Cobouw 30 maart 2023

DOOR PETRA PLATSCHORRE

Ondanks uitdagingen als inflatie en hogere bouwkosten, sloot VolkerWessels 2022 af met een winststijging van 16 procent. Dat blijkt uit de jaarcijfers die het bouwconcern vorige week vrijdag publiceerde. VolkerWessels behaalde in 2022 een nettowinst van 192 miljoen euro. De brutowinstmarge steeg van 3,6 procent in 2021 naar 3,9 procent in 2022. De omzet steeg tot bijna 6,6 miljard euro.

VolkerWessels is tevreden over zijn prestaties, zo schrijft het bestuur in een toelichting. “In het afgelopen jaar zijn wij bij nagenoeg al onze activiteiten geconfronteerd met een sterk oplopende inflatie, met name zichtbaar bij de prijsontwikkeling van grondstoffen en kosten van arbeid.” VolkerWessels heeft in overleg met opdrachtgevers een deel van de kostenstijgingen kunnen doorberekenen, waardoor de financiële gevolgen “beperkt zijn gebleven”.

Ook zijn de faalkosten verlaagd. Woordvoerder Ingrid Prins legt uit dat het bouwbedrijf al jaren bezig is met het werk efficiënter te maken, door bijvoorbeeld de inzet van BIM en het opzetten van bouwhubs. “Het duurt even voordat dit geld oplevert, maar nu zijn daar de resultaten van te zien.”

Volgens het bedrijf hebben “de meeste divisies” hogere resultaten dan in 2021. Het bedrijf is actief in Nederland, het Verenigd Koninkrijk, Noord-Amerika en Duitsland. De omzet steeg vooral in het Verenigd Koninkrijk en Noord-Amerika. Ook de divisie voor energie en telecom haalde meer inkomsten binnen. De infratak zag de omzet eveneens stijgen, terwijl in de bouw en vastgoedontwikkeling de afzet stabiel bleef.

In Duitsland zag VolkerWessels een omzetdaling van 7 procent. Wel is de orderportefeuille daar gestegen door de start van een aantal nieuwe woningbouwprojecten.

Hogere winst VolkerWessels Hogere omzet en lagere winst voor Tabs Holland

De waarde van de totale orderportefeuille in 2022 bedroeg bijna 8,8 miljard euro. Dat is lager dan in 2021, toen het ging om 9,2 miljard euro. De daling is deels toe te schrijven aan de strengere selectie van opdrachten die het bedrijf aanneemt, aldus VolkerWessels. Maar ook de vertraagde vergunningverlening en de marktomstandigheden in de bouw- en vastgoedtak laten zich gelden. In de Nederlandse infratak houdt het bedrijf een vaste stroom aan kleinere projecten. Wel komen er minder grote multidisciplinaire projecten binnen.

Voor 2023 verwacht VolkerWessels dat de omzet en winst uit woningbouw en projectontwikkeling onder druk komt te staan door de sterk opgelopen rente en de onzekerheid over regels voor middenhuur.

Jaarcijfers - Bouwmaterialenconcern Tabs Holland heeft het afgelopen jaar de omzet met bijna 7 procent opgevoerd tot ruim 1 miljard euro. Het moederbedrijf van onder andere houtleveranciers PontMeyer en Koninklijke Jongeneel zag de nettowinst daarentegen dalen, met ongeveer een derde.

Dat heeft de Zaanse onderneming bekendgemaakt. In toelichting op de cijfers toont bestuursvoorzitter René Olsthoorn zich tevreden met de behaalde resultaten, zeker omdat het jaar ervoor een absoluut topjaar was. “Het jaar 2022 gaat bij ons de boeken in als het jaar ná het topjaar 2021.”

NU TE ZIEN OP COBOUW.NL

The Fixers: Weg van bouwafval

Om circulair bouwen te stimuleren, moet woonminister De Jonge nu al aankondigen dat de norm voor milieuvriendelijke gebouwen, de MPG, in 2030 naar 0,3 gaat. Dat stelt Vincent Gruis, hoogleraar housing management aan de TU Delft. Gruis is ook voorzitter van het Transitieteam Circulaire Bouweconomie.

Gruis moedigt de minister aan door te pakken en zelfs nog een stap verder te gaan. In de nieuwste aflevering van de serie Weg van bouwafval van The Fixers stelt hij dat Nederland de klimaatambities alleen haalt als de minister koplopers blijft uitdagen. “Nu al zijn de koplopers in staat om onder de 0,5 uit te komen. Die moet je dus stimuleren om door te innoveren. Vervolgens kan het peloton zich daar aan optrekken.”

Elke vrijdag om 15.00 uur verschijnt een nieuwe aflevering. In totaal telt deze serie acht afleveringen. Ze zijn te bekijken via Cobouw.nl/fixers en het YouTube-kanaal van Cobouw.

Snel meer geld voor slecht geïsoleerde huizen

Marktontwikkeling - Het kabinet trekt dit jaar versneld 300 miljoen euro uit om slecht geïsoleerde huizen aan te pakken. Het idee is vooral kwetsbare huishoudens te helpen.

Dat maakte woonminister Hugo de Jonge afgelopen vrijdag bekend. 100 miljoen euro gaat naar slecht geisoleerde koopwoningen met energielabel E, F en G. Gemeenten kunnen hiervoor plannen indienen. Het doel is uiteindelijk om via gemeenten 750.000 slecht geïsoleerde koopwoningen te isoleren. Voor deze ‘Lokale Aanpak’ is ruim 1 miljard euro beschikbaar. Dat geld wordt in drie tranches beschikbaar gemaakt tot en met 2025.De overige 200 miljoen euro die naar voren wordt gehaald, gaat naar de opschaling van zogeheten energiefixteams, die bewoners van energieadvies voorzien en “kleine tot middelgrote maatregelen” nemen. Het gaat om zowel vrijwilligers als professionals. De plannen maken onderdeel uit van het Nationaal Isolatieprogramma, dat erop mikt om tot en met 2030 2,5 miljoen woningen te isoleren.

Inspectie legt werk stil bij 70 bouwplaatsen

Veiligheid - De Nederlandse Arbeidsinspectie heeft bij een grootschalige controle op 200 bouwplaatsen in 140 gevallen een veiligheidsovertreding geconstateerd. In ongeveer 70 gevallen werden de werkzaamheden direct stilgelegd.

Op 16 maart gingen 150 inspecteurs van de Nederlandse Arbeidsinspectie het land in om bouwplaatsen te controleren. De inspecteurs kwamen veel “onveilig ingerichte werkplekken” tegen en er was vaak sprake van valgevaar. Het werk werd vooral stilgelegd bij installateurs van zonnepanelen en dakdekkers. Het ontbrak er aan steigers, hekwerken of leuningen.

Een van de aanleidingen voor de grootschalige controle, vormen de vele ongevallen bij de installatie van zonnepanelen. De Arbeidsinspectie telde ruim veertig ongevallen in anderhalf jaar tijd, en in zo’n drie jaar tijd zijn er al vijf dodelijke ongevallen gebeurd. De inspecteurs letten bij de grootschalige controle extra op valgevaar vanaf daken. Vallen van hoogte is al jaren een van de belangrijkste oorzaken van arbeidsongevallen.

Tabs Holland ondervond volgens Olsthoorn afgelopen jaar volop hinder van de uitdagende marktomstandigheden. “De hogere verkoopprijzen hebben tot hogere omzetcijfers geleid, maar de onderliggende volumes waren duidelijk minder goed”, aldus de topman, die spreekt van aanhoudende ‘hectiek in de markt’.

“Sterk stijgende, maar in sommige productgroepen ook sterk dalende prijzen van materialen, sterkt stijgende prijzen van arbeid en zeker ook energie, die de inflatie hebben aangejaagd. Dat is voelbaar op meerdere kostenlijnen van Tabs Holland.”

Rente remt investeringen

Zorgen maakt hij zich vooral over de inflatie, die in combinatie met de gestegen rente een rem heeft gezet op investeringen “en daarmee op nieuwe bouwprojecten, zowel groot als klein.” Olsthoorn neemt diezelfde zorg ook waar bij de klanten van het concern. Voor de langere termijn is hij evenwel positief gestemd. “Omdat de onderliggende behoefte naar bouw in het algemeen goed is.”

Tabs Holland telt 14 verschillende bedrijven, waarvan PontMeyer met 48 vestigingen en Koninklijke Jongeneel met 42 vestigingen de grootste zijn. Vorig jaar werden Hormes Bouwmaterialen, Houthandel Looijmans en Withagen Houtprodukten en Alex van Gruijthuijsen ingelijfd. In totaal heeft Tabs ruim 1.700 werknemers.

Zeesluis IJmuiden Foto: Topview Luchtfotografie

DOOR JOOST ZWAGA

Foto: ANP/Rob Engelaar

Ballast Nedam stopt met grote, complexe projecten

‘We kiezen voor projecten die we kunnen herhalen’

Marktontwikkeling - Ballast Nedam stopt in Nederland met de bouw van grote, complexe projecten die niet repetitief zijn en waar de risico’s groot zijn. Het bedrijfsonderdeel dat deze werken uitvoert zal worden afgebouwd; de betrokken medewerkers worden herplaatst binnen het concern.

De Nieuwegeinse bouwer voert daarmee een opvallende strategiewijziging door: complexe bouwwerken zijn juist altijd een specialiteit van het bedrijf geweest. Zo leverde Ballast Nedam begin dit jaar in Rotterdam nog de 150 meter hoge Cooltower op en werkt het momenteel aan Feringa Building, een aardbevingsbestendig laboratoriumgebouw op de campus van de Rijksuniversiteit Groningen.

Ballast Nedam benadrukt dat het betreffende bedrijfsonderdeel, Ballast Nedam Building Projects, alle lopende projecten zal afbouwen. “Maar het gaat geen nieuwe werken meer aannemen”, laat woordvoerder Marloes Kamer weten. De ingreep houdt volgens haar verband met de huidige marktomstandigheden en met de focus op risicobeheersing,

kwaliteit, winstgevendheid en duurzaamheid. “We kiezen voortaan nadrukkelijk voor projecten die we kunnen herhalen en waarbij we onze kennis steeds weer opnieuw kunnen inzetten en kunnen perfectioneren.”

Onderscheiden

De utilitaire bouwactiviteiten zullen door de regionale bouwbedrijven van Ballast Nedam worden opgepakt, zegt Kamer. “Dat kunnen overigens best grote projecten zijn, grote woningbouwprojecten bijvoorbeeld. Het betekent ook dat we veel meer gaan investeren in de regiobedrijven. Het biedt de kans om ons meer te gaan onderscheiden en meer de diepte in te gaan.”

Ballast Nedam raakte afgelopen tijd meerdere keren in conflict met opdrachtgevers van grote, complexe projecten. Zo werd de aannemer eind 2021 door Schiphol van de bouw van de

A-pier gehaald. En ook bij de bouw van de stikstoffabriek in Groningen is de bouwer al even niet meer welkom. In Utrecht ligt Ballast Nedam in de clinch met De Lelie Vastgoed (DLV) over de bouw van de Galaxy Tower.

De koerswijziging treft andere onderdelen van Ballast Nedam niet. Zo blijft het concern grote wegenbouwprojecten uitvoeren. Onlangs nog tekende de onderneming het tweefasencontract voor het ontwerp, de bouw en vijftien jaar onderhoud van de A27 Everdingen-Hooipolder. Kamer: “Daar zijn we heel blij mee. Voor Ballast Nedam creeert dit contractzekerheid voor de middellange termijn en daarmee gewenste bedrijfscontinuïteit.”

Omzetgroei

Ballast Nedam maakte dinsdagochtend verder bekend dat het 2022 heeft afgesloten met een omzet van 1,4 miljard euro,

37 procent meer dan in het jaar ervoor. Het is het vierde opeenvolgende jaar dat het concern de bedrijfsopbrengsten weet op te voeren. Ook het operationele resultaat nam toe, met 26 procent tot 54,2 miljoen euro. Onder aan de streep hield Ballast Nedam 31,7 miljoen over. Dat is 24 procent minder dan in 2021.

Een winstprognose voor dit jaar geeft de bouwonderneming niet af. Wel laat topman Kemal Sağlam in een toelichting op de cijfers weten dat het bedrijf rekening houdt een verslechtering van de marktomstandigheden. Om die reden zal Ballast Nedam zich de komende jaren focussen op verbetering van de bestaande activiteiten en beheersing van de risico’s.

“Aangezien we de komende jaren beperkte groei van de markt verwachten, is operational excellence van het grootste belang om ons bedrijf gezond te houden en te laten groeien”, aldus Sağlam. We richten ons op regionale groei en veerkrachtige businessunits, met mogelijke strategische overnames.”

Ballast Nedam startte dit jaar met 1,4 miljard euro aan opdrachten in portefeuille. Dat was 300 miljoen minder dan aan het begin van afgelopen jaar.

DOOR JOOST ZWAGA

Galaxy Tower in Utrecht in aanbouw. Foto: ANP

Nieuw onderzoek moet haalbaarheid van hogesnelheidslijn vaststellen

‘Je moet ervan uitgaan dat de Lelylijn er komt’

Infra - Het kabinet ziet de Lelylijn wel zitten, maar de kosten-batenanalyse pakte minder rooskleurig uit voor de spoorverbinding tussen Lelystad en Groningen. Projectdirecteur Stijn Lechner, die de komende twee jaar onderzoekt of de plannen nog levensvatbaar zijn, móét er wel in geloven. “Anders kunnen we geen goed onderzoek doen.”

DOOR NOUSKA DU SAAR

Stijn Lechner kijkt om zich heen op het treinstation van Amsterdam. Daar is de overkapping, daar de nieuwe fietsenstalling, daar de ingang van de Noord/Zuidlijn. Grote projecten die onder het vergrootglas lagen, maar wel bepalend waren voor de mobiliteit in de hoofdstad. Met 23 jaar aan werkervaring met dit soort projecten is Lechner the man for the job. Al zal de bescheiden Groninger dat zelf nooit beweren. Die job is het onderzoek naar de Lelylijn. Lechner

onderzoekt in opdracht van de regio en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) de haalbaarheid van de hogesnelheidslijn tussen Lelystad en Groningen. Als projectdirecteur moet hij het hoofd koel houden. “Er komen veel andere opgaven bij dit onderzoek kijken. Infra, maar ook verstedelijking, woningen, werkvoorzieningen. Allemaal vanuit de gedachte dat daar een Lelylijn komt. Best gedurfd.”

Of de 125 kilometer aan spoor ook echt gebouwd wordt, is nog lang niet zeker. Toch gaat Lechner ervan uit dat de Lelylijn er komt. “Dat moet ook wel, anders kunnen we het niet goed onderzoeken. Al ligt hij er de

komende tien jaar zeker nog niet.” Met een samengesteld team van Rijk en regio onderzoekt hij de komende twee jaar hoe nuttig en levensvatbaar een Lelylijn zou zijn. Wat zijn tussen de Randstad en Groningen en alle tussenstations de effecten van de lijn op de woonen werkgelegenheid?

Uithangbord

Het project ligt onder een vergrootglas. Zowel noordelijke overheden die de Lelylijn graag gerealiseerd zien als bezorgde bewoners die vrezen voor een treinspoor door hun achtertuin, volgen deze onderzoeksfase op

de voet. Dat merkt Lechner aan de lokale bestuurders en journalisten die met hem willen praten. Lechner: “Je wordt toch een soort uithangbord van het project.”

“Tegelijkertijd probeer ik afstand te houden daarvan, want ik ben niet meer dan een opdracht aan het uitvoeren.” Zo wil hij niet meegaan in de politieke waan van de dag en paste hij ervoor om voorlopige onderzoeksresultaten te laten gebruiken tijdens de Provinciale Statenverkiezingen. “Daar ben ik niet voor besteld.” Lechners rol is om eind 2024 alle onderzoeken op te dienen aan de landelijk bestuurders, die op basis daarvan de knoop doorhakken over de Lelylijn.

Vurige wens van kabinet

Het kabinet ziet de spoorlijn in ieder geval wel zitten. Het project is bestempeld als een van de grote geplande gebiedsontwikkelingen van het Rijk. En er is al 3 miljard euro voor gereserveerd. Dat moet het initia-

Burgerraadpleging voor meer MIRT-projecten

Burgers kunnen tot 31 maart op een speciale website laten weten wat zij belangrijk vinden voor de Lelylijn. Deze Participatieve Waarde Evaluatie (PWE) wordt ontwikkeld door onderzoekers van Populytics, een spin-off van de TU Delft. “Uiteindelijk wordt de afweging gemaakt op basis van alle input die we krijgen, zowel van experts, onderzoeken als van de respondenten”, aldus een woordvoerder van het ministerie IenW. Als het goed werkt, kan de methode in de toekomst gebruikt worden als extra onderzoeksmiddel bij infraplannen. “Momenteel verkennen we de PWE als instrument voor participatie bij MIRT-trajecten.”

veerde 3 miljard euro en mogelijke Europese subsidies zit je dan nog niet eens op de helft van het budget.

Lechner: “Die 6 tot 9 miljard was een voorzichtige schatting, die is nog nergens op gebaseerd. Er was een behoefte om al iets over centen te zeggen. Maar wij weten nog niet welke alternatieve varianten er zijn en wat die kosten.” Of wat die gaan opleveren. “We kijken ook naar woningbouw langs het tracé, dat zal hoogstwaarschijnlijk iets opleveren.”

Meer kosten dan baten

Eerdere onderzoeken wezen echter uit dat de economische baten van de Lelylijn – zoals dat meer mensen de trein zouden nemen – niet opwegen tegen de kosten. En een voorstel van de noordelijke provincies om 220.000 extra woningen te bouwen in ruil voor de Lelylijn, het ‘Deltaplan van het Noorden’, is volgens een studie niet haalbaar.

Lechner wil zich niet laten leiden door geroep over het aantal woningen. “Er is een frame ontstaan dat je wel veel woningen moet bouwen om de Lelylijn nuttig te maken. Wij onderzoeken nu juist wat een toepasselijke hoeveelheid woningen zou zijn. En gaan daarvoor langs bij gemeenten om te vragen hoeveel extra woningen volgens hen mogelijk zijn.”

Wel beaamt Lechner dat de zogeheten maatschappelijke kosten-batenanalyse (MKBA) in de eerdere onderzoeken niet goed uitpakt voor de gedroomde spoorlijn. Een MKBA wordt standaard gemaakt voor MIRT-projecten en weegt zwaar mee bij de besluitvorming. “Tegelijkertijd is dat ook maar een cijfertje. Het is niet de enige maat der dingen voor besluitvorming”, zegt Lechner. “Ik wil in deze fase juist nieuwe informatie over de betekenis van de Lelylijn voor de gebieden waar hij langs en naartoe gaat.”

Primeur met burgerraadpleging

tief, want dat is de Lelylijn nu nog, een stap vooruithelpen in de richting van een ‘verkenning’ voor het Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT). Aansluiting bij dit grote rijksprogramma zou volgens Lechner een belangrijke stap zijn: “Ik ken weinig projecten die in de verkenningsfase nog afvallen.”

Eén van die nieuwe brokken informatie waar de onderzoekers aan werken, is een uitvoerige online burgerraadpleging over de Lelylijn. Tienduizend mensen hebben de afgelopen weken al vragen beantwoord over wat zij belangrijk vinden. Anderhalf uur reistijdwinst tussen de Randstad en Groningen of meer tussenstations, bijvoorbeeld in Drachten? Natuurvriendelijke ondertunneling in recreatiegebieden of bouwen met zo min mogelijk belastinggeld?

Niet eerder is deze onderzoeksmethode zo vroeg in het proces van een infraproject toegepast. Tégen de hogesnelheidslijn stemmen is geen optie, want er is bewust geen referendum van gemaakt. Maar kan de raadpleging alsnog complicaties opleveren als burgers een heel andere Lelylijn willen dan experts adviseren?

Wiens stem weegt dan zwaarder mee?

Met enkel een positief besluit over de Lelylijn zijn de bestuurders er nog niet. Op dat moment moet al 75 procent van het verwachte projectbudget klaarliggen. Het ministerie van IenW heeft de uitvoeringskosten op 6 tot 9 miljard euro geschat. En misschien nog meer, liet staatssecretaris Vivianne Heijnen zich ontvallen tijdens een debat afgelopen november. Met de gereser-

Lechner weet het antwoord nog niet. “Maar ik vind het belangrijk om mee te nemen wat de Lelylijn voor burgers betekent. Daar mogen de bestuurders vervolgens chocola van maken.”

LEES MEER OVER SPOORBOUW OP COBOUW.NL

Stijn Lechner, projectdirecteur van de Lelylijn. Foto: Eran Oppenheimer

“De MKBA is niet de enige maat der dingen voor besluitvorming”

“Die schatting van 6 tot 9 miljard is nergens op gebaseerd”

‘Die 9 maanden tot de Omgevingswet ingaat, zijn keihard nodig’

In de slipstream van de Omgevingswet treedt ook de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen op 1 januari 2024 in werking. Daarmee verdwijnt de preventieve bouwplantoets door gemeenten en nemen private partijen het borgen van bouwkwaliteit over. Zijn bouwers daar wel klaar voor?

“Nee, maar gemeenten ook niet en de kwaliteitsborgers moeten ook nog op oorlogssterkte komen. Wat er moet gebeuren? Heel simpel. We hebben nog steeds te weinig geoefend. Maar goed, the proof of the pudding is in the eating. Dus als het eenmaal zover is, gaan we het vanzelf wel een keertje leren. En af en toe schaatsen we in een wak.”

U was altijd kritisch op de Wkb. Is dat nog steeds zo?

“Ja. Die wet is echt complex geworden, er is een enorm circus opgetuigd. Vraag je het mij dan hadden we gewoon de rol van het bevoegd gezag moeten versterken.”

Het mkb vreest voor absurde meerkosten bij verbouwingen en kleinere projecten.

Omgevingswet - “It giet oan”, postte Wico Ankersmit op LinkedIn toen duidelijk werd dat de Eerste Kamer eindelijk had ingestemd met de Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging voor het Bouwen. Maar niet alle zorgen zijn daarmee verdwenen: “De ijsbaan is nog niet overal dik genoeg.”

DOOR THOMAS VAN BELZEN

Zijn vrouw zei vaker tegen hem: “Zijn jullie nou nog steeds over die wet aan het praten?” Wico Ankersmit, directeur van de Vereniging Bouw- en Woningtoezicht Nederland, praat al dik tien jaar mee over de grootste wetgevingsoperatie in tijden. In dat ruime decennium heeft hij zowel voor als tegen de hervorming gelobbyd. Nu is hij vooral opgelucht dat de wet op 1 januari 2024 ingaat. “Of ik een traantje wegpinkte? Dat niet, maar het was wel een historische dag.”

Was u verrast dat de Eerste Kamer instemde met de invoeringsdatum?

“Nee, na het debat van de week ervoor, zag ik het aankomen. Minister Hugo de Jonge had dat goed gedaan. En eigenlijk waren de antwoorden op Kamervragen de afgelopen twee jaar steeds hetzelfde. Maar het was wel een historische dag.” Bent u blij dat er eindelijk duidelijkheid is?

“Ja, iedere keer een jaar uitstel schiet ook niet op. Maar het is goed dat we nog

negen maanden de tijd hebben voor de wet ingaat. Die tijd hebben we keihard nodig.”

Zijn bouwers en gemeenten er nog niet klaar voor?

“Nee, er moet nog veel meer geoefend worden.”

Om bij de Omgevingswet te beginnen. Volgens minister Hugo de Jonge gaat die wet helpen bij grote transitieopgaven. Bent u dat met hem eens?

“Het is een mooie gedachte, maar ik vraag me dat af. Ik zeg altijd: we hebben 26 boeken (26 huidige sectorale wetten, red.) die we nu in de boekenkast zetten (Omgevingswet, red.). Maar voor elk boek heb je nog steeds aparte specialisten nodig. Specialisten op het gebied van milieuwetgeving snappen niets van bouwen en andersom. Nu die wetten bij elkaar zijn gebracht, gaat dat meer spanningen opleveren.”

Over het digitale stelsel zijn ook nog zorgen. Sombere mensen voorspellen dat de bouw straks helemaal stilvalt. U ook?

“Nee. Ik ben niet zo van die rampscena-

rio’s. Maar we hebben uitdagingen op het gebied van de ict én het omgevingsloket die bij elkaar worden gebracht. Gemeenten hebben nu allemaal hun eigen maniertjes om informatie te ontsluiten. Ik weiger echter te geloven dat de hele bouw straks stilvalt. Met de zogenoemde Tijdelijke Alternatieve Maatregelen kunnen bouwers en gemeenten ook nog een tijdje op de huidige voet doorgaan.”

“Linksom of rechtsom kost kwaliteit geld. Maar wij zijn als gemeenten geen voorstander van ontheffing voor deze projecten. Wij hebben liever dat alles in één keer wordt ingevoerd.”

Heeft u nog een slotadvies aan iedereen die met deze wetgeving moet werken?

“Ik denk dat er na 1 januari 2024 niet zoveel gaat veranderen. Als we echt anders met procedures willen omgaan, begint dat bij de mensen die ermee werken. Tijdens cursussen die ik geef, verwijs ik altijd naar een liedje van Veldhuis & Kemper: Ravijn. ‘De allermooiste bloemen groeien vlak langs het ravijn, en om die te kunnen plukken, moet je durven bang te zijn’, zingen zij.”

Leidt die moed tot betere bouwplannen?

“Dat denk ik wel. We bouwen ons nu veel te vast in allerlei procedures. Initiatiefnemers zouden we meer de ruimte moeten geven.”

Schaatst u eigenlijk zelf weleens?

Dus alle paniek van de afgelopen tijd was vooral veel lobbylawaai?

“Nee. De zorgen over de digitale chaos die er kan ontstaan, zijn grotendeels wel terecht. En om bij die metafoor van de Elfstedentocht te blijven: Het is zeker nog geen gladde ijsbaan waar we direct snelle rondjes op zullen rijden. Af en toe moeten we om de wakken heen.”

“Ja, de laatste keer dat het vroor, schaatste ik rondjes om ons eigen kasteel in Vaassen. Al moet ik toegeven dat ik door mijn lichaamsbouw wel een stukje voorzichtiger ben geworden.”

Dit interview is deel van aflevering 65 van de podcast Doorzagen van Cobouw. Het hele interview is terug te luisteren via de website van Cobouw en Spotify.

Foto: Sjef Prins/APA Foto

“Ik weiger te geloven dat de hele bouw straks stilvalt”

Tensa houdt de spanning erin op de ring Antwerpen

Voorspanspecialist laat zich niet gek maken door infra-kluwen

Infra - Ruim 1100 kilometer voorspanstaal brengt Tensa aan in de viaducten en fly-overs van de ring Antwerpen. Een flinke kluif voor het bedrijf dat sinds een jaar opereert onder de vlag van De Vries Werkendam en groei-ambities koestert.

Het perspectief is compleet gekanteld. Naar een mkb-familiebedrijf kijkt de buitenwereld toch heel anders dan naar een top 10-aannemer. Zelfs als het om een klein en supergespecialiseerd bedrijfsonderdeel gaat. Bedrijfsleider Paul Posthoorn van Tensa merkte het verschil al kort nadat familiebedrijf De Vries Werkendam een jaar terug Tensa overnam van Strukton Civiel.

“De aarzeling die aannemers er vaak van weerhoudt om een grote concurrent in te schakelen, viel blijkbaar ineens weg. Al snel kwamen er offerte-aanvragen binnen van klanten uit de hele Benelux. Partijen waar we in de twintig jaar sinds de oprichting in 2002 vrijwel nooit eerder voor hadden gewerkt.” Het maakt dat Posthoorn zelfs weer hardop durft te denken over groei.

Dat is ook wat directeur Jan Luijten van de aannemer uit Werkendam vorig jaar voor ogen stond. Hij had Tensa nota bene ooit zelf opgericht, destijds als onderdeel van aannemer Colijn. Oude liefde roest niet en hij hield altijd een zwak voor het bedrijf met zijn bijzondere specialisme. Met de overname in zijn nieuwe hoedanigheid als directeur van de beton- en waterbouwer uit Werkendam, was de cirkel weer rond. Foto: Ries van Wendel de Joode

“Bij de ene fly-over is een ploeg Portugese vlechters en timmerlieden actief, terwijl bij de volgende fly-over Slowaakse onderaannemers bezig zijn”

Slankheid

Het specialisme waar Tensa zich op toelegt, voorspannen van beton, is cruciaal in de civiele bouw. Het zorgt ervoor dat betonconstructies veel grotere belasting aankunnen dan met traditionele wapening. Zonder voor- of naspanning kunnen er nauwelijks viaducten of fly-overs worden gerealiseerd die een serieuze afstand overbruggen. Niet met de gewenste slankheid althans. Bij de Oosterweel-verbinding in Antwerpen laat Posthoorn samen met voorman Jeroen de Leeuw zien wat er allemaal bij komt kijken om dat cruciale voorspanstaal op zijn plek te krijgen.

Kruip-door-sluip-door baant het duo zich een weg door de bijna onontwarbare infra-kluwen op de linkeroever van de Schelde. Overal schieten wegen onder, over en langs elkaar. Bijna elke week wordt de kluwen herschikt en moeten ze hun looproute aanpassen. Omdat een weg is omgelegd om aan een ander deel van een fly-over te kunnen

werken. Voor een normaal mens valt er geen touw aan vast te knopen.

Spaghetti

“Maar het komt allemaal goed”, verzekert Posthoorn. “Uiteindelijk wordt al het verkeer op de linkeroever elegant de tunnel in- of uitgeleid die onder de Scheldewordt aangelegd. Ook komt er een nieuwe aansluiting op de Kennedytunnel en worden kruisende wegen en parallelwegen gereconstrueerd. Op termijn zul je het gebied niet meer terugherkennen.”

Te midden van die infra-spaghetti werkt Tensa sinds 2020 aan de voorspanning van in totaal zeven viaducten en fly-overs. Eind van dit jaar moet het werk klaar zijn. Dan is er ruim 1100 strekkende kilometer voorspanstreng aangebracht. Dat zijn 55 vrachtwagens vol, samen 1300 ton. Al dat staal wordt op zijn plek gehouden door 700 stuks verankeringen en is geïnjecteerd met 500 ton injectiemortel. Posthoorn heeft

Oosterweel verbinding

zijn hoeveelheden en cijfers paraat.

In Antwerpen werkt Tensa met bundels van 15 tot 37 strengen. Dat zijn forse jongens. De strengen worden één voor één ingevoerd door kokers die eerder in de betonnen dekken zijn aangebracht. Zodra alles op zijn plek zit en het beton voldoende is uitgehard, gaan er spankoppen overheen met wiggen, die de strengen stuk voor stuk vastklemmen. Daarna worden de bundels in stappen naar een eindspanning gebracht. Bij de zwaarste exemplaren worden krachten tot 880 ton genoteerd.

Dat aanspannen is volgens De Leeuw geen theoretische hocus pocus, waarbij de krachtswerking vooral op papier wordt omgeleid. Hij laat zien dat de krachten leiden tot zichtbare verplaatsingen op de bouwplaats. Solide brugdekken, ogenschijnlijk niet in beweging te krijgen, komen onder het geweld van de vijzels van Tensa zomaar een paar centimeter omhoog. Of ze schuiven een stukje over de opleggingen. Alles ge-

De aannemingscombinatie die het eerste deelcontract “Oosterweel Linkeroever” van de Ring Antwerpen aanpakt, is THV Rinkoniên. Dat is Antwerps dialect voor ‘ring aaneen’ en ‘snelle opeenvolging’. De combinatie kreeg het werk gegund eind 2017 voor 385 miljoen. De combinatie bestaat uit de Belgische civiele/infra-aannemers Stadsbader N.V., Artes Group, CIT Blaton en TBI-dochter Mobilis uit Nederland. Inmiddels heeft opdrachtgever Lantis nog drie andere deelcontracten van de Oosterweelverbinding gegund, waardoor eindelijk alle delen van de Antwerpse ring op elkaar moeten gaan aansluiten.

beurt in nauw overleg met de hoofdconstructeur, die op gezette tijden het werk bezoekt en de spanprotocollen doorneemt. En de spanrapporten na afloop ontgaan hem ook niet. Die worden minutieus bestudeerd.

Werkruimte

Het werk vergt voortdurende afstemming met aannemingscombinatie Rinkoniên. Die moet ervoor zorgen dat er minimaal twee meter werkruimte beschikbaar is voor het spanwerk. Dat is geen sinecure op de overvolle linkeroever van Antwerpen weten De Leeuw en Posthoorn uit ervaring. Ook de torenkraan van de hoofdaannemer moet af en toe beschikbaar zijn voor Tensa. Er wordt dus voortdurend intensief afgestemd en gepland om de strakke planningen van de bouwcombinatie te volgen.

De Leeuw: “We moeten ook voortdurend alert zijn. Bij de ene fly-over is een ploeg Portugese vlechters en timmerlieden actief, terwijl bij de volgende flyover Slowaakse onderaannemers de werkzaamheden verrichten. Die voeren sommige details soms nét iets anders uit dan wij gewend zijn. Daar moeten we goed op letten en op tijd waarschuwen om de kwaliteit van het werk integraal te kunnen borgen. Flexibiliteit van iedereen is vereist.”

Gemiddeld loopt er wel vijf man van Tensa rond op de Oosterweelverbinding. Dat doet een behoorlijk beroep op de capaciteit van het bedrijf. Onderwijl speurt bedrijfsleider Posthoorn voortdurend naar andere tenders en werken waar voorspanwerk in zit.

Deuren openen

Hij merkt dat het werk aan de Oosterweelverbinding op de Belgische markt veel deuren opent. “Dit is veruit het grootste werk in België dit decennium en we geven een mooi visitekaartje af. We laten overtuigend zien dat we het werken met het standaardbestek SB260 in de vingers hebben. Dat maakt het voor andere opdrachtgevers ook weer makkelijker om met ons in zee te gaan. Binnenkort gaan we een viaduct bij de E40 tussen Gent en Brussel voorspannen. “Dat is nou zo’n klus die in de oude constellatie waarschijnlijk nooit op ons pad was gekomen.”

Binnen De Vries kan Tensa gelukkig een beroep doen op de kennis en capaciteit van zusterbedrijf Titan. Dat beschikt over de nodige kennis vanwege de nagespannen groutankers die ze aanbrengen. “We hoeven het dus niet alleen te doen met ons eigen kleine clubje experts, maar kunnen uitwisselen en daarmee onze capaciteit vergroten. Zo komt die groei-ambitie dus op een heel organische manier, bijna ongemerkt, tot stand. Ook dát draagt bij aan dat gekantelde perspectief.”

Paul Posthoorn bij een bundel voorspanstrengen. Foto: Ries van Wendel de Joode

Foto: Ries van Wendel de Joode

“Dit is veruit het grootste werk in België dit decennium”

LEES MEER OVER INFRAPROJECTEN OP COBOUW.NL

Historische pensioenstijging brengt tientallen bouwbedrijven in de problemen

Eigen pensioenregeling pakt opeens duur uit

Pensioenen - Niet iedereen profiteert van de grootste pensioenverhoging ooit (14,52 procent) die BpfBouw op 1 januari liet ingaan. Bedrijven die hun pensioenregeling bij een andere verzekeraar hebben of hadden ondergebracht, moeten de indexatie zelf ophoesten. Zij weigeren dat soms en zetten gepensioneerden zelfs onder druk om van indexatie af te zien. Juristen buigen zich over de vraag wie het recht aan zijn zijde heeft.

DOOR ROB HENDRIKS

De pensioenverhoging van 14,52 procent die BpfBouw per 1 januari afkondigde, werd in brede kring goed ontvangen. Werknemers en gepensioneerden worden gecompenseerd voor de prijsstijgingen van het afgelopen jaar, en werkgevers vinden een goed pensioen van belang voor de aantrekkelijkheid van de sector. Zij worden financieel niet geraakt door de forse pensioenverhoging, want die wordt betaald uit het vermogen van BpfBouw, dat eind vorig jaar een ruime dekkingsgraad van 140 procent kende.

De pensioenverhoging betekende echter een financiële strop voor 77 bedrijven die van BpfBouw ooit toestemming kregen om een eigen pensioenregeling uit te voeren, op voorwaarde dat de regeling minimaal gelijkwaardig was aan die van BpfBouw. “Deze categorie bedrijven moet de pensioenverhoging uit eigen zak betalen. Zij hebben immers niet bijgedragen aan de geldpot van BpfBouw waaruit de pensioenverhoging wordt gefinancierd”, zegt vakbondsbestuurder Hans Crombeen van FNV Bouwen en Wonen. De bedrijven krijgen daarom een factuur van hun verzekeringsmaatschappij of BpfBouw, ter hoogte van 14,52 procent van de pensioenwaarde. “Dat kan om forse bedragen gaan. Heeft een bedrijf 1 miljoen bij zijn verzekeraar aan pensioenwaarde staan, dan bedraagt de rekening 145.000 euro. Niet alle bedrijven kunnen of willen dat betalen”.

Onder druk gezet

De vakbondsbestuurder krijgt nu meldingen van leden dat zij de indexatie die hen ooit in het vooruitzicht is gesteld, niet uitbetaald krijgen. “Ook krijgen mensen het verzoek om een verklaring te ondertekenen, waarin zij vanaf nu voor altijd afzien van indexatie. Soms worden gepensioneerden hierbij onder druk gezet, omdat het voortbestaan van het bedrijf op het spel zou staan wanneer er geïndexeerd moet worden. Gepensioneerden krijgen de schuld in hun schoenen geschoven als anderen straks hun baan zouden verliezen.”

De vakbondsbestuurder heeft inmiddels over zes bedrijven klachten ontvangen en verwacht dat dit aantal nog zal groeien. “Niet iedereen is al tot de ontdekking gekomen dat dit speelt, daar kan nog wat tijd overheen gaan.” Hoeveel mensen mogelijk hun indexatie mislopen, heeft Crombeen nog niet in beeld. “Bij één van de grootste bouwbedrijven in het land gaat het in ieder geval om meer dan driehonderd oud-medewerkers. Het gaat daar om bedrijfsonderdelen die ooit werden overgenomen en een eigen pensioenregeling hadden. Het bedrijf liet die regelingen voortbestaan, maar keert al twee

jaar geen indexaties uit”, aldus Crombeen, die de naam van het bedrijf niet wil noemen. Ook CNV Vakmensen heeft inmiddels meer dan tien telefoontjes ontvangen van leden die hun indexatie niet uitgekeerd kregen. “Mensen bellen met vragen en willen weten wat hun rechten en plichten zijn”, vertelt cao-onderhandelaar Bouw en Infra Gijs Lokhorst. “Sommigen krijgen het verzoek van indexatie af te zien. Onze pensioenjurist gaat daarmee aan de slag.”

Juridische stappen

Een advocaat van FNV onderzoekt momenteel de juridische mogelijkheden om ervoor te zorgen dat iedereen de indexatie krijgt waar hij recht op heeft. De vakbond vindt ook dat BpfBouw meer kan doen en overweegt juridische stappen tegen het pensioenfonds.

lijkt erop dat dit nu gaande is, al kunnen we op dit moment nog niet zien hoeveel opzeggingen er zijn.”

Sommige bedrijven die een belofte hebben gedaan om mee te gaan met de indexaties van BpfBouw, blijken die belofte nu zomaar te kunnen breken omdat ze de indexatie te hoog vinden. Als bedrijven er daadwerkelijk voor kiezen hun indexatieovereenkomst met BpfBouw te beëindigen, hebben zij wel wat aan hun voormalige werknemers uit te leggen, zegt Van As. “Mogelijk zijn er toezeggingen of arbeidsrechtelijke verplichtingen van de werkgever naar de werknemers. Maar BpfBouw staat hierbuiten. Hiervoor zijn werkgever en werknemer contractspartij en niet BpfBouw”, benadrukt hij.

Arbeidsovereenkomsten vernietigd

Crombeen: “Bedrijven met een eigen regeling moeten aan BpfBouw beloven dat zij indexeren. Maar sommige van die overeenkomsten zijn al heel oud. BpfBouw toetst die oude regelingen niet meer en vindt dat zijn rol is uitgespeeld in dit verhaal. Maar dan ligt er nog altijd een afspraak tussen een werkgever en een werknemer. Die wordt in toenemende mate niet gehonoreerd, want bedrijven komen hun belofte om te indexeren niet na.” Crombeen wijst erop dat de werknemer destijds geen partij was in de zogeheten ‘dispensatieovereenkomst’ tussen BpfBouw en werkgever. “Op het moment dat die overeenkomst niet meer wordt nagekomen, geeft BpfBouw niet thuis en moet de werknemer zelf achter zijn geld aangaan.”

Te duur

Volgens BpfBouw doelt Crombeen op een categorie bedrijven die ooit dispensatie kreeg, maar nu onder BpfBouw valt. Het gaat dan bijvoorbeeld om een bedrijf uit een andere bedrijfstak dat twintig jaar geleden door een bouwer werd overgenomen. De werknemers van het overgenomen bedrijf hadden een eigen pensioenregeling, waarvoor destijds dispensatie werd aangevraagd bij BpfBouw, zodat ze hun regeling mee konden nemen. David van As, directeur van het bestuursbureau van BpfBouw: “Deze 77 bedrijven hebben nog een verzekerdenregeling staan. Zij hebben met BpfBouw afgesproken hoe die indexatie toegepast moet worden: via de verzekeraar of via BpfBouw. Wanneer bedrijven de indexatie via BpfBouw laten verlopen, keren we de indexatie uit zodra de werkgever betaald heeft. Als bedrijven die rekening nu te duur vinden, dan hebben zij de mogelijkheid om op te zeggen. Het

Werkgeversvereniging Bouwend Nederland beaamt dat gemaakte afspraken een zaak zijn tussen werkgever en werknemer. Of bedrijven in alle gevallen verplicht zijn om te indexeren, is hierbij de vraag. “Het ligt eraan wat werkgevers ooit hebben afgesproken. En dat is een heel complex geheel”, stelt Erik Tierolf, manager arbeidsvoorwaarden en advies bij Bouwend Nederland. Hij adviseert werkgevers om zich te laten informeren door een arbeidsjurist of pensioenjurist. Tierolf: “Soms zijn de afspraken zo oud dat je ze niet meer kent. Bedrijven hebben de gegevens niet altijd meer, vanwege de privacywetgeving. Volgens de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) zijn werkgevers verplicht om arbeidsovereenkomsten na verloop van tijd te vernietigen. Dat maakt het dan ingewikkeld om te bepalen welke afspraken waar en met wie zijn gemaakt. Daar komt nog bij dat de afspraken op verschillende manieren vastgelegd kunnen zijn: in een individuele arbeidsovereenkomst, in een regeling waar de OR bij betrokken was of in een contract met een verzekeraar of BpfBouw. Dat schetst wel de complexiteit. Het is daarom belangrijk dat werkgevers deskundigheid aan zich verbinden.” Wanneer het nieuwe pensioenstelsel over enkele jaren in werking treedt, zullen dit soort indexatievraagstukken waarschijnlijk vanzelf verdwijnen, verwacht Tierolf. Alle pensioenfondsen samen moeten de komende jaren het vermogen verdelen onder zo’n twintig miljoen individuele pensioenrekeningen van zo’n tien miljoen deelnemers – werkenden, ex-werknemers en gepensioneerden. Tierolf: “In die nieuwe situatie hebben we geen collectieve pensioenpot meer, maar gaan we naar een systeem van individuele pensioenvermogens in een beschikbare premieregeling. Dat geeft veel minder aanleiding tot discussie.”

“Bedrijven komen hun belofte om te indexeren niet na”

LEES MEER OVER PENSIOENEN OP COBOUW.NL

Nieuwe klep Haringvlietbrug met kunst- en vliegwerk in elkaar gezet

Infra - Een vertraging van drie maanden oplopen en tóch op tijd een brugklep leveren voor een project met een uiterst krappe tijdsplanning is geen sinecure. Hollandia Infra werkt dag en nacht door om het voor elkaar te krijgen. Nog meer fileleed is geen optie bij de cruciale Haringvlietbrug.

Het 57 meter lange stalen gevaarte ondergaat momenteel de laatste laswerkzaamheden in productiehal 11 van de Hollandia-werf in Krimpen aan den IJssel. Dát hij daar ligt mag een klein wonder heten. Bonn & Mees, dat de 725 ton wegende brugklep twee weken geleden moest verplaatsen, blies de klus te elfder ure af. ‘Onmogelijk’, luidde het oordeel van de hijsspecialisten.

Zelfs hun 80 meter hoge Matador 3, met een hefvermogen van 1800 ton een van de grootste drijvende bokken van Europa, kon het niet uitvoeren bleek uit berekeningen. Vooral het kantelen van een object met deze omvang en gewicht was een probleem. “Hij zou kopje ondergaan in het water”, vertelt projectmanager Patrick Bos. “Om hoogte te winnen hebben we een triangelplaat gebruikt in plaats van twee evenaars. Daardoor hebben we meters gewonnen en kwamen we nét boven de kant uit. Echt een huzarenstukje.”

Een ingegraven blok voorkwam dat tijdens het keren het hele gevaarte op de bok kon vallen. Het keren zelf gebeurde met kruisdraden vanaf de bok. De kolos reed daarna op smtp-wagens naar de conserveerhal.

Op z’n kop

De complexiteit van het werk heeft te maken met vertraging in de aanloop naar het project. De Krimpense staalbouwer zou de megaklep in een luttele vijftien maanden bouwen, maar moest twee maanden wachten op het juiste staal, als gevolg van de Oekraïne-oorlog. Vervolgens duurde levering vanuit Duitsland een maand extra, door extreem laag water in de rivieren. Er was maar één manier om de vertraging in te lopen: in ploegendiensten doorwerken én de hele brugklep, inclusief ballastdeel, als één geheel te bouwen op de werf en kant-en-klaar naar zijn eindbe-

Vertraging

stemming te vervoeren. Dat bespaart extra montagewerk en conservering op locatie. Een gelukje was dat de extra grote hal 11, die in gebruik was bij IHC, onverwacht leegstond. De conservering vindt hier straks plaats.

De brugklep is op z’n kop gebouwd, want 90 procent van het laswerk gebeurt aan de onderzijde. Hier bevinden zich de liggers en troggen die het rijdek zijn stevigheid geven. Hollandia bouwde de ballastkist er meteen tegenaan, evenals de 20 meter lange staartstukken, met daarin de hoofddraaipunten. Zestig man personeel voerde daartoe gedurende vier maanden tijd 2.500 uur per week aan laswerk uit.

De vertraging en de daardoor noodzakelijk geworden versnellingsoperatie zorgen volgens Aannemerscombinatie Mobilis Croonwolter&Dros (CMCH) voor een “substantiële verhoging” van de kosten. Toch verwachten de bouwers geen financiële strop. “Er lopen gelukkig goede gesprekken over met opdrachtgever Rijkswaterstaat”, zegt omgevingsmanager Nanne Huisman (Mobilis). Projectmanager Patrick Bos van Hollandia is ook gematigd positief. “We zijn er nog niet uit, maar de intentie is goed.” De oude brug heeft op 1 januari 2023 het eind van zijn technische levensduur bereikt en wordt sindsdien niet meer bediend. De scheepvaart moet omvaren via Dordtsche Kil, Oude Maas en het Spui tot de nieuwe klep erin zit. Voor de vervanging van de brugklep wordt de brug voor alle wegverkeer afgesloten van 9 juni tot 29 juli.

Broodjes

Inmiddels gaat het werk door aan de rijdekzijde van de brugklep en is ook de assemblage van de ballastkist in volle gang. Aan de bovenzijde zijn lassers bezig met dichtzetten van een rij stalen luiken, waarin recentelijk de vaste ballast is gestort. Die bestaat uit de inhoud van 34 betonmixers. Aan de voorzijde staan nog acht ‘raampjes’ open. “De kamertjes van dit ‘appartementencomplex’ vullen we straks met regelballast in de vorm van stalen broodjes van 20 kilo per stuk”, vertelt Bos. “Daarmee brengen we de brug in balans.” De staalbouwer heeft een ploeg stratenmakers ingehuurd om de liefst 12.500 broodjes naar binnen te sjouwen en op hun plaats vast te snoeren.

Als dat is afgerond begint het conserveren. Daarvoor zijn inmiddels steigers en werkvloeren onder de klep gebouwd. Er wordt nog een speciale tent omheen gebouwd ter afscherming van de omgeving tegen alle stof die vrijkomt bij stralen en metalliseren. Als die klus is geklaard, monteert machinefabriek Rusthoven de brugaandrijvingen – elektromotor, tandwielkast en het rondsel –erachterop. Daarna is de klep klaar voor transport. Voor de vaartocht over het

Haringvliet en Hollands Diep en inhijsen op locatie heeft de Matador 3 hulp nodig van nog twee drijvende bokken. Niet zo gek, want inclusief ballast weegt het gevaarte een slordige 2000 ton. Het water naast de brugkelder moet ervoor worden uitgebaggerd. Op 16 juni hijsen de bokken eerst het oude brugval eruit, op 3 juli gaat het nieuwe erin.

Tandbaan

In de brugkelder zelf wacht nog een uiterst secuur werkje, namelijk het stellen van de tandbaan waarin het brugtandwiel straks op en neer rolt. Deze 20 meter lange en 100 ton zware constructie wordt nieuw opgebouwd in de brugkelder. Bij het afstellen wordt de klep tand voor tand met lieren naar beneden getrokken. “Elk tandsegment moeten we afstellen”, vertelt Bos. “Een razend ingewikkeld karwei, waarbij we met speciale bouten in drie richtingen kunnen stellen. Zit je een paar millimeter mis, dan krijg je zo’n slijtage dat je over tien jaar alle tanden kunt vervangen.”

Als alles goed gaat, is de brug op 4 augustus weer open voor het wegverkeer. Met zijn nieuwe klep moet de oeververbinding, die stamt uit 1964, weer een jaar of twintig vooruit kunnen.

DOOR EDO BEERDA

Foto: Ries van Wendel de Joode

Buispalen testen in ‘snoepwinkel voor geo-ingenieurs’

Innovatie - Normen vertellen in theorie precies wat buispalen kunnen hebben, maar wie het echt wil weten moet ze beproeven. Op de Maasvlakte kreeg een rijtje buispalen eerst zware druktests te verwerken, gevolgd door cyclische en statische trekproeven. Die geven nieuwe inzichten en, als het meezit, aanpassing van de norm.

Een winderiger plekje is niet te vinden in Nederland, maar daar maalt de proefinstallatie niet om. Vier vijzels, die zich met een zwaar geel frame afzetten op een stapel draglineschotten, trekken momenteel vlak achter het Maasvlaktestrand met flinke rukken aan één van de buispalen. Dat zijn grote jongens met een diameter van 1,22 meter. Ongeveer hetzelfde type ankerpaal – zij het een maatje kleiner – dat specialist Bluewater op soms wel een kilometer diepte in de zeebodem slaat. Drijvende windmolens worden daaraan met kabels bevestigd. “Dergelijke palen krijgen op zee soortgelijke rukken te verduren als de palen die wij hier beproeven, zeker bij zwaar weer”, vertelt offshore-ingenieur Jan Kenkhuis van Bluewater, terwijl hij ingespannen op het scherm tuurt waarop de meetresultaten worden weergegeven. “Deze proefpalen waren voor ons een buitenkansje, vooral omdat ze in een soort offshore-grond staan. We kunnen hier exact achterhalen hoe onze ankerpalen reageren op de krachtenwerking waaraan ze voortdurend blootstaan.”

Statisch drukproefprogramma

De vier palen, die 33 meter diep zijn ingeheid in het zand, hebben de afgelopen maanden al heel wat te verduren gehad. Om te beginnen heeft het Havenbedrijf Rotterdam ze gebruikt voor een statisch drukproefprogramma. Ze zijn daarvoor van onder tot boven volgehangen met glasvezelsensoren en verplaatsingsmeters. Het is te zien aan de kabelbundels die lopen naar een controlekast die ernaast staat. De sensoren brengen bij belasten van of trekken aan de paal haarfijn in beeld hoeveel en op welke plaats de paal vervormt.

Aanvankelijk had de proef uitsluitend te maken met de toekomstige bouw van de Prinses Alexiahaven. Het Havenbedrijf wil op Maasvlakte-2 kademuren aanleggen waar de grootste schepen van de wereld hun lading kwijt kunnen. Dat vergt mega-investeringen en is omgeven met onzekerheden. Is de fundering sterk genoeg om de kolossale containerkranen te dragen die er voortdurend overheen rijden? En zijn de combiwanden waaruit de kademuren zijn opgebouwd bestand tegen de krachten die megaschepen uitoefenen? Uiteraard is er de hoop dat uit de proeven blijkt dat het met minder en lichtere palen kan. Want dat scheelt veel geld en kan helpen de carbon footprint van Rotterdamse kadeconstructies te verbeteren. Een soortgelijke proef in de Prinses Amaliahaven, waar schroefinjectie-, prefab- en vibropalen aan de tand werden gevoeld, leverde een miljoenenbesparing op. h

Zo ver is het een eindje verderop nog niet. “Maar de eerste resultaten wijzen erop dat ook deze proef gunstig uitpakt”, vertelt waterbouwkundige Harm Kortmann, die de proef leidde namens het Havenbedrijf. Zijn programma bracht tot in de miniemste details het draagvermogen van de stalen buispalen in beeld. “Bij elke testslag zie je prachtig wat er gebeurt in de grond.” De resultaten kunnen de onderzoekers naast de sondeerprofielen leggen. Dat

biedt een uniek inkijkje in de werkelijke krachtsafdracht. De verwachtingen over de eindresultaten zijn hooggespannen: de besparing op het paalgewicht kan tot wel 20 procent oplopen.

Snoepwinkel

Voor Bluewater en partners Shell, TotalEnergies, Lloyd’s Register, Deltares, SOFEC, SBM Offshore, DEME en JERA is het treksterkteproefprogramma ‘Anchor Pile JIP’ van dit moment veel interessanter. Kenkhuis zag direct zijn kans toen hij hoorde van de ‘snoepwinkel voor geo-ingenieurs’ van het Havenbedrijf. Voor hem was het een gespreid bedje: aanbrengen van buispalen met glasvezelsensoren en een vijzelinstallatie kost een vermogen, maar op de Maasvlakte waren ze al aanwezig. Dat scheelt zo’n 75 procent van de kosten, rekent hij voor. Er moest alleen een trek- in plaats van een drukinstallatie komen. Voor iedere paal wordt de installatie vervolgens omgebouwd en verplaatst. De paalkop gaat mee: die wordt afgebrand en op de volgende holle paal gelast. Deze heeft namelijk een bijzonderheid: een afsluitbare opening. “Laat je hem dicht, dan werkt hij als een soort zuignap”, legt Kortmann uit. “We testen de palen in beide toestanden.”

De proefinstallatie kan tot 16 MN trekkracht ontwikkelen. Dat doet hij stapsgewijs, eerst cyclisch en daarna statisch.

De schachtwrijving komt daarbij in beeld, evenals de waterspanning op de paalpunt en de rek die de paal ondergaat. Wat je daaraan hebt? “Hopelijk dat we met kleinere diameters en lengtes kunnen gaan werken”, zegt Kenkhuis. “We ontwerpen altijd ‘op veilig’, omdat we niet exact weten hoe een paal in de grond zich gedraagt. Deze unieke proef brengt daarin verandering. Dat kan geld en enorm veel CO2-uitstoot schelen. Daar profiteert iedereen van.”

Anchor Pile JIP

Het Anchor Pile Joint Industrie Project (JIP) voert statische en cyclische trekproeven uit in een zogenaamd Tubular Pile Pull-out Test (TPPT) programma. De tests geven inzicht in wat gebeurt op het grensvlak van bodem en paal bij cyclische belasting. Er ontstaat een totaalbeeld door deze te koppelen aan de ‘Unified CPT’ drukproeven van het Havenbedrijf.

Het Anchor Pile JIP en Havenbedrijf Rotterdam werken in het testprogramma samen met DEME Infra, APTS, Buildwise, Witteveen + Bos en Arcelor Mittal om de testen veilig en goed uit te voeren. TU Delft, Deltares en de NEN-engineeringscommissie fungeren als researchinstituten.

Foto: Ries van Wendel de Joode

Cobouw Insights

Dit jaar 2.100 infraprojecten in de pijplijn

Infra - Waar worden energie-, grond-, weg- en waterbouwprojecten gebouwd in Nederland? En om hoeveel projecten gaat het precies? De plannen met kerncentrales in Zeeland vallen op.

Bruggen, wegen, dijken en kerncentrales. Van dat type infrastructuurprojecten staan er de komende jaren ruim 4.800 op de planning, zo blijkt uit de database van Bouwberichten (zie kader).

De afgelopen zes jaar zijn er tussen de 1.800 en 2.750 projecten per jaar opgeleverd, met een piek in 2022. Voor dit jaar zitten er ruim 2.100 projecten in de pijplijn. Daarna neemt het aantal geplande projecten gestaag af. De bouwprojecten in de infrasector zijn traditioneel onderverdeeld in drie categorieën: grond, weg en water (gww).

Daar zijn in de database van Bouwberichten energieprojecten als wind- en zonneparken, waterstoffabrieken en kerncentrales aan toegevoegd. Een nadere specificatie laat zien dat, gemeten in absolute aantallen, de wegenbouw de boventoon voert, gevolgd door grondwerken, zoals het bouwrijp maken van terreinen en het aanleggen van riolering.

De totalen in de grafiek hierboven komen niet direct overeen met de verdeling naar rubrieken hieronder. Een bouwproject in de grondbouw met daarbij ook wegenbouw wordt in beide rubrieken meegeteld.

Om alle infraprojecten in kaart te brengen analyseerde Cobouw Bouwberichten de begrotingen van overheden. De mate waarin overheden hun infrabudget ten uitsplitsen, verschilt echter. De ene gemeente heeft één groot budget voor infra. De andere splitst het uit in tientallen kleine projecten. Een vergelijking van aantallen projecten op gemeentelijk niveau is dan ook lastig te maken. Gekozen is daarom om naar totale ramingssom

Bouwberichten

De database van Bouwberichten bevat projectinformatie van bouwprojecten in Nederland. De data uit Bouwberichten maken het mogelijk een aantal jaar vooruit te kijken en geeft daarmee een beeld van de ontwikkelingen in de gww-sector voor de nabije toekomst.

Land: Nederland

Hoofdrubriek: Grond-, weg-, en waterbouw en energie

Bouwfases: Overheidsplannen, Signalering, Initiatief, Ontwerp, Gegund en Uitvoering

Opleverdatum: Opleverdatum bekend, van 2017 tot en met 2025 In een soortgelijke analyse vorig jaar is alleen gekeken naar de fase ‘overheidsplannen’ en zijn geen projecten in de energie en ‘overig gww’ opgenomen. De aantallen en ramingssommen zijn daardoor niet goed te vergelijken.

DOOR ANTON VAN ELBURG

per provincie te kijken, vanaf 2017 tot nu en vooruitkijkend naar de komende jaren:

Zeeland springt eruit. Dat komt vooral door het plan, ter waarde van 20 miljard euro, om in de provincie twee kerncentrales te bouwen. In Noord-Holland beslaan de plannen voor uitbreiding en verbetering van metrolijnen (goed voor 6,6 miljard euro) in heden, verleden en

toekomst een groot deel van de ramingssom.

Projecten die niet aan direct aan één locatie te koppelen zijn, zoals meerjarige onderhoudscontracten, worden gekoppeld aan de locatie van de opdrachtgever. Hierdoor wordt een aantal grote projecten in Utrecht geplaatst, omdat het hoofdkantoor van Rijkswaterstaat daar is gevestigd.

Kleine, lokale projecten

De meest voorkomende ramingscategorie, met ruim 5.000 projecten, is die van 125.000 tot 500.000 euro. Hierin vallen veelal kleine, lokale projecten, bijvoorbeeld de vernieuwing van de riolering in de Oranjewijk in Barendrecht of het herinrichten van het Diamantplein in Leiden.

In de categorie miljardenprojecten zijn er vijf bekend, waarvan drie in de categorie energie. Het bouwplan voor twee nieuwe kerncentrales in Borssele is het duurste project. Ook het op een na duurste project omvat een kerncentrale, namelijk de nieuwe Pallas-reactor te Petten.

De grootste opdrachtgevers en aannemers

Amsterdam is op het gebied van grond, weg en water in de onderzochte periode de grootste opdrachtgever, met projecten als de aanleg van het Zuidasdok, de renovatie van de Arenatunnel onder de Johan Cruijff ArenA en het herstel van 200 kilometer aan kademuren.

Wanneer alle gww-projecten bij elkaar opgeteld worden, hebben de be-

drijven Visser & Smit Bouw, onderdeel van VolkerWessels, en het Belgische DEME sinds 2017 de meeste orders binnengehaald, gevolgd door BAM. Kijken we naar de categorieën afzonderlijk, dan valt de hoge positie van INVAP op,

Zeeland springt eruit door het plan om ter waarde van 20 miljard euro twee kerncentrales te bouwen

het Argentijnse staatsbedrijf gespecialiseerd in nucleaire technologie. INVAP is betrokken bij de realisatie van de Pallas-reactor in Petten.

DEME is onder andere betrokken geweest bij de aanleg van windpark Borssele 1 & 2 voor de Zeeuwse kust en een aantal grote tunnelprojecten: De Maasdeltatunnel, de Scheldetunnel en de Tweede Coentunnel.

Windmolens met op de achtergrond de kerncentrale van Borssele. In Zeeland staan grote uitgaves aan kerncentrales gepland. Foto: Shutterstock

Het Schegpark

RONALD BAKKER

De nieuwe Amsterdamse

wijk Overhoeks op het voormalige Shell-terrein aan het IJ, krijgt een eigen, centraal gelegen stadspark, het Schegpark. Het park is ontworpen in over-

leg met de (toekomstige) bewoners van Overhoeks. Begin dit jaar is begonnen met de aanleg, in 2026 moet het park klaar zijn. Het stadpark begint bij de Docklandsweg in Amsterdam-Noord en loopt door tot aan filmmuseum EYE.

Mammoet hijst heel voorzichtig in kwetsbare Rode Zee-lagune

Infra - Voor een luxeresort in de Rode Zee plaatst Mammoet 73 geprefabriceerde villa’s. De hijsspecialisten moeten voorzichtig te werk gaan om het kwetsbare ecosysteem met koraal en mangroves ter plekke niet te verstoren.

Sheybarah Resort wordt één van die krankzinnig luxe plekken waar ze in het Midden-Oosten patent op lijken te hebben. Het vakantieoord maakt deel uit van een veel grotere ontwikkeling in het noorden van de Rode Zee, waar Saoedi-Arabië op termijn jaarlijks een miljoen toeristen naartoe hoopt te lokken. Ecotoeristen welteverstaan, want de complete ontwikkeling moet energieen waterneutraal plaatsvinden. Het krijgt zijn energie van een groot zonnepark, dat genoeg stroom levert om ook de ontziltingsinstallaties te laten draaien. Het afval van de gebruikers van het resort wordt lokaal verwerkt en weer hergebruikt.

De villapods die Mammoet nu plaatst vormen het vlaggenschip van het Red Sea Global-project. Langs een wandelpromenade met houten vlonders komen 73 blobvormige villa’s te liggen. Luxe ingericht en afgewerkt, met een verzonken zwembad in het terras. Balancerend op hun fundering net boven de waterspiegel moet het lijken alsof ze drijven. Architect Shaun Killa liet ze omhullen met een huid van gepolijst roestvast staal. Zo moeten het zeewater, het rif,

de lucht, zee en de duinen perfect weerspiegelen in de gebouwtjes en is de visuele impact volgens de ontwerper minimaal. Killa is overigens ook de architect van het Museum van de Toekomst in Dubai; het project waaraan BAM International zich vertilde.

Omzichtig te werk

Bij de klus voor Sheybarah moet Mammoet heel omzichtig te werk gaan. Dat is niet altijd makkelijk met objecten die al gauw zo’n 150 ton per stuk wegen. De pods, of Orbs, zoals de architect ze noemt, zijn daarom goed ingepakt.

Mammoet pikt ze op in de Verenigde Emiraten, waar ze op de werf van staalbouwer Grankraft vergaand zijn geprefabriceerd. Vanaf de Emiraten worden ze zo’n beetje het hele Arabisch schiereiland omgevaren, tot aan de eilandengroep bovenin de Rode Zee.

Maar eenmaal op hun bestemming aangekomen, wordt het pas echt lastig, zegt projectingenieur Robert van Tinteren van het hijsbedrijf. Want de waterdiepte ter plekke is niet meer dan twee meter, en de zeebodem mag niet verstoord worden. “Je kunt dus niet zomaar even met een ponton met een 650-tons kraan en een paar 150 ton zware pods aan dek de lagune invaren om ze op hun

fundering te zetten.”

Het engineeringteam dat Van Tinteren leidt, zocht naar een manier om het 400 ton zware contragewicht van het superliftsysteem thuis te laten dat de Demag CC3800-kraan normaal gesproken met zich meetorst. Dat lukte door de tuien van de achtermast af te spannen naar het ponton. Zo fungeert het ponton zelf als ballast bij de hijsoperatie. Daarvoor zijn aan de zijkanten van het ponton strips met gaten gelast. De achtertuien kunnen op verschillende posities worden vastgezet. Op die manier houdt de hijsploeg nog wat stelmogelijkheden over.

Zwenkbereik

Omdat het zwenkbereik van de kraan door deze werkwijze beperkt is tot een paar graden, luistert de positionering van het ponton extreem nauw. De bak is daarom uitgerust met een heel nauwkeurig gps-systeem, in combinatie met een speciaal spud-vijzelsysteem. Zo kan het ponton met vier spudpalen, vrijwel zonder inzet van lieren en kabels, heel nauwkeurig gefixeerd worden om de hijsklus uit te voeren. De eerste Orbs liggen inmiddels op hun plek. Van Tinteren en zijn team verwachten deze zomer alle 73 hotelvilla’s te hebben geplaatst. Sheybarah hoopt nog dit jaar de eerste gasten te ontvangen.

A27-klus naar Besix, Mobilis, Van Gelder en Mourik

Infra - De renovatie van het noordelijke deel van de A27 is voorlopig gegund aan Besix, Mobilis, Van Gelder en Mourik. Voor het werk is een bedrag van ongeveer 500 miljoen euro uitgetrokken.

DOOR MARIJE DE LEEUW

De gunning volgt razendsnel op de aankondiging van minister Harbers (Infrastructuur) dat er 54 miljoen euro extra beschikbaar komt voor het project tussen Houten en Everdingen. Deze budgetverhoging was nodig, omdat alle inschrijvingen op de

aanbesteding ver boven budget waren, schreef de minister maandag in een brief aan de Tweede Kamer.

Budgetverhoging

De budgetverhoging werpt meteen zijn vruchten af. De combinatie met de naam ‘De Groene Waarden’, bestaande uit Besix, Mobilis en partners Van Gelder, Mourik Infra en Besix Infra, gaat de A27

tussen Houten en Everdingen vernieuwen en verbreden. De aannemers leveren het werk, dat een eind moet maken aan dagelijkse files op het traject, naar verwachting tussen 2029 en 2031 op.

Tweefasenaanpak

De combinatie gaat werken met een tweefasenaanpak en heeft een designen construct-contract. Deze nieuwe contractvorm moet ervoor zorgen dat de risico’s en onzekerheden beter verdeeld worden tussen opdrachtgever een aannemer. 70 procent van de opdracht wordt via deze aanpak uitgevoerd, waaronder de vernieuwing van de Hagesteinsebrug en de verbreding van de Houten-

sebrug. De andere 30 procent bestaat uit regulier werk.

2 miljard euro

Het totale project (Noord & Zuid) heeft een omvang van circa 2 miljard euro, stukken meer dan de 1,2 miljard die oorspronkelijk was uitgetrokken. Voor het noordelijke gedeelte is een bedrag van om en nabij de 500 miljoen euro beschikbaar. Het exacte budget is nog niet bekend, omdat het ministerie het deel dat via de tweefasenaanpak wordt uitgevoerd pas na inventarisatie van de risico’s en de bepaling van het definitieve ontwerp (de eerste fase) kan vaststellen. De definitieve gunning volgt op 4 april.

DOOR AD TISSINK

Foto: Mammoet

Ideeën voor versteviging ‘ingehaald’ door aardbeving

‘In Turkije moeten ze nu echt anders gaan bouwen’

Achtergrond - Meriç Kessaf, student Bouwkunde, had gepland nu bezig te zijn met het verstevigen van bestaande bouw in de geboortestreek van haar ouders. De aardbeving in Turkije heeft door die plannen een streep gezet. Nu richt ze zich op aardbevingsbestendige nieuwbouw in het getroffen gebied.

DOOR MARIJE DE LEEUW

Meriç Kessaf zit er verslagen bij in haar appartement in Amsterdam.

Machteloos voelt de 30-jarige student zich. Ze heeft nog steeds nachtmerries van de aardbeving waarbij op 6 februari in Turkije en Syrië meer dan 50.000 mensen omkwamen.

Kessaf verloor bijna dertig familieleden. Nichten, neven, ooms en tantes. Het liefst zou ze direct naar Turkije gaan om familieleden te helpen die nu in tentjes wonen aan de rand van de Antakya, een van de zwaarst getroffen steden. Maar ze weet dat dat geen zin heeft. Ze kan haar kennis beter op een andere manier inzetten.

Aardbevingsbestendig

Kessaf is student Bouwkunde aan de TU Delft en stond op het punt om in Antakya onderzoek te gaan doen naar het aardbevingsbestendig maken van bestaande bouw. Een week voordat ze zou beginnen, werd de regio getroffen door de aardbeving. “Het voelt alsof ik te laat ben, dat de aardbeving mij heeft ingehaald”, vertelt Kessaf triest, strak voor zich uit starend.

Ze had al voorspeld dat dit kon gebeuren. Tijdens haar studie Aardwetenschappen zeven jaar geleden, leerde ze dat Antakya, de stad van haar ouders in het zuiden van Turkije, op een breuklijn ligt. En eens in de zoveel tijd legt een aardbeving het gebied in puin. Daarna bouwen de inwoners een nieuwe stad bovenop de restanten. “Ik dacht: ga ik dit meemaken? Dat dit nu gebeurt, voelt onwerkelijk.”

Nauwelijks data

Om bij te kunnen dragen aan de veiligheid van haar familieleden in het gebied, besloot ze in 2020 Bouwkunde te gaan studeren. Al snel kwam ze erachter dat veel gebouwen in Turkije niet aardbevingsbestendig zijn. Er zijn regels, maar of de huizen ook volgens die regels zijn gebouwd, is onduidelijk. “Er zijn nauwelijks data over. Welke techniek er is gebruikt en of ze voldoen aan de seismic design-codes, wordt niet bijgehouden.”

Voor haar afstudeerproject wilde ze onderzoek doen naar de gebruikte bouwtechnieken en vervolgens een methode ontwikkelen om bestaande gebouwen te verstevigen. Maar dat hoeft dus niet

meer. Kessaf: “Het wrange is dat ik nu weet dat die gebouwen niet goed waren.” Ook haar familie woonde in gebouwen die als plumpuddingen in elkaar zakten. Ze waren zich bewust van het aardbevingsrisico, maar deze verwoesting had niemand verwacht. Het moment dat ze hoorde dat haar familie was getroffen, spookt vaak door haar hoofd. “Ik zat met mijn moeder in het vliegtuig voor een citytrip naar Praag. Toen we daar landden, kwam de hele stroom berichten binnen”, vertelt ze met een trilling in haar stem. “We zaten het hele weekend in de stress op onze telefoon. Een tante lag dagenlang onder het puin. Ze heeft het niet overleefd.”

Controle is het probleem

De schuld legt ze niet bij de aannemers die een paar weken geleden zijn gearresteerd. Of bij de architect, of de opdrachtgever. Dat er geen controle is, is volgens haar het probleem. Daardoor is onduidelijk wie tijdens het bouwproces fouten maakt. “De aannemer kan zonder dat iemand het door heeft andere materialen toepassen. Of de architect kan op eigen houtje het ontwerp aanpassen.”

Ook de kosten zijn volgens Kessaf een probleem. Aardbevingsbestendig bouwen is duur. Mensen omzeilen de regels door goedkope aannemers in te schakelen die van de voorschriften afwijken.

“Die zeggen: doe maar een extra plankje hier, dan is het gebouw stevig genoeg.”

Gebouwen veiliger te maken

Juist die cultuur wilde Kessaf met haar afstudeeronderzoek aanpakken. Haar idee was om een systeem te ontwikkelen om bestaande gebouwen op een makkelijke, betrouwbare en goedkope manier veiliger te maken. Zonder een tussenpersoon die op de kosten bezuinigt.

Nu kan dat niet meer, maar Kessaf gooit de handdoek niet in de ring. Samen met een groep studenten is ze START TU Delft gestart, een project voor de wederopbouw van Turkije en Syrië. Ze organiseren van 20 tot 24 maart een workshopweek, waarvoor ze studenten van de TU oproepen een aardbevingsbestendige woning te ontwerpen.

Er is veel mogelijk om inwoners van Turkije en Syrië te beschermen tegen aardbevingen, gelooft Kessaf. “Je kunt bijvoorbeeld bij nieuwbouw base isolation onder een gebouw plaatsen, dit is een soort rubber, zodat het pand meebeweegt bij een beving. Deze methode zie je veel in Japan.”

Base isolation

Een andere, goedkopere optie is de gebouwen zo ontwerpen, dat mensen bij een beving genoeg tijd te hebben eruit te komen. “Belangrijk daarbij is dat een aantal panden in de omgeving, zoals ziekenhuizen, dan met base isolation zijn gebouwd. Opdat inwoners daar kunnen schuilen.”

Meriç Kessaf

Meriç Kessaf is student Bouwkunde aan de TU Delft en is bezig met het afronden van haar master. Naast haar studie werkt ze als projectmanager bij de Green Business Club, een stichting die helpt bij het verduurzamen van bedrijventerreinen. Kessaf woont in Amsterdam. Haar ouders zijn afkomstig uit Antakya.

Ze maakt zich er boos over dat Turkije al begonnen is met wederopbouw. Het land maakt dezelfde fout als in 1999, toen er na een aardbeving te snel onveilige gebouwen herrezen. “Het is ongelofelijk hoe ze ermee omgaan”, zegt ze met een zucht. “Het is belangrijk eerst te onderzoeken hoe je het best kunt bouwen en waar. Anders zit je bij een volgende beving wéér met tienduizenden doden.”

Aannemers kunnen helpen

Kessaf vindt troost op haar lievelingsplekje aan haar keukentafel. Geregeld zit ze daar, kijkend naar het bord gemaakt van tarwestro aan de muur, een aandenken van haar oma. Met modeltekenen verzet ze haar gedachten. De rest van haar tijd steekt ze volop in het START-project.

Ze hoopt dat ook experts uit de bouwsector hulp willen bieden. Voor het START-project heeft ze materiaal en expertise nodig. “Aannemers of ingenieursbureaus kunnen contact met ons opnemen. Alle hulp is welkom.”

Meriç Kessaf op haar favoriete plekje in haar huis. Foto: Eran Oppenheimer

Bouwberichten

De Trappenberg Huizen: duurzaam woon- en zorggebied

Wonen tussen thuis en verpleeghuis in het groen

Een duurzaam woon- en zorggebied in een parkachtige sfeer met circa 340 nieuwe zorgwoningen en verschillende voorzieningen: dat is de transformatie van De Trappenberg in Huizen in een notendop. Het markante hoofdgebouw, in 1911 gebouwd als kindersanatorium, wordt na een grondige renovatie een gezondheidscentrum.

De ontwikkelcombinatie Amvest en Waterland Real Estate is intussen begonnen met de metamorfose van het voormalige terrein van het revalidatiecentrum en de Mytylschool. Het hoofdgebouw blijft, de bijgebouwen niet.

Koopmans Bouw is aangetrokken als hoofdaannemer van dit project. Het plan is ontworpen door SVP Architectuur & Stedenbouw uit Amersfoort, in samenwerking met TenBrasWestinga, B+O Architecten en landschapsbureau Haver Droeze. Het complex komt in eigendom van Amvest Living & Care Fund. De verwachting is dat de eerste woningen en zorgfuncties begin 2026 worden opgeleverd.

Levensloopgeschikt

Op het terrein van De Trappenberg komen 270 nieuwe, levensloopbestendige woonzorgappartementen volgens het Assisted Living-concept van Amvest. Dit is een woonvorm ‘tussen thuis en het verpleeghuis’ en geeft senioren de kans om samen te wonen en te leven

Door de sloop van alle bijgebouwen wordt de verbinding tussen het hoofdgebouw en de natuur weer hersteld. Beeld: SVP Architectuur & Stedenbouw met generatiegenoten. Amvest heeft een samenwerking met een zorgpartner. Wanneer de zorgvraag van een bewoner verandert, hoeft hij of zij niet te verhuizen: de woningen zijn levensloopgeschikt ontworpen.

Ook komen er twee zogenaamde Gastenhuizen, bedoeld voor mensen met dementie die niet meer zelfstandig hunnen wonen. Ieder huis krijgt 21 appartementen en een team van circa 25 zorgmedewerkers.

Verder komt er een short-stay zorghotel met 28 kamers, voor mensen met een tijdelijke zorgvraag. Bijvoorbeeld na een revalidatietraject of ziekenhuisbezoek. Ook is er plek voor mensen de in afwachting zijn van een permanente zorgwoning. Ze kunnen maximaal 12 maanden in het zorghotel terecht.

In het voormalige sanatorium komt een gezondheidscentrum, met plek voor huisartsen en ondersteunende diensten (zoals revalidatie en fysiotherapie).

Bouwberichten.nl

Plaats: Huizen

Opdrachtgever: Amvest en Waterland Real Estate

Ramingsgroep: 40 miljoen euro

Nummer: 541282

Wil je meer informatie over dit en andere projecten zien, inclusief alle contactpersonen en marktpartijen? Probeer Bouwberichten dan 14 dagen gratis. Zonder verplichting. Heb je een inhoudelijke vraag of opmerking, neem dan contact op met het redactieteam van Cobouw Bouwberichten: content@vmnmedia.nl.

Ook biedt het hoofdgebouw ruimte aan sociaal-medische en maatschappelijk-culturele voorzieningen. Het gaat onder meer om een klein verkooppunt voor vergeten boodschappen, een restaurant, ontmoetingsruimten en ruimte voor welzijnsvoorzieningen en sport. Lokale ondernemers worden hier nauw bij betrokken, aldus Amvest. Het is de bedoeling dat ook bezoekers van buitenaf gebruik kunnen maken van deze voorzieningen.

Door de sloop van alle bijgebouwen wordt de verbinding tussen het hoofdgebouw en de natuur weer hersteld, aldus Amvest. In het groen komen twee tuinkamers, omsloten door paviljoens. De bijzondere plekken binnen het terrein wordt verbonden met de gebieden en wandelroutes buiten het terrein.

DOOR JEROEN KREULE

Bouwberichten

Regio-indeling

West

Noord-Holland, Zuid-Holland

Gebouwtypen en soorten werk

Ramingsgroepen

Zuid Zeeland, Noord-Brabant, Limburg

West

ONTWERP

NIEUW-VENNEP

h 8

Noord Friesland, Groningen, Drenthe

Oost Utrecht, Overijssel, Gelderland, Flevoland

a Gezondheidszorg

b Grond-, Weg-, en Waterbouw en energie

c Wonen

d Onderwijs

e Cultuur en religie

f Bedrijven en logistiek

g Horeca, sport en recreatie

h Winkels en parkeren

Architect: Van Hoogevest Architecten BV, Westsingel 9, 3811 BA Amersfoort, 033-4631705

‘S-GRAVENHAGE

d 9

Bouwen woonwinkelcomplex met Aldi-supermarkt / dagwinkels / ca. 50 huurappartementen op de hoek van de Gelevinkstraat / Doorbraak bij het Harmonieplein. Onderdeel gebiedsontwikkeling ‘Nieuwe Kom’. Kampman heeft voorlopig ontwerp gemaakt. Project ligt stil.

Geplande Start 05-2023

Projectontwikkelaar: Ten Brinke Vastgoedontwikkeling BV, Burgemeester van der Zandestraat 21, 7051 CS Varsseveld, 088-3741300

Architect: Kampman Architecten BV, Nieuwe Schoolstraat 52, 2514 HZ ‘s-Gravenhage, 070-3562891

NIEUW-VENNEP

c 8

Bouwen 42 koopappartementen aan de Venneperstraat / Dorpstraat. Plan: ‘DUET’.

Geplande Start 11-2023

Projectontwikkelaar: Timpaan Hoofddorp B.V, Polarisavenue 132, 2132 JX Hoofddorp, 0232-001600

Architect: Springtij Architecten BV, Haarlemmerstraat 9/a, 2042 NA ZANDVOORT, 023-5733575

‘S-GRAVENHAGE e 9

Renoveren / restaureren / uitbreiden

‘Haags Historisch Museum’ aan de Korte Vijverberg / Doelenstraat. Het vernieuwingsplan betreft grondige renovatie inclusief restauratie (1600 m2) / uitbreiding (700 m2). Vml. Europese aanbesteding t.b.v. architect.

Geplande Start 11-2023

Opdrachtgever: Gemeente Den Haag, Spui 70, 2511 BT ‘s-Gravenhage, 14-070

Architect: DP6 Architectuurstudio, Doelenplein 6, 2611 BP Delft, 015-2120110

‘S-GRAVENHAGE f 9

Renoveren gebouw A (monumentaal) Het Plein-Kalvermarktcomplex (PKC) t.b.v. Ministerie van Defensie aan de Kalvermarkt.

Geplande Start 01-2024

Opdrachtgever: Rijksvastgoedbedrijf Hoofdvestiging, Regio Zuid-West, Korte Voorhout 7, 2511 CW ‘s-Gravenhage, 088-1158000

Bouwen, na sloop school, vervangende nieuwbouw t.b.v. Christelijk College De Populier Lyceum voor ca. 900 leerlingen aan de Populierstraat. Onderzocht wordt, overeenkomstig wensen van omwonenden, of een deel van het gebouw (de gevel uit 1922) en het centrale trappenhuis behouden zouden kunnen worden en de verdiepte aanleg van de fietsenstalling onder het gebouw. Project staat on hold.

Geplande Start 11-2023

Opdrachtgever: Lucas Onderwijs, Saffierhorst 105, 2592 GK ‘S-GRAVENHAGE, 070-3001100

Architect: DP6 Architectuurstudio, Doelenplein 6, 2611 BP Delft, 015-2120110

Opdrachtgever: Gemeente Den Haag, Spui 70, 2511 BT ‘s-Gravenhage, 14-070

LEIDSCHENDAM

e 5

Verbouwen intern bibliotheek aan het Fluitpolderplein. De komende tijd wordt het schetsontwerp verder uitgewerkt tot een voorlopig ontwerp. Startdatum is nog niet bekend.

Geplande Start 09-2023

Opdrachtgever: Gemeente Leidschendam-Voorburg, Koningin Wilhelminalaan 2, 2264 BM Leidschendam, 14-070

Architect: Hanratharchitect, Statensingel 179A, 3039 LL ROTTERDAM, 010-2656351

OUD-BEIJERLAND

c 8

Bouwen 38 koopappartementen (22 appartementen / 10 studio’s / 6 penthouses) op de voormalige Lidl locatie aan de Burgemeester de Vries Broekmanlaan. De appartementen worden gerealiseerd als Energie Neutrale Gebouwen. Project ‘Gorzenpark’.

Geplande Start 01-2024

Projectontwikkelaar: BO Vastgoed & Ontwikkeling, Kerkstraat 132, 3262 PH Oud-Beijerland, 0186-633633

Architect: Eentien Architecten, Schiedamsedijk 43, 3011 ED Rotterdam, 010-2131818

ROTTERDAM d 0

Rectificatie. Bouwen schoolcomplex t.b.v. Instituut Communicatie, Media en Informatietechnologie voor ca. 3000 studenten (CMI) en Hogeschool Rotterdam

1 10.000 - 20.000

2 20.000 - 50.000

3 50.000 - 125.000

4 125.000 - 500.000

5 500.000 - 1.000.000

6 1.000.000 - 2.000.000

7 2.000.000 - 5.000.000

8 5.000.000 - 10.00.000

9 10.000.000 - 50.000.000

0 50.000.000 en hoger - Onbekend

voor ca. 800 leerlingen (havo- VWO) op een locatie tussen de Posthumalaan / Laan op Zuid / Zuiderspoorlaan / Zuiderspoorpad en het Hillekopplein, ontwikkelgebied Parkstad. Aanbesteding t.b.v. bouwkundige werken / werktuigbouwkundige / elektrotechnische installaties. Procedure: niet openbaar. Termijn voor ontvangst van inschrijvingen of deelnemingsaanvragen gewijzigd in: Datum: 12/04/2023. Plaatselijke tijd: 11:00. Geplande Start 10-2024

Opdrachtgever: Gemeente Rotterdam, Coolsingel 40, 3011 AD ROTTERDAM, 14-010

Opdrachtgever: Stichting BOOR, Schiekade 34, 3032 AJ Rotterdam, 010-2540800

Opdrachtgever: College van Bestuur Hogeschool Rotterdam, Museumpark 40, 3015 CX ROTTERDAM, 010-2414141

Architect: cepezed, Ezelsveldlaan 61, 2611 RV Delft, 015-2150000

HOORN d 9

Bouwen Integraal Kind en Expertise Centrum (IKEC) met sportzaal / school voor speciaal basisonderwijs / kinderopvang / jeugdhulp gemeente Hoorn / logopediepraktijk / fysiotherapiepraktijk aan de Nieuwe Steen. Vml. Europese aanbesteding t.b.v. bouwkundige aannemer. Procedure: niet openbaar. Termijn voor ontvangst van inschrijvingen of deelnemingsaanvragen is gesloten per 11/01/2023. Sloop kleedkamergebouwen is gestart.

Geplande Start 10-2023

Opdrachtgever: Gemeente Hoorn, Nieuwe Steen 1, 1625 HV Hoorn, 0229-252200

Opdrachtgever: Stichting Trigoon, Gording 124, 1628 JG Hoorn, 0229 548 575

Architect: KRFT, Zeeburgerpad 16, 1018 AJ Amsterdam, 020-8202284

‘S-GRAVENHAGE f 0

Renoveren / verbouwen Paleis van Justitie aan de Prins Clauslaan. Vml. Europese aanbesteding architectuuropdracht ontwerpteam. Procedure: Concurrentiegerichte dialoog.

Geplande Start 07-2025

Opdrachtgever: Rijksvastgoedbedrijf Hoofdvestiging, Regio Zuid-West, Korte Voorhout 7, 2511 CW ‘s-Gravenhage, 088-1158000

Architect: Barcode Architects, Scheepmakershaven 56, 3011 VD Rotterdam, 010-4256650

Architect: HUB architecten, Rijnkaai 22 / 201, 2000 Antwerpen, 0032-32813129

Snel relevante bouwberichten vinden?

LEIDEN

c 9

Bouwen, na sloop schoolgebouw, 80 huurwoningen waarvan 16 geschikt gemaakt zullen worden voor bijzondere doelgroepen / ruimte voor scouting / zeeverkenners aan het Bizetpad in de wijk Zuid West. Architect stelt geen prijs op acquisitie. Project wordt herontwikkeld. Startdautm is nog onbekend.

Geplande Start 07-2023

Architect: Zijdekwartier Architecten, Raamsteeg 2, 2311 PL Leiden, 071-8889890

AMSTERDAM

d 9

Bouwen met 2 gymzalen / 2 schoolgebouwen t.b.v. Montessori Scholengemeenschap Amsterdam (MSA) lyceum (vervangende nieuwbouw bouwdeel A 11200m2) / bouwdeel C 7565m2) / fietsparkeerkelder aan de Pieter de Hoochstraat / Nicolaas Maasstraat. Omgevingsvergunning in aanvraag. Er wordt een Europees aanbestedingstraject opgestart.

Geplande Start 12-2023

Opdrachtgever: Montessori Scholengemeenschap Amsterdam (MSA), Polderweg 3, 1093 KL Amsterdam, 020-5979857

Architect: AHH Architectuurstudio, Gerard Doustraat 220, 1073 XB Amsterdam, 020-6765888

HOOFDDORP

c 9

Bouwen 100 appartementen (koop / huur n.n.b.) aan de Binnenweg. Bestemmingsplanprocedure moet nog doorlopen worden. Geplande Start 09-2024

Architect: dok architecten, Kraanspoor 34, 1033 SE Amsterdam, 020-3449700

Projectontwikkelaar: KPO Planontwikkeling B.V, Sluispolderweg 79, 1505 HJ ZAANDAM, 075-6177650

HEILOO

c 8

Bouwen 27 villa’s / 15 appartementen (allen koop) in het plan ‘Zandzoom, Het Blauwe Veld’. Straatnaam n.n.b. Bestemmingsplan procedure loopt.

Geplande Start 04-2024

Projectontwikkelaar: Dekker Projectontwikkeling, Kennemerstraatweg 13, 1814 GA Alkmaar, 072-5115373

Architect: Zeinstra Veerbeek Architecten, ILSY-plantsoen 5, 2497 GA ‘s-Gravenhage, 070-3478594

KOOG AAN DE ZAAN

c 7

Bouwen 20 koopappartementen, na sloop

Activeer uw gratis proef op bouwberichten.nl

garage ‘Ed Cars center’ aan de Parallelweg.

Geplande Start 11-2023

Projectontwikkelaar: KPO Planontwikkeling B.V, Sluispolderweg 79, 1505 HJ

ZAANDAM, 075-6177650

Architect: Nunc architecten, Ankersmidplein 2, 1506 CK Zaandam, 075-6162421

AMSTERDAM f 0

Bouwen kantoorgebouw t.b.v. NSI en ING

Laanderpoort / parkeergarage (175 plaatsen) / horeca in het innovatiedistrict

‘Cumulus Park’ Amsterdam Zuid-Oost naast het Cedar kantoor aan de Bijlmerdreef. In het kantoor komt ook ruimte voor lokale ondernemers / start- en scale-ups (HNK concept). Project ‘Laanderpoort’.

Aanvraag omgevingsvergunning in behandeling. Duurzaam project vanwege: streven naar BREAAM ‘outstanding’ certificering / Paris-Proof.

Geplande Start 02-2024

Projectontwikkelaar: Nsi n.v, Hoogoorddreef 62, 1101 BE Amsterdam, 020-7630300

Architect: Paul de Ruiter Architects, Valschermkade 36d, 1059 CD Amsterdam, 020-6263244

Projectontwikkelaar: ING Real Estate

B.V., Bijlmerplein 888, 1102 MG

AMSTERDAM, 020-5639111

CASTRICUM c 6

Bouwen 11 vrijstaande villa’s (koop) in het plan ‘Marelsdal’ omgeving Duinenboschweg aan de Koningshof. Particuliere kavel verkoop. De kavels zijn in verkoop. Het project loopt vertraging op wegens bezwaren.

Geplande Start 05-2023

Architect: Zeinstra Veerbeek Architecten, ILSY-plantsoen 5, 2497 GA ‘s-Gravenhage, 070-3478594

Opdrachtgever: Zeinstra Veerbeek

Architecten, ILSY-plantsoen 5, 2497 GA ‘s-Gravenhage, 070-3478594

Hoofdaannemer: Barentsz Ontdekkingshuizen, Waldeck Pyrmontlaan 22, 3743

DE Baarn, 035 542 2026

GEGUND

ZAANDAM

c 5

Bouwen 4 koopwoningen, na sloop vml.

Aldi supermarkt aan de Beethovenstraat.

Geplande Start 08-2023

Architect: Bets Architectenbureau BNA

B.V., Laan der Vrijheid 17, 1501 ZB Zaandam, 075-6145757

Projectontwikkelaar: KPO Planontwikkeling B.V, Sluispolderweg 79, 1505 HJ

ZAANDAM, 075-6177650

Hoofdaannemer: Vesting Bouw B.V., Nieuwe Steen 25, 1625 HV Hoorn, 0229-222066

VLAARDINGEN

c 9

Bouwen 235 woningen, waarvan 50 sociale huurwoningen op locatie Marathonweg Noord. Vml. Europese aanbesteding voor planontwikkeling en realisatie bebouwing en buitenruimte. Procedure: concurrentiegerichte dialoog. Plan ‘Fortunapark’.

Geplande Start 10-2023

Projectontwikkelaar: Timpaan Hoofddorp B.V, Polarisavenue 132, 2132 JX Hoofddorp, 0232-001600

Hoofdaannemer: Ouwehand Bouw Groep, Voorschoterweg 29, 2235 SE Katwijk, 071-4020274

Architect: Faro Architecten B.V., Lisserweg 487d, 2165 AS Lisserbroek, 0252-414777

Architect: Juli Ontwerp en Advies B.V, Wilhelminakade 959, 3072 AP Rotterdam, 010-2410019

BERKEL EN RODENRIJS

c 8 Bouwen 35 eengezinswoningen / twee-onder-een-kapwoningen / vrijstaande woningen (allen koop) tussen de Stationsingel / Jacob van Lennepweg. Plan: ‘Gouden Buurten’, deelplan: ‘Gouden Singel’, fase 2B. Geplande Start 01-2024

Projectontwikkelaar: Gouden Buurten

C.V., Lange Kleiweg 50n, 2288 GK Rijswijk, 070-3077411

Architect: Schippers Architecten BNA BV, Javastraat 76, 2585 AS ‘s-Gravenhage, 070-3505751

Architect: Architectenbureau van Manen BV, Atjehweg 9, 2202 AM Noordwijk, 071-3617200

Hoofdaannemer: Van Mierlo Bouw & Ontwikkeling, Aartsdijkweg 1, 2676 LE Maasdijk, 0174-522300

Projectontwikkelaar: Ontwikkelingscombinatie Westpolder/Bolwerk c.v., Zeeburgerkade 1184, 1019 VK Amsterdam, 020-4301212

ZOETERMEER c 9

Bouwen 27 eengezinswoningen / 22 koopappartementen / 72 vrije sector huurappartementen aan de Aletta Jacobslaan / Hugo de Grootlaan. Project ‘HeemAvenue’, fase 2. Voor fase 1 zie ID 506660.

Geplande Start 06-2023

Projectontwikkelaar: Van der Kooy Vastgoed, Willem Dreeslaan 432B, 2729 NK Zoetermeer, 079-3310331

Architect: Klunder Architecten, K.P. van der Mandelelaan 100, 3062 MB ROTTERDAM, 010-2425310

Hoofdaannemer: Waal Bouw, Schiedamsedijk 22, 3134 KK Vlaardingen, 010-2482828

Architect: Wubben Chan architecten, Tiendweg 2, 2671 SB Naaldwijk, 0174-420355

RIJSWIJK c 0

Bouwen 509 appartementen (koop / middeldure huur; exacte verdeling n.n.b.) / 3.500 m2 winkels / 3-laags parkeergarage met 225 parkeerplaatsen/ sociaal maatschappelijke functies / horeca aan de Prins Johan Friso Promenade / Steenvoordelaan in het winkelcentrum In De Bogaard. Project ‘Orchard I & II’. De Zwarte Hond verzorgt het ontwerp voor Orchard I: commerciële plint / 3-laagse parkeergarage met 200 parkeerplaatsen / 1000 fietsparkeerplaatsen / 407 appartementen. Barcode verzorgt het ontwerp voor Orchard II: 102 appartementen / 300 fietsparkeerplaatsen. Dit project maakt onderdeel uit van een grootschalige transformatie van het winkelcentrum in de Bogaard. Genoemde ontwikkelaars

werken voor dit project samen samen onder Sterpassage Rijswijk C.V. Sloop is gereed. Voorbereidende grondwerkzaamheden zijn in uitvoering.

Geplande Start 06-2023

Projectontwikkelaar: Nsi n.v, Hoogoorddreef 62, 1101 BE Amsterdam, 020-7630300

Architect: Barcode Architects, Scheepmakershaven 56, 3011 VD Rotterdam, 010-4256650

Projectontwikkelaar: 3W real estate, Avenue Ceramique 226, 6221 KX Maastricht, 043-7630300

Projectontwikkelaar: AT Capital, Keizersgracht 111-F, 1015 CJ Amsterdam,

Architect: De Zwarte Hond Architecten, Westblaak 37, 3012 KD Rotterdam, 010-2409030

Hoofdaannemer: ERA Contour B.V., Zilverstraat 39, 2718 RP Zoetermeer, 079-3170170

Oost

ONTWERP

VAASSEN

c 7

Bouwen 29 koopappartementen voor starters en senioren op de hoek De Wetstraat / Woestijnweg, na sloop KOM kinderopvang, in het plan ‘Westerhoek’. Naar verwachting wordt medio 2023 het bestemmingsplan vastgesteld.

Geplande Start 03-2024

Projectontwikkelaar: Bemog Projektontwikkeling B.V, Menno van Coehoornsingel 16, 8011 XA Zwolle, 038-3315899

Architect: Ebbens Architecten BNA, Kastanjelaan 6, 3833 AN Leusden, 085-0655744 NIJMEGEN

f 9

Renoveren Researchtoren (M850) t.b.v. Radbouw Universitair Medisch Centrum aan het Geert Grooteplein Zuid. De Begane grond en de 8e verdieping worden in zijn geheel aangepast. Voor overige verdiepingen betreft het functionele aanpassingen. Ook de gevel wordt gerenoveerd. De renovatie wordt in 2 fasen uitgevoerd. Fase 1 betreft laag 0 t/m 3 en is rond september 2024 klaart. Fase 2 betreft 5 t/m 8 en start eind 2024. Europese aanbesteding. Procedure: Mededingingsprocedure met onderhandeling. Termijn voor ontvangst van inschrijvingen of deelnemingsaanvragen: Datum: 26/04/2023. Plaatselijke tijd: 12:00.

Bouwberichten

Geplande Start 09-2023

Opdrachtgever: Radboud Universitair Medisch Centrum, Geert Grooteplein Zuid 10, 6525 GA Nijmegen, 024-3611111

Architect: Croonen Architecten en Ingenieurs BV, Heijendaalseweg 121, 6525 AJ Nijmegen, 024-3540222

NIEUWEGEIN

c 9

Bouwen maximaal 230 huurappartementen (sociaal minimaal 134 woningen / middelduur minimaal 43 woningen / duur segment minimaal 36 en maximaal 53 woningen) op hoogbouwkavel C5, na sloop kantoor aan de Zadelstede in stadsdeel CityWest. Het voorlopig ontwerp is gemaakt door Paul de Ruiter Architects. Aanbesteding t.b.v. selecteren ontwikkelaar. Procedure: niet openbaar. Termijn voor ontvangst van inschrijvingen of deelnemingsaanvragen: Datum: 12/04/2023. Plaatselijke tijd: 12:00. Geplande Start 02-2024

Opdrachtgever: Gemeente Nieuwegein, Stadsplein 1, 3431 LZ Nieuwegein, 14 030

Architect: Paul de Ruiter Architects, Valschermkade 36d, 1059 CD Amsterdam, 020-6263244

NIEUWLEUSEN

c 7

Bouwen 24 koopappartementen, na sloop outletstore en slijterij d’Ommerdiek / 5 bovenwoningen aan de Burgemeester Backxlaan 316-328. De gemeenteraad is december 2022 akkoord gegaan met de stedenbouwkundige visie voor deze locatie. Naar verwachting wordt de bestemmingsplanprocedure april/mei 2023 gestart.

Geplande Start 01-2024

Architect: Van den Berg Architekten IJsselmuiden BV, Dorpsweg 103, 8271 BL IJsselmuiden, 088-6006700

Opdrachtgever: ARCABO B.V., Rollecate 45, 7711 GG Nieuwleusen, 0529-488900

NIJMEGEN

d 6

Uitbreiden / bouwen Kandinsky College aan de Malderburchtstraat. De verbouwing betreft een 2e uitbreiding (fase 3). De verbouwing van het hoofdgebouw en sportgebouw is inmiddels in uitvoering, project ID: 534267. Vml. Nationale aanbesteding t.b.v. het selecteren van een aannemer inclusief sloop / bouwkundige / constructieve / elektrotechnische / werktuigbouwkundige werkzaamheden.

Procedure: niet openbaar. Termijn voor

ADVERTENTIE

Bouwberichten

ontvangst van inschrijvingen of deelnemingsaanvragen: Datum: 01/03/2023. Plaatselijke tijd: 12:00. Architect bekend bij opdrachtgever.

Geplande Start 09-2023

Opdrachtgever: Stichting @voCampus, de Meeuwse Acker 2020, 6546 DZ Nijmegen, 024-2037700

LEERDAM

f 9

Gunning. Renoveren / uitbreiden gemeentehuis van Vijfheerenlanden aan de Dokter Reilinghplein. Vml. aanbesteding opdracht bouwkundig ontwerp / installatietechnisch ontwerp. Het definitief ontwerp is naar verwachting eind 2023 gereed en zal begin 2024 aan de gemeenteraad worden voorgelegd.

Geplande Start 01-2023

Opdrachtgever: Gemeente Vijfheerenlanden, Dokter Reilinghplein 1, 4141 DA Leerdam, 088-5997000

Architect: Architectenbureau De Twee

Snoeken, Postelstraat 49, 5211 DX ‘s-Hertogenbosch, 073-6140407

ZEIST

c 7

Bouwen 13 koopwoningen / 8 koopappartementen / parkeergarage aan de Lindenlaan. Plan ‘Lindenhof’.

Geplande Start 01-2024

Projectontwikkelaar: VanWonen Vastgoedontwikkeling B.V., Willemsvaart 21, 8019 AB Zwolle, 038-3033600

Projectontwikkelaar: Lindenhorst B.V., Stationsweg 2, 1251 KC Laren,

Architect: Zeinstra Veerbeek Architecten, ILSY-plantsoen 5, 2497 GA ‘s-Gravenhage, 070-3478594

ZEIST

d 7

Bouwen basisschool ‘Jenaplanschool Het Spoor’, na sloop huidige pand aan de Stationslaan 3. Vml. nationale aanbesteding. Aanbestedingsprocedure nog gaande, inschrijvingen gesloten per 21/11/2022.

Geplande Start 05-2024

Opdrachtgever: WereldKidz (Stichting Openbaar Onderwijs Rijn- en Heuvelland), Laan van Vollenhove 3279, 3706 AS ZEIST, 030-6969100

DEVENTER

c 7

Bouwen 25 koop eengezinswoningen bij de Arend Keldermanstraat in het plan ‘De Buurtschappen’, deelplan De Bosrand, fase 2. Voor deze ontwikkeling werken de ontwikkelaars Bemog en Le Clercq samen onder de combinatienaam Steenbrug Ontwikkeling BV. Woningen zijn in verkoop. Start bouw naar verwachting Q4 2023.

Geplande Start 11-2023

Projectontwikkelaar: Bemog Projektontwikkeling B.V, Menno van Coehoornsingel 16, 8011 XA Zwolle, 038-3315899

Projectontwikkelaar: Le Clercq Planontwikkeling BV, Mr. H.F. De Boerlaan 30, 7417 DA Deventer, 0570-504250

Architect: ZAAK VAN NN, Oude

Apeldoornseweg 41, 7333 NR Apeldoorn, 085-3037838

Hoofdaannemer: Nikkels Bouwbedrijf BV, Zuiderlaan 1, 7391 TZ Twello, 0571-277800

EMMELOORD g 9

Rectificatie. Renoveren / verbouwen / uitbreiden zwembad ‘het Bosbad’, na sloop instructiebaden aan de Boslaan. Europese aanbesteding t.b.v. selecteren bouwkundig aannemer. Procedure: niet-openbare procedure. Termijn voor ontvangst van inschrijvingen of deelnemingsaanvragen gewijzigd in: Datum: 11/04/2023. Plaatselijke tijd: 10:00. Er loopt een separate aanbesteding t.b.v. bouwteampartner installatietechnische werkzaamheden, zie project ID 507289. Geplande Start 09-2023

Opdrachtgever: Gemeente Noordoostpolder, Harmen Visserplein 1, 8302 BW EMMELOORD, 0527-633911

Architect: Slangen + Koenis Architecten, Swammerdamweg 11, 3401 MP IJsselstein, 030-6888044

UITVOERING

KESTEREN

c 8

Bouwen 31 koopwoningen (18 twee-onder-een-kapwoningen / 1 vrijstaande woning / 3 half vrijstaande woningen / 9 rijwoningen) aan de Terra Nigrastraat / Fibulastraat / Vicuslaan / Tegulastraat in het plan ‘Casterhoven’ fase 18. Acquisitie n.a.v. deze publicatie wordt bij Van Wanrooij Projectontwikkeling niet op prijs gesteld.

Geplande Start 01-2023

Projectontwikkelaar: Van Wanrooij Projectontwikkeling, Magistratenlaan 24, 5223 MD ‘s-Hertogenbosch, 073-5340400

Architect: Weusten Liedenbaum

Architecten, Utrechtseweg 167, 6812 AC Arnhem, 026-4436972

Hoofdaannemer: Bouwbedrijf Van Grootheest B.V, Argonstraat 26, 6718 WT EDE GLD, 0318-419015

E-Installateur: WB Installatie, Amperestraat 19L, 3861 NC NIJKERK, 033-2470789

UTRECHT c 8

Bouwen 39 koopwoningen aan de Alekeistraat in fase 12 van plan ‘Rijnvliet West’. Acquisitie n.a.v. deze publicatie wordt bij Van Wanrooij Projectontwikkeling niet op prijs gesteld.

Geplande Start 02-2023

Projectontwikkelaar: Van Wanrooij Projectontwikkeling, Magistratenlaan 24, 5223 MD ‘s-Hertogenbosch, 073-5340400

Architect: EVA architecten, Wilhelminapark 26, 3581 NE Utrecht, 030-7400048

Architect: Inbo Amsterdam, Koningin Wilhelminaplein 29, 1062 HJ Amsterdam, 020-4212422

Architect: De Zwarte Hond Architecten, Westblaak 37, 3012 KD Rotterdam, 010-2409030

Architect: HilberinkBosch Architecten, Wamberg 5, 5258 SM Berlicum, 073-6900136

Hoofdaannemer: Bouwbedrijf Van Grootheest B.V, Argonstraat 26, 6718 WT EDE GLD, 0318-419015

E-Installateur: Van de Blaak Technische Installaties BV, Otterloseweg 2, 6732 BS Harskamp, 0318-457248

W-Installateur: Cevesin B.V, Industrielaan 14, 6951 KG Dieren, 0313-428333

DEVENTER c 7

Bouwen 27 koop eengezinswoningen aan de Arend Keldermanstraat in het plan ‘De Buurtschappen’, fase 2. Voor deze ontwikkeling werken de ontwikkelaars Bemog en Le Clercq samen onder de combinatienaam Steenbrug Ontwikkeling BV. Installateurs worden niet vrijgegeven. Geplande Start 02-2023

Projectontwikkelaar: Bemog Projektontwikkeling B.V, Menno van Coehoornsingel 16, 8011 XA Zwolle, 038-3315899

Projectontwikkelaar: Le Clercq Planontwikkeling BV, Mr. H.F. De Boerlaan 30, 7417 DA Deventer, 0570-504250

Architect: I’M Architecten, Bergpoortstraat 59, 7411 CL Deventer, 0570-613291

Hoofdaannemer: Nikkels Bouwbedrijf BV, Zuiderlaan 1, 7391 TZ Twello, 0571-277800

ALMERE f 6

Bouwen 16 bedrijfsunits op bedrijventerrein Poldervlak aan de Splijtbakweg. Geplande Start 12-2022

Architect: SENVD Architecture, De Huchtstraat 14, 1327 EE Almere, 036-5217191

Projectontwikkelaar: Vereniging van Eigenaars De Werf, Nienke van Hichtumstraat 12, 1321 JN Almere, Hoofdaannemer: Vereniging van Eigenaars De Werf, Nienke van Hichtumstraat 12, 1321 JN Almere,

OOSTERHOUT c 8

Bouwen 40 koopwoningen aan de Peperstraat / Spaanstraat / De Lage Wick in plan ‘Hoge Wei II’. Geplande Start 06-2022

Hoofdaannemer: Van de Klok Bouw & Ontwikkeling B.V., Kanaalstraat 200, 6541 XN Nijmegen, 088-0249100

Projectontwikkelaar: Van de Klok Bouw & Ontwikkeling B.V., Kanaalstraat 200, 6541 XN Nijmegen, 088-0249100

Architect: LSWA architecten, De Loop 40, 5688 EW Oirschot, 0499-572316

E-Installateur: Van Aalst Elektro B.V., Batavenweg 9, 5349 BC Oss, 0412-402373

UTRECHT

c 9

Bouwen 18 beneden-bovenwoningen (koop) / 66 grondgebonden koopwoningen tussen de Romeinse Muntenlaan / Sesteriushof / Denariusplantsoen / Dupondiusstraat. Project ‘De Groene

Steegjes’, Leeuwesteyn kavel 14b. De voorverkoop gaat op vrijdag 15 april 2022 van start. Acquisitie n.a.v. deze publicatie wordt bij Van Wanrooij Projectontwikkeling niet op prijs gesteld.

Geplande Start 02-2023

Projectontwikkelaar: Van Wanrooij Projectontwikkeling, Magistratenlaan 24, 5223 MD ‘s-Hertogenbosch, 073-5340400

Architect: Inbo Rotterdam, Goudsesingel 66, 3011 KD Rotterdam, 010-4961900

Hoofdaannemer: Bouwbedrijf Van Grootheest B.V, Argonstraat 26, 6718 WT

EDE GLD, 0318-419015

W-Installateur: Cevesin B.V, Industrielaan 14, 6951 KG Dieren, 0313-428333

E-Installateur: WB Installatie, Amperestraat 19L, 3861 NC NIJKERK, 033-2470789

RIJSSEN

g 9

Bouwen zwembad ‘De Koerbelt’ aan de Arend Baanstraat 105. Werk omvat bouwen binnenbad met 8-baans 25m wedstrijdbad / 4-baans 25 m recreatiebad / horeca / glijbaan / whirlpool / peuterbad / renoveren 50 m. buitenbad. Mogelijkheid wordt opengehouden om op een later moment een sporthal aan de accommodatie toe te voegen. Duurzaam project vanwege circulair bouwen. Bouwteam. Vml. Europese aanbesteding. Procedure: niet-openbaar. Hollander Techniek verzorgt de Waterbehandelingsinstallaties. Geplande Start 09-2021

Opdrachtgever: Gemeente Rijssen-Holten, Schild 1, 7461 DD Rijssen, 0548-854854

Architect: Reitsema & partners architecten BNA, Rozengaarde 18, 7461 DB Rijssen, 0548-540099

Hoofdaannemer: Akor Bouw B.V., Nijverdalseweg 134, 7461 AH RIJSSEN, 0548-515615

E-Installateur: Installatiebedrijf G. van Dam BV, Fahrenheitstraat 4, 7461 JA RIJSSEN, 0548-514411

W-Installateur: Installatiebedrijf G. van Dam BV, Fahrenheitstraat 4, 7461 JA RIJSSEN, 0548-514411

Hoofdaannemer: Aannemingsbedrijf Draisma BV, Paramariboweg 100, 7333 PB APELDOORN, 055-5383940

Architect: Wehrung Architecten B.V., Wolfeynde 10b, 6191 EB Beek, 046-4372276

MALDEN

f 5

Bouwen garagepark met 64 garageboxen op bedrijventerrein De Hoge Brug aan de De Hoge Brug.

Geplande Start 09-2022

Opdrachtgever: GaragePark B.V., Binnendelta 1h, 1261 WZ Blaricum, 085-2083162

Architect: GaragePark B.V., Binnendelta 1h, 1261 WZ Blaricum, 085-2083162

Hoofdaannemer: GaragePark B.V., Binnendelta 1h, 1261 WZ Blaricum, 085-2083162

E-Installateur: GaragePark B.V., Binnendelta 1h, 1261 WZ Blaricum, 085-2083162

W-Installateur: GaragePark B.V., Binnendelta 1h, 1261 WZ Blaricum, 085-2083162

ALMERE

f 7

Bouwen distributiecentrum met bedrijfshal / magazijn (17 meter hoog) / showroom / kantoor (1500m2) t.b.v. 999 Games aan de Mangaanstraat.

Geplande Start 03-2023

Opdrachtgever: 999 Games, Wormerweg 2, 1311 XB Almere, 036-5393990

Architect: Unibouw, Industrieweg 46, 5422 VX Gemert, 0492-338010

Hoofdaannemer: Unibouw, Industrieweg 46, 5422 VX Gemert, 0492-338010

BARNEVELD c 8

Bouwen 52 eengezinswoningen / 8 appartementen (allen koop) aan de C. Lofstraat / Nijkerweg. Project ‘Smaaktuin’, onderdeel van Plan Bloemendal.

Geplande Start 04-2022

Projectontwikkelaar: VanWonen Vastgoedontwikkeling B.V., Willemsvaart 21, 8019 AB Zwolle, 038-3033600

Architect: ARX Architectuur, Rozenstraat 16, 7255 XT Hengelo, 0575-462600

Hoofdaannemer: Van Campen Bouwgroep, Dr. Grashuisstraat 28, 7021 CL Zelhem, 0314-622882

E-Installateur: Kremer Installatietechniek BV, Ulenpasweg 2b, 7041 GB

‘S-HEERENBERG, 0314-662445

W-Installateur: Peters Installatietechniek Zevenaar, Mega 10, 6902 KL Zevenaar, 0316-221877

ARNHEM

f 7

Bouwen bedrijfspand t.b.v. ‘Technische Unie’ met winkel / showroom / kantoor / logistieke ruimten aan de Meander op het bedrijventerrein IJsseloord.

Geplande Start 09-2022

Architect: Buro Duck, Deventerweg 17

A, 7383 AA Voorst, 0575-743511

Opdrachtgever: Technische Unie B.V., Bovenkerkerweg 10, 1185 XE AMSTELVEEN, 020-5450345

Hoofdaannemer: Bouwbedrijf Aan de Stegge Twello B.V, Hietweideweg 14, 7391 XX Twello, 0571-277331

Opdrachtgever: Sonepar Nederland

Vastgoed B.V., Bovenkerkerweg 10, 1185

XE Amstelveen, 020-5450317

E-Installateur: ITN Totaalinstallateur, Galvanistraat 26, 6716 AE EDE GLD, 0318-637375

W-Installateur: ITN Totaalinstallateur, Galvanistraat 26, 6716 AE EDE GLD, 0318-637375

ZWOLLE

g 7

Herbestemmen / verduurzamen monumentaal Statenzaalcomplex vml. Provinciehuis tot brasserie / hotel en hostel aan de Diezerstraat. Vml. Nationale aanbesteding. Procedure: niet-openbaar. Plan:

‘Staatsman’

Geplande Start 06-2022

Opdrachtgever: Gemeente Zwolle, Lübeckplein 2, 8017 JZ Zwolle, 14-038

Opdrachtgever: Shared Service Centrum ONS, Luttenbergstraat 2, 8012 EE ZWOLLE, 038-4982234

Hoofdaannemer: Prins Bouw ‘t Harde, Nijverheidsweg 20, 8084 GW ‘t Harde, 0525-653211

E-Installateur: Breman Utiliteit Zwolle

B.V., Pascalweg 2, 8013 RC Zwolle, 088-8860400

W-Installateur: Breman Utiliteit Zwolle

B.V., Pascalweg 2, 8013 RC Zwolle, 088-8860400

Architect: 19 Het Atelier, Thorbeckegracht 19, 8011 VM Zwolle, 038-4226633

UTRECHT

c 7

Bouwen 59 koopwoningen aan de Fladderiepvliet in fase 10 van plan ‘Rijnvliet West’. Fase 10A bestaat uit 26 koopwoningen (18 rijwoningen / 6 twee-onder-een-kapwoningen / 1 vrijstaande woning / 1 villa). Verkoop is gestart. Fase 10B bestaat uit 33 koopwoningen.

Geplande Start 04-2022

Projectontwikkelaar: Van Wanrooij Projectontwikkeling, Magistratenlaan 24, 5223 MD ‘s-Hertogenbosch, 073-5340400

Hoofdaannemer: Bouwbedrijf Van Grootheest B.V, Argonstraat 26, 6718 WT

EDE GLD, 0318-419015

Architect: Inbo Amsterdam, Koningin

Wilhelminaplein 29, 1062 HJ Amsterdam, 020-4212422

Architect: EVA architecten, Wilhelminapark 26, 3581 NE Utrecht, 030-7400048

Architect: HilberinkBosch Architecten, Wamberg 5, 5258 SM Berlicum, 073-6900136

E-Installateur: Van de Blaak Technische Installaties BV, Otterloseweg 2, 6732 BS Harskamp, 0318-457248

W-Installateur: Cevesin B.V, Industrielaan 14, 6951 KG Dieren, 0313-428333

DOETINCHEM

c 8

Bouwen 33 koopwoningen in plan

‘Buitenplaats Wijnbergen’ fase 6a aan de Panoven / De Lender.

Geplande Start 05-2022

Projectontwikkelaar: Van Wanrooij Projectontwikkeling, Magistratenlaan 24, 5223 MD ‘s-Hertogenbosch, 073-5340400

Architect: Weusten Liedenbaum

Architecten, Utrechtseweg 167, 6812 AC Arnhem, 026-4436972

Hoofdaannemer: Bouwbedrijf Van Grootheest B.V, Argonstraat 26, 6718 WT EDE GLD, 0318-419015

W-Installateur: Cevesin B.V, Industrielaan 14, 6951 KG Dieren, 0313-428333

E-Installateur: WB Installatie, Amperestraat 19L, 3861 NC NIJKERK, 033-2470789

Zuid

ONTWERP

BRUNSSUM

c 7

Bouwen 15 woningen (koop / huur n.n.b.) aan de Prinses Margrietstraat. Startdatum is nog niet bekend.

Geplande Start 10-2023

Projectontwikkelaar: Weller Vastgoed

Ontwikkeling B.V., Spoorplein 42, 6411 NZ Heerlen, 045-5615700

Architect: Wauben Architects, Geleenbeeklaan 70, 6166 GR Geleen, 046-4750885

EINDHOVEN c 7

Transformeren / verbouwen / uitbreiden kantoor vml. ANWB Rijschool tot 47 studio’s (huur) aan de Frederiklaan.

Geplande Start 05-2023

Projectontwikkelaar: Magis Vastgoed

B.V., Veldmaarschalk Montgomerylaan

5, 5612 BA Eindhoven, 085-0403654

Hoofdaannemer: Bouwbedrijf Van Gerven BV, Bijenkorf 1, 5731 ST

MIERLO, 0492-663750

Architect: bureauEAU B.V., Dommelstraat 11, 5611 CJ EINDHOVEN, 040-2606760

BAKEL e 7

Bouwen gemeenschapshuis ‘Huiskamer van Bakel’ of MFA Bakel naast café ‘t Viltje op de hoek van de Viltstraat en de Dorpsstraat. Oorspronkelijk zou het café gesloopt worden en het gemeenschapshuis op deze locatie worden gebouwd, maar de eigenaar van het café wil open blijven. Het ontwerp wordt

aangepast. Planning is hierdoor nog onbekend.

Geplande Start 11-2023

Architect: KOW, Torenallee 20, 5617 BC Eindhoven, 040-2503232

Opdrachtgever: Gemeente Gemert-Bakel, Ridderplein 1, 5421 CV GEMERT, 0492-378500

MAASTRICHT f 9

Verbouwen kantoorpand tot 54 sociale huurstudio’s / 34 studio’s t.b.v. studenten / 35 studio’s t.b.v. de Jan van Eyck Academie voor kunst en architectuur op de hoek Adelbert van Scharnlaan / Sibemaweg. Geplande Start 10-2023

Projectontwikkelaar: Wyckerveste Projectontwikkeling Adviseurs BV, Roda J.C. Ring 81, 6466 NH Kerkrade, 045-5431245

Architect: Architecten aan de Maas B.V., Wim Duisenbergplantsoen 49, 6221 SE Maastricht, 043-3515000

VLISSINGEN c 7

Verbouwen / transformeren vml. Onze Lieve Vrouwekerk (Kerk en pastorie) tot Boutique Hotel Vlissingen met 88 kamers aan de Singel. De Emmanuelkapel blijft behouden voor kerkdiensten. Koper wordt nog niet vrijgegeven.

Geplande Start 10-2023

Architect: WTS Architecten, Bellamypark 9, 4381 CG Vlissingen, 0118-460500

MAASTRICHT g 8

Uitbreiden (3174 m2) / renoveren (2010 m2) van het Kruisherenhotel aan de Kruisherengang. De uitbreiding komt tegen het aangekochte gebouw ‘Sociëteit De Stuers’. Omwonenden hebben alternatief plan bedacht voor de locatie. Zij hebben bezwaren tegen de hoogte van het hotel. Hoteleigenaar en gemeente gaan met omwonenden in overleg. Hierdoor is het project vertraagd.

Geplande Start 12-2023

Architect: Mecanoo Architekten

BV, Oude Delft 203, 2611 HD Delft, 015-2798100

Opdrachtgever: Oostwegel Collection, Sint Gerlach 70, 6301 JD Valkenburg, 043-6088918

Architect: Satijnplus Architecten, Kasteelhof 1, 6121 XK Born, 046-4205555

UDEN

d 9

Bouwen, na sloop basisschool, IKC West

t.b.v. basisschool De Klimboom / basisschool De Aventurijn / kinder- en peuteropvang / BSO / gymzaal aan de Sint Annastraat. Vml. europese aanbesteding

t.b.v. selecteren aannemer. Procedure: niet openbaar. Aanbestedingsprocedure nog gaande, termijn van inschrijvingen gesloten per 22/12/2022. Sloop start in augustus 2023.

Bouwberichten

Geplande Start 10-2023

Opdrachtgever: Stichting Kiem Onderwijs, Meerloseweg 3, 5402 XH Uden, 0413-332396

Architect: SORS Architecten B.V., Rijksweg 50, 5374 RB Schaijk, 06-31181917

Opdrachtgever: Stichting SAAM scholen, Nelson Mandelaboulevard 2, 5342 CZ Oss, 0412-691615

Opdrachtgever: Gemeente Maashorst, Markt 145, 5401 EJ Uden, 14-0413

VELP

c 7

Verbouwen / transformeren / herbestemmen kazerne tot 26 woningen (soort n.n.b) op locatie vml. Generaal de Bonskazerne aan de Generaal de Bonsweg. Het betreft hier één van de legeringsgebouwen (E2) in de omgeving van Grave. Bestemmingsplanprocedure is gaande en ligt ter visie. Geplande Start 05-2024

Projectontwikkelaar: Steenvlinder B.V., Oosteinde 237, 2271 EG Voorburg, 070-4449894

Architect: Hurenkamp Architecten & Adviseurs BV, Kerkallee 43, 6882 AM Velp, 026-3613812

GEGUND

HELMOND

c 8

Bouwen 18 koopappartementen / 7 grondgebonden koopwoningen / supermarkt / commerciële ruimten in de plint aan de Dorpsstraat. Initiatiefnemer is particulier. Plan ‘De Manderij’. Geplande Start 11-2023

Hoofdaannemer: Bouwbedrijf Van Gerven BV, Bijenkorf 1, 5731 ST MIERLO, 0492-663750

Architect: Mare Architectuur & Advies, Gasthuisstraat 6, 5708 HJ Helmond, 06-53996765

HEYTHUYSEN

c 6

Bouwen 10 koopwoningen aan de Burgemeester Janssen van Sonlaan. Startdatum is nog niet definitief.

Geplande Start 09-2023

Projectontwikkelaar: Burgt Bouw Zuid Bouw en Projectontwikkeling B.V., Markt 14, 6211 CJ Maastricht, 043-8516188

Hoofdaannemer: Burgt Bouw Zuid Bouw en Projectontwikkeling B.V., Markt 14, 6211 CJ Maastricht, 043-8516188

Architect: Wauben Architects, Geleenbeeklaan 70, 6166 GR Geleen, 046-4750885

EINDHOVEN d 9

Bouwen Lorentz Casimir Lyceum met 3 gymzalen t.b.v. 1150 leerlingen, slopen huidige gebouw na oplevering nieuwbouw, aan de Celebesstraat. Duurzaam project vanwege: Bijna Energie Nuetrale Bouw (BENG). Vml. Europese aanbesteding.

ADVERTENTIE

DIRECT UIT VOORRAAD LEVERBAAR: www.dambeton.nl Tel. 0566 651 575

Betonmortel in Friesland en randgebieden, stampbeton en stelspecie Betonplaten o.a. 200x200 cm en 325x250 cm voor bouwwegen Megablokken in diverse afmetingen Voorgespannen heipalen in diverse afmetingen

Procedure niet-openbaar.

Geplande Start 04-2023

Opdrachtgever: Gemeente Eindhoven, Stadhuisplein 10, 5611 EM Eindhoven, 14-040

Architect: RoosRos Architecten, Laurens Jzn. Costerstraat 2, 3261 LH

Oud-Beijerland, 0186-691580

Hoofdaannemer: Dura Vermeer Bouw Zuid, Pettelaarpark 1, 5216 PC ‘s-Hertogenbosch, 073-5288911

GELDROP c 5

Bouwen 3 koopwoningen / 7 garageboxen aan de Hulst. Geplande Start 07-2023

Hoofdaannemer: Bouwbedrijf Van Gerven BV, Bijenkorf 1, 5731 ST MIERLO, 0492-663750

Projectontwikkelaar: Bouwbedrijf

Van Gerven BV, Bijenkorf 1, 5731 ST

MIERLO, 0492-663750

Architect: Van Santvoort Architecten, Berg 2, 5671 CC Nuenen, 040-2833708

HELMOND

c 9

Bouwen 55 huurappartementen verdeeld over 2 gebouwen (het ‘Parkblok’ aan het Weverspark omvat 20 sociale huurappartementen / ‘het Pleinblok’ omvat 32 appartementen / 3 studio’s aan de Heistraat / Weverspark / 11 eengezinswoningen (huur) aan de Heistraat / Wolfstraat. Plan ‘Weverspoort’. Er wordt gestart met het Pleinblok, daarna volgt het Parkblok.

Geplande Start 04-2023

Architect: KOW Concepts Design Development, Binckhorstlaan 36, 2516 BE ‘s-Gravenhage, 070-3466600

VELDHOVEN

c 9

Bouwen 170 appartementen (koop / sociale huur / vrije sector huur) aan de Bossebaan / Burgemeester van Hoofflaan verdeeld over 4 blokken / 2 parkeergarages op locatie vml. postsorteercentrum / kantoor Rabobank aan De Schimmerik. Project ‘Bossebaan Veldhoven’. Sloop is in maart 2023 gestart.

Geplande Start 07-2023

Architect: Pauwert Architectuur, Jeroen Boschlaan 1, 5642 AP Eindhoven, 040-2812782

Projectontwikkelaar: Bouwbedrijf Van Schijndel BV, Bredeweg 13, 5386 KM

GEFFEN, 073-5340000

Hoofdaannemer: Bouwbedrijf Van Schijndel BV, Bredeweg 13, 5386 KM

GEFFEN, 073-5340000

WEERT

c 7

Bouwen 17 koopappartementen aan de Oude Suffolkweg. Project ‘Weertervaart’. Project loopt vertraging op. Bezwaren. Startdatum is niet definitief.

Geplande Start 05-2023

Projectontwikkelaar: Jongen Bouwpartners, Hompertsweg 34, 6371 CX Landgraaf, 088-1861200

Architect: CB5 Maastricht, Wim Duisenbergplantsoen 21, 6221 SE Maastricht, 043-3253223

Hoofdaannemer: Jongen Bouwpartners, Hompertsweg 34, 6371 CX Landgraaf, 088-1861200

E-Installateur: Elektro Scheppers B.V,

Celsiusstraat 17, 6003 DG WEERT, 088-1808080

W-Installateur: BJ-Lupron, Afrikastraat

18, 6014 CG Ittervoort, 0495-538255

W-Installateur: Installatie Service Zuid

ISZUID, Fahrenheitstraat 8, 6003 DC WEERT, 0495-573010

W-Installateur: Breman Geelen, Vloedsgraaf 1, 6365 EN Schinnen, 046-4431916

UDEN f 7

Bouwen bedrijfspand met bedrijfshal (1867m2) / kantoorruimte (408m2) t.b.v. NieuwCo aan de Vliegeniersstraat.

Geplande Start 05-2023

Hoofdaannemer: Valeres Industriebouw B.V., De Donge 9, 5684 PX Best, 0499-339633

Opdrachtgever: NieuwCo BV, Jochem de Wildstraat 9, 5408 RT Volkel, 0492-792397

Architect: Valeres Industriebouw B.V., De Donge 9, 5684 PX Best, 0499-339633

UITVOERING

HULST f 0

Bouwen XXL distributiecentrum / kantoor / aanleggen 1000 parkeerplaatsen op bedrijvenpark Hogeweg aan de Wijngaardstraat. Gefaseerde bouw, fase 1: (66500 m2) / fase 2: (51500 m2). Plan ‘DC Hulst’. Architect bekend bij de aannemer. Installateurs worden niet vrijgegeven.

Geplande Start 03-2023

Hoofdaannemer: Hercuton B.V., Touwslager 2, 5253 RK Nieuwkuijk, 088-2053400

Projectontwikkelaar: Over Engh Vastgoed B.V., Henriëtte Bosmanslaan 37, 3055 WG Rotterdam, 010-2331515

MAASTRICHT a 7

Bouwen 41 zorgappartementen aan de Dillenburg. Project ‘Le Sud’, onderdeel van gebiedsontwikkeling ‘De Groene Loper’.

Geplande Start 11-2022

Projectontwikkelaar: Ballast Nedam

Bouw & Ontwikkeling (hoofdkantoor), Ringwade 71, 3439 LM Nieuwegein, 030-2853333

Architect: Humblé Martens & Willems

Architecten, Gerechtigheidslaan 46, 6226 CH Maastricht, 043-3623444

Hoofdaannemer: LAUDY Bouw & Ontwikkeling, Irenelaan 8, 6133 BG Sittard, 088-4516900

WEERT c 7

Bouwen 12 eengezinswoningen / 5 vrijstaande woningen (allen koop) aan de Oude Suffolkweg. Project ‘Weertervaart’.

Geplande Start 03-2022

Projectontwikkelaar: Jongen Bouwpartners, Hompertsweg 34, 6371 CX Landgraaf, 088-1861200

Hoofdaannemer: Jongen Bouwpartners, Hompertsweg 34, 6371 CX Landgraaf, 088-1861200

Architect: CB5 Maastricht, Wim Duisenbergplantsoen 21, 6221 SE Maastricht, 043-3253223

E-Installateur: Elektro Scheppers B.V, Celsiusstraat 17, 6003 DG WEERT, 088-1808080

W-Installateur: BJ-Lupron, Afrikastraat 18, 6014 CG Ittervoort, 0495-538255

W-Installateur: Installatie Service Zuid

ISZUID, Fahrenheitstraat 8, 6003 DC WEERT, 0495-573010

W-Installateur: Breman Geelen, Vloedsgraaf 1, 6365 EN Schinnen, 046-4431916

MOLENHOEK c 7

Bouwen 16 koopappartementen / 16 huurappartementen aan de Middelweg. De huurwoningen zijn inmiddels opgeleverd. Opleverdatum van de koopwoningen staat nog niet vast.

Geplande Start 01-2022

Hoofdaannemer: Aannemingsbedrijf

Janssen Groesbeek BV, Pannenstraat 33, 6562 AC GROESBEEK, 024-3975393

Architect: Sloven Architectenbureau, Sonniusstraat 1G, 5212 AJ ‘s-Hertogenbosch, 0418-639198

E-Installateur: Nikkelen Elektrotechniek, Hulsbroek 38, 6562 JH GROESBEEK, 024-3971658

W-Installateur: Installatiebedrijf Groesbeek B.V., Industrieweg 29, 6562 AP Groesbeek,

‘S-HEER ARENDSKERKE

f 7

Bouwen / verbouwen / gedeeltelijk slopen kantoor t.b.v. Aannemingsbedrijf Fraanje B.V. aan de Nieuwe Kraaijertsedijk. Medio februari is het hoogste punt bereikt. Geplande Start 11-2022

Opdrachtgever: Aannemingsbedrijf

Fraanje BV, Nieuwe Kraaijertsedijk 37, 4458 NK ‘S-HEER ARENDSKERKE, 0113-615500

Hoofdaannemer: Aannemingsbedrijf

Fraanje BV, Nieuwe Kraaijertsedijk 37, 4458 NK ‘S-HEER ARENDSKERKE, 0113-615500

Architect: RoosRos Architecten, ‘s-Gravenpolderseweg 1, 4462 CC Goes, 0113-237650

E-Installateur: Van de Velde Installatiegroep, Ostrea 3, 4401 PG Yerseke, 0113-572120

W-Installateur: Van de Velde Installatiegroep, Ostrea 3, 4401 PG Yerseke, 0113-572120

TILBURG a 9

Bouwen / uitbreiden woonzorgcomplex

Het Laar met 68 zorgappartementen / ontmoetingsruimten aan de Generaal Winkelmanstraat. Plan ‘Laarstede’. Geplande Start 11-2022

Opdrachtgever: Servicecentrum Het Laar, Generaal Winkelmanstraat 175, 5025 XG TILBURG, 013-4657700

Architect: BiermanHenket, Hal 13, 5296 PZ Esch, 0411-601618

Hoofdaannemer: Heerkens van Bavel Bouw BV, Professor Cobbenhagenlaan 95, 5037 DB Tilburg, 013-4666999

E-Installateur: Van Hees Elektrotechniek BV, Jules Verneweg 41, 5015 BG TILBURG, 013-5433375

W-Installateur: Verstappen Van Amelsvoort BV, Rijksweg 17, 5391 LH NULAND, 073-5324866

TERNEUZEN

c 9

Bouwen 192 appartementen, verdeeld over 3 woontorens (Amalia / Alexia / Ariane) aan het Pattistpark. De appartementen zijn verdeeld in 102 grote koopappartementen / 90 koopappartementen

voor jongeren of starters. Onderdeel van project ‘Pattistpark’. Gebouw Amalia is in uitvoering en wordt eind 2023 opgeleverd. Afhankelijk van verkoop zal gebouw Alexia van start gaan. Dubotechniek doet de WKO.

Geplande Start 09-2021

Architect: Archikon BV Architecten & Constructeurs, Stationspark 7, 4462 DZ Goes, 088-4462000

Projectontwikkelaar: Aannemersbedrijf Van der Poel B.V, Hughersluys 31, 4536 HM Terneuzen, 0115-677500

Hoofdaannemer: Aannemersbedrijf Van der Poel B.V, Hughersluys 31, 4536 HM Terneuzen, 0115-677500

Projectontwikkelaar: Bax & van Kranenburg Beheer bv, Anjelierstraat 39, 4261

CJ WIJK EN AALBURG, 0416-695869

E-Installateur: ITN Groep, Havenweg 48b, 4455 TG NIEUWDORP ZLD, 0113-613353

W-Installateur: Croonwolter&dros, Schouwersweg 94, 4451 HT Heinkenszand, 088-9236162

W-Installateur: Dubotechniek B.V, Valeton 10, 5301 LW Zaltbommel, 0418-597450

TILBURG

c 7

Bouwen 22 koopappartementen op de hoek Havendijk / Wethouder Baggermanlaan. Project ‘ Wolstad’. Geplande Start 05-2022

Projectontwikkelaar: Triborgh Gebiedsontwikkeling, Kempenaarplaats 14, 5017 DX Tilburg, 013-5772540

Architect: De Architectenwerkgroep Tilburg (DAT) Archistad, Henriëtte Ronnerstraat 5, 5038 KH Tilburg, 013-4686963

Hoofdaannemer: Alphons Coolen Bouw BV, Professor Cobbenhagenlaan 95, 5037 DB Tilburg, 013-5321450

E-Installateur: Installatiebedrijf TiboVeen BV, Grotestraat 28, 4264 RL VEEN, 0416-691633

W-Installateur: Installatiebedrijf TiboVeen BV, Grotestraat 28, 4264 RL VEEN, 0416-691633

STEENBERGEN

h 8

Bouwen commerciële ruimte / 12 koopappartementen aan de Kaaistraat / 17 koopappartementen aan de Berenstraat. Project ‘Hartje Steenbergen’. Duurzaam project vanwege gasloos bouwen. Geplande Start 03-2023

Projectontwikkelaar: Memo Projectontwikkeling, Spinveld 15, 4815 HR Breda, 06-83910065

Projectontwikkelaar: Bouwbedrijf De Langen & Van den Berg, Burgemeester Uilkensstraat 13, 2861 AD BERGAMBACHT, 0182-351759

Architect: Dhondt Stedebouw en architectuur, Kronenburgwerf 36, 4812 XR Breda, 076-5229520

Hoofdaannemer: Bouwbedrijf De Langen & Van den Berg, Burgemeester Uilkensstraat 13, 2861 AD BERGAMBACHT, 0182-351759

W-Installateur: ICD Techniek B.V. (Installatie Combinatie Dordrecht), Leeghwaterstraat 31, 3316 EC Dordrecht, 078-3021200

E-Installateur: Rehorst Electrotechniek BV, Transportstraat 12, 2861 DZ BERGAMBACHT, 0182-351371

WOUDRICHEM

c 7

Bouwen 21 koop- / 7 huurappartementen op locatie vml. waterschapkantoor aan de Dijkgraaf. Project: ‘Poort van Woudrichem’. Duurzaam project vanwege gasloos bouwen / warmtepomp. BENG (Bijna Energie Neutraal Gebouw).

Geplande Start 11-2022

Projectontwikkelaar: Van Daalen Bouw

B.V., Papland 4, 4206 CL Gorinchem, 0183-569800

Hoofdaannemer: Van Daalen Bouw

B.V., Papland 4, 4206 CL Gorinchem, 0183-569800

Architect: Architecten Loor en Verkuil, Molenstraat 51, 4201 CW Gorinchem, 0183-632058

E-Installateur: Installatiebedrijf den

Doorn BV, Distributiestraat 23, 4283 JN Giessen, 0183-408666

W-Installateur: Installatiebedrijf den Doorn BV, Distributiestraat 23, 4283 JN Giessen, 0183-408666

TERNEUZEN

c 8

Bouwen 35 koopwoningen aan de Frisiusschans. Project ‘Wooneiland Frisiusschans’. Fase 1 : 16 woningen zijn in uitvoering. Fase 2 : 19 woningen gaat eind 2023 in verkoop.

Geplande Start 01-2023

Projectontwikkelaar: AM Zeeland, Stadhuisplein 3, 4531 GZ Terneuzen, 0115-618360

Architect: Mix Architectuur, Argonstraat 24, 6718 WT Ede, 0318-648950

Hoofdaannemer: H4A Bouw B.V., Industriestraat 17, 4462 EZ GOES, 0113-273200

E-Installateur: Elektra 21 BV, Mr. F.J. Haarmanweg 38, 4538 AS TERNEUZEN, 0115-649121

W-Installateur: Zeeuwse Verwarmings

Unie BV, Energiestraat 12, 4538 BZ TERNEUZEN, 0115-613641

Noord

ONTWERP

BOLSWARD

f 9

Selecteren bouwteampartner t.b.v. bouwen hoofdvestiging buitendienst gemeente Sudwest-Fryslân aan de Exmorraweg. De bestaande huisvestingen van de buitendienst in Bolsward / Heeg / Sneek worden samengevoegd op één locatie aan de Exmorraweg. De totale omvang van het project betreft: Ca. 4.900 m2 BVO hoofdgebouw, waarvan 1.960 m2 BVO kantoren / Ca. 4.100 m2 BVO bijgebouwen. Europese aanbesteding.

Procedure: niet-openbaar. Termijn voor ontvangst van inschrijvingen of deelnemingsaanvragen: Datum: 24/04/2023.

Plaatselijke tijd: 12:00

Geplande Start 08-2024

Opdrachtgever: Gemeente Súdwest

Fryslân, Marktstraat 15, 8601 CR Sneek, 14 0515

Architect: Van Pelt architecten, St.-Lambertusstraat 49, 5266 AD Cromvoirt, 0411-643800

SLEEN

c 7

Bouwen 16 huurwoningen, na sloop 14

woningen in de Ter Borghstraat / Broekveldstraat en Drostenstraat.

Geplande Start 10-2023

Architect: DAAD Architecten BV, Paltz 21, 9411 PM Beilen, 0593-582450

BEILEN c 8

Bouwen 55 huurwoningen in het Havengebied aan de Havenstraat / De Grote Driestraat / Verlengde Havenstraat / Grote Drift. Wordt in 2 fases uitgevoerd. Fase 1 bestaat uit 18 eengezinswoningen / 17 seniorenwoningen. Fase 2 bestaat uit 20 eengezinswoningen en start volgens planning begin 2024. Sloop bestaande woningen is afgerond.

Geplande Start 10-2023

Architect: Van Manen en Zwart Architecten VMEZ BV, Martin Luther Kingsingel 11, 9203 JC Drachten, 0512-584646

NOARDBURGUM f 0

Vooraankondiging. Bouwen / renoveren drinkwaterproduktiebedrijf PB Noardburgum t.b.v. Vitens (drinkwatervoorziening) aan de Rijksstraatweg. Bouwen productiegebouw en enkele aanpassingen bestaande distributiegebouw / werktuigbouwkundige- en elektrotechnische installaties / terreinaanleg / ondergrondse infra en slopen van een aantal percelen. Vermoedelijke datum van de bekendmaking van de aankondiging van een opdracht: 23/03/2023.

Geplande Start 12-2024

Opdrachtgever: Vitens, Oude Veerweg 1, 8019 BE ZWOLLE, 038-4276111

Architect: Factor Architecten BV, Geograaf 40, 6921 EW DUIVEN, 026-3844460

LEEK c 7

Bouwen medisch centrum / 20 huurappartementen op de voormalige locatie van Hotel Leek aan de Euroweg. Plan ‘Poort van Leek’. Duurzaam project vanwege NOM. Woningcorporatie Wold & Waard heeft zich teruggetrokken uit dit plan vanwege te hoge bouwkosten. Het ontwerp bestemmingsplan en en ontwerpbesluit hogere grenswaarde wegverkeerslawaai liggen ter inzage t/m 31 maart 2023.

Geplande Start 01-2024

Opdrachtgever: Alssema Vastgoed B.V., Tilolaan 5, 9356 SJ Tolbert, 0594-580075

Architect: Zantman Architecten, Alddiel

10, 8926 XB Leeuwarden, 06-41921271

DRACHTEN d 9

Bouwen schoolcomplex SamenKansrijk! / sporthal / therapiebad t.b.v. speciaal onderwijs De Saffier / Sjalom / Kleurryk / It Heechhof / De Skelp aan de Noorderhogeweg. Vml. aanbesteding. Procedure: niet openbaar. Aanbestedingsprocedure nog gaande, termijn voor ontvangst van inschrijvingen gesloten per Datum: 08/02/2023.

Geplande Start 06-2023

Opdrachtgever: Gemeente Smallingerland, Gauke Boelensstraat 2, 9203 RM Drachten, 0512-581234

Opdrachtgever: Renn4, Schweitzerlaan 6, 9728 NP GRONINGEN, 050-3098888

Opdrachtgever: Stichting Adenium, De Lanen 1, 9204 WB Drachten, 0512-582600

Opdrachtgever: Stichting Scholengemeenschap Speciaal Onderwijs Fryslân, Morra 2-3, 9204 KH DRACHTEN, 0512-584594

Architect: DP6 Architectuurstudio, Doelenplein 6, 2611 BP Delft, 015-2120110

BEILEN

c 7

Bouwen 11 appartementen / 5 grondgebonden levensloopbestendige woningen (allen huur) aan de Torenlaan / Nassaukade. Bestemmingsplanprocedure is gaande.

Geplande Start 11-2023

Architect: BDG Architecten Ingenieurs, Grote Voort 5, 8041 AM Zwolle, 038-4213337

GEGUND

2E EXLOËRMOND

c 9

Bouwen, na sloop, 70 huurwoningen aan de Middenlaan / Anne de Vriesstraat / Jan Fabricusstraat. Project ‘Wijkvernieuwing Tweede Exloërmond’. Project wordt gefaseerd uitgevoerd. Woonservice

Drenthe & KAW architecten en adviseurs stellen geen prijs op acquisitie n.a.v. deze publicatie.

Geplande Start 08-2023

Hoofdaannemer: Koenen Bouw B.V, Nijbracht 150, 7821 CE Emmen, 0591-623500

Architect: HJK Architecten (Haykens Jansma Kremer), Laan Corpus den Hoorn 100, 9728 JR Groningen, 050-3183444

LEEUWARDEN

c 8

Bouwen 43 koopwoningen (waarvan 1 vrijstaande paviljoen woning) in het plan ‘Wetterhiem’ in het stadsdeel Middelsee. Duurzaam project, deze zal voldoen aan de BENG (Bijna energie neutraal gebouw) normen. Project loopt vertraging op. Bouw zal starten als er voldoende woningen verkocht zijn. Startdatum is niet definitief.

Geplande Start 09-2023

Projectontwikkelaar: Frisoplan B.V, Pieter Zeemanstraat 9, 8606 JG Sneek, 0515-429999

Hoofdaannemer: Aannemingsmaatschappij Friso B.V. (Hoofdkantoor), Pieter Zeemanstraat 9, 8606 JG Sneek, 0515-429999

Architect: dok architecten, Kraanspoor 34, 1033 SE Amsterdam, 020-3449700

VALTHERMOND c 6

Bouwen 8 huurwoningen aan de Roelof Tuinstraat. Dit project wordt een pilot voor circulaire woningbouw in project ‘Drenthe woont circulair’ van een consortium van 6 woningbouwcorporaties in Drenthe. Sloop is uitgevoerd door B.

Bouwberichten

Reer. Bestemmingsplanprocedure gaande. Geplande Start 07-2023

Architect: LKSVDD architecten, Lonnekerspoorlaan 114-d, 7523 JM Enschede, 053-7400777

Hoofdaannemer: Trebbe Bouw B.V., Tubantiasingel 63, 7514 AB Enschede, 088-2590000

UITVOERING

LEEUWARDEN

c 6

Transformeren / verbouwen vml. meubelfabriek (en later vleesgroothandelsgebouw) / directeurswoning tot 8 koopwoningen aan de Gysbert Japicxstraat. Installateurs worden niet vrijgegeven. Geplande Start 03-2022

Architect: Dorenbos Architekten bv, Trynwaldsterdyk 20, 9061 DB Gytsjerk, 058-2562003

Projectontwikkelaar: Bouwbedrijf van der Hoek, Foeke Sjoerdswei 44, 8914 BH LEEUWARDEN, 058-2152524

Hoofdaannemer: Bouwbedrijf van der Hoek, Foeke Sjoerdswei 44, 8914 BH LEEUWARDEN, 058-2152524

LEEUWARDEN

c 9 Bouwen 91 appartementen (62 koop / 29 huur) / kantoren / winkels / horeca aan de Swurdkade. Plan: ‘Havenstad deelplan Huis aan de Haven’. Onderdeel van totaalplan Middelsee project ID: 537171. Geplande Start 10-2022

Projectontwikkelaar: MWPO, Hereweg 95 e, 9721 AA Groningen, 050-2111778

Architect: Powerhouse Company, Antoine Platekade 1000, 3072 ME Rotterdam, 010-4046789

Hoofdaannemer: Reitsma bouw, Nipkowlaan 6, 9207 JA Drachten, 0512-571700

Architect: LAP Landscape & Urban Design, Posthoornstraat 19, 3011 WD Rotterdam, 06-53486061

EMMER-COMPASCUUM

d 8

Bouwen kindcentrum t.b.v. scholen CBS

De Braakhekke / CBS De Triangel / RKBS

De Hoeksteen / De Meent / De Runde / kinderopvang aan de Wikkel. Vml. Nationale aanbesteding. Procedure: niet-openbaar.

Geplande Start 01-2022

Opdrachtgever: Gemeente Emmen, Raadhuisplein 1, 7811 AP Emmen, 14-0591

Architect: Architecten- en ingenieursbureau Kristinsson bv, Noordenbergsingel 10, 7411 SE Deventer, 0570-615035

Hoofdaannemer: Aannemersbedrijf Kormelink BV, ‘T Halt 2, 7165 BV Rietmolen, 0545-221281

E-W-Installateur: Harwig Installatietechniek, Atlantis 3, 7821 AX EMMEN, 0591-656769

ADVERTENTIE

Ytong, verdiepingshoge lichte scheidingswanden

Volledig natuurlijk, brandwerend met een optimale warmte- en geluidsisolatie www.boeve-afbouw.nl. Tel. 0572 - 372122

ACM zit mis voorrang

We waren er al bang voor, het besluit dat de Autoriteit Consument & Markt (ACM) het voor netbeheerders mogelijk maakt om voorrang te geven aan projecten die congestieproblemen oplossen of beperken. Zo mogelijk nog dramatischer is het vervolg daarop, waarbij projecten met een maatschappelijke functie voorrang krijgen, zoals woningbouw, veiligheidsdiensten, gezondheidszorg of scholen. Hiermee vervalt het huidige “first come, first serve”-criterium. Zoals bij iedereen wel bekend is, is er in heel Nederland onvoldoende capaciteit op het elektriciteitsnet om aan de energievraag te voldoen. In de praktijk veroorzaakt dit inmiddels zeer grote problemen. Nieuwe aansluitingen worden niet aangeboden en nieuwe energiecontracten kunnen daardoor niet worden afgesloten. Maar daar blijft het niet bij. Gebruikers die het gecontracteerde vermogen overschrijden, krijgen onaangename brieven dat ze maatregelen moeten treffen om dit te voorkomen.

Mocht dit niet lukken, dan zal de netbeheerder zelf maatregelen treffen (afsluiten) met als doel de zekerheid van het energienet te borgen. Concreet zijn gebruikers in een dergelijke situatie dus (alsnog) verplicht om zelf een energievoorziening te realiseren. Dit alles is niet vrijblijvend, de netbeheerders zijn uitermate succesvol gebleken in het procederen rondom dit thema en worden in de meeste gevallen door de rechter in het gelijk gesteld. De grote vraag is alleen of de nieuwe voorrangsregeling, waar de ACM nu mee komt, ook (juridisch) zal standhouden.

Het huidige “first come, first serve”-beginsel klinkt niet alleen een stuk eerlijker, maar het is ook redelijk als er schaarste is. Natuurlijk valt er over een gebrek aan transparantie wel iets te zeggen, maar dat terzijde. Bovendien is het “first come, first serve”-principe gebaseerd op het Europese non-discriminatiebeginsel. Dat zorgt voor een gelijk speelveld en dat is juist van belang als er schaarste is.

De kans dat de rechter net zo lichtvaardig als de ACM zal instemmen met het verlenen van voorrang is klein. Zeker zolang objectieve én transparante criteria en solvabele onderbouwingen ontbreken, valt er weinig voorrang te verlenen.

Henk-Jan Visscher Visscher Bouw en Installatie Advies BV

Aanbestedingseisen of uitvoeringseisen?

Aanbesteden - Voor een aanbesteder is het van belang om opdrachten uit te zetten bij partijen die daarvoor het best geschikt zijn. Het ligt dan ook voor de hand om voldoende eisen te stellen ten aanzien van de kennis en kunde van inschrijvers en om inschrijvers die - kort gezegd - niet aan basale eisen van fatsoen kunnen voldoen, uit te sluiten. Tegelijkertijd moeten te stellen eisen ook weer niet de relevante markt te veel beperken. Daarmee wordt de concurrentie immers minder en dat dient noch het belang van de aanbesteder, noch het belang van de markt.

Voor het waarborgen van de basale eisen van fatsoen kent de aanbestedingsregelgeving de uitsluitingsgronden. Die zijn al geformuleerd door de (Europese) wetgever en hoeven alleen maar aangekruist te worden door de aanbesteder. Voor het stellen van de juiste geschiktheidseisen ligt het nog wel eens moeilijker. Soms worden namelijk eisen gesteld waarvan on-

duidelijk is of daar pas in de uitvoeringsfase aan voldaan moet worden of ook al in de aanbestedingsfase. Kortom, onduidelijk is dan of het aanbestedingseisen of uitvoeringseisen betreft.

Een dergelijk geval bereikte recent de hoogste aanbestedingsrechter, het Europese Hof van Justitie (zaak C-403/21, 26 januari 2023). De opdracht waar het om ging was een haalbaarheidsstudie voor de aanleg van een districtsweg die het

vliegveld van Timisoara (Roemenië) moet gaan ontsluiten. In de aanbesteding die daarvoor was uitgeschreven, stelde een inschrijver dat de drie geselecteerde inschrijvers gediskwalificeerd moesten worden. Dit, omdat door die inschrijvers niet voldaan zou kunnen worden aan de eisen die uit bijzondere wetgeving voortvloeiden voor activiteiten die bij de uitvoering van de opdracht verricht zouden moeten worden. Eén

HENK-JAN VISSCHER

van die verplichtingen was het hebben van een erkenning van de lokale spoorwegautoriteit. De stelling van de klagende inschrijver kwam erop neer dat de aanbesteder niets had aan een partij die niet de erkenningen in huis had om de werkzaamheden ook te kunnen uitvoeren. Daarom zou de erkenningseis als aanbestedingseis moeten worden gezien en zou daarop uitsluiting moeten volgen als daaraan niet voldaan werd.

Het Hof gaat daarin echter niet mee. Vooropgesteld wordt dat het aan de aanbesteder is om de selectiecriteria te formuleren die de aanbesteder nuttig en nodig acht. Die aanbesteder kán dus bepalen dat inschrijvers al in de aanbesteding moeten kunnen laten zien dat zij bepaalde erkenningen hebben. Die aanbesteder hoéft dat echter niet te doen. Als de betreffende werkzaamheden bijvoorbeeld van ondergeschikt belang zijn voor de hele opdracht of als onzeker is of de betreffende activiteiten wel daadwerkelijk uitgevoerd zullen

Lost de bui op?

Dat geo-engineering in opkomst is, werd onlangs wel duidelijk uit de eindejaarslijstjes in kranten en tijdschriften. Zelf vind ik dit grootschalig ingrijpen in de natuurlijke systemen van de aarde lastig te begrijpen. De mensheid is bij voortduring onvoldoende in staat gebleken om desastreuze ontwikkelingen die wat ver van ons bed lijken te liggen, met adequate maatregelen aan te pakken. Kennelijk is er een grenzeloos vertrouwen in de techniek. Ofwel, we zien de donderwolk wel, maar vanuit een onterecht optimisme denken we dat de bui wel oplost of overwaait. Het gevolg is dat de benodigde gedragsverandering om het misbruik van bodems tegen te gaan, als een donderwolk boven ons blijft hangen. Denk aan de aanwezigheid van PFAS in ons milieu (lucht, water en bodem); het probleem is inmiddels zo groot dat het zich niet oplost door een ingenieuze saneringstechniek. Noodzaak is dat deze stoffen niet meer in het milieu terechtkomen. Dat er een totaalverbod komt, zoals begin februari door Nederland, Duitsland, Noorwegen, Zweden en Denemarken is voorgesteld.

Een mooi initiatief, maar dat totaalverbod blijkt geen totaalverbod te zijn. Want er zijn uitzonderingen voor toepassingen waar geen alternatief voor is én er worden geitenpaadjes bewandeld: het verboden stofje wordt vervangen door nieuwe, vergelijkbare toepassingen met een (iets) andere samenstelling die net zo slecht zijn voor onze gezondheid en het milieu.

worden, hoeft de aanbesteder een dergelijke eis niet te stellen. Maar de aanbesteder kan ook besluiten dat een dergelijke eis helemaal niet in de aanbesteding gesteld hoeft te worden, omdat die ook als uitvoeringseis kan worden opgelegd (die dan alleen voor de daadwerkelijk gekozen inschrijver gaat gelden).

Daarbij geldt dan altijd de eis van proportionaliteit. Een aan inschrijvers te stellen eis zal altijd proportioneel moeten zijn in het licht van de aanbestede opdracht. De eis dat bij aanbesteding al aan alle (mogelijke) uitvoeringseisen voldaan zou moeten worden, zou volgens het Hof een buitensporige voorwaarde zijn die ondernemers zou kunnen ontmoedigen deel te nemen aan aanbestedingen. Dat zou dan weer niet proportioneel en transparant zijn.

Eisen

Hieruit vloeit ook weer voort dat in aanbestedingsstukken niet zomaar ver-

plichtingen uit regelgeving ingelezen kunnen worden. Het is immers aan de aanbesteder om zijn eisen te omschrijven en aan inschrijvers om aan die eisen te voldoen. Vervolgens is het aan de opdrachtnemer om daadwerkelijk te voldoen aan de (al dan niet wettelijke) eisen die voor de betreffende opdracht gelden.

Daarbij geldt dan nog altijd wel dat áls een aanbesteder een selectiecriterium gesteld heeft, zowel de aanbesteder als de inschrijvers daaraan vastzitten. Hoewel de aanbesteder dus vrij is om te kiezen welke eisen hij stelt, dient hij eenmaal gestelde eisen steeds consequent toe te passen en wel op de manier zoals een redelijk handelende inschrijver (de ‘maatmaninschrijver’) die had moeten begrijpen.

En zo zijn er vele voorbeelden die laten zien dat we er blijkbaar, al dan niet uit onwetendheid, grenzeloos op vertrouwen dat (technologische) vindingen de immense problemen zullen oplossen. Wat er ook weer toe leidt dat we ons gedrag niet aan hoeven te passen. Daarom is vertrouwen op geo-engineering een misvatting. Wij als technici en innovatieve bedrijven kunnen een belangrijke rol spelen bij het oplossen van grote complexe opgaven én onwetendheid. Door kennis te delen én kennis aan te wenden om inzichten te verkrijgen. Alleen dan kan de noodzakelijke (technologische) verandering en de hiermee benodigde gelijk opgaande gedragsverandering ertoe leiden dat de bui oplost.

Martin

directeur

MARTIN DOESWIJK

Doeswijk

Bodem & Grondwater TAUW

Het vliegveld van Timisoara. Foto: Shutterstock

Mr. L.C. van den Berg Severijn Hulshof Advocaten

BIM-coördinator Veerle van Es

‘Aannemers gebruiken BIM steeds meer’

Bouwtalent - Als BIM-coördinator bij The BIM Practice probeert Veerle van Es de bouw klaar te stomen voor één waarheid. “Het is een lange weg”.

Wat bedoel je met één waarheid?

“Als alle partijen op elk moment in het proces – ontwerp, bouw, renovatie, beheer, sloop – hun informatie op één plek verwerken, ontstaat er één waarheid. Het gebruik van BIM (bouwwerkinformatiemodel, red.) maakt dit mogelijk. Zo wordt het veel makkelijker om bouwonderdelen te vervangen. Daarbij draagt het bij aan het versnellen van innovaties op het gebied van circulariteit en duurzaamheid.”

Waar komt je drive om BIM bouwbreed in te zetten vandaan?

“Ik ben erin gerold. Na mijn studie bouwtechniek volgde ik het driejarige programma van de Construction University van Building Heroes. Ik werkte eerst als werkvoorbereider bij Visser & Smit Bouw en later als plancoördinator bij Heembouw.

Ik vond het jammer om te ervaren dat in de praktijk de digitalisering behoorlijk achterloopt in vergelijking met de universiteit. Ik heb wel eens een berekening van een weinig gebruikt model opnieuw gedaan, om zeker te zijn dat het klopte. Toen ik opmerkte dat goede digitale opslag dit extra werk overbodig maakt, kreeg ik terug dat de opdrachtgever er niet om vraagt. Zo ontstond mijn interesse voor BIM. Door een BIM-training bij Building Heroes van The Bim Practice kwam ik met het bedrijf in contact. Toen ik hoorde dat zij zich inzetten voor de implementatie van BIM bij de opdrachtgever, vond ik dit een belangrijke stap om het gebruik van BIM in de bouw te bevorderen. Zo rond-

de ik bij hen mijn laatste traject van de Construction University af. Nu werk ik er met veel plezier en geef ik zelf BIM-trainingen bij Building Heroes.”

Hoe kwam je op de Construction University terecht?

“Via LinkedIn ben ik ervoor benaderd toen ik net was afgestudeerd. Door het programma kon ik mijn mogelijkheden in de bouw ontdekken, want tijdens mijn studie heb ik geen stage gelopen.”

Kan je iedereen in de bouw motiveren om BIM te gebruiken?

“Het is een lange weg, er zijn mensen die traditioneel werken en dat graag zo houden. Of mensen die juist te snel willen gaan. Dan is het de kunst om ze gemotiveerd te houden door het gesprek aan te gaan. Want ik denk dat het uiteindelijk stapje voor stapje mogelijk is. Aannemers gaan BIM steeds meer in hun eigen proces gebruiken. Vanuit de opdrachtgever is de vraag er vaak nog niet. Maar voor een eindgebruiker zoals een woningcorporatie voegt het gebruik van BIM veel waarde toe.”

Is het niet lastig om alles wat er in de praktijk gebeurt digitaal op de voet te volgen?

“Het blijft mensenwerk en er zullen altijd uitzonderingsgevallen zijn. Zo was ik tijdens een rondleiding op Schiphol verrast toen er een plaat uit het plafond gehaald werd. Er kwam een wirwar aan draden tevoorschijn die niet zomaar te herleiden waren. Als er op de bouwplaats iets verandert, is het altijd zaak om het waarom te achterhalen.”

The BIM Practice richt zich vooral op opdrachtgevers. Hoe motiveer je hen?

Naam: Veerle van Es (30)

Functie: BIM-coördinator

Bedrijf: The BIM Practice

Missie: “Zorgen dat alle informatie over de bouw in BIM op één plek centraal wordt opgeslagen om beheer en onderhoud te vereenvoudigen en innovaties zoals circulariteit en duurzaamheid te versnellen.”

“Mijn kracht ligt in de combinatie van techniek en mensen. Want implementatie van een systeem is vooral mensenwerk. Ik ben enthousiast en praktisch ingesteld. Van jongs af aan hielp ik mijn vader met klussen en nu ben ik mijn eigen serre aan het bouwen.”

Speelt het een rol dat je een vrouw bent?

“Bij een vergadering hoor ik wel eens: hé, er zit een vrouw aan tafel. Maar daar maak ik me niet druk om. Ik ben best wel bescheiden.”

DOOR MARGREET KWAKS

COLOFON

Cobouw, de onafhankelijke nieuwsbron voor de bouw, verschijnt twee keer per week en biedt nieuws en achtergronden over thema’s als duurzaamheid, veiligheid, innovatie, aanbesteden, marktontwikkelingen en bouwkwaliteit.

Hoofdredactie

Eric Verweij, hoofdredacteur ericverweij@vmnmedia.nl

Joost Zwaga, adjunct-hoofdredacteur joostzwaga@vmnmedia.nl

Joost Valkhoff, adjunct-hoofdredacteur joostvalkhoff@vmnmedia.nl

Redactie

Thomas van Belzen (bouwkwaliteit) thomasvanbelzen@vmnmedia.nl

Marc Doodeman, (marktontwikkelingen) marcdoodeman@vmnmedia.nl

Marije de Leeuw (duurzaamheid) marijedeleeuw@vmnmedia.nl

Ad Tissink (innovatie) adtissink@vmnmedia.nl

Petra Platschorre petraplatschorre@vmnmedia.nl Nouska du Saar nouskadusaar@vmnmedia.nl

Eindredactie

Hendrik-Jan Huurdeman hendrikhuurdeman@vmnmedia.nl

Laura Klompenhouwer lauraklompenhouwer@vmnmedia.nl

Ingrid de Zwart-Schaap ingriddezwart-schaap@vmnmedia.nl

Persberichten

Cobouw@vmnmedia.nl

Redactie Cobouw

Utrechtseweg 44

3704 HD Zeist

(088) 58 40 751

Redactie Bouwberichten bouwberichten@vmnmedia.nl

Vormgeving colorscan bv, www.colorscan.nl

Freelancemedewerkers

Edo Beerda, Alex de Haan, Yvonne Ton, Jan Smit, Ton Verheijen, Jaap van Sandijk, Margreet Kwaks, Rob Hendriks, Johan Nebbeling

Fotografen

APA, Ronald Bakker, Guido Benschop, John Gundlach, Alex J. de Haan, Ruud Jonkers, Suzanne van der Kerk, Christiaan Krouwels, Eran Oppenheimer, Ruud Ploeg, Ries van Wendel de Joode.

Infografieken en illustraties

Erik Flokstra, Pixels G Inkt

Pascal Tieman, Death Valley Design

Uitgever Mieke Luisman-Stikkelorum miekestikkelorum@vmnmedia.nl

CEO Erik Hoekstra

Advertenties

Inge Klazema, 06 57 942 787 ingeklazema@vakmedianet.nl

Utrechtseweg 44

3704 HD Zeist

Abonnementen

• Online abonnement met onbeperkt toegang tot cobouw.nl en de Cobouw-app: € 20,00/mnd

• Krant (1x per week), incl. themaspecials en onbeperkt toegang tot cobouw.nl, de Cobouw-app en de digitale krant: € 72,00,-/ mnd

Klantenservice

VMN media

Telefoon: (088) 58 40 888

Postbus 31, 2370 AA Roelofarendsveen

Op alle artikelen in Cobouw en op Cobouw.nl rust auteursrecht. Auteursrechtelijk beschermde werken mogen niet elders openbaar worden gemaakt, gearchiveerd of verveelvoudigd zonder schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur of de uitgever. Indien bij gebruik van artikelen van Cobouw en/of Cobouw.nl niet is voldaan aan bovenstaande, is Cobouw gerechtigd hiervoor schadevergoeding te claimen.

De Raad van Commissarissen van Royal HaskoningDHV maakt bekend dat er wijzigingen zijn in de Raad van Bestuur. Met ingang van 4 april gaat de huidige Chief Executive Officer Erik Oostwegel verder als Chief Commercial Officer. Raad van Bestuurslid Marije Hulshof wordt de nieuwe Chief Executive Officer (CEO). Peter Blauwhoff, voorzitter van de Raad van Commissarissen: “Wij danken Erik voor zijn toewijding en leiderschap als CEO en kijken uit naar verdere samenwerking met hem als CCO en lid van de Raad van Bestuur. Sinds juli 2022 is Marije met haar ervaring en resultaatgerichte mentaliteit een sterke en verfrissende aanwinst voor de Raad van Bestuur. We hebben er het volste vertrouwen in dat Marije het bedrijf kan leiden.”

Het bestuur en de Raad van Commissarissen van Van Dorp maken bekend dat Martin ten Brummeler per 1 maart 2023 is benoemd als Algemeen Direc-

teur van Van Dorp installatiebedrijven B.V. Martin ten Brummeler is al geruime tijd werkzaam bij Van Dorp en heeft verschillende leidinggevende posities bekleed, waaronder die van vestigingsdirecteur en regiodirecteur voor de regio Noord-West.

Per 1 april a.s. vervult Han de Groot de rol van directeur BNA op interimbasis. Hij volgt hiermee Fred Schoorl op, die na 12 jaar afscheid neemt van de BNA als directeur. Han de Groot (57) heeft bijna 25 jaar ervaring in de wereld van brancheverenigingen (o.a. MKB-Nederland). Daarvoor was hij werkzaam in het bedrijfsleven en in de adviessector (Arcadis, KLM, Ernst & Young). Sinds 2010 werkt hij vanuit zijn eigen bureau als adviseur en interim-manager voor verenigingen. Hij heeft als (interim-)directeur de afgelopen jaren gewerkt voor o.a. de VHG (hoveniers en groenvoorzieners), Bouwend Nederland (regio Oost), Tuinbranche Nederland en de VPN (substraatfabrikanten).

Het bestuur van het Utrechts Monumentenfonds (UMF) heeft met architectuurhistoricus Lisette Breedveld een

nieuwe directeur per 1 april a.s. Zij volgt interim-directeur Jaap Reijnders op, waarbij het fonds de afgelopen maanden in goede handen was na het vertrek van Suzan te Brake. Bestuursvoorzitter Pieter Siebinga roemt de expertise van Breedveld op het terrein van de instandhouding en verduurzaming van erfgoed die zij de afgelopen jaren o.a. bij Natuurmonumenten opdeed, en ziet in haar een bevlogen directeur met een groot hart voor de 100 Utrechtse monumenten en haar huurders. Het bestuur kijkt uit naar haar komst en feliciteert haar met deze benoeming.

Tim van Egmond is per 16 maart gestart als trainee bij Blauwhoed. Al vroeg maakte Tim kennis met vastgoed door het makelaarskantoor van zijn vader. En afgelopen jaar rondde hij de studie Vastgoed & Makelaardij af. Zijn interesse gaat voornamelijk uit naar projectontwikkeling en vastgoedinvesteringen. Op dat laatste onderwerp studeerde Tim af bij Blauwhoed. Tim is leergierig, ambitieus en nieuwsgierig. Hij verdiept zich in beleggingen en investeringen.

Een tip voor deze rubriek? Mail je tekst en foto naar cobouw@vmnmedia.nl of bel naar 088-5840751

APRIL

11 en 18 april & 9, 16, 23 en 30 mei

Collegereeks Management in de Bouw

De bouwsector is volop in beweging. Veranderingen volgen elkaar in hoog tempo op. Aan jou de uitdaging om slimmer en slagvaardiger te handelen, zodat je de kwaliteit en continuïteit binnen jouw organisatie waarborgt. In zes inspirerende colleges geven de beste hoogleraren en toonaangevende sprekers jou de nieuwste inzichten mee over de belangrijkste thema’s van dit moment. Zij zijn overigens niet alleen afkomstig uit de bouw, juist om vanuit een breder, strategisch perspectief gezichtspunten en organiseerprincipes in te brengen. We werken met relevante, actuele voorbeelden, oefeningen. www.cobouwacademy.nl/ opleidingen/collegereeks-management-in-de-bouw

17 en 18 april

Masterclass Contracten Risicomanagement

Bouwprojecten lopen een steeds groter risico om te falen. Ze gaan over bud-

get heen, halen mijlpalen niet en/of gaan over datum heen. Daarnaast zijn er steeds complexere en nieuwe vormen van contracten en aanbesteden. Neem daarbij de scherpe prijzen, de dunne marges en de hoge eisen die opdrachtgevers in contracten stellen. Deze punten maken dat een goede afloop van een bouwof infraproject steeds moeilijker wordt. Het programma is samengesteld door de beste praktijkdocenten en is een samenwerking tussen Nyenrode Business Universiteit en Cobouw Academy. Tijdens deze intensieve tweedaagse masterclass wordt er gebruik gemaakt van gefundeerde theorie. Topdocenten koppelen deze wetenschappelijke inzage aan jouw praktijk, middels casussen en oefeningen. www.cobouwacademy.nl/ opleidingen/masterclass-contract-en-risicomanagement

18 april

TKI Bouw en Techniek Kick it!

TKI Bouw en Techniek organiseert een live innovatie-event voor de ontwerp-, bouw- en technieksector over schaalba-

re innovatie: Kick it! Met inspirerende sprekers, cases uit de praktijk en ontmoetingen met branchegenoten. In Naturalis Biodiversity Center Nederland neemt het professionals mee in zijn missie van een toekomstbestendige gebouwde omgeving. Er wordt op topniveau ingegaan op de succesfactoren van innovatie. Dat gaat over techniek én meer dan techniek. Ook komt aan bod wat al gebeurt in de programma’s van TKI Bouw en Techniek. Na dit event weten deelnemers met wie en hoe ze met TKI Bouw en Techniek kunnen werken aan de schaalbare innovaties die we nodig hebben en hoe we dit met elkaar gaan fixen. Let’s Kick it! https://tki-bouwentechniek.nl/ events/kickit/

MEI

8, 15 en 22 mei

Collegereeks Duurzaam Bouwen Gasloos maken van woningen en wijken, circulair bouwen, energietransitie, terugdringen van CO2-uitstoot. Enkele termen die steeds weer voorbijkomen als het

gaat over duurzaamheid. Hoe maak je van duurzaam bouwen een winstgevende businesscase? Toonaangevende sprekers en hoogleraren van Nyenrode Business Universiteit geven jou wetenschappelijke inzichten mee. www.cobouwacademy. nl/opleidingen/collegereeks-duurzaam-bouwen

10 mei

Collegereeks Innoveren in de Bouw Innovatie was nog nooit zo belangrijk voor de bouw. We staan voor grote uitdagingen, zoals de duurzaamheidsopgave en de enorme vraag naar woningen. Ook moeten we antwoord geven op problemen als stikstof en de schaarste van bouwmaterialen. En... wat kan digitalisering voor je bedrijfsvoering betekenen?

Deze collegereeks geeft je inzicht in de laatste ontwikkelingen op het gebied van technische, digitale, duurzame én sociale innovatie. Ook krijg je handvatten om dit binnen je eigen organisatie te initiëren en implementeren. Na het volgen van de collegereeks Innoveren in de Bouw weet je wat de trends en ontwikkelingen zijn op het gebied van technische, digitale en sociale innovatie; waar de kansen liggen voor het leveren van toegevoegde waarde in de bouwsector van morgen; hoe jij voor jouw organisatie (product) ontwikkeling en -vernieuwing omzet naar concrete stappen; wat innovatie tot een succes maakt.

www.cobouwacademy.nl/ opleidingen/collegereeks-innoveren-in-de-bouw

De ideale fundering voor uw project

Wij verzorgen voor uw project een funderingsoplossing op maat. Of het nu gaat om het heien van palen en het trillen van damwanden of het trillingsvrij en geluidsarm uitvoeren van een complete bouwkuip.

Gebruik onze expertise om te komen tot de ideale funderingsoplossing die past binnen uw bouwproces.

Stalen damwanden

HEK(-combi) palen (grondverdringend / trillingsvrij)

Prefab betonpalen

Vibropalen

Mortelschroefpalen

Ankerpalen

Funderen in beperkte ruimte (renovatie / industrie)

Engineering van complete bouwkuipen

Monitoring geluid / trillingen / omgeving / belendingen

3D / BIM uitwerking van bouwkuipen