Home Over het nieuws

Boekenvakkers reageren op de voor hen belangrijkste en opvallendste nieuwsberichten van Boekblad.nl.

LIESBETH VRIES

Per 2 januari gestart als zelfstandig redacteur na werkzaam te zijn geweest bij verschillende uitgeverijen, de laatste 11 jaar bij Ambo|Anthos.

P.C. Hooft-prijs voor Tijs Goldschmidt

Tijs Goldschmidt reageerde op de toekenning met de woorden: ‘schrijven is een noodzaak’. En: ‘zelfs als ik geen uitgever zou hebben, zou ik min of meer hetzelfde doen’. Veel van de schrijvers die ik begeleid heb, zeggen hetzelfde.

Tegelijkertijd is er een verlangen naar het bereiken van lezers en dus het hebben van een uitgever.

En naar de erkenning van het winnen van een gerenommeerde prijs.

Het is een wankel evenwicht en wat is dan het uiteindelijke doel? De schrijver blijft doorschrijven, maar wordt vaak afgeleid door het circus eromheen. Het winnen van een belangrijke literaire prijs is in zeer beperkte mate een koopstimulans voor een doorsnee lezer, dus wat levert het een uitgeverij dan nog op? Wordt het niet eens tijd een nieuwe definitie te geven aan (literaire) prijzen?

Woordtarief literaire vertalingen wordt 7,24 cent Sinds 1 januari is er een nieuw minimaal woordtarief voor literaire vertalingen uitonderhandeld. Van 6,98 cent naar 7,24 cent. Een tijdelijke overeenkomst, omdat het niet mogelijk bleek de Consumenten Prijs Index (CPI) als grondslag te gebruiken. Een hoop cijfers voor mensen die liever van woord en taal houden. Maar noodzakelijke kost voor iedereen die een graantje wil kunnen meepikken. Ik stel me de onderhandelingen voor tussen uitgevers, vertalers, vertegenwoordigers van de branche en de bonden. Een ingewikkelde klus en eentje waarbij de uitkomst niemand tevreden zal stellen. Zelf heb ik met knikkende knieën mijn eerste offertes als zelfstandig redacteur gestuurd. Ik ken de calculaties, ik weet dat elke cent tot het derde cijfer achter de komma telt en ik weet dat voorafgaand aan een nieuwe publicatie alles nattevingerwerk is. Wat zou het fijn zijn als ieders bijdrage aan een nieuw boek naar waarde en inzet beloond zou kunnen worden.

Chris de Jong en Bart Kraamer (Koppernik): ‘Zonder de boekhandel zijn we niets’ Met veel interesse las ik het interview met Koppernik-uitgevers

Chris de Jong en Bart Kraamer. En toen ik gevraagd werd voor deze rubriek, had ik een goed excuus het interview nog eens te lezen, en nog eens. Ik concludeerde dat het lastig is te schrijven over een stuk waar niets op aan te merken valt. Want dit is een uitgeverij die ik heel veel gun en Chris en Bart doen in mijn ogen precies wat belangrijk is. Daarom licht ik er een paar highlights uit, simpelweg om ze nogmaals onder de aandacht te brengen: ‘Wij kiezen wat wij mooi vinden. En blijkbaar slaat dat aan.’ ‘Anarchistisch, compromisloos. En een eigen stijl.’ ‘Kleine, mooie boekjes met veel liefde en aandacht maken.’ Het is prettig op deze manier in de keuken van Koppernik mee te kijken. Chris de Jong, Bart Kraamer, Barbara Geenen, Isabelle Vos en Frederike Scholing wens ik een ‘mooie winkelstraat waar je dromen en idealen op een mooie manier kunt verkopen’.

RENÉ BEGO

Eigenaar van reisboekenuitgeverij mo’media, die onlangs het online reisplatform time to momo lanceerde.

Vlaamse boekhandels en uitgeverijen gaan samen het boek promoten Goed nieuws dat ook in Vlaanderen de samenwerking opnieuw gezocht wordt. In een relatief kleine branche als de onze lijkt mij dat cruciaal. En gezien alle uitdagingen waar we voor staan (digitalisering, kostenstijgingen, ontlezing, om er maar een paar te noemen) een reden te meer om, daar waar het kan, de samenwerking te zoeken. Overigens mogen we wat dat betreft in Nederland zeer blij zijn met organisaties als CB en CPNB. Er wordt hier en daar weleens over gemopperd, maar mensen tel je zegeningen met de collectiviteit die wij hebben. En laten we vanuit die collectiviteit antwoorden vinden op de uitdagingen waar we voor staan. Wat dat betreft sluit ik graag aan bij het betoog afgelopen jaar van Eduard Kuijt over een Deltaplan 2.0 voor het boekenvak.

Fluister gaat deze maand live voor testgroep

Over samenwerken gesproken: mooi om te zien hoe verschillende partijen dit initiatief gestart zijn. Gezamenlijk heb je veel meer kans om dit tot een succes te maken.

Luisterboeken zijn een groeimarkt en om zelf een speler op die markt te willen zijn, getuigt van goed strategisch inzicht. (Internationale) partijen worden groter en groter en hebben een toenemende neiging steeds minder data met hun leveranciers te willen delen. Data die essentieel zijn om te beoordelen hoe je bezig bent en waar kansen liggen. Mede daarom verstandig dit Nederlandse initiatief. Ben benieuwd hoe een en ander zich ontwikkelt.

Boek heeft als cadeau grote emotionele waarde De emotionele waarde van een boekcadeau is groot, zo blijkt uit onderzoek van KVB Boekwerk (nóg zo’n nuttige samenwerking). In het onderzoek staan ook praktische tips om consumenten te stimuleren om een boekcadeau te kopen. Wat ik er onder andere uit haal, is dat bij een goed afgestemd samenspel tussen uitgever (‘Geef meer speciale uitgaves uit, bijvoorbeeld in hardcover, in speciaal vormgegeven omslagen, limited editions , etc.’) en boekhandel (‘Hierbij helpen boeken-toptiens en tafels met mooi gepresenteerde boeken. Ook persoonlijk advies - van de boekverkoper - wordt gewaardeerd’) er echt kansen liggen op omzetgroei. Dit past bij mo’media. We willen goed doordachte en prachtige non-fictie maken die interessante doelgroepen aanspreekt en waar we samen met de boekhandel een succes van maken. Heerlijk vak toch!

BIRTHE SJOER

Opende als 24-jarige op 1 november in Harderwijk haar boekhandel BoekLief.

Nieuwe boekwinkel in Harderwijk: BoekLief

Als beginner in het boekenvak had ik echt mijn twijfels om een nieuwe winkel te beginnen, moet ik eerlijk toegeven. Gaat dit lukken, is er nog wel genoeg animo voor boeken? Wat was ik blij verrast door alle mooie complimenten. ‘Wat heerlijk dat Harderwijk weer een boekhandel heeft!’ ‘We hopen van ganser harte dat jullie kunnen blijven.’ Ik ben blij te merken dat de winkel een grote gunfactor heeft en verguld met de al ontstane en nog steeds groeiende klantenkring, die voornamelijk bestaat uit jonge ouders en kinderen, maar ook middelbare scholieren en studenten. BoekLief kan terugkijken op twee geweldige startmaanden. Ik heb kunnen constateren dat de jeugd wel degelijk leest. Van jeugdfictie tot Engelstalige (young adult) romans, maar ook Nederlandse moderne literatuur. Laatst kon ik een jonge lezeres verblijden met het nieuwe boek van Splinter Chabot, Als de Hemel genoeg ruimte heeft , een lekkere dikke pil waarvoor ze niet terugschrok. En dan kan ze zich ook nog verheugen op het geweldige Confettiregen .

Sanne Rooseboom en Yvonne Jagtenberg Kinderboekenweekauteurs 2023

‘Bij mij thuis’ vind ik een prachtig thema voor de Kinderboekenweek. Het sluit heel goed aan bij de leefwereld van (jonge) kinderen. Hun beleving wordt in belangrijke mate bepaald door alles wat zich op een dag thuis afspeelt. Naast de belevenissen op school is ‘thuis’ de plek waar heel veel gebeurt. Waar emoties een rol spelen, geheimen worden gedeeld, waar dromen gedroomd worden, waar gegroeid wordt en… waar voorgelezen en gelezen wordt. Elk ‘thuis’ is anders. Kinderen ontdekken dit onder andere wanneer ze bij elkaar in huis komen. Juist boeken kunnen hier een belangrijke rol in spelen. Boeken kunnen een ander ‘thuis’ laten zien. Boeken kunnen ook een ‘thuis’ zijn. Ik ben heel erg benieuwd naar hoe de schrijvers ‘thuis’ verwoorden in een verhaal, in poëzie of een lied.

De Kookboekhandel toch voortgezet

De Kookboekhandel in Amsterdam heeft een opvolger en wat ben ik daar blij mee! Fijn dat er een boekhandel blijft bestaan met expertise op het gebied van koken en bakken. Een fijne winkel voor kookliefhebbers. Met de feestdagen heb ik ontdekt dat kookboeken zeer in trek zijn. Klanten waren echt op zoek naar kookinspiratie, naar speciale gerechten, niet gewoon, maar net even anders. Er werden populaire kookboeken uit de top tien verkocht en besteld, maar ook minder bekende. Opvallend vond ik dat er veel belangstelling was voor boeken over gezond koken. Nederland lijkt massaal aan het koken en bakken geslagen, met veel aandacht voor vegetarisch, vegan en/of glutenvrij et cetera. Kookboeken zijn en blijven een feestje om te geven of te ontvangen. 

Jan Willem Rebers

1968 Geboren te Arnhem

1996 Economie, Universiteit van Amsterdam

1996 Begonnen bij Boek en Buro Rebers

1997-1998 Diverse functies in de automatisering

1998- Mede-eigenaar Boek en Buro (samen met echt genote Belinda)

Han Nieuwenhuis en Jan Willem Rebers (Boek en Buro):

‘HET IS WEL LASTIG

Dat Nederland

Voor Sommige

Uitgevers Ophoudt

VOORBIJ UTRECHT’

Boek en Buro nam vorig jaar Nawijn & Polak in Apeldoorn over. Een goede keuze, vinden eigenaren Han Nieuwenhuis en Jan Willem Rebers nog steeds. ‘Dan moet je geen smal assortiment hebben met een hoge omloopsnelheid. Dan moet je veel keuze bieden: een ruim en up to date assortiment in de volle breedte.’

HAN NIEUWENHUIS

1969 Geboren te Doesburg

1992 HBO internationale handel

1992-1995 Diverse functies in Oost-Europa

1995- Mede-eigenaar Boek en Buro (samen met echtgenote Susan)

Boek en Buro

Winkels: Apeldoorn, Ede, Zutphen, Zevenaar, Haaksbergen en Doesburg

Omzet: 6,5 miljoen euro

Aantal medewerkers: ongeveer 50

Al meer dan een kwart eeuw zijn Han Nieuwenhuis (54) en Jan Willem Rebers (54) zakenpartners. In 1995 begon de eerste bij Boek en Buro, een jaar later de tweede. Maar hun gezamenlijke geschiedenis gaat nog verder terug. Hun vaders besloten al begin jaren zeventig gezamenlijk in te kopen om daarna steeds intensiever samen te werken. ‘We zijn als een soort neven opgegroeid’, zegt Nieuwenhuis. ‘Ik zei tegen Jan Willems vader ook oom. Typisch iets voor de streek.’ Samen hebben ze regelmatig winkels geopend, uitgebreid, verhuisd – en een keer gesloten. Momenteel bezit het hoofdzakelijk Gelderse bedrijf zes vestigingen. Al lange tijd heeft het filialen in Ede (76.000 inwoners – zonder de omliggende plaatsen in dezelfde gemeente), Zutphen (40.000), Zevenaar (26.000), Haaksbergen (20.000) en Doesburg (11.000). Sinds 1 april kwam daar een winkel bij in de grootste plaats tot nu toe: Nawijn & Polak in Apeldoorn (139.000).

Die beslissingen zijn altijd harmonieus genomen. Conflicten zijn er nooit geweest. ‘Meningsverschillen uiteraard wel’, zegt Rebers. ‘Dat is alleen maar gezond. Maar we vullen elkaar goed aan. Han kan goed tot tien tellen, ik ben wat impulsiever en zo vinden we elkaar steeds in het midden.’ ‘Jan Willem is misschien wat zakelijker dan ik’, voegt Nieuwenhuis daaraan toe. ‘En we hebben de taken goed verdeeld. Hij doet de kantoorartikelen, ik de boeken.’

Ze werken allebei vanuit hun ‘eigen’ winkel – ofwel: de winkel waarmee hun vaders ooit zijn begonnen (al kennen die ook een geschiedenis van verhuizingen en uitbreidingen). Voor Rebers is dat Zevenaar, voor Nieuwenhuis Zutphen – de plaatsen waar ze wonen. Ze spreken elkaar iedere dag, maar als de gelegenheid erom vraagt, treffen ze elkaar in een van hun vestigingen. Gemiddeld zeker meer dan eens per week. Iedere winkel opereert autonoom onder leiding van een bedrijfsleider. Dat geldt ook voor de Boek en Buro’s in Zevenaar en Zutphen, waar Rebers en Nieuwenhuis op de vloer meedraaien. Er is wel een inkoopteam, dat iedere keer vlak voor de beurzen samenkomt om de potentie van nieuwe titels te bespreken en de inkoop te bundelen. ‘Zo profiteren we van elkaars kennis’, zegt Rebers. Maar veel verder gaat het niet. Wat overkoepelend aan marketing wordt gedaan, ligt bijvoorbeeld bij hem.

Kostenstijgingen

Zien jullie Boek en Buro als een keten of eerder als een samenwerkingsverband van zes winkels?

Rebers: ‘We proberen geen keten te zijn. We verkopen wel onder één naam, maar elke winkel is uniek, helemaal aangepast op de directe omgeving. Daarom hebben we aan Nawijn & Polak bewust ook niet Boek en Buro toegevoegd. We geloven in de dragende kracht van de bestaande naam in Apeldoorn.’

Nieuwenhuis: ‘We willen het maximale halen uit centralisatie en decentralisatie. Centralisatie, door bijvoorbeeld naast de gebundelde inkoop de administratie op één plek af te handelen. En decentralisatie door iedere winkel zo veel mogelijk vrijheid te geven. Want daar zit de liefde voor het vak en de kennis van de klanten.’

Hoe was 2022 voor Boek en Buro?

Nieuwenhuis: ‘Op zich een prima jaar, als je naar omzet kijkt – wat vaker als graadmeter wordt gezien dan resultaat. Maar het is moeilijk vergelijken. In de coronajaren 2020 en 2021 hadden we bijvoorbeeld heel goede zomers, omdat mensen niet naar het buitenland op vakantie gingen en wij juist in plaatsen zitten waar toen wél toeristen kwamen. Zutphen trekt heel veel bezoekers. Rondom Ede, tegen de Veluwe aan, heb je veel campings en bungalowparken. Dus de zomer van 2022 was in vergelijking daarmee lastig.’

Rebers: ‘Naar het laatste normale jaar kun je óók niet kijken. Welke inflatiecorrectie is bijvoorbeeld realistisch? Er is sinds 2019 zo veel gebeurd: corona, de oorlog in Oekraïne, de prijsstijgingen. Dat leidde zeker vorig jaar tot veel onzekerheid bij de consument. Daarom zag je in september, toen voor het eerst het nieuws over de hogere energieprijzen doordrong tot het grote publiek, kort een daling in de verkoop.’

Nieuwenhuis: ‘Bovendien is een boekhandelaar afhankelijk van het aanbod, dat hij nauwelijks kan beïnvloeden. Het najaar was, zeker vanaf november, uitstekend omdat er in de volle breedte een goede keuze was. Voor de literaire lezer, voor de non-fictielezer, voor kinderboekenlezers in alle leeftijden. Dat is niet ieder najaar het geval, maar mede omdat uitgevers vanwege de pandemie titels hadden uitgesteld, het afgelopen jaar wél. En dat merk je.’

Wat voor invloed hadden – en hebben – de kostenstijgingen op het resultaat?

Rebers: ‘We doen in koude periodes de deur dicht. Normaal staat die open, om mensen het zo makkelijk mogelijk te maken om binnen te komen. Dat is het meest zichtbaar. Ook zijn we extra kritisch op ons eigen energieverbruik. Maar voor het personeel en assortiment had het geen gevolgen.’

Niewenhuis: ‘Nog niet. Als je de getallen hoort waar in het kader van cao’s over wordt gesproken: een loonstijging van 10, 12 of misschien 16 procent. Dan zullen we extra kritisch naar de inzet van mensen moeten kijken. Hoeveel moeten er echt rondlopen om de verwachte omzet op die momenten te draaien? De komende jaren zullen we zeker met besparingen te maken krijgen. Daar moeten we op vooruitlopen door bijvoorbeeld met extra isolatie of zonnepanelen ons eigen energieverbruik terug te dringen.’

Rebers: ‘Het scheelt dat sommige panden van onszelf zijn. Hoef je niet eerst een discussie aan te gaan met huisbazen over de vraag welke investeringen nodig zijn om tot het beste resultaat te komen. Voor andere panden voeren we die gesprekken al, zoals in Apeldoorn. Het pand is nog van de vorige eigenaar [Joost Polak, md.]. Ook Ede is niet van ons, maar dankzij 140 zonnepanelen op het dak zijn we bijna producent in plaats van gebruiker. Het was echt een goede beslissing om daar in 2020 naartoe te verhuizen.’

Droeg Nawijn & Polak ondanks de komst van een Broekhuis in Apeldoorn direct bij aan het goede 2022?

Rebers: ‘We merken natuurlijk dat er een Broekhuis in Apeldoorn is gekomen. Maar het heeft niet veel invloed op de cijfers. We zitten behoorlijk op het niveau dat we bij de overname hadden ingeschat. Daar zijn we blij mee. Klaarblijkelijk is de stad groot genoeg voor twee boekhandels van deze omvang.’

Cadeautje

En aan de andere kant: jullie hebben ook geprofiteerd van winkelsluitingen – zoals in Ede: een groeigemeente, waar de afgelopen jaren toch winkels zijn verdwenen.

Rebers: ‘Toch gaan wij altijd uit van eigen kracht. Toen wij in Ede de kans kregen om een mooie stap te maken naar een groter pand, geloofden we daar in los van andere ontwikkelingen in de markt. Het pand paste in onze visie van goed gesorteerde winkels, waarvoor je voldoende ruimte nodig hebt. Pas nadat wij de beslissing hadden genomen, bleek dat samen te vallen met het verdwijnen van collega-boekverkopers [zoals Paard van Troje in 2019, md].’

Niewenhuis: ‘En voor Apeldoorn is het te vroeg voor definitieve conclusies. We zitten nog in het proces om het bedrijf naar onze eigen hand te zetten. Wij maken een aantal andere keuzes. Een eerste grote stap was het “teruggeven” van de ruimte die de horeca in beslag nam aan de boekhandel. Ook de voorraad moest worden verjongd.’

Jullie zien geen meerwaarde in horeca voor de boekhandel?

Rebers: ‘In Zevenaar hebben we er ervaring mee opgedaan. Maar de conclusie was: daar ligt onze kracht niet, we kunnen de ruimte beter gebruiken voor boeken. Het is er nog wel in bescheiden vorm, hoor. Je kunt er een kopje koffie krijgen. In Ede ook. Het concept van een verblijfsfunctie voor een boekhandel lijkt ook beter te werken in grotere plaatsen.’ Nieuwenhuis. ‘Plaatsen als Apeldoorn. Maar daar hebben we een andere afweging gemaakt. Ten eerste lag de horeca door corona al twee jaar stil. We zouden er eerst mensen voor moeten aannemen en dan nog is het de vraag: komt er wel loop in? Daarbij nam het met zo’n 150 vierkante meter erg veel ruimte in beslag. Daarom wilden we ons op die plek nu concentreren op boekverkoop. Om de voorraad beter te presenteren. Er stond erg veel rug aan rug in de kasten, nu is het overzichtelijker met meer platte presentatie en meer middelpresentatie in de kasten. Als we een knoop doorhakken over de eerste etage, die we willen gaan ontwikkelen, komt het daar mogelijk terug.’

En de voorraad moest dus verjongd?

Nieuwenhuis: ‘Dat gaat vanzelf. De eigenaar was al enige tijd bezig met de verkoop. Door de coronawinkelsluitingen was er ook meer blijven staan dan gebruikelijk. Het gevolg was dat er relatief veel in de uitverkoop kon. Bovendien zijn we breder gaan inkopen, zodat wát er staat, vanzelf gemiddeld jonger wordt.’

Rebers: ‘Dat doen we ook bij onze andere winkels. We willen al langer veel boeken op voorraad. Niet té veel, maar wel zo veel dat de klant het gevoel krijgt: als ze het hier niet hebben, dan hebben ze het nergens. Alleen moet die voorraad jonger. Want de klanten zoeken het meest naar actuele boeken. En in Apeldoorn was dat beleid wat harder nodig.’

Uit beide beslissingen blijkt dat jullie winkels echte boekhandels moeten zijn.

Niewenhuis: ‘In coronatijd ontdekte de klant opnieuw dat de gang naar een boekhandel een soort cadeautje is. Dan moet je geen smal assortiment hebben met een hoge omloopsnelheid. Dan moet je hem veel keuze bieden: een ruim en up to date assortiment in de volle breedte, aangevuld met boekgerelateerde producten, passend bij de omvang en verwachte traffic van een winkel. Een boekhandel kan zo een plek van ontmoeting zijn, van grote keuze, van verrast worden.’

Kantoorartikelen

Maar Boek en Buro is van oudsher boek- én kantoorvakhandel?

Rebers: ‘Daarin zie je een verschuiving. Het zuivere kantoorartikel, zoals een kasboek of bedrijfsformulieren, neemt af. Al jaren, en niet alleen bij ons. Al hebben we het op smalle basis nog wel op voorraad en kunnen we alles dankzij onze aansluiting op Quantore snel en makkelijk leveren. In plaats daarvan hebben we steeds meer cadeauproducten toegevoegd, net als spellen en puzzels. Dat komt door de klant. Vroeger wilde die hooguit een boekenlegger, nu ook leeslampen, een kussen voor z’n boek, je kunt het zo gek niet bedenken. Daarom is het najaar voor ons nóg belangrijker geworden.’

Is een grotere afhankelijkheid van een periode in het jaar een bedreiging?

Rebers: ‘Nee hoor. Het is nooit anders geweest dat het laatste kwartaal het belangrijkste is qua omzet. En we hebben er ook altijd voor gezorgd dat de andere kwartalen bijdragen aan ons rendement. Dankzij alle verkoopmomenten door het jaar heen: Valentijnsdag, de Boekenweek, de schoolperiode, de Kinderboekenweek.’

En hebben jullie dan ook minder zakelijke klanten?

Rebers: ‘We hebben nog veel institutionele klanten: scholen, gemeentes, opleidingsinstituten, zorginstellingen. Maar het puur leveren van kantoorartikelen aan zakelijke klanten is langzamerhand een bijzaak geworden.’

Nieuwenhuis: ‘Daar staat tegenover dat er sinds corona meer thuis wordt gewerkt. En al die mensen weten ons wel degelijk te vinden voor een pen, een schrijfblok, printpapier, noem maar op. Het blijft dus zinvol om dat aan te bieden. Ook door de combinatie. Als kinderen bij ons komen voor kleurstiften of een eerste vulpen en ze zien hoeveel kinderboeken er liggen, zeggen ze tegen hun ouders: kan ik daar een boek uitzoeken? Dan moet je wel een zo compleet mogelijk aanbod op dat gebied hebben.’

Rebers: ‘Daarom willen we bij Nawijn & Polak – dat nu nog puur boekhandel is – ook de combinatie. Als we, zoals gezegd, daar uitbreiden met de eerste verdieping.’

Hoe past online bij jullie filosofie?

Nieuwenhuis: ‘Corona heeft enorm geholpen om de bekendheid van onze site te verhogen. Daarvoor dacht de klant automatisch: voor online ga je naar Bol.com. Zeker als de eigenaren van Boek en Buro zelf bij verrassing je bestelling thuisbrengen, weet men nu wel beter. Al zijn de aantallen niet zo hoog als tijdens de pandemie, het aantal online bestellingen bij ons ligt structureel hoger dan voor die tijd. Het afhandelen is ook niet meer afhankelijk van één persoon, maar een wezenlijk onderdeel van het dagelijkse ritueel in alle winkels geworden. En dan nog hoor je klanten weleens: “o, hebben jullie ook een webshop?” Of: “is het bij jullie even duur?”.’

Is online dus speerpunt gebleven?

Rebers: ‘Dat niet. Online is een aanvulling. Een middel om de klant te bedienen die even niet langs kan of wil komen. Je wilt ook het liefst dat ze de winkel bezoeken, dat is margetechnisch interessanter. Gelukkig kiezen veel bestellers ook voor ophalen in de winkel. Maar dat wil niet zeggen dat we internet verwaarlozen. We dragen het bestaan van de site actief uit. Op een kant van de boekenlegger die we meegeven bij aankoop wordt helemaal uitgelegd hoe het bij ons online werkt.’

Nieuwenhuis: ‘Ik zou wel een goede vertaling in de webshop willen zien van seizoensgebonden producten. Mensen komen daar echt voor naar de winkel: agenda’s, kalenders of allerlei schoolgerelateerde producten. Maar die offline kracht kunnen we niet online tonen.’

Lokale functie

Is ook het typische coronagevoel blijven bestaan dat je lokaal moet kopen?

Rebers: ‘Sterker dan het besef dat je ook bij ons online kunt kopen. Omdat het verder gaat dan alleen de boekhandel. Het geldt net zo goed voor kledingzaken of wat dan ook. Als je niet daar koopt, verdwijnen die – met alle negatieve gevolgen voor de leefbaarheid.

En omdat het zo goed past bij deze tijd. Mensen zijn zich bewuster geworden van hun tijd. Die willen ze niet doorbrengen in de file. Het is ook beter voor het milieu om het dichter bij huis te zoeken.’

Nieuwenhuis: ‘Daarbij geldt: hoe kleiner het plaatsje, hoe sterker dat effect. Doesburg en Haaksbergen hebben echt een dorps karakter. Daar hadden we tijdens corona een behoorlijke omzetstijging. Voor al die grotere plaatsen die het net zo goed moeten hebben van bezoekers uit de regio of verder, heeft het óók nadelige gevolgen dat mensen het dichterbij zoeken.’

Voelen jullie daarom de noodzaak Boek en Buro nog sterker als lokale boekhandels neer te zetten?

Rebers: ‘Daar hebben we het altijd al in gezocht. We gebruiken bijvoorbeeld nog steeds de oude lokale naam, zoals Van den Brink Boek en Buro in Zutphen. De naam Libris is maar beperkt zichtbaar. We sturen geen overkoepelende nieuwsbrief namens alle vestigingen. En of dat nóg beter kan? Vast wel. Maar dat is een continu proces. Zodra we er mogelijkheden voor zien, zullen we proberen die te benutten. Lokale kracht gaat ook om snel reageren op lokale ontwikkelingen. Als daar de smaak verandert of er is iets nieuws lokaal, dan moet je het assortiment daar direct op aanpassen. En dát doen we. Een voorbeeld is

Engels, vooral young adult, waarmee ook wij een heel nieuwe groep weten te trekken, die voor een andere sfeer en dynamiek zorgt. Lokale auteurs vinden sowieso bij ons een warm welkom.’

En meer activiteiten om mensen naar de winkel te trekken?

Nieuwenhuis: ‘Wat is genoeg? Je kunt wel iedere week in elke winkel een lezing hebben, maar dan gaat de kwaliteit naar beneden. Is het alle moeite waard als er vervolgens weinig mensen op af komen? We doen wel van alles. Het hangt van de locatie en het team af –soms ook van samenwerkingen, zoals met het theater en de bibliotheek – hoeveel precies. In de ene winkel tien keer per jaar, in de andere twee of drie keer. Kan dat omhoog? Ik weet het niet.’

Rebers: ‘In ieder geval hebben we nog nooit een schrijver weggestuurd die aanbood om bij ons te komen signeren. Dat geldt vooral voor lokale auteurs.’

Nieuwenhuis: ‘Het is in dit verband wel lastig dat Nederland voor sommige uitgevers ophoudt voorbij Utrecht. En dat meer en meer: uitgevers hebben steeds minder vertegenwoordigers op de weg. We verbeelden ons niks, maar ik denk dat het de moeite waard is als zij wat meer hun best doen voor boekhandels buiten de Randstad. Uitgevers die wel actief zijn in de regio, presteren bij onze winkels beduidend beter.’

Rebers: ‘We zijn ook nooit te beroerd om auteurs op één dag langs alle winkels mee te nemen. Nou ja, alles zes? Dat is misschien te krap. Maar een programma op meerdere plekken is zeker te organiseren.’

Overnames

Is het belangrijk om Boek en Buro verder uit te breiden? Ooit keken jullie daar wel naar uit.

Nieuwenhuis: ‘Dat is niet de goede volgorde. We moeten de over te nemen winkel a) erg leuk vinden, en b) in de plaats en de locatie geloven. Het moet echt als een logische stap voelen, dus ook binnen ons geografisch werkterrein passen. En we zetten die pas als we zover zijn. Eerst moet de overname van Apeldoorn helemaal worden afgerond.’

Rebers: ‘Er zijn ons vorig jaar wel winkels aangeboden, maar die hebben we afgewezen.’

Het bedrijf moet natuurlijk ook niet alsnog een keten worden.

Nieuwenhuis: ‘Nee. We willen niet uitbreiden alleen maar om marktaandeel te winnen of puur om de kosten beter te spreiden. Iedere winkel moet op zichzelf bestaansrecht hebben. En dat is niet altijd het geval bij winkels die te koop staan. Soms lijken ze rendabel te zijn, maar als je goed naar de cijfers kijkt, blijkt de eigenaar zichzelf geen reëel loon toe te rekenen en zich voor twee fulltimebanen te hebben ingeroosterd. En als je die moet vervangen door twee gewone werknemers, is de rentabiliteit verdwenen.’ 

Wenskaarten en stationery volop vertegenwoordigd op vakbeurs Spotlight

Op 5, 6 en 7 maart beleeft Spotlight haar achtste editie. De vakbeurs voor speelgoed, stationery, gifts, wenskaarten en party wordt georganiseerd in het Autotron in Rosmalen. Spotlight biedt een gevarieerd aanbod aan producten en collecties uit segmenten die perfect op elkaar aansluiten. Bovendien is er deze editie een groot aantal nieuwe exposanten te vinden met wenskaarten en stationery.

Flinke uitbreiding wenskaarten en stationery

Mede door een samenwerking met Libris Blz. is het aanbod van wenskaarten en stationery flink uitgebreid. Deze productgroepen zijn interessant als uitbreiding van het vaste aanbod, bieden kansen om impulsaankopen te stimuleren en zijn bovendien geschikt voor alle leeftijdsgroepen. Wenskaarten zijn onverminderd populair en de attentiewaarde is hoog, getuige het grote aanbod. Of het nu gaat om een verjaardag, geboorte, bruiloft, jubileum, opkikker, deelneming of ‘gewoon zomaar’; voor iedere wens is een passende kaart te vinden met de juiste uitstraling. Enkele van de exposanten met wenskaarten en stationery zijn Libris Blz.

B.V., Artige, Depesche Vertrieb GmbH & Co, Bekking & Blitz, Aardkaart, The Art Group, MAP Publishing, Mano

Cards, American Greetings, TDM Publishing, Royal Talens, Orange Papers en EA Pens & Paper.

Vakbeurs achterhaald concept?

Allesbehalve! Het is een uitgelezen moment om op de hoogte te blijven van het aanbod. Als ondernemer is het belangrijk om trends te volgen, om te weten wat er te koop is. Maar vooral het zelf bekijken en beoordelen op belangrijke kenmerken zoals kwaliteit in verhouding tot de prijs zijn essentieel om te bepalen of een merk, collectie of product past bij je aanbod en klanten. Dat is de meerwaarde van een vakbeurs.

Contact is belangrijk

Tijdens Spotlight maak je kennis met de exposanten en ze informeren je graag over de kenmerken en bijzonderheden van hun aanbod en onderneming. Persoonlijk contact met de leverancier is van belang. Als een leverancier en retailer elkaar goed kennen, dan heeft dat voordelen. Je weet waar je aan toe bent op het gebied van service, producten, levertijd, garantie en prijs. Andersom mag je verwachten dat je leverancier weet wat jij belangrijk vindt en welk publiek je winkel bezoekt. Met een proactieve leverancier verzeker je jezelf altijd van het juiste aanbod op het juiste moment met de juiste condities. Welke retailer wil dat nou niet?

Spellenplein

Spellen maken een groot deel uit van het aanbod van de boekhandel, giftshop, conceptstore en de speelgoed- en hobbywinkel. Het aanbod is enorm in alle leeftijdscategorieën en bovendien komen er regelmatig nieuwe spellen op de markt. Welke spellen zijn interessant voor jouw klanten? Om die vraag te beantwoorden, werkt een aantal exposanten samen op het ‘spellenplein’. Hier kun je de spellen bekijken en beoordelen, informatie inwinnen en bepalen of het interessant is voor je winkel. Zelf uitproberen? Natuurlijk!

Kom naar Spotlight en ontdek zelf de mogelijkheden en kansen die exposanten te bieden hebben. Aanmelden kan via de website www.spotlight-event.nl, hier vind je ook de lijst met exposanten. Een bezoek aan Spotlight is gratis voor ondernemers. Tot ziens op Spotlight!

Op diverse plaatsen openden of heropenden de afgelopen maanden nieuwe of verbouwde boekwinkels de deuren. Deze en de volgende pagina’s bieden een impressie, op de website zijn interviews te vinden met alle eigenaren.