BonjoBajesBulletin juni 2012

Page 1

Krant over detentie en strafrecht Jaargang 7 nr. 3 juni 2012 Verschijnt 6x per jaar

02

Uitgave van Stichting Bonjo, Molukkenstraat 200, 1098 TW Amsterdam. Tel. 020 6659420 e-mail info@bonjo.nl

Boetes uitzitten in de cel

05

Lakse houding heeft dood van gedetineerden tot gevolg

OMBUDSMAN BRENNINKMEIJER OORDEELT HARD OVER ZORG IN DE BAJES

De mythe van belonen en straffen

11 Arbeid adelt in de bajes

14 Interview met advocaat Dirk Daamen

Door Jaap Brandligt

17

Den Haag - De nationale ombudsman Alex Brenninkmeijer werd op het spoor gezet door het radioprogramma Argos. Dat programma ging over overlijden in de gevangenis. Argos liet bewakers aan het woord, die vertelden dat ze de cel niet in waren gegaan op het moment dat een gedetineerde ernstig ziek was. Dat mochten ze niet van hun bazen. Argos onthulde dat die houding de dood van gedetineerden tot gevolg had.

Supersnelrecht? Verdachte, laat je niet piepelen 18 Het BonjoContactBureau weer online

21 Contact advertenties

23 Vertrouwen is goed, controle is beter

24 Brenninkmeijer besloot het spoor terug te volgen aan de hand van tien concrete overlijdensgevallen in de bajes. Hij schreef daar een lijvig rapport over: Overlijden na detentie. Het rapport kwam medio april uit. Hoe gaat het qua procedure als iemand in de cel dood gaat? Er vinden twee onderzoeken plaats. Die dienen onafhankelijk van elkaar te zijn. Politie en openbaar ministerie onderzoeken of het overlijden het gevolg is van strafbaar handelen of van nalatigheid. Een calamiteitenonderzoek kijkt naar de verleende zorg medische zorg die vooraf is gegaan aan het overlijden. De inspectie voor de gezondheidszorg houdt toezicht op de naleving van de meldplicht en op het daaruit voortvloeiende onderzoek.

Schokkend Brenninkmeijer is niet bepaald zuinig in zijn conclusies, nadat hij de tien gevallen heeft afgezet tegen de eisen die je aan de zorg aan gedetineerden mag stellen. De twee afzonderlijke deelonderzoeken voldoen gezamenlijk niet aan de eisen, die je mag stellen aan een behoorlijk onderzoek naar waarheidsvinding in een individueel geval van overlijden in detentie, in de bajes dus. Schokkend is dat er onvoldoende aandacht is voor de onafhankelijkheid van het onderzoek. Brenninkmeijer is van mening dat een onderzoek naar het overlijden van een gedetineerde meer moet zijn dan het zoeken naar interne verbeterpunten of eventuele strafbare feiten. Hij vindt dat de overheid ook openheid moet tonen in de richting van de nabestaanden, naar de samenleving en naar de andere gedetineerden. Het onderzoek is niet bedoeld om intern verpakt te blijven, om het eigen belang af te schermen. De neiging om af te schermen blijkt ook uit het feit, dat niet in alle gevallen onderzoek plaatsvindt. De penitentiaire inrichtingen melden niet alle gevallen aan de inspectie voor de gezondheidszorg. De PI s zijn er lang niet altijd op uit dat de waarheid boven water komt. Daartoe worden nabestaanden en medegedetineerden in het algemeen niet betrokken

Schema EK voetbal

28 Effect door respect

bij het onderzoek. En ook de medewerkers van de penitentiaire inrichting die niet rechtstreeks en het begrip rechtstreeks is rekbaar bij een overlijdensgeval betrokken zijn, worden niet gehoord. De gevangenisdirecties zijn er lang niet altijd op uit, om compleet inzicht te geven.

Nabestaanden vergeten groep De nabestaanden van de overleden gedetineerden vormen een vergeten groep. Met deze nabestaanden wordt alles behalve respectvol omgegaan, concludeert Brenninkmeijer. De nabestaanden krijgen geen gelegenheid vragen te stellen over het overlijden van hun geliefde of kind in de bajes. Vragen die de nabestaanden hebben, worden niet bij het onderzoek betrokken. Informatie die de nabestaanden hebben en die zouden kunnen bijdragen aan de kwaliteit van het onderzoek naar het overlijden van betrokken gedetineerden, worden niet gebruikt; er wordt zelfs niet naar gezocht. Nabestaanden hebben het recht obductie lijkschouwing te vragen. Daar heeft niemand aandacht voor. Waarschijnlijk heeft ook niemand daar belang bij. Brenninkmeijer vindt dat de overheid nabestaanden actief, volledig en duidelijk moet informeren over de voortgang van het onderzoek en de uitkomsten ervan. Je zou verwachten dat de uitkomsten van onderzoek voor verbeteringen in de PI s worden gebruikt. Daar is immers het calamiteitenonderzoek ook voor. Die verwachting heeft iets van een natte droom. Veel beloven en weinig plezier uiteindelijk. De PI s wisselen de leerpunten die uit het onderzoek van de calamiteitencommissie komen niet bepaald spontaan met elkaar. Maar het

gebeurt wel, zodat eenieder kan leren van de zaken die elders mis zijn gegaan.

Hardleers Erger is, dat nergens blijkt, dat er actief toezicht is op de werkelijke opvolging van de aanbevelingen van de calamiteitencommissie. De bajesen zijn hardleers. De inspectie voor de gezondheidszorg heeft al in 2009 een onderzoek gedaan naar de informatievoorziening rond zorgverlening in de bajesen. De inspectie merkte toen op, dat grondrechten als het recht op gezondheid, een bijzondere verplichting van de overheid zou horen te zijn. Het grondrecht blijkt te wringen met wat er in de bajesen gebeurt. In een ideale situatie zou de overheid vertegenwoordigd door de gevangenisdirecteuren en wat verder op afstand door de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) moeten willen weten welke (medische) zorg een gedetineerde nodig heeft. De overheid zou zich moeten inspannen die zorg zo goed mogelijk te verlenen. De gedetineerde neemt dus een volledig medisch dossier mee als hij of zij wordt overgeplaatst en dat dit dossier beschikbaar is voor de zorgverleners binnen de bajes waar de overgeplaatste

terecht komt. Als nevenresultaat van het onderzoek naar het overlijden in de bajesen kan Brenninkmeijer niet anders dan vaststellen, dat de aanbevelingen van de inspectie uit 2009 geenszins in reëel gedrag van de dienaren van de overheid zijn omgezet.

Verder diverse artikelen, alles wat met de bajes samenhangt en natuurlijk de advertenties van onze top-advocaten. Doe er je voordeel mee! En laat Bonjo je mening weten, gebruik het antwoordnummer: 39253, 1090 VC Amsterdam. Postzegel niet nodig.

Informatieoverdracht laat te wensen over De ombudsman constateert dat er geen eenduidige afspraken zijn gemaakt over de medische intake binnen 24 uur, voor zover die intake buiten de kantooruren plaatsvindt. Verder vindt hij dat de informatieoverdracht bij binnenkomst te wensen over laat en dat de onderlinge overdracht binnen de penitentiaire inrichtingen problemen oplevert. Brenninkmeijer koppelt die laatste constateringen niet direct aan zijn onderzoek naar overlijdensgevallen in de bajesen. Hij komt niet tot een éénop-één verklaring. Er is wij kunnen niet anders dan dat constateren nog wel zo het één en ander te verbeteren aan de gezondheidszorg in de gevangenissen. Maar dat wisten we eigenlijk al uit wat gedetineerden geregeld aan Bonjo doorgeven.

WIL JE BEZOEK? BEL BONJO 020 6659420 Vrijwilligers komen bij je langs door heel Nederland om je verhaal te horen, voor een luisterend oor, een steuntje in de rug.

BEREIKBAARHEID ADVOCATEN Vindt u het ook zo vervelend als u uw advocaat niet kunt bereiken? Advocaten die geen tijd voor u hebben of die nooit terugbellen? Een secretaresse die zegt dat uw advocaat in bespreking zit, kost u wel beltegoed. Wij vinden dat dat anders moet. Wij begrijpen dat u niet naar de telefoon kunt grijpen als het u uitkomt. Ons kantoorbeleid is daarom dat wij een bespreking onderbreken als er een gedetineerde cliënt belt. Het kan echter voorkomen dat een advocaat niet binnen kantoor is, omdat hij bijvoorbeeld bij een zitting aan-

wezig is. In dat geval probeert onze telefoniste hem toch mobiel te bereiken. In het uiterste geval noteert zij uw naam en bellen wij u terug in de inrichting. En omdat wij niet willen dat u uw karige arbeidsloon verdoet aan contact met uw advocaat, hebben wij een gratis nummer waarop u ons kunt bereiken. We begrijpen ook dat u niet wilt wachten tot u weer een nieuwe telefoonkaart heeft. Daarom kunt u ons gratis bellen op 0800-933 64 64 (0800-WEENING).

Wij streven er niet alleen naar om de beste advocaat te zijn binnen de rechtzaal, wij bieden ook graag service erbuiten


02

Op deze plaats, verdeeld over de krant, treft u de 67 lidorganisaties van Bonjo aan.

De armen worden zwaarder gestraft dan de rijken: een voorbeeld uit de praktijk

BOETES UITZITTEN IN DE CEL Door Janneke van Beek Onlangs moest ik drie dagen de cel in vanwege een onbetaalde boete van 150 euro. Rechters delen boetes uit omdat, zeggen ze, dat de lichtst mogelijke straf is. Een taakstraf wordt als zwaarder gezien, en een celstraf Daar gaan wij pas in laatste instantie toe over. Een celstraf: pas in laatste instantie? Nou dat hangt van je inkomen af. Er zijn namelijk mensen, die hun boetes niet kúnnen betalen. Echt waar? Echt waar. En wie zijn portemonnee niet kan trekken, die draait de cel in.

Het volgende scenario kan zich dan afspelen: Rond etenstijd staat ineens de politie op indringende wijze aan je deur te bellen. Ze overvallen je met de woorden: Betalen of u gaat nu met ons mee! Je krijgt een paar minuten de tijd om iemand te regelen die op je kinderen en de huisdieren wil passen, en om afspraken af te bellen. Je draait het gas uit, je pakt schoon ondergoed en binnen de kortste keren word je als A.T. (arrestant) ingeboekt op het politiebureau.

In het politiebureau Na een fouillering beland je in een wachtcel een houten bank, geen wc. Vervolgens gebeurt er niets. Je wacht, en wacht, terwijl je een houten kont krijgt. Een ervaren arrestant weet meestal na een uurtje een arrestantenverzorger zo ver te krijgen dat hij een echte cel voor je regelt. Een onervaren arrestant zit net zo makkelijk zes uur in zo n wachtcel. Maar vroeg of laat kom je dan toch in een cel, van twee bij twee meter, in mijn geval zonder raam, zonder radio, televisie of klok. De wc kan alleen door het personeel worden doorgespoeld. Je logeeradres voor de komende dagen: een betonnen opbergdoos met kunstlicht. Je begeleider controleert of de muren van de cel zijn bekrast door je voorgangers alles wat je daaraan zou wil-

len toevoegen, zal in rekening worden gebracht en op je worden verhaald. Er liggen huisregels . Zo kun je lezen dat je niet in de gelegenheid zult worden gesteld om te telefoneren, tenzij met je advocaat. Je zult op gezette tijden te eten en te drinken krijgen en 2 x per dag mogen luchten. Als je het personeel beledigt of fysiek aanraakt, zal aangifte worden gedaan. Bij goed gedrag zal je iets te lezen worden aangeboden. Ik had eigen boeken kunnen meenemen, dus die drie dagen waren in mijn geval goed te doen. De nachten waren wat moeilijker. De eerste nacht werd het kunstlicht enigszins gedimd, maar was nog steeds erg fel. De volgende nachten ging de neonbuis uit, maar regelmatig deed een personeelslid het licht op volle sterkte aan, om te controleren of je nog leeft. Moedwillig toegebrachte slaapstoornissen, zogenaamd voor je eigen veiligheid. En verder word je soms gekleineerd, er is wat personeel uit op enige confrontatie; de lomperiken overheersen. Maar ach, zo leert een arrestantenverzorger omgaan met criminelen. Het moet duidelijk zijn hoe de machtsverhoudingen liggen waarbij het natuurlijk erg van pas komt dat personeelsleden arrestanten wèl ongestraft kunnen beledigen, maar andersom niet, met verwijzing naar de huisregels : Indien u het personeel beledigt of fysiek aanraakt, zal aangifte worden gedaan.

Misere op de luchtplaats Ik luchtte met twee moeders van kleine kinderen, die óók boetes moesten uitzitten. Zij hadden een verschrikkelijke tijd op het bureau, want ze vroegen zich doorlopend af hoe het met hun kinderen ging, nu zij niet thuis waren om voor ze te zorgen. De ene moeder had twee kinderen, eentje van negen en een baby van twee maanden. Ze moest vijftien dagen zitten. Ze had nog nooit eerder vastgezeten en wist niet waar ze het moest zoeken van ellende. Haar baby was door middel van een keizersnee geboren; haar eigen operatiewond was nog steeds niet genezen. De baby had ook al een operatie ondergaan vanwege spijsverteringsproblemen en kon alleen borstvoeding drinken. Daar was dus nu abrupt een einde aan gekomen omdat zijn moeder vast zat. Zij zat daar vreselijk over in: hoe zou de baby nu gevoed moeten worden? Ze had naar huis mogen bellen en te horen JHNUHJHQ GDW GH EDE\ DOOH ÀHVYRHGLQJ had uitgespuugd. Haar andere kind bleek in een shock geraakt te zijn doordat de politie zijn moeder met nogal wat vertoon van huis had gehaald; hij was bang dat zijn moeder hem voor altijd in de steek had gelaten. De vrouw maakte zich enorme zorgen of haar kinderen haar zouden worden afgenomen je weet maar nooit. Ze vertelde dat ze bijna de hele tijd in de cel zat te huilen en s nachts niet kon slapen.

Al deze misere vanwege een verkeersboete die ze niet had kunnen betalen. Problematische zwangerschap, bevalling, ziek kind dat kost allemaal geld. Een ter plekke geregelde piketadvocaat probeerde nog de boete omgezet te krijgen in een taakstraf, maar dat werd niet gehonoreerd. Verkeersboetes uitzitten kan niet volgens Wet Mulder, want het valt niet onder strafrecht, maar onder bestuursrecht. Je wordt voor een bepaalde periode in gijzeling genomen, maar na vrijlating is die boete niet vervallen. Als je nog steeds niet kunt betalen, word je nog twee keer in gijzeling genomen. Dat maakt dus in haar geval een totaal van 45 dagen celstraf. De andere moeder had een boete van 300 euro, die ze wèl kon uitzitten. Zij had óók kleine kinderen en was doorlopend misselijk, omdat ze in het begin was van een nieuwe zwangerschap. Ze kon haar eten niet binnenhouden en gaf telkens over. De luchtplaats was bedekt met ijs, ze had haar schoenen niet mogen aanhouden ze stond op sokken met blauwe plastic overschoentjes te rillen van de kou. Ze had al eerder vastgezeten. Ze zei: Als ik moet stelen om mijn kinderen te eten te geven, dan doe ik dat! Alleen mijn lichaam verkopen, dat wil ik niet. Maar ach, als je eenmaal met justitie in aanraking bent geweest, dan blijf je ermee in aanraking komen. Je zakt steeds verder weg in de armoede. Wie eenmaal in de bajes is geweest, komt telkens terug in de bajes.

FEKTS FORENSISCH ADVIES

Het kleinste detail kan het verschil zijn tussen vastzitten en vrijspraak Bent u advocaat en heeft u twijfels over de bewijsvoering van het OM, vraag dan om een gratis scan. Bel of mail ons! Fekts, postbus 1071, 2600 BB Delft. Telefoon 06 25 03 58 67 e-mail: info@fekts.nl, site: www.fekts.nl

BonjoBajesBulletin juni 2012 Ik bleef die dagen op het politiebureau, beide vrouwen werden naar een Huis van Bewaring gebracht.

Bijkomende straf Voor deze vrouwen was hun sanctie een kwelling, met mogelijk grote JHYROJHQ QD DÀRRS (Q ZDDU JLQJ het nou helemaal om? Om bedragen die de meeste mensen zonder moeite voldoen! Kleingeld voor de rijken! De rijken, die minstens even crimineel zijn als de armen, maar zich de miserabele tijd in een cel kunnen besparen; die niet hoeven te overwegen of ze zullen gaan stelen of zich gaan prostitueren; die niet zullen worden gedisciplineerd, zoals dat gebeurt als je wordt opgesloten. Bijvoorbeeld door zes uur ogenschijnlijk zonder reden in een wachtcel gestopt te worden. Of heeft dat toch een reden? Jazeker wel: het is om je ervan te doordringen dat je niets te verwachten hebt, dat je zult boeten voor het feit dat je geen geld hebt om die boetes te betalen, dat je je vrijheid tijdelijk kwijt bent, op alle gebieden; dat je afhankelijk bent van de luimen van het personeel, die je moet proberen goedgunstig te stemmen, anders is het antwoord op alles wat je vraagt: Nee , of Straks wat in de praktijk op hetzelfde neerkomt. Opsluiten van mensen voor het minste of geringste wordt normaal gevonden. Daar hoef je niet eens iets crimineels voor gedaan te hebben. Kijk maar naar mensen zonder papieren die worden opgesloten zonder dat ze überhaupt een strafbaar feit gepleegd hebben. Dat wordt dan bewaring genoemd, maar eigenlijk worden ze door de Staat gegijzeld bestuursrechtelijke gijzeling, vergelijk Wet Mulder.

Politieke winst De impact die opsluiting op mensen heeft, de gevolgen van opsluiting, de oorzaken waardoor mensen wetten overtreden dat is allemaal geen issue meer. Niet één politieke partij die zich hier druk over maakt. Waarom ook? Daar is geen politieke winst mee te behalen. Allen, van rechts tot links, scharen zich achter Teeven en Leers: keihard optreden dáár win je stemmen mee. Meer mensen opsluiten en nog langer opsluiten door minimumstraffen in te voeren, door de strafmaat te verhogen, door meer dingen strafbaar te maken,

>>


Animal Life Foundation Rotterdam Belangenvereniging Druggebruikers MDHG Amsterdam Bezoek/begeleiding (ex-)gedetineerden, justitiabelen Twente Enschede

BonjoBajesBulletin juni 2012 door voorwaardelijke invrijheidstelling aan allerlei voorwaarden te koppelen of zelfs helemaal af te schaffen, door illegaliteit strafbaar te stellen … en dit is maar een willekeurige greep uit de aangekondigde nieuwe maatregelen. Steeds meer Nederlanders hebben moeite om alle rekeningen te betalen. Bij ongeveer 30 procent van alle huishoudens is inmiddels een betalingsachterstand ontstaan. Schuldhulpverlening is een traject waarbij je het moet zien te redden van 50 euro per week – drie jaar lang. Nul-uren contracten, verplicht werken voor het geld van een uitkering, banenverlies… Zou er misschien een verband kunnen bestaan met het feit dat mensen

niet rond kunnen komen? Hun boetes niet kunnen betalen, zich genoodzaakt zien wetten te overtreden? De politiek ontkent welke vorm van verantwoordelijkheid dan ook. Het is je eigen schuld als je met justitie te maken krijgt, niet de onze, is het Leitmotiv. De gevangenissen van de toekomst zullen uitpuilen. Het gelag zal worden betaald door zij die vast zitten, vast hebben gezeten, en door hun familie. Recht op vrijheid bestaat alleen nog voor mensen die eigendom bezitten. Zij moeten worden beschermd tegen de bezitslozen. Daarom is staatsrepressie en dus ook het instituut bajes voor de huidige maatschappij cruciaal. In deze tijden van de door banken en

grote bedrijven gecreÍerde ‘crisis’ wordt van je geÍist dat je je leven wijdt aan het maken van winst voor anderen. De mens telt niet, alleen de winst. Tegenspraak wordt niet getolereerd en protest en rebellie onderdrukt en met repressie beantwoord. Wie niet werkt zal niet eten, zal niet kunnen wonen; zal dan wetten moeten overtreden, en draait op een gegeven moment de bak in. De veiligheid van Nederland moet gewaarborgd worden. Was Nederland dus veiliger tijdens de dagen dat die twee vrouwen en ik vast zaten? Zou het?

S C H A N D E L I J K !

03

Column

KEN UW STRAFRECHT Eerder dit jaar schreef ik in mijn column over het verschoningsrecht. Ik legde uit dat in beginsel voor iedereen de plicht bestaat om een verklaring af te leggen bij de rechter en dat een getuige die weigert gedwongen kan worden om te verklaren. Hij kan dan zelfs gegijzeld worden. Er zijn echter uitzonderingsgevallen. Tegen naaste familieleden, of tegen echtgenoten en geregistreerde partners hoeft geen verklaring afgelegd te worden. De wetgever hecht in die gevallen meer waarde aan het handhaven van bepaalde familierelaties, dan aan waarheidsvinding. De gedachte hierachter is dat het onzedelijk zou zijn om bijvoorbeeld een vrouw te dwingen om te verklaren tegen haar man. Als ze hem zou belasten, zou door haar verklaring haar man langere tijd achter de tralies terecht kunnen komen. In mijn eerdere column stelde ik de vraag hoe het dan zit met een koppel dat 18 jaar samen woont en samen twee kinderen heeft. Ze zijn niet getrouwd en geen geregistreerd partner. Kan de vrouw dan gedwongen worden om te getuigen als zij ziet dat haar partner iemand dood schiet? Wordt ook zij beschermd door het verschoningsrecht of moet zij maar zien te leven met de gedachte dat door haar verklaring haar kinderen opgroeien zonder vader?

Op Witte Donderdag, de donderdag voor Pasen, schoof bij Bonjo een van de mensen binnen wiens huis we bewaard hebben. Een slecht Nederlands sprekende man, 61 jaar oud. Met zijn blauwe zak in de hand. Ontslagen uit zijn PI. Keurig op het voorgenomen moment. Hij kwam zijn sleutels halen. Die lagen bij Bonjo, bij ons. Een moeizaam bewegende oudere man. Hij kwam te voet van het Centraal Station in Amsterdam naar Bonjo lopen. Wie weet waar Bonjo zijn kantoor houdt, die weet ook dat het

een hele tippel is. Hoewel we eigenlijk wel beter weten, hebben we steeds de hoop dat met behulp van de mmdÂ’ers mensen niet zonder een cent op zak naar buiten gaan. Deze man had geen cent op zak. Gelukkig dat hij zijn huis nog had. Had hij in ieder geval onderdak. We nemen aan dat hij wel zijn identiteitskaart had, maar we hebben het niet gecontroleerd. De goede man had meegekregen dat hij naar het DWI moest om zijn uitkering te regelen. Helaas, was het Witte Donderdag en zag de Dienst Werk en Inkomen (sic!) geen kans dat

te regelen. Zeiden ze. Het kan best zijn dat de man zijn positie niet goed duidelijk heeft kunnen maken. Feit is dat hij geen geld had. Goede Vrijdag, de daaropvolgende dag voor Pasen, dat kon ook niet. En natuurlijk ook niet op zaterdag, Eerste en Tweede Paasdag. De man moest dus het weekend door zonder een cent op zak. Geen geld voor eten en voor drinken. Een uitnodiging tot kleine recidive. Gelukkig heeft de man daar niet aan toegegeven (voor zover we weten). We willen graag horen of jullie als lezers meer van deze gevallen kennen. Meld dat dan bij ons.

De vorige keer was mijn advies nog dat ze zich maar gewoon moest beroepen op haar verschoningsrecht. Intussen heeft het Europese Hof voor de Rechten van de Mens uitspraak gedaan in de zaak die ik hierboven beschreef. Het komt er simpel gezegd op neer dat de Staat iemand kan verplichten om een verklaring af te leggen en dat de Staat zelf mag bepalen wie gebruik mag maken van het verschoningsrecht. Nederland heeft ervoor gekozen om onderscheid te maken tussen gehuwden en ongehuwden. Dat betekent dat iemand die 18 jaar samen is, maar niet naar het gemeentehuis is geweest, zijn partner moet “verlinken”. Anderzijds betekent het dat iemand die 1 dag getrouwd is, of iemand die 1 dag geregistreerd partner is, niet tegen de partner hoeft te getuigen. Ik moet mijn advies dus bijstellen. Allereerst wil ik opmerken dat u bij de politie nooit een verklaring hoeft af te leggen. Mocht u in de vervelende situatie komen dat u bij de rechter tegen uw partner moet getuigen, dan kan het veel ellende besparen als u eerst even gaat trouwen, of als u zich als partner laat registreren. Serge Weening, strafrechtadvocaat

Vrijheid van advocaatkeuze is een belangrijk recht. U bent niet verplicht zich bij te laten staan door de advocaat die u op het politiebureau bezocht heeft. Deze ‘piketadvocaat’ hoeft helaas geen deskundige te zijn op het gebied van strafrecht. Sommige advocaten doen maar een paar strafzaken per jaar. Natuurlijk volstrekt onvoldoende om deskundig te worden en te blijven op strafrechtelijk gebied. Zo kan het gebeuren dat de advocaat die u bijstaat in uw strafzaak zich voornamelijk bezighoudt met familierecht. Wij vinden dit een onwenselijke situatie. Regelmatig nemen wij zaken over van andere advocaten. Vaak zijn wij daarbij geconfronteerd met dossiers waarin men steken had laten vallen. Ons kantoor behandelt uitsluitend strafzaken. Uw dossier wordt bij ons niet door ÊÊn advocaat, maar door een team van specialisten zorgvuldig onder de loep genomen. Wij verdiepen ons voortdurend in de laatste ontwikkelingen op strafrecht gebied. Wij beseffen dat onze gedetineerde cliÍnten regelmatig bezocht willen worden om de voortgang van hun zaak te bespreken. Wij voldoen aan die behoefte! 2QV NDQWRRU LV EHWURNNHQ ELM JURWH VWUDI]DNHQ PDDU RI X QX YHUGDFKW ZRUGW YDQ ÀHWVHQGLHIVWDO RI YDQ moord; wij zien in elke zaak het belang van een goede verdediging. Wij treden op in het hele land en doen dat ook op basis van toevoeging (pro deo). Goede rechtsbijstand hoeft dus niet duur te zijn! Neem vrijblijvend contact met ons op:

Zit u helemaal vast, of komt u er even niet meer uit?

Weening strafrechtadvocaten, telefoon 043 - 3 500 262. Wilhelminasingel 97, Maastricht, Postbus 3084, 6202 NB Maastricht

w w w. s t r a f re c h t a d v o c a t e n . n l


04

Bezoekersgroep Oosterhoek/Grave Nijmegen Bezoekersgroep Torentijd Vlissingen Bezoekersgroepen Rotterdam Rotterdam

BonjoBajesBulletin juni 2012

TERUG NAAR VROEGERE TIJDEN?

Column

DE KERN VAN DE ZAAK

Schuldenaars gevangenissen hebben een slecht verleden die men dacht achtergelaten te hebben in het Middeleeuwse Europa. Destijds verspreidden deze gevangenissen zich ook over heel Amerika om personen die schulden hadden gemaakt, te bestraffen.

Advocaten, zo hoor ik wel eens van rechters, pleiten vaak erg lang en vergeten dan de kern van de zaak te raken. Een rechter zit meestal niet te wachten op ellenlange voorleesbeurten over jurisprudentie en literatuur. Die kent hij meestal wel. Het is veel effectiever om je op de - kansrijke - kern van de zaak te richten. Als je dat ook nog op een wat humorvolle manier doet, win je vaak veel sympathie. Als advocaat moet je de rechter dan ook laten merken dat je vertrouwen in hem hebt om vervolgens duidelijk te maken waarom nu juist in jouw speciÂżHNH ]DDN JHHQ VSUDNH LV YDQ GH WHQ ODVWH JHOHJGH PRRUG RI GLHIVWDO +HW GUDDLW daarbij steeds om de feiten en de manier waarop je die presenteert. Want iets wat er op eerste gezicht uitziet als een strafbaar feit hoeft dat bij nader inzien helemaal niet te zijn. Een mooi voorbeeld is de zaak die ik heel recent deed voor de cabaretier Javier Guzman. Guzman werd ervan verdacht het welbekende stoeltje van Wim Kan, dat toebehoorde aan zijn vorige manager (waar hij inmiddels grote onmin mee had), te hebben gestolen uit zijn theater. Het leek op eerste gezicht een simpele zaak, je mag natuurlijk niet zomaar spullen van een ander meenemen, ook al ben je van mening dat je nog heel veel geld van iemand krijgt. Als je naar de kern van de omschrijving van diefstal kijkt in het wetboek van strafrecht wordt deze zaak toch heel bijzonder. Strafbaar is namelijk niet gesteld het wegnemen van een goed van een ander, maar het wegnemen met het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening. Dat is een juridische term waar je heel ingewikkeld over kunt doen. Waar het in dit geval gewoon op aan kwam was dat de stoel weer retour zou gaan als de manager aan zijn verplichtingen zou voldoen. Dat was van meet af aan duidelijk, want dit had Guzman tijdens het wegnemen gewoon gezegd aan het personeel van het theater. Hij wilde het stoeltje dus simpelweg even hebben, PDDU QLHW KRXGHQ 'DW KDG LN HHUVW DDQ GH RIÂżFLHU YDQ MXVWLWLH YRRUJHKRXGHQ om de zaak te laten seponeren, maar dat wilde deze niet omdat het om een ÂľHUQVWLJH ]DDNÂś JLQJ 2IÂżFLHUHQ QHPHQ KHW OHYHQ QX HHQPDDO YDDN ZDW HUQVWLJ De rechter was blijmoediger en moest hier gelukkig wel even om grinniken. Hij was het eens met de kern, hebben is niet houden, en hij sprak cliĂŤnt vrij!

Verhalen over de omstandigheden in de debiteuren gevangenissen van New York doen de vraag rijzen of het terugbetalen van de schuld echt de opzet was. Vrouwen, mannen en kinderen werden in ÊÊn ruimte ondergebracht in vreselijk smerige omstandigheden. Ook waren er veel zieken en het besmettingsgevaar was groot, vele stierven dan ook in deze schuldenaars gevangenissen. Echte zware criminelen waren beter af dan de mensen met schulden. De geschiedenis laat zien dat terreur en slavernij altijd een nauwe relatie met schulden hebben gehad, en is helemaal terug te leiden naar de Romeinen in het Engeland van de 17e eeuw. Amerika heeft deze gevangenissen afgeschaft 36 jaar voordat Engeland dit deed, eerst in 1831 in New York en tegen 1833 in de rest van Amerika. Terugkeer naar deze omstandigheden Op dit moment lijken gevangenissen voor schuldenaren een comeback te maken in Amerika. Een recent artikel in de Star Tribune van Minnesota getiteld ‘In de gevangenis voor het in schulden zijn’, onthult het groeiend aantal burgers dat in de gevangenis belandt in opdracht van banken en het rechtssysteem: ‘Het is geen misdaad om geld verschuldigd te zijn, en debiteuren gevangenissen werden in de 19e eeuw in Amerika

Vraag dus aan je advocaat om de kern te raken. Rechters zijn gewoon mensen en iedereen vindt het leuk om soms een beetje vermaakt te worden. Daarom zeg ik:

Gravure schuldenaars gevangenis omstreeks eind 1700.

afgeschaft. Maar mensen worden regelmatig in de gevangenis gegooid voor het niet betalen van schulden. In de staat Minnesota, welke een van de meest schuldeisers vriendelijke wetten van het land heeft, is het gebruik van arrestatiebevelen tegen de debiteuren met 60% gestegen in de afgelopen vier jaar.’ Record aantal gevangenen Amerika heeft een torenhoog ratio van mensen in hechtenis en met geen tekenen van een omkerende trend. Private bedrijven zoals Wackenhut Corporation zijn al gelange tijd ingeschakeld om overheidsbeleid om te zetten in aandeelhouderswinsten. Wetgeving van de overheid leidt overtreders rechtstreeks in de handen van private bedrijven. Men zou zelfs kunnen spreken van openlijk fascisme in zijn zuiverste vorm. De gevangenis industrie heeft al JHSUR¿WHHUG YDQ KHW RYHUKHLGVEHOHLG ‘The War on Drugs’. 3UR¿WHUHQ YDQ KHW OLMGHQ YDQ GH DUPHQ terwijl reddingsoperaties en bonussen wachten op de bankiers, autobedrijven en verzekeringsmaatschappijen. Dit gevangenissysteem lijkt nog de enige overgebleven bedrijfstak met groeipotentieel en dat is pas echt beangstigend. Voor de gevangenisgebouwen in federaal bezit (UNICOR) betekent meer

‘Een goed pleidooi bevat een likje stroop, een plasje azijn, een verbroederend woord, een niet te platte grap en hoop voor de toekomst!’ Geertjan van Oosten, advocaat

opsluitingen een groeiend aanbod van goedkope arbeid en een vertekening van de werkloosheidscijfers. Maar het is het private systeem met zijn volledig geweven web door de Amerikaanse UHJHULQJ GDW KHW PHHVW SUR¿WHHUW YDQ de terugkeer van gevangenschap voor schuldenaren. Tijd voor een cultuuromslag Het wordt tijd voor een cultuuromslag, van alleen een winst en bonuscultuur naar een sociaal economische cultuur, waarin mensen centraal staan, zoals ook professor Heertje voorstaat. De armen worden steeds armer, de rijen bij de voedselbanken nemen gigantisch toe. Mensen die niet meer naar een arts of tandarts gaan, omdat ze de eigen bijdrage niet meer kunnen betalen. En dat geldt niet alleen voor de armsten, maar ook al voor heel veel mensen met middeninkomens, bij wie het water tot aan de lippen staat. Ik vind dat deze mensen geholpen moeten worden. Het kabinet moet daar geld voor vrijmaken. Maakt niet uit waar het vandaan komt. Een advies om te voorkomen dat we heel veel cellen moeten bouwen om schuldenaars achter de tralies te zetten (zie ook artikel ‘Boetes uitzitten in de cel’ van Janneke van Beek). Wim Wal. Bron wikipedia en www.nieuwscollectie.nl

Van Oosten A D V O C A T E N

Overtoom 296, 1054 JC Amsterdam, tel 020 6060680

www.vanoostenadvocaten.nl

Specialisten in strafzaken!

Wij treden op in zowel betalende als door de overheid gefinancierde (toegevoegde) zaken.

Bel GRATIS 0800 - STRAFZAAK (787239225) voor directe bijstand in strafzaken. s Ben je aangehouden en zit je onterecht vast? s Wil je een strafrechtexpert die alleen jouw belangen behartigt? s Wil je gebruik maken van de kennis en ervaring van gespecialiseerde strafrechtadvocaten? s Wil je een deskundig advies over strategie in jouw strafzaak of een second opinion over de strategie die je huidige advocaat voert? Als je 1 of meerdere vragen met ja kunt beantwoorden, neem dan vandaag nog contact op. Zeker in strafzaken ‘kan iedere minuut tellen’! Bel GRATIS 0800 - STRAFZAAK (787239225).


BonjoBajesBulletin juni 2012

Bezoekgroep De Geniepoort Rijnsaterwoude Bezoekgroep Gedetineerden p.i. Utrecht NieuwegeinBezoekgroep Rijksjeugdinrichting De Hartelborgt Barendrecht

05

DE MYTHE VAN BELONEN EN STRAFFEN Mr. Dick Olie, lid NVSA

Mr. Cindy Koole, lid VNJA

Mr. Mark Dunsbergen, lid NVSA

OLIE & DE JONGE ADVOCATEN Wij halen er uit wat er in zit! T 0113 22 11 00

Huisbewaring gaat verder

Het wordt in Nederland steeds leuker. Het is als met de belastingen. Leuker kunnen we het niet maken, wel beter. Maar dan het dubbele omgekeerde. Beter maken we het niet, leuker zeker niet. Maar dat laatste willen we ook helemaal niet als het om gedetineerden gaat. Het eerste trouwens ook niet. Het nieuwste van het nieuwste is dat je als gedetineerde moet kiezen tussen werken of 23 uur op cel. Natuurlijk heeft onze staatssecretaris, de voorPDOLJH FULPH ÂżJKWHU 7HHYHQ HU HHQ verhaal bij dat in populistische kring goed aanslaat. Gevangenissen zijn immers hotels. Het leven is daar een soort luilekkerland tussen de ontberingen door.

Gevangenis beheert rekening Om to the point te komen. Gedetineerden mogen op dit moment zoÂ’n 1100 euro van buiten op hun besloten rekening hebben. De gevangenis beheert die rekening. Dat wordt straks twintig euro per week. Daar kun je een tv van huren en een telefoonkaart aanschaffen. Wie mij de ratio daarvan kan vertellen, sture een ingezonden brief naar dit bulletin. Gelukkig kun je bijverdienen. Met verdiensten die je binnen de muren doet. Als je gedetineerden als basisvergoeding voor het werken 76 cent per uur betaalt, zal dat hen motiveren, denkt onze staatssecretaris.

Het verhaal gaat verder. In het huis van bewaring – het voorportaal van een echte penitentiaire inrichting – kan begonnen worden met eenvoudig werk, zoals schroeven sorteren. Als je je werk goed doet (wie beoordeelt dat overigens, komt daar een interne commissie voor of ben je afhankelijk van een werkmeester?) kun je promoveren naar moeilijker werk, waarmee meer verdiend wordt. Met een beetje gevoel voor de zegeningen van werk (helaas: arbeid adelt, maar de adel arbeidt niet) kun je dan een echt beroep leren. Binnen de bajesen dat wel en met de voorzieningen die er in de bajesen zijn. Ik zie het voor me. Nu dan de mythe, die ik in de kop aankondigde. De mythe komt uit de Verenigde Staten overwaaien. Belonen en straffen – geloven sommige populisten daar – zal leiden tot gedragsverandering. In Nederland heeft justitie die gedachte zonder enige wetenschappelijke onderbouwing toegepast bij de Glenn Millsscholen. Jongeren die het rechte pad kwijt geraakt waren, zouden als ze daar onder een streng regime van belonen en straffen kwamen, minder recidiveren. In dat experiment – overigens zonder enige wetenschappelijke begeleiding – zijn klauwen met geld gestoken. De uitkomst: een stille dood voor Glenn Mills. Helemaal niet minder recidive. Tenminste net zo veel of zelfs nog wat meer dan in de standaard instellingen. En jongeren

die afhaakten bij resocialiseren. Ik ken ook uit de Verenigde Staten geen met onderzoek onderbouwde resultaten van die pogingen. Ditzelfde populistische kabinet dwingt nu prestatiebeloning af in het onderwijs. Niemand heeft daar behoefte aan. Niemand gelooft dat het tot beter lesgeefgedrag leidt. Er is ook in dat geval geen enkele empirische onderbouwing voor de succesfactor van belonen en niet-belonen (is dat straffen?). Het is het opzetten van de ene burger tegen de ander. Vroeger noemden we dat verdeel en heers.

Stok tussen de benen Ik kan nog hopen dat de Tweede en Eerste kamer dit plan een stok tussen de benen steken. Zo niet, dan zal Bonjo (hopelijk samen met Gedeco) zich inspannen om een beroepsprocedure tegen belonen en straffen met geldgevolgen in de bajesen op gang te trekken. Bureaucratisering als wapen tegen irrelevantie. En dat terwijl onze populisten bureaucratie willen bestrijden. Maar regeltjes moeten gehandhaafd worden, dat is een feit. Bij willekeurig toepassen van regels horen parallelle procedures. Een toezichthouder belonen en straffen. Een mooie nieuwe taak voor de RSJ, dunkt ons. Of een nieuwe toezichthouder. Dan neemt Bonjo er graag in plaats. Jaap Brandligt

Gestimuleerd door het Oranjefonds heeft Bonjo het project huisbewaring uitgerold. Een succesvol project. Dat blijkt steeds weer als opnieuw een (komende) gedetineerde Bonjo belt om zijn huis in bewaring te geven. Er melden zich ook genoeg huisbewaarders. 'H ¿QDQFLHULQJ YDQ KHW SURMHFW LV HHQ DDQWDO MDUHQ GRRU KHW 2UDQMHIRQGV YHU]RUJG en in 2011 ook door de gemeente Amsterdam, de gemeente waar klaarblijkelijk veel gedetineerden vandaan komen. Amsterdam nam daarvoor in 2011 zijn verantwoordelijkheid. Het Bonjo-bureau zet voorlopig het project voort. Ook nu er onzekerheden zijn RYHU GH ¿QDQFLHULQJ :H ]LMQ DO JHUXLPH WLMG LQ JHVSUHN PHW GH JHPHHQWH $PVWHUdam. De verantwoordelijke wethouder begrijpt de noodzaak van huisbewaring, maar vindt eigenlijk dat dat een verantwoordelijkheid is van de woningbouwverenigingen. Die houden echter de boot af. Om die reden is er met de woningbouwverenigingen gepraat We zijn ook op bezoek geweest bij Aedes, de landelijke koepel van woningbouwverenigingen. Daar zijn we uiterst plezierig ontvangen. Wie op hun website kijkt YLQGW HU HHQ VRRUW À\HU ZDDU GH ]HJHQLQJHQ YDQ KXLVEHZDULQJ ZRUGHQ EH]RQJHQ In het najaar praten we op een landelijke bijeenkomst, is afgesproken. Allemaal lange termijn werk. Het is niet anders. Opgeven van huisbewaring betekent het in de steek laten van gedetineerden en bovendien het in de sloot gooien van sponsorgelden van het Oranjefonds. Dat willen we niet en dat moeten betrokkenen ook niet willen. Overigens trekken we de touwtjes bij het toewijzen van huisbewaarders helaas aan. Een aantal keren is gebleken dat huisbewaarders er een zooitje van maken. Dat willen we niet. Helaas moeten we dus potentiÍle huisbewaarders screenen. Dat gaan we ook doen.

Kuijpers en van der Biezen Advocaten is het advocatenkantoor van mr. Arthur van der Biezen en mr. Jan-Hein Kuijpers, gespecialiseerd in strafrecht. Het naar hen vernoemde advocatenkantoor werd opgericht in 2001, waar vanuit zij diverse bekende strafrechtzaken behandelen waaronder de zaak Holleeder en onlangs die van de weduwe van de omgekomen schilder bij de Catshuisbrand, de A73-moorden, de gevechten tijdens oud en nieuw in Culemborg en vele andere spraakmakende zaken. Amsterdam

Mr. Arthur van der Biezen en mr. Jan-Hein Kuijpers komen beiden uit de school van oud strafpleiter Piet Doedens, waar zij de kneepjes van het vak leerden en zich door ontwikkelden tot strafrechtspecialisten, ieder in een eigen stijl.

Al 10 jaar topkwaliteit, ook pro deo! ‘s-Hertogenbosch

Mr. Jan-Hein Kuijpers

Prinsengracht 706hs 1017 LA Amsterdam telefoon +31 (0) 20 420 20 42 fax +31 (0) 20 623 68 36 amsterdam@kuijpersvanderbiezen.nl

Havensingel 8 5211 TX ’s-Hertogenbosch telefoon +31 (0) 73 614 86 64 fax +31 (0) 73 614 64 56 denbosch@kuijpersvanderbiezen.nl

Mr. Arthur van der Biezen

www.kuijpersvanderbiezen.nl


06

Bezoekgroep Vreemdelingengevangenissen Amsterdam en omstreken Amsterdam Bijzonder Jeugdwerk Brabant Helmond BlinN Amsterdam

Column

WEEGSCHAAL IN BALANS

BonjoBajesBulletin juni 2012

MATIG BEZOCHTE MAAR GEANIMEERDE LEDENVERGADERING

Geachte lezer, In de strafrechtpraktijk van mr Van der Weide kom ik de meest uiteenlopende strafzaken tegen. Zo behandelen wij op kantoor onder meer moord- en doodslagzaken, zaken m.b.t. grootschalige drugstransporten, overvallen, fraude en witwaszaken. Naast de hoge celstraffen die in Nederland opgelegd kunnen worden, kan een cliënt ook te maken krijgen met maatregelen zoals het ontnemen van het wederrechtelijk verkregen voordeel en/of de maatregel van TBS. Wanneer een cliënt ons benadert om bijstand, is het uiteraard nog maar de vraag of hij het hem tenlastegelegde feit ook daadwerkelijk -blijkens het dossier- heeft begaan. Als dat al het geval is, is het vervolgens de vraag of hij daarvoor verantwoordelijk is en gestraft moet worden, en zo ja hoe. Het is aan de advocaat om uitsluitend op te komen voor de belangen van zijn cliënt. Daarom is het vak van de advocaat ook zo wezenlijk: in juridische taal wordt het verhaal van zijn cliënt verteld zodat de rechter uiteindelijk een evenwichtig oordeel kan vellen. Zaken als mishandeling, Opiumwetfeiten zoals hennepteelt, verkeers- en jeugdzaken komen veelvuldig in onze strafrechtpraktijk voor. Het kunnen strafbare feiten zijn waarbij de straf lager uitvalt dan bij de hiervoor genoemde meest ernstige feiten. Het gevolg van een veroordeling kan voor de cliënt echter buitengewoon groot zijn. Mensen die nog nooit eerder met justitie in aanraking zijn gekomen kunnen ineens, door een relatief klein vergrijp, een strafblad krijgen. Dat kan betekenen dat men ook geen Verklaring omtrent het gedrag meer kan krijgen, hetgeen weer gevolgen kan hebben voor een (toekomstige) baan. Het is daarom ook in die zaken van groot belang dat er door een bekwame advocaat, met gespecialiseerde kennis van het strafrecht, naar zo n zaak wordt gekeken. Misschien is er onvoldoende bewijs voor een veroordeling, of handelde cliënt uit noodweer? Had cliënt een motief, is hij gebruikt of aangezet om feiten te plegen, kon hij wel anders? Aan elk verhaal zitten twee kanten. Zo ook aan dossiers, samengesteld door justitie. Het is aan ons, strafrechtadvocaten, de andere kant te belichten, zodanig dat de belangen van onze cliënten optimaal worden gediend. Pas dan komt de weegschaal in balans. Ik vind het een eer dat in de strafrechtpraktijk van mr Van der Weide te kunnen waarmaken.

Begin april was er de jaarlijkse algemene ledenvergadering van Bonjo. Na wat er in 2011 allemaal gebeurd was, werd verwacht dat er een enigszins rumoerige vergadering zou volgen waarin de leden het bestuur zouden vragen hoe het allemaal toch mogelijk is geweest in 2011: vijf directeuren in één jaar en nu de onwaarschijnlijke constructie dat de voorzitter tegelijk directeur is. Het pakte anders uit. De verwachte opkomst viel niet mee. Een punt overigens waarvan het bestuur niet anders kon dan zeggen dat het zich gaat buigen over de vraag waar dat vandaan komt. De voorzitter kondigde aan dat in 2012 leden meer betrokken gaan worden bij Bonjo-activiteiten. De aangesloten verenigingen gaan dat merken, zei hij

min of meer strijdvaardig. Het voorliggende beleidsplan riep weinig vragen op. De leden lijken het ingezette beleid in de richting van de lidorganisaties te willen ondersteunen. Het kan ook afwachten betekenen: de voorzitter heeft dit vaker gezegd, maar het blijft steeds in goede bedoelingen hangen. De wens van een aantal leden dat beter in beeld gebracht gaat worden wat lidorganisaties precies doen en of hun doelstellingen passen binnen die van Bonjo, wordt door het bureau van Bonjo uitgevoerd. Aanwezige leden constateerden een opvallend knelpunt: door Bonjo aangeboden cursussen zijn te duur. Ze kregen de toezegging dat er gekeken gaat worden

wat er binnen de begroting van Bonjo gedaan kan worden. Grote vraag is: kan dat binnen de subsidiegelden van DJI of moet er toch een kleine bijdrage gevraagd worden? Al met al een vergadering waar de sfeer was dat er gezamenlijk gewerkt moet worden, dat men elkaar nodig heeft en elkaar dus vast zal houden. De formele stukken werden en passant goedgekeurd. Van Pieter Vleeming werd in dank voor zijn inspanningen als bestuurslid afscheid genomen. Hans Ferwerda en Roselyne Oudenampsen werden nieuwe gekozen. Paul Grijpma en Hendrik Kapteijn werden herkozen. Er is nog een vacature. Die bleef open. Wie meldt zich aan?.

Bonjo start overleg penitentiaire advocatuur weer op Van oudsher heeft Bonjo een goede relatie met kritische penitentiaire advocaten. Helaas is door alle opvolgingsperikelen die relatie wat in de zijbeuk van onze Bonjoactiviteiten terecht gekomen.

Mr. Rosa P. Boon Van der Weide Advocaten

Hettie Cremers, advocaat.

Jaap Brandligt in zijn activiteit als directeur zat dat dwars. Dus heeft hij de volg het spoor terug strategie gevolgd en contact gezocht met één van die penitentiaire advocaten die dicht bij Bonjo staat. Met Hettie Cremers. Hij toog dus in de richting van haar huis

HQ SUDNWLMNUXLPWH (HQ ÀLQNH WLSSHOLQJ van een laatste bushalte naar haar aan de Waal gelegen huis. Door weiden en verre vertes die Jaap als typische betonnen stadsbewoner al lang niet meer gewend was. Eenmaal aangekomen en na een verkenning van wie nu precies wie en wat was, bleek er al snel een soort stilzwijgende overeenstemming te bestaan. Het Overleg Penitentiaire Advocatuur moet een hernieuwde start hebben. Daar gaan we mee aan de gang. Het Bonjo Bajes Bulletin zal erover berichten.


BonjoBajesBulletin juni 2012

Bond Belangenbehartiging Gedetineerden (BBG) Den Bosch Buiten voor Binnen Den Haag Christian Prison Ministries Amstelveen

07

Voorstel staatssecretaris Teeven:

SPREEKRECHT OVER BEWEZENVERKLARING EN STRAFTOEMETING De huidige voorstellen van staatssecretaris Teeven zijn een forse uitbreiding van het spreekrecht van personen die op goede gronden in de gelegenheid worden gesteld om te verklaren over de gevolgen van het strafbaar feit. Daarmee worden bestaande lacunes gedicht. Er is de staatssecretaris veel aan gelegen om deze voorstellen zo spoedig mogelijk voor behandeling in de Tweede Kamer en Eerste Kamer in aanmerking te brengen. De notitie over de toekomst van het slachtofferbeleid lijkt een geschikte gelegenheid om meer mogelijkheden met het spreekrecht te bespreken en te doordenken. Verzoeken om verdere uitbreiding van het spreekrecht klinken sympathiek, maar er zijn ook schaduwkanten aan verbonden. Juist die schaduwkanten maken dat het niet gaat om een eenvoudige ingreep in een artikel. Het is geen kwestie van het simpel verruimen van de inhoud van het spreekrecht of het laten vervallen van de bestaande beperking. Het spreekrecht is primair toegekend om het slachtoffer of diens nabestaanden in staat te stellen het leed dat zij hebben ondervonden op de openbare terechtzitting uit te spreken en de verdachte daarmee te confronteren. Dit kan bijdragen aan een goede

Op zoek naar een deskundige en zeer gedreven strafrechtspecialiste die u, uw strafzaak en uw omgeving de volle aandacht geeft?

mr. Anke Swinkels verwerking van dat leed. Het spreekrecht wordt tijdens het onderzoek op de terechtzitting uitgeoefend nadat de feiten van de zaak en de persoonlijke omstandigheden van de verdachte zijn EHKDQGHOG 9RRUGDW GH RI¿FLHU YDQ justitie zijn requisitoir houdt, spreekt KHW VODFKWRIIHU 'H RI¿FLHU YDQ MXVWLWLH kan daarmee in zijn requisitoir nog op terugkomen. Bij het uitbreiden van de mogelijkheid voor het slachtoffer om zich ook uit te laten over de bewezenverklaring en de straftoemeting, zal de verdediging de gelegenheid moeten worden geboden om het slachtoffer vragen te stellen over de deugdelijkheid en gegrondheid van zijn verklaring. Dat betekent dat hij vaak als getuige zal moeten worden

beëdigd; dan is hij verplicht de vragen van de verdediging te dulden en te beantwoorden. Sommige slachtoffers zullen dit als onaangenaam ervaren. 'H RI¿FLHU YDQ MXVWLWLH HQ GH UHFKWHU hebben respectievelijk bij het requisitoir en bij de einduitspraak alle beschikbare informatie af te wegen en bij de beslissing over de bewezenverklaring en de straftoemeting mee te wegen. Dat is niet altijd gelijk aan het belang en het perspectief van het slachtoffer. Met een verruiming van het spreekrecht kunnen bij het slachtoffer verwachtingen worden gewekt die niet altijd gehonoreerd kunnen worden. De rechterlijke uitspraak kan dan op een teleurstelling of desillusie uitlopen.

06-19338555 Bilderdijklaan 15, 5611 NG Eindhoven · Postbus 6210, 5600 HE Eindhoven · T: 040-2870888 2870888 F:040-2870889 F:040-287088 870889 9

huisstijl advertenties brochures jaarverslagen magazines posters

voor info bel 0315 231580 of mail wimwal@xs4all.nl

Maatregelen voor aanpassing STORM IN EEN GLAS WATER IN luchtruimten bij isoleercellen

PI HAARLEM

In het voorlaatste nummer van het Bajes Bulletin berichtten we over een conflict tussen ons lid ISP en de PI in Haarlem. We waren daar bij Bonjo niet gelukkig mee. Tenslotte is het van belang dat onze leden toegang hebben tot gedetineerden als die laatsten dat willen. Dat was een reden voor Jaap Brandligt om contacten te leggen met die PI . De directie was meteen genegen ons te ontvangen want ook die was ongelukkig met die boodschap. Dus togen Martien Luyckx en ikzelf op een goede dag naar de Haarlemse penitentiare inrichting. Daar ontmoetten we Hellen

Zwanenburg, het betrokken directielid en Irene Helling, de mmd er aldaar. Na de bij dit soort gesprekken horende plichtplegingen kwamen we ter zake. Het was even zoeken naar de oorsprong van de verwijdering tussen ISP en de PI. Dat temeer omdat al die zaken zich afspeelden voordat Hellen Zwanenburg en Irene Helling ook maar in de buurt van het gebouw waren. Iets in het verre verleden dus en eigenlijk meer onderhuids dan dat de vinger erop gelegd kon worden. Tijd dus om vast te stellen dat we in een kort gesprek in staat waren om plooien glad te strijken en afspraken te maken over activiteiten in de toekomst. ISP

bleek niet op de lijst van ketenpartners te staan. Daar wordt werk van gemaakt via Jacqueline Roedema de mmd ende regiopcoördinator voor Noord Holland Noord. Zodra dat rond is, maken we een afspraak met Hellen Zwanenburg om activiteiten in haar PI te ontplooien. De eerste gedachte die geuit is, is om Bonjo samen met ISP met de PIW ers daar in contact te brengen voor voorlichting en gezamenlijke positionering. Voor Martien Luyckx was er nog de premie dat hij vanaf nu deel neemt aan het overleg van vrijwilligersorganisaties dat zich rond Frans Douw in Noord Holland Noord ontwikkeld heeft.

Den Haag - Bij vijf gevangenissen zijn met onmiddellijke ingang tijdelijke maatregelen genomen om te voorkomen dat gedetineerden die in de isoleercel verblijven worden gelucht in luchtruimten die niet voldoen aan de wettelijke vereisten. Vijf andere gevangenissen waar de luchtruimten bij de isoleercellen niet voldeden hadden al eerder een alternatief gevonden of waren inmiddels niet meer in gebruik. Door deze maatregelen worden momenteel alle gedetineerden gelucht in ruimten die voldoen aan de wettelijke vereisten. De tijdelijke maatregelen zijn in afwachting van structurele verbouwingen van de luchtruimten. Dit schrijft staatssecretaris Teeven aan de Tweede Kamer.

De verbouwingen zijn een gevolg van een eerdere uitspraak van de Raad voor de Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming. Deze constateerde dat niet was voldaan aan het wettelijk recht dat een gedetineerde tijdens het luchten in de buitenlucht moet kunnen verblijven. In de overdekte luchtruimte was slechts een raam verwijderd. De rechter bepaalde ook dat een gedetineerde in de isoleercel van de Amsterdamse penitentiaire inrichting Tafelbergweg een vergoeding van 2,50 ontving per keer dat hij in de luchtruimte daar gelucht werd. In tien inrichtingen bleken 31 luchtruimten niet te voldoen aan de vereisten. In vier van deze tien inrichtingen is aan gedetineerden die hun beklag hadden gedaan een compensatie toegekend. Bron: www.rechtennieuws.nl


Cliëntenbelangenbureau GGzE Eindhoven CoMensHa Amersfoort De Brug Katwijk

08

BonjoBajesBulletin juni 2012

WODC doet onderzoek WET WERK EN BIJSTAND ALS naar effecten van ISD OPSTAPJE NAAR RECIDIVE Het wetenschappelijk onderzoek- en documentatiecentrum van het ministerie van veiligheid en justitie heeft onderzoek gedaan naar de effecten van de ISD-maatregel, de maatregel die veelplegers in een inrichting voor stelselmatige daders opsluit.

Het WODC onderscheidt zeer actieve veelplegers en gewone veelplegers. Het wil via deze studie inzicht krijgen in de mate waarin de ISD-maatregel leidt tot een afname van de geregistreerde criminaliteit onder veelplegers. Men komt tot de conclusie dat de ISD succesvoller lijkt dan een standaardvrijheidsstraf. Je kunt zeer actieve veelplegers beter langer aaneengesloten opsluiten dan periodiek op een standaard manier. Ze zijn langer van de straat af, dus vinden er minder overtredingen plaats. Desondanks recidiveert 72% binnen twee jaar na de uitstroom uit de ISD weer. Dat was voor die tijd zo n 88%. Dat is dus in termen van recidive 12% winst. Het WODC weet niet of die reductie het resultaat is van detentie, behandeling of resocialisatie die in ieder geval onderdeel uit zou horen te maken van de ISD-maatregel. Ten tijde van de studie werd weet het WODC het kernprobleem van deze groep veelplegers niet aangepakt. Ook is het niet duidelijk of de recidivevermindering een bijeffect

is van insluiting in een ander al of niet gedwongen kader zoals daar zijn psychiatrische klinieken, verslavingsklinieken of ziekenhuisopnames. We voegen daar nog aan toe de experimenten van Amsterdam en Rotterdam in Beilen en het in een aantal grote steden redelijk succesvol gevonden huisvestingsbeleid, waardoor de dakloosheid is afgenomen. Het statistisch kleine effect dat wordt gevonden is derhalve heel moeilijk te duiden. Het WODC weet ook niet of het te danken is aan insluiting, behandeling of socialisatie. Uiteraard blijft in het WODC-onderzoek zelfs maar de overweging buiten dat een ander drugsbeleid dat zich meer richt op gezondheid, op regulering of zelfs legalisatie niet meer effect zou hebben op het welbevinden van de samenleving en uiteraard op de volheid van gevangenissen. Zo onafhankelijk van het ministerie kan het eigen onderzoeksbureau niet functioneren.

Den Haag - De Wet Werk en Bijstand (WWB) is vanaf 1 januari 2012 van toepassing. Die wet maakt het onmogelijk dat gemeenten in staat zijn ex-gedetineerden in de leeftijd van 18 tot 27 jaar al tijdens detentie met een re-integratietraject te laten beginnen en/of direct na het verlaten van de bajes een (voorschot op de) WWB-uitkering te geven. Voor deze groep is een ‘zoektijd’ van vier weken ingevoerd, waarbinnen gezocht moet worden naar werk of naar scholing. En dat heet een inspanningsverplichting. Het is de bedoeling van de minister van Sociale zaken en Werkgelegenheid deze zoektijd ook te laten gelden voor mensen boven de 27 jaar. Voor alle gedetineerden, dus ook voor gedetineerden boven de 27 jaar, komt het er dan op neer, dat diegenen die een bijstandsuitkering nodig hebben, buiten de poort worden gezet na detentie en voor een periode van vier weken geen inkomsten uit een uitkering kunnen krijgen.

Met de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) is afgesproken dat inkomen uit werk of via een (tijdelijke) uitkering mogelijk is om direct na ontslag uit detentie in het eerste levensonderhoud te kunnen voorzien. Als arbeid niet haalbaar is, is een vorm van dagbesteding mogelijk. Een voorschot op de uitkering behoort dan tot de mogelijkheden. De groep gedetineerden is niet zoals een vrije burger in staat om te voldoen aan de inspanningsverplichting. Een oplossing voor deze groep zou zijn om de zoektijd van vier weken wèl in te laten gaan tijdens detentie voor die gemotiveerde gedetineerden die deelnemen aan re-integratieactiviteiten en scholing. Op grond daarvan kan de gemeente bepalen dat zij voldoen aan de inspanningsverplichting. Eerder heeft sociale zaken aangegeven dat als een belanghebbende in de vier weken zoekperiode in behoeftige omstandigheden komt te verkeren, de gemeente op grond van zeer dringende redenen WRFK ¿QDQFLsOH ELMVWDQG NDQ OHYHUHQ Een andere mogelijkheid is dat de

gemeente een overbruggingsuitkering verstrekt om onwenselijke situaties te voorkomen. De individuele gemeenten zullen vervolgens moeten bepalen of de inspanningen, geleverd tijdens detentie, volstaan. Ook voor diegenen die deelnemen aan een penitentiair programma of een scholing- en trainingsprogramma buiten de muren van een inrichting, blijft het mogelijk voor gemeenten om een uitkering te verlenen. Voor gedetineerden onder de 27 jaar is de regeling al van kracht. Voor de plus27 jarigen komt de regeling er ook aan. Elders in dit nummer gaat het over belonen en straffen in de gevangenissen. In combinatie met bovenstaande maatregelen, staat er veel druk op gedetineerden. Ooit was er een beleidsnota Modernisering gevangeniswezen . Daar waren we bij Bonjo content mee. Dat was een andere modernisering dan nu aan de orde is. Modernisering is nu marginalisering, opstapjes naar recidive. We naderen snel het Amerikaanse schrikbeeld. Jaap Brandligt

strafrecht familierecht jeugdrecht

colofon Bonjo Bajes Bulletin Is een uitgave van Bonjo en verschijnt zes maal per jaar. Oplage: 11.000 exemplaren Wij staan voor u klaar! Emmalaan 35 | 3581 HP Utrecht | 030 210 98 80 | www.hb-advocaten.nl

BODDAERT VERWEEL advocaten Mr. Robert Polderman al ruim 15 jaar uw specialist in: s Strafzaken s Beklag- en beroepszaken s TBS en longstay s VOG- en CBR-procedures T 072 574 44 09 E info@boddaertverweel.nl www.boddaertverweel.nl

Abonnementen 22,50 per jaar Losse nummers 4,50 incl. porto ISSN 2210-4860 Contactadres: Molukkenstraat 200, 1098 TW Amsterdam Tel. 020 665 9420 info@bonjo.nl www.bonjo.nl Advertenties: Tien Königs 06 516 87 502 bonjobajesbulletin@ziggo.nl

Bestuur Bonjo Jaap Brandligt, voorzitter Paul Grijpma Hendrik Kaptein, penningmeester Ruud Klein, secretaris Pieter Vleeming

Bram Mous Kitty Oomen Geertjan van Oosten Michael Ruperti Mark Teurlings Serge Weening

Redactie Paul Grijpma, eindredacteur a.i. info@paulgrijpma.nl Jaap Brandligt

Vormgeving: Wim Wal grafisch ontwerper, wimwal@xs4all.nl

Tevens werkten mee: Iwan Appel Trudie van Atten Janneke van Beek Rosa Boon Dini Fanny Donders Marielle van Essen Ruben Kellermann Bas Martens Melany

Druk: Rodi Media, Langedijk Handling&verspreiding: Weinmann, Almere Het volgende BonjoBajesBulletin verschijnt 1augustus 2012


De Regenboog Amsterdam Door Ontmoeting en Opvang Resocialisatie (DOOR) Vlissingen Straat Consulaat Den Haag Den Haag

BonjoBajesBulletin juni 2012

LIDORGANISATIES PRATEN AMERIKAANSE STUDENTEN BIJ

09

Column

STRAFSCHAKEN Als advocaat zit ik mijzelf wel eens af te vragen welke stappen ik moet ondernemen in een bepaalde zaak. Hoe behartig ik de belangen van cliënt het allerbeste? Tactiek en strategie. Het gaat allemaal om details. Hoe ik het zie? Vroeger schaakte ik veel, behaalde daarbij alle schaakdiploma s en deed mee aan schoolkampioenschappen tegen andere nummers 1 van scholen in het land. Toen wilde ik altijd wit zijn. Wit begint en daarmee kon ik mijn tegenstanders systematisch de hoek indrukken. Een pionnetje op het verkeerde moment naar voren kon drie of zelfs acht zetten later fataal zijn. De verdediging in strafzaken is soms net schaken met advocaten als grootmeesters. Het deed Bonjo deugd toen Olaf Hirschel van de Hogeschool Rotterdam op een goede dag belde. Hij kreeg een groep Amerikaanse studenten langs die op de een of andere manier geïnteresseerd zijn in de werking van het justitieel systeem in Nederland in vergelijking met dat van de Verenigde Staten. Het deed Deugd omdat klaarblijkelijk ook op de Rotterdamse Hogeschool is doorgedrongen dat Bonjo met zijn lidorganisaties de belangenbehartiger van delinquenten en ex-delinquenten is en bovendien een goed op de hoogte zijnde gesprekspartner is van overheden en gevangenisdirecteuren. Een soort hoeragevoel. Dat moet uitgebouwd worden.

Het eerste dat het bureau deed was contact opnemen met de lidorganisaties. Met de bezoekgroep in Noord Holland Noord, met STEK en VrIJ die huizen hebben waarin ex-delinquenten tijdelijk kunnen wonen, bovendien bezoekgroepen en bijvoorbeeld een buddy project. Met Surant waar bezoekgroepen te vinden zijn, maar ook activiteiten om mensen van werk naar werk te begeleiden, met de MDHG die zijn zorgen vooral naar drugsgebruikers doen uitgaan en die bovendien voor legalisering van druggebruik zijn. Met ISP uit Haarlem dat eigenlijk meer een sociaal bureau is, maar waar ook geprobeerd wordt achterblijvers wegwijs te maken in de warboel waar ze soms mee achterblijven. Het effect was dat de Amerikanen een

heel geschakeerd beeld kregen van wat er in en rond Nederlandse bajesen gebeurt. Het was bijzonder om te zien hoezeer de informatie de Amerikanen YHUZDUGH 'H ¿ORVR¿H URQG JHGHWLQHHUden is bij ons wel heel erg anders dan bij hen. Sommigen ervoeren het als een eye-opener, anderen werden vooral bevestigd in hun beeld dat het bij hen beter is, want veiliger voor deugdzame mensen. Bij de napraat bleek dit nogal eens samen te vallen met het stemgedrag. Met Democraat- of Republikeinzijn. Hun woonstaat was overigens Ohio, een van de conservatieve staten. Dat neemt niet weg dat ze op hun zoektocht naar kenmerken van ons justitiële systeem ter oriëntatie (sic!) coffeeshops bezocht hebben.

Bonjo vertegenwoordigt klagers DJI heeft signalen gekregen dat de gezondheidszorg in de penitentaire inrichtingen niet overal even optimaal is. Een mooi eufemisme. Elders in dit nummer (voorpagina) gaan we aan de hand van een rapport van de Ombudsman daar meer inhoudelijk op in. Bonjo is door DJI gevraagd namens de klagers in zitting te nemen. De eerste bijeenkomst zou al geweest moeten zijn, maar die is op de dag dat het rapport van de Ombudsman verscheen, uitgesteld. Dat geeft ons wat meer de tijd klachten te verzamelen. We nodigen ervaringsdeskundigen (gedetineerden en ex-gedetineerden) , advocaten, leden van bezoekgroepen en wie al niet, ons klachten over de gezondheidszorg in de PI s te melden (ook van vreemdelingbewaring).

Doe dat zo spoedig mogelijk. Kunnen we de klachten meenemen.

In eerste aanleg gaat het witte OM in de aanval. De zwarte verdachte tracht men nog zwarter te maken. Van alles wordt in stelling gebracht tegen deze zwarte verdachte als koning. Soms worden witte lopers ingezet die loeren om in de buurt te komen van de kroon van de koningsverdachte. De verdediging daarentegen kan af en toe nog schoten hagel vanaf haar zwarte hoge torens blazen. Ga je in hoger beroep dan is de verdachte aan zet en dus wit. De verdediging moet strategisch slim zijn. De pionnen dienen goede posities in te nemen om de verdedigingslinies uit te zetten en daar te slaan waar nodig. De torens gaan hun vizier afstellen en zo nodig met verdachte rokeren om hem in bescherming te nemen voor een eventuele cassatieprocedure. Cassatie begint eigenlijk al in hoger beroep. Zie je dit niet dan verspeel je kansen. Cassatie is het genadeloze woordenschaakspel met de Hoge Raad als computer. De beste paarden moeten van stal. Geluk bestaat niet. De verdediging dient als een serieuze sluipschutter te werk te gaan. Op 1500 meter loopt de vijand en je kan slechts eenmaal schieten. Je dient rekening te houden met de wind en allerlei factoren. Vuur je een meesterschot af dan was het misschien toch allemaal niet zo zwart wit. Lukt je dit niet dan is het bijna altijd schaakmat. Gratie kan men in Nederland nog verzoeken bij verreweg het sterkste schaakstuk, de Dame, Hare Majesteit de Koningin. Mogelijk kan de recente ogenschijnlijke witte dood in het leven van Onze Dame tot meer vergevingsgezindheid leiden. Dan is het voor veroordeelden die erg veel zwarte sneeuw hebben gezien toch nog en passant remise. Kortom, denk goed na hoe u schaakt in uw strafzaak nu er veel op het spel staat! Ruben Kellermann, strafrechtadvocaat te Amsterdam

KORVINUS VAN ROY & ZANDT

Doornbos Suringar Wiersema

Sinds jaren de top van Nederlandse strafrechtadvocatuur

advocaten mediators

Mr. C.F. Korvinus Mr. A.J.M. van Roy Mr. P.J. Zandt Mr. S.C. Sassen Mr. H.H. Boersma Mr. D.P. Hein

Ervaren strafrechtadvocaten, komen door het hele land langs in de PI. Strafrecht, Penitentiair recht, TBS zaken, Tuchtrecht Postbus 705, 9400 AS Assen Telefoon 0592 31 76 76 info@dswadvocaten.nl www.dswadvocaten.nl Mr. M.G. Doornbos

In strafzaken begint alleen het OM. Grootmeesters winnen echter ook met zwart.

Mr. S.M. Carabain-Klomp

Raadhuisstraat 52-D 1016 DG Amsterdam Tel. +31(0)20 305 34 00 06 51 00 48 86 06 21 87 76 22 Fax +31(0)20 305 34 08 info@kvrzadvocaten.nl www.kvrzadvocaten.nl

advocaten


Drugspastoraat Amsterdam Amsterdam Educatie Achter Buitenlandse Tralies Epen Een Nieuwe Start Amsterdam

10 Mr. P. van Tour 010 411 66 26

Mr. J. Boetje 010 411 85 13

Onze rechtsgebieden: sstrafrecht sdetentierecht sjeugd(straf)recht

advocatenkantoorvantour.nl barnsadvocatuur.nl

BonjoBajesBulletin juni 2012

Volgens staatssecretaris Teeven niks aan de hand

ACTIE GEĂ‹IST VAN DE DIRECTIE JEUGDINRICHTING DEN HEY-ACKER

Rotterdam Building, Aert van Nesstraat 45, 3012 CA Rotterdam

.DGHU NXUEDQODUĂ•QĂ•Q \DUGĂ•PFĂ•VĂ• 8Z VWHXQ HQ WRHYHUODDW LQ VWUDI]DNHQ

Mr. E. Yeniasci Advocaat

0641920830

ADVO ADVOCATENKANTOOR

Mail: info@advocatenkantooryeniasci.nl iasci.nl sci.nl Web: www.advocatenkantooryeniasci.nl

Weegschaalstraat 3, 5632 CW Eindhoven ¡ Postbus 4122, 5604 EC Eindhoven Telefoon: 040-2901301 ¡ Telefax: 040-2901302

ONDERWIJSVRIJWILLIGER GEZOCHT

Het PI-cluster in Noord Holland Noord zoekt een vrijwilliger om daar onderwijs te verzorgen. Dat meldde de directeur Frans Douw in een voortgangsgesprek met betrokken vrijwilligersorganisaties, waaronder Bonjo als koepel van de organisaties. Je kunt je afvragen of het wenselijk is dat vrijwilligers het onderwijs in PIÂ’s gaan verzorgen. Maar het afbreken van voorzieningen en het bekorten op middelen (wat eigenlijk hetzelfde is als het afbreken van de voorzieningen) maakt dit soort oproepen noodzakelijk. We hebben de oproep op de website van Bonjo geplaatst maar dat heeft tot nu toe niets opgeleverd. Daarom maken we van dit bulletin gebruik om de noodzaak van een onderwijsmens in Noord Holland Noord onder jullie aandacht te brengen. (U LV RRN HHQ SURÂżHO 'H RQGHUZLMVYURXZ PDQ PRHW YRRUDO ZDW LQ KHW RQGHUZLMV jargon heet, basiseducatie beheersen. Dus in staat zijn aan laag opgeleide mensen onderwijs in elementaire vormen van kennis en vaardigheden over te dragen.

Den Haag - De veiligheid van het personeel in de justitiĂŤle jeugdinrichting Den Hey-Acker te Breda was ten tijde van het incident dat begin maart plaatsvond, niet in het geding. Ondanks de ernst van de situatie was er sprake van een gecontroleerde situatie. Dat schrijft staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie in een brief aan de Tweede Kamer. Aanleiding voor de brief was de aanhouding van een gewelddadige gevangene in de jeugdgevangenis. Hij werd door een arrestatieteam van het dak van het complex gehaald. De jongen wist het dak te bereiken, nadat hij vanaf de luchtplaats enkele ramen had ingegooid en een afdeling wist te bereiken, waar hij niet mocht komen. Eenmaal op het dak bekogelde hij de politie met stenen en andere voorwerpen. Een gedeelte van de gevangenis

werd ontruimd. De andere gevangenen moesten hun cel in. De jongen verbleef in Den Hey-Acker op de ITA (Individuele Traject Afdeling), een speciale afdeling voor jongeren met een Pij maatregel die niet geschikt zijn om in een gewone leefgroep te functioneren. Het gaat om jongeren met ernstige persoonlijkheidsproblematiek die onder meer tot uiting komt in autoriteit- en agressieproblemen. De suggestie dat het incident gerelateerd is aan personele en organisatorische problemen is onjuist, zo schrijft de bewindsman. Ten tijde van het incident was de personele bezetting op de ITA op orde: voor drie op de groep aanwezige jongeren waren er vijf medewerkers aanwezig, waarvan vier ervaren groepsleiders die bij het ITA-team behoorden. Abvakabo FNV-bestuurder Mieke van

UW DOELGROEP in het gehele land LEEST BonjoBajesBulletin Informeer naar de mogelijkheden van adverteren. Daarnaast schrijf een wetenswaardige column richting uw doelgroep. Bel Tien KĂśnigs 06 51 68 75 02 of mail bonjobajesbulletin@ziggo.nl Wim Wal, grafisch ontwerper (ook de vormgever van deze krant) kan voor u voordelig een advertentie maken. wimwal@xs4all.nl

Mr Regter Strafadvocaat is gevestigd in Heerlen. Mr Regter is de enige strafrechtspecialist in Heerlen, die is aangesloten bij de NVSA. Mr Regter houdt zich alleen bezig met strafzaken zodat hij topkwaliteit kan leveren in uw strafzaak. Mr Regter verdedigt uw rechten en belangen in strafzaken in heel Nederland en in beklagzaken. Een goede verdediging moet meteen vanaf het begin goed opgebouwd worden. Neem daarom zo vroeg mogelijk een specialist in de arm. Dossier- en wetskennis zijn van doorslaggevend belang, in elke zaak, groot of klein. Mr Regter is van mening dat verdachte en advocaat een team moeten vormen, dat samen een strategie opstelt om tot de best mogelijke verdediging te komen. Daarom krijgt u een kopie van het

Vliet wil dat de directie van Den HeyAcker onmiddellijk actie onderneemt om de veiligheid van het personeel te garanderen. Volgens haar zitten dertig van de ruim honderd groepsleiders van de inrichting ziek thuis, omdat er niets wordt gedaan met de klachten over de veiligheid.

VVD: SLACHTOFFERS MOETEN MEER TE ZEGGEN KRIJGEN Slachtoffers van zware gewelds- en zedenmisdrijven moeten tijdens een proces kunnen aangeven welke straf de dader moet krijgen. Ze moeten de mogelijkheid krijgen vrijuit te spreken. Dat heeft de VVD voorgesteld bij de bespreking van voorstellen om het spreekrecht voor slachtoffers uit te breiden. Staatssecretaris Fred Teeven (Justitie) geeft slachtoffers wel meer mogelijkheden om in de rechtbank hun zegje te doen, maar VVD-Kamerlid Ard van der Steur vindt dat nog niet ver genoeg gaan.

dossier en wordt dat uitvoerig met u besproken. U weet dan waar u aan toe bent en komt goed voorbereid op de zitting. Hebt u twijfels over uw huidige advocaat of zijn of haar aanpak? Neem vrijblijvend contact op met mij. Goede raad hoeft niet duur te zijn. Ik werk op basis van toevoeging. Neem contact op met mr Regter Strafadvocaat op 045 5602208 of 06 30622592. Akerstraat 106, Heerlen. mr.regter.strafadvocaat@gmail.com www.advocaatregter.nl.

mr Regter Strafadvocaat


BonjoBajesBulletin juni 2012

Europese Organisatie ter Bescherming van de Rechtspositie van Gedetineerden (EORG) Arnhem Haarlemse Vrijwillige Bezoekersgroep Haarlem

11

Op papier lijkt het allemaal mooi en aardig, maar in de praktijk...?

ARBEID ADELT IN DE BAJES Forsa! Nijkerk - ‘Zinvolle dagbesteding in justitiĂŤle inrichtingen’, dat was het thema op het congres van de Raad voor de Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ) onlangs in Nijkerk .

‘De bewoners’ van gevangenissen, tbsklinieken, justitiÍle jeugdinrichtingen en jeugdzorgplus-instellingen moeten tijdens hun verblijf in principe arbeid verrichten en onderwijs volgen. Of ze worden behandeld of getraind voor de meest uiteenlopende zaken. Het idee is dat dagbesteding in justitiÍle inrichtingen zinvol is en kan bijdragen aan de resocialisatie van de betrokkenen. Dit zou het gemakkelijker maken het gewone leven weer op te pakken, zonder terug te vallen. Dat is uiteindelijk zowel in het belang van de betrokkenen als van de maatschappij. Maar klopt dat idee eigenlijk wel? Wordt dit waar gemaakt? En hoe loopt het in de praktijk? Is het gewenst een nieuwe visie te ontwikkelen op de dagbesteding in het gevangeniswezen, de tbs-inrichtingen en de justitiÍle jeugdinrichtingen? Deze vragen stonden centraal tijdens het congres. BONJO is er voor de gedetineerden en dus was Bonjo ook in Nijkerk. Het congres zou worden geopend door Fred Teeven, maar deze moest verstek laten gaan wegens een spoeddebat in Den Haag. Zijn verhaal werd uitgesproken door de mevrouw drs. E.M. ten Hoorn Boer, Directeur-Generaal Jeugd en Sanctietoepassing van het ministerie van Veiligheid en Justitie. 'DDUQD ZDV HU GH 1RRUVH ¿OP RYHU GH

Pak je Kans! Kom je binnen 3 tot 6 maanden vrij of zit je net in hechtenis en hebben jij en je familie veel vragen? Kom je bovendien uit de regio Haaglanden en ben je tussen 17 en 27 jaar en Marokkaans-Nederlands?

gevangenis, Bastøy. Dit is een eiland waar 115 gedetineerden verblijven, die behoren tot een gemiddeld zware groep gedetineerden. Dat wil zeggen, mensen die zijn veroordeeld voor ernstige criminaliteit of in een vorige gevangenis agressief gedrag hebben vertoond. Toch heeft zich de laatste vier jaar geen enkel incident met bedreiging of geweld voorgedaan en is er in vijf jaar niet meer dan ÊÊn ontsnappingspoging ondernomen. Ook verlof en resocialisatie verlopen voorspoedig; in 2011 kwam er slechts ÊÊn van 3285 verlofgangers te laat. Dat is toch wel anders dan in Nederland. De moeite ZDDUG GLH ¿OP :HUNHQ KHOSW ZDV GH boodschap.

Geen tijd voor kritische vragen We gingen naar de workshop Penitentiaire Arbeid. De bedoeling was dat eerst de workshopbegeleiders aan het woord zouden komen en dat er daarna ruimte zou zijn voor een discussie. Helaas werden de bijna 45 minuten vol

gesproken door de workshopbegeleiders en bleef er niet veel tijd over voor bijvoorbeeld BONJO om kritische vragen te stellen. Volgens de workshopbegeleiders Eric Bouwsma en Tom Yntema is het doel om gedetineerden 50 weken per jaar te laten werken, gedurende 5 dagen per week, 4 uur per dag. Het beeld is op dit moment nog niet zo rooskleurig, maar gaat wel de goede kant op, zeiden ze. In 2011 is ÊÊn miljoen euro toegelegd op de arbeid in inrichtingen en de ambitie is om in 2012, 2½ miljoen euro winst te maken. In 2015 zou dat zelfs 7 (!) miljoen euro winst moeten zijn. Het lijkt erop dat het Justitie niet alleen gaat om een zinvolle dagbesteding voor gedetineerden door meer te kunnen gaan werken, maar ook om winst te maken. De vraag hebben wij voorgelegd aan de workshopbegeleiders, maar helaas was de tijd voorbij en kregen we geen antwoord.

Modernisering gevangeniswezen en zinvolle dagbesteding Workshop Modernisering Gevangeniswezen (MGW) werd geleid door Rutger Krabbendam en Michiel Rutten. Modernisering Gevangeniswezen is een hervorming van het bestaande systeem. Kern van het programma is een persoonsgerichte benadering, die in de eerste fase van detentie uitmondt in een Detentie & Re-integratieplan. (D&R-plan) Dit plan is de rode lijn, waarlangs de detentie van een gedetineerde vorm krijgt. Er wordt een soort winst- en verliesrekening opgemaakt, met als doel criminele activiteiten in de toekomst te voorkomen. Vervolgens komt de vraag aan de orde, welk

Meld je bij Bureau Maatschappelijk Herstel en Rehabilitatie, als je werk wil maken van je toekomst! In samenwerking met jou en je familie zoeken we naar oplossingen. Daar hoort ook het herstellen van familierelaties bij en, als je wilt, herstel met slachtoffers. Bureau MHR heeft veel ervaring in het werken met jongeren en families uit jouw cultuur en slaat bruggen naar de Nederlandse gemeenschap. Je vindt oprichtster Karima Daoudi en haar medewerkers op 070-3697531 of 06-28847014.

www.bureaumhr.nl info@bureaumhr.nl

programma daarbij past. Van belang is dat duidelijk wordt wat de gedetineerde vóór zijn detentie heeft gedaan, en wat hij na zijn detentie zal doen of nodig zal hebben. Gelukkig was er bij deze workshop wel meer tijd voor vragen en discussies. Een punt was bijvoorbeeld hoe vanuit de gevangenis de overdracht is naar de gemeente, waar de gedetineerde vóór zijn detentie verbleef. Wat voornamelijk naar voren kwam, is wel dat alleen voor een deel van de doelgroep toezicht is geregeld. Voor kortgestraften geldt dit bijvoorbeeld niet. DJI is op zoek naar oplossingen hiervoor en denkt aan een grotere rol voor de reclassering. Voor bijvoorbeeld kortgestraften is huisvesting een groot probleem en DJI wil dat de gemeenten hiervoor een oplossing bieden. BONJO weet dat wanneer gedetineerden in vrijheid worden gesteld, ze er eigenlijk altijd alleen voor staan. Tijdens de workshop werd heel snel en gemakkelijk verteld hoe in de P.I. wel een plan opgezet kon worden door een maatschappelijk werker. En hoe soepel de overgang weer zou moeten gaan als

de gedetineerde weer eenmaal op vrije voeten is. Enkele weken geleden hebben wij op ons kantoor echter een exgedetineerde gehad, die op een Witte Donderdag buiten kwam. Hij had geen inkomen meer en het bleek ook dat er vanuit de gevangenis niets voor hem was geregeld. Zelfs geen contact met de Dienst, Werk en Inkomen waar je een uitkering dient aan te vragen. Dit is slechts ĂŠĂŠn geval. Bij BONJO zijn meer gevallen bekend, waarbij langgestraften die weer de vrijheid tegemoet gingen, niet zijn geholpen door de reclassering, MMD of andere instanties. Op papier lijkt het allemaal mooi en aardig, maar in de praktijkÂ…? Dit is een belangrijk zaak, waar BONJO meer aandacht aan wil besteden. En we zouden ook graag zien dat DJI hier serieus naar kijkt. Het op papier zetten is ĂŠĂŠn, uitvoeren is twee. Wie A zegt, moet ook B zeggen. Dus, laten we zorgen dat het in de praktijk ook goed werkt. Melany

Kellermann Advocaat strafrechtadvocatuur - cassaties - fiscaal strafrecht

PC Hooftstraat 120 C

Postbus 59616 1040 LC Amsterdam

T: +31 (0) 20 331 37 19 F: +31 (0) 20 203 11 19

E: advocaat@kellermann.tv W: www.kellermann.tv

24/7 - Geen tegoed? Bel 0800-0101 collect call - mr. A.R. Kellermann (Ruben - beĂŤdigd januari 2004) is lid van de Nederlandse Vereniging van StrafrechtAdvocaten


12

Hergebruik Oosterhout Oosterhout Humanitas, afdeling Maastricht Maastricht Humanitas Bezoekgroep Traliewerk (p.i. De Berg) Zutphen

EEN TELEFOONNUMMER VOOR SERVICEBALIES DETENTIECENTRA

De servicebalies van alle detentiecentra zijn sinds kort te bereiken via één centraal telefoonnummer: 088 07 26000. Na het bellen van dit nummer volgt een keuzemenu waar bellers het gewenste detentiecentrum kunnen kiezen. Bij de servicebalie kunnen partijen van buiten de inrichting (familieleden, advocaten, ketenpartners) terecht met vragen of verzoeken die betrekking hebben op een ingeslotene waar zij een persoonlijke of zakelijke relatie mee hebben. Het kan bijvoorbeeld gaan om een verzoek om in contact te komen met de ingeslotene, om een vraag of een ingeslotene een huwelijk of begrafenis mag bijwonen of om een verzoek een bezoek te brengen buiten de reguliere bezoekuren. De medewerkers van de servicebalie kunnen zelf direct antwoord geven op een vraag of de partij in contact brengen met de juiste persoon binnen de inrichting.

Gedicht uit de bajes

Franse socioloog Loïs Wacquant schrijft over strafrechtbeleid:

STRAF DE ARMEN Het boek is al weer wat ouder. Maar het is nog steeds onvoorstelbaar actueel. Of misschien in Nederland wel juist meer dan dat: het beschrijft wat je dagelijks ziet bij de beleidmakers in Nederland. We hebben het dan over het boek Straf de armen van de socioloog Loïs Wacquant. Hij beschrijft aan de hand van een groot aantal voorbeelden hoe het strafrechtbeleid de laatste jaren overgegaan is naar meer bestraffen. Hij beschrijft de mechanismen erachter. Hij laat zien dat het niet zozeer gaat om het verband tussen misdaad en straf. Het scharnierpunt is de sociale onzekerheid. Het gedrag van de burger (whoever that may be) moet worden ingepast in de economische dereguleULQJ HQ GH RSVWDS QDDU ÀH[LEHOH EDQHQ Hamburgerjobs , zoals Wacquant dat noemt. De gevangenis krijgt binnen dat neo-liberale denken haar oorspronkelijke functie terug: de weerspannige

Heer, u bent heel dichtbij mij geweest dit jaar, en als je dit weet, geeft dat je een groot gebaar. Heer, kunt u mij de weg wijzen, waar ik heen moet gaan, Want ik ben zo bang, om weer de verkeerde weg in te slaan. Voor mij hoeft dat oude leven niet meer, want als ik daar aan terug denk, doet dit nu nog zeer. En daarom wil ik nu heel anders gaan leven, Heer, zou u mij daar de kracht voor willen geven. Daarom bid ik en blijf ik hopen, zodat ik niet weer, op dat verkeerde pad ga lopen. Nu zit ik hier en kijk verder naar mijn bestaan, zal ik veel bidden en vaker mijn handen ineen slaan. Ik had niemand waar ik mij aan kon binden, en toch hoop ik, dat ik de goede weg zal vinden. Heer, geef mij de moed om opnieuw op te staan, dan zal ik met veel minder zorgen, door het leven gaan. Elke keer als ik vastzit, heb ik u weer gevonden, en voel ik mij steeds meer tot u verbonden. Meestal als ik mijn straf heb uitgezeten, heb ik geen huis, daarom voel ik mij vaak in de gevangenis thuis. En daar sla ik vaak een kruis voor de fouten, die ik gemaakt heb in mijn verleden, daarom hoop ik dat u mij hoort in deze gebeden. Ik zou ook graag voor mijn eigen zoon willen zorgen, liever vandaag nog dan morgen. En dat ga ik aan mijzelf beloven, Daardoor, ga ik steeds meer in u geloven. John Buitenkamp

bevolking inpassen in de heersende economische en morele orde. Wacquant noemt het de geeuwhonger van de gevangenisstaat . Gebouwd op de ruïnes van de liefdadigheidsstaat en van de grote zwarte getto s. Arbeid

valt uiteen en wordt discontinu, steeds val ÀH[LEHOHU 9RONVNODVVHQ PRHWHQ ]LFK ÀH[ schikken. Dat doet de moederlijke en dienstbare arm zoals Wacquant dat noemt van de sociale staat, maar ook noe en misschien wel vooral door de mannelijke, strenge arm van de strafstaat. nel Het gevecht in ieder geval het gesuggereerde effect tegen de straatcriminaliteit levert een soort scherm op, min waarachter de nieuwe sociale kwestie waa wordt verhuld: de veralgemening van wor onzekere precaire loonarbeid en het gevolg daarvan voor de manier waarop het stadsproletariaat moet overleven. De topbosses achter ommuurde ven buurten, de gewone mensen, de armen, buu op straat en zodra iets gebeurt dat de topbosses niet bevalt: opsluiten. top Een aanbeveling, dit boek voor iedereen die zich zorgen maakt over de gevolgen van het neo-liberale denken op ons rechtstelsel. jb

INGEZONDEN BRIEVEN

In gevangenschap ‘gevangen genomen’ Naar aanleiding van uw artikel: ‘Zorg dat gedetineerden niet verbitterd raken’ schrijf ik u graag deze brief.

Het nieuwe jaar

BonjoBajesBulletin juni 2012

Ik ben veroordeeld tot een gevangenisstraf. Alhoewel ik elke dag geteisterd word door de vraag aan mijzelf waarom? en geteisterd word door spijt, schuldbesef en verdriet, weet ik, dat ik terecht vastzit. Één moment heeft levens beëindigd, beïnvloed of kapot gemaakt, waaronder dat van mijzelf. Zelfs in gevangenschap word ik gevangen genomen door personeel en vele medegedetineerden. Na tijdelijke detentie in de P.I.-Alphen a/d Rijn word ik met spoed overgeplaatst naar de P.I.-Nieuwegein. Dit kwam na zowel mondelinge als fysieke bedreigingen, toen mijn delict bekend werd gemaakt door het personeel. In Nieuwegein zou het beter moeten gaan. Gevangen zitten is niet leuk, maar in Nieuwegein is het alleen maar verschrikkelijker. Met 88 man op één afdeling is het een chaos. Zes uur recreatie per week, minimale sport, minimaal eten dat bestaat uit 6 sneetjes brood per dag, een warme halal maaltijd, halal beleg en dof beschimmeld fruit. Post die verdwijnt en terugbelverzoeken van de raadsman die genegeerd worden. Dit is slechts een kleine greep uit het grote aantal narigheden. Tot ik in februari 2012 voor de rechter moest verschijnen voor de inhoudelijke behandeling van mijn rechtszaak, verliep mijn detentie in Nieuwegein toch rustig, in vergelijking met Alphen a/d Rijn. Na de media-aandacht rond mijn zaak begonnen ook hier de bedreigingen. Op de voorhand had ik mijn verwachtingen in deze al kenbaar gemaakt bij

directie en afdelingshoofd. Vanaf de dag na de rechtszaak kon ik door de herhaaldelijke bedreigingen mijn cel niet meer uit. Ik raakte geïsoleerd in mijn cel . Het personeel kon en wilde niet voor mijn veiligheid instaan; bejegende mij tot vervelens toe zeer onjuist en gooide letterlijk het eten mijn cel in. Op de vraag of ik alstublieft mocht bellen, kreeg ik als antwoord: Wil je je vrouw bellen? Ga maar snel, misschien lukt het nog . Via een brief, die ik onder mijn deur doorgeschoven kreeg, kreeg ik steun van een aantal oudere gedetineerden. Tijdens de recreatie kon ik bij hen op cel en was ik veilig . In overleg met het afdelingshoofd werd vastgesteld, dat het verstandiger was, dat ik niet deel zou nemen aan de arbeid, omdat het toezicht daar minimaal is en medegedetineerden de beschikking over bijvoorbeeld hamers en schroevendraaiers hebben. Als gevolg hiervan ben ik al 76,- aan loon misgelopen, want een compensatie kreeg ik niet. Ik slijt mijn dagen door 6 uren in de week te recreëren, af en toe een halve lucht te pakken. Geld krijg ik ook niet, want mijn familie heeft, logischerwijs geen begrip voor mijn daden. Ik heb de Commissie van Toezicht (CvT)een brief geschreven met al mijn bevindingen. Gevolg was een soort ex-

cuus van het afdelingshoofd uit naam van het personeel voor de bejegeningen. Meer kon de CvT helaas voor mij niet betekenen. Nu, na 17 maanden raak ik steeds meer verbitterd binnen dit gevangenissysteem. Ja, eigen schuld dikke bult, mijn verdiende loon. Nee, ik ben in deze niet het slachtoffer, maar door deze behandeling en de maatregelen die volgens staatssecretaris Teeven nodig zijn, zal ik op 46 jarige leeftijd een magere, bittere oude man zijn. Voor mijn delict was ik nooit eerder met justitie in aanraking geweest. Ik was een liefhebbende vriend, een goede vader. Ik had geen aanleiding voor het gepleegde feit. Nooit zal ik nog dezelfde zijn. Ik hoop wel sterk genoeg te zijn om geen haat tegen justitie te kweken bij mijzelf. Het enige lichtpunt is mijn raadsman. Hij gelooft in mij en probeert mijn situatie te verbeteren en draaglijker te maken. Ook een artikel zoals die van u op pagina 24 van het BonjoBajesBulletin van afgelopen februari werkt positief. U geeft gevangenen hoop, dat het beter kan en moet. Dit is de reden van dit schrijven. Dank dat u, en de medewerkers van BONJO opkomen voor de belangen van de gedetineerden. Met vriendelijke groet, L.B.


Humanitas Breda, Bezoekgroep Breda Humanitas Gedetineerdenbezoekgroep Zutphen Zutphen Humanitas Haaglanden Den Haag

BonjoBajesBulletin juni 2012

13

DIRECTEUREN MOGEN ZICH NIET Lezing Joseph Oubelkas VERSTOPPEN: VERGADEREN MOET in de P.I.V. Breda Op 23 december 2011 kwam Joseph Oubelkas de vrouwen in de PI Breda een positieve impuls geven. Joseph heeft jaren onschuldig in Marokkaanse gevangenschap doorgebracht en daarover het boek “400 Brieven van mijn moederâ€? geschreven. Na een probleemloze en liefdevolle jeugd begint hij als 16-jarige een studie Hogere Informatica, waarna hij op zijn 21e een succesvol bedrijf start. Eind 2004 gaat hij op zakenreis naar Marokko en dan gaat het mis. Zonder enig bewijs of gedegen onderzoek wordt hij tot 10 jaar celstraf veroordeeld en ondanks tussenkomst van het Ministerie van Buitenlandse Zaken begint voor hem de nachtmerrie van onschuldige gevangenschap. Joseph beschrijft, zowel in het boek als tijdens de lezing, op een heldere manier hoe hij zich tijdens het harde en onrechtvaardige leven in de gevangenissen staande houdt. Hij sluit een aantal vriendschappen en weet zich in het bijzonder gesteund door de 400 brieven die zijn moeder hem door de jaren heen stuurt. Gesterkt door de onvoorwaardelijke liefde van zijn moeder is Joseph ondanks onrecht, verdriet en gemis altijd in zichzelf blijven geloven. In zijn dynamische lezing, waarbij hij interactie met de vrouwen en het gebruik van humor niet schuwde, viel vooral de positieve levenshouding van Joseph op. Hij gaf de vrouwen mee te allen tijde in jezelf te blijven geloven en je vooral te focussen op wat je wel hebt! -RVHSK ZHUG QD DĂ€RRS YDQ OH]LQJ XLWEXQGLJ HQ PHW OXLG DSSODXV EHGDQNW ZDDUQD de aanwezige vrouwen met een positief gevoel de kerstdagen ingingen. Vanuit de P.I. Roermond ontving BONJO een vraag van de Gedeco (Gedetineerden commissie). Eenmaal in de zes weken is er een Gedeco-vergadering. Maar soms, als het niet uitkomt, wordt het uitgesteld tot wel zeven of acht weken. De Gedeco wil nu, voordat ze in beklag gaan, weten of er richtlijnen zijn over hoe vaak er vergaderd mag worden. Het antwoord op die vraag: Hierbij moet een onderscheid worden gemaakt tussen 1) de vergaderingen van de leden van de Gedeco, en 2) het overleg met de directeur. Wat (1) betreft: in het verleden is door gedetineerden tot aan de Hoge Raad geprocedeerd voor het recht van vereniging en vergadering van gedetineerden, plus het recht om daarvoor van de directeur de benodigde faciliteiten te krijgen. Met andere woorden, de directeur is verplicht om te zorgen dat de gedetineerden dit recht (van vereniging en vergadering) kunnen verwezenlijken. Wat (2) betreft: hier speelt de vraag in hoeverre de Gedeco erkend wordt als overlegorgaan met de directie. De Wet besteedt hier in totaal zeventien woorden aan: ‘De directeur draagt zorg voor regelmatig overleg met gedetineerden

over zaken die rechtstreeks de detentie raken’. (art. 74, Penitentiaire Beginselenwet). Wat ‘regelmatig’ inhoudt, wordt door de directeur bepaald, dat wil zeggen dat dit overleg plaatsvindt wanneer de directeur het wenselijk acht. Nu even terug naar de oorspronkelijke vraag over de frequentie van de vergaderingen. Ook hiervoor bestaan geen wettelijke bepalingen of richtlijnen. De Gedeco’s zijn hiervoor afhankelijk van de afspraken die zij met de directie maken. En als dat concrete afspraken zijn, bij voorkeur schriftelijk vastgelegd, dan moet de directeur zich daar ook aan houden. En als hij dat niet doet, dan kan dat door middel van het beklagrecht en/of een beroep op de civiele rechter worden afgedwongen. In de Memorie van Toelichting van de Penitentiaire Beginselenwet staat: ‘Het voorgestelde artikel 74 draagt de directeur op regelmatig met gedetineerden, dan wel een vertegenwoordiging van hen, overleg te voeren over hen rakende zaken met betrekking tot hun verblijf in de inrichting. In de meeste gesloten inrichtingen functioneren ook al langer gedetineerdencommissies. Ook voor minder gestructureerde vormen van overleg kan worden gekozen’. Zelfs is in het verleden al geconstateerd dat een goed functionerende Gedeco in het belang is van zowel de

KALBFLEISCH A D V O C A T E N Mr. B.K.M. Fritz is strafrechtspecialist en hij mag zich als zodanig routinier noemen. Ook overleverings- en uitleveringszaken behoren tot zijn specialisme. Hij staat in strafzaken zijn cliĂŤnten bij voorkeur op pro deo basis terzijde in de wetenschap dat gedetineerden het niet breed hebben. Gedempte Oude Gracht 60 2011 GT Haarlem Telefoon 023 532 51 77 Fax 023 531 84 41

bkmfritz@kalbfleisch.nl

GA VOOR SPOED NAAR www.strafzaken.nl telefoon 073 614 86 64

gedetineerden als de directie en het personeel van de P.I. Maar ik ben ook altijd van mening geweest dat, als de gedetineerden in een P.I. zich verenigen in een gedetineerdenvereniging, zij op een betere wijze hun belangen kunnen behartigen en hun rechtspositie kunnen bevechten. De (toenmalige) Bond van Wet Overtreders (BWO) heeft in 1988 hier al onderzoek naar laten doen, met als resultaat een rapport van de Utrechtse Wetenschapswinkel Rechten: ‘De gedetineerdenvereniging in het Huis van Bewaring’, geschreven door Marieke de Boer. Na die tijd is er, onder andere bij de BWO en het Bajesoverleg (beide helaas ter ziele) meerdere malen op aangedrongen dat er eigenlijk een Landelijke organisatie zou moeten, komen die de belangen van alle Gedeco’s behartigt en coÜrdineert. Dit heeft geresulteerd in de Stichting Landelijke Gedetineerden Commissie (LGC). Iedereen die meer informatie wil over de Gedeco kan contact opnemen met het telefoonnummer: 010-7954075.

N.B. : Joseph vindt het erg leuk als mensen willen reageren. Vandaar zijn website adres: www.oubelkas.nl Namens de gedeco – PIV Breda


14

Humanitas Onder Dak Hengelo InformatieSteunPunt (ISP)-1ste lijns ggz Haarlem Kerken en Gevangenen Utrecht

BonjoBajesBulletin juni 2012

Na bijna vijf jaar Moszkowicz nu voor zichzelf begonnen

ADVOCAAT DIRK DAAMEN: ‘ER WORDT LAKS MET VERDACHTEN OMGESPRONGEN’ Door Paul Grijpma Maastricht - ‘Het Wim Duisenbergplantsoen? Nooit van gehoord’. Achter het stuur van de Veolia-bus voor het station in Maastricht zit een Limburger van eind vijftig met een hele dikke buik, waarover het rood wit gestreepte bedrijfshemd gespannen zit. Hij verwijst naar zijn collega die er precies zo uitziet. Die weet het ook niet. En nog drie van die grote Veoliahemden van dezelfde leeftijd halen ook hun schouders op.‘Neem bus 1, 5 of 51 en stap uit bij het Bonnefantenmuseum. Kan best zijn, dat het daar is.’ Eenmaal aangeland bij het museum, brengt een telefoontje aan het advocatenkantoor uitkomst. Schuin links is aan de overkant, daar is het. Advocaat Dirk Daamen moet lachen. ‘Inderdaad, niemand kent dit adres. Eigenlijk heet de straat Renier Nafzgerstraat, maar dat vond de Rabobank geen goede naam. Alleen als het langs dit Servatiuscomplex het ‘Wim Duisenberg Plantsoen’ zou gaan heten, zou de Rabobank zich er vestigen. Zoiets kan alleen in Limburg’.

Advocaten maken het verschil Dirk Daamen zit lekker in zijn vel. Sinds 1 april heeft hij een eigen kantoor. Hij is zelfstandig strafrechtadvocaat met als specialisatie cassatiezaken. Zijn keuze voor het strafrecht is niet zo maar uit de lucht komen vallen. Daamen:‘Op mijn tiende was ik al met Peter R. de Vries en met opsporing en misdaad bezig. Als er tijdens mijn studie geen strafrecht op het menu stond, was het voor mij vooral mijn tijd uitzitten. Toen ik eenmaal vakken mocht kiezen, heb ik een hele reeks strafrechtelijke vakken gevolgd. Vooral rechtspsychologie vond ik erg interessant.’ De 30-jarige Daamen, geboren in het Brabantse Deurne, is tijdens zijn studie nog wel even aan het twijfelen gebracht. Misschien was ook het 2SHQEDDU 0LQLVWHULH HHQ RSWLH RI¿FLHU van justitie worden. Hij heeft toen een aantal maanden zaken bij de politierechter gevolgd. Daamen: ‘En daar zie je dan verdachten zonder advocaat verschijnen, waardoor hun standpunten niet goed uit de verf komen. Die mensen worden compleet overklast door het apparaat dat ze tegenover zich

hebben. Die verdachten maken het zelf vaak nog erger door voor zichzelf soms belastende verklaringen af te leggen. Dan zie je dat je als advocaat het verschil kunt maken.Â’

Leermeester David Moszkowicz In civielrechtelijke zaken had Daamen geen zin. Zijn jeugd stond vooral in het teken van de scheiding van zijn ouders op zijn twaalfde. Daarna kwam er een periode vol gedoe over de omgang van zijn vader met hem en zijn broers. ‘Om die reden doe ik zelf nu geen personen- en familierecht. Dat komt te dichtbij. Ik heb mijn portie wel gehad. Door alle problemen thuis was ik erg op mezelf aangewezen. In heb mij in die tijd vooral gefocust op school en dat ging me gelukkig goed af.’ Nog voor zijn afstuderen werd Daamen op aanbeveling van strafpleiter Sjoerd van Berge Henegouwen aangenomen bij Moszkowicz Advocaten in Maastricht. En hij viel daar met zijn neus in de boter, want hij werd meteen ingezet in allerlei zware zaken zoals levensdelicten, zedenzaken en grote drugs- en fraudezaken, waarin het over grote geldbedragen ging. Hij kreeg ook te

NAAR DE HOGE RAAD IN UW STRAFZAAK? Ga voor kwaliteit in cassatie! Mr. Daamen heeft veel ervaring in procederen bij de Hoge Raad. In dienst bij Moszkowicz Advocaten (2007-2012) heeft hij in ongeveer 40 strafzaken een cassatieschriftuur opgesteld. Hierbij zijn aansprekende successen geboekt. Ook voor u haalt hij uit de zaak wat erin zit! U kunt ook bij mr. Daamen terecht voor uw andere strafzaken. Hij staat cliĂŤnten bij in heel Nederland, ook op basis van toevoeging. Wim Duisenbergplantsoen 31, 6221 SE Maastricht. T +31(0)43 767 62 13 | F +31(0)43 744 00 14 www.daamen-advocaat.nl | info@daamen-advocaat.nl

maken met uitleverings- en overleveringszaken en met ontnemingsprocedures. ‘Vooral in het begin was ik veel bezig met voorbereidende werkzaamheden voor kantoorgenoten. En dat heeft ervoor gezorgd dat ik in die eerste jaren echt de tijd had om diep op de materie in te gaan en de vakliteratuur goed bij te houden. Dat was een goede basis voor mijn carrière.Â’ Het belangrijkste dat Daamen in bijna vijf jaar bij Moszkowicz heeft geleerd, zijn de procedures bij de Hoge Raad. Daamen: ‘Vanaf de start bij Moszkowicz heb ik deze zaken mogen doen en op den duur was ik de ‘çassatiespecialistÂ’ van beide kantoren in Amsterdam en Maastricht. Ik ben mijn leermeester David Moszkowicz daar dankbaar voor.Â’

Symboolpolitiek Dirk Daamen volgt zeer kritisch wat het inmiddels demissionaire kabinet Rutte allemaal uitspookt op het gebied van het strafrecht. ‘Ja’, zegt hij, ‘tijdens dit kabinet zijn onze cliÍnten onder druk komen te staan. En het is te hopen dat de huidige ‘Kunduz coalitie’ en na de verkiezingen het nieuwe kabinet een aantal maatregelen terugdraait. Gelukkig wordt er nog gepraat over die

STEUN BONJO voor slechts â‚Ź 25 per jaar en krijg het BonjoBajesBulletin gratis thuisgestuurd! Bovendien toegang tot ledenvergaderingen en themabijeenkomsten van BONJO! Schrijf, mail of bel nu! BonjoBajesBulletin, Molukkenstraat 200, 1098 TW Amsterdam Telefoon 020 665 94 20. E-mail info@bonjo.nl

minimumstraffen. Wat schiet je daar nu mee op. Dat is symboolpolitiek. En dat geldt ook voor het op de schop nemen van het hele systeem als er een TBS-er ontsnapt. En je hebt het ook gezien bij die terrorismewetgeving. Er worden twee aanslagen gepleegd en meteen wordt er een terrorismewet gemaakt. Dan kun je mensen langer vasthouden. In de praktijk blijkt dan dat zoÂ’n wet nauwelijks wordt gebruikt. Alleen maar om te laten zien, dat ze wat aan terrorismebestrijding doen.´

Lakse houding Daamen vindt dat de overheid haar tijd beter kan besteden. Door er bijvoorbeeld voor te zorgen dat het Openbaar Ministerie zijn werk beter aan kan en RI¿FLHUHQ YDQ MXVWLWLH EHWHU EHVODJHQ ten ijs komen. ´Je ziet vaak dat die of¿FLHUHQ GDQ WZHH $ WMHV ELM ]LFK KHEben, die een parketsecretaris voor ze KHHIW JHSURGXFHHUG 'LH RI¿FLHU PRHW dan maar de blunders van de politie en van zijn ondergeschikten zien te verdedigen. Ik vind het heel kwalijk dat mensen onvoorbereid naar zo´n zitting komen. Het lijkt wel of het alleen maar gaat om het zoveel mogelijk produceren van uitspraken. En dat terwijl er

zaken spelen, die diep ingrijpen in het leven van mensen die voor de rechter staan. Daar wordt laks mee omgesprongen. Ik kan mij daar heel druk over maken.´ Daamen heeft ook al de ervaring dat als je cassatie instelt, het soms maanden duurt voordat het Gerechtshof het dossier doorstuurt naar de Hoge Raad, terwijl de verdachte in hechtenis op het arrest zit te wachten. Ander punt van zorg vindt Daamen het gemak waarmee volwassenenstrafrecht wordt toegepast op jeugdigen. ´Als het feit ook maar enigszins ernstig is, wordt onmiddellijk volwassenenstrafrecht toegepast. Terwijl uit onderzoek blijkt, dat jongeren tot hun 23ste nog niet geheel zijn uitontwikkeld. Je zou eerder denken aan een soort jeugdstrafrecht tot 23 jaar in plaats van 16 jaar. Er moet veel meer in de opvoedkundige sfeer worden gewerkt en niet meteen naar vergelding worden gegrepen, omdat de maatschappij vindt dat Barbertje moet hangen.´En zo gaat er ook nog steeds veel mis op het politiebureau, vindt Daamen. Daar worden verdachten onder druk gezet, om maar zo snel mogelijk een bekentenis af te leggen. ´Bijvoorbeeld door te zeggen dat je na een bekentenis eerder vrijkomt. Maar daar gaat de politie niet over. Of ze proberen de advocaat zwart te maken. Helaas komt de politie er meestal mee weg.

Perspectief bieden Volgens de rechtspraak van de Hoge Raad moet de politie erg ver gaan, wil er sprake zijn van ontoelaatbare druk. Daarom vind ik dat iedere verdachte het recht moet hebben om een advocaat bij het verhoor te hebben op kosten van de staat. De politieverhoren zijn er belangrijk voor de rest van de procedure, want een verklaring kan niet meer worden ingetrokken.’ Daamen vindt dat als er voor gevangenisstraf wordt gekozen, die dan zoveel mogelijk in het teken moet staan van het voorkomen van recidive. ‘Je moet die veroordeelde perspectief bieden met een fatsoenlijke opleiding, hem werkervaring laten opdoen en hem leren verantwoordelijkheid te nemen voor zijn eigen leven. Bezuinigingen op het gevangeniswezen leiden tot versobering van het regime, zodat het steeds meer ‘kaal zitten’ wordt en daar wordt niemand wijzer van.’

Tel. 070 3151010


BonjoBajesBulletin juni 2012

Landelijke GedetineerdenCommissie (LGC) Rotterdam Landelijke Stichting Ouders en Verwanten van Druggebruikers Utrecht Mainline Amsterdam

15

STICHTING VRIJ BLIJFT OPKOMEN VOOR DE BELANGEN VAN (EX)GEDETINEERDEN HUISVESTING Column

DAKLOZE JONGEREN

Stichting VRIJ (Stichting Vrijwillige Hulpverlening aan gedetineerden en ex-gedetineerden) komt op voor de belangen van de gedetineerden, door ze bijvoorbeeld te bezoeken: De vrijwilligers van de stichting bezoeken gedetineerden in de Huizen van Bewaring, Penitentiaire Inrichtingen en TBS-klinieken, vooral in de Randstad.

Als advocaat behartig je de juridische belangen in de strafzaken van je cliĂŤnten. Maar wat als je al jaren toeziet hoe je cliĂŤnt afglijdt bij gebrek aan adequate zorg? Bemoei je je als advocaat met de hulpverlening? Een cliĂŤnt van mij heeft een problematische jeugd gehad, getraumatiseerd door herhaaldelijk en ernstig huiselijk geweld door stiefvader, en door bemoeienis van bureau Jeugdzorg met (half)broertjes en -zusjes enkele jaren geleden op straat gegooid. Hierdoor is hij al jaren dakloos. Geen inschrijfadres, geen inkomen, hij valt overal tussen wal en schip. Aangezien hij toch moet eten, komt hij herhaaldelijk in aanraking met de politie.

Het gaat vooral om gedetineerden/ TBS-gestelden die nauwelijks tot helemaal geen bezoek ontvangen van vrienden of familie. Doel van het bezoek is het sociaal contact. Tijdens een bezoek kunnen naast een gewoon sociaal gesprek allerlei zaken besproken worden die de gedetineerden dwars kunnen zitten. De Stichting EHVFKLNW RYHU HHQ ÀLQN DDQWDO JHPRWLveerde vrijwilligers, met verschillende achtergronden en met een behoorlijke talenkennis. Daarnaast zet de Stichting zich in voor gedetineerden, als het gaat om allerlei klussen, zoals aanvraag van kleding, het ophalen van kleding of post uit de ZRQLQJ ¿QDQFLsOH ]DNHQ RSKDOHQ YDQ pinpas, geld pinnen voor de gedetineerden en daarvan kleding kopen of het overmaken naar de rekening van de P.I., waar de gedetineerde verblijft. Correspondentie via de Stichting is

Twee maanden geleden was het weer zover. Opgepakt door de politie zat hij weer in de cel. Gelukkig kon ik aantonen, dat cliĂŤnt zelf steeds wel initiatief zoekt om uit deze vicieuze cirkel te komen. De rechter-commissaris schorst hem om die reden en draagt Reclassering en Streetcorner op om niet alleen toezicht te houden maar zo snel mogelijk huisvesting voor die jongen te regelen. Wat blijkt anderhalve maand later: hij leeft nog steeds op straat. Aangezien ik er niets van begreep ben ik me ermee gaan bemoeien. Wat blijkt? De politiek heeft beslist, dat een jongere enkel huisvesting krijgt met een forensische indicatie, oftewel als hij aantoonbaar een psychiatrisch probleem heeft. Anders krijgt de instelling die hem wil opnemen in haar huisvesting geen geld. Oftewel cliĂŤnt moet eerst worden onderzocht, met als risico dat hij op 22 jarige leeftijd of als gek wordt bestempeld om een woning te krijgen of gezond, waarna hij alsnog op straat mag blijven. mogelijk, in het geval iemand bijvoorbeeld geen bezoek wil ontvangen. De Stichting beschikt over een speci-

ale correspondentierubriek. De aanvragen om bezoek, correspondentie of klussen kunnen binnenkomen via de Medewerkers Maatschappelijk Dienstverlening, de inrichting of de gedetineerden zelf. De Stichting zet zich zo volledig mogelijk in om die aanvragen te beantwoorden; dit vrijwel altijd in samenwerking met de MMD-ers. Voor meer informatie: Stichting VRIJ Hemonylaan 9A (sous) 1074 BG AMSTERDAM Tel: 020-6703224 Fax: 020-6702504 Website: www.stichtingvrij.nl email: stichting_vrij@hetnet.nl

Bij gebrek aan alternatieve mogelijkheden en op verzoek van cliĂŤnt ben ik mee gegaan naar het eerste gesprek met PuntP welke instelling voornoemd onderzoek zou verrichten. Samen met cliĂŤnt kreeg ik echter compleet de kriebels. Die beste medewerker deed gewoon zijn werk, geen kwaad woord daarover. Maar al die persoonlijke vragen over soms traumatische ervaringen! Die zaken vertel je hooguit aan iemand die je al geruime tijd kent en met wie je een goede vertrouwensband hebt opgebouwd. Vragen die je beantwoord vanuit een veilige basis van een woonvorm. Wat te verwachten was gebeurde: cliĂŤnt ontweek de vragen, de onderzoeker werd geĂŻrriteerd. Kortom: na anderhalf uur stonden we buiten en twee weken verder zijn we nog geen steek verder. Streetcorner, Reclassering en de verschillende instellingen die huisvesting aanbieden onderkennen het probleem maar hebben evenmin een oplossing. Waar het dus eigenlijk in het geval van mijn 22 jarige cliĂŤnt op neer komt, is dat hij nog een tijd langer op straat moet verblijven. Ongetwijfeld raakt hij hier over niet al te lange tijd alsnog dusdanig evident verslaafd en gestoord dat hij zonder uitgebreid onderzoek van harte welkom is bij alle instellingen. En ik voorzie, dat er dan ook heel wat meer (belasting)geld nodig zal zijn om deze jongen ooit nog naar de maatschappij terug te leidenÂ….als dat Ăźberhaupt dan nog lukt. Een frustrerende conclusie na mijn bemoeienis als advocaat met de hulpverlening in Nederland voor dakloze jonge cliĂŤnten! Marielle van Essen Strafpleiter bij Korver & Van Essen advocaten | lawyers

Lahbib Haddaoui coĂśrdinator van Stichting VRIJ & STEK Amsterdam.

VECHT DOOR WAAR ANDEREN STOPPEN! Mr. M.J. VAN ESSEN STRAFPLEITER KORVER & VAN ESSEN ADVOCATEN LAWYERS Herengracht 462 1017 CA Amsterdam Telefoon +31 (0)20 535 75 65 Mobiel +31 (0)6 54 760 989 Mail vanessen@korver-vanessen.nl www.korver-vanessen.nl www.vanessen-strafrechtadvocaat.nl


Minority’s Amsterdam Misplaatst Krommenie Motiva Amersfoort

16

BonjoBajesBulletin juni 2012

Column

RECHTEN VAN EEN VERDACHTE VĂ“Ă“R EEN POLITIEVERHOOR

OPROEPOPROEP OPROEP! Amsterdam – Bonjo roept alle betrokkenen bij het gevangeniswezen op om toch vooral gebruik te maken van onze helpdesk. U kunt vragen wat u wilt, wij geven antwoord. Een van onze deskundigen is Erik van der Maal.

Bel op 020-6659420 of stuur ons een e-mail: info@bonjo.nl of een brief naar de Molukkenstraat 200, TW Amsterdam Bonjo springt er boven op. De redactie

Een verdachte kan per brief een uitnodiging ontvangen van de politie om als verdachte te worden gehoord ter zake de verdenking van het plegen van een strafbaar feit. In deze brief word je als verdachte gewezen op de mogelijkheid voorafgaand aan het verhoor een advocaat te raadplegen. Als je als verdachte zoÂ’n uitnodiging ontvangt, is het aan te bevelen contact op te nemen met de verhorende verbalisant(en) om te vragen waarvan je wordt verdacht en te vragen of je als verdachte zal worden aangehouden. Het is heel goed mogelijk dat de politie je dan vertelt dat je niet als verdachte zal worden aangehouden en dat de politie je enkel wil verhoren. Je doet er dan verstandig aan deze toezegging (dat je niet wordt aangehouden) meteen schriftelijk te bevestigen aan de politie, zodat je de toezegging kunt bewijzen en aan de politie zo nodig kunt tegenwerpen als ze toch willen overgaan tot aanhouding.

De consultatie voor verhoor, de Salduz, geldt in beginsel niet voor verdachten die alleen zijn staande gehouden of nadat zij daartoe ontboden zijn, vrijwillig op het politiebureau verschijnen om een verklaring af te leggen. Dit betekent dat je in die gevallen wel de advocaatkosten voorafgaand aan het verhoor zelf moet betalen. Op elke regel bestaan natuurlijk uitzonderingen. Zo heeft de rechtbank Arnhem bijvoorbeeld op 4 augustus 2011 (LJN: BR4163) bepaald dat een niet aangehouden verdachte in bijzondere omstandigheden toch recht kan hebben op consultatie voor verhoor. Dit is bijvoorbeeld het geval indien een verdachte niet of slecht in staat moet worden geacht zijn situatie te overzien en zijn positie in het strafproces te bepalen heeft de verdachte een wezenlijk belang op rechtsbijstand. Bij de beoordeling hiervan wordt tevens gekeken naar de ernst van het strafbare feit. Ook voor wat betreft minderjarige verdachten moet de politie voorzichtig handelen en kan een “spontane” verklaring, zonder dat adequate rechtsbijstand is verleend een schending opleveren van artikel 6 ERVM, omdat kan worden getwijfeld aan de “vrijwilligheid” van de afgelegde verklaring. Met andere woorden: doe nooit te lichtvaardig en ondubbelzinnig afstand van je consultatierecht! Monique Gerson, Sabien Kneepkens en Mark Teurlings Teurlings & Ellens Advocaten

%RQWKXLV

6WUDIUHFKWDGYRFDWXXU

.RPW X HU QLHW PHHU XLW"

0HW )ULHVH YDVWEHUDGHQKHLG ]DO PU 3 3HWHU %RQWKXLV VDPHQ PHW X QDDU HHQ XLWZHJ ]RHNHQ

3RVWEXV 7

$% -285( )

Even opruimen. Erik van der Maal, is een van de deskundigen die vragen aan onze HelpDesk zal beantwoorden.

INGEZONDEN BRIEVEN Beste redactie van Bonjo, Na lange tijd gedetineerd te hebben gezeten ben ik eindelijk in mijn laatste fase gekomen waarin ik met Penitentiaire Programma met elektronisch toezicht (PP/ ET) mag. Op dezelfde dag dat ik de inrichting mocht verlaten kwam de reclassering aan op mijn huisadres om mijn enkelbandje aan te sluiten. De reclasseringsmedewerker werd vergezeld door een beveiligingsambtenaar die mijn enkelbandje en het kastje thuis aansloot. (Deze geeft aan wanneer je thuis bent of niet. Ze kunnen me door dit kastje bereiken) Er is ÊÊn punt waar ik niet blij mee ben. Dat is de aanleiding van mijn brief. Ik mag na 23 uur niet meer het huis verlaten en dat klopt, zo zijn de regels. Maar op mijn vraag of ik ook de tuin in mocht aangezien de zomer voor de deur staat kreeg ik als antwoord: ‘wat moet je `s avonds laat nog in de tuin?’ waarop ik weer antwoordde dat ik bijvoorbeeld ook graag in de zomer zou willen barbecueÍn en nog zou willen nagenieten in mijn eigen tuin. Maar volgens deze meneer van de reclassering zou het niet

Volgende BonjoBajesBulletin verschijnt 1 augustus 2012

Let er op dat de kosten van rechtsbijstand voorafgaand aan het verhoor niet door de Raad voor Rechtsbijstand worden vergoed indien je niet als verdachte wordt aangehouden. Dit is anders dan wanneer je wel bent aangehouden en je, conform je recht verzoekt om consultatie voor het verhoor (Salduz) of nadat je in verzekering gesteld bent. Ten onrechte horen wij veelvuldig dat de politie ook bij de aangehouden verdachten stelt dat, indien je (terecht) een advocaat wilt raadplegen voor verhoor, je de kosten zelf moet betalen of dat je de kosten zelf moet betalen indien je kiest voor een voorkeursadvocaat. Bovendien wordt veelvuldig door de politie gesteld dat je langer op het bureau zal worden opgehouden indien je ook echt gebruik wilt maken van je consultatierecht. Let wel, jouw belang behoeft niet overeen te komen, en komt vaak ook niet overeen, met het belang van politie, de zogenaamde waarheidsvinding. Het is veelal beter de komst van je (voorkeur)advocaat af te wachten.

eerlijk zijn dat ik in de tuin zou mogen, al is het maar een klein stukje, omdat anders mensen die er GEEN hebben worden benadeeld. Voor de volledigheid wil ik eraan toevoegen dat ik vaak genoeg hoor dat mensen met een balkon, hoe klein of groot ook, er WEL gebruik van mogen maken! Is het dan niet zo dat mensen die GEEN balkon hebben ook benadeeld worden? Dit is toch te gek? Tevens werd meegedeeld door deze meneer van de reclassering dat hij niet met twee maatstaven kon meten en dus wil ik bij deze toevoegen dat de reclassering dat wel degelijk doet! Voer een landelijk beleid in, makkelijker zou de reclassering het toch niet voor ons maken, wel duidelijker! Naam bekend bij redactie

Advocatenkantoor Groenendijk strafrechtadv ocaten

specialisme is een eis voor een strafzaak, dat bieden wij u aan : LM KRXGHQ RQV DOOHHQ EH]LJ PHW VWUDIUHFKW ‡ 5XLP MDDU HUYDULQJ LQ KHW VWUDIUHFKW ‡ $OOH VWUDI]DNHQ RS 723QLYHDX HQ 3UR GHR ‡ 5HJHOPDWLJ EH]RHN YDQ RQ]H DGYRFDDW DDQ X ‡ :LM ]LMQ GRRU KHW KHOH ODQG DFWLHI ‡ $OOH DFWLHV LQ RYHUOHJ PHW X

‡

wij nemen graag uw Strafzaak over! EHO RQV HQ YUDDJ QDDU 0U , $ *URHQHQGLMN

waar kent u ons van? + DDJVH 0HWVHOPRRUGHQ YULMVSUDDN ‡ *URRWVWH FRFDwQHYDQJVW RRLW LQ 1HGHUODQG YULMVSUDDN ‡ ,QWHUSRO YDOVH EDQNELOMHWWHQ YULMVSUDDN ‡ 9HUGXLVWHULQJ JHOG ELM :DDUGHWUDQVSRUW YULMVSUDDN ‡ 2YHUYDO [ YRRUEHUHLGLQJ LQ :HVWODQG WDDNVWUDI ‡ &ROGFDVH PHQVHQKDQGHO VPRNNHO PRRUG 5RWWHUGDP ‡ &RFDLQH LQ ODWWHQERGHP ‡ (Q]RYRRUWV

‡


BonjoBajesBulletin juni 2012

Ontmoeting Kerk & Detentie (OKD) Mijdrecht Paard in Nood Brunssum PatiĂŤntenraad Oldenkotte (PRO) Rekken

17

SUPERSNELRECHT? VERDACHTE, LAAT U NIET PIEPELEN! Door mr. Bram Mous, advocaat te Amsterdam Sinds enkele jaren wordt in verschillende arrondissementsparketten gebruik gemaakt van afdoening door het supersnelrecht. Op 1 augustus 2011 is ook in de rechtbank Amsterdam de Pilot Supersnelrecht gestart. Ruim een half jaar na de start van de pilot kijk ik met u terug op de praktijk van deze proef en bespreek met u het supersnelrecht bezien vanuit de verdediging van de verdachte. Allereerst, wat is supersnelrecht en welk doel hebben het Openbaar Ministerie (OM) en de rechtspraak met deze wijze van berechten? Supersnelrecht is erop gericht om strafzaken die eenvoudig van aard zijn en waarbij meestal een vrijheidsstraf word opgelegd, af te doen binnen de periode van de inverzekeringstelling. De voorgeleiding bij de rechter-commissaris komt binnen het traject van supersnelrecht te vervallen. De strafzaak wordt binnen de termijn van 3 dagen en 15 uur inhoudelijk op de strafzitting behandeld. Het OM en de rechtspraak trachten met de Pilot Supersnelrecht bodem te vinden voor de stelling dat hiermee de werkdruk van de rechtspraak zou worden teruggedrongen en om het OM slagkracht te geven bij het aanpakken en afhandelen van veel voorkomende criminaliteit. Daarnaast wil het OM met supersnelrecht een signaal afgeven waar een preventieve werking van uitgaat. Een potentiĂŤle dader zou wel drie keer nadenken voordat hij een strafbaar feit begaat, is de gedachte. Dat supersnelrecht de werkdruk van de rechtspraak verlicht en het OM van slagkracht wordt voorzien, kan ik me indenken. Maar ik zet grote vraagtekens bij het preventieve karakter van het supersnelrecht. Van dit argument ontbreekt elke wetenschappelijke onderbouwing. Het lijkt mij niet aannemelijk dat een door verdovende middelen of emotie gedreven verdachte op voorhand al rekening houdt met in wat voor soort strafprocedure hij zal worden vervolgd voor een strafbaar feit. Maar ook in de praktijk stuit ik in de verdediging van mijn cliĂŤnten op veel bezwaren en durf ik zelfs te stellen dat supersnelrecht weinig voordelen kent voor verdachten. De schaarse voordelen die ik zie in de berechting via het supersnelrecht, is dat de verdachte snel een oordeel heeft over zijn strafzaak, waarbij de gebeurtenissen nog vers in het geheugen liggen. Los van de kwa-

omstandigheden tamelijk snel worden gepasseerd.

liteit van een gevoerde procedure. Een ander voordeel is dat een verdachte bij een veroordeling door de politierechter zijn zaak in voorrang in hoger beroep kan laten behandelen. De nadelen overheersen niettemin. Een van de grootste nadelen is de tijd die de verdediging heeft om de zaak goed voor te bereiden. De hoge snelheid van het supersnelrecht beĂŻnvloedt de nauwkeurigheid en de kwaliteit van de verdediging. Een voorbeeld ter illustratie. De advocaat krijgt op de rechtbank in Amsterdam pas in de ochtend voor de strafzitting het strafdossier bij het kabinet rechter-commissaris. Vervolgens, afhankelijk van het transport of aanvoer van de verdachte, moet hij het dossier diezelfde ochtend nog kort met de verdachte bespreken en op juridische gronden voorbereiden. Geregeld komt het voor dat het dossier niet op tijd op de rechtbank ligt of dat er nog stukken ontbreken. Aan een leespauze tijdens de strafzitting heeft de advocaat in de regel niet genoeg om de zaak goed te verdedigen namens zijn cliĂŤnt. Tijd is essentieel voor een goede voorbereiding. Een ander nadeel is dat de verdediging problemen ondervindt in de communicatie voorafgaand aan de rechtszitting. Om het voorbeeld van de rechtbank Amsterdam nog eens aan te halen, kan de advocaat slechts voor de zitting overleggen met de verdachte in een spreekkamertje met de afmeting van twee bij twee meter, waarbij de verdachte achter plexiglas zit. Het is dus niet mogelijk om het dossier aan de verdachte ter hand te stellen. Aan de andere kant is het onmogelijk om het hele dossier letter voor letter aan cliĂŤnt voor te lezen. Mocht het dossier in een hypothetisch geval kunnen worden voorgelezen, dan doen zich andere praktische problemen voor. Verdachte zit achter dik plexiglas en communiceert via een intercomsysteem, waarbij niet altijd alles goed verstaanbaar is voor de verdachte of de advocaat. In bijna alle gevallen weet de verdachte op de zitting niet of slechts zeer beperkt wat er in zijn of haar dossier staat geschreven.

ging tijdens de zitting bemoeilijkt om de persoonlijke omstandigheden van verdachte zo goed mogelijk voor te houden of te bewijzen. Bij de zitting in het ‘gewone’ snelrecht is er altijd nog de tijd om arbeidsovereenkomsten, XLWNHULQJVVSHFL¿FDWLHV LQVFKULMYLQJHQ van woningen of andere stukken op te vragen aan derden. De rechter kan hierover in het supersnelrecht enkel op basis van wat de verdediging mondeling mededeelt een oordeel vellen. Met als gevolg dat de strafzaak alleen op de feiten wordt afgedaan en persoonlijke

Natuurlijk bestaat de mogelijkheid wel, mocht het doorslaggevend bewijs betreffen, dat de strafzaak wordt aangehouden. In dat geval wordt de verdachte onder deze omstandigheden vaak alsnog in bewaring gesteld. Daarmee schiet je eigenlijk in eigen voet voor wat het de snelle afdoening betreft. Maar de rechter kan de zaak ook aanhouden als deze het geraden acht dat er nog verder onderzoek zal worden verricht. Of dat de schade namens slachtoffers of benadeelden nog nader dient te worden onderbouwd. Het is mij in de praktijk tevens voorgevallen dat de zaak werd aangehouden omdat een verdachte nog meerdere zaken had openstaan en de politierechter besloot die zaak met de andere strafzaken samen te voegen. Niet verwonderlijk is dat het supersnelrecht haar doel voorbij snelt bij aanhouding van de zaak tegen een latere zittingsdatum. De verdediging wordt hiermee ernstig benadeeld. De Pilot Supersnelrecht pakt dus vaak nadelig uit voor verdachten. Daarom doet een verdachte er goed aan zich tijdens het bezoek van de advocaat

voor of na inverzekeringstelling te laten adviseren over de eventuele keuze voor het supersnelrecht. Belangrijk is voorts te realiseren dat de verdachte niet verplicht is om aan de berechting onder supersnelrecht mee te werken. Tot slot is het van belang om tijdens de inverzekeringstelling na te gaan of een verdachte zich ontkennend of bekennend opstelt. In het geval van een bekentenis, kan de verachte er beter voor kiezen om zich te laten berechten onder de gebruikelijke termijn van 14 dagen in het ‘gewone’ snelrecht. De tijd die moet worden uitgezeten is bij een veroordeling, uitgaande dat de politierechter onder beide noemers consequent en gelijk oordeelt, aan het eind van de streep hetzelfde als onder het supersnelrecht. De tijd die in de bewaring wordt uitgezeten zal uiteindelijk op de straf in mindering worden gebracht. Geen tijdverschil voor de verdachte. De advocaat heeft onder het ‘gewone’ snelrecht meer tijd om de strafzaak zorgvuldig voor te bereiden en kan er beter op toe zien dat aan de eisen van een zorgvuldig strafproces wordt voldaan. Hiermee voorkomt een verdachte dat hij of zij enkel als proefkonijn aan het supersnelrecht wordt onderworpen.

Problemen bestaan in het supersnelrecht ook bij de beoordeling van de persoonlijke omstandigheden van de verdachten. Vanuit de reclassering is er bij het supersnelrecht geen mogelijkheid om cliĂŤnt te onderwerpen aan een reclasseringsadvies, de tijd ontbreekt daar eenvoudigweg voor. Onder die omstandigheden wordt het de verdedi-

STUUR OP!

Deskundige hulp in moeilijke tijden. Wij zijn er voor u!!! Brugstraat 41 te Roosendaal www.strakadvocaten.nl

0165 391007

Bonjo ontvangt graag jullie creatieve uitingen. Bijvoorbeeld een kort verhaal, gedichten, tekeningen, cartoons, songteksten. Wij plaatsen die dan in het BonjoBajesBulletin. Stichting Bonjo, Molukkenstraat 200, 1098 TW Amsterdam.

Vlijmscherp in Strafrecht! Mous Advocatuur behandelt ook andere juridische problemen van gedetineerden, zoals: huurkwesties, uitkeringszaken, klachten, civiele geschillen etc. Schinkelkade 37-1 1075 VJ Amsterdam T: 020 - 66 44 349 F: 020 - 66 45 748 E: info@mousadvocatuur.nl


Platform Kocon Katwijk PrisonLAW Hoofddorp Relaties van Gedetineerden, afd. Katwijk Katwijk Z-H

18

BonjoBajesBulletin juni 2012

HET BONJOCONTACTBUREAU IS WEER ONLINE

Column

U BENT GEWAARSCHUWD! Kent u die reclame over de Fiat Panda uit 1983 nog? Met de Fiat Panda lach je iedereen uit. Vanwege zijn enorme zuinigheid. Hahaha! Vanwege zijn enorme bagageruimte. Hahaha! En vanwege zijn hoge top van wel 140 kilometer per uur. Haha, oeps - daar verschijnt een uiterst wreed lachende Oom Agent die op zijn motorfiets achter de snelle Panda aangaat. Einde van de reclame. Ik stel mij die wrede lach ook voor bij de agent die anno 2012 een hardrijdende of dronken automobilist aanhoudt. Hij weet dat het lachen die chauffeur heel snel zal vergaan. Bij hele forse snelheidsovertredingen kan een vorderingsprocedure worden gestart. De bestuurder moet dan een psychisch onderzoek naar de rijgeschiktheid ondergaan. Er wordt gekeken of hij wel goed wijs was om zo hard te gaan rijden. Als de psychiater hem afkeurt, dan kan hij zijn rijbewijs voor altijd kwijt zijn. Als iemand binnen 5 jaar twee keer door de rechter wordt veroordeeld voor het rijden onder invloed en het promillage de tweede keer heel hoog is, raakt de bestuurder zijn rijbewijs kwijt. Hij moet opnieuw rijexamen doen.

Na lang uit de lucht te zijn geweest is het dan weer zover. Het contactbureau is weer online. Goed nieuws dus voor iedereen die op zoek is naar een briefcontact binnen of buiten de muren. Jullie kunnen je advertentieteksten weer massaal gaan insturen. Jullie kunnen foto’s meesturen die dan naast de tekst op onze site www.bonjo.nl geplaatst zullen worden. De website is geheel vernieuwd, zo dienen bezoekers bijvoorbeeld akkoord te gaan met een disclaimer alvorens zij inzage in de advertenties kunnen krijgen. Ook is de site overzichtelijker geworden. De spelregels zijn simpel: alleen advertenties voorzien van complete contactgegevens worden geplaatst. Dat wil dus zeggen dat er geen aliassen worden geaccepteerd. De naam in de advertentie kan bijvoorbeeld wel anoniem zijn, maar in de brief is het verplicht de juiste persoonsgegevens te vermelden voor onze administratie

en dus voor het doorsturen van de reacties. De teksten mogen niet seksueel van aard zijn en ook niet discriminerend. Bonjo behoudt zich het recht voor om advertenties zonder opgaaf van redenen te weigeren. Voor degenen die nog niet bekend zijn met het contactbureau is de werkwijze als volgt: Stuur je advertentietekst (eventueel met foto) naar Bonjo, Molukkenstraat 200, 1098 TW, Amsterdam, t.a.v. contactbureau. De beoordelingscommissie bekijkt of de tekst geschikt is voor plaatsing. Vervolgens wordt de advertentie op onze site geplaatst. Wil je ook in het BajesBulletin komen te staan met je advertentie, dan kun je dit aangeven in je brief. Je ontvangt van Bonjo een ontvangstbevestiging met daarin je advertentienummer. Dit nummer dien je te gebruiken bij verdere correspondentie of telefonisch contact met Bonjo. Indien er een reactie voor je binnenkomt bij Bonjo dan zullen wij deze zo spoedig mogelijk doorsturen naar het door jou opgegeven adres. Om te kunnen adverteren

Klinkt niet heel onredelijk, toch? In de praktijk is dat een ramp. Een client van mij, die een rijdend beroep heeft, werd in januari voor de tweede keer binnen een half jaar gepakt. Flink promillage. Het rijbewijs werd ingehouden door de politie. Vroeger kreeg je dat binnen 10 dagen terug in afwachting van GH UHFKWV]DDN 'DW LV QLHW PHHU ]R 'H 2I¿FLHU YDQ -XVWLWLH QHHPW HHQ YRRUVFKRW RS GH EHVWUDI¿QJ HQ KRXGW KHW ULMEHZLMV LQ WRW DDQ GH ]LWWLQJ 'DW NDQ ZHO een maand of vier duren. Word je vrijgesproken? Jammer, maar rijbewijs vier maanden kwijt geweest. Ik kreeg het voor elkaar om de zaak snel te laten voorkomen. De rechter ging mee in mijn voorstel voor een straf waarbij mijn client zijn rijbewijs snel zou terugkrijgen om zijn beroep weer te kunnen uitoefenen. Hoge boete, maar een korte ontzegging. In maart rolde er plotseling een brief van het OM op de mat: rijbewijs ongeldig verklaard vanwege recidiveregeling. Client moet opnieuw examen doen. Sinds maart is hij aan het zoeken waar hij in vredesnaam dat examen kan aanvragen. Het CBR weet het niet, het OM weet het niet, het rijbewijs is er niet meer. Als klap op de vuurpijl ontving hij een vorderingsbrief van het CBR. Hij mag de komende twee jaar alleen maar met een alcoholslot in zijn auto rijden. De kosten van inbouw en lease zijn fors. Dat is nog tot daar aan toe, maar om een alcoholslot in te mogen bouwen moet je het rijbewijs inleveren. Het rijbewijs kun je alleen maar inleveren als je dat hebt. Het is niet mogelijk om examen te doen in een auto met een alcoholslot, dus client kan helemaal geen examen doen. Als dit zo blijft is hij zijn rijbewijs voor altijd kwijt. Sommigen zullen zeggen dat je een drankrijder niet hard genoeg kunt aanpakken. Toch is nergens in het wetboek van strafrecht de straf tot wanhoop drijven opgenomen.

INGEZONDEN BRIEVEN

Urinecontrole Naar aanleiding van jullie artikel in het Bonjo Bajes Bulletin van april 2012 omtrent de urinecontrole het volgende. Op 24 april 2012 werd bij mij een urinecontrole (UC) afgenomen. Ik heb voor de UC-afname de PIW`er aangegeven dat het waterig kon zijn daar ik amper geslapen heb om gezondheidsproblemen. Daar hoefde ik me niet al te druk over te maken, werd mij gezegd.

Bas Martens, advocaat, www.delissenmartens.nl

dien je in een justitiële inrichting te verblijven. Hoe het contact zich verder ontwikkelt is aan jou en degene die gereageerd heeft. Geef wel altijd je adreswijziging door aan Bonjo. Komt post aan jou gericht retour, dan wordt je advertentie automatisch verwijderd. Wij bewaren geen advertentieteksten. Je zal dan opnieuw een advertentie moeten insturen. Alle advertenties worden automatisch na zes maanden verwijderd bij onbekende strafduur. Weet je je einddatum, geef dit dan duidelijk aan, dan zal je advertentie tot die datum op de site blijven staan. We gaan weer helemaal van nul af beginnen. Alle eerder geplaatste advertenties zijn van onze site verwijderd omdat het voor ons niet na te gaan is of de advertenties nog actueel zijn. Het FRQWDFWEXUHDX LV ODQJ RIÀLQH JHZHHVW Je kunt je voorstellen dat veel adverteerders inmiddels met ontslag zijn gegaan, overgeplaatst zijn of naar hun land van herkomst zijn vertrokken. We verwachten veel aanmeldingen, dus er zal wel sprake zijn van concurrentie. Als het je lukt om je advertentie eruit te laten springen en zich te onderscheiden van de rest heb je dus meer kans op een reactie. Wees dus creatief. Dames en heren we zien jullie advertenties graag tegemoet en wensen jullie alvast veel penplezier. Misschien leuk om te vermelden dat het eerste Bonjohuwelijk aanstaande is. Het succes van het contactbureau is dus wel gebleken.

Ik heb COPD en ben erg moe en benauwd iedere dag en slaap hierdoor slecht. Op 4 mei kreeg ik pas de uitslag en vijf dagen afzondering op cel zonder tv omdat het in vivo was.

Ik vind dit zeer onterecht, mede omdat er geen reden is opgegeven voor de UC, ik ben niet gewezen op mijn recht voor een second opinion. Ik heb een klacht ingediend bij de commissie van toezicht. Ik hoop dat de directie van het PPC Den Haag ook eens gaat kijken naar de reden of medische achtergrond van de gedetineerde voor ze zomaar een rapport geven.

Onterecht (nog steeds) vast? Ons team van strafpleiters is ALTIJD bereikbaar!

Strafrecht v Tbs-zaken v Penitentiair recht www.degoeijadvocaat.nl v www.tbsadvocaat.nl

mr B.D.W. Martens 06-51417570

mr M.M. Kuyp

mr C.M.H. van Vliet 06-20092884

mr J. Verschuren 06-30580789

06-12399612

Delissen Martens advocaten belastingadviseurs & mediation. Sportlaan 40, 2566 LB Den Haag. t: 070 311 54 11

Europaplein 42 (‘De Mare’) 1825 tl Alkmaar telefoon 072-56 25 251 – 06-55 30 56 36 fax 072-56 22 644; email info@degoeijadvocaat.nl + extra 06-14 33 95 33 (24 uurs lijn)


RESO Amsterdam SAMAH Amsterdam Solide Zoetermeer

BonjoBajesBulletin juni 2012

19

GEDETINEERDEN KRIJGEN HET STEEDS MOEILIJKER Dank aan de Dienst JustitiÍle Inrichtingen (DJI). Dank aan de Opta. De gangbare manier om van binnen naar buiten te kunnen bellen, is om zeep geholpen. Cobra (en andere mogelijkheden) is (zijn) weg. TÊlio is binnen. Hoe komt het dat dat zo gelopen is? Volgens DJI begint het op twee punten, dit verhaal. Het begint bij het ‘besluit toezicht telefoongesprekken justitiÍle inrichtingen’ en bij de Opta. Eerst de Opta maar. In op concurrentie gerichte en op daarmee samenhangende verwachtingen, dat concurrerende aanbieders goedkoper hun product leveren, vond de Opta dat de telefoonvoorzieningen in de bajesen openbaar aanbesteed moesten worden. De KPN heette een monopolist, Cobra een product van een monopolist en dat mag niet meer. Dus werd er openbaar aanbesteed. Dan gaat het niet anders dan bij de bussen of noem maar wat op. Thuiszorg bijvoorbeeld. De goedkoopste aanbieder krijgt het (dit is overigens een veronderstelling, jb). En die aanbieder was TÊlio. Vanaf nu is TÊlio dus degene die prijs en kwaliteit bepaalt, hooguit op afstand gecontroleerd door DJI. Als de termijn is afgelopen (ik heb overigens geen idee hoe lang de gunning loopt), zal er geÍvalueerd worden en als we nog steeds in dezelfde concurrentiewereld leven, opnieuw aanbesteed. De man of de vrouw die binnen zit, zal hoe dat allemaal gegaan is, overigens een zorg zijn. Hij of zij is gewoon duurder uit. De 12 euro’s die ze per week hebben, gaan versneld op door een duurder product. Dat beperkt de mogelijkheden die er van binnen naar buiten zijn. Overigens wordt dit ontNHQG GRRU &ODXGLD 6SDUD¿QH GH YURXZ die dit proces binnen DJI coÜrdineert. Want: voor de twee keer tien minuten per week die er naar buiten gebeld mag worden, is het geen belemmering,

2AADHUISPLEIN ! "* "ERLICUM 4ELEFOON 4ELEFAX www.giebels-advocaten.nl Vestigingen in Berlicum en Boxtel

s STRAFZAKEN s VREEMDELINGENRECHT s PERSONEN EN FAMILIERECHT s ARBEIDSRECHT UITKERINGSZAKEN mr C.A. Lucardie, lid van de NVSA mr drs J. de Visser mr I. Oolgaard

vindt ze. Dat er binnen veel bajesen vaker gebeld mag worden, dat is geen feit, dus dat telt niet. Dan het eerder genoemde besluit. Daarin staan allerlei zorgen over interne criminaliteit bevorderende vormen van communicatie, over terrorisme via bajesen. Dan valt alles toch mooi samen. Een nieuw systeem waarbij je offrerende maatschappijen mooi kunt instrueren in je richting. Veel van de gedetineerden die ons proberen te bereiken, zullen het daar moeilijker mee krijgen. Wellicht een mooi bijeffect van de nieuwe telefoons. Kan er nog meer onder de dekmantel blijven. Alle gesprekken worden opgeslagen, bewaard en afgeluisterd. Dat brengt wellicht ook de advocaten in de problemen. Het is niet meer mogelijk hen straks per jailphone of 0800-nummers te bereiken. Maar ook met dat probleem weet Claudia 6DUD¿QH ZHO UDDG *HGHWLQHHUGHQ kunnen aan een PIW’er vragen of ze op een andere telefoon, een telefoon van de PI, kunnen bellen. Die zullen daar vast positief op reageren. Dat gebeurt nu ook soms, denkt ze. Hoe naïef kun je zijn! Hoe het trouwens zit met het meeluisteren bij gesprekken met advocaten en het bewaren van de gesprekken, dat is wat onduidelijk. In het eerdergenoemde besluit staat: ‘De telefoongesprekken die met deze geprivilegieerden gevoerd worden, worden derhalve in beginsel niet opgenomen’. Zoals DJI zegt: alle sluipwegen worden afgesloten. Veiligheid wordt gewaarborgd. Het klink acceptabel. Het is het op deze manier niet.

Lucardie & De Visser Advocaten

Burg. Marijnenlaan 123 2585 DV Den Haag Telefoon 070 363 00 76 Fax 070 361 57 88 www.lucardie-advocaten.nl

Problemen met politie en justitie? Laat u adviseren door een gespecialiseerd strafrechtadvocaat Ons gerenommeerde kantoor heeft een landelijke strafrechtpraktijk. Wij zijn op tel. 070 3004720 te bereiken. Ons kantoor werkt op betaling en in voorkomend geval, tevens op basis van een toevoeging (pro deo). Van Dam: 0624676183 Jansen: 0610808610 http://www.ikwilgeenstraf.nl

BONJO VANGT BOT Het systeem wordt in 2012 uitgerold. Twee PIÂ’s per maand schakelen over. Dan is er op 1 december van dit jaar een situatie ontstaan, dat alle PIÂ’s het nieuwe systeem hebben. Bonjo als belangenbehartiger van gedetineerden voelt zich verantwoordelijk voor de omstandigheden, waarin gedetineerden gedetineerd zijn. Elders in dit nummer van ons Bulletin is te lezen dat er straks gewerkt moet worden om in de bajes te overleven. Geen werk, geen telefoontjes, lijkt een conclusie. Hou ons op de hoogte hoe dat allemaal gaat werken. Bonjo gaat richting politiek en ambtenarij. Voedt ons met jullie informatie.

Een gedetineerde in de PPC Vught wilde een interview met het BonjoBajesBulletin om een verhaal kwijt te raken. Wij van de redactie horen graag wat gedetineerden in de bajes meemaken. We zijn – vinden we zelf – integer genoeg om wat we te horen krijgen op zijn waarde te schatten. Helaas waren we niet welkom. Gedetineerden mogen klaarblijkelijk niet naar buiten spreken. Hieronder zou anders een deel van het gesprek hebben gestaan.

JB

s PENITENTIAIR RECHT s STRAFRECHT s ARBEIDSRECHT s ECHT SCHEIDINGEN EN ALIMENTATIE s JEUGDRECHT s OVERIGE PERSONEN EN FAMILIERECHT s CIVIEL RECHT s HUURRECHT s SOCIALE ZEKERHEID s PSYCHIATRISCH PATIĂ‘NTENRECHT "/0:


Steun Gevangenispastoraat Havenstraat Amsterdam Stichtig Tijdelijk Eigen Kamer (STEK) Amsterdam Support voor Justice Hoogeveen

20

Bajesboek verouderd

BonjoBajesBulletin juni 2012

RUBRIEK BEGRIPPEN ?!?!?

Bij de redactie kwam een berichtje binnen van een verontruste bibliotheekmedewerker met de mededeling dat ons Bajesboek enigszins verouderd is. Dit naar aanleiding van een artikel in het BonjoBajesBulletin van april. Het boek is van 2009. En gezien de vele wijzigingen dus niet meer 100 procent actueel. Marcel, de bibliotheekmedewerker (familienaam bij de redactie bekend) meldt ons dat hij het Bajesboek nog wel aanbiedt, maar dat er daarnaast natuurlijk via internetbronnen informatie wordt verschaft. Hij kan zich voorstellen dat bibliotheken het boek niet meer in het schap hebben. Maar het lijkt hem onwaarschijnlijk dat directies het Bajesboek op een gegeven moment hebben verboden.

Absolveren Vrijspreken, ontslaan van rechtsvervolging (Ontslag van (alle) rechtsvervolging).

Bakken uit de Bak Directeur. Gevangenisdirecteur zegt tegen de gevangenen: ‘Ik ben bestolen. Als ik erachter kom wie dat gedaan heeft dan zet ik hem vandaag nog op straat’ Elektrische stoel. Vlak voordat de ter dood veroordeelde op de elektrische stoel plaatsneemt, vraagt de gevangenisdirecteur of hij nog een laatste wens heeft. ‘Ja, directeur. Wilt u zo dadelijk alstublieft mijn hand vasthouden?’ Geld tellen. Twee dieven hebben een bank beroofd. Als ze thuis komen, zegt een dief: “Kom we gaan ons geld tellen dat we gestolen hebben.’ De andere dief: “Nee dat hoeft niet, we lezen het morgen wel in de krant!’ Cellist. Een man vraagt aan zijn kleine buurjongetje: ‘Wat doet jouw vader eigenlijk?’ Het jongetje antwoordt: ‘Die is cellist.’ De man: ‘Cellist? Ik wist niet dat je vader aan muziek deed.’

Administratieve afhandeling Procedure om buiten het strafrecht lichte (verkeers-) overtredingen af te handelen.

niet eens is met een rechterlijke uitspraak, een nieuwe uitspraak van een hogere rechter te vragen. Als een zaak bij de rechtbank heeft gediend en hoger beroep wordt ingesteld, dan wordt de zaak behandeld door het gerechtshof. In beroep gaan bij de Hoge Raad heet geen ‘appèlÂ’ maar ‘cassatie ‘.

Appellant Advocaat Raadsman- of –vrouw in juridische aangelegenheden. Een advocaat moet zijn ingeschreven bij de rechtbank en is ook lid van de Nederlandse Orde van Advocaten. .

Advocaat-generaal (A-G.) 1. Vertegenwoordiger van het Openbaar Ministerie bij een gerechtshof. Zijn taak komt overeen met GLH YDQ GH RIÂżFLHU YDQ MXVWLWLH ELM GH UHFKWEDQN 2. Bij de Hoge Raad: adviseur van de Hoge Raad. Deze advocaat-generaal werkt niet voor het Openbaar Ministerie.

Akte

Degene die in hoger beroep gaat.

Arbitrage Vorm van geschilbeslechting waarbij niet de rechter, maar een of meer door de partijen zelf aangewezen scheidsrechters (arbiters) een uitspraak doen.

Arrest Uitspraak van een gerechtshof of de Hoge Raad.

Arrondissement Rechtsgebied. Nederland is verdeeld in negentien arrondissementen, met elk een rechtbank en een arrondissementsparket..

Ondertekend geschrift, dat als bewijs kan dienen.

Arrondissementsparket Alternatieve sanctie

,LU UPL\^L [VLRVTZ[ aVUKLY JYPTPUHSP[LP[ ... begint bij Stichting DOOR

De DOORstart voor (ex-) gedetineerden Stichting DOOR biedt al tien jaar deskundige opvang en nazorg aan (ex-)gedetineerden in vrijwillig en justitieel kader. Stichting DOOR trekt zich het lot aan van gedetineerden en exgedetineerden en investeert in de maatschappij.

Een taakstraf (werkstraf of leerstraf) als alternatief voor gevangenisstraf of boete. Taakstraf is onbetaalde arbeid die wordt opgelegd door de strafrechter in plaats van een gevangenisstraf. Het werk wordt meestal verricht in ziekenhuizen, bejaardencentra, kinderboerderijen, sportclubs en dergelijke. Leerstraf is het verplicht volgen van een cursus of training als alternatieve straf voor jeugdigen.

Het kantoor van het Openbaar Ministerie in een arrondissement. Op het arrondissementsparket ZHUNHQ GH RIÂżFLHUHQ YDQ MXVWLWLH HQ RQGHUVWHXQHQG SHUVRQHHO RQGHU OHLGLQJ YDQ HHQ KRRIGRIÂżFLHU YDQ justitie. De parketten zijn gevestigd in dezelfde steden als de rechtbanken.

Ambtshalve toevoeging Toewijzing door de rechter van een advocaat die kosteloos rechtsbijstand verleent aan verdachten, vreemdelingen of psychiatrische patiĂŤnten die in bewaring zijn gesteld zonder dat zij daartoe zelf een verzoek hoeven indienen.

Appèl >H[ KVLU ^PQ :[PJO[PUN +669 ]LYSLLU[ ILNLSLPKPUN VW OL[ NLIPLK ]HU ^VULU ^LYRLU MPUHUJPwU YLSH[PLZ aPUNL]PUN LU aVYN ,LU TVVPL RHUZ ]VVY L_ NLKL[PULLYKLU VW LLU [VLRVTZ[ aVUKLY JYPTPUHSP[LP[ (HUTLSKLU .LKL[PULLYKLU R\UULU VUKLY KL ]VSNLUKL Q\Z[P[PwSL [P[LSZ IPQ :[PJO[PUN +669 HHUTLSKLU! WLUP[LU[PHPY 7YVNYHTTH ZJOVYZPUN 7YL]LU[PL]L /LJO[LUPZ VUKLY IPQaVUKLYL ]VVY^HHYKLU PUYPJO[PUN ]VVY :[LSZLS TH[PNL +HKLYZ 0:+ HY[PRLS SPK 7)> IPQaVUKLYL =VVY^HHYKL WSHH[ZPUN PU LLU PUZ[LSSPUN ]VVY . QL\NKPNLU 701 THH[YLNLS 0UMVYTH[PL >PS[ \ TLLY PUMVYTH[PL V]LY VUaL Z[PJO[PUN& 2PQR VW VUaL ^LIZP[L ^^^ Z[PJO[PUNKVVY US VM ULLT [PQKLUZ RHU[VVY\YLU JVU[HJ[ TL[ VUaL HKTPUP Z[YH[PL VW ]PH [LSLMVVUU\TTLY! >PQ Z[HHU \ NYHHN [L ^VVYK

Hoger beroep; de mogelijkheid om, als men het

036 5471060 SPECIALIST IN (FINANCIEEL)STRAFRECHT: DRUGS, GEWELD, DIEFSTAL, FRAUDE, DETENTIERECHT, KLACHTEN, GIJZELING, ONTNEMINGSVORDERING, WAPENBEZIT, MOORD & DOODSLAG, ZEDENMISDRIJVEN EN VERKEERSOVERTREDINGEN • KENNISMAKINGSAANBOD: EERSTE ZAAK ALTIJD KOSTELOOS! • ADVOCATEN DOOR HEEL NEDERLAND VOOR PERSOONLIJKE AANDACHT • NOODGEVALLEN 24 UUR/7 DAGEN PER WEEK MR ROOS 06 24895550

WWW.ALPHA-ADVOCATEN.NL Flevostraat 6 - 1315 CC Almere

Willemsparkweg 193 1071 HA Amsterdam Tel. 020 - 420 1475 info@teurlingsellens.nl www.teurlingsellens.nl


Sur-Ant bezoekersgroep Almere Themis Monchique (P) Total Training Service (TTS) Breda

BonjoBajesBulletin juni 2012

21

BONJOCONTACTBUREAU

Gedicht uit de bajes

Stuur je gegevens naar: Bonjo, Molukkenstraat 200, 1098 TW Amsterdam. Wij zetten het op www.bonjo.nl/contactbureau. Een aantal advertenties worden ook geplaatst in het BonjoBajesBulletin. Een eerlijk verhaal scoort het best. Dus componeer een mooie brief met daarin je interesses, hoe lang je nog moet, wat je graag wilt en wat weer niet. Ieder die de site bezoekt weet dat hij/zij met een gedetineerde te maken heeft. Transparanter kan niet! Advertentienummer 1201 Ron P. Vind jij het leuk om met enige regelmaat post van mij te ontvangen? Ben je vrijgezel en een jonge meid of vrouw van tussen de 18 en 45 jaar met een goed gevoel voor humor? En ben je in voor een avontuur en op zoek naar een leuke (pen)vriend? Ik ben een ongebonden Nederlandse man, 37 jaar oud, donkerblond, normaal postuur, maar helaas tot medio 2020 gedetineerd. Voor mij maakt het niet uit of je kinderen hebt, wat je afkomst is of religie je aanhangt. En ook niet hoe je eruit ziet. De schoonheid zit namelijk altijd van binnen en niet van buiten. Als je met mij wilt schrijven, zou ik KHW ÂżMQ YLQGHQ RP WH ]LHQ PHW ZLH LN schrijf. Ik zou willen vragen dan een foto mee te sturen. Deze oproep is uitsluitend voor vrouwen. Met vriendelijke groeten, Ron. Do you like it as much as me to get some mail once in a while? Are you a single woman between 18 and 45 years with a good sens of humor, in for adventure and looking for an nice (pen)friend. I am a single man, 37 years old, dark EORQG KDLU QRUPDO ÂżJXUH EXW XQOXFN\ locked-up till year 2020 IÂ’m a Dutch man. I donÂ’t care if you have children, where you were born and what you believe like religion, how your looks are. I donÂ’t mind if you are thin or thick, blond or redhead, your beauty is always inside and not outside. If you want to write with me, I would like to have a picture from you, if you have one of course so I can see with who I am wri-

ting with. This call is only for women. With friendly greetings, Ron. Advertentienummer 1202 Ruud S. Hallo, Ik benÂ…Ruud, 38 jaar, ik zie er jonger uit en voel me ook tien jaar jonger. Ik ben 100% Hollands, 1.83 meter, 85kg en sportief gebouwd. Heb donkerblonde stekels door elkaar, geen baard, geen snor, oksel- of borsthaar. Zie je het al voor je?!?! Ik zitÂ…in de gevangenis van Roermond en mijn einddatum is 30 juni 2014. Ik heb een baantje hier, ben schilder en heb nog nooit een rapport of problemen gehad. Ik neem dus aan, dat ik probleemloos door faseer en in de weekeinden op verlof mag. CanÂ’t wait! Ik zoekÂ…een lieve, spontane, slimme meid, 25-35 jaar, volslank die net als ik de zonnige kant van het leven ziet. Om mee te schrijven en om eventueel een relatie mee te krijgen. Kortom iemand voor wie ik kan zorgen. Inmiddels ben ik alweer twee jaar single, zit vol energie en ben er helemaal klaar voor. Ik benÂ…een echte levensgenieter. Ik hou van lekker koken,hou van lekker eten en drinken en op zÂ’n tijd goed op stap! +REE\ VSRUWHQ ÂżWQHVV VQRZERDUGHQ en waterskiĂŤn. Ik hebÂ…een dochtertje van vijf jaar. Ik heb zes jaren in ItaliĂŤ gewoond en mijn huis in Nederland ben ik helaas door detentie kwijtgeraakt. Na dit avontuur ga ik in of in de buurt van Eindhoven wonen. Ik houÂ…Niet van schreeuwen en veel make-up! Spreekt dit je aan? Schrijf me dan!

Advertentienummer 1203 Henk de J. Ik ben Henk en zit in de PI Ter Apel. Ik ben 43 jaar en 1.84m lang. Niet rokend en heb zoon van 10 jaar. Ik zoek een vrouw, kind is geen bezwaar. Ik zoek iemand uit het noorden, liefst in Groningen of omgeving. Friesland of Drenthe mag ook. Advertentienummer 1204 Robert M. Man 45 jaar, Hindoestaanse afkomst, wil graag schrijven met vrouw tot 45 jaar. Momenteel TBS met begeleid verlof, kan bezoek ontvangen en ook bezoeken. Zoek serieuze relatie. Advertentienummer 1205 John B. Mijn naam is John. Ik ben 41 jaar en erg sportief. Ik schrijf gedichten en ben zeer romantisch. Mijn hobbyÂ’s zijn spiegels graveren en sporten. Ik zoek een vrouw tussen 40 en 50 jaar aan wie ik leuke gedichten kan pennen. Ik zit in de PI Breda, ben al twee jaar alleen en heb een zoon van zes jaar. Advertentienummer 1206 Eduard S. Hello, my name is Eddy. I`m 29 years old, 83kg and 1.84m. I have brown eyes and speak English. I also understand Dutch but not so much. I`m looking for a nice woman for a friendship and later on for relationship. Are you interested? Write me and we will see how it works out.

Een cel waar geloof in kan wonen Een zonnestraal weerspiegelt de tralies op een muur, Terwijl ik ver weg en diep in gedachten ben verzonken. De prijs van vrijheid kent zijn waarde en is altijd te duur, Ik hoor iemand jammeren op de muur bonken. Eenzaam en helemaal alleen zoekend naar antwoorden, De last meedragend op mijn eigen lange lijdensweg. Zal ik mijzelf moeten blijven verantwoorden, Ben ik al vergeven, los van wat ik allemaal zeg. Ik zoek en zoek maar weet eigenlijk niet waarnaar, Het verlangen heerst, de innerlijke rust weer te ontdekken. Miin god is dit wat mij nu overkomt allemaal wel waar, Laat dit verdriet met Uw mantel der liefde bedekken. Ik nodig U uit, blijf deel van mijn leven, Ik zal U volgen, ongeacht waar U mij naar toe brengt. Ik geloof en zal mij volledig aan U overgeven, Zeker nu U mijn cel warmte en licht schenkt.

Geschreven door RenĂŠ, Vught 6 april 2012

Oplossing voor GHB-problematiek gedetineerden Den Haag - De Dienst JustitiĂŤle Inrichtingen heeft drie plekken ingericht waar GHB-verslaafden onder medische begeleiding kunnen afkicken, maar wel vastgezet kunnen worden. GHB staat voor gamma hydroxybutaanzuur. Het betreft ĂŠĂŠn ruimte in het Justitieel Medisch Centrum in Scheveningen en twee ruimtes in het Penitentiair Psychiatrisch Centrum in Zwolle. Ook de politie in Breda heeft inmiddels een ruimte speciaal ingericht voor GHB-verslaafden. Mensen die wor-

Sommige zaken zijn normaal Uw advocaat kent uw dossier. Hij is bereikbaar en zet zich voor u in. Hij heeft gedegen kennis van (de ontwikkelingen in) het strafrecht.

den opgepakt, worden immers eerst tot enkele dagen vastgezet in een politiebureau. Met het creĂŤren van deze speciale ruimtes wordt voorkomen dat GHB-verslaafden niet direct kunnen worden vastgezet, omdat dit levensbedreigende situaties tot gevolg heeft. GHB-verslaving is een relatief nieuw fenomeen. Ontwenningsverschijnselen openbaren zich binnen drie tot zes uur en kunnen levensbedreigend zijn. Het afkicken duurt ongeveer twee weken. Gedurende deze tijd is constante observatie en controle van vitale functies vereist.

Rď?Żď?Ľď?Źď?łď?Ľ ďœŚ Tď?Ąď?Ťď?Ľď?Žď?ł S T R A F R E C H TA D V O C AT E N

Is uw ervaring anders? Neem dan eens contact op met Aartsen Hekman Lodder advocaten. Een jong kantoor te Utrecht met ervaren advocaten.

AHL Advocaten Utrecht • Van Asch van Wijckskade 31 • 3512 VR Utrecht tel. 030 230 20 60 • fax. 030 230 05 76 • www.ahl-advocaten.nl

Mr. Pascal Lodder

Tweede Boerhaavestraat 46 1091 AN Amsterdam telefoon 020 30 32 840

www.roelsetakens.nl info@roelsetakens.nl


22

Tussenfasehuis Amsterdam Vereniging Vrijwillige Hulpverlening Gedetineerden Anna Paulowna VOC Tandem Hengelo

OVER KOEKJES, DISCUSSIES, DE DOOD EN EEN ZANDKORREL

Column

WANNEER MAG IK NAAR HUIS? Hoe zit het nou precies? Mag ik na 2/3 van mijn straf naar huis of niet? En onder welke voorwaarden? Geldt dit ook als ik geen Nederlander ben? Geldt dit alleen bij goed gedrag? Waarom geldt dit voor een ander wel en voor mij niet? Een hoop verwarring waarover ik u hieronder meer duidelijkheid ga geven. Tegenwoordig kennen we de voorwaardelijke invrijheidstelling. Deze regeling is onderdeel van het penitentiair programma en houdt kort gezegd in dat gedetineerden die een geheel onvoorwaardelijke gevangenisstraf hebben gekregen van meer dan ÊÊn jaar in beginsel in aanmerking komen voor de voorwaardelijke invrijheidstelling. In beginsel omdat dat niet altijd het geval is, namelijk: ‡ ZDQQHHU HHQ JHGHHOWH YDQ XZ VWUDI YRRUZDDUGHOLMN LV RSJHOHJG NRPW X QLHW in aanmerking voor de voorwaardelijke invrijheidstelling; ‡ ZDQQHHU X ]LFK HUQVWLJ PLVGUDDJW NDQ GDW HHQ UHGHQ ]LMQ RP GH YRRUZDDUGHlijke invrijheidstelling uit te stellen of achterwege te laten; ‡ YDQDI DSULO JHOGW GDW YUHHPGHOLQJHQ GLH JHHQ UHFKWPDWLJ YHUEOLMI (meer) hebben in Nederland, niet meer in aanmerking komen voor voorwaardelijke invrijheidstelling. Dat betekent dat wanneer u strafbare feiten pleegt in Nederland u ongewenst verklaard kunt worden en daardoor niet in aanmerking komt voor voorwaardelijke invrijheidstelling. Wel zou u nog in aanmerking kunnen komen voor strafonderbreking; ‡ ZDQQHHU X QDDU HHQ 7%6 NOLQLHN PRHW YRRU HHQ EHKDQGHOLQJ QLHW DOV X EHQW veroordeeld tot TBS) dan kan dat ook een reden zijn om voorwaardelijke invrijheidstelling uit te stellen of achterwege te laten zodat de behandeling gewoon door kan gaan. Als u tot TBS veroordeeld bent, geldt de regeling niet. Zijn bovengenoemde uitzonderingen niet op u van toepassing dan komt u in aanmerking voor de voorwaardelijke invrijheidstelling wanneer uw geYDQJHQLVVWUDI GH¿QLWLHI LV GDW ZLO ]HJJHQ ZDQQHHU X QLHW PHHU LQ KRJHU EHroep kunt. Bij een gevangenisstraf tussen de ÊÊn en twee jaar vindt dat plaats nadat u tenminste ÊÊn jaar heeft gezeten en van het restant tenminste 1/3 is ondergaan. Stel u heeft een gevangenisstraf van 18 maanden onvoorwaardelijk gekregen, dan komt u na 12 + 2 (1/3 van het nog resterende deel) = 14 maanden in aanmerking voor voorwaardelijke invrijheidstelling. Bij gevangenisstraffen met een duur van twee jaar of meer vindt de voorwaardelijke invrijheidstelling plaats na 2/3 van uw straf. Aan de voorwaardelijke invrijheidstelling kunnen, naast dat u geen nieuwe strafbare feiten mag plegen, ook bijzondere voorwaarden worden verbonden. Ik hoop dat ik veel verwarring bij u heb weggenomen over de voorwaardelijke invrijheidstelling. Mocht uw vraag hieromtrent nog niet beantwoord zijn of heeft u verder nog vragen raadpleeg dan uw advocaat of bel mij voor nadere informatie.

Op een zondagavond in april zat ik naar het tv programma ‘Buch in de bajes’ te kijken. Boeiend, maar geen programma waar je vrolijk van wordt. Wat een toestanden zijn er toch in gevangenissen. Maar als vrijwillig bezoekster merk je niet wat er zich achter de muren afspeelt. Ook de paar keer dat ik meedraaide tijdens kerkdiensten, heb ik niets gemerkt van ruzies en zinloze scheldpartijen zoals het in het programma van Buch te zien is. Ik ondervond juist warme belangstelling voor elkaar toen ik een aantal jaren geleden meedraaide in de discussiegroep van een humanistisch raadsvrouw die in onze gevangenis werkte. Voor de ‘frisse kijkÂ’ zocht ze ook nog een deelnemer die niet in de bajes zat. En zo kwam het dat ik op een stormachtige woensdagmiddag in de kapel van de gevangenis stond te wachten, terwijl de raadsvrouw de andere deelnemers ophaalde. Ik was zo benieuwd naar de bijeenkomst. DiscussiĂŤren is leuk! Luisteren naar andermans kijk op het leven, en praten over alles wat met het bestaan te maken heeft, het is zĂł boeiend. Dus ik keek uit naar het discussie-uurtje. Het enige wat me dwars zat, was mijn linkeroog. Er was namelijk een zandkorrel achter mijn contactlens gewaaid en dat prikte niet alleen, maar zorgde ook voor een knalrood oog. Ik zag er niet uit; het leek alsof ik heel erg had gehuild. De discussies werden dus gehouden in de kapel, en net toen ik me afvroeg of ik een deuntje op het Johannesorgel zou durven te spelen, hoorde ik mensen op de gang. Een stem zei: Âľ,N KRRS GDW HU NRHNMHV ELM GH NRIÂżH zijn.Â’ Een andere stem mompelde een antwoord dat ik niet kon verstaan. Twee heren kwamen de kapel binnen, een bewaarder en een van de discussiedeelnemers. De bewaarder ging meteen weer weg, en ik stelde me aan de jongeman voor. Ik zag hem naar mijn zere oog kijken en beantwoordde zijn onuitgesproken vraag: “Nee, ik heb niet gehuild, er zit een zandkorrel

achter mijn lens.” De andere deelnemers arriveerden, en bij het aan elkaar voorstellen, herhaalde ik:’Nee, dat rode oog komt niet door verdriet, echt niet.’ Het medeleven van de groep was hartverwarmend, ze vonden die zandkorrel zo akelig voor me, en vroegen regelmatig of ik echt geen pijn had. Na GH NRI¿H PpW NRHNMHV EHJRQQHQ ZH aan onze discussie. Eerst kregen we een tekening te zien, en we moesten zeggen wat we zagen of herkenden. Ik zag een mislukte eend. Een ander vond dat het een rare theepot was. Weer een ander maakte er een mij onbekend dier van, en een van de heren dacht dat het om abstracte kunst ging. We konden er niets gemeenschappelijks van maken. De raadsvrouw legde uit dat het juist daarom ging. We zagen allemaal iets anders, zoals dat zo vaak gaat in het leven. En vanuit die verschillende inzichten kunnen meningsverschillen HQ FRQÀLFWHQ RQWVWDDQ De discussie kwam op gang, maar tussendoor kwamen ook andere zaken aan bod. Men was nieuwsgierig naar mij, de vrijwilligster, en men wilde zijn verhaal graag kwijt. Tijdens de pauze vertelde mijn buurman dat hij al jaren op straat leefde, en dat dat niet mee viel. ‘En wat doe je hier zoal de hele dag?’ vroeg ik. ‘Bijkomen,’ zei hij. Hij lag veel op zijn bed televisie te kijken. Hij hoefde nu niet zelf te zorgen voor een dak boven zijn hoofd, hij kon douchen, kreeg maaltijden. Een jongere man in de groep vroeg wat ik in het dagelijks leven deed, en toen hij hoorde dat ik ondermeer met terdoodveroordeelden en langgestraften in Amerika schrijf, vroeg hij van alles over de gevangenissen in de VS. Met de doodstraf had hij geloof ik niet zoveel moeite, maar om levenslang opgesloten te zijn… ‘Dan nog liever dood,’ zei hij. Een andere man vertelde dat hij op een plaats in een TBS-kliniek zat te wachten. Maar dat een TBS-behandeling voor hem eigenlijk weinig zin meer had. Want hij was ziek, en had nog maar een paar jaar te gaan.

mr. Fanny Donders, advocaat te Tilburg (AdvocatenCollectief)

STERK IN STRAFRECHT! Vijf specialisten onder 1 dak

BonjoBajesBulletin juni 2012

DIJKSTRA KRIKKE RUPERTI advocaten

T 033 47 90 801 / www.dkramersfoort.nl

Hij had daar vrede mee. Zoals het nu ging, rust in zijn hoofd, vrienden en familieleden die hem bezochten, zo was het goed. ‘Maar ben je dan niet bang voor de dood?’ vroeg de man die tegenover hem zat. Nee, dat was hij niet. De dood was geen afschrikwekkend monster voor hem. Hij keek terug op een turbulent leven, maar dat hij in de laatste periode van zijn bestaan weer contact had met familie, dat was zo belangrijk. En toen richtte hij zijn aandacht weer op mijn rode oog. ‘Echt geen pijn?’ vroeg hij. De man die ernstig ziek was, die zelf regelmatig veel pijn leed, maakte zich druk om de zandkorrel in mijn oog! ‘Nee, geen pijn,’ zei ik, zwaar onder de indruk van zijn verhaal. (U ZHUG QRJ HHQ NRS NRI¿H LQJHVFKRQken. De jongen die zo van koekjes hield mocht nog ÊÊn koekje uit de trommel pakken, en daarna ging de discussie verder. Het uur was snel voorbij. Ik ruimde de tafel op, ging de kopjes afwassen terwijl de raadsvrouw de heren wegbracht naar hun vleugel. Ik moest aan deze bijzondere middag GHQNHQ QD KHW NLMNHQ YDQ HHQ DÀHYHring van ‘Buch in de bajes.’ Die agressie, de scheldpartijen, wat een contrast met mijn bezoeken, de kerkdiensten, en vooral met de discussiemiddagen. Het met elkaar meeleven tijdens die middagen. Het warme welkom dat ik op die stormachtige woensdag had gekregen, en de bezorgdheid voor mijn oog. Ik herinner me dat de humanistisch raadsvrouw later tijdens het opruimen vertelde dat de man die dakloos was, haar had gevraagd of ik voor mijn deelname aan de discussies werd betaald. ‘Nee,’ had ze gezegd. ‘Ze is vrijwilligster.’ En hij, een man die zijn hele leven te maken had gehad met ‘betaalde’ hulpverleners, kon dat nauwelijks geloven. ‘Dus ze komt hier naar toe om bij ons te zijn, met RQV NRI¿H WH GULQNHQ HQ WH SUDWHQ" Zomaar, zonder ervoor betaald te worden?’ vroeg hij voor de zekerheid. Hij was er diep van onder de indruk; vond het zo bijzonder. En hoe kun je uitleggen dat sommige zaken niet in geld zijn uit te drukken? Zoals die boeiende discussies en de saamhorigheid in de groep. Ik vond zíjn reactie ook bijzonder en ontroerend. Zo ontroerend dat mijn ogen begonnen te tranen, en door die tranen raakte ik eindelijk die vermaledijde zandkorrel kwijt. Dini


BonjoBajesBulletin juni 2012

Volkshuis Koffiehuis Hotel Zutphen Voorlichtingsproject Kriminaliteit & Strafrecht (K&S) Baarn Vrijwillige hulpverlening aan gedetineerden (VRIJ) Amsterdam

23

VERTROUWEN IS GOED, CONTROLE IS BETER Door Michael Ruperti, DKR Advocaten Amersfoort voorlopige hechtenis werd opgelegd of verlengd. In dat kader zei een cliÍnt een keer tegen mij dat hij in De Telegraaf had gelezen dat ik en mijn kantoorgenoot mr. Klaas Arjen Krikke als ‘de Amersfoortse topadvocaten’ werden bestempeld en dat hij daarom verwachtte dat ik hem vrij zou krijgen. Ik heb hem verteld dat ik uiteraard mijn uiterste best zou doen, maar dat ik geen tovenaar ben. Want zolang de rechters zich niet kritisch naar het Openbaar Ministerie en de samenleving opstellen zal het voor de advocaat steeds moeilijker zijn om als ‘hoeder van de rechtsstaat’ de belangen van zijn cliÍnt te verdedigen.

Strenger straffen is de laatste jaren in de mode. In de politiek, van links naar rechts, wordt met grote regelmaat opgeroepen tot het strenger straffen van mensen die strafbare feiten hebben begaan. De wetgeving is er al op aangepast of aanpassingen in de wetgeving zijn in de maak. Dat daarbij de rechten van verdachten slechts als bijzaak in de discussie worden besproken schijnt algemeen te worden geaccepteerd.

De voorlopige hechtenis wordt toegepast op de verdachte tegen wie ernstige bezwaren zijn gerezen en waarbij gronden aanwezig zijn, waardoor het noodzakelijk is dat hij in afwachting van de inhoudelijke behandeling van zijn zaak van zijn vrijheid wordt benomen. Een hele mond vol, maar waar het op neer komt is dat er wel heel zwaarwegende argumenten moeten zijn om een verdachte in afwachting van zijn proces alvast in hechtenis te nemen en te houden. Immers, uitgangspunt is dat iemand onschuldig is tot het tegendeel onherroepelijk door een rechter is bewezen. Uitgangspunt is ook dat een verdachte in principe in vrijheid zijn berechting moet kunnen afwachten. Mooie uitgangspunten en ook nog eens benadrukt in het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens, het EVRM. Nederland is ook bij dit verdrag aangesloten, maar in de praktijk van de voorlopige hechtenis blijkt steeds meer dat de rechterlijke PDFKW GH RI¿FLHUHQ YDQ MXVWLWLH HQ GH rechters, liever meegaan in de mode van het strenger straffen dan het zich willen houden aan verdragsrechten Ên verplichtingen. Wat de rechterlijke macht namelijk steeds meer doet is vooruitlopen op de zware straf die dreigt te worden opgelegd. Dat is vreemd, want het is ook een hoofdregel in ons rechtssysteem dat een voorlopige hechtenis niet bedoeld is om vooruit te lopen op een eventuele onvoorwaardelijke gevangenisstraf. Steeds vaker krijgen wij als overweging echter te horen dat de feiten waarvan iemand wordt verdacht zo ernstig zijn, waardoor er geen sprake kan zijn van het opheffen of schorsen van de voorlopige hechtenis. De ernst van de feiten wordt echter vaak ingekleurd door de wijze waarop GH RI¿FLHU YDQ MXVWLWLH GH YHUGHQNLQJ formuleert. Zo is het een speerpunt in de politiek en media dat ‘zinloos geweld’ zwaar dient te worden aangepakt. Het Openbaar Ministerie

komt aan deze wens tegemoet door tegenwoordig bij bijna elke vechtpartij een poging tot doodslag of zware mishandeling als reden voor de voorlopige hechtenis te vorderen. De geschokte rechtsorde en/of de vrees voor herhaling wordt dan vrijwel standaard door de rechter als grond aangenomen om de voorlopige hechtenis te bevelen. Wat de ‘geschokte rechtsorde’ betreft wordt vaak als overweging gegeven dat de zaak in de media is geweest, waardoor de samenleving is geschokt. Of dat de samenleving geschokt zal zijn wanneer de verdachte ondanks de ernstige verdenking toch wordt vrijgelaten. Maar hoe vaak is het niet zo dat de politie en het Openbaar Ministerie uit scoringsdrift de strafzaken zelf middels persberichten op de mediakaart zetten? Ik heb zelfs meegemaakt dat het Openbaar Ministerie in een persbericht meldde dat het in beroep ging tegen de schorsing van de voorlopige hechtenis van mijn cliÍnt, omdat de rechtsorde zou worden geschokt als bekend werd dat hij, een ‘Hells Angel’, inmiddels op vrije voeten werd gesteld. Snapt u het nog? Dat de voorlopige hechtenis werd geschorst omdat hij hele zwaarwegende persoonlijke redenen daarvoor had werd voor het gemak in ieder geval niet in het persbericht vermeld. De vrees voor herhaling of ‘recidivegevaar’ wordt ook steeds makkelijker als grond voor de voorlopige hechtenis aangenomen. Regel is dat dit recidivegevaar moet blijken uit concrete feiten en omstandigheden. De praktijk is echter dat het ‘ernstige feit’ op zich al genoeg reden is om de vrees voor herhaling als grond voor de voorlopige hechtenis te beschouwen. Een schorsing van de voorlopige hechtenis wegens zwaarwegende persoonlijke omstandigheden is dan vrijwel kansloos. Immers, het feit is zo ernstig dat het belang van de maatschappij zwaarder weegt en zich verzet tegen de schorsing van de voorlopige hechtenis. Wat is dan het belang van de maatVFKDSSLM" :H KRUHQ GH RI¿FLHU YDQ justitie steeds vaker roepen dat het belang van de ‘strafvordering’ zich

verzet tegen het beĂŤindigen van de voorlopige hechtenis. Een eerlijke RIÂżFLHU YDQ MXVWLWLH URHSW GDQ RRN QRJ dat hij wel een forse gevangenisstraf zal eisen en dat het daarom niet opportuun is om in een eerder stadium de voorlopige hechtenis op te heffen of te VFKRUVHQ 'H RIÂżFLHU YDQ MXVWLWLH ORRSW dus vooruit op de eventuele straf die kan worden opgelegd. 0DDU KHW ]LMQ QLHW GH RIÂżFLHUHQ YDQ justitie die wij hierin een verwijt kunnen maken. Zij voeren uiteindelijk de politieke wens uit om strenger op te treden en strenger te laten straffen.

Uw doelgroep bereikt u met adverteren in BonjoBajesBulletin

Wat ik in de praktijk namelijk zie is een zorgelijke ontwikkeling die gelijk oploopt met de uitvoering van de wens tot het strenger straffen van mensen die zijn veroordeeld. Ja, u leest het goed: veroordeeld. De ontwikkeling die mij zorgen baart is dat de ‘strenger straffen mode’ is doorgedrongen tot de praktijk waarmee u allen te maken heeft of heeft gehad: de voorlopige hechtenis.

Nee, het zijn de rechters die steeds vaker mee lijken te gaan met deze tendens. Hoe vaak horen we wel niet zonder enige onderbouwing dat de feiten ernstig zijn en dat de rechtsorde is geschokt en dat er een recidivegevaar is. Het is in feite standaardpraktijk geworden dat de bewoordingen van GH RIÂżFLHU YDQ MXVWLWLH GRRU GH UHFKWHU in de beslissingen over de voorlopige hechtenis letterlijk worden overgenomen. CliĂŤnten willen nogal eens hun advocaat een verwijt maken dat hij of zij niet heeft voorkomen dat de

Wat u in ieder geval van uw advocaat mag verwachten is een kritische opVWHOOLQJ QDDU GH RIÂżFLHU YDQ MXVWLWLH pQ de rechter toe. Er dus niet op vertrouwen dat de rechter wel zijn werk doet, maar steeds controleren dat de rechter zijn werk goed doet. En daartoe alle wettelijke mogelijkheden benutten. Vertrouwen is immers goed, maar controle is beter. Helaas moet ik een uitspraak van Josef Stalin erbij halen om mijn punt te maken. Dat zegt genoeg over de toestand van de huidige rechtsstaat. En die cliĂŤnt? Zijn voorlopige hechtenis is inmiddels opgeheven. De rechter kon er uiteindelijk niet omheen dat er sprake was van een vormfout.

Blijf niet vastzitten aan uw toegewezen advocaat! Wilt u worden bijgestaan door een strafrechtspecialist? Neem contact op met mr. Mathieu van Linde en informeer vrijblijvend naar de mogelijkheden: 050-3113001.

Blokzijl Advocaten Lopende Diep NZ 1 9712 NV Groningen

Volgens true crime magazine Koud Bloed ĂŠĂŠn van de 10 beste jonge topadvocaten.

www.strafrechtadvocaatgroningen.nl

Lina Advocaten Specialisten in

strafzaken, overleverings-, uitleverings-, cassatiezaken Ve n l o

077-351 10 42

info@lina-advocaten.nl

w w w. l i n a - a d v o c a t e n . n l


Vrijwillige Hulpverlening aan (ex-)gedetineerden Leeuwarden Vrijwilligerscentrale Almere, Buddyproject Flevoland Almere When the eagle learns to fly Den Haag

24

BonjoBajesBulletin juni 2012

GAAT NEDERLAND 1988 OVER DOEN? In Polen en de Oekraïne hebben zich 16 landen gemeld voor de strijd om het Europese kampioenschap voetbal Hoe ver zal het Nederlands elftal komen? In 1988 werden we kampioen door in de finale in München te winnen van Rusland. Deskundigen noemen drie favorieten voor de titel 2012: Spanje, Duitsland en Nederland. Of we zondag 1 juli om 20.45 het Nederlands elftal in het stadion van Kiev zien aantreden, is ongewis. Maar met dit schema is de weg daar naar toe goed te volgen.

uitslag .......... - .......... .......... - .......... .......... - .......... .......... - .......... .......... - .......... .......... - ..........

GROEP B (NEDERLAND / DENEMARKEN / DUITSLAND / PORTUGAL) datum/tijd stadion wedstrijd za 09 jun, 18.00 Metalist Nederland - Denemarken za 09 jun, 20.45 Lviv New Stadium Duitsland - Portugal wo 13 jun, 18.00 Lviv New Stadium Denemarken - Portugal wo 13 jun, 20.45 Metalist Nederland - Duitsland zo 17 jun, 20.45 Lviv New Stadium Denemarken - Duitsland zo 17 jun, 20.45 Metalist Portugal - Nederland

uitslag .......... - .......... .......... - .......... .......... - .......... .......... - .......... .......... - .......... .......... - ..........

GROEP C (SPANJE / ITALIË / IERLAND / KROATIË) datum/tijd stadion wedstrijd zo 10 jun, 18.00 PGE Arena Spanje - Italië zo 10 jun, 20.45 Miejski ierland - Kroatië do 14 jun, 18.00 Miejski Italië - Kroatie do 14 jun, 20.45 PGE Arena Spanje - Ierland ma 18 jun, 20.45 Miejski Italië - Ierland ma 18 jun, 20.45 PGE Arena Kroatië - Spanje

uitslag .......... - ........... ........... - ........... ........... - .......... ........... - .......... ........... - ........... ........... - ...........

GROEP D (OEKRAINE / ZWEDEN / FRANKRIJK / ENGELAND) datum/tijd stadion wedstrijd ma 11 jun, 18.00 Donbass Arena Frankrijk - Engeland ma 11 jun, 20.45 Olimpiyskyi Oekraïne - Zweden vr 15 jun, 18.00 Donbass Arena Oekraïne - Frankrijk vr 15 jun, 20.45 Olimpiyskyi Zweden - Engeland di 19 jun, 20.45 Donbass Arena Engeland - Oekraïne di 19 jun, 20.45 Olimpiyskyi Zweden - Frankrijk

uitslag .......... - .......... .......... - .......... .......... - .......... .......... - .......... .......... - .......... .......... - ..........

KWARTFINALES datum/tijd do 21 jun, 20.45 vr 22 jun, 20.45 za 23 jun, 20.45 zo 24 jun, 20.45

stadion Narodowy PGE Arena Donbass Arena Olimpiyskyi

wedstrijd A1 - B2 B1 - A2 C1 - D2 D1 - C2

uitslag .......... - .......... .......... - .......... .......... - .......... .......... - ..........

HALVE FINALES datum/tijd wo 27 jun,20.45 do 28 jun, 20.45

stadion Donbass Arena Narodowy

wedstrijd A1/B2 - C1/D2 B1/A2 - D1/C2

uitslag .......... - .......... .......... - ..........

FINALE datum/tijd zo 1 jul. 20.45

stadion Olimpiyskyi

wedstrijd winnaar HF1 - winnaar HF2

uitslag .......... - ..........

Gespecialiseerd in bescherming van burgers tegen de overheid. Of het nu om strafrecht gaat, problemen met de verhuurder, of problemen met uw uitkering: veertien vakkundige advocaten staan voor u klaar. Ieder met een eigen specialisme, allen hebben hart voor de zaak, uw zaak. Crooswijksesingel 34 3034 cj Rotterdam telefoon 010 465 09 66 www.advokatenkollektief.com info@advokatenkollektief.com

Advokatenkollektief Rotterdam

GROEP A (POLEN / GRIEKENLAND / RUSLAND / TSJECHIË) datum/tijd stadion wedstrijd vr 08 jun, 18.00 Narodowy Polen - Griekenland vr 08 jun, 20.45 Miejski Rusland - Tsjechië di 12 jun, 18.00 Miejski Griekenland - Tsjechië di 12 jun, 20.45 Narodowy Polen - Rusland za 16 jun, 20.45 Miejski Tsjechië - Polen za 16 jun, 20.45 Narodowy Griekenland - Rusland

1 2 3 4

Polen Griekenland Rusland Tsjechië

1 2 3 4

Nederland Denemarken Duitsland Portugal

1 2 3 4

Spanje Italië Ierland Kroatië

1 2 3 4

Oekraïne Zweden Frankrijk Engeland

WIL JE BEZOEK? BEL BONJO 020 6659420

Vrijwilligers komen bij je langs door heel Nederland om je verhaal te horen, voor een luisterend oor, een steuntje in de rug.

G

W

G

V

+

-

P

G

W

G

V

+

-

P

G

W

G

V

+

-

P

G

W

G

V

+

-

P


Young in Prison (YiP) Amsterdam Zorgconcept Monnickendam

BonjoBajesBulletin juni 2012

ANGSTCULTUUR IN OOSTVAARDERSKLINIEK Almere - Het Algemeen Dagblad had een verhaal over de angstcultuur in de Oostvaarderskliniek in Almere. Het artikel trof ons, trof Bonjo, omdat het waarschijnlijk een voorbeeld is voor de cultuur, die we in nogal wat bajesen en klinieken tegenkomen. Veel reacties die bij ons binnen komen, maken daar melding van.

Waar ging het om, in Almere? ‘Een steekpartij, drugs op de afdeling en een alarmsysteem, dat mankementen vertoont’, meldt het AD. Een cliÍnt van de kliniek werd neergestoken op de binnenplaats. Hij werd neergestoken door een collega-cliÍnt, die waar-

schijnlijk van tevoren vol gesnoven was met coke. De dader was in het bezit van een scherp mes.

Zorgen Het personeel maakt zich zorgen over wat er is gebeurd, omdat het naar zijn mening maatgevend is voor de situatie in de kliniek. Er horen geen wapens te zijn, dus ook geen scherpe messen. Coke hoort ook niet binnen te zijn. En het alarmeringssysteem hoort adequaat te werken. En dat deed het niet.

Gebrek aan transparantie Zowel de kliniek als de dienst justitiĂŤle inrichtingen hebben hun uiterste best gedaan de sores binnen te houden.

Nergens is melding gemaakt van het incident, dat natuurlijk onderzocht wordt, maar dan wel in stilte. Zoals Job Knoester, een advocaat die veel in tbs-klinieken komt, opmerkt sluit men liever de rijen dan vragen te beantwoorden. ‘Ook cliÍnten durven incidenten niet te melden’, zegt Knoester, ‘uit angst er last van te krijgen. Ze ervaren dat de kliniek dan wraak neemt. Ik heb dat woord te vaak gehoord om het terzijde te kunnen leggen’, zo citeert het AD Knoester. En daar komen de belangen van Bonjo in beeld. Bonjo staat voor de belangen van gedetineerden. Die hebben er recht op zich uiten. Zonder dat ze angst hoeven te hebben, dat als ze hun mond open doen, ze de klos zijn.

INGEZONDEN BRIEVEN PI Arnhem-Zuid, juni 2012 Geachte BONJO, Bij deze schrijf ik jullie deze brief namens alle gedetineerden over de nieuwe wetgeving van de telefoongebruik. Heel veel gedetineerden onder ons zijn heel onrustig, vanwege het feit dat de gevangenissen een nieuw systeem in gaan voeren over het bellen. Het nieuwe systeem houdt in dat niemand meer gebruik kan maken van COBRA, LYCA of STAR -kaarten.

Iedereen krijgt nu een persoonlijke kaart van de inrichting, die je alleen kan opwaarderen via de winkel in de gevangenis. Dit worden zogenaamde Telio kaarten genoemd. Het komt er dus op neer dat de meeste van ons niet meer naar huis kunnen bellen. Dood eenvoudig omdat zo`n 60% van de mensen hier moeten leven van de €12,50 die ze verdienen bij de arbeid. Dat vind ik te gek voor woorden. De inrichting zegt dat ze dit nieuwe systeem gaan invoeren, zodat

ze de telefoongesprekken dan kunnen DĂ€XLVWHUHQ 'DW LV OXONRHN ZDQW LQ elke gevangenis word je automatisch afgeluisterd. Dus met die smoes moeten ze niet aankomen. Er zal wel weer een deal gemaakt zijn door Justitie met het Duits bedrijf, dat het gaat overnemen van KPN. En daar worden de meeste gedetineerden in Nederland de dupe van. Met vriendelijke groet, Gedetineerde (naam bekend bij de redactie)

JUSTITIE WIL MEER AANDACHT VOOR SPONSORING Den Haag - Bij de Dienst JustitiĂŤle Inrichtingen (DJI) bestaat het vermoeden dat de subsidiĂŤring van onze vrijwilligersorganisaties wel eens onder druk zou kunnen komen. Om die reden organiseert DJI samen met een gespecialiseerd bureau een aantal bijeenkomsten over fondsenwerving voor vrijwilligersorganisaties.

Bonjo adviseert zijn leden voor zover ze gebruik maken van externe middelen om de bijeenkomsten bij te wonen. Die zijn regionaal georganiseerd. Er is een startbijeenkomst op woensdag 6 juni aanstaande bij Aristo Utrecht. Als je er heen gaat moet je je wel aanmelden. arienne@scheffergroenewoud.nl.

WIE SCHRIJFT, DIE BLIJFT Bent u op de een of andere manier betrokken bij het gevangeniswezen en u hebt iets vermeldenswaardig meegemaakt, schrijf dan een artikel na overleg met onze eindredacteur, Paul Grijpma. info@paulgrijpma.nl

25 Column

HUISELIJK GEWELD EN HUISVERBOD Bent u ook weleens uw eigen huis uitgezet na een aangifte wegens huiselijk geweld? Sinds enkele jaren geeft het Openbaar Ministerie hoge prioriteit aan de aanpak van huiselijk geweld. Hieronder valt ook bedreiging en belaging van familieleden. Het komt dan ook steeds vaker voor dat er een huisverbod wordt opgelegd door de burgemeester. Het huisverbod wordt meestal opgelegd voor de duur van 10 dagen. Hoe te handelen als u daadwerkelijk uw eigen woning wordt uitgezet? Allereerst is van belang om te weten dat het opleggen van een huisverbod een bestuursrechtelijke maatregel betreft die losstaat van de strafrechtelijke procedure. Het heeft als doel escalatie te voorkomen en hulp te bieden. Advies is om altijd gebruik te maken van uw recht op een advocaat na aanhouding wegens huiselijk geweld. Consult van een advocaat is namelijk niet alleen van belang YRRUDIJDDQG DDQ KHW DĂ€HJJHQ YDQ XZ YHUNODULQJ PDDU KHW LV RRN YDQ EHODQJ dat u op uw rechten wordt gewezen ten aanzien van het aan u opgelegde huisverbod. Zo kan het huisverbod onrechtmatig zijn opgelegd en kan de advocaat een beroepschrift indienen tegen het besluit bij de bestuursrechter. In geval van huiselijk geweld wordt de melding inverzekeringstelling tevens naar de reclassering verzonden. Zij kunnen u helpen bij de praktische kant van het huisverbod. Zo kan de reclassering een tijdelijke verblijfplaats voor u regelen. Het komt alleen regelmatig voor dat dit niet gebeurt of de reclassering is niet in de gelegenheid u tijdig te bezoeken. Dit betekent dat er tijdens de voorgeleiding bij de rechter-commissaris geen reclasseringsadvies ligt en u dus in principe niet in aanmerking komt voor schorsing van de voorlopige hechtenis. Ook in dat geval kan uw advocaat u helpen om wel tijdig de nodige maatregelen te treffen waardoor onderbouwd een schorsingsverzoek kan worden gedaan bij de rechter-commissaris. Naast een door de burgemeester opgelegd huisverbod kan de rechter-commissaris een contact-/straatverbod opleggen als schorsingsvoorwaarden. Het is van belang om tijdens een schorsing in de gaten te houden dat u het huisverbod en het contact-/straatverbod absoluut niet overtreedt. Ook al zoekt uw (ex-) partner contact met u, dan nog is het uw verantwoording dat u geen contact hebt met elkaar. Op ieder moment kun u de rechter verzoeken het contact-/ straatverbod op te heffen. Uw advocaat kan hiertoe een verzoek indienen bij de rechter. Zo voorkomt u dat u opnieuw wordt aangehouden wegens overtreding van de voorwaarden. Kortom: laat u goed informeren door een advocaat na aanhouding wegens huiselijk geweld en ook in geval van een huisverbod hebt u recht op een (piket)advocaat! Mr. Kitty Oomen, strafrechtadvocaat bij Haans Advocaten Roosendaal

mr. B. Klunder - 06 42 35 34 38

mr. R.B. Schmidt - 06 24 90 81 02

mr. J.G.D. Rutten - 06 41 28 70 93

‘Schmidt & Rutten advocaten’ is specialist in nationale- en internationale strafzaken bij alle instanties. Het kantoor is opgericht vanuit een jarenlang bestaand samenwerkingsverband tussen mr. R.B. Schmidt en mr. J.G.D. Rutten, beiden afkomstig van Spong advocaten. ‘Schmidt & Rutten advocaten’ is: • Kwaliteit: de oprichters zijn opgeleid door Spong advocaten en hebben 10 jaar ervaring in het strafrecht • Bekend: van bijvoorbeeld de Melchers ontvoeringszaak en diverse spraakmakende (moord- en drugs) zaken • Toegankelijk: ook PRO DEO zaken en 24 uur per dag bereikbaar • Inzetbaar: alle strafzaken, TBS zaken, overlevering en uitlevering, cassatie (Hoge Raad) • Flexibel: ook te bellen voor een geheel vrijblijvende second opinion Met betrekking tot de wijze waarop een strafzaak wordt behandeld en hetgeen wij mogelijk voor u kunnen betekenen kunt u te allen tijde met ons contact opnemen. Amstel 84, 1017 AC Amsterdam. T +31 (0)20 530 43 10 F +31 (0)20 530 43 19 E-mail kantoor@sr-advocaten.nl Website: www.sr-advocaten.nl


26

BonjoBajesBulletin juni 2012

VROUWE JUSTITIA: MET OF ZONDER BLINDDOEK? Vrouwe Justitia is van oorsprong een Romeinse godin en sinds plusminus 600 jaar voor de jaartelling de personificatie van het recht. Haar griekse tegenhangster is Themis. Vrouwe Justitia wordt afgebeeld als geblinddoekte figuur met in haar rechterhand een zwaard (staat voor het vonnis dat wordt uitgesproken), in haar linkerhand een weegschaal (afweging van bewijzen en getuigenissen, in het voor- of nadeel van de verdachte). Op oude afbeeldingen staat ze nog met onbedekte ogen. De vroegst bekende afbeelding met bedekte ogen (blinddoek) is een schilderij uit 1583.De blinddoek staat voor rechtspraak zonder aanzien des persoons. Op de meeste gerechtsgebouwen is zij terug te vinden veelal in ruimtelijke vorm. 9URXZH -XVWLWLD SHUVRQL¿FDWLH YDQ KHW UHFKW KHHIW YROJHQV staatssecretaris Fred Teeven van Veiligheid en Justitie haar ODQJVWH WLMG JHKDG 'H FULPH¿JKWHU QRHPW KHW EHHOG YDQ GH vrouw met weegschaal en blinddoek ‘gedateerd en ideologisch gevaarlijk.’ Teeven: ‘De weegschaal slaat wel heel vaak naar ÊÊn kant door, en niet geheel toevallig is dat links. Je hoort mij niet zeggen dat de onafhankelijke rechtspraak de boeven in bescherming neemt, maar de symboliek boezemt niet echt veel vertrouwen in.’ Teeven heeft echter vooral moeite met Justitia’s blinddoek. ‘In deze tijd kan het recht niet meer blind zijn voor de problemen van de maatschappij. We moeten een overheid hebben die een oogje in het zeil houdt, met camera’s of preventief fouilleren. Alleen zo kunnen we een veilige samenleving garanderen. Het is tijd dat de rechtspraak ophoudt met het spelen van blindemannetje.’ Teeven ziet het blinddoekje als ‘een kleine stap naar een hoofddoekje.’ ‘De VVD heeft zich altijd uitgesproken tegen rechters en agenten met hoofddoekjes. We moeten nu voorkomen dat er straks krachten opstaan die de blinddoek om het hoofd van

1

2

3

Justitia binden en de sharia invoeren.Â’ Als alternatieve symbolen voor het recht noemt Teeven de FDPHUD RI GH FULPHÂżJKWHU LQ HLJHQ SHUVRRQ Âľ,N ZLO PH]HOI niet meteen als alternatief voor vrouwe Justia presenteren, maar we zijn hier op het ministerie bezig met een campagne om het veiligheidsgevoel van de burger te vergroten. In het hele land zullen grote posters hangen met mijn beeltenis en teksten als ‘Een crimineel heeft geen leven dankzij Fred TeevenÂ’ en ‘Ga rustig slapen, Fred Teeven zal over u wakenÂ’. Jammer, ik dacht even origineel te zijn om voor te stellen de blinddoek van Justtia te verwijderen, maar de heer Teeven is mij voor, alleen op totaal andere gronden. 'H UHGHQ ZDV GH YHUKRJLQJ YDQ GH JULIÂżHNRVWHQ PDDU GLH is inmiddels door het ‘Kunduz akkoordÂ’ van de baan. Wat wel blijft zijn de mensen met schulden die achter de tralies verdwijnen. Voor de allerarmste blijft ‘toevoegingÂ’ bestaan. Maar hoe zit dat met bijvoorbeeld, vooral in deze crisistijd, de middeninkomens waar het water tot aan de lippen staat? Die hebben zeker geen kans hun recht te halen. Hoewel klasse justitie nooit totaal is verdwenen komt het nu wel erg duidelijk om de hoek kijken. Wim Wal Vrouwe justitia is voor veel kunstenaars een inspiratiebron geweest. 1. ‘Gerechtigkeit als nackte Frau mit Schwert und Waage’ van Lucas Cranach de Oude, ca 1537. 2. Mars en de slapende Justitia, 17e eeuw door Johan KĂśnig. 3. Een gek maar lelijk beeld in Hindeloopen en als ik me niet vergis is zij zelfs zwanger. 4. Een prachtige tekening van Luca Cambiasi, italiaanse schider, 1527-1585. >> 5. Justice statue van Michal Manas, TschegiĂŤ.

4

a d v o c a t e n Bereikbaar zijn wanneer u belt? Goede kennis van uw dossier en de wet? Op de hoogte zijn van de ontwikkelingen op het gebied van het strafrecht? Tot het uiterste gaan?

Dit vinden wij vanzelfsprekend. Daarom adverteren wij er niet mee.

mr. A.M.G. Wolffs M 06 55756607

Oosteinde 13-1, 1017 WT Amsterdam Telefoon 020 7370172

mr. N.F. Hoogervorst M 06 83705186

5


27

BonjoBajesBulletin juni 2012 6. Justice and Peace van Giovanno Battista Tiepolo, 18e eeuw. 7. Omslag van Stambuch van Jonas Deutschländer ca 1726. 8. Vrouwe justitia als tattoo op de rug aangebracht, wellicht op de rug van een gepassioneerde rechter. 9. Detail boekomslag ‘Code Pénal’, illustratie Joseph Hémard, Yale Law Library – France 10. Logo ministerie van Justitie, een sterk gestileerde Justitia. 11. De heer Teeven werpt zich min of meer op als vrouwe(manne) justitia.

Column

SPREKEN IS ZILVER, ZWIJGEN IS GOUD Als raadsman dien je van meet af aan bovenop een strafzaak te zitten. Je moet samen met de cliënt bekijken welke strategie dient te worden toegepast om het beste resultaat te bereiken. Een vraag die zich direct aandient, is of er een verklaring wordt afgelegd of niet. Vaak is dat wat gebeurt aan het begin van een strafrechtelijk onderzoek cruciaal voor het verdere verloop van de zaak.

6

Goed advies en korte lijnen met de raadsman zijn noodzakelijk. Net als een UDDGVPDQ GLH GXUIW WH ]HJJHQ ZDDU KHW RS VWDDW ,N KHE LQ PLMQ WLMG DOV JULI¿HU jarenlang bij het hof in Den Haag gewerkt. Door die ervaring kijk je enerzijds in de keuken van de rechter en weet je hoe een rechter een strafzaak beoordeelt. Anderzijds zie je veel advocaten voorbij komen, zodat je ook ziet hoe het wel en vooral hoe het niet moet. Een ervaring die grote voordelen biedt voor de verdediging in strafzaken.

7

8

Onlangs werd ik gebeld door een cliënt die was aangehouden op verdenking van het aanwezig hebben van een hennepplantage. Het eerste advies is: mond houden. In dat soort zaken zie je vaak dat de politie zonder voldoende verdenking doorpakt en daarmee buiten de lijnen van de Opiumwet gaat. Indien je dan verklaart, creëer je onnodig bewijs tegen jezelf. Tijdens de zitting bleek dat ook in deze zaak de politie te ver was gegaan. Er was geen legitimatie noch een machtiging getoond, hij werd niet gewezen op zijn zwijgrecht en er was sprake van een doorzoeking, terwijl de Opiumwet dat niet toestaat. Een optelsom aan fouten die maakten dat het openbaar ministerie niet-ontvankelijk werd verklaard en cliënt ging vrijuit. De ontnemingsvordering van het openbaar ministerie was daarmee ook van de baan. Of een recente zaak in verband met de 100%-controle op Schiphol. Er is geen bevoegdheid om zomaar vragen te gaan stellen aan reizigers, als wie heeft jouw ticket betaald? Mijn cliënt wilde de vragen niet beantwoorden en hield zijn mond. Hij kreeg aanvankelijk een boete. Hij werd echter vrijgesproken door het hof omdat er geen wettelijke bevoegdheid is voor het stellen van dergelijke vragen. Het openbaar ministerie stapte naar de Hoge Raad. Binnenkort wordt uitspraak gedaan. Een zaak die verstrekkende gevolgen zal hebben voor de praktijk op Schiphol. To be continued... Mr. Iwan Appel, strafrecht advocaat (de Koning Vergouwen Advocaten)

9

10

mr. Iwan Appel Meester in strafrecht De Koning Vergouwen Advocaten Sophialaan 33, 1075 BL Amsterdam telefoon: 020 676 25 00 mobiel: 06 216 79 148 mail: appel@dkva.nl www.dkva.nl

Hoe is de sfeer in de bajes bij een groot sportevenement?

11

Bonjo wil graag weten welke invloed grote sportevenementen hebben op de sfeer in de bajes. Het Europese kampioenschap voetbal beheerst de hele maand juni. Overal in het land klonteren mensen samen om de verrichtingen van het Nederlands Elftal te volgen. Dat zijn samenbindende en sfeerverhogende bijeenkomsten. Is dat in de bajes ook zo? Wordt daar ook samen gekeken? Laat het ons weten en schrijf erbij op welke plaats Nederland eindigt. Inzenden voor 13 juni 2012. We verloten een prijs onder de mensen die het goed hebben geraden.


28

BonjoBajesBulletin juni 2012

Rapport van Justitia et Pax: Alternatieven voor vreemdelingenbewaring in Nederland

‘EFFECT DOOR RESPECT’ Door Trudie van Atten Den Haag - Op een vroege lentedag fietst Irhaq door de stad. De bladeren aan de bomen kleuren reeds lichtgroen, de zon schijnt en de mensen tonen een aarzelend blij gezicht. Irhaq voelt zich goed; hij heeft een baantje, huisvesting en een fiets. Wat kan hem nog gebeuren? Hij glimlacht om een paar giebelende meiden, die op de stoep druk met elkaar en hun mobieltje in de weer zijn. Later zou hij zich dit moment goed herinneren. Het waren zijn laatste uren voor lange tijd- in vrijheid. Afgeleid door deze meisjes, ziet Irhaq het stoplicht te laat, rijdt door rood en ziet evenmin de politieagenten die even verderop een controle houden. Hij moet afstappen en zijn papieren laten zien. Maar papieren heeft hij niet. Geen paspoort, geen ID, geen visum, niets van dat al. Een vangst voor de politie, een nachtmerrie voor Irhaq. Hij was voor deze gevaren gewaarschuwd, maar lette even niet op.

De ongedocumenteerden Irhaq wordt door de politie meegenomen en overgedragen aan de vreemdelingendienst. Hij verdwijnt in vreemdelingenbewaring. Hij zal aan verschillende ambassades worden gepresenteerd, waar men nagaat of hij de identiteit van het betreffende land heeft. Een proces van maanden. Terug naar zijn land kan en durft Irhaq niet. Hij vreest voor zijn leven, maar het is hem niet gelukt een asielstatus te krijgen. Irhaq maakt sindsdien deel uit van het grote leger der illegalen, ofwel de ongedocumenteerden. Irhaq heeft de pech in Nederland te verblijven. Aan alternatieven voor vreemdelingenbewaring doet men hier niet. Zonder toestemming om in Nederland te zijn, volgt een poging tot uitzetting. De wet biedt de mogelijkheid om een vreemdeling vast te houden met als doel deze uit te zetten naar het land van herkomst, dan wel een ander land waar zijn toelating is gewaarborgd. Andere smaken dan vreemdelingenbewaring kent Nederland niet. Had Irhaq zijn toevlucht maar tot Zweden gezocht. Dan was alles wellicht anders verlopen.

De organisatie Justitia et Pax heeft onderzoek gedaan naar de situatie in een aantal andere landen, waar onder Zweden, Canada en Australië. Dat leidde tot het rapport: Effect door respect , alternatieven voor vreemdelingenbewaring in Nederland. Justitia et Pax geeft aanbevelingen aan de betrokken beleidsmakers om verbeteringen door te voeren.

Alleen in het uiterste geval In Nederland kunnen (uitgeprocedeerde) asielzoekers en ongedocumenteerden voor korte of langere tijd in vreemdelingenbewaring worden JHVWHOG 'LW KHHIW RI¿FLHHO DOV GRHO RP deze personen ter beschikking van de overheid te houden met het oog op hun (gedwongen) terugkeer. Vreemdelingenbewaring mag volgens de wet alleen als ultimum remedium (in het uiterste geval) worden toegepast , aldus de samenstellers. Hoewel de rechtmatigheid van een dergelijke maatregel getoetst moet worden en vreemdelingenbewaring geen wettelijk vereiste is, blijkt in de praktijk vrijwel iedere aan de grens geweigerde, of in Nederland aangehouden vreemdeling zonder geldige verblijfsvergunning in vreemdelingenbewaring te worden gesteld. Kritiek op het huidige beleid is onder meer, dat geen individuele toetsing plaatsvindt voor de noodzakelijkheid van detentie. En verder dat de vreemdelingenbewaring onnodig lang duurt, ook al is het beperkt tot 6 maanden (is inmiddels 18 maanden gezien een Europese richtlijn). Kritiek is er ook op het feit dat de vreemdelingenbewaring onnodig herhaald wordt. De samenstellers: Naar schatting de helft van het aantal uitgeprocedeerde asielzoekers en migranten in vreemdelingenbewaring wordt, nadat terugkeer naar het land van herkomst onmogelijk is gebleken, weer vrijgelaten. Elk moment dat zij daarna langer dan 24 uur in Nederland verblijven, kunnen zij opnieuw worden gearresteerd en in vreemdelingenbewaring komen. Dit kan zich eindeloos herhalen . Het is allemaal niet effectief. Het leidt vaak niet tot uitzetting en er is geen onderscheid in behandeling en bejegening tussen vreemdelingendetentie en gewone detentie.

Aanbevelingen In het rapport staan de volgende aanbevelingen: *Wat betreft het uitgangspunt tegen vreemdelingenbewaring zou er eerst gekeken moeten worden naar alternatieven, naar minder zware maatregelen om het doel te bereiken, voordat men besluit tot vreemdelingenbewaring; *Invrijheidstelling onder voorwaarden, zoals een meldplicht, afgifte paspoort, registratie van verblijfsadres of controOHHUEDDU YHUEOLMI RS HHQ VSHFL¿HN DGUHV *Het betalen van een borgsom of garantstelling; *Casemanagement, één op één begeleiding gedurende de gehele procedure, waardoor de vreemdeling van alle informatie over de procedure wordt voorzien en op de (on)mogelijkheden

van legaal verblijf wordt gewezen. Deze casemanager dient onafhankelijk te zijn van de overheid; *Een overbruggingsstatus , bedoeld voor mensen die aantoonbaar niet terug kunnen naar hun eigen land, terwijl zij dat eigenlijk wel zouden moeten; * Erken dat er onuitzetbaren zijn en geef hen een tijdelijke status, waardoor ze in staat zijn in Nederland te wonen en werken .

Zweden geeft goede voorbeeld Justitia et Pax pleit voor een humaan beleid voor ongedocumenteerden, waarbij de vreemdeling met respect wordt behandeld. Begrippen als menswaardigheid en (mede)verantwoordelijkheid zijn voor Justitia et

Pax belangrijke uitgangspunten. Uit onderzoek naar de situatie in Zweden blijkt dat het actief betrekken van de vreemdeling in zijn eigen procedure en het tonen van de mogelijkheden en de onmogelijkheden om aldaar te verblijven een gunstige uitwerking heeft op alle betrokken partijen. Als een asielzoeker zich meldt en een aanvraag indient, krijgt hij een casemanager toegewezen en wordt naar een gespecialiseerd centrum gebracht, alwaar een controle wordt verricht op de gezondheid en de kwetsbaarheid. Als de asielzoeker familie of kennissen heeft in Zweden, kan hij ervoor kiezen bij hen te verblijven in plaats van in een asielzoekerscentrum. De casemanager bezoekt de vreemdeling frequent, bespreekt zijn situatie en voorziet hem van alle benodigde informatie. Mensen krijgen de mogelijkheid in hun eigen levensonderhoud te voorzien. Alleen in gevallen waarin er een zeer groot risico bestaat dat iemand uit het zicht zal verdwijnen, wordt iemand in vreemdelingenbewaring geplaatst. Het regime in vreemdelingenbewaring is veel soepeler dan in een gevangenis. Zo is er geen toezicht door bewakers in uniform en is er een ruime bezoekmogelijkheid. De vreemdeling heeft toegang tot media en internet om zelf informatie te zoeken. Het effect van het beleid in Zweden is dat er minder dwangmaatregelen nodig zijn en dat vreemdelingen sneller geneigd zijn mee te werken aan beslissingen. Ik hoop dat de Nederlandse overheid zich open wil stellen voor de aanbevelingen van het rapport. Voorlopig heb ik daar echter een hard hoofd in. Van de zo geroemde Nederlandse tolerantie ten aanzien van vreemdelingen valt de laatste decennia niet veel meer te merken. Als Irhaq na zes maanden vrij komt geen land garandeerde zijn terugkeer zijn de bladeren alweer van de bomen gevallen, heeft de lente plaats gemaakt voor de herfst en is zijn huis, baan en ¿HWV YHUGZHQHQ ,UKDT PRHW RSQLHXZ beginnen Het hele rapport is te lezen www.justitiaetpax.nl

DE TOP VAN DE NIEUWE GENERATIE STRAFRECHTADVOCATEN

ADVOCATENKANTOOR

V A N DER WEI DE

Unieke telefoondienst voor gedetineerden,familie, vrienden en advocaten.

Johannes Verhulststraat 113 1071 MZ Amsterdam telefoon 020 67 27 838 fax 020 67 27 839 mobiel 06 46 02 39 69 info@advocatenkantoorvanderweide.nl www.advocatenkantoorvanderweide.nl

Nu ook verkrijgbaar als belkaart, kijk voor informatie op de website of bel onze klantenservice +31(0)20 2400580.

mr Richard van der Weide de pitbull onder de pleiters

www.jailphone.nl


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.