TECHNIEK
Warmteopslag in een ondergronds vat
Tweetraps-opstelling van warmtepompen Het is misschien wel het toppunt van duurzaamheid: ’s zomers warmte oogsten en opslaan om haar ’s winters te benutten. In Noord-Brabant wordt hard gewerkt aan een ingenieus ondergronds buffervat voor seizoensopslag, dat wordt gevuld met warmte uit warmtepompen. TEKST: RICHARD MOOI
Het is nu nog een bouwput in het Brabantse Uden, maar nog deze zomer verwacht Aris de Groot zijn ingenieuze energiesysteem in gebruik te nemen. De basis wordt gevormd door een ondergronds opslagvat, dat 21 meter diep in de bodem steekt. Het goed geïsoleerde vat wordt verwarmd met duurzame energie, vergelijkbaar met een zonneboiler, maar dan sterk vergroot en daardoor efficiënter, verzekert duurzaamheidsondernemer De Groot. “Een groter volume heeft een kleiner omsloten oppervlakte, waardoor je minder verliezen hebt. Bij ons beginnen de systemen bij 1.500 tot 60.000 m3.” Sei-
zoensopslag van warmte is een ultieme vorm van duurzaamheid, maar het is in Nederland niet goed gelukt om zomerwarmte zonder enorme verliezen in de winter te gebruiken. Opslag in diepe acquifers is een technisch hoogstandje en het handjevol werkende installaties kent vele tientallen procenten verlies. Het ecovat is zo efficiënt dat volgens De Groot in zes maanden tijd de temperatuur slechts 10 procent daalt, van 90°C naar 81°C. VAT-IN-VAT In Uden is vorig jaar begonnen met de bouw van een demonstratiemodel ‘living
lab’ van het Ecovat om het zogenaamde energienulkantoor te verwarmen. Het gaat om de ‘proof of the pudding’ om geïnteresseerden kennis te laten maken met het fenomeen. “Met de demo kunnen we natuurwetten zichtbaar maken en kijken hoe ze in de praktijk werken.” De Groot is niet bang dat de proef technisch gezien mislukt, want alles is goed doorgerekend. De bouw op zich is al een technisch hoogstandje doordat het buffervat compleet onzichtbaar is weggewerkt in de bodem. De bedenker maakt geen geheim van de opbouw van de complete opslaginstallatie. Op de website is in zeventien tekeningen de bouw gevisualiseerd, omdat onlangs octrooien op zijn geesteskind zijn verstrekt. Het ecovat is een vat-in-vat, vertelt hij. “Eerst is er een constructief buitenvat dat we leeg graven, en vervolgens assembleren we daarin een binnenvat.” Het betonnen buitenvat is via cementinjecties in de bodem opgebouwd. De onderkant, op 21 meter diepte, blijft open. Na het uitgraven van het zand stroomt het vol met grondwater. Vervolgens worden prefab-binnenwanden van beton in de enorme waterput geplaatst.
Voor de realisatie van demonstratiemodel ‘living lab’ in Uden worden freeswielen in de grond gebracht. Na het bereiken van de gewenste diepte werden de frezen opgetrokken. Door het aaneensluiten van de in de grond gevormde panelen ontstaat vervolgens een vatwand.
30 WP MAART 2015 WWW.VAKBLADWARMTEPOMPEN.NL