MAGAZINE VOOR DE MEDEWERKERS VAN CFE / VERSCHIJNT 4 MAAL PER JAAR / #5-2016

#05

THIS IS HOW WE MAKE THE DIFFERENCE

ON SITE INDRUKWEKKENDE INSTALLATIE Honderden kleppen en kilometers kabel: 24 uur in het spoor van team Druart

BRUGGEN BOUWEN Frederic Lesire brengt na drie jaar bij BPI Polska de nodige kennis terug mee naar België

SPELREGELS OP HUN KOP GeoSea bewijst met het ‘MeyGen’-project dat niets onmogelijk is als je erin gelooft!

START

DE XL-FACTOR

ALLEN NAAR DOCKS BRUXSEL! Docks Bruxsel opende de deuren op 20 oktober. Sindsdien verwelkomt het winkelcentrum elke dag tussen 30 en 40.000 bezoekers. En op zaterdagen zelfs nog meer! Het innoverende concept is dus een echt succes. “Het lijkt een beetje op een stad: je wandelt er door straten op verschillende niveaus tussen negen verschillende gebouwen onder een immens glazen dak”, vertelt Dominique Stas, projectdirecteur. NEE TEGEN UNIFORMITEIT “De architecten van Art & Build lieten hun verbeelding de vrije loop om zo veel mogelijk variatie te brengen in het gebouw.” Een kanjer van een uitdaging die werd toevertrouwd aan de tijdelijke handelsvennootschap BPC BrabantBesix Docks voor promotor Equilis. MULTIFUNCTIONEEL CENTRUM Wat heeft Docks Bruxsel zoal te bieden? Naast winkels (110 merken), horecazaken en kantoren zijn er ook 8 bioscoopzalen, een evenementenzaal in een gigantische zinken ‘bubbel’, een indoor avonturenpark én een museum voor industriële archeologie. Wat wil een mens nog meer? START: 2 MEI 2014 OPLEVERING: 30 SEPTEMBER 2016 STATUS: OPGELEVERD OPPERVLAKTE: 150.000 M2 BEBOUWDE OPPERVLAKTE

DOMINIQUE STAS

Projectdirecteur

2

CFE ON SITE THIS IS HOW WE MAKE THE DIFFERENCE

IN DIT NUMMER

08

22

20

12

WIN

SCAN DE QR-CODE EN BEKIJK EEN PRACHTIG FILMPJE OVER DOCKX – EEN ECHT KUNSTWERKJE!

6

DIGITALISERING

8

BRUGGEN BOUWEN

10

MET BIM WORDT SAMENWERKEN NIET ALLEEN EENVOUDIGER EN HEEFT IEDEREEN ALTIJD EN OVERAL TOEGANG TOT DE JUISTE INFORMATIE, MAAR WERKEN WE OOK MET 3D-MODELLEN.

ANGELO DIE RECHT VAN DE SCHOOLBANKEN OP ZIJN EIGEN CAMPUS KAN BOUWEN, FERDERIC DIE TERUG IN BELGIË IS EN DE EFFICIËNTE EN FIJNE SAMENWERKING TUSSEN JERÔME EN MUSTAFA.

VEILIGHEID VOOR ALLES DE VEILIGHEIDSDAG KOMT ERAAN IN ALLE ENTITEITEN VAN CFE CONTRACTING, TERWIJL DE COLLEGA’S BIJ CFE POLSKA DIE ZONET ACHTER DE RUG HEBBEN.

12

HET TEAM VAN DRUART

14

WERK AAN DE WINKEL

22

AANGENAME KENNISMAKING

24 UUR IN HET SPOOR VAN DIT TEAM DAT DE HELE HVAC VAN HET NIEUWE COMMERCIËLE CENTRUM ‘RIVE GAUCHE’ IN CHARLEROI INSTALLEERT.

DE MEEST RECENTE REALISATIES, STRAFFE WERKEN, NIEUWE CONTRACTEN EN NIEUWE NAMEN IN ONZE DRIE DIVISIES.

CHRISTEL VERWILGHEN IS DE NIEUWE MARKETING & COMMUNICATION DIRECTOR BIJ BPI EN IS DOLENTHOUSIAST OM ER IN TE VLIEGEN.

HEB JE EEN GOED IDEE of een leuke suggestie voor een artikel of wil je reageren op wat je gelezen hebt? Mail naar communication@cfe.be. 3

SPRAAK MAKERS

Scan de QR-code in en ontdek de prachtige luchtbeelden van de bouwwerf!

EERSTE

STEEN VOOR DECENTRALISEREN IS OOK BRUGGEN BOUWEN De reorganisatie van vorig jaar was een noodzaak. Elk bedrijf krijgt immers vroeg of laat te maken met verandering. Wat betekende die verandering concreet voor CFE? De activiteiten rond burgerlijke bouwkunde werden overgedragen aan DEME en tegelijkertijd werden onze entiteiten opgedeeld in twee autonome polen, BPI en CFE Contracting. Die decentralisering zorgde ontegensprekelijk voor een betere dienstverlening aan onze klanten. Sindsdien voelen we – en dan vooral bij de jongere generatie onder ons – dat onze medewerkers graag deel willen uitmaken van het veranderingsproces. De decentralisering bracht een nieuwe dynamiek binnen de groep CFE, een samenhorigheidsgevoel dat duidelijk merkbaar was in ons streven naar uitmuntendheid. Mooie voorbeelden hiervan zijn het project Ambition 2020 en het digitale werkplatform. Op dit moment staan we voor een nieuwe stap en gaan we nog verder in ons veranderingsproces. Daarnaast blijven we streven naar uitmuntendheid, met name door voortdurend na te gaan hoe we efficiënter kunnen werken en onze klanten nog beter kunnen dienen. Dat kan bijvoorbeeld via de digitalisering van onze processen of door taken te schrappen die geen meerwaarde bieden. Die zoektocht naar uitmuntendheid moet op alle niveaus veralgemeend worden. Zowel op de werven als in de kantoren, in onze contacten met klanten (front- en backoffice) en in alle filialen van onze verschillende vakgebieden. Decentraliseren betekent dus duidelijk niet dat we alle bruggen opblazen. Integendeel! Sommige bruggen worden zelfs versterkt. Tussen BPI en CFE Contracting bijvoorbeeld, zoals al het geval is in Polen en het Groothertogdom Luxemburg. Maar ook tussen CFE Contracting en DEME en binnen elke pool zodra een samenwerking interessante opportuniteiten biedt. Iedereen moet zelfstandig werken en is verantwoordelijk voor zijn business unit, maar we weten allemaal dat je alleen minder sterk staat dan met de steun van anderen. Vandaag worden de eerste resultaten van onze reorganisatie zichtbaar. En deze zijn positief. We moeten doorgaan en zelfs nog een stapje verder. Dat kan alleen als we allemaal de drijvende kracht achter de verandering willen zijn en dezelfde ambities en gemeenschappelijke waarden delen. Nu we weten welke weg we het voorbije jaar samen hebben afgelegd, kijken we vol optimisme en vertrouwen naar de toekomst. We wensen u en uw familie alle geluk toe voor het nieuwe jaar 2017.

PIET DEJONGHE

Gedelegeerd bestuurder 4

RENAUD BENTÉGEAT

Gedelegeerd bestuurder

MAYA

Op 22/10 werd de eerste steen gelegd voor het nieuwe Mayaland Kowatny. Dit eerste Poolse themapark rond de geliefde Studio 100-personages opent in 2018 de deuren.

BOEKETJE VOOR

CLE

Begin december kwamen zo’n 200 mensen samen in het toekomstige commerciële centrum Opkorn in Differdange om er het ‘Fête du bouquet’ te vieren. Dat is traditioneel een feest om het einde te vieren van de grote werken en om de arbeiders, ingenieurs en architecten te bedanken voor hun inzet. Ook de 66 collega’s van CLE die hieraan meewerken, werden in de bloemetjes gezet!

CFE NIEUWJAARSRECEPTIE VRIJDAG 13 JANUARI

WEBSITE CLE IN EEN NIEUW JASJE Ook de website van CLE werd opgefrist. Benieuwd naar het resultaat? Scan de QR-code hieronder in om de nieuwe site op je smartphone te ontdekken of typ de url in je browser!

ZIN OM SAMEN MET JE COLLEGA’S HET JAAR FEESTELIJK IN TE ZETTEN? KOM DAN ZEKER LANGS OP DE CFE NIEUWJAARSRECEPTIE! . WANNEER? VRIJDAG 13 JANUARI TUSSEN 17 EN 19U30. . WAAR? CFE NV – HERRMANN-DEBROUXLAAN 42 – 1160 BRUSSEL GELIEVE JE AANWEZIGHEID TE WILLEN BEVESTIGEN VÓÓR WOENSDAG 11 JANUARI 2017 VIA EVENTS@CFE.BE

http://www.cle.lu/

HELENDE KRACHT VAN KUNST DE

Wie voorbij de werf van AZ Sint-Maarten in Mechelen rijdt, kan niet naast de nieuwe en kleurrijke gevel kijken. Dit kunstwerk dat de naam ‘Sampled’ draagt, werd door internationaal gerenommeerde kunstenaar Koen van den Broek gecreëerd. Het werk sluit perfect aan bij het helende karakter van het ziekenhuis.

NIEUW ADRES VOOR VMA WEST Onze collega Dirk Van Haesbroeck (MBG) was één van de mensen die hun werk mochten tentoonstellen op ‘Brick Mania’, de LEGO-beurs die begin november in Antwerpen plaatsvond. Dat Dirk daar een plaatsje verdient, heeft alles te maken met zijn heel eigen techniek, waardoor hij prachtige 3D-constructies in mekaar steekt. Van een Super Mario over de Venus van Milo tot een schuimend glas Hoegaarden.

CREATIEF Ontdek hoe de helende kracht van architectuur en kunst elkaar vinden in dit interview met de kunstenaar.

MET LEGO

Dirk vertelt je met plezier alles over zijn buitengewone hobby.

VMA West huist vanaf nu op een nieuwe operationele zetel in WestVlaanderen. De nieuwe contactgegevens zijn: VMA West Eikenlaan 96 B-8790 Waregem Tel. +32 56 621 121 info@vmawest.be

MIJN JOB

DE BOUWSECTOR IN HET

DIGITALE TIJDPERK DR. MARKUS SCHÄFER

Professor aan de universiteit van Luxemburg.

Er wordt veel gesproken over de digitalisering van bouwprojecten en vooral over de manier waarop virtuele realiteit het werk op de werf kan optimaliseren, maar het is een breed en complex thema. We staken ons licht op bij dr. Markus Schäfer, professor aan de universiteit van Luxemburg.

Ik ga eerst en vooral uitleggen wat BIM, ‘Building Information Modelling’ is. BIM is een methode voor samenwerking in een cloud waar zich een gedigitaliseerd model van een bepaald project bevindt. De verschillende partijen die bij het project betrokken zijn – architecten, ingenieurs die verantwoordelijk zijn voor de stabiliteit en speciale technieken, … en uiteraard het bouwbedrijf –hebben toegang tot en werken samen in dat digitale projectmodel.” Het voordeel is niet ver te zoeken: de informatie circuleert veel gemakkelijker. Daardoor worden heel wat problemen vermeden en verloopt het werk efficiënter en vooral, iedereen werkt aan de laatste versie van het model. Een ander belangrijk verschil is dat het project niet meer wordt getekend, maar ‘gemodelleerd’. “We modelleren een object – een balk, een pijler, een raam, … – in 3D en verrijken het met allerlei informatie, zoals het gebruikte materiaal, de afwerking, de kleur, … of in een later stadium de informatie over de uitvoering”. We modelleren dus informatie (geometrie, materialen, 6

CFE ON SITE THIS IS HOW WE MAKE THE DIFFERENCE

productiefasen, …), vandaar de naam Building Information Modelling. Die informatie kan tijdens de gehele levenscyclus van het gebouw worden gebruikt: “Dat is vooral belangrijk voor het onderhoud: je komt alles te weten over een bepaald element, ook of het werd gewijzigd, door wie, om welke reden, …”. HET BIM-MODEL EVOLUEERT NOG STEEDS. De volgende stap is het 4D BIM-model, waarbij de dimensie tijd in het 3D-model wordt opgenomen. Dat 4D-model is heel nuttig voor bouwbedrijven, want het stelt hen in staat om de planning van het werk op de werf op een logische en veilige manier te optimaliseren. Bovendien kunnen alle betrokkenen de vorderingen van de verschillende bouwfasen in de tijd bekijken, met de medewerkers en materialen die elke taak vereist. Ook de mogelijkheid om scenario’s met alternatieven te creëren en ze snel te evalueren is een groot voordeel van het 4D BIM-model. Een model dat later, via drones en camera’s, kan worden vergeleken met de ‘reële’ vordering van de werken op de werf. En daarna? Er wordt al gewerkt aan het

5D BIM-model, dat ook de dimensie ‘budget’ omvat en het 6D BIM-model, waarin het duurzame aspect van het gebouw is opgenomen. HOE VER STAAN WE VANDAAG? “Er zijn al grote projecten waarbij BIM wordt gebruikt in diverse landen, zoals Nederland, Oostenrijk, Duitsland en Engeland, waar BIM trouwens verplicht is voor overheidsopdrachten.” Het digitale is ook aanwezig in de groep CFE, meer bepaald bij MBG (zie bijgevoegd artikel), maar ook bij CFE BBW, waar ze zich erop voorbereiden en al diverse IT-tools gebruiken op de werf, en bij CLE, waar de investering in BIM duidelijk een prioriteit is.

© Alley

VAN BIM NAAR BLUEBEAM BIJ MBG Na het AZ Sint-Maarten in Mechelen start MBG nu in Antwerpen met de bouw van een tweede gedigitaliseerd project en maakt daarbij gebruik van een originele formule, BlueBeam. Bens Bervoets, Project Manager bij MBG, herinnert er eerst en vooral aan dat BIM uiteraard 3D-modelling is, maar dat het toch vooral gaat om een database die voor iedereen toegankelijk is en real time samenwerking tussen alle partners van het project. Hoe gaat dat in zijn werk op de werf ? EERSTE ERVARING IN MECHELEN “Voor de werf van het AZ Sint-Maarten in Mechelen waren we verplicht BIM te gebruiken. Het probleem was dat er in België – en in de meeste Europese landen – geen normen zijn voor BIM en dat architecten- en ingenieursbureaus verschillende systemen gebruiken. Het is echter belangrijk dat iedereen goed begrijpt hoe de database is opgebouwd om ze goed te kunnen gebruiken. Er zou dus een standaardisering van de BIM-normen moeten komen.”

BENS BERVOETS

Project Manager

BLUEBEAM IN ANTWERPEN MBG begint momenteel aan de werf van de Antwerp Management School. Een project waarin, volgens de formule van het ‘Bouwteam’, het bedrijf (MBG) betrokken is van bij het ontwerp en met alle partners samenwerkt. Op de werf heeft MBG beslist het digitale programma BlueBeam te gebruiken: “Met BlueBeam kunnen we echt ‘digital’ en ‘live’ (in real time) werken met het team. En aangezien het Bouw-

team een formule voor de toekomst is voor de bouwsector, is het project bijzonder interessant als testcase voor het gebruik van BlueBeam.” BlueBeam biedt dus de voordelen van de digitalisering, maar: “In plaats van in 3D te werken, gaan we het pdf-formaat gebruiken om alle gegevens die het BIM-model bevat door te sturen.” WAAROM PDF? “Pdf is een universeel formaat, iedereen kan het gebruiken (bijvoorbeeld op een iPad). Dat is niet het geval met het 3D-model. Op de werf zijn 80 % van de onderaannemers kleine bedrijven die noch het personeel, noch de middelen hebben om met 3D-software te werken. Dat is een probleem waarmee we in Mechelen werden geconfronteerd: we moesten voor de meeste onderaannemers alle gegevens vertalen.” Bens Bervoets voegt daar nog aan toe: “We zijn nog in de testfase, maar we denken dat we met BlueBeam veel zaken kunnen digitaliseren op een manier die voor iedereen gemakkelijk te begrijpen en te gebruiken is. Met BlueBeam kunnen we diverse processen ook vereenvoudigen (bijvoorbeeld de goedkeuring van de vorderingsstaten) en dat is eveneens een erg belangrijk voordeel.” 7

3X PORTRET

BRUGGEN

BOUWEN Eerste werkdag of jaren ervaring: elke collega legt zijn eigen parcours af. CFE On Site brengt drie portretten en evenveel verhalen.

BACK IN BELGIUM Hij leefde en werkte drie jaar lang bij BPI Polska, maar sinds juli 2016 is hij terug op Belgische bodem. “Als Head of Operations voor BPI moet ik de ontwikkelaars in België, Polen en Luxemburg optimaal laten werken en de kennis in onze groep maximaal delen”, zegt Frederic Lesire. Wat leerde hem drie jaar Polen? “Dat ze daar op vele vlakken voorsprong hebben. Zo hadden ze een eigen marketingverantwoordelijke en een eigen verkoopteam, dat werkte met 3D-simulaties en touchscreens. Vele van die zaken starten we nu pas op in België.” Is Frederic blij om terug in het land te zijn? “Het zal altijd kriebelen, maar voor mijn gezin is deze stap de meest logische. Ik zweer het reizen trouwens niet af, per maand doe ik nog steeds wat trips richting Polen en Luxemburg.”

POLYGLOT IN POLEN

8

“Onze kinderen praatten Pools in de crèche, Frans op school en Nederlands thuis. Die talenknobbel hebben ze voor het leven, hoop ik!”

CFE ON SITE THIS IS HOW WE MAKE THE DIFFERENCE

BLINDELINGS VERTROUWEN WERF AAN DE SCHOOLBANKEN Jérôme Lombart, Project Manager bij Leloup, is het ermee eens: de samenwerking met ploegbaas Mustafa Bellaoui verloopt bijzonder doeltreffend. Elke week vertelt Jérôme samen met de andere projectleiders aan Mustafa wat er te doen staat op de verschillende werven. Mustafa gaat vervolgens op zoek naar het nodige materiaal in de verschillende magazijnen en brengt het naar de werf. Daarnaast stelt hij ook de planning van de arbeiders op: hij bepaalt hun tijdschema, de werven waarop ze zullen werken enz. “Wij vullen elkaar aan. Mustafa doet meteen wat we hem vragen en hij helpt me vaak snel de juiste oplossingen te vinden. Hij houdt daarbij altijd de wensen van de ingenieur of architect in het achterhoofd.”

DOELTREFFENDE SAMENWERKING

“Ik vertrouw Mustafa blindelings. Met zijn ervaring kan hij echt alles organiseren. Hij is voor mij een onmisbare partner!”

Mooi toch, als de cirkel rond is. Angelo Bruneel was de afgelopen maanden assistent projectleider voor VMA West op de campus… waar hij drie jaar lang schoolliep. “We zetten er een nieuw gebouw neer, dat momenteel in afwerkingsfase is.” Of hij er zijn weg nog kende? Natuurlijk: Angelo studeerde er amper twee jaar geleden af ! Het gaat snel, dus? “Inderdaad. Ik startte op de studiedienst werkvoorbereiding en draaide al snel mee als assistent-projectleider. Intussen heb ik zelf al een aantal projecten gedaan, weliswaar nog onder supervisie van een senior projectleider.”

DE CIRKEL IS ROND

“Twee jaar na mijn studies help ik nu mee om een nieuw gebouw op mijn oude campus neer te zetten.”

9

SAFETY

HET GAAT OM

JOUW VEILIGHEID, JOUW WELZIJN Save the date! Op 10 februari 2017 vindt de veiligheidsdag plaats in alle entiteiten van CFE Contracting. Het belooft een wervelende dag te worden. Een belangrijke dag ook, want aandacht voor veiligheid is géén overbodige luxe. Preventieadviseurs Rudi Hellemans en David Gervais boksen elk hun programma in elkaar en wij namen alvast een kijkje. Veiligheid is een hot topic bij CFE Contracting. Zowel bij de bouwentiteiten in Vlaanderen, Brussel, Wallonië, Luxemburg, Polen en Tunesië als bij Multitechnieken en Rail staat veilig werken vooraan op de agenda. “De bedoeling van de veiligheidsdag is om iedereen te sensibiliseren op een interactieve manier, zowel arbeiders als bedienden, want veiligheid is een zaak van iedereen”, zegt Rudi Hellemans van CFE Bouw Vlaanderen. In elke entiteit krijgt de veiligheidsdag een eigen invulling. David Gervais van CFE Bouw Brabant & Wallonië: “Wij organiseren interactieve workshops op drie locaties in Louvain-la-Neuve. Alle 300 deelnemers wonen de zes sessies bij. Een hele brede waaier van veiligheidsaspecten komt aan bod. Bijvoorbeeld niet alleen over hoe je ongevallen vermijdt op het werk, maar ook over de veiligheid onderweg naar huis en thuis.”

10

CFE ON SITE THIS IS HOW WE MAKE THE DIFFERENCE

Ook CFE Bouw Vlaanderen geeft die dag een krachtig signaal op alle werven. Rudi: “We besteden niet alleen veel aandacht aan veiligheid, o.m. via veiligheidsrondgangen op de werf, maar staan ook stil bij thema’s als stress, mentale fitheid en welzijn op het

werk. Want veerkracht wordt één van onze hoofdthema’s in 2017.” Ook CLE Luxemburg, Rail en Multitechnieken zetten die dag tal van veiligheidsacties op touw. Hou 10 februari beslist vrij in je agenda!

VEILIGHEID: CFE POLSKA GEEFT HET VOORBEELD In oktober organiseerde CFE Polska een hele week rond preventie en veiligheid. Tijdens die ‘Safety Week’ werden honderden medewerkers gesensibiliseerd en konden ze een zeer concrete opleiding volgen, aangepast aan de realiteit op het terrein. Wojciech Dabrowski, preventieadviseur, geeft ons alle details. Het doel van onze ‘Safety Week’ was alle medewerkers en onze onderaannemers ertoe aan te zetten het principe ‘stop en think’ toe te passen. De opleidingen vonden plaats op zes verschillende locaties alsook in de kantoren van Krakau en Warschau, en werden door meer dan 700 deelnemers gevolgd. Ze werden gegeven door gespecialiseerde trainers en de inhoud werd aangepast aan de teams. De opleidingen, die minimaal 5 uur duurden, bevatten talrijke simulaties en praktijkvoorbeelden.” “We konden een zeer ruim publiek aanspreken, zowel op de werf als in de kantoren en op alle niveaus. Er werd vooral gefocust op hoe je moet reageren in levensbedreigende situaties. Thema’s die aan bod kwamen, waren onder meer ongevallen, reanimatie, defibrillatie, eerste hulp, … Dankzij de simulaties kregen de deelnemers een reëel beeld van de risico’s in de context van hun werkplek.”

11

24U/TEAM

1

CHARLEROI,

DRUART ZORGT VOOR DE REGELING VAN DE KLEPPEN. De ontwikkeling van Charleroi krijgt steeds meer vorm, onder meer met de opening van een winkelcentrum van 35.000 m², dat de naam ‘Rive Gauche’ kreeg, in het voorjaar. Druart werkt mee aan dit grootschalige project, met name voor de installatie van de HVAC-systemen onder toezicht van projectmanager Grégory Zambelli. We volgden Damien Thirifay, automatiseringsingenieur, en zijn collega Nicola Originario, meet- en regeltechnicus, langs honderden kleppen en kilometers buizen, voor een boeiend bezoek.

D

12

e plannen en hun regelniveau worden opgesteld bij de voorbereiding van de werf. De berekeningen worden intern bij Druart uitgevoerd en aan ons doorgegeven via een richtschema,” legt Damien uit. “Op kantoor controleren we eerst het richtschema,

CFE ON SITE THIS IS HOW WE MAKE THE DIFFERENCE

voor we het overmaken aan Windy Moreau, de supervisor van Nicola, die vervolgens samen met hem een werkplanning opstelt (1).” “De montageteams hebben de buizen en de verwarmingsketels al

geïnstalleerd en de aansluitingen uitgevoerd. De hydraulische systemen, de ontroking en de ventilatie worden gecontroleerd door automatische systemen. Voor we de kleppen kunnen regelen, moeten de elektriciteitskasten en

3

2

4

3

6

7

5

de controleaanraakschermen geïnstalleerd zijn (2).” “We werken met een systeem waarbij water wordt verwarmd of gekoeld naargelang de behoeften,” vervolgt Nicola. “Om een constante temperatuur te behouden, is dat systeem verdeeld in een primair en een secundair circuit. Tussen de circuits bevindt zich een warmtewisselaar. De pomp in het secundaire circuit zorgt voor een constant debiet in de winkels. Ik regel dat debiet en daarna controleer ik elke klep in het

netwerk (3).” “Met een specifiek toestel controleer ik de differentiële druk op de klep om haar debiet te kennen (4) in functie van het richtschema. Ik pas het aan als dat nodig is. De regeling gebeurt manueel. (5).” Damien: “70 % van de tijd zorgt het systeem zelf voor het temperatuurevenwicht, dankzij de verplaatsing van energie. We beschikken over koeltorens waarmee we de temperatuur van het circuit indien nodig tot 30°C kunnen verlagen. (6).”

IN HET VOLGENDE NUMMER: ETEC Vóór elke winkel bevindt zich ook een klep die we kunnen regelen (7),” besluit Nicola. “Zodra ze allemaal het juiste debiet hebben, is het evenwicht geregeld en kunnen de huurders van de winkels hun privé-installaties volledig onafhankelijk uitvoeren …”

13

WERK AAN DE WINKEL ***OPENER***

BAGGERWERKEN, WATERBOUW EN MILIEU De ‘Minerva’ is een 3.500m3 grote sleephopperzuiger en het eerste baggerschip uitgerust met ‘dual fuel’. p. 16

CONTRACTING Frédéric Claes over het samengaan van BPC Brabant en CFE Brabant – een veelbelovende samenwerking. p. 19

VASTGOEDONTWIKKELING Ontmoeting met Christel Verwilghen, Marketing and Communication Manager bij BPI. p. 22

14

CFE ON SITE THIS IS HOW WE MAKE THE DIFFERENCE

Het huzarenstukje van GeoSea, de Minerva als mijlpaal voor de baggerindustrie, een droom die realiteit wordt voor twee jonge Congolese studenten, beton in LouvainLa-Neuve, een stralend wit gebouw met 81 appartementen, een woonzorgcentrum klaar vóór de deadline, een renovatie met respect voor de geschiedenis, het samengaan van BPC Brabant en CFE Brabant, een nieuwe CEO voor Groep Terryn, een nieuwe business unit bij VMA, een oud gebouw nieuw leven inblazen in hartje Brussel en een nieuwe Marketing & Communication Director bij BPI – het is duidelijk dat de teams en medewerkers van de groep CFE de voorbije maanden niet hebben stilgezeten! Op de volgende pagina’s kan je er alles over lezen.

BAGGERWERKEN, WATERBOUW & MILIEU

DE SPELREGELS OP HUN Energie halen uit de golven en getijden van oceanen, staat nog in de kinderschoenen. Er heersen bovendien nog veel vooroordelen over de haalbaarheid van deze technologie. Tot de niet-aflatende inzet van GeoSea een huzarenstukje opleverde dat de spelregels in deze sector voorgoed verandert. Eén van die vooroordelen is dat het niet mogelijk is de stalen funderingen (‘tripods’) van een hefplatform als de Neptune op grote diepte in zee te plaatsen. Een vooroordeel dat volgens Stijn Delauré, Business Unit Manager Wave & Tidal bij GeoSea, gebaseerd is op een eenmalige negatieve ervaring van een concurrent. Overtuigd dat dit wel kon, startten hij en zijn team met talloze onderzoeken, berekeningen en studies en toonden zo aan dat het theoretische GeoSea-model wel

degelijk werkt. Meer nog: 35 meter onder water, voor de rotsige kusten van Pentland Firth in Schotland, werd theorie realiteit.

Op die manier draagt DEME bij tot ’s werelds eerste commerciële getijdenenergieproject in Noord-Schotland, het ‘MeyGen’-project. Door mee te participeren in ‘Tidal Power Scotland Limited’ bouwt DEME voort op haar jarenlange ervaring met complexe maritieme bouwwerken en werkt ze tevens mee aan de verdere ontwikkeling van een nieuwe technologie die in dit project van theorie naar praktijk omgezet wordt. Concreet werd voor ‘MeyGen’ het hijsplatform ‘Neptune’ ingeschakeld, waarmee een stabiel platform werd gecreëerd om zo de basiselementen van de turbines – elk 400 ton zwaar – te hijsen en in zee te plaatsen.

Eens de ‘Neptune’ stevig staat, kan die immers zonder moeite op de juiste plaats blijven en kunnen de zwaarste lasten heel precies worden geplaatst. Een aanzienlijke winst qua efficiëntie en een heel pak minder risico’s. Joury Van Gijseghem, General Manager van DEME Blue Energy onderstreept het belang van deze realisatie voor de toekomst: “De ‘Tidal & Wave’-sector bevindt zich nog voor een groot stuk in de academische wereld en blijft dikwijls beperkt tot veelbelovende theorieën. Nu wij die constructie stevig op de Schotse bodem hebben geplant, komt een rendabele economische exploitatie weer een heel stuk dichterbij. Wij geloofden erin en hebben het risico durven nemen. Typisch DEME, zou ik zeggen. Dat zit in ons DNA.” 15

BÉNÉDICTE BATUNTA: “In Congo gelooft nog iedereen dat vrouwen enkel goed zijn voor een bepaald type job. Ik wil anders zijn.”

CHRISTIAN MBU:

HEERLIJKE VOORUITZICHTEN

“Ook mijn vader heeft aan de Zeevaartschool gestudeerd en toen hij mij in uniform zag, barstte hij van trots.”

DEME investeert in de toekomst en dat niet alleen in eigen land! Door een publiek-private samenwerking op te zetten, krijgen twee jonge Congolese studenten nu de kans om hun dromen te realiseren en kapitein van een baggerschip te worden. Jonge studenten, een publiek-private samenwerking tussen DEME en de ‘Congolais des Voies Maritimes’ (CVM), het baggerschip ‘Orwell’ en de Hogere Zeevaartschool van Antwerpen vormen samen de ideale ingrediënten voor een prachtig project. Enkele jonge, Congolese studenten krijgen hierdoor immers de kans om in België de opleiding ‘Nautische Wetenschappen’ te volgen. Dankzij dit project wortdt de ‘Orwell’ binnen 10 jaar eigendom van de CVM én staan er 45 goedopgeleide bemanningsleden klaar om in eigen land de toekomst verder uit te bouwen. De eerste twee geselecteerde studenten, Christian Mbu (22) en Bénédicte Batunta (19), zijn in elk geval al dolenthousiast. Ze weten nog niet precies wat er de volgende jaren allemaal precies staat te gebeuren, maar dankzij de opleiding kunnen ze wel hun opgedane kennis terug mee naar huis nemen en zo hun steentje bijdragen aan de economische groei van Congo.

DUURZAAM DEME WORDT BELOOND DEME heeft de tweede editie gewonnen van de “Ondernemer voor Ondernemers Trofee” als duurzaamste onderneming 2016. De trofee bekroont ondernemingen uit het Noorden die het ondernemerschap in het Zuiden op een duurzame manier bevorderen. De prijs werd uitgereikt in het bijzijn van Alexander De Croo, vicepremier en minister van Ontwikkelingssamenwerking. 16

CFE ON SITE THIS IS HOW WE MAKE THE DIFFERENCE

MIJLPAAL

VOOR DE BAGGER INDU Op 3 december liet scheepsbouwer Royal IHC het nieuwe baggerschip ‘Minerva’ te water. Deze 3.500 m3 grote sleephopperzuiger werd gebouwd in opdracht van DEME en is het eerste baggerschip dat volledig wordt uitgerust met ‘dual fuel’-motoren en kan werken in volle LNG-modus. Concreet houdt dit in dat er gebruik gemaakt wordt van zowel dieselolie als gas, waarbij de dieselmotor wordt voorzien van een gasstraat, zodat beide brand-

LENGTE: 83,5 M

NIEUWE CONTRACTEN

OPPERVLAKTE: 3.50 0M3 PLAATS VOOR 14 BEMANNINGSLEDEN BAGGERDIEPTE: 30 M MAXIMUMSNELHEID: 12 KNOPEN

FREETOWN TERMINAL IN SIERRA LEONE DEME krijgt het contract toegewezen voor het uitbreidingsproject Freetown Terminal in Sierra Leone, samen met de Franse bouwgroep Eiffage en RMT Clemessy, dochteronderneming van Eiffage. DEME zal instaan voor de grondverbetering, het opspuiten en verdichten van de nieuwe terminal, alsook voor het uitdiepen van de huidige en toekomstige containerligplaatsen.

OFFSHORE WINDPROJECT IN DE BELGISCHE NOORDZEE

STRIE stoffen naar keuze kunnen ingezet worden. LNG is dan weer aardgas dat tot -162° Celsius kan worden afgekoeld, waardoor het vloeibaar wordt en maar liefst 600 keer minder volume in beslag neemt. Op die manier krijg je een innovatieve, groene oplossing die de impact op het milieu sterk vermindert. De ‘Minerva’ krijgt ook de ‘Green Passport’- en ‘Clean Design’-notatie mee, wat garandeert dat het schip voldoet aan de strengste internationale eisen op het vlak van emissie. Die innovatie werd op 10 november trouwens beloond met een ‘DPC International Award’ voor zowel Royal IHC als DEME. Alain Bernard vertelt hierover: “Het ontwerp van onze nieuwe schepen wordt geïnspireerd door een drijfveer om voortdurend te innoveren vanuit een perspectief van ecologie en efficiëntie.”

Rentel NV heeft de ‘financial close’ bereikt voor de realisatie van een nieuw 309 MW offshore windpark vóór de Belgische kust. Dit project ligt 40 kilometer ten noorden van Oostende en wordt het vijfde offshore windproject in de Belgische Noordzee. Deze nieuwe elektriciteitscentrale op zee zal bestaan uit 42 windturbines en zal zo’n 285.000 gezinnen kunnen voorzien van groene energie. De bouw gaat nu van start, de werken op zee vangen aan begin 2017 om midden 2018 de eerste elektriciteit op het Belgische net te leveren. Tegen eind 2018 zal de elektriciteitscentrale volledig operationeel zijn. Dredging International staat in voor het ontwerp, de levering, het transport en de installatie van funderingen en infield kabels.

In het voorjaar 2017 wordt de ‘Minerva’ officieel gedoopt in Blankenberge.

Ontdek hier het filmpje van de tewaterlating van de ‘Minerva’ en veel extra foto’s!

17

CONTRACTING

VÓÓR OP

SCHEMA Niet zomaar een nieuwbouw neerzetten, maar meteen voor alles zorgen, van gordijnen over schilderwerken tot beplanting: de collega’s van ATRO speelden het klaar bij woonzorgcentrum Triamant in Geluwe. “Het overkomt ons wel meer, zulke alomvattende contracten hoor”, zegt projectleider Herman Feys. “In dit geval lag het werktempo echter bijzonder hoog: van de start tot de oplevering hadden we achttien maanden tijd, dat is wel erg krap. Maar we haalden het – met zelfs wat voorsprong op het schema. Dikke pluim dus voor onze hele ploeg!”

FOCUS OP FOOD, CHEMIE EN PHARMA Binnen VMA wordt volop ingezet op de nieuwe business unit ‘Food, Chemie & Pharma’. “We profileren ons als een geïntegreerde aanbieder van totaaloplossingen”, zegt Business Development manager Geert De Duytschaever. De nieuwe business unit. bestaat nu zowat een jaar en haalde al een aantal projecten binnen, o.a. bij PB Gelatins in Vilvoorde, of Beemsterkaas in Nederland. Nieuw – en een primeur binnen de groep – is dat de business unit ook roestvrij staal procesinstallaties kan verzorgen, van engineering tot installatie; erg nuttig voor klanten in de zuivel, sauzen en brouwerijen. Een van de speerpunten voor 2017 wordt het aanbieden van procesoptimalisatie: het omzetten van big data van de werkvloer tot dashbords en stuurboordtabellen, om de productieprocessen te verbeteren. 18

CFE ON SITE THIS IS HOW WE MAKE THE DIFFERENCE

NIEUWE ORGANISATIE VOOR

CFE BBW

BPC Brabant en CFE Brabant bundelen hun krachten onder de naam BPC en het logo van CFE. Een veelbelovend huwelijk. “CFE Brabant (openbare aanbestedingen) en BPC Brabant (private aanbestedingen van meer dan 20 miljoen euro) verenigen zich tot een overkoepelende entiteit. Omdat de knowhow en ervaring van beide bedrijven elkaar aanvullen, kunnen we ons nu zowel op openbare als grote private aanbestedingen concentreren”, licht Frédéric Claes, gedelegeerd bestuurder van CFE Gebouwen Brabant Wallonië, toe. “Dankzij deze hergroepering zullen we onze activiteiten en middelen beter kunnen stroomlijnen. Beide entiteiten waren rendabel in 2016 en zullen het in 2017 nog beter doen, met al 160 miljoen aan verwachte activiteiten.” De teams zullen vanaf 1 januari 2017 onder dezelfde naam – BPC – werken, met als uitvalsbasis Terhulpensesteenweg 166 vanaf eind maart. En dat zonder drastische herstructurering: de werknemers die moesten worden overgeplaatst, zijn dat ondertussen al. De twee huidige algemeen directeurs blijven op post: Igor Laridon neemt de studies voor zijn rekening, Alain Hemstedt de dagelijkse leiding. Frédéric Claes zal instaan voor de human resources, de verkoop en de strategie.

“DE NIEUWE ENTITEIT ZAL DE GROOTSTE BRUSSELSE BOUWONDERNEMING ZIJN WAT OMZET BETREFT. DAARNAAST STREVEN WE, DANKZIJ DE GECREËERDE SYNERGIËN, NAAR 50 % MEER GROEI OP DRIE JAAR TIJD: 1+1=3!”

FREDERIC CLAES

Gedelegeerd bestuurder

STRALEND WIT

Het voormalige kantoorgebouw aan de Vorstlaan nr. 2 in Brussel maakt weldra plaats voor een gloednieuw en stralend wit complex. Het nieuwe gebouw krijgt 81 appartementen en 100 ondergrondse parkeerplaatsen en wordt opgetrokken door Amart. “We gebruiken een specifieke gladde betonsoort die een bijzondere werkwijze vereist”, vertelt werfleider Thomas Frère. “Om ervoor te zorgen dat het beton zijn kleur behoudt, moeten we werken met beschermingen zoals een vilten film. Dat maakt het werk natuurlijk een stuk moeilijker, maar het resultaat is zeker de moeite waard!”

START: SEPTEMBER 2015 OPLEVERING: BEGIN 2017 STATUS: IN UITVOERING OPPERVLAKTE: 17.000 M2

19

PRETTIGE KENNISMAKING

Niko Bonnyns is sinds 1 oktober de nieuwe CEO van Groep Terryn, marktleider in industriebouw en gelamelleerde houttoepassingen, waartoe de bedrijven Spanbo, Korlam en Lamcol behoren. Niko Bonnyns: “Ik ben 41 jaar, getrouwd, heb 2 kinderen en woon in Gent. Van opleiding ben ik ingenieur scheikunde. Eerst heb ik 10 jaar bij BASF gewerkt, daarna 8 jaar bij Alural, waarvan de laatste 4 jaar als managing director. Groep Terryn is een prachtige onderneming. Gestart in 1949 als een familiale houthandel, groeide het bedrijf uit tot een forse groep die in elk van zijn activiteiten specialist is: gelamelleerde houtconstructies (BLC), massief houtbouw (CLT), industrie- en utiliteitsbouw.” De toekomst voorbereiden, zo ziet Bonnyns zijn opdracht. “We zitten in de transitie van een familiaal bedrijf naar een onderneming met een nieuw management dat de organisatie wil klaarmaken om verder te groeien. Dit brengt natuurlijk veranderingen mee, maar die zullen grotendeels vanuit de medewerkers zelf komen. Zij zitten mee aan het stuur.” Groeien, ook buiten de landsgrenzen, is de ambitie. “Dit willen we doen door verder te bouwen op meer dan 60 jaar kennis en ervaring, door te investeren in het efficiënter maken van onze processen en onze productiecapaciteit te verhogen. Ik kijk er enorm naar uit om dit mee mogelijk te maken en de verwachte groei van producten als CLT uit te bouwen op de binnen- en buitenlandse markt. In Nederland en het Verenigd Koninkrijk zijn we nu al volop actief. Verder zie ik ook heel wat mogelijkheden tot samenwerking en kruisbestuiving met andere bedrijven in de CFE-groep. De toekomst is er één van kansen.”

20

CFE ON SITE THIS IS HOW WE MAKE THE DIFFERENCE

DELEN PRIVATE BANK LUIK:

EEN UITZONDERLIJKE WERKPLEK

START: AUGUSTUS 2014 OPLEVERING: JUNI 2016 STATUS: OPGELEVERD OPPERVLAKTE: 2.000 M2 KANTOREN EN 1.000 M2 PARKINGS EN TECHNISCHE RUIMTEN

Delen Private Bank verwelkomt zijn klanten sinds kort aan de Luikse Boulevard d’Avroy. Het gebouw is bijzonder luxueus en comfortabel en werd volledig gerenoveerd door BPC Liège in samenwerking met de beste interieurarchitecten en vakmensen. Een renovatie om u tegen te zeggen, want zo goed als alles werd veranderd. Enkel het historische karakter van de voorgevel bleef bewaard. Door de ligging midden in de stad was dit geen eenvoudige klus. Bovendien gingen aan de installatie van bijna alle meubels, wanden en plafonds lange discussies en uitgebreide testen vooraf. Maar het eindresultaat mag gezien worden. De kwaliteit van het geleverde werk kreeg de nodige erkenning en ook de klant is tevreden!

UITBREIDING

VAN DE BETONPLAAT Een werf in Louvain-la-Neuve is nooit een eenvoudige klus. De universiteitsstad is immers gebouwd op een grote betonplaat waardoor voetgangers gescheiden blijven van het wegverkeer. Ook het project Agora kan hierover meespreken. Bij dit project worden naast klassieke woningen ook hotels en serviceflats voor senioren gebouwd. De teams van BPC Brabant moesten hun werkzaamheden in twee fasen organiseren om het verkeer niet te hinderen. Daarnaast stonden zij ook in voor de uitbreiding van de betonplaat die ondersteund wordt door gigantische steunbalken voor de autowegen. START: SEPTEMBER 2015 OPLEVERING: ZOMER 2018 STATUS: IN UITVOERING OPPERVLAKTE: 47.000 M²

BENELUX-MISSIE IN TUNESIË Van 4 tot 6 december was onze Eerste Minister Charles Michel samen met zijn collega’s uit Nederland (Mark Rutte) en Luxemburg (Xavier Bettel) op bezoek in Tunesië. Tijdens dit officiële bezoek bevestigde Charles Michel de Belgische steun aan de democratische overgang van Tunesië. Daarnaast kondigde hij eveneens aan dat een deel van het geld dat Tunesië ons land nog schuldig is (3.000.000 euro), zal worden geconverteerd in investeringen, zodat de Tunesische economie wordt gestimuleerd en de groeisnelheid wordt verbeterd.

21

VASTGOEDONTWIKKELING

CHRISTEL VERWILGHEN, VERANTWOORDELIJKE MARKETING EN COMMUNICATIE BIJ BPI

Christel Verwilghen trad begin oktober 2016 in dienst bij BPI als eerste Marketing and Communication Manager in het bedrijf. BPI wilde zijn naamsbekendheid vergroten en zijn projecten meer in de kijker plaatsen. Het ging dus op zoek naar een kandidaat die over de expertise en proactiviteit beschikte om een marketingcel op te richten. Christel heeft die uitdaging enthousiast aangenomen. “BPI wilde zijn positie in de markt bevestigen. We hebben schitterende projecten, zoals de oude Solvay-site, Erasmus Gardens en nu Allianz, bijvoorbeeld, maar BPI moet zijn zichtbaarheid nog vergroten. Mijn eerste opdracht bestaat er dus in ons imago en onze positionering te herdefiniëren en daarna onze zichtbaarheid te verbeteren.” Christel begon deze denkoefening rond de identiteit van het bedrijf door kennis te maken met de ontwikkelaars en de andere medewerkers van BPI. “Het is belangrijk voor mij om mijn interne en externe netwerk uit te breiden en nauw samen te werken met de ontwikkelaars”. Na de eerste persoonlijke analyses legde ze haar conclusies voor aan de CEO van BPI, Jacques Lefèvre: “Een maand na mijn indiensttreding heb ik hem een marketingstrategie voorgesteld die hij heeft goedgekeurd”. Van Burundi naar BPI: 32 goed gevulde jaren Dat was een eerste positief punt voor Christel, die na haar kindertijd in Burundi op vijfjarige leeftijd in Ukkel terechtkwam. Ze behaalde een diploma economische wetenschappen aan het ICHEC. Tijdens haar studie verbleef ze ook zes maanden in Vancouver om Engels te leren en vijf maanden in Boedapest in het kader van Erasmus: Christel leert graag andere landen kennen! Haar loopbaan begint op de zetel van Bpost: “In die tijd werd het imago van Bpost gemoderniseerd en de identiteit aangepast. Dat was een belangrijke ervaring voor mij.” Daarna stapt Christel over naar Immoweb waar ze instaat voor de marketing en aan het hoofd staat van een team. Nu gaat ze alleen en ‘from scratch’ een nieuwe marketingafdeling opstarten bij BPI. 22

CFE ON SITE THIS IS HOW WE MAKE THE DIFFERENCE

De uitdaging voor 2017: het merk BPI herdefiniëren en modern marketingmateriaal ontwikkelen dat ons nieuwe DNA weerspiegelt “Mijn eerste doel situeert zich op corporate niveau: wat maakt ons tot wie we zijn? Hoe onderscheiden we ons van de concurrentie? Wat is ons DNA? We moeten BPI moderner maken en waarden toekennen aan het merk, tonen dat BPI staat voor kwaliteit en betrouwbaarheid. Daarna moeten we die nieuwe identiteit vorm geven in concrete werkinstrumenten: een nieuwe website voor de 3 landen, een grafisch charter, een digitale strategie, …” Steun aan de ontwikkelaars en interne communicatie Het tweede doel van Christel is de ontwikkelaars te helpen bij de commercialisering van hun projecten: erop toezien dat BPI voldoende zichtbaarheid krijgt, ondersteuning bij de positionering en de communicatie van het project. Tot slot wil ze ook de interne communicatie verbeteren. Christel voelt zich duidelijk in haar sas bij BPI: “Ik ben gepassioneerd door mijn werk en ik heb het geluk dat ik fantastische collega’s heb: heel professioneel en sympathiek. Ik hoop dat we onze ambities waar kunnen maken en van ons merk BPI een kwaliteitslabel kunnen maken, zowel voor onze partners als voor de markt”.

BINNENKORT: NIEUWE WIJK IN HARTJE

BRUSSEL! Allianz heeft momenteel zijn zetel op het De Brouckèreplein, maar verhuist eind 2019 naar de Brusselse Noordwijk. Zodra de verhuis helemaal achter de rug is, gaan BPI en IMMOBEL met de huidige zetel aan de slag. “We zullen de volledige site tussen het De Brouckèreplein, de Zwaluwenstraat, de Lakensestraat en de Augustijnenstraat onder handen nemen, behalve de UGC-bioscoop. De Eldorado-zaal staat immers op de monumentenlijst en moet dus blijven”, legt Jacques Lefèvre, CEO van BPI, uit. “We gaan er een gemengd stedelijk project uitwerken dat anticipeert op de voetgangerszone van de Stad Brussel die tegen dan hertekend en operationeel zal zijn”. BPI en zijn partner willen namelijk een hele wijk bouwen met kantoren, winkels en vooral verschillende soorten woningen (ook voor studenten), misschien zelfs een hogeschool, een rusthuis, … De grootte van de gebouwen zal vergelijkbaar zijn met de huidige omvang, met hier of daar een hoger gebouw. Dit om ruimte vrij te maken aan de binnenkant van het gebouwencomplex, waar de bioscoop gevestigd is. Ondertussen hebben de ontwikkelaars tot eind 2019 de tijd om het project uit te werken en de nodige vergunningen aan te vragen. Zodra de werken afgerond zijn, zal het De Brouckèreplein bruisen als nooit tevoren en op die manier bijdragen tot de herwaardering van het centrum van Brussel.

23

WEDSTRIJD

In ons vorige nummer maakte je kans op een heerlijk verblijf in Landal Greenparks of gratis tickets. De winnaars zijn nu bekend – van harte gefeliciteerd! Gelukkig kan jij ook nog altijd winnen. Want genieten van honderden kortingen en voordelen bij allerhande winkels, pretparken en webshops door te surfen naar www.mycfediscount.be is eigenlijk al een prijs op zich.

LANDAL GREENPARKS

(1 X MIDWEEK TER WAARDE VAN € 350)

Jef Willems

AQUALIBI

Anita Motmans

(5 X DUOTICKET)

Anne Bischops Quentin Gravy David D’Hauwe Kevin Yang Anita Motmans

Kevin Yang

Anne Bischops

EUROSPACE CENTER

(5 X 4 TICKETS)

Marjorie Verstappen Jonathan Bisschot Fabian Nisen Evi Claes John Deceuster

Jonathan Bisschot

EFTELING

(2 X DUOTICKET)

Fabian Nisen

Sarah Leleux Ilse Belsack

Evi Claes

David D’Hauwe

CFE

COLOFON VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Ann Vansumere CONCEPT, REDACTIE, LAY-OUT: FOTO’S: CFE, DEME, Jonas Roosens, Philippe van Gelooven, Tom d’Haenens, CFE Polska, CFE Tunisie INFOGRAPHIC & ILLUSTRATIE: Alley Bedankt aan alle collega’s die hebben meegewerkt aan dit nummer!