19
Toen ik een paar weken geleden de thema’s hoorde van Briellenaer no. 9 had ik gelijk het gevoel van daar moet ik zeker wat mee kunnen. WO II, het bombardement op Brielle, de bevrijding, en het Bevrijdingsfestival zijn de thema’s voor dit nummer.
Nu wil het toeval, als we nog over toeval kunnen spreken, dat ik nu voor de derde keer een column schrijf terwijl een paar dagen ervoor uit de naam van Allah verschrikkelijke aanslagen zijn gepleegd. Dit keer was Brussel aan de beurt. De Islamitische Staat had voor de zoveelste keer een oorlogsverklaring afgegeven, nu werden 30 mensen gedood en raakten rond de 250 mensen gewond.
Onschuldige mensen die op de verkeerde plaats waren op de verkeerde tijd. Wat me vooral bijblijft van die beelden is de ontreddering in de ogen van de mensen die het overleefden. De eerste keer dat ik dat zag, was het bij de mensen op straat in New York tijdens 9/11 in 2001. De verbazing, het ongeloof....de ANGST. Angst die de mensen in Brielle ook moeten hebben gekend op die 4 maart 1943 toen een groep van 28 Amerikaanse bommenwerpers, Brielle naderden en hevig werden beschoten door Duits afweergeschut. Een van de bommenwerpers werd daarbij geraakt en moest bij het overvliegen van Brielle vijf bommen afwerpen, die allen explodeerden. Twee bommen kwamen terecht op de Ambachtsschool en de Meisjesvakschool, één in de Dijkstraat, één in de Langestraat en de vijfde in de haven langs het Slagveld. Er vielen eenentwintig doden onder wie een aantal kinderen. Sommige gewonden overleden later in het ziekenhuis.
Om wat meer te weten te komen over dit bombardement, heb ik diverse oude Briellenaren geraadpleegd over dit onderwerp. Waaronder ook mijn vader. Wat hem het meest bij was gebleven als kleine jongen, was de paniek die er heerste en dat hij samen met mijn oma onder de eettafel aan het schuilen was. Een andere oude markante Briellenaar vertelde me dat hij niet zoveel details meer kende van het bombardement, maar één opmerkelijk detail kon hij me wel vertellen. Hij kon zich herinneren dat de Duitsers na het bombardement in de stoffige puinhopen, iets opmerkelijks deden. Ze liepen naar de naamsaanduiding van de meisjesvakschool die zich op een witte houten lijst boven de ingang bevond. Door het stof was niet meer goed te lezen wat er stond, dus gingen ze de letters met doeken schoon poetsen, en namen er foto’s van! Hij kon me niet precies vertellen waarom de Duitsers dat deden, maar het was hem altijd bij gebleven. Nieuwsgierig als ik ben vroeg ik me dus af waarom ze dat gedaan hadden. Een avondje Googelen gaf me uitsluitsel op
deze vraag. In het Streekarchief vond ik bevestiging van het verhaal van deze bekende Briellenaar. Op de foto’s van de puinhopen kon men heel duidelijk de glimmende woorden ‘vakschool voor meisjes’ zien, terwijl de rest toch echt onder het stof zit. In mijn zoektocht naar de reden kwam ik steeds meer details tegen. Uiteindelijk vond ik een persbericht dat de Duitse propagandamachine had uitgegeven daags na het bombardement. Hierin werden de geallieerden beschuldigd van een lafhartige daad door bewust kinderen op scholen te bombarderen. Uiteraard werd het hele verhaal ondersteund door foto’s, waarop heel goed de tekst ‘vakschool voor meisjes’ te zien is!
Gelukkig is dat het enige bombardement dat Brielle ooit getroffen heeft. Uiteindelijk duurde het nog meer dan twee jaar vanaf het bombardement tot Brielle bevrijd was. Op 10 mei 1945 reden de Tommies Brielle binnen en hield Captain Cary een speech vanaf het balkon van het oude stadshuis. Op 12 mei 1945 tekende districtscommandant binnenlandse strijdkrachten de heer Bootsma de capitulatie van Voorne-Putten. Sinds een aantal jaar wordt in Brielle deze bevrijding gevierd met een festival. Ook dit jaar. Van 4 t/m 8 mei zullen er diverse groepen deelnemen aan re-enactments, mockbattles, schietdemo’s, parades en display’s. Het straatbeeld zal gevuld zijn met legervoertuigen, tanks en geallieerden en Duitse uniformen. Vier dagen lang zal Brielle omgetoverd worden naar de tijden van WOII. De vorige edities van dit overigens zwaar gesubsidieerde festival, waren een succes. Alleen sommige bejaarden in het Catharina Gasthuis hadden een kalmeringspilletje extra nodig, bij het aanschouwen van marcherende geüniformeerde Duitsers. Dit jaar zal het festival weer een stuk groter zijn, en zullen er ook meer festiviteiten zijn. Uiteraard wordt stil gestaan bij de offers die de geallieerden en het verzet hebben gebracht voor onze vrijheid. Op de website van het Bevrijdingsfestival Brielle staat een promofilmpje voor 2016 en dat begint met de toepasselijke slogan: Freedom isn’t free.
En dat is precies wat ik dacht toen ik weer hoorde over de aanslagen in Brussel. Door ANGST te zaaien onder de Europeanen d.m.v. alle aanslagen op openbare publieke drukbezochte plekken, voelen wij ons opgejaagd, opgesloten, bezorgd en zeker niet veilig. We worden beperkt om te reizen, onze vrijheid wordt ontnomen. In woord, schrift, gebaar en natuurlijk in bewegingsruimte. Alle waarden waar de oorlogsverteranen voor gevochten hebben lijken we nu langzaam maar zeker weer kwijt te raken. We herdenken onze bevrijding 71 jaar geleden maar... zijn we nu ECHT vrij??? Leen van der Reiden