AANDACHT OP JE INCIDENT In het artikel over de brand van een cacaoloods in de Haven van Antwerpen haalde kapt. Dimi Vercammen (Brandweer Zone Antwerpen) het belang van ‘situational awareness’ al aan. Een handige tool daarbij is het gebruik van een whiteboard. Deze eenvoudige toepassing geeft niet alleen een duidelijk beeld van het incident maar vergroot ook de betrokkenheid van alle bevelvoerders. Brandweer is immers een teamsport!
ACCEPT YOUR 30 MINUTES OF CHAOS
elkaar sterk kunnen beïnvloeden. Het zal voor jezelf moeilijk worden om het incident op te volgen, laat staan te anticipe-
Brandweerinterventies gaan steeds gepaard met chaos,
ren op de dynamiek en nog de nodige ruimte te hebben om
werkdruk en (te) weinig informatie. Opleidingen en erva-
aan commandovoering te doen.
ring geven de leidinggevenden een belangrijke bagage mee.
Weet dat deze chaos er altijd is, aanvaard dit en gebruik je
Helaas verliezen we soms de menselijke kant uit het oog.
energie om je interventie gestructureerd aan te pakken. Om
De human factors spelen een belangrijke invloed bij brand-
meer grip te krijgen op de interventie kan een whiteboard op
weermensen. Ieder heeft zijn eigen perceptie, met name
de commandowagen ondersteuning bieden aan de leiding-
de waarnemingen die men ter plaatse doet en als waarheid
gevenden.
aanneemt. Op basis van je eigen mentale model ga je deze perceptie proberen te begrijpen en koppelen aan de actuele
BEELDVORMING
situatie. Niettemin word je overstelpt door zeer veel informatie terwijl
Niet enkel grootschalige en complexe incidenten vereisen
de stroom van gebeurtenissen die op je afkomt, het gevoel
een duidelijke beeldvorming. Door routinematig te werken
van chaos vergroot.
aan ‘situational awareness’ zal je hier beter in worden en kan
Deze chaos zorgt ervoor dat je als het ware opgeslorpt
je hier op terugvallen bij grootschalige tussenkomsten.
wordt door het incident. Hierdoor is het vaak onmogelijk om er afstand van te nemen. Dit heeft een belangrijke invloed
Het gebruik van een whiteboard heeft als doel je command-
op je beeldvorming én de aansturing van je ploegen. De in-
ovoering scherp te stellen door gebruik te maken van een
cidenten die we meemaken, zijn dynamisch waardoor we te
eenduidig beeld van het incident. Het zal in de eerste plaats
maken krijgen met veel kleine en wijzigende gebeurtenissen.
‘thought provoking’ zijn: het stuurt je om na te denken. Elk
Deze gebeurtenissen zijn vaak interdependent, waardoor ze
whiteboard is eigenlijk een onbeschreven blad dat je de vrijheid geeft om evolutief te denken. Wat zijn de escalatiemogelijkheden, hoe strookt de stroming van de rook met dit gebouw, hoe organiseer ik aflossingen voor de vele eenheden die op het terrein actief zijn, … Het maken van een situatieschets zet je aan om verder te denken en reflecties te maken waarin je anders moeilijker zou slagen. Door tussentijds verschillende leidinggevenden samen te roepen rond het bord, kan je je beeldvorming scherpstellen en je eenheden op dezelfde lijn krijgen. Laat hen actief deelnemen en wijzigingen aanbrengen op het bord.
33
