De Brandweer(M/V) 574 - 2020

2300 Turnhout Masspost Erkenningsnr. P 106052

#15

#23

Missie PompFier Crew Resource Management Brand in een cacaoloods Aandacht op je incident

#33

#29

574

september-oktober 2020 96e jaargang

Tijdschrift toelating gesloten verpakking verschijnt 5 x per jaar ISSN 1374-5867

nr. 573 - 96e jaargang · ISSN 1374-5867

COLOFON Alle correspondentie en adreswijzigingen Contacteer uw hulpverleningszone of secretariaat@brandweervlaanderen.be Verantwoordelijke uitgever V.U. Hans Clarysse Goudbergstraat 101, Wevelgem Technische realisatie EVM Print, De Koninckstraat 40 b17, 1080 Brussel 02 240 44 11, info@evmprint.be Adverteren info@brandweervlaanderen.be Abonnementen Jaarabonnement: € 36,30 (incl. btw en verzending) Oplage 10.800 ex.

Teksten voor volgende nummers moeten ons bereiken: N r. 574 uiterlijk op 5 juli 2020 Coverfoto Missie PompFier Vormgeving Arti·Tude 0495 47 05 58 - www.arti-tude.be Eindredactie Filip Corselis Website BVV www.brandweervlaanderen.be De Brandweer[M/V] bestaat uit verschillende artikelen die aangeboden worden of in onderlinge toestemming en mits bronvermelding worden gepubliceerd. De mening of visie in deze artikelen zijn niet noodzakelijk de mening of visie van de redactie van Brandweer Vereniging Vlaanderen.

II

INHOUD #01 Brandpunt #02 Kort nieuws

› Brandweerman helpt de politie › HVZ Waasland bouwt tijdelijke oefentunnel › Meisjesscouts lichtervelde kamp › Veilig les geven › Herdenking Chris en Benni › Het unieke gevoel van brandweerfamilie zijn

#06 BVV-info

› Een Serene Nationale feestdag met een waardevolle boodschap › Netwerk Brandweer en BVV samen tegen agressie tegen hulpverleners › Vrijwilligheid V2.0

#09 Voor jouw brandweeragenda #09 Brandweer in transitie #10 Netwerk Brandweer

› Hoorcommissie “Invoeren van een reddingstrook” › Hoorcommissie “Agressie tegen hulpverleners” › Hoorcommissie “Evaluatie hervorming van de Civiele Bescherming”

#15 Crew Resource Management #23 Missie PompFier #28 Doe de deur dicht! #29 Brand in een cacaoloods #33 Aandacht op je incident #36 COVID19 Factcheck: Is er een

verband tussen 5G straling en de uitbraak van het coronavirus?

#40 De brandweer in actie #43 Tips & Tricks Ambulance #44 Brandweervoertuigen

BRANDPUNT BESTE COLLEGA’S,

#06

Hopelijk hebben jullie allemaal van een deugddoende vakantie genoten. Tijd met het gezin kunnen doorbrengen, iets wat zo belangrijk is in deze moeilijke tijden. Er staan ons nog vele uitdagingen te wachten dus wat rust is meer dan verdiend.

Ondertussen hebben wij niet stilgezeten en is het brandweervereniging Vlaanderen team druk bezig geweest. Naast de campagne van Jeron en Jenna die jullie nu allemaal wel ongetwijfeld volgen, is het programma van het digitale congres bijna volledig. We bieden jullie dan

#15

ook een eerste inkijk in dit vakblad. De digitale weg inslaan was geen sinecure maar als echte brandweermannen gaan wij vol goede moed deze uitdaging aan.

Ook voor de vrijwilligers hebben we vooruitgang geboekt.

Vanuit Netwerk Brandweer werd ons gevraagd onze collega’s te bevragen zodat eventuele werkpunten kunnen bijgeschaafd worden.

Vanuit BVV hebben we dan ook een werkgroep samengesteld bestaande uit vrijwilligers in alle rangen maar ook aangevuld met de beroepscollega’s en eveneens het bureau van de vrijwilliger.

#23

Voor ons is het belangrijk dat iedereen een stem krijgt en we gaan ten volle voor samenwerking.

Samen met Netwerk Brandweer stonden we dan ook op 7 juli met een delegatie in de kamer van volksvertegenwoordigers om de nota van Netwerk Brandweer ten volle te ondersteunen. Agressie tegen onze mensen is not done dus willen we ook met al onze middelen Netwerk Brandweer hierin ondersteunen.

Op 11 augustus stonden we weer stil bij de gevaren van ons beroep.

Een jaar geleden lieten Benni en Chris het leven. Op social media waren

#29

er dan ook verschillende steunbetuigingen van jullie waarvoor we ons mateloos respect willen uiten. We zullen nooit onze gevallen collega’s vergeten. Chris en Benni die in actieve dienst het leven lieten maar ook alle andere collega’s die ons verlieten. You never walk alone!

Hans Clarysse

#40

Voorzitter Brandweervereniging Vlaanderen

1

BRANDWEERMAN HELPT DE POLITIE Dinsdagavond 15 juli vond er een aanrijding plaats in Antwerpen. Een wagen reed door het rode licht, raakte een voertuig dat zich op het kruispunt bevond en reed gewoon verder. Het aangereden voertuig tolde door de klap enkele keren rond. Een brandweerman van Brandweer Zone Antwerpen zag het ongeval gebeuren en besloot het vluchtende voertuig te volgen. Ondertussen werd de politie verwittigd. Ter hoogte van de Paardenmarkt kon de brandweerman zijn voertuig voor het vluchtende voertuig plaatsen tot de komst van de politie. De bestuurder van het aangereden voertuig moest voor verzorging naar het ziekenhuis.

De vluchtende bestuurder (29) legde een positieve ademtest af. Dankzij onze collega kan deze bestuurder tenminste vervolgd worden.

Bron facebook Politie Antwerpen, (foto: Tom Roelants)

HVZ WAASLAND BOUWT TIJDELIJKE OEFENTUNNEL Incidenten in tunnels vereisen een aparte aanpak. De uitdagingen die gepaard gaan met een incident in een (vaak drukbezette) tunnel zijn zeer uniek. Dit zowel bij ongevallen, brand of incidenten met gevaarlijke stoffen. Het is belangrijk om die specifieke tunnelprocedures te kunnen oefenen. Omdat de echte tunnels dagelijks druk gebruikt worden, is een frequente oefening in en rond die tunnels geen optie. En nochtans doen er zich in die tunnels wel regelmatig ongevallen voor. Om zich daar toch zo goed mogelijk op voor te bereiden bouwt hulpverleningszone Waasland nu zelf een waarheidsgetrouwe oefenomgeving.

Tachtig ‘end of life’-containers die niet langer inzetbaar zijn voor transport, worden de basis voor de tunnel. Het wordt een tunnel in twee richtingen, maar dan op basis van vrachtcontainers. We stapelen die op zo’n manier dat ze twee tunnels van 5 à 6m breedte vormen. Breed genoeg voor twee rijvakken en hoog genoeg voor brandweerwagens door te kunnen laten rijden. Met de nodige stabiliteit en voorzorgsmaatregelen uiteraard.

De komende maanden gaan ze dan ook met heel wat havenpartners aan de slag om dit te verwezenlijken. Zij leveren containers, diensten en materiaal om alles te plaatsen. Samen zorgen ze ervoor dat de tunnel vorm krijgt.

Een uniek partnerschap tussen brandweer en haven.

Alle info op www.hvzwaasland.be/oefentunnel_containers

2

MEISJESSCOUTS LICHTERVELDE KAMP

Wat doe je als je pas opgezette kamp wordt geplaagd door wespen? Reeds een tweetal meisjes waren gestoken.

Brandweer Vereniging Vlaanderen bellen natuurlijk. Niet meteen het juiste nummer voor deze interventie.

De secretaris belde vanuit een terrasje in Frankrijk even rond en kon toch de contactgegevens van de dispatching van Waasland verkrijgen. De collega’s waren er dan ook snel bij om de jongedames uit de nood te redden.

Iets later kregen we e en mailtje met enkele foto’s en een bedankje.

Het kamp kon zonder wespenproblematiek verder plaatsvinden dankzij de collega’s van Waasland.

VEILIG LES GEVEN Terug op een veilige manier opleiding bieden aan onze collega’s is geen eenvoudige taak voor de brandweerscholen. Social distancing zal voortaan ook in het volledige brandweerlandschap de norm uitmaken. Campus Vesta biedt ons reeds een blik op hun werkwijze. Ook de andere brandweerscholen staan paraat voor onze veiligheid.

Campus Vesta 3

HERDENKING CHRIS EN BENNI Het is een jaar geleden dat brandweercollega’s Chris Medo en Benni Smulders van post Heusden-Zolder van Hulpverleningszone Zuid-West Limburg om het leven kwamen bij een brand in Beringen. Het verschrikkelijke nieuws sloeg die dag in als een bom bij de hele brandweerfamilie. In vele Vlaamse brandweerkorpsen werd dan ook een herdenking georganiseerd voor de gevallen collega’s. Hieronder dan ook een bericht van Zonecommandant Bert Swijsen.

Beste collega, We beleefden op 11 augustus als Hulpverleningszone Zuid-West Limburg – en als ‘de brandweer’ in het algemeen - een droeve eerste verjaardag.

Precies een jaar geleden verloren twee van onze gewaardeerde brandweercollega’s, Benni Smulders en Chris Medo, het leven tijdens het blussen van een brand.

Dat is iets dat geen enkel korps, geen enkele mens, wil meemaken.

De steun die we van u mochten ontvangen naar aanleiding van dit droeve feit en naar aanleiding van de herdenking doet ons erg deugd. We ontvingen mails, telefoontjes, berichtjes … We zagen de vele ‘posts’ op sociale media. Dat betekent wel wat voor iedereen die nauw bij de brandweer en bij onze zone betrokken is.

Het is hartverwarmend om te zien welke verbondenheid er is tussen de hulpverleningszones en de brandweercollega’s. Daarom, namens al mijn collega’s, mijn oprechte dank voor deze steun.

Met vriendelijke groet, Namens alle medewerkers van Hulpverleningszone Zuid-West Limburg, Kol. Bert Swijsen - Zonecommandant

4

HET UNIEKE GEVOEL VAN BRANDWEERFAMILIE ZIJN De komende periode gaan er traditioneel een aantal belangrijke sociale events door binnen de brandweer. Deze zullen door Corona niet kunnen doorgaan zoals iedereen deze nu kent. Helaas verwachten we hier op korte termijn ook geen beterschap in. De genomen maatregelen blijven noodzakelijk omwille van de fysieke gezondheid van onze brandweermensen en worden om deze reden ook aangehouden. Onze bezorgdheid gaat echter ook over het ‘brandweerfamiliegevoel’, over je brandweervrienden met wie je door het vuur gaat, maar met wie je even goed graag een ‘klapke’ doet.

ANDERS DAN ANDERS

maar weet je nog niet hoe? Geef je naam en je emailadres op

Voorbeelden van events in de brandweerfamilie die getroffen

via brandweer@netwerkbrandweer.vlaanderen of vraag aan

worden in 2020 en 2021: Barbarafeesten, Sinterklaasfeesten,

je communicatieadviseur om je naam door te geven. Samen

nieuwjaarsfeesten, uitreikingen medailles, pensioneringen,

met BVV contacteren we je over het verdere verloop!

sportieve events…. Deze voorbeelden zijn echter slechts de meest zichtbare momenten, maar er zijn daarnaast ook allerlei kleinere momenten die doorheen het jaar het sociaal

EEN VOORBEELD VAN HOE HET HART VAN DE

leven vormen van het ‘brandweer-zijn’ en die soms van zone

BRANDWEER KLOPT ZOALS HET NERGENS ANDERS

tot zone, van post tot post verschillen.

KLOPT!

Zo zijn de meeste kantines nu (veel meer) gesloten dan in

Enkele maanden geleden wordt acute leukemie vastge-

normale tijden en spontaan binnenlopen in de kazerne is er

steld bij een personeelslid van een zone. We noemen

nu al een tijdje niet meer bij is. Ook de vriendenkringen zijn

hem voor het gemak even John. Op een woensdag in

in de onmogelijkheid om te doen wat ze graag doen. En daar

september wordt een interne oproep geplaatst binnen

willen we wat aan doen!

de zone: voor zijn behandeling heeft John bloeddonoren nodig. John heeft zelfs veel donoren nodig want hij

WE HEBBEN JOU NODIG!

moet per week drie transfusies krijgen. De ideale donor

We lanceren daarom een oproep aan elke medewerker van

is een man met bloedgroep O+ tussen 18 en 50 jaar oud.

de zones, aan de vriendengroepen of andere verenigingen

Natuurlijk blijft de oproep geen interne oproep. Twee

die bij jou actief zijn. Geef ons zicht op zowel de feestelij-

dagen na het verspreiden van de ‘interne’ oproep krijgt

ke als de ontmoetingsmomenten die belangrijk zijn binnen

de zone het bericht dat het ziekenhuis voldoende kan-

jouw brandweer, binnen je eigen zone of post. We willen ook

didaten heeft en geen afspraken meer maakt. Ze maken

zeer graag weten of je een oplossing voor ogen hebt, een

wel een wachtlijst op (waar nog personen aan toege-

mogelijk alternatief of verbetering die je wil aftoetsen. We

voegd mogen worden) omdat er in de toekomst nog

willen jouw gezond boerenverstand! De oplossing van één

donoren nodig kunnen zijn of als het traject langer zou

zone kan heel vaak (mits kleine aanpassingen) ook toegepast

duren.

worden in een andere zone.

Hoe hartverwarmend en ongelooflijk is dit!!

Wil je meedenken over wat jij en je collega’s belangrijk vin-

John, we hopen je snel terug te zien!

den? Wil je mee oplossingen bedenken? Wil je bijdragen,

5

EEN SERENE NATIONALE FEESTDAG MET EEN WAARDEVOLLE BOODSCHAP Normaal gezien zou 21 juli, onze nationale feestdag een dag van vreugde en uitbundigheid moeten zijn. Dit jaar was het echter een dag met een serene boodschap. Geen vuurwerk, geen grootse militaire parade, een grote afstand tussen de burgers en het evenement. Toch was dit een belangrijke dag want de waardering voor de hulpverlening door de koninklijke familie en politiek was zeker aanwezig.

Dit was dan ook een belangrijke boodschap.

Dankzij de enorme inzet van alle hulpverleners in deze moeilijke tijden is erger voorkomen. Jullie stonden aan de frontlijn en hiervoor zijn we jullie dankbaar. Dit bleek dan ook toen de koninklijke familie en prominente aanwezigen applaudisseerden voor de genodigden.

Dit jaar werd dan ook expliciet gevraagd om collega’s die bijgedragen hebben aan het gevecht tegen Covid-19 een plaatsje op de tribune te geven. Brandweer Vereniging Vlaanderen was ook aanwezig met een delegatie van collega’s die allen bijgedragen hebben in deze moeilijke tijden.

Ter nagedachtenis van de overledenen door Covid-19 werd er drie minuten stilte gehouden en luidden om 10 uur in het hele land de klokken. Brandweer Vereniging Vlaanderen wil ook nog eens ieder van u bedanken voor uw inzet.

Fotografe: Rani Dillen

6

NETWERK BRANDWEER EN BVV SAMEN TEGEN AGRESSIE TEGEN HULPVERLENERS Op 7 juli 2020 hoorde de Kamercommissie een vertegen-

gifte niet inziet.Als een hulpverlener wel doorzet en klacht

woordiger van Netwerk Brandweer om de realiteit van de

indient kan de zone dit momenteel niet in zijn/haar naam

agressie tegen hulpverleners toe te lichten. Zowel BVV als

doen waardoor de persoonlijke gegevens van de hulpverle-

Netwerk Brandweer waren met een uitgebreide delegatie

ner gekend zijn door de dader.

aanwezig om het verhaal van de brandweer en de ambulan-

BVV en Netwerk Brandweer vragen een (eenvoudige) cen-

ces kracht bij te zetten.

trale registratie van geweldsdelicten tegen hulpverleners uit

Netwerk brandweer heeft de gekende agressiegevallen in

alle disciplines en de mogelijkheid voor de zone om plaats-

de hulpverleningszones in Vlaanderen in kaart gebracht met

vervangend om systematisch alle geweldsdelicten tegen

eigen middelen. Er ontbreekt immers een nationaal systeem

hulpverleners te vervolgen.

die alle geweldsdelicten centraal registreert. Uit deze resul-

Daarnaast vragen BVV en Netwerk Brandweer de uitbreiding

taten blijkt dat agressie zowel in stedelijke als in landelijke

van het bestaand systeem van de politie van de gratis rechts-

gebieden voorkomt.

bijstand en het slachtofferfonds om getroffen medewerkers

Deze cijfers zijn echter een (grote) onderschatting. Heel wat

te vergoeden (gewaarborgd loon en medische kosten) tot

agressiegevallen worden niet omgezet in een effectieve straf

het personeel van de hulpverleningszones.

waardoor de betrokken hulpverlener het nut van een aan-

Foto’s: BrandweerVereniging Vlaanderen

BRANDWEER VERENIGING ONDERSTEUNT GRAAG HET INITIATIEF VRIJWILLIGHEID VAN NETWERK BRANDWEER Brandweer Vereniging ondersteunt graag het initiatief vrijwilligheId van Netwerk Brandweer.

Op 30 juni kwam dan ook de werkgroep “vrijwilligheid bij de brandweer” samen met als doelstelling de collega’s te bevragen zodat enkele werkpunten kunnen bijgeschaafd worden. Deze werkgroep werd samengesteld uit vrijwilligers in alle rangen, maar ook aangevuld met de beroepscollega’s en het bureau van de vrijwilliger. Voor ons is het belangrijk dat iedereen een stem krijgt en we gaan ten volle voor samenwerking.

Vooraf volgde een interessante presentatie van Koen Vermeulen van “Vrijwiliigerswerk werkt” en daarna werd de werkgroep thematisch verdeeld in 5 werkgroepen. met de feedback die hieruit volgt kan Netwerk Brandweer verder dit project uitbouwen.

7

VOOR JOUW BRANDWEERAGENDA …

Het brandweercongres 2020: EEN DIGITALE BELEVING De brandweerwereld was nog nooit zo complex als de afgelopen jaren. We staan voor een heleboel uitdagingen. Maar ook toen Covid-19 begin dit jaar de wereld op z’n kop zette, hield onze brandweerfamilie stand. Bij de brandweer hebben we namelijk al voor hetere vuren gestaan. De vaste waarden van ons congres blijven bestaan: in de voormiddag organiseren we een digitale plenaire sessie. Deze plenaire sessie is verplicht voor elke brandweerprofessional die dit infomoment als voortgezette opleiding wil laten erkennen. Ondertussen heeft de werkgroep programmatie niet stilgezeten en timmeren we hard aan een divers namiddagprogramma waar er opnieuw een heel aanbod van workshops, weliswaar digitaal, worden georganiseerd.

Hieronder kan u dan ook een overzicht terugvinden van de belangrijkste workshops. Ook de waalse collega’s zijn uitgenodigd op het brandweercongres dus hiervoor worden enkele franstalige workshops voorzien worden.

Ben je nog niet ingeschreven?

Surf dan snel naar www.brandweercongres.be waar u ook het volledige programma kan terugvinden.

BRANDWEER IN TRANSITIE Vijf jaar bedrijfsmanagement in tijden van verandering

TIJDENS HET BRANDWEERCONGRES WORDEN 100 STUKS

‘BRANDWEER IN TRANSITIE’ UITGELOOT

‘Brandweer in transitie’ neemt het resultaat van vijf jaar brandweerhervorming onder de loep.

Toch is het niet uitsluitend een boek voor de brandweer. Op basis van onderzoek en aan de hand van recent wetenschappelijke inzichten snijden de auteurs thema’s als governance, organisatiecultuur, leiderschap, change managment, personeelsbeleid en financieel evenwicht aan. En laat dit nu onderwerpen zijn die niet enkel elke organisatie in de veiligheidsketen aanbelangen, maar die ook anno 2020 brandend actueel zijn.

De wereld waarin we leven wordt gekenmerkt door turbulentie en technologische innovaties die in een razendsnel tempo op ons afkomen. De vraag stelt zich hoe je als hulpverleningsorganisatie daarmee kan en moet omgaan? Maar ook of die hulpverlening zoals ze vandaag georganiseerd is nog wel een adequaat antwoord biedt op de uitdagingen die deze onstabiele en onvoorspelbare toekomst ons bieden? ‘Brandweer in transitie’ heeft niet de pretentie om kant-en-klare antwoorden te bieden op deze vragen. Het maakt wel een soms gedurfde en tegendraadse reflectie over de huidige stand van zaken, maar steeds met een open en vertrouwensvolle blik op de toekomst.

Auteurs: Hugo Marynissen, Bert Brugghemans, Steven Van den Oord (eds.)

Uitgeverij Vanden Broele - ISBN: 978 90 496 1781 3

9

De laatste maanden zijn er – naast alles wat met Corona te maken heeft – een aantal hoorcommissies geweest waar Netwerk Brandweer gevraagd werd om een toelichting te geven over bestaande problematieken vanuit het standpunt van de brandweer.

HOORCOMMISSIE “INVOEREN VAN EEN REDDINGSTROOK” Dit voorjaar kwam het goede nieuws binnen dat een aan-

EUROPA

passing van de wegcode de weggebruikers zal verplichten

Deze aanpassing van de wegcode betekent voor de brand-

om een reddingstrook vrij te maken tussen twee rijstroken

weer een verbetering van de veiligheid van de hulpverlening.

om zo een reddingstrook te maken voor hulpdiensten. Deze

In Duitsland, Oostenrijk, Tsjechië en Hongarije was het reeds

aanpassing aan de wegcode is nog niet verschenen in Het

wettelijk verplicht om, bij filevorming, aan de kant te gaan

Staatsblad en is dus op het moment van het schrijven van

staan. In Zwitserland en Slovenië is de strook niet verplicht,

dit artikel, nog niet van toepassing. We verwachten dat deze

maar wel aangeraden.

maatregel op 01 oktober 2020 van kracht wordt. Het is echeer dit effectief van kracht wordt op onze Belgische wegen.

OPENBARE WEGEN MET 2 OF MEER RIJSTROKEN

Tot dan, dienen de hulpverleners van de brandweer en de

Naargelang de file ontstaat op een weg met twee, drie of vier

ziekenwagens de huidige werkwijze te volgen nl het gebruik

rijstroken wordt volgend gedrag van de chauffeurs verwacht:

ter wachten tot de verschijning van de wetswijziging vooral-

van de pechstrook als aanrijroute naar een ongeval.

Deze wetswijziging komt er naar aanleiding van een hoor-

Situatie 1: Een openbare weg met een rijbaan die bestaat uit twee rijstroken

commissie in het najaar waar o.a. Zonecommandant Jan Jo-

Bij een openbare weg met twee rijbanen begeven de be-

rissen (HVZ Noord-Limburg) het woord nam namens Net-

stuurders op de linkerrijstrook zich uiterst links en de be-

werk Brandweer en dus alle hulpverleningszones.

SENSIBILISERING VAN ALLE CHAUFFEURS Volgens een studie van VIAS gingen in één maand 6 op de 10 voertuigen aan de kant voor de komst van een prioritair voertuig. Een kwart van de ondervraagden weet echter niet hoe ze correct en efficiënt plaats vrijmaken voor een hulpdienst.

De invoering van een reddingstrook is een heel nieuw gedrag dat aangeleerd dient te worden aan al wie zich op onze wegen begeeft. Er wordt dan verwacht van de chauffeurs dat zij, zodra het verkeer sterk vertraagt, onmiddellijk en altijd een reddingstrook maken, ook al zijn er geen geluids- of lichtsignalen van hulpdiensten te horen of te zien. Om de juiste handelingen aan te leren aan de bevolking zal een intense en vooral heldere communicatie naar de bevolking noodzakelijk zijn.

10

stuurders op de rechterrijstrook zich uiterst rechts zodat

brandweer en ziekenwagens, een hele reeks bezorgdheden

tussen hen een reddingstrook ontstaat.

geuit over onduidelijkheden in de wetgeving waarvan we hopen dat deze in toekomstige aanpassingen meegenomen

Situatie 2: Een openbare weg met een rijbaan die bestaat uit meer dan twee rijstroken

worden. Enkele voorbeelden: een actualisering van de voer-

De bestuurders op de linkerrijstrook gaan uiterst links rijden

een wettelijk kader omtrent de bepaling wanneer een op-

terwijl de bestuurders op de andere rijstroken zich uiterst

dracht een ‘dringende opdracht’ is, juridische bescherming

rechts begeven. Naast de linkse rijstrook ontstaat dan een

van de hulpverleners die op weg naar of tijdens de inter-

reddingstrook.

ventie beslissingen moeten nemen op basis van onvolledige

tuigen en diensten die prioritair mogen rijden, helderheid en

informatie…

In het najaar worden, naast de verschijning in Het Staatblad van de invoering van de reddingstrook, ook meer ingrijpende aanpassingen aan de wegcode voor de prioritaire voertuigen verwacht. Zodra duidelijk is welke aanpassingen doorgevoerd worden, zullen deze naar alle operationele personeelsleden gebracht worden.

Daarnaast zijn er praktische zaken die onrechtstreeks belemmerend werken voor de hulpverlening zoals het benodigde rijbewijs voor de tonnage van een ziekenwagen. Ook daarvoor werd door Netwerk Brandweer gevraagd een aanpassing te doen of uitzonderingen te voorzien.

SPECIFIEKE RIJOPLEIDING VOOR HULPVERLENERS Naast het dringend algemeen bijsturen van de wetgeving (en dus niet elk punt apart), wenst Netwerk Brandweer te pleiten voor een specifieke rijopleiding voor hulpverleners die focust op verkeersinzicht en verantwoordelijkheid van de bestuurder. Prioritaire bestuurders schatten constant de verkeerssituatie in en nemen voortdurend belangrijke keuzes met hun rijdgedrag. Een aangepaste rijopleiding is hier dan ook op zijn plaats.

Ook dienen zinloze uitzonderingen verwijderd en complexe regels vervangen te worden. De regels dienen “begrijpbaar” én “toepasbaar” te zijn.

TOT SLOT Het invoeren van de reddingstrook is zeker in het voordeel van de hulpverleners. Het is echter niet zaligmakend: een aanpassing van de wetgeving ten gronde is noodzakelijk.

Daarbij is het rekening houden met alle betrokken partijen noodzakelijk. Daarvoor is trans- en multidisciplinair overleg essentieel om wetgeving te maken die duidelijk is voor de bevolking. Zinloze en complexe regels dienen “begrijpbaar” en toepasbaar te zijn in alle mogelijke verkeerssituaties!

ER IS NOG ZO VEEL MEER …

Met dank aan:

Er zijn echter nog zorgenkindjes in de huidige wegcode. Op

Kpt Bruno De Ganck, Vakofficier Wagenpark &

de hoorcommissie werden, naast de toelichting waarom

Autovoerders - Brandweer Zone Antwerpen

een reddingstrook een verbetering is voor de werking van de

11

HOORCOMMISSIE ”AGRESSIE TEGEN HULPVERLENERS” Op 7 juli 2020 vond de hoorzitting plaats van de commissie die agressie tegen hulpverleners onderzoekt. Naast Netwerk Brandweer, die de brandweerzones vertegenwoordigen, waren o.a. ook vertegenwoordigers van de politie, de Civiele Bescherming, de vakorganisaties en de Ambulanciersunie aanwezig als vertegenwoordigers van de hulpdiensten in het veld. Maj. Bert Brugghemans nam het woord namens de brandweerdiensten.

Opvallend is dat, over de hele lijn, bij alle vertegenwoordi-

2. Anonimiteit van de hulpverlener

gers, het betoog vrij gelijklopend was en alle vertegenwoordigers min of meer dezelfde grote struikelblokken hadden.

Momenteel wordt de naam van een hulpverlener vernoemd

Zodra er voorstellen over het invullen van operationele

in het dossier en heeft de agressor toegang tot de persoon-

maatregelen voorstellen kwamen, waren er wel verschillen.

lijke gegevens van het slachtoffer. Het is duidelijk dat dit voor

Deze verschillen zijn echter eigen aan elke ‘stiel’ en waren

de hulpverlener en zijn familie geen geruststellende situatie

dan ook zo goed als nooit tegenstrijdig met wensen van an-

is, want de kans bestaat dat de agressor aan het huisadres

dere hulpdiensten.

van de hulpverlener verschijnt.

Alle vertegenwoordigers van het werkveld waren het erover

1. Geen verhoging strafmaat, wel effectieve uitvoering van de straf

eens dat de anonimiteit van het slachtoffer gewaarborgd dient te blijven en dat de werkgever (de hulpverleningszone in ons geval) in naam van haar personeelslid klacht moet

Vanuit alle hoeken kwam het signaal dat het veel te vaak

kunnen indienen.

voorkomt dat, na het doorlopen van de procedure, het parket de klacht seponeert. Daardoor ontzien hulpverleners het om formeel klacht in te dienen, waardoor er een onderschatting

3. Eén uniek platform voor de registratie van agressie voor alle hulpdiensten

ontstaat van het aantal en de aard van de agressiegevallen.

Momenteel registreert elke hulpdienst apart een geval van agressie. Daardoor is een overzicht van de omvang van het probleem over alle hulpdiensten niet mogelijk.

Daarenboven is de omschrijving van ‘lichte’ agressie als ‘minder dan 4 maand werkonbekwaamheid’ voor de hulpdiensten onaanvaardbaar. Alle soorten geweld (verbaal, fysiek, psychologisch, schriftelijk… geweld) zijn onaanvaardbaar en dienen geregistreerd en bestraft te worden.

ONDERSCHATTING Het hoge aantal seponering, het bekendmaken van de identiteit van het slachtoffer en het lokaal registreren van de agressiegevallen leidt onvermijdelijk tot een onderschatting van het aantal slachtoffers.

“Daar waar de politiemensen nog enigszins voorbereid worden tijdens de opleiding en tijdens hun loopbaan om potentieel gevaarlijke situaties te detecteren, te ontmijnen en Foto: DBDMH 12

efficiënt aan te pakken”, sprak maj. Bert Brugghemans, “zijn

VEEL VOLK EN GROOT AANTAL VRAGEN

brandweermensen enkel voor hulpverlening opgeleid en hakken deze situaties mentaal zeer ernstig op hen in.” Daar-

Op deze hoorcommissie waren een groot aantal commissie-

mee wil de brandweer geen verschil in ernst van feiten en

leden aanwezig. Er werden ook zeer veel vragen gesteld aan

de psychologische gevolgen die agressie heeft t.o.v. de ver-

de uitgenodigde sprekers. Vanuit Netwerk Brandweer hopen

schillende hulpdiensten aangeven, maar wel dat brandweer-

we dat het aantal deelnemers en het aantal vragen dan ook

diensten vanuit hun visie op hulpverlening aan de basis geen

de politieke wil vertegenwoordigd om effectief deze situatie

agressie verwachten.

aan te pakken en dat het niet bij vragen en discussie blijft.

HOORCOMMISSIE “EVALUATIE HERVORMING VAN DE CIVIELE BESCHERMING” Tijdens de vorige regeerperiode – in een tijd toen we nog een regering hadden – is beslist om de middelen en de taken van de Civiele Bescherming te reorganiseren. In een hoorcommissie ter evaluatie van deze hervorming werd een balans opgemaakt met een (tussentijdse) evaluatie. Zonecommandant Wim Van Zele (Zone Centrum) en zonecommandant Jan Jorissen (HVZ Noord Limburg) namen er namens VVSG en Netwerk Brandweer het woord om de impact op de hulpverlening in de zones toe te lichten.

UITZONDERLIJKE OPDRACHTEN

tra materiaal zelf aan te kopen of afspraken te maken met private diensten (bv voor wegreiniging). Dit leidt tot hogere

De brandweer acht het noodzakelijk dat een aantal op-

kosten voor de zone en dus ook voor de gemeenten wat

drachten die niet zo vaak voorkomen, maar wel een grote

betreft aankoop materieel en inzet personeel, hetgeen niet

inzet van materiaal en middelen vereisen, gecentraliseerd en

voorzien is in de financiering van de zones.”

gecoördineerd kunnen worden ingezet.

TAAKOMSCHRIJVING OP DE WERKVLOER “Daarnaast is er onduidelijkheid over welke taken de Civiele “Het reduceren van de verschillende posten van de Civiele

Bescherming uitvoert binnen een, voor de omstandighe-

Bescherming van zes kazernes naar twee locaties en het ver-

den, aanvaardbare tijdspanne: een aantal taken die op papier

minderen van het beschikbare personeel heeft wel degelijk

aan de C.B. toegewezen zijn, kunnen in de praktijk geen 2u

een operationele impact op de hulpverleningszones gehad”

of meer op zich laten wachten totdat een ploeg ter plaatse

bevestigde kol. Wim Van Zele, “Ondanks de daarop volgen-

komt. Het zijn dan ook de brandweerdiensten die de situa-

de aanwervingscampagne zijn de personeelsaantallen van

tie op dat moment zo snel mogelijk normaliseren, ondanks

de Civiele Bescherming immers nog niet op het voorziene

het feit dat deze taak op papier aan de Civiele Bescherming

niveau en dat heeft belangrijke gevolgen voor de hulpverle-

toegewezen is”, aldus kol. Van Zele. De

ningszones”.

hulpverleningszones zijn dan ook vragende

Kol. Jan Jorissen vult aan: “Dit geeft o.a. aanleiding tot (veel)

partij om hier duidelijkheid te scheppen en

hogere interventietijden van de Civiele Bescherming in alle

werkbare samenwerkingsverbanden aan te

zones. Daardoor reorganiseerden de zones zich door ex-

gaan voor beide organisaties.

13

AbiWare, klaar voor een nieuw decennium!

20 DEN

WIJ WOR

JAAR!

Software met een hart voor hulpverleningsdiensten WWW.ABIWARE.BE

BRANDWEERCONGRES

AbiWare zal deelnemen aan het virtuele brandweercongres op 17 oktober 2020!

AbiWare 2020 event 27/11 geannuleerd wegens COVID19-crisis

Figuur 1: Een Douglas DC-8 op de tarmac. (Foto: Rutger Beyen)

CREW RESOURCE MANAGEMENT De brandweer is een fantastische werkgever. In de voorbije 18 jaar heb ik het gevoel gehad dat ik een constant avontuur beleef. We maken allerlei onverwachte situaties mee. We redden mensen! Wat we doen heeft echt een belangrijke maatschappelijke impact. Toch was dit niet wat ik als kind wilde doen.

Ik wilde – zoals veel jongens – gevechtspiloot worden. De film Top Gun was daar niet vreemd aan. De wereld van de luchtvaart is een volledige andere wereld dan die van de brandweer. Toch kunnen we het één en ander leren van de luchtvaartsector. Crew resource management is zo’n onderwerp dat onze aandacht verdient.

1 INLEIDING

3.900. Het vliegtuig had een tussenstop in Denver achter de rug. Het was een relatief korte vlucht met een geschatte

Een commercieel vliegtuig wordt bestuurd door een aantal

vluchttijd van 2 uur en 26 minuten. Om een dergelijke vlucht

mensen. De boordcommandant, de captain, is verantwoor-

uit te voeren is ongeveer 14.500 kg brandstof nodig. Er is

delijk voor het vliegtuig. Daarnaast is er de piloot, de first of-

echter steeds een veiligheidsmarge. In totaal had het toe-

ficer, en soms ook een boordwerktuigkundige, de flight en-

stel 21.200 kg brandstof aan boord. De veiligheidsmarge be-

gineer. De commandant heeft het absolute gezag over het

droeg hier dus bijna 50%. Dit komt omdat er een wettelijke

vliegtuig. Vroeger was het zo dat er een zeer strikte hiërar-

eis was dat er minstens voor 45 minuten extra brandstof aan

chische relatie bestond tussen de boordcommandant (of de

boord moest zijn.

gezagvoerder) en de rest van de bemanning. Bij sommige captains gold het “Don’t speak unless spoken to”-principe.

Er waren 189 mensen aan boord van het toestel, 8 beman-

Hierdoor stond of viel alles met de competentie en het in-

ningsleden en 181 passagiers. De vlucht verliep vlekkeloos

zicht van de boordcommandant.

tot op het moment dat het vliegtuig begon aan de landing op de luchthaven van Portland. In de cockpit is een groene

Op 28 december 1978 was een DC-8 van United Airlines on-

lamp voorzien die aangeeft wanneer het landingsgestel vol-

derweg naar Portland in Oregon, met aan boord een zeer

ledig uitgeklapt is. Bij het neerklappen van het landingsgestel

ervaren bemanning. De commandant had al 27.600 vlieg-

merkte de bemanning een abnormale trilling op. Bovendien

uren, de piloot had er 5.200 en de boordwerktuigkundige

ging het lampje van het landingsgestel niet branden. Ze had-

15

den een probleem. De boordcommandant besliste om een

pit, is dat de piloot en de boordwerktuigkundige wel door-

rondje te draaien. Gedurende die extra tijd konden ze probe-

hadden dat de brandstof een item werd. Ze zijn er echter niet

ren om het probleem op te lossen.

in geslaagd om duidelijk te maken aan hun commandant dat deze zijn aandacht moest verleggen van het kleine probleem

Uiteindelijk zou United Airlines 173 nog een uur rondjes

met het landingsgestel naar het steeds groter wordende

draaien terwijl ze probeerden om het landingsgestel te laten

probleem met de brandstofvoorraad.

uitklappen. De piloot en de boordwerktuigkundigen werkten zo goed als mogelijk samen met de boordcommandant om

De boordcommandant vertoonde een zeer slechte situatio-

het toestel toch veilig aan de grond te krijgen. Omstreeks

nal awareness. Hij was zich echt niet bewust van de evolutie

17.46 u. vraagt de piloot aan de boordwerktuigkundige hoe-

van een klein probleem naar de rampzalige situatie tot het te

veel brandstof ze nog hebben. Twee minuten later stelt hij

laat was. De manier van werken zorgde ervoor dat zijn colle-

dezelfde vraag aan de boordcommandant. De piloot wordt

ga’s het hem ook niet duidelijk konden maken.

bezorgd over de brandstofvoorraad van het vliegtuig. Een paar minuten later is er een conversatie tussen de boord-

De crash van vlucht 173 wordt wel eens het belangrijkste in-

commandant en de boordwerktuigkundige. Deze laatste

cident in de luchtvaartgeschiedenis genoemd. Deze crash

geeft ook aan dat de inhoud van de brandstoftanks wel eens

leidde namelijk tot het inzicht dat technische competentie

zeer laag zou kunnen worden.

van de bemanning niet alles kan opvangen. De bemanning was immers zeer competent en zeer ervaren. Ze moe-

Om 17.56 u. vraagt de piloot nogmaals aan de boordwerk-

ten echter ook op een goede manier samenwerken. Men

tuigkundige hoeveel brandstof er nog in de tanks zit. Om

kwam tot de conclusie dat de boordcommandant niet alles

18.02 u. maakt de werktuigkundige nogmaals een opmer-

kan zien en/of weten. Tijdens een noodsituatie in de lucht

king over de brandstofvoorraad die blijft zakken.

moeten er zoveel details in het oog gehouden worden. Het vliegtuig moet bestuurd worden. Dit alles terwijl men na-

Omstreeks 18.06 u. valt één van de vier motoren uit. Kort daarna valt een tweede motor uit. De boordcommandant begrijpt niet goed waarom dat gebeurt en de werktuigkundige legt uit dat er geen brandstof meer is. Tegen 18.13 u. zijn alle motoren uitgevallen door een gebrek aan brandstof.

Twee minuten later crasht vlucht 173 op 11 km van de luchthaven. Het vliegtuig was op dat moment aan zijn final approach bezig. Ze waren er bijna …

Tien mensen overleefden de klap niet. 25 anderen raakten ernstig gewond. Een zware menselijke tol.

Bij het onderzoek achteraf bleek dat er een probleem was met het landingsgestel. Hierdoor was het sneller uitgeklapt dan normaal voorzien was. De schakelaar die het groene lampje in de cockpit aanstuurt was hierdoor beschadigd geraakt. Het landingsgestel was dan wel volledig uitgeklapt (en dus perfect bruikbaar), het lampje bleef uit. De hele tijd was het toestel dus blijven vliegen met een landingsgestel dat klaar was voor de landing.

Kort door de bocht kan je stellen dat het vliegtuig is gecrasht omdat de bemanning er niet in slaagde om een klein probleem op te lossen. Ze hadden zoveel aandacht voor het kleine probleem dat ze the big picture uit het oog verloren.

Uiteindelijk raakte de brandstof op. Wat de onderzoekers opviel na het beluisteren van de voice recorder uit de cockFiguur 2: Boek van Rich Gasaway over situational awareness.

16

denkt over het probleem en de oplossing ervan. Het is zeer

opties grondig te analyseren. Hierdoor is het mogelijk dat de

moeilijk voor één persoon om dat allemaal tegelijk te doen.

leidinggevende (of de boordcommandant) een belangrijke

Er zijn beperkingen aan wat één mens kan met zijn brein.

optie over het hoofd gezien heeft.

Het artikel Situational Awareness dat verscheen in de Brandweer M/V van januari 2018 geeft hier meer informatie over.

Bij een grote interventie heeft een officier de leiding. Bij een

De grondlegger van het gebruik van situational awareness bij

kleinere interventie is dit meestal een onderofficier. Deze

de brandweer is dr. Richard Gasaway. Na een lange carrière

mensen moeten soms in zeer moeilijke omstandigheden lei-

bij de brandweer bestudeerde hij heel wat ongevallen met

ding geven aan een groep mensen. Anders dan in de cockpit

brandweermensen. Hij schreef enkele boeken over situati-

zitten niet al die mensen dicht bij elkaar. Dikwijls heeft de

onal awareness. Situational awareness for emergency res-

officier zelfs geen visueel contact met zijn of haar medewer-

ponse is een echte aanrader voor elke leidinggevende bij de

kers die het dichtst bij het gevaar zitten. Dit is bijvoorbeeld

brandweer.

het geval tijdens een binnenaanval. Een onderofficier moet zijn ploeg soms opsplitsen omdat er twee verschillende ta-

Er was een evolutie in het denken over de rol van de boord-

ken moeten gebeuren op twee verschillende plaatsen. Hij of

commandant. Hij of zij bleef de volledige verantwoordelijk-

zij kan dan onmogelijk op twee plaatsen tegelijk zijn.

heid dragen en had dus de volledige autoriteit. Alleen werd er nu ook verwacht dat die autoriteit gebruikt werd om er-

Bij de brandweer heerst, net zoals in de luchtvaart, een ster-

voor te zorgen dat elke stem in de cockpit gehoord werd.

ke hiërarchie. De leidinggevenden zijn “de baas” tijdens een

Hij of zij moet ervoor zorgen dat de bemanning zo efficiënt

interventie. Dit is een moeilijk evenwicht. Het is belangrijk

mogelijk samenwerkt om een eventuele crisis het hoofd te

dat iedereen op dezelfde golflengte zit. Het plan van aanpak

bieden. Crew Resource Management (CRM) was geboren.

van de (onder)officier moet gevolgd worden. Elke leidinggevende heeft zijn eigen stijl. Hij of zij moet ervoor zorgen

Immers, had de piloot om 17.46 u. duidelijk gemaakt aan de

dat het volledige team samenwerkt. Er is vaak geen tijd voor

boordcommandant dat ze nu de landing moesten inzetten

overleg. Als een groep brandweerlui aankomt bij een appar-

omdat crashen erger was dan een landing met een landings-

tementsbrand waar mensen vast zitten op de verdiepingen

gestel waarvan ze niet 100% zeker waren, dan waren er die

boven de brand, dan is er geen tijd om democratisch overleg

dag geen 10 mensen gestorven.

te organiseren. Een meer directe aansturing is aangewezen (gesteund op SOP’s en een uitgebreide en goede opleiding).

2 TOEPASSING OP DE BRANDWEER Net zoals in de luchtvaart kunnen leidinggevenden bij de Wat betekent dit verhaal nu voor de brandweer? Wel, in de

brandweer geconfronteerd worden met (snel) veranderende

geschiedenis van de luchtvaart zijn heel wat vliegtuigen ge-

omstandigheden die men onvolledig begrijpt. Daarom is het

crasht omdat hun captains niet wilden luisteren naar hun

belangrijk dat elk teamlid op een effectieve manier commu-

crew. Nickolas Means noemt hen in zijn presentatie “stub-

niceert met de leidinggevende over zaken die cruciaal zijn

born captains”.

voor het veilig en effectief uitvoeren van de opdracht.

De brandweer werkt vaak in noodsituaties. In de luchtvaart

Ook bij de brandweer zijn er voorbeelden van drama’s waar-

is de noodsituatie veeleer de uitzondering. Bij de brandweer

bij een slechte communicatie een rol gespeeld heeft.

is de noodsituatie de aanleiding voor ons werk. Regelmatig is de situatie dynamisch en onoverzichtelijk. Het is voor de

2.1 Een onbeduidend schuurbrandje

brandweer dan ook een uitdaging om een goede situational awareness te hebben.

Op 3 mei 1999 wordt de brandweer van Wognum in Nederland uitgestuurd voor een klein brandje in een schuur. Wog-

De brandweer werkt ook vaak onder tijdsdruk. Er kan niet

num is een landelijke gemeente met toen 7800 inwoners.

lang gewacht worden met het nemen van beslissingen of

Twee kazernes met in totaal 34 vrijwillige brandweermensen

acties. Naarmate de tijd verstrijkt, verergert de situatie (of de

staan in voor de bescherming van de gemeente.

toestand van een slachtoffer). In een noodsituatie op een vliegtuig is er ook een grote tijdsdruk. Er is immers slechts

Er worden twee autopompen uitgestuurd. Op weg naar de

een beperkte hoeveelheid brandstof. Doordat de hoeveel-

brand zien ze al van ver een zwarte rookkolom. Bij aankomst

heid tijd beperkt is, is het niet mogelijk om alle mogelijke

van de eerste autopomp op het erf stellen de brandweer-

17

De bevelvoeder constateert dat de dakplaten asbesthoudend zijn. Voorts ziet hij dat er boven de hoofdingang nog zaken aan het branden zijn. Het valt hem op dat er daar een grote tank zit die op houten balken ligt boven de ingang. Hij informeert naar de inhoud en het blijkt dat er water in zit voor de varkens. De tank blijkt 600 liter te kunnen bevatten.

Aangezien er water in de tank zit, levert deze geen brandgevaar op. De resterende brand rondom de tank wordt geblust.

De eerste bevelvoerder communiceert aan verschillende collega’s dat er een tank is. Achteraf blijkt echter dat heel wat mensen niet begrepen hadden dat de tank op balken lag. Hij had even goed op de grond kunnen staan. Hij meldt ook aan de ondercommandant dat er een tank is maar niet Figuur 3: Luchtfoto van de situatie. Het zadeldak op elk van de schuren is duidelijk zichtbaar. De schuur rechts (in het rood omkaderd) op deze foto was de schuur waar de brand woedde.

(Foto: google maps)

dat die tank kan vallen.

Er wordt afgesproken dat de eerste autopomp zal instaan voor het evacueren van de varkens. Verschillende varkens zijn zwaar verbrand door vallende stukken brandend iso-

mensen vast dat er een woning en twee schuren zijn (zie

latiemateriaal. Tijdens de evacuatie, die behoorlijk wat tijd

figuur 3). Ze horen het gegil van de varkens en het geknal van

vergt, flakkert het vuur aan de voorzijde af en toe op. Het

de dakplaten die uit asbest bestaan. Eén minuut na de auto-

wordt dan telkens met de hoge druk straal neergeslagen.

pomp komt de ondercommandant van het korps ter plaatse.

Hij is verrast door de situatie want hij was immers opgeko-

De tweede autopomp is intussen ook ter plaatse aange-

men voor een klein brandje. Hij wisselt kort enkele woorden

komen. Ze horen hun collega’s zaken roepen zoals “hoge

met de bevelvoerder van de 1ste autopomp en ze vervolgen

druk”, “varkens koelen” en “varkens redden”. Hierop wordt

hun werkzaamheden.

spontaan een hoge druk afgelegd en begint men – onder adembescherming – varkens te evacueren en te koelen. De

De twee schuren hebben een gemeenschappelijke schei-

bevelvoerder van de 2de autopomp gaat naar binnen om te

dingsmuur zonder deuren of openingen. Beide schuren

kijken wat er aan de hand is.

hebben twee delen. Aan de voorzijde fungeren de schuren als stal. Er zijn ongeveer 80 varkens in ondergebracht. De

De bemanning van beide autopompen worden nu ingezet bij

achterzijde wordt gebruikt als werkplaats en opslag.

het redden van de varkens. Plots klinkt een luid gekraak. De balken die de tank dragen, begeven het en de tank valt naar

De schuur aan de Bravo-zijde is de schuur waar de brand

beneden. De tank raakt drie mensen van de tweede auto-

woedt. De schuren hebben stenen muren maar een houten

pomp. Eén persoon raakt lichtgewond. Twee anderen raken

dakstructuur. In het dak is er brandbare isolatie aangebracht

zwaar gewond en één ervan zit gekneld tussen de tank en

en deze heeft vuur gevat.

de muur. De bevelvoerder van de tweede autopomp is één van de gekwetsten. Hij heeft een letsel aan de ruggengraat.

De bevelvoerder van de eerste autopomp heeft afleg van lage druk bevolen en verneemt van de boer dat de var-

De aanwezige collega’s grijpen snel in en bevrijden hun col-

kens enkel naar buiten kunnen door de hoofdingang in de

lega. De twee zwaar gekwetste brandweermannen worden

alfa-gevel van de schuur. Deze deur kan echter enkel van

met ziekenwagens naar het ziekenhuis gebracht.

binnen geopend worden. Daarop gaat hij via een neveningang naar binnen met twee brandweermensen om de hoof-

Uit het onderzoek achteraf blijkt dat de ondercommandant

dingang te openen. Ze dragen allen ademlucht en hebben

en de bevelvoerder van de tweede autopomp iets vernomen

een hoge drukstraal bij zich. Ze zien dat het isolatiemateriaal

hadden van de aanwezigheid van een tank voor die naar be-

bijna volledig is weggebrand en dat de brand bijna uit is. Met

neden viel. Het was voor hen echter onduidelijk dat de tank

behulp van de hoge druk zijn de vuurresten snel onder con-

een gevaar vormde. Andere brandweermensen daarentegen

trole.

hadden een duidelijk beeld van de grootte en de plaats van

18

de tank. Zij hadden vooral aandacht voor het gevaar van de

of zij misschien niet gezien heeft. Als de brandweer dergelij-

tankinhoud. Die had immers ook een brandbare stof kunnen

ke informatie wil gebruiken om ongevallen te vermijden, dan

bevatten. Een enkeling had het valgevaar in overweging ge-

zal ze moeten werken aan een cultuur die het doorgeven

nomen maar had daarover niet gecommuniceerd naar zijn

van die informatie – zelfs in het heetst van de strijd – aan-

leidinggevenden.

moedigt.

De situatie die hierboven beschreven wordt, is een situatie

2.2.1 Ontvangst nieuwe mensen

waarbij de nodige kennis om een ongeval te vermijden aanwezig is in de groep. Er was echter – achteraf gezien – niet

Een belangrijk moment om de toon te zetten, is de ontvangst

de juiste cultuur om dergelijke informatie te delen. Mocht

van nieuwe mensen in een ploeg. Als mensen nieuw zijn,

de persoon in kwestie zijn bezorgdheid over het valgevaar

gaan ze voor zichzelf bepalen wat de (informele) spelregels

van de tank wél uitgesproken hebben tegen de ondercom-

zijn in de omgeving waarin ze nu gaan werken. Dit is het mo-

mandant of de bevelvoerders, dan was de situatie misschien

ment om hen uit te leggen wat crew resource management

anders afgelopen.

is. Daarbij kan verwezen worden naar een eenvoudig verhaal zoals dat van United 173. Dat verhaal illustreert op een zeer

2.2 Momenten inbouwen voor CRW

eenvoudige wijze wat er kan gebeuren als belangrijke informatie niet bij de juiste persoon geraakt. Het is ook het ideale

De Brandweer zou dus een cultuurwijzing moeten doorvoe-

moment om te onderlijnen dat brandweerwerk teamwerk is.

ren. Er is nood aan een nieuw evenwicht waarbij alle mensen

Er wordt dan wel gewerkt met een hiërarchische structuur

aangemoedigd worden om informatie te delen waarvan zij

maar zonder zijn of haar ploeg is een leidinggevende onbe-

denken dat ze cruciaal is. De term evenwicht wordt hierbij

tekenend. Elke schakel in de brandweerketting is belangrijk!

bewust gekozen. Tijdens dringende interventies waarbij de situatie zeer dynamisch is, ervaren de meeste brandweer-

2.2.2 We zijn meester van de situatie

mensen één of andere vorm van stress. Omwille van de dringende en dynamische aard van de interventie wordt op dat

Er kan een cultuur zijn waarin mensen zullen spreken als ze

moment gewerkt met een eerder hiërarchische stijl. Naar-

iets gevaarlijks zien. Dikwijls ontbreken de triggers om dat te

mate de situatie gevaarlijker is en/of er meer risico is voor

doen. Het is dus belangrijk om dergelijke triggers in te bou-

mensenlevens (burgers of eigen personeel) dringt een der-

wen. Hoe risicovoller en hoe dynamischer een interventie

gelijke stijl zich op om de controle te behouden over de aan-

is, hoe moeilijker het wordt om dat te realiseren. Naarmate

sturing van de interventie.

het risico stijgt en de dynamiek van de situatie groter wordt, neemt echter ook de kans toe dat er iets fout loopt. Het

In zo’n situatie is het als brandweerman niet evident om naar

wordt dan belangrijker om CRM aan te wenden om de kans

een officier te stappen om die te wijzen op een risico dat hij

op ongevallen zo klein mogelijk te maken.

Figuur 4: Een chauffeur-pompbedienaar staat dikwijls in de ideale positie om de situatie te overschouwen en te waarschuwen als er – volgens hem – iets fout loopt. (Foto: Nick Lemahieu) 19

Tijdens brandinterventies is er het moment waarop de

2.2.3 The bears eat lemons

brandweer de overhand krijgt op de brand: De brandweer is meester van de situatie. Dikwijls wordt dit gecommuniceerd

In het heetst van de strijd is het voor een (onder)officier niet

naar de dispatching. Het is echter een goed idee om dit te

altijd makkelijk. Er komt een heleboel informatie op hem of

communiceren binnen de gespreksgroep van de brandin-

haar af. Er moeten keuzes gemaakt worden. Dat is een moei-

terventie zelf. “We zijn meester van de situatie” betekent ei-

lijke job. Het is gemakkelijk om een belangrijk stukje infor-

genlijk dat we denken dat we meester zijn van de situatie.

matie te missen.

We kunnen ons ook vergissen. Indien deze melding over de radio naar iedereen gecommuniceerd wordt, dan kan ieder-

Jaren terug werd de brandweer uitgestuurd naar een appar-

een op de interventieplaats daarop reageren als hij of zei iets

tementsgebouw waar een brand gemeld was. Toen ze aan-

ziet of hoort dat niet overeenstemt met een situatie die on-

kwamen voor het gebouw was er iets van rookontwikkeling

der controle is.

maar niets dat er op wees dat er een grote brand was. De bevelvoerder koos ervoor om naar de 3de verdieping te gaan op

Jaren terug was er in Brussel een brand waarbij ploegen

verkenning. Waarschijnlijk was er daar net iets meer rook te

op zoek waren naar de brandhaard in een oud herenhuis

zien dan op de andere verdiepingen. Hij had op dat moment

dat verbouwd was tot appartementen. Iedereen was in zijn

geen enkele info ter beschikking die op iets anders wees. Ze

comfortzone want de brand leek niet veel voor te stellen.

gingen samen naar boven en vonden daar niet direct iets dat

Er waren ploegen binnen geraakt op de eerste verdieping

wees op een grote brand. Plots evolueerden de omstandig-

en de derde verdieping. De omstandigheden die ze tegen-

heden. Even later sprongen de vijf brandweermensen uit het

kwamen versterkten hun beeld dat het over een zeer kleine

raam van de 3de verdieping. Verschillende onder hen raakten

brand ging. Er was niet veel rook te zien, er was geen tempe-

ernstig gewond. De ploeg was al zoekend naar de brand-

ratuursopbouw, … Alles leek te wijzen op een smeulbrandje

haard boven de brand terecht gekomen.

ergens in het gebouw.

Achteraf bleek dat één brandweermens, de jongste aan Dit werd plots verstoord door boodschappen via de radio.

boord van de autopomp, tijdens het aanrijden kort zicht

Iedereen moest onmiddellijk het gebouw verlaten. Brand-

had op de achtergevel van het gebouw. Doorheen de smal-

weermensen kwamen verbaasd buiten. Waar was al die her-

le ruimte tussen twee gebouwen kon men kort de achter-

rie voor nodig? Ze waren nog verbaasder toen ze zich om-

gevel zien van het gebouw waar ze naartoe aan het rijden

draaiden en vaststelden dat de tweede verdieping intussen

waren. Die gevel stond over de volledige hoogte van 3 ver-

volledig uitslaand was geworden. Een brand op de tweede

diepingen in brand. Die ene persoon dacht dat iedereen in

verdieping had zich plots razendsnel ontwikkeld en was de

de autopomp dat gezien had. Dat bleek achteraf niet zo te

flashoverfase voorbij. Zonder de melding van de mensen

zijn. Niemand anders had op dat moment in die specifieke

buiten (de chauffeurs van de autopompen en de ladders

richting naar buiten gekeken. Aanrijden naar een brand kan

en de officier) was die situatie voor de ploeg op de derde

hectisch zijn. Dit is zeker zo als het een korte rit is. Mensen

verdieping wel eens zeer precair kunnen worden. Dergelijke

zijn bezig met het fitten van hun kledij, het materiaal, … De

gebouwen hebben immers houten vloeren en branddoor-

radioverbinding wordt gecheckt. De bevelvoerder geeft al

slag bij zo’n hevige brand is niet ondenkbaar.

een aantal instructies naar de mensen achteraan, hij is aan het communiceren over de radio of hij is net informatie over

Het was de toepassing van CRM avant la lettre. Dit verhaal

de aanrijroute aan het uitwisselen met de chauffeur, … Er zijn

illustreert de meerwaarde die chauffeurs kunnen hebben. Zij

talloze redenen die verklaren waarom de andere mensen dat

staan buiten. Hun zicht wordt niet beperkt door een adem-

korte beeld gemist hebben.

luchtmasker. Hun fysieke inspanning is normaal gezien beperkter dan van de ploegen die binnen aan het werk zijn.

Bovendien was het als jongste niet evident om de bevelvoer-

Hierdoor ligt hun hartslag lager en kunnen ze makkelijker

der, die 20 jaar ouder was, hierover aan te spreken. Wat zou

nadenken over hetgeen ze zien. Het leveren van zware fy-

er gebeurd zijn mocht de bevelvoerder wél die informatie

sieke inspanningen is moeilijk te combineren met nadenken.

gekregen hebben? Als er een cultuur zou bestaan waarin ie-

Dit feit maakt dat chauffeurs, die dikwijls een goed zicht

dereen aangemoedigd wordt om de leidinggevende (onder)

hebben op het gebouw waar het brandt, ideaal geplaatst zijn

officier aan te spreken in zo’n geval?

om cruciale info door te geven als ze denken dat het fout loopt.

20

In een hectische situatie zal het sowieso moeilijk zijn om de

buiten. Er staan twee collega’s te blussen in de valschaduw

aandacht van de leidinggevende te krijgen. Hij of zij is met

van de topgevel en de brandweerman kan zijn sergeant niet

allerlei zaken bezig. Dikwijls wordt door de leidinggevende

bereiken. De officier onderbreken in zijn gesprek met de

stress ervaren. Dit alles maakt dat het voor hem of haar lastig

burgemeester is niet zo evident. Hij begint met “Kapitein, de

is om echt te luisteren. Een Amerikaans korps bedacht hier

beren zijn citroenen aan het eten.” …

een oplossing voor: zij voerden een codezin in. Ze kozen voor een zin die absurd is: The bears eat lemons of in het

In één van zijn schitterende lezingen over luchtvaartongeval-

Nederlands: de beren eten citroenen. Deze zin past hele-

len zegt Nickolas Means: Don’t be the stubborn captain. Dit

maal niet in de context van een brandweerinterventie. Dat is

is van toepassing op alle (onder)officieren bij de brandweer.

ook de bedoeling. Het horen van deze zin moet de (onder)

Brandweer is teamwork. We hebben elkaar nodig en zelfs een

officier even uit zijn rush halen.

stagiair op zijn eerste interventie kan iets zien wat alle anderen, omwille van de omstandigheden, gemist hebben.

De (onder)officieren in dat korps weten dat ze onmiddellijk moeten stoppen waarmee ze bezig zijn als ze deze zin ho-

3 BRONNEN

ren. Hun aandacht is dan ergens anders nodig. Het betekent dat iemand hen een stukje informatie brengt waarvan die

[1] Wikipedia, United Airlines 173, bekeken op 23 juni ‘20

persoon denkt dat het cruciaal is voor het verdere veilige

[2] Airdisaster.com, United Airlines Flight 173, bekeken op 23 juni

verloop van de interventie.

’20 via web.archive.org [3] Means Nickolas (2016) How to crash an airplaine, presentatie

Stel dat de brandweer optreedt bij een brand in een oudere alleenstaande woning. Bij aankomst van de brandweer zit de brand al helemaal door het dak (zie figuur 5). De officier beslist om de woning op te geven en in te zetten op een defensieve strategie. Tijdens de inzet brandt de houten dak-

gedurende The lead developer UK 2016 [4] Pieter Maes, inspirerende, uitdagende en out of the box ideeën van 2008 tot heden en hopelijk nog lang in de toekomst [5] Inspectie Brandweerzorg en rampenbestrijding (2000) Ongeval brandweer Wognum 1999

structuur helemaal weg. Op een bepaald moment komt de burgemeester ter plaatse en de officier gaat hem tegemoet om hem te briefen over de brand. Op dat moment komt er echter een brandweerman aanlopen. Hij heeft gezien dat de topgevel niet meer wordt vastgehouden door de dakstructuur en dat de gevel behoorlijk begint over te hellen naar

Karel Lambert

Figuur 5: Brand in een woning. De brand is uitslaand. Houten balken verbinden de topgevel met andere delen van het gebouw. Na verloop van tijd zullen deze balken doorbranden en dan kan de topgevel naar buiten vallen. (Foto: Frank Boelens) 21

DE NIEUWE SUPERIEURE PENTHEON SERIE

onbelemmerde prestaties voor uw missie ONgeëveNaarde sNelheid

Optimale cONtrOle

traplOze sNelheidsmaximalisatie

bedieNiNgshaNdgreep met twee staNdeN

vereeNvOudigd accumaNagemeNt ON-tOOl OpladeN

VRAAG UW DEMO OF OFFERTE AAN: • 056/710 130 • info@vanassche-fire.be

VANASSCHE FFE NV | Brugsesteenweg 8 | B-8531 HARELBEKE | Tel. +32 (0) 56 710 130 | info@vanassche-fire.be | www.vanassche-fire.be

Volg Jenna & Jeron op hun missie om brandweer te worden Bij de meesten onder jullie is Missie PompFier vast al bekend. De afgelopen weken ontploften onze sociale mediakanalen door het enorme bereik en de vele reacties. Het ultieme bewijs dat het verhaal van Jenna en Jeron leeft in de brandweerwereld.

Maar wat is Missie PompFier nu eigenlijk en wat willen we met

want zeg nu zelf: eenmaal je dit hebt bereikt ben je toch écht

dit project bereiken? In de naam van het project zit eigenlijk

trots!

al heel wat informatie verscholen. Dit jaar was de campag-

Meer zelfs, Missie PompFier is de ideale gelegenheid om alle

ne van Netwerk Brandweer “Ik ben fier” niet weg te denken

uitdagingen van het brandweerberoep in de kijker te zetten.

uit het brandweerlandschap. We zijn enorm fier om brand-

Brandweer is meer dan alleen brandjes blussen. Via Missie

weer te zijn. Stuk voor stuk hulpverleners die klaarstaan om

PompFier stlelen we met trots voor wat ons omvangrijke be-

de medemens in nood te helpen. Deze boodschap zetten

roep allemaal inhoudt. Ondertussen genoot Missie Pomp-

we graag extra in de verf. Toch is de brandweerwereld niet

Fier een ontzettend succesvolle start. Een campagne op

vanzelfsprekend. De weg naar dit mooie beroep is niet al-

poten zetten is niet iets wat je op een, twee, drie doet. Aan

tijd evident en de drempel om brandweer te worden is soms

de afleveringen van Missie PompFier gaat heel wat voorbe-

iets te hoog. Nochtans is brandweer één van de mooiste be-

reiding aan vooraf. Denk maar aan voorbereidingen, opna-

roepen die er bestaan. Het brandweervlammetje voelen we

medagen en heel wat montagewerk. Daarvoor rekenen we

allemaal branden en dat bindt ons tot een echte brandweer-

op een enthousiast team om dit allemaal bol te werken.

familie. Ook Jenna Vanlommel en Jeron Dewulf voelen dat vuur branden en gaan de uitdaging van aspirant-brandweer

Ben je helemaal ondersteboven van dit project en zou je

aan. Via Missie PompFier brengen we het volledige traject

graag een handje toesteken? Je kan jezelf nog steeds kandi-

om brandweer te worden onder de aandacht. Hiermee ho-

daat stellen via www.missiepompfier.be.

pen we de instapdrempel voor nieuwe collega’s te verlagen, Benieuwd hoe Missie PompFier verloopt? Vervolgens laten we enkele teamleden aan het woord.

HANS CLARYSSE voorzitter BrandweerVereniging Vlaanderen Missie PompFier, een gedurfde onderneming. Hoe is dit idee tot stand gekomen?

Het uiteindelijke idee kwam eigenlijk tot stand door een samenloop van omstandigheden. Een fysiek Brandweercongers zou omwille van Covid-19 compleet onverantwoord zijn. De veiligheid van onze collega’s is voor ons uiterst be-

Voor meer informatie gelieve te contacteren: VANASSCHE FFE NV | Brugsesteenweg 2 | B-8531 HARELBEKE | Tel. +32 (0) 56 710 130 | info@vanassche-fire.be | www.vanassche-fire.be 23

langrijk. Op een digitaal congres mis je volgens ons toch de

Dit is niet de eerste keer dat je actief bent in de brandweer-

verbondenheid met elkaar. Tijdens verschillende vergaderin-

sector.

gen zochten we naar een oplossing voor dit probleem. Na

Inderdaad, we zijn al een aantal jaren betrokken bij enke-

wat brainstormen kwam het idee om twee acteurs bij het

le projecten in de brandweersector. Ik heb een zaak, Sig-

project te betrekken. Dit werden dan uiteindelijk Jenna Van-

mund, te leiden, dat is een economische realiteit. Maar de

lommel en Jeron Dewulf. Tijdens daaropvolgende vergade-

voldoening om dit soort projecten te mogen doen, zorgt

ringen groeide het idee verder en groeide het project plots

voor een extra motivatie. Ik heb van mijn hobby mijn werk

uit tot een grootschalige campagne waarin we alle aspecten

kunnen maken. Ik doe mijn werk sowieso enorm graag, maar

van de brandweerwereld aan bod willen laten komen. Ook

de samenwerking met de brandweer zorgt voor een enorme

het brandweervlammetje dat ons allen bindt, zetten we mee

boost en veel voldoening. Je voelt de passie van het vak en

in de kijker. Toch had niemand van ons verwacht dat het een

het brandweervlammetje dat hen bindt. Daarom is het niet

enorm succesverhaal zou worden.

toevallig dat we al enkele jaren samenwerken.

Van een succesverhaal gesproken! Je kan wel stellen dat de respons zeer positief is. Verwacht?

We hoopten zeker en vast dat Missie PompFier zou aanslaan,

VEERLE

maar ik moet toegeven dat we dit succes niet durfden voor-

Dagvoorzitster Brandweercongres 2020

spellen. Ik herinner me nog het moment dat we het eerste filmpje online plaatsten. Ieder van ons wachtte gespannen

Dagvoorzitster van het Brandweercongres en mentor van

de eerste statistieken af. Toen we de eerste resultaten zagen,

de aspiranten. Toch een hele uitdaging?

gaf dat een euforisch gevoel. Het enorme bereik en de vele

Inderdaad, om mij goed voor te bereiden als dagvoorzitster

reacties daarna hadden we nooit verwacht. Nog steeds zien

ben ik zowel betrokken bij de programmatie van het congres

we een sterke groei. Dit resultaat bereikten we dankzij een

alsook bij het traject van Jenna en Jeron. En ik doe zoveel

sterk team die soms zeven op zeven tot in de late uurtjes

mogelijk proeven en uitdagingen met hen mee. Ik ben in

doorwerkt om deze campagne tot een goed einde te bren-

mijn dagdagelijkse job diensthoofd van de preventiedienst

gen. Als voorzitter ben ik trots dat ik met hen mag samen-

van Brandweer Zone Antwerpen en verantwoordelijk voor

werken.

brandveilig samenleven. Via Missie PompFier krijg ik de kans

GUY OOMS Sigmund Sigmund is vanaf het begin betrokken bij dit project. Hoe ervaar je dat?

Sigmund houdt wel van uitdagingen. Voor creatieve ideeën ben je bij ons aan het juiste adres. We streven steeds naar succesvolle resultaten en dat doen we hier samen met Brandweervereniging Vlaanderen voor Missie PompFier ook.

De brandweer is in onze ogen een enorm belangrijke hulpdienst. We zijn daarom ontzettend blij dat we aan dit project ons steentje mogen bijdragen. De sector is zeer complex geworden, waardoor er een gebrek was aan één overkoepelend verhaal. Dat overkoepelende verhaal schrijven we nu met Jenna en Jeron. We zijn gestart vanuit een wild idee en we hebben dat verder ontwikkeld tot een concreet concept.

We ervaren heel veel plezier aan het samen creëren van deze campagne. Vooral de impact op sociale media heeft ons aangenaam verrast. Het is zeer mooi om te zien dat Missie PompFier op één maand tijd duizenden fans genereerde.

24

om ook het operationele luik van nabij nog beter te leren kennen door het effectief te ervaren. Een mooie verrijking van mijn kennis en kennissen van en bij de brandweer. Ik ben trots om hieraan te mogen meewerken en bijdragen, maar vooral ook fier op mijn collega’s en uiteraard op ons duo dat de uitdaging ook echt aangaat.

De organisatie van een digitaal congres, waarbij we meer willen bieden dan een aaneenschakeling van webinars is vernieuwend en als lid van de Future Academy ben ik enthousiast over de inbreng van de vele betrokken vrijwilligers.

Hun bijdrage is onbetaalbaar. Verder hoop ik dat we met dit project voor ieder wat wils kunnen bieden.

JERON DEWULF EN JENNA VANLOMMEL De acteurs Wat was jullie eerste reactie toen jullie gevraagd werden om mee te werken aan dit project?

dat ik de opleiding zal halen.

Jeron: Mijn antwoord was meteen: “Ja, ja ja!”.

Jenna: Het is intensiever dan gedacht! Ik verleg m’n gren-

Jenna: “Oei, ga ik dat wel kunnen?” Gelukkig is het snel ge-

zen elk dag opnieuw, maar soms weet ik niet meer waar ik

gaan, zodat ik er niet te lang over moest nadenken. Anders

ze de dag voordien heb achtergelaten en dan is het weer

had ik me er misschien wel van onder gemuisd ... Uiteindelijk

even zoeken ... Bij de snuffelsessie van de FGA heb ik mogen

hebben familieleden die al bij de brandweer zaten, wat me

ontdekken dat er meer spieren in m’n lichaam zitten dan ik

een heel nostalgisch gevoel gaf, me doen beslissen om hen

dacht. Oh jawel, ik voel ze allemaal keer op keer! Gelukkig

nu hopelijk ook (pomp)fier op mij te maken!

weet ik daardoor waarop ik nog moet trainen en dat is nog een hele waslijst! Opgeven is geen optie. Doorzettingsver-

We zijn nu reeds een tweetal maanden verder. Nog steeds

mogen: nog zoiets dat ik tijdens missie PompFier volop ont-

vol goede moed om brandweer te worden?

wikkel. This girl is on fire, #Jennarationfire!

Jenna: Elke dag meer en meer! Niet alleen de moed groeit, maar ook het respect voor alle aspecten die erbij komen kij-

Nu we al wat verder zijn heb je nog meer respect gekregen

ken. Alles is interessant! Ik leer mezelf kennen: nieuwe gren-

voor het brandweer beroep?

zen ontdekken waarin ik mezelf onderschatte. Ook merk ik

Jenna: Absoluut! Gaande van kennis tot fysiek, koude en

dat ik meer aankan dan voorheen gedacht. Jenna 2.0 is in

warme kant: ook al heeft iedereen zijn specifieke opdrachten

aanmaak! :-)

of functie, het familiegevoel binnen de brandweer brandt bij

Jeron: Ja, ik ben zelfs nog harder gemotiveerd. Omdat ik

iedereen ... Stuk voor stuk zijn het allemaal kanjers!

gemerkt heb dat de brandweerfamilie een échte familie is.

Jeron: Ik keek altijd al erg op naar het beroep brandweer.

En ik vind het heel boeiend om erbij betrokken te worden.

Mijn vader is altijd al bij de brandweer geweest. En ook toen

Daarnaast verschoot ik er ook van hoeveel erbij komt kijken.

we brandweermateriaal opstuurden naar Zuid-Amerika vond

Ik kijk met heel veel goesting en leergierigheid uit naar wat

ik dat al enorm respectvol. Dus ik heb altijd erg op gekeken

de toekomst ons nog brengt.

naar brandweermensen en hun beroep.

Jullie hebben al eens mogen proeven van de fysieke pa-

Wat zijn jullie verdere verwachtingen?

raatheid die verwacht wordt van onze collega’s. Was dit

Jenna: Trainen, trainen en jawel, TRAINEN! Iedere keer op-

wat je ervan had verwacht en zie je het haalbaar?

nieuw gieren de zenuwen door m’n lijf, maar achteraf ervaar

Jeron: Ja, dit is echt wat ik ervan had verwacht. Omdat ik ei-

ik zoveel voldoening. Het wordt stilaan een verslaving. Een

genlijk al trainde, viel alles tot hiertoe nog wel mee. Ook van

positieve verslaving weliswaar! De adrenaline die als een flip-

de proeven waarvoor ik nog wat bij moet trainen, verwacht

perkast tekeer gaat, zou ik bijna niet meer kunnen missen!

ik dat ze wel haalbaar zijn. Ik ben er dan ook van overtuigd

Jeron: Dat we los van de proeven, ook het dagelijkse leven

25

van de brandweermensen mogen meemaken. Zoals interventies, een nacht samen doorbrengen met brandweermensen, op wacht staan, … Kortom, dat we het dagelijks leven van een brandweerman en -vrouw mogen ontdekken!

Nog een woordje voor de brandweercollega’s?

Jeron: Nog even geduld, we komen eraan! Ik hoop echt van harte dat ik ooit officieel ‘collega’ tegen jullie mag zeggen.

Jenna: Ik kijk er ontzettend naar uit jullie allemaal digitaal te mogen ontmoeten op het virtuele Brandweercongres op 17 oktober 2020! Alvast bedankt voor alle ondersteuning die ik langs alle kanten zowel fysiek als mentaal krijg. Een dikke merci dat wij met Missie PompFier stilaan bij de brandweerfamilie mogen horen. Ik begrijp nu meer dan ooit waar dat brandweervlammetje voor staat, R.E.S.P.E.C.T.!

Absoluut. De tijd, waarin je televisie presenteert alsof het

DENISE ELBEL EN TIM BUHCK

allemaal ‘vanzelf’ gebeurt, is voorbij. Denk maar aan Pascal

Always Hungry

de klankman van Tom Waes die regelmatig in beeld loopt.

Zo toon je dat een goed televisieprogramma een synergie is

Vanuit alle verschillende opnames slagen jullie er steeds in

van een hele bende vakidioten die goed samenwerken. Ook

om pareltjes van afleveringen te presenteren. Hoe begin je

voor organisaties geloven we dat die openheid steeds be-

aan zoiets?

langrijker wordt. De consument, of in jullie geval de mede-

“Kill your darlings” wordt wel eens gezegd. Je komt thuis met

werker of burger, verwacht ook straf teamwerk van diverse

hopen en hopen opnamemateriaal. Daaruit halen enkel de

professionelen (vakidioten): geen goedkope marketing die

meest sterke 5 minuten het tot in de uiteindelijke aflevering.

beweert dat het een one-man-show is.

We moeten dus harde keuzes maken.

Ondertussen beleven jullie ook van dichtbij de brandweerTijdens Missie PompFier durven we wel eens de camera en

wereld. Iets bijgeleerd?

voice in beeld te brengen. We zijn met z’n allen dan ook

Amai nog niet. Knap om te zien van zo dichtbij. En eerlijk?

een team dat samenwerkt. Dat bewijst dat elk radertje van

Vrijwilliger bij de brandweer zien we op zich echt wel zitten,

de machine belangrijk en onmisbaar is. Een goed idee?

dus wie weet ooit!

26

THE MAKING OF …

27

DOE DE DEUR DICHT! En red levens bij brand

Voor het eerst voeren verschillende organisaties een geza-

De boodschap van deze grootschalige bewustmakings-

menlijke bewustmakingscampagne rond brandveiligheid

campagne is eenvoudig: “Doe de deur dicht, vooral ’s

voor het grote publiek. Met de campagne “Doe de deur dicht”

nachts. Want als er brand uitbreekt, houdt zelfs een gewone,

willen ze de bevolking sensibiliseren over het belang van bin-

niet-brandwerende deur de rook tot 20 minuten tegen. Tijd

nendeuren in de woning in combinatie met voldoende rook-

die levens kan redden…”

melders en een vluchtplan. Deze campagne kwam tot stand onder impuls van Netwerk Brandweer en ligt in het verlengde

HANG ROOKMELDERS

van de bewustmakingscampagne “Hang Rookmelders”.

De campagne legt meteen ook

DOE DE DEUR D

ICHT

de link met het belang van vol-

DOE DE DEUR DICHT

doende rookmelders en een

Als brandweer weten wij als geen ander dat de combinatie

ingeoefend vluchtplan. Met

van binnendeuren die dicht zijn (= niet op slot) én rookmel-

deze simpele handelingen en

ders in alle leefruimtes, bewoners de meeste kans biedt om

voorzieningen maken de be-

op tijd verwittigd te worden bij brand en de woning te kun-

woners de grootste kans om

nen verlaten.

tijdig en ongedeerd de wo-

Toch hebben mensen nog steeds de gewoonte om de bin-

ning te verlaten bij brand.

EN RED LEVENS BIJ BRAND

nendeuren in huis open te laten. Zij staan helaas niet stil bij de risico’s die ze hierdoor lopen als er brand zou uitbreken.

Meer info:

Daarom moet die gewoonte veranderen!

doededeurdicht.be

een campagne van:

Meer info: doe

dedeurdicht.b

BRANDWEERLAARS VOLCANO PBI INNOVATIEVE SCHACHT IN PBI F2A+SRC +HI3+CI+AN- EN 15090: 2012 LICHT (990G/LAARS) EN FLEXIBEL

PERFORATIEZOOL HTP (HIGH TENACITY POLYESTER)

MACHINAAL WASBAAR

BRANDWERENDE 3M® REFLECTOR, HOGE ZICHTBAARHEID

BESCHERMNEUS IN VINCAP® COMPOSIET MET RUBBEREN OVERNEUS

ANTISTATISCHE RUBBEREN ZOOL EN OILIEBESTENDIG

VOOR- EN ACHTERKANT FLEXIE

GROTE TREKBANDEN CROSSTECH VOERING Ref. 1046993 Ref. 1046992 - beschikbaar met BOA sluiting

info@vdp.com | www.vdp.com

e

Foto: Dimi Vercammen

28.05.2020 - Haven van Antwerpen

BRAND IN EEN CACAOLOODS Op 28 mei 2020, omstreeks 23.40 uur, ontving de seinkamer van Brandweer Zone Antwerpen de melding van een loodsbrand met zichtbaar vlammen uit het dak. De loods bevindt zich in vogelvlucht op 800 meter van de kazerne Post Noord. De inhoud van de loods was op dat ogenblik nog niet bekend. Later bleek het om een opslag van grote hoeveelheden koffie- en cacaobonen (> 4000 ton) te gaan. Cacao bevat 10 tot 20 % vet en is uiterst brandbaar. Door de hitte van de brand ontstaat er een stroperige massa die moeilijk te blussen is.

Onze Nederlandse brandweercollega’s zijn de laatste 20 jaar

goederen de enige oplossing om de brand efficiĂŤnt te blus-

minstens vijf keer geconfronteerd geweest met een brand in

sen. Het aanpakken van een cacaobrand is dus een langdu-

een cacaoloods in de haven van Amsterdam. Die interven-

rige interventie met een belangrijke logistieke belasting voor

ties duurden meerdere dagen. Vaak is het verplaatsen van de

de brandweer.

Foto 1: Indeling loods met bijhorende inhoud per vak.

De rode lijnen geven de stapeling van het bulkgoed aan.

De toegangen zijn per sector aangegeven

SITUERING De cacaoloods in Antwerpen is 360 m lang, 70 m breed en ongeveer 10 m hoog. In het dak bevinden zich verschillende lichtstraten (Zie fig. 1). De loods is voorzien van 2 brandmuren. De brand ontwikkelde zich voornamelijk in het gedeelte aan de linkerzijde van het gebouw.

De indeling van de loods was initieel onbekend en dit maakte de verkenning bijzonder moeilijk. Bij aankomst van de gebouwverantwoordelijke kregen we bijkomende informatie.

Met de gegevens die tijdens de interventie verzameld werden, konden we de loods als volgt voorstellen: zie foto 1.

29

Bij aankomst werden vooral vlammen uit het dak aan de

met dubbele O-bundel. De toegang (B1) werd door 1 Noord

A-zijde vastgesteld. De brand situeerde zich hoofdzakelijk

opengemaakt met behulp van een Halligantool. Deze toe-

ter hoogte van de cellen 4, 5 en 6. Aan de cellen 1, 2 en 3

gang leverde evenwel geen veilige en bruikbare aanvalsweg.

werden beperkte brandjes vastgesteld.

Bij het openen van de deur liepen ze recht op een betonnen wand (zie foto2). Deze muur bevond zich op anderhalve me-

ALARMERING

ter van de ingang en liep over de hele lengte van de B-zijde.

De verkenning leerde dat er geen enkele optie was om een

De melding van de loodsbrand (BR industrie) komt binnen bij

veilige binnenaanval te starten via de Bravo-zijde.

seinkamer van Brandweer Zone Antwerpen rond 23.40 uur.

Binnen de 2 minuten worden volgende eenheden van de

Langs de A-zijde bleek enkel toegang A1 voldoende mo-

2de compagnie uitgestuurd:

gelijkheden te bieden om een veilige binnenaanval op te

Autopompen: AP 1 Noord - AP 1 Berendrecht - AP 1 Lillo -

bouwen. De dubbele deur van A1 werd opengewerkt. De

SAP Linkeroever (schuimautopomp)

gebouwverantwoordelijke informeerde ons over de aan-

Technische Steungroep: SIW PN (snelle interventiewagen) -

wezigheid van een stalen dwarsbalk aan de binnenzijde om

IGS voertuig (Post Berendrecht)

het openen van de deur tegen te gaan. De eenheid TSG ge-

Autoladders/ hoogwerkers: Hoogwerker 50m (PN) - Hoog-

bruikte een haakse slijper om de scharnieren van de deur

werker Linkeroever

af te slijpen. De toegang gemaakt via A1 zorgde voor een

Commando: Commandowagen 1 (PN) - Wachtofficier 2 (in

aanvaardbare toegang naar de cellen 4, 5 en 6.

seinkamer)

ANTIVENTILATIE Wachtofficier 2 beslist in de seinkamer om een eenheid grootwatertransport (GWT) (AP 2 Noord - Slangencontainer

In navolging van vorige incidenten en “lessons learned” was

- Boosterpomp) te laten samenstellen op de oefenplaat van

het dan ook prioriteit om tijdens de initiële fase (instellen

Post Noord. De adembeschermingswagen (ADB PN) wordt

stoplijn dakbrand) te zorgen dat er antiventilatie behouden

eveneens ter plaatse gestuurd. Het punt eerste bestemming

bleef zolang er geen duidelijke inschatting van omvang,

(PEB) is afgesproken aan de ingang van het bedrijf.

compartimentering en brandregime was. Een gecreëerde

Na organisatie en afstemming met onderofficier van dag be-

stroming (door extra openingen te maken) zou een ventila-

geeft wachtofficier 2 zich ook ter plaatse.

tie-gecontroleerde brand dan ook mogelijk in die mate doen ontwikkelen dat de opgestelde stoplijn ontoereikend zou

INTERVENTIE

zijn. Bijkomend zou diezelfde ontwikkeling het risico hebben dat de brand zich binnenin zou verplaatsen naar de naastlig-

Het eerste beeld (23.55 uur) bij aankomst bevestigt vlammen

gende magazijnen.

op het dak over een afstand van 50 bij 20 meter, georiënteerd vanuit de AB-hoek.

Tijdens de eerste inzet (prioriteit stoplijn dakbrand via lad-

Een eerste prioriteit bestond uit het blussen van de dakbrand.

ders/hoogwerkers) werd door AP 1 Lillo in samenwerking

Vervolgens werden de mogelijkheden bekeken om een veili-

met TSG Noord toegang D1 aan de laadkade opengebroken.

ge verkenning uit te voeren in de loods.

Bij het openen van de deur werd een enorme inwaartse stro-

De dakbrand was na een uur blussen onder controle. Een beeld uit de hoogte (via politieheli) leerde ons dat er verschillende brandhaarden zichtbaar waren in de loods. Verschillende lichtstraten hadden het reeds begeven, waardoor het leek dat het dak nog steeds in brand stond. De opgestelde ladderwagens bewaakten de situatie tot de binnenbrand onder controle was.

De verkenning van de loods was niet zonder risico omwille van de indeling van de loods in verschillende cellen, maar zeker ook door de aanwezigheid van hindernissen (zoals transportbanden, stapels met pallets, …) in de doorgangen.

De adjudant van AP 1 Noord gaf het bevel tot normale afleg Foto 2: Toegang B1 zicht op betonnen wand 30

Foto 3: Inzagen omgekeerde V-patroon

Foto 4: plaatsing grootdebietventilatoren aan toegang C1

ming van verse lucht vastgesteld. Dit stond in contrast met

Effectgebied

de heersende windrichting en daarom werd besloten om

De rookontwikkeling veroorzaakte enige geurhinder in de

deze meteen opnieuw te sluiten.

richting van Linkeroever. Op advies van de AGS werd ge-

Hierna werd geprobeerd zich toch toegang te verschaffen

vraagd om een sleepboot in te zetten om de rookgassen

via deuren om zoveel mogelijk antiventilatie in stand te hou-

neer te slaan (foto 5) . De sleepboot was tijdens het motor-

den. Maar zoals eerder beschreven bleek dat elke deur vrij-

kapoverleg reeds ter plaatse gevraagd door de DIR BW en

wel meteen doodliep op een wand van gestapelde beton-

lag standby in het nabijgelegen dok.

nen blokken.

Ook collega’s van communicatie (D5) waren ondertussen Om toch zicht op de brand te krijgen, werd na overleg beslist

aan de slag om crisiscommunicatie richting het effectge-

om de rolpoort A4 in te zagen met de rescuezaag. Een om-

bied op te zetten. Zoals steeds werd er gevraagd om uit de

gekeerd ‘V-patroon’ werd door TSG Noord ingezaagd, zoals

rook te blijven en eventueel ramen en deuren te sluiten en

te zien op foto 3.

ventilatie uit te schakelen. De woordvoerder-van-wacht van

Deze actie werd nauwgezet opgevolgd door de eenhe-

BZA kwam ter plaatse. Zij werd bijgestaan door collega’s in

den aan Charlie-zijde die ondertussen zicht hadden op de

backoffice thuis.

brand binnenin. Korte tijd na het creëeren van deze opening werd stroming vastgesteld en gaven de eenheden aan Char-

LESSONS LEARNED

lie-zijde aan dat de intensiteit van de binnenbrand toenam.

Er werd meteen beslist om ook deze opening terug te slui-

Sectorisatie

ten door de gezaagde stukken als puzzelstukjes terug in de

Bij grootschalige incidenten hoort een duidelijke terreinin-

poort te steken wat de opening quasi helemaal dicht maakte.

deling. In de praktijk is dit niet altijd even eenvoudig omdat

Nadat de dakbrand onder controle was, pasten we onze

incidenten zich geleidelijk uitbreiden en er hierdoor meer

strategie aan om een defensieve binnenaanval te kunnen in-

middelen op het terrein verschijnen.

zetten.

NAZORG Loods Rond 03.00 uur was de brand volledig onder controle. We zagen op dat ogenblik nog steeds veel rookontwikkeling in de loods. Er waren geen vlammen meer zichtbaar in de verschillende getroffen cellen. Ter hoogte van cel 5, cel 4 en cel 2 lagen er waterstralen (LD 45mm). Om de loods veilig te kunnen betreden, was het noodzakelijk dat de zichtbaarheid verbeterde. We besloten om 2 grootdebietventilatoren in te zetten langs toegang C1. (foto 4) Foto 5: inzet sleepboot voor neerslaan rookgassen 31

Foto 6: Commandostructuur loodsbrand

Het gebruik van een duidelijke commandostructuur is hier cruciaal. Dit heeft echter alleen maar een kans op slagen als het terrein op een logische en duidelijke manier georganiseerd is. Dit draagt bij tot een efficiĂŤnte en resultaatgerichte Foto 8: Tactische situatieschets loodsbrand

inzet van de beschikbare operationele capaciteit.

Beeldvorming Interventies gaan steeds gepaard met chaos, onzekere of

OVERZICHT INGEZETTE MIDDELEN

onvolledige informatie en de onderlinge afhankelijkheid van bepaalde factoren. Ook bij deze interventie hebben we ge-

Om een duidelijk overzicht te kunnen bewaren en te weten

merkt dat we door een scherpere beeldvorming (en infor-

welke eenheden ingezet zijn en waar deze ingezet worden,

matieflow) meer vat op de situatie kregen. (foto 6)

is het noodzakelijk om het schema van de commandostructuur aan te vullen met een tactische situatieschets (sitac of

INDELING LOODS

tacsi) van het terrein. In de praktijk gebruiken we hier het whiteboard van de commandowagens voor. Nadien, om

De specifieke indeling van de loods die bestond uit ver-

deze evaluatie te ondersteunen, werd de tactische schets

schillende cellen was moeilijk te begrijpen zonder dat plan

digitaal herwerkt en kregen we volgend resultaat te zien op

of schema. Toen de gebouwverantwoordelijke ter plaatse

foto 8.

kwam hebben we een eerste beeld kunnen vormen van de indeling van de loods.

Op de schets zie je de stoplijn (lopende van toegang A4 naar

Op het whiteboard van de commandowagen werd een eer-

C3) en worden ook de sectoren aangegeven. Alle eenhe-

ste schets gemaakt (Foto 7). Naarmate er meer info beschik-

den en elementen die ter plaatse ingezet zijn, zijn op hun

baar kwam, werd het whiteboard als steun gebruikt om de

respectievelijke posities ingetekend. De symbolen voor de

inzet te coĂśrdineren.

eenheden zijn conventioneel vastgelegd in de federale SOP ICS en werden ook voor deze tekening gebruikt.

Het gebruik van het whiteboard tijdens brandweerinterventies is een belangrijk hulpmiddel om de leidinggevenden te ondersteunen. Het draagt bij tot een betere beeldvorming en een anticiperende inzet. In een volgend artikel kom ik hier graag uitgebreid op terug.

Kapt. Dimi Vercammen Brandweer Zone Antwerpen Foto 7: Schets en info op whiteboard tijdens shiftoverdracht 32

AANDACHT OP JE INCIDENT In het artikel over de brand van een cacaoloods in de Haven van Antwerpen haalde kapt. Dimi Vercammen (Brandweer Zone Antwerpen) het belang van ‘situational awareness’ al aan. Een handige tool daarbij is het gebruik van een whiteboard. Deze eenvoudige toepassing geeft niet alleen een duidelijk beeld van het incident maar vergroot ook de betrokkenheid van alle bevelvoerders. Brandweer is immers een teamsport!

ACCEPT YOUR 30 MINUTES OF CHAOS

elkaar sterk kunnen beïnvloeden. Het zal voor jezelf moeilijk worden om het incident op te volgen, laat staan te anticipe-

Brandweerinterventies gaan steeds gepaard met chaos,

ren op de dynamiek en nog de nodige ruimte te hebben om

werkdruk en (te) weinig informatie. Opleidingen en erva-

aan commandovoering te doen.

ring geven de leidinggevenden een belangrijke bagage mee.

Weet dat deze chaos er altijd is, aanvaard dit en gebruik je

Helaas verliezen we soms de menselijke kant uit het oog.

energie om je interventie gestructureerd aan te pakken. Om

De human factors spelen een belangrijke invloed bij brand-

meer grip te krijgen op de interventie kan een whiteboard op

weermensen. Ieder heeft zijn eigen perceptie, met name

de commandowagen ondersteuning bieden aan de leiding-

de waarnemingen die men ter plaatse doet en als waarheid

gevenden.

aanneemt. Op basis van je eigen mentale model ga je deze perceptie proberen te begrijpen en koppelen aan de actuele

BEELDVORMING

situatie.

Niettemin word je overstelpt door zeer veel informatie terwijl

Niet enkel grootschalige en complexe incidenten vereisen

de stroom van gebeurtenissen die op je afkomt, het gevoel

een duidelijke beeldvorming. Door routinematig te werken

van chaos vergroot.

aan ‘situational awareness’ zal je hier beter in worden en kan

Deze chaos zorgt ervoor dat je als het ware opgeslorpt

je hier op terugvallen bij grootschalige tussenkomsten.

wordt door het incident. Hierdoor is het vaak onmogelijk om er afstand van te nemen. Dit heeft een belangrijke invloed

Het gebruik van een whiteboard heeft als doel je command-

op je beeldvorming én de aansturing van je ploegen. De in-

ovoering scherp te stellen door gebruik te maken van een

cidenten die we meemaken, zijn dynamisch waardoor we te

eenduidig beeld van het incident. Het zal in de eerste plaats

maken krijgen met veel kleine en wijzigende gebeurtenissen.

‘thought provoking’ zijn: het stuurt je om na te denken. Elk

Deze gebeurtenissen zijn vaak interdependent, waardoor ze

whiteboard is eigenlijk een onbeschreven blad dat je de vrijheid geeft om evolutief te denken. Wat zijn de escalatiemogelijkheden, hoe strookt de stroming van de rook met dit gebouw, hoe organiseer ik aflossingen voor de vele eenheden die op het terrein actief zijn, …

Het maken van een situatieschets zet je aan om verder te denken en reflecties te maken waarin je anders moeilijker zou slagen.

Door tussentijds verschillende leidinggevenden samen te roepen rond het bord, kan je je beeldvorming scherpstellen en je eenheden op dezelfde lijn krijgen. Laat hen actief deelnemen en wijzigingen aanbrengen op het bord.

33

OPERATIONEEL WHITEBOARD: INDELING Het operationele whiteboard is ingedeeld volgens de gekende FAN-structuur (Feiten, Acties, Noden). Dit maakt het voor de leidinggevende eenvoudig om gestandaardiseerde sitreps te formuleren en eenheden aan te sturen. Daarom vullen we dit zeer tactisch/operationeel in. Dat gebeurt gericht op het brongebied en de onmiddellijke omgeving. Het beheer van de impact op het effectgebied besteden we optimaal uit aan de strategische coördinatie. Je kan dit wel opnemen in de inventaris van je noden als overweging om op te schalen.

LOG/ADM (FEITEN) Noteer hier alle belangrijke gegevens die je verder kunnen helpen tijdens het beheer van deze interventie. Contactgegevens van de gebouwbeheerder of een specialist van een bedrijf, getuigen, collega’s van andere disciplines. Je kan hier zelfs aangeven dat er een Whatsappgroep wordt aangemaakt als alternatief om informatie te delen.

Afbeelding 1: Opbouw whiteboard

Als je besloten hebt om voertuigen ter plaatse te vragen op een PEB, kan je dit even goed hierop weergeven.

SITUATIE (FEITEN) ACTIES Dit veld heeft als doel een duidelijk beeld te krijgen van de gegeven situatie. Je vertrekt van een basisschets die orga-

Alle ingezette eenheden hebben een opdracht gekregen of

nisch aangevuld zal worden met bijkomende nuttige infor-

opgenomen. Het is cruciaal dat je de positie van de een-

matie. Je start bijvoorbeeld van een loodsbrand die je indeelt

heden snel kan terugvinden op de situatieschets, maar ook

volgens de A, B, C en D- methodiek. Dat is je zogeheten

voor welke opdrachten ze verantwoordelijk zijn. Houd dit

basisschets. Van zodra er bijkomende informatie gekend is

beknopt en duidelijk, gebruik de afgesproken benaming of

of bijkomende eenheden ingezet worden, wordt je schets

afkorting van je voertuigen en/of eenheden.

rijker.

Hoofdzakelijk worden hier de meest essentiële zaken op

GESPREKSGROEPEN (ACTIES)

gedeeld. Het object, de voertuigen, herkenningspunten of cruciale locaties (brandhaard, hoogspanningscabine, water-

Ook al kan je de toewijzing van gespreksgroepen als een feit

winplaats, toegangen, locatie CP-BW of CP-OPS, …)

aangeven, het heeft een invloed op de acties. Bij grootschalige incidenten werk je niet enkel met geografische flanken

GEVAREN (FEITEN)

(sectorisatie) maar evenzeer met functionele en logistieke flanken (vb. grootwatertransport). Deze functionele flanken

In dit veld geef je de belangrijkste aandachtspunten weer.

beschikken vaak over een specifieke gespreksgroep.

Zoals eerder vermeld moet de informatie verrijkend zijn om de commandovoering te ondersteunen. Zorg ervoor dat

NODEN

je de juiste prioriteiten stelt. In dit veld kan je bijvoorbeeld UN-nummers van gevaarlijke stoffen weergeven en de voor-

Het gebruik van een standaarduitruk voor specifieke inter-

naamste stofeigenschappen. Ook typerende eigenschappen

ventietypes is een gekende methodiek. Toch vragen grote

van het gebouw waar je moet tussenkomen die een gevaar

of bijzondere incidenten een aanpak op maat en zullen er

kunnen inhouden. Misschien is het gebouw een complexe

in die gevallen bijkomende middelen moeten opgevraagd

structuur, leegstaand of in aanbouw. Allemaal belangrijke

worden. Deze bijkomende noden (eenheden, expertise, …)

informatie die een grote invloed kan hebben op het nemen

kan je hier noteren en aanduiden als ze aangevraagd werden

van beslissingen en het formuleren van opdrachten.

of ter plaatse zijn.

34

OMGEZET IN PRAKTIJK - BRAND GEBOUW

Acties: Nablussing cel 1 en 2 via A-zijde door eenheid 2PB, voeding via open water - nablussing cel 5 en 6 via

Brand gebouw: Antwerpen

C-zijde door eenheid 2PN, voeding via hydrant - Ventilatie

(2019, Ken Meeuwssen, Dimi Vercammen)

via C-zijde met overdrukventilator - uitwassen rook door sleepboot

Noden: Meetploegen Zone Rand (actief) - Ventilatie loods(Actief) - uitwassen rook (actief)

GEBRUIK ALS TOOL “Een beeld zegt meer dan 1000 woorden” is hier de perfecte uitdrukking. Iedereen kan zijn deel uitwerken en de schets verrijken met informatie. Tijdens de inzet verzamelt iedereen vanuit zijn geografische dan wel functionele positie bijkomende gegevens als puzzelstukjes. De moeilijkheid bij de brandweer zit hem nog steeds in het samenbrengen van deze afzonderlijke puzzelstukjes tot een gezamenlijk beeld.

Op basis van dit operationeel whiteboard geef je volgende

Als Leider van de Operaties (LVO) breng je je bevelvoerders

sitrep:

periodiek samen om dit gezamenlijke beeld aan te scherpen

Feiten: Uitslaande brand 5e verdieping - gebouw met 5

en je bevelen te structureren.

bouwlagen - 2 personen in het gebouw - instorting thv BC-

Aangezien elke bevelvoerder zijn puzzelstukjes kan en mag

zijde, gevel B-zijde instabiel

aanbrengen, vergroot hun betrokkenheid bij het incident en

Acties: Blussing, complexe afleg door PC (Post Centrum)-

krijg je er meer grip op.

Transitional Attack door AL PC - Evacuatie gebouw nr. 44

Ook voor D5 heeft het whiteboard een groot voordeel. Een

met Franse ladder door PZ (Post Zuid) - Command Support

foto van het whiteboard gestuurd naar de woordvoerder

door SIW (Snelle Interventie Wagen)

zorgt ervoor dat hij/zij in één oogopslag mee is met de situ-

Noden: Communicatie over rook in de stad

atie ter plaatse.

Tramverkeer stilleggen/opstarten Vanuit mijn persoonlijke ervaring weet ik dat het gebruik van

OMGEZET IN PRAKTIJK - BRAND LOODS

een whiteboard zoals aangebracht niet altijd van een leien dakje loopt en kan rekenen op de nodige weerstand. Na-

Industriebrand, tijdens overdracht, Antwerpen

dat ik dit tijdens enkele incidenten heb toegepast, merkte ik

(2020, Hans De Bondt, Dimi Vercammen)

steeds een grotere interesse bij de aanwezige eenheden. In de beginfase gebruikte ik de schetsen vooral om zelf te oefenen. Later werd het de rode draad van debriefings of After Action Reviews (AAR) en zelfs uitgebreidere evaluaties van incidenten.

Commandovoering doe je niet alleen! Het is belangrijk om alle bevelvoerders te betrekken. Dit verhoogt de kwaliteit en de veiligheid tijdens het incidentbeheer. Hoe we de situatieschets effectief vorm kunnen geven, vereist een bijkomend artikel. Daarin zal ik meer in detail gaan over de symboliek, de werkwijze en de hoe we de schetsen kunnen gebruiken om anticiperend incidenten te beheren.

Op basis van dit operationeel whiteboard geef je volgende sitrep:

Feiten: Loodsbrand onder controle, nablussing gestart - inhoud betreft cacao in bulkgoed - nog belangrijke

Kapt. Dimi Vercammen

rookontwikkeling

Brandweer Zone Antwerpen

35

COVID19 FACTCHECK

IS ER EEN VERBAND TUSSEN 5G STRALING EN DE UITBRAAK VAN HET CORONAVIRUS? Een wilde theorie stelt dat de uitbraak in Wuhan rechtstreeks te linken zou zijn aan het plaatsen van 5G antennes in deze stad. Wat zijn de effecten van straling op de mens?

Een ideale gelegenheid om de –RN in CBRN nog eens op te frissen.

VERSCHILLENDE SOORTEN STRALING

sitron. Dit betadeeltje is veel lichter dan een alfadeeltje en wordt door het atoom afgestoten. Betastraling is gevaarlijker

Wanneer we spreken over straling, moeten we om te be-

dan alfastraling in die zin dat ze veel penetranter is en niet

ginnen alvast beseffen dat er twee soorten straling bestaan

zal worden gestopt door de menselijke huid. Afdoende be-

die fundamentele verschillen vertonen. Enerzijds bestaat er

scherming kan je bekomen met een plexiglazen plaat.

iets wat we deeltjesstraling noemen. Deze straling is het gevolg van het verval van een radioactief element waarbij een

Gammastraling wordt in één adem genoemd met de twee

onstabiel atoom zichzelf opnieuw stabiel probeert te maken

vorige fenomenen, maar is geen deeltjesstraling. Een insta-

door het uitsturen van een deeltje. Dit fenomeen kennen we

biele kern kan zich ontdoen van een teveel aan energie door

als alfastraling en betastraling.

het uitzenden van hoogenergetische fotonen. Deze hebben geen massa en bewegen zich met de snelheid van het licht

Elementen in de tabel van Mendeljev vanaf tellurium kun-

voort als een golf. Dit is een voorbeeld van hoogenergeti-

nen vaak in verschillende vormen bestaan. Deze “isotopen”

sche elektromagnetische straling. De schadelijkheid van

verschillen van de klassieke atoomopbouw (d.w.z. evenveel protonen als neutronen) en zijn hierdoor instabiel. Deze isotopen zullen dan ook proberen te vervallen naar een stabieler element. Dit kan bijvoorbeeld door het uitsturen van een alfapartikel, bestaande uit 2 protonen en twee neutronen.

Deze afgifte noemen we alfastraling en is erg hoog energetisch. Gelukkig wordt ze ook makkelijk tegengehouden. Een blad papier is hiervoor reeds voldoende. Het grootste gevaar bestaat dat je dergelijke stralingsbron zou inademen of inslikken, waardoor deze gedurende langere tijd in het lichaam kan blijven stralen en zo schade kan veroorzaken.

Betastralers proberen zichzelf op een andere manier te stabiliseren: een neutron uit de kern kan veranderen in een proton of omgekeerd. Hierbij wordt ook een ander deeltje vrijgemaakt, in de vorm van een extra elektron of een po-

36

De verschillende soorten radioactieve straling Bron: www.sciencespace.nl

deze straling is afhankelijk van haar golflengte: hoe kleiner de golflengte, hoe hoger de frequentie en hoe gevaarlijker de straling in kwestie. Gammastraling is zo doordringend dat je een dikke laag beton nodig hebt om deze volledig te absorberen.

IONISERENDE STRALING VS NIET-IONISERENDE STRALING Straling met voldoende energie is ioniserend. Dat wil zeggen dat een atoom dat door deze straling wordt geraakt potentieel een elektron kan verliezen. Hierdoor ontstaat een ion en kunnen bestaande verbindingen tussen atomen ver-

DNA als dubbele helix. Links een enkele strengbreuk.

Rechts een dubbele breuk.

Bron: Peixian Shirmin Jingting Linda Dharmawan

broken worden. Alfastraling, betastraling en gammastraling zijn vormen van ioniserende straling. Ietwat lager in energie dan gammastralen, kunnen ook röntgenstralen ionisatie op-

EFFECT VAN STRALING OP HET MENSELIJK LICHAAM

wekken. Het verschil met deze laatste vorm van straling is dat deze in de natuur weinig frequent voorkomt en typisch

Atomen gaan onderling bindingen aan en vormen zo mo-

opgewekt wordt door de mens, met behulp van een elek-

lecules. Er bestaan ontelbare kleine chemische molecules,

tronenbuis.

H2O als basis van alle leven op aarde. Even belangrijk als water evenwel is koolstof. Organische koolstofverbindingen

Alle vormen van deeltjesstraling zijn dus ioniserend. Elektro-

vormen erg complexe grote molecules, die kwetsbaarder

magnetische straling kan ioniserend zijn, maar dit geldt en-

zijn dan een kleine molecule. Ze kunnen immers op vele

kel voor röntgenstraling en gammastraling. Straling met een

verschillende plaatsen breken indien ze beschadigd worden

grotere golflengte is niet-ioniserend.

door straling. We kennen deze molecules in het menselijk lichaam als eiwitten, vetten, suikers en noem zo maar op.

Soms wordt wel eens de term “besmettelijke straling” ge-

Over het algemeen is beschadiging van deze koolstofver-

bruikt. Men bedoelt hierbij dan radioactieve straling. Deze is

bindingen weinig problematisch: het betreffen vaak eind-

uiteraard niet besmettelijk. Indien je de bron van de straling

producten die vervangen kunnen worden of grondstoffen

zou inademen of inslikken, of wanneer deze zich simpelweg

die toch al afgebroken dienden te worden. Problematischer

op je huid bevindt, spreken we wel van een radioactieve be-

wordt het wanneer straling het DNA beschadigt.

smetting.

DNA is een enorm lange molecule waarvan er zich een kopie in (bijna) elke menselijke cel bevindt. Het is de blauwdruk Moleculen komen samen om een eiwit te vormen, in dit geval hemoglobine Bron: medicoapps.org

voor de basistaak van de menselijke cel: namelijk het opbouwen van de complexe eiwitten die nodig zijn om zichzelf en het organisme in leven te houden. Deze informatie zit gecodeerd in 4 letters (A, C, G, T) verspreid over een lange spiraalvormige dubbele ketting. A zal altijd op de andere ketting binden met een T, C met G. Eiwitten die de taak hebben om het DNA af te lezen, lopen als een ritsloper overheen deze twee kettingen en openen de rits daar waar gekopieerd wordt om deze vervolgens weer te sluiten. Op deze manier zit het DNA steeds veilig in opslag.

Ioniserende straling kan deze kettingen breken. In het beste geval breekt er slechts 1 ketting: in dit geval zal het lichaam er bijna altijd in slagen deze te herstellen. De informatie staat immers nog altijd in spiegelbeeld op de intacte ketting. Het kan echter ook zijn dat er een dubbele kettingbreuk plaats-

37

vindt. De cel zal alsnog proberen deze schade te herstellen,

breideld kunnen delen (iets wat een cel in weefselverband

maar in 50% van de gevallen zullen de verkeerde stukken

normaal niet doet) en moet ook loskomen uit dit weefsel-

hierbij aan elkaar gezet worden.

verband om zich zo te verspreiden op afstand (“metastaseren”). Aangezien dit gedrag door eiwitten wordt bepaald, is

Het effect van permanente DNA-schade kan erg verschil-

het niet ondenkbaar dat ingeval van DNA-schade bestaan-

len. In sommige gevallen is een foutief herstelde ketting

de remprocedures hiervoor komen te vervallen en zo een

zelfs geen probleem voor een correcte werking. Een groot

kwaadaardig proces begint te groeien.

deel van het DNA codeert immers niet voor relevante zaken.

In vele gevallen start er echter een alarmprocedure waar-

WAT MET NIET-IONISERENDE STRALING?

door de cel uiteindelijk zelf beslist te sterven, een proces dat “apoptose” heet. Dit is zelden een probleem aangezien de

Niet-ioniserende straling omvat alle vormen van elektro-

meeste cellen continu delen en de functie van de dode cel

magnetische straling die niet voldoende energie bezitten

zal worden overgenomen door broertjes van de naburige

om rechtreeks te ioniseren. Gekende voorbeelden hiervan

cellen. Indien er vele cellen tegelijk werden beschadigd en

zijn microgolfovens, laserstralen, UV-stralen, zichtbaar licht,

afsterven zal dit wel problematisch kunnen zijn: de huid bij-

infrarood en radiogolven (in dalende energetische volgor-

voorbeeld is verbrand en schilfert af, slijmvliezen beginnen

de). Deze kunnen dan wel niet ioniseren, maar er gebeurt

vocht te lekken. Deze directe schade is wat men “stralings-

nog steeds een energieoverdracht waardoor er een opwar-

ziekte” noemt en is de onmiddellijke oorzaak van sterfte bij

mingseffect plaatsvindt. Dit effect vermindert naarmate de

slachtoffers van kernrampen.

golflengte toeneemt: je kan je lelijk verbranden door het UV-licht van een zonnebank, maar het IR-spectrum van een

In uitzonderlijke gevallen ontstaat er echter een minder snel

infraroodsauna doet hoogstens deugd. Naar mate de golf-

zichtbare indirecte schade. Door het veranderen van de in

lengte verder verlengt, komen we in het verhaal van radio-

het DNA gecodeerde informatie kunnen foute eiwitten aan-

golven en mag je gerust aannemen dat er geen meetbaar

gemaakt worden en kan het proces van geplande celdood

effect is. Deze golven zijn schadeloos voor de mens.

falen. De cel blijft in leven en vervult zelfs potentieel een storende rol. Dit kan het begin zijn van een kankerproces. Om

Geen elektriciteit zonder magnetisme: ook elektromagne-

echt van een kanker te kunnen spreken, moeten nog twee

tische velden worden als elektromagnetische straling ge-

randvoorwaarden voldaan worden: de cel moet dan onge-

rekend maar opnieuw: deze zijn niet ioniserend. Sommige

Het elektromagnetisch spectrum. Links laag energetische straling (radiogolven). Rechts gammastralen.

Bron: NASA

38

mensen beweren hiervan een nadelig effect te ondervin-

Tot die minderheid natuurlijk het recht in eigen handen be-

den. Dit noemt men het elektrohypersensitiviteitsyndroom

gint te nemen. Sinds een Antwerps arts en COVID-5G com-

(EHS). Patiënten die hieraan lijden, zeggen ziek te worden

plottheoreticus in januari dit jaar de link legde tussen de

van wifi-signalen. In sommige steden werden hiervoor reeds

uitbraak van het coronavirus en de uitrol van 5G in Wuhan,

stralingsarme wijken ingericht. Het fenomeen werd al uit-

zijn de poppen aan het dansen gegaan. Op 29 april stond

voerig onderzocht, maar er werd nog geen verklaring voor

de teller reeds op 88. Niet minder dan 88 zendmasten die

gevonden. Om te beginnen worden we allemaal continu ge-

in Europa door vandalen in brand werden gestoken, onge-

bombardeerd door radiogolven uit de ruimte (veroorzaakt

twijfeld opgestookt door valse informatie vanuit allerhande

door hemellichamen, daarom nog niet zozeer door groene

kanalen. Het artikel werd intussen verwijderd uit de krant die

mannetjes), die deze patiënten dan niet als onaangenaam

het bracht, maar het kwaad was al geschied: het verwijderen

schijnen te ervaren. Anderzijds vond er reeds een uitgebreid

bewijst toch net het gelijk? En zo is België de aanstoker van

onderzoek plaats waarbij mensen met deze aandoening een

een complottheorie die wereldwijd niet enkel een technolo-

toestel mee naar huis kregen dat op bepaalde intervallen

gische evolutie dreigt tegen te houden, maar ons bovendien

magnetische straling opwekte. De testpersonen kregen op

in gevaar brengt als hulpverleners en ordediensten. Het vol-

voorhand een training waarbij ze het toestel konden aan- en

gende slachtoffer zal maar eens een ASTRID-mast zijn.

uitzetten om het effect te ervaren. Tijdens de looptijd van de studie wisten ze echter niet wanneer het toestel werkte,

Laat ik u met de hand op het hart bezweren dat virussen klei-

maar moest er in een dagboek worden bijgehouden wan-

ne rottige, niet eens levende ondingen zijn die qua concept

neer men straling gewaar werd. Deze studie toonde aan dat

even oud zijn (en zelfs soms nog ouder) dan het DNA waar-

geen van de testpersonen het verloop van de straling kon

van we daarnet spraken. Helaas volgen ook virussen de the-

duiden in de tijd. Met andere woorden: men zegt straling te

orie van Darwin en kunnen kleine veranderingen leiden tot

kunnen voelen, maar kan het dus niet op commando.

een grote ommekeer qua besmettelijkheid of dodelijkheid.

Dierlijke en zeker menselijke evolutie gebeurt daarentegen

LEVEN EN LATEN LEVEN

veel trager. In het licht van die 88 opgeofferde zendmasten zou ik zelfs durven stellen dat de evolutie van de mens intus-

Indien mensen met deze aandoening gelukkig zouden zijn

sen achterwaarts verloopt…

met de gedachte dat een alu-hoedje helpt en door hun wifi buiten te gooien, zou dit geen noemenswaardig probleem

CONCLUSIE

zijn. Maar zoals wel vaker met pseudowetenschap en complotdenken het geval is, voelen vele van de mensen in kwes-

Ioniserende straling heeft een direct effect (celdood, stra-

tie zich geroepen om vervolgens de wereld te veranderen.

lingsziekte) maar ook een indirect effect (DNA-schade,

Niet enkel hùn wifi moet buiten, maar ook die van het hele

kankervorming).

gebouw en liefst ook nog die van de buren van de buren. Als men dan hoort over de uitrol van een 5G netwerk, slaan de

Alle radioactieve straling is ioniserend en dus gevaarlijk.

stoppen door: meerdere studies naar complotdenken tonen

Elektromagnetische straling van korte golflengte zoals

overtuigend aan dat deze mensen lijden aan een acuut wan-

röntgenstralen en gammastralen dito.

trouwen jegens overheid en expertgroepen.

Hoe langer de golflengte van de elektromagnetische straEr worden vervolgens verenigingen gestart die vzw’s oprich-

ling, hoe minder uitgesproken het opwarmingseffect. Er

ten en die op hun beurt drukkingorganen vormen en begin-

is geen enkel bewijs van schadelijke effecten, zelfs bij een

nen allerlei halve waarheden en hele leugens wereldkundig

langdurige blootstelling aan elektromagnetische velden of

te maken. Social media lenen zich hier helaas perfect toe.

radiogolven.

Dikwijls hebben deze mensen dan ook nog eens meer vrije tijd dan de experts. Een fameus citaat is dan ook terecht: “The amount of energy necessary to refute bullshit is an or-

Dr Steven Raeymaeckers

der of magnitude bigger than to produce it”. Dus laat men

Brandweerman - Brandweerzone Vlaams-Brabant West

als overheid dit soort zaken betijen, want is het uiteindelijk

Geneesheer-specialist Röntgendiagnose - Kliniekhoofd

allemaal wel zo belangrijk wat een kleine minderheid denkt?

Dienst medische Beeldvorming

Sommige politieke partijen menen er zelfs garen uit te kun-

Stagecoördinator, Opleiding Geneeskunde Faculteit G&F VUB

nen spinnen.

39

DE BRANDWEER IN ACTIE REDDINGSOEFENING BRANDWEER WESTHOEK Naar jaarlijkse gewoonte organiseert de provinciegouverneur samen met de betrokken partners, een grootschalige reddings- en communicatieoefening aan de kust. Deze vond plaats voor de kust van De Panne. De oefening wil binnen de afsprakenregeling voor reddingen de alarmering van de interventiediensten en de onderlinge communicatie tussen de diensten aan land, op zee en in de lucht testen.

Het scenario voorziet een botsing tussen een kitesurfer en een stevige opblaasbare boot op zee in combinatie met een vermist kind. Daarbij worden heel wat middelen ingezet zoals de heli van de luchtmachtbasis Koksijde, de scheepvaartpolitie, de strandreddingsdienst De Panne en de DAB Vloot.

De brandweerzone Westhoek en de lokale politiezone Westkust namen ook deel aan de oefening kant land, samen met de MUG en ambulance van respectievelijk Veurne en De Panne. Vier alarmcentrales spelen een cruciale rol in de alarmering van die diensten.

Er werden vier doelstellingen vooropgesteld voor de oefening met als codenaam ‘Seacoast 2020’: 1. Testen van de afsprakenregeling reddingen aan de Belgische kust (groene periode – dit wil zeggen tijdens de opening van de strandreddingsdiensten) (versie 15 juni 2020).

2. Testen van de alarmering van de betrokken interventiediensten.

3. Testen van de onderlinge communicatie tussen de betrokken diensten aan land, op zee en in de lucht.

4. Testen van de uitbouw van de commandopostoperaties (CP-OPS) op het terrein: hierin zitten de betrokken hulpverleningsinstanties die samen de reddingsoperatie coördineren.

Bron Persmap en focus WTV Foto’s: Dumortier Patrick HVZ Brandweer Westhoek

40

DUIZENDEN KUIKENTJES GERED UIT BRANDEND GEBOUW Ook de collega’s van Noord-Frankrijk brengen we even in beeld. Toch wel een interventie waarbij je moet uitkijken waar je stapt. Duizenden kuikentjes evacueren uit een brandend gebouw is toch geen evidentie. Mooi werk collega’s!

Foto’s Facebook pagina SDIS 59

GROOTWATERTRANSPORT In het kader van grootwatertransport werd door Brandweerzone Vlaams-Brabant West een test uitgevoerd langsheen het kanaal in Vilvoorde. Een debietpomp werd in werking gesteld en er werd 2km brandslangen uitgereden. Om de 500m werd een debietmeting uitgevoerd, zodat we weten welk debiet ze kunnen verwachten bij brand.

Foto’s: ZVBW.

41

BUITENBRAND Op 22 april woedde er een brand in Landschap De Liereman in Oud-Turnhout. De ploegen van Hulpverleningszone Taxandria waren ter plaatse. De brand ging gepaard met een enorme rookontwikkeling. Aan omwonenden werden aangeraden om ramen en deuren gesloten te houden en de ventilatie uit te schakelen.

Hulpverleningszone Taxandria

42

TIPS & TRICKS A MBUL ANCE In deze rubriek stellen we een nieuwe tip of trick voor die je als hulpverlener-ambulancier kan toepassen. Het gaat om kleine handigheidjes die je niet meteen leert in de opleiding. Ze komen tot stand door jarenlange ervaring van collega’s.

Aanleggen van een geïmproviseerde bekkengordel bij een kind CORRECTE MANIER VAN HANDELEN

Enkel en alleen wanneer de MUG arts vraagt om een bekkengordel bij een kind aan te leggen.

De bekkengordel blijkt te groot te zijn.

Volgende techniek kan je hierbij helpen.

1

2

1. Bloeddrukmanchet obese patiënt aanleggen

2. Aan de autom bloeddrukmeter v/d monitor koppelen

3

4

3. Gewenste druk? Kocher plaatsen

4. Van de monitor afkoppelen

Een bekkenbreuk is MUG indicatie. Het slachtoffer kan snel in shock gaan.

Bekkengordel aanleggen alleen op vraag van MUG arts

Auteur: Juan Herrero HVZ Fluvia - Post Kortrijk

43

BRANDWEERVOERTUIGEN BRANDWEERDIENST AUDI BRUSSELS Sinds 2018 worden bij Audi Brussel twee elektrische modellen gebouwd, de Audi e-tron en de Audi e-tron sportback.

KRAAN

Voertuigbranden zijn nooit volledig te voorkomen of uit te

› Merk en type: HIAB X192E-4 HIPRO met windas Rotzler

sluiten. Een brand in een elektrisch of plug-in hybride aan-

TITAN TC2

gedreven voertuig is echter moeilijker te blussen dan een

› Hefcapaciteit: 15,6 ton

benzine- of dieselvoertuig. Dit komt doordat de zeer goed

› Maximaal horizontaal bereik kraan: 12,4 m (1.200kg)

geïsoleerde batterijen of batterijpack moeilijk te bereiken

› Vaste bedieningspost en met afstandsbediening

zijn, soms ontoegankelijk en niet zomaar te koelen of te

› Met een hydraulisch doorlopende rotador met max

blussen zijn. De batterijcellen kunnen dus lange tijd energie

belasting 4500 kg en een vaste haak (max 8000 kg)

afgeven waardoor er kans is op herontsteking. Proefonder-

› Pallethaak 2200 kg met klemstuk

vindelijk en uit studie blijkt dat de blusprocedure erin bestaat om eerst het vuur te doven. Daarna moet het “gebluste”

WATERDICHTE CONTAINER

voertuig minstens 24-uur ondergedompeld worden in wa-

› Vast gemonteerde windas

ter en wordt de container op een veilige plaats afgezet. Het

› Twee waterinlaten, dia. 70mm

voertuig in de container plaatsen gebeurd met de kraan op

› Wateruitgang, dia. 110 mm

het haakarmvoertuig of met de windas op de container.

› Afdekzeil

Om op alle mogelijke incidenten voorbereid te zijn, werd in 2017 bij de firma Vanassche FFE een haakarmvoertuig aan-

VENTILATIECONTAINER (2019)

gekocht. Het Duitse bedrijf Sirch Containerbau leverde de

› Met twee compacte overdrukventilatoren (Ramfan

speciale waterdichte container om deze blustechniek van

GX500), met een benzine aangedreven motor en twee

onderdompeling te kunnen gebruiken. Voor de aankoop van

MVG L 105 BIG-overdrukventilatoren op een rupsvoer-

het haakarmvoertuig gebruikte Audi het ministerie lasten-

tuig, die gebruikt kunnen worden als overdrukventilator,

boek als leidraad maar koos uiteindelijk voor een lichter type

afzuigen van vervuilde lucht/ gekoelde rookgassen in

van voertuigmotor.

grote gesloten ruimten of met het watermistsysteem voor brandbestrijding of koeling. Verder nog ademluchtoestel-

GEGEVENS VOERTUIG

len en hulpstukken voor gebruik van de spiraalsslangen.

› Scania: G410 LB6x4HSA

MGV BIG L1015 BIG

› Motor: 410 pk (302 kW), type DC13 115 L01, Euro 6 13 liter

› Op de ventilator is ook een watermistsysteem geplaatst

dieselmotor

› Ventilator met 105 cm rotorblad

› Versnellingsbak: Automatisch GRS905R

› Afstandsbediening voor de ventilator met 10 m kabel

› Cabine: CG16L dagcabine

› Werklicht aanwezig

› Asconfiguratie: 6x4, zonder meesturende achteraan

› Wordt manueel is stelling gebracht m.b.v. een Honda

› Totaal gewicht: 31000 kg › Achteruitrijcamera, dode hoek en haak camera, LED verlichting van hydraulisch haakarmsysteem en kraan

benzinemotor voor de rupsaandrijving. Max. 4-6 km/u. › 2000 omwentelingen per minuut van de rotor › Aandrijving ventilator: 3-cylindermotor Peugeot 1200 cc › 8 rotorbladen

HYDRAULISCH HAAKARM HEFSYSTEEM

› Maximale snelheid/windkracht (regelbaar) 185 km/u

› Merk en type: Multilift XR18S.53

› Nominaal luchtdebiet: 145.000 m3/ uur

› Maximaal laadgewicht: 14 ton

› Aanzuigdebiet: 35.000 m3/ uur

› Selectie: laden/lossen of “kippen”

› Doorstroom watermistsysteem: 200 l/ min bij 10 bar

44

Foto’s en tekst: Henri De Beul

45

       

Inzetbaarheid Betrouwbaar Veilig Gebruiksgemak Nieuwste technologie Gunstige operationele kosten Makkelijk op te bouwen Duurzaam

Een Investering in een brandweerauto is een ingrijpende beslissing. Een brandweerauto gaat vele jaren mee en daarom is het ook een investering in de toekomst. Scania begrijpt dat als geen ander en biedt vandaag al de technologie en het rendement die morgen het verschil gaan maken. Scania – een veilige investering. www.scania.be