Verantwoordelijke uitgever: Bergsportvereniging Provincie Antwerpen, Boomgaardstraat 22 b 44, 2600 Berchem,
Driemaandelijks infoblad BPA • april - mei - juni 2022
HORIZON
BERGSPORTVERENIGING PROVINCIE ANTWERPEN VZW Club van de Klim- en Bergsportfederatie VZW
COLOFON Het clubmagazine Horizon verschijnt vier maal per jaar en is een uitgave van Bergsportvereniging Provincie Antwerpen VZW
LEDENVOORDELEN
Publicatiedata 2022: begin januari, begin april, eind juni, begin oktober
BPA-light lidmaatschap:
• Tijdschrift Horizon 4x per jaar • Verzekering tegen ongevallen in het binnenland (niet alpien en/of klimgerelateerd) • Gratis deelname aan dag of ½dagwandelingen • 10% korting bij BPA-partners AltaVia Travelbooks en Optic Services • Voordelig materiaal huren van BPA
Deadlines redactie 2022: 15/05/2022, 20/08/2022 Redactieverantwoordelijke: Tine Schrijvers (horizon@bpa.be) Verantwoordelijke uitgever: Bergsportvereniging Provincie Antwerpen,
BPA/KBF-lidmaatschap:
Boomgaardstraat 22 B44, 2600 Berchem Website: www.bpa.be Facebook: www.facebook.com/BergsportverenigingProvincieAntwerpen/
• Voordelen BPA-light • Toegang tot deelname aan klim- en bergsportactiviteiten van BPA • Uitgebreide verzekering voor klim- en bergsportongevallen • Korting bij overnachting in de meeste berghutten • Korting bij KBF-partners • KBF-magazine Monte • Toegang tot kaderopleidingen en bijscholingen van KBF Lees het volledige aanbod op https://www.klimenbergsportfederatie.be/voordelen-leden-sportkaders
CONTACT Voorzitter
Jort Van Schil
0498 14 47 70
voorzitter@bpa.be
Secretaris
Wout Dekoster
0493 10 17 85
admin@bpa.be
Penningmeester & admin
Marc Hermans
03 238 43 55
admin@bpa.be
Bestuurder
Bernard Mestdagh
0492 20 97 23
bestuur@bpa.be
Bestuurder & Horizon
Tine Schrijvers
0486 49 45 88
horizon@bpa.be
Administratie activiteiten
Johan Van Antenaeken
0495 20 85 36
activiteiten@bpa.be
Materiaalverhuur
Kevin Mertens
0486 37 29 87
materiaal@bpa.be
Website
Wout Dekoster
0493 10 17 85
website@bpa.be
Impressies van wandelingen in eigen land, foto’s: Wim Delafaille 2 I Horizon - april 2022
INHOUD
WOORD VOORAF Na een natte periode zijn de eerste zonnestralen welgekomen.
02 COLOFON
Ze nodigen uit om kort bij huis opnieuw de natuur in te trekken. Onlangs ruilden we Antwerpen in voor Bohan, het gezellige dorp
03 WOORD VOORAF + INHOUD
aan de Semois waar heel wat hoogtemeters kunnen gemaakt
04 CLUBNIEUWS
flankeert, cirkelde plots een helikopter die zich voorzichtig
06 MOUNT COACH ACADEMY 10 STAGES & BEGELEIDE TOCHTEN - Bergbeklimmen - Bergwandelen - Open Klimdag 13 KALENDER 17 OPLEIDINGEN - Via Ferrata 18 VERSLAG: SLOVENIË
worden. Ter hoogte van het topkruis dat de helling boven Bohan neervlijde naast de rivierbedding. Het betrof een medische interventie zoals we in alpien terrein wel vaker zien. Minder nobel zijn de helikoptervluchten uitgevoerd voor kapitaalkrachtige wintersportliefhebbers die zich, in ruil voor een stevige duit, laten afzetten op een bergtop om zigzaggend over de maagdelijk witte sneeuwhellingen naar beneden te skiën. Echte bergsporters beseffen dat dit niet de manier is waarop afgelegen (stilte)gebieden ontsloten kunnen worden. Zo dus ook de Fédération Française des Clubs Alpins et de Montagne (FFCAM). Onder impuls van FFCAM werd het héliskiën verboden. Zo kan alweer een stukje natuur beschermd worden tegen geluidsoverlast, vervuiling en verstoring van de overwinterende fauna.
22 BERGBEKLIMMEN: TOUW OF GEEN TOUW
Ondanks de goede intenties zijn helikoptervluchten voor onze
26 VOOR U GELEZEN
bevoorrading af van dit transportmiddel en onfortuinlijke
sport niet geheel uit te sluiten. Berghutten hangen van hun bergsporters zien zich graag snel en efficiënt gerepatrieerd worden. Toch hebben we als bergsporters ook een verantwoordelijkheid. Je eigen afval terug naar beneden nemen in plaats van het in de hutten achter te laten kan al een verschil maken. Verder zijn een doordachte tochtvoorbereiding en adequate stop-or-go-beslissing van groot belang. Zo kom je mogelijks niet in de statistieken van de bergredding terecht. Zo is de link naar de lente gelegd. Een periode waarin we verlangen naar nieuwe zomerse avonturen en uren turen op een stafkaart om een tocht of beklimming uit te zetten. Maar ook conditioneel is er werk! Je wintervet kan je alvast kwijtraken tijdens de vele clubwandelingen en de conditietrainingen. Veel leesplezier,
Wet op de Privacy: BPA is een zelfstandige club, een vzw, aangesloten bij de Klim- en Bergsport Federatie (KBF). Het ledenbestand van BPA wordt, in opdracht
Sportieve groet, Jort Van Schil voorzitter
van onze vereniging, bijgehouden door de Klimen Bergsportfederatie. De gegevens worden zowel gebruikt voor ledenadministratie als voor informatie van de regionale afdelingen (alleen voor die leden die in hun regio wonen) en voor het bekomen van toelagen van officiële instanties. De leden hebben ten allen tijde toegang tot hun persoonlijke gegevens en kunnen hiervan steeds verbetering vragen (Wet van 8-121992 ter bescherming van de persoonlijke levenssfeer). Horizon - april 2022 I 3
CLUBNIEUWS
CLUBNIEUWS OP WANDEL MET BPA?
BIJSCHOLINGEN EN KADEROPLEIDINGEN
De lente startte alvast zonnig. Mogelijk wakkert het mooie weer je goesting aan om met BPA op pad te gaan. De georganiseerde wandelingen zijn volledig gratis, maar worden enkel aangeboden aan BPA-leden. Ben je lid van een andere KBF-club, dan kan je deelnemen mits een BPA-light lidmaatschap aan te gaan. Voor iedere wandeling is een voorafgaandelijke inschrijving via Twizzit noodzakelijk. De wandelleider heeft daarmee een overzicht wie zal deelnemen en het lidmaatschap is meteen automatisch gecontroleerd.
Wanneer je ooit hebt deelgenomen aan één van de BPA-cursussen of workshops, dan heb je wellicht les gehad van ervaren en gediplomeerde lesgevers. Wil je zelf ook je steentje bijdragen? Dan ondersteunt BPA je actief in het behalen van het vereiste palmares en technische kennis zodat de ingangsproef geen probleem mag zijn. Verder is ook een financiële compensatieregeling uitgewerkt, zodat je de kosten van de kaderopleiding terugbetaald krijgt i.f.v. je bijdrage aan de clubactiviteiten. Ben je geïnteresseerd in het volgen van een kaderopleiding, neem dan zeker contact via voorzitter@bpa.be. Eerstvolgende ingangsproeven (niet limitatief tot – zie ook website KBF): • Ingangsproef Initiator Rotsklimmen (11/06/2022, 11/09/2022, 15/10/2022) • Ingangsproef Initiator Sportklimmen (02/07/2022, 16/07/2022) • Instructor Winter Mountain Walking & Snowshoeing (01/10/2022) • Ingangsproef Via Ferrata-begeleider (12/10/2022)
Conditiewandeling Villers-Sainte-Gertrude, foto: Wim Delafaille
CONDITIETRAININGEN OUTDOOR Met de intrede van de lente starten ook de outdoor conditietrainingen in Mortsel opnieuw op. Met deze gerichte trainingen bereid je je lichaam voor op je zomerse bergtocht of alpiene beklimming. Vanaf 7/04/2022 t.e.m. 23/06/2022 kan je elke donderdag terecht in Fort IV (Parking Krijgsbaan 222) te Mortsel. Deze trainingen zijn gratis. Een actief BPA-lidmaatschap en eenmalige registratie via Twizzit is vereist.
4 I Horizon - april 2022
Afstellen rugzak (bijscholing), foto: Jort Van Schil
ALGEMENE VERGADERING Op 15/03/2022 hield BPA zijn jaarlijkse algemene vergadering. Naar gewoonte werden de jaarresultaten en het budget voor 2022 voorgesteld, en ook goedgekeurd. BPA sloot 2021 af met 1474 leden (KBF) en 53 BPA-light leden. Daarmee is BPA nog steeds de 2e grootste club onder de KBF-paraplu. De bestuursfuncties worden niet gewijzigd, dus Jort Van Schil (voorzitter, ankerpunt bergwandelen), Marc
Hermans (penningmeester, ankerpunt bergbeklimmen), Wout Dekoster (secretaris, ankerpunt IT), Bernard Mestdagh (administratie, ankerpunt klimmen) en Tine Schrijvers (ankerpunt communicatie & Horizon) blijven trouw op post.
Horizon - april 2022 I 5
MOUNT COACH ACADEMY
STAGE IJSKLIMMEN verslag stage IJsklimmen Noorwegen Tekst en foto’s: Christian Suys
6 I Horizon - april 2022
De ijsklimstage in Noorwegen, hier heb ik bijzonder hard naar uit gekeken! Sneeuw en ijs hebben me in de bergen altijd al aangetrokken, maar ik heb nog nooit ijsgeklommen. De stage gaat door in de prachtige omgeving van Oppdal, ongeveer 300 km ten noorden van Oslo. Dit belooft een boeiende week te worden! De ijsklimstage in Noorwegen, hier heb ik bijzonder hard naar uit gekeken! Sneeuw en ijs hebben me in de bergen altijd al aangetrokken, maar ik heb nog nooit ijsgeklommen. De stage gaat door in de prachtige omgeving van Oppdal, ongeveer 300 km ten noorden van Oslo. Dit belooft een boeiende week te worden! Het is zaterdag 26 februari. Om 18 uur staan we in Schiphol met valiezen vol klimspullen en winterkledij. Al dit materiaal binnen de nodige gewichtsgrenzen krijgen is een helse opdracht, en dan moeten er nog twee bijlen en één touw per persoon mee. Door mijn handbagage vol te proppen en mijn D schoenen aan te houden op het vliegtuig slaag ik er toch in mijn ruimbagage licht genoeg te krijgen. Op naar het prachtige Noorwegen! Vanuit een huisje dat we via vrienden van een mount coacher uit een vorige lichting ter beschikking krijgen, zullen we de komende dagen de mooiste ijswatervallen rond Oppdal opzoeken. De eerste twee dagen staan volledig in teken van het wennen aan het materiaal en de technieken. We klimmen alles in toprope en de eerste lengte klimmen we zelfs zonder ijsbijlen om te merken hoe belangrijk de voeten zijn bij ijsklimmen. Het begint bij de meeste vlot te gaan zodat we op het einde van dag twee enkele lengtes kunnen voorklimmen. De volgende dag gaan we naar de sector Vinstradalen waar verschillende watervallen van twee touwlengtes zijn. Miel en ik vormen de autonome cordee en beginnen in een iets eenvoudigere multipitch. Niet meteen de meest tot de verbeelding sprekende waterval, maar een goed begin om ook wat te wennen aan het plaatsen van ijsvijzen tijdens het klimmen. We hebben de smaak van het multipitchen goed te pakken en beslissen om voor twee
iets steilere watervallen te gaan. Ook hier raken we telkens zonder problemen boven. Deze korte multipitches smaken absoluut naar meer. Laat die langere watervallen maar komen! Woensdag staat de Kongsvollfossen op het programma. Een gigantische waterval met enkele schitterende lengtes. Wanneer we opstaan, zien we jammer genoeg dat er 60 km/u wind is voorspeld. Beter een dagje uitstellen dus en een windstille plaats opzoeken. We gaan iets nieuws uitproberen: mixed climbing en drytooling. Of in mensentaal: rotsklimmen met ijsbijlen en stijgijzers. Opnieuw beginnen we allemaal in toprope. Op het einde van de dag waag ik me toch al voorklimmend aan een route van niveau M6, die ik met succes uitklim. Alweer een geslaagde dag! We zijn nu echt wel klaar voor het grotere werk. Donderdag is de wind volledig weg en beginnen we aan onze eerste echte langere waterval: Kongsvollfossen. Samen met Denis en Annelore klim ik ‘the red dihedral’, een iets steilere variant aan de linkerkant van de waterval. In het begin is het afwisselend wat eenvoudig ijsklimmen en wat wandelen tot we aan het echte begin komen. Een 20 meter hoge hoekversnijding. Een voordeel van ijsklimmen is dat je meestal kan kiezen waar je standplaatsen maakt. Ik beslis om geen standplaats te maken onder de red dihedral, maar de eerste helft direct al door te klimmen. Halverwege kom ik aan in een grotje waar ik een standplaats maak. Denis en Annelore komen bij en vanuit het grotje klim ik verder naar het einde. De volgende paar lengtes is het de beurt aan Annelore om voor te klimmen en de laatste lengte is het terug aan mij. Dit is puur genieten. Een soort ‘bloemkool’ structuur zorgt voor super chique ijs dat enorm tof is om op te klimmen (wel iets minder
tof om vijzen in te plaatsen…). Overal in het ijs zitten een soort van bultjes ‘spray-ice’ waar makkelijk een bijl achter geslagen of een voet op gezet kan worden. Wanneer ik boven kom en een vijs in het ijs draai om een standplaats te maken, begint er plots water door het gat van de ijsvijs te stromen. Wanneer ik deze eruit haal, ontstaat er een fontein die een dik uur later nog steeds aan het lopen is. Indrukwekkend om te zien dat er onder het ijs water stroomt met toch wel een stevige druk op. Tien meter verder blijft de vijs wel mooi zitten en laat ik Denis en Annelore nakomen. We wachten nog op de andere twee cordées en dalen vervolgens samen af. De laatste stagedag gaan we voor een iets meer alpiene onderneming. Een langere approach en quasi geen pad richting de waterval. We moeten volledig zelf de weg zoeken volgens de topo en het buikgevoel. De waterval hebben we vanuit de auto al zien liggen en het landschap is nergens echt steil waardoor dit al bij al wel meevalt. Jammer genoeg ben ik wat onvoorzichtig bij het traverseren van een hard sneeuwveldje. Ik loop voorop en maak de sporen, maar merk te laat op dat mijn volgende stap op ijs terecht komt. Ik schuif uit, maar kom gelukkig enkele meters lager tot stilstand zonder al te erge gevolgen. Niet veel later bereiken we de waterval en beginnen te klimmen. Omdat er niet echt nog tijd is om een cordee in een variant te sturen, moeten de drie cordées vrij dicht bijeen klimmen. Dit zorgt voor een gezellig sfeertje, maar tegelijkertijd ook dat de zekeraars bijna constant worden bekogeld met sneeuw en ijs. Normaal wordt de standplaats een paar meter uit de klimlijn gemaakt om dit te vermijden, maar als we nu een paar meter uitwijken, zitten we in de klimlijn van onze buren. Alweer een belangrijke les geleerd: volgens de ‘Ice Selection Method’ mag je niet in een waterval kruipen waar al een andere cordee in zit (tenzij breed genoeg natuurlijk… er zijn altijd uitzonderingen). Dit hebben we hier in de praktijk duidelijk ervaren, zelfs al klommen we altijd naast elkaar. Als
Ijsklimmen zonder ijsbijlen, toch niet zo evident! Horizon - april 2022 I 7
MOUNT COACH ACADEMY
De schitterende locatie van ons huisje
Eerste keer voorklimmen
De schitterende vallei waar we konden drytoolen en mixed klimmen
De eerste waterval van dag drie Juist naast het grotje in ‘The red dihedral’
De gigantische ijsmassa van de Kongsvollfossen
‘The red dihedral’ komt van de rode rots die links en rechts van de waterval te zien zijn!.
er onder elkaar geklommen wordt is het ongetwijfeld nog erger! Maar eind goed al goed, na een viertal lengtes bereiken we de top van de waterval en beginnen te rapellen. Hiervoor maken we Abalakovs. Het touw wordt door twee gaten in het ijs gestoken die elkaar op het einde tegenkomen. Op die manier kunnen we veilig rapellen zonder materiaal achter te laten! Het afwandelen gaat vlot aangezien we gewoon onze sporen van die ochtend moeten volgen en we bereiken niet veel later terug de auto. Alweer een fantastische dag achter de rug. Gisteren was onze laatste stagedag. Omdat onze terugvlucht pas voor morgen geboekt is, hebben we vandaag nog een extra dag om te ijsklimmen. Ik zie een ijswaterval die me wel aanspreekt: 18 meter
Denis en Annelore volgen in de laatste lengte van de Kongsvollfossen
verticaal ijs. Omdat ik toch wat stress gewaarword, neem ik voldoende vijzen mee om genoeg te kunnen afzekeren. Bij ijsklimmen is het altijd een afweging tussen vijzen plaatsen of doorklimmen. Elke vijs die je plaatst, zorgt namelijk dat je harder verzuurt, maar ze geeft natuurlijk wel een vorm van veiligheid. Al is die relatief, want bij ijsklimmen is het toch beter dat je niet valt. Stijgijzers kunnen tijdens een val makkelijk in het ijs blijven haken en daardoor je voet of knie bezeren. Daarom wordt er in het algemeen bij ijsklimmen niet veel gevallen, en ga je pas naar een hoger niveau wanneer je weet dat je het kan. Denis kwam dan ook met de uitspraak: “Bij ijsklimmen moet je naklimmen alsof je voorklimt en voorklimmen alsof je soleert”. Veel vijzen plaatsen is dus
in principe niet nodig, maar wanneer je voor het eerst een nieuw niveau klimt, geeft een extra vijs toch dat beetje meer vertrouwen. Na een dik kwartier vechten tegen de verzuring lukt het me de route voor te klimmen. Een perfecte afsluiter van deze geweldige week. Eindelijk eens een stage met perfecte condities en zalig weer. En dat allemaal in een prachtig land. Dit was zeker niet de laatste keer dat ik in Oppdal geweest ben. Bedankt An en Denis voor deze schitterende stage; een week die ik niet rap zal vergeten!
Het schitterende uitzicht vanop de Kongsvollfossen
Horizon - april 2022 I 9
STAGES & BEGELEIDE TOCHTEN
BERGBEKLIMMEN ERVARINGSSTAGE BERGBEKLIMMEN “CHAMONIX” PERIODE: 10/07 - 14/07/2022 Regio Chamonix Tijdens deze stage worden 2 scholingsdagen gepland waarop eerder aangeleerde technieken worden opgefrist. Op de andere 3 dagen worden zelfstandig beklimmingen uitgevoerd in alpiene terrein van moeilijkheidsgraad F-PD+ onder toezicht met extra tips & tricks, voor- en nabespreking… Tochtbegeleiding: Marc Leeman (Lehrwart) en Brenda De Fré (initiator bergbeklimmen)
BERGWANDELEN HUTTENTOCHT
HOHE TAUERN, OOSTENRIJK ∆∆∆ *** PERIODE: 02/07 - 09/07/2022 Ten zuiden van de Grossglockner ligt de Schober groep, ook wel eens de zonnezijde van de Hohe Tauern genoemd. Het gebied is 53 drieduizenders en 62 glinsterende bergmeren rijk. Begeleiders: Marc Hermans en Koen Ledegen
HUTTENTOCHT
PARC NATIONAL DE LA VANOISE, FRANKRIJK ∆∆ ** PERIODE: 08/07 - 15/07/2022
Voor jongeren tussen 18 en 25 jaar. Het prachtige landschap, de spectaculaire bergtoppen en dalen, de enorme variatie aan gesteenten, uitbundige flora en rijke fauna maken van onze tocht een unieke belevenis. Zowel beginners als meer ervaren bergwandelaars zijn van harte welkom. Enkel een goede basisconditie is noodzakelijk. Begeleiders: Dieter Dehaes en Steven Horemans
CURSUS ZELFSTANDIG BERGWANDELAAR,
HUTTENTOCHT HOCHSCHOBERGEBIED, OOSTENRIJK
∆∆ **
PERIODE: 24/07 - 29/07/2022 Tijdens de opleiding willen we je alle theoretische en praktische basistechnieken, van tochtplanning en oriëntatie tot staptechnieken in verschillende soorten terrein en observatie van de lokale flora, in de praktijk bijbrengen zodat je in de toekomst zelfstandig een bergtocht kan plannen. We voorzien regelmatig lesmomenten, maar nemen ook de nodige tijd om te genieten van de landschappen. Begeleiders: Roos Ooms en Luc Fontyn 10 I Horizon - april 2022
CURSUS ZELFSTANDIG BERGWANDELAAR,
HUTTENTOCHT MERCANTOUR, FRANKRIJK
∆∆ ***
PERIODE: 06/08 - 14/08/2022 Tijdens de opleiding willen we je alle theoretische en praktische basistechnieken, van tochtplanning en oriëntatie tot staptechnieken in verschillende soorten terrein en observatie van de lokale flora, in de praktijk bijbrengen zodat je in de toekomst zelfstandig een bergtocht kan plannen. We voorzien regelmatig lesmomenten, maar nemen ook de nodige tijd om te genieten van de landschappen. Begeleiders: Gui Lemmens en Eddy Serneels
HUTTENTOCHT, BERGWANDELEN EN VIA FERRATA,
LIENZER DOLOMIETEN, ITALIË
∆∆∆ ***
03/09 - 10/09/2022 De Lienzer Dolomieten zijn een ware speeltuin voor wie houdt van luchtige via ferrata’s over de hoogste toppen en bergkammen. Door zijn ligging (oostelijk van de Alpen, niet ver van Karinthië) beschikt deze regio over zonnige weerkaarten. We overnachten 5 keer in 3 verschillende hutten in de Lienzer Dolomieten. We doen dagelijks één alpiene via ferrata. De moeilijkheidsgraad is doorgaans niveau B of B/C (uitzonderlijk enkele passages C). De VF’s zijn meestal in lusvorm of zo uitgestippeld dat we niet de volle bagage moeten dragen. We voorzien klim/stapdagen van gemiddeld 6 à 8u. Op de aankomst- en vertrekdag voorzien we een overnachting in de omgeving van Lienz (+/- 1.000 km van Antwerpen). Begeleider: Koen Ledegen en Jan Cools
BIVAKTOCHT,
BEAUFORTAIN, FRANKRIJK
∆∆∆ ***
PERIODE: 11/09 - 17/09/2022
Op 6 dagen tijd doorkruisen we het centrale deel van de Beaufortain. We wandelen afwisselend doorheen groene weiden en langs rotsige bergflanken, via gemarkeerde en meer verborgen paden. Onderweg proberen we meerdere toppen mee te pikken, waaronder de Grand Mont (2686 m) en de Pointe de la Terrasse (2881 m). ‘s Avonds zetten we meermaals onze tent op aan een meertje. Begeleider: Anja Derycke en Wout Dekoster
OPEN KLIMDAG 21 AUGUSTUS 2022 Dit jaar organiseren we opnieuw onze gratis klimdag voor niet-leden op het klimmassief van Durnal. Wil jij ook eens klimmen op de rotsen onder deskundige begeleiding van ervaren monitoren, schrijf je dan in voor een onvergetelijke ervaring. Er is geen voorkennis vereist en alle materialen worden door ons voorzien. Je betaalt 10 € bij inschrijving maar die krijg je terugbetaald krijgt als je komt. Meer info: Marc Goossens
marcgoossens99@gmail.com Horizon - april 2022 I 11
ADVERTENTIE:
HIKING AND BACKPACKING SEASON IS OPEN! Tekst & beeld: Optic services Kom langs voor jouw Wiley-X zonnebril, trek je rugzak aan en ga op pad en ontdek de charme van de hooglanden, huiver en geniet van mooie uitzichten, ga heerlijk wandelen in de bergen en geniet van al dat kleurenpracht van de natuur met jouw nieuwe Wiley-X zonnebril. Geniet van jouw BPA voordeel van 10% KORTING want de nieuwe collectie is binnen. Ontdek de voordelen van jouw Wiley-X zonnebril: • Onbreekbaar selenite polycarbonaatglas • Zo goed als onbreekbare monturen • Alle brillen voldoen aan de strengste veiligheidsnormeringen EN166, • Ansi z 87.1 ( High Velocity Impactresistance ) en de militaire MIL-PRF-32432(GL) ballistische normering • Ongeëvenaard kleurcontrast en dieptezicht • 100% UVA en UVB bescherming • Alle brillen kunnen ook op sterkte, zowel multifocaal als vertebril, zonnebril, gepolariseerd, meekleurend,… • Verschillende glasbehandelingen zijn mogelijk zoals kraswerend, ontspiegeld, antidamp, hydrofoob,…
Optic-Services
Misstraat 91 - 2590 Berlaar 0496 10 43 53 - dirk@opticstore.be www.optic-services.be Webshop: www.opticstore.be Join us on facebook / instagram 12 I Horizon - april 2022
KALENDER
KALENDER 2 DE KWARTAAL 2022
WANDELKALENDER Gebruikte afkortingen: CW conditiewandeling DW SEN seniorenwandeling NMW VMW
03 APRIL
CON/V9/27KM/950HM 6de conditiewandeling Olloy sur Viroin De bossen in de vallei van de Viroin zijn een nog weinig bewandelde regio. Het laat ons dan ook toe om ten volle te genieten van de prille lente. Tijdens de vorige conditiewandeling hebben we onze hoogte meters flik opgedreven. Op deze wandeling combineren we ze nu ook met een langere afstand. Graag aanmelden via mail wandelleider. Mogelijkheid tot carpooling vanaf parking cultureel centrum Aartselaar. Vertrek om 9u aan de kerk van Olloy sur Viroin, Rue des Frères Bouré 18 Wandelleider: Gui Lemmens 0468 15 31 80 gui.lemmens@telenet.be
VMW/V9/KM16
dagwandeling namiddagwandeling voormiddagwandeling
14 APRIL
Sen/V10u/18KM Dagwandeling vanuit Gestel. Vertrek aan de Lambertusplaats in Gestel (deelgemeente van Berlaar); Parkeren kan in de Rameyenstraat ter hoogte van nr 8, 2590 Berlaar. We wandelen langs de Heikant en via de Kapellekesberg naar de Merodese Bossen. Terugkeren doen we langs de dijk van de Nete. Opeten van de bokes doen we deze keer in open lucht. In de namiddag is er wel kans om onze dorst te lessen in ‘t Schipke aan de Nete Wandelleider: Marc Verpoten 0474 811 849 marc.verpoten@telenet.be
17 APRIL
Voormiddagwandeling te Schoot-Tessenderlo. Vertrek: 9.00u: P: Gerhagen: Heggenbossenweg. Langs bos en Hei, door de Schoterse bossen en Gerhagen, de Zandberg met zijn mooie vennen. Wandelleider: Jos Korthout 0478 20 65 15
Paaswandeling VW/V9/KM15 Voormiddagwandeling te Eindhout. Vertrek 9.00u aan de kerk (Eindhoutdorp, Eindhout) Wandelleider: Marcel Bervoets 0475 56 59 27 veldevoet@skynet.be
10 APRIL
18 APRIL PAASMAANDAG
DW/V9//KM19/520HM Avontuurlijke dagwandeling in Sy (Bomal-Sur-Ourthe) Afspraak aan de parking aan de camping Vertrek: 9u aan parkeerplaats camping village de Sy, rue des Luins Met de Outhe steeds in de buurt, leidt de GR57 ons langsheen bosrijke paadjes en open velden. Eenvoudig bewandelbare paden en lichte klauterpassages wisselen elkaar af. Aspirant IMWT: Frederico Penta 0476590170 frederico.penta@gmail.com
DW/V09/KM27/300HM Vlakke wandeling doorheen het Kempische heidelandschap van Geel en Meerhout. We vertrekken in het kleine rustige dorpje Bel nabij Geel. Verharde wegen worden maximaal vermeden al is dat in Vlaanderen niet altijd zo evident. Vertrek om 9.30u op de parking voor de kerk van Bel/Geel, gelegen aan de Hoogstraat en Bel Wandelleider: Gui Lemmens 0468 15 31 80 gui.lemmens@telenet.be
Horizon - april 2022 I 13
KALENDER
24 APRIL
VMW/V9/KM16 Voormiddagwandeling te Mol-Diel. Vertrek: 9.00u: Kajakclub: Den Diel 5 Mol. Volg vanaf Dessel Witgoor wegwijzer “Pannenkoekenboot” lang de Nieuwendijk. Een stukje van het Groesgoor, het natuurreservaat “Den Diel” en de Blauwe Kei. Wandelleider: Jos Korthout 0478 20 65 15.
1 MEI
DW/V10/KM22/HM450 De Vlaamse Ardennen zijn vooral voor de wielertoeristen een gegeerde regio. Als wandelaar kan je er echter ook best stevige wandelingen uitstippelen. De wandeling vertrekt in Maarkedal en gaat steeds op en af door een afwisselend landschap. Carpoolen mogelijk na afspraak. Vertrek om 10u aan de wandelparking bij de kerk, La Salettestraat, Maarkedal Wandelleider: Gui Lemmens 0468 15 31 80 gui.lemmens@telenet.be
8 MEI
29 MEI
DW/V9/KM28 Dagwandeling te Anseremme (Pont à Lesse), topo 53/7-8 Vertrek: 9.00 u parking bij Hotel de Pont à Lesse, E411, uitrit 20 Wandelleider: Marcel Vleugels 0494 40 66 87
5 JUNI
VMW/V9/KM16 Voormiddagwandeling te Blauberg-Herselt. Vertrek: 9.00 u: P Kerk Blauberg. We trekken langs de zuidelijke Merodebossen met een zeer stevige klim naar de Weefberg. Wandelleider: Jos Korthout 0478 20 65 15
6 JUNI (PINKSTERMAANDAG)
DW/V9/KM26 Vertrek om 9u aan de parking ter hoogte van de brug over de Ourthe in het centrum van Maboge. Fikse dagwandeling op-en-af de flanken van de Ourthe tussen Maboge en La Roche-en-Ardenne. We sprokkelen op die manier flink wat hoogtemeters. Wandelleider: Koen Ledegen 0498 58 15 50
VMW/V9/KM16 Voormiddagwandeling te Oud-Turnhout. Vertrek: 9.00 u: P kerk: Kerkstraat. Na de zware storm van de laatste keer proberen we nu om langs een andere kant door de Liereman te gaan met zijn prachtige eenzame omgeving en met mooie vergezichten. Wandelleider: Jos Korthout 0478 20 65 15
9 JUNI
15 MEI
17 JUNI
CON/V9/27KM/1300HM 7de conditiewandeling Nonceveux Als afsluiter van het 10de seizoen van de conditiewandelingen zetten we de kers op de taart met één van de zwaarste wandelingen uit het programma van de voorbije jaren. Op het einde van de dag weet je of je conditie ok is voor een geslaagde zomervakantie of dat er toch nog wat extra training nodig zal zijn. Mogelijkheid tot carpooling vanaf parking van Kontich. Vertrek om 9u aan de wandelparking van de Ninglinspo op de N633 Wandelleider: Gui Lemmens 0468 15 31 80 gui.lemmens@telenet.be
22 MEI
VMW/V9/KM16 Voormiddagwandeling te Zondereigen Vertrek: 9.00u: P kerk: Lipseinde. We volgen de twee Markskes en de grens met onze buren uit Nederland. In deze omgeving ondervindt men dat eenzaamheid nog een grote troef is. Wandelleider: Jos Korthout 0478 20 65 15
14 I Horizon - april 2022
Sen/ V10/ +/-18 km Dagwandeling (luswandeling) vanuit Herselt Vertrek aan de kerk van Herselt, dorp We wandelen in 2 lussen. ‘s Middags kunnen we onze lunch verbruiken in een café; Wandelleider: Hilde Lodewijckx 0486/408556 lodewijckx_hilde@yahoo.co.uk
AW/V17.30/KM16 Midzomer-avondwandeling op de Kalmthoutse Heide Vertrek 17.30 u parking De Vroente - Putsesteenweg 129 2920 Kalmthout Avondwandeling op de langste dag van het jaar door dit gevarieerde natuurgebied met heide, duinen en bossen. Wandelleider: Charlotte Cops ccops@skynet.be
19 JUNI
VMW/V9/KM16 Voormiddagwandeling te Olmen. Vertrek: 9.00u: Markt Olmen. Door de prachtige natuurgebieden en dreven van Olmen en Meerhout. Langs de westzijde van het kanaal waar het leven goed is. Wandelleider: Jos Korthout 0478 20 65 15
3 JULI
DW/V9/KM25 Dagwandeling te Mormont, bij Erezée Vertrek: 9.00u aan de kerk, E9 - E25 uitrit 49 Wandelleider: Marcel Vleugels 0494 40 66 87
10 JULI
DW/V9/26KM/850HM Dagwandeling Francorchamps Voor wie de vakantie in de bergen nog voor de boeg heeft en nog graag een goede training wenst in te lassen, is deze wandeling in de bossen van Francorchamps en over het Venenplateau van Spa ideaal. Mogelijkheid tot carpooling vanaf parking van Kontich Vertrek om 9u aan de kerk van Francorchamps, Rue Emile Goedert 12 Wandelleider: Gui Lemmens 0468 15 31 80 gui.lemmens@telenet.be NMW/V15.00u /KM17 Vertrek: 15.00u: Westerlo Markt: tegenover hotel Geerts. “Rustige “ namiddagwandeling door de mooie natuur van het Elschot en het Varenbroek met een laat namiddag stemming. Wandelleider: Jos Korthout 0478 20 65 15
14 JULI
Sen/ V10/ 17 km Dagwandeling in Kasterlee Vertrek aan de kerk van Kasterlee om 10 uur Wandeling over een stukje Kempense Heuvelrug, langs kleine paden door het jeugdkampdomein Hoge Rielen en door de vochtige Balderij. Breng drank mee want het is mogelijk dat we de middagpauze buiten doorbrengen Parking mogelijk nabij de Delhaize aan het Binnenpad en in de Kapelstraat. Wandelleider: Rudi Beaufays 014 414489 gsm 0479 515886
11 AUGUSTUS
SEN V10:00/ xxKM Wandeling - Grenspark de Kalmthoutse Heide Vertrekplaats: NEC De Vroente, Putssteenweg 129, 2920 Kalmthout. Wandeling aan zowel de Belgische als Nederlandse zijde. ’s Middags eten we in open lucht. Wandelleider: Jan Daneels 03 664 18 18
VASTE CLUBACTIVITEITEN CONDITIETRAINING
Tweewekelijks op woensdag. Check de kalender op de website voor de juiste data. Uur: 20u - 21u Locatie: Sportzaal Sint Eduardus, Broeder Frederikstraat 3, 2170 Merksem Inkom: gratis voor BPA/light, 3€/les voor KBF
ADVENTURE RUNNING
elke donderdag. Uur: 19:30 - 21u Locatie: Fort IV Mortsel, Krijgsbaan (parking), 2640 Mortsel Inkom: gratis voor BPA/light
OPEN KLIMDAGEN 2022 23 april 2022 8 mei 2022 11 juni 2022 9 juli 2022 13-14 augustus 2022 21 augustus 25 september 2022 22 oktober 2022 27 november 2022 18 december 2022
Les Awirs Dave Burnot Profondeville Plain des Fosses Freyr open klimdag voor niet leden Pont à Lesse Beez Indoor Indoor
Breng steeds je identiteits- en lidkaart KBF mee. Volg de facebookpagina en website. Meer info via kevinvanzurenborg@gmail.com
Horizon - april 2022 I 15
WE ZOEKEN ENTHOUSIASTE VRIJWILLIGERS VOOR ONZE TWEE HUTTEN:
DE CHAVEEHUT IN MAILLEN DE VENNHÜTTE IN BURG REULAND
Heb je zin om een weekend mee te helpen om te ontdekken of het jouw ding is ? Beide locaties worden opengehouden door vrijwilligers die van vrijdagavond tot zondagmorgen de gasten ontvangen. Werken dus, maar in een aangename sfeer en mooie omgeving, vooral voor jonge, positieve sportievelingen. Is koken je ding, wil je ontdekken of er een barman/vrouw in je schuilt, werk je graag buiten, wil je gras maaien op de kampeerweide? Er is voor ieder een klus.
Wil je een weekend mee wirten, mail ons: Bernard: bermestdagh@gmail.com Rita: ritdemeulder@gmail.com Anke: anke.duden@gmail.com
16 I Horizon - april 2022
OPLEIDING ACTIVITEITEN
KLIMMEN VIA FERRATA Via ferrata, ook wel klettersteig genoemd, is een snel opkomende tak in de bergsportwereld. Wij van BPA willen dan ook opleidingen aanbieden op maat van iedereen.
VIA FERRATA DAG MARCHE-LES-DAMES & LES GRANDS MALADES 29 MEI 2022 We organiseren opnieuw een via ferratadag open voor iedereen. In de Alpen vind je via ferrata’s in alle moeilijkheidsniveaus. Deze dag is dan ook een uitstekende gelegenheid om in goed gezelschap en onder begeleiding al wat ervaring op te doen. De aanwezige monitoren hebben heel wat ervaring. In deze editie doen we in de voormiddag de via ferrata van Marche-les-Dames (MLD) en in de namiddag deze in Grand Malades. Deelnemingsvoorwaarden: - KBF/BPA lid en de Belgische nationaliteit hebben. - Locatie: Paracommandokamp Marche-les-Dames. - Prijs: jeugd 12-18 jaar: 15 € BPA, 20 € KBF, materiaal en drankje achteraf inbegrepen. volwassenen: 20 € BPA, 25 €- KBF, drankje achteraf inbegrepen. - Materiaal voor jeugd is inbegrepen, volwassenen kunnen materiaal huren aan 2€ per set (helm/gordel/VF set) Meer informatie: Marc Goossens - marcgoossens99@gmail.com
WEEKEND START TO VIA FERRATA 14 & 15 MEI *** VOLZET ***
VIA FERRATA WEEKEND GEVORDERDEN 11 & 12 JUNI 2022 Via ferrata weekend voor wie het starterweekend (14-15 mei) gevolgd heeft of voor wie al wat ervaring heeft. We gaan verder dan enkel de kabel volgen en een mooie beklimming doen. Deelnemingsvoorwaarden: - een start to via ferrata weekend gevolgd hebben bij ons (liefst uiteraard) of een andere club van KBF - niveau indoorklimmen 5c-6a - recente rotsklimervaring - palmares in via ferrata - ervaring in zware, technische meerdaagse bergtrekkingen We starten zaterdag 11 juni om 9 uur aan de rotsen van Les grands Malades vlak bij Namen. Als we daar een dag genoten en gezwoegd hebben, trekken we naar de Chaveehut voor een overnachting in half pension. De volgende ochtend vroeg vertrekken we naar de via ferrata van Merlemont nabij Philippeville. Eens we die achter de kiezen hebben rijden we door naar Charleroi om de mooie klettersteig van Landelies te doen. We eindigen daar het weekend rond 16 uur. Wat staat er verder nog op het programma behalve deze drie mooie routes? We gaan kijken hoe we kinderen moeten begeleiden, een onzekere of vermoeide persoon doorheen een via ferrata helpen, tyrolienne opbouwen, rapellen en nog veel meer technieken om nooit verrast te worden tijdens onze avonturen. Prijs: Inbegrepen:
65€ voor BPA leden en 80€ voor andere KBF leden. huur van materiaal, begeleiding door gediplomeerde monitoren, overnachting in half pension, reservering van de massieven. Niet inbegrepen: vervoer van, naar en tussen de massieven, picknick en drinken. Inlichtingen: stevenhoremans.sh666@gmail.com of 0496/07 44 21 Horizon - april 2022 I 17
VERSLAG: SLOVENIË
DOBERDAN * BERGWANDELEN: HUTTENTOCHT SLOVENIË (*= Sloveens voor goeiedag)
Tekst: Jan Wyninckx – foto’s: Wim Torfs
18 I Horizon - april 2022
Van 4 tot en met 11 september 2021 trekken 11 BPA’ers onder begeleiding van Marc Hermans en Koen Ledegen naar Slovenië voor een huttentocht in het nationaal park van de Triglav, de hoogste berg van Slovenië. Uiteraard staat de beklimming van de Triglav op het programma. Zaterdag: dag auto naar onze tussenstop in Altenmarkt (Oostenrijk) Om 4u45 loopt mijn wekker af want een half uur later komt Linda mij oppikken en rijden we naar Lier waar we alle bagage in Herwig zijn auto droppen. Ook de andere tochtgenoten zijn vroeg op de baan om tegen 17u in Altenmarkt im Pongau te geraken. Het verkeer in Duitsland is druk tot erg druk en tweemaal verlaten we de autobaan om enkele files te omzeilen. Marc en Frank, die al om 4u doorgereden zijn, komen het eerste in Altenmarkt aan en gaan direct op zoek naar een terrasje en een restaurant voor ons avondeten. Iedereen arriveert veilig en wel in Altenmarkt en om 19u30 zitten we lekker te eten in restaurant Römerkeller. Daarna kruipt iedereen vroeg in bed om zondag om 7u fit aan het ontbijt te verschijnen. Zondag: naar onze eerste hut, de Koca na planini Razor Na een uitgebreid ontbijt in ‘Die feine Herberge’ vertrekken we voor de laatste 2,5 uur rijden tot aan het meer van Bohinj (Bohinjsko Jezero, gelegen op 525m). De auto’s worden geparkeerd, de laatste spullen in of uit de rugzak gelaten (onder het motto van Koen: ‘Less is more’) en dan nemen we de kabelbaan van ‘Vogel’ naar een klein skigebied op 1500m hoogte. De zon schijnt volop dus iedereen is goed ingesmeerd en we passeren eerst langs ‘The bell of whishes’, waar iedereen een wens mag doen. Daarna klimmen we naar de top van de ‘Vogel’ (1922m) waar we van een prachtig 360° uitzicht genieten. Op de top is er veel wind en ook de Triglav zit nog in de wolken. Na een foto met de BPA-vlag dalen we langs een steil bergpad af tot we aan de eerste hut komen: de Koca na planini Razor op 1315m (Koca=hut). De sympathieke huttenwirtin Catharina The bell of whishes
spreekt gelukkig goed Engels want veel Sloveense woorden kennen we nog niet. We drinken nog iets op het terras in de zon en daarna kunnen we ons in de slaapkamers installeren. Het menu soep/pasta bolognaise/dessert is lekker maar de porties zijn voor sommigen onder ons aan de kleine kant. Dat worden dus nog enkele glazen boterhammen (pivo) voor de hongerigen. Na het avondeten wordt de tocht van maandag besproken en wordt er nog wat ‘gepflauderd’ (gekeuveld) bij een lokale schnaps Rovasjivec. Maandag: van de Koca na planini Rzaor naar de Koca pod Bogatinom Na het ontbijt (2 spiegeleitjes met brood of marmelade met brood; niet én…) met een bodempje koude koffie staat iedereen om 8u30 vertrekkensklaar. We stijgen gestaag, eerst nog door het bos, daarna wordt het terrein ruiger. We klimmen over de top van de ‘M. Vrh’ (2015m) en nadien volgt een pittige afdaling met wat klauterwerk en enkele luchtige passages. Verder passeren we over de top van de ‘Tolmiski Kuk’ (2085m) en dalen we af naar onze volgende slaapplaats: de Koca pod Bogatinom (1513m).
Ricet (maaltijdsoep) met Lasko (Sloveense pils)
Als avondeten kiezen de meesten voor een Sloveense specialiteit: ‘Ricet’, een lekkere maaltijdsoep met brood, gevolgd door een pannenkoek als dessert. Ook nu sluiten we de avond af met de lokale schnaps ‘Smrekovec’. Totale dagafstand: 14,5km, positieve hoogtemeters 1100m; negatieve hoogtemeters 900m. Dinsdag: ‘Swimming in the pool’, van de Koca pod Bogatinom naar de Zasavska Koca na Prehodavcih Verrassing bij het ontbijt: er is buffet met kaas, ham, muesli en zelfs roerei! We zingen “Happy Birthday” voor Herwig die vandaag
Het Triglav Nationaal Park met rechts het meer van Bohinj Horizon - april 2022 I 19
jarig is. Iedereen eet zijn buikje vol en daarna gaan we op weg naar de Triglavskih Jezerin-hut. Het pad stijgt geleidelijk door het bos tot we aan een eerste meertje komen. Er zitten veel algen in het water dus zwemmen zit er niet in. We gaan verder tot een volgend meertje waar we onze middagpauze houden en waar Linda en Wim dapper een plons wagen in het koude water (minder dan 10°C !). We stijgen hoger en het terrein wordt terug meer rotsachtig, tot we onze volgende hut bereiken, de Zasavska Koca na Prehodavcih (2071m). Het wordt frisser buiten en we zoeken ons een plek binnen in de hut, geen overbodige luxe want er komt steeds meer volk aan. Bij het avondeten zit de hut stampvol en we eten ‘gezellig’ met 13 aan een tafel van 8 personen.
Totale dagafstand: ca. 14km, positieve hoogtemeters 1000m, negatieve hoogtemeters 350m. Woensdag: naar de top van de Triglav Na het ontbijt vertrekken we bij 0°C aan de klim richting Koca Dom Planika. Het is koud, maar we houden er een goed tempo op na en gaan onder de Triglav door via de Dom Planika-hut en zo verder naar de Triglavski dom na Kredarici (2515m), de hut aan de voet van de Triglav waar we iets na de middag aankomen. In deze megahut (meer dan 300 bedden) met eigen kapel laten we alle ballast achter en doen we onze gordels en via ferrata sets aan want de eigenlijke klim naar de top van de Triglav is bijna volledig gezekerd met een stalen kabel. Het is nog serieus druk op weg naar
De ruige Julische Alpen
Zonsondergang over het Triglav Nationaal Park 20 I Horizon - april 2022
de top met ook al veel afdalers. Gelukkig is het weer stabiel en iets voor 16u staan we op de top van de Triglav, Sloveniës hoogste berg, 2864m. We nemen de nodige foto’s en beginnen dan aan de afdaling, want die duurt langer dan de beklimming. Terug in de Trigavski dom na Kredarici krijgen we direct ons avondeten, we hebben zelfs de keuze tussen macaroni of Ricet met worst. Ook vandaag hebben we een jarige, Wim T., die wordt gevierd met een dubbel dessert. De avond eindigt met de inmiddels traditionele schnaps (wegens het gebrek aan stromend water, poetsen we onze tanden maar met schnaps ….) Totale dagafstand: ca. 14km, positieve hoogtemeters 1400m, negatieve hoogtemeters 900m.
Eén van de meertjes tijdens onze dinsdagtocht
Stretching op het terras van de Zasavska Koca na Prehodavcih
Donderdag: lange afdaling naar de Koca na Planini Pri Jerezu Na het ontbijt met het obligate roerei rijgen we de veters van onze bottinnen goed vast want er wacht ons een lange dag, gelukkig wel vooral dalen. Onder een staalblauwe hemel dalen we eerst nog over rotsterrein, af en toe nog langs een stalen kabel. Toch moet er nog een tussenklim bij, maar verder dalen we tot in het bos en na een lange dag komen we aan de Koca na Planini Pri Jerezu (1453m). Iedereen is blij met een fris drankje op het terras en na het avondeten (macaroni of Ricek) speelt Wim VL nog gitaar en zingen we allemaal onze klassiekers. We verbroederen met een groepje Tsjechen (waarvan Jan dacht dat hij wat Sloveense woorden kon leren) en 3 Duitse studentes en we doen de schnapsvoorraad van de huttenwirt danig slinken… NA ZDRAVJE (=schol)! Totale dagafstand: ca. 16km, positieve hoogtemeters gestegen: 600m, negatieve hoogtemeters 1650m. Vrijdag: terug naar de bewoonde wereld We dalen verder door het bos tot we in Stara Fuzina komen, een dorpje aan de rand van het meer van Bohinj. De chauffeurs gaan verder om de auto’s op te halen, terwijl de rest al op een terras nageniet van een prachtige wandelweek. Met de chauffeurs erbij wordt er nog een pizzabuffet gegeten (6,5€ voor een grote verse pizza!) en dan wordt de terugtocht naar Altenmarkt aangevat, waar we terug in Die feine Herberge overnachten om zaterdag de lange terugreis naar huis te maken.
De Triglavski Dom megahut met eigen kapel
De Via Ferrata naar de top van de Triglav
Het was een onvergetelijke week, volop zon, een toffe groep met Marc en Koen als fijne begeleiders, prachtige natuur en vriendelijke mensen. NASVIDENJE Slovenia (tot ziens) !!!
Wandelkaart (1/25000): Julische Alpen – Triglav- Krn – Crna prst Triglav National Park (Triglavski Narodni Park): www.tnp.si
Groepsfoto op de top van de Triglav Horizon - april 2022 I 21
BERGBEKLIMMEN
TOUW OF GEEN TOUW…. THAT ‘S THE QUESTION! Dit artikel is gebaseerd op een artikel van Florian Hellberg in Berg und Steigen #116 en werd bewerkt en vertaald door Jonas Lohaus
Alpiene bergtochten gaan over gletsjers, sneeuw- en ijsflanken en over rotsterrein. Het is niet altijd gemakkelijk om de risico’s van elk soort terrein in te schatten en de gevolgen van een val te minimaliseren. Hier wordt besproken wat de verschillende zekeringsmethoden zijn in het alpiene terrrein, met hun voor- en nadelen. We onderscheiden: - het vallen in gletsjerspleten - het vallen van de berg / rots - allen waarbij je meegesleurd kan worden (in het Duits: Mitreisunfälle) De vraag naar de optimale zekeringstechnieken bij alpiene tochten is niet nieuw. Pit Schubert waarschuwde al in de jaren tachtig voor het risico om meegesleurd te worden als je samen aan een touw loopt. Heel wat artikelen in Berg und Steigen gaan over zekeringstechnieken in dit terrein. De factoren die
22 I Horizon - april 2022
moeten worden afgewogen bij de keuze voor de juiste zekeringstechniek in het alpiene terrein worden ook weergegeven in de ongevallenstatistieken van Deutsche Alpen Verein. De dodelijke ongevallen van DAV-leden in alpien terrein (gletsjer, sneeuw, ijs, rots tot niveau II en sneeuwgraten) kan je opsplitsen in verschillende categorien (het gaat om ongeveer 1000 slachtoffers in de laatste 20 jaar) - 28% zijn mensen die ongezekerd vallen. - 18% was ongezekerd, maar had mogelijk een hartfalen als oorzaak van de val. - 25% waren de zogenaamde “meesleurongevallen” waarbij de persoon die valt, de rest van zijn touwgroep mee sleurt. Ook relevant, met 4% aandeel, zijn de mensen die onbeveiligd in een gletsjerspleet vielen (en stierven!). De vraag is: wat zou er gebeurd zijn als degenen die een “onbeveiligd”-ongeval hadden gehad waren ingebonden (tenminste zij die niet alleen onderweg waren)? Een provocerende veronderstelling: als je tegelijkertijd met meerdere personen in het touw had gelopen zonder echte veiligheid, dan zouden sommige van je touwpartners waarschijnlijk ook zijn gevallen, met meer doden tot gevolg! Maar: Met het ge-
bruik van de juiste voorzorgsmaatregelen, hadden zowel een deel van de valpartijen zonder beveiliging, als een deel van de “meesleurongevallen” voorkomen kunnen worden. Hieronder worden daarom de verschillende mogelijkheden van zekeringstechnieken tijdens alpiene tochten besproken. Zekeren op de gletsjer Op een besneeuwde, vlakke gletsjer is, vanwege het gevaar van vallen in spleten, ongeveer tien meter uit elkaar lopen de zekeringstechniek bij uitstek.
Hierover bestaat overeenstemming. Op hellingen waarbij het risico op een val bestaat, kan deze zekeringstechniek echter dodelijk zijn: vooral als de voorste persoon van de touwgroep valt, is het quasi onmogelijk voor de groep om de val te stoppen, vermits deze persoon die valt tot twintig meter kan glijden, voordat de anderen de val zouden kunnen houden. Het risico op letsels of zelfs overlijden door meegesleept te worden is groot. Als er een risico op vallen bestaat, dan zijn er daarom andere beveiligingstechnieken noodzakelijk. Maar wanneer is er kans op vallen? Dat hangt af van de terreinfactoren (steilheid, hellingvorm en helling), menselijke factoren (gewichtsverhouding, persoonlijke bekwaamheid, concentratie, uitrusting, etc.) en de omstandigheden ter plaatse (harde of zachte sneeuw, ijs, goed of slecht spoor). Hoe harder en steiler het oppervlak, hoe moeilijker het is om jezelf (of een touwpartner) te houden als je begint te schuiven.
• Een persoon die valt op een helling van meer dan 30 graden in harde sneeuw, valt bijna net zo snel als iemand in vrije val. • Bij blank ijs of hard gevroren sneeuw, ook op matig steil terrein, bestaat het risico dat je bij een val niet meer zelf kunt remmen. • Tijdens de beklimming is men beduidend minder “misstap-gevoelig” dan bij de afdaling. • Een goed spoor is een duidelijk voordeel voor je veiligheid. Het stappen gaat gemakkelijker, je valt niet zo snel en je hebt een betere houding om een val te houden. • Stapzekerheid, goede stijgijzertechniek, een aangepaste snelheid en een hoge mate van concentratie staan centraal. Goed passende bergschoenen, scherpe en goed passende stijgijzers en beenkleding zonder struikelgevaar zijn vereist. Zekeren bij valgevaar Er zijn verschillende manieren om te zekeren in terrein waar het risico op een val bestaat. Hieronder sommen we een aantal technieken op. De optimale zekeringstechniek die moet worden nagestreefd, is “voldoende veilig” voor het terrein en de touwgroep en “tijdbesparend” in het gebruik - inclusief het veranderen van methode bij veranderend terrein.
1. Zekeren vanuit een vaste stand Bij moeilijke passages in rots of ijs is het zinvol om van stand naar stand te klimmen. In een touwgroep van 2 of 3 personen klimt de voorklimmer, met tussenzekeringen, naar een volgend vast punt (vooraf reeds aanwezig of zelf te maken). Hier maakt hij stand en zekert hij de naklimmer(s). Er is dus steeds één klimmer en een persoon die zekert.
Dit is de veiligste techniek, in welk terrein ook, maar hij is zeer tijdrovend. Vermits tijd ook een grote invloed heeft op veiligheid en je niet altijd een perfect geëquipeerde stand tegen komt/kan bouwen moet je (op voorhand!) goed overwegen of er passages zijn waar je deze techniek gaat gebruiken en hoelang dit gaat duren. Bij een touwgroep van 3 personen kunnen de twee naklimmers samen klimmen, met een tussenafstand van 5 meter (met een zgn “Seilweiche”) Gestaffeltes Klettern Het zogenaamde “Gestaffeltes Klettern” (zeer moeilijk te vertalen!) kan handig zijn op een eenvoudige tocht, waarbij er een technisch moeilijkere passage is. Het touw wordt ingekort tot 20 tot 30 meter. De eerste klimmer klimt voor, eventueel met tussenzekeringen, en zekert de naklimmer(s) op een geïmproviseerde stand. Geïmproviseerde standen kunnen vaste punten zijn waar een bandlus wordt rond gelegd of punten waarbij het lichaamsgewicht van de zekeraar mogelijk als tegengewicht dient. Zodra het moeilijke stuk achter de rug is wordt weer normaal ingebonden om de tocht verder te zetten. Als er meer dan drie personen zijn, dan kan de installatie van een vast touw een verstandig alternatief zijn voor dergelijk terrein. Hierbij klimt de eerste, meest ervaren klimmer tot aan een vast punt en fixeert het touw. De volgende klimmers zekeren zich met een prussikknoop of een stijgklem. Bij het afdalen is dan rapellen (“abseilen”) of laten zakken vanaf een vast punt de aangewezen techniek om moeilijk terrein te overwinnen. Zowel rapellen als laten zakken biedt een grote veiligheid, maar is tijdrovend - vooral als je er weinig ervaring mee hebt.
hele lengte van het touw), eventueel met tussenzekeringen, hangt een terugloopblokkering aan het touw en klimt verder. Als het touw ongeveer gestrekt is, klimt de tweede klimmer (en eventueel een derde klimmer) tegelijk met de voorste klimmer omhoog. De voorste klimmer blijft dus verder klimmen en plaatst regelmatig (ongeveer iedere 20m) een nieuwe terugloopblokkering. De terugloopblokkering houdt een val van de tweede klimmer tegen. Op deze manier wordt er veel sneller gevorderd dan als je alternerend klimt, van stand naar stand. Communicatie tussen de voorklimmer en de naklimmer is erg belangrijk (de naklimmer moet wachten terwijl de voorklimmer een nieuwe zekering aanbrengt en ook de voorklimmer moet wachten als de naklimmer de zekering later weer verwijderd) en de touwgroep moet het terrein goed beheersen. Omdat deze zekeringstechniek alleen een totale val kan voorkomen, zijn blessures - waarschijnlijk voor beide klimpartners - bij een val zo goed als onvermijdelijk. 3. Glijdend touw met tussenzekeringen (op rots, met ingekort touw) (in de HGB -cursus van BPA ook wel “corde tendu” genoemd) Deze techniek is vooral geschikt voor eenvoudige rotsgraatbeklimmingen. De twee klimmers klimmen tegelijkertijd. Tussen de touwpart-
2. “Glijdend” touw met terugloopblokkering (ijs) Het toepassingsgebied voor deze techniek zijn ijspassages tijdens de beklimming. De voorklimmer klimt omhoog (indien mogelijk over de geHorizon - april 2022 I 23
BERGBEKLIMMEN
ners is er altijd minimaal één vast punt (beter: twee!) of wordt het touw rond een uitstekende rots gehangen als tussenzekering. Meestal is het zinvol om het (enkele) touw in te korten tot 20 tot 30 meter of om een “half touw” dubbel te gebruiken. Deze techniek is relatief snel, vooral wanneer beide leden van de touwgroep kunnen voorklimmen en dus - zodra de voorklimmer alle materiaal (bandlussen, setjes,…) heeft opgebruikt - de naklimmer voorklimmer kan worden. Beide klimmers moeten het terrein beheersen. Deze techniek voorkomt ook alleen een totale crash.
klimpartners kan het beste worden ingekort tot enkele meters en over de schouder mee genomen.
techniek alleen een optie is als er een duidelijk niveauverschil is in de touwgroep en de betere bereid is om het hogere risico voor zichzelf te accepteren. Er ontstaat een “leiderschapssituatie”. In Zwitserland wordt het kalmerende psychologische effect van het touw zwaarder mee genomen. Zij menen ook dat, als men deze techniek niet gebruikt, te lang gewacht gaat worden alvorens op moeilijkere passages gezekerd te klimmen.
6. Lopen / zekeren aan een kort touw (gidstechniek)
4. Springtouw De springtouwtechniek is alleen mogelijk op een zuivere sneeuwgraat. In rotsachtig terrein is het risico op verwonding en touwbreuk te groot. Beide klimmers hebben vijf tot acht meter touw in hun hand en lopen tegelijk. Als een van hen van de graat valt, dan springt de andere naar de andere kant, waardoor het touwteam niet volledig naar één kant valt. De touwlussen in de hand geven de tweede klimmer even de tijd om te reageren. Vastberaden actie is een voorwaarde. Vooral wanneer een sneeuwluifel er voor zorgt dat je op een afstand van de rand van de graat moet blijven, dan moet je voor je leven sprinten om niet meegesleurd te worden. Op een andere manier zekeren is op dit terrein dikwijls niet mogelijk.
5. Touwtransport In veilig terrein kan je verder gaan met het zogenaamde touwtransport. Dit bespaart het tijdrovende in- en uitbinden op die stuken waar je het touw nodig hebt. Het touw tussen de 24 I Horizon - april 2022
Bij deze techniek lopen beide klimmers tegelijkertijd, verbonden door slechts een paar meter touw. (Deze techniek wordt in Frankrijk ook wel “corde tendu” genoemd). Als de persoon die wordt geleid struikelt, moet de gids snel voorkomen dat deze verder valt. In Duitsland en Oostenrijk wordt deze techniek enkel aangeleerd aan gecertificeerde berggidsen. In Zwitserland wordt het lopen aan kort touw ook aan mensen die zelfstandig tochten ondernemen aangeleerd. Over de voor- en nadelen wordt in de verschillende opleidingen gediscuteerd, maar over volgende punten bestaat er overeenstemming: • De eerste van het touw (zowel bij het stijgen en dalen steeds de bovenste) mag niet vallen! Tegen de tijd dat het touw strak komt te staan, heeft deze al zoveel snelheid gekregen dat hij onvermijdelijk de hele touwgroep meetrekt. Bovendien moet hij het terrein zo goed beheersen dat hij een val steeds kan houden, zonder zelf in de problemen te komen. • Als de tweede persoon struikelt dan is het belangrijk dat de eerste onmiddellijk reageert. Als het tot een effectieve val komt, dan is het waarschijnlijk te laat en is de kans groot dat de hele touwgroep valt! • Dit betekent dat een niet gespannen touw of te lange touwafstanden fataal kunnen zijn. • Het risico op vallen wordt een stuk groter als de touwgroep uit meer dan twee personen bestaat. Uit deze punten concludeert men in Duitsland en Oostenrijk dat deze
Touwvrij gaan De eventuele keuze om geen touw te gebruiken is gebaseerd op een nuchtere risicobeoordeling: de omvang van de schade wordt verminderd als slechts één persoon uitglijdt. En: één persoon alleen heeft nog een kans om zijn val te stoppen (op een sneeuwhelling). Als daarentegen een ingebonden groep vaart heeft gemaakt, dan raken de leden verstrikt in het touw en trekken ze elkaar naar beneden. Daarnaast is er, als er maar één persoon valt, nog iemand die een noodoproep kan doen en/of eerste hulp kan verlenen. Als je er echter voor hebt gekozen om zonder touwen te lopen, dan vergroot dit wel de drempel om later in te binden en over te stappen naar de veiligheid met touw. Zo kom je zonder touw misschien in moeilijke klimpassages of op onvoorziene heikele plekken, zoals wanneer er een dun laagje verse sneeuw op blank ijs ligt. Alleen al het inbinden op deze plek kan gevaarlijk zijn omdat je onbeveiligd op deze plaats staat. Een ander aspect is dat groepen de neiging hebben om uit elkaar te gaan lopen als ze zonder touw gaan en dat de behoefte aan veiligheid
van individuele groepsleden niet door iedereen wordt ervaren. Vooral sterkere leden kunnen dan voorop lopen - inclusief het touw in hun rugzak... Sterkere en meer ervaren klimmers moeten hierop attent zijn en eventueel het touw over hun schouder mee dragen, zodat ze, als de situatie zich voordoet, eenvoudig kunnen inbinden en iedereen zekeren. Het is niet eenvoudig om af te wegen wanneer touwvrij lopen toch voor iedereen in het team geschikt is. Het vereist een realistische zelfinschatting, empathie en een open, duidelijke communicatie - zoals elke beslissing over juiste zekeringsmethode in het algemeen! Besluit In de praktijk bestaat de meest effectieve zekeringsmethode uit een flexibele combinatie van de verschillende methoden. Bij het werken met bijvoorbeeld een glijtouw met terugloopblokkeringen is het vaak zinvol om na de laatste touwlengte een veilige standplaats te bouwen waar iedereen kan bijkomen. De eisen die aan de competentie van een alpinist worden gesteld zijn hoog. Het terrein moet zowel op voorhand als tijdens de tocht permanent worden ingeschat en de gevolgen van een eventuele val moeten worden ingeschat. Dienovereenkomstig wordt een geschikte zekeringsmethode geselecteerd, gepland en het risico beoordeeld. Bij het overstappen op een andere zekeringstechniek moeten geschikte vaste punten worden geïnstalleerd en moeten de touwtechnische vaardigheden worden beheerst. Snelheid is ook een belangrijk element in de risicoanalyse. Als je veel tijd verliest met een bepaalde zekeringstechniek, bestaat de kans dat je moet omkeren voor je de top bereikt, of breng je de hele touwgroep in gevaar als terugkeren geen optie is. Voor stageleiders en clubs die opleidingen organiseren, rijst de vraag welke beveiligingstechnieken geschikt zijn voor welk niveau van deelnemers. Enerzijds mogen nuttige technieken de deelnemers niet worden onthouden. Anderzijds bestaat het risico dat de deelnemers overdonderd worden door een te veel aan informatie.
In de alpiene wereld is men wel meer de focus gaan leggen op deze zekeringstechnieken, gaande van touwvrij gaan t.e.m het gezekerd klimmen. Vooral het veilig overwinnen van passages in (steil) ijs worden meer en meer belangrijk, zeker nu dat de opwarming van de aarde er voor zorgt dat je ook op zogenaamd “gemakkelijke” alpine tochten korte maar delicate ijspassages kan tegen komen.
Overzicht Simultaan bewegen Techniek
Doel
Klassiek toepassingsgebied
Gletsjer touwgroep
Val in een gletsjerspleet Vlakke, niet te steile voorkomen met sneeuw bedekte gletsjer
Niet geschikt bij steiler terrein waar je kan vallen
Kort touw
Val van de tweede (en eventueel een derde) te houden
Overal waarbij in een groep een deelnemer zich onzeker of onervaren voelt (o.a kinderen) en een andere de ervaring en kunde heeft om de onervaren persoon op sleeptouw te nemen
Touweerste (altijd boven!) mag niet vallen; Alleen voor berggidsen en zeer ervaren alpinisten
Totale crash van de Glijtouw met tussentijdse zekeringen touwgroep voorkomen
Geaccidenteerd rotsterrein dat voor de deelnemers eenvoudig genoeg is om vlot samen te klimmen
Er kunnen tussenpunten gemaakt worden met bandlus en musketon, maar ook door het touw rond rotsblokken te leggen
Glijtouw met teruglooprem
Totale crash van de touwgroep voorkomen
Vooral geschikt voor stukken ijs tijdens de beklimming; Kan ook gebruikt worden in gemakkelijk rotsachtig of gecombineerd terrein
Extra tussenzekeringen verminderen het risico voor de voorklimmer; De naklimmer moet zorgen dat het touw min of meer gestrekt blijft
Springtouw
Totale crash van de touwgroep voorkomen
Sneeuwgraat (niet te steil stijgend / dalend)
Doortastende actie en volledige aandacht zijn vereist
Touwvrij gaan
Een mogelijke val tot één persoon te beperken
Terrein dat alle groepsleden gemakkelijk beheersen en waarbij zij bereid zijn dit zonder touw te overwinnen
Geen beveiligingsfunctie; Open communicatie of iedereen zonder zekering op weg wil; Alert zijn, zodat tijdig ingebonden wordt bij veranderend terrein
Touw transport
Snelle manier om eenvoudig terrein tussen twee moeilijkere stukken te overwinnen
Terrein waarbij je na een val ter plaatse blijft liggen
Overgang naar glijtouw met tussenzekeringen gaat vlot
Van vast punt naar vast Val van zowel punt klimmen voorklimmer als naklimmer opvangen
Moeilijk te beklimmen terrein
Meest tijdrovend, maar zekeringsmethode met het laagste risico
“Gestaffeltes” klimmen
Val van zowel voorklimmer als naklimmer opvangen
Eenvoudiger terrein waarbij het toch belangrijk is om te zekeren
Ingekort touw; Ook geïmproviseerde relais zijn mogelijk
Vast touw
Val van meerdere nakimmers beveiligen
Gemakkelijk terrein Vooral geschikt voor (kan zowel voor klimmen kortere back-up passages as afdalen gebruikt worden)
Rapellen / laten zakken
Een val tijdens de afdaling uitsluiten
moeilijk terrein in de afdaling
Opmerkingen
Zekeren op vaste punten
Meest tijdrovende techniek om af te dalen, maar met een laag risico (bij correcte toepassing!)
Opmerkingen: Gemakkelijk en moeilijk is niet te beschouwen als een absolute categorie, maar hangt af van de vaardigheden van de touwgroep, de condities van de dag en de omstandigheden. De tabel gaat uit van de juiste toepassing van de technieken. Bij alle zekeringstechnieken met vaste punten is de kwaliteit van het vast punt primordiaal! Horizon - april 2022 I 25
VOOR U GELEZEN
VOOR U GELEZEN
Tekst & foto’s: Dirk Van den Berghe - www.altaviatravelbooks.be
WANDERLUST ALPS In de reeks Wanderlust is er nieuw mooi fotoboek over de Alpen. De Alpen die zich uitstrekken van Frankrijk tot aan Slovenië, is de hoogste en meest uitgestrekte bergketen van Europa. Voor wandelaars, trekkers en liefhebbers van het buitenleven betekent dat grenzeloze mogelijkheden voor avontuur. Wanderlust Alps brengt de beste routes en verborgen paden van de bergketen in kaart, weg van de drukte. De aanbevolen wandelingen bieden een rijke mix van eendaagse uitstapjes tot langeafstandstochten voor wandelaars van alle ervaringsniveaus, met veel prachtige natuur en charmante berghutten om onderweg van te genieten. Uitgave: Gestalten prijs: 39,95€
GR 7 IN ANDALUCIA De GR7 is een van Europa’s langste GR-langeafstandsroutes, die zich uitstrekt van Tarifa, de meest zuidelijke stad van continentaal Europa, door Spanje, Andorra en Frankrijk naar de Elzas. Deze gids presenteert het Andalusische deel van de route, dat meer dan 700 km fantastische wandelingen biedt door de diverse landschappen van een van de meest suggestieve regio’s van Spanje. De route splitst zich in het kleine dorpje Villanueva de Cauche en de gids beschrijft zowel de noordelijke als de zuidelijke variant. Hoewel er gewandeld wordt over goede voetpaden, landweggetjes en soms kleine wegen, zijn sommige etappes lang en kunnen ze behoorlijk stijgen, wat betekent dat een goede conditie vereist is. De volledige Andalusische GR7 doet er ruim een maand over om te lopen; de gids bevat echter ook suggesties voor secties met hoogtepunten die in een week of twee weken kunnen worden gelopen. Naast een duidelijke routebeschrijving, kaarten en hoogteprofielen geeft de gids achtergrondinformatie over de lokale geschiedenis, planten en dieren in het wild, en advies voor het plannen van uw reis, zoals wanneer te gaan, wat mee te nemen en waar te verblijven. De route toont de rijke geschiedenis en cultuur van Andalusië en gevarieerde landschappen, waaronder dennenbossen, halfdroge woestijn, met sneeuw bedekte toppen, vruchtbare vlaktes, weelderige valleien, olijfgaarden, gecultiveerde terrassen en heuvels van kurkbossen. Historische steden en traditionele witgekalkte dorpjes bieden overnachtingsmogelijkheden en een kans om de lokale keuken te proeven. Uitgave: Cicerone Prijs: 24,95€
26 I Horizon - april 2022
ARMENIE SYUNIK TRAIL De eerste in het Engels beschreven langeafstandswandelroute in Armenië. Een uitgebreide gids met 1:25.000 topografische kaarten om de lange afstand Legends Trail te navigeren. Bevat gedetailleerde beschrijvingen van elk gedeelte van het parcours, bezienswaardigheden en diensten langs de route. Oude kloosters, dramatische kloven en bergtoppen begeleiden je door enkele van de rijkste culturele en natuurlijke landschappen die Armenië te bieden heeft. Uitgave: Cartisan prijs: 19,95€
VERGESSENEN BERGEN IN DEN ALPEN Vergeten uithoeken waar de natuur wild mag zijn, waar de tijd in bergdorpjes lijkt te hebben stilgestaan en waar de bergbelevenis nog een avontuur is. Dit volume presenteert 19 “vergeten” en unieke berggebieden zoals: Totes gebirge, Lienzer Dolomiten, Palagruppe, Gesäuse... Elke bergketen met meerdere wandelsuggesties, zowel dag als meerdaagse trektochten. Uitgave: Bruckmann prijs: 29,95€
Al deze gidsen zijn verkrijgbaar bij:
altaviatravelbooks.be Nassaustraat 32 2000 Antwerpen
Horizon - april 2022 I 27
COVER: Zonsondergang Triglav Nationaal Park Foto Wim Torfs
