‘Het is naar de botten , die optie ken ik niet’
Elke
Brandt (Groen), terug na operatie
‘We hopen net dat spelers weggeplukt worden’
Philippe
Een hartstochtelijk pleidooi voor livemuziek
Word één met de muziek op het Klarafestival
Gustav De Waele (14)
Brusselse ket op weg naar een Oscar
THE LIFE AND TIMES OF QUEEN ELIZABETH I
BASED ON DONIZETTI’S TUDOR OPERAS
PART I: MAR 21 — APR 15 2023
PART II : MAR 23 — APR 16 2023
Twee opera-avonden lang transformeert de Munt zich in het Tudor Court van zijn 16de-eeuwse hoogdagen. Twee opera-avonden lang beleef je er het intrigerende levensverhaal van de Virgin Queen, met de absolute hoogtepunten uit o.a. Anna Bolena, Maria Stuarda en Roberto Devereux. Een uniek totaalspektakel.
FR
Et si The Crown était un opéra italien ? En deux soirées lyriques, suivez l’histoire de la reine Elizabeth I d’Angleterre, tiraillée entre la raison d’État et sa vie intime. Un spectacle hors du commun, foisonnant de mélodies élégantes, de costumes d’époque inspirés des portraits de la Renaissance, de danse et de surprises.
De meeste Vlaams-Brusselse partijen willen één schoolvakantiesysteem voor alle Brusselse leerlingen
Enkele weken na de grote inval in de Alhambrawijk flaneren de Chinese sekswerkers alweer over het trottoir
05 EDITO
06 HET GESPREK De comeback van Elke Van den Brandt
10 IN BEELD Ivan Put
13 KORT GESPREK Dirk Van Extergem van het Offscreen Film Festival
15 BEELDCOLUMN Wauter Mannaert
16 INTERVIEW Philippe Bormans, CEO van voetbalclub Union
22 BIJGEDACHTE De innige band tussen politie en parket
24 BIG CITY Wat gebeurde er tijdens de rampzalige brand in de Innovation?
24 BEESTIG BRUSSEL Everzwijn Suske gespot in het Zoniënwoud
30 DE SLAAPKAMER van Elias
32 COVER STORY Close-acteur Gustav De Waele
36 NICK TRACHET Confit
37 SELECT Klarafestival is een viering van de veelzijdigheid
Eat & Drink Foor’n
Smalltalk Clara Lodewick
De vijf inzichten Barbara Hannigan
18 February 2023 - 14 January 2024
Rue Belliard 135, 1000 Brussels, Belgium
BRUZZ
Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65
ABONNEMENTEN
Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80
Gratis in Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Rest van België: 29 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393
van Vlaams Brusselse Media vzw
Buiten België: 35 euro per jaar.
OPLAGE
55.000 exemplaren.
ADVERTEREN?
Marlies De Deygere
02-650.10.81 marlies.dedeygere@bruzz.be
DISTRIBUTIE
Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be
ALGEMENE DIRECTIE
Dirk De Clippeleir
HOOFDREDACTIE
Kristof Pitteurs (algemeen hoofdredacteur)
COÖRDINATOR MAGAZINE
Kris Hendrickx
CULTUUR & UIT
Gerd Hendrickx
ART DIRECTOR
Heleen Rodiers
VORMGEVING
Ruth Plaizier
EINDREDACTIE
Karen De Becker, Bouke Schut
WERKTEN MEE AAN DIT NUMMER
Eva Christiaens, Luana Difficile, Kris Hendrickx, Jasmijn Post, Sophie Soukias, Steven Van Garsse, Tom Zonderman (redacteurs); Johan Baeten, Michaël Bellon, Jasper Croonen, Anke Dirix, Andy Furniere, Finne Minnart, Tom Peeters, Niels Ruëll, Nick Trachet, Bram Van Renterghem, Michel Verlinden (medewerkers)
VERTALING
Frédérique Beuzon, Gregory Blauwers, Sam De Ryck, George Holmer, Laura Jones
FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE
Bart Dewaele, Kim, Wauter Mannaert, Ivan Put, Saskia Vanderstichele
VERANTWOORDELIJKE UITGEVER
Kristof Pitteurs
Flageyplein 18, 1050 Elsene.
BRUZZ is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt bij
Printing Partners
Paal-Beringen en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie
“De communicatie tussen burger en overheid moet beter.” Het is de laatste zin in een interview met minister Elke Van den Brandt dat u in dit magazine kan lezen. Het wordt stilaan een open deur die met enige regelmaat wordt ingetrapt. Tijdens de coronacrisis, tijdens de uitrol van de Good Movecirculatieplannen, bij de invoering van een nieuwe vuilniszak; welke inspanningen onze overheid ook levert op het communicatievlak, keer op keer wordt een deel van de bevolking niet bereikt. Helemaal verbazen hoeft dat niet. In dit gewest wonen 183 verschillende nationaliteiten samen op een zakdoek, elk steeds meer in hun eigen sociale bubbel. Daarbij komt dat die sociale bubbel ook een informatiebubbel wordt. Via de sociale media én de algoritmes die die aansturen worden mensen ofwel geconfronteerd met wat hen of gelijkgezinden interesseert ofwel met wat de hardste roepers de wereld in sturen. Plaats voor andere stemmen of debat is er steeds minder. Dat doorbreken wordt een enorme uitdaging. Zeker wanneer we willen dat grote maatschappelijke veranderingen draagvlak krijgen bij de bevolking, maar ook wanneer we willen dat die bevolking volgend jaar voldoende geïnformeerd naar de stembus trekt. Verbaast het u dat ik er niet gerust in ben?
MELD NIEUWS
Zelf nieuws gespot?
Tips zijn altijd welkom via: BRUZZ.be/meldnieuws
Persberichten kunnen via redactie@bruzz.be
VOER UW EVENEMENT IN OP ENCODEZ VOTRE ÉVÉNEMENT SUR ENTER YOUR EVENT ON www.extranet.brussels
WWW.BRUZZ.BE
FR « Il faut améliorer la communication entre le gouvernement et les citoyens », voilà la phrase finale d’une interview avec la ministre Elke Van den Brandt dans ce magazine. Le sujet revient sur la table à intervalles réguliers : pendant la crise du coronavirus, pendant l’implémentation des plans de circulation Good Move, lors de l’introduction d’un nouveau sac poubelle... Quels que soient les efforts de communication fournis par les autorités, une partie de la population n’est pas touchée. Ce n’est pas tout à fait une surprise, sachant que la région compte 183 nationalités différentes et qu’elles vivent toutes chacune de plus en plus dans leur bulle sociale. Et à cette bulle sociale s’ajoute la bulle de l’information. À travers les réseaux sociaux et les algorithmes qui les dirigent, les gens sont confrontés soit à ce qui les intéresse soit à celui qui parle le plus fort. Il y a de moins en moins d’espace pour l’autre ou pour un débat, et mettre fin à cela sera un véritable défi. Surtout lorsqu’on veut le soutien de la population dans le cadre de grands changements de société ou si on veut que la population soit suffisamment informée avant de voter par exemple. Cela vous étonne que la situation m’inquiète ?
EN The communication between residents and goverment must be better,” states the last sentence of the interview with Elke Van den Brandt, which you’ll read in this magazine. Slowly, it becomes a statement of the obvious. During the corona crisis, during the execution of the Good Movement circulation plan, during the introduction of a new trash bag – whatever attempts of communication our government makes, time and again, a part of the residents are not being reached. That does not surprise us completely. 183 different nationalities come together in this region, each one in their own bubble. This social bubble becomes an information bubble, too. Through social media and its algorithms, people are only confronted with their interests (and of like-minded people), or with the loudest voices in the world. There is less and less room for other voices or any debate. It will be a huge challenge to break that trend. Especially if we want the public to go to the polls informed. Would you be surprised if I worry about this?
“In het gewest wonen 183 nationaliteiten elk steeds meer in hun eigen sociale bubbel”
Kristof Pitteurs, hoofdredacteur
Het gesprek. De terugkeer van minister Elke Van den Brandt
Ruim twee maanden lang verdween ze van het politieke toneel na een zware herseningreep. Mobiliteitsminister Elke Van den Brandt (Groen) was nog maar net terug of er lag al een regeringscrisis op haar bord. Hoog tijd voor een gesprek over een kibbelende regering, een struikelend Good Moveplan en stilstaande metrowerken.
doorTerwijl we het kabinet van Van den Brandt binnenstappen, vergadert elders in de stad de raad van bestuur van het Woningfonds. De raad zal tijdens het gesprek precies dat doen waar de groenen voor waarschuwden: de eerste bouwfase van woningen op de Josaphat-site goedkeuren. Een sociale noodzaak volgens de socialisten, een ondoordachte aanslag op het stedelijke groen voor de ecologisten. Het conflict is het zoveelste in een regering waar de PS voortdurend geconfronteerd wordt met de hete adem van de PTB.
Elke Van den Brandt, die in december een goedaardige tumor liet verwijderen uit de hersenen, had zich een hartelijker weerzien kunnen voorstellen met de collega’s. Toch laat ze zich niet uit haar lood
slaan. “De optie ‘Het is naar de botten’ bestaat niet voor mij.”
Hoe gaat het nu met u?
ELKE VAN DEN BRANDT: Steeds beter. In het begin na de ingreep, die dan nog eens een paar dagen na de dood van mijn vader was, kon ik helemaal niets. Geleidelijk ging het dan beter. In het park vlak bij mijn woning ligt een omgevallen boom, tot daar wandelen werd na verloop van tijd een doel. Toch kan ik vandaag nog niet alles wat ik vroeger kon en dat steekt wel wat.
U was ruim twee maanden van het politieke toneel. Heeft dat uw kijk op politiek veranderd?
VAN DEN BRANDT: Ik volgde de politiek vooral via de media en het viel me op hoezeer elk
dossier een aanleiding wordt om zich te profileren, om politieke verontwaardiging te ventileren. We zitten met een vluchtelingenkwestie vanjewelste, maar wat is de politieke discussie? ‘Zitten die mensen nu links of rechts van de gewestgrens?’ Dat ze in Vlaanderen in een hotel zaten, was plots een groot schandaal. Dat er nu nog altijd mensen op de brug in Molenbeek wonen, dan weer niet. Dat maakt me kwaad, we kunnen als politiek beter dan dat. Of Fatima Zibouh, iemand die supergeschikt is om Brussel 2030 voor te bereiden: die wordt door een regeringspartij die haar benoeming mee besliste, op modder getrakteerd, want ze draagt een hoofddoek.
Doen Ecolo en Groen nu niet hetzelfde rond de Josaphat-site? Jullie weigerden om ▼
• Geboren in 1980 in Borgerhout
• Verhuist op achttienjarige leeftijd naar Brussel
• Studeert communicatiewetenschappen aan de VUB
• Brussels parlementslid
2009-2014
• Is tijdlang ondervoorzitster Groen
• 2014-2019: Vlaams Parlementslid
• Brussels minister van Mobiliteit, Openbare werken en Verkeersveiligheid sinds 2019
• Moeder van twee
• Woont in Ganshoren
samen te komen omdat de PS vaart wil maken met de bouwplannen.
VAN DEN BRANDT: Ik denk niet dat dit een profileringsdossier is. Het dossier zit nu al een jaar vast op de regering, nadat de Brusselaars duidelijk hebben gemaakt dat volbouwen niet is wat ze vandaag vragen. Als we dan moeten ontdekken dat het op raden van bestuur staat ... Dat is geen manier om met elkaar om te gaan in een regering. En ten gronde: heel ons ruimtelijk ordeningsplan is gebaseerd op een kader van tien tot twintig jaar oud, terwijl we ondertussen beseffen dat je de natuur die er is moet behouden. We zijn overal bezig met beton wegnemen: op het Flageyplein, in Molenbeek … en dan gaan we Josaphat volbouwen, terwijl er alternatieven zijn? De PS moet kiezen: is het echt ecosocialisme zoals ze vaak beweren of is het eerder immosocialisme (de Brusselse PS krijgt vaak het verwijt dicht bij de bouwsector te staan, red.)?
Terug naar het najaar: de circulatieplannen van Good Move, die gecoördineerd werden door het Gewest, bleken in veel gemeenten een debacle. Hoe komt dat?
VAN DEN BRANDT: Het gaat om ingrepen die het dagelijkse leven van mensen echt veranderen, dat is iets anders dan een wettekst. Veel mensen hebben die verandering pas gemerkt toen ze werd ingevoerd. Die uitdaging hebben we in Brussel niet enkel op mobiliteitsniveau: hoe communiceer en dialogeer je echt met je bevolking? Dat zag je ook tijdens de covidperiode. Boven op die legitieme weerstand in de bevolking kwam dan een politieke laag in sommige gemeenten. Als je mee de borden gaat afschroeven, is dat niet meteen constructief (PTB en PS-leden waren aanwezig bij zulke acties, red.). Onder meer Brussel-Stad heeft trouwens wél standgehouden, daar hebben schepenen van de hele meerderheid het project gedragen. Het resultaat is er: twintig procent minder auto’s en twintig procent meer fietsers. Tegelijk waren er ook méér
bezoekers voor Winterpret, mensen komen dus wel nog naar het centrum. Het is belangrijk om tot in die resultaatfase te raken.
Moet participatie niet gewoon helemaal anders gebeuren? Door mensen véél nadrukkelijker te betrekken dan via een paar oproepen?
VAN DEN BRANDT: We hebben de plannen op verschillende plaatsen on hold gezet, dat betekent dat we daarvan moeten leren qua participatie en communicatie. We trekken de budgetten en tijd uit om een nieuwe aanloop te doen nu waar nodig. Er waren ook goeie voorbeelden, zoals de stewards in de Vijfhoek.
Good Move was uw belangrijkste dossier tijdens de tweede helft van de legislatuur. Nu de uitvoering daarvan voor een belangrijk deel mislukt is, oogt de balans van de laatste jaren maar mager.
VAN DEN BRANDT: Ik ben het er niet mee eens dat Good Move mislukt is. Er lopen nog processen in verschillende gemeenten. Ja, het is moeilijk en ja, er is veel weerstand. Maar dit is wat Brussel nodig heeft.
Is er niet nog een andere mislukking? Voor de invoering van circulatieplannen leek er een consensus dat de autodruk omlaag moet, vandaag lijkt het dominante discours dat er niet aan de auto mag geraakt worden.
VAN DEN BRANDT: In de politiek is dat misschien zo, maar ik ben ervan overtuigd dat er in de bevolking nog steeds een brede vraag leeft naar minder auto’s in de wijken, een veiligere omgeving voor kinderen. Auto’s nemen nu zeventig procent van de openbare ruimte in een straat in.
In het debat rond de Pierre Marchantbrug vreesden sommigen voor gentrificatie als
die brug enkel voetgangers en fietsers zou bedienen. Toont dat niet het mobiliteitsdebat steeds meer een sociale en culturele strijd wordt?
VAN DEN BRANDT: Het is een cynisch idee om in sommige wijken niet te investeren in leefkwaliteit omdat je dan een risico op gentrificatie loopt. Laat ons dan eerder kijken hoe we de bestaande bewoners kunnen verankeren in hun wijk. En verder moeten we meer inspanningen doen om mensen echt in het debat over hun wijk te krijgen. Plannen bestuderen is niet voor iedereen. Via een zomerstraat tonen wat een wijk kan worden, dat spreekt veel mensen al veel meer aan.
Onderschat u niet het protest bij de bevolking? Op de Marchantbrug zijn de schaakborden stukgeslagen, was er agressie …
VAN DEN BRANDT: Bij agressie moet je een grens zetten. Dat is te weinig gebeurd bij een aantal incidenten: afgeschroefde verkeersborden, brandstichting, eieren naar agenten
“Het is een cynisch idee om in wijken niet te investeren in leefkwaliteit omdat je dan een risico op gentrificatie loopt”
Kunt u het volgende jaar eigenlijk nog iets realiseren in die sfeer?
VAN DEN BRANDT: Ja. We leggen nog bijkomende fietspaden en we hebben net nog extra straten als zone 30 aangeduid. Ik hoop ook op vergunningen voor Reyers en Sainctelette, zodat die heraanleg kan starten.
Ondertussen voel je de verkiezingen dichterbij sluipen. Brussels PS-voorzitter
Ahmed Laaouej voert soms openlijk oppositie tegen dingen die al beslist zijn door de meerderheid, zoals de kilometerheffing.
VAN DEN BRANDT: Ik vloek ook weleens hoor, maar de optie ‘het is naar de botten’ is er voor mij niet. En in meer dan een jaar tijd moeten we wel nog vooruit kunnen. Ik zal me opnieuw aan de kiezer voorstellen en dan mogen ze oordelen.
U bent opnieuw kandidaat-minister?
VAN DEN BRANDT: De partij moet lijsten maken en de kiezer moet zijn zeg doen, maar ik heb niet het gevoel dat we klaar zijn met
Elke Van den Brandt was een tijd out na een operatie: “Ik kan vandaag nog niet alles wat ik vroeger kon en dat steekt wel wat.”
Brussel een enorm begrotingstekort. Houdt Groen gewoon vast aan de metro?
VAN DEN BRANDT: Het is een investering voor de volgende honderd jaar. Maar het klopt dat Brussel die niet alleen kan dragen. Voor het eerste traject hebben we in de budgetten voorzien. Daarna komt een tweede deel (de verlenging naar Schaarbeek, red.), waar wellicht opnieuw onverwachte omstandigheden zullen opduiken. In heel veel andere landen is het de federale staat die daarin investeert. Dat gebeurt hier met 50 miljoen euro per jaar, maar op een beperkte manier, terwijl dit project veel groter is dan Brussel. In elk geval is het geen optie om even alle geld in de metro te steken en ondertussen de tram en bussen te verwaarlozen. Daarom trek ik aan de mouw van mijn collega’s: we moeten eerst een financieel plan hebben voor we de volgende gunningsstappen zetten voor het nieuwe deel. Zonder zo’n plan dreigen ook andere investeringen stil te vallen, bijvoorbeeld in sociale huisvesting.
Waar bent vooral trots op?
VAN DEN BRANDT: Dat de mentale shift nu echt is ingezet naar een leefbaarder Brussel. Die beweging was er al onder Pascal (Smet, one.brussels/Vooruit), Brigitte (Grouwels, CD&V) en Bruno (De Lille, Groen), maar onder meer de coronafietspaden hebben nog eens tot een extra boost geleid. De Stad 30 ook, soms kan het snel gaan.
mobiliteit in Brussel. Natuurlijk wil ik graag verder timmeren.
Over de nieuwe metrolijn 3: die is sowieso al bijzonder duur, maar blijkt nu ook véél meer te kosten dan voorzien. Tegelijk heeft
En wat zou u de volgende keer anders doen?
VAN DEN BRANDT: We moeten zeker leren uit wat er gebeurd is met de circulatieplannen. De communicatie tussen burger en overheid moet beter.
FR Elle avait disparu de la scène politique pendant deux gros mois, après une opération au cerveau. De retour, la ministre de la Mobilité Elke Van den Brandt (Groen) fait face à une crise au sein du gouvernement. On parle avec elle du gouvernement qui se chamaille, du plan Good Move qui peine à se mettre en place et des travaux du métro à l’arrêt. Et surtout de l’origine de la crise: le site Josaphat où le PS veut déjà commencer à construire des logements alors qu’Ecolo veut épargner les espaces verts. Van den Brandt fait savoir qu’elle reste optimiste, tout comme dans le dossier Good Move. « Je n’abandonne jamais. »
EN Having undergone major brain surgery, mobility minister Elke Van den Brandt (Groen) disappeared from the political scene for over two months. As soon as she returned, she was confronted with a government crisis. Perfect timing for a conservation about a bickering government, a stumbling Good Move plan and stalled metro works. This time, the government crisis revolves around the Josaphat site, where the PS insists on building new housing, while Ecolo wants to save the greenery and argues for alternatives. Van den Brandt won’t let herself be defeated, just as she remains optimistic about Good Move’s circulation plans. “I don’t do giving up.”
Hier en daar horen we al het binnensmondse gefoeter van een lezer: ‘Ok, het is lente, maar moeten ze voor die fotopagina nu echt tot in het Pajottenland?’ Dat zit zo: onderstaand beeld werd wel degelijk in Brussel gemaakt, en wel op het domein van het Sint-Annaklooster in WatermaalBosvoorde. Bij stadsboerderij en -kazerij Le Bercail werden daar de afgelopen weken een tachtigtal lammeren geboren. De geboorte brengt de melkproductie op gang, want zonder melk geen kaas. En de lammeren? Die dienen deels om de volwassen kudde te vernieuwen, terwijl een ander deel naar het slachthuis gaat. Wie dat wil – en plaats genoeg heeft – kan trouwens ook dieren adopteren. Een maairobot is er niets tegen. KH
Sinds dit schooljaar geldt in het Franstalige onderwijs een nieuwe schoolvakantieregeling. Voor Brussel betekent de aanpassing dat er twee vakantiekalenders zijn in één stad. Het gros van de Nederlandstalige partijen in Brussel pleit er nu voor om de schoolvakantiesystemen gelijk te trekken.
door Jasmijn Post
Kinderen in het Nederlandstalige onderwijs zitten intussen al een week opneuw in de schoolbanken, leerlingen uit het Franstalige onderwijs herbegonnen pas deze week maandag. Voor ouders die kinderen met twee verschillende vakantiekalenders hebben, kan dat behoorlijk lastig zijn, want veel cultuuren sportactiviteiten volgen de schoolvakanties. Denk maar aan de speelpleinwerking, het jeugdwerk, de buitenschoolse opvang en vakantiekampen.
De problemen zullen zich nog scherper voordoen in de paasvakantie. Die valt in het Nederlandstalige onderwijs tussen 1 en 14 april en voor het Franstalige onderwijs pas een maand later, een vakantie die dus niet langer aan Pasen is gekoppeld. Volgend schooljaar vallen er nog minder vakanties samen. Ook voor leerkrachten ligt het
moeilijk, zeker als ze lesgeven in het Nederlandstalige onderwijs en de kinderen naar het Franstalige onderwijs gaan of andersom.
Zelfs publieke instellingen voelen de impact van de verschillende vakantiesystemen. Zo stemt het Brussels parlement geen wetten tijdens schoolvakanties, wat hier en daar vertraging veroorzaakt door de extra lange vakantieperiodes.
Minder absenteïsme
Door de twee verschillende systemen tegelijk te hanteren, laten beleidsmakers de Brusselaars in de steek. Dat vindt Arnaud Verstraete (Groen) die in de Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie (RVG) zal vragen de systemen op elkaar af te stemmen. Ook
Khadija Zamouri (Open VLD), fractieleidster in de RVG, verdedigt een eengemaakt schoolvakantiesysteem.
Ook CD&V is voorstander van een eengemaakte vakantieregeling. Brussels parlementslid Bianca Debaets (CD&V) vroeg zelfs in november 2021 via een resolutie al om de vakantiesystemen in Brussel op elkaar af te stemmen. Dat was toen ook de wens van vijfduizend Brusselse ouders, die een petitie hadden ondertekend.
Behalve de Brusselse afdelingen van Groen, een deel van Open VLD en CD&V wenst ook one.brussels/Vooruit zich aan te sluiten bij het vakantiesysteem van de Franse Gemeenschap. De Brusselse socialistische schepenen gingen op woensdag 1 maart zelfs op werkbezoek bij de minister van Onderwijs van de Franse Gemeenschap, Caroline Désir (PS).
In het nieuws omdat
Vlaamse partijen in Brussel onderzoeken of de schoolkalender van de Franse Gemeenschap ook in het Nederlandstalige onderwijs kan worden ingevoerd
Over welk dossier gaat het?
Sinds dit schooljaar lopen de vakantieperiodes voor het Nederlandstalige en Franstalige onderwijs niet langer gelijk. Voor Brusselse families en voor openbare instellingen is dat soms een moeilijke oefening
De Franstalige socialisten onderzochten decennia hoe ze konden overschakelen naar een nieuwe vakantieregeling. Sinds vorig jaar werd de wijziging doorgevoerd. Uit de eerste vaststellingen van het kabinet-Désir blijkt dat er zowel bij leerlingen als bij leerkrachten minder absenteïsme is. “Eén week is niet altijd voldoende om op krachten te komen,” verklaart haar woordvoerder Jean-Francois
Mahieu aan BRUZZMolenbeeks schepen van Onderwijs Jef Van Damme (one.brussels/Vooruit) plant binnenkort een enquête onder leerkrachten om hun mening te vragen over een eengemaakt vakantiesysteem. Nog beter volgens hem zou het zijn als de Vlaamse Gemeenschap die studie zou uitvoeren en daarbij ook de reacties van de ouders zou meenemen.
De N-VA – die met Ben Weyts de Vlaamse minister voor Onderwijs levert – wilde de vakantieregeling on hold zetten om de impact beter te onderzoeken. Dat was voor de Franse Gemeenschap geen optie. “We erkennen de volle autonomie van de Franse Gemeenschap, maar het blijft vervelend dat ze het op eigen houtje gedaan hebben,” zegt Gilles Verstraeten. “Vooral voor de Brusselse ouders.”
Ben Weyts is in een korte reactie iets harder voor het voorstel van de andere Vlaamse partijen. Hij ziet het niet zitten om het Franstalige schoolvakantiesysteem te volgen. “De Franse Gemeenschap heeft haar eigen keuze gemaakt,” klinkt het. “Dat is haar volste recht, maar wil niet zeggen dat wij slaafs moeten volgen.”
Een eventuele onderwijshervorming doorvoeren is volgens de N-VA deze legislatuur niet realistisch. Bovendien is een groot deel van de leerkrachten in Vlaanderen geen voorstander van de nieuwe vakantieregeling. Dat bleek eerder uit een enquête bij 5.300 leden van onderwijsvakbond COC.
Een andere optie zou zijn om de vakantieregeling eerst in Brussel door te voeren. Zo hebben de Brusselse ouders geen last meer van de verschillende vakanties van hun kinderen. Zo’n gedeeltelijke regeling is volgens PVDA, het Vlaams Belang en N-VA uit den boze.
Brusselse scholen op elkaar afstemmen is niet voldoende. “Daarmee zouden de pendelende leerkrachten in de problemen komen,” denkt Verstraeten. “Als we de vakantieregeling opsplitsen tussen Vlaanderen en Brussel, geven we leerkrachten een reden om niet in Brussel te komen werken. Dat terwijl we al een lerarentekort hebben.”
Geen filmfestival zo puntig, pittig en cult als Offscreen. Dit jaar pakt het uit met onder meer een Frans porno-icoon en robots die volgens oprichter Dirk Van Extergem verdacht humaan zijn.
Vat de leuze ‘Join the cult’ Offscreen nog het best samen? Toch als je erbij vertelt dat jullie ook een boon hebben voor de markante en buitengewone films van vandaag.
Die offscreenings trekken jonger volk aan. We hebben vijftien nieuwe films en het hadden er makkelijk twintig kunnen zijn. Het aanbod is luxueus. Er zijn veel scherpe films die amper een kans krijgen in de arthousezalen en enkel bij ons in volle glorie te zien zijn. Misschien moeten we overwegen om uit te breiden. Maar de ordewoorden voor deze editie zijn: behouden en consolideren. We zouden graag weer de publiekcijfers halen van 2019, van voor de coronapandemie.
Wie zetten jullie met Brigitte Lahaie in de schijnwerpers?
Brigitte Lahaie is het icoon van de gouden jaren van de Franse X-cinema. Als een van de weinigen uit de pornoindustrie werd ze ook een levende legende in de ‘cinema bis’, zoals de Fransen hun B-films noemen. Lahaie werd groot in de hardcore, maar raakte via regisseur Jean Rollin in die ‘cinema bis’-films die wij zo graag zien. In Amerika noemen ze Rollin ‘eurocult’. Dat slaat op een mengeling van horror, fantastiek en erotiek. Lahaie droeg haar steentje ook bij tot nog een derde vorm van cinema die de jaren zeventig en tachtig kleurde: de softcore met onder meer bizar flauwe sekskomedies. We tonen er eentje. Touchez pas au zizi
Misschien weet ChatGPT dat. Hadden jullie een specifieke reden om dit jaar een enorm luik uit te werken met de glasheldere titel
‘Machines like us: robots in science fiction cinema’?
Het thema sluimert al langer, maar is actueler dan ooit, mede door ChatGPT. Dankzij de samenwerking met Cinematek kunnen we véél films vertonen en de historische evolutie laten zien. We zitten aan de derde golf van robotfilms. Eerst had je de automata, de blikken mensen, zoals de blikken man uit The Wizard of Oz. Daarna kwam de robot die aan de drie roboticawetten van Asimov voldoet. De figuur daar is Robby the Robot. Hij was de behulpzame robot, daarnaast had de jaren vijftig ook veel buitenaardse, vijandige robots. De derde golf start met Bladerunner en bevraagt de relatie tussen mens, robot en tussenvormen. Al wijs ik er graag op dat het bijzondere The Creation of the Humanoids het pad in 1962 al effende! NR
Offscreen, 8 > 26.3, o.a. Cinema Nova, Cinematek, www.offscreen.be
“We zouden graag de publiekcijfers halen van voor de coronapandemie”
VOIX DES GARENNES, ICTUS, FANFARE REMORK/KARKABA (METX), BRECHT/DESSAU & GIOVANNA MARINI
Muzikaal drieluik gezongen door een geëngageerd collectief van 50 zangers. Een project over hoop en wat er in de weg staat, met de zes fameuze ‘plagen’ van Bertolt Brecht als leidraad.
KRIS VERDONCK/ A TWO DOGS COMPANY, ANNELIES VAN PARYS & ICTUS PREY
Drie solo’s van drie generaties vrouwen; gebaseerd op het werk van ecofeministe Val Plumwood die een dodelijke aanval van een zoutwaterkrokodil overleefde. Daal af in een scenografie waarin de mens niet langer de hoofdrol speelt. Kunnen we leven met het weerzinwekkende feit dat we voedsel zijn?
Met een historische achtste finale in Europa en een titelstrijd in het verschiet zijn het alweer gouden tijden voor vicekampioen Union. Al associeert CEO Philippe Bormans de woorden ‘money time’ dezer dagen vooral met een lap groene grond op de Bempt-site in Vorst, waar de toekomst van de traditieclub verzilverd moet worden in de vorm van een nieuw stadion.
doorJohan Baeten foto’s Saskia Vanderstichele
De grasmat in het Joseph Marienstadion oogt vers, de zonnestralen boven het Dudenpark doen verlangen naar de lentemaanden die voor de deur staan en het seizoen in een definitieve plooi zullen leggen, maar de Union-CEO zit met zijn gedachten vooral in andere oorden, zo’n twee kilometer zuidelijker: de gedoodverfde Bempt-site, waar straks een nieuw stadion voor de Brusselse voetbalrevelatie moet verrijzen. Of toch niet helemaal: één cruciale avond, die vers in het geheugen zit, zindert nog na.
Union greep vorige week nipt naast een bekerfinale, na de loterij van de penalty’s. Hoe zuur was die uitschakeling?
PHILIPPE BORMANS: Het deed veel pijn om net via penalty’s de bekerfinale mis te lopen. Er zaten natuurlijk wat factoren tegen: je trapt die beslissende strafschoppen niet in eigen huis, maar op het veld van Antwerp, in een kolkend stadion met veel sfeer, recht voor de Antwerpse harde kern. Maar ja, als je de beker wilt pakken, moet je winnen van iedereen die je pad kruist.
Desondanks gaat het de club dit seizoen alweer voor de wind, met een tweede plek in de competitie en zelfs een stek in de achtste finales van de Europa League. Eerlijk: had iemand bij Union dat verwacht voor de start van het seizoen?
BORMANS: Gehoopt natuurlijk wel, maar omdat de technische staf was veranderd en
we een paar sterke spelers moesten laten gaan, had niemand dit zien aankomen. Andere teams wisten dit seizoen ook waartoe Union in staat is. De perceptie was anders, en dat speelt in je nadeel.
Maar: wat we in Europa neerzetten, had niemand zien aankomen, al is dat een verhaal apart, iets wat moeilijk te vergelijken valt met prestaties in eigen land. Het ziet er ook naar uit dat we ons in de competitie voor de Champions’ Play-offs zullen plaatsen en het zal zaak zijn om met een zo klein mogelijke achterstand aan die play-offs te beginnen. Dan is alles nog mogelijk. Ondanks de bekeruitschakeling blijft de honger naar een trofee groot.
Hoe belangrijk is de rol van de nieuwe coach Karel Geraerts in het succesverhaal?
BORMANS: Kijk, hij heeft de voorbije twee jaren zijn stempel al stevig gedrukt als assistent. Voor hem kiezen nadat Felice Mazzù was vertrokken, was daarom een no-brainer. Als mens is hij ook niet veranderd sinds hij hoofdcoach is. Hij werkt keihard en is ambitieus, maar stelt zich niet hautain op.
Franky Van der Elst zei over hem: “Hij doet het zo goed dat ik me al afgevraagd heb in hoeverre het succes van Mazzù vorig seizoen met Union niet ook al het succes van Karel Geraerts was.”
BORMANS: De rol van T2 valt niet te onderschatten, maar dat ziet de buitenwereld niet snel. Een sterke coach laat zich altijd omringen door mensen die kwaliteit brengen, en die hebben invloed.
Wie vorig jaar ook mee verantwoordelijk was voor het wonderseizoen, maar net als ex-trainer Felice Mazzù niet meer bij de club is, is aanvaller Dante Vanzeir. Deed het pijn om hem te zien vertrekken?
BORMANS: Natuurlijk hadden we hem liever hier gehouden. Dante is een heel belangrijke speler geweest, maar het was niet realistisch om hem nu een transfer te weigeren (naar New York Red Bulls, red.).
Hij liet in de media ontvallen dat het contact met New York Red Bulls “kinderachtig” verliep, er “dingen geëist werden die niet voorzien waren” en dat zijn argumenten in een gesprek met u “zowat werden weggelachen”.
BORMANS: Ik heb daar achteraf met Dante nog over gesproken. Kijk, je zit met drie partijen rond de tafel en iedereen heeft zijn argumenten en bevindingen. Hem verkopen,
betekende de club verzwakken, maar: we hebben hem laten gaan, terwijl we toen nog op drie fronten actief waren. Dat is het grootste teken van respect naar een speler toe, vind ik, want je schuift als club het collectieve belang aan de kant. Ik kan me wel inbeelden dat zijn verwachtingen van hoe zo’n transfer verloopt anders waren, maar de plooien zijn – wat mij betreft – gladgestreken.
Een loonsverhoging had hem in België kunnen houden, klonk het. Ook kapitein Teddy Teuma drong daarop aan.
BORMANS: (Kijkt rond in het bescheiden clubsalon) Je ziet waar we zitten. We kunnen als club niet boven onze stand gaan leven. Engagementen op de lange termijn aangaan die uitgaven inhouden waarvan we niet zeker zijn of we ze ons kunnen permitteren: dat zou niet meer of minder dan slecht beleid zijn.
Leeft de schrik dat nog meer beslissende spelers zullen willen vertrekken omdat ze het gevoel hebben dat ze niet naar waarde worden geschat?
BORMANS: Wij hopen net dat spelers het zó goed doen dat ze worden weggeplukt, want
da’s win-win voor iedereen. Alleen moet het op een respectvolle manier gebeuren. Ondertussen blijft Union een brug voor spelers die, bijna allemaal, van kleinere clubs komen. Je moet hen natuurlijk ook de kans geven om die brug over te steken. Maar een grote uitverkoop na vorig seizoen, waar veel mensen van uitgingen, is er niet gekomen: dat zegt ook iets over de nieuwe status van onze club.
Alles wat met het financiële te maken heeft, wordt vandaag bij Union in één adem genoemd met het stadionproject. Waarom is een nieuwe thuishaven zo cruciaal voor Union?
BORMANS: In de voorbije vijf jaar heeft Union dertig miljoen euro verlies opgebouwd. Vorig jaar ging het om zo’n vier miljoen, terwijl het
Joseph Marienstadion bijna elke wedstrijd uitverkocht was en wij er ook op andere inkomstenniveaus, zoals tv-gelden, op vooruitgaan. Hoe komt het dat we dan toch nog zoveel verlies lijden? Financieel wanbeleid is het alvast niet – wij beschikken over een van de kleinste budgetten in eerste klasse.
Hoeveel levert het Joseph Marienstadion jullie vandaag op?
BORMANS: Uit alle stadioninkomsten halen wij zo’n vier à vijf miljoen euro op. Vergeleken met kleinere ploegen zoals STVV of Eupen, zitten wij niet eens aan de helft van hun stadioninkomsten. En als je onze inkomsten naast die van de G6 (de zes topclubs, red.) legt, is dat peanuts. Dat stadion is net zó belangrijk omdat het je als
“Dat stadion is net zó belangrijk omdat het je als club een levenslijn geeft in de toekomst”Het Joseph Marienstadion: iconisch, maar niet langer geschikt voor Union. Sport. Philippe
club een levenslijn geeft in de toekomst. Ja, wij leven ook van uitgaande transfers, maar je wilt bepaalde spelers ook eens graag langer bijhouden, en uitgaande transfers zijn daarbij ook niet gegarandeerd als het eens een seizoen minder draait. Ook Europees voetbal levert op, maar opnieuw: dat is nooit een garantie wanneer je aan een seizoen begint. Globale inkomsten uit ticketing – het commerciële en sponsoring dankzij wedstrijden in een stadion: dat is een vaste bron van inkomsten, die natuurlijk veranderlijk is, maar het is het vaste minimumbedrag dat omhoog moet. Dan kan je de loonmassa verhogen en langetermijnengagementen aangaan met spelers.
Het contact met de gemeente Vorst is de voorbije jaren op z’n zachtst gezegd moeilijk verlopen, heeft u al vaker aangegeven. Hoe komt dat?
BORMANS: Dat is een goede vraag. Ik ben bij Union begonnen in augustus 2018, enkele maanden voor de gemeenteraadsverkiezingen. Begin 2019 heb ik contacten gelegd bij het nieuwe gemeentebestuur. In dat seizoen draaiden wij mee bovenaan in tweede klasse en hadden we Anderlecht en de latere landskampioen KRC Genk over de knie gelegd in de beker. Om maar te zeggen: er was iets op til. We hebben toen bij Vorst al laten weten dat we ons oog hadden laten
vallen op de Bempt-site en dat we langetermijnplannen hebben voor een stadion. Natuurlijk gingen we er niet van uit dat de dag nadien alles in kannen en kruiken was. Wij hebben dan achter de schermen ons werk gedaan, maar qua terugkoppeling is er nooit constructief meegedacht.
Jullie zijn niet serieus genomen?
BORMANS: Ik denk van wel, maar het gevoel was misschien meer: waarom kunnen ze niet elders naartoe trekken?
Aan mij vertelde de burgemeester niet lang geleden nog dat ze onlangs nog in het Joseph Marienstadion was en de sfeer er goed zat: “Waarom kunnen ze er niet blijven?”
BORMANS: (Lacht) Dan neemt de burgemeester het veiligheidsaspect en het economische verhaal niet serieus. Je moet je afvragen: waar moet de club over tien jaar staan? Niemand kan zich inbeelden dat Union in 2033 nog in het Joseph Marienstadion speelt.
Hoe staat het dossier er momenteel voor?
BORMANS: Naar mijn aanvoelen, is er nu al veel schrik voor de volgende verkiezingen en wordt het dossier daarom verder op de lange baan geschoven. Dat is geen specifiek Vorsts probleem, dat is een Belgisch probleem. Ook met die realiteit in het achterhoofd, betreur
ik dat het dossier niet hand in hand is vastgepakt in de voorbije jaren, toen die verkiezingen nog ver weg lagen. Maar bon, ik wil nu vooral focussen op een uitweg uit de impasse.
Heeft het Brussels Gewest de sleutels in handen?
BORMANS: Absoluut. Bovendien staat de Brusselse regering erg positief tegenover het verhaal. Alleen: het moet nu eens gaan gebeuren, hè. In de komende weken moeten er geweldige stappen vooruit gezet worden. Het kan niet blijven aanslepen. Ik weet dat Vorst en de Brusselse regering al hebben samengezeten, wij wachten om mee aan te schuiven, hopelijk deze week.
Is er een plan B, of is Bempt de enige mogelijke site?
BORMANS: Wij zijn een buurtclub en dat willen we zo houden. De typische sfeer, het lokaal-historische verhaal: dat willen we niet veranderen. We zouden het onszelf ook gemakkelijk kunnen maken en op de Heizel gaan spelen, maar dat zou een dooddoener zijn voor de club op lange termijn. Op Bempt is het RUP (ruimtelijk uitvoeringsplan, red.) in orde, we zitten aan de Ring, het mobiliteitsplan is haalbaar … kortom: we gaan geen betere optie vinden. Als het daar niet lukt, zie ik niet in waar het wel kan lukken.
Voetballende jongetjes in de buurt van het huidige stadion van Union.” Niemand kan zich inbeelden dat Union in 2033 nog in het Joseph Marienstadion speelt,” zegt Philppe Bormans.
Hoe moet het project juist gefinancierd worden?
BORMANS: De financiering is rond. Hoe het technisch juist in elkaar zal zitten, of we het stadionproject in naam van de club of met een nieuwe vennootschap opzetten, is toekomstmuziek. Het zal erop neerkomen de best werkbare formule te vinden. Het voornaamste is dat we het stadion volledig zelf financieren. Dat is juist de sterkte van de club. Als we op eigen benen kunnen staan in een nieuw stadion, is de club gered voor de komende decennia.
Waarom denkt u dat u in een nieuw stadion effectief elke thuismatch een groot deel of alle zitjes kan vullen?
BORMANS: Ik zeg niet dat we daar vanaf het eerste jaar zullen vollopen, maar we moeten ons spiegelen aan clubs zoals bijvoorbeeld KV Mechelen (dat in een stadion met 16.000 zitjes speelt, red.). We mogen onze voet naast zulke ploegen zetten. Het zal hard werken worden, maar we zitten centraal en trekken supporters uit verschillende hoeken, dus ik heb er wel goede hoop op. Alle indicatoren voor een groeiverhaal zijn aanwezig. Van tweeduizend toeschouwers in de lagere klassen naar achtduizend vandaag gaan, was moeilijker.
Maar nu draait Union mee aan de top van de eerste klasse, sportief nog beter presteren is moeilijk.
BORMANS: Zo bekijk ik dat niet. Het gaat ook over naamsbekendheid, beleving, en wat je kan aanbieden. Op Union zitten geen successupporters, er is altijd ambiance en dat trekt mensen aan.
Nieuw stadion of niet, in 2024 verhuizen –zoals de bedoeling was – wordt hoe dan ook onmogelijk.
BORMANS: Dat zal inderdaad niet lukken. We hopen vanaf 2025-2026, dat lijkt mij vandaag het vroegst haalbare.
Dat is nog steeds snel.
BORMANS: Maar wel te doen.
Deze week staat de eerste confrontatie met Union Berlin op het programma in de achtste finales van de Europa League. “Financieel de minst interessante tegenstander,” zo liet u optekenen in een krant.
BORMANS: Omdat we ze al tegengekomen zijn in de groepsfase. Maar als wij donderdag een goed resultaat halen in de heenmatch in Berlijn, zullen we zeker nog extra mensen kunnen lokken voor de return in Brussel. Maar als je ziet wie er nog in de trommel zat – Manchester United, Juventus – dat deed dromen.
Met het oog op verder bekeren, zou ik nochtans liever Union Berlin willen bekampen.
BORMANS: Als voetballer leef je voor de absolute topmatchen tegen een ploeg als United of Juventus. Op Union Berlin zijn we al eens gaan winnen. Op dat vlak was de loting een beetje jammer.
FR Malgré une saison sportive au sommet, c’est le mot ‘stade’ qui domine les conversations de la direction de l’Union saint-gilloise. Le PDG Philippe Bormans ne passe pas par quatre chemins : « Si nous pouvons être autonomes dans un nouveau stade, le club est sauvé pour la décennie à venir ». Tous les yeux sont rivés sur le site du Bempt à Forest, malgré un contact compliqué avec l’administration communale. « Si on n’arrive pas à construire le stade là-bas, je ne vois pas où on pourra le faire. » Le gouvernement bruxellois est partisan du projet et selon Bormans, ce sont eux qui ont la clé du dossier en main.
Hoe schat u de kansen van Union in?
BORMANS: Moeilijk te zeggen. Onze tegenstander blijft een ploeg met een veel groter budget, die tot vorige week mee aan kop stond in de Bundesliga.
Weet u nog tegen welke ploeg Union bijna dag op dag acht jaar geleden speelde in tweede amateur?
BORMANS: (Denkt niet zo lang na) Grimbergen?
Juist. En het resultaat?
BORMANS: Verloren, denk ik.
Inderdaad, 1-3. Het kan verkeren.
BORMANS: Dat is het mooie aan voetbal.
EN The next few weeks will be decisive for Union, with the vice-champions having a European round of 16 ahead of them. They are still in the running for the national title. Despite another season of sporting glory, the word ‘stadium’ is most often used in their boardroom at Duden Park. CEO Philippe Bormans: “If we can have our own new stadium, the club will be saved for decades to come.” Everyone hopes for the Bempt site in Forest, despite difficult contacts with the local council. “If it doesn’t work there, I don’t know where it will.” Bormans says the Brussels government is on board already and holds the keys to a new home ground for Union.
“Naar mijn aanvoelen, is er nu al veel schrik voor de volgende verkiezingen en wordt het stadiondossier daarom verder op de lange baan geschoven”Philippe Bormans is nuchter: “ We kunnen als club niet boven onze stand gaan leven.”
Dat 1.500 mensen zaterdag op het Poelaertplein om duidelijkheid vroegen over de dood van Sourour Abouda, wijst op wantrouwen tegenover het politieonderzoek. Dat wantrouwen is te begrijpen.
Op 12 januari overleed de 46-jarige Sourour Abouda in het cellencomplex van het Rijksadminstratief centrum, vlak naast de Congreskolom. Volgens de eerste bevindingen van het Brussels parket was er sprake van zelfdoding door wurging met een trui.
De familie betwist die theorie fel. Abouda was een sprankelende vrouw, die de dag voordien een nieuwjaarslunch met collega’s had en hen uitgebreid over haar reisplannen vertelde. Wat er dan precies gebeurd is in de cel, blijft een groot vraagteken. Net daarom kwamen afgelopen zaterdag 1.500 manifestanten –inclusief familie – samen op het Poelaertplein om duidelijkheid en gerechtigheid vragen. Dat Abouda, na Mohamed Amine Berkane en Ilyes Abbedou, al het derde dodelijke slachtoffer is in het cellencomplex in amper een jaar tijd, voedt het wantrouwen. “Hoeveel daklozen en asielzoekers zijn al gedood, zonder dat iemand iets doet? Omdat de slachtoffers niemand kenden.
Maar de politie heeft pech deze keer. Want Sourour kende veel mensen,” zei Selma Benkhelifa, de advocate van de familie, op de manifestatie.
Dat zijn bijzonder zware aantijgingen. Politie en parket lieten kort na de feiten immers weten dat er geen tussenkomst was van derden, iets wat ook niet wordt tegengesproken door Benkhelifa.
Met andere woorden: de politie treft geen directe schuld. Wel heeft Abouda verschillende keren om hulp geroepen en heeft ze op de deur geklopt, waardoor sprake kan zijn van schuldig verzuim door de politie – als die tenminste de tijd had om te reageren. Ook zou Sourour wel degelijk een T-shirt (en geen trui) rond haar nek hebben aangespannen, maar is het helemaal nog geen uitgemaakte zaak of dat de dood tot gevolg had. Dat moet het gerechtelijk onderzoek uitwijzen. Net daar wringt het schoentje. Het onderzoek wordt nu geleid door het parket, zeg maar de hoeder van de openbare orde, waar de politie het gewapende verlengde van is. En dat is niet naar de zin van de familie. Die krijgt bijvoorbeeld niet alle videobeelden te zien van de bewuste dag. De Ligue des Droits Humains mag de beelden zelfs helemaal niet bekijken, ook al heeft die zich als benadeeld persoon gesteld. Maar er is meer. De familie en advocaten vinden immers dat het parket het onderzoek niet kan leiden omdat het in zekere zin betrokken partij is. Het parket staat immers heel dicht bij de politie. Dat is het geval in de dagelijkse werking – een politieofficier belt voortdurend met de procureur van het parket, bijvoorbeeld om te weten of iemand moet worden aangehouden. En dat is ook het geval bij een gerechtelijk onderzoek zoals dit hier. Daarvoor is de
procureur volledig aangewezen op ... de politie. De politie onderzoekt met andere woorden zichzelf, en dat is geen al te gezonde situatie.
Net daarom wil de familie dat een onderzoeksrechter het onderzoek leidt. Ook die voert het onderzoek via rechercheurs van de politie, maar staat er veel verder van af. Hij is dan ook onafhankelijker en minder geremd om onderzoeksdaden te vragen die de politie minder leuk vindt. Hij heeft ook meer bevoegdheden en kan bijvoorbeeld beslissen om een dubbele autopsie uit te voeren – wat in de zaak-Abouda niet gebeurd is – kan andere mensen laten verhoren en elementen toevoegen die van de verdediging komen. Er is geen reden om dat verzoek niet in te willigen. Als de politie betrokken partij is, is het maar logisch dat het onderzoek zo onafhankelijk mogelijk gebeurt. Dat zegt trouwens ook het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, dat in dat geval een zo onpartijdig en transparant mogelijk onderzoek verplicht. Voor België betekent dat dat het onderzoek niet door agenten van de eigen politiezone mag worden uitgevoerd. En dat een onderzoeksrechter moet worden aangesteld.
Ironisch genoeg blijft die aanstelling finaal wel een beslissing van ... het parket. Dat besliste in andere dossiers zoals dat van Adil Charrot, die om het leven kwam bij een politieachtervolging, of Ibrahima Barrie, die in het commissariaat in de Brabantwijk aan een hartstilstand overleed, wel degelijk om een onderzoeksrechter aan te stellen. Het kan dus. Hopelijk beslist het parket in de zaak-Abouda hetzelfde. Zodat alle twijfel kan worden weggenomen.
“De politie onderzoekt met andere woorden zichzelf, en dat is geen al te gezonde situatie”
Bram Van Renterghem
Elke week neemt een BRUZZ-redacteur het nieuws op de korrel
Door de doolhofindeling konden velen geen kant op toen er brand uitbrak in de Innovation.
Max Wyckaert en Luana Difficile zoeken elke week een antwoord op een lezersvraag, deze week van Ines uit Koekelberg . Volg ook de Instagram pagina voor het Big City-verhaal op donderdag.
Stel je vraag en stem op BRUZZ.be
Bekijk en lees antwoorden op BRUZZ.be/bigcity
Beestig Brussel.
De Inno staat te koop. De inkomsten dalen en de keten lijkt aan populariteit in te boeten bij de jeugd. Nochtans was het ooit de parel van de Nieuwstraat. Toen nog ‘A l’Innovation’ was een warenhuis dat kon tippen aan de Galeries Lafayette in Parijs. Een ruim aanbod van de nieuwste trends in kleren, meubels, huisen keukenartikelen, verkocht door netjes aangeklede verkopers en tentoongesteld in een magnifiek gebouw. Dat alles verdween op 22 mei 1967 tijdens een van de meest verwoestende rampen die België gekend heeft. Victor Horta ontwierp het oorspronkelijke gebouw in 1903. Het was een architecturaal hoogstandje in art-nouveaustijl, met veel staal- en glaselementen. De
In het Zoniënwoud zijn al twee keer sporen opgemerkt van een everzwijn. De kans dat het dier steeds vaker opduikt in Brussel is groot.
De sporen van het dier werden opgemerkt nabij de Waterloosesteenweg en de Sint-Hubertusdreef, vlak bij de grens met Vlaanderen. Boswachter Bram
Bogaerts vermoedt dat het om een solitair dier gaat en hing ondertussen een wildcamera op om meer duidelijkheid te krijgen. Het dier in kwestie is mogelijk
verschillende verdiepingen gaven uit op een grote centrale hal, waar een indrukwekkende glazen koepel garant stond voor veel lichtinval. Je kon er een hapje eten in het grote self-servicerestaurant. Kortom, winkelen was er een ware beleving. Ook die bewuste maandag toen het noodlot toesloeg, was er veel volk in de winkel, vermoedelijk tussen de achthonderd en duizend klanten. Rond de middag merkte een verkoopster een rooklucht op. Ze sloeg meteen alarm, maar het vuur verspreidde zich snel. Zowat elke verdieping van het gebouw vatte vuur.
Er zijn verschillende verklaringen waardoor de brand zo ingrijpend en verwoestend kon zijn. De architectuur was dan wel prachtig, maar niet brandveilig. Al snel explodeerde de grote glazen koepel op het dak door de
hitte van de vlammen. De luchttoevoer voedde de vlammen op elke etage. De rookontwikkeling was enorm. Door de donkere rook en het doolhof naar de uitgang zaten veel bezoekers vast. Vooral in het restaurant, waar de brand pas later werd opgemerkt, vielen veel slachtoffers. Door de smalle straatjes kreeg de brandweer het vuur maar moeilijk onder controle.
Achterhalen wie precies op het moment van de brand in het complex aanwezig was, was bij-
‘Suske’. Dat is de naam die biologen en boswachters enkele jaren geleden bedachten voor een eenzaat die regelmatig opdook in het Brusselse deel van het bos. Suske, dat is op en top Brussels én de Latijnse benaming voor het dier is sus scrofa, hebt u hem? Everzwijnen waren hier de afgelopen jaren een zeldzaamheid. Nochtans leven er wel groepen niet zo ver van het gewest. “In het arboretum van Tervuren bijvoorbeeld zit een familie,” zo weet bioloog Olivier Beck van Leefmilieu Brussel. “Wellicht
Als mediamaker kent Otto-Jan Ham het wereldje op z’n duimpje. Maar hoe kom je terecht in dat hele mediacirkus? Hij verklapt het in ‘Gene Zever’!
Luister via je favoriete podcastleverancier of via BRUZZ.be/ice
zonder ingewikkeld. Het uiteindelijke dodental strandde op 251. Er volgde een dag van nationale rouw en het land bleef verweesd achter.
Maar vooral bleven er ontelbaar veel vragen. Met als eerste: hoe is dit in godsnaam kunnen gebeuren? Al snel deden complottheorieën de ronde. Dat een extreemlinkse groepering de brand met opzet had gesticht, omdat er onvrede was over de Amerikaanse week, die in de winkel tijdens de Vietnamoorlog was georgani
seerd. De politie deed een onderzoek, maar die piste kon niet worden bevestigd.
Een technische storing in de verlichting, waardoor het vuur zich via het vals plafond snel kon verspreiden, is een andere mogelijke oorzaak. Toch is er tot op vandaag geen uitsluitsel over. Wel groeide het besef dat zo’n ramp nooit meer zou mogen gebeuren. Drie jaar later, in 1970, opende een vernieuwde Inno, die net zoals elk winkelcomplex vanaf dan brandveilig moest zijn. LD/FM
De coolste tracks van het moment, de chillste moods, de hotste jams, op een zilveren schoteltje aangeboden door Gailor Kiaku.
Van maandag tot donderdag om 19u op BRUZZ radio en op Spotify
zijn dat de dieren die ook eens gefilmd werden op de middenberm van de Tervurenlaan, in het Brussels gewest.”
Het zijn best fascinerende dieren, vindt Sanne Ruyts, expert zoogdieren bij Natuurpunt. “Ze zien er woest en groot uit en lijken regelrecht uit de savanne te komen. Tegelijk zijn ze schuw en krijg je ze amper te zien.” De dieren zijn dan ook nachtactief en liggen overdag doorgaans te dutten in de struiken.
De kans dat we in de toekomst meer everzwijnen zullen zien in
het Zoniënwoud is reëel, menen de experts. “In heel Vlaanderen groeit de populatie en in het Zoniënwoud is er nog veel plaats,” denkt Ruyts. De Brusselse beheerders blijven er rustig bij. “In het ecosysteem van het woud is er best plaats voor everzwijnen,” zegt Beck. “Het is vooral in tuinen en woonwijken dat ze een probleem kunnen worden. Maar zover zijn we nog niet.” KH
Medex Museum
Het Medex Museum in Elsene omschrijft zich als een culturele oase in de Brusselse stadsjungle. Méabh gaat er op bezoek in BRUZZ International.
Zondag na BRUZZ 24 en op BRUZZ.be/international
Samenleving. De Alhambrawijk, een maand na de politie-inval
Een maand na de politie-inval op verschillende plekken in de Alhambrawijk is de prostitutie er alweer behoorlijk actief. Nochtans werden toen daders opgepakt en slachtoffers geïdentificeerd. “Zolang ze zichzelf niet als slachtoffer zien, zullen ze blijven terugkeren naar dat netwerk.”
door Anke Dirix foto’s Saskia VandersticheleIn de nacht van 6 op 7 februari viel de federale politie op 26 adressen in België binnen, in het kader van een onderzoek naar een Chinees mensensmokkel- en prostitutienetwerk. De Chinese supermarkt in de Sint-Pieterstraat – en de appartementen erboven – was een van die adressen. Het pand bleek dienst te doen als een soort hoofdkwartier van het netwerk, dat volgens het federaal parket vrouwen ronselde in China, om hen vervolgens in ons land in de prostitutie te duwen.
“We weten dat de Chinese prostitutie een soort systematische, wereldwijde stroom is waarbij vrouwen constant van het ene naar het andere land worden gestuurd,” zegt KU Leuven-onderzoeker Stef Adriaenssens. “Dat dit af en toe aan het licht komt, verbaast me niet, maar het feit dat die criminelen zo zichtbaar te werk gaan, vind ik wel opvallend. Tot een aantal jaar geleden waren er bijna uitsluitend witte sekswerkers
aanwezig in de wijk, waardoor de aanwezigheid van die Chinese vrouwen natuurlijk extra hard opvalt.”
De eerste dagen na de politieactie bleef het rustig in de Brusselse Alhambrawijk, maar als we een tweetal weken later langs de supermarkt lopen, lijkt alles weer bij het oude. Het is halftwaalf ‘s middags en nog geen minuut na onze aankomst stapt een man, verdoken in zijn jas, door de schuifdeuren van de Chinese supermarkt naar buiten. Vlak daarna volgt een vrouw, die zich bij haar collega’s tegenover het pand voegt. Op de hoek met de Kruidtuinlaan verderop staat nog een vijftal dames rond te draaien. Als een politiecombi passeert, lopen ze routineus verschillende richtingen uit, maar als de agenten hun patrouille voortzetten, staan ze in een mum van tijd weer op hun plek.
“De situatie boven de Chinese supermarkt in de Sint-Pieterstraat is hetzelfde gebleven,” zegt Jan Leerman van wijkcomité Alhambra. “We staan in nauw contact met de buren en syndici van de omliggende gebouwen. Zij zien voortdurend klanten komen en gaan. Ik ben zelf nog aangesproken na de politieactie, door een van de vrouwen vanaf het balkon.” In de andere, omliggende straten is het volgens Leerman rustiger sinds de politieactie. “Over de Bloemenstraat hebben we onze twijfels, maar het pand in de Sint-Rochusstraat lijkt alleszins leeg te staan.”
Nog een week later lopen we opnieuw langs de supermarkt, dit keer in de late namiddag. Een paar mannen lopen af en aan door de bekende straten. Een korte wandeling leert dat een van hen met een oudere, Aziatische vrouw heeft afgesproken op de kelderverdieping van City 2. “Nog een bekende strategie,” zo weet Leerman. “De ▼
De vrouwen in de Alhambrawijk voelen zich vaak geen slachtoffer. “Pooiers, uitbuiters en netwerken laten meer geld over aan vrouwen, die zijn daardoor minder geneigd om hulp te zoeken,” zegt Sarah De Hovre van Pag-Asa. ARCHIEFFOTO
meeste afspraken worden niet op straat, maar online of via sms gemaakt.”
Ook conversaties op de bekende seksfora doen vermoeden dat het netwerk niet helemaal is opgedoekt. “Het netwerk lijkt me toch weer actief, weliswaar in mindere mate dan voorheen,” schrijft een gebruiker een paar dagen na de politieactie. “In Brussel zag ik vorig vrijdag alweer een drietal Chinese prostituees op hun aloude plaats in de buurt van de supermarkt staan.” Iemand anders
eel en juridisch niveau, maar wel onder voorwaarden. “Slachtoffers die gebruik willen maken van onze beschermingsprocedure, moeten meewerken met politie en justitie,” legt De Hovre uit. “Ze moeten hun verhaal vertellen, verklaringen afleggen. Bovendien moeten ze volledig breken met het netwerk. In Brussel is geen enkele vrouw op ons hulpaanbod ingegaan.”
Terwijl de politie huiszoekingen deed in Brussel, gebeurde in Antwerpen, Charleroi,
merkt op dat een van de vrouwen die tot het netwerk behoort “sinds vandaag weer adverteert”.
“Als mens choqueert dit mij uiteraard,” zegt Sarah De Hovre, directeur van Pag-Asa, het Brusselse centrum voor slachtoffers van mensenhandel. “Maar we weten vanuit de praktijk dat netwerken en criminelen heel snel manieren vinden om weer aan de slag te kunnen. Bovendien is het niet onmogelijk dat de vrouwen zelf willen blijven werken.”
Tijdens de politieactie in februari werden dertig slachtoffers aangetroffen en tweehonderd slachtoffers geïdentificeerd. “Die eerste groep was fysiek ter plaatse op het moment van de verschillende huiszoekingen, in Brussel ging het om zeventien vrouwen,” aldus De Hovre. “Zij zijn meegenomen naar het politiekantoor voor verhoor. Daarnaast werden nog eens tweehonderd vrouwen geïdentificeerd tijdens het politieonderzoek. Van hen wordt vermoed dat ze deel uitmaken van het netwerk.”
Tijdens het verhoor gingen medewerkers van Pag-Asa ter plaatse om de zeventien Brusselse slachtoffers te informeren over hun rechten. Behalve Pag-Asa zijn er nog twee centra – Payoke in Antwerpen en Sürya in Luik – die slachtoffers van mensenhandel begeleiden. Dat doen ze op sociaal, financi-
Leuven en Neufchâteau hetzelfde. Ook bij Payoke in Antwerpen aanvaardde geen enkele vrouw het statuut van slachtoffer. De centra in Brussel en Antwerpen staan nog in contact met de vrouwen die in dit dossier als slachtoffer geïdentificeerd werden, maar voorlopig wil niemand praten.
Wieke van der Kroef van Payoke merkt op dat tijd soms raad brengt. “We zien wel vaker dat slachtoffers in eerste instantie heel erg schrikken. Zeker bij dit soort zaken, met politie-invallen en arrestaties. Maar als ze even rustig de tijd nemen om na te denken en tot het besef komen dat er geen andere uitweg is, dan gebeurt het wel vaker dat slachtoffers ons alsnog contacteren.”
De kans dat de vrouwen die nu opnieuw op straat staan dezelfde vrouwen zijn die tijdens het politieonderzoek als slachtoffer geïdentificeerd werden, is volgens De Hovre reëel en een gevolg van de criminele
netwerken die steeds slimmer te werk gaan. De afgelopen jaren werden ze niet alleen mobieler en internationaler, ze spelen ook in op het “welbevinden” van hun slachtoffers. “Tien tot vijftien jaar geleden waren pooiers en criminele netwerken in de prostitutie en mensenhandel veel meer fysiek gewelddadig,” legt De Hovre uit. “Bovendien bleef er amper geld over voor de sekswerkers zelf. Dat is vandaag anders: pooiers, uitbuiters en netwerken laten meer geld over aan vrouwen. Die voelen zich daardoor minder slachtoffer, zijn minder geneigd om hulp te zoeken en gaan sneller weer aan de slag.”
“Zolang zij zichzelf niet als slachtoffer zien, zullen ze blijven terugkeren naar dat netwerk,” vult Van der Kroef aan. “En zelfs als ze erin slagen om eruit te raken, bestaat de kans dat ze later opnieuw in eenzelfde soort relatie terechtkomen. Seksuele uitbuiting is een complex verhaal. De ideeën
“Mensen willen snelle oplossingen, maar de strijd tegen mensenhandel is een traag verhaal”
Stef Adriaenssens Onderzoeker (KU Leuven)
“In Brussel is niemand van de zeventien slachtoffers op ons hulpaanbod ingegaan”
Sarah De Hovre Pag-Asa
over relaties en liefde zijn zo scheefgetrokken, dat het bijna onmogelijk is om die opnieuw recht te zetten.”
Centra onder druk
Hoewel mensenhandel voor velen een ver-van-mijn-bedshow lijkt, toont de druk op de drie gespecialiseerde centra in ons land hoe groot het probleem echt is. Momenteel zijn ze alle drie volzet, en dat leidt tot frustraties en problemen. Want wat als er wél een grote groep slachtoffers was ingegaan op de beschermingsprocedure?
“Dan hadden we privépartners moeten inschakelen om noodopvang te regelen,” zegt Van der Kroef. “Ten tijde van Borealis (op een bouwwerf van dat chemiebedrijf werden slachtoffers van mensenhandel ontdekt, red.) hebben we het ook op die manier opgelost. We hebben toen op korte termijn en met eigen middelen tijdelijke plaatsen gevonden, maar een duurzame oplossing kan je dat niet noemen.”
Volgens De Hovre en Van der Kroef wordt er momenteel druk gezocht naar manieren om te anticiperen als grote groepen slachtoffers worden aangetroffen. “Voor zo’n grote groep slachtoffers moet er heel snel geld en plaats gevonden worden voor noodopvang,” zegt Van der Kroef. “Een permanente opvangplaats is moeilijk, omdat je niet kunt verwachten dat een locatie de
De Chinese supermarkt in de Sint-Pieterstraat was een van de adressen waar de politie binnenviel. ARCHIEFFOTO
en aan de aandacht voor het Borealis-dossier, maar ook aan de huidige opvangcrisis in ons land. “Heel veel mensen zijn aan het overleven, met name in de Brusselse straten. Dat is bijzonder alarmerend, want die mensen zijn op de dool, kunnen nergens naartoe en worden rechtstreeks in de armen van mensenhandelaars geduwd.”
hele tijd kan worden vrijgehouden, ook als er gedurende lange tijd niemand zit.” De centra bekijken samen met de overheden wat de mogelijkheden zijn om in (nood)opvangplaatsen te voorzien. “Maar nood aan meer plaats betekent ook nood aan meer geld, en dat is er niet. Niet bij de federale en niet bij de Brusselse overheid,” aldus De Hovre.
Toch zijn die plaatsen broodnodig. Sinds 2022 gaat het aantal meldingen dat binnenkomt in die centra steil omhoog. Volgens De Hovre ligt dat aan de opstart van het centrale meldpunt voor mensensmokkel
Mensenhandelaars teren dus op de huidige crisis, en blijken bovendien moeilijk te bestraffen. “Het stoort ons vooral dat de eigenaar van de supermarkt tot op vandaag een tiental appartementen verhuurt en daar gigantische winsten uit opstrijkt,” zegt Leerman. “Die man haalt abnormaal veel profijt uit prostitutie, maar omdat het om een appartement en geen hotel gaat, ontsnapt hij aan allerlei regelgeving.” Het comité pleit daarom voor een wetgeving die aansluit bij de wet die geldt voor prostitutiehotels, die een taks van 2.500 euro per lokaal moeten betalen. Daarnaast wil het comité ook een gedoogzone op de Antwerpselaan, het stuk kleine Ring dat de Alhambrawijk begrenst. “Alleen daar zou dan nog geronseld worden. Zo kan de politie overlast tenminste met GAS-boetes bestrijden.”
Adriaenssens begrijpt de bekommernissen van de buurtbewoners en vindt een betere regulering altijd een stap in de goede richting. “Ik wil niet met stenen gooien, maar dit dossier is het perfecte voorbeeld van de trage onderzoeksmolen die met dit soort problemen gepaard gaat,” zegt hij. “Er is te weinig geld, te weinig mankracht en bovendien overtreden de slachtoffers – de Chinese vrouwen, in dit geval – geen wetten. Mensen willen snelle oplossingen, maar de strijd tegen mensenhandel is een traag verhaal.”
FR En février, la police faisait une descente à plusieurs endroits du quartier Alhambra, dans le cadre d’une enquête sur un réseau chinois de trafic d’êtres humains et de prostitution. Il semble que le supermarché chinois de la rue Saint-Pierre servait de QG au réseau, qui recrute des femmes en Chine et les force à se prostituer en Belgique. Après une accalmie, le réseau est à nouveau bien actif, tant dans la rue qu’en ligne. Avec de bonnes chances pour que les travailleuses soient celles identifiées comme victimes dans l’enquête. « Cela peut choquer mais on sait que les réseaux et les criminels trouvent rapidement des façons de reprendre leurs activités. »
EN In February, police raided several locations in the Alhambra area as part of an investigation into a network of Chinese human trafficking and prostitution. The Chinese supermarket in Rue SaintPierre turned out to function as headquarters for the network, which recruited women in China and forced them into prostitution in our country. After the raid, the network seems to be active again both on the streets and online. There is a real chance that the women who are identified as victims during the investigation are back at work again. “We know from practice that networks and criminals find ways to get back to work very quickly.”
Elke week gaat BRUZZ op bezoek bij een kind in Brussel in zijn of haar slaapkamer. Deze keer is dat bij Elias (13) uit Sint-Jans-Molenbeek. “Wat anderen over mij denken, trek ik me niet aan. Ik probeer alleen waarde te hechten aan wat mensen die voor mij belangrijk zijn over me denken.”
door Max Wyckaert foto Saskia VandersticheleJij hebt twee laptops?! Zit je veel achter de computer?
Ik zit vaak met vrienden in een Google Meet. Door corona moesten we dat gebruiken om lessen te volgen op school, maar nu komen we er samen om te praten. Ik kijk ook vaak naar Netflix of YouTube. Acid vind ik echt goed. Hij is iemand met goeie ideeën. En hij heeft een West-Vlaams accent, dat is heel grappig.
Op je bureau staat de graphic novel van Sapiens, het bekende boek van Yuval Noah Harari. Dat heb ik gekregen van mijn peter voor mijn verjaardag. Ik heb het gelezen toen ik wist dat ik zou overschakelen naar Wetenschappen op school. Ik volgde Grieks-Latijn, maar ben veranderd. Grieks interesseerde me niet erg. In de les deed ik altijd alsof ik het kon, maar eigenlijk was ik niet echt aan het opletten.
Wat vind je zo leuk aan wetenschappen?
Je leert er over dingen nadenken, over hoe iets werkt. Waar elektriciteit vandaan komt bijvoorbeeld. Vroeger had ik daar allerlei theorieën over, maar het is interessant om te leren hoe het echt zit.
Theorieën? Leg eens uit. Nu leren we over hoe een voorwerp niet valt als het steunt op zijn zwaartepunt. Ik vraag me dan af: waar ligt het zwaartepunt van een donut? Want dat heeft een gat in het midden. Ik hou ervan om van die onnodige vragen te stellen.
Ik vermoed dat je buiten de schooluren dan minder bezig bent met wetenschappen?
Inderdaad, dan spreek ik af met vrienden. Of ik ga naar de atletiek of de scouts van Jette. Dit jaar krijg ik mijn totem.
Je hebt nog geen totem, maar wel al een bijnaam hoorde ik?
Iets dat te maken heeft met je bruin met blonde haar?
Ja, op de scouts noemen ze mij ‘duo choco’, omdat ik mijn haar heb gekleurd. Wat anderen daarvan denken, trek ik me niet aan. Ik probeer alleen waarde te hechten aan wat mensen die voor mij belangrijk zijn over me denken.
Heb je al iets gedaan waar je trots op bent?
Twee jaar geleden ben ik beroofd in het Zuidstation door een paar jongens van mijn leeftijd. Ze hadden me geslagen en mijn gsm en bankkaart afgenomen, maar ik ben hen achterna gerend en heb mijn spullen teruggepakt.
Is dat niet gevaarlijk?
Ja, maar het was van de adrenaline. En achteraf is het een goed verhaal, waar ik eigenlijk wel trots op ben.
Vroeger kon je alleen bellen, sms’en en een paar spelletjes spelen op een gsm, maar wat doe jij er zoal mee?
Ik volg TikTok en heb Snapchat. Instagram vind ik minder leuk. Ik snap al die foto’s niet. Ik denk dat mensen er vooral bekende
personen volgen, maar het is niet omdat je veel volgers hebt dat je ook mooie dingen post.
Ik hoor hier binnen een vogeltje fluiten, dat precies ook wel wil meepraten, waar komt dat vandaan?
Dat is van mijn kleine broer. Die heeft altijd dieren. Nu heeft hij een vogel, maar een paar jaar geleden waren hij en ik met mijn vader naar de markt gegaan en hadden we er bijna tien dieren gekocht: kippen, cavia’s en kwartels, die hier dan allemaal in de tuin rondliepen. Daarna hebben we ze weggegeven. Maar goed ook, want nu zou ik geen dieren meer willen. Dat is een te grote verantwoordelijkheid.
Lees de hele reeks op BRUZZ.be/slaapkamer
Naar een idee van de Volkskrant
FR Elias, 13 ans, est né et a grandi à Molenbeek. On le reconnaît à ses cheveux bruns et sa mèche décolorée, qui lui ont valu le surnom ‘duo choco’. À l’école, il a d’abord fait du latin-grec avant de s’orienter vers les sciences, où il aime réfléchir de façon différente.
« J’aime me poser des questions pendant les cours, comme où se situe le centre de gravité d’un donut, avec ce trou au milieu. »
EN Elias (13) is a born-and-bred native of Brussels and Molenbeek. You will recognise him by his brown hair with a blonde lock, which has earned him the nickname 'duo choco'. At school, he started with Latin and Greek but that didn't stimulate him enough, so he ended up doing Sciences, where he likes to think out of the box. "I like to ponder scientific questions in class, like where the centre of gravity is in a doughnut, as it has a hole in the middle."
“Instagram vind ik niet zo leuk. Ik snap al die foto’s niet”
• Geboren in 2008 in Elsene
• Woont in Schaarbeek met zijn ouders, jongere broer Edgar (13) en oudere zus Marthe (17)
• 2014-2020: Gemeentelijke basisschool Everheide, Evere
• Volgt sinds 2020 richting Woord aan de Kunsthumaniora Laken,
• Doet na een workshop bij BRONKS in 2020 auditie voor Close en krijgt de rol van Rémi
• Zette vorige week de 300.000ste Belgische bezoeker van de film in de bloemen in Cinema Palace
• Volgt hoboles aan de academie van Hoeilaart
Maandagnacht is het zover. Dan weten we of de jonge Brusselse acteur
Gustav De Waele de Oscar voor beste buitenlandse film mee in de lucht mag steken. Thuis zit cinema in de genen en wordt er opvallend nuchter gereageerd op de onverwachte doorbraak van de 14-jarige. Een gesprek met vader en zoon. “Lukt het niet in de filmwereld, dan blijven er nog zoveel dingen over waarin ik geïnteresseerd ben.”
door Tom Peeters foto’s Saskia VandersticheleDe jetlag van zijn eerste trip naar Amerika is na drie dagen min of meer uit het lijf van Gustav De Waele (14) als we hem begroeten in zijn ouderlijke huis op wandelafstand van het stadhuis van Schaarbeek. Maar de impressies zinderen nog rijkelijk na. “Wat een verschil met Brussel,” klinkt het ontwapenend als we de jonge acteur – casual in Adidas-sweater op de sofa – uitvragen over zijn krokusvakantie in Los Angeles. “Vooral het enthousiasme viel op. In Amerika geven ze veel meer complimenten en stonden er overal lange wachtrijen om persoonlijk hallo te komen zeggen en een handtekening of foto te vragen. Dat was even wennen.”
Vroeger zag hij hoe Close beleefd werd vanuit een Belgisch of West-Europees standpunt. “Dit keer was het leuk om ook
eens geconfronteerd te worden met hoe Amerikanen de film ervaren. Blijkbaar zitten die toch heel anders in elkaar. (Lacht) Terwijl de vragen hier vaak gingen over de boodschap van de film, werd er ginder meer gefocust op onze acteerprestaties. Ik heb er samen met mijn tegenspeler Eden Dambrine ook enkele Zoom-interviews gedaan met journalisten uit Azië en Zuid-Amerika, omdat de film daar nu uitkomt, en dan kregen we nog een ander perspectief. Dat vond ik allemaal heel leerrijk.”
De recente ‘werkvakantie’ was dan ook een heel andere belevenis dan de rode lopers van de filmfestivals. Op de wereldpremière in Cannes, waar Close de Grand Prix won, ontmoette Gustav zijn idool Tom Hanks. Op de Césars liep hij recenter Brad Pitt tegen het lijf. “John Savage, die in The Deer Hunter acteerde, is misschien niet zo’n klinkende
naam, maar hij zorgde wel voor het speciaalste moment van de week. Als Eden en ik een compliment krijgen, nemen we dat vaak giechelend in ontvangst, maar toen hij ons kwam feliciteren met een heel intense, ernstige blik, konden we alleen maar onder de indruk zijn. We waren echt betoverd door de manier waarop hij ons vertelde dat de wereld meer films zoals Close nodig heeft.”
Regisseur Lukas Dhont benadrukt keer op keer dat de film niet alleen gaat over de innige vriendschapsband tussen twee jongens, maar vooral over hoe die onder druk komt te staan wanneer ze op de middelbare school de codes leren kennen van de volwassen maatschappij, waarin van een man viriliteit en al zeker geen sensualiteit en zachtaardigheid verwacht wordt. “Als ik dat ook zelf geen belangrijk thema had gevonden, zou ik niet aan de film meegedaan
‘Iedereen
hebben,” klinkt het gedecideerd uit de mond van Gustav. “De wereld is opgebouwd in hokjes en stereotyperen zit in elk van ons. Maar we moeten het wel proberen te vermijden en mensen laten zijn wie ze willen zijn. Lukas laat zien dat het anders kan en draait de rollen bewust om. Hij doet mijn filmvader in tranen uitbarsten om het sterke karakter van mijn filmmoeder in de verf te zetten.”
“Wat ik zo goed vind aan de film is dat een onschuldige vraag van een meisje (‘Zijn jullie een koppel?’) het hele drama in gang steekt,” zegt Tonie De Waele, de vader van Gustav die het interview op een afstand volgt. “Ze doet dat niet met de bedoeling om iemand te kwetsen.” Zo maakt Dhont subtiel duidelijk dat hij de wereld niet indeelt in goeie- en slechteriken. Iedereen krijgt zachtaardige trekken, iets waar ook de jonge acteurs zich in kunnen vinden. “Lukas vond het belangrijk dat zijn personages qua karakter in het verlengde lagen van hun vertolkers. Op pad met Eden ben ik sowieso de stilste. Soms praat ik veel, maar ik ben toch meer een luisteraar. Net als mijn personage heb ik niet veel vrienden nodig, want ik ben ook graag alleen. Maar je hebt wel minstens één goeie vriend nodig bij wie je volledig jezelf kan zijn.”
Gustav was erg opgetogen dat hij met zijn hobo ook een andere grote liefde mocht betrekken in de film. Hij speelt het blaasinstrument intussen acht jaar. “Ook hobo speel je veel alleen. Het is minder bouleversant dan acteren, maar net als in een rol moet je erin kruipen. In het scenario
stond eigenlijk dat ik piano moest spelen, maar dat hebben ze aangepast. Ik moest dus niet zoals Eden, die hockey speelt in de film, eerst zes maanden les gaan volgen. (Lacht) Zoiets van mezelf meenemen in de film vond ik geweldig. Ook omdat mijn hobo en – in het verlengde daarvan – de wind gebruikt worden om aan te duiden dat ik gemist word wanneer ik niet in beeld kom.”
Na een jaar woordlessen aan de academie – “gewoon voor de fun” – besliste Gustav op zijn twaalfde om zich in te schrijven aan de kunsthumaniora voor een theateropleiding. Zijn lesgever Oliver Roels, een goeie vriend van Dhont, stuurde hem na een workshop bij Bronks een mailtje met de vraag of hij het zou zien zitten om mee te doen aan de casting voor Close
In de laatste ronde bleven er nog dertien kandidaten over voor twee rollen. “Het was echt spannend, maar door die dag Eden te leren kennen voelde ik dat een selectie erin zat. Ik weet niet wat daar precies gebeurd is, maar we brachten meteen al onze vrije momenten samen door. In de afsluitende vragenlijst moesten we opschrijven welke persoon we het leukst vonden op de wereld. We hebben toen elkaar ingevuld, ook al kenden we mekaar pas één dag. Door enkele heftige scènes samen te spelen was onze bond gemaakt en wilde ik even hard dat Eden de rol zou krijgen als dat ik de rol kreeg. Ik denk dat Lukas ook op zoek was naar twee mensen die een echte vriendschap deelden, want daar gaat de film over.”
“Toen hij van die laatste casting thuiskwam, dacht ik dat hij zou beginnen te vertellen over wat hij allemaal had moeten doen,” herinnert vader Tonie zich. “Maar het eerste wat hij zei was: ‘Papa, ik heb een
nieuwe vriend gemaakt!’ Toen wisten we natuurlijk nog niet waar dit allemaal toe zou leiden, maar nu moet ik vaak aan dat moment denken.”
Voor beide ouders is de plotse filmcarrière van hun zoon een curieuze levenswending. Na zelf jaren in het wereldje actief te zijn geweest maakten ze enkele jaren geleden bewust een carrièreswitch. “Ik heb vijftien jaar voor het Filmarchief (nu Cinematek, red.) gewerkt en sta voor het tweede leerjaar van gemeenteschool De Kriek in Schaarbeek,” vervolgt Tonie. “Mijn vrouw Nathalie Schmitz was aan de slag bij filmverdelers Progrès Films en Cinélibre en ook even bij het Filmarchief. Nu geeft ze yoga én Frans in het volwassenenonderwijs.”
“We konden amper vatten dat even na de casting Lukas hier in de living zijn scenario al uit de doeken aan het doen was. We kenden hem natuurlijk van Girl en zijn parcours met Victor Polster. Door ons meteen heel herkenbare dingen te vertellen over het karakter van Gustav wist hij ons snel te overtuigen van zijn goede bedoelingen en zijn psychologische inzicht. Cinema hangt hier in huis, maar het blijft bizar hoe dit allemaal is gelopen, los van ons eigen traject. Zowel mijn vrouw als ik zijn voor onze job vaak in Cannes geweest. Nu hebben we alles daar ook eens van de andere kant kunnen ervaren. Ik had covid tijdens de eerste screening van Close en heb hem op het festival voor het eerst gezien. Ik vond het fantastisch om op die manier opnieuw binnengeloodst te worden in die wereld. Mijn vrouw is altijd naar de bioscoop blijven gaan, maar ik had wat afgehaakt. In Cannes hebben we afgesproken opnieuw met heel het gezin te gaan telkens er een film in de zalen komt die in competitie lag met Close in Cannes en onze eigen sterren uit te delen.” (Lacht)
Tijdens de recente reis naar LA hadden Gustav en Eden hun moeder mee. “De Amerikaanse filmverdeler stond erop dat een minderjarige vergezeld zou zijn door (een van) zijn ouders, maar we zouden hem zelf sowieso niet alleen laten gaan hebben,” vervolgt Tonie. “Het deed ons ook goed om ginder even uit de filmwereld te kunnen stappen,” zegt Gustav, die met smaak vertelt over hun gezamenlijke uitstapjes naar de Pacific, de Universal Studios en de Walk of Fame. “Die laatste vond ik overrated, maar als Billy Wilder-fan was Sunset Boulevard voor mij wel een hoogtepunt.” Net als de lokale
pancakes, zoals later zal blijken, ook al smaken die helemaal anders dan hier. “Ik vermoed trouwens dat Lukas, die meer gestresseerd was dan wij, zelf mee aan het genieten was van onze verwonderde blik, want voor ons was het allemaal nieuw. Al blijft hij na al die tijd ook voor ons een heel mysterieuze gast.” (Lacht)
Op voorhand besefte Gustav heel goed dat dit er zonder Oscarnominatie niet had in gezeten. De anticipatie op de bekendmaking van de shortlist was dus bijzonder groot, ook op de kunsthumaniora, waar iedereen meeleefde. “Ik had de dag ervoor mijn timer ingesteld op het moment van de waarheid. Toen de andere leerlingen ‘piep piep piep’ hoorden tijdens de dansles, wisten ze meteen hoe laat het was. We zijn het goede nieuws in alle klassen gaan vertellen, maar dat was eigenlijk niet meer nodig, want iedereen had mee zitten scrollen.”
“Ik verwacht niet direct dat we de Oscar winnen,” is Gustav nuchter, met de sterke concurrentie van het Duitse zwaargewicht All Quiet on the Western Front in het achterhoofd. “Genomineerd zijn en daar tussen alle grote namen uit de filmwereld zitten is een overwinning op zich. Ik ga genieten en beschouw het als het einde van een sprookje dat eindigt
met ‘en ze leefden nog lang en gelukkig’.”
De toekomst hoeft voor Gustav niet noodzakelijk in Hollywood te liggen. “Ik zal een nieuwe filmaanbieding niet afslaan, maar lukt het niet in de filmwereld, dan blijven er nog zoveel andere dingen over waarin ik geïnteresseerd ben. Het zal moeilijk kiezen worden, want behalve acteren en hobo spelen vind ik ook wetenschappen en geschiedenis heel boeiend.”
”Eigenlijk wil ik zoveel mogelijk weten. Als ik een boek zie liggen over een thema waar ik nog niets van weet, zal ik er vaak in beginnen te bladeren. Ik heb ook een eclectische muzieksmaak, maar de muziek
van nu interesseert me niet. Op de radio luister ik naar Classic 21 of Musiq3 en ik ben een grote fan van Le Sacre du Printemps (balletmuziek van Stravinsky, red.). Nu op mijn middelbare school de nadruk komt te liggen op kunstvakken, geeft mijn vader me extra wiskunde en iemand van zijn collega’s komt langs om wetenschapsles te geven. Al vertellen anderen me dat ze dat saai vinden, ik wil gewoon heel graag weten hoe de wereld in elkaar steekt.”
De 95ste Oscaruitreiking vindt plaats tijdens de nacht van maandag 12 maart op dinsdag 13 maart in het Dolby Theatre in Los Angeles.
FR La nuit de lundi à mardi, on saura si le film dans lequel joue le jeune acteur bruxellois Gustav De Waele a remporté l’Oscar du meilleur film étranger. « Je ne m’attends pas à ce qu’on gagne l’Oscar, mais la nomination et le simple fait de figurer parmi les grands noms du monde du cinéma est une victoire en soi », dit-il. Chez lui, le cinéma fait partie de l’ADN de ses parents. « Si je ne réussis pas ma carrière dans le cinéma, il y a tellement d’autres choses qui m’intéressent. »
EN Monday night the young Brussels actor Gustav De Waele (Close) will find out whether he will win an Oscar for Best Foreign Film. “I don’t really expect us to win the Oscar,” he says, “being nominated and being there among all the big names from the film world is a victory in itself. I’m going to enjoy it and consider it the finale of a fairy tale that ends with ‘and they lived happily ever after’.” Cinema runs in the genes on both sides of the family. The 14-year-old is remarkably down-to-earth about the unexpected breakthrough. “If it doesn’t work out in the film world, there are still so many things I am interested in.”
Nick TrachetBrusselaar
Op een avond verscheen op tafel een bil van een dier dat leek op een vogel. Maar de smaak was eigenaardig, de textuur vreemd.
“Nick, wat eten wij hier eigenlijk?” vroeg een disgenoot.
Ik moest mij gewonnen geven.
Ik ben het aan de kelner gaan vragen, het bleek een confit van kip.
Confit betekent ingemaakt, in- of opgelegd. Het is een oeroude manier om voedsel wat langer te laten meegaan.
‘Confire’ kan in suiker (confiserie, confituur) in zout of in azijn, in ‘waterglas’ (natriumsilicaat) of in alcohol. Maar de ‘confiserie’ in vet zijn wij gaan associëren met de Sud-Ouest van Frankrijk. Daar is geen reden voor, behalve misschien een toeristische.
Vooral vlees en gevogelte is men zo gaan inmaken. Vroeger werden varkens gekweekt tot ze meer dan tweehonderd kilogram wogen, en op dat gewicht bevatten ze héél veel vet. Andere vetten, zoals olie uit zaad, waren schaars en duur. Olijfolie werd hier niet verkocht en in de landen van oorsprong vooral gebruikt om zeep uit te zieden. Neen, het keukenvet kwam van
het sympathieke zwijn, de beste vriend van de mens. Later was er ook vet van oude ganzen, want ook die worden dik als ze ouder worden. Net zoals de mens.
Sinds men de consumenten vetschuw heeft gemaakt (en iedereen dan maar meer suiker is gaan eten) is konfijten in vet langzaam verdwenen. De laatste opleving in ons land was er waarschijnlijk tijdens de Tweede Wereldoorlog. Maar konfijten blijft een aangename manier van eten maken en bewaren. En er is meer.
Konfijten en frituren gebeurt eigenlijk op dezelfde manier. In plaats dat je het vet verhit op 180-200 °C, doe je dat op 120-130 °C. Konfijten gebeurt best in een oven, daar controleer je de temperatuur beter dan boven op het vuur. 120 °C is een temperatuur die we ook in een snelkookpan halen. Maar na het sneller garen, zal men het gesteriliseerde vlees (al de bacteriën zijn ondertussen wijlen) in een schone pot scheppen en dan bedekken met het kokende vet. Het is als een blikje zonder blik. Het vet stolt en nieuwe
bacteriën kunnen het oppervlak niet voorbij, want dat is hard. Helemaal het tegengestelde van soep die onbehoorlijk snel kan ‘keren’ en zuur worden.
Maar volgens kenners gebeurt er nog méér onder dat oppervlak. In tegenstelling tot frituren, verdwijnt er veel minder vocht uit het vlees, anderzijds gaan taaie pezen en bindweefsel oplossen, ook wanneer de hitte verdwenen is. Daarenboven kruipt er relatief weinig vet in het vlees. Confit is dus nauwelijks vetter dan conventioneel gebakken vlees. Je kunt het vlees dan wekenlang bewaren zonder gevaar, en je hoeft het enkel nog maar wat aan te bakken (de maillardreactie) om het op smaak te brengen.
Lees de hele reeks op BRUZZ.be/trachet
BELEGGEN
die de stad en de wereld culinair ontdekt
“Het keukenvet kwam vroeger van het sympathieke zwijn, de beste vriend van de mens”
Onder slagzin ‘Become music’ laat het immer grenzeloze Klarafestival
luisteraars dit jaar één worden met de noten. Meer en meer mogen die noten ook van buiten de klassieke muziek komen. “Componisten halen al eeuwenlang
inspiratie van buitenaf. Mozart schreef toch ook al Alla Turca.”
door Jasper Croonen
Kan klassieke muziek, geschreven door een hoop heteroseksuele, Teutoonse, mannelijke, witte kerkgangers ons vandaag nog wel in beroering brengen?” We kunnen dezer dagen maar moeilijk om Lydia Tár heen. Bij monde van Cate Blanchett – of was dat nu toch omgekeerd – legt de maestro in Todd Fields meesterlijke, fictieve biopic met een paar welgemikte woorden de grote vraagstukken over het repertoire bloot. Wat is de relevantie van poederpruiken die al eeuwen onder de zoden liggen? Is het niet hoogdringend tijd voor nieuwe stemmen? Zitten we zo vastgeroest in onze ideeën?
Werp één blik op het programma van het Klarafestival, en die vraag lijkt bij ons nauwelijks aan de orde. Al jarenlang is de Brusselse tak van het Festival van Vlaanderen een notoire hokjesbreker. Sinds directeur Joost Fonteyne in 2020 het roer overnam, is het twee weken durende muziekfeest een steeds eigenzinnigere koers gaan varen. “Het heeft altijd deel uitgemaakt van ons DNA om die definitie van klassieke muziek op te rekken,” legt Fonteyne uit. “Ik denk dat dat eigen is aan de context waarin we werken.
Brussel is een internationale stad, waar mensen met heel diverse achtergronden samenleven. We doen niet meer dan een antwoord bieden aan die stedelijke context.’
Met festivalartieste Barbara Hannigan vond Fonteyne dan ook nog eens een muzikale partner in crime die die visie volmondig deelt. “Zij weet heel precies waarom bepaalde werken vandaag nog iets te vertellen hebben. Omdat die muziek honderden jaren nadat ze geschreven is nog altijd kan raken. Klassieke muziek is geen eenrichtingsverkeer. Het gaat niet om passief luisteren, maar om het lijfelijk beleven van de muziek. Daaruit is ook onze festivalslogan gegroeid: ‘Become music’. We moeten de noten niet alleen ontvangen, maar ze echt gaan belichamen. Zo kan er hopelijk een vonkje ontstaan, een soort van magisch evenwicht dat we allemaal delen.”
Na jaren coronamalaise klinkt deze editie van het Klarafestival zo ook als een hartstochtelijk pleidooi voor livemuziek. “Begrijp me niet verkeerd, gelukkig zijn we een radiofestival. Tachtig procent van de concerten wordt gecapteerd. Dat is een enorme luxe. Het zorgt ervoor dat de mensen
die – om welke reden dan ook – ons festival niet kunnen bijwonen, toch die ervaring kunnen meemaken. Door concerten op te nemen en te verspreiden, verdedig je wat mij betreft die live-ervaring. Maar natuurlijk gaat het om wat er in de zaal tussen een uitvoerder en een toehoorder gebeurt. Dat is de betekenis van ‘Become music.’”
Maar hoe klinkt die stedelijke context op het Klarafestival nu precies? Wel, caleidoscopischer dan ooit. Steeds nadrukkelijker sijpelen ook invloeden uit jazz, pop en niet-westerse muziektradities het programma binnen. “Vandaag hebben we in Brussel zo’n rijk, veelzijdig muziekleven dat het logisch is dat componisten daar ook door geïnspireerd raken,” zegt Fonteyne. “Dat ze boven de schotten uit gaan kijken naar wat er in andere genres gebeurt. Ik hoef dat als programmator heus niet te forceren, dat komt vanuit de componisten en de muzikanten zelf. Laten we vooral niet vergeten dat die invloed van buitenaf allerminst een nieuw fenomeen is. Als Mozart in de achttiende
Brad Mehldau brengt jazzelementen naar het Klarafestival
eeuw het derde deel van zijn pianosonate Alla Turca schrijft, als Beethoven janitsarenmuziek in zijn Negende symfonie verwerkt, als Bizet in Carmen Sevilliaanse muziek gebruikt of als Bartók Hongarije rondreist om volkswijsjes te transcriberen … dan is dat niet zo verschillend van wat er vandaag gebeurt.”
Het lijkt wel of Fonteyne daardoor als artistiek directeur hoe langer hoe meer in een onmogelijke spreidstand komt te staan. Enerzijds wil hij het repertoirekader wel openbreken, maar tegelijkertijd moet hij de traditie ook in ere houden. Een strijkkwartet dat Schubert en Beethoven speelt, of een stersolist als Víkingur Ólafsson die zich met het St. Louis Symphony Orchestra van Stéphane Denève aan het Pianoconcerto van Edvard Grieg zet, dat is ijzeren repertoire op de traditionele manier gebracht. Fonteyne ziet het zelf anders. “Voor mij is het net een samenvloeien. Als je programmeert, wil je altijd een coherent verhaal vertellen, binnen het beperkte aantal concertdagen dat je krijgt. Dat is de boeiende uitdaging aan de job. We blijven au fond natuurlijk wel een klassiekemuziekfestival. Er staat inderdaad voornamelijk klassiek repertoire op het programma.
Dat moeten we, voor alle duidelijkheid, ook blijven programmeren. Maar daarbij stel ik me wel voortdurend de vraag hoe dat klassieke repertoire relevant kan zijn voor een publiek van vandaag. Het is een zoektocht naar kruisbestuivingen waar klassiek wel de dominante taal blijft. Als jazzpianist Brad Mehldau drie keer op ons programma staat, is dat vanuit zijn liefde
voor het West-Europese kunstmuziekrepertoire. Zo brengt hij zijn eigen liedcyclus The folly of desire in dialoog met Schumanns Dichterliebe. Samen met het Belgian National Orchestra brengt hij dan weer een pianoconcerto. Dat is duidelijk muziek die op dat klassieke fundament is opgetrokken maar die de definitie wel durft te verbreden.”
Ongemerkt sluipt Lydia Tár zo toch weer de conversatie binnen. “Het narcisme van kleine verschillen leidt tot de meest saaie vorm van conformisme.” Fonteyne heeft het goed begrepen. Het gaat niet om het accentueren van het anders-zijn. Het is een viering van de veelzijdigheid. Lang leve het non-conformisme van het Klarafestival.
Het Klarafestival vindt plaats van 10 tot 26 maart, verspreidt over diverse locaties als Muntpunt, Bozar en Flagey. Voor het programma en tickets: www.klarafestival.be
FR Dans le film Tár de Todd Field, la protagoniste demande : « La musique classique, écrite par un homme blanc, hétérosexuel et croyant pratiquant nous émeut-elle toujours ? » Le Klarafestival sait comment remanier la définition de la musique classique. Le directeur artistique Joost Fonteyne : « Ça fait partie de notre contexte de travail. Bruxelles est internationale, les résidents rassemblent une diversité de backgrounds ». Si les concerts passent aussi à la radio, ils sont faits pour être vécus physiquement, comme le slogan le suggère (‘become music’). « C’est une expérience qui se vit entre le performeur et l’audience. »
EN In Todd Field’s movie Tár, the protagonist asks: “Can classical music, written by a white, heterosexual, church-going man still stir our hearts?”
Klarafestival surely knows how to redefine the definition of classical music. Artistic director Joost Fonteyne: “It’s part of the context in which we work. Brussels is an international city, residents bring together a diversity of backgrounds.” Although the concerts will also be broadcast on the radio, the concerts are meant to be physically experienced, as the slogan implies (“Become music”). “It’s about what happens between the performer and the audience.”
“Steeds nadrukkelijker sijpelen ook invloeden uit jazz, pop en niet-westerse muziektradities het programma binnen”
Joost Fonteyne
Artistiek directeur Klarafestival
Alex Koo zag in 2021 zijn residentie op het Brussels Jazz Festival verstoord door corona, waardoor zijn improvisatieproject Identified flying object online ging en het duoconcert met Craig Taborn naar een later tijdstip verschoof. Echo’s van die persoonlijke held zijn ook te horen op Etudes for piano, dat teruggrijpt naar zijn roots als klassiek muzikant. De verhalende composities en het fysieke spel van de pianist voegen persoonlijkheid toe, al dan niet met de ellebogen.
ALEX KOO 10/3, 20.15, Flagey, www.flagey.be
“We denken telkens dat ons verhaal ten einde is, maar staan dan toch als een feniks weer op,” zei stichtend lid Marc Ysaÿe bij de release van Phoenix, het eerste album van Machiavel sinds zanger Mario Guccio in 2018 overleed. Het nieuwe album lanceert Kevin Cools, een jonge dertiger die ooit ontdekt werd in The voice Belgique. Hij geeft de melodieuze classic rock van de belpopband achter ‘Fly’ extra vitaliteit.
MACHIAVEL 11/3, 20.00, Koninklijk Circus, www.cirque-royal-bruxelles.be
Na acht avonden op rij voegt dEUS nog vier data toe aan hun AB-palmares. Met een vers studioalbum onder de arm (en een decennium ouder en wijzer dan bij hun vorige plaat) betuigt de groep op How to replace it eer aan het dwarse geluid waarmee ze midden jaren 1990 het voortouw namen van de Belgische rockscene. De uitgesponnen songfinales hebben het potentieel om zeker live tot nieuwe hoogtepunten te leiden. (TP)
DEUS 14 > 17/3, 19.00, Ancienne Belgique, www.abconcerts.be
Het Institut Culturel d’Architecture Wallonie Bruxelles (ICA-WB) vroeg aan Franstalige Belgen wat wonen voor hen betekent. Installaties, maquettes, fresco’s, getuigenissen, video’s, foto’s, schetsen en collages illustreren de antwoorden van bewoners, maar ook van architecten, stedenbouwkundigen, landschapsontwerpers en kunstenaars. Daarbij wordt een twintigtal hedendaagse architectuurprojecten getoond.
CE QU’HABITER VEUT DIRE 10/3 > 15/4, MAD, www.mad.brussels
EKTA is de artiestennaam van de Zweedse kunstenaar Daniel Götesson. Bij Alice Gallery presenteert hij zijn tweede solotentoonstelling in Brussel. Hij maakt zijn abstracte maar erg herkenbare werk op grote en kleine formaten, zowel op canvas als op papier Daarbij exposeert hij zwarte, metalen sculpturen die het expressieve spel van kleuren en vormen meespelen en tastbaar maken.
DANIEL EKTA GÖTESSON: HOW TO SAVE TIME 9/3 > 22/4, Alice Gallery, www.alicebxl.com
Met de Griekse fotograaf Stratos Kalafatis trekken we dit keer naar Philippi. In 42 voor Christus, tijdens de Romeinse burgeroorlog, vond hier een beroemde slag plaats tussen Octavianus en Marcus Antonius enerzijds en Brutus en Cassius anderzijds. Kalafatis evoceert de geschiedenis van zijn regio van oorsprong op verschillende manieren. (MB)
STRATOS KALAFATIS: “THOU SHALT SEE ME AT PHILIPPI” 9/3 > 29/4, Bernier/Eliades Gallery, www.bernier-eliades.com
De voor een Oscar genomineerde Brendan Fraser excelleert als levensbedreigend dikke literatuurdocent die verzoening wil met een rebelse dochter die hij niet heeft zien opgroeien. De theatrale enscenering en de fatsuit van de heropgeviste Hollywood-ster Brendan Fraser maken het niet zo moeilijk om te spotten met de nieuwe film van Darren Aronofsky. Maar je laten opslokken is een cathartische ervaring.
THE WHALE dir.: Darren Aronofsky, act.: Brendan Fraser, Sadie Sink
Klaar voor de 22e editie van het Brussels Jewish International Film Festival? Bozar vertoont Hallelujah: Leonard Cohen, a journey, a song, een portret van de Canadese muziekdichter met de focus op één nummer: ‘Hallelujah’. De Oekraïner Sergei Loznitsa presenteert met Babi Yar. Context een documentaire over de nazistische massamoord op 34.000 joden in een ravijn nabij Kiev, september 1941.
BRUSSELS JEWISH INTERNATIONAL FILM FESTIVAL 7 > 12/3, Bozar, Aventure, www.bjiff.be
Bioscoop Galeries hangt haar winterfestival(letje) L’Heure d’Hiver altijd aan een wereldstad op. De keuze voor Istanboel lag al vast na de aardbevingen in februari. De focus in de nabesprekingen ligt op de Turkse politiek inzake urbanisme en de gevolgen van de buitengewoon verwoestende aardbeving. De gasten Kerem Ayan, Aslı Erdogan en Adar Bozbay zijn niet te beroerd om pijnpunten te benoemen. (NR)
L’HEURE D’HIVER 8 > 19/3, Galeries, www.galeries.be
Brusselaar en kunstenaar Pierre-Patrice “Pépé” Kasses vond als muzikant, danser en performer zijn weg naar het theater. In de Beursschouwburg heeft hij het in een solo over hoe hij als zwarte performer vaak rollen moet spelen die hij niet zelf heeft gekozen. Zo onderzoekt hij hoe hij zich kan verhouden tot de beladen figuur van Zwarte Piet, een opgelegde zwarte identiteit.
PIERRE-PATRICE KASSES: LE CENDRIER DU GAZE 9 & 10/3, Beursschouwburg, www.beursschouwburg.be
Piet Van Dycke is choreograaf, circusmaker, performer en docent bij verschillende kunstorganisaties. Voor het bejubelde EXIT nodigde hij vier circusartiesten uit, gespecialiseerd in respectievelijk bascule, straps, trapeze en acrodans. Zij doen hun spectaculaire ding in een grote, indrukwekkende installatie met een draaiende muur en zwevende deuren. Zo onderzoeken ze de wisselwerking tussen individu en groep.
CIRCUMSTANCES/PIET VAN DYCKE: EXIT 12/3, 15.00, Bronks, www.bronks.be
Huis voor Kunst & Wetenschap Pilar trakteert op een avond intimiteit en initiatie, gecureerd door postdoctoraal onderzoeker en kunstenaar Stephanie Koziej. Tender Intimacies bestaat uit een panelgesprek over tederheid, intimiteit en seksualiteit. Of kom kijken naar de immersieve performance met op aanraking en oogcontact gebaseerde rituelen van healing artist Neoza Goffin. (MB)
STEPHANIE KOZIEJ: TENDER INTIMACIES 10/3, 20.15, Pilar, pilar.brussels
Hetdakvernieuwen
littérature literatuur literature
festival
brussel bruxelles brussels
23–26.3
meet the authors, créations, wandelingen, performances, musique & more passaporta.be
Deramen veranderen
Nieuwe ketel Zonnepanelen plaatsen
LE CENDRIER DU GAZE
Stuur het trefwoord, samen met je adres en telefoonnummer, naar win@bruzz.be
Cultfilmfestival Offscreen trakteert:
- Faceless (11/3): ziekenhuishorror met festivaleregast Brigitte Lahaie (foto)
- The stranger (12/3): surreële thriller rond een team van synchroonzwemmers
- Endgame (18/3): Mad Max meets The running man in Z-film van Joe D’Amato Mail ‘Faceless’, ‘Stranger’ of ‘End’
5X2 TICKETS, BRONKS, 26/3
Bazar van Laika is een voorstelling (9+) over de koudwatervrees voor het leven, over te veel verbeelding en hoe je jezelf daarin kan verliezen. Mail ‘bazar’
5X2 TICKETS, RELEASE 8/3
In dit spannende drama brengt Isabelle Huppert in haar eentje de Franse nucleaire industrie aan het wankelen na de onthulling van een staatsgeheim. Mail ‘syndicaliste’
Dit nieuwe adresje focust op een Libanese specialiteit die we in Brussel nog niet mochten proeven: kaak, een lekkernij die gemakkelijk de concurrentie kan aangaan met onze sandwich.
“Je hebt nog nooit Libanees gegeten.” Met die opvallende slogan wil de stijlvolle Libanese snackbar de gasten prikkelen. Van die slogan is geen woord gelogen: het was –voor ons althans – de eerste keer dat we onze tanden in een kaak zetten. Wat is dat nu precies? “Het is een soort brood dat eruitziet als een handtas,” krijgen we ter plekke uitgelegd. “Knapperig aan de buitenkant, zacht aan de binnenkant en een streetfoodklassieker in Beiroet.”
Maar waarom is er een gat in het midden van de kaak? “Om het brood aan een houten balk te kunnen ophangen, zodat het deeg kan rusten. Op die manier hoeven we het brood niet horizontaal te bewaren, want daardoor zou het deeg kunnen ‘leeglopen’.”
Behalve bloem, water en gist zit er in het baksel ook ‘mahleb’, een aromatische, amandelvormige specerij, afkomstig van de pit van een wilde kerssoort (prunus mahaleb)
Met wat geluk kan je het boord zien rijzen in de prachtige oven. Deze komt rechtstreeks uit Libanon en staat opgesteld achter de toonbank. De snackbar mag dan de uitstraling van een takeaway hebben – er zijn maar een vijftiental zitplaatsen – maar het interieur is wel erg verzorgd. Met rode muren, een donker plafond, witte tegels in
de stijl van de Parijse metro en opgehangen ovenscheppen, meet de plek zich een trendy jasje aan.
De kaart is niet uitgebreid en biedt de keuze uit zoete broodjes (met johannesbroodpitmeel, vijgenconfituur, chocolade of een crème van sesam, pistache en rozenwater) en hartige exemplaren (met makdous, hummus, labneh en akkawi). We hebben de keuze tussen een paar middelgrote broodjes (9,40 euro) of één groot brood (8,40 euro).
•••••
Stassartstraat
131, Elsene, 02 354 04 02.
www.foorn.be
ma > vr 11.30 > 18.00, za 11.30 > 16.00
Zittend bij het raam proeven we de versie met labneh, opgediend in een klein kartonnen bakje. We krijgen een broodje, royaal bestrooid met sesamzaadjes, gemengd met za’atar, tomaten, verse kaas, gemengde sla, komkommer en granaatappel. Enkele grote blaadjes munt geven een fijne, frisse toets. Meer is er niet nodig om Brussel in gedachten even te verlaten en door de drukke straatjes van de Libanese hoofdstad te kuieren. Bij al dit genot hoort een flauwe Beirut-pils (3,50 euro) die perfect bij deze exotische ervaring past.
MICHEL VERLINDENWe schuiven aan bij de jonge stripauteur Clara Lodewick in café Archipel om het te hebben over haar debuut, Merel, dat ze zelf van het Frans naar het Nederlands vertaalde. Vooraleer ze weer in haar woonbusje kruipt om in alle vrijheid aan stripprojecten te werken. door Andy
Furniere foto Ivan PutClara Lodewick is na lange tijd terug in Brussel wanneer we haar spreken in Archipel. Ze woont al twee jaar met haar vriend in een busje, waarmee ze voornamelijk België en Frankrijk doorkruisen. “Ik nam ontslag als jeugdwerker en zei mijn huur op om al mijn tijd en energie te wijden aan het maken van stripverhalen. Het busje geeft vrijheid.”
Lodewick groeide op in Vorst, tot haar ouders beslisten om naar Vlaanderen te verhuizen. “Naar een dorp met driehonderd inwoners. Ik was 14 jaar en vond het de hel. Toen ik naar het hoger onderwijs ging, keerde ik meteen terug. Nu waardeer ik het Vlaamse platteland wel heel erg, momenteel zou ik niet meer in Brussel willen wonen.”
Ze koos ervoor om haar eerste graphic novel, Merel, in een Vlaams dorp te situeren. “Als beperkte omgeving waar sociale confrontaties niet te vermijden zijn.” Haar vrouwelijke hoofdpersonage, de veertiger Merel, wordt geconfronteerd met giftige geruchten nadat ze een grap maakt over de echtgenoot van een andere vrouw. Het inspireert enkele jongeren om tot vandalisme over te gaan – en erger.
Het album kwam vorige zomer uit in het Frans bij Dupuis, nu is er de Nederlandse vertaling bij Standaard Uitgeverij. Lodewick zorgde zelf voor de vertaling. “Mijn moeder is Nederlandstalige en ik liep tot mijn 17e in het Nederlands school. Maar ik ben best wel nerveus over de reacties.”
Lodewick treedt nu helemaal de stripwereld binnen, al was die haar al van kindsbeen af vertrouwd. Haar moeder werkte vroeger als inkleurder van strips en haar vader is
Vincent Lodewick, alias Dugomier, scenarist van onder meer de stripreeks Kinderen in het verzet. “Ik heb dat wel zo goed mogelijk verborgen gehouden bij contacten met uitgeverijen om niet gezien te worden als ‘dochter van’. Dat is gelukkig goed gelukt.”
Wanneer ze in Brussel is, is Archipel de vaste stek om bij te praten met vrienden. “We zijn vlak in het centrum, maar hier komen bijna geen toeristen, dit is een plek voor locals. Ik hou ook van de tafeltjes, altijd
een beetje plakkerig.” En dan is het tijd om plaats te maken aan het plakkerige tafeltje, want daar zwaait al een vriend van Lodewick.
Merel is te koop in zowel Frans (Dupuis, €24) als Nederlands (Standaard Uitgeverij, €32)
Meer weten over Clara Lodewick? Smalltalk wordt Longread op bruzz.be/smalltalk
Sopraan, dirigent en fenomeen Barbara Hannigan is festivalartiest van het Klarafestival. Hier en nu gidst ze ons in onze zoektocht naar een evenwichtiger leven.
door Michaël Bellon
Maak zelf je eten!
Tijdens mijn jeugd, toen we vaak met de auto onderweg waren naar muzieklessen, at ik dikwijls afhaalmaaltijden van McDonald’s. En later, toen mijn tourcarrière begon, at ik meestal in restaurants. Nu beschouw ik het als een ontspannend en gezond geschenk aan mezelf om onderweg zelf te koken als dat kan. Ik reis vaak met mijn messen en een kleine keukenkit met kruiden en mijn favoriete zout.
Slaap is de beste remedie
Mijn zangleraar zei vaak: als je moet kiezen tussen goede nachtrust of extra studie, kies dan voor slaap! Vocale, fysieke en mentale rust is de beste manier om te herstellen. Het houdt ons scherp en gezond en is dus een waardevolle investering.
Hard werken is beter dan talent, als talent niet hard werkt
Een gezonde werkethiek en discipline zijn de sleutel tot een succesvolle en evenwichtige carrière. Ik merk ook dat ik mijn werkmethoden moet blijven herzien en herstructureren naarmate mijn carrière vordert.
Kampioenen nemen hun tijd
Ik heb een paar dierbare vrienden en collega’s uit de professionele sportwereld. De favoriete uitspraak van performancecoach Jackie Reardon is dat kampioenen hun tijd nemen. De tijd die nodig is om je voor te bereiden en je taken voor een topprestatie uit te voeren!
“Het is niet persoonlijk!”
Mijn mentor, dirigent Reinbert de Leeuw, zei dit ongeveer twintig jaar geleden tegen mij, toen ik te maken had met wat voelde als een zeer persoonlijke aanval van een componist met wie ik werkte. Ik kon niet geloven dat Reinbert dit zei, op een moment dat ik werd gepest en geïntimideerd door die componist. Maar Reinbert had alweer gelijk. Wat de componist ertoe bracht zich zo te gedragen had weinig met mij te maken. Dit advies heeft me sindsdien geholpen om ook andere moeilijke situaties te overwinnen.
Op 10 maart om 20.00 treedt Barbara Hannigan op met het London Symphony Orchestra in Bozar. Voor tickets: www.bozar.be, www.klarafestival.be
BRUZZ dag
brengt je van maandag tot zaterdag de actualiteit van de dag (in het Nederlands).
BRUZZ week
serveert je iedere zaterdag de belangrijkste hoofdpunten van de voorbije week (in het Nederlands).
BRUZZ culture
ontvang elke donderdag de BRUZZ-selectie in je mailbox en begin goed voorbereid aan je cultureel weekend (Nederlands, Frans en Engels gemixt).
BRUZZ international
voor en door internationale Brusselaars, met elke week restauranttips, cultuurreportages en portretten (in het Engels).
Voor onze vlot bereikbare nieuwe jezuïetenschool in Molenbeek zoeken wij 15 leerkrachten 1ste jaar secundair onderwijs (A- & B-stroom) die samen als warm en gedreven team de school mee vormgeven.
Alle info op www.egied.be
• Je staat in voor het technisch onderhoud van de verschillende zorgsites.
• Je werkt zelfstandig en probleemoplossend aan verschillende klussen en onderhoudswerken.
• Je zorgt voor maaltijdbedeling aan huis.
Vragen?
Contacteer de Personeelsdienst op 02 785 33 60 of via personeelsdienst@overijse.be.
Meer info?
Kijk voor de volledige job- en profielbeschrijving, de voorwaarden en de selectieprocedure op www.overijse.be/jobs. Solliciteren kan tot en met 14 maart 2023.
Het gemeentebestuur van Steenokkerzeel werft aan:
SEIZOENSARBEIDERS
(D1-D3) (voltijds) Bepaalde duur: 1 april t.e.m. 31 oktober 2023
Heb jij groene vingers en wil jij meewerken aan een aangename en groene omgeving voor onze burgers en bezoekers? Ben je enthousiast en gemotiveerd en kan je zelfstandig werken, maar ook in team samen met je collega’s? Twijfel dan niet om mee te doen!
Functiebeschrijving Om ons team te versterken werft het bestuur zes groenarbeiders aan, die o.a. zelfstandig moeten aanplanten, hagen scheren, gras afrijden en onkruid wieden.
Plantenkennis en kennis van snoeitechnieken is een pluspunt. Je begrijpt en spreekt goed Nederlands. Je hebt ervaring met werktuigen (grasmachines, bosmaaiers, kettingzagen ...)
Profiel
• Je bent een echt buitenmens en hebt een passie voor groen en groenonderhoud.
• Je weet van aanpakken en hebt geen schrik om de handen uit de mouwen te steken.
• Je gaat er samen met het team voor om de taken tijdig en volgens afspraak klaar te krijgen.
• Je past de veiligheidsregels strikt toe.
• Je bent fysiek in orde en medisch geschikt voor het uitoefenen van deze functie.
• Rijbewijs B, BE of CE is een pluspunt.
• Geen diplomavereiste.
Salaris
Bruto voltijdse maandwedde min. € 2.276,55 - max. € 3.079,85.
Het specifieke bedrag is afhankelijk van het aantal jaren (relevante) ervaring.
Interesse?
Zin in ons team te komen versterken? Stel je ten laatste op woensdag 15 maart 2023 kandidaat via het online sollicitatieformulier. Heb je vragen of ben je op zoek naar meer info, neem dan gerust contact op met de Personeelsdienst via 02 254 19 12 of personeel@steenokkerzeel.be. Wij helpen jou graag verder!
