2013 2

Page 1

Krant over detentie en strafrecht Jaargang 8 nr. 2 april 2013 Verschijnt 6x per jaar

Uitgave van Bonjo, Molukkenstraat 200, 1098 TW Amsterdam. Tel. 020 6659420 e-mail info@bonjo.nl

Alles draait om resocialisatie.

Raad voor de rechtspraak belooft beterschap

ONZE RECHTERS HEBBEN HET ZWAAR Door Paul grijpma

09 Gedetineerden worden gepakt in eigen supermarkt.

21 Een mailtje naar papa of mama in de gevangenis? Dat kan tegenwoordig!

23 RSJ belangrijke ‘speler’ in strafrecht.

25 Contactadvertenties.

31 Puzzel.

Rechters protesteerden al in september 2011 tegen bezuinigingen en werkdruk.

Alex Brenninkmeijer, Prof. Theo de Roos en Mr. J. Willems, vice-president van het Gerechtshof in Amsterdam.

Creatief vermogen

TROONOPVOLGING EN GRATIE

Een aantal maatschappelijke ontwikkelingen maakt bovendien dat de rol van de rechter aan gewicht inboet: zo kunnen onder meer partijen het in onze geïndividualiseerde maatschappij vaak zelf wel af; met behulp van bemiddeling zoeken ze pasklare oplossingen voor hun geschillen. Razendsnelle ontwikkelingen op het terrein van de informatietechnologie, waarvoor nog geen adequate (inter) nationale wetgeving voorhanden is, vergen veel van het creatieve vermogen van de rechter. Een ander teken dat de burger steeds meer moeite heeft met ingewikkelde, onpersoonlijke rechtspraak, is de behoefte van slachtoffers om hun stem te laten horen. Maar ondanks dat er vaker via bemiddeling oplossingen worden gezocht, lijkt de mondige burger steeds vaker een beroep op de rechter te doen.

Koekjesfabriek

Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek en het ministerie van Veiligheid en Justitie. Die daling wordt veroorzaakt door een wijziging van de Gratiewet in 2003. Daarbij is een aantal maatregelen genomen die het minder gemakkelijk maken om een gratieverzoek in te

Vrijwilligers en Bonjo.

Rechters moeten meer probleemgericht oordelen.

Gaat Koning Willem-Alexander met traditie breken?

Den Haag - Gratie is geen traditie in Nederland bij troonopvolging. Dat staat op de site van het koninklijk huis. Het aantal gratieverleningen in Nederland is sinds 2005 sterk gedaald. Ook worden er steeds minder verzoeken voor gratieverlening ingediend.

07

13

Leiden - De rechterlijke macht in Nederland staat onder druk. De organisatie is verouderd en de werkdruk is te hoog. Ook de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht lijkt onder druk te staan. De rechter moet steeds meer specialistische kennis hebben en moet er rekening mee houden dat Nederland een multiculturele samenleving is. De publieke sector heeft met de beperkte haar ter beschikking gestelde financiële middelen een achterstand op de georganiseerde misdaad opgelopen. Het Studium Generale van de Universiteit Leiden heeft dit thema op de agenda gezet en telkens komt er weer een deskundige over praten. Onlangs werden voor iedereen gratis toegankelijke colleges gegeven door Prof. mr.

02

dienen, zoals bewijsvoering voor de omstandigheden en gebruik van een apart formulier, meer bureaucratie vormt een belemmering. Ook worden steeds meer straffen omgezet in een werkstraf. Een gratieverzoek komt altijd binnen bij en wordt beoordeeld door Justis, een onderdeel van het ministerie van Veiligheid en Justitie. Bij gratieverlening heeft de koningin een rol. Zij moet namelijk een handtekening plaatsen onder de gratieverlening. Zou leuk zijn als Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander, Koning der Nederlanden, Prins van OranjeNassau, met de traditie zou breken en gratie gaat overwegen.

Maar modernisering van de rechterlijke macht kost tijd en die hebben rechters amper. Ze staan onder druk en dat hebben ze de laatste tijd veelvuldig laten blijken, onder andere in een brandbrief . Daarin spreken rechters van ‘uitholling van de rechtspraak’. Die brief is een noodkreet over de kwaliteit die ernstig onder druk is komen te staan door al jaren toenemende werklast. De rechters schrijven: ‘De rechtspraak gaat steeds meer lijken op een koekjesfabriek, waarin productiecijfers en minutenprijzen leidend zijn. Van het moeten halen van targets gaan perverse prikkels uit, zoals het niet oproepen van een getuige en andere zaken achterwege laten, omdat anders de doelen niet worden gehaald. Advocaten vertellen ons wat ze zien in de rechtbanken. Zo ook strafrechtadvocaat André Seebregts in Rotterdam:

‘Als er een meervoudige kamer zit, kan je redelijkerwijs ervan uitgaan dat eentje het dossier heeft gelezen En dan probeer je uit te vinden wie dat is. We spelen in op het feit dat wij weten dat zij niet alle drie het dossier hebben kunnen bestuderen. Seebregts maakt mee dat een rechter in een zaak zegt: ‘Maar meneer X heeft gewoon gezien dat u dat doet.’ Seebregts: ‘En dan denk ik: meneer X? meneer X?. Dat is toch evident een mevrouw X. Een mevrouw X die uitgebreid bij de politie zit te verklaren dat ze drie kinderen heeft en dat ze huisvrouw is. Dan zie je dat zo’n rechter niks van het dossier heeft gezien.’ Seebregts heeft ook het voorbeeld van een cliënt over wie in het dossier erge dingen stonden. ‘Het was een zedenzaak en meneer had zich misdragen en dingen gezegd op internet die echt fout waren. De officier van justitie en de rechter begonnen er niet over. Dus die hebben het helemaal niet gezien. Ik hield natuurlijk mijn mond. Mijn cliënt kreeg een laag strafje. Hij kon in wezen worden weggezet als een hele aardige man, die een keer een foutje had gemaakt. Maar als die rechter en die officier het wel hadden gezien dan was hij niet zo goed weggekomen.’ Strafrechtadvocate Judith Serrarens uit Maastricht : ‘Er wordt flink bezuinigd op die rechterlijke macht en dat zie je terug in de rechtbank. Het zijn uitzonderingen op de regel, maar je betrapt rechters die zich niet goed hebben voorbereid. En waar je dan ook later een uitspraak ziet die rammelt.’ Haar collega strafrechtadvocate Hettie Cremers uit Den Bosch: ‘Er lekt veel tijd weg, omdat het er nogal vaak inefficiënt aan toegaat. Maar rechters lezen over het algemeen hun dossier goed. Wel heb ik een zaak gehad waar dat niet het geval was. De prestatiedruk

32 Zingeving van kunst in de bajes.

Verder diverse artikelen, alles wat met de bajes samenhangt en natuurlijk de columns en advertenties van onze topadvocaten. Doe er je voordeel mee! En laat Bonjo je mening weten.

Wil je bezoek? Bel Bonjo

020 665 94 20

Vrijwilligers komen bij je langs door heel Nederland om je verhaal te horen, voor een luisterend oor, een steuntje in de rug.

bij de rechterlijke macht ligt gewoon hoog.’ Judith Serrarens weet ook dat rechters soms het dossier niet kennen. ‘Soms splitsen de rechters in een meervoudige kamer het dossiers op: jij doet dit en jij doet dat. Ik snap wel dat als je megazaken hebt, je het niet meer voor elkaar krijgt om alles te lezen. Ik begrijp dat wel, maar het hoort niet.’ De Raad voor de Rechtspraak zegt zelf te veel te hebben gestuurd op productie en cijfers en te weinig oog te hebben gehad voor de kwaliteit. De Raad laat nu onderzoeken of beschikbare budgetten beter kunnen worden verdeeld. Tegen de zomer worden de resultaten verwacht. Zie ook pagina 13 en 15.

Een frisse blik op uw strafzaak? Als er iets in zit, halen wij het eruit! Onze gedetineerde cliënten kunnen ons gratis bereiken op 0800-933 64 64 (0800-WEENING) WIJ STREVEN ER NIET ALLEEN NAAR OM DE BESTE ADVOCAAT TE ZIJN BINNEN DE RECHTZAAL, WIJ BIEDEN OOK GRAAG SERVICE ERBUITEN.


Op deze plaats, verdeeld over de krant, treft u de lidorganisaties van Bonjo aan.

02

BonjoBajesBulletin april 2013

MIRANDA BOONE: ALLES DRAAIT OM RESOCIALISATIE

R O E R

Mr. Jan-Hein Kuijpers

De naamgevers van het kantoor werken al meer dan 7 jaar samen, aanvankelijk in ’s-Hertogenbosch en later tevens in Amsterdam. Kuijpers & Nillesen advocaten staat voor een onconventionele benadering, telkens op het scherpst van de snede. Wij drukken ons stempel op de grotere strafzaken, maar ook de kleinere zaken zijn ons een groot goed. Van Holleeder, de A73-moorden tot aan de Amsterdamse liquidatieprocessen.

De snelste weg naar buiten, ook pro deo!

‘s-Hertogenbosch

A F L A P

Amsterdam

Prinsengracht 706hs 1017 LA Amsterdam telefoon +31 (0) 20 420 20 42 fax +31 (0) 20 623 68 36 info@knadvocaten.nl

Havensingel 8 5211 TX ’s-Hertogenbosch telefoon +31 (0) 73 614 86 64 fax +31 (0) 73 614 64 56 info@knadvocaten.nl

R I O O L

Kuijpers en Nillesen Advocaten is een kantoor van gedreven strafpleiters.

P E O E G

Terugkeer in de samenleving is van levensbelang.

Oplossing BonjoBajesPuzzel, op pagina 31.

A S G R IJ S

Dat brengt het gesprek weer op de verklaring omtrent gedrag. Dat is de perfecte vorm van uitsluiten. Tot dit moment ging het over wat er na detentie gebeurt. Daarmee wordt er veel water naar de zee gedragen. Boone: ‘Wil je criminaliteit bestrijden, dan moet je aan de voorkant beginnen. Er is een samenhang tussen sociale cohesie en criminaliteit.’Daarmee staat ze in een oude traditie, die helaas op dit moment niet veel aanhangers heeft, maar die verdient in ere hersteld te worden. Te veel, vooral jongeren, komen in de problemen doordat de samenleving ze onvoldoende kansen geeft en dat is uiteraard jammer. Zeker als dat leidt tot vergrijpen waardoor iemand in het

detentiecircuit terecht komt. Met alle gevolgen van dien. Bij het afronden van het gesprek duiken er toch nog een paar zaken op, waar Boone nog wel wat over kwijt wil en die te maken hebben met modernisering van het gevangeniswezen. Ze wijst op haar recente onderzoek samen met Kristel Beyens naar de ervaringen van Belgische gedetineerden in de PI Tilburg. Ze neemt ‘haar petje af voor het personeel in de gevangenissen’ die veelal een open en vriendelijke sfeer organiseren, waardoor er relatief weinig conflicten binnen zijn. Ze vreest het aangekondigde beleid van belonen en straffen. Dat kan de verhoudingen op scherp zetten. Dat moeten we niet willen. In die zin is het voornemen om de fasering aan te pakken, niet verstandig. Met een beetje slechte wil komt iemand zonder resocialisatie buiten te staan. Dat kan niet goed aflopen.

A T U R B A A D E R IJ T K Z S T A P A P R E E L

In- en uitsluiten

Criminologe Miranda Boone.

E K H I P E N V R A C M E A L I IJ A N I A K L M T R B E P O E T R G U E N G

Heel lang heeft bij het strafrecht ‘what works’ centraal gestaan. De samenleving moet tegen crimineel gedrag beschermd worden. Mensen opsluiten helpt dan. Je ziet dat in de politiek en bij het publiek deze benadering nog steeds hoog op ‘gedachtenlijstjes’ staan. Dit is niet de benadering waar Boone vrolijk van wordt. ‘Een tweede benadering van het strafrecht is de persoonsgerichte benadering, waarbij de levensloop een belangrijke plaats inneemt. Er wordt rekening gehouden met de persoonlijke kenmerken van de (ex-)gedetineerde, er is sprake van maatwerk. Een derde model dat nu modieus is, is het good lives model. Er wordt vanuit gegaan dat mensen zelf gemotiveerd zijn. Ze hebben daarbij ondersteuning van hun omgeving nodig.’ Vaak wordt over het hoofd gezien dat de wil om te veranderen bij de (ex-)gedetineerde ambivalent is.’ Het bijzondere is wel en daar is Boone gelukkig mee dat ‘we steeds opnieuw zoeken naar een vorm van straf, waarbij resocialisatie belangrijk gevonden wordt’. Het krijgt in verschillende tijden verschillende gezichten, maar het is wel een constante. Boone: ‘We kunnen ons als samenleving niet veroorloven mensen op te geven’.

S B O O A T S T O C H S T

Zo komt het gesprek soepel op de nazorg voor de ex-gedetineerden. Boone toont zich behoorlijk tevreden over de uitgangspunten die gekozen zijn voor het nazorgprogramma dat is gerelateerd aan modernisering gevangeniswezen. ‘In theorie is het een hele verbetering vergeleken met wat er eerder was. De uitgangspunten van de nazorgprogramma’s zijn prima. De primaire verantwoordelijkheid wordt bij de gemeenten gelegd. Ze worden buiten het justitiële kader uitgevoerd. Dat hoort zo. De nazorgprogramma’s zijn in principe niet selectief, zo is resocialisatie voor iedereen toegankelijk.’ Ik breng het gesprek op de veiligheidshuizen waarin de diverse instanties horizontaal samenwerken. En op de effecten van outputfinanciering waaraan de verschillende deelnemers op basis van hun output gefinancierd worden. Een kernprobleem van het resocialisatiestreven is steeds dat resocialiserende activiteiten selectief worden toegepast, beaamt ook Boone. ‘Kansarme doelgroepen worden buitengesloten. Daarover ging ook mijn oratie. Het al dan niet kunnen nemen van verantwoor-

Drie benaderingen

G E N T I N I E R E A I N K O E K H E D B S U T J R W E L S C E P T E R Y R O K R M A P N E IJ B I E F R IJ K A K S O O N O G S Z L I N T E N W T A E W A C H T A O P E E R O L K S L I E D U K A S L A

Boone begon met duidelijk te zijn. De regeling van de verklaring omtrent het gedrag maakt het feitelijk onmogelijk aan het werk te komen na een detentieperiode. ‘Het is niet vanzelfsprekend dat mensen na hun straf nog beperkt worden in hun rechten’. Het kan een disproportionele reactie zijn en beperkt de resocialisatie. Dat is in ieder geval een duidelijk begin van het gesprek. Er kunnen wel uitzonderingen zijn, voegt ze eraan toe, maar dat zal dan per individueel geval maatwerk moeten zijn. De vraag is dan wie dat maatwerk moet leveren. Moet dat dan – zoals het ook bij de tbs gebeurt – niet de rechter zijn, werp ik op. Nee, daar is Miranda

Nazorg potentieel goed geregeld

delijkheid is een selectiecriterium dat nu erg wordt benadrukt. Daarmee loop je opnieuw het risico dat je grote groepen gedetineerden buitensluit.

Z A K R L O P P E R N I V D E

Verklaring omtrent gedrag dodelijk voor reïntegratie

‘Dat laatste wist ik ook niet en dat is wellicht veelzeggend. Immers: we weten allemaal dat werken, naast wonen en een relatienetwerk voor resocialisatie essentieel zijn.

ing - 12. Aanspreektitel - 13. - 17. Oud Hollandsspel - 20. r - 31. Kleine lengtemaat (afk.) . Bij afwezigheid - 38. leessoort - 45. Heraldiek - 50. de Staten (Afk.) - 54. Boom - 55. ivelschool - 60. Per procuratie - 62. Grootmoeder - 70. Nikkel - 71. wicht - 81. Tijdstip - 82. Bluts -

Utrecht - Miranda Boone is universitair hoofddocent straf(proces) recht en criminologie bij het Willem Pompe Instituut van de Universiteit van Utrecht en bijzonder hoogleraar penitentiair recht en penologie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Ik had haar inleiding gehoord bij het afscheid van Gerard de Jonge in Maastricht en werd daar getriggerd door wat ze te berde bracht. Het gesprek kreeg als thema’s mee de verklaring omtrent gedrag en – soepel overlopend – modernisering gevangeniswezen.

Boone heel duidelijk in. Risicotaxatie is geen taak die specifiek bij de rechter thuishoort. Wat haar betreft is het de reclassering die over het wel of niet toekennen van de verklaring omtrent gedrag, adviseert. Het blijft in het gesprek een beetje liggen aan wie de reclassering adviseert. Maar dat kan niet anders dan aan dezelfde instantie zijn die nu over de VOG’s beslist, de Centraal Orgaan Verklaring Omtrent het Gedrag COVOG..‘Het mag niet zo zijn dat je voor een klein feit vier jaar wordt buitengesloten. Sinds 2004, het jaar waarin de verklaring omtrent gedrag werd gewijzigd, is het aantal aanvragen voor een verklaring omtrent gedrag verdubbeld tot bijna een half miljoen per jaar. Doordat de criteria strikter zijn geworden, heeft dat grote gevolgen voor personen die een straf hebben uitgezeten. Velen hebben daardoor minder kans om een nieuw bestaan op te bouwen. Jongeren bijvoorbeeld die al jong een vergrijp hebben gedaan, staan jarenlang buiten de beroepswereld en kunnen het dus wel vergeten. De staatssecretaris heeft op vragen uit de Tweede Kamer beterschap beloofd, maar dat komt er maar niet van.’ Boone wil dus een verplicht advies van de reclassering waar er relevante justitiële antecedenten zijn die binnen de terugkijkperiode vallen. Ze wil ook dat duidelijk naar buiten gebracht wordt, dat er beroep mogelijk is bij de bestuursrechter en bij de Raad van State.

om - 6. Belangrijke kerk voor de 0. Noot - 11. Ondernemingsraad . Hier te lande - 19. Kunststof - 21. en van de Koning - 24. Brandgang . Vat - 36. Onroerend goed - 39. opleiding - 46. Dit maken de 49. Een (gouden) bol met 5. Te zijner tijd - 58. Spil - 59. erplichte autokeuring - 67. ersiteit - 77. Franse NV - 78. En

Door Jaap Brandligt

Mr. Mark Nillesen

www.kuijpersnillesen.nl


Adviesbureau Criminologie, Eemnes AHAG Administratieve Hulp Achterblijvers Gedetineerden, Eindhoven Bakboord, Den Haag

BonjoBajesBulletin april 2013

Bureaucratie belemmert schuldhulpverlening

DE DOORBRAAK VOORBIJ Amsterdam - In ons BonjoBajesBulletin van juni 2011 stond een mooi artikel met als kop ‘Amsterdam start schuldhulp aan gedetineerden in de gevangenis’. De eerste zin van het artikel was: ‘Er mag gesproken worden van een doorbraak’. We moeten nu in april 2013, bijna twee jaar later, vaststellen dat de mooie verwachtingen niet zijn gerealiseerd. Jammer. We spraken daarover met Peter Hilberts van de Dienst Werk en Inkomen (DWI) van de gemeente Amsterdam. In den beginne was er ruimte voor zo’n 600 gedetineerden als we naar het budget kijken. Initieel is er met 250 gedetineerden gesproken. Met hen is een plan gemaakt om schuldstabilisatie te regelen. Een enthousiaste en veelbelovende start dus. Zoals het een goed project betaamt, is tot 1 januari 2012 met een quick scan in beeld gebracht wat er individueel aan schulden bij gedetineerden bestond. Voor de helderheid van dit artikel: voor gedetineerden met wortels in Amsterdam. Dat is 60 procent van de Amsterdamse gedetineerden. Die vind je in elf PI’s rondom Amsterdam. Dat zijn er dus wel een paar.

Logica en werkelijkheid Er deed zich een overigens te verwachten probleem voor en wel dat gedetineerden zelf weinig zicht hebben op hun situatie. Dus waren zowel de gedetineerden als de PI’s blij met het pilot-project dat op gang kwam. Een logisch onderdeel van het project was dat er aan het eind van de detentieperiode een exitgesprek werd gehouden. Maar ja, logica en werkelijkheid kunnen zo ontzettend strijdig zijn. De gedetineerde was verplaatst of was al buiten, zonder dat dit aan de exitgesprekhouders was doorgegeven. Zo kwamen de mensen niet aan bij de schuldhulp, zoals wel de bedoeling was. En dan is er de bureaucratie als belem-

+/-

merende factor. De overdracht van de schuldhulp in detentie naar de gemeentelijke schuldhulp in Amsterdam verliep niet goed. De ex-gedetineerden meldden zich niet na detentie. Het in kaart brengen van de schulden lukte niet, doordat je tijdens de detentieperiode moeilijker aan informatie komt. Was er (wellicht) te weinig geld gereserveerd? Was er voldoende geld? Meldden de mensen zich niet? Het antwoord van een bureaucratie is dan dat de schuldhulpverlening zich gaat reorganiseren. En die reorganisatie van de schuldhulp viel precies samen met de pilotperiode. Of dat met de problemen van dit pilot-project te maken heeft of dat er simpelweg een proces van voortdurende reorganisatie is in de ambtelijke dienstverlening, is eigenlijk niet zo relevant. Hoe dan ook: er kwamen meldgroepen.

Kennen schulden niet Er was een duidelijke opbrengst, leert Peter Hilberts. Wie had meegedaan aan het project was bekend bij DWI. Daar kon DWI dus wat mee. Als, ja als er geen discrepantie was geweest tussen DWI en de schuldhulpverlening. De terechte discussie over hoe je wonen, werken en schuldhulp regelt, liep in Amsterdam stuk. Het is nu zo dat de klantmanager van DWI de intake doet als iemand zich daar meldt. Hij inventariseert wat er moet gebeuren en maakt een plan voor

degene die zich meldt. De Financiële dienstverlening en budgetbeheer (Fibu) doet nu ook de schuldhulpverlening, voor een deel van de Bijzondere Doelgroep klanten. De Fibu beheert de middelen van de persoon die zich meldt. Vaak zijn dat verslaafden en dak- en thuislozen, die overigens soms ook verslaafd zijn. Daar meldt ook degene zich die een uitkering nodig heeft als hij of zij uit de bajes komt. Alleen helaas, de mensen kennen hun schulden vaak niet of schuiven ze voor zich uit. In de lijn van het Amsterdamse beleid - dat zich ook elders aftekent - is er natuurlijk een nieuwe toekomst. Dat is – zoals dat heet – een duotraject, waar schuldhulp en werk aan elkaar gekoppeld worden. Het zal zo gaan dat de schuldhulp richting PI’s loopt via schuldhulpbureaus. In de PI’s komen dan meldgroepen. Het resultaat is dat schuldhulp wordt gekoppeld aan het aan het werk helpen. Althans dat wordt nu als mogelijkheid onderzocht. Of dit de problemen verhelpt, die zich eerder voordeden, weet ook Peter Hilberts niet zeker. Mogen we constateren dat het concept Veiligheidshuis met geïntegreerde aanpak in Amsterdam niet echt van de grond komt? Een vaststelling die overigens voor rekening van ondergetekende komt. Hilberts merkt op dat het Veiligheidshuis niet over schuldhulpverlening gaat.

03

COLUMN Serge Weening

Ontneming: een vak appart Het komt steeds vaker voor dat het Openbaar Ministerie náást de strafzaak, ook een ontnemingsprocedure start. Deze procedure – ook wel plukregeling genoemd - is bedoeld om door misdrijf verkregen voordeel van veroordeelden af te pakken. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de opbrengst van een hennepplantage of de buit van een roofoverval. In deze ontnemingsprocedure gelden regels die niet helemaal lijken op de regels van een normale strafprocedure. Zo moet in strafzaken de officier van justitie bewijzen dat iemand het strafbare feit heeft begaan. Het komt dan geregeld voor dat hiervoor onvoldoende bewijs is en dat het voor de verdachte verstandig kan zijn om helemaal niets te verklaren. In ontnemingsprocedures is dat anders. De officier hoeft in dat soort zaken niet veel te bewijzen. Hij hoeft zijn verhaal slechts aannemelijk te maken. Vaak komt het er dan bijna op neer dat u moet bewijzen dat u geen geld heeft verdiend met criminele activiteiten. Zou u, net als in uw strafzaak, niets verklaren, dan loopt u de kwade kans dat u dat veel geld kan gaan kosten. Dit ondervond ook meneer W. Meneer W. is een bekende van politie en justitie. Bekend als hij was met het strafrecht hield meneer W. in bijna alle procedures zijn mond, wat geregeld tot een vrijspraak leidde. Recentelijk kreeg hij echter te maken met zijn eerste ontnemingsprocedure. Ook hier koos hij ervoor zijn mond te houden. De rechtbank achtte de berekening van de officier aannemelijk en veroordeelde hem tot betaling van een geldsom van ongeveer een halve ton. Meneer W. stapte voor het hoger beroep over naar ons kantoor. Mijn kantoorgenoot die over bijzondere deskundigheid beschikt op gebied van ontnemingsprocedures, verdiepte zich in het dossier. Bij het doorspreken van de zaak probeerden wij cliënt duidelijk te maken dat hij in deze specifieke procedure toch echt met een verklaring zou moeten komen voor de herkomst van het bij hem aangetroffen geld. Hij voelde hier aanvankelijk niet veel voor, juist omdat het beroep op het zwijgrecht hem vaak successen had opgeleverd. Nadat wij hem duidelijk hadden uitgelegd dat in een ontnemingszaak andere regels gelden, besloot hij toch met een verklaring voor het aangetroffen geld te komen. Er werden door ons getuigen opgeroepen die zijn verhaal konden bevestigen en er bleken zelfs nog enkele stukken te zijn die zijn verhaal geloofwaardig maakten. Resultaat: nihilstelling. Cliënt W. hoefde niets meer te betalen omdat voldoende aannemelijk was geworden dat hij zijn geld rechtmatig had verkregen. De ontnemingsprocedure is een vak apart. Een vak waarbij specialistische kennis van groot belang is. Zorg er dus voor dat u zich door een deskundig advocaat laat bijstaan als justitie op de stoep staat om u te plukken. Mr. Serge Weening, Weening strafrechtadvocaten

J.B.

Vrijheid van advocaatkeuze is een belangrijk recht. U bent niet verplicht zich bij te laten staan door de advocaat die u op het politiebureau bezocht heeft. Deze ‘piketadvocaat’ hoeft helaas geen deskundige te zijn op het gebied van strafrecht. Sommige advocaten doen maar een paar strafzaken per jaar. Natuurlijk volstrekt onvoldoende om deskundig te worden en te blijven op strafrechtelijk gebied. Zo kan het gebeuren dat de advocaat die u bijstaat in uw strafzaak zich voornamelijk bezighoudt met familierecht. Wij vinden dit een onwenselijke situatie. Regelmatig nemen wij zaken over van andere advocaten. Vaak zijn wij daarbij geconfronteerd met dossiers waarin men steken had laten vallen. Ons kantoor behandelt uitsluitend strafzaken. Uw dossier wordt bij ons niet door één advocaat, maar door een team van specialisten zorgvuldig onder de loep genomen. Wij verdiepen ons voortdurend in de laatste ontwikkelingen op strafrecht gebied. Wij beseffen dat onze gedetineerde cliënten regelmatig bezocht willen worden om de voortgang van hun zaak te bespreken. Wij voldoen aan die behoefte! Ons kantoor is betrokken bij grote strafzaken, maar of u nu verdacht wordt van fietsendiefstal of van moord; wij zien in elke zaak het belang van een goede verdediging.

Zit u helemaal vast, of komt u er even niet meer uit?

Wij treden op in het hele land en doen dat ook op basis van toevoeging (pro deo). Goede rechtsbijstand hoeft dus niet duur te zijn! Neem vrijblijvend contact met ons op: Weening strafrechtadvocaten, telefoon 043 - 3 500 262. Wilhelminasingel 97, Maastricht, Postbus 3084, 6202 NB Maastricht

w w w. s t r a f re c h t a d v o c a t e n . n l


Belangenvereniging Druggebruikers MDHG Amsterdam Bezoekersgroep PI de Dordtse Poorten, Dordrecht Bezoekersgroep Oosterhoek/Grave Nijmegen

04

BonjoBajesBulletin april 2013

GROTE BELANGSTELLING VOOR VERKLARING OMTRENT GEDRAG

COLUMN Geertjan van Oosten

‘Dollemansrit?!’

Het was zondagochtend en ik wilde net een wandeling door het Vondelpark maken toen mijn telefoon rinkelde en ik een melding kreeg dat Robby was aangehouden. Poging tot doodslag stond op de melding van de piketcentrale. Ik stapte in mijn auto en reed direct naar het cellencomplex. Eenmaal aangekomen vertelde Robby mij dat hij zaterdagnacht met twee vrienden een rondje was gaan rijden. Hij had een stopteken van de politie gekregen en was er vervolgens vandoor gegaan. Hij was een beetje in paniek geraakt omdat niemand van de inzittenden een rijbewijs had en de auto waarin zij zaten ook nog eens gestolen bleek. Het werd een wilde achtervolging dwars door het centrum van Amsterdam. Er waren een stuk of zeven politievoertuigen bij betrokken die hem steeds klem probeerden te rijden. Toch bleek Robby de agenten te slim af en wist hij zijn weg te vervolgen. Toen er door de agenten op de auto werd geschoten besloot hij te stoppen. De agenten hielden hem uiteindelijk met getrokken pistolen op een grasveldje aan. Toen ik na mijn gesprek met Robby thuis kwam las ik tal van berichten op internet over de autorit: “Politie lost schoten bij wilde achtervolging”, “Dollemansrit in Amsterdam” etc. Drie dagen later, bij de rechter-commissaris, kreeg ik de eerste stukken. Het relaas van de agenten loog er niet om en op de vordering inbewaringstelling stond onder meer poging tot doodslag, meermalen gepleegd. De agenten verklaarden namelijk dat Robby de auto als wapen had gebruikt en doelbewust was ingereden op de uitgestapte collega’s die vervolgens moesten wegspringen. Robby vertelde mij echter dat het anders was gegaan dan de agenten hadden verklaard. Op internet las ik een lezersreactie onder één van de nieuwsberichten. Degene die reageerde had het hele gebeuren samen met een vriend gezien en stelde ook dat het anders was gegaan dan de berichtgeving suggereerde. Wij hebben beide getuigen kunnen achterhalen en vervolgens alle betrokken agenten bij de rechter-commissaris gehoord. Veel agenten bleken toch veel minder te hebben gezien of konden zich minder herinneren dan was opgeschreven. Robby werd vrijgesproken voor poging tot doodslag meermalen gepleegd en slechts veroordeeld voor een poging zware mishandeling. Hij mocht na vijf maanden voorarrest naar huis. Als wij deze twee getuigen niet hadden achterhaald had het wel eens heel anders met de zaak van Robby kunnen aflopen. Kortom: neem geen genoegen met wat je krijgt aangeleverd, maar ga actief op zoek naar de waarheid. mr Geertjan van Oosten, advocaat

Den Haag - Het aantal VOG-aanvragen is afgelopen jaren aanzienlijk gestegen. In 2005 werden circa 250.000 VOG-aanvragen gedaan. Dit aantal is ruim verdubbeld naar meer dan 560.000 aanvragen in 2012. Dit meldde staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie onlangs aan de Tweede Kamer. Naast de toename van het gebruik van de VOG gaf staatssecretaris Teeven ook aan dat in 2012 de terugkijktermijn voor jeugdigen tot 23 jaar is verkort. Jongeren met een strafblad moeten op deze manier makkelijker een stageplaats of werk vinden, omdat ze niet meer jarenlang worden achtervolgd door hun criminele verleden. De terugkijktermijn, die voor deze groep maar twee jaar is in plaats van de gebruikelijke vier jaar, geldt echter niet voor zedendelicten en zware geweldsdelicten. Sinds oktober 2012 worden bij alle VOG-aanvragen van personen die werken in de kinderopvang, de jeugdzorg en het onderwijs, de justitiële gegevens uit het EU-land van nationaliteit opgevraagd. Deze procedure wordt toegepast bij aanvragers die een andere EU-nationaliteit hebben dan de Nederlandse. De justitiële gegevens worden uitgewisseld via het Europees Strafregister Informatiesysteem (ECRIS). De buitenlandse juridische gegevens worden meegenomen in de beoordeling

van de VOG. Tot december 2012 zijn door Nederland rond de 630 informatieverzoeken uitgezet. Op dit moment wisselt Nederland met het merendeel van de EU-lidstaten (op vrijwillige basis) informatie uit. EU-landen hebben vanaf december 2013 de verplichting om uitvoering te geven aan de richtlijn tot bestrijding van seksueel misbruik en uitbuiting van kinderen, op grond waarvan de justitiële gegevens worden uitgewisseld. Ook kondigde Teeven in zijn brief aan de gratis VOG voor vrijwilligers in 2013 te willen evalueren. Momenteel krijgen alleen vrijwilligers die werken bij organisaties die aangesloten zijn bij de koepels Scouting Nederland, NOC*NSF en Steunpunt Kindervakanties in aanmerking voor een gratis VOG.

Verklaring voor jeugdigen In reactie op de vraag van het Tweede Kamerlid Kooiman (SP) heeft Teeven bij de recente begrotingsbehandeling van Veiligheid en Justitie toegezegd om bij VOG-aanvragen van adolescenten de terugkijktermijn te verkorten. Voorwaarde voor een verkorting van vier naar twee jaar is dat de aanvrager ten tijde van de VOG-aanvraag maximaal 22 jaar oud is. Deze gewijzigde terugkijktermijn geldt voor alle delicten met uitzondering van zedendelicten en zware geweldsdelicten. Onder de noemer zware geweldsdelicten vallen alle geweldsdelicten waarvoor een gevangenisstraf van zes jaar of meer kan worden opgelegd. Hiermee wordt aangesloten bij de Richtlijn voor strafvordering jeugd van het Openbaar Ministerie.

Sneeuw, een verraderlijk goedje? Een paar jaar geleden kon de politie in Tilburg, na een inbraak in een supermarkt, de dader in zijn kraag grijpen door zijn voetsporen in de sneeuw te volgen vanaf de supermarkt tot aan de voordeur van de dader in dezelfde woonplaats. Op maandag 28 januari 2013 komen bij de politie in Den Haag veel meldingen binnen over wateroverlast door de smeltende sneeuw. In twee gevallen

ging het niet om de ingezette dooi, maar om in werking zijnde wietkwekerijen. Voor een van de twee kwekerijen heeft de politie een 33-jarige Haagse aangehouden. Een inbraakalarm in een winkelpand aan de Amsterdamse Jan van der Heijdenstraat bleek zondagmorgen niet af te zijn gegaan door een inbraak, maar door wateroverlast. Het water kwam ook niet van smeltend sneeuw, maar

door een wietkwekerij in een hoger gelegen pand. In de betreffende woning werden twee ruimtes aangetroffen met ruim 360 wietplanten. Hier zijn nog geen aanhoudingen verricht.

Overtoom 296, 1054 JC Amsterdam, tel 020 6060680

www.vanoostenadvocaten.nl

Specialisten in strafzaken!

Wij treden op in zowel betalende als door de overheid gefinancierde (toegevoegde) zaken.

Bel GRATIS 0800 - STRAFZAAK (787239225) voor directe bijstand in strafzaken. • Ben je aangehouden en zit je onterecht vast? • Wil je een strafrechtexpert die alleen jouw belangen behartigt? • Wil je gebruik maken van de kennis en ervaring van gespecialiseerde strafrechtadvocaten? • Wil je een deskundig advies over strategie in jouw strafzaak of een second opinion over de strategie die je huidige advocaat voert? Als je 1 of meerdere vragen met ja kunt beantwoorden, neem dan vandaag nog contact op. Zeker in strafzaken ‘kan iedere minuut tellen’! Bel GRATIS 0800 - STRAFZAAK (787239225).


BonjoBajesBulletin april 2013

Bezoekersgroep Torentijd Vlissingen Bezoekgroep De Geniepoort Rijnsaterwoude Bezoekgroep Gedetineerden PI Utrecht

05 COLUMN Arthur van der Biezen

Verkrachting? Nee, vrijspraak Eindelijk gerechtigheid. Na 6 jaar procederen en jaren van inactiviteit wordt mijn client vrijgesproken wegens een verkrachting uit januari 2007.

VEILIGHEIDSHUIZEN WETEN ONVOLDOENDE VAN VRIJWILLIGERSORGANISATIES Rotterdam - In Rotterdam was onlangs een congres over veiligheidshuizen. Veiligheidshuizen zijn bedoeld om in gemeenten ernstige overlast en criminaliteit te bestrijden. Het is de bedoeling dat iedereen die betrokken is bij de strafrechtaanpak – zowel vanuit justitie zelf, als vanuit de zorg als vanuit de preventie – met elkaar overlegt hoe problemen voorkomen kunnen worden. Of als een gedetineerde buiten komt, hoe de begeleiding naar werk en wonen en in ieder geval een leven zonder criminaliteit

gerealiseerd kan worden. We waren van Bonjo bij het congres aanwezig. Het was leerzaam voor ons. Vooral doordat eigenlijk geen van de aanwezige gesprekspartners op de hoogte was van wat de vrijwilligersorganisaties te bieden hebben aan kennis en ervaring, die de meer reguliere partners niet in de aanbieding hebben. Zo zijn er buddyprojecten door vrijwilligersorganisaties; zo zijn er re-integratieactiviteiten die naar werk leiden; zo zijn er organisaties die voor tijdelijke huisvesting zorgen, anders dan de wel

bekende Exodushuizen. Dit is toch eigenlijk zeer ongewenst. Dat vonden mijn gesprekspartners ook. Dat deed me een genoegen. De vraag is even hoe je bereikt dat vrijwilligersorganisaties in vooral het nazorgtraject een rol gaan spelen. Ik hoop echt dat dit artikel veiligheidshuizen zal verleiden met Bonjo contact op te nemen. Waar Bonjo niet is vertegenwoordigd, zullen we contact opnemen met onze collega-organisaties. Opdat de kwaliteit van de nazorg toeneemt. jb

Blaffende agent arresteert fietsendief Oosterwolde (ANP) – Een blaffende agent heeft onlangs in het Groningse Oostwolde een 47-jarige fietsendief uit Nieuw Amsterdam (Drenthe) gearresteerd. Hoewel het donker was troffen de agenten de gestolen fiets aan op een vuilstortplaats waar ook de dief zich had verstopt. Hij sommeerde hem met de handen op het hoofd te voorschijn te komen en dreigde de politiehond los te laten. Waarop zijn collega, net genezen van een griep, met een hese stem begon te blaffen. De dader kwam snel te voorschijn en werd achter in de politieauto gezet. Nadat ook de agenten waren ingestapt vroeg de arrestant verbaasd: ‘waar is de hond’? De agent wees op zijn collega, hier zit hij. De arrestant nam het zeer sportief op en ze hebben met zijn drieën hartelijk gelachen.

Hoewel er tussen het instellen van het appel en de uitspraak van het Hof ruim vier jaar is verstreken en het Hof concludeert dat de “redelijke termijn” is overschreden verbindt zij daar geen enkele concrete consequentie aan, anders dan de overweging dat er bij de eventuele straf rekening mee gehouden zal worden. Schandalig..... Zover komt het gelukkig niet ! Na 7 jaren ontkennen krijgt client eindelijk duidelijkheid. Na een keiharde veroordeling door de rechtbank te Arnhem op 8 oktober 2008 overweegt het Gerechtshof: ‘Op grond van de stukken in het dossier en het verhandelde ter zitting is het Hof van oordeel dat onvoldoende is komen vast te staan dat sprake is geweest van geweld....of dreiging met geweld’ ‘Hoewel aangeefster uitvoerige (maar wisselende) verklaringen heeft afgelegd en heeft verklaard dat ze met geweld verkracht is....ontbreekt er steunbewijs’ Met ander woorden....de verklaringen van de dame in kwestie zijn niet voldoende voor een veroordeling. In deze zaak was er echter meer...... verklaringen van vriendinnen en familieleden. Het Hof concludeert dat nu deze getuigen ‘zelf niets hebben gezien of waargenomen’ en zij allen hun informatie van aangeefster hebben (gehoord)... er onvoldoende bewijs is. In gewoon Nederlands: ‘Het enkele verhaal van de vrouw is onvoldoende !’ Een juiste uitspraak waar veel rechters nog wat van kunnen leren. In veel zedenzaken gaat het echter nog steeds anders...daar wordt veel waarde aan de enkele verklaring van aangeefster gehecht die vervolgens als enige ‘bron’ zelf haar steunbewijs creeert door simpelweg met anderen te praten. In deze zaak gaan we echter voor de schadevergoeding nu client vele jaren in onzekerheid heeft geleefd en met de nek door een ieder werd aangekeken....na 7 jaren eindelijk dan een paar centen als genoegdoening voor al het leed van een valse aangifte. Klachten over de bajes? Meld ze via klacht@bajes.nl of bel 0800-1001 Arthur van der Biezen, strafrechtadvocaat www.vanderbiezenadvocaten.nl

GA VOOR SPOED NAAR www.strafzaken.nl Tel. 073 610 2005, voor gedetineerden 0800-1001.

25 JAAR DESKUNDIGE JURIDISCHE BIJSTAND ervaren - geslepen - gedreven ‘ook pro-deo’

Bel gratis 0800 1001 of 073 610 20 05 Havensingel 3, 5211 TX Den Bosch. Telefoon 073 610 20 05, gsm 06 53 37 07 93, fax 073 850 81 06. mail info@vanderbiezen-advocaten.nl


Bezoekgroep Vreemdelingengevangenis Schiphol-Oost, Amsterdam Bijzonder Jeugdwerk Brabant Helmond Bond Belangenbehartiging Gedetineerden (BBG) Den Bosch

06

BonjoBajesBulletin april 2013

Regenbooggroep actief in buddyzorg

COLUMN Richard van der Weide

‘RUDOLF WORDT BLIJ VAN MIJ EN IK VAN HEM’

Valse aangiften in relationele kwesties veel harder aanpakken Geachte Bonjo-lezer, Het is soms – doch te vaak – zorgwekkend gesteld met het geloof van politie en justitie in verhalen van rancuneuze ex-echtgenoten. Vorige maand kwam naar buiten dat een officier van justitie te Breda vermoedelijk heeft gelogen in de strafzaak tegen een man die door zijn ex-partner na de scheiding werd beschuldigd van seksueel misbruik. Wat volgde was een nachtmerrie: voorlopige hechtenis, stigmatisering, contactverbod met de kinderen en baan kwijt.

Amsterdam - Jaap Brandligt wipte langs bij De Regenboog Groep, een bij Bonjo aangesloten organisatie. Hij kwam in gesprek met Barbara Hattmannsdorfer, coordinator van de vrijwilligers, bij Buddyzorg van De Regenboog Groep. Barbara legt uit wat Buddyzorg is en doet. Zo leer ik dat Buddyzorg al 25 jaar bestaat, dat er sprake is van intensieve één op één contacten. Buddyzorg heeft tegenwoordig het karakter van levensbegeleiding. Per jaar maken zo’n 150 KLANTEN gebruik van Buddyzorg van De Regenboog Groep. Om hen te begeleiden stromen er per jaar zo’n 50 vrijwilligers in.

(ex-)drugsgebruiker zijn, die dakloos zijn en die thuisloos zijn. Veelal zitten ze door hun eigen verslavingsgedrag in de problemen. Ze hebben dikwijls geen geld. Ze zoeken naar plaatsen waar ze kunnen ‘scoren’ en ze zoeken slaapplaatsen voor de nacht. Ook willen ze wel graag een warme maaltijd en eens lekker douchen. Ze zijn ook nog wel eens draaideurcriminelen, die soms een verleden in een inrichting voor stelselmatige daders (ISD) hebben. Barbara legt uit wat buddyzorg is en doet. Zo leer ik dat de buddyzorg al 25 jaar bestaat en dat er sprake is van intensieve één op één contacten. Buddyzorg heeft tegenwoordig het karakter van levensbegeleiding.

Wat doet de buddyzorg?

Wat doet de buddy?

Dat antwoord is eigenlijk vrij eenvoudig, als je zo op het eerste oog er naar kijkt. Er zijn nu eenmaal veel mensen die op straat leven, die

De buddy is eigenlijk een maatje. Hij is een vrijwilliger die elke week met degene voor wie hij buddy is, een afspraak maakt. Met de buddy worden

Als strafrechtrechtadvocaat ben ik opgevoed met het grondbeginsel dat een verdenking alleen dan tot een bewezenverklaring kan leiden, indien uit voldoende wettige bewijsmiddelen de overtuiging kan volgen, dat een verdachte het hem tenlastelegelegde heeft begaan. De in deze casus getroffen vader echter was sinds de echtscheiding en daaropvolgende valse aangifte door zijn ex pijnlijk duidelijk geworden dat in bepaalde strafzaken voormelde basisregel voor het Openbaar Ministerie kennelijk niet geldt, en de vrouw een enorme macht blijkt te hebben waar het de beschadiging en demonisering van de man betreft, zich daartoe bedienend van leugens, laster, stemmingmakerij et cetera, tot aan het doen van valse aangifte toe. In de onderhavige zaak gold: waar rook is, is vuur, en wanneer de vrouw iets beweert wordt het in beginsel voor waar aangenomen, tenzij het tegendeel kan worden aangetoond. En het zorgelijke is: de officier van justitie en de politie gingen helemaal mee in de confabulaties van de wraakzuchtige ex-vrouw, zich volstrekt onkritisch betonend, met alle gevolgen van dien. Dankzij een oplettende advocaat en een professionele rechtbank is de man in kwestie na 3 jaar (!) uiteindelijk integraal vrijgesproken. Een doekje voor het bloeden, want zijn leven is stuk. De officier van justitie echter zit nog steeds op haar plek en is door de hoofdofficier de hand boven het hoofd gehouden. De vrouw die de valse aangifte heeft gedaan wordt daarvoor evenmin vervolgd. Mijn voorstel: valse aangiften in relationele kwesties moeten veel harder worden aangepakt. Er staat nu slechts een jaar gevangenisstraf op, en het komt zelden tot vervolging. Schandalig, want ondertussen is het leven van het slachtoffer, meestal een man, wel geruïneerd.

zowel de mooie als de moeilijke momenten gedeeld. De buddy gaat ook mee naar een ziekenhuis of naar de sociale dienst. Kortom: als je moeite hebt de weg ‘buiten’ te vinden, is de buddy een ideale partner om weer op gang te komen. Zodat je, als je buiten de bajes komt, niet verstrikt raakt in de wirwar van instanties, die je tegen komt als je de weg niet weet. Het is opvallend dat vooral oudere drugsgebruikers van de buddyzorg gebruik maken. Zij hebben wellicht wat meer steun nodig bij het vorm geven aan hun bestaan. Per jaar maken zo’n 150 deelnemers gebruik van de buddyzorg van De Regenboog Groep. Om hen te begeleiden melden zich per jaar zo’n 50 vrijwilligers. Dat leidt al met al tot een enorme organisatie met grote mogelijkheden.

‘We vullen elkaar goed aan’ Rudolf is al tien jaar aan de Regenboog Groep verbonden. Hij heeft inmiddels vier verschillende buddy’s gehad die stuk voor stuk op hun eigen manier bijzonder voor hem waren. Sinds enige tijd is Anke zijn buddy: ‘Dankzij mijn buddy kom ik vaker buiten en doe ik veel meer dan vroeger. Met Anke onderneem ik van alles. We gaan naar de film, ergens koffiedrinken, boodschappen doen of pannenkoeken eten in het Amsterdamse Westerpark. Met mijn invalidenwagen scheuren we de hele stad door. We hebben dan veel lol met elkaar. Ik durf met Anke over alles wat mij bezighoudt te praten. Zij denkt met mij mee en geeft goede adviezen. Ik ben vrij explosief en zij is wat diplomatieker. We vullen elkaar goed aan.’

Barbara Hattmannsdorfer, voor wie is deze buddyzorg beschikbaar?

Richard van der Weide, Strafrechtadvocaat te Amsterdam

Barbara Hattmannsdorfer.

‘Als je buiten komt en je bent economisch aan Amsterdam gebonden, kun je je bij De Regenboog melden. We hebben een telefoonnummer: 0204208624. En ook een adres: Droogbak 1c in Amsterdam.’ Tijdens een kennismakingsgesprek wordt gekeken of Buddyzorg bij jou past en de wederzijdse verwachtingen bij elkaar aansluiten.

mr. B. Klunder - 06 42 35 34 38

mr. R.B. Schmidt - 06 24 90 81 02

mr. J.G.D. Rutten - 06 41 28 70 93

‘Schmidt & Rutten advocaten’ is specialist in nationale- en internationale strafzaken bij alle instanties. Het kantoor is opgericht vanuit een jarenlang bestaand samenwerkingsverband tussen mr. R.B. Schmidt en mr. J.G.D. Rutten, beiden afkomstig van Spong advocaten. ‘Schmidt & Rutten advocaten’ is: • Kwaliteit: de oprichters zijn opgeleid door Spong advocaten en hebben 10 jaar ervaring in het strafrecht • Bekend: van bijvoorbeeld de Melchers ontvoeringszaak en diverse spraakmakende (moord- en drugs) zaken • Toegankelijk: ook PRO DEO zaken en 24 uur per dag bereikbaar • Inzetbaar: alle strafzaken, TBS zaken, overlevering en uitlevering, cassatie (Hoge Raad) • Flexibel: ook te bellen voor een geheel vrijblijvende second opinion Met betrekking tot de wijze waarop een strafzaak wordt behandeld en hetgeen wij mogelijk voor u kunnen betekenen kunt u te allen tijde met ons contact opnemen. Amstel 84, 1017 AC Amsterdam. T +31 (0)20 530 43 10 F +31 (0)20 530 43 19 E-mail kantoor@sr-advocaten.nl Website: www.sr-advocaten.nl


BonjoBajesBulletin april 2013

Buiten voor Binnen Den Haag Christian Prison Ministries Amstelveen Cliëntenbelangenbureau GGzE Eindhoven

Overheid kan niet voor een dubbeltje op de eerste rij zitten

VRIJWILLIGERS EN BONJO Amsterdam - Het is natuurlijk ook Bonjo een zegen als het aantal vrijwilligers groeit. Daarover geen verschil van mening. Elke campagne om dat te bereiken, zal onze steun hebben. Bonjo zit – vergeleken met de andere drie – wel in een bijzondere positie. Bonjo is een amalgaam , een mix, van allerlei organisaties die zich laten vertegenwoordigen en ondersteunen door Bonjo Centraal. Bonjo Centraal kan de aangesloten organisaties helpen bij het vinden van vrijwilligers. Dat gebeurt ook op die momenten dat zich potentiële vrijwilligers bij Bonjo Centraal melden. Dan wordt er bemiddeld richting aangesloten organisaties. Het akkoord tussen DJI en het Oranjefonds is enigszins buiten de partners die vrijwilligers werven die met (ex-) delinquenten aan de slag willen, om geregeld. Bonjo zal graag deelnemen aan overleggen die het akkoord operationeel maken. Bonjo doet dat dan namens de aangesloten organisaties die behoorlijk zelfstandig zijn. De resultaten van het overleg vertaalt Bonjo naar de aangesloten organisaties, maar zij zullen zelf vrijwilligers moeten werven. Dat zit in de systematiek die ook DJI hanteert. Men geeft subsidie aan Bonjo voor regulerend werk, maar aan aangesloten organisaties voor het directe werk met (ex-)delinquenten. Op het moment dat Bonjo Centraal bij de aangesloten organisaties de wenselijkheid van meer vrijwilligers

07 Problemen met politie en justitie? Laat u adviseren door een gespecialiseerd strafrechtadvocaat Ons gerenommeerde kantoor heeft een landelijke strafrechtpraktijk. Wij zijn op tel. 070 3004720 te bereiken. Ons kantoor werkt op betaling en in voorkomend geval, tevens op basis van een toevoeging (pro deo). Van Dam: 0624676183 Jansen: 0610808610 http://www.ikwilgeenstraf.nl

Daamen, advocaat. aankaart, komt er nu een reactie terug van die organisaties die fors door DJI gekort zijn bij de toekenning van subsidie. Het uitvoeren van taken die bemoeilijkt worden door forse bezuinigingen, maakt het niet wezenlijk mogelijk meer vrijwilligers te werven. Helaas, maar toch waar. Meer vrijwilligers impliceert ook financiële ruimte om ze te begeleiden, feedback te geven, een thuisbasis te geven, noem maar op. Dat laatste geldt niet voor die Bonjogroepen die geen subsidie hebben, maar die met eigen middelen actief zijn. Die hoeven niet opgeroepen te worden meer fondsen of iets dergelijks aan te boren. Dat doen ze van nature al. De zelfsturende burger die geen behoefte meer heeft aan subsidiebemoeienis is ook een ideologische noodzaak – of wordt zo gebracht – waar er niet voldoende middelen zijn om professionals aan het werk te hebben. In de nota Vrijwilligerswerk bij Sanctietoepassing is uitdrukkelijk afgesproken

dat vrijwilligers niet het werk van professionals overnemen. Er zal dus een evenwicht moeten blijven tussen wat de overheid aan taken heeft bij nazorg en recidivepreventie en wat ‘de markt’ – Integrated Circuit (i.c.) de vrijwilligersorganisaties – doen. Dit is onvoldoende uitgediscussieerd. En ja, natuurlijk hebben burgers (wie dat dan ook precies mogen zijn) daar een taak in. En ja, het is van belang die burgers te activeren. Maar dat moet geen excuus zijn voor de overheid om zich terug te trekken. Vrijwilligers werven – zeker in de aantallen die genoemd worden (10.000) – is een mooie en waardevolle opdracht. De Bonjo-organisaties scharen zich – met de eerder weergeven bedenkingen – daar graag achter. Maar zonder middelen gaat dat niet lukken.

Amerikaan zat 29 jaar onschuldig vast Randolph Arledge werd in 1984 veroordeeld tot 99 jaar gevangenis voor de moord op een vrouw in Texas. Haar lichaam werd in 1981 op een zandweg gevonden. Ze was 40 keer gestoken. Een haar in een haarnetje dat in haar auto lag en drie decennia is bewaard leverde het nieuwe bewijs.

Ga voor kwaliteit in cassatie! Mr. Daamen heeft veel ervaring in procederen bij de Hoge Raad. Tijdens en na zijn dienstverband bij Moszkowicz (2007-2012) heeft hij in bijna 50 strafzaken een cassatieschriftuur opgesteld. Hierbij zijn aansprekende successen geboekt. Op verzoek wordt u een actuele lijst toegezonden van zaken waarin mr. Daamen de schriftuur heeft opgesteld. U kunt ook bij mr. Daamen terecht voor uw andere strafzaken. Hij staat cliënten bij in heel Nederland, ook op basis van toevoeging. Wim Duisenbergplantsoen 31, 6221 SE Maastricht. T +31(0)43 767 62 13 | F +31(0)43 744 00 14 www.daamen-advocaat.nl | info@daamen-advocaat.nl | E N G L I S H | F R A N Ç A I S | D E U TS C H | I TA L I A N O |

JUSTITIE KOMT BELOFTE NA:

BELTARIEVEN OMLAAG

Jaap Brandligt

Miljoenen genoegdoening

CORSICANA - Een 58-jarige Amerikaan is maandag vrijgelaten nadat hij 29 jaar onschuldig had vastgezeten voor moord. De rechter in Corsicana, Texas, sprak de man vrij nadat nieuw DNA-bewijs een andere dader aanwees. Dat hebben onlangs diverse Amerikaanse media gemeld.

NAAR DE HOGE RAAD IN UW STRAFZAAK?

Arledge werd indertijd aangehouden vanwege belastende, en achteraf onjuiste, getuigenverklaringen van kennissen. Het is volgens de nationale registratie van vrijgepleite personen de 118e keer dat een rechtbank in Texas een veroordeling terugdraait. Texaanse wetgevers hebben al een aantal maatregelen doorgevoerd om onjuiste veroordelingen tegen te gaan. Een wet geeft bijvoorbeeld gevangenen het recht om nieuwe DNA-testen uit te laten voeren. Daarnaast krijgen vrijgepleite veroordeelden een schadevergoeding die kan oplopen tot 80.000 dollar (bijna 60.000 euro) voor elk jaar dat ze onterecht vastzaten.

Wij van Bonjo hebben er herhaaldelijk op gewezen dat de beltarieven te hoog zijn als gevolg van de monopoliepositie van Télio. In onze contacten met de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) heeft DJI er steeds op gewezen dat de beltarieven als er winst meegemaakt zou worden, omlaag zouden gaan. Dat is klaarblijkelijk het geval, want er is een schrijven van DJI aan de PI’s, waarin wordt meegedeeld dat de beltarieven per 1 februari van dit

jaar met 10% omlaag zijn gegaan. De nu ingevoerde tarieven gelden tot 1 januari 2014. Dan wordt bekeken of op basis van de bereikte belomzet de tarieven verder omlaag kunnen. We zijn verheugd dat DJI de belofte van verlaging van tarieven bij voldoende belomzet is nagekomen. Dat de tarieven te hoog blijven - dat wij dat vinden - daar hoeft geen discussie over te zijn. Bonjo is bezig met een ‘zwartboek telefoneren’. Dit is een lichtpuntje in een zwart boek.

Strafrechtspecialisten

030 230 60 50 / 06 531 43 519* www.vanboomadvocaten.nl Kromme Nieuwegracht 92, 3512 HM Utrecht

*24/7


CP Consultancy & Invest, Vries De Regenboog Amsterdam Door Ontmoeting en Opvang Resocialisatie (DOOR) Vlissingen

08 PETERS ADVOCATEN

Specialisten in strafrecht 033 462 75 51

Willem-Alexander wordt eerste koning sinds 1890 Den Haag - Als kroonprins WillemAlexander dit jaar de plaats op de troon overneemt van zijn moeder is het voor het eerst sinds 1890 dat Nederland een koning heeft. Op 23 november 1890 overleed onze laatste koning Willem III en nam zijn vrouw Emma koninklijk het gezag waar als regentes van Wilhelmina die toen nog minderjarig was. Ze was namelijk pas 9 jaar, net zo oud als kroonprinses Amalia nu. Zodra ze meerderjarig werd negen jaar later, nam koningin Wilhelmina de troon over, zoals we weten gevolgd door Juliana en Beatrix.

Amalia kroonprinses Prinses Máxima zal worden gekroond tot koningin. Ze krijgt overigens niet meer rechten en bevoegdheden dan prins Claus, alleen haar titel wordt anders. Haar vader Jorge Zorreguieta zal niet bij de inhuldiging aanwezig zijn. Hij mocht in 2002 ook niet bij het huwelijk van zijn dochter zijn vanwege zijn betrokkenheid bij het regime van generaal Jorge Videla in Argentinië. Met het aantreden van de 45-jarige Willem-Alexander als koning wordt zijn oudste dochter Amalia kroonprinses en krijgt zij de titel Prinses van Oranje. Daarmee wordt ze aangeduid als eerste in de lijn van troonopvolging. De titel Prinses van Oranje gaat vooraf aan de titels Prinses der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, waarmee ze werd geboren.

Grondwet In de Grondwet is geregeld dat Amalia als kroonprinses op haar achttiende zitting neemt in de Raad van State, het belangrijkste adviesorgaan van de regering en het parlement op het gebied van wetgeving. De Raad van State is de hoogste bestuursrechter van het land. De Raad is in 1531 opgericht door keizer Karel V. Het is een van de

Advocaat John Peters over herzieningszaken:

‘OPENBAAR MINISTERIE SLUIT LIEVER OP DAN TE ZOEKEN NAAR DE WAARHEID’ Door Jaap Brandligt en Melany Amersfoort - We waren op bezoek bij John Peters van Peters advocaten. De reden dat we daarheen gingen, was meerledig. Aan de ene kant is er het toenemende bewustzijn dat het Openbaar Ministerie het zich op basis van allerlei ver-kokerde visies gemakkelijk maakt. Bekende zaken als de Schiedamse moordzaak hebben de vrees voor onterechte opsluitingen, dikwijls levenslang, gevoed, Het project Gerede Twijfel dat aan de Universiteit van Maastricht wordt uitgevoerd, voedt die gerede twijfel. In ons volgende BonjoBajesBulletin komen we daarop terug.

Meer oog voor foute vonnissen

Koningin Wilhelmina, 1898.

oudste regeringsorganen ter wereld. In 1985 nam de toen 18-jarige WillemAlexander zitting in de raad en sinds 2004 geldt dat eveneens voor prinses Máxima. Zij en haar echtgenoot mogen deelnemen aan beraadslagingen, maar hebben geen stemrecht.

Voorzitter Koningin Beatrix is als staatshoofd volgens de grondwet voorzitter van de Raad van State. Kroonprins Willem Alexander zal haar na zijn aantreden als koning opvolgen. De dagelijkse leiding van de Raad is in handen van de CDA’er Piet Hein Donner, die in februari 2012 het stokje overnam van PvdA’er Herman Tjeenk Willink. Tjeenk Willink, die geldt als een van de vertrouwelingen van Beatrix, was in 2004 een van de getuigen bij de doop van Amalia, de kroonprinses. De 9-jarige kroonprinses Amalia, die voluit Catharina-Amalia als eerste voornaam heeft, gaat naar de openbare school in Wassenaar. Ze woont met haar ouders in de Eikenhorst op landgoed De Horsten. Ze heeft twee zusjes: prinses Alexia van 7 en prinses Ariane, die 5 jaar oud is.

BODDAERT VERWEEL

advocaten Mr. Robert Polderman al ruim 15 jaar uw specialist in: • Strafzaken • Beklag- en beroepszaken • TBS en longstay • VOG- en CBR-procedures T 072 574 44 09 E info@boddaertverweel.nl www.boddaertverweel.nl

BonjoBajesBulletin april 2013

Dan is er ook nog een herzieningsverzoek dat in de zaak Hagemann bij de Hoge Raad ligt. Het gesprek met John Peters ging heen en weer tussen de concrete Hagemann-zaak en de meer algemene problematiek van foute vonnissen. Wij van Bonjo, de belangenorganisatie voor gedetineerden en ex-gedetineerden, stellen ons graag op de hoogte van ontwikkelingen rond de rechtspraak. Een ontwikkeling is hoe dan ook dat er vaker dan voorheen oog is voor foute vonnissen. Het document dat in de Hagemannzaak bij de Hoge Raad ligt, is adembenemend. De man zit levenslang voor moord op ene Corine Bolhaar. Wij van Bonjo zijn niet in staat zoals de Hoge Raad dat hopelijk wel is, om de juridische merites en vooral de strafrechtelijke merites van het herzieningsverzoek te beoordelen. Daar treden we in deze ook niet in, omdat we vertrouwen willen houden in de checks and balances die de rechterlijke macht heeft

Mr. John Peters, advocaat.

ingebouwd. Maar het is een feit dat de man al tien jaar binnen zit op basis van vier afgelegde verklaringen die kort voor het verstrijken van de vervolgingstermijn zijn afgelegd. Vier verklaringen die door geen enkel forensisch bewijs worden ondersteund, verklaringen die onder politiedwang zijn afgelegd, verklaringen waarvoor bedragen van 25.000 en 35.000 euro zijn betaald.

Onderzoeksdossier weg Ontlastende verklaringen van ontlastende getuigen, het herroepen van de onder politiedwang afgelegde verklaring hebben bij de rechtbank en het gerechtshof geen indruk gemaakt. Nogmaals: wij hebben en houden als Bonjo vertrouwen in de checks and balances van de rechtspraak. Maar als het dossier van John Peters ook maar enigszins deugt, dan zit iemand al tien jaar onschuldig – hij heeft nooit bekend – binnen. Daarbij komt dan ook nog dat de politie het onderzoeksdossier kwijt gemaakt heeft. Je bent geneigd te zeggen: wat een puinhoop. Hoe kan het dat een dergelijke veroordeling alleen op basis van afgedwongen en gekochte verklaringen plaats vindt?

Scoringsdrift Dat brengt ons op een algemener probleem en dat is dat van de scoringsdrift bij het Openbaar Ministerie. In plaats van te zoeken naar de waarheid wordt bij voorkeur naar een veroordeling gestreefd. Dat is immers weer een streepje bij de successen van het Openbaar Ministerie. De aansturing van de politie door de officier die de leiding heeft van het onderzoek, geeft de politie (te) weinig ruimte om gedegen onderzoek te doen. John Peters heeft zich duidelijk in deze (en andere) herzieningszaken vastgebeten. Peters: ‘ Het Openbaar ministerie sluit liever op dan te zoeken naar de waarheid’. Wij van Bonjo gaan deze ontwikkelingen volgen. Met belangstelling, want de vraag die zich opdringt, is toch: hoeveel mensen zijn er op basis van kokervisies veroordeeld? De ontwikkeling richting vergemakkelijking van herzieningen, wordt door ons toegejuicht. Naschrift: nu ook herzieningsverzoek Deventer moordzaak zie pag. 22.

colofon Bonjo Bajes Bulletin Is een uitgave van Bonjo en verschijnt zes maal per jaar. Oplage: 11.000 exemplaren Abonnementen € 22,50 per jaar Losse nummers € 4,50 incl. porto ISSN 2210-4860 Contactadres: Molukkenstraat 200, 1098 TW Amsterdam Tel. 020 665 9420 info@bonjo.nl www.bonjo.nl Advertenties: Tien Königs 06 51 68 75 02 bonjobajesbulletin@ziggo.nl

Bestuur Bonjo Jaap Brandligt, voorzitter Hans Ferwerda Paul Grijpma Hendrik Kaptein, penningmeester Ruud Klein, secretaris Roselyne Oudenampsen-Joyal Redactie Paul Grijpma, eindredacteur info@paulgrijpma.nl 06 51 49 63 09 Jaap Brandligt Tevens werkten mee: Toine Bakermans Artur van der Biezen Tim Bodewes Ruud van Boom Miranda Boone Dini Fanny Donders Marielle van Essen Wouter Hendrickx Frederick van Keulen

Tien Königs Ilse van der Meer Melany Yehudi Moszkowicz Kitty Oomen Geertjan van Oosten Fokke Stoker Mark Teurlings Serge Weening Gerianne Smits-Baauw Richard van der Weide Vormgeving: Wim Wal grafisch ontwerper, wimwal@xs4all.nl Druk: Rodi Media, Langedijk Handling&verspreiding: Weinmann, Almere Het volgende BonjoBajesBulletin verschijnt 1 juni 2013


Straat Consulaat Den Haag Den Haag Drugspastoraat Amsterdam Amsterdam Een Nieuwe Start Amsterdam

BonjoBajesBulletin april 2013

09

GEDETINEERDEN WORDEN GEPAKT IN EIGEN SUPERMARKT DEEL 2

Door Melany Amsterdam - In het Bonjo Bajes Bulletin van februari 2013 stond het artikel: ‘Gedetineerden worden gepakt in eigen supermarkt’. Allereerst hartstikke fijn dat jullie erop hebben gereageerd. Naar aanleiding van die telefoontjes en brieven over ‘de winkelproblematiek’ is hier dan het vervolgverhaal. In het onderzoek heb ik 11 producten uitgekozen van een winkellijst uit de PI Vught en heb ik een prijzenvergelijking gedaan met de Albert Heijn. Een gedetineerde in de PI Vught zou voor dezelfde artikelen €9,84 meer betalen na een winkelbezoekje bij APS dan bij een AH supermarkt. Het verschil is best wel schokkend, zeker als je je bedenkt dat een gedetineerde per week €15,20 verdient. Minus €3,- voor de televisie hou je dus slechts €12,20 over voor belkaarten, postzegels, rookwaar en boodschappen.

Havermout 500 gr

Brinta 500 gr

Calvé pindakaas 350 gr

Van een gedetineerde uit PI Norgerhaven kreeg ik een boodschappenlijst opgestuurd. ‘Na het lezen van het stuk: Gedetineerden worden gepakt in eigen supermarkt heb ik onze DKWlijst (Droge kruidenierswaren) erbij genomen en ben ik tot de conclusie gekomen dat er al drie artikelen die in het onderzoek staan, in de winkel van Norgerhaven duurder zijn’. Het zou om de volgende artikelen gaan:

Albert heijn €1,75 €1,64 €0,93 APS Vught €2,26 €2,19 €1,34 APS Norgerhaven €2,44 €2,29 €1,58

De boodschappen binnen de PI’s worden aangeboden door APS. Dit wordt landelijk geregeld. Hoe kan het dan zijn dat een potje Calvé pindakaas in PI Vught €2,26 kost en in de PI Norgerhaven €0,18 meer moet worden betaald voor hetzelfde potje? Deze gedetineerde uit PI Norgerhaven heeft dezelfde vraag aan de winkelier gesteld en hier het antwoord: ‘Ik kan niets veranderen aan de prijzen zoals ze vermeld staan op de winkellijst. Ik krijg elke week via APS een USB-stick

1,75 2,26

2,44

www.dnastrafrecht.nl

mr. Wilko Anker

\\

tel.nr. 076 820 00 10

Tien en Wim gaan naar Nationale Open Dag DJI 2013 Door Tien Königs

waar de prijzen van de winkellijsten op staan van die week’. Maar waarom zit er dan verschil in tussen de winkellijsten van APS onderling? Wordt er door APS niet landelijk dezelfde prijzen gehanteerd? Kan DJI (Dienst Justitiële Inrichtingen) hiervoor een verklaring geven? Of is de pindakaas in het zuiden van het land gewoonweg duurder dan in het noorden? Van de Gedeco C2 PI Lelystad kreeg ik een kopie van een brief inzake de leveringen van boodschappen aan de directie van deze inrichting. Hierin werd geklaagd dat er vanaf begin november 2012 geen enkele complete levering van boodschappen heeft plaatsgevonden. De onbetrouwbaarheid van de winkel in kwantiteit, kwaliteit en tijdigheid van de bestelde goederen is groot en structureel. Een opsomming van terugkerende zaken van de laatste drie maanden stond er in vermeld. Onder andere dat diepvriesproducten deels ontdooid worden afgeleverd, dat producten niet worden geleverd en dat de winkel slecht bereikbaar is voor PIW’ers op de dag van levering. Verder lieten correcties van betalingen bij niet geleverde producten (wel afgerekend, niet geleverd) weken op zich wachten. PIW’ers worden wekelijks overspoeld met klachten. De Gedeco heeft dit herhaaldelijk besproken met afdelingshoofden en ook tijdens de Gedeco-overleggen is met de directeur gesproken. Helaas zijn er tot op heden

nog geen verbeteringen waar te nemen. De directeur van de PI Lelystad heeft hierop geantwoord in een brief. ‘De door u benoemde problematiek is mij bekend. Om verbetering in het winkelproces te realiseren worden op korte termijn twee belangrijke stappen gezet: 1 De winkelprocessen worden doorgelicht door externe deskundigen en zij zullen met verbetervoorstellen komen; 2 Een afdelingshoofd Leerafdeling zal het Hoofd Arbeid ondersteunen bij het realiseren van de verbetervoorstellen. Ik vertrouw erop dat dit snel zal leiden tot verbetering in de levering van de boodschappen’. Niet alleen zijn er dus prijzenverschillen met de producten van APS vergeleken met de Albert Heijn, de prijzen onderling van APS-winkels verschillen en de gedetineerden ervaren onbetrouwbaarheid en onzorgvuldigheid ten aanzien van de boodschappen. Een idee voor DJI (Dienst Justitiële Inrichtingen) om hier naar te kijken? Landelijk klagen gedetineerden hierover, niet alleen tijdens groepsgesprekken, Gedeco-overleggen, maar ook gaan gedetineerden naar de beklagcommissies. Zolang de gedetineerden en ook wij nog geen verbeteringen hebben gezien of gehoord, blijft deze winkelproblematiek dus onze aandacht houden. Graag hoor ik van gedetineerden of er nog meer problemen zijn met APS.

Doornbos Suringar Wiersema advocaten mediator

Culemborg - We hadden het er onlangs zo over tijdens de redactievergadering van het BonjoBajesBulletin. Wat weet ik nou eigenlijk van een gevangenis. Nou eh, ja helemaal niks dus eigenlijk. Voor het BonjoBajesBulletin spreek ik met advocaten. Ik ben contactpersoon voor de advertenties en columns. Ik hoor dus wel regelmatig het een en ander. Zoals bijvoorbeeld over uitspraken van zaken, negatieve verhalen, maar ook positieve. Het is ook vaak indrukwekkend. Over hoe verdachten voor de poorten van de hel zijn weggesleept door een bereikte vrijspraak, maar ook over de strenge straffen die tegenwoordig worden gegeven. Niks alsjeblieft edelachtbare. De straffen worden steeds hoger in Nederland, dat hoor ik.

Opsluiten onnatuurlijk Maar wat houdt die hel, die een gevangenis naar mijn idee wel moet zijn, nou in? Ik denk elk mens wordt gek als die wordt opgesloten. Van mijn autogordel word ik al licht claustrofobisch. Opsluiten is iets onnatuurlijks. Kijk, ook ik snap heel goed dat het een zooitje wordt als we allemaal strafbare dingen gaan doen zonder consequenties. Maar als moeder was ik al niet streng genoeg. En alleen iemand opsluiten? Ik zie niet hoe dat moet werken; ik vind het allemaal erg moeilijk. En eigenlijk ben ik natuurlijk ook schijnheilig. Liever weet ik er niets van, wil ik er niets mee te maken hebben, hadden ze maar niet…etc. De wereld van het gevangeniswezen stond dus ver van me, dat is duidelijk. Nu ik dit werk doe interesseert en intrigeert het me meer. Zonder dit werk was een bezoek echt niet in me opgekomen. Je gaat ook niet een ziekenhuis voor je plezier bezoeken. Het zijn van die plekken waar ik liever niet uit vrije wil kom of verblijf. Wie wel?

Bijna gezellig

Ervaren strafrechtadvocaten, komen door het hele land langs in de PI. Strafrecht, Penitentiair recht, TBS zaken, Tuchtrecht Postbus 705, 9400 AS Assen Telefoon 0592 31 76 76 info@dswadvocaten.nl www.dswadvocaten.nl Mr. M.G. Doornbos

mr. Joost Dionisius

Mr. M.E.W.M. Rupert

Buiten de open gevangenis in Grave, waar ik ooit in een ver verleden met een vriendin een goede vriend bezocht, die wat al te vaak onder invloed had gereden, heb ik ook nooit eerder een Penitentiaire Inrichting van binnen gezien. En ik moet zeggen dat het er in Grave gemoedelijk aan toe ging. Het was er bijna gezellig. Alles overwegende, Wim Wal de grafische ontwerper van het BonjoBajesBulletin en ik kwamen tot het besluit van de open dag DJI gebruik te maken en zo gezamenlijk een gevangenis te gaan bezoeken. Samen sta je sterk zeg maar. Ik ging dus op zoek naar een gevangenis die

Tien Königs.

ergens tussen onze woonplaatsen in zou moeten liggen. Voor een ieder even ver rijden. Tussen Culemborg waar ik woon en Wim Wal die in de Gelderse Achterhoek in het oosten van het land woont. ‘Alle wijzen komen uit het Oosten,’ inclusief hijzelf zegt Wim dan. Deze poging strandde echter al snel. Waar ik ook keek, alles zat vol. Ik was nog net op tijd om de laatste plek in Lelystad voor mezelf te reserveren en voor Wim was er nog net plaats bij hem in de buurt, De Kruisberg in Doetinchem.

Populair uitje Al snel liepen alle plekken in heel NL helemaal vol. Hoe is het mogelijk dacht ik, en de inschrijving is nu inmiddels vol en gesloten. Waar het mij een angstige ervaring lijkt om locaties te bezoeken waar ze mijn medeburgers opsluiten, zitten anderen daar duidelijk minder mee. Het blijkt een nogal populair uitje te zijn. Op 20 april 2013 openen veel justitiële instellingen hun poorten voor het Nederlands publiek. Medewerkers van de Dienst Justitiële Inrichtingen leiden belangstellenden rond en maken hen deelgenoot van het werkterrein van DJI. Zo kunnen Wim en ik zien hoe het leven er binnen de muren van een justitiële instelling uitziet, een gevangenis dus. Hoe de tenuitvoerlegging van opgelegde straffen en maatregelen wordt vormgegeven. Bovendien krijgen bezoekers antwoord op de vraag wat er nou precies gebeurt na de rechterlijke uitspraak. Hierover bestaan inderdaad bij mij vele beelden. Daarnaast laten DJI’ers zien dat het werken met justitiabelen een bijzonder werkveld is, lees ik op de site. Op basis van onze eigen ervaring en het gesprek met DJI-medewerkers krijgen Wim en ik als bezoekers van de Nationale Open Dag DJI een breed beeld van het leven ‘achter de poort’. Hoe indrukwekkend wij het vinden, welke beelden wij er van hebben en hoe bijzonder wij het werkveld vinden, Wim en ik zullen jullie in de krant van juni over onze ervaringen berichten.


Fairwork, Amsterdam Haarlemse Vrijwillige Bezoekersgroep Haarlem Het 8ste wonder, Oosterwolde

10

Mr. Jacqueline Kuijper Advocaat in strafzaken Cassatiespecialist Mr. Jacqueline Kuijper verleent als advocaat al meer dan twintig jaar professionele en effectieve rechtsbijstand op het gebied van het commune strafrecht en in uit- en overleveringszaken. Daarnaast is zij als cassatiespecialist al vele jaren succesvol bij het voeren van procedures bij de Hoge Raad der Nederlanden. Jolicoeurstraat 8, 1103 TS Amsterdam Telefoon 020 622 81 22 Fax 020 699 29 41

kuijper@jacquelinekuijper.com www.jacquelinekuijper.com lid NVSA, VCAS en ECBA

Half open luchtkooi mag Een gedetineerde – eigenlijk een exgedetineerde – van de Tafelbergweg in Amsterdam heeft gesteld dat de luchtkooi in de Tafelbergweg onrechtmatig zou zijn, omdat hij slechts een openluchtverbinding heeft aan de bovenzijde en aan de voorzijde. Dat zou strijdig zijn met de European

Prison Rules. De rechter zag er niets in. Noch in de Penitentiaire Beginselenwet noch in de European Prison Rules staat dat de luchtkooi aan alle kanten open moet zijn. De rechter wees de vordering dus af. Er is nog hoger beroep mogelijk. Iets voor onze advocaten?

Forsa! Pak je Kans!

BonjoBajesBulletin april 2013

ANONIEM TIPPEN OVER DRUGS IN EDAM-VOLENDAM EDAM-VOLENDAM - De gemeente Edam-Volendam heeft op haar internetsite een formulier geplaatst waarmee inwoners van de gemeente tips kunnen achterlaten over drugshandel of hennepteelt in hun omgeving. Dat kan anoniem. Met de slogan ‘Weet u het? Meld het ons!’ wil de gemeente meer informatie over drugsgerelateerde misdrijven boven water krijgen. ‘Het gebeurt naar onze mening te vaak dat er een plantage wordt opgerold of een dealer wordt aangehouden en dat wij achteraf te horen krijgen, ‘Maar dat wist iedereen toch?’,’ zegt gemeentewoordvoerder Leendert Klein. ‘Als iedereen er van op de hoogte is, waarom weet de gemeente het dan niet? Nu denken wij niet dat het door dit formulier tips gaat regenen, maar we willen mensen in elk geval de gelegenheid bieden om verdachte situaties te melden.’

Boven het formulier staat de tekst ‘ U bent niet verplicht om uw persoonlijke gegevens in te vullen, maar het mag uiteraard wel’. Daarmee zet de gemeente de deur open voor anonieme tips. Volgens Klein ben je op internet echter nooit anoniem. Tegelijk

geeft hij aan dat de gemeente niet van plan is om actief speurwerk te gaan verrichten naar IP-adressen of andere informatie die naar de identiteit van de tipgever kan leiden. ‘Per saldo is het dus wel anoniem,’ aldus Klein.

Er zijn geen ongedocumenteerden in Rotterdam

Kom je binnen 3 tot 6 maanden vrij of zit je net in hechtenis en hebben jij en je familie veel vragen? Kom je bovendien uit de regio Haaglanden en ben je tussen 17 en 27 jaar en Marokkaans-Nederlands? Meld je bij Bureau Maatschappelijk Herstel en Rehabilitatie, als je werk wil maken van je toekomst! In samenwerking met jou en je familie zoeken we naar oplossingen. Daar hoort ook het herstellen van familierelaties bij en, als je wilt, herstel met slachtoffers. Bureau MHR heeft veel ervaring in het werken met jongeren en families uit jouw cultuur en slaat bruggen naar de Nederlandse gemeenschap. Je vindt oprichtster Karima Daoudi en haar medewerkers op 070-3697531 of 06-28847014.

www.bureaumhr.nl info@bureaumhr.nl

Rotterdam – Er zijn geen ongedocumenteerden in Rotterdam, zegt burgemeester Aboutaleb. Dat vertelde Sjany Middelkoop die zich bij de Pauluskerk in de havenstad bezig houdt met vreemdelingen. We kennen de Pauluskerk nog van toen de kerk nog aan de overkant zat. En van waaruit dominee Hans Visser de boel op de kaart zette. Visser was vooral betrokken bij drugsgebruikers. Hij gaf ze de mogelijkheid om binnen te gebruiken en ook te kopen. Dat was in de tijd van tolerantie in Nederland. De Pauluskerk bestaat nog steeds en wordt ook nog steeds bezocht door drugsgebruikers, die daar overigens niet mogen gebruiken. Verder komen er alcohollisten, die er overigens geen alcohol mogen gebruiken. Andere bezoekers zijn Oost Europeanen en in grote mate ongedocumenteerden. En dan ook nog

mensen die uit de Instelling Stelselmatige Daders worden gezet en geen plek hebben zich op te houden. Ongedocumenteerden zijn vreemdelingen die op straat gezet zijn of om andere redenen niet een echt ‘thuis’ hebben. En natuurlijk geen verblijfspapieren. Officieel heet de instelling nu Stichting Ondersteuning Mensen Zonder Verblijfstitel. In Rotterdam zijn dat er zo’n 20.000. De gemeente wil ze niet zien. In 2011 is de nachtopvang voor ze gesloten. Zoals het jaarverslag over 2011 het verwoordt: ‘de uitzichtloosheid en de wanhoop bij de mensen neemt toe’. Ze worden steeds banger en gaan steeds meer ondergronds. Het is de bedoeling dat uitgeprocedeer-

den de kerk niet meer binnen komen, behalve voor medische verzorging. Desondanks bezoeken 160 tot 200 vluchtelingen elke maand de kerk, waarvan er elke maand 25 nieuw zijn. De gemeente heeft de nachtopvang dus gesloten. De Pauluskerk springt ook in dit gat door 25 mannen (geen vrouwen) onder primitieve omstandigheden te laten slapen. De gemeente gedoogt dat, maar wil zelf geen nachtopvang voor hen in stand houden. jb

Zit u met vragen? Hoewel ik de toekomst niet kan voorspellen, heb ik door mijn jarenlange ervaring wel een aardige kijk ontwikkeld op de strafprocedure.

Goede raad hoeft niet duur te zijn, ik werk op basis van toevoeging.

Mr Regter is van mening dat verdachte en advocaat een goed samenwerkend team moeten vormen, dat samen een strategie opstelt om tot de best mogelijke verdediging te komen. Daarom krijgt u een copie van het dossier en wordt dat uitvoerig met u besproken. U weet dan waar u aan toe bent en komt goed voorbereid op de zitting. Als het goed is, zijn er dan nog weinig vragen over.

op 045-5602208 of 06-30622592. mr.regter.strafadvocaat@gmail.com. Akerstraat 106 te Heerlen. www.advocaatregter.nl.

Als u met vragen zit, neem contact op met mr Regter Strafadvocaat

mr Regter Strafadvocaat


BonjoBajesBulletin april 2013

InformatieSteunPunt (ISP)-1ste lijns ggz Haarlem Landelijke Gedetineerden Commissie (Landelijke GeDeCo), Capelle aan den IJssel Mainline Amsterdam

Centraal Incassobureau en de nationale ombudsman

JUSTITIE BLIND VOOR GEVOLGEN DRASTISCHE INCASSOTRAJECT

11

COLUMN Wouter Hendrickx

Recept voor vrijspraak... Van meerdere cliënten die gedetineerd zitten verneem ik dat men toch altijd wel iemand kent in de gevangenis die lekker kan koken. Men doet hier dan aan een soort van ruilhandel, het ene klusje voor het andere klusje. Ik kan me ook goed voorstellen, nu ik zelf een liefhebber ben van lekker eten, dat een lekkere maaltijd van groot belang is in een detentieomgeving.

Leeuwarden - Voor vele gedetineerden zijn de (Mulder) boetes die door het Centraal Justitieel Incassobureau te Leeuwarden worden geïncasseerd een ware verschrikking. Zo kan een relatief geringe boete ad €100,- bij niet tijdige betaling inclusief incassokosten en opgelegde verhogingen makkelijk oplopen tot ad €400,-. Bij verdere wantbetaling dreigt het CJIB met beslag op je vermogen door middel van een gerechtsdeurwaarder dan wel met een gijzeling van jou als schuldenaar in een PI. Als je gedetineerd bent geraakt ontvang je daarom al snel de aanzeggingen om tot betaling over te gaan in de PI waar je op dat moment verblijft. Maar omdat je wegens je detentie doorgaans niet meer over inkomen beschikt is het moeilijk om de boetes ineens en binnen de door het CJIB gestelde termijn geheel te voldoen. De gedetineerde dient na ontvangst van een boete eerst en direct contact op te nemen met zijn strafrechtadvocaat dan wel een juridisch medewerker van het Juridisch Loket die aan de PI verbonden is om na te gaan of tegen de opgelegde sanctie nog bezwaar/verzet mogelijk is. Neem dus tijdig contact op met een juridische raadsman.

Geen behoorlijke behandeling Nog teveel gedetineerden blijven te lang passief en komen te laat in actie. Niks doen is nooit een goed optie. Hoewel het lijkt of een gedetineerde nagenoeg rechteloos is geworden bij

de incassering van boetes zijn er ook positieve berichten te melden. Als vaststaat dat je een boete daadwerkelijk moet betalen, doe je er verstandig aan een regeling tot afbetaling met het CJIB over een te komen. Het incassobureau wijst een verzoek tot het treffen van een betalingsregeling maar al te vaak (ongemotiveerd) af waardoor de boete wederom oploopt. De burger in het algemeen en een gedetineerde in het bijzonder krijgt dikwijls geen behoorlijke behandeling en Justitie is blind voor de maatschappelijke gevolgen van het drastische incassotraject zoals die door het CJIB in gang is gezet.

Klachten opsturen De Nationale Ombudsman heeft in januari jongstleden een uitvoerig rapport uitgebracht onder de titel ‘In het krijt bij de overheid’ en heeft daarin uiterst belangrijke aanbevelingen gedaan. Ook is er sprake van het monitoren van klachten, waarbij in de periode van 1 februari tot 1 november 2013 alle ontvangen klachten in verband met CJIBvorderingen aan deze instantie worden voorgelegd. Bij het weigeren van het CJIB om een acceptabele afbetalingsregeling te treffen dan wel er sprake is van een onbehoorlijke bejegening doe je er verstandig aan de Nationale Ombudsman je klachten voor te leggen en te vragen om interventie. Stuur dan je klachten zo uitvoerig mogelijk aan: De Nationale Ombudsman Antwoordnummer 10870 2501 W.B. DEN HAAG

Ook strafrechtadvocaten en andere hulpverleners dienen naar mijn mening vaker de tussenkomst van de Nationale Ombudsman in te roepen om het CJIB en andere overheidsinstanties tot een redelijke opstelling te bewegen. Helaas is deze overheid zich al meer als een natuurlijk tegenstander van haar eigen burgers gaan gedragen en ervaart diezelfde burger deze overheid als ‘notoir onbetrouwbaar’. De Nationale Ombudsman waakt over de (rechts)belangen van de burger. Hieronder nog enkele praktische tips bij het vragen om een betalingsregeling: 1) Geef duidelijk aan dat je voor alle openstaande bedragen voor zoveel deze onherroepelijk vaststaan een regeling tot afbetaling wenst te sluiten. 2) Geef duidelijk aan welke bronnen van inkomsten je momenteel geniet. Heb je slechts inkomen uit arbeid binnen de PI, stuur dan twee van de laatst ontvangen afrekeningen met het verzoek mee. 3) Vraag een overzicht van alle bij het CJIB in behandeling zijnde openstaande posten. 4) Vraag om de vordering te bevriezen, totdat op het verzoek van afbetaling is beslist en maak kopieën van alle stukken die je aan het CJIB stuurt. 5) Ook nadat je weer in vrijheid bent gesteld, moet je je aan de regeling tot afbetaling houden om toekomstige problemen te voorkomen. Bewaar bewijzen van betaling zorgvuldig. F.J. Stoker, Juridisch en fiscaal adviseur

Wat wellicht belangrijker voor u is, is het recept voor vrijspraak zoals de titel van deze column aangeeft. Nu kan ik natuurlijk zeggen dat u mij direct als uw advocaat moet vragen, maar dat vind ik zelf wat ordinair. Bovendien zou ik het dan veel te druk krijgen…, met als gevolg dat de resultaten minder worden. Het recept voor vrijspraak is niet zo eenvoudig te geven. Wel kan ik aangeven wat de noodzakelijke ingrediënten zijn. Allereerst is de vraag wat zit in het dossier. Heeft u reeds een bekennende verklaring afgelegd en is er voldoende steunbewijs dan is een veroordeling in zicht. Toch is er wel veel te winnen op gebied van de strafmaat, door bijvoorbeeld te focussen op de rol van de verdachte in de zaak, de persoonlijke omstandigheden en/of eventuele reclasseringsadviezen. Tijdige voorbereiding hiervan is cruciaal; je moet niet op een inhoudelijke zitting gaan vragen om een rapport van de reclassering. Maar laten we verder uitgaan van een basisingrediënt waarmee we wat kunnen, een goed stuk vlees, oftewel een dossier met mogelijkheden. De kruiden maken vervolgens de smaak en er hoort een heerlijke saus bij. Hier komt de rol van de advocaat in beeld. Er moet een absoluut vertrouwen zijn op juridisch maar ook persoonlijk niveau tussen de verdachte, u dus, en de advocaat. Liegen tegen je advocaat is liegen tegen jezelf. Ik kan er persoonlijk heel moe van worden wanneer een cliënt maar blijft volhouden, zelfs met tranen in de ogen, dat hij zo ontzettend onschuldig is, terwijl het tegendeel blijkt. Hieruit volgt ook dat er regelmatig persoonlijk contact moet zijn met de advocaat. Een advocaat die niet of nauwelijks langskomt, moet je niet accepteren. Dan ben je kennelijk niet belangrijk genoeg voor hem. Ligt natuurlijk wel aan de stand van het onderzoek, maar zeker wanneer je net in voorlopige hechtenis zit moet je voor de eerste raadkamer zijn bezocht. Dossierkennis bij zowel de advocaat als de cliënt. Daarbij geldt dat de advocaat alles tijdig moet voorbereiden, een mise en place heet dat in de culinaire wereld, en zodanig ook zijn cliënt moet voorbereiden. Dan weet men vervolgens ook welke vragen er zullen komen vanuit de rechtbank. Vraag je advocaat om de relevante stukken uit het dossier, zodat je deze zelf kunt lezen Creativiteit, zeer belangrijk. Wanneer een advocaat bij u aankomt met het verhaal, het wordt niks, is dit niet goed. In elk dossier zit iets wat vreemd is, iets wat niet zo maar moet worden aangenomen! Dan is er nog het geheim van de chef, iets wat ik in ieder geval niet prijs geef. Noem het gogme, noem het karakteristiek, noem het zoals je het zelf wilt. Met deze ingrediënten schotelt u de rechtbank in ieder geval een lekkere maaltijd voor en geloof mij, de rechters houden ook van lekker eten! Succes met dit recept. Mr. Wouter Hendrickx, strafrechtadvocaat.


Misplaatst Krommenie Motiva Amersfoort NilsValy, Amsterdam

12

BonjoBajesBulletin april 2013

Strafrechthaantjes halen hun neus op voor penitentiair recht

HELP, HET GAAT SLECHT MET HET BAJESOVERLEG Door Paul Grijpma Den Bosch - Het Bajesoverleg, het overleg tussen advocaten over penitentiaire zaken, ligt op z’n gat. Waar vroeger geregeld zes advocaten of meer aan deel namen, komen er nu hoogstens drie of vier. En daar zijn de strafrechtadvocaten Hettie Cremers en Judith Serrarens behoorlijk nijdig over. Cremers: ‘Penitentiair recht is het recht dat betrekking heeft op de rechtspositie die je hebt als je gedetineerd bent, de interne rechtspositie in de bajes. Het is rechtsgebied waar nog niet zoveel advocaten kaas van hebben gegeten.’ Het is voor gedetineerden van belang dat ze een advocaat in de arm kunnen nemen die verstand heeft van beklagzaken en van beroepsprocedures

bij de Raad voor Strafrechttoepassing en Jeugdbescherming. ‘Kortom, advocaten die weten wat ze voor de gedetineerden moeten doen als deze bijvoorbeeld de inrichting willen verlaten, of als deze straf hebben gehad of hun spullen zoek zijn geraakt bij een overplaatsing,’ zegt Judith Serrarens, gespecialiseerd in het (jeugd) strafrechten en het penitentiaire recht. ‘Voor strafrecht heb je genoeg gremia, lichamen van vertegenwoordigers, om onderlinge kennis uit te wisselen, maar voor penitentiair recht is er weinig. Maar strafrechthaantjes halen hun neus er voor op en sturen hooguit stagiaires naar het Bajesoverleg. Een paar jaar geleden kon je zaken doorverwijzen als je het zelf te druk had, maar dat kan niet meer. Er zijn bijna geen advocaten meer die het geregeld doen. Je wilt niet doorverwijzen naar iemand die zelden

een beklagzaak doet.’

Dienstorder Hettie Cremers, ook gespecialiseerd in strafrecht en penitentiair recht, geeft al een aantal jaren cursussen penitentiair recht aan advocaten en stagiaires. Cremers: ‘Ik heb in november altijd twintig zeer geïnteresseerde, vaak jonge mensen, maar op de een of andere manier komt er weinig door. Voor veel strafrechtadvocaten eindigt de rol als de uitspraak er is. Ik heb nu een penitentiaire rechtszaak in de EBI van PI Vught,waar menig strafrechtadvocaat zich wel maar al te graag voor zou melden. Het gaat om Jesse R. , hoofdverdachte in de liquidatiezaak, die levenslang heeft gekregen. Hij is aangevallen door Mohammed B., de moordenaar van Theo van Gogh, . Daarbij gaat het om een dienstorder van het ministerie, waarin bewaarders opdracht kregen niet in te grijpen. Acht van die klerenkasten van bewaarders hebben staan kijken. Maar hen werd verboden in te grijpen. Het is nu een zaak bij het Europese Hof geworden. De directeur van de inrichting heeft een zorgplicht voor de veiligheid van gedetineerden. Zo is het echt gegaan. Je ziet dus dat het ministerie kiest voor de veiligheid van het personeel ten koste van de veiligheid van de gedetineerden. Dat die dienstorder boven water gekomen is, is winst,’ aldus Cremers.

Niet happig

Mr. Judith Serrarens.

ADVOCATENKANTOOR CREMERS Gespecialiseerd in: • Strafrecht en penitentiair recht • Personen- en familierecht • Arbeidsrecht, met name ontslagrecht Mr. H.M.S. Cremers Postbus 3037 5203 DA Den Bosch tel. 073 633 00 63 fax 073 633 00 64 info@advocatenkantoorcremers.nl www.advocatenkantoorcremers Mede auteur ‘Bajesboek’

ADVOCATENKANTOOR VAN RIJTHOVEN • Gespecialiseerd in Strafzaken: o.a. drugs, diefstal, mishandeling, zeden- en levensdelicten. • Lid Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten. • Advocaat vanaf 1992 met een ruime ervaring in kleine en grote strafzaken. • Werkzaam tegen betaling of Pro Deo. • Direct en laagdrempelig contact. • Ik treed voor u op. Geen kantoorgenoot. Nieuwsgierig? Bel 0499 577 579 Of stuur een brief naar Pallande 3, 5688 NH Oirschot

Volgens Hettie Cremers en Judith Serrarens gaat het om een menselijk probleem. Gedetineerden hebben problemen, maar kunnen geen hulp krijgen. Zijn advocaat laat hem los na het vonnis. Je kunt het ministerie hierin ook niet zo veel verwijten, want er zijn genoeg mogelijkheden voor gedetineerden om een advocaat in de arm te nemen. Het probleem zit in onze beroepsgroep. Advocaten zijn niet happig op zaken in de bajes.’ Grote advocatenkantoren zouden jonge advocaten in de richting van het penitentiair recht moeten opleiden, maar daar zijn er maar een stuk of tien van. Op de gemiddelde kantoren werken misschien vijf, zes advocaten en die moeten hard werken. Cremers: ‘Kijk, het is niet de bedoe-

Mr. Hettie Cremers.

ling dat wij in de sociale hulpverlening gaan. Ik trek een grens, want ik ken mijn pappenheimers.’Judith Serrarens: ‘Ja, het moet wel vlees aan de botten hebben en het moet juridisch iets voorstellen, anders kunnen we er niks mee.’ Het enig wat wij kunnen doen, is advocaten oproepen na te denken over een betere hulp aan gedetineerden die problemen hebben in de bajes. En die problemen alleen maar kunnen oplossen met hulp van een advocaat.’

Kruisbestuiving Volgens de beide strafrechtadvocaten – zij kennen elkaar uit hun studietijd in Maastricht eind jaren tachtig - heeft het penitentiair recht hele interessante kanten. En dan gaat het niet alleen over klachten bij de beklagcommissie, maar vooral over zaken die spelen bij de Raad voor de Strafrechttoepassing en Jeugdbescherming. De Raad staat onder politieke druk, nu de minister bij alle organen die én adviseren én rechtspreken deze taken wil ontvlechten. Judith Serrarens: ‘Ik vind het belangrijk om iets meer te zeggen over de beklagcommissies. Sommige beklagcommissies zijn kundig, objectief en open-minded, andere zijn minder goed ingevoerd in het penitentiair recht en/ of vooringenomen (ten gunste van de directie). In zoverre kun je het als gedetineerde bij de beklagcom-

missie treffen of juist pech hebben. Bij de RSJ is de behandeling van zaken gegarandeerd en serieus. De RSJ beschikt over veel know-how en stelt zich doorgaans ook kritisch op richting directeur en/of ministerie. De Raad voor de Strafrechttoepassing en Jeugdbescherming heeft veel vrijwilliger leden. Onder hen zitten de landelijke toppers onder de rechters, Hoge Raadsleden en dergelijke. Ze zijn zeer onafhankelijk en kreukvrij. Ze worden ondersteund door een groot apparaat met professionele juristen en een administratie. Onlangs heeft de RSJ nog een interessante (principiële) uitspraak gedaan over de hoeveelheid uren arbeid in de inrichtingen. Deze uitspraak getuigt mijns inziens van een kritische opstelling naar het ministerie: een poging de arbeid van 20 uur per week terug te brengen naar 16 uur per week (met allerlei negatieve gevolgen voor de gedetineerden) is dankzij de RSJ gestrand. De Raad zegt: ‘De beroepscommissie acht het aanbieden van minder dan 20 uur arbeid aan gedetineerden bij afweging van alle in aanmerking komende belangen onredelijk en onbillijk. Overigens had in deze zaak ook de beklagcommissie een goed gemotiveerde uitspraak gedaan. Uitspraken dus waaruit het belang van de RSJ, maar ook het belang van de beklagcommissie blijkt.

Charly Luske treedt op in gevangenis Charly Luske treedt in de voetsporen van niemand minder dan Johnny Cash en Elvis Presley. De zanger geeft maandag namelijk een optreden in een gevangenis in Lelystad, zo meldt Omroep Flevoland. Het concert is bedacht door Exodus, een organisatie die nazorg verleent aan ex-gedetineerden. Verschillende gedetineerden hebben een gedicht geschreven en Luske heeft van een van deze gedichten een liedje gemaakt wat hij ter gehore zal brengen.


BonjoBajesBulletin april 2013

Ontmoeting Kerk & Detentie (OKD) Mijdrecht Paard in Nood Brunssum Platform Kocon Katwijk

RECHTERS MOETEN MEER PROBLEEMGERICHT OORDELEN Gerard de Jonge is emeritus hoogleraar detentierecht en heeft daarnaast onderwijs gegeven in strafrecht, strafprocesrecht en jeugdstrafrecht. Dat geeft hem een brede blik op allerlei zaken die met het strafrecht te maken hebben. Een mooie man om eens mee in gesprek te gaan. De ondertitel van zijn oratie aan de Universiteit van Maastricht was: ‘het strafvonnis als basis voor detentieplanning’. Het gesprek met hem spitst zich daarop toe. Maar eerst en voor de duidelijkheid voor de lezer waar De Jonge voor staat, memoreren we een aantal standpunten waarin De Jonge zeer consistent is. Belangrijk in De Jonges denken is de prealabele vraag of gevangenisstraf een zinvolle en effectieve interventie is. Al is het maar dat zo’n 70% binnen 7 jaar nadat ze de gevangenis verlaten hebben recidiveert. Verantwoordelijk daarvoor zijn het openbaar ministerie en de strafrechter. Het openbaar ministerie is in wezen niet geïnteresseerd in de vraag of de gedetineerde beter uit detentie moet komen. De strafrechter geeft op geen enkele manier aan wat er in de gevangenis moet gebeuren om detentie tot een vruchtbare en zinvolle periode te maken. Het gevangeniswezen moet het zelf maar uitzoeken. ‘Ik ben daar heel ontevreden over’, zegt De Jonge. Je zou als rechter de gevangenis een inhoudelijke taak mee moeten geven.

Probleemgericht en herstelgericht In plaats van recht toe recht aan een strafeis te stellen, zoals het openbaar ministerie met het oog op wetboeken en jurisprudentie doet en te straffen met dezelfde ogen zoals de rechter doet – en die dan vooral op vergelding gericht zijn – moet het vonnis, zegt De Jonge ‘probleemgeoriënteerd en liefst ook herstelgericht zijn’. Je moet een gedetineerde niet een paar jaar wegstoppen, uitschakelen en onzicht-

STEUN BONJO voor slechts 25 euro per jaar wordt u lid en ontvangt u het BonjoBajesBulletin gratis thuis bezorgd. Bovendien toegang tot ledenvergaderingen en themabijeenkomsten van Bonjo. Schrijf, mail of bel nu! Bonjo, Molukkenstraat 200, 1098 TW Amsterdam. Tel. 020 66 59 420. E-mail info@bonjo.nl

13 COLUMN Ruud van Boom

Recht is Recht De vorige keer dat ik vanaf deze plaats tot u sprak, heb ik u gezegd dat u aan justitie NOOIT vrijwillig uw DNA moet afgeven. Uw sporen kunnen namelijk op een plaats delict aanwezig zijn, terwijl u het delict niet heeft gepleegd. Sterker nog: uw sporen kunnen aanwezig zijn op plaatsen waar u nog nooit bent geweest.

Probleemgericht oordelen.

baar maken, want dat leidt uiteindelijk tot niets dan juist dat wegstoppen. Een strafrechter moet ‘in zijn uitspraak instructies geven aan het gevangeniswezen over de inhoudelijke bejegening van de veroordeelde’. Hij moet zich ook verantwoordelijk voelen voor de tenuitvoerlegging van de door hem opgelegde vrijheidsbeneming. De Jonge ziet wel wat in de manier waarop de ISD-maatregel Instelling Stelselmatige Daders (de maatregel van plaatsing in een inrichting voor stelselmatige daders) functioneert. Daar blijft de strafrechter betrokken bij de wijze waarop de ISD de straf uitvoert. De strafrechter ziet dan wat de effecten van de uitvoering zijn, dan ‘neemt de kwaliteit van de straftoemeting en tenuitoverlegging toe’. De tussentijdse toets die bij de ISD is ingebakken, moet volgens hem ook gaan gelden voor langer gestraften. De Jonge is er zich van bewust dat dit voor de cultuur van de strafrechter een grote verandering is. Dat geldt trouwens ook voor het openbaar ministerie, die de tussentijdse toets van de strafrechter weer moet toetsen aan de bedoeling van de strafoplegging.

Door wetgeving De Jonge ziet dat straftoemeting vooral intuitief gebeurt. Hij wil daarvan af. Het moet toch mogelijk zijn – denkt hij– ‘rationeel’ te (ver)oordelen. Alleen dan kun je als overheid en als het verlengde van de overheid – het openbaar ministerie – en als zelfstandig afgeleide daar weer van – de rechter – je premissen helder maken en evenzeer helder maken tot welke oordelen je op grond van welke premissen komt. Hij wil die benadering van strafrecht wettelijk regelen. Idealiter zou er een experiment mee gedaan kunnen worden en zou er

na een experimentele periode goede wetgeving kunnen komen die de strafrechtspraak weghaalt uit de cultuur van het ondoorzichtige kunstje. In zijn oratie gaat De Jonge zo ver dat hij zegt ‘De wetgever mag geen misverstand laten bestaan over wat legitieme strafdoelen zijn. Een bijzondere motiveringsplicht (…) zou in die titel (wetstitel, jb) moeten worden opgenomen waar het gaat om intramurale strafsancties’. Die mogen er slechts zijn ‘wanneer uit een recente wetenschappelijk geteste risicoanalyse blijkt dat de betrokkene een gevaar is voor zichzelf, voor anderen of voor de algemene veiligheid van personen en diensten’. Dat levert een detentieplan op waarin echt wordt aangegeven wat nodig is om betrokkenen verder te helpen. In de penitentiaire beginselenwet moet een hoofdstuk komen over detentieplanning. De Jonge ziet ook wel dat de huidige wijze van Risc-screening niet voldoet aan de strenge eisen die hij stelt.

Jeugdstrafrecht Voor het geval dat wat de Jonge wil als wezensvreemd wordt gezien wijst hij op Beginselenwet Justitiële Jeugdinrichtingen. Daarin is vastgelegd dat voor elke jongere die de inrichting binnen komt, een gedetailleerd ‘perspectiefplan’ moet worden opgesteld. Waarom kan niet in het volwassenenstrafrecht wat wel kan bij het jeugdstrafrecht?. Het jeugddetentieplan wordt elke zes maanden geëvalueerd, zodat er inderdaad groei of juist niet kan worden vastgesteld en je dus veelmeer een ontwikkeling op maat krijgt.

Deze keer wil ik u zeggen dat u de politie NOOIT vrijwillig uw woning moet binnenlaten voor onderzoek. Als de politie uw woning binnentreedt en doorzoekt, dan kan zij belastend materiaal aantreffen. Dit kan van alles zijn. Justitie kan dit belastend materiaal vervolgens gaan gebruiken. Als bewijs. In een strafzaak. Tegen u. Ook als u zeker weet dat u niets verkeerd heeft gedaan. Zelfs als u niet eens wist dat dit belastend materiaal in uw woning aanwezig was! Natuurlijk kan uw advocaat vervolgens namens u betogen dat u écht niet wist dat dit belastende materiaal in uw woning was, of dat u het wel wist, maar dat dit belastende materiaal écht niet van u was. De officier van justitie zal veelal roepen dat uw verhaal geen geloof verdient. Wat de rechter vervolgens zal doen is onzeker. De rechter is ook maar een mens. U loopt dus een risico. Uw advocaat kan natuurlijk ook bekijken of de politie wel een goede reden had voor het binnentreden in uw woning. Dit heeft echter alleen maar zin als u de politie GEEN toestemming heeft gegeven om uw woning te betreden. Zodra u de politie toestemming heeft gegeven, verspeelt u namelijk het recht om achteraf te klagen over het feit dat de politie geen goede reden had. Dit heeft de Hoge Raad onlangs nog eens bevestigd. De politie had met toestemming van de verdachte zijn woning betreden en doorzocht en vervolgens belastend materiaal gevonden. Volgens het gerechtshof bestond ten tijde van het binnentreden in de woning geen redelijk vermoeden van schuld aan enig strafbaar feit en had de politie daarom niet mogen vragen om toestemming tot binnentreden en doorzoeking. Het gerechtshof achtte de doorzoeking en inbeslagneming onrechtmatig, ondanks de toestemming. De Hoge Raad denkt daar echter anders over. Een bewoner die toestemming geeft tot binnentreden en doorzoeking kan achteraf niet meer klagen over het feit dat de politie geen goede reden had voor het binnentreden en doorzoeken. Neemt u dus vooral het zekere voor het onzekere: geef NOOIT toestemming voor binnentreden en doorzoeking. Alleen dan kan de rechter achteraf beslissen dat het verkregen belastend materiaal niet mag meedoen voor het bewijs. Dit kan het verschil betekenen tussen een veroordeling en vrijspraak. RECHT IS RECHT Mr. Ruud van Boom, strafrechtadvocaat www.vanboomadvocaten.nl

Een intrigerende gedachte Jaap Brandligt

KALBFLEISCH A D V O C A T E N Mr. B.K.M. Fritz is strafrechtspecialist en hij mag zich als zodanig routinier noemen. Ook overleverings- en uitleveringszaken behoren tot zijn specialisme. Hij staat in strafzaken zijn cliënten bij voorkeur op pro deo basis terzijde in de wetenschap dat gedetineerden het niet breed hebben.

Uw goed recht Haagweg 391, 4813 XD Breda Postbus 9236, 4801 LE Breda Telefoon 076-5200240 Fax 076-5214895 info@verpaalenadvocaten.nl www.verpaalenadvocaten.nl

Gedempte Oude Gracht 60 2011 GT Haarlem Telefoon 023 532 51 77 Fax 023 531 84 41

Mr. Nathalie Verpaalen

bkmfritz@kalbfleisch.nl


PrisonLAW Hoofddorp Relaties van Gedetineerden, afd. Katwijk Katwijk Z-H RESO Amsterdam

14

COLUMN Marielle van Essen

Ruim 10 jaar vrouwelijke strafpleiter: een terugblik Toen ik 12 jaar geleden solliciteerde naar de functie van strafrechtadvocaat, stuitte ik steeds op het gegeven dat ik vrouw ben. Ondanks dat ik een goede kandidaat werd gevonden lag de voorkeur - zo werd mij een aantal malen eerlijk verteld - toch bij een mannelijke kandiaat. Hoe frustrerend om zelf te weten dat je geboren bent voor een bepaald vak, maar anderen dit gevoelen niet kunnen delen omdat je toevallig geen man bent maar een vrouw. Wat ben ik achteraf blij dat ik zo vaak ben afgewezen. Ik was hierdoor genoodzaakt een jaar als griffier bij het Gerechtshof Amsterdam te werken. De dossiers van zware zaken voorbereiden, zittingen bijwonen, mee dicussieren met de rechters over vraagstukken als is een feit bewezen en zoja welke straf moet worden opgelegd. Deze kijk in de keuken van de rechtspraak gaf mij een voorsprong op andere advocaten waar ik tot de dag van vandaag baat bij heb. Ook kreeg ik mede door deze baan uiteindelijk de kans om mij direct bij een maatschap van een advocatenkantoor aan te sluiten en daarmee als advocaat ondernemer in plaats van advocaat in loondienst te starten. Wel spannend want ik moest direct mijn eigen boontjes doppen, het inkomen kwam niet vanzelf. Dus iedere klant voor 300% bijstaan. Net iets harder lopen, net iets harder vechten. Maar bij gebrek aan een aanbod om in loondienst te beginnen toch maar in het diepe gesprongen. Nu kijk ik terug op ruim 10 jaar strafpleiterschap. Door de vele afwijzingen ben ik mij bewust van het voorrecht dit vak te mogen beoefenen. Ook heb ik hierdoor geleerd harder en beter te werken dan mijn mannelijke collega’s. In combinatie met het min of meer gedwongen ondernemerschap heeft dit vijf jaar later geleid tot een prachtig eigen advocatenkantoor met om mij heen een aantal net zo gedreven strafrechtadvocaten en juridisch medewerkers. Het vrouw-zijn ervaar ik inmiddels zelf juist als een groot pluspunt. Vrouwen hebben vaak meer gevoel voor detail, voelen mensen en situaties beter aan en kunnen beter communiceren. Zowel met clienten alsook rechters. Want daar gaat het uiteindelijk om: begrijp je je client en weet je als advocaat de rechter te bereiken en te overtuigen van je standpunt. Clienten beseffen dit voordeel van vrouwelijke strafpleiters kennelijk ook; het loopt al jaren storm in mijn praktijk. Ook zie ik gelukkig steeds meer vrouwen het vak betreden; vrouwen die naar mijn ervaring vaak beter hun mannetje staan in de rechtzaal dan hun mannelijke collega’s. Kortom: Ik zie met veel vertrouwen de komende 10 jaren als vrouwelijk strafpleiter tegemoet! Mr. Marielle van Essen, strafrechtadvocaat en directeur van Korver & Van Essen / Lawyers

BonjoBajesBulletin april 2013

GOED WERK VAN REÏNTEGRATIECENTRUM Nieuwegein - Onder de bezielende leiding van Els Rypkema, de netwerkadviseur van Dienst Justitiële Inrichtingen, is een begin gemaakt met het opzetten van reïntegratiecentra in de PI’s. Bonjo juicht dat toe. In Nieuwegein en Nieuwersluis is er gestart. In Zoetermeer, in de Havenstraat in Amsterdam en op het Wolvenplein in Utrecht staan ze in de startblokken.

Waartoe dienen die reïntegratiecentra? We weten wel zo ongeveer wat belangrijke thema’s zijn als mensen buiten komen. Dat zijn wonen en werken, dat is de zorgverzekering die geregeld moet zijn en dat zijn schulden. Vanaf dag twee dat burgers gedetineerd zijn, is het nodig die te regelen. En niet, zoals zo vaak in detentie gebeurt, ¬ dat het voor je wordt geregeld, maar dat je het zelf regelt. Het reïntegratiecentrum ziet gedetineerden als zelfstandige burgers, die zelf dingen kunnen regelen. Dat gebeurt met computers waar gedetineerden gebruik van kunnen maken om zelf actief te zijn bij het zoeken naar woonplekken, naar werk, naar een goede zorgverzekering en voor het hanteerbaar maken van schulden. Ze krijgen daarbij hulp van vrijwilligers die de vaardigheden hebben om helper te zijn en geen hulpverlener.

Eigen verantwoordelijkheid Er is behoefte bij de gedetineerden, blijkt uit de snelle toename van het aantal bezoekers in Nieuwegein. In november waren het er 60, in december 108, in januari 147 en in februari 129. Gedetineerden weten de reïntegratiemensen te vinden om hun eigen zaken te regelen. Een aanleiding om met de reïntegratiecentra te beginnen, was dat de afspraken, zoals die eerder gemaakt werden met de gemeentes in het kader van nazorg, niet geweldig werkten. Dan kwam er vaak pas actie als de gedetineerde buiten kwam. Dit kan ook niet anders, omdat de wetgeving in Nederland zo is geregeld. Een persoon, ook al is deze gedetineerd, blijft zelf

Het beroep van klager op noodweer wordt afgewezen. Toen klager werd aangevallen stond hij op een voetbalveld en had van zijn belager kunnen wegrennen. Onder die omstan-

VECHT DOOR WAAR ANDEREN STOPPEN! STRAFPLEITER

KORVER & VAN ESSEN ADVOCATEN LAWYERS Herengracht 462 1017 CA Amsterdam Telefoon +31 (0)20 535 75 65 Mobiel +31 (0)6 54 760 989 Mail vanessen@korver-vanessen.nl www.korver-vanessen.nl www.vanessen-strafrechtadvocaat.nl

Grote gemeenten als Amsterdam en Utrecht stemmen af met het reïntegratiecentrum. Dat is mooi meegenomen en past natuurlijk ook in de Modernisering van het Gevangeniswezen zoals de directie dat wil. Voor de Bonjo-leden ligt er een mooie kans. Onze buddy’s kunnen, als daar behoefte aan is, vroegtijdig inschuiven. Onze bezoekvrijwilligers kunnen als vrijwilliger een rol spelen in het reïntegratiecentrum. Dat is allemaal winst. Voor onze vrijwilligers, maar niet in het minst voor de gedetineerden die buiten komen. jb

UITSPRAAK VAN DE MAAND comissie van toezicht Onnodig geweld

Mr. M.J. VAN ESSEN

verantwoordelijk. Niemand kan dit van hem of haar overnemen. Denk aan het zoeken van een kamer of vacatures. In de nieuwe aanpak zijn zaken van tevoren goed geregeld, doordat afspraken gemaakt zijn, voordat gedetineerden buiten komen. Een voorbeeld daarvan is dat 27 minners die volgens de sociale regelgeving een maand moeten wachten voordat ze een uitkering krijgen, die maand binnen de PI overbruggen. Dit opdat er geen gat valt, waardoor ze zonder middelen rond lopen. Voorwaarde is wel dat de gedetineerde-burger zijn of haar best doet een baan te vinden. En de gemeente de inspanningen goedkeurt.

digheden was het niet noodzakelijk geweld te gebruiken, uit zelfverdediging. Het gedrag van klager is daarmee strafwaardig, zijn beklag tegen de disciplinaire straf wordt ongegrond verklaard.


BonjoBajesBulletin april 2013

St. Bureau Maatschappelijk Herstel & Rehabilitatie, Den Haag Steunpunt Gevangenispastoraat, Amsterdam Stichtig Tijdelijk Eigen Kamer (STEK) Amsterdam

15

Strafrechtadvocaat André Seebregts wilde desnoods hongerlijden

‘DAT JE HIER JE BROOD MEE MAG VERDIENEN. DAT VIND IK ECHT EEN FEEST’ Door Paul Grijpma Rotterdam - Als net afgestudeerde bedrijfseconoom werkte hij bij de oliemaatschappij Esso, maar na twee maanden nam hij ontslag. Want hij dacht: ‘Laat maar zitten met die carrière, ik ga mijn andere studie strafrecht gewoon afmaken. Al is het de rest van mijn leven hongerlijden, als je nou de hele dag strafrecht zou mogen doen, dan heb je echt een mooi bestaan.’ En daar zit hij dan aan de andere kant van de tafel in zijn kantoor aan de Mathenesserlaan in Rotterdam: Strafrechtadvocaat André Seebregts, 42 jaar, in 1971 geboren in Hongkong. Zijn vader ging voor een multinational van land tot land, Peru, Mexico en de Verenigde Staten. De kleine André ging mee. Met zijn vader en zussen sprak hij Engels en Spaans, met zijn moeder gebrekkig Limburgs. Eenmaal terug in Nederland kon hij geen Nederlands lezen of schrijven, maar mensen uit Limburg verstond hij wel .

Sympathiek van Busquet

Seebregts bouwde zijn toekomst in de strafrechtadvocatuur zorgvuldig op. Eerst bij een commercieel kantoor in Delft waar hij ‘een beetje strafrecht’ mocht doen. Maar zijn praktijk groeide en groeide en dat begon te wringen, want in de wachtkamer kwamen steeds meer junks en andere van criminaliteit verdachten figuren. En die zaten dan tussen de andere wat deftigere cliënten van zijn collega’s. Seebregts stapte op naar een ‘éénpitter’ in Rotterdam, ...Busquet, waar hij zijn strafrechtpraktijk mocht uitbouwen tijdens het tweede deel van zijn advocaat stage periode. Seebregts: ‘Nadat ik in 2000 voor mezelf kon beginnen, mocht ik van mijn baas mijn eigen opgebouwde praktijk meenemen. Dat was hartstikke sympathiek van hem.’ En na de ‘éénpitter’ zit André Seebregts met negen advocaten in het kantoor van Seebregts & Saey Strafrechtadvocaten. Seebregts: ‘En ik denk nog steeds regelmatig: dat je dit mag doen de hele dag. Dat je hier je brood mee mag verdienen. Dat vind ik echt een feest.’ Bij Seebregts kan je aankloppen voor drugszaken, moord, doodslag, cassaties, ontneming van voordeel, fraudezaken en internationaal strafrecht.

Openbaar Ministerie meteen op tilt Seebregts geniet er ook van dat hij zich de luxe kan permitteren alleen maar ‘mooie’ zaken te doen. ‘Ik heb tegenwoordig redelijk wat terrorismekwesties lopen,’ zegt Seebregts achteloos. Hoeveel strafrecht wil je hebben. Dit hoor je niet alle dagen. ‘Nou ja, zogenaamd terrorisme, vermeend terrorisme. Het Openbaar Ministerie slaat meteen op tilt en de rechten van mijn cliënten staan onder enorme druk. Ik sta een jongen bij die in Afghanistan tegen Amerikaanse

soldaten zou hebben gevochten. Een Nederlandse jongen die is opgevoed door een Friese moeder en er uit ziet zoals jij en ik. De verdenking is dus vechten tegen Amerikaanse militairen. En dat wordt door de Amerikanen vastgelegd als een poging tot moord op Amerikaanse burgers met terroristisch oogmerk en het voorhanden hebben van een vuurwapen met terroristisch oogmerk. Ze willen hem hebben en als dat lukt zit die man daar tientallen jaren in de bak.’ Seebregts staat ook een man bij die op vrije voeten is gesteld, zeer tegen de zin van het Openbaar Ministerie in. Het gaat om een man die in Syrië strijdt tegen het regime president Bashar al-Assad. Een strijd die hier alleszins wordt gesteund. Seebregts: ‘Maar als iemand dat uit eigen initiatief doet, vindt men dat weer een groot probleem. Hij zat vast op de terrorismeafdeling van de PI De Schie. En dat is geen lolletje kan ik je vertellen. Naarmate de tijd verstreek werd duidelijk dat het niet ging om te strijden, maar het OM bleef zich verzetten tegen vrijlating. De rechtbank vond het allemaal veel te dun, dus hij kwam op vrije voeten. En dan toch tegen beter weten in hoger beroep gaan, waar de rechter ook zei dat het bewijs te mager was.

Tijdsdruk Rechters, André Seebregts ziet er veel. En wat denkt hij dan? Seebregts: ‘Dat hangt er vanaf, maar ze staan altijd onder tijdsdruk. Ik hoop altijd maar dat ze het dossier goed hebben gelezen. Ik heb redelijk vaak de indruk dat dit niet het geval is. Als er een meervoudige kamer zit, kan je redelijkerwijs ervan uitgaan dat eentje het gelezen heeft. En dan probeer je uit te vinden wie dat is. We spelen in op het feit dat wij weten dat zij het dossier niet hebben kunnen bestuderen. We leggen de zaak zo panklaar mogelijk voor. Waar ik vroeger in mijn pleitnota zei: getuige heeft dat en dat verklaard, zeg ik nu: ik heb de verklaring gehecht aan mijn pleitnota. En ik heb een kruisje gezet waar hij het heeft gezegd. Je wilt ze niet opzadelen met extra werk; dat ze het dossier er bij moeten gaan pakken en dat ze dat dan moeten gaan lezen. Moeten gaan zoeken.’

Vrouwen betere juristen Volgens André Seebregts heb je rechters die het al heel lang doen. Vaak oudere mannen, 50 tot 60 jaar oud,

André Seebregts.

opgevoed in een tijd dat ze heel onaantastbaar waren en niet gewend waren dat er wat wordt teruggezegd. Maar Seebregts ziet ook hele jonge, toegankelijke rechters. Veel vrouwen die de laatste tijd binnenkomen. ‘Ik heb wel eens gevraagd hoe dat komt,’zegt Seebregts. ‘Toen werd me gezegd dat dit komt omdat vrouwen betere juristen zijn. Tja, ik weet het niet. Misschien werken ze harder.’ Rechters moeten een enorm verantwoordelijkheidsgevoel hebben. Het is nogal wat om iemand jarenlang achter de tralies te zetten. Seebregts: ‘En zeker in een situatie, waarbij je door tijdsgebrek het dossier maar half gelezen hebt en je er op moet vertrouwen dat je collega het wel goed gezien en gelezen heeft. Hetzelfde geldt voor de officieren van justitie. Die staan onder dezelfde tijdsdruk. Wij advocaten hebben het voordeel dat we, als het allemaal te veel wordt, kunnen zeggen, we stoppen. Nu geen zaken meer of we nemen een advocaat aan. En dat hebben rechters en officieren niet. Ze krijgen het op hun bureau en ze moeten het maar uitzoeken. Seebregts geeft voorbeelden. Een bepaald dossier gaat over een getuige en een verdachte. Seebregts maakt mee dat een rechter in dat geval zegt: ‘Maar meneer X heeft gewoon gezien dat u dat doet.’ Seebregts: ‘En dan denk ik: meneer X? meneer X?. Dat is toch evident een mevrouw X.

Een mevrouw X die uitgebreid bij de politie zit te verklaren dat ze drie kinderen heeft en dat ze huisvrouw is. Dan zie je dat zo’n rechter niks van het dossier heeft gezien.’Seebregts heeft ook het voorbeeld van een cliënt over wie in het dossier erge dingen stonden. Het was een zedenzaak en meneer had zich misdragen en dingen gezegd op internet die echt fout waren. De officier van justitie en de rechter begonnen er niet over. Dus die hebben het helemaal niet gezien. Ik hield natuurlijk mijn mond. Mijn cliënt kreeg een laag strafje. Hij kon in wezen worden weggezet als een hele aardige man, die een keer een foutje had gemaakt. Maar als die rechter en die officier het wel hadden gezien dan was hij niet zo goed weggekomen.’

Sadomasochisme Wie zijn die rechters? Hockeyers, golfers of doen ze aan sadomasochisme? Seebregts moet lachen. Dat laatste weet hij niet. ‘Hockeyers en golfers zitten er zeker bij. Soms vraag ik me af of ze gelovig zijn. Die indruk heb ik wel eens. Ik vermoed dat ze uit de betere kringen komen. Het vak van rechter is vaak ook status. Soms zie ik ze privé. Ze zijn dan vaak benieuwd wat wij verdienen. Ik geloof wel dat dit een pijnpunt is. Er zijn er bij die denken dat ze te weinig verdienen. Het zijn mensen die van wikken en wegen en van de nuance houden. En ze zijn niet soft. Het is een enorm misverstand te denken dat er licht wordt gestraft in Nederland. Dat was een hele tijd geleden zo, maar tegenwoordig zitten we in het gemiddelde, Europees gezien.’



 

 

   

 

 

Wij zijn er voor je, wanneer je even helemaal vast zit!!! • strafrecht • familierecht zoals echtscheiding, omgang etc.

Bel ons! Rechters vaak oudere mannen.

B&S Advocaten, Van Oldenbarneveltstraat 23, 6512 AS Nijmegen tel. 024 322 00 25 / 024 260 01 43 (24/7) / 024 260 01 81 (24/7)


Support voor Justice Hoogeveen Sur-Ant bezoekersgroep Almere Themis Monchique (P)

16

BonjoBajesBulletin april 2013

JURIDISCH SPREEKUUR GEDETINEERDEN BIEDT AANVULLENDE RECHTSHULP BUITEN DE STRAFZAAK

COLUMN Mark Teurlings

Mijn vriend en ik zijn een criminele organisatie...wtf? Hoe dan? De laatste jaren worden steeds meer mensen beschuldigd van betrokkenheid bij een criminele organisatie. En steeds vaker gebeurt het bij mensen die alleen maar verdacht worden iets te hebben gedaan met één ander of die een kleine gunst hebben verleend aan en ander zoals het huren van een auto of het vervoeren van een wat geld. Hoe zit dat nou met dat artikel 140 Wetboek van Strafrecht dat op steeds meer dagvaardingen terecht komt? Als advocaat had ik de twijfelachtige eer om als een van de eersten geconfronteerd te worden met dit artikel. Zo’n 15 jaar geleden werd het ingezet tegen de Ajax-supporters na de Beverwijk rellen, maar dat leidde tot een vrijspraak en dat bleef tot en met de Hoge Raad in stand. Vlak daarna probeerde justitie het weer in de zaak tegen de Grijze Wolven (de zogenaamde Turkse maffia). Ik was toevallig ook de advocaat in die zaak en was dus al compleet thuis in de problemen rond de criminele organisatie. Ook de Grijze Wolven werden vrijgesproken.

Maar de rechters zijn de laatste jaren steeds meer meegegaan met het Openbaar Ministerie en er volgen steeds vaker veroordelingen voor zaken die eigenlijk niet onder dit artikel moeten worden gebracht. Of sprake is van een criminele organisatie hangt af van een aantal factoren. Er moet een samenwerkingsverband zijn van twee of meer personen. Vandaar dat je met z’n tweeën al een criminele organisatie kan vormen. Er moet sprake zijn van duurzaamheid en het gaat dus niet om een eenmalige actie. Er moet een structuur zijn en een bepaalde organisatiegraad zonder dat er sprake is van hiërarchie. En last but not least, men moet het doel hebben misdrijven te plegen. Het vreemde bij dit artikel is dat een organisatie kan worden aangenomen, ook al kent de verdacht maar één ander persoon en niet tal van anderen die van een groep uitmaken. Vreemd is ook dat de verdenking een geheel ander feit kan zijn dan het vermeende doel van de organisatie. Het gaat er om dat iemand tenminste een aandeel heeft of ondersteunend is voor de organisatie. Rechters veroordelen de laatste jaren snel voor een verdenking van deelname aan een criminele organisatie maar met een goede verdediging is vrijspraak zeker nog mogelijk. Ook bij EasyLife, waar ik de hoofdverdachte bij sta, had menigeen een veroordeling daarvoor verwacht, maar bleef deze uit. Het Openbaar Ministerie gebruikt dit artikel steeds vaker in de hoop een langere voorlopige hechtenis en hogere straffen te verkrijgen. Een goed verweer tegen de beschuldiging is dus zeer belangrijk maar kan ook zeker slagen!

Amsterdam - Namens Juridisch Spreekuur Gedetineerden heb ik de eer om onze bijdrage in het Bajes Bulletin te schrijven. Daarin geven wij een inkijk in onze werkzaamheden. Daarbij zullen we onze visies en ervaringen uit de penitentiaire inrichtingen met jullie delen. Maar allereerst een kleine introductie, want wie zijn wij nou eigenlijk en wat doen wij? Het Juridisch Spreekuur Gedetineerden is een onafhankelijke stichting. Momenteel bestaan wij uit een groep van ongeveer 30 studenten van de Rechten faculteit van de Universiteit van Amsterdam. De meesten van ons hopen in de toekomst werkzaam te zijn in de advocatuur. Via de spreekuren richten wij ons op typische juridische vraagstukken die bij gedetineerden spelen. We bezoeken

  

   

Het juridisch Spreekuur Gedetineerden is in deze vorm al sinds 1989 werkzaam. Door de jaren heen is gebleken dat we, ondanks de wisselende samenstelling, altijd in staat zijn gebleven om de spreekuren van kwaliteit te voorzien. Hiernaar zullen we blijven streven, waarbij we jullie in de toekomst via Het BonjoBajesBulletin op de hoogte zullen houden. Frederick van Keulen

Deze jongen woont inmiddels acht jaar bij zijn moeder in Nederland. Het nieuwsbericht vertelt niet of deze jongen wellicht illegaal in Nederland verblijft. Maar toch een zwakbegaafde persoon zo lang opsluiten is te gek, zeker als deze niets heeft misdaan. De presentator van het radioprogramma, Met het Oog op Morgen, opende het programma dan ook met een messcherp betoog: ‘Als ik het IQ van de hiervoor verantwoordelijke politieagenten optel, denk ik niet dat ik aan een IQ van 48 kom.

STUUR OP!

Het doel van onze stichting is om gedetineerden van aanvullende rechtshulp te voorzien, buiten de strafzaak. Over de strafzaak zelf kunnen wij niet adviseren, daarvoor dient een advocaat. We hebben echter gemerkt dat er een grens is aan de rechtshulp die een advocaat kan bieden. Zo zijn de problemen die kunnen ontstaan bij personen die in voorlopige hechtenis

Sinds 1989

De politie heeft een Surinaamse jongen opgepakt. Deze zwak begaafde jongen, met een IQ van 48, heeft 5 dagen opgesloten gezeten in het politiebureau.

  

Een grens aan de rechtshulp

zitten, vaak omvangrijk. Denk aan achterstallige betalingen of problemen met de verhuurder of werkgever. Bij de aanpak van dit soort problemen komt het Juridisch Spreekuur van pas. Door onze jarenlange ervaringen hebben wij bovendien onze eigen kijk ontwikkeld op het reilen en zeilen binnen de PI`s.

EEN MESSCHERPE OPENING

Mark Teurlings, Strafrecht- en Echtscheidingsrechtadvocaat

wekelijks 4 penitentiaire inrichtingen, (de PI’s Havenstraat, Tafelbergweg, Alphen aan de Rijn en Almere) waar wij vragen van gedetineerden behandelen omtrent hun rechten binnen- en buiten de PI. We hebben te maken met een grote verscheidenheid aan rechtsgebieden zoals het Personen- en Familierecht, Huurrecht, Belastingrecht, Arbeidsrecht en Beklag.

Bonjo ontvangt graag jullie creatieve uitingen. Bijvoorbeeld een kort verhaal, gedichten, tekeningen, cartoons, songteksten. Wij plaatsen die dan in het BonjoBajesBulletin. Bonjo, Molukkenstraat 200, 1098 TW Amsterdam.

SUSSENBACH advocaat

Scherp in 2013! Bel vrijblijvend voor advies Van Woustraat 245 1074 AS Amsterdam T: 020 670 67 97 E: sussenbach@advocaat.demon.nl


BonjoBajesBulletin april 2013

Total Training Service (TTS) Breda Tussenfasehuis Amsterdam Vereniging Vrijwillige Hulpverlening Gedetineerden (bezoekgroep), Zuid-Scharwoude

Mr. P. van Tour 010 411 66 26

17 Mr. J. Boetje 010 411 85 13

Onze rechtsgebieden: •strafrecht •detentierecht •jeugd(straf)recht

Rotterdam Building, Aert van Nesstraat 45, 3012 CA Rotterdam

advocatenkantoorvantour.nl barnsadvocatuur.nl

Veel kritiek op bezuinigingen gevangeniswezen

GROOTSCHALIGE INZET VAN ENKELBAND, TAL VAN GEVANGENISSEN MOETEN SLUITEN Den Haag - Het ministerie van Justitie moet zo zwaar bezuinigen dat er plannen zijn om veroordeelden op grote schaal thuis hun straf te laten uitzitten. In plaats van celstraf krijgen 1600 veroordeelden een elektronische enkelband. Rechters noemen de plannen van staatssecretaris Fred Teeven ‘gevaarlijk’. Teeven wil 340 miljoen euro bezuinigen. Dat heeft ook voor gevangenen gevolgen. Zij moeten een bijdrage gaan betalen voor hun gevangenschap en vaker een cel delen met een andere gedetineerde. In november al bleek uit een plan dat Justitie 107 miljoen wil bezuinigen door van de 29 gevangenissen er 11 te sluiten, onder meer alle instellingen in Zeeland, Groningen en Drenthe. Riskant voor de veiligheid, zeiden velen toen. Dit voorjaar moest Teeven met een masterplan komen dat in kaart brengt hoe de bezuinigingen op de Dienst Justitiële Inrichtingen op een verantwoorde manier vorm krijgen. De Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak (NVvR) waarschuwt Teeven: ‘Ik vind het eigenlijk heel gevaarlijk dat de staatssecretaris kennelijk van plan is om aan knoppen te draaien in het strafrecht om zijn taakstelling, zijn bezuiniging, te realiseren,’ zei voorzitter Maria van de

Schepop onlangs als eerste reactie in de actualiteitenrubriek Nieuwsuur.

Stok achter de deur verdwijnt In de ambtelijke stukken staat wie er in de toekomst wel en niet in aanmerking komt voor Elektronische Detentie. Iemand die veroordeeld is geweest voor een gewelds- of zedendelict gaat ook in de toekomst naar de gevangenis. Maar om de 1600 plaatsen te halen, zullen straks mensen die nu in de cel zitten omdat ze weigeren hun boete te betalen, een enkelband krijgen. Dat geldt ook voor mensen die veroordeeld zijn tot een taakstraf en zich niet houden aan de afspraken. Voorzitter Van de Schepop van de NVvR: ‘Ik denk dat daarmee de stok achter de deur verdwijnt. Nu is het zo dat mensen een taakstraf opgelegd krijgen of een boete van de rechter. Als ze die taakstraf niet uitvoeren of de boete niet betalen, moeten ze naar de gevangenis.’ Volgens hoogleraar Strafrecht Henny Sackers heeft een taakstraf weinig zin als een enkelbandje het alternatief is: ‘Dat betekent dat we rekening moeten houden met een grote groep taakgestraften, die de werkstraf of de leerstraf gaat verzieken. Niet komt opdagen, de kantjes ervan af loopt en een lange neus maakt naar de werkbegeleider,

omdat de straf op het verzieken van een werkstraf in het ergste geval een enkelbandje is.’

Grote consequenties Volgens Van de Schepop van de NVvR, de vakbond en beroepsvereniging voor officieren van justitie en rechters, kan de maatregel grote consequenties hebben: ‘We lopen nu het risico dat rechters minder taakstraffen en boetes gaan opleggen.’ Het voordeel van een enkelband, zo schrijven de ambtenaren, is dat mensen overdag naar hun werk kunnen gaan of hun uitkering kunnen houden. Die uitkering betaalt Sociale Zaken en niet Justitie. En als mensen met een enkelband geen werk hebben, dan moet de gemeente daarvoor gaan zorgen en er voor gaan betalen. Sackers: ‘Gemeenten krijgen de komende jaren al allerlei rijkstaken voor hun kiezen en dan komt dit er nog bij. Daarnaast is het voor gevangenisdirecteuren al een enorm probleem om op dit moment voldoende arbeid binnen te halen. Dus een bestaand probleem wordt verplaatst naar het gemeentebestuur dat toch al de nodige zorgen heeft de komende jaren.’ De politie moet toezicht gaan houden of mensen zich houden aan de afspraken voor het dragen van een enkelband, vinden de Justitieambtenaren. Want de politie heeft er van dit kabinet

ruim 100 miljoen extra bij gekregen, is de redenering.

Langgestraften Langgestraften komen in de toekomst alleen aan het einde van hun straf in aanmerking voor een enkelband, voor een periode van maximaal 1,5 jaar. De rechters zijn kritisch over de voorstellen: ‘We hebben gewoon de ruimte no-

dig om in ieder individueel geval goed af te wegen wat een effectieve en wat een rechtvaardige straf is,’ zegt Van de Schepop. ‘Het gaat niet om hard of zacht, maar het gaat om effectief en rechtvaardig en op deze manier pakt de staatssecretaris steeds meer van die ruimte weg en wordt de ruimte voor de rechters steeds verder beperkt en dat is geen goede ontwikkeling.’

Stichting Halve Lucht

FINANCIËLE HULP VOOR HELEEN DE WAAL

Stichting Halve Lucht Amsterdam - Wat staat je te doen als je al jarenlang een juridische strijd levert? Volhouden. En hopen dat mensen om je heen je steunen. Heleen de Waal weet hoe dit voelt. In 2009 werd zij aangehouden, verdacht van het vermeend lekken van ‘staatsgeheimen’. Zij zat 5 maanden in voorarrest en werd in 2010 vrijgesproken. Over haar ervaringen schreef zij een boek: Halve Lucht. In februari 2013 werd Heleen in hoger beroep totaal onverwacht alsnog veroordeeld. Uiteraard is zij hiertegen in cassatie gegaan.

Om zich te kunnen blijven verdedigen tegen de onterechte beschuldiging dat zij geheime informatie aan derden zou hebben verstrekt, hebben vrienden van Heleen een stichting opgericht: Stichting Halve Lucht. Doel is simpelweg geld inzamelen. De al jaren durende juridische strijd is immers nog niet ten einde en het is noodzaak nieuwe bronnen aan te boren. Iedere donatie is welkom! Het bankrekeningnummer van de stichting is: 1191.95.720 Kijk voor meer informatie op de website: www.halvelucht.nl

7 dagen per week, 24 uur per dag bereikbaar. Altijd. Zo staan wij in ons vak. Bel 06 295 64 706. U krijgt dan 1 van onze 8 strafrechtadvocaten aan de lijn. • drugs • vermogensdelicten • geweld • ontnemingen • criminele organisaties se habla Español

tijdens kantooruren tel. 010 2 411 511

www.seebregts-saey.nl


18

Vereniging Vrijwillige Hulpverlening Gedetineerden (bezoekgroep), Alkmaar Voorlichtingsproject Kriminaliteit en Strafrecht (K&S), Soest Vrijwillige Hulpverlening aan (ex-)gedetineerden Leeuwarden

BonjoBajesBulletin april 2013

Amerikaanse studenten RESULTATEN IN SEPTEMBER OP TAFEL ONDERZOEK NAAR AANPAK tanken bij bij Bonjo Amsterdam - Bonjo boeit studenten uit Amerika. Dat werd ons duidelijk toen we voor het tweede jaar gebeld werden door de Erasmus Universiteit uit Rotterdam of we studenten uit Amerika willen vertellen welke activiteiten onze leden voor gedetineerden en ex-gedetineerden doen. En hoe Bonjo aankijkt tegen ons eigen rechtssysteem.

SCHULDHULPVERLENING Utrecht - Hoe kan de reclassering vorm geven aan een sluitende aanpak van schuldenproblematiek bij verslaafde delinquenten? De huidige organisatie van de schuldhulpverlening is weinig toegankelijk voor deze doelgroep. Hierdoor houdt de problematische schuldsituatie aan, waardoor de kans op recidive toeneemt. De Stichting Verslavingsreclassering (SVG) heeft de afdelingen Werken in Justitieel Kader en Schulden en Incasso de opdracht gegeven hier een uitgebreid landelijk onderzoek naar te verrichten. Onder leiding van de lectoren van de Hogeschool Utrecht, Anneke Menger en Nadja Jungman, voeren onderzoekers David Stam (criminoloog) en Marc Anderson (expert schuldenproblematiek) dit onderzoek uit, bijgestaan door vier studenten die data zullen verzamelen, waarmee ze ook hun eigen afstudeeronderzoek kunnen doen.

Jaap Brandligt

Bonjo gaat landelijk in de PI’s voorlichting geven aan gedetineerden over de diensten die Bonjo levert aan die gedetineerden! Lucardie & De Visser Advocaten • strafzaken • vreemdelingenrecht • personen- en familierecht • arbeidsrecht/uitkeringszaken mr C.A. Lucardie, lid van de NVSA mr drs J. de Visser mr I. Oolgaard Burg. Marijnenlaan 123 2585 DV Den Haag Telefoon 070 363 00 76 Fax 070 361 57 88 www.lucardie-advocaten.nl

Behoefte in kaart brengen Zowel kwantitatieve als kwalitatieve

In het onderzoeksrapport worden ook bestaande (succesvolle) projecten en werkwijzen beschreven. Samen met de overige bevindingen zullen deze good practices de basis vormen van de uiteindelijke aanbevelingen voor een effectieve, sluitende aanpak voor schuldhulpverlening bij de SVG. Het onderzoek kent een wetenschappelijke begeleidingscommissie, bestaande uit dr. Marianne van Ooyen en dr. Roeland van Geuns. De resultaten van het onderzoek worden verwacht in september 2013.

BONJO VIA 0800-NUMMER BEREIKBAAR Door het gedoe met Télio is Bonjo moeilijk bereikbaar geworden vanuit de gevangenissen. Dat is niet in het belang van de gedetineerden. Daarom heeft Bonjo een 0800-nummer geopend. Nu ligt het niet meteen voor de hand dat uit alle PI’s met

Volgende BonjoBajesBulletin verschijnt 1 juni 2013

Voor studenten uit Amerika is dat vaak met open ogen en nieuwsgierige oren kijken naar hoe we in Nederland aankijken tegen ons rechtssysteem. Wat hier mogelijk is en wat er in vergelijking daarmee in veel Amerikaanse staten niet mogelijk is. Zo was er een vraag aan de directeur van Bonjo wie Bonjo financiert. Dat dit voor een groot deel gebeurt door het eigen ministerie, wekte grote verbazing. Dat we een blad als ons BonjoBajesBulletin desondanks kunnen uitgeven, tekent de tolerantie die we in Nederland kennen. Dat zou in Amerika niet lukken, bleek. Je organiseert als overheid dan je eigen critici. Polderen noemen wij dat, maar Amerikanen hebben dat niet. Een aantal van onze leden vertelde wat ze doen voor en met gedetineerden. Dew Koesal vertelde wat Surant doet, Paul Gabriner van de Stichting Vrij was boeiend in zijn bijdrage over buddyprojecten. Roselyn Oudenampsen liet zien hoe bezoekgroepen werken en de grote klapper was – zoals zo dikwijls - Dennis Laheij van de MDHG, de belangenorganisatie van drugsgebruikers. Dennis stond niet voor niets als laatste geprogrammeerd. Het Nederlandse drugsbeleid roept bij Amerikanen altijd weer verbazing, verwondering, afkeer en steun (dit kwam allemaal voor) op. Het was een mooie ochtend. Op zo’n moment realiseer je je wat Bonjo en vooral de aangesloten organisaties allemaal voor gedetineerden en ex-gedetineerden doet. Heerlijk om mee te maken.

methoden moeten leiden tot een helder en algemeen beeld van de huidige stand van zaken. Allereerst brengen de onderzoekers in kaart wat de behoefte aan effectieve schuldhulpverlening is voor zowel de cliënt als de maatschappij. Daarnaast onderzoeken zij hoe gemeentelijke schuldhulpverlening is vormgegeven, wat reclasseringswerkers en cliënten zelf weten van de aard en omvang van de schulden en wat ze daar vervolgens mee (kunnen) doen. Ook gaan zij na wat er tijdens en na een vrijheidsstraf aan schuldhulpverlening wordt gedaan.

Bonjo kan worden gebeld via dat 0800-nummer. Daarom heeft Bonjo alle PI’s aangeschreven om toestemming te krijgen dat de gedetineerden met het 0800-nummer mogen bellen. Vraag dus na of je uit jouw PI mag bellen. Het 0800-nummer is: 0800 33 34 446.

Advocatenkantoor Groenendijk strafrechtadv ocaten

specialisme is een eis voor een strafzaak, dat bieden wij u aan •

• •

Wij houden ons alleen bezig met strafrecht! Ruim 15 jaar ervaring in het strafrecht! Alle strafzaken op TOPniveau en Pro deo! Regelmatig bezoek van onze advocaat aan u! Wij zijn door het hele land actief ! Alle acties in overleg met u! wij nemen graag uw Strafzaak over! bel ons: 070 - 427 93 13 en vraag naar Mr. I.A. Groenendijk

waar kent u ons van? •

• •

Haagse Metselmoorden: vrijspraak Grootste cocaïnevangst ooit in Nederland: vrijspraak Interpol valse bankbiljetten: vrijspraak Verduistering geld bij Waardetransport: vrijspraak 1 Overval + 2x voorbereiding in Westland: taakstraf Coldcase, mensenhandel/smokkel, moord Rotterdam, Cocaine in lattenbodem, Enzovoorts.


BonjoBajesBulletin april 2013

Vrijwilligerscentrale Almere, Buddyproject Flevoland Almere When the eagle learns to fly Den Haag Young in Prison (YiP) Amsterdam

19 ...Verlaat de gevangenis zonder betalen...

BOEKBESPREKING

Kellermann Advocatuur

Filosoof en ex-gedetineerde Rein Gerritsen:

strafrechtadvocatuur - fiscaal strafrecht - cassaties

‘HET GEVANGENISSYSTEEM IS FAILLIET’

PC Hooftstraat 120 C Postbus 59616 1040 LC Amsterdam

T: +31 (0) 20 331 37 19 F: +31 (0) 20 203 11 19 W: www.kellermann-advocatuur.nl

Beëdigd januari 2004 - 24/7 bereikbaar

Door John Min, webredacteur Humanistisch Verbond

a d v o c a t e n

De roman ‘13 Ongelukken’ van filosoof en ex-gedetineerde Rein Gerritsen is gebaseerd op gesprekken die hij als voorlichter voerde met zijn gezworen vijanden: de gevangenisbewaarders. Hij leert ze beter begrijpen, maar stuit tevens op een van de oorzaken van het failliet van het gevangenissysteem in Nederland.

Bereikbaar zijn wanneer u belt? Goede kennis van uw dossier en de wet? Op de hoogte zijn van de ontwikkelingen op het gebied van het strafrecht? Tot het uiterste gaan?

Dit vinden wij vanzelfsprekend. Daarom adverteren wij er niet mee.

mr. A.M.G. Wolffs M 06 55756607

Hoe waren de gesprekken met de bewaarders? Rein Gerritsen: ‘De gesprekken waren heel erg confronterend. Ik ben daar echt van geschrokken. Vaak zien de bewaarders de gedetineerden niet als mensen. Ze hebben heel uitgesproken ideeën over hen. Soms ingegeven door populistische ideeën over wat ‘gevangen zijn’ betekent. Dat realiseerde ik me toen ik in gesprek raakte met gevangenisdirecteuren. Zij vertelden dat het maar al te vaak voorkwam dat zij bewaarders niet geschikt achten om dit werk te doen. Er schort veel aan de opleiding. In landen als Noorwegen en Finland hebben bewaarders minimaal een hbo-opleiding. Daar is het een echt beroep. Je ziet dat daar mede daardoor de recidivecijfers lager zijn. In Nederland is het tussen de 60 en 75 procent. Zo ongeveer driekwart van de ex-gedetineerden wordt in ons land binnen zeven jaar opnieuw veroordeeld, in Noorwegen rond de 50 procent en in Finland is het algemene recidivepercentage maar vijf procent.’

Wat heeft u van hen geleerd? Gerritsen: ‘Ja, misstanden in de bajes zijn niet toe te schrijven aan individuen, maar aan het systeem, vooral doordat er geen controle is. Zo is er natuurlijk een reden waarom gevangenissen niet drugvrij zijn. Dat komt niet alleen door gedetineerden. Er wordt ook veel gesmokkeld door bewaarders. Dat is niet gek misschien als je weinig verdient en de vooruitzichten ook niet heel erg goed zijn.’

Waarom vindt u dat het gevangenissysteem in Nederland failliet is? ‘De twee belangrijkste oorzaken daarvan zijn: de manier waarop we over criminaliteit nadenken en het feit dat we niets met slachtoffers doen. Dat komt door ons mensbeeld. Dat is namelijk sterk individualistisch en gaat uit van sterke zelfredzaamheid. Terwijl we van oudsher het afwijkende in termen van erfzonde zien, en het onverbeterlijke in de mens benadrukken. In landen waarin meer openheid is in de maatschappij als geheel, is er een ander mensbeeld. Dus kijkt men anders naar slachtoffers en

Oosteinde 13-1, 1017 WT Amsterdam Telefoon 020 7370172

mr. N.F. Hoogervorst M 06 83705186

Ervaringen met het Belgische detentieregime in de PI Tilburg

daders. In Noorwegen vroeg men zich bij Breivik af: ‘Hoe kan het dat een van ons dit kan doen.’ In Noorwegen zijn familiebanden traditioneel sterker. Dat vertaalt zich in een lagere strafmaat, minder criminaliteit en lagere recidivecijfers.’Gerritsen: ‘Ik zie als filosoof ook dat in Nederland de rechtsstatelijke beginselen onder druk staan, dat is weliswaar een groter probleem, maar ik vind dat het wel een halt toe moet worden geroepen. Ex-minister Donner van justitie heeft een wet verzonnen, de ‘Wet terrorismebestrijding’. Deze stoelt op middeleeuws denken. Want in de wet is de intentie een strafbaar feit te plegen al strafbaar. Dat zijn enge ideeën. Allemaal het gevolg van de aanslagen in de Verenigde Staten, 9/11, en populisten als Wilders.’

Waarom bent u tegen spreekrecht voor slachtoffers? Gerritsen: ‘Slachtoffers hebben in eerste aanleg weliswaar spreekrecht gekregen, maar dan is nog helemaal niet altijd duidelijk of een verdachte iets strafbaars heeft gedaan. Ik ben voor een goede behandeling van het slachtoffer. Maar het punt is dat de begeleiding in handen is van het Openbaar Ministerie. En die doet dat niet belangeloos. Mediation voor slachtoffers is nu buiten strafrecht, maar dat zou beter binnen het strafrecht kunnen. Pas als de schuldvraag is vastgesteld, zou de rol van het slachtoffer in het strafrecht een plaats moeten krijgen.’

U hebt gevangen gezeten, ook in de isoleercel. Hoe vrij ben je als mens? Rein Gerritsen: ‘Ik denk dat de vrije wil veel beperkter is dan we denken. Ik kan zo het Stanford Prison Experi-

ment van Zimbardo herhalen. Daaruit blijkt dat mensen onder sociale druk onmenselijk kunnen handelen. De vraag is wat dat betekent voor de eigen verantwoordelijkheid. Ook al heb je een daad gepleegd waar je niets aan kon doen, ontslaat dat je van je eigen verantwoordelijkheid? De vraag is dan weer ‘Hoe doe je dat in een bajes?’ We sluiten in de gevangenis vijftig tot zestig procent psychiatrische patiënten op. Hoe wil je ze verantwoordelijk maken? Je maakt ze niet beter. Er gebeurt niets mee. Het is onze verantwoordelijkheid als maatschappij daar iets tegen te doen, want psychiatrische patiënten horen niet in de gevangenis thuis.’

‘ZEG MAAR HENK TEGEN DE CHEF’

Wat betekent vrijheid voor u? Vrijheid vind ik het vermogen om dezelfde gedachte weer opnieuw te denken. Dat vind ik wonderlijk. Je hebt een idee, een probleem, dat herzie je, je concentreert je erop en er komt een nieuw idee. Vrijheid vind ik niet zozeer tot uiting komen in de gedragingen, die zijn vrij voorspelbaar, maar meer in je concentratievermogen, wat zich vertaald in het telkens herzien van de waarde van je ideeën. Zoals ik ook mijn ideeën over de bewaarders heb herzien. Dit artikel is gepubliceerd op de site: http://www.humanistischverbond.nl/ nieuws/archief/2013/-het-gevangenissysteem-is-failliet Meer informatie?In Nederland werken ongeveer 30 humanistische geestelijke verzorgers. Ze werken aan humanisering in justitiële inrichtingen door individuele gesprekken, maar ook door groepswerk. Lees verder op de site Gevangenishumanist. Het boek kunt u bestellen bij www.bol. com

Utrecht - In de Nederlandse Penitentiaire Inrichting Tilburg verblijven sinds begin 2010 Belgische gedetineerden. Zij verblijven daar in een hoofdzakelijk Belgisch regime, dat wordt uitgevoerd door Nederlands personeel onder een gemengde Belgisch - Nederlandse directie. Tot deze bijzondere constructie hebben de Belgische en Nederlandse regering besloten, omdat in Nederland al jaren sprake is van een dalende detentiepopulatie, terwijl er in België juist een nijpend tekort is aan celcapaciteit. De situatie zoals die zich nu voordoet in de PI Tilburg bood een unieke mogelijkheid om de ervaringen van personeel en gedetineerden te onderzoeken in een internationaal ver-

gelijkende context. Deze studie doet op indringende wijze verslag van de detentiebeleving van gedetineerden en medewerkers in de PI Tilburg en een vergelijkbare Nederlandse inrichting. Het wordt duidelijk dat er ondanks de geografische nabijheid, grote verschillen zijn tussen het Belgische gevangenisregime en het Nederlandse, bijvoorbeeld met betrekking tot de omgang tussen gedetineerden en personeel, de voorbereiding van de invrijheidstelling de voeding en de medische voorzieningen. Auteurs zijn Kristel Beyens en Miranda Boone (met medewerking van Tom Liefaard, Mieke Kox, An-Sofie Vanhouche en Sari van der Poel) Uitgeverij Boom Lemma, Den Haag.


Zorgconcept Monnickendam

20

BonjoBajesBulletin april 2013

COLUMN Ilse van der Meer

INGEZONDEN BRIEF

Het hoger beroep

VEROORDELENDE VOOROORDELEN, DE NIEUWE HYPE?

Als u het niet eens bent met een veroordeling door de rechtbank kunt u hoger beroep instellen. Het instellen van hoger beroep is geen garantie voor succes. Als advocaat probeer ik altijd een aantal vragen te beantwoorden voordat ik mijn cliënt adviseer hoger beroep in te stellen. Over het doel, of dat te bereiken is, welke onderzoekshandelingen daarvoor nodig zijn, maar ook over de praktische gevolgen van het hoger beroep voor uw persoonlijke situatie. Het hoger beroep moet worden ingesteld binnen veertien dagen na de uitspraak van de rechter. Ook de officier van justitie kan in hoger beroep gaan. Uw advocaat dient binnen veertien dagen na het instellen van het hoger beroep een appelschriftuur in. Daarin staat waarom u het niet eens bent met de veroordeling en welke onderzoekshandelingen u in hoger beroep wenst. De appelschriftuur is alleen bedoeld om de rechters in hoger beroep een idee te geven van uw bezwaren en de gewenste onderzoekshandelingen. De rechter vraagt zich af of de onderzoekshandeling in het belang van de verdediging moet worden toegestaan. Als u in hoger beroep toch onderzoeken wenst die niet in de appelschriftuur zijn genoemd dan beoordeelt de rechter dit aan de hand van het iets zwaardere noodzaakscriterium: “is het onderzoek noodzakelijk voor de verdediging”. De appelschriftuur is niet een definitief verzoek. Op de eerste regiezitting na de uitspraak in eerste aanleg wordt aan de verdediging gevraagd welke verzoeken worden gehandhaafd. Uw advocaat heeft met u overlegd welke verzoeken aan het hof moeten worden voorgelegd om het doel van het hoger beroep te bereiken.

Een hoger beroep is niet altijd aan te raden, omdat in sommige gevallen het risico op een hogere straf aanwezig is. Ook kunnen er problemen ontstaan met het opstarten van resocialiseringsprogramma’s en mogelijkheden voor verlof gedurende het hoger beroep. Overleg hierover met uw advocaat. Voor jeugdigen staat in de wet dat er geen verlof mogelijk is zolang er nog een rechter over de strafzaak moet oordelen. Voor mensen die een TBS- maatregel hebben gekregen, naast een gevangenisstraf, komt het voor dat die gevangenisstraf al geheel is uitgezeten, maar de tijd tot aan het oordeel van de hoger-beroepsrechter toch afgewacht moet worden in het Huis van Bewaring. Voor volwassenen start het penitentiair programma als minimaal de helft van de bruto strafduur (dat wil zeggen zonder rekening te houden met de eventuele voorwaardelijke invrijheidsstelling) ondergaan is. In de praktijk blijkt dat bij sommige PI’s het penitentiaire programma niet wordt gestart als de straf nog niet precies vaststaat. Het advies is dan ook om te vragen hoe dat zit bij uw eigen straf. Een weloverwogen beslissing kan frustraties over een te lange detentie voorkomen.

Het moment dat een surveillancewagen voor de deur stopt en de omgeving dit hilarisch voorval gaande slaat, komt vaak de eerste geruchtenstroom op gang. Los van het feit wat mensen ten laste wordt gelegd, geeft iedereen zijn gezouten mening en kruipt die vooralsnog als een donderslag bij heldere hemel in de huid van de rechter. Dat een oordeel niet lang uitblijft, mag duidelijk zijn. Immers, de samenleving wordt gevoed door berichtgeving in kranten of het vergrijp wordt breed uitgemeten in de pers en de commerciële omroepen. Er zijn op dit moment meer dan voldoende voorbeelden. Dat dit alles tot gevolg heeft dat er een toename is van massahysterie, mag duidelijk zijn. Op het werk worden bij het koffieapparaat de nieuwste roddels besproken. Dat het de werkgever klauwen met geld kost, neemt de werkgever op de kop toe. Een hysterische mensenmassa moet je immers nooit tegen je in het harnas jagen. Er is een duidelijke vergelijking te maken naar de Bijbel waar het volk mocht beslissen over de vrijlating van Balthazar of Jezus Christus. De onschuldige werd gekruisigd en de schuldige werd in vrijheid gesteld. Staan wij wederom aan de vooravond van zo’n dilemma, waarin mensen die iets ten laste is gelegd al op voorhand veroordeeld worden in de hedendaagse samenleving? De veroordelende vooroordelen maken plaats

voor het basisbegrip in de Nederlandse grondwet. Deze geeft aan dat iemand pas schuldig kan worden bevonden als er fysieke bewijzen geleverd worden. De rechterlijke macht beschikt over telepathische gaven bij de inschatting of een verdachte berouw toont ja of nee. Dat iemand geen emoties toont hoeft nog niet te betekenen dat diezelfde persoon misschien van binnen helemaal kapot gaat zonder dat deze dat laat zien. De interpretatie van non-verbale communicatie vindt plaats op basis van het hanteren van lijstjes. Lijstjes met GROOT erboven geschreven ‘veroordelende vooroordelen’.

Bloed aan de paal Zachte heelmeesters maken stinkende wonden, dus maar langer vasthouden en harder straffen. Dat elke maand

detentie minimaal €10.000,- kost, krijgt de Nederlandse belastingbetaler niet mee. Deze kijkt de andere kant op en wil bloed aan de paal zien. Net als voetbal is immer Justitie ook oorlog. Tja, als verzamelaar van gele kaarten, ligt dan ook al vrij snel de conclusie voorhanden. Bij vervolgvergrijpen wordt u wederom als dader gezien en krijgt u direct een rode kaart, zonder pardon. Berouw komt altijd na de zonde, maar zij die geen zonden hebben begaan, werpen de eerste steen. Wellicht een tip voor u om dan toch maar de radio alvast aan te zetten om de stilte te doorbreken. Het zal ook waarschijnlijk bij u verdomde stil blijven tijdens het lezen van dit artikel. Inzender bij redactie bekend

Gedicht uit de bajes Een tweede kans Vrienden in de bajes klinkt als een utopie, een onmogelijkheid zo denken velen. Toch gebeurd er soms iets moois als ik zo zie, en zijn het geen criminelen die alleen kwaad delen.

Op voorhand veroordeelt door een grote mensenmassa, wordt dit nogmaals ingewreven als je voor de rechter staat. Baan kwijt, scheiding, claim, kortom kassa, familie, vrienden, vrouw, het lijkt of iedereen je verlaat.

Immers de mens achter elke gedetineerde, draagt zijn eigen verhaal met zich mee. Op de vraag wat kan ik hier nu nog leren, is de uitkomst onbekend, want soms heb je geen idee.

Je wordt nagekeken, uitgescholden of zelfs verbannen, en er gebeurd van alles, maar niets dat je zou wensen. Iedereen verdient een tweede kans, zowel vrouwen als mannen, want labels plak je op flessen en niet op mensen.

Mr. Ilse van der Meer, Spong advocaten

René advertentie.pdf

Topkwaliteit, ook pro deo Mr. Ilse van der Meer Mr. Sidney Smeets (06 81 10 78 51) Mr. Jan-Hein van Dijk Keizersgracht 278 | 1016 EW Amsterdam | T 020 33 05 409 | F 020 33 04 666 info@spongadvocaten.com | www.spong.nl

Heb je iets meegemaakt in de bajes, leuk of minder leuk, laat het ons weten.

C

M

Y

CM

MY

CY

Bonjo Molukkenstraat 200 1098 TW Amsterdam

CMY

K

1

08-03-12

16:53


21

BonjoBajesBulletin april 2013

Roselyne Oudenampsen-Joyal drijvende kracht achter e-mail-project

EEN MAILTJE NAAR PAPA OF MAMA IN DE GEVANGENIS? DAT KAN TEGENWOORDIG!

Zonder de toewijding en dagelijkse inzet van BONJO-bestuurslid Roselyne Oudenampsen-Joyal (70) was het er niet van gekomen. De Française uit Heerhugowaard zet zich al meer dan 30 jaar geheel belangeloos in voor gedetineerden en ex-gedetineerden. Elke werkdag print ze ’s ochtends alle berichten uit, stopt ze in een envelop, fietst naar de gevangenis en geeft ze persoonlijk bij de portier af. Zo komen berichten die voor 9 uur ’s ochtends zijn verstuurd nog dezelfde dag aan.

Drie jaar wachten op toestemming Den Haag ‘Het is op de fiets goed te doen. Als er tenminste geen twintig centimeter

Volop concentratie bij het mailen.

sneeuw ligt zoals laatst. Ik woon op vijf minuten van de inrichting. Het is nuttig werk. Soms gaat het maar om één bericht, maar wel vaak van heel ver. Per gewone post duurt dat een aantal dagen, een week, misschien langer. En nu is het er in ieder geval binnen 24 uur,’ vindt Roselyne Oudenampsen-Joyal. Wat Roselyne betreft is dit een tijdelijke klus. ‘Wij mikken op een structurele oplossing, waarbij het printen op de

postkamers gebeurt en de e-mails ter plekke direct in de enveloppen worden gestoken. Niet alleen in Heerhugowaard, maar in heel Nederland. Dat is veel efficiënter. Aan ons zal het niet liggen, wij staan al twee jaar in de startblokken en hebben nu kunnen bewijzen dat het veilig en betrouwbaar werkt. Zodra Den Haag groen licht geeft om het project te draaien, zoals we het eigenlijk willen, hou ik er graag mee op. Maar ja, die toestemming laat nu al drie jaar op zich wachten. Jammer, want het is een prachtig project, het kost ze geen cent en heeft alleen maar voordelen.’

Vooral kinderen slachtoffer getreuzel justitie

Roselyne Oudenampsen-Joyal: ‘Justitie moet meewerken. Wat hebben kinderen misdaan dat hun dit recht ontzegd wordt?’

Raadhuisplein 9A 5258 BJ Berlicum Telefoon 073 5034543 Telefax 073 5032520 www.giebels-advocaten.nl Vestigingen in Berlicum en Boxtel

BONJO heeft het onderwerp e-mailen met gedetineerden voor het eerst in 2010 bij het ministerie aangekaart. Hoewel het sindsdien niet meer van de agenda is geweest, is er nog steeds geen groen licht om in het hele land op een efficiënte manier van start te gaan. Slachtoffer van het getreuzel zijn niet alleen de gedetineerden zelf, de buitenwereld is dat ook. Iedereen die in deze tijd van internet en e-mail contact

met een gedetineerde wil onderhouden, wordt hierdoor getroffen. Voor jongeren is het een drempel in het contact met hun ouders. Roselyne Oudenampsen-Joyal: ‘Vooral kinderen lijden eronder. Ze kunnen niet twitteren met hun gedetineerde vader of moeder, of even een WhatsAppje sturen. E-mailen is voor hen een uitkomst om toch zoveel mogelijk het contact te onderhouden. Wat hebben zij misdaan dat hun dit recht ontzegd wordt?’

Kijk op www.emailaprisoner.nl

HEERHUGOWAARD - Gedetineerden in P.I. Zuyder Bosch, Westlinge en P.I. Amerswiel kunnen sinds februari e-mails ontvangen van het thuisfront. De nieuwe website emailaprisoner.nl, een initiatief uit Engeland waar 150 P.I.’s in het Verenigd Koninkrijk aan meewerken, biedt die mogelijkheid aan familie en relaties van gedetineerden. Medewerking van justitie is dringend nodig om van dit nu nog tijdelijke project een blijvend en landelijk succes te maken.

E-mailen naar een gedetineerde in PI Amerswiel, Westlinge of Zuyder Bos? Dat kan!

Internationaal modderfiguur Ondertussen slaat Nederland internationaal een modderfiguur. In veel repressievere landen in de wereld, die wij zo graag op de vingers tikken over mensenrechten en een humane behandeling van gevangenen, is e-mailen met gedetineerden al lang doodnormaal. Van Siberië tot death row in Texas. Justitie moet het contact met de buitenwereld zoveel mogelijk faciliteren om detentieschade te beperken en de re-integratie te bevorderen. Helemaal als het geen geld kost en de vrijheidsbeneming niet belemmert, maar wel kan helpen recidive te voorkomen.

Kennismakingsactie: nu 5 berichten gratis! Ga naar www.emailaprisoner.nl en schrijf je in. Vul promotiecode ‘BONJOAPRIL2013’ in en ontvang 5 berichten gratis. Geldig t/m 30 april 2013.

• penitentiair recht • strafrecht • arbeidsrecht • (echt)scheidingen en alimentatie • jeugdrecht • overige personen- en familierecht • civiel recht • huurrecht • sociale zekerheid • psychiatrisch patiëntenrecht (BOPZ)


22

BonjoBajesBulletin april 2013

NIEUWE GENERATIE MOSZKOWICZ OPENT KANTOOR MET NIEUWE AANPAK

Strafrecht • Tbs-zaken • Penitentiair recht www.degoeijadvocaat.nl • www.tbsadvocaat.nl

Europaplein 42 (‘De Mare’) 1825 tl Alkmaar telefoon 072-56 25 251 – 06-55 30 56 36 fax 072-56 22 644; email info@degoeijadvocaat.nl + extra 06-14 33 95 33 (24 uurs lijn)

mr. Iwan Appel Meester in strafrecht

Mr. Yehudi Moszkowicz.

De Koning Vergouwen Advocaten Sophialaan 33, 1075 BL Amsterdam telefoon: 020 676 25 00 mobiel: 06 216 79 148 mail: appel@dkva.nl www.dkva.nl

Nieuwe feiten in Deventer moordzaak Amsterdam - Advocaat Geert-Jan Knoops heeft bij de Hoge Raad het verzoek ingediend de Deventer moordzaak te herzien. De advocaat heeft vijf nieuwe feiten die tijdens de veroordeling van fiscalist Ernest Louwes nog niet bekend waren. Advocaat Knoops heeft grote twijfels over het DNA-onderzoek. Het gerechtshof is volgens hem destijds niet goed ingelicht door DNA-experts. Ook zouden er veel rekenfouten gemaakt zijn. Voorts blijkt dat de datum van het weerbericht, waarop telefonie-experts hun belastende betoog baseerden, niet klopt. In 1999 werd Jacqueline Wittenberg in haar huis in Deventer vermoord. Louwes, fiscalist en executeur-testamentair van het slachtoffer, werd tot twaalf jaar cel veroordeeld voor de moord. De zaak is een van de meest omstreden strafzaken in de Nederlandse geschiedenis. Louwes werd aanvankelijk vrijgesproken, maar in hoger beroep veroordeeld tot twaalf jaar celstraf. De zaak is al meerdere keren herzien en de fiscalist heeft altijd volgehouden onschuldig te zijn.

Het markante pand aan het Neude.

De markante Domtoren in Utrecht.

Utrecht - Mr. Y. Moszkowicz, de jongste advocaat uit het bekende advocatengeslacht, heeft op 1 januari zijn eigen kantoor geopend. Vanaf het centraal gelegen Neude in de binnenstad van Utrecht voert hij zijn nieuwe praktijk onder de naam Moszkowicz Advocaten Utrecht. Overigens helemaal los van zijn familie. Yehudi Moszkowicz vindt het belangrijk dat dit voor iedereen duidelijk is. Hij doet het anders. ‘Pro deo’ rechtsbijstand is mogelijk en bij de behandeling van zijn zaken hecht hij veel waarde aan direct en snel contact met zijn cliënten.

06-nummer

Crimesite Camilleri: aandacht voor criminaliteit, achtergronden en nieuws

moszk ow ic z A D V O C A T E N

U T R E C H T

Voorstraat 2, 3512 AM Utrecht

‘Alleen zo kom je snel tot het gewenste resultaat. Het is niet goed als cliënten geen goed contact hebben met hun advocaat. En dat geldt natuurlijk ook voor de familie en vrienden van de cliënt. Ik vind het belangrijk om met de cliënt en zijn familie en

vrienden als een team te werken. Als bijvoorbeeld een schorsingsverzoek wordt ingediend dan kunnen juist de mensen die thuis achterblijven actief een bijdrage leveren. Al was het maar om belangrijke stukken te zoeken. Daarom krijgt ook iedereen van begin af aan mijn 06-nummer. Zo ben ik snel en laagdrempelig bereikbaar,’ zegt Yehudi Moszkowicz. In zijn relatief korte bestaan als advocaat heeft hij verschillende spraakmakende en omvangrijke zaken behandeld. Zo heeft hij Geurt Roos, de voormalig bodyguard van de overleden drugsbaron Klaas Bruinsma, bijgestaan in een afpersingszaak. En met succes, want Roos werd voor een groot deel van de feiten vrijgesproken. Daarnaast heeft hij ervoor gezorgd dat in de Future Life miljoenenfraude en de één na grootste cocaïne zaak van 2012 (2800 kilogram) zijn cliënten in vrijheid het proces kunnen afwachten. Onder andere door die prestaties is hij in december 2012 tot derde plaats

in de top tien van beste strafpleiters verkozen. Een lijst die overigens niet door advocaten is samengesteld maar door de mensen uit ´het milieu´.

Cliënt geen zaaknummer Moszkowicz Advocaten Utrecht is een bescheiden maar snel groeiend kantoor dat de nadruk op het strafrecht legt. Als iemand wordt gearresteerd ontstaan vaak ook andere problemen die niet onder het strafrecht vallen. Omdat Moszkowicz Advocaten Utrecht ook civiel- en bestuursrechtelijke zaken kan behandelen, biedt het kantoor een totaalpakket aan juridische dienstverlening. Overigens wordt geen onderscheid gemaakt tussen grote en kleine zaken. Het is volgens Yehudi Moszkowicz namelijk niet de omvang van de zaak die het belang bepaalt, maar het feit dat iemand achter tralies zit: ‘Een cliënt is geen zaaknummer maar een mens.’

Een nieuwe generatie, een nieuwe aanpak. Voor spoed, bel mr. Y. Moszkowicz op 06-39835056 ook pro deo

Tel: 030 - 212 04 66 / Fax: 030 - 214 59 14

www.moszkowicz-law.nl

Moszkowicz Advocaten Utrecht is niet verbonden aan de maatschap Moszkowicz Advocaten met filialen in Amsterdam en Maastricht.


23

BonjoBajesBulletin april 2013

Jaap Brandligt op zoek naar meer zicht op de Raad

RSJ BELANGRIJKE ‘SPELER’ IN STRAFRECHT om het beeld rond te schetsen. Het zijn cijfers van 2012. Er zijn 1307 beroepen die over een beklag gaan dat met een uitspraak is afgerond. Tweeënvijftig procent daarvan is ter zitting behandeld. Van de beroepen van gedetineerden zijn er 159 beroepen gegrond verklaard en 683 ongegrond. Van de beroepen van de directeuren zijn er 103 beroepen gegrond verklaard en 122 ongegrond. Van de Pol geeft aan dat elke zaak de aandacht krijgt die het verdient. ‘We behandelen de zaak ten volle’, soms in zijn geheel opnieuw, soms gedeeltelijk. Soms ook laat de RSJ het wat het was.

Den Haag - De Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ) is een belangrijke adviserende en beoordelende speler in het veld van het strafrecht. Het werd tijd voor Bonjo om eens bij de raad langs te gaan om meer zicht te krijgen op de bijdragen die de RSJ levert. Ik sprak daarom met Ulco van de Pol, die naast zijn werk bij de RSJ ook nog Gemeentelijk Ombudsman is in Amsterdam en plaatsvervangend raadsheer in Den Haag en met Simone Jousma, coördinerend secretaris bij de afdeling rechtspraak van de RSJ, althans op het terrein van het gevangeniswezen. Het gesprek ging vooral over die zaken die gedetineerden aangaan, maar we konden er niet onderuit ook over algemenere taken van de RSJ te spreken.

Ooit had de RSJ drie taken: toezicht, advies en rechtspraak. In 2006 is er een inspectie gekomen, die de toezichthoudende taak is gaan vervullen. Voor de RSJ bleef over advisering en rechtspraak. De RSJ is een onafhankelijke toetser en adviseur. Hij wil justitiabelen en jeugdigen die zich in een afhankelijke positie bevinden bescherming bieden tegen te ver gaande inbreuken op de (grond)rechten van deze kwetsbare groepen. De beperking in de taakstelling – vooral technische zaken – is wel dat de RSJ zich tot het gebied van de jeugdbescherming en de tenuitvoerlegging van straffen en maatregelen, beperkt. De beperking tot de tenuitvoerlegging is een belangrijke.

RSJ en Bonjo vaak op één lijn Van de Pol en Jousma verhelderen dat ook de adviezen die de RSJ uitbrengt, zich richten op de uitvoeringspraktijk, op het verbeteren ervan. Politieke keuzes liggen – zoals het hoort – bij de minister, staatssecretaris en Tweede en Eerste kamer. Dat neemt niet weg dat de RSJ ook adviseert over kwesties die nog in ontwikkeling zijn. Het zijn per jaar zo’n vijftien adviezen. In ons BonjoBajesBulletin maken we graag gebruik van de adviezen van de RSJ, omdat het opvallend is dat de adviesinhoud dikwijls redelijk samenvalt met de principes die Bonjo uitdraagt. Er zijn adviezen over levenslang binnen zitten, over longstay in de tbs, over modernisering van het gevangeniswezen, het jeugdstrafrechtproces om er een paar te noemen. Of de adviezen het gewenste effect hebben wordt intern met ‘doorwerkingjournaals’ bijgehouden. Doorgaans worden de adviezen genoemd in de toelichting op wet en regelgeving.

Uitspraak bindend Bij de rechtspraak die de RSJ doet, gaat het altijd over beslissingen die genomen zijn over personen die een vrijheidsbenemende maatregel ondergaan dan wel een vrijheidsstraf hebben gekregen. Het kunnen beslissingen zijn van de inrichtingsdirecteur, van de inrichtingsarts, van de selectiefunctionaris en ook van de minister of de staatssecretaris. Het gaat dan bijvoorbeeld over plaatsing en

overplaatsing, over disciplinaire straffen en maatregelen, het voorschrijven of juist niet van een medicijn door de inrichtingsarts of over het verlenen van verlof. De RSJ toetst met inachtneming van de van toepassing zijnde wet en regelgeving en aan de redelijkheid en billijkheid. De penitentiaire beginselenwet, de beginselenwet verpleging terbeschikkinggestelden, de beginselenwet justitiële jeugdinrichtingen en de wet op de jeugdzorg, zijn de toetsinstrumenten. Als de raad eenmaal een uitspraak heeft gedaan, is die bindend. Het gaat – leer ik van Van de Pol en Jousma – om ongeveer 3500 zaken per jaar. Een niet gering aantal.

Toezichtcomissies ‘broertje en zusje’ Van de Pol schetst de relatie tot de commissies van toezicht als die van ‘broertje en zusje’. De RSJ heeft de rol van de grote broer. Hij stimuleert de commissies van toezicht om de eigen taken professioneel uit te voeren. De uit de commissies van toezicht gevormde beklagcommissies behandelen klachten in eerste aanleg. De RSJ is de beroepsinstantie en moet in die rol afstand houden. Waar mogelijk laat de beroepscommissie de beslissing van de beklagcommissie in stand. Als die beslissing deugt gaat de beroepscommissie die niet opnieuw opschrijven. Vandaar de kale bevestigingen die veelvuldig voorbijkomen.

Veel beroepen ongegrond Een belangrijk deel van het gesprek gaat over het afhandelen van beklagen.

5 advocaten Strafrecht en Detentierecht met bijna alle andere rechtsgebieden in totaal 14 advocaten Crooswijksesingel 34 3034 CJ Rotterdam telefoon 010 465 09 66 www.advokatenkollektief.com info@advokatenkollektief.com

Ik breng in dat veel zaken tegenwoordig schriftelijk worden afgehandeld. Zaken die voorheen ter zitting leken behandeld te worden. De RSJ gaat niet op alle verweren in, laat vaak na te motiveren waarom de verweren niet slagen. Te vaak wordt de beslissing van de beklagcommissie zonder motivering overgenomen. Dit is het moment waarop Van de Pol en Jousma er even goed voor gaan zitten. Eerst maar wat cijfers

Van de Pol noch Jousma herkennen zich in het verwijt dat zaken inhoudelijk onvoldoende en te procedureel worden afgehandeld. De RSJ doet tweederde van de zaken opnieuw. Dat is geen gering aantal. De wijze en intensiteit van afhandelen hangt mede samen ‘met de manier waarop de zaak gepresenteerd wordt’. Voor belangrijke zaken is ‘het terecht dat er zittingen zijn’. De RSJ heeft criteria op basis waarvan besloten wordt of een zaak op een zitting komt of schriftelijk wordt afgehandeld. (zie tabel). Verder zijn er zaken waar de RSJ niet meer inhoudelijk op in gaat. Dat is het geval als betrokkene al buiten is en als betrokkene gekregen heeft

Jaap Brandligt

Criteria of zaak schriftelijk of op zitting wordt behandeld

In onderstaande tabel is aangegeven welke criteria worden gehanteerd om te beslissen of een zaak schriftelijk zal worden afgedaan of op zitting Terrein en type beroep Zitting Schriftelijk Alle terreinen schorsingszaken • Geen • Alle zaken, vanwege spoedeisendheid PBW Beroep op beklag • Aard juridsche vraag (eerste uitleg) • Zaken waarbij feiten vast staan, • verrassingsrechtspraak (juris• ‘eenvoudigere’ zaken (tegemoetkomingsprudentielijn mogelijk doorbroken). beroepen, nietontvankelijke zaken wegens • zaken waarbij feiten niet duidelijk zijn. termijn overschrijding bijv). • ingrijpende beslissing (gezien rechtspositie gedetineerde of gezien gevolgen voor inrichting). Beroep op plaatsing/overplaatsing • teruggang in regiem, • Alle andere zaken • ebi-plaatsingen en verlengingen Beroep op verlof/strafonderbreking • Geen Gezien ervaring en spoedeisendheid worden alle zaken schriftelijk afgedaan. Medisch beroep • In beginsel alles op zitting, zodat • Alleen evident niet - ontvankelijke zaken. artsen mening kunnen vormen tenzij evidente n.o. (o.i.d.). Betreft relatief nieuwe procedure. BVT Beroep op beklag, beroep op • Op zitting, zodat gedragsdeskundigen • Alleen evident niet - ontvankelijke of evident plaatsing/overplaatsing en rest mening kunnen vormen, tenzij evident ongegronde klachten. n.o. of niet beklagwaardig. Wachttermijn/passantenberoep • Indien sprake is van onduidelijkheid • Alle overige zaken. inzake de dedentie(on)geschiktheid van de tbs-gestelde en/of oordeel van gedragsdeskundige van belang is. Intrekking (proef )verlof • Op zitting want nieuw onderwerp of • Alleen evident niet-ontvankelijke klachten en ingrijpende beslissing en oordeel tegemoetkomingsberoepen. gedragsdeskundige relevant. BJJ Alle beroepen • In beginsel alles op zitting zodat de • Geen. gedragsdeskundige mening kunnen vormen. Het betreft een jong terrein.

Advokatenkollektief Rotterdam

Toetser en adviseur

Gebrek aan herkenning

wat hij wil. De RSJ handelt daarbij pragmatisch. Er is genoeg werk te doen. ‘Als er geen belang meer is, dan is er geen ontvankelijkheid’. Daar komt nog iets bij en wel dat het soms niet in het belang van de gedetineerde is, dat zaken gerekt worden, terwijl betrokkene de facto al aan zijn trekken gekomen is. Dit speelt vooral bij zaken die gaan over overplaatsingen. Van de Pol en Jousma erkennen een van de problemen waar de advocaten last van hebben: het onnodig toesturen van dubbele stukken. Het klinkt bureaucratisch maar het kost soms meer tijd en energie om alles te filteren, dan om het gewoon toe te sturen aan de advocaten. Andersom zijn er ook advocaten die diverse malen dezelfde bijlagen opnieuw meesturen. Maar dit zijn eigenlijk non problemen. De RSJ is gebaat bij een slagvaardige en deskundige advocatuur die in voorkomende gevallen de voorzet geeft voor belangrijke uitspraken. Voorbeelden hiervan zijn de zaken die gaan over de invoering van het Telio-telefoonsysteem en voor de staatssecretaris moeilijke beslissingen inzake verlof en overplaatsing. Deze uitspraken zijn met een nieuwsbericht op de site van de RSJ geplaatst.

mr. Linda Demmer S T R A F R E C H TA D V O C A AT • eerlijk en direct • 24/7 bereikbaar • voor alle soorten strafzaken zoals politierechter - meervoudige kamer - klachtrecht gedetineerden etc. • ook pro deo (toevoeging) Statensingel 8, 3404 ZT IJsselstein T 030 73 70 637, F 030 63 04 902 mail@advocaatdemmer.nl www.advocaatdemmer.nl


24

BonjoBajesBulletin april 2013

AMNESTY INTERNATIONAL BONJO UITERST PLEZIERIG ROEPT OP TOT MEER ACTIE ONTVANGEN IN PI TER APEL

Ook vorig jaar al organiseerden lokale groepen diverse succesvolle acties. Studenten van Amnesty-studentengroepen in Groningen en Utrecht lieten zich urenlang opsluiten in een kooi om aandacht te vragen voor het inhumane beleid rondom vreemdelingendetentie.

Die aandacht kregen ze en honderden mensen schreven kaarten aan gedetineerden om hen een hart onder de riem te steken. Amnesty was aanwezig bij diverse vreedzame demonstraties en sprak op vele bijeenkomsten voor geïnteresseerden, wetenschappers, politici en mensen die beroepshalve met vreemdelingendetentie te maken hebben. Rond de verkiezingen organiseerde Amnesty een kaartenactie met het motto ´Een vreemdeling ≠ crimineel’. Tweede Kamerleden ontvingen vele actiekaarten, waarin werd opgeroepen tot een humaner beleid rondom vreemdelingendetentie.

naar verluidt allerlei PI’s wil sluiten en één grote wil bouwen. Het zal van de staatssecretaris nog heel wat overtuigingskracht vragen om duidelijk te maken dat het gevoel van kleinschaligheid ook in grote PI’s mogelijk is. Een weetje: in Ter Apel zitten zo’n 300 gedetineerden die 60 nationaliteiten vertegenwoordigen. Een respectabele doorsnee van de doorsnee populatie van gevangenissen.

De ontvangst was – gegeven eerdere ervaringen in andere PI’s – plezierig en ontspannen. Gastvrij. Geen problemen om bijvoorbeeld een opschrijfboekje mee te nemen. Geen gezeur over de ijzeren plaat die ik in mijn been heb. Mooi en aardig. Het gesprek met John en zijn mentor, die anoniem wil blijven, was aangenaam en gaf ons meer inzicht in de manier waarop de PI John ter wille geweest is.

In het gesprek met Smeets werd duidelijk hoe de PI zijn ontwikkeling heeft gestimuleerd. En hoe hij allerlei faciliteiten kreeg zoals het maken van het Nieuwjaarsbuffet in de PI. Een vertegenwoordiger van een lid van Bonjo heeft hem gestimuleerd onder meer door het boek voor hem uit te tikken. Ook een vorm van vrijwilligerswerk die gedetineerden helpt verder te komen. Het boek gaat een vervolg krijgen, hoorden we van John Smeets. En hij is vast van plan na detentie tenslotte een eigen restaurant te hebben, waarin hij een nieuw leven kan realiseren. Zo grijpen als alles gaat zoals gewenst een goed detentieklimaat, het voornemen van een gedetineerde om een nieuw leven op te pakken en ondersteunende activiteiten van een vrijwilliger, in elkaar. Hulde.

Klein maar fijn? Je vraagt je meteen af of dit geen voordeel is van de kleine gevangenissen tegenover de mega-instellingen. Dezelfde vraag die bij scholen en bijvoorbeeld ziekenhuizen speelt. Is klein fijn doordat iedereen iedereen kent? Of is het toeval? We zijn geneigd voor het eerste te kiezen. Dat geeft te denken over de positie van de staatssecretaris die

Eigen restaurant

Jaap Brandligt

Gerrianne Smits-Baauw, vrijwilligerster Amnesty International, programma Migratie.

Een nieuwe toekomst zonder criminaliteit... ... begint bij Stichting DOOR

De DOORstart voor (ex-) gedetineerden

Stichting DOOR biedt al tien jaar deskundige opvang en nazorg aan (ex-)gedetineerden in vrijwillig en justitieel kader. Stichting DOOR trekt zich het lot aan van gedetineerden en exgedetineerden en investeert in de maatschappij. Wat doen wij Stichting DOOR verleent begeleiding op het gebied van wonen, werken, financiën, relaties, zingeving en zorg. Een mooie kans voor (ex-)gedetineerden op een toekomst zonder criminaliteit. Aanmelden Gedetineerden kunnen onder de volgende justitiële titels bij Stichting DOOR aanmelden: penitentiair Programma, schorsing Preventieve Hechtenis onder bijzondere voorwaarden, inrichting voor Stelselmatige Daders (ISD), artikel 43 lid 3 PBW, bijzondere Voorwaarde, plaatsing in een instelling voor . jeugdigen (PIJ-maatregel) Informatie Wilt u meer informatie over onze stichting? Kijk op onze website www.stichtingdoor.nl of neem tijdens kantooruren contact met onze administratie op, via telefoonnummer: 0118 63 56 27. Wij staan u graag te woord.

De kleurrijke bezoekersruimte in de PI Ter Apel.

IETS BIJZONDERS MEEGEMAAKT?

Amsterdam - Amnesty International voert dit jaar extra actie in Nederland voor vreemdelingendetentie. Na jarenlange lobby bij de politiek wordt nu ook de achterban van Amnesty actief betrokken bij dit onderwerp. De aandacht zal uitgaan naar de impact die vreemdelingendetentie heeft op de mensen die het moeten ondergaan. Lokale groepen brengen vreemdelingendetentie onder de aandacht door middel van plaatselijke initiatieven.

Ter Apel - Het BonjoBajesBulletin (BBB) heeft in vorige nummers nogal eens aandacht besteed aan John Smeets die in de PI Ter Apel zijn boek ‘Koken voor gedetineerden en mensen met een smalle beurs’ (uitgeverij k2pi) heeft geschreven. Dat was voldoende reden om bij de PI, waar dat mogelijk is gemaakt en waar leiding en medewerkers hun best doen om het boek rond te krijgen, te gaan bezoeken.

Bent u op de een of andere manier betrokken bij het gevangeniswezen en u hebt iets vermeldenswaardigs meegemaakt, schrijf of bel onze eindredacteur Paul Grijpma. 06 51 49 63 09 info@paulgrijpma.nl

Willemsparkweg 193 1071 HA Amsterdam Tel. 020 - 420 1475 info@teurlingsellens.nl www.teurlingsellens.nl


25

BonjoBajesBulletin april 2013

BONJOCONTACTBUREAU Stuur je gegevens naar: Bonjo, Molukkenstraat 200, 1098 TW Amsterdam. Wij zetten het op www.bonjo.nl/contactbureau. Een aantal advertenties wordt ook geplaatst in het BonjoBajesBulletin. Een eerlijk verhaal scoort het best. Dus componeer een mooie brief met daarin je interesses, hoe lang je nog moet, wat je graag wilt en wat weer niet. Ieder die de site bezoekt weet dat hij/zij met een gedetineerde te maken heeft. Transparanter kan niet! Advertentie 1246 Danny Hallo allemaal, mijn naam is Danny, een lieve spontane, eigenwijze, speelse, impulsieve, ambitieuze, zelfstandige, avontuurlijke, knuffelbare, biseksuele Bourgondiër. Daarnaast ben ik een erg strijdbare, enigszins dominante, goed verzorgde, flexibele, zorgzame, gelovige jong volwassen man van begin 30 met een toekomstige kinderwens. Ik heb grijs/groen/blauwe ogen, middenblond kort geknipt haar, ben 1.87m lang, licht behaard en normaal postuur van rond de 80 kg. Ik hou van openheid, ben daarmee ook recht door zee en ga ook bijna geen discussie uit de weg. Daardoor heb ik een gezonde betrokkenheid bij de wereld om me heen. Familie is heel belangrijk voor mij en daardoor heb ik gelukkig hele goede familiebanden. Wat zoek ik? Momenteel sta ik open voor nieuwe spontane contacten en wie weet een nieuwe vlam. Wie zet mijn getergde gevoelige hart weer in vuur en vlam? Mijn voorkeur gaat uit naar een jonge man of vrouw toto en met ongeveer 25 jaar met een slank en normaal postuur, met een eigen mening, voltooide schoolopleiding en/ of avontuurlijke ambitieuze instelling. In principe reageer ik op elke positieve reactie, het liefst met foto. Dikke knuffel. Danny Advertentienr 1292 Fernon Hallo, mijn naam is Fernon en wil graag contact hebben met een vrouw. Ik zoek namelijk een penvriendin of een relatie waar ik op kan bouwen. Ik zou het leuk vinden als jij mij schrijft. Advertentienr 1293 Adil Hallo, ik ben Adil, een jongeman van 34, Algerijn van origine maar goed geïntegreerd in Europa. Ik heb geen familie hier en ontvang geen bezoek. Behalve Arabisch spreek ik vlot Frans en studeer ik Nederlands. Ik ben geïnteresseerd in de verscheidenheid aan culturen en wil meer weten over de lage landen, bewoners en algemeen maar mijn straf loopt tot 2018. In plaats van die jaren te verspillen zou ik willen corresponderen met een dame om gewoon leuk van gedachten te wisselen en misschien gemeenschappelijke interesses te ontdekken en mekaar gaandeweg beter te leren kennen. Schrijf je me, dan zal ik zeker antwoorden! Beste groeten Advertentienr 1294 Wesley Hallo lieve dames! Ik zou graag willen schrijven met een leuke lieve meid die het ook leuk en fijn vindt om brieven te schrijven. Mijn naam is Wesley en ik ben een vrolijke jongeman van 25 jaar met een sportief lichaam. Ben 1.80m lang en weeg 70kg. Mijn hobby’s zijn film kijken, lekker eten, hou van gezelligheid en van een feestje. Ik heb grijsblauwe ogen, donkerbruin stekelend haar, verzorg mezelf goed en zie er goed uit! Ben jij die dame die dit aanspreekt? Hoop dat je op mij reageert. Niets moet en alles mag, we zien wel hoe het loopt! Heel veel liefs en een dikke knuffel van mij Advertentienr 1295 Coby Hallo, ik ben Coby een Indische vrouw van

47 jaar. Ik ben op zoek naar een leuke, gezellige penvriend maar niet op zoek naar een relatie. Ik ben gedetineerd in Nieuwersluis maar nog niet afgestraft. Ik weet dus niet wat mijn einddatum is. Een brief is altijd een antwoord terug. Ik verheug me echt op jullie brief/brieven. Heel veel liefs, Coby Advertentienr 1296 Andy Hallo dames, ik ben Andy een Indische jongen van 28 jaar. Heb donker haar en bruine ogen. Licht getint en sportief gebouwd. Ik ben 1.72m lang en zie er verzorgd uit. Heb veel tattoo’s, mocht dit je aanspreken dan kan ik je foto’s sturen als je een reactie stuurt. Na bijna 2 jaar vast zitten ben ik veel mensen kwijt geraakt van buiten dus het lijkt mij wel leuk om met nieuwe mensen te schrijven. Zou leuk zijn als je een foto meestuurt bij een reactie. Ik heb verder geen eisen aan iemands uiterlijk. Ik moet nog 29 maanden dus het zou fijn zijn om wat van de buitenwereld te horen. Advertentienr 1297 Michel P Hallo dames, zal ik me even voorstellen? Ik ben Michel, van Hollandse afkomst. Ben 40 jaar, heb donkerbruin haar en bruine ogen, ben 1.70 m groot en weeg 65 kg. Ik moet nog 3 jaar zitten voor een ‘crime passionel’. Via deze weg wil ik graag in contact komen met leuke dames die mij willen schrijven en wie weet nog meer. Ben vrijgezel dus sta open voor een relatie. Laat wat van je horen, ik schrijf altijd terug het liefst met foto. Dikke knuffel, xxxjes van Michel Advertentienr 1298 Jeffrey Mijn naam is Jeffrey en ben net 28 jaar geworden. Via deze weg wil ik graag in contact komen met een leuke vrouw voor wellicht een vriendschap en/of spannend contact op te bouwen. Je uiterljik en je leeftijd vind ik niet het belangrijkste, ik hecht er meer waarde aan dat je lief, betrouwbaar, eerlijk, beetje dominant en wellicht spannend bent weggelegd. Zie jij je hierin? Dan zou ik zeggen, klim in je pen en stuur me maar een brief en dan kunnen we samen zien waar het schip strand of het een vriendschap wordt of misschien wel meer. Als je schrijft, krijg je altijd antwoord terug. Mij maak het niet uit of je zelf in detentie verblijft en/of vrij bent. Zoek alleen contact met vrouwen. Advertentienr 1299 Johan Ik ben Johan, geboren Amsterdammer. Heb blauwe ogen, ben 1.76m heb nog een goed getraind lichaam voor mijn leeftijd want ik word in januari 50 jaar! Niet meteen schrikken want ik word door iedereen rond de 40 geschat, vaak zelfs jonger. Ik ben alweer een jaartje vrijgezel(lig) maar mij toch de warmte van een lieve, betrouwbare, spontane vrouw met gevoel voor humor. Als jij diegene bent en denkt, hé dat spreekt me wel aan en je wilt wat meer van me te weten komen, pak dan een pen en wie weet ik dit de inkt waaruit een mooie relatie groeit. Ik vind het niet belangrijk waar je bent opgebloeid zolang je hartje op de juiste plek zit heb je bij mij een streepje voor. Veel liefs, Johan

Advertentienr 1300 Vincent Hey, ben een ambitieuze, zelfstandige, eerlijke en spontane man. Ben 23 jaar en 1.91m lang en weeg 90kg. Hou vooral van gezelligheid, hobby’s van me zijn koken, sporten en lezen. Mijn persoonlijkheid is easy going en sociaal. Ik ben zorgzaam en vind me vrienden en familie erg belangrijk. Ook ik hou van dieren en vind honden en katten erg leuk om te hebben. Ben op zoek naar een leuke vrouw. Leeftijd vind ik niet zo belangrijk en ik heb geen specifieke voorkeur voor haarkleur. Zoek een vrouw die lief, eerlijk en zorgzaam is. Uiteindelijk zou ik graag een gein willen hebben, in een relatie vind ik vertrouwen belangrijk. Kan jij je vinden in de omschrijving en spreek ik je aan, reageer dan! -xAdvertentienr 1301 Wesley Hallo dames, ik ben Wesley, een 33 jaar jonge man. Heb donkerblond haar, groen/blauwe ogen, 1.84 en een normaal postuur. Ben nu bijna 2 jaar gedetineerd en op zoek naar een leuk pencontact met dames van 20 tot 40 jaar oud om mee te schrijven en vriendschap mee op te bouwen. Ik moet nog tot eind 2016 en zou graag via deze weg vrienden willen maken, zodat de tijd in detentie wat sneller gaat. Ben niet op zoek naar een relatie vanwege mijn lange straf, maar je weet nooit wat er kan gebeuren natuurlijk. Ben jij op zoek naar een spontane, grappige levensgenieter met een leuk verhaal? Dan hoop ik wat van je te horen en kijk uit naar je brief. Groeten Wesley Advertentienr 1303 Marwin Ik ben Marwin, een man van 33 jaar, heb bruin krullend haar, ben 1.78m en weeg 85kg. Ik ben een aardige, eerlijke man die op zoek is naar een lieve, eerlijke en spontane vrouw tussen 28-35 jaar met een normaal postuur. Mijn hobby’s zijn motorrijden en zwemmen. Ik heb een eigen bedrijf helaas ligt dat nu stil. Spreekt het je aan, stuur dan een reactie het liefst met een foto om zo in eerste instantie schrijfcontact te hebben en wie weet dat er wat kan opbloeien uit het pencontact. Groetjes Marwin uit de omgeving Eindhoven-Tilburg.

tuinieren, tekenen. Ik ben scheepstimmerman, dus kan alles van hout maken. Misschien kan ik op deze wijze wel het geluk vinden, dat vreugde in mijn leven brengt. Dat mis ik namelijk enorm. Spreekt jou dit aan en wil je in contact komen, stuur dan een foto mee, zodat ik weet met wie ik de genoegen heb om te schrijven. Advertentienr 1307 Tony Hallo, ik ben Tony en rond de 50 jaar jong. Ik ben een rasechte Belgische volbloed. 1.80m lang en 85kg zwaar. Ik was voorheen steeds echt vrolijk en vol met humor. Ik hou van het leven, van al de normale dingen. En eerlijkheid staat boven aan de lijst. Daarom dames, wie schrijft krijgt antwoord terug en we zien dan wel hoe het verder loopt. Ik omhels jullie met veel liefde groetjes en knuffels. Advertentienr 1308 Gerrit Hallo, hier Gerrit, ben 31 jaar. 84kg, ben niet groot, 1.71m maar, wel een gevoelige jongen met het hartje op de goed plek. Ik ben van beroep autohandelaar. Ik zoek een leuke meid vanaf 25 jaar voor leuke en lieve brieven te schrijven. En wie weet komt er iets leuks uit voort. Ik heb donkerblond haar en felgroene ogen. Ik ben afkomstig van het woonwagenkamp. Hoop niet dat het je afschrikt, want ik ben ook gewoon maar een normale jongen die van humor houdt, gezelligheid en Nederlandstalig muziek. Ik hou van leuke dingen samen doen. Ben wel romantisch en heel zorgzaam. Dus wil jij met me schrijven

en als het kan met foto erbij, stuur je brief naar de redactie. Ik schrijf altijd terug en wie weet komt er iets moois uit voort. Groetjes xxx, Gerrit Advertentienr 1309 Arjan Arjan, 1.88 lang, 75 kilo zwaar en 45 jaar oud. Ik sport graag en veel. Ik heb een passie voor schrijven en schilderen en een zo goed als zorgeloos leventje in longstay in oostelijk Brabant. Ik zoek een lieve vriendin met evenals ik een HBO denkniveau en het liefst ook een veertiger (iets ouder mag). Ik kan naast schrijven; ontvangen, bellen en gebeld worden. Advertentienr 1310 Mounaim Hallo, lieve dames, ik ben Mounaim, een Marokkaanse jongeman van 29 jaar. Ik ben 1.62 lang met bruine ogen en kort zwart haar. Ben sportief gebouwd, rook en drink niet. Ik ben ook geen bartype. Wel ben ik een levensgenieter. Hou van vakanties, koken en gezellig samen zijn. Ik ben op zoek naar een lieve jongedame die met beide benen op de grond staat. Ben jij die jonge dame en spreekt jou deze advertentie aan, schrijf me dan snel! Wat heb ik jou te bieden? Veel liefde, romantiek, tederheid en een luisterend oor. Wederzijds respect is voor mij vanzelfsprekend. Ik heb nog maar 1 jaar te gaan voor ik weer vrij ben. Uiteraard zullen alle brieven door mij eerlijk worden beantwoord. Ik kijk uit naar jullie brieven.

Advertentienr 1304 Merlien Ben een 49 jarige vrouw en op zoek naar een vriend om mee te pennen. Zoek niet gelijk naar een relatie, maar je weet het nooit. Kom uit Suriname, ben slank en mag er best wel wezen. Ik ben gedetineerd en zit in Nieuwersluis. Ik hou van lezen, schrijven en een wandeling maken. Heb je ook hobby’s, laat me weten. Ik verheug me al op jullie brieven. Heel veel liefs, Merlien Advertentienr 1305 Sjef Een nette gezellige donkerblonde man van 56 jaar oud. Zoekt een leuke spontane vrouw, met wie je kunt lachen. Ze mag dezelfde leeftijd hebben of wat jonger. Ze moet van lekker eten houden, wandelen, fietsen, niet te klein zijn, want ik ben zelf 180cm lang. Ben niet te mager en ook niet te dik, huiskleur is voor mij geen probleem. Mijn beroep is legerkok. Ik hoop dat je op mijn schrijven wilt antwoorden. Zit momenteel in een kliniek. Advertentienr 1306 Herman Hallo, mijn naam is Herman, 1.86m lang, 39 jaar, lang blond haar, blauwe ogen, atletisch gebouwd. Ik zie er jonger uit. Kom graag in contact met een liefdevol, zorgzaam, eerlijk, eigen mening, romantisch, kindvriendelijk, dierliefhebber, vrolijk, spontane vrouw, leeftijd 23-35 jaar. Ik ben heel handig, sleutelen,

Roelse & Takens

S T R A F R E C H TA D V O C AT E N

strafrechtadvocaten die doorbijten

Prinsengracht 1087 Tweede Boerhaavestaat 46 1017 1091 JH AN Amsterdam Amsterdam telefoon 020 7910 telefoon 020689 30 32 840

www.roelsetakens.nl www.rtpadvocaten.nl info@roelsetakens.nl info@rtpadvocaten.nl


26

BonjoBajesBulletin april 2013

COLUMN Fanny Donders

Een advocaat vóór je eerste verhoor is een recht Recht op een advocaat tijdens het verhoor komt er waarschijnlijk aan.

Inmiddels is het duidelijk dat wanneer je bent aangehouden je altijd een advocaat mag spreken voordat je wordt gehoord door de politie. De regels daaromheen worden steeds duidelijker en strenger. Ook als je vast zit en je wordt gehoord over een nieuw feit, heb je meestal recht op contact met een advocaat voor het eerste verhoor. In de toekomst heb je mogelijk ook recht op een advocaat tijdens het verhoor.

HET GEVAAR MET DE KOPEREN KNOPEN Sinds koningin Beatrix aankondigde dat ze zou aftreden en wij een koning en koningin krijgen, is geen stad zo in de belangstelling als onze hoofdstad. De man die ik in de bajes bezoek, C., is een geboren en getogen Amsterdammer. En al woont hij er niet meer, hij is nog steeds verknocht aan zijn stad. Dus praten we tijdens het bezoekuur vaak over Amsterdam. Laat anderen maar over dure dingen en drugdeals discussiëren, wij hebben het over de Dam en de Dappermarkt.

Stel je zit vast om wat voor reden dan ook. Dat kan zijn vanwege executie van een straf of voorlopige hechtenis. Je bent dan voor justitie makkelijk te vinden en het gebeurt regelmatig dat je dan wordt gehoord over een compleet ander feit dan waarvoor je zit. Wanneer je als verdachte wordt gehoord over een nieuw feit heb je ook als al vast zit, recht op overleg met een advocaat voorafgaand aan het verhoor. Dat kan je eigen advocaat zijn. Als je geen eigen of vaste advocaat hebt, dan dient de politie de piket-advocaat te bellen. Meestal gaat dit goed. Niettemin worden er nog steeds uitspraken gepubliceerd waaruit blijkt dat deze regels niet altijd worden nageleefd.

sterdammer dacht ik en nadat ik het had ingevoerd bleek dat ik gelijk had gehad. C. vindt het een mooi boek en tijdens het volgend bezoek hebben we het dus over de inhoud van ‘Had je me maar’. De armoe in de vooroorlogse jaren, de gezinnen die in schrijnende omstandigheden het hoofd boven water moesten houden. Er was toen niet zoveel criminaliteit als nu, want er viel domweg niet veel te beroven en te stelen. Er waren nog geen plofkraken, geen drugkoeriers. Maar vast wel zakkenrollers en er zal ook heus zo nu en dan een tasje zijn geroofd. Veel mensen hadden een drankprobleem. Vooral als op zaterdag de lonen werden uitbetaald, had de politie de handen vol aan door alcohol benevelde Amsterdammers. Natuurlijk was er ook wel eens moord en doodslag. En huiselijk geweld kwam ook toen voor. Maar in ‘Had je me maar’

‘Had je me maar’, 1856-1931.

Ook een advocaat tijdens het verhoor? Sowieso staan de regels omtrent de rol van de advocaat voorafgaand of tijdens het verhoor in de belangstelling. Momenteel is er een wet in voorbereiding die het recht op een advocaat tijdens het verhoor regelt. Deze wet stelt dat een verdachte recht heeft op een advocaat voor, maar ook tijdens het verhoor als er sprake is van een verdenking van bepaalde strafbare feiten (6 jaar cel of meer) . Wat de advocaat wel en niet mag, is (nog) niet geregeld in de wet. Het openbaar ministerie is heel lang van mening geweest dat advocaten alleen in bijzondere gevallen aanwezig mogen zijn bij het verhoor en als ze er al bij mogen zijn, zij buiten het zicht van de verdachte moeten zitten en niets mogen zeggen. Feitelijk mag de advocaat van het openbaar ministerie dus alleen kijken en zijn mond houden. De Nederlandse Orde van Advocaten is een andere mening toegedaan en heeft een eigen protocol voor de bijstand tijdens het verhoor ontwikkelt. De Orde is van mening dat een advocaat tijdens een verhoor naast zijn cliënt mag zitten en desgewenst een onderbreking kan vragen, kan ingrijpen of verzoeken kan doen als daar aanleiding voor is. Vraag bij twijfel altijd of je een advocaat mag spreken en overleg steeds met je advocaat om na te gaan wat je rechten zijn. Je rechten zijn steeds in ontwikkeling!

lijkt het alsof de politie voornamelijk bezig was met het ingrijpen bij het illegaal kloppen van kleedjes, want dat mocht alleen maar op bepaalde tijden. De agenten droegen in die tijd zware jassen met koperen knopen. Straathandelaren en artiesten zonder vergunning moesten goed opletten of ‘het gevaar met de koperen knopen’ niet in aantocht was. Het woord agent kwam niet voor in het vocabulaire van de Amsterdammers, die van oudsher een hekel aan gezag hebben. Een agent was een ‘smeris’, of werd dus het ‘gevaar met de koperen knopen’ genoemd. De zwart-wit foto’s ‘s in ‘Had je me maar’, geven een goed beeld van het straatleven tijdens de vooroorlogse jaren. De standwerkers op de markt, de mannen die zwaar beladen karren de brug opduwden, het gevaar met de koperen knopen. Er is ook een foto van een draaiorgel met dansende kinderen.

‘Had je me maar’

Oranje dag

Laatst kocht ik een boek over het Amsterdamse straatleven tussen 1900 en 1940. Het boek is getiteld ‘Had je me maar’. Het is in 1979 uitgegeven door de Postgiro en Rijkspostspaarbank, werd gedrukt door de Stadsdrukkerij van Amsterdam en de teksten en interviews zijn van Pieter van der Zwaan en Tom Weerheijm. De titel van het boek verwijst naar de bijnaam van een straatartiest, Cornelis de Gelder. Een mooi boek voor een oud-Am-

Op 30 april dit jaar zal er ook gedanst worden in Amsterdam. Door heel het centrum zal muziek door de luidsprekers schallen. Het volk viert feest en de stad is oranje. Tussen al dat oranje is er het blauw van de politie. Want Amsterdam is één zingende, swingende, feestende stad. En daarom zijn alle verloven van politieagenten ingetrokken. Want geen feest zonder drank. En daar het gedrag van burgers die teveel alcohol naar binnen hebben geklokt niet altijd passend is, moet het gezag alert zijn. Op deze oranje dag zal er niemand op de vrijmarkt worden geverbaliseerd omdat hij of zij geen vergunning heeft. En zelfs kleedjes kloppen is geoorloofd. Maar iemand die door dronkenschap overlast veroorzaakt en het feest versjteert loopt de kans om opgepakt te worden en de volgende dag met een kater te ontwaken in een politiecel. ‘Het wordt vast een mooie dag,’ zeg ik tegen C. Zonder demonstraties en zonder rookbommen. Want de politie is paraat, ook zonder koperen knopen.

Politieagent medio1930.

mr. Fanny Donders, advocaat te Tilburg (AdvocatenCollectief)

Het boek ‘Had je me maar’ .

Dini

TV UIT CEL WEGHALEN ALS DISCIPLINAIRE STRAF MAG mr. Theo ten Velde

mr. Fanny Donders

Strafadvocaten in Brabant en ver daar buiten! Ons kantoor bestaat uit 7 advocaten en kan u dus ook bijstaan op o.a. penitentiair recht, familie- en jeugdrecht, arbeidsrecht, huurrecht en sociaal zekerheidsrecht.

AdvocatenCollectief Tilburg Korenbloemstraat 86 5025 PT Tilburg T 013 – 463 63 95

Amsterdam – Het weghalen van de tv uit de cel als disciplinaire straf is door de Beklagcommissie in Rotterdam grondig verklaard. Dat meldde onlangs een van onze advocaten in ons BonjoBajesBulletin. Zijn cliënt had daarover een klacht ingediend. Het gevolg is nu dat het aantal klachten dat de tv uit de cel wordt gehaald in de regio Rotterdam (de PI’s Hoogvliet, Krimpen aan den IJssel en De Schie) enorm is toegenomen.

De directeur van de locatie De Schie is in beroep gegaan tegen de uitspraak van de Beklagcommissie. De commissie heeft op 25 januari 2013 bepaald dat de tv wel weggehaald mag worden als disciplinaire straf. De Raad voor Strafrechttoepassing en Jeugdbescherming (RSJ) vraagt Bonjo om dit bericht bekend te maken, ‘zodat de gedetineerden zien dat het geen zin heeft om te klagen over het weghalen van de tv als straf’.


27

BonjoBajesBulletin april 2013

Ervaringsdeskundige wil zich nuttig maken voor Bonjo

GEDETINEERDE: JONGVOLWASSENEN BIJ ECHT VOLWASSENEN GROTE FOUT Door Jaap Brandligt Nieuwegein – Op mijn zwerftocht langs PI’s was ik nu alweer een tijdje geleden op bezoek bij Marcel Rienaldo Sack, gedetineerd in Nieuwegein. Een ervaringsdeskundige, zo mag je hem wel noemen met zo’n zestien jaar detentie. Hij heeft dus van alles meegemaakt, zoals hij zelf zegt: meermanscellen, jongvolwassenen die bij volwassenen worden geplaatst, versoberingen en bezuinigingen. Hij heeft veel op papier gezet. Ik citeer daar waar mogelijk uit en verder doe ik het met de impressies van ons gesprek in een speciaal kamertje. Want in Nieu-

wegein word ik tegenwoordig keurig ontvangen. Over die jongvolwassenen bij echte volwassenen zegt Sack dat dit een grote fout is, omdat ‘ze nu de enige echte opleiding volgen, die tot criminaliteit. Ze bieden zich aan bij de beroepscrimineel om voor hem te werken’.

Goed vangnet Het ware beter hen echt onderwijs te laten volgen, want ‘het onderwijs dat nu wordt aangeboden in de penitentiaire inrichtingen is eigenlijk zinloos, want hoeveel starten een eigen bedrijfje na detentie op. En het theorieexamen voor het auto- of motorrijbewijs binnen je detentie behalen, leidt niet tot recidiveverlaging’. Eerder kon

je, zegt Sack, een opleiding volgen tot metaalbewerker, lasser, plaatwerker, autospuiter, of metselaar. Dat sneed hout. Hij toont zich voorstander van ter beschikking stellen aan het onderwijs, maar dan niet alleen voor jeugdigen, maar ook voor jongvolwassenen. Ook volwassenen zoals Sack zelf hebben behoefte aan opleidingen, vindt Sack, maar dat is dan toch niet genoeg. ‘De problemen ontstaan juist na detentie, er moet een goed vangnet gecreëerd worden en dan bedoel ik niet reclassering Nederland. Nee, een persoonlijke coach en huisvesting en woonbegeleiding en een werkplek uit de inrichting gekoppeld aan een soort leerwerktraject’. Laat dat nu precies zijn wat Bonjo en de lidorganisaties aanbieden en dus ook van belang vinden. Overigens wil Els Rypkema, medewerkster in de PI Nieuwegein, met haar integratieaanpak dit feitelijk ook.

Welkom bij Bonjo

Het Europees Parlement heeft lidstaten opgeroepen om matchfixing op te nemen in het strafrecht

Een resolutie met die strekking werd donderdag in Straatsburg met een overweldigende meerderheid aangenomen. Aanleiding is het onderzoek van Europol waaruit begin vorige maand bleek dat mogelijk honderden wedstrijden in Europa zijn gemanipuleerd. Om de strijd tegen corruptie in de sport serieus aan te pakken is het ook noodzakelijk dat politie, justitie, sportbonden en wedkantoren hun activiteiten beter op elkaar afstemmen, meent het Europees Parlement. Ook wordt geadviseerd om per land een centraal aanspreekpunt in te stellen om voor een betere uitwisseling van informatie te zorgen.

Sancties Na de oproep van het Europees Parlement is de Europese Commissie aan zet. Omdat de resolutie niet bindend is, ligt de bal uiteindelijk bij de nationale lidstaten zelf. ‘Het is belangrijk dat er één lijn wordt getrokken’, zegt de Nederlandse Europarlementariër Emine Bozkurt van de PvdA. Het debat in het Europees Parlement werd op haar initiatief gevoerd. Criminelen weten volgens Bozkurt feilloos de mazen in het net te vinden. ‘Ze weten precies in welk Europees land de controles en de straffen het lichtste zijn.’ Een specifieke regel in het strafrecht over matchfixing of sportfraude zou volgens haar enorm helpen. ‘En daar moeten dan ook goede sancties tegenover staan.’

Uw doelgroep bereikt u met adverteren in BonjoBajesBulletin

Jongvolwassenen niet bij ouderen.

‘De minister moet,’ zegt Sack, ‘eens ophouden met allemaal losse flodders als strenger straffen en een zwaarder regime door minder vrijheden, bezuinigen en inrichtingen sluiten. Ze moeten juist die oudere inrichtingen gebruiken voor kortgestraften en die van daaruit, buiten de inrichting, te werk stellen om zo meteen inkomen voor de inrichting te creëren en voor de gedetineerde een

Gerichte vakopleidingen.

hoger loon’. Zo worden er meer doelen tegelijk behaald, vindt Sack terecht: inkomen, werkritme, dingen die de maatschappij te goede komen, omdat dat zal leiden tot minder recidive. Wat ook kan is dat, zoals in Lelystad is gebeurd, de winkel in eigen beheer te nemen en de winst daarvan te laten terugvloeien naar de inrichtingen zelf. Zo komen gedetineerden aan het werk in plaats van alleen maar opsluiten wat geld kost en nog ongezond is ook. Het is de vraag hoe dit allemaal past in de visie op modernisering penitentiaire arbeid, zoals de staatssecretaris die heeft geformuleerd. In zijn antwoord eind februari op de vragen van Nine Kooiman, Tweede Kamerlid voor de

SP, lijkt Teeven een goede voorzet te geven. Hij zei immers dat ‘werken in detentie zoveel mogelijk moet lijken op het werken op de arbeidsmarkt.’ Daartoe wil Teeven dan wel ‘het maximale geld dat van buiten naar binnen komt, beperken’. Gedetineerden dus armer maken. Of daarvan een enthousiasmerende werking zal uitgaan als gedetineerden verplicht worden de hele dag te werken tegen een basisvergoeding van 76 eurocent per uur, is dan zeer wel te betwijfelen. Tot slot, Sack wil na zijn detentie zich als ervaringsdeskundige inzetten voor gedetineerden. Hij is welkom bij Bonjo.

Blijf niet vastzitten aan uw toegewezen advocaat! Wilt u worden bijgestaan door een strafrechtspecialist? Neem contact op met mr. Mathieu van Linde en informeer vrijblijvend naar de mogelijkheden: 050-3113001.

Blokzijl Advocaten Lopende Diep NZ 1 9712 NV Groningen

Volgens true crime magazine Koud Bloed één van de 10 beste jonge topadvocaten.

www.strafrechtadvocaatgroningen.nl

Lina Advocaten Specialisten in

strafzaken, overleverings-, uitleverings-, cassatiezaken Ve n l o

077-351 10 42

Adv_Bonjo_131x95.indd 1

info@lina-advocaten.nl

w w w. l i n a - a d v o c a t e n . n l

08-09-2010 15:01:00


28

BonjoBajesBulletin april 2013

COLUMN Kitty Oomen

BERICHTEN UIT DE BAJES

Ook binnen de Penitentiaire Inrichting (PI) kunnen er maatregelen en straffen worden opgelegd. Mogelijk hebt u het al eens aan den lijve ondervonden. De directeur is op basis van de Penitentiaire beginselenwet (Pbw) verantwoordelijk voor de orde en veiligheid in de inrichting. Welke sancties mag de directeur aan u opleggen en wat kunt u hiertegen doen?

De financiële vooruitzichten van gedetineerden in Nederland Wie de moeite neemt om het Regeerakkoord van Rutte II eens na te lezen loopt daarin al snel tegen heilloze en ondoordachte voornemens van staatssecretaris Fred Teeven van Justitie aan.

Disciplinaire straf Een disciplinaire straf kan worden opgelegd indien je zelf een strafbaar feit hebt gepleegd in de PI. De directeur kan hiervan aangifte doen bij de politie, maar de directeur kan ook alleen een disciplinaire straf opleggen. De directeur kan de navolgende straffen opleggen: • opsluiting in een strafcel (ten hoogste 14 dagen); • ontzegging of beperking van bezoek (maximaal vier weken); • uitsluiting deelname activiteiten (maximaal twee weken); • weigeren, intrekken of beperken eerstvolgend verlof; • opleggen geldboete.

In hoofdstuk VIII (Veiligheid en justitie) wordt op pagina 27 aangekondigd dat er een eigenbijdrageregeling voor gedetineerden komt. Dat lijkt in eerste instantie niet onredelijk omdat een gedetineerde op kosten van de Staat in de gevangenis verblijft en naast huisvesting en voeding ook de medische verzorging daar onder valt. Dit voornemen wordt natuurlijk vooral gepresenteerd als noodzakelijke maatregel in het kader van de bezuinigingen. Maar er wordt ook ingespeeld op de door de media aangewakkerde wraakgevoelens van de publieke massa. En daar zit weer de overduidelijke politieke drijfveer achter van onze staatssecretaris die zo graag de ministerspost in het justitiële apparaat had willen hebben.

Alvorens de directeur aan u een maatregel of straf oplegt dient u te worden gehoord. De beslissing wordt vervolgens schriftelijk aan u medegedeeld. Op de beschikking staat tevens de mogelijkheid tot beklag vermeld.

Wat zijn de gevolgen voor een eventuele bijdrage nu voor ons, de gedetineerden?

Ordemaatregel Een sanctie kan bestaan uit een ordemaatregel of een disciplinaire straf. In geval van een ordemaatregel is het niet vereist dat u zelf de regels hebt overtreden. Het betreft een maatregel gericht op bescherming van de gedetineerden zelf of om de orde en veiligheid binnen de inrichting te herstellen. Dit kan bijvoorbeeld na een ruzie tussen medegedetineerden, waardoor een recreatieruimte tijdelijk wordt gesloten. Een dergelijke uitsluiting mag maximaal 14 dagen duren.

Beklag en beroep Indien de directeur maatregelen heeft genomen waarmee u het niet eens bent, dan kunt u hiertegen beklag instellen (eventueel gevolgd door beroep). Beklag dient u in te stellen binnen zeven dagen bij de beklagcommissie van de Commissie van Toezicht. In eerste instantie zal er getracht worden om te bemiddelen tussen u en de directeur. Indien dit niet slaagt, volgt een beslissing van de Commissie. Indien u daarna nog niet tevreden bent over de uitkomst, dan kunt u in beroep bij de beroepscommissie van de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ). Het is niet altijd eenvoudig om zelf de weg te vinden binnen de beklagprocedures van de inrichting. U doet er dan goed aan om uw advocaat in te schakelen. Uw advocaat is u graag van dienst bij het instellen van beklag. Zo kan uw advocaat tevens vragen de tenuitvoerlegging van de beslissing geheel op gedeeltelijk te schorsen in afwachting van de uitspraak op het beklag. Mr. Kitty Oomen, strafrechtadvocaat bij Haans Advocaten.

Gedetineerden verkeren ruwweg in de volgende financiële omstandigheden. a) De gedetineerde is financieel volledig afhankelijk van het arbeidsloon. Dat komt na aftrek van de tv-vergoeding neer op een besteedbaar inkomen van ca. €12,- per week. b) De gedetineerde is financieel afhankelijk van het arbeidsloon en eventuele financiële bijstand uit de familie- of kennissenkring. c) Tenslotte is er nog een –naar verwachting kleine- groep gedetineerden die financieel draagkrachtig genoeg is om een eigen bijdrage te kunnen voldoen. Binnen alle drie categorieën delinquenten speelt vaak ook een stevige schadeclaim van slachtoffers nog een rol en de betaling van die schuld via het CJIB heeft al duidelijk gemaakt hoe weinig effectief die methode is. In 2011 werd aan slachtoffers een bedrag van €11 miljoen terugbetaald. Het zal duidelijk zijn dat van volledige terugbetaling van deze schulden vrijwel nooit sprake zal zijn, behalve in een enkel incidenteel

geval uit de onder c. beschreven categorie van delinquenten.

Detentie speelt geen rol Een bijzondere situatie doet zich voor bij gedetineerden die de AOW- leeftijd hebben bereikt. Dat zijn er in Nederland volgens de laatst bekende cijfers slechts 113 (waarvan 2 in onze PPC). Maar ook voor die categorie heeft onze staatssecretaris al bedacht dat zij hun AOW met ingang van juni 2009 niet meer mogen ontvangen. Stel dat u bij een verzekeringsmaatschappij een levensverzekering heeft afgesloten en daar tientallen jaren een premie voor hebt betaald. Wanneer die maatschappij u na afloop van de looptijd zou melden dat zij de in de overeengekomen uitkering bij het bereiken van uw 65e verjaardag niet zal uitkeren, is de gang naar de rechter gegarandeerd voldoende om die maatschappij tot inkeer te brengen. Daarbij speelt uw eventuele detentie geen enkele rol. De betreffende maatschappij wordt zonder meer via een gerechtelijke uitspraak gedwongen om de uitbetaling aan de verzekerde te doen, hetzij via een periodieke uitkering, hetzij door een eenmalige uitkering. De Staat der Nederlanden heeft zich dus simpelweg gezegd – en met de zegen van onze Senaat – met behulp van wetgeving boven de rechtsgang in ons land gesteld. Als gevolg van deze wettelijk goedgekeurde en schandelijke inbreuk op de rechtsgang in ons land kunnen AOWgedetineerden dan in de volgende categorieën worden ingedeeld: d) De gedetineerde AOW`er is volledig afhankelijk van arbeidsloon. Deelname aan arbeid is voor deze groep overigens niet verplicht, maar dan volgt een loonkorting van 20%. Het wekelijkse inkomen is dan teruggebracht tot ca. €7,- per week. e) De gedetineerde AOW’er ontvangt naast het arbeidsloon financiële bijstand uit de familie- of kennissenkring en/of een uitkering uit een pensioenfonds. Indien het heilloze voornemen van Teeven ook dit keer door de Senaat zou worden aangenomen dreigt voor ten minste de onder a, b en d omschreven gedetineerden een schuldenlast die tijdens de detentie niet kan worden afbetaald. Het hoeft geen betoog dat Gespecialiseerd in bescherming van burgers tegen de overheid.

Wil je bezoek? Bel Bonjo mr. H. van Asselt (Henk) strafrechtadvocaat

mr. K.C.A.M. Oomen (Kitty) strafrechtadvocaat

Voor al uw strafzaken kunt u bij ons terecht. Bel 0165 - 59 20 00 of kijk op www.haansadvocaten.nl

020 665 94 20

Vrijwilligers komen bij je langs door heel Nederland om je verhaal te horen, voor een luisterend oor, een steuntje in de rug.

Of het nu om strafrecht gaat, problemen met de verhuurder, of problemen met uw uitkering: veertien vakkundige advocaten staan voor u klaar. Ieder met een eigen specialisme, allen hebben hart voor de zaak, uw zaak. Crooswijksesingel 34 3034 cj Rotterdam telefoon 010 465 09 66 www.advokatenkollektief.com info@advokatenkollektief.com

voor deze delinquenten bij re-integratie een financiële situatie ontstaat, waar zij niet meer uit kunnen komen. Veelal was dat door niet betaalde schadeclaims van slachtoffers al vrijwel onmogelijk. Dat betekent dus in vrijwel alle gevallen dat die schulden bij de vrijgekomen delinquenten niet is te verhalen en de gemeenschap dus voor die schadebedragen zal opdraaien. Voor gedetineerden in de categorie e zal de draagkracht ook niet altijd voldoende zijn om zonder schuld het re-integratieproces in te gaan. Bovendien kan in deze categorie de hoogte van de pensioenuitkering nog worden beïnvloed door echtscheidingen. Het hoeft geen betoog dat ook voor deze delinquenten bij re-integratie een financiële situatie ontstaat waar zij niet meer uit kunnen komen.

Tunnelvisie De voor de hand liggende conclusie is dan dat door de niet uitvoerbare voornemens van onze staatssecretaris alleen maar geschuif met geldbedragen tussen enkele ministeries ontstaat. De financiële bijdragen van delinquenten spelen daarbij niet of nauwelijks een rol. Dat is wel gebleken uit de inmiddels uit 2011 bekende gegevens van het CJIB over de inning (2%!!) van uitbetaalde schadeclaims aan slachtoffers. De begrotingstekorten van de betrokken ministeries zullen uiteindelijk weer door de belastingbetaler worden betaald. Het enige resultaat is dus extra administratieve bureaucratie. Zitten we daar nu echt om verlegen? Dit soort tunnelvisie beleid vanuit één ministerie is volkomen misplaatst. Weg er mee! Dat de re-integratie van gedetineerden wordt bemoeilijkt en de terugkeer naar het criminele circuit voor velen weer de enige mogelijke oplossing wordt om uit de schulden te komen is deze beleidsmaker kennelijk even ontschoten. Mogelijk is een lichtpuntje in deze kwestie dat het aantal werklozen wat zal afnemen, omdat ongetwijfeld weer extra ambtenaren moeten worden aangenomen om deze administratieve heisa weer bij te gaan houden. Leve de bureaucratie! Houd het in ere meneer de staatssecretaris! Naam bekend bij redactie

Advokatenkollektief Rotterdam

Sancties binnen de PI


29

BonjoBajesBulletin april 2013

Vervolg berichten uit de bajes

GEZOCHT: RESOCIALISATIE GOEROE Recessie in de bajes is een feit geworden. Als gedetineerde mag je vandaag de dag blij zijn dat alles wordt afgenomen. Nog mooier is dat voor alles betaald moet gaan worden. Dan hebben we het nog maar niet over de telefoonkosten die de pan uitrijzen. Het allerergste is wel dat het hele begrip resocialisatie te grabbel wordt gegooid. Terugkeer in de maatschappij dient volgens velen zo sober mogelijk plaats te vinden, zodat de kans op recidieven het hoogst is. Immers weer opgepakt worden betekent dat de cel weer gevuld kan worden en wie is er nu gebaat bij lege gevangenissen in Nederland? Straffen worden verhoogd alsof ze gekoppeld zijn aan de olieprijzen. Wat vandaag drie maanden oplevert, is morgen een half jaar.

‘Stoplichtbeleid’ Dan nog maar niet te spreken over het nieuwe op komst zijnde ‘stoplichtbeleid’ wat men op de afdelingen in wil gaan voeren. Groen als je volledig in de pas meeloopt en knipmest als er iemand langs komt die werkzaam is binnen de PI, oranje als je verzuimt dit na te streven en je achterwerk tegen de krib gooit en dus een waarschuwing krijgt en rood als je het systeem tegenwerkt en tegendraads de detentietijd door gaat brengen. In dit laatste geval worden alle privileges afgenomen en ben je aan de buis gekluisterd. Tja, misschien moet ik wel oppassen voor elk artikel dat ik naar het BonjoBajesBulletin stuur, want als

Bezinning brent verlichting.

Maar een optie: studeren.

die aan mij gelinked wordt, dan zou het stoplicht voor mij ook wel eens op rood kunnen springen. Eindconclusie: ‘U wordt driedubbel genaaid’. De vraag is natuurlijk of daar mensen in de samenleving van wakker liggen. Het gros van de samenleving is immers de grote grijze gehaktbal, die alleen maar hardop staat te applaudisseren als staatssecretaris Teeven of minister van Veiligheid en Justitie Opstelten in beeld komt. In ieder geval is dit beeldvullend materiaal, mits u natuurlijk beschikt over een breedbeeldtelevisie. De instemmende, knikkende bewegingen van elke toeschouwer doet mij denken aan het verschijnsel van de ziekte van Parkinson die Nederland heeft veroverd. Als echter aangetoond is in het verleden dat hogere boetes, hogere en langere straffen een averechtse uitwerking hebben op het begrip resocialiseren, dan moeten er toch een aantal mensen zich eens achter de oren krabben. Eigen schuld, dikke bult is een veelal gehanteerd gezegde, maar er is niemand die zich kan verplaatsen in alle vernederingen die gedetineerden moeten ondergaan.

Goeroe In de gevangenis werken aan normen en waarden is haast ondoenlijk en onmogelijk. Onder de streep rest er dus vaak nog maar een optie en dat is studeren. In de gevangenis gebruik maken van onderwijsuren om zo je intelligentie niveau op te krikken en de criminele dans te ontspringen. Een nobel streven, want als u de kengetallen

onder uw neus krijgt hoeveel mensen er na detentie weer aan het werk worden geholpen, dan schieten de tranen in uw ogen. Het aanbod van cursussen is weliswaar goed, maar dat het behoud van subsidies van het Europees Sociaal Fonds hierbij een alom bepalende factor is die meespeelt is een tweede. Hoe meer afgestudeerden voor cursussen bij onderwijs, hoe groter het taartstuk is dat in uw schoot wordt geworpen. Minder resultaten leveren simpelweg minder geld op en dan loopt de PI ook nog eens de kans dat een reorganisatie onvermijdelijk zal zijn. De harde realiteit laat zien dat het principe: ‘Last in First out’ op een genadeloze manier wordt toegepast. Dit wordt alles netjes gegoten in het kader van ontslagversoepeling welke is ingevoerd binnen Justitie. Waar de samenleving zo moeilijk over doet blijkt voor Justitie een fluitje van een cent te zijn. Het wordt heel subtiel door de strot gedrukt. Toch zijn er mogelijkheden te over om er iets van te maken als je vast zit. Elke stap die je maakt is

een stap in positieve richting voor je toekomst, maar wel een waar altijd een prijs aan hangt. Er wordt verlangd om steeds meer en meer je eigen verantwoordelijkheid te pakken en daar ook naar te handelen. Mooi zeg! Differentiëren zal dan zeer zeker geen probleem zijn binnen onderwijs, omdat de een nu net iets sneller wil werken dan de ander en meer gemotiveerd is. We krijgen het niet op een presenteerblaadje aangereikt en zullen op de barricade moeten staan als wij er iets fatsoenlijks voor terug willen krijgen. Bezinning brengt verlichting, dus daarom de vraag: ‘Gezocht, resocialisatie goeroe’. Informeer eens op de afdeling voor een intakegesprek bij onderwijs en bekijk samen met de docent (voor zover die nog werkzaam is), wat je mogelijkheden zijn voor de toekomst. Wellicht staat er geheel onverwachts wel een nieuwe goeroe voor je op! (Inzender bij redactie bekend)

RIJKSDIENST WEGVERKEER WEINIG SOEPEL VOOR GEDETINEERDEN Amsterdam - Ik breng het volgende onder uw aandacht. Het gaat over het wegdoen van een voertuig door een gedetineerde die buiten de poort geen contacten heeft. Dat is onmogelijk, is mij gebleken. Ik wilde mijn scooter schorsen. Omdat ik niet wist hoe dat zou moeten, ben ik naar een medewerker maatschappelijke dienstverlening (MMD’er) gegaan. Navraag bij de Rijksdienst voor het Wegverkeer (RDW ) leverde het antwoord op dat op het postkantoor formulieren te verkrijgen zijn en dat het bedrag voor een schorsing 11 euro bedraagt. Toen ik vertelde dat ik dat bedrag via mijn giro over wilde maken, kreeg ik het antwoord dat dit niet mogelijk is. Betalen kon alleen via het postkantoor. De andere mogelijkheid was de snorscooter opnieuw te verzekeren, maar ik zit in detentie en heb geen enkel contact buiten. Er moeten meer gedetineerden zijn met dit probleem. Mijn huidige verzekering wilde mij als gedetineerde niet langer verzeke-

ren. Dus moest ik naar het dure Rialto Verzekeringen. Dat is een verzekeringsmaatschappij voor het verzekeren van bijzondere objecten en risico’s, die andere maatschappijen niet kunnen en/ of willen verzekeren. Bij mijn oude verzekering betaalde ik 79 euro per jaar. Bij Rialto Verzekeringen is dat voor een eerste termijn 48 euro en dan nog voor de resterende drie termijnen drie keer 27,50 euro. Tezamen dus 116,50 euro. Als ik wel contacten buiten de poort

had gehad, was ik 11 euro kwijt geweest. Een toch wel erg groot verschil. Ik vraag me af waarom de RDW geen andere oplossing kan bedenken dan via het postkantoor. Niemand in detentie zonder contacten buiten kan dit probleem oplossen. (inzender bij redactie bekend) Naschrift: Bonjo zal de RDW aanschrijven om te kijken of er een oplossing gevonden kan worden voor dit probleem.


30

BonjoBajesBulletin april 2013

COLUMN Tim Bodewes

Het slachtoffer in het strafproces: van slachtoffer naar Officier van justitie Onlangs heeft de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie, Fred Teeven, een nieuw wetsvoorstel bij de Tweede Kamer ingediend. Het wetsvoorstel is bedoeld om de (spreek)rechten van slachtoffers, ouders van (minderjarige) slachtoffers en nabestaanden in het strafproces verder uit te breiden. Over het wetsvoorstel en de steeds groter wordende rol voor het slachtoffer kan echter een hartig woord worden gesproken. Het onlangs ingediende wetsvoorstel houdt (ondermeer) in dat – bij ‘zware’ misdrijven – ook de ouders van een minderjarig slachtoffer zelf tijdens het proces mogen vertellen wat het misdrijf voor hun kind en voor henzelf betekent. Verder zal niet langer één maar zullen zelfs drie personen hun verhaal mogen vertellen. Er gaan inmiddels ook stemmen op om het spreekrecht van slachtoffers nog verder uit te breiden. Zo heeft Teeven al laten weten dat hij nog dit jaar een nieuwe wetsvoorstel zal indienen om het slachtoffer (en zijn nabestaanden) zelfs de mogelijkheid te geven iets over de straf en de strafmaat te zeggen. Het slachtoffer neemt daarmee (steeds meer) de rol van de Officier van Justitie over, wat naar mijn idee niet de bedoeling kan zijn. Het spreekrecht voor slachtoffers kan voor slachtoffers zelf misschien veel betekenen. Je kunt je echter afvragen of het slachtoffer wel een dergelijke positie in het strafproces moet hebben. Een uitgebreid spreekrecht voor slachtoffers en hun nabestaanden legt immers meer en ik denk te veel nadruk op het slachtoffer. De verdachte behoort naar mijn mening in het strafproces centraal te staan, en niet het slachtoffer. Ook denk ik dat het spreekrecht nadelig voor een verdachte uit kan pakken, omdat een slachtoffer de verdachte (per definitie) als dader zal zien. Het risico bestaat dan ook dat tijdens het strafproces de rechter (te veel) naar het slachtoffer luistert en daardoor de verdachte – ten onrechte – al tijdens het strafproces als dader wordt gezien. Wanneer de rechter echter niet naar het slachtoffer luistert, zullen de verwachtingen die het slachtoffer van het spreekrecht heeft niet waargemaakt worden. Het spreekrecht zal daarmee alleen maar averechts werken. Ik vind verder dat gelijke gevallen gelijk gestraft moeten worden, los van de gevolgen voor een slachtoffer. Als een slachtoffer meer gevolgen van een misdrijf ondervindt, kan dat eventueel tot uitdrukking komen in een schadevergoeding. Dit moet niet tot uitdrukking komen in de straf. Tot slot zullen zittingen door het spreekrecht van slachtoffers waarschijnlijk langer gaan duren, zullen er meer zittingen uitgesteld moeten worden en zullen de kosten van het strafproces al met al hoger worden. Deze kosten zullen dan misschien, zoals ik in mijn vorige column heb geschreven, weer bij de dader in rekening gebracht worden. Ik meen dat het slachtoffer niet tijdens het strafproces, maar op een andere manier en op een ander moment de gelegenheid zou moeten krijgen om (uitgebreid) te vertellen over de gevolgen van een misdrijf. Het strafproces is naar mijn mening bedoeld voor de vervolging van een verdachte en niet bedoeld om het slachtoffer te helpen. Met mij is echter niet iedereen het eens. Als het aan Teeven ligt, zijn we in 2013 dan ook een heleboel Officieren van Justitie rijker… Mr. Tim Bodewes, BoutOveres Advocaten

AMNESTY INTERNATIONAL BLIJFT VOOR DE VREEMDELINGEN KNOKKEN Schiphol - Sinds de Schipholbrand in 2005 waarbij 11 mensen die in vreemdelingendetentie zaten, omkwamen en 15 anderen gewond raakten, houdt de Nederlandse afdeling van Amnesty International zich bezig met het onderwerp vreemdelingendetentie. De mensenrechtenorganisatie maakt zich grote zorgen om de praktijk van vreemdelingendetentie in Nederland. Inmiddels heeft zij drie rapporten over dit onderwerp gepubliceerd en lobbyt zij al die jaren om haar standpunten over alternatieven voor vreemdelingendetentie en een humaner detentieregime op de politieke agenda te krijgen. Ook strijdt zij voor het vergroten van het maatschappelijk draagvlak voor haar standpunten.

De bezwaren De belangrijkste punten van zorg zijn de volgende: Mensen zonder papieren worden te vanzelfsprekend opgesloten. Er wordt niet of nauwelijks onderzocht of het doel, het vertrek van mensen uit Nederland, op andere manieren dan door detentie bereikt kan worden. Alternatieven voor opsluiting worden nauwelijks gebruikt. Ook kwetsbare mensen zoals zieken, getraumatiseerde mensen, zwangere vrouwen, ouderen en kinderen kunnen in Nederland in vreemdelingendetentie worden gesteld. Door de detentie hebben mensen een verhoogd risico op gezondheidsschade en dan moet je op de eerste plaats denken aan psychische problemen zoals depressiviteit, slapeloosheid en angst. In geval van detentie van kwetsbare mensen doen zich die problemen nog veel scherper voor. Nederland heeft inmiddels speciale wetgeving voor minderjarigen, maar heeft geen wettelijke regeling tegen detentie van kwetsbare mensen. Amnesty pleit voor zo´n regeling. In vreemdelingendetentie geldt een onnodig zwaar regime; een regime dat is bedoeld voor strafrechtelijke detentie en op meerdere punten zelfs soberder is dan strafrechtelijke detentie. Amnesty heeft zowel in Nederland als in Zweden detentiecentra bezocht en dat is een wereld van verschil. Zo kunnen gedetineerden in Zweden vrij door het gebouw lopen, altijd gebruik maken van de sport- en recreatiefaciliteiten, hebben zij overdag toegang tot een grote tuin met sportruimte en worden zij nooit ingesloten in een cel. Slechts de buitendeur van het centrum is afgesloten. In Nederland worden gedeti-

Wim Wal, grafisch ontwerper (ook de vormgever van deze krant) kan voor u voordelig een advertentie maken. wimwal@xs4all.nl

neerden 16 uur of meer per etmaal in een tweepersoonscel ingesloten. Ook mogen gedetineerden in Zweden dagelijks in alle privacy bezoek ontvangen in een speciale bezoekruimte, terwijl in Nederland vreemdelingen per week recht hebben op twee uur bezoek onder toezicht. En in Zweden mogen mensen hun eigen mobieltje bij zich houden en gebruiken. De detentieduur is erg lang. In 2010 zaten mensen gemiddeld 74 dagen in vreemdelingendetentie. In Zweden is dat maar 18 dagen.

Lichtpuntjes Ondanks alle bezwaren die Amnesty heeft, zijn er enkele verbeteringen ten opzichte van eerdere jaren. Verschillende locaties, waaronder detentieboten en detentieplatforms, zijn gesloten. De nieuwe detentiecentra zijn aanzienlijk beter dan de oude. Zo zijn de luchtplaatsen groter en meer uren toegankelijk en zijn er ruime activiteitenruimten. In de nieuwbouw zijn de mogelijkheden om te koken uitgebreid. Locatie Zeist heeft een verbouwing ondergaan, de luchtkwaliteit op de afdelingen is verbeterd en is er ruimte gecreëerd om te koken. Begin januari is het Justitieel Complex Schiphol in gebruik genomen. Sinds begin 2006 werkt Amnesty samen met andere organisaties om te pleiten voor een verbod op het opsluiten van kinderen. In 2008 is er specifiek beleid gekomen dat de detentie van minderjarigen in gezinsverband in principe beperkt tot 14 dagen. Voor kinderen die samen met hun ouders aan de grens geweigerd worden, kan de detentieduur helaas soms nog steeds oplopen. In maart 2011 is de vreemdelingendetentie van alleenstaande minderjarige vreemdelingen beperkt. In 2008 kondigde de toenmalige Staatssecretaris van Justitie Albayrak – naar aanleiding van onder meer het Amnesty rapport – een heroriëntatie

aan op het regime. Het regime zou een soepeler karakter krijgen. Hoewel het regime sinds 2010 inderdaad op enkele punten verbeterde, bleef het uitgangspunt bij de heroriëntatie helaas dat vreemdelingendetentie plaats zou vinden binnen de kaders van de Penitentiaire beginselenwet (Pbw). Vreemdelingen blijven bovendien uitgesloten van arbeid en onderwijs.

Alternatieven voor detentie Mede naar aanleiding van een petitie van Amnesty en het tweede rapport kwam de SP met de Motie Gesthuizen die de regering verzocht werk te maken van alternatieven voor detentie. De minister beloofde onderzoek te doen naar alternatieven. In oktober 2011 was er tijdens een overleg in de Tweede Kamer veel aandacht voor het nieuwe Amnesty rapport over alternatieven voor detentie. In december 2011 kwam de in dit overleg beloofde brief van minister Leers over alternatieven voor detentie, waarin de minister kleinschalige pilots op het gebied van alternatieven voor detentie aankondigde. Helaas worden grote groepen vreemdelingen van deze pilots uitgesloten, zoals bijvoorbeeld mensen die nooit eerder in beeld zijn geweest. Er zijn dus lichtpuntjes, maar wezenlijke wijzigingen in het beleid blijven uit. Nog steeds is het recht op vrijheid geen uitgangspunt van het beleid, kwetsbare mensen blijven opgesloten worden en van een humaan regime is geen sprake. De nieuwe gebouwen in Rotterdam en Schiphol staan hiervoor symbool. Zij ademen de sfeer van strafrechtelijke detentie: zwaar bewaakte gebouwen, hoge muren en gangen met cellen die op slot gaan. Amnesty zal zich daarom blijven inzetten voor een fundamenteel andere benadering van vreemdelingendetentie. Gerrianne Smits-Baauw, vrijwilligster Amnesty International, programma Migratie.

Mr Nunnikhoven staat voor uw zaak!

UW DOELGROEP in het gehele land LEEST BonjoBajesBulletin Informeer naar de mogelijkheden van adverteren. Daarnaast schrijf een wetenswaardige column richting uw doelgroep. Bel Tien Königs 06 51 68 75 02 of mail bonjobajesbulletin@ziggo.nl

Detentiecentrum Schiphol.

Advocatenkantoor Nunnikhoven Gasthuisring 1-09 5041 DP Tilburg

Wil je bezoek? Bel Bonjo

020 665 94 20

Vrijwilligers komen bij je langs door heel Nederland om je verhaal te horen, voor een luisterend oor, een steuntje in de rug.

T 013 535 10 98 F 013 762 00 97 M 06 27 01 33 02


31

BonjoBajesBulletin april 2013

Marcel Heuvelmans (L), oud politieman en bijna 20 jaar strafrechtadvocaat. Stijn Engelen (R), beste jonge strafpleiter 2012 door de Nederlandse Vereniging van Jonge Strafrechtadvocaten.

JURIDISCHE BEGRIPPEN HEUVELMANS

HALT – Afkorting voor Het Alternatief. Het Halt-bureau kan onbetaald werk opdragen als alternatief voor een boete of gevangenisstraf bij kleine vergrijpen, zoals vernielingen of diefstalletjes. Halt is er alleen voor jeugdige daders. Het werk dat moet worden gedaan, heeft zoveel mogelijk te maken met de aangerichte schade, bijvoorbeeld het verwijderen van graffiti. Als het werk goed is gedaan, is daarmee de zaak afgedaan en volgt er geen oproep meer om voor de kinderrechter te verschijnen.

hebben begaan en daarvoor een hechtenisstraf kregen en voor passanten die wachten op een plek in een TBS-kliniek.

Hechtenis – Vorm van vrijheidstraf, die bijvoorbeeld wordt opgelegd bij overtredingen of bij het niet betalen van een boete.

Huwelijksgoederenregister – Openbaar register bij de rechtbank waarin de huwelijkse voorwaarden zijn vermeld.

1

Immateriële schade – Schade die veroorzaakt wordt door verdriet, smart of geestelijk gemis. Deze schade is (in tegenstelling tot materiële schade) niet direct in geld uit te drukken. De vergoeding die wordt uitgekeerd om immateriële schade te vergoeden heet smartengeld.

16

Heenzenden - Het vrijlaten van verdachten die in voorlopige hechtenis zitten of van veroordeelden die hun straf bijna hebben uitgezeten. Heenzendingen vinden plaats als er te weinig cellen zijn. Herziening – Buitengewoon rechtsmiddel tegen onherroepelijke veroordelingen in strafzaken. Kan bij de Hoge Raad worden aangevraagd wanneer zich nieuwe feiten en omstandigheden (novum) hebben voorgedaan die niet bekend waren ten tijde van de behandeling van de zaak. Hoge Raad - Hoogste rechtscollege in Nederland. De Hoge Raad stelt niet meer zelf de feiten vast, maar bekijkt of het gerechtshof bij zijn beslissing het recht goed heeft toegepast. Hoger beroep - Het opnieuw behandelen van een zaak door een hogere rechter. Huisarrest – Experiment waarbij een veroordeelde zijn straf thuis mag uitzitten. Door een elektronische chip in een niet te verwijderen enkelband kan op afstand worden gecontroleerd of een veroordeelde zich aan zijn huisarrest houdt. Wordt ook ‘elektronisch toezicht’ genoemd.

Huiszoeking – Het doorzoeken van een woning om goederen in beslag te nemen. Hulpofficier van justitie – Hogere politieman met speciale opleiding en speciale bevoegdheden die bij opsporing en vervolging het Openbaar Ministerie assisteert.

Inbewaringstelling - 1. In het strafrecht: voorlopige hechtenis in opdracht van de rechter-commissaris; 2. In het vreemdelingenrecht: opsluiting van iemand die niet over geldige verblijfspapieren beschikt; 3. In het kader van de Wet Bijzondere Opneming Psychiatrische Ziekenhuizen: gedwongen opname in een psychiatrische inrichting van iemand die psychisch gestoord is en een gevaar vormt voor zichzelf of zijn omgeving. Incidenteel tussengeschil – Voorval in een procedure dat de gewone voortgang van het proces ophoudt. Incidenteel appèl – Hoger beroep, ingesteld nadat de wederpartij ook al appèl heeft ingesteld tegen dezelfde beslissing.

Huis van bewaring – Gebouw waar verdachten zitten die nog niet zijn voorgekomen en die in voorlopige hechtenis zitten. Ook bestemd voor personen die een licht vergrijp

Insolventie – Staat waarin een persoon of onderneming niet aan zijn financiële verplichtingen kan voldoen. Gaat soms vooraf aan faillissement.

Een agent loopt langs de gracht. Opeens ziet hij een man in de gracht spartelen die roept: ‘Help, help, ik verdrink.’ ‘Oké,’ roept de agent, ‘dan is het goed want anders kreeg je een boete. Je mag hier niet zwemmen!’

‘Ja, ik werk op de tweede verdieping.’

Advocaat tijdens een rechtszitting: ‘Tenslotte, edelachtbare, wil ik als verzachtende omstandigheid aanvoeren, dat mijn cliënt nogal hardhorend is en daarom de stem van zijn geweten niet heeft kunnen verstaan.’ Twee gevangenen ontsnapten via het dak, waarbij een van hen een dakpan verschoof. ‘Wie is daar?’ riep de bewaker. De eerste gevangene reageerde met een natuurgetrouw ‘Miauw’. De bewaker was gerustgesteld en vervolgde zijn ronde. Maar toen ook de tweede gevangene een dakpan verschoof riep de bewaker opnieuw ‘Wie is daar?’ ‘Nog een kat,’ riep de gevangene terug. Komt een man bij een detective met de volgende vraag: ‘Ik wil dat u mijn vriend opspoort.’ ‘Waarom?’ zegt de detective. ‘Ik heb hem laatst een paar duizend euro geleend voor plastische chirurgie en nu heb ik geen idee meer hoe hij er uit ziet!’ Ene detective tegen de andere: ‘Hoe gaat het op je nieuwe werk?’ ‘O, prima. Er werken nu al 150 man onder me.’ ‘Zo ...’

ADVOCATEN

De talloze reacties die wij horen toont aan dat het BonjoBajesBulletin goed wordt gelezen. Ook goed voor onze adverteerders!

BONJOBAJESPUZZEL 2

3

De nieuwe inspecteur staat wat hulpeloos bij de papierversnipperaar. ‘Kan ik helpen?’ vraagt een secretaresse. ‘Ja,’ zegt hij. ‘Hoe werkt dat ding?’ ‘Heel simpel,’ zei ze, pakte het dikke dossier en stopte hem in de versnipperaar. ‘Bedankt, maar waar komen de kopieën er nu uit?’ ‘Weet u zeker dat dit uw huis is?’, vraagt een politieagent in het holst van de nacht aan een aangeschoten man die langdurig aan een huisdeurslot zit te morrelen. ‘Natuurlijk’, is het antwoord, ‘kom maar binnen. Ziet u deze TV? Die is van mij en die koelkast is ook van mij.’ ‘Kunt u dat bewijzen?’, vraagt de agent. ‘Natuurlijk, kom maar boven’, zegt de dronkaard. Hij stommelt een trap op, opent een deur en zegt: ‘Ziet u dat bed? Dat is van mij. En weet u wie die man is die op dat bed ligt?’ ‘Nee, wie dan?’, wil de nieuwsgierig geworden agent weten. Zegt de dronkaard: ‘Dat ben ik!’ Een detective wilde een ongevallenverzekering afsluiten. ‘Hebt u ooit een ongeluk gehad?’ vroeg de verzekeringsagent. ‘Nee,’ zei de detective, ‘maar vorige zomer heeft een crimineel me wel in mijn been geschoten met een geweer en een week geleden is op de snelweg mijn auto door twee mannen afgesneden, waardoor ik over de kop sloeg.’ ‘En noemt u dat geen ongelukken?’ vroeg de verzekeringsagent verbaasd. ‘Nee,’ zei de detective, ‘ze deden het met opzet.’

4

5

6

12

7

8

13

20

21

25

26 33

28

29

41

42

35

23

24

31

32

36

37

39

45

46

51

50

47

54

56

57

61 65

70

71 76

66

67

58

59

A S G R IJ S Z A K L O P E N

R I O O L

R

P R I V D E

63

68

69

72 77

49

55

62

64

48

52

53

75

22

43

44

60

11

19

30

34 38

40

10

15

18

27

9

14

17

82

Inlichtingencomparitie – Het op bevel van de rechter verschijnen van partijen om inlichtingen te geven.

Heuvelmans Advocaten Burg. van Rijnsingel 15 5913 AN Venlo Tel. 077 39 82 100 Fax 077 35 13 166 www.heuvelmansadvocaten.nl

73 78

83

79

80

74 81

84

BUZING Puzzels

Horizontaal 1. Geboorteland van Maxima - 8. Aartsbisschop - 9. Omroepvereniging 12. Aanspreektitel - 13. Binnen - 14. Gulden (afk.) - 15. Op deze plaats - 16. RechtHorizontaal schapen - 17. Oud Hollandsspel - 20. Zeehond - 22. Gulzigaard - 25. Haast 1. Geboorteland van Maxima - 8. Aartsbisschop - 9. Omroepvereniging - 12. A 26. De jongste - 28. Jong dier - 31. Kleine lengtemaat (afk.) - 32. Bijbelse plaats Binnen - 14. Gulden (afk.) - 15. Op deze plaats - 16. Rechtschapen - 17. Oud H - 33. Kostbare staf - 35. En omstreken (afk.) - 37. Bij afwezigheid - 38. OperatieZeehond - 22. Gulzigaard - 25. Haast - 26. De jongste - 28. Jong dier - 31. Klei kamer - 32. 39. Kroonjuwelen Omslag - 43.staf Neon - 44.EnVleessoort - 45. Heraldiek Bijbelse plaats- 41. - 33. Kostbare - 35. omstreken (afk.) - 37. Bij afwezi - 50. Hoofddeksel 51. Aankomend 52. Onder andere 53. Gedeputeerde Staten Operatiekamer - 39. Kroonjuwelen - 41. Omslag - 43. Neon - 44. Vleessoort - 4 (Afk.) - Hoofddeksel 54. Boom - 55.- Te - 56. Repen stofOnder - 57. Eenheid 51.koop Aankomend - 52. andere van - 53.vermogen Gedeputeerde Staten (A 59. Rijkszuivelschool 60. Per stof procuratie - 62. Gevoel 63. Griekse- 59. letterRijkszuivelschool Te koop - 56.- Repen - 57. Eenheid van -vermogen Gevoel - 63. Griekse letter 64. Soldaten-in - 69. Grootmoede 64. Soldaten in mooie uniformen - 69.- Grootmoeder 70.mooie Nikkeluniformen - 71. Voorzetsel - 72. Fries riviertje - 73.-Schop - 75. Wilhelmus 72. FriesVoorzetsel riviertje - 73. Schop - 75. Wilhelmus 79. Gewicht - 81. Tijdstip- -79. Gewicht - 81. Deel van 82. Bluts83. - 83. Deel vankachel kachel- -84. 84.Bloemsteel. Bloemsteel.

Verticaal Verticaal 1. Kleur - 2. Afvoer - 3. Smalle greppel - 4. Belofte - 5. Deel van boom - 6. BeKleur - 2.deAfvoer greppel Belofte- 9. - 5.Koortswerend Deel van boom - 6. Bel langrijke1.kerk voor Oranjes- -3.7.Smalle Deel van fuik - -8.4.Bergtop Oranjes 7. Deel van fuik 8. Bergtop 9. Koortswerend middel - 10. Noot - 1 middel - 10. Noot - 11. Ondernemingsraad - 14. Firma (afk.) - 15. Dit bont is 14. Firma (afk.) - 15. Dit bont is verwerkt in de koningsmantel - 18. Hier te lan verwerkt in de koningsmantel - 18. Hier te lande - 19. Kunststof - 21. Gekleurde Gekleurde banden schuin gedragen over schouder - 23. Het toezingen van de K banden schuin gedragen over schouder - 23. Het Koning - - 34. Vat - 36. O - 27. Antwoord betaald - 29. Daar - 30.toezingen Wortel -van 33. de Zinnebeeld 24. Brandgang 27. Antwoord betaald 29. Daar 30. Wortel 33. Zinnebeeld Onderdeel van de regalia - 40. Oud Hollandsspel - 42. Assistent in -opleiding - 4 34. Vat -Oranjes 36. Onroerend goed 39. Onderdeel van de regalia 40. Oud Hollandsna de inhuldiging - 47. Mestvocht - 48. Persoonlijk vnw. - 49. Een (gou spel - 42.daarboven Assistent in - 46. -Dit de god Oranjes de inhuldiging- 55. Te zijner opopleiding een kruis(je) 51.maken Noorse - 53.naGreenwichtijd - 47. Mestvocht - 48. Persoonlijk vnw. - 49. Een (gouden) met daarboven Wildgebraad - 61. Persoonlijk - 63. Zeevis - 65.bol Nevelmassa - 66.op Verplichte au Woedend - 68. Metalen bak - 74. Oppervlaktemaat - 76. Universiteit - 77 een kruis(je) - 51. Noorse god - 53. Greenwichtijd - 55. Te zijner tijdOpen - 58. Spil andere (afk.) 80. Persoonlijk vnw. - 65. Nevelmassa - 66. Verplichte 59. Wildgebraad - 61. -Persoonlijk - 63. Zeevis autokeuring - 67. Woedend - 68. Metalen bak - 74. Oppervlaktemaat - 76. Open Universiteit - 77. Franse NV - 78. En andere (afk.) - 80. Persoonlijk vnw.

Oplossing puzzel, zie pagina 02.

STUUR IN!

Iets bijzonders meegemaakt in de bajes? Schrijf je gedichten of songteksten? Maar ook tekeningen of cartoons en een echte bajesmop zijn van harte welkom bij Bonjo. Wij plaatsen ze dan in de krant ‘BonjoBajesBulletin’. Bonjo, Molukkenstraat 200, 1098 TW Amsterdam.


32

BonjoBajesBulletin april 2013

Kunstzinnige vorming wel degelijk positief effect op gedetineerden

ZINGEVING VAN KUNST IN DE BAJES Door Toine Bakermans Rotterdam – Het BonjoBajesBulletin nam onlangs contact met me op voor een artikel over de zingeving van kunst in de gevangenis. Als ik voor diezelfde zingeving een beoordeling moest geven op dit moment van 1 tot 10 dan zou dat zeker een twee worden. Het is op zich al een kunst om je staande te houden na het moment van ontslag uit de gevangenis. Kort gezegd deugt het systeem binnen de muren voor geen meter. Natuurlijk is het zo dat men tegen daders van misdrijven moet optreden. Zij die een misdaad plegen, begrijpen dat ook wel. Als het komt tot een veroordeling dan begint de ellende pas echt. Eigenlijk moet je op de dag dat je binnen komt, gaan nadenken over hoe het nu verder moet. Met beeldende vorming kun je dat bereiken. Beeldende opdrachten leveren meer op

dan een gesprek met een medewerker maatschappelijke dienstverlening (MMD-er).

mr. M. van Stratum Wassenaarseweg 4 2596 CH Den Haag telefoon 070 360 81 00 mobiel 06 109 149 44

Direct werken aan toekomst Het is een algemeen gegeven dat 70 tot 80 % van de gedetineerden recidiveren. Die cijfers zijn al jaren hetzelfde. Bij Justitie denken ze – heel complex - steeds weer het wiel opnieuw uit te vinden. Justitie biedt jongeren en volwassen trainingen aan, waardoor het allemaal beter moet gaan, maar uiteindelijk verandert er niets. Dat Sociale Vaardigheid (Sova)- en Cognitieve Vaardigheidstraining (CoVa)gedoe onder de noemer Terugdringen Recidive (TR) schiet weinig op, veel te abstract. De cijfers veranderen niet of nauwelijks en daar moet verandering in komen. We moeten de maatschappij beschermen tegen criminelen, maar we hebben ook de zorg dat mensen goed vrij komen. Nu is het zo dat veel gedetineerden niet weten waar ze naar toe

Advocatenkantoor Van Stratum

‘SPECIALIST IN STRAFZAKEN’ tevens ‘CASSATIESPECIALIST’

Toine Bakermans.

moeten. Als ze vrij komen hebben ze niets. Er is vaak geen woning, relaties zijn verbroken en er is geen geld. Als men nu eens begon gedetineerden te laten werken voor zeg maar 400,- euro per maand en stort daar de helft van in een persoonlijke uitgaanskas. Na een jaar zitten staat er dan 2400,- euro op de rekening. Laat de reclassering met dat geld wat doen. Zoeken naar huisvesting bijvoorbeeld. Je moet de kans krijgen om direct aan je toekomst te werken. Beginnen met werk begint in de gevangenis, denk maar aan multinationals die met hun bedrijf in gevangenissen integreren. Als gedetineerden het goed doen, waarom dan niet een nieuwe start bij zo’n multinational? Het is even kort door de bocht geschetst, maar het beeld is dan dat mensen die vrijkomen perspectief hebben. Een veilige haven moet in de gevangenis gecreëerd worden. Een gevangenis hoeft geen hotel te zijn of te worden. Begin maar bij een super sober regime. Echt van 23 uur per dag achter de deur tot een vrije afdeling met een eigen kamer en sleutel. Al die nieuwe gevangenissen zijn zo groot, daar kun je alle kanten mee op. Waarom iemand met een vuilniszak te straat op sturen met de boodschap dat hij of zij zich bij de Sociale Dienst kan melden voor geld en onderdak? In veel andere landen in Europa gaat het anders. Daar werk je voor de dag dat je naar buiten gaat.

Geen vrijblijvende hobbyclub Van af het moment dat iemand gearresteerd wordt tot de zitting is alles veel te abstract. Ik bedoel daarmee te zeggen dat een verdachte vaak niet begrijpt wat hem of haar overkomt. Wat heeft het dan nog voor zin om in die

e-mail mvanstratum@advocatenkantoorvanstratum.nl website www.advocatenkantoorvanstratum.nl

vorm verder te gaan. Met drie simpele opdrachten kun je in een paar stappen een persoon begrijpen. Kunstzinnige vorming is een middel dat je kunt inzetten om een duidelijk beeld te krijgen van een persoon. Gevangen zijn vraagt niet alleen veel van de gedetineerde, maar ook van zijn relaties. Wat kun je betekenen voor je familie? Helemaal niets. Het is de familie die zich moet aanpassen. Hoe mooi kan het zijn als je iets voor je familie terug kan doen door bijvoorbeeld geld te verdienen in de gevangenis. En als je geen familie hebt om te onderhouden, dan kun je sparen voor de tijd dat je buiten komt.

Minder kans op terugval Het plegen van een misdrijf is vaak een keuze. De tol die men moet betalen voor deze misstap is vaak zo hoog dat het totaal niet opschiet. Je kunt ook een keuze maken om aan jezelf te werken. Gedetineerden die deze keus willen maken, moeten daarin ook de gelegenheid krijgen. Werken aan een betere toekomst en een betere samenleving begint niet aan het einde van een straf zonder enig perspectief. Er zijn maar weinig gedetineerden die terug willen keren. Verwachtingen na een ontslag uit de gevangenis zijn vaak zo hoog, dat meestal na de eerste tegenslag - het vinden van een baan of het verkrijgen van een uitkering - de moed al in de schoenen zakt. Dit is het moment dat vaak een verkeerde keuze wordt gemaakt. Als gedetineerden in de gevangenis keuzes kunnen maken dan is de kans op terugval veel minder groot. Dit kun je alleen realiseren als er een systeem is waar gedetineerden kunnen verdienen en weten dat ze vooruit gaan. Het is ook niet zo verwonderlijk dat de samenleving geen vertrouwen heeft in het moment dat daders op vrije voeten komen. Kunstzinnige vorming is maar een onderdeel van het systeem en ik geloof niet dat het veel zal uitmaken dat het boetseren van een asbak gedetineerden beter worden. Je kunt

door middel van kunstzinnige vorming gedetineerden vaardigheden aanleren.

Briljant gegeven In de P.I. Krimpen a/d IJssel draaide een pilot genaamd: PEETA, Personal Effectiveness and Employability skills Through the Arts. In het PEETAProject worden mensen getraind in juist díe vaardigheden die een werkgever zo belangrijk vindt. Door middel van een kunstzinnig project in groepsverband wordt aan werknemerskwaliteiten als goed communiceren, tijd- en taakmanagement, zelfevaluatie en -reflectie en een positieve werkhouding gewerkt. Wanneer een werkgever iemand aanneemt, wil hij liever iemand op wie hij kan vertrouwen en waar hij van op aan kan. Iemand die de handen uit de mouwen steekt, netjes op tijd is en de taken naar verwachting uitvoert. Ook al is de sollicitant niet specifiek getraind in de inhoudelijke werkzaamheden, want die zijn immers aan te leren. Gedetineerden maakten met elkaar en begeleiders/docenten een theaterstuk en leren tegelijkertijd omgaan met al die vaardigheden. Dit is een briljant gegeven. En ze krijgen er dan ook nog een Certificaat Werknemersvaardigheden voor. Het certificaat heeft alleen geen geldige waarde op de arbeidsmarkt. Momenteel wordt er hard gewerkt om er voor te zorgen dat het certificaat wel een waarde gaat vertegenwoordigen op de Nederlandse markt. Deze trainingen worden SEPE-cursussen genoemd. SEPE staat voor: Supporting Employability and Personal Effectiveness. Deze cursussen zijn ontwikkeld binnen het Europese PEETA Project (20102012), waar verschillende landen aan mee hebben gewerkt. De Nederlandse partner was het Ministerie van Justitie en Veiligheid. Ik ben zeer voor deze manier van leren en denk ook zeker dat het mensen verder kan helpen. Kunstzinnige vorming kan dus wel degelijk een positief effect hebben op gedetineerden. Het is alleen jammer dat Justitie niet aan een vervolg wil.

DE TOP VAN DE NIEUWE GENERATIE STRAFRECHTADVOCATEN

ADVOCATENKANTOOR

VA N DER W EIDE Johannes Verhulststraat 113 1071 MZ Amsterdam telefoon 020 67 27 838 fax 020 67 27 839 mobiel 06 46 02 39 69 info@advocatenkantoorvanderweide.nl www.advocatenkantoorvanderweide.nl

mr Lidewij Wachters & mr Tim Bodewes

mr Richard van der Weide de pitbull onder de pleiters


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.