Jaarverslag 2021

JAARVERSLAG 2021

WEES DE VERANDERING DIE JE WILT ZIEN

1 januari 2022

JAARVERSLAG 2021

1 januari 2022

Stichting Voorlichters Gezondheid

Hillevliet 141B, 3073 KP Rotterdam

W: www.voorlichtersgezondheid.nl

E: info@voorlichtersgezondheid.nl

T: 010-7955353

KVK: 56377649

VOORWOORD

Wij blikken terug op weer een bijzonder jaar waarin wederom corona een grote rol speelde. 2021 stond in het teken van ups en downs; het ene moment mochten we fysieke lessen en trainingen geven, het andere moment moesten we alles online doen. 2020 heeft ons gedwongen hier flexibel mee om te gaan en door de opgedane ervaringen konden we hierdoor snel(ler) de omschakelingen maken.

De Voorlichters Gezondheid zijn meer dan een team, ze zijn een steeds hechtere familie geworden. Familie wil je dagelijks zien, je wilt samen werken, samen lachen, samen huilen. In de lockdown periodes bleven wij op afstand en werkten we vanuit huis. Dit waren voor ons persoonlijk zware tijden. Het gemis van de mensen die wij over de jaren hebben mogen begeleiden, mensen met wie wij mochten samenwerken en mensen die wij ondersteunden was op sommige momenten enorm. Want ook die, of het nou oude of nieuwe gezichten waren, hadden een speciaal plekje in onze harten gekregen.

Ondanks dat we soms voor de nodige uitdagingen stonden, hebben we al onze werkzaamheden uiteindelijk in goede banen weten te leiden. Doordat er halverwege het jaar versoepelingen rondom de maatregelen kwamen, konden we ook weer een aantal fysieke voorlichtingen geven. Wij vonden het enorm fijn om weer voor de groepen te staan, weer het persoonlijke contact en de interactie op te zoeken. Online is veel mogelijk, maar fysieke voorlichtingen geven is het fijnst en meest laagdrempelig.

Gezondheidsvoorlichting mag nooit stilstaan. Dit is één van de belangrijkste lessen die de pandemie ons heeft geleerd; de juiste voorlichting moet toegankelijk zijn voor iedereen. Mede hierom hebben wij ook in 2021 weer nieuwe voorlichtingsmaterialen gemaakt rondom corona en vaccinaties die voor elke doelgroep begrijpelijk waren; zowel voor laaggeletterden als voor mensen met een migratieachtergrond. Bovendien bleek ook maar weer eens hoe belangrijk een gezonde leefstijl is en dat het je leven een stukje makkelijker maakt, ongeacht wat er op je pad komt.

We blikken met tevredenheid terug op het afgelopen jaar, op ons aanpassingsvermogen, op het aanpassingsvermogen van de diverse doelgroepen en op de niet afdoende motivatie van ons team om het beste uit elke situatie te halen. Door deze combinatie hebben we onze persoonlijke en zakelijke doelstellingen kunnen behalen.

We zijn er trots op dat we op meerdere gebieden rekening hebben gehouden met veranderende tijden, niet alleen qua digitalisering, maar bijvoorbeeld ook door het opbouwen van een financiële buffer voor moeilijkere tijden. We hebben de afgelopen twee jaar alles draaiende kunnen houden met de buffer die we hadden en we hebben geen overheidssteun hoeven te vragen.

Dankwoord

Tot slot wil ik, Fadua el Bouazzaoui, van deze gelegenheid gebruikmaken om mijn prachtige team te bedanken. Jaar in, jaar uit stonden jullie voor een ander en voor elkaar klaar. Dit jaar hebben jullie wederom de handen uit de mouwen gestoken. Ik ben zo trots als een pauw! Met een grote glimlach heb ik gezien hoe jullie in deze moeilijke tijden jullie medemens tot prioriteit maakten. Wees de verandering die je in de wereld wilt zien, is ons motto. En dat heeft ieder van jullie de afgelopen tijd laten zien.

Daarnaast wil ook onze opdrachtgevers bedanken. Zij zijn in ons blijven geloven en dat heeft ons goed gedaan en in staat gesteld ons verder te kunnen ontplooien en meer voor een ander te mogen betekenen. Ik dank jullie voor jullie vertrouwen in ons en hoop dat wij nog vele mooie jaren met elkaar kunnen samenwerken.

Fadua el Bouazzaoui

INLEIDING

Ondanks dat de coronamaatregelen zo nu en dan versoepelden, voerden online voorlichtingen en lessen in 2021 wederom de boventoon. Onze voorlichtingen werden voorheen in onder andere (college)zalen, ziekenhuiszalen en buurtcentra gegeven. We hadden methodieken ontwikkeld waarmee de onderlinge interactie tussen de deelnemers op gang gebracht werd. Die interactie droeg bij aan het succes dat de Voorlichters Gezondheid landelijk faam opleverde. We organiseerden namelijk geen saaie PowerPoint presentaties, maar wij onderwezen onze deelnemers door hen actief mee te laten doen in de vorm van interactieve spellen, rollenspellen en open discussies waarin iedereen zijn mening kwijt kon en mocht, en het gevoel kreeg dat hij/zij mocht zijn wie hij/zij was.

Tijdens de lockdowns werden bepaalde lessen geschrapt, andere lessen gaven wij online. Omdat niet alle doelgroepen die wij bereikten computervaardig waren, was het soms even zoeken naar de beste oplossing, zodat iedereen mee kon doen. Zo bleken lessen via Whatsapp bij bepaalde groepen de uitkomst te zijn. Andere groepen onderwezen wij via andere programma’s, zoals Zoom. Soms gaven mensen aan eenzaam te zijn, die mensen konden wij middels privégesprekken alsnog een beetje opbeuren. Ondanks de verandering van live naar online contact, konden wij zo alsnog onderwijs en ondersteuning op maat bieden.

Gelukkig waren we al voorbereid op online lessen. Al in 2018 hadden vier van onze voorlichters een examen afgerond voor LOL (Live Online Leren)-trainer. Toentertijd waren we er enthousiast over en leerden wij hoe we online interactieve lessen konden verzorgen. We wilden deze kennis inzetten op het moment dat het nodig was, omdat we veel waarde hechtten aan direct menselijk contact tijdens de fysieke lessen. Nadat dat we in 2020 móesten overgaan op online lessen, kwamen deze trainingen goed van pas, omdat wij onze werkzaamheden makkelijk konden omzetten naar digitale lessen.

In 2020 is reeds gebleken dat de interactie die altijd nastreven ook online behaald kon worden. In 2021 hebben wij ons verder doorontwikkeld in het geven van online lessen. We merken ook dat deelnemers hiermee minder moeite krijgen, omdat zij het nu ook meer gewend zijn. Zowel van samenwerkende organisaties als van deelnemers ontvingen wij veel lof voor onze bijeenkomsten en groeiden wij in onze rol als online voorlichters.

Op momenten waarop de maatregelen versoepelden, probeerden wij zo efficiënt en effectief mogelijk van onze tijd gebruik te maken om de live lessen weer op te pakken. Met inachtneming van de coronamaatregelen lukte dat. Dat betekende wel dat de groepen soms kleiner waren dan voorheen en wij meerdere bijeenkomsten moesten organiseren om een groep te onderwijzen, terwijl wij voorheen de gehele groep in één bijeenkomst onderwezen hadden konden hebben.

Voor bepaalde groepen had corona een grotere impact dan voor andere. Zodoende hebben wij gekeken naar de speciale behoeften van verschillende doelgroepen en ons de beschikbare informatie eigen gemaakt zodat we zo goed mogelijk deze doelgroepen konden bereiken en voorlichting op maat konden bieden.

Wij hebben extra ingezet op preventie bij hoogrisicogroepen. In Schiedam werden bijvoorbeeld al voorlichtingen gegeven over overgewicht en de gevaren hiervan. Wij leren dan de deelnemers wat gezond eten is en middels kookworkshops leren wij ze dat gezond eten ook lekker en goedkoop kan zijn. Door mensen bewust te maken van de gevaren van overgewicht en hen in te laten zien hoe makkelijk het is gezondere keuzes te maken, hopen wij gezinnen te kunnen stimuleren gezonder te leven, zodat overgewicht en obesitas voorkomen kunnen worden. Juist in deze tijd is het van enorm belang om mensen van de juiste voorlichting te voorzien.

Soms was het weer een beetje passen en meten, maar ook in 2021 heeft Stichting Voorlichters Gezondheid succesvol de omslag kunnen maken naar het nieuwe normaal, zonder dat er tekortgedaan werd aan de lessen en de deelnemers.

Materialen en inspanningen rondom corona

Om de verschillende groepen die speciale aandacht behoefden tijdens de pandemie zo goed mogelijk te helpen, hebben wij ook in 2021 nieuw voorlichtingsmateriaal ontwikkeld, onderzoek verricht en de inhoud van onze trainingen aangepast op de vernieuwde situatie. Waar 2020 vooral in het teken van de vele besmettingen stond, stond 2021 meer in het teken van vaccinaties. Hierop hebben wij ingespeeld met onze materialen. Dit materiaal gebruikten wij ter ondersteuning van onze workshops. Bovendien hebben wij ook materiaal ontwikkeld voor zorgverleners, die zij konden gebruiken om bepaalde doelgroepen op laagdrempelige wijze voor te lichten over corona en de coronamaatregelen.

Wij hebben de bestaande workshops aangepast, zodat er meer ruimte was voor vragen en informatie over corona. Op de scholen bijvoorbeeld kampten veel leerlingen met vragen over corona. Sommigen geloofden er helemaal niet in, terwijl anderen sceptisch waren over de maatregelen en vaccinaties. Wij hebben daarop ingespeeld door tijdens workshops een tijd over corona in te plannen. We gaven leerlingen de ruimte vragen te stellen en wij vertelden onze persoonlijke verhalen. Die persoonlijke verhalen leken de leerlingen het meest te raken. Vaak hadden ze gehoord van corona maar kenden zij niemand die het opgelopen had, waardoor ze zich afvroegen in hoeverre het virus echt bestond en of de maatregelen allemaal niet wat overtrokken waren. We merkten dat onze persoonlijke verhalen veel deden met de leerlingen en ze aan het denken zette.

Daarnaast waren er veel vragen bij deelnemers met een lage sociaaleconomische achtergrond en mensen met een migratieachtergrond over ‘het nieuwe normaal’. Want wat waren de maatregelen nou precies? Waarom waren die nodig? Wat moest je nou doen als een familielid overleed, maar die persoon ondanks zijn overlijdensverzekering niet gerepatrieerd kon worden naar zijn land van herkomst om begraven te worden? Wij hebben hierop ingespeeld door tijdens onze lessen met deze groepen ruimte te maken voor informatie omtrent corona en de coronamaatregelen.

Enkele stellingen uit onze methodiek rondom corona

TAAL EN GEZONDHEID

Ongeveer 2,5 miljoen mensen in Nederland zijn laaggeletterd (Algemene Rekenkamer, 2016). Van de laaggeletterden bestaat ongeveer een derde uit migranten met een niet-westerse achtergrond. Ook al verwachten mensen dat er niet veel autochtone Nederlanders laaggeletterd zijn, blijkt dat in de werkelijkheid niet het geval: meer dan de helft van de laaggeletterden zijn autochtone Nederlanders.

Bovendien heeft een op de drie Nederlanders beperkte gezondheidsvaardigheden. Er bestaat een verband tussen beperkte gezondheidsvaardigheden en laaggeletterdheid. Zo hebben mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden vaak moeite met lezen en schrijven, en het begrijpen en opzoeken van informatie. Omdat zorgprofessionals zich niet altijd bewust zijn van dit probleem, herkennen ze vaak niet wanneer iemand beperkte gezondheidsvaardigheden heeft en zijn ze er zodoende niet bewust van dat patiënten gezondheidsinformatie niet goed begrijpen en niet correct toepassen. Ook komt het bijvoorbeeld voor dat patiënten die het Nederlands niet voldoende beheersen, gebruik maken van een familielid als tolk. De zorgverlener gaat er dan vanuit dat de informatie correct overgedragen wordt door de tolk, maar soms is dat niet het geval en kan de zorgverlener dat niet controleren. Bovendien kan het zijn dat de patiënt bijsluiters en andere geschreven informatie niet goed kan lezen, en daardoor de instructies niet goed opvolgt.

Door het niet tijdig signaleren en aanpakken van beperkte gezondheidsvaardigheden wordt de druk op de zorg enorm. Als er geen laaggeletterdheid zou bestaan, dan zouden de zorgkosten in Nederland met 61 miljoen euro verlaagd kunnen worden (Groot, Maassen en van den Brink). Mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden zijn daarnaast minder therapietrouw waardoor ze langer gebruik moeten maken van de zorg, ze maken over het algemeen meer gebruik van de zorg, ze hebben meer kans op chronische aandoeningen zoals astma, COPD, diabetes, kanker en hart- en vaatziekten, en ze overlijden gemiddeld eerder.

Daarom is het van groot belang dat zorgprofessionals bewust zijn van de gevaren van laaggeletterdheid en beperkte gezondheidsvaardigheden en deze kunnen signaleren. Ze moeten weten bij welke instanties deze mensen terechtkunnen zodat ze hun effectief kunnen doorverwijzen. Dit helpt de druk op de zorg verminderen en zorgt ervoor dat mensen zelfredzamer zijn en blijven en zodoende ook meer zelfvertrouwen hebben, wat weer psychische klachten en sociale isolatie kunnen voorkomen.

Dit is waar Voorlichters Gezondheid zijn intrede doet. Wij onderwijzen zorgverleners hoe zij laaggeletterdheid kunnen herkennen. En wij leren hun effectief communiceren op het niveau van de patiënt en controleren of de boodschap goed aangekomen is bij de patiënt. Daarnaast leren wij ze naar welke instanties zij mensen kunnen doorverwijzen om hun laaggeletterdheid aan te kunnen pakken. Daarbij leren wij de zorgverleners een individuele aanpak te hanteren die rekening houdt met de etnische, culturele en religieuze opvattingen van patiënten. Wij helpen de zorgverleners ook hoe zij lastige ethische vraagstukken bespreekbaar kunnen maken, terwijl ze respect hebben voor de achtergrond en gevoeligheden van de patiënt.

In het kader van de aanpak van laaggeletterdheid hebben wij het afgelopen jaar studenten psychologie en geneeskunde bij het Erasmus, zorgverleners van het Sofia Kinderziekenhuis en het Sint Franciscus en klinisch verloskundigen in opleiding aan o.a. de Hogeschool Rotterdam mogen onderwijzen. Wij zijn zelfs een verplicht onderdeel geworden van de opleiding geneeskunde.

We hadden voor 2021 55 trainingen beoogd. Uiteindelijk zijn er in totaal 61 trainingen gegeven waaraan 884 deelnemers hebben deelgenomen. De aanvragen voor 2022 zijn al binnen en zodoende gaan wij ook in 2022 verder met onze trainingen Taal en Gezondheid. Uit de hoeveelheid trainingen die we hebben mogen verzorgen en de aanvragen die blijven binnenstromen, kunnen we de conclusie trekken dat zorgverleners in de gemeente Rotterdam steeds meer bewust worden van taal en gezondheid.

PARTICIPATIEVERKLARINGSTRAJECT:

In 2021 hebben wij opnieuw een reeks participatieworkshops voor de Gemeente Rotterdam en de Gemeente Schiedam mogen organiseren om nieuwkomers klaar te stomen voor het tekenen van de participatieverklaring. 2021 stond vooral in het teken van het inhalen van de in 2020 opgelopen achterstanden door de corona lockdowns. Nadat we het jaar wederom startten met online lessen, konden we halverwege het jaar weer de fysieke lessen oppakken. Het was weer heel erg fijn. Alhoewel we tevreden zijn met de resultaten van de online lessen kunnen we niet wachten om alle workshops in de toekomst weer fysiek aan te bieden en hopen we na het wegwerken van de achterstanden in 2022 met een schone lei te kunnen beginnen.

Het land waar alles mag

Nederland staat bekend als een tolerant land, “het land waar alles mag”. Het is een land met een multiculturele samenleving, dat wil zeggen dat er verschillende groepen mensen leven met verschillende culturele kenmerken zoals godsdienst, taal, gebruiken, tradities en gedragsregels. De samenleving verandert continue door de komst en het vertrek van diverse groepen mensen. Ondanks dat de maatschappij constant in beweging is, zorgen de wetten en regels ervoor dat de maatschappij stabiel blijft. Naast de hoge tolerantie kent Nederland ook zijn eigen waarden en normen.

Waarden en normen zijn niet voor iedereen gelijk. Veel waarden en normen zijn cultureel bepaald en verschillen in diverse gemeenschappen. Ook onder invloed van nieuwe ideeën en beïnvloedingen van buitenaf verandert de samenleving. Toch zijn er een aantal waarden en normen die door de tijd heen hetzelfde blijven en die we koesteren. Om mee te kunnen draaien in de Nederlandse samenleving is het belangrijk dat nieuwkomers geïnformeerd worden over de waarden en normen in Nederland.

Als onderdeel van het inburgeringstraject moeten (gezins)migranten de participatieverklaring ondertekenen. Voorafgaand aan het tekenen hiervan krijgen de migranten workshops waarin ze kennismaken met de Nederlandse kernwaarden. Na het voltooien van de workshops geeft de migrant in de participatieverklaring aan dat hij de normen en waarden in Nederland kent, deze respecteert en dat hizij een actieve bijdrage wil leveren aan de Nederlandse maatschappij.

Ook in 2021 leerde de ervaring ons dat in gesprek gaan over verschillende onderwerpen een belangrijk onderdeel van de participatie is. Ervaringen leren ons wederom dat man-vrouw gelijkheid, LHBT en vrije meningsuiting de onderwerpen zijn die eruit springen en waarover de meeste discussie in de groep ontstaat. Deelnemers komen uit verschillende landen en hebben zo hun eigen opvattingen en eigen overtuiging, waarden en normen. Door tijdens de workshop in gesprek te gaan met deelnemers over de onderwerpen waar wij in Nederland veel waarde aan hechten, bijvoorbeeld homoseksualiteit, geven wij mee dat we allemaal het recht hebben om gelijk behandeld te worden, ongeacht onze etnische achtergrond, nationaliteit, sociale klasse, godsdienst, opvattingen, sekse, taal, seksuele oriëntatie, genderidentiteit, leeftijd, gezondheid of wat dan ook.

De invalshoek van waaruit wij werken, is de mogelijkheid creëren om de kernwaarden in Nederland centraal te stellen in gesprek met de doelgroep. Wij werken dan ook met een persoonlijk ontwikkelplan dat aan deelnemers een positief perspectief biedt in kennis en inzicht over de Nederlandse waarden en normen.

Online lessen

Het jaar startte met het geven van online lessen. We blikken hier met tevredenheid op terug. We hebben zowel de kwaliteit als interactie hoog weten te houden, mede door onze opgedane ervaringen in 2020. Een voordeel van het geven van online lessen is dat we hoge opkomsten zien. Hierdoor konden wij de achterstanden van 2020 sneller wegwerken.

Zowel bij fysieke als online lessen proberen wij altijd een veilige sfeer te creëren en in gesprek te gaan over de verschillende onderwerpen. Hierdoor is er ook een opening om in gesprek te gaan over verschillen waardoor juist de overeenkomsten benadrukt worden. Door aan te sluiten op de belevingswereld van de deelnemers kunnen wij er zorg voor dragen dat minder sociaal wenselijke antwoorden gegeven worden. Toch zijn we van mening dat we door de online lessen niet kunnen garanderen dat er geen sociale wenselijke antwoorden worden, omdat partners bijvoorbeeld op de achtergrond aanwezig kunnen zijn.

Het enige knelpunt waar wij weleens mee kampten tijdens de online lessen is dat deelnemers soms moeite hadden met inloggen, omdat ze geen of beperkte digitale vaardigheden hebben. Daarin begeleidden de trainers stapsgewijs de deelnemers, zodat ze toch mee konden doen met de workshops.

Gedurende de workshops staan de ervaringen en visies van de deelnemers centraal. De workshops boden de ruimte om de vergelijking op te zoeken tussen land van herkomst en Nederland. Hierdoor kwamen de verschillende normen en waarden van de deelnemers allemaal aan bod. Op basis hiervan waren duidelijke verschillen en overeenkomsten te herkennen. De deelnemers werden geïnformeerd over de Nederlandse waarden en normen en de daarbij behorende gedachtegang. Op deze manier zijn verschillende onderwerpen aangekaart. Dit leverde een open omgeving voor de deelnemers om hun eigen ervaringen te delen.

Vanwege het succes van de Voorlichters Gezondheid in het geven van de workshops is het project verlengd tot 2023. We zijn weer zeer tevreden met de resultaten.

NIEUW IN ROTTERDAM

Tijdens het participatieverklaringstraject viel ons op dat deelnemers met veel vragen bleven zitten over inburgeren en het vinden van een geschikte (taal)school. Om deze mensen de nodige ondersteuning te kunnen bieden, is het samenwerkingsproject tussen Stichting Voorlichters Gezondheid en Buurtwerk.nl ontstaan: Nieuw in Rotterdam. Wanneer deelnemers van het participatietraject aangeven meer behoefte te hebben aan ondersteuning en informatie dan verwijzen wij middels een aanmeldformulier door naar dit project. Deelnemers laten dan hun gegevens achter waarnaar er vanuit Nieuw in Rotterdam contact met hen opgenomen wordt

In de workshop Nieuw in Rotterdam wordt er uitgebreid aandacht besteed aan onderwerpen als het belang van een netwerk opbouwen, waar je zou kunnen solliciteren en waar je in de wijk terecht kunt voor het meedoen aan activiteiten en vragen rondom je persoonlijke situatie. Er wordt aandacht besteed aan de Vraagwijzer, Huizen van de Wijk en aan het vinden van vrijwilligerswerk en betaald werk.

Het opbouwen van een netwerk is belangrijk voor het geestelijk welzijn. Deelnemers geven vaak aan eenzaam te zijn en alles achter te hebben gelaten in hun landen van herkomst. Deelnemers geven aan behoefte te hebben aan contact met anderen. In deze workshop schenken we hier aandacht aan en deelnemers geven aan dit te waarderen. Geestelijke gezondheid hangt samen met veel andere zaken, zoals zelfredzaamheid, eenzaamheid en mogelijkheden tot participatie.

Ook besteedden we aandacht aan hoe de zorg in Nederland werkt. Dit blijkt voor sommige migranten ingewikkeld, omdat zij bijvoorbeeld gewend waren direct bij een specialist of ziekenhuis terecht te kunnen. Wij legden daarom de verschillende zorglijnen uit en hoe ze de juiste zorg konden krijgen. Maar ook over het belang van bevolkingsonderzoeken en wanneer ze oproepen daartoe mochten verwachten.

Het afgelopen jaar hebben wij in samenwerking met Nieuw in Rotterdam getracht om de achterstanden van het jaar 2020 na een periode van lockdowns in te halen.

We kijken terug op een prettige samenwerking waarin alle hens aan dek waren en waarin we meerdere workshops hebben ingepland om deze resultaten te behalen. We kunnen concluderen dat we een grote achterstand hebben ingehaald met inachtneming van de workshops die zijn gegeven en het aantal deelnemers dat we hebben bereikt.

In de periode januari 2022 zijn er extra workshops ingepland en zoals het er nu uit ziet, zullen er 4 dagen per week workshops georganiseerd worden voor de oude PVT’ers en de lijsten die wij in november en december hebben ontvangen. Wij hopen dan dat tegen die tijd alle achterstanden weggewerkt zijn en dat wij na het eerste kwartaal met de nieuwe groepen kunnen starten.

In overleg met de Gemeente Rotterdam is al besloten dat wij voor de mensen die onder de oude wet vallen en in de achterstand lijsten zitten de workshops online gaan verzorgen. In het afgelopen jaar hebben we ruimschoots ervaring opgedaan met het verzorgen van succesvolle online workshops met voldoende interactie. Mede hierom is besloten de workshops online aan te blijven bieden aan de oude groepen. Ook gezien de huidige instabiele situatie rondom corona, lijkt dit ons een verstandig besluit.

Al met al blikken we terug op een succesvolle samenwerking. We zijn erg tevreden met de behaalde resultaten.

NIEUWE INBURGERINGSWET 2022

Het inburgeringsstelsel is veranderd. Gemeenten hebben nu een belangrijke rol bij de begeleiding van nieuwkomers die inburgeringsplichtig zijn. Niet iedere nieuwkomer is inburgeringsplichtig. Dit hangt onder andere af van de huidige nationaliteit. De nieuwe Wet Inburgering is in werking getreden op 1 januari 2022. Deze nieuwe wet heet de Wet inburgering 2021 en geldt voor iedereen die vanaf 1 januari 2022 inburgeringsplichtig is.

Doel: inburgeringsplichtigen doen snel mee in Nederland

Het doel van de Wet inburgering 2021 is dat inburgeringsplichtigen zo snel mogelijk meedoen in Nederland. En dat ze daarnaast zo snel mogelijk werk vinden. De belangrijkste veranderingen zijn:

• De gemeente gaat inburgeringsplichtige nieuwkomers begeleiden bij hun inburgering. Voor asielstatushouders doen zij dit vanaf het moment van koppeling aan een gemeente.

• Iedereen krijgt een inburgering op maat. Dit gebeurt aan de hand van een brede intake. En het maken van een persoonlijk Plan Inburgering en Participatie door de gemeente. Voor asielstatushouders betaalt de overheid de inburgering.

• Gemeenten begeleiden ook gezinsmigranten en overige migranten. Zij betalen hun inburgering altijd zelf. De gemeente neemt een brede intake af en stelt daarmee de te volgen leerroute vast. Ook kan zij adviseren over een mogelijk passende onderwijsinstelling.

• Inburgeringsplichtigen leren de Nederlandse taal op een niveau waarmee ze zich goed kunnen redden in Nederland. Zo kunnen zij sneller deelnemen aan de Nederlandse samenleving. En hebben zij betere kansen op de Nederlandse arbeidsmarkt.

• Een combinatie van leren van de taal en meedoen aan de Nederlandse samenleving is een belangrijk onderdeel van het nieuwe inburgeringsstelsel. Het volgen van een stage of (vrijwilligers)werk zijn daar voorbeelden van.

Inburgeren via 3 nieuwe leerroutes

Er zijn 3 nieuwe leerroutes om in te burgeren:

• De B1 route; een route voor taal en (vrijwilligers)werk. Inburgeringsplichtigen spreken en schrijven binnen maximaal 3 jaar de Nederlandse taal op niveau B1. Tegelijk kunnen zij meedoen door (vrijwilligers)werk.

• De onderwijsroute; een route vooral voor jongeren. Zij leren de Nederlandse taal op niveau B1 of hoger. Ook worden zij dan voorbereid op het volgen van een mbo-, hbo- of universitaire opleiding.

• De zelfredzaamheidsroute; een route voor inburgeringsplichtigen waarvoor route 1 en 2 te moeilijk is. Zij leren de Nederlandse taal op een lager niveau (A1-niveau). Deze mensen worden voorbereid (op een eenvoudige manier) om mee te doen in de Nederlandse samenleving.

Kennis van de Nederlandse Maatschappij (KNM) is onderdeel van alle leerroutes.

Gemeenten zijn verantwoordelijk om statushouders een sluitend inburgeringsaanbod te doen. Dit aanbod bevat:

• een van de 3 leerroutes;

• de Module Arbeidsmarkt & Participatie (MAP);

• en het participatieverklaringstraject (PVT).

Ook gezinsmigranten en overige migranten kunnen gebruik maken van de MAP en het PVT. Zij moeten wel zelf hun leerroute regelen en betalen.

Het kabinet wil de integratie en inburgering van nieuwkomers bevorderen. Daarom wil het kabinet doorgaan met de nieuwe inburgeringswet. Ook wil het kabinet de herinvoering van de inburgeringsplicht voor Turkse nieuwkomers doorzetten. Het doel blijft om de Nederlandse taal zo goed mogelijk te beheersen. Dit staat in het coalitieakkoord van het kabinet ‘Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst’.

INTERCULTURALISATIE TRAININGEN

De Voorlichters Gezondheid verzorgen onderwijs en trainingen voor zorgprofessionals, zoals praktijkondersteuners, huisartsen en kraamverzorgenden. De stichting richtte zich in eerste instantie vooral op perinatale zorg en zwangerschap, later volgden COPD, gezonde leefstijl en diabetes. Inmiddels zien de voorlichters gezondheid verschillende zorgverleners in hun trainingen, van internisten, apothekers, cardiologen tot zorgverleners die op de IC afdeling werken.

Mond tot mondreclame brengt de voorlichters in heel Nederland. Op hogescholen en universiteiten worden de trainers regelmatig gevraagd als gastdocenten, bijvoorbeeld bij de verloskunde opleidingen in Rotterdam en Maastricht. Het succes van de voorlichters is de open houding die de medewerkers van de stichting hebben.

Geboorte en kraamtijd in verschillende culturen

De Training Interculturalisatie Geboorte en Kraamtijd in Verschillende culturen is een volwaardige training op landelijk niveau waar kraamverzorgsters, verloskundigen en jeugdverpleegkundigen aan deelnemen. Voor kraamverzorgsters en verloskundigen is de training geaccrediteerd en aan accreditatie voor jeugdverpleegkundigen wordt momenteel gewerkt. De nascholing wordt zeer enthousiast ontvangen door deelnemers.

Met de training Geboorte en Kraamtijd in verschillende culturen touren wij door heel Nederland om professionals bij te scholen.

Cultuur of religie?

In een multiculturele samenleving heb je als professional te maken met allerlei verschillende gewoontes rondom de bevalling en kraamtijd. Zo’n 20 procent van de Nederlandse bevolking is van allochtone afkomst. De kans is dus groot dat je tijdens je werk te maken krijgt met andere culturen. Daar horen andere gebruiken en rituelen bij, ook in en rondom de kraamtijd.

In deze training komen de belangrijkste verschillen aan bod tussen rituelen die te maken hebben met de cultuur en rituelen die vanuit een bepaalde religie zijn ontstaan.

Diabetes in verschillende culturen

Rondom de behandeling van diabetespatiënten uit andere culturen spelen cultureel en etnisch gerelateerde inzichten een grote rol. Zo zal het gezins- en familienetwerk willen vasthouden aan de etnisch-culturele aspecten. Wanneer een zorgverlener hier meer kennis over heeft, is het makkelijker bepaalde gebruiken en inzichten te herkennen en hierop het zorghandelen en de advisering af te stemmen. In de training is aandacht voor karakteristieken en gebruiken in relatie tot diabetes van de Turkse, Marokkaanse en Surinaams/Hindoestaanse doelgroep.

Risico en advisering

Waar lopen de zorgverleners in de dagelijkse praktijk tegenaan waardoor zij zich belemmerd voelen om goede zorg te kunnen geven? Wat zijn risicovolle gewoonten? De zorgverleners die deelnemen, leveren voorafgaand aan de training casussen aan. Aan de hand hiervan wordt risicovol gedrag en/of ritueel geïdentificeerd. De trainers beelden de casus vervolgens uit in een rollenspel.

Aan onze training Diabetes in verschillende culturen hebben inmiddels professionals uit heel Nederland deelgenomen.

Psychiatrie in verschillende culturen

In een multiculturele samenleving heb je als hulpverlener te maken met verschillende culturele en religieuze aspecten, ook rondom psychiatrie. Hoe ga je hier als professional mee om? Het beoefenen van psychiatrie bij mensen uit andere culturen, plaatst de hulpverlener voor aparte problemen en knelpunten.

Kanker in verschillende culturen

Kanker komt betrekkelijk minder voor bij mensen met een niet-Westerse afkomst. Echter, wordt naarmate het verblijf in een Westers land langer is, het verschil tussen autochtone en migranten uit niet-Westerse landen af. Zodoende neemt kanker onder migranten toe. Deze toename brengt uitdagingen met zich mee. Zoals een taalbarrière of laaggeletterdheid. Maar ook culturele verschillen als het geloof dat kanker een straf van God is of dat kanker een taboe is om over te spreken. Het komt dan ook voor dat familieleden elkaar of de patiënt niet willen inlichten wanneer er sprake is van kanker, om de patiënt of de familie te beschermen.

Training op maat

Wij bieden een training op maat aan om inzicht te geven in de culturele en religieuze aspecten die een grote rol spelen rondom psychiatrie binnen verschillende culturen. Ten behoeve van het aangaan van een vertrouwensrelatie, als ook ten behoeve van diagnostiek en behandeling bij migranten, is kennis omtrent de culturele en religieuze achtergrond van belang.

Trainingsmethode

Onder andere door middel van casuïstiek en rollenspellen worden mogelijke situaties in kaart gebracht. Deze kennis geeft de hulpverlener een opening om met een patiënt en/of de familie het gesprek aan te gaan over gebruiken en tradities en hiermee het vertrouwen te winnen. Als het vertrouwen eenmaal gewonnen is, kan de hulpverlener mogelijk beter zijn of haar taken uitvoeren en worden haar adviezen eerder opgepakt. De patiënt zelf is en blijft uiteraard de belangrijkste informatiebron voor de wereld waarin hij leeft en waaruit hij komt.

PROJECTEN GEMEENTE SCHIEDAM

Volgens het CBS had in Schiedam in 2017 ongeveer 10,2% van de bevolking een laag inkomen. Dat ligt ver boven het landelijk gemiddelde waar ongeveer 8% een laag inkomen had. Daarnaast is de sociaaleconomische positie van Schiedam van 1998 tot 2010 nauwelijks toegenomen, terwijl dat in heel Nederland wel toenam. Het besteedbaar inkomen in Schiedam ligt 11,6% onder het landelijk gemiddelde. En dat verschil loopt almaar groter op omdat de gemiddelde inkomens in Nederland sneller groeien dan in Schiedam (uit: Samen Schiedam 2019-2020). Daarnaast leefden in 2015 in Nederland gemiddeld 6,6% van de kinderen in armoede, terwijl dat in Schiedam 11,7% (VerweyJonker Instituut) was.

Omdat er relatief weinig woningen in Schiedam zijn voor de midden- en hogere inkomens, wijken Schiedammers in hun wooncarrière vaker naar nabijgelegen plaatsen. Het zijn dan vaak de oudere autochtone Nederlanders die buiten Schiedam verhuizen. Daarvoor in de plaats komen meestal jongere inwoners. Twee derde van de nieuwkomers had een migratieachtergrond, waarvan het merendeel een niet-westerse afkomst had. Begin 2017 had 41% van de Schiedamse bevolking een migratieachtergrond, en dat aantal neemt elk jaar toe met ongeveer 0,5% tot 1% per jaar.

Daarnaast ligt in Schiedam het percentage mensen met overgewicht momenteel hoger dan in de rest van Nederland. Waar gemiddeld in Nederland 49,3% van de inwoners aan overgewicht lijdt, is dat percentage in Schiedam 53,9%. Schiedammers krijgen bovendien minder lichaamsbeweging in vergelijking met het gemiddelde in Nederland, in Nederland krijgt gemiddeld 63% van de inwoners voldoende lichaamsbeweging, tegenover slechts 56,1% in Schiedam. Dit is een van de mogelijke factoren die mee kunnen spelen in het ontstaan van overgewicht.

Al met al valt er een hoop winst op gebied van gezondheid te behalen voor Schiedammers. Daarom zet Voorlichters Gezondheid zich al een aantal jaren in om moeilijk bereikbare groepen in Schiedam voor te lichten. Wij hebben daarbij workshops aangeboden met betrekking tot preconceptiezorg, seksuele gezondheid, algemene zorg en overgewicht en obesitas. Daarbij richten wij ons op moeilijk bereikbare groepen, zoals:

• Mensen met een migratieachtergrond;

• Jongeren;

• Mensen met een lage sociaaleconomische status;

• Inwoners van Schiedam zonder sociaal netwerk;

• Bewoners van achterstandswijken;

• Laaggeletterden;

• Inwoners die de weg naar de reguliere zorg niet weten te vinden;

• Kinderen in armoede;

• Jongeren;

• Kwetsbare zwangeren;

• Directe beïnvloedingsomgeving van bovenstaande doelgroepen;

• Zorgprofessionals.

Stichting Voorlichters Gezondheid wil door het aanbieden van laagdrempelige workshops deze doelgroepen op een toegankelijke manier kennis bijbrengen over gezonde keuzes met betrekking tot voeding, leefstijl, gezondheid en seksualiteit. De informatie die wij overbrengen wordt op maat aangeboden. Dit houdt in dat de kennisoverdracht afgestemd is op geslacht, opleidingsniveau, belevingswereld, sociale omgeving, cultuur en taal van de deelnemers.

Op de volgende pagina’s leest u meer over onze vier belangrijkste voorlichtingen: Algemene gezondheid, perinatale gezondheid, overgewicht & obesitas en seksuele gezondheid.

SCHIEDAM 1: ALGEMENE GEZONDHEID

Het was een uitdagend jaar gezien de coronamaatregelen die van kracht waren. Begin van het jaar maakten we ons zorgen dat we een achterstand zouden oplopen. Uiteindelijk bleek dat gelukkig niet het geval en hebben we juist ruim onze doelen behaald.

Onze succes in het behalen van onze doelen en het bereiken van een grote groep deelnemers is mede te danken aan onze samenwerkende partners. Ook in coronatijd hebben wij ons netwerk weten uit te breiden. Samen met onze partners hebben wij doelgroepen met beperkte gezondheidsvaardigheden optimaal weten te bereiken.

Zo hebben de samenwerkingen met NLeducatie, die tegenwoordig NLtraining heet, en het project Hannah een toename in deelnemers met zich meegebracht. Ook Dock mag genoemd worden, deze samenwerking heeft ons bereik ook vergroot. De samenwerking met project Hannah is ook naar wens verlopen en zullen we deze samenwerking ook in het jaar 2022 doorzetten.

Samen met onze partners trachten wij preventief mensen in kaart te brengen zodat ze niet tussen wal en schip vallen en geen langdurige zorg nodig hebben. Vanuit de eerste lijn worden mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden naar ons doorverwezen zodat men leert om hun vaardigheden te bevorderen waardoor zij geen gebruik hoeven te maken van langdurige zorg. Hiermee trachten wij te voorkomen dat men zorg nodig in de tweede lijn. Dit zullen we ook zeker gaan voortzetten in het jaar 2022.

We zagen een toename aan ondersteuningen in het jaar 2021. De samenwerking met huisartsenpraktijk Damzicht en de partners die daarbij zijn aangesloten loopt naar wens. De samenwerking is uitgebreid met WOT en het sociale plein. In het jaar 2022 willen we dit graag doorzetten naar meerdere praktijken. Ondanks de coronamaatregelen heeft dit ook allemaal door kunnen gaan en waar nodig was konden de voorlichters gezondheid de ondersteuning op afstand aanbieden. De een-op-een begeleidingen zijn ook doorgegaan voor mensen die extra ondersteuning nodig hebben.

Bij het ProNova college hebben wij op aanvraag van de docenten het afgelopen jaar aandacht besteed aan de gevaren van roken, drugs en alcohol. Ruim de helft van de rokers geeft aan stress te ervaren door de coronacrisis. Veel rokers geven daarbij aan dat zij door de stress meer zijn gaan roken. Dit blijkt uit onderzoek naar roken en corona van het Trimbos-instituut. De voorlichters gezondheid spelen gelijk in op huidige maatschappelijke problemen die spelen in de samenleving rondom hun gezondheid. Ook deze onderwerpen zullen wij voortzetten en verder ontwikkelen in het jaar 2022.

Therapietrouw begint bij goede voorlichting. Hiervoor hebben de voorlichters ook actief de samenwerking opgezocht met de zorgverleners in de gemeente Schiedam. Tevens worden de zorgverleners door de Voorlichters Gezondheid getraind in het effectief communiceren met hun patiënten om zo de zelfredzaamheid en de gezondheidsvaardigheden van de burgers te bevorderen.

Wij willen zoveel mogelijk mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden bereiken. In het afgelopen jaar hebben wij ook verschillende zorgverleners mogen trainen binnen de gemeente Schiedam over hoe om te gaan met patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden. Door deze trainingen zien wij ook steeds meer aanvragen binnenkomen van zorgverleners om hen hierin te ondersteunen.

Voor het jaar 2022 hebben we ook al van meerdere samenwerkende partners de planning voor verschillende gezondheidsonderwerpen binnengekregen.

SCHIEDAM 2:PERINATALE GEZONDHEID

Door het vroeg signaleren van problemen en het preventief voorlichten van (toekomstige) ouders kunnen eventuele latere problemen voorkomen worden. Hiermee wordt veel leed bespaard, en starten kinderen met een eerlijke kans, in plaats van gelijk 1-0 achter te staan. Om deze ongelijkheid aan te pakken, zet Stichting Voorlichters Gezondheid zich in om in de gemeente Schiedam inwoners bewust te maken van het belang van een goede start.

Tijdens onze voorlichtingen informeren wij deelnemers over de gevaren en gevolgen van ongezond gedrag tijdens de zwangerschap en hoe zij het gezondst aan een zwangerschap kunnen beginnen en de zwangerschap en periode erna kunnen doormaken. Wij leren de deelnemers over de verschillende trimesters van de zwangerschap, maar ook hoe het zorgstelsel in Nederland werkt. Tevens wordt er stilgestaan bij de bevalling en het nut en de noodzaak van de kraamverzorgende. Hiervoor zijn ook werkvormen op maat ontwikkeld.

Mede dankzij de nauwe samenwerking tussen Stichting Voorlichters Gezondheid en verschillende partners binnen Schiedam hebben wij in 2021 weer een grote groep weten te bereiken en die effectief weten voor te lichten. Dankzij de thematafel en een samenwerking met Dock is ons bereik vergroot. Daarnaast hebben wij een aantal sleutelfiguren benaderd die online lessen aanboden aan de doelgroepen. Door het samenwerken met deze sleutelfiguren zagen wij een toename in aanmeldingen. Wij kijken dan ook met tevredenheid terug op het afgelopen jaar.

Wij hebben in Schiedam over de jaren een goed netwerk opgebouwd die wij blijven versterken en vergroten. Zo hebben wij Dock mogen toevoegen aan onze samenwerkende partners. Samen met Dock bereiken wij mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden, en groepen met een lage SES. Wij zijn dan ook zeer tevreden over onze relatie met Dock.

Daarnaast werken wij sinds jaren met verloskundigenpraktijk Alaida. Deze samenwerking komt voort uit de verbindingen die gelegd zijn in Samen Schiedam. Wij hebben hun verloskundigen ook mogen trainen om hun bewust te maken welke risico’s kwetsbare zwangeren met zich meedragen en hoe zij kwetsbare zwangeren kunnen herkennen. Wij hebben ook onderdeel mogen worden van de cursus Centering Parenting. Hiervoor hebben wij materiaal ontwikkeld omtrent zwangerschap en huiselijk geweld. Wij willen dit in 2021 verder uitrollen door dit ook aan andere partijen te bieden. De samenwerking met Alaida zorgt ervoor dat kwetsbare zwangeren herkend worden, en naar ons doorverwezen worden waardoor wij in contact weten te komen met deze moeilijk bereikbare groep.

Bij het ProNova college hebben wij in 2021 verschillende activiteiten binnen onze projecten mogen uitvoeren. Ook voor 2022 zijn wij ingepland. Via Inzicht kwamen wij wederom in contact met jongeren. Juist het bereiken van leerlingen op deze scholen is waardevol, omdat hier veel kwetsbare jongeren zitten.

Tijdens taallessen bij NL Educatie, dat sinds kort door het leven gaat als NL Training, hebben wij bij het project taal en gezondheid ook preconceptiezorg en het krijgen van kinderen onder de aandacht kunnen brengen. Ook bij buurthuizen als Gorze en de Erker hebben wij ons kunnen aansluiten bij bestaande activiteiten om voorlichting te kunnen geven over preconceptiezorg.

Wij hebben in tijden van versoepeling het meeste eruit kunnen halen wat betreft fysieke lessen en ontmoetingen. Wanneer nieuwe maatregelen aangekondigd werden, moesten we snel schakelen om de lessen in kleinere groepen voort te zetten of wanneer dat niet kon, volledig online lessen te geven. Als wij hierop terugkijken zijn we tevreden met de flexibiliteit die wij hebben kunnen bewerkstelligen en het aanpassingsvermogen van onze samenwerkende partners.

Opmerkelijk is dat behalve de leerlingen, ook de docenten actief meedoen aan onze lessen en enthousiast zijn over onze werkwijze. Een van de docenten is op een andere school gaan werken en heeft ons gevraagd ook op die school lessen te komen verzorgen in 2022. Iets wat weer uiteraard met alle liefde doen.

We maakten gebruik van humor om de jongeren bij de les te houden en actief te betrekken, dit zorgde er ook voor dat jongeren zich op hun gemak voelden en betrokken waren bij de les. Dankzij deze open sfeer durfden jongeren ons ook privé te benaderen met vragen waarmee ze zaten. Ondanks dat veel te googelen valt, merken we toch het belang op van een persoonlijk gesprek. Jongeren waardeerden dit dan ook enorm.

Behalve het bereiken van jongeren, leveren wij ook de nodige inspanningen om vrouwen met een migratieachtergrond te bereiken. Onder deze vrouwen valt een hoop kennis te winnen over een gezonde zwangerschap. Ook zijn nieuwkomers vaak niet geheel op de hoogte van de manier waarop het Nederlands zorgstelsel werkt waardoor ze te laat in de zorg komen. In 2022 zullen wij ons samen met Dock inzetten om de groeiende groep Bulgaarse doelgroepen in Schiedam te bereiken.

SCHIEDAM 3: OVERGEWICHT EN OBESITAS

Onze activiteiten in het kader van overgewicht en obesitas zijn naar wens verlopen. Wij hebben de afgelopen jaren een duurzame relatie weten op te bouwen met verschillende organisaties. Voortvloeiend uit deze relaties hebben wij structurele en goede voorlichtingen kunnen geven. Ons dank gaat dan ook uit naar onze samenwerkende partners die ons hierin gesteund hebben.

Wat verrassend genoeg goed geweest is voor het aantal aanvragen is corona. Vanwege de kennis over het risico op ernstige coronaklachten bij overgewicht is er bij veel individuen en organisaties extra bewustwording ontstaan over het belang van een gezond gewicht. Zodoende raakten mensen gemotiveerd gezonder te leven.

Ons streven was het voortzetten van de werkzaamheden zoals we die het jaar ervoor gedaan hebben. We hebben hiervoor nieuwe methodieken ontwikkeld om de zelfredzaamheid bij kwetsbare doelgroepen te bevorderen. De koppeling die gemaakt werd, dat afvallen een medicijn is van ongunstige effecten bij ziektes brachten de nodige positieve effecten met zich mee. Deze werkvormen gaan we ook inzetten in het jaar 2022. Ondanks alle negatieve effecten die corona met zich mee heeft gebracht zien wij ook een positieve effect terug in de interesse die aanwezig is in de gemeente Schiedam om hier mee aan de slag te gaan.

In 2020 en nu ook in 2021 hebben wij voorlichtingen gegeven op een aantal basisscholen. Aangezien overgewicht ook voorkomt onder kinderen, en kinderen later overgewicht kunnen krijgen, is het ontzettend belangrijk juist deze leeftijdsgroep preventief voor te lichten. De werkmethodes voor kinderen hebben we in het jaar 2020 ontwikkeld. Deze sluiten aan bij de belevingswereld van kinderen, rekenend houden met hun sociaaleconomische en culturele achtergrond. De voorlichtingen werden door de docenten met veel lof ontvangen. Wat aantoonde dat onze werkmethodes bij de kinderen aansloegen, was het enthousiasme en de betrokkenheid van deze leerlingen die gedurende de hele les een en al oor bleven.

Ook zien we dat er meer mensen naar onze inloopspreekuur worden doorverwezen in het kader van gezonde voeding en het belang van bewegen bij diabetespatiënten met een migratieachtergrond. De ondersteuningen bij Damzicht leveren hier ook de nodige bijdrage in. De samenwerking met de diëtiste in de praktijk loopt ook naar wens. Door de trainingen in het kader van gezondheidsvaardigheden aan zorgverleners zien wij ook steeds meer interesse ontstaan in een samenwerking met de Voorlichters Gezondheid in het kader van een gezonde leefstijl.

SCHIEDAM 4: SEKSUELE GEZONDHEID

Met de komst van het internet lijkt seksuele voorlichting iets wat niet noodzakelijk is om te onderwijzen aan jongeren. Ze kunnen immers via google alle informatie vinden en jongeren van tegenwoordig worden via de media blootgesteld aan seksualiteit. Het is ook niet meer zo’n taboeonderwerp als vroeger toch? Dat zou een logische denkwijze zijn, maar juist nu is het belang om een goede seksuele gezondheid na te streven en daarvoor moet op de juiste manier kennis verkregen worden.

Nog altijd is het niet bij iedereen thuis gangbaar om over seksualiteit te spreken. Sommigen vinden het ongemakkelijk, bij anderen blijft het taboe. Eigenlijk zou seksuele opvoeding juist binnen het gezin gegeven moeten worden. Kinderen die een goede band met hun ouders hebben en wiens ouders goede voorlichting geven, worden over het algemeen later seksueel actief en hebben een kleinere kans op ongewenste zwangerschappen en soa’s en ervaren seksuele relaties als fijn.

Stichting Voorlichters Gezondheid maakt seksualiteit bespreekbaar. Wij doen dat op laagdrempelige wijze en strooien er een beetje humor overheen om de deelnemers over hun schaamte heen te helpen en hen actief te betrekken bij de lessen. Wij creëren een veilige plek waarin iedereen zichzelf mag zijn en de ander gerespecteerd wordt.

Tijdens onze seksuele gezondheidsvoorlichting wordt informatie over seksualiteit, leefstijl en gezondheid op maat aangeboden aan verschillende doelgroepen. Dit betekent dat de informatieoverdracht is afgestemd op geslacht, opleidingsniveau, belevingswereld, sociale omgeving, cultuur en taal. In het bijzonder is aandacht voor groepen en individuen die de weg naar de gezondheidszorg niet vanzelfsprekend weten te vinden en onvoldoende op de hoogte zijn van eventuele seksuele gezondheidsrisico’s.

Wij kijken met tevredenheid terug op 2021 en we hebben ondanks de coronamaatregelen onze doelstellingen kunnen behalen. Dit is niet alleen aan onze eigen inspanningen te danken, maar ook aan de steun van onze samenwerkende partners. Daarnaast hebben wij nieuwe aanvragen zien binnenstromen. Een deel hiervan kunnen we toe-eigenen aan het eigen netwerken, samenwerkende partners en de thematafel gezondheid. Echter zien we ook dat de mond-tot-reclame rondom onze activiteiten steeds meer zijn vruchten afwerpt. Zo hebben docenten die onze voorlichtingen kennen onze naam doorgegeven aan collega’s op andere scholen.

Voor seksuele gezondheid hebben we ondanks alle maatregelen veel van onze activiteiten fysiek kunnen geven. Stilstaan bij de eenzaamheid van de jongeren en de invloed van corona zijn onderwerpen die we dit afgelopen jaar hebben behandeld en dit willen we ook graag voortzetten in het jaar 2022-2023. Zoals eerder vermeld hebben we van een aantal van onze samenwerkende partners al een planning en rooster mogen ontvangen voor onze activiteiten.

Aan de hand van de respondenten en de nul- en nameting kunnen we concluderen dat de deelnemers en organisaties tevreden waren met onze activiteiten. De verbetertips die wij hadden toegepast in 2020 hebben wij ook in 2021 doorgezet. In januari 2022 starten wij direct met de nieuwe aanvragen die al binnen zijn gekomen.

ONDERSTEUNINGEN ZORGVERLENERS

“Aan het begin van de corona tijd heb ik vanuit huis gewerkt in verband met de intelligente lockdown. Mensen moesten wennen aan de nieuwe regels en zo ook de patiënten van Damzicht. Ik heb mij flexibel opgesteld en stond heel de week open voor de ondersteuningen van Damzicht. Soms kwamen er hulpvragen tot laat in de avond.

Naarmate de tijd verstreek, zijn we ook extra gaan communiceren via de sillo app. Dit maakte het een stuk makkelijker, want zo kon ik de artsen direct bereiken. De patiënten moesten soms per mail een foto sturen. Dit was soms moeilijk voor ze en hierom namen ze dan contact met mij op.

Vanuit Damzicht is het Sociaal Plein Damzicht opgezet. Dit is opgezet voor de medewerkers van Damzicht om patienten makkelijker door te verwijzen als ze met andere hulpvragen zitten. Ook is het bedoelt voor oudere patiënten die tegen nieuwe situaties aanlopen door de corona tijd.

In het Sociaal Plein werken wot en wor en Welzijn op Recept mee. We vergaderen iedere donderdag via mdo of een andere vorm van videobellen. We bespreken alles wat met onze patiënten te maken heeft, we adviseren elkaar, verwijzen door en helpen de hulpvrager verder. We hebben op deze manier de patiënt beter in beeld. Ook hiervoor gebruiken we de sillo ap en kan ik makkelijker met de anderen alles bespreken. Ook de hulpvragen die niet kunnen wachten.

Sommige patiënten hebben moeite met het accepteren van hun diabetes en hierdoor zijn ze niet therapietrouw. Ook komt het voor dat ze gewoon alles eten en hierdoor elke keer naar de huisarts moeten wegens hoge bloedsuikers. Door ze de juiste voorlichting te geven, help ik ze open te staan voor hun ziekte. Ook geef ik ze voorlichting over gezonde voeding en wil ze hiermee motiveren om er echt mee aan de slag te gaan. Ik laat ze bijvoorbeeld opschrijven wat ze eten om ze bewust te maken van hun eetpatroon.

Ik ondersteun ook verschillende partijen die naar mij doorverwijzen en op hun beurt ondersteunen collega’s mij weer bij patiëntenbegeleiding naar het ziekenhuis. Bij ondersteuningen is het vaak nodig dat ik één op één voorlichtingen geef aan mensen die laaggeletterd zijn, een taalbarrière hebben en kampen met beperkte gezondheidsvaardigheden.

De samenwerking met de zorgverleners en organisaties wordt door mij als zeer prettig ervaren. Alle patiënten die bij mij op het spreekuur komen en een taalbarrière hebben of laaggeletterd zijn, motiveer ik om taallessen te gaan volgen. Ik schrijf ze in voor de taal en gezondheid cursus die ik samen met NL Educatie geef.”

Hoesnia Risouli

WERKGROEP STOP GEWELD TEGEN VROUWEN

Naar aanleiding van drie incidenten eind 2018 is de werkgroep ‘Stop geweld tegen vrouwen’ gestart. De werkgroep bestaat uit politie, de hulpverlening Veilig Thuis, gemeenteraadsleden en maatschappelijke organisaties. Bestuurlijk gezien neemt wethouder Bokhove (Jeugd) het voortouw in dit project, maar ook wethouder Wijbenga (Samenleven) is nauw betrokken bij de werkgroep. De Stichting Voorlichters Gezondheid heeft zich ook aangesloten bij de werkgroep, en blijft zich kosteloos en vrijwillig inzetten om een bijdrage te leveren in huiselijk geweld. Daarnaast heeft de stichting een manifest getekend.

Huiselijk geweld en kindermishandeling hebben veel invloed op de gezondheid en kwaliteit van leven. Tussen de 5 tot 8 procent van de vrouwen wordt tijdens de zwangerschap mishandeld. Dit is schadelijk voor de zwangere vrouw én het ongeboren kind. Een kind loopt een verhoogde kans op fysieke schade, groeivertraging en/ of vroeggeboorte, maar loopt ook het risico om later zelf mishandeld of verwaarloosd te worden. Als voorlichters gezondheid kaarten we daarom niet alleen het belang van goede voeding en de risico’s van roken aan, maar proberen ook huiselijk geweld bespreekbaar te maken.

Naar aanleiding van de werkgroep ontwikkelen we momenteel drie workshops; voor jongeren, vaders en moeders en voor vrouwen. Dit zijn:

• Workshops voor jongeren: ‘Een echte man met ballen is?’

• Workshops vaders en moeders: ‘Communiceren met mijn kind over huiselijk geweld’

• Workshops vrouwen: ‘Hoe zie jij ( women) empowerment eigenlijk zelf?

Wat uit onze werkzaamheden heel duidelijk naar voren komt: Huiselijk geweld kent geen kleur en cultuur en moet preventief worden aangepakt. Vrouwen zijn immers ook onze moeders. Als geweld tegen vrouwen wordt gestopt, kunnen de toekomstige generaties veel gezonder opgroeien.

Deelname aan de werkgroep leverde voor ons verbindingen en mogelijke samenwerkingen voor in de toekomst op, zodat wij met zijn allen preventief aan het werk kunnen. Door de ervaringsverhalen weten we nu dat we meer moeten openstaan voor hulp aan plegers (daders). Daarom willen we ook meer activiteiten organiseren voor jongeren en mannen.

Hiernaast zien we als organisatie jaarlijks 600 tot 700 nieuwe gezinsmigranten die in Rotterdam komen wonen. In deze bijeenkomsten schenken wij samen met samenwerkende partijen aandacht aan huiselijk geweld, de weg naar eventuele hulp en rechten van de vrouw en kinderen. Ook verzorgen we kosteloos trainingen voor professionals in het kader van empowerment van vrouwen. Daarnaast schenken wij aandacht aan hoe om te gaan met slachtoffers die geen hulp willen uit angst voor meer problemen en geweld.

In verschillende trainingen voor zorgverleners als huisartsen, hun praktijkondersteuners en zorgverleners in de tweede lijn, hebben we een stuk over huiselijk geweld ingebed tijdens de nascholingen.

In 2020 begonnen we als pilot met nieuwe themabijeenkomsten in Rotterdam en Schiedam. Hierbij gingen we in gesprek met vrouwen en jongeren die in kwetsbare situaties zitten. Voor deze pilot hadden we verschillende voorlichtingsmethodieken ontwikkeld.

DIT GAAN WE DOEN IN 2022

Huiselijk geweld

In 2020 en 2021 hebben wij reeds workshops verzorgd omtrent huiselijk geweld. Omdat de behoefte aan deze workshops heel groot is en bewustwording zo enorm belangijk, willen wij hier komend jaar nog meer op inzetten. De cijfers omtrent huiselijk geweld liegen er helaas niet om.

Verbaal geweld

In maart/april 2020 gaf bijna 1 op de 3 (31 procent) personen van 16 jaar of ouder aan in de afgelopen 12 maanden slachtoffer te zijn geweest van verbale agressie in de huiselijke kring. Dit zijn bijna 4,5 miljoen personen. Het gaat dan bijvoorbeeld om hoogoplopende meningsverschillen waarbij geschreeuwd of gegild wordt, treiteren of pesten, of kleineren of vernederen. Bij 1 op de 10 slachtoffers is de verbale agressie structureel van aard, dat wil zeggen dat zij hier ten minste één keer per maand mee te maken hebben. Mannen en vrouwen maken vrijwel even vaak verbale agressie in huiselijke kring mee. Jongeren worden er het meest mee geconfronteerd. Wanneer wordt gekeken naar de seksuele oriëntatie blijkt dat biseksuele vrouwen vaak aangeven in huiselijke kring slachtoffer te zijn geweest van verbale agressie. Verbale agressie in huiselijke kring komt het vaakst van de eigen partner. Ruim de helft van de slachtoffers geeft dit aan.

Fysiek geweld

Vier procent van de bevolking van 16 jaar en ouder (ruim 520 duizend personen) zei in de afgelopen 12 maanden slachtoffer te zijn geweest van fysiek geweld in huiselijke kring. Hierbij gaat het om ervaringen waarbij werd gedreigd met geweld, het slachtoffer werd verwond of een poging daartoe werd gedaan. De voorvallen lopen uiteen van dreigen met pijn doen tot poging tot verstikking of verwondingen door het gebruik van wapens. Bij ruim 8 procent van de slachtoffers had het fysieke geweld een structureel karakter (bron: Huiselijkgeweld.nl, Prevalentiemonitor 2020).

Huiselijk geweld

In 2020 en 2021 hebben wij reeds workshops verzorgd omtrent huiselijk geweld. Omdat de behoefte aan deze workshops heel groot is en bewustwording zo enorm belangijk, willen wij hier komend jaar nog meer op inzetten. De cijfers omtrent huiselijk geweld liegen er helaas niet om.

Verbaal geweld

In maart/april 2020 gaf bijna 1 op de 3 (31 procent) personen van 16 jaar of ouder aan in de afgelopen 12 maanden slachtoffer te zijn geweest van verbale agressie in de huiselijke kring. Dit zijn bijna 4,5 miljoen personen. Het gaat dan bijvoorbeeld om hoogoplopende meningsverschillen waarbij geschreeuwd of gegild wordt, treiteren of pesten, of kleineren of vernederen. Bij 1 op de 10 slachtoffers is de verbale agressie structureel van aard, dat wil zeggen dat zij hier ten minste één keer per maand mee te maken hebben. Mannen en vrouwen maken vrijwel even vaak verbale agressie in huiselijke kring mee. Jongeren worden er het meest mee geconfronteerd. Wanneer wordt gekeken naar de seksuele oriëntatie blijkt dat biseksuele vrouwen vaak aangeven in huiselijke kring slachtoffer te zijn geweest van verbale agressie. Verbale agressie in huiselijke kring komt het vaakst van de eigen partner. Ruim de helft van de slachtoffers geeft dit aan.

Fysiek geweld

Vier procent van de bevolking van 16 jaar en ouder (ruim 520 duizend personen) zei in de afgelopen 12 maanden slachtoffer te zijn geweest van fysiek geweld in huiselijke kring. Hierbij gaat het om ervaringen waarbij werd gedreigd met geweld, het slachtoffer werd verwond of een poging daartoe werd gedaan. De voorvallen lopen uiteen van dreigen met pijn doen tot poging tot verstikking of verwondingen door het gebruik van wapens. Bij ruim 8 procent van de slachtoffers had het fysieke geweld een structureel karakter (bron: Huiselijkgeweld.nl, Prevalentiemonitor 2020).