele stomende

seksscènes tussen hoofdrolspelers Kristen Stewart en Katy O’Brian werden denigrerende, homofobe opmerkingen geroepen. Er ontstond een woordenwisseling in het publiek en er vielen klappen. Enkele toeschouwers verlieten huilend de zaal. De film werd even stilgelegd en de politie kwam een oogje in het zeil houden.

Het incident veroorzaakte veel ophef.

Pink Screens zegde zijn samenwerking met het BIFFF op. Burgemeester Close roemde het festival om zijn “bijzondere ambiance”.

Schepen van cultuur Delphine Houba vond dat het BIFFF nergens bang van hoefde te zijn, ook niet om zichzelf heruit te vinden en “in contact te blijven met de tijdgeest.” Het festival veroordeelde de incidenten en benadrukte dat discriminerende opmerkingen en fysiek geweld onaanvaardbaar zijn.

“We waren diep geschokt door de gebeurtenissen,” zegt Sander Rosseels,

programmator bij het BIFFF. “Love lies bleeding toonde ons dat we niet klaar waren voor een crisis waarbij meerdere mensen tegelijk de zaal opjutten. We waren al langer aan het denken over maatregelen, maar dit voorval heeft alles in een stroomversnelling gebracht. Het festival bestaat meer dan veertig jaar. In die tijd is niet alleen ons publiek geëvolueerd, ook de samenleving en de gevoeligheden binnen die samenleving zijn veranderd. Op ons festival komt dat extra sterk naar voren, omdat ons publiek erg expressief is. Maar het is een breder fenomeen in de culturele sector. Het BIFFF trekt duizenden mensen met verschillende achtergronden. We willen dat iedereen zich welkom voelt.”

Het festival ging praten met organisaties als Tels Quels en Rainbow House om beter te kunnen inspelen op de gevoeligheden rond de lgbtqia+-gemeenschap. Het klopte ook aan bij Brussels By Night, dat zich inzet voor een inclusiever en veiliger nachtleven, en bij Le Plan Sacha, een vzw die gendergerelateerd en seksueel geweld in de partyscene bestrijdt. Dat resulteerde in een care team, een safer space, preventiefilmpjes voor bepaalde films, een code of conduct en extra sensibilisering voor wie niet vertrouwd is met het festival. De grootste ingreep zijn de silent screenings die het BIFFF nu invoert: vier films die sereniteit vereisen om in de sfeer te komen en waarbij geen commentaar mag worden gegeven.

Maar hoe dwing je die nieuwe afspraken af? Staat er een knokploeg klaar om dissidenten buiten te kegelen? “Gelukkig niet,” zegt Rosseels. “We zullen altijd eerst in gesprek gaan en, als het nodig is, een waarschuwing geven. Als dat niet helpt, zullen we hard optreden en relschoppers uit de zaal zetten.” Het BIFFF is veranderd, maar de geest is hetzelfde gebleven, benadrukt Rosseels. Toch voelen organisatoren steeds meer druk van buitenaf bij het opzetten van culturele evenementen. Het documentaire-

festival Docville in Leuven schrapte de Russische docu Russians at war uit zijn programma na druk van de Oekraïense ambassade, die de film afdeed als Russische propaganda. Eerder cancelde het ook al de vertoning van Not in my country: Serbia’s lithium dilemma van milieuwetenschapper en onderzoeker aan de KU Leuven Peter Tom Jones, nadat de maker en andere betrokkenen (doods)bedreigingen kregen. Eind vorig jaar annuleerde Cinemamed de vertoning van de Franse docu La belle de Gaza, een film over transpersonen die van Gaza naar Tel Aviv vluchtten. Pro-Palestijnse groeperingen hadden opgeroepen tot protestacties tegen de ‘pinkwashing’ van Israël. De festivaldirectie ging niet akkoord, maar besliste toch om de film te weren.

Niet wit genoeg “Vandaag wordt er met argusogen gekeken naar de achtergronden van cultuurproducenten,” zegt cultuursocioloog Walter Weyns van de Universiteit Antwerpen. “Kunnen ze door de morele beugel? Publieken zijn nooit homogeen geweest, maar vandaag zijn ze bijna schizofreen. Er is altijd kampvorming, mensen zijn ofwel heel erg voor, ofwel heel erg tegen. En het zorgwekkende is dat beide uitersten elkaar voeden.” Polemiek is van alle tijden, betoogt Weyns. “Er mag al eens fel worden gereageerd. Maar het probleem is dat het gemeenschappelijke referentiekader steeds kleiner wordt. Het is alsof onze samenleving scheurt.”

Steeds vaker zien we de paradox van inclusie: hoe meer we proberen open te staan, hoe strikter de grenzen worden voor wie daarbuiten valt. “Dat is eigen aan een democratische samenleving. Hoe ga je om met mensen die zich afkeren van de fundamentele waarden van die democratie? Die inclusie ondermijnen? Dat is niet eenvoudig op te lossen. Je kan enkel hopen dat er voldoende educatie, democratische kwaliteit en oefening in tolerantie is.”

Sociale media werken dat niet in de hand. Rond de remake van Disney’s Snow White ontstond een grote rel in cyberspace, nog voor de film uit was. Actrice Rachel Zegler was volgens sommigen niet geschikt voor de rol van Sneeuwwitje, omdat ze Latijns-Amerikaanse roots heeft en dus niet wit genoeg is. Peter Dinklage, een acteur met dwerggroei, vond de voorstelling van de Zeven Dwergen achterhaald. Gal Gadot, de Israëlische actrice die de boze heks vertolkt, veroorzaakte ophef met pro-Israëlische Instagram-posts, terwijl Zegler pro-Palestijnse content deelde.

“Ik praat liever over de artistieke kwaliteit van een film dan over ethische kwesties,” zegt Karin Vandenrydt, codirecteur van het Anima-festival. “Vandaag bereiden we ons bij het programmeren van een film voor op kritiek, dat was tot vijf jaar geleden ondenkbaar. Aanvankelijk vond ik dat too much, maar door samen te werken met jonge collega’s ben ik daar milder in geworden. Zolang we niet enkel politiek correcte films tonen die doelbewust alle vakjes aanvinken in de hoop niemand tegen de borst te stoten.”

“Wanneer druk van buitenaf bepaalt wat je wel of niet kan tonen, komt de relevantie van onze filmfestivals in het gedrang”

Karin Vandenrydt

Codirecteur Anima

Anima programmeerde een documentaire over de Brusselse cartoonist Picha, die in de jaren 1970 keet schopte met zijn platvloerse Tarzan-parodie Tarzoon. Zijn films weerde het, wegens “out of time.” Offscreen programmeerde ze wel. “Dingen niet meer tonen is problematisch,” zegt Van Extergem. “Wij geloven in context, niet in censuur. We omringen vertoningen met inleidingen, nabesprekingen en docu’s. Wij hebben ook een divers team van programmatoren, vier vrouwelijke en vier mannelijke. De oudste is 70, de jongste 22. Tegen de pornofilm Deep throat werd hard geprotesteerd, ook door mensen die hem niet hadden gezien. Dan zeg ik: kom kijken en we discussiëren erover.”

Geopolitieke druk

Wordt het niet verlammend als elke film een moreel vraagstuk wordt? “We staan op het

“Publieken zijn nooit homogeen geweest, maar vandaag zijn ze bijna schizofreen,” zegt cultuursocioloog Walter Weyns van de Universiteit Antwerpen. “Mensen zijn ofwel heel erg voor, ofwel heel erg tegen.”

punt om een belangrijk kenmerk van de moderne samenleving overboord te gooien,” zegt Weyns, “namelijk het in staat zijn om sferen van elkaar te onderscheiden.

Schoonheid is iets anders dan waarheid, rechtvaardigheid. Op den duur dreig je kunsten met wetenschappen te verwarren.”

Dat speelt niet alleen binnen filmprogrammatie, maar in alle vormen van cultuurproductie. “Soms krijg ik de indruk dat dit een manier is om de illusie in stand te houden dat er nog een echt debat over kunst mogelijk is. Wat we de afgelopen jaren hebben gezien, is dat spreken over kunst bijna inhoudsloos is geworden. Wat geldt nog als kunst? Wat bepaalt de waarde van kunst? Die vragen zijn steeds moeilijker te beantwoorden. Het morele debat over kunstenaars is een surrogaat geworden voor het debat over de waarde van kunst zelf.”

In essentie moet kunst onze zintuigen en verbeelding openen, ons in contact brengen met iets wat we eerder niet eens konden vermoeden. “De kunstenaar is degene die ons een andere wereld influistert, die schudt

aan onze zekerheden,” zegt Weyns. “Omdat er zo breuken ontstaan in de schelp waarin je gevangen zit, en je zo opnieuw iets vitaals krijgt.” De vraag is hoever je als organisator moet plooien om die breuk zo pijnloos mogelijk te laten verlopen. Polarisatie draait om de twee uitersten, maar wie zich als programmator naar een van beide kanten plooit, draagt niet bij aan een oplossing. Het is juist de grote groep in het midden die openstaat voor debat en nieuwe perspectieven. Toch wordt die middengroep vaak over het hoofd gezien, uit angst of gemakzucht.

“Wanneer druk van buitenaf bepaalt wat je wel of niet kan tonen, komt de relevantie van onze filmfestivals in het gedrang,” besluit Vandenrydt. “Het probleem is dat het vandaag onmogelijk wordt om op een serene manier te programmeren. De ‘jij zwijgt

LE BIFFF FAIT PEAU NEUVE

omdat ik het wil’-mentaliteit is vrij recent en we hebben daar als maatschappij nog geen antwoord op gevonden. We moeten er alles aan doen om terug naar het debat te gaan.” Rosseels beaamt dat het organiseren van een festival complexer geworden is, “maar ook interessanter. Een programma staat niet los van de samenleving, met geopolitieke kwesties en veranderende gevoeligheden, en daar zijn we ons nu nóg meer van bewust. Het BIFFF bestaat al 43 jaar, maar het blijft evolueren. Het lijkt ons gezond om onze eigen werking en selectie kritisch onder te loep te blijven nemen en in vraag te stellen. Dat maakt ons festival relevanter dan ooit.”

De 43e editie van het BIFFF loopt van 8 tot en met 20/4 in Brussels Expo, bifff.net

FR Après la polémique homophobe autour de Love Lies Bleeding lors de la dernière édition, le Brussels International Fantastic Film Festival (BIFFF) a pris des mesures pour assurer la sécurité de son public : projections silencieuses, safe space, équipe de soins, code de conduite… Face à un public exigeant et « presque schizophrène », d’autres festivals tentent aussi de concilier autonomie et sensibilité aux enjeux actuels. « Organiser un festival est devenu plus complexe, mais aussi plus stimulant », note le programmateur Sander Rosseels. Pour Dirk Van Extergem, fondateur d’Offscreen, il est problématique de ne pas montrer certaines choses : « Il faut apporter du contexte, pas censurer. »

THE BIFFF SHEDS ITS SKIN

EN Following the homophobic incident around the film Love Lies Bleeding at the last edition, the Brussels International Fantastic Film Festival (BIFFF) is this year introducing a series of measures to keep its audience safe: silent screenings, a safe space, a care team, a code of conduct... In the face of an outspoken and “almost schizophrenic” audience, other festivals too are trying to find a balance between autonomy and the zeitgeist. “Organising a festival has definitely become more complex,” says BIFFF programmer Sander Rosseels, “but also more interesting.” “Not showing things anymore is problematic,” adds Dirk Van Extergem, founder of Offscreen. “We believe in offering context, not censorship.”

“Je legt die ene seconde vast, die ook binnen twintig jaar nog die ene seconde van twintig jaar geleden zal zijn”

Kijken en zien

Waar ik vroeger stopte om een sticker op een elektriciteitskast te plakken neem ik nu een foto. Zo verschillend is het niet. Kijken en zien , zoeken naar beelden, wandelend door de straten van de stad. Een wandeling met een doel. Tijdens een stickertour koos ik er een gemeente of buurt uit en zocht ik naar spots in de straat waar mijn sticker goed zou hangen, zichtbaar was, en niet meteen weer verwijderd zou worden. Nu, met een camera in de hand, ben ik op zoek naar mensen, momenten en kaders waar die eerste twee in passen. Een zoektocht zonder veel te zoeken ... misschien gewoon een tocht, waar kijken een middel is en zien een beloning.

Alledaagse taferelen kunnen zo mooi zijn of zoveel vertellen. Door een foto te nemen, leg je even de tijd stil. Soms lijkt het alsof je iets vangt in het hier en nu. Met een druk op een knop leg je die ene seconde vast, die ook binnen twintig jaar nog die ene seconde van twintig jaar geleden zal zijn. Observeren en archiveren is misschien een goede samenvatting van wat een fotograaf doet. Het observeren en dan archiveren van de tijd, de mens, de ruimte. En dat dan op een zo mooi mogelijke of betekenisvolle manier.

La Gare du Nord

Gewapend met een camera en een paar reserve 35mm-filmrolletjes stap ik zonder uitgestippeld plan door de straten van Brussel. Vandaag begin ik in de buurt van het Noordstation in Schaarbeek. Van aan de blokken naast de brandweerkazerne, langs het station, tot aan het Liedtsplein. De Groenstraat in – waar ik de laatste twee jaar van mijn schoolcarrière op Sint-Lukas

Kunsthumaniora heb doorgebracht – en zo door Sint-Joostten-Node tot aan Brussel-Centraal.

Twee uur en twee filmrolletjes verder ga ik zitten op de bank voor Mains d’Or. Een nieuwe shop in de stad, gespecialiseerd in juwelen, graffiti en tattoos. Aan de overkant van de straat is Laboriver, een fotolab waar ik al mijn foto’s laat ontwikkelen. Ik breng ze binnen en kijk al uit naar die ene foto van een knalrode oude Mercedes in de Poststraat die met een Turkse vlag op het dak geschilderd, stond te blinken in de zon. Of die ene van een koppel op een scooter tegen de achtergrond van de werken aan het Noordstation; omdat ze me hadden gezien, boden ze een korte claxon als weerwoord exact toen ik de foto nam. 72 foto’s. Tweeënzeventig alledaagse taferelen van een zonnige zondag in de Brusselse Noordwijk. Vereeuwigd. Binnen enkele dagen vind ik ze terug in mijn mailbox en beleef ik de wandeling opnieuw. Het zal voor altijd die ene wandeling zijn in 72 beelden, ook binnen twintig jaar.

Brussel en zijn straten zijn de laatste jaren het voornaamste onderwerp voor mijn lens geweest. Volgende week neem ik mijn camera mee naar een andere miljoenenstad, New York.

Reeks nalezen?

Wie alle columns van BRUZZ wil herlezen, kan de teksten terugvinden op BRUZZ.be/column

Uw gids door de culturele agenda 4 > 10/4

Doet Sebastião Salgado aan kunst of uitbuiting?

Doet Sebastião Salgado aan kunst of uitbuiting?

Met de tentoonstelling Amazônia, die na São Paulo, Barcelona en Singapore nu ook Thurn & Taxis aandoet, wil de Braziliaans-Franse fotograaf Sebastião Salgado het debat over de toekomst van het Amazonewoud aanwakkeren. De brute natuurkracht overweldigt, maar kritische stemmen stellen ook de exotiserende blik in vraag.

Met de tentoonstelling Amazônia, die na São Paulo, Barcelona en Singapore nu ook Thurn & Taxis aandoet, wil de Braziliaans-Franse fotograaf Sebastião Salgado het debat over de toekomst van het Amazonewoud aanwakkeren. De brute natuurkracht overweldigt, maar kritische stemmen stellen ook de exotiserende blik in vraag.

door Tom Peeters

door Tom Peeters

Ruim 200 zwart-witfoto’s in grote formaten. Zeven films met extra context en getuigenissen. Een soundscape van Jean-Michel Jarre, die rechtstreeks geluiden tapt uit de levensader van de planeet. Twee aparte luisterruimtes die fotografie mixen met originele Braziliaanse muziek. De tentoonstelling waarvoor fotograaf Sebastião Salgado (81) tot diep in het hart van het Braziliaanse regenwoud doordrong, spaart kosten noch moeite om haar bezoekers mee te nemen naar de wonderlijke wereld van de Amazone. Meer dan anderhalf miljoen mensen waren van São Paulo over Barcelona tot Singapore al getuige van deze buitengewone trip, die duurde van 2013 tot 2019 en ook focust op de uitdagingen van haar bewoners.

Je zou het de apotheose kunnen noemen van de carrière van een man met een missie. Eerder richtte Salgado zijn blik op onder meer vluchtelingen en de olie- en ertswinning. De foto’s die hij maakte van honderden onbeschermde goudzoekers die als mieren in een nest afdalen in de Serra Pelada-mijn maakten hem in 1986 wereldberoemd. Vaak ging hij achterliggende socio-economische thema’s te lijf met de grandeur van diepe zwart-witcontrasten. In Amazônia zijn ze ideaal om onder vervaarlijk uitziende wolken een onheilspellende klok over de biodiversiteit te

luiden. “Ik fotografeer de levende Amazone, niet de dode,” klonk het altijd ter verantwoording van het feit dat hij de afbraak van het regenwoud – de ontbossing, de bodemontginning … – in deze expo bewust niet in beeld brengt, en daar valt iets voor te zeggen. Verwondering is in deze tijden soms effectiever dan het volgende rondje verontwaardiging.

Maar een fotograaf

In interviews vertelt Salgado graag over de gevaren van zijn expeditie, over de kaaimannen, de wurgslangen en de piranha’s. Maar centraal staat de machtige stroom die tot tachtig meter diep en twintig kilometer breed kan zijn, en in zijn web van zijriviertjes moeilijk manoeuvreerbaar is. Zijn team bestond uit een dozijn expeditieleden, onder wie een zogenaamde junglekapitein, maar ook stuurlui die stroomopwaarts de smalle wateren konden bevaren zonder brokken te maken. Voldoende proviand, een uitgebreide apotheek, foto- en studiomateriaal: het moest allemaal mee, met de boot en soms ook per helikopter, net als een assistent uit Parijs, vertalers, een antropoloog en een FUNAI-tussenpersoon.

Die laatste was misschien wel de belangrijkste persoon aan boord, want naast de kracht van de natuur wilde de Braziliaanse fotograaf, die intussen al ruim

“Ik wilde laten zien hoe sommige mensen wel in balans leven met de planeet, zoals wij duizend jaar geleden”

Sebastião Salgado Fotograaf

vijftig jaar in Parijs woont, vooral tonen hoe geïsoleerde stammen één zijn met de natuur. FUNAI – kort voor Fundação Nacional do Índio – is de Braziliaanse overheidsdienst die instaat voor de bescherming van die afgelegen gemeenschappen en hun contacten met ‘bezoekers’. Daarop wordt streng toegezien, inclusief verplichte quarantaines om geïsoleerde stammen te beschermen tegen bacteriën van buitenaf. Check op VRT MAX het ontroerende A invenção do outro over een expeditie die onder auspiciën van zo’n FUNAI-team inheemse mensen uit het hart van de Amazone samenbrengt met niet-inheemse mensen. De bijna 2,5 uur durende docu overtuigt, omdat ze meestal gewoon registreert, en veel minder in your face is dan het opzichtige kader waarin Salgado zijn foto’s inpast.

Ook al is het moeilijk niet onder de indruk te raken van de bravoure en zin voor detail waarmee de fotograaf zijn job uitoefent, soms zou je de intentie van zijn reis vergeten bij de epische allure van zijn fraai belichte landschapsfotografie, waarin kronkelende rivieren hun handtekening in valleien zetten en steile bergruggen vaak uitstijgen boven het wolkendek. Die verwoordde hij in 2014 al in de door Wim Wenders geregisseerde docu The salt of the earth: “Ik ben geen antropoloog of socioloog. Ik ben maar een fotograaf. Ik wilde laten

“Ik fotografeer de levende Amazone, niet de dode,” verantwoordt

Sebastião Salgado het feit dat hij de afbraak van het regenwoud niet in beeld brengt in Amazônia. Soms is verwondering effectiever dan verontwaardiging.

weergave van inheemse lichamen.” Vooral de naïeve of suggestieve poses met weinig of geen kledij stuitten hem tegen de borst. “In sommige artistieke beslissingen is de seksualisering duidelijk,” klonk het in datzelfde artikel uit de mond van auteur Mirna Wabi-Sabi. Barreto: “Zouden Europeanen de lichamen van hun moeders en kinderen ook zo tentoonstellen? Door deze afbeeldingen publiek te reproduceren houd je de ‘primitivisering’ van inheemse volkeren in stand.” Kunstenares en activiste Daiara Tukano formuleerde het nog scherper: “Ik begrijp niet waarom iemand in de eenentwintigste eeuw nog foto’s zou willen maken alsof hij in de negentiende eeuw leeft, behalve als het een soort fetisj voor kolonialisme is.”

Niet zwart-wit

zien hoe sommige mensen wel in balans leven met de planeet, zoals wij duizend jaar geleden. Het verraste me hoeveel we allemaal, zelfs de meest geïsoleerde volkeren, op elkaar lijken.”

Inheemse lichamen

Eén verschilpunt is dat de geïsoleerde gemeenschappen die Salgado in het hart van de Amazone aantrof het niet gewoon zijn om gefotografeerd te worden. Je ziet hen solo, maar vaak ook in groep, soms met gevederde, vaak met geverfde hoofden. Schaamte over hun naakte lichamen is er niet. Salgado toont een badend tienermeisje in een idyllisch uitziend meer en jager-verzamelaars met apen, die ze met hun blaaspijpen met gifpijlen neergehaald hebben, en daarna zouden opeten als lunch. Het zijn twee beelden waar kritiek op kwam. Antropoloog João Paulo Barreto sprak in The Guardian over “een gewelddadige

De meningen zijn echter niet zwart-wit. De inheemse leider Beto Vargas Marubo sprong met een open brief in de bres voor Salgado door te stellen dat de fotograaf de inheemse mensen “exact portretteert zoals ze leven” – altijd met hun toestemming –en dat “recent gecontacteerde groepen nu eenmaal geen kleren dragen.” Tegelijk dankt hij Salgado voor het wereldwijde

SEBASTIÃO SALGADO : ART OU EXPLOITATION ?

FR Avec l’exposition Amazônia, débarquant à Tour & Taxis après São Paulo et Singapour, le célèbre photographe franco-brésilien Sebastião Salgado nous plonge au cœur de la forêt amazonienne. « Je voulais montrer comment certaines populations parviennent à vivre en harmonie avec la planète », confie-t-il. Si la puissance brute de la nature saisit d’emblée sur ses clichés, l’œuvre suscite aussi le débat. Contribue-t-elle à la « primitivisation » des peuples indigènes ou relève-t-elle d’un art épique, animé par l’activisme ?

podium, en voor zijn activisme en politieke engagement, dat woog op de beslissing van het hooggerechtshof om tijdens de pandemie medische zorg te blijven verstrekken aan de inheemse bevolking. Het slotwoord is voor het Franse synthicoon Jean-Michel Jarre, die geluiden uit de Amazone nabootste met elektronica, maar ook veldopnames gebruikte voor zijn soundscape. Gepolst naar zijn opinie over culturele toe-eigening, klinkt hij verbindend. “Bezoekers moeten bewust worden gemaakt van het woud, zijn bewoners en bedreigingen. Maar ook critici moeten hun standpunt kunnen verdedigen. Zoals elk standpunt is ook dit fotografische werk discutabel. Laten we ophouden te denken dat er dingen zijn waar kunstenaars niet aan mogen raken. Zolang er respect is en geen cynische uitbuiting kan je een artistieke benadering niet veroordelen. Maar ook de mening van anderen is belangrijk. Je moet verbanden leggen en ook die blik onder ogen zien. Ze is net zo belangrijk voor de inheemse bevolking van het Amazonegebied als voor ons.” Maar oordeel vooral zelf.

Amazônia loopt van 4/4 tot en met 11/11 in Thurn & Taxis, expo-amazonia.com

SEBASTIÃO SALGADO: ART OR EXPLOITATION?

EN The Brazilian-French star photographer Sebastião Salgado’s exhibition Amazônia goes deep into the heart of the Amazon forest. After attracting crowds in places such as São Paulo and Singapore, it is now coming to Thurn/Tour & Taxis. “I wanted to show how some people can live in balance with the planet,” he clarifies. The brute force of nature in his images overwhelms, but there is also criticism of the man on a mission. Does his work perpetuate the “primitivisation” of indigenous peoples or is it art driven by activism?

Het Vlaams KomiteeBrussel reikt uit: de Erepenning Albert De Cuyper

Laureaat Rik Van Cauwelaert spreekt over

De r sse se instit tione e risis en de aa se o itieke ere d

Vooraf laudatio door Jean-Pierre Rondas en aansluitend receptie.

Vrijdag 4 april - 19.30 uur -GC De Markten (Oude Graanmarkt).

Pop & JazzExpo Film

Gestoorde gitaargeselarij

Het oord voor besnorde nachtraven Madame Moustache ging twee jaar terug in vlammen op. Intussen schalt er weer muziek door de boxen, dancebeats én liveklanken. Zoals van Charles Moothart, langharig tuig dat je kan kennen van zijn gestoorde gitaargeselarij aan de zijde van de Californische garagerockgoeroe Ty Segall in het trio Fuzz, en in diens Freedom Band. Mootharts laatste soloalbum Black holes don’t choke zit tjokvol “love songs for the apocalypse.” Prima timing.

CHARLES MOOTHART & THE FAST BAND 5/4, Madame Moustache, madamemoustache.be

Grenzeloze frequenties

In de ether van BRDCST vloeien frequenties door elkaar als kleuren in een aquarel. Het festival voor grenzeloze muziek van de Ancienne Belgique is aan zijn achtste editie toe en vuurt namen op je af als Ben LaMar Gay, Anna von Hauswolff, Colin Stetson, Milan W., Kassie Krut en de ZambiaansCanadese rapper Backxwash, die over identiteit en de 51st state vertelt in het Select-magazine van april.

BRDCST 4 > 6/4, verschillende locaties, brdcstfestival.be

Er boenk op

Slagwerk is een Brussels muziekplatform, een platenlabel en een eventreeks, opgericht door dj Otis (Dehaes) in 2017. Het focust op experimentele, hedendaagse muziek en organiseert events op het snijpunt van geluid en scenografie, variërend van concerten tot clubavonden. Zo’n clubavond vindt deze week plaats in de Botanique, met onder meer Umru, die ooit voor Charli XCX aan beats sleutelde, technogod ¥ØU$UK€ ¥UK1MAT$U, Lauren Duffus en Otis zelf. (TZ)

SLAGWERK 4/4, Botanique, botanique.be

Iconen

Na een retrospectieve van het werk van Elliott Erwitt verwelkomt de Brusselse Grote Markt nu een overzichtstentoonstelling van een andere legendarische Amerikaanse fotograaf. Icons duikt middels meer dan honderd beelden in het kleurrijke oeuvre van Steve McCurry, die midden jaren 1980 wereldfaam vergaarde met zijn portret van het Afghaanse meisje met de indringende groene ogen op de cover van National Geographic

STEVE MCCURRY: ICONS 3/4 > 1/9, Grote Markt 5, mccurryicons.com

Ollies en kickflips

Met Skateboard haalt het Design Museum Brussels niet alleen een tentoonstelling van zijn Londense evenknie in huis, het is een heel universum, een way of life die het museum aan de voet van het Atomium vult. Sinds de jaren 1950 is skateboarden uitgegroeid van halsbrekend tijdverdrijf op stadsmeubilair tot een olympische discipline. De decks zijn dan weer een geknipt canvas voor grafische ollies en kickflips.

SKATEBOARD 5/4 > 14/9, Design Museum Brussels, designmuseum.brussels

Breekbare renaissance

“Glas-in-lood beleeft een renaissance,” kopte het magazine House & Garden begin dit jaar. Daar valt weinig tegen in te brengen. Behalve intussen leeggelopen kerken fleurt de oude techniek steeds vaker moderne interieurs op. Brusselaar Philémon Siesling toont binnenkort in Alice Gallery hoe je glas-in-lood naar het heden trekt, het Centre belge du Vitrail Pierre Majerus geeft dan weer een inkijk in een eeuw fragiliteit. (KS) STAINED GLASS 1925-2025 4/4 > 18/10, Centre Belge du Vitrail Pierre Majerus, majerus-vitrail.be

Opstand in Teheran

De Iraanse regisseur Mohammad Rasoulof heeft zich ondanks celstraffen nooit laten muilkorven door het Iraanse regime. Met het clandestien gedraaide The seed of the sacred fig speelt hij in op de studentenrevolte die na de dood van studente Mahsa Amini losbrak. Dat doet hij middels een erg krachtige, veelzeggende, paranoïde thriller rond een onderzoeksrechter die de doodvonnissen tekent van rebellerende jongeren zoals zijn dochters.

THE SEED OF THE SACRED FIG IR, dir.: Mohammad Rasoulof, act.: Misagh Zare, Soheila Golestani

Leve de verliezer

Een deel van de Franse pers is enthousiast over deze in trash, girlpower en vettige humor gedrenkte energiebom met marginaal Brussel als achtergrond. De 26-jarige Armande Pigeon wordt door het leven van links naar rechts gestuiterd. Ze is verslaafd aan weddenschappen en een beetje aan verliezen. Alleen de liefde vindt ze een te grote gok. Check de trailer om te achterhalen of de humor en buitensporigheid je cup of tea zijn.

AIMER PERDRE BE, dir.: Lenny & Harpo Guit, act.: María Cavalier-Bazan, Axel Perin

Allen naar Altman

Verliezen we Robert Altman te snel uit het oog? De Amerikaanse regisseur, die dit jaar zijn 100e verjaardag had gevierd als hij in 2006 niet was gestorven, is een monument. Jarenlang was hij het referentiepunt voor gedurfde verhaalstructuren en mozaïekfilms. Tot zijn fans en nabootsers behoren onder meer Tarantino en Soderbergh. Cineflagey herneemt vijf meesterworpen, waaronder de anti-oorlogssatire M*A*S*H en de western McCabe & Mrs. Miller (NR)

CYCLUS ROBERT ALTMAN 2 > 23/4, Flagey, flagey.be

The seed of the sacred fig

Steve McCurry: Icons

Charles Moothart & the Fast Band

Klein onderhoud

Oogsttijd voor saxofoniste Adia Vanheerentals en jazztrio Bodem

‘Ik wil mijn melodieën in mijn lijf voelen’

Nadat radiozender Klara haar vorig jaar al opnam in de talentenpool ‘De Twintigers’ en ze de voorbije maanden het ene project aan het andere reeg, is de tijd rijp voor de Antwerpse saxofoniste Adia Vanheerentals (26) om te oogsten. Onlangs werd ze op Brosella nog voorgesteld als een van de nieuwe gezichten die mag verbroederen met beloften uit de Londense jazzscene, terwijl kruisbestuivingen met violiste Elisabeth Klinck, choreografe Femke Gyselinck en theatermaakster Corinne Heyrman voor artistieke verbreding zorgen.

“Ik hoop dat mijn momentum duurzaam blijkt,” lacht de saxofoniste vlak voor een nieuw concert met Bodem, haar jazztrio met drumster Anke Verslype (aki) en gitarist Willem Malfliet (Woolvs). Nochtans wou ze op haar 9e piano leren op de muziekschool. “Maar ik moest van mijn moeder een kleiner instrument kiezen, omdat ons appartement niet zo groot was. Ik heb alles toen uitgeprobeerd, maar uit de sax kreeg ik meteen keiveel lawaai.” Geïnspireerd door de muziek die ze hoorde in de brunchbar van haar tante en jazzlessen aan de kunsthumaniora ging het gestaag richting conservatorium. “Al was ik daar eerst niet gelukkig. Alles voelde als een opdracht.” Een sabbatjaar bracht soelaas. Daarin lijstte ze de muzikanten op met wie ze wou spelen. Studiegenoten Verslype en Malfliet werden even later partners in crime bij Bodem. “Ik ging niet voor hun virtuositeit, maar voor hun karakter en klankkleur. Ik heb niet genoeg aan muzikanten die enkel begeleiden. Anke legt goede grooves neer, maar kan ook schilderachtig klinken. Willem schept met zijn gitaar en pedalen hele werelden.” De keuze om zonder bas te werken was al langer gemaakt. “Toen een bassist me eens vroeg wat hij moest spelen, dacht ik: ‘Niets, eigenlijk heb ik je niet nodig.’ (Lacht) Een goede gitarist vult ook de rol in die ik hoor in mijn oor.”

Momenteel tourt Bodem met het album Lush and alive. “Al mijn melodieën moeten zingbaar zijn, zodat je ze makkelijk onthoudt. Ik heb niets met abstracte, mathematische jazz die je moet lezen. Mijn melodieën wil ik in mijn lijf kunnen voelen. Ik wil vooral weelderige, genereuze muziek maken. Vandaar de titel. ‘Feisty’ vind ik het leukst om live te spelen, omdat het uit verschillende delen bestaat en het einde heel melodramatisch is. Eerst mensen lokken met iets zoets en hen daarna een beetje bruuskeren: zo heb ik mijn muziek het liefst, en zo sta ik ook in het leven.” TOM PEETERS

Lush and alive is uit bij Mokuhi Sonorities; Bodem speelt op 4/4 in Flagey, flagey.be, en op 13/5 in Théatre Marni, theatremarni.com

PodiumKlassiek

Radioactief

Choreograaf en beeldend kunstenaar Arkadi Zaides woont en werkt momenteel in ons land, maar was 6 toen in Oekraïne, toen nog deel van de Sovjet-Unie, de kernreactor van Tsjernobyl ontplofte. Het was 1986 en de wolk van radioactieve straling en desinformatie die toen over Europa dreef, hangt nog altijd in ons collectieve geheugen. In The cloud legt Zaides het verband tussen de gifwolk, de digitale cloud en de recente explosie van artificiële intelligentie.

ARKADI ZAIDES & LAGESTE: THE CLOUD 4 & 5/4, GC De Kriekelaar, kaaitheater.be

Pandemiepolarisering

Tijdens corona zag de Brusselse Lila Magnin de polarisering in de wereld toenemen. Sindsdien is ze op zoek naar een gemeenschappelijke taal, waarmee we ondanks onze verschillende achtergronden en chaotische tegenstrijdigheden naar elkaar toe kunnen groeien. Sāmara is niet alleen de voornaam van iemand die haar dierbaar is, maar heeft in het Sanskriet ook de betekenissen ‘plaats van oorlog’ en ‘wandeling met de goden’.

LILA MAGNIN / LES MAGNIFIQUES: SĀMARA 1 & 2/4, KVS BOX, kvs.be

Explosief

De explosie van een vracht ammoniumnitraat in de haven van Beiroet in 2020 wordt beschouwd als de grootste niet-nucleaire ontploffing van de eenentwintigste eeuw.

Alia Hamdan betoogt dat de bewoners vanaf dat trauma hun stad steeds verder zagen achteruitgaan. Het verval probeert ze in haar lecture performance te capteren aan de hand van gesprekken, getuigenissen, video- en geluidsfragmenten. (MB)

ALIA HAMDAN: THE BODY IS HERE, OFF-SCREEN 9 & 10/4, Kaaistudio’s, kaaitheater.be

Winnaarsmentaliteit

De Belgische celliste Stéphanie Huang speelde in 2022 de finale van de Koningin Elisabethwedstrijd, haar Japanse collega Keigo Mukawa mocht een jaar eerder zelfs met de derde prijs van het pianoconcours naar huis. Zet deze twee laureaten en muzikale kameraden bij elkaar, en de som is geheid nog groter dan de delen. En plus zit het programma met muziek van Arensky, Chopin, Poulenc en Martinu ook nog eens vol fijne verrassingen.

STÉPHANIE HUANG & KEIGO MUKAWA 7/4, ULB Solbosch – Salle Dupréel, brusselscellofestival.com

Mythologische muziek

Antony Hermus mag dan op de bok staan, voor dit concert laat het Belgian National Orchestra zich leiden door de Griekse mythologie. Eerst verklankt Roussel de bacchische passie van de wijngod voor Ariadne, vervolgens toont Ravel de ontluikende affectie tussen Daphnis en Chloë. Die twee amoureuze stukken flankeren het mythische Eerste pianoconcerto van Franz Liszt, liefdevol behandeld door George Li.

BELGIAN NATIONAL ORCHESTRA, HERMUS & LI 4/4, Bozar, bozar.be

Kippenvel

In een periode waarin de meeste opera’s makkelijk de drie uur aantikten, schreef de Engelse componist Henry Purcell op een compact uur een van de meest iconische partijen aller tijden. Dido and Aeneas is elke minuut machtig, met het kippenvelmoment van ‘Dido’s lament’ als absolute hoogtepunt. Zelfs zonder theatrale franjes is dit een fantastische ervaring, zeker in handen van specialist Vincent Dumestre. (JC)

LE POÈME HARMONIQUE: PURCELL: DIDO AND AENEAS 9/4, Bozar, bozar.be

Stéphanie Huang & Keigo Mukawa

Arkadi Zaides & laGeste: The cloud

22A, RUE ROYALE S TE-MARIE - 1030 BXL

Kartouche

Defacqzstraat 58, Elsene, Instagram: kartouche_bistrot

Met Kartouche opende de getalenteerde chef Géry Van Peteghem een neobistro die Belgisch erfgoed in een hedendaags jasje steekt. Een zaak waarvan we niet wisten dat we erop zaten te wachten. Kartouche is een adres om vrolijk van te worden. We hebben het te danken aan Géry Van Peteghem, een talent dat zijn sporen verdiende in de meest opwindende restaurants van Brussel: Nénu, St Kilda, Rebel en Raki. Nu slaat deze omgeschoolde dierenarts zijn vleugels uit met een doordacht project: een klassieke Parijse bistro, overgoten met een Belgische saus.

Die bistro huist in een stijlvolle, ongekunstelde ruimte. Met in totaal een dertigtal couverts in een setting met houten stoelen, vintage lampen en een mooie toog, waar solo-eters gezellig

Fairy tales

5x2 tickets, Kaaistudio’s, 3/4

Theatergroep Tibaldus organiseert met de Zwitserse auteur Robert Walser een opstand van sprookjesfiguren. Mail ‘Fairy’

kunnen keuvelen. Beneden, naast de open keuken, staan enkele ronde tafeltjes, waar je dicht bij de kok zit.

Tijdens ons lunchbezoek konden we kiezen van een beperkte kaart, die de combinatie van een voorgerecht met een hoofdgerecht dan wel van een hoofdgerecht met een dessert aanbood voor 25 euro, of het drieluik voor 29 euro. Als amuse serveerde Van Peteghem een bitterbal van runderwang met mosterd. De kroket, die drie dagen voorbereiding vergt, was ronduit spectaculair en verandert je kijk op wat doorgaans als een vette hap wordt gezien.

’s Avonds staat het gerecht als voorgerecht op de kaart (10 euro), naast onder meer een kroket van oude gouda (12 euro) en rode tonijn bereid als americain (31 euro).

The cloud

5x2 tickets, GC De Kriekelaar, 5/4

Arkadi Zaides linkt in zijn nieuwe performance de kernramp van Tsjernobyl aan de wolk van internetdata. Mail ‘Cloud’

Stuur het trefwoord, samen met je adres en telefoonnummer, naar win@bruzz.be

Ons voorgerecht was een hartverwarmende ‘velouté Dubarry’: een bloemkoolsoep, op smaak gebracht met bieslook en foreleitjes. Als hoofdgerecht verkozen we het gehaktbrood boven de vegetarische optie met bosoesterzwammen, daslook en rösti. Het gehaktbrood werd rijkelijk met mosterd geserveerd, als een royale plak op een aardappelgalette. Een leuk detail bleek een metalen kommetje met daarin een superfrisse salade van fijn gesneden raapjes en krulsla. Heerlijk.

De drankkaart bood ook een fijne ervaring, met natuurwijnen (6 euro per glas), geuze van Cantillon (23,50 euro), Cuarenta-frisdrank (4 euro), of een Fleurie van Vionnet (57 euro) voor de liefhebbers.

TEKST: MICHEL VERLINDEN FOTO: SASKIA VANDERSTICHELE

The last showgirl

5x2 tickets, Cinema Galeries, vanaf 16/4

Gia Coppola, de kleindochter van Francis Ford, cast Pamela Anderson als showgirl van middelbare leeftijd. Mail ‘Showgirl’

Inzichten

Wat weet muzikant Abel Ghekiere van het leven?

‘Die dingen in de auto heten bougies en niet biegous’

Welke fout maak je keer op keer tijdens het creatieve proces?

Te lang stilstaan bij beslissingen. Muziek maken moet snel gaan en intuïtief zijn, recht uit de klarinet in het oor van de luisteraar.

Wat heeft je werk je geleerd over het leven of over jezelf?

Veel doen, veel maken, veel luisteren, veel spelen. Ik omarm overdaad, in mijn werk en in mijn leven.

Welke belangrijke tip kreeg je ooit van je publiek?

Dat ik d-u-i-d-e-l-i-j-k-e-r moet spreken en mijn zinnen moet afmaken als ik praat op het podium.

Welke levenswijsheid wordt overschat?

Doe alles met mate.

Met welke quote pak je graag uit?

De Nederlandse schrijver Cees Nooteboom noemt reizen de mooiste vorm van verdwalen.

Wat kan jij dat de meeste anderen niet kunnen?

‘Jesus of Suburbia’ van Green Day helemaal meespelen. Ik heb ooit een heel concert van Green Day lang een bordje boven mijn hoofd gehouden met die informatie.

Wat had jij pas op erg late leeftijd door dat iedereen allang wist?

Dat die dingen in de auto ‘bougies’ heten en niet ‘biegous’.

Als je jezelf een andere naam kon geven, welke zou dat dan zijn?

Mark Schellekes. Ik ken iemand die zo heet en een slagerij heeft. Prachtig.

In welk ander vak of beroep zou je ook top zijn?

Ik vrees dat de zoektocht naar een antwoord op deze vraag me in een existentiële crisis slingert.

Wat helpt je er weer bovenop als je down bent?

Brood met mascarpone en ansjovis.

• Abel Ghekiere (1996) is een academicus met een doctoraat en een multi-instrumentalist (gitaar, klarinet en banjo), die bloedmooi kan twijfelen tussen jazz en folk, compositie en improvisatie, field recordings en voice samples

• Debuteerde met Voor het verdwijnt, en daarna, en bracht net het album In de verte, dit uitzicht uit bij Rotkat Records

• Live speelt hij in kwartet met Tobias Volckaert (sax), Orlan Ghekiere (drum) en Hendrike Scharmann (viool)

Doe je iets heel speciaals op je naamdag of verjaardag?

Eten aan een tafel met een wit tafelkleed en kandelaars. En zwemmen in de vijver. Wie verdient het écht om ‘heilig’ te worden verklaard?

David Bowie. Hoeveel personen ben jij verwijderd van bekend persoon X?

Eén persoon van Dalí. Mijn vader (de veel te vroeg overleden kunstschilder Joris Ghekiere, red.) heeft ooit voor zijn huis gestaan met de vraag of hij in zijn bad mocht zitten.

Bij welke historische gebeurtenis was je graag aanwezig geweest?

Woodstock. Dit antwoord heb ik gestolen van Jef Neve.

Welk vreemd voorwerp slingert er rond in je huis?

Een glazen potje met haar van mijn eerste kappersbeurt.

Waar kijk je naar uit in de nabije toekomst?

Veel spelen met de nieuwe band. Het voelt allemaal heel mooi en zacht aan de laatste weken, en het idee om veel te kunnen spelen maakt me heel gelukkig.

Welke wet zou je meteen afschaffen?

De parlementaire onschendbaarheid.

Welke wet zou je meteen invoeren?

Een verbod op sociale media voor politici.

Wat was er vroeger beter?

Dansmoves.

Welke app ontbreekt er in je leven?

Een app die de app die andere apps blokkeert, blokkeert.

MICHAËL BELLON

Abel Ghekiere staat op 5/4 in de Onze-LieveVrouw-ter-Rijke-Klarenkerk naar aanleiding van de achtste editie van BRDCST, het festival voor de avontuurlijke fijnproever van de Ancienne Belgique, abconcerts.be

Brussel Helpt

SAMEDI 22.11.2025

Avez-vous une suggestion pour l’organisation caritative

Brussel Helpt 2025 ?

Nous serions ravis de l’entendre ! BRUZZ.be/brusselhelpt

Brussel Helpt

ZATERDAG 22.11.2025

Welk goed doel verdient onze steun in 2025?

Deel jouw suggestie via BRUZZ.be/brusselhelpt

De cultuurtips van BRUZZ

Adieu, démons

Het beste van het Brusselse cultuuraanbod, gebundeld in het drietalige BRUZZ Select magazine. Elke maand als bijlage bij BRUZZ magazine.

Neem een gratis abonnement op BRUZZ magazine & BRUZZ Select. Ga naar BRUZZ.be/abo

OSSEGHEM PARK BRUSSELS

27.28.29 2025

FRIDAY

LITTLE SIMZ • OMAH LAY • DYSTINCT

ODEAL • PA SALIEU • JORDAN RAKEI

TAWSEN • MAVEE • LOJAY • ROSA PISTOLA

KANKA • IFE OGUNJOBI • TH4YS

JIDEH HIGH ELEMENTS • FEMININE HI FI

HIGHER MEDITATION FT. NIA SONGBIRD & JAH MARNYAH

SUNDAY

SATURDAY

NATHY PELUSO • SHENSEEA

WERRASON • BURNING SPEAR • JAZZ BRAK

DAVIDO • DENZEL CURRY

CA7RIEL & PACO AMOROSO

GROUNDATION • DINO D’SANTIAGO

SAÏAN SUPA CELEBRATION • TIF

GODSON • JUNGELI • KOKOROKO

QUEEN OMEGA & THE ROYAL SOULS

CAMILLE YEMBE • SAMARA CYN

MANUDIGITAL FT. DAPATCH

JAH VERSION • JOE YORKE

HEAVEN SAM

BNNYHUNNA • MO’KALAMITY • AILI

KAREN NYAME KG • NOORIYAH

MAHOM • ONDUBGROUND

KOFI STONE • YOUTHIE

JALEN NGONDA • MAUREEN • L’ENTOURLOOP

JAZMYN • NIVEAU4

AND MANY MORE...