Haziran 2022 Sayı 25 Fiyat:20 TL
dosya
Maymun Çiçeği Hakkında Bilmeniz Gerekenler
''E n İy i''
Kitap
Rehberi
Çocuğunuzun “Seçici Yeme Problemi” Hipertansiyon Gençlerde Giderek Yaygınlaşıyor
Bebek ve Çocukla Yaşam Dergisi
“Marks S pencer” ile Yaz Sezonu
Başlıyor
Çocuklarda Salmonellaya Dikkat!
LGS Sınavı Öncesinde Öneriler
35 Yaş Üzeri
Anne Adaylarına Özel Öneri
8
Editör Notu Yazın getirdiği sıcak günler ile birlikte deniz, kum ve güneşin keyfini çıkarmaya sanırım hepimiz hazırız... Renklerin ve yazın enerjisinden ilham alarak hazırladığımız Haziran sayımız her zaman ki gibi dopdolu. Kapak görselimiz de ürün kalitesi ve sürdürülebilirlik konusundaki duyarlılığını takdir ettiğimiz “Mark&Spencer” var. Moda sayfalarımızda ise yaz tatiline çıkmadan önce çocuğunuzun bavuluna koymak isteyeceğiniz sezonun en trend parçalarını ve “Babalar Günü” için hazırladığımız hediye alternatiflerini bulabilirsiniz. Her sayı da olduğu gibi ilerleyen sayfalarda sizden gelen sorular doğrultusunda uzman görüşlerine yer verdiğimiz sağlık sayfalarımız yer alıyor. Bu sayıyı dünyada ki tüm babalara, baba olmayı dileyenlere, çocuğuna babalık yapan annelere ve tüylü dostlarımıza baba olanlara ithaf ediyoruz. “Babalar Gününüz Kutlu Olsun.” Çiğdem Karakuzu
Çok Sevdiklerim
L’Oréal Professionnel Absolut Repair 10 Etkili Mucizevi Bakım Yağı 90 ml Fiyatı: 200TL
L’Oréal Professionnel Absolut Repair Golden Saç Maskesi 250 ml Fiyatı: 260TL L’Oréal Professionnel Absolut Repair Şampuan 300 ml Fiyatı: 165TL
2
Baby&Kids
Zaman, aile bağlarını güçlendirme zamanı! Kurulduğumuz günden bugüne, yaptığımız her şeyde insanları odak noktamıza aldık. Hayatı daha güvenli ve konforlu hale getirmek için çalıştık ve bunu sadece ürettiğimiz otomobiller ve onları kullanan insanlar için değil, dünyanın dört bir yanındaki çalışanlarımız için de yaptık. Peki, ne yaptık? Aile kavramı, Volvo Cars olarak önceliğimiz; çünkü ebeveynlik her dakikası ilgi, alaka ve mesai isteyen bir süreç. Bu noktada çoğu çalışan, aile ve kariyer arasında bir seçim yapmak zorunda hissediyor kendini. Biz, bu seçimin yaşadığımız dünyada hiç de adil olmadığına inanıyoruz. Volvo Cars tam da bu soruna yönelik, dünyadaki tüm fabrika ve ofisleri için geçerli olan bir seçim yaptı. Ebeveyn olacak çalışanlarımıza 24 haftalık, ücretli ebeveyn izni hakkı veriyoruz ve bunu bir politika olarak değil, kültürümüzün önemli bir parçası olarak tanımlıyoruz; çünkü bizce her anne-baba, çocuğunun en güzel zamanlarına gelir kaybı korkusu olmadan, huzurlu bir şekilde şahit olma hakkına sahiptir. Aileye ayrılan zamanın anlamı işte tam olarak bu.
Service by Volvo | Volvo Car Garanti | Volvo Car Finance | Volvo Car Kasko | Volvo Car Prime |
/ VolvoCarTurkey | volvocars.com.tr | Volvo Car Türkiye İletişim Merkezi 444 48 58
Babalar Gününüz Kutlu Olsun 17 Dekorasyon
Çocukların hayal güçlerini etkileyecek tasarımlardan seçtiğimiz yeni sezon ürünlerine göz atabilirsiniz!
28 Dosya
Son dönemlerde dünyada hızla yayılmaya başlayan ve maymun çiçeği virüsü hastalığı olarak bilinen Monkeypox, Covid -19 pandemisinin etkileri henüz atlatılmamışken yeni bir endişe kaynağı olarak karşımıza çıkıyor. Peki, maymun çiçeği virüsü nedir?
34 Sağlık
Karın ağrısı, ateş ve ishal gibi belirtilerle kendini gösteren salmonella, yetişkinlerde olduğu gibi çocuk sağlığını da tehdit ediyor.
38 Psikoloji
Seçici yeme problemi, kimi çocukta ergenliğe doğru kendiliğinden ortadan kaybolsa da, bazılarının fiziksel, duygusal ve sosyal gelişimini olumsuz yönde etkileyerek uzun yıllar da sürebiliyor.
47 Sağlık
35 yaş üzeri anne adaylarının dikkat etmesi gereken 8 kuralı uzmanımız anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu…
Genel Yayın Yönetmeni: Çiğdem Karakuzu cigdem@babyandkids.com.tr Genel Koordinatör: Özkan Temur ozkan@babyandkids.com.tr Art Direktör: Onur Çatal onur@babyandkids.com.tr Editör: Eda Duyar eda@babyandkids.com.tr Hukuk Danışmanı: Gamze Şahin gamze@babyandkids.com.tr Prodüksiyon Sorumlusu: Atilla Karakuzu atilla@babyandkids.com.tr Katkıda Bulunanlar: Can Zeliha Gül, Suat Ürün, Ruhiye Karakuzu, Yasemin Gökyiğit Arpacı Yönetim İmtiyaz Sahibi: Çiğdem Karakuzu Yönetim Adresi: Şenlikköy Mah.Yeşilköy Halkalı Cad. No:93/2 Bakırköy 34290 İstanbul (Aqua Florya E-Office) Tel: (0212) 970 26 25
Haziran 2022 Sayı: 25
kitap rehberi
Peşimde
Yavru Fil göle eğilmiş su içerken birden o sesi duymuştu! Hemen kaçmaya başladı. Tren kadar hızlıydı, yoo uçak kadar hızlı, yoo jet kadar hızlıydı. Ama o ses hep arkasındaydı. Fil’i gören arkadaşları onun yanına gittiler. Fil başından geçenleri anlattığında herkes o kadar şaşırdı ki… Yazar:Hazel Bilgen Yayınevi:Yapı Kredi Çocuk Sayfa:32 Fiyat:28TL
İpucu Kakada
Bu sıra dışı ve komik kitapla, hayvanları arkalarında bıraktıkları ipuçlarından tanıyarak izlerini nasıl süreceğini keşfedeceksin. Kokuşmuş dışkılardan uçuşan tüylere kadar, hayvanların geride bıraktıklarından yaban hayatına dair neler öğrenebileceğine inan sen de çok şaşıracaksın (hatta belki de biraz isyan edeceksin). Yazar: Andy Seed Yayınevi:Hep Kitap Sayfa:64 Fiyat:65 TL
Chloe ve Hayvanlar Chloe’nin köpekleri, balıkları, kaplumbağaları ve kedileri var! Peki ya senin? Okumaya yeni başlayan çocukların kelime çözümlemesini ve anlama becerilerini pekiştiren kitaplar. Yazar: Chloé Varin Yayınevi:Hep Kitap Sayfa:16 Fiyat: 22 TL
Selin, Ustaların Ustası
Selin, Ustaların Ustası'yla yine aramızda. Selin kim mi? Hani şu meraklı hem çokbilmiş hem de muzip, bazen gülüp eğlenen bazense gözyaşlarını tutamayan, kimi zaman saf kimi zaman kurnaz sayılan, yaramaz olduğu kadar da sevimli, bıcırık bir kız. Bunları onu bilenler söylüyor. Selin, Püsküllü Bela kitabında da merak zilimize zır zır basıp, "Hınzırlıklarımla karşınızdayım," demişti ya, Selin o işte! Yazar:Doğan Gündüz Yayınevi:Can Çocuk Sayfa: 128 Fiyat: 35 TL 8
Baby&Kids
ECZANELERDE SATILIR.
www.bioderma.com.tr www.naosstars.com /biodermaturkiye
/biodermatr
/BiodermaTurkiye
mekan
“Four Seasons Hotel Bosphorus” Yaz Mevsimini Karşılıyor İstanbul Boğazı’nın büyülü manzarasına eşlik eden Four Seasons Hotel Bosphorus, yaz aylarını farklı yeme içme alanları, birbirinden çeşitli gurme lezzetleri, eğlenceli programlarla karşılıyor. Otel yaz mevsiminin vazgeçilmez buluşma noktası terasında yer alan birbirinden farklı restoranlarında yaratıcı lezzetleri ve yazın ruhunu yansıtan renkli programları ile misafirlerine farklı deneyimler yaşatıyor. Four Seasons Hotel Bosphorus, İstanbul’un dinamizmini ve yaz aylarının enerjisini hazırladığı eğlenceli programlarla misafirlerine yansıtıyor. Four Seasons Hotel Bosphorus, bu yaz da Executive Chef’i Görkem Özkan ve ekibinin lezzetlerini ve farklı zevklere hitap
eden canlı müzik performanslarını ferah terasındaki zengin lezzet duraklarında yaşamaya davet ediyor.
Boğaz’ın seçkin deniz ürünleri ile lezzet noktası AQUA
Boğaz’ın kıyısındaki etkileyici manzarası eşliğinde balık ve deniz ürünlerini yaratıcılıkla sunan şık restoranı AQUA, benzersiz menüsü ile deniz ürünlerinde iddiasını ortaya koymaya devam ediyor. AQUA’nın özenli servisi, Executive Chef Görkem Özkan ve ekibi tarafından her daim taze ve mevsimsel malzemelerle hazırlanan menüde; havyar, ahtapot, karides, istiridye, ıstakoz gibi deniz ürünleri, bu mutfağın tutkunlarına iştah kabartan bir deneyim sunuyor. AQUA’nın tercihlere göre hazırlanan risotto seçenekleri yaz boyunca her Pazartesi misafirlerin beğenisine sunuluyor
Eğlenceli ve dinamik ortamıyla şehrin buluşma noktası YALI Teras
Konuklarına farklı ve renkli deneyimler sunma konusunda iddialı YALI Teras, gün boyu misafirlerine özel lezzetler sunuyor. Her zaman farklı deneyimleri sunan Four Seasons Hotel Bosphorus’un bu seneki sürprizlerinden biri ise Sokak Müzisyenleri. Genç, lokal sanatçılara olan desteğini önceliklendiren otel, şehrin vazgeçilmez simgeleri haline gelen sanatçıların güzel müziklerini misafirleri ile buluşturarak yeni bir deneyime imza atıyor. 10
Baby&Kids
Dockers® Babalar Günü
Seçili Dockers® ürünlerinde geçerli n@; Ʋ.$Ʋ2Ʋ- sizleri bekliyor.
alışveriş notu
Puma X Garfield Koleksiyonu
Bebeklerin Cildini Güneşe Karşı Koruma Bebek ve çocukların cildi daha narin ve ince olduğu için güneş ışınlarından daha kolay etkilenebiliyor. Klinik ve dermatolojik olarak test edilmiş Sebamed Baby güneş ürünleri, içerdiği yüksek güneş koruma faktörüyle bebeklerin hassas cildini ilk günden itibaren en iyi şekilde koruyor. www.sebamed.com.tr
Güneşe Karşı Hücreden Başlayan Koruma
Bioderma Photoderm Aquafluid SPF 50+, su kadar akışkan bir dokuyu mat bir görünümle buluşturuyor. Hassas, karma ve yağlı ciltler dahil olmak üzere tüm cilt tipleri için uygun olan ve çok yüksek koruma sağlayan Photoderm Aquafluid SPF 50+, Sun Active Defense TM patenti ile güneşe karşı %99.8 DNA korumasıyla hücreden başlayan koruma sağlıyor. www.bioderma.com.tr 12
Baby&Kids
Puma’nın, ikonik animasyon karakteri yaramaz kedi Garfield karakterinden ilham alarak tasarladığı Puma X Garfield koleksiyonu, Sneaks Up mağazalarında meraklılarını bekliyor. Dünyaca ünlü markaların özel koleksiyonlarını ve Türkiye’nin en sevilen sokak modası markalarının zengin seçeneklerini mağazalarında sunan Sneaks Up, bu defa animasyon dünyasının aç ve sevimli kedisi “Garfield” karakterinden ilham alarak tasarlanan özel koleksiyonu mağazalarında sevenleriyle buluşturuyor. www.sneaksup.com
alışveriş notu
Annelerin İhtiyaçlarına Destek
Omega 3, Folik Asit, Kolin içeren EasyMom, Concordix teknolojisiyle üretilerek çiğnenebilir jel formuyla susuz olarak tüketilebiliyor, ilave şeker veya koruyucu içermiyor. EasyMom’ın, içeriğinde bulunan *DHA‘nın anne tarafından alınması, fetüsün ve emzirilen bebeklerin normal beyin gelişimine ve normal göz gelişimine katkıda bulunurken1, içeriğindeki Folat (Folik asit) yorgunluk ve bitkinliğin azalmasına yardımcı oluyor2. www.easyvit.com.tr
Darphin Intral Inner Youth Rescue Serum ile Tanışın!
En Büyük Yardımcı
Darphin, cilt hassasiyetini anlamak ve çözmek adına geliştirdiği Intral Inner Youth Rescue Serum’u sunuyor. Yeni ve geliştirilmiş formülü, güçlendirilmiş botanikler ve bilimsel içerikleri sayesinde hızlı ve gözle görülür sonuçlar sağlıyor. www.darphin.com.tr
Ebeveynler için her zaman en iyisini düşünen Philips Avent, elektrikli göğüs pompası ile annelere süt sağma işleminde konfor sağlıyor. Süt akışını optimum seviyede tutarak göğüs ucuna hassas biçimde uyum sağlayarak, süt sağma sürecini kolaylaştırıyor. www.philips.com.tr 13
Baby&Kids
alışveriş notu
Gürültü Engelleme Özellikli Kulaklıklar
Sony’nin yeni kulaklığı WH-1000XM5, sektör lideri gürültü engelleme özelliği, 8 mikrofonu ve otomatik gürültü engelleme optimizasyonu ile yüksek ses deneyimi sunuyor. Olağanüstü ses kalitesinin yanı sıra 30 saate kadar pil ömrü sunan kulaklık, yeni ve rahat tasarımıyla gün boyu konforlu kullanımı da beraberinde getiriyor. www.sony.net
Artık Her Evin Bir Akıllı Bahçesi Var!
Şehrin merkezinde kendi yiyeceğinizi yetiştirmek istemez miydiniz? Teknoloji ve inovasyonu tasarımla birleştirerek hayatımızı kolaylaştıran Arzum, Vahaa iş birliğiyle geliştirdiği yeni ürünü Arzum X Vahaa Akıllı Bahçe’yi satışa sundu. Türkiye’de bir ilk olan Arzum X Vahaa Akıllı Bahçe, evinizin her köşesinde topraksız tarım teknolojisiyle taze ve lezzetli yeşillik ve sebze yetiştirme imkânı sunuyor. www.arzum.com.tr
Güçlü Performans
Acer yaptığı açıklama ile popüler Swift ve Spin serilerinin, tümü 12. Nesil Intel® Core™ işlemcilerden güç alan ve Windows 11 uyumlu yeni dizüstü bilgisayarını tanıttı. Şık ve estetik ekran tasarımı güçlü performans özellikleri ile birleştiren Swift 3 OLED hareket halindeki profesyoneller için ideal bir bilgisayar deneyimi sunarken, Spin 5 ve Spin 3, çok fonksiyonlu işlevselliğe sahip taşınabilir bir dizüstü bilgisayara ihtiyaç duyan kullanıcılar için tasarlanmış. www.acer.com 14
Baby&Kids
alışveriş notu
Alışılmışın Çok Ötesinde
Yenilenmenin ve güneşin enerjisini hissetmenin zamanı geldi! Marks & Spencer 2022 Yaz Giyim Koleksiyonu, sunduğu konfor, özgün desenler ve güzel yaz anlarına eşlik edecek zamansız stil parçaları ile enerjinizi tazeleyecek. Koleksiyonda yer alan sezonun vazgeçilmezi doğal tonlarda ve parklak renklerde keten elbiseler, organik pamuk dokulu serin tutan tişörtler ve modern formlu chino şortlar yaz kombinleriniz için trend alternatifler sunuyor. www.markandspencer.com.tr
Stili ile Fark Yaratan Babalar
Babalar ve baba adayları için sade ve zamansız hediye alternatifleri sunan Gap Erkek Koleksiyonu ile hayatımıza değer katan babalarımızı mutlu etmek çok kolay! En Cool Babalara en özel hediyeler için gelin Gap’te buluşalım! www.gap.com.tr
Babalar Günü İçin Hediye Önerileri
BEYMEN, dünyaca ünlü markaların en gözde hazır giyim koleksiyonları ile bu Babalar Günü’nde de babasını sevindirmek isteyenlerin ilk tercihi olacak. Fonksiyonel ve rahat tasarımlarıyla modern erkekler için özgür kombin seçenekleri sunan BEYMEN Collection, klasik stil sahibi babalar için Kiton, Isaia, Zegna; seçkin hazır giyim koleksiyonları ile Paul Smith, Brunello Cucinelli, Etro, Balmain, Tom Ford, Neil Barrett’ın da aralarında yer aldığı dünyaca ünlü markaların 2022 Yaz koleksiyonları sayısız hediye seçenekleri ile BEYMEN’de sizleri bekliyor. www.beymen.com 15
Baby&Kids
alışveriş notu
LEGO® Friends ile Arkadaşlığının 10. Yılını Kutluyor
Çocuklara arkadaşlığı öğreten ve bu duygunun 10 yıldır her yeni gelen nesille pekişmesini sağlayan LEGO Friends, 10’uncu yılını #arkadaşlığın10yılı diyerek kutluyor. Sadece arkadaşlık değil; yaratıcılık, merak ve özgüven gelişimi konusunda da çocuklara katkıda bulunan LEGO Friends ile mutlu çocuklar yetişiyor. LEGO Group tarafından gerçekleştirilen İyi Oyna Araştırması’na[1] göre 10 ebeveynden 9’u, oyun oynamanın bir çocuğun mutluluğu için kritik olduğunu söylüyor. www.lego.com
UV Işınlarından Korunma
İster yaz tatilinde ister parkta güneşli bir günde oynarken, Ray-Ban ile çocuğunuzun gözlerini zararlı UV ışınlarına karşı korumak çok basit. Çocuklarımızı güneş yanığından koruduğumuz gibi gözlerini de güneşten korumalıyız. Bilimsel araştırmalar, bir çocuğun yaşamının ilk on yılında maruz kaldığı UV ışınlarının 21 yaşına kadar kaydedilen retina hasarının %80'ine neden olduğunu göstermektedir. www.ray-ban.com
Çocuklara Özel Koleksiyon
Sevimli karakterle tamamlanan kolye, bileklik ve küpelerden oluşan renkli parçalar Atasay’ın Kidsy koleksiyonunda buluşuyor. Bu özel koleksiyonda yer alan her bir parça stil sahibi miniklerin yüzlerinde kocaman bir gülümseme yaratacak. Tarzına yakışan parçalarla ışıldamak için şimdi sıra çocuklarda! www.atasay.com 16
Baby&Kids
dekorasyon
Bebek ve Çocuk Odalarında Özel Tasarımlar Çocukların hayal güçlerini etkileyecek tasarımlardan seçtiğimiz yeni sezon ürünlerine göz atabilirsiniz!
17
Baby&Kids
dekorasyon
Zara Home Rattan Sandalye 1.999TL
Zara Home Duvar Rafı 799 TL
Zara Home Kırlent Kılıfı 299,95 TL
Zara Home Kanvas Sırt Çantası 329,95 TL
Zara Home Posta Kutusu 329,95 TL
Zara Home Rattan Saklama Çantası 699,95 TL Zara Home Ahşap ve Metal Çocuk Masası 1.599 TL
Zara Home Kumaş Düzenleyici 399,95 TL
18
Baby&Kids
www.zarahome.com.tr
advertorial
Sağlıklı Gülüşler Invisalign şeffaf plak tedavisi, son dönemde estetik sorunu olan dişlerde uygulanan en konforlu ortodontik tedavi yöntemi olarak kabul ediliyor. Diş teli kullanmak istemeyen fakat diş görünümü ile ilgili problem yaşayan çocuklar dahil her yaş grubunun beklediği çözüme ulaştığı bu mucizevi yöntemi Invisalign Sağlayıcı Ortodonti Uzmanı Dr. Dt. Emel Yeşil Şahin’den dinledik...
Şeffaf plak tedavisi nedir? Avantajları nelerdir?
Şeffaf plak tedavisi, günümüzde artan estetik ihtiyaçları karşılamak adına ileri teknolojik yöntemlerle geliştirilen neredeyse görünmeyen plaklarla uygulanan bir ortodontik tedavi yöntemidir. Bu yöntemde kişiye özel üretilen bir dizi plak belirli aralıklarla değiştirilerek kullanılır. Plakların fark edilemeyecek derecede şeffaf ve estetik olması bu yöntemin en büyük avantajlarındandır. Özellikle toplantı, düğün, mezuniyet gibi özel günlerde istenildiği zaman takılıp çıkarılabilmesi nedeniyle günümüzde artık en çok tercih edilen yöntemlerden biri olmuştur.
Şeffaf plak tedavisi hangi vakalara uygulanıyor, yaş konusunda bir sınırlama var mı? Önerdiğiniz yaş aralığı nedir?
Şeffaf plak tedavisi sağlıklı diş, diş eti ve kemik yapısına sahip hemen hemen her hasta da uygulanabilir. Yaş konusunda herhangi bir sınırlama yoktur. Daimi dişlerin görülmeye başlandığı 6-7 yaşından itibaren uygulanabilen “Invisalign First” yöntemi ile çocukların ileriki yıllarda karşılaşabilecekleri büyük problemler önlenebilir, 20
gelecekte çok daha zor olacak bir ortodontik tedavi önceden kolaylaştırılabilir. Üstelik 6-10 yaş arası çocuklarda yumuşak olan kemik yapısı nedeniyle tedavi çok hızlı ilerliyor ve çocukların motivasyonları çok daha yüksek oluyor. Çocukların dişleri düzelince özgüvenlerinin arttığı görülüyor. Aynı zamanda diş fırçalama alışkanlığı kazanan çocukların sorumluluk duyguları da bu tedavi sayesinde perçinleniyor.
Şeffaf plak tedavisini çocuklar için daha eğlenceli hale getirmenin bir yolu var mı?
Uygulamaktan en çok keyif aldığım vakalar arasında yer alan “Invisalign First” hastalarımda tedaviyi oyuna dönüştürmek, en çok uyguladığım yöntemlerden birisidir. Dijital çağda oyunlarla büyüyen çocuklar, her randevuda önceki plaklarını bitirdiklerinde yenilerini alıyor ve seviye atlıyorlar. Aynı zamanda eğlenceli çıkartmalar olan Invisalign Stickables sayesinde de tedaviyi eğlenceli hale getirebiliyoruz. Şeffaf plakların üzerine yapıştırılabilen bu sticker’lar çiçekler, hayvanlar, emojiler gibi konseptlerden oluşan geniş bir tasarım, renk, şekil ve tema yelpazesine sahip. Çocuklar ilgi alanlarına göre bunlardan dilediklerini seçip plaklarını renklendirebiliyor.
Baby&Kids
advertorial
Şeffaf plak tedavisi ne kadar sürede tamamlanıyor, hastalar sağlıklı dişlerine tam olarak ne zaman kavuşuyor?
Tedavi süresi geleneksel yöntemlere kıyasla çok daha kısa olup probleme göre kişiden kişiye değişiyor. Dişlerin çapraşıklık seviyesi ya da hastaların çene yapıları, kullanılacak plak sayısını, plak sayısı da tedavi süresini belirliyor. Basit vakalarda tedavinin 4–5 ay içerisinde tamamen sonuçlanması dahi mümkündür.
Tedavi süresi çocuklara ve yetişkinlere göre farklılık gösteriyor mu?
Evet, özellikle çocuklarda yumuşak kemik yapısı nedeniyle daha hızlı sonuçlar alınıyor ve hemen ardından dişlenme takibine geçiyoruz. Özellikle ergenlik döneminde uygulanan ve “Invisalign Mandibular Advancement” tedavisi olarak bilinen çene ilerletme tedavileri geleneksel yöntemlere kıyasla çok kısa sürede çenelerin büyüme gelişmesine olanak sağlıyor.
açısından sorun oluşturmaz. Yemeklerde çıkarılan plakları, bir diş fırçası ile akan su altında temizledikten sonra tekrar takmak yeterli oluyor. Aynı zamanda plaklarıyla birlikte hastalarımıza verdiğimiz ya da eczaneden temin edebildikleri temizleme tabletleri ile de şeffaf plakların bakımları yapılabiliyor.
Tedavide kontrol süreçleri nasıl ilerliyor? Hastaların fiziksel olarak kontrollere gelmesine gerek var mı?
Geleneksel ortodontik tedavi yöntemlerinde aylık yapılması gereken kontroller şeffaf plak tedavilerinde 1,5-2 aya kadar çıkabiliyor. Hatta plaklarını teslim edip yurt dışına gönderdiğimiz ve takiplerini uzaktan online olarak yaptığımız hastalarımız var. Şehir dışı ve yurt dışı hastalarını 3-6 ay aralıklarla takip edebiliyoruz. Bu yöntemin en büyük avantajını pandemide yaşadık. Şeffaf plak tedavilerimiz asla aksamadı.
Bu tedavide hastaların ağız içi ölçümlerini nasıl alıyorsunuz? Dijital teknolojiler kullanıyor musunuz?
Şeffaf plaklar konuşmada zorluklara neden olabiliyor mu?
Hastalar plak tedavisine başlamaya karar verdiğinde fotoğrafları ve dijital ölçüleri almak için 15 dakika yeterli oluyor. Tabii ki bizler de dijital dünyaya
Şeffaf plaklar sadece dişlerin üzerini örtüp damak kısmını kapatmadığından konuşma bozulmuyor. Ancak ilk günlerde takarken alışma süreci yaşansa bile 1-2 günde kitap okuma egzersizleri sayesinde adaptasyon gerçekleşiyor.
Şeffaf plaklar, yeme–içme konusunda hastaya sınırlamalar getiriyor mu?
Geleneksel ortodontik tedavi yöntemlerinde örneğin erik, kuruyemiş, patlamış mısır, karamelize şekerler ve çekirdekli gıdaları yasaklayarak kullanılan materyallerin kopmasını engellenmeye çalışırız ki tedavi uzamasın. Ancak geleneksel yöntemlerin aksine şeffaf plakların yeme içme esnasında çıkarılabiliyor olması, hastaların kısıtlamalar olmadan istediklerini tüketebilmesini sağlıyor.
Hastalar şeffaf plaklarının bakımlarını nasıl yapabilir?
Şeffaf plaklar genellikle haftalık değiştirildiği için hijyen 21
Baby&Kids
advertorial ölçüyü tekrarlamak zorunda kalabiliyor, bu durum hem zaman ve iş kaybı oluşturuyor hem de kullanılan ölçüler çevre kirliliğine neden oluyordu. Daha tedavinin başında ölçü aldırırken bulantı refleksi yaşayan çocuklarda tahmin edersiniz ki tedavi motivasyonu sağlamak da güçleşiyordu. Üç boyutlu iTero ağız içi tarayıcıların kullanılmaya başlanması, özellikle ölçü aldırmaktan rahatsızlık duyan çocuk hastalarımız için çok büyük bir konfor alanı sunuyor. Tarayıcılar sayesinde özellikle “Invisalign First” tedavisi gören çocuk hastalarımız farkına bile varmadan ağız içi görüntülerini dijital sisteme aktarıyor, daha onlar klinikten ayrılmadan 5 dakika içerisinde tedavi planlamasına başlayabiliyoruz. Çocuklarda sürekli değişen dinamik dişlenme yapısı nedeniyle yeni plak siparişleri gerektiğinde, tarayıcılar sayesinde üretim ve kargolama süreçleri de çok hızlı ilerleyebiliyor. Özetle teknoloji her alanda olduğu gibi ortodontik tedavi alanında da hızla yerini aldı ve önceden geleneksel tedavi için ikna edemedikleri çocukları için en konforlu tedavi yöntemini talep eden ailelerin sayısı gün geçtikçe artıyor. Biz ortodonti uzmanlarının da bu alanda en büyük yardımcısı iTero ağız içi tarayıcılar ve şeffaf plak tedavileri oluyor.
ayak uydurarak üç boyutlu gelişmiş tarayıcı sistemler ile ölçülerimizi alıyor, hastalarımıza baştan sona çok konforlu bir tedavi süreci sunuyoruz.
Teknolojinin baş döndürücü değişim hızını dikkate aldığınızda ortodonti alanında sizi en çok etkileyen dijital dönüşüm ne oldu? Hastalarımızın üç boyutlu iTero ağız içi tarayıcı ile alınan ölçülerinin saniyeler içerisinde sisteme yükleniyor olması ve tedavi sonrası dişlerinin düzelmiş halinin simülasyonlarının önceden gösterilebilmesi ortodontinin en büyük dijitalleşme alanlarından biri. Hastalarımızın kendi gülümsemelerinin nasıl değişeceğini daha tedaviye başlamadan görmesi ve bunun motivasyonlarını artırması en büyük mutluluğumuz.
iTero tarayıcılar teknolojinin gücünü kullanan bir çözüm. iTero tarayıcıların geleneksel yöntemlere kıyasla hastaya, hekime ve çevreye sunduğu avantajlar nelerdir?
Dijital ölçü yöntemleri klinik pratiğimize girmeden önce silikon ölçü materyalleri ile aldığımız ölçüleri kargoyla yurt dışına gönderiyor, plak siparişi oluşturabilmek için kargonun ulaşmasını bekliyorduk. Kargo sürecinde yaşanan deformasyonlar nedeniyle 22
Baby&Kids
En Renkli En Eğlenceli Babaların Zamansız Şıklığı Zamansız stili ile her ortamda fark yaratan babalar ve baba adayları için “Babalar Gününe” özel farklı hediye seçenekleri ile GAP bu sezon çok başka..
#MyCoolDad www.gap.com.tr
#MyCoolDad www.gap.com.tr
Sezonun canlı renklerinin göze çarptığı GAP Erkek Koleksiyonu’nda yaz aylarının sade ve kurtarıcı parçalarından t-shirtler farklı modelleriyle stil sahibi babaların ve baba adaylarının beğenisine sunuluyor. GAP’in vazgeçilmez logo t-shirtlerinin yanı sıra her kombine uyum sağlayan rahat kesimli, organik pamuklu t-shirtler ile bu yaz, tüm babalar için çok konforlu geçecek. Modern tasarımların hakim olduğu rengarenk ve desenli keten gömlekler ister kısa ister uzun kol şeçenekleriyle her zaman olduğu gibi bu yıl da en cool babaların favorisi olacak. Organik pamuk özelliği ile terletmeyen kumaş yapısı ve rahat kesim detaylarıyla babaların vazgeçilmez tercihleri arasında yerini alacak.. Mevsim renkleriyle uyumlu açık tonlardaki chino pantolonlar ise günlük şıklık için eşsiz birer seçenek oluştururken; rahat kesimleriyle dikkat çeken kargo şortlar ile günlük stillerine konforlu bir alternatif olarak yer alıyor.
Baba ve çocuk koleksiyonunda yer alan mini&me konseptli mayo ve grafik tshirt koleksiyonu ile hem babaların hemde çocukların tatil bavulu GAP ile hazır bile.. Babalar ve baba adayları için sade ve zamansız hediye alternatifleri sunan GAP Erkek Koleksiyonu ile hayatımıza değer katan babalarımızı mutlu etmek çok kolay! En Cool Babalara en özel hediyeler için gelin GAP’te buluşalım!
Grafik baskılı tulum takım set 499,99 TL Grafik desenki kolsuz elbise 599,95 TL
Kısa kollu keten gömlek adedi 799,95 TL
French Terry şort adedi 699,95 TL
#MyCoolDad
www.gap.com.tr
#BabaSenHarikasın
stil Saf Pamuklu sun smart şapka 249,95 TL
Kısa kollu polo yaka T-shirt 699,95 TL
Kare Çerçeveli güneş gözlüğü 349,95 TL
Tarzından İlham Aldığımız Babalarımıza En Özel Hediyeler Marks & Spencer’da Babalar Günü özelinde ev ya da ofisteki yoğun iş tempolarında ve günlük stilllerinde rahatlık ve modern görünüm arayanlar için Marks & Spencer Erkek Giyim Koleksiyonu zengin hediye seçeneklerini bir arada sunuyor. Sezonun trend parçası Chino şortlar, pamuk dokulu gün boyu ferahlık hissi sunan rengarenk Tişörtler, güneş ışınlarına karşı renk koruyucu ve hızlı kuruma özelliklerine sahip desenli Mayolar, zamansız şıklığın ve gardıropların vazgeçilmezi pamuk dokulu Polo Yaka Tişörtler, yaz günlerinin olmazsa olması Keten Gömlekler ile tarzından ilham aldığımız babalarımıza konfor dolu
Pro-TectTM sırt çantası 599,90 TL
Palmiye desenli deniz şortu 499,95 TL
bir stil ve fonksiyonel ürünlerle mutluluk hediye edebilirsiniz. Sezonun modern görünümlerini tamamlayacak şapkalar, kemerler ve kişisel bakımına özen gösteren babalar için doğal içerikli canlandırıcı etkiye sahip parfümler, deodorantlar ve kremler de dikkat çeken hediye alternatifleri arasındaki yerini alıyor. Marks & Spencer Yaz 2022 Erkek Giyim, Aksesuar ve Kişisel Bakım kategorilerinde çok sevdiğimiz babalarımızı mutlu edecek en özel hediyeleri keşfetmek için Mağazalarımıza ve markandspencer.com.tr’ye davetlisiniz! 27
Baby&Kids
3'lü hediye parfüm seti 299,95 TL
#BabaSenHarikasın
dosya
Maymun Çiçeği Virüsü “Monkeypox” Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Son dönemlerde dünyada hızla yayılmaya başlayan ve maymun çiçeği virüsü hastalığı olarak bilinen Monkeypox, Covid -19 pandemisinin etkileri henüz atlatılmamışken yeni bir endişe kaynağı olarak karşımıza çıkıyor. Peki, maymun çiçeği virüsü nedir? Yeni bir pandemi olma ihtimali var mı? Maymun çiçeği virüsü Türkiye’de görüldü mü ve ne tür önlemler alınması gerekiyor? Memorial Kayseri Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Ayşegül Ulu Kılıç, maymun çiçeği virüsü hastalığı monkeypox hakkında dikkat edilmesi gerekenlerle ilgili bilgi verdi. 28
Baby&Kids
dosya Maymun çiçeği virüsü monkeypox Maymun çiçeği virüsü hastalığının belirtilerine dikkat! ateş ve deri döküntüleri ile Maymun çiçeği hastalığının kuluçka süresi kendini belli edebilir Maymun çiçeği hastalığı (monkeypox) ilk olarak Orta ve Batı Afrika’nın tropik yağmur ormanlarında ortaya çıkan ve zaman zaman diğer bölgelerde de görülen maymun çiçeği virüsünün neden olduğu hayvanlardan insanlara bulaşan bir hastalıktır. Tipik olarak, ateş, deri döküntüleri ve büyümüş lenf bezleri ile kendini gösterir, bunların yanı sıra çeşitli tıbbi komplikasyonlara da yol açabilir. Genellikle 2-4 hafta süren belirtileri olan ve kendi kendini sınırlayan bir hastalıktır. Ağır vakalar ortaya çıkabilir. Son zamanlarda bu virüs kaynaklı ölüm oranları %3-6 olarak rapor edilmiştir.
Maymun çiçeği virüsü kolayca bulaşabiliyor
Monkeypox, enfekte bir kişi veya hayvanla yakın temas yoluyla ya da virüs bulaşmış materyaller ile insanlara bulaşır. Hastalık bir kişiden diğerine lezyonlar, vücut sıvıları, solunum damlacıkları, yatak örtüleri gibi kontamine eşyalarla birinden diğerine geçebilmektedir. Damlacık yoluyla bulaşma genellikle yüz yüze uzun süreli teması gerektirir ve bu durum da sağlık çalışanlarını, hane halkını ve aktif vakaların yakın temaslılarını risk altına sokmaktadır. Kişiden kişiye bulaş zinciri son yıllarda en uzun olarak 6 kişiden 9 kişiye çıkmıştır. Bunun nedeni çiçek aşısının yapılmaması nedeniyle toplumda azalan bağışıklığa bağlı olabilir. Anneden bebeğe bulaşma, gebelik ve doğum sırasında ve sonrası yakın temasla olabilir.
Klinik tablo çiçek hastalığına benziyor
Maymun çiçeği virüsü monkeypox’ın klinik görünümü 1980 yılında dünya çapında eradike edildiği yani tamamen silindiği ilan edilen çiçek hastalığına benzerdir. Çiçek hastalığına göre daha az bulaşıcıdır ve daha hafif seyirli hastalığa neden olur. Çiçek hastalığının eradikasyonu ve ardından çiçek aşısının durdurulması ile birlikte maymun çiçeği virüsü halk sağlığı için önemli hale gelmiştir.
genellikle 6-13 gündür ancak 5- 21 gün arasında da değişebilir. Enfeksiyon iki döneme ayrılabilir. Ateş, baş ağrısı, lenf düğümlerinin büyümesi, sırt ağrısı, kas ağrısı, halsizlik ile karakterize ilk dönem 0-5. gün arasındadır. Lenf düğümlerinin büyümesi bu hastalık için belirgin bir özelliktir ve kızamık, çiçek, suçiçeği ayırımında önemlidir. Deri döküntüsü ateşten 1-3 gün sonra başlar. Döküntü, gövdeden ziyade yüz, kol ve bacaklarda daha yoğundur. Yüz (%95), avuç ve ayak tabanları (%75) etkilenir. Ayrıca ağız mukozası (%70), genital bölge (%30) ve konjonktiva (%20) etkilenir. Döküntüler önce düztabanlı, deriden hafifçe kabarık, sonrasında içi önce berrak sonra sarımsı sıvı dolu lezyonlar şeklinde gelişir. Lezyonlar birkaç adet veya binlerce olabilir. Belirtiler 2-4 hafta içinde kendini sınırlar. Çocuklarda şiddetli seyirli hastalık görülebilir. Bağışıklık yetmezliği olan kişilerde de ağır seyredebilir. Önceden çiçek aşısının koruyuculuğu olmasına rağmen bugün ülkelere bağlı olarak 4050 yaş altındaki kişiler hastalığa daha duyarlıdır. Komplikasyon olarak, akciğer enfeksiyonu, sepsis, görme kaybı ve ensefalit (beyin iltihabı) görülebilir.
Çiçek hastalığının tedavisinde kullanılan ilaçlar ve aşılar faydalı olabiliyor
Maymun çiçeği virüsü hastalığı daha çok Orta ve Batı Afrika’nın tropik yağmur ormanlarına yakın yerleşimlerde görülmesine rağmen kentsel alanlarda giderek fazla ortaya çıkmaktadır. Kemirgenler (sincap, sıçan gibi) ve insan olmayan primatlar hastalığın hayvan konaklarıdır. Çiçek hastalığının ortadan kaldırılması sırasında kullanılan aşılar maymun çiçeği hastalığına karşı da koruma sağlamıştır. Bunun dışında maymun çiçeği hastalığının önlenmesi için onaylanmış olan yeni aşılar geliştirilmiştir. Çiçek hastalığının tedavisi için geliştirilen ilaçlar maymun çiçeği hastalığının tedavisi için de ruhsatlandırılmıştır. 29
Baby&Kids
dosya
Maymun çiçeği virüsü yeni bir pandemiye neden olabilir mi?
ülkelerinde virüsün yayıldığı bildirilmektedir. Bu durum mutlaka kontrol altına alınmalıdır.
Maymun çiçeği virüsüne karşı önleminizi alın
İnsan maymun çiçeği insanlarda ilk olarak 1970 yılında, 1968 yılında çiçek hastalığının ortadan kaldırıldığı Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde 9 yaşında bir erkek çocukta tanımlanmıştır. O zamandan bu yana vakaların çoğu kırsal, yağmur ormanları bölgesinde rapor edilmiştir. Bu tarihten sonra 11 Afrika ülkesinde insanlarda maymun çiçeği hastalığı bildirilmiştir. Maymun çiçeği virüsü hastalığı monkeypox sadece Batı ve Orta Afrika’daki ülkeleri değil, dünyanın geri kalanını da etkilediği için küresel halk sağlığı açısından önemi olan bir hastalıktır. Afrika dışında ilk monkeypox salgını 2003 yılında ABD de olmuştur ve evcil köpeklerle temas ile ilişkilendirilmiştir. Bu evcil hayvanlar ise Gana’dan getirilen sıçanlarla barındırılmıştır. Bu salgında 70’in üstünde vaka görülmüştür. Hastalık 2018’de Nijerya’dan İsrail’e, 2018’de Birleşik Krallık’a, daha sonraki yıllarda Singapur ve ABD’ye seyahat edenlerde görülmüştür. Son dönemlerde de Avrupa
Sürveyans yani virüs konusunda sistematik gözlemler ve yeni vakaların hızlı tanımlanması, salgının kontrol altına alınması için kritik öneme sahiptir. Salgınları sırasında, enfekte kişilerle yakın temas, maymun çiçeği virüsü enfeksiyonu için en önemli risk faktörüdür. Sağlık çalışanları ve ev halkı daha büyük bir enfeksiyon riski altındadır. Maymun çiçeği virüsü enfeksiyonuna yakalandığından şüphelenilen veya bu bilginin doğrulandığı hastaların tedavisi ile bakımını yürüten ya da onlardan örnekler alan sağlık çalışanları standart enfeksiyon kontrol önlemlerini uygulamalıdır. Mümkünse, hastanın bakımı için daha önce çiçek hastalığına karşı aşılanmış kişiler seçilmelidir. Bireysel olarak da kişisel hijyen tedbirlerine özen gösterilmelidir. Bununla birlikte ortak eşya ile ortak alan kullanımlarında dikkatli olunmalıdır.
30
Baby&Kids
dosya
Maymun Çiçeği Virüsü Küçük Çocukları Daha Fazla Etkiliyor
32
Baby&Kids
dosya
COVID-19 pandemisinin etkileri yavaş yavaş azalırken dünyadan gelen Maymun Çiçeği virüsü haberleri yeni bir pandemi endişesine yol açtı. Virüsün yeni bir pandemi yaratıp yaratmayacağına net bir yanıt verilemezken bulaş için yakın ve uzun süreli temas gerektiğinden pandemi ihtimalinin pek olası görünmediğini belirten Anadolu Sağlık Merkezi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Elif Hakko, “Hastalık her ne kadar 2-4 hafta içinde kendiliğinden iyileşse de küçük çocuklarda ve bağışıklığı baskılanmış kişilerde ağır bir tablo yaratabilir” dedi.
İlk olarak 1970 yılında Kongo
Cumhuriyet’inde görülen ve daha çok Orta ve Batı Afrika’da olmak üzere her yıl birkaç yüz kişide görülen Maymun Çiçeği virüsü diğer kıtalardaki vaka artışıyla endişe yarattı. Virüsün Afrika’dan hayvanlar ve insanlar aracılığıyla diğer kıtalara yayılabildiğine dikkat çeken Anadolu Sağlık Merkezi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Elif Hakko, “Diğer kıtalardaki vaka sayısı ilk kez bu kadar çok. 13-21 Mayıs tarihlerinde Avrupa, Amerika ve Avustralya’da 92 doğrulanmış vaka ve 28 şüpheli saptandı. Hastalığın etkeni Monkeypox virüs’tür. Her ne kadar isminde maymun olsa da asıl kaynak sincap, sıçan, fare gibi kemirgenlerdir. İnsanlara da bu hayvanlardan geçer” diye konuştu. İnsandan insana yakın temasla geçiyor Bulaşmanın daha çok hayvandan olmakla birlikte insandan insana da yakın temasla olabileceğini söyleyen Enfeksiyon
Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Elif Hakko, “Hastalık temel olarak vücutta deri bütünlüğü bozulmuş alanlardan enfekte havyan sıvılarının teması ile bulaşır. İnsandan insana ise vücut sıvılarının temasının yanında, damlacık yoluyla da geçiyor. Hastalık büyük damlacıklarla, yüz yüze yakın temasla bulaşıyor” dedi.
Döküntüler çiçek hastalığına benziyor
Maymun Çiçeği virüsünün ateş, baş ağrısı, lenf bezlerinde şişme, halsizlik ve ateş düştükten sonra ortaya çıkan deri döküntülerine neden olabildiğini söyleyen Doç. Dr. Elif Hakko, “Kuluçka süresi 6-13 gündür. Döküntüler su çiçeği ve çiçek hastalığına benzer ancak lenf bezi şişliği bu hastalıklardan ayırır. Tanısı için seyahat öyküsü ve lezyonlardan alınan PCR testi önemli. Kanda çok kısa kaldığından kan testi gibi yöntemler tanı koydurucu değildir” şeklinde konuştu.
Hastalığın FDA onaylı aşısı var
Hastalığın tedavisinin çok net olmadığını ancak bazı antiviral ilaçların kullanılabildiğini söyleyen Doç. Dr. Elif Hakko, “FDA onaylı zayıflatılmış aşı mevcut. Dünya Sağlık Örgütü de çiçek aşısının yüzde 85 koruma sağladığını bildirdi. Ancak su çiçeği aşısı ile karıştırılmamalı. Çiçek hastalığı 1970’lerde ortadan kalktığından aşı en son 40-50 yaş arası kişilere uygulandı. Dolayısıyla 40 yaş altı kişiler bu hastalık için duyarlı” dedi. 33
Baby&Kids
sağlık
Çocuklarda Salmonellaya Dikkat!
Karın ağrısı, ateş ve ishal gibi belirtilerle kendini gösteren salmonella, yetişkinlerde olduğu gibi çocuk sağlığını da tehdit ediyor. Çocuklarda bağışıklık sistemi daha zayıf olduğu için yetişkinlere göre bu sorun daha ciddi seyredebiliyor. Memorial Şişli Hastanesi Çocuk Hastalıkları ve Sağlığı Bölümü’nden Uz. Dr. Seda Günhar, salmonellanın çocuklar üzerindeki etkisi hakkında bilgi verdi. 34
Baby&Kids
sağlık
Salmonella, bağırsakları etkileyen yaygın bir hastalıktır. Salmonella bakterileri, bağırsaklarda yaşamakta ve dışkı yoluyla da vücuttan atılmaktadır. Gıda zehirlenmelerinin en bilinen sebebi olan salmonella, beslenme yoluyla bulaşabilmektedir. Salmonella, bulaşması çok kolay bir enfeksiyondur ve bu nedenle de korunma tedbirleri konusunda bilinçli olmak önemlidir.
Acil tıbbi müdahale gerekebilir
Salmonella, bazı durumlarda, ishal ciddi dehidrasyona neden olabilir ve acil tıbbi müdahale gerektirir. Enfeksiyon bağırsakların ötesine yayılırsa hayatı tehdit eden komplikasyonlar da gelişebilir. Salmonella enfeksiyonu şu yollarla bulaşabilir: - İnsan ve hayvan atıklarının kaynak sularına karışması - İçme suyunun yeterince klorlanmaması - Salmonella taşıyan iyi pişmemiş et, yumurta, süt ve süt ürünlerinin tüketilmesi - Kaynağı bilinmeyen suların içilmesi ya da kullanılması - Pastörize edilmemiş süt ya da peynir tüketilmesi - Kirli çiğ sebze, meyve, baharat veya çerez yenilmesi - Kümes hayvanlarına temas edilmesi - Hasta insanlarla temas gerçekleşmesi Çok ciddi seyredebilir Salmonellada en yüksek riskli grup çocuklar, yaşlılar ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerdir. Bu grupta enfeksiyon daha da ciddi seyredebilir. Salmonella bakterisinin bulaştığı kişilerde ortalama 12-72 saat sonra klinik tablo başlar. Çoğu hastada klinik bulgu oluşmayabilir ama özellikle yüksek riskli grupta yüksek ateş, karın ağrısı, bulantı, kusma, ishal en sık izlenen
şikayetlerdir. Bazı hastalarda bu şikayetler nedeni ile hastaneye yatış gerekebilir. Hastalık genellikle 4-7 gün sürer ve çoğu kişi tedavi olmadan iyileşir. Bazı kişilerde, ishal hastanın hastaneye yatmasını gerektirecek kadar şiddetli olabilir.
En çok su ve gıdalardan bulaşıyor
Salmonella bakterisi su ve gıdalarla bulaştığı için çok hızlı bir şekilde yayılabilecek bir bakteridir. Salmonellanın yayılmasını önlemek için kişisel hijyen kurallarına uymak ve güvenilir olmayan yerlerden çiğ gıda tüketiminin olmamasına dikkat etmek gerekmektedir. Çocukların çok sevdiği ve tükettiği pek çok gıda maddesinden de salmonella bulaşabilmektedir. Örneğin, yumurta, süt gibi proteinli gıdalar, beklemiş sütlaç, iyi şekilde saklanmamış yaş pastalar, bulaş olan çikolatalar, çerez gibi hazır ürünler ve dışarıda bekletilmiş tavuklarda daha çok görülür. Salmonelladan korunmak için çiğ, az pişmiş yumurta, et veya kümes hayvanları, kabuklu deniz ürünleri ve pastörize edilmemiş süt gibi yüksek riskli gıdaların iyice pişirildikten sonra tüketilmesi gerekmektedir.
İshal diyeti önemli
Salmonella grubu hastalar muayene edildikten sonra doktor tarafından reçete edilen antibiyotik tedavisine başlamalıdır. Antibiyotik tedavisinin yanı sıra yeterli sıvı alınmasının sağlanması, ishal için destek tedavi ve ishal diyetinin yapılması önemlidir. İshal diyetinde patates püresi, pirinç lapası, yağsız haşlanmış makarna gibi yüksek enerji içeren yiyecekler, muz gibi potasyumdan zengin besinler tercih edilmelidir. Bunun yanında aile içi bulaş da olabilmektedir. Aile bireylerinde belirtiler olsun ya da olmasın probiyotik tavsiye edilmelidir. 35
Baby&Kids
psikoloji
Çocuğunuz Okula Maskesiz Gitmek İstemiyorsa Aileler Ne Yapmalı? 2019 yılının Mart ayında hayatımıza giren maskeleri yavaş yavaş hayatımızdan çıkarmaya başladığımız bir döneme girdik. Pandemi boyunca kapalı alanlarda hastalığı önleyici en önemli bir araçlardan biri olarak görülen maske zorunluluğu 26 Nisan’daki Bilim Kurulu toplantısının ardından yapılan düzenlemeyle okullarda da kalktı. Bununla birlikte toplu taşıma araçları ve sağlık birimleri hariç, tercihe bağlı olarak kullanılan maskeleri çıkarmak konusunda kaygılı olan aile ve öğrencilerin sayısı hala epey yüksek.
36
Baby&Kids
psikoloji
Hisar Okulları Rehberlik Birimi üst düzey sağlıkgüvenlik tedbirleri ışığında yaşayarak hayatlarının iki yıldan fazlasını maske ile geçiren öğrencilerin ve ailelerin yeni düzene uyumunu kolaylaştırmak bazı öneriler hazırladı. Uzmanlar okula maskesiz gitmek istemeyen öğrencilere ailelerin ve sınıf öğretmenlerinin sabırlı olmasını tavsiye ediyor. Ayrıca çocuklara kızılmamasını, kaygılarının ciddiye alınıp, onlardan gelecek soruların yanıtlanmasının uyum süresini kısaltacağını ekliyorlar.
yerlerde yani hastalığın insandan insana geçmesinin çok daha kolay olabileceği bu alanlarda hala bir süre daha maske takılması gerekiyor. Belki bir süre sonra orada da takmamız gerekmez.”
Neden bazı öğrenciler ve öğretmenler maske takıyor?
“Bu herkesin tercihine/isteğine bağlı, kimse başkasını maske takması ya da maskesini çıkarması için zorlayamaz. Bazı insanlar korona değil ama başka hastalıkları sebebiyle kendisini daha çok korumak isteyebilir. Yavaş yavaş korona ile ilgili kurallar da değişiyor. Sınıflarda da artık isteyen öğrenciler maskesini çıkarabilir ama isteyenler de takabilir. Bazı arkadaşlarımızın vücudu hastalıklara karşı daha hassas olabilir; onların vücutlarını veya evde yaşadığı kişileri daha dikkatle korumaları gerekebilir ve bu yüzden maske takmaları gerekebilir.”
Bu zorluğu aşmak için çocukla işbirliği yapmak önemli
Kaygılı bir çocuk maskesini çıkarmak ile ilgili akranlarına göre daha fazla zamana ihtiyaç duyabilir. Bu noktada yumuşak bir geçiş sağlanması ve ona anlayışla yaklaşılması gerekir. Çocuklar başlangıçta bir dakikalık sürelerle maske çıkarmaya başlayabilir ve zamanla kademeli olarak daha kalabalık yerlere daha uzun sürelerle çıkarak maske çıkarmaya başlayabilir. Dersler sırasında ve evde yeri geldikçe hastalıkların hayatımızda zaman zaman var olabileceğini ve tedbirler alarak hastalıklardan korunabileceğimiz anlatılması da çocukların hastalık hastası olmasını önleyecektir. Öğrencilerden gelebilecek sorulara aileler ve öğretmenler yanıt verirken aşağıdaki ifadelerden yararlanabilirler:
Hasta olursak ne yapacağız?
“Yaşamımızı sağlıklı bir şekilde sürdürmenin birçok yöntemi var. Maske bunlardan sadece bir tanesiydi. Biz her zamanki gibi ellerimizi sık sık yıkamaya ve sağlıklı beslenmeye devam edeceğiz. Öksürürken ve hapşırırken ağzımızı mendille veya kolumuzla kapatmaya devam edeceğiz. Sınıfta rahatsız veya hasta hisseden, ateşi çıkan olursa revirde kontrolleri yapılacak. Hasta olan çocuk evde dinlenecek ve iyileşince tekrar okula dönecek.”
Okulda ve diğer kapalı mekanlarda neden maske takmıyoruz?
Öğretmenler kaygılı çocuklara sabırla yaklaşmalı
“Maskelerimizi önce bahçede çıkarabileceğimizi öğrendik. Doktorlar bize açık havada istersek kısa süreli maskemizi çıkarabileceğimizi söyledi. Biz de bahçedeyken istediğimiz zaman çıkardık, temiz hava aldık. Geçtiğimiz günlerde yeni bir haber geldi ve artık sınıflarımızda da maskelerimizi çıkarabileceğiz. Bunun hastalığın etkisi azalması, son zamanlarda çok az kişinin korona olması ve hasta olan kişilerin de hastalığı hafif atlatması gibi çeşitli nedenleri var. Hasta olan insanların sayısının azalması ile maskenin daha risksiz alanlarda takılması artık zorunlu değil. Hastane, otobüs, servis, metro gibi daha kalabalık
Öğretmenler sınıflarda maskesini çıkarmak istemeyen ve kaygılanan bir çocuklara sabırla yaklaşmalı. Onlara kendilerini rahat hissediyorlarsa bir süre daha maske kullanabileceklerini söyleyebilirler. Ayrıca havalar ısındığı için sınıfların daha sık havalandırıldığını ve kendilerini korumak için eskisi kadar maskeye ihtiyaç duymadıklarını hatırlatabilirler. Kendini güvende hisseden öğrenciler bir süre daha maskesini takmakta serbest olduğunu ama havalar ısındıkça maske takmak zor olacağı için istediği zaman maskesini çıkarıp daha rahat nefes alması ve sonra istiyorsa yeniden maskesini takabileceği belirtilmeli. 37
Baby&Kids
psikoloji
Çocuklarda “Seçici Yeme Problemi”
Karbonhidrat, yağ ve şeker içeren besinleri tüketme isteği, sadece birkaç yiyecekten oluşan beslenme düzeninde diretme, büyümeye destekçi, sağlıklı gıdaların çoğunu reddetme… Çocuklardaki seçici yeme problemi, ebeveynlerin korkulu rüyası. Her öğün saatinde yaşanan gerginlik, tüm odağın çocuğun üzerinde olması ve çocuğu yemeye zorlama tutumu, ebeveynleri içinden çıkılamaz bir çaresizliğe sürüklüyor. Seçici yeme problemi, kimi çocukta ergenliğe doğru kendiliğinden ortadan kaybolsa da, bazılarının fiziksel, duygusal ve sosyal gelişimini olumsuz yönde etkileyerek uzun yıllar da sürebiliyor. Psikolog Dr. Feyza Bayraktar, aşırı yemek seçen çocuklar konusunda, ailelere tavsiyelerde bulundu. 38
Baby&Kids
psikoloji çocuğun küçük yaşlardan itibaren yiyeceklerin gelişim ve sağlık üzerindeki etkileri konusunda bilinçlenmesi, yiyeceklerle daha sağlıklı bir ilişki kurmasına yardımcı olacaktır. Bunun yanı sıra, bir sınavdan yüksek not aldığında ya da düşüp ağladığında çocuğu yiyeceklerle ödüllendirmek de, onun hayatı boyunca kendisini her ödüllendirmek ya da teselli etmek istediğinde yemeye yönelmesine yol açacaktır. Çocuğun istemediği besini zorla yedirmeye çalışmayın Ailelerin yaptığı en büyük hatalardan birinin de, çocuğa istemediği yiyecekleri zorla yedirmeye çalışmak ya da sadece yediği besinlerden oluşan bir öğün hazırlamak olduğunu belirten Bayraktar, ailelerin bu tutum ile istemeden de olsa, problemin daha uzun sürmesine sebebiyet verdiğini söylüyor. Bayraktar, “Çocuğa zorla yemek yedirmeye çalışmak, çocukların belirli bir süre açlık tokluk sinyallerini duymamasına ve yeme davranışı ile kontrolü elinde tutmayı alışkanlık haline getirmesine neden olabilir. Bu sebeple, çocukları asla zorlamamak gerekir. Önemli olan, çocuğun yemek seçme davranışı ile vermeye çalıştığı mesajı anlamak ve bu konuda ona destek olmaktır” açıklamasında bulundu. Severek tükettiği besinler ile karıştırıp yaratıcı sunumlar hazırlayın Seçici yeme problemiyle karşı karşıya kalan ebeveynlere, çocukların tüketmek istemediği yiyecekleri sevdiği besinler ile karıştırıp yaratıcı sunumlar yapmayı öneren Bayraktar, sözlerine şöyle devam etti: “Bu yöntem ile çocukların sevmediği besinleri yavaş yavaş ve zorlamadan tüketmesi sağlanabilir. Örneğin; bezelye pilav ile karıştırılarak veya pırasa börek içerisine eklenerek sunulabilir. Çocuğun göz zevkine hitap eden sunumlar da, yemediği yiyecekleri tüketmesini kolaylaştırabilir. Sevdiği çizgi film kahramanlarının desenlerinin olduğu tabak, çatal takımları, gülen yüzlü sandviçler ya da yaratıcı tarifler de, çocukların tüketmediği gıdalar konusundaki duvarlarını yıkmasına yardımcı olacaktır.” HYPERLINK "https://www.cocukludunya.com/ persentil-hesaplama-araci/" Ebeveynlerin, seçici yeme problemi olan çocuklarına karşı sabırlı olması gerektiğini belirten Bayraktar, bu konuda mutlaka bir hekim desteğine ve gerektiği noktada da psikolojik destek almak için bir uzmana başvurulması gerektiğinin altını çiziyor.
Seçici yeme problemi, okul çağı öncesi dönemde, özellikle 5-6 yaşındaki çocuklarda görülen en yaygın yeme problemleri arasında yer alıyor. Besin tercihlerini daha çok patates, makarna, pilav, tatlı gibi genelde karbonhidrat, şeker ve yağ içeriği yüksek besinlerden kullanan çocukların yetersiz ve dengesiz beslenmeden kaynaklanan gelişimsel problemler yaşayabileceğini belirten Psikolog Dr. Feyza Bayraktar, kilo veya enerji alımları normal sınırlar içerisinde kalsa dahi, aşırı yemek seçen çocukların sağlık kontrollerinin düzenli yapılması gerektiğini söylüyor. Yemek seçmek, problemin kendisi değil; var olan problemin sonucudur. Kontrolcü ebeveynlere, “Her şeyi kontrol edebilirsiniz; ama ben istemediğimi yemem” mesajı ile sınır koyan çocuklar, kendi bireysel alanını belirleme ihtiyacı ile “Ben buradayım, benimle ilgilenin. Benim ilgiye ihtiyacım var” mesajı ile ebeveynlerinin ilgisini çekmeye çalışıyor olabilir. Bunun yanı sıra, okul değiştirmek, arkadaşlarla yaşanılan problemler ve akran zorbalığına maruz kalmak gibi kendisini kontrolsüz hissettiren durumlar da, çocuğun yeme davranışı üzerinde büyük rol oynar. Tüm odağınız çocuğun ne yiyip ne yemediğinde olmasın! Ebeveynlerin seçici yeme problemi konusunda endişelenmesi, hiç de yersiz değildir. Özellikle de aşırı yemek seçen çocukların yalnızca belirli besinleri tüketip diğer besinleri yemeyi reddetmesi, gelişimlerini olumsuz yönde etkileyecektir. Bu sebeple de, çocuğun sağlık kontrollerinin düzenli yapılması ve hekim tavsiyeleri doğrultusunda davranılması oldukça önemlidir. Ebeveynlerin odağının çocuğun ne yiyip ne yemediğinde olması ve bu konunun sık sık gündemde tutulması da, çocuğun kendini baskı altında hissetmesine neden olabilir. Bu süreçte, yalnızca evde mi yemek seçiyor, okuldaki arkadaşlarıyla bir aradayken yeme davranışı farklılık gösteriyor mu, gibi tutumların da değerlendirilmesi gerekir. Çocuğun yeme davranışını kapsamlı olarak gözlemlemek, ebeveynlere vermek istediği mesaj konusunda yardımcı olacaktır. Yemek üzerinden ödül ya da ceza vermeyin “Ispanağını bitirsen, sana çikolata vereceğim” vaadi, çocuğun zihninde belirli yiyeceklerin tüketilmesinin bir ödüle bağlanmasına sebep olabilir. Böylelikle çocuk, bazı yiyecekleri “ödül” olarak kabul ederken, bazılarını “zorla tüketilen besinler” olarak sınıflandıracaktır. Oysa, 39
Baby&Kids
sağlık
Hipertansiyon Gençlerde Giderek Yaygınlaşıyor! Tüm dünyada önlenebilir ölüm nedenleri arasında ilk sırada yer alan hipertansiyon ülkemizde her 3 erişkinden 1’inde görülen yaygın bir hastalık. Üstelik son yıllarda gençlerde görülme sıklığı giderek artıyor. Türkiye’de 35 yaşından genç her 10 kişiden 1 -2'sinde hipertansiyon tespit ediliyor. Ancak hipertansiyonun gençlerde görülmeyeceğinin düşünülmesi nedeniyle belirtilerin göz ardı edilmesi ve kan basıncının düzenli ölçümünün yapılmaması gibi etkenler hipertansiyon tanısının konulmasını geciktiriyor. Acıbadem International Hastanesi Nefroloji Uzmanı Dr. Gülay Yılmaz, özellikle gençlerde görülen hipertansiyonun genellikle böbrek hastalıkları gibi başka bir sağlık problemi nedeniyle oluştuğuna dikkat çekerek, “Altta yatan hastalığın tedavisi yapılmadıkça, kan basıncının düzenlenmesi ve uç organ hasarının önlenmesi mümkün değildir. Bu nedenle hiçbir yakınması olmasa bile 17 yaşından itibaren her gencin yılda bir kez kan basıncını ölçtürmesi gerekiyor. Böylece sinsi seyreden hipertansiyon atlanmayacak, erken tanı sayesinde yol açtığı komplikasyonlar önlenebilecektir” diyor.
40
Baby&Kids
sağlık
Nedeni böbrek hastalığı olabilir!
Günümüzde sistolik (büyük) kan basıncının 140 mmHg’den ve diyastolik (küçük) kan basıncının da 90 mmHg’den yüksek olması ‘hipertansiyon’ olarak kabul ediliyor. Hipertansiyon; esansiyel (primer) ve sekonder (bazı hastalıklara bağlı gelişen) olmak üzere ikiye ayrılıyor. Gençlerde daha çok görülen sekonder hipertansiyonun en yaygın nedeninin böbrek hastalıkları olduğu uyarısında bulunan Nefroloji Uzmanı Dr. Gülay Yılmaz, sözlerine şöyle devam ediyor: “Böbrek hastalıkları arasında en sık görülenler; böbrek damarlarının darlığı, böbrek damarlarının iltihabı, akut böbrek yetmezliği ve kronik böbrek yetmezliğidir. Hipertansiyona sebep olan hastalık tedavi edilmediği takdirde de son dönem böbrek hastalığıyla sonuçlanabiliyor. Oysa geri dönüşümsüz olsa da, tedavi ile kronik böbrek hastalığının ilerlemesi yavaşlatılabiliyor, son döneme gidişi önlenebiliyor. Bu nedenle özellikle gençlerde hipertansiyon tespit edilmiş ise mutlaka sebebi araştırılmalı ve tedavisi yapılmalıdır”
Belirtiler nedene göre değişiyor!
Hipertansiyon sıklıkla sinsi seyreden bir hastalık. Belirti verdiğinde ise en sık baş ağrısı ile kendini belli ediyor. Bu nedenle baş ağrısının ‘strestendir’ düşüncesiyle ihmal edilmemesi yaşamsal öneme sahip. Ayrıca halsizlik, yorgunluk, çarpıntı, görme bozuklukları ve bulantı sorunları gelişebiliyor. Nefroloji Uzmanı Dr. Gülay Yılmaz, gençlerde yaygın görülen sekonder hipertansiyonda ise altta yatan hastalığa bağlı belirtilerin ön planda olduğuna işaret ederek, “Örneğin, böbrek hastalığı olanlarda halsizlik, iştahsızlık, bulantı, yüzde ve
vücutta şişme, idrar miktarında azalma, idrarda renk değişikliği ve köpüklenme, kansızlık ile kemik ağrıları başlayabiliyor. Tiroit hormon bozukluğu sorunu yaşayan hastalarda ise kilo artışı, saç dökülmesi, uyku bozuklukları ve kabızlık gibi sorunlar daha sık görülüyor” diyor.
HİPERTANSİYONA KARŞI 5 ETKİLİ ÖNLEM!
Hipertansiyonda yaşam alışkanlıklarının düzenlenmesi büyük önem taşıyor. Nefroloji Uzmanı Dr. Gülay Yılmaz, kan basıncının ideal değerlerde kalması için almanız gereken önlemleri şöyle anlatıyor:
Tuzsuz beslenin
Hipertansiyondan korunmak için dikkat etmeniz gereken en önemli alışkanlığınız tuzu azaltmak olmalı! Yapılan çalışmalara göre, günlük tuz alımını 3 gram azaltmak kan basıncını 1,2 mmHg düşürüyor. Kan basıncınızın ideal değerlerde kalması için günde 5-6 gramdan fazla tuz almayın. Bunun için yemeklerinize tuz serpmeyin, işlenmiş ve paketli gıdalardan da uzak durun.
İdeal kilonuza ulaşın
Çağımızın önemli bir sağlık sorunu olan obezite hipertansiyonun önemli bir sebebini oluşturuyor. Öyle ki obezite sorunu yaşayan her 4 gençten 1’inde hipertansiyon tespit ediliyor. Boyunuza ve yaşınıza göre ideal olan vücut ağırlığına ulaşmaya çalışın. Vücut kitle indeksinizin 18,5-25 kg/m2 arasında olması ideal ağırlıkta olduğunuzu gösteriyor. İdeal kilonuzu korumak için sağlıklı beslenmenin yanı sıra düzenli egzersiz yapmayı alışkanlık haline getirin. Haftanın 3-4 günü 20-30 dakika yürüyebilir, koşabilir, yüzebilir veya bisiklet sürebilirsiniz. 41
Baby&Kids
sağlık
Akdeniz tipi beslenin
kan basıncını yükseltiyor. Yapılan çalışmalara göre; sigara içen hipertansif hastaların kalp krizinden ölme riskleri 3 kat, inmeden ölme riskleri de 2 kat artıyor. Alkol hem doğrudan etki ile hem de kullanılan ilaçlarla etkileşerek kan basıncını yükseltebiliyor. Ayrıca, alkolün yanında tüketilen ve tuz içeriği yüksek olan kuruyemiş ile çeşitli besinler nedeniyle de kan basıncı yükselebiliyor.
Akdeniz tipi beslenme alışkanlığının kan basıncının düşmesinde etkili olduğu yapılan çalışmalarda kanıtlanmış. Taze sebze ve meyve, lifli gıdalar, haftada 2-3 gün kuru baklagiller ile balık tüketerek kan basıncının ideal seviyede kalmasını sağlayabilirsiniz. Salam, sosis gibi doymuş yağ içeren ürünlerden ise kaçının. Ayrıca kalorisi yüksek ve rafine şeker içeren pasta, kek ile hazır meyve suyu gibi ürünlerden de uzak kalmanız çok önemli.
Stresten kaçının
Stres sempatik sinir sistemini aktive ederek kan basıncının yükselmesine neden olabiliyor. İyi uyku, gün ışığı ve stresle baş etmek için destek almak kan basıncını düzenleyebiliyor.
Sigara ve alkolü bırakın
Sigara kan damarlarının daralmasına ve damarı koruyucu tabakanın bozulmasına yol açarak
42
Baby&Kids
MERKEZ / FABRİKA IŞILPLAST PLASTİK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. Çatalca Yolu No: 597 Tepecik 34537 Büyükçekmece • İstanbul T: 0 212 861 50 00 F: 0 212 861 00 24 satis@siesta.com.tr
TÜRKİYE DİSTRİBÜTÖRÜ IŞILMAK DAĞITIM VE PAZARLAMA LTD. ŞTİ. Masko Mobilyacılar Sitesi 4B Blok No: 15 İkitelli • İSTANBUL T: 0212 675 15 06 F: 0212 675 23 71 satis@isilmak.com siesta.com.tr iPhone & iPad
www.siesta.com.tr
siesta.com.tr/shop /SiestaTR
/SiestaFurniture
psikoloji
LGS Sınavı Öncesinde Öneriler
Liselere Giriş Sınavı (LGS) için geri sayım başladı. 5 Haziran Pazar günü yapılacak sınav öncesi hem öğrenciler hem de velileri büyük heyecan yaşıyor. Bahçeşehir Koleji Psikolojik Danışma ve Rehberlik Bölümü Koordinatörü Sibel Durak, LGS öncesi velilere ve öğrencilere altın değerinde önerilerde bulunuyor. Pek çok öğrenci sınav yaklaştıkça çalışma tempolarını düşürüyor ya da çalışmayı bırakıyor. Öğrencinin eğer psikolojik olarak rahat hissediyorsa son güne kadar ders çalışabileceğini belirten Durak, yeni bir konu öğrenmeye çalışmak yerine son birkaç günü tekrar ve test çözmeye ayırmanın yararlı olabileceğinin altını çiziyor. 44
Baby&Kids
psikoloji
Sınava yönelik kaygınızı artıran kişilerle görüşmeyin
• Konuşma ve davranışları ile sınava yönelik kaygılanmana neden olan insanlarla mümkünse görüşme. Görüşmek zorundaysan da onlarla sınavla ilgili konuşmamayı tercih et.
Sınav öncesindeki gece normalde yattığınızdan çok erken ya da çok geç uyunmaması gerektiğini söyleyen Durak, öğrencilere uyuyamadıkları takdirde ılık bir duş almayı, kişinin sevdiği ve onu dinginleştirecek bir etkinlik yaparak süreci sakin geçirmesini öneriyor. Durak, bir gecelik uykusuzluğun kişinin performansını etkilemeyeceğini de hatırlatıyor. Durak, sınavdan bir gün önce yapılması gerekenleri ise şöyle sıralıyor: • Sınav öncesi fiziksel olarak seni aşırı yoracak faaliyetlerden uzak dur ancak yürüyüş yapmak gibi hafif egzersizler kendini dinç hissetmene yardımcı olur. • Sınavdan önceki gün bilgisayar oyunları gibi saatlerce sabit kalmana ve zihninin yorulmasına neden olacak etkinliklerden kaçın. • Sınavlar yapabildiklerini göstermen için birer fırsattır. Bu zamana kadar başardıklarını fark et; onlara odaklan ve kendine güven. Çalışmalarının karşılığını alacağına inan. Sınavla ilgili olumsuz düşünmenin başarını arttırmana yardımcı olmayacağını biliyorsun. • Sınavdan önceki geceyi mümkün olduğunca sıradan geçirmeye çalış. Normalde yaptığın faaliyetler dışında etkinlikler planlama. Sınav öncesi kafanı dağıtmak amaçlı çevrendekilerin önereceği fiziksel olarak aşırı yorucu etkinliklerden kaçın. • Sınav öncesi aşırı derecede çay, kahve gibi uyarıcı maddelerden ve sakinleştirici ya da uyarıcı niteliği taşıyan ilaçlar kullanmaktan kaçın.
Sınavda sorularla inatlaşmayın
Sınavda öğrenciler soru kitapçığıyla baş başa kalıyor. Bu sırada öğrencinin, çevresindeki diğer öğrencileri gözlemlemekle zaman harcamaması gerektiğini söyleyen Durak, şöyle devam ediyor: “Önünüzde duran kitapçığınıza, elinizdeki kaleme odaklanın. ‘Şu an sınavdayım. Bu benim kitapçığım. Bu benim kalemim ve ben soruları çözmeye devam ediyorum’ diyerek tekrar kendinize ve sınava odaklanın. Sınavdaki çok kolay bir soru ile çok zor bir soru aynı puanı getiriyor. Bu nedenle çözülemeyen sorular üzerinde fazla zaman harcamayın. Zaman kaybını önlemek için takıldığınız ya da çözümü uzun süren sorularda “Turlama Tekniği”yle ikinci tura bırakın. İlk turda hemen yapabileceğiniz kolay soruları yapın. Zamanınızı alacak ancak yapabileceğinizi düşündüğünüz soruların yanına bir işaret koyun. Çok zor ve yapamayacağınızı düşündüğünüz sorunun yanına da farklı bir işaret koyun. Böylece ikinci turda zaman kaybetmeden öncelikli çözeceğiniz soruları belirlemiş olursunuz. Eğer sınavdan koptuğunuzu fark ederseniz zihninizin birkaç saniye dinlenmeye ihtiyacı var demektir. Kaleminizi bırakın, gözlerinizi kapatın, alnınızı ve şakaklarınızı ovarak veya sizi rahatlatacak başka bir dinlenme egzersizi yaparak 5-10 saniye gibi bir süreyi bu amaçla kullanın. Ardından yapabileceğinizi düşündüğün bir sorudan devam edin. Matematik işlemlerini zihinden değil, kitapçık üzerinde yapın.” 45
Baby&Kids
psikoloji
İyi dilek telefonlarını engelleyin
Heyecanınızı kontrol etmek sandığınızdan daha kolay
Ebeveynlerin çocuklarının geleceği ile ilgili kaygı duymasından ve onun için en iyisini istemesinden daha doğal bir şey yok. Ancak sınava yaklaşılan günler çocuğun kaygısının yükseldiğini unutmamak, eleştirileri sınav sonrasına ertelemek gerekiyor. Ebeveynlere, çocuğun sınavla ilgili kaygısını ve heyecanını ortadan kaldırmaya değil, kontrol edilebilir seviyeye çekmesine yardımcı olmasını öneren Bahçeşehir Koleji PDR Koordinatörü Sibel Durak, bunu onu dinleyerek, kaygı yaratan düşüncelerini öğrenerek yapabileceklerini söylüyor. Aslında çoğunlukla ihtiyaç duyduklarının gerçekten dinlenilmek, duyulmak olduğunu hatırlatan Durak, “Çünkü birinin bizi gerçekten dinlediğini hissettiğimizde "iyileşme" süreci başlar. Sınavla ilgili olumlu konuşmalar özgüveni arttırır ve kaygıyı azaltır. Ailenin çocuğa güvenmemesi, sınavın çok zor olacağı ve çocuğun bu sınavı kazanamayacağı gibi olumsuz düşünceleri kaygıyı arttıracaktır. Eğer siz kaygılı olursanız çocuğunuzun da kaygılı olması ihtimali yüksektir” diyor. Sınava bir gün kala yakın çevredeki birçok kişi özellikle aile büyükleri, akrabalar iyi niyetle öğrencilere başarı dilemek amacıyla telefon etme gereksinimi duyabiliyor. Ancak iyi niyetle yapılan bu girişim genelde sınava girecek öğrencide ne yazık ki negatif bir etki yaratabiliyor. “Başaracaksın, biliyorum, sana güveniyorum, hadi göster kendini” gibi hoş görünen sözler öğrencilerde olağan sınav heyecanını arttırabiliyor. Durak, bu nedenle, bu tür telefon konuşmalarında anne ve babaların çocuklarını koruma rolünü üstlenmelerini, çocuklarının bu konuşmalara katılmalarını engellemelerini öneriyor.
Sınav öncesinde ve sınav sırasında heyecan hissetmek son derece doğal… Ancak heyecan ya da endişe kontrol edilemeyecek seviyedeyse bu sınavı da etkileyebiliyor. Bahçeşehir Koleji PDR Koordinatörü Sibel Durak, öğrencilere heyecanlarını kontrol edebilmeleri için şu önerilerde bulunuyor: • Kendini mutlu ve huzurlu hissettiren olumlu bir kişi düşün. Bu tanıdığın bir kişi olabileceği gibi seni etkileyen ve model aldığın bir lider, düşünür ya da sanatçı da olabilir. Bu kişinin seni desteklediğini, sana heyecanını azaltacak tavsiyelerde bulunduğunu hayal et. Bu kişinin sana söylediği olumlu cümleyi birkaç kez içinden tekrarla. • Nefes egzersizi heyecanını yönetmene yardımcı olur. Burnundan derin bir nefes al. Aldığın nefesi 1-2 saniye tut ve aldığın sürenin yaklaşık 2 katı kadar sürede yavaşça ağzından geri ver. • Bedeninde hissettiğin heyecan yerine çevrendekilere odaklan. Kısa süreli bu bilinçli odak sapması kendini toparlamana yardımcı olur. “Kalemi nasıl tutuyorum? Kaçıncı sorudayım?” gibi sorulardan yararlanabilirsin. Etrafına bak ve dikkatini ortamdaki başka noktalara yoğunlaştır. Örneğin; sınıfta kaç eşya var? Kaç kişi gözlük kullanıyor? Duvarda asılı yazı kaç satır? gibi.
46
Baby&Kids
sağlık
35 Yaş Üzeri Anne Adaylarına Özel 8 Öneri Eğitim, kariyer, ekonomik zorluklar, yaşam tarzı derken günümüzde anne olma yaşı giderek yükseliyor. Son yıllarda 35 yaş ve üzeri anne adaylarının sayısında büyük artış yaşanıyor. Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Elif Ganime Aygün, anne olmaya yönelik hedefleri ertelerken ‘zamanın acımasızlığını’ göz ardı etmemek gerektiğini belirterek “Yıllar sonra hayatının bir döneminde çocuk sahibi olmak isteyen çok sayıda anne adayı ile karşılaşıyoruz. Ancak yaş ilerledikçe yumurta rezervi ve kalitesi azalır. Bu nedenle 35 yaş üzerinde anne olmayı planlıyorsanız hekiminizin önerilerini sıkı sıkıya uygulayarak sağlıklı bir gebeliğe yelken açabilirsiniz” diyor. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Elif Ganime Aygün, 35 yaş üzeri anne adaylarının dikkat etmesi gereken 8 kuralı anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.
47
Baby&Kids
sağlık Adet düzeninizi takip edin
Kadınların 35 yaş altında gebe kalma oranı yüzde 65 iken, 35 yaş üzerinde bu oran yüzde 10-15 civarındadır ve yıllar içerisinde de giderek azalır. Üretkenliğinizin azaldığını anlamakta en önemli işaret adet düzeninizde olan değişimlerdir. Adet süresinde, miktarında ve sıklığında olan değişimler hormonal düzensizlikler ya da yumurta kapasitesindeki azalmalara ile ilgili olabilir. Bu nedenle altı ayda bir yumurta kapasitesi hormonal ve sonografik değerlendirilme ile gözden geçirilmelidir. Azalma olduğu anda acilen tedavi planı yapılmalıdır. Yumurta kapasitesindeki azalma genetik hastalıklı bebeklere de zemin hazırlar.
Diyetisyen ile planlama yapın
Gebeliğin en önemli ve yaygın görülen sorunlarından biri kilo kontrolüdür. Anne adaylarının gebe kalmadan önce gebelikte en az 12-14 kilo alacaklarını öngörerek kilo kontrolü yapmaları faydalıdır. Bazen gebelikte diyabet, hipertansiyon gibi hastalıkların ortaya çıkması bu kilo artışının daha çok olmasına neden olabilir ya da gebelik kusması şiddetli olan annelerde ciddi kilo kayıpları olabilir. Diyetisyen kontrolünde yüksek proteinli, düşük karbonhidratlı beslenmeyle anne adayları gebeliğe hazırlanmalı, taze mevsim sebze ve meyveleri vazgeçilmez olmalıdır.
Vücut rezervlerinizi kontrol ettirin
Anne adayının sadece hormonal olarak değil, bedeninin biyokimyasal olarak da gebeliğe hazır olması gerekmektedir. Yani bir kadın bedeninde kendinden hariç bir canlı büyütecek ise kan vitamin, mineral depolarının dolu olması gerekir. Özellikle folik asit gebeliğin ilk ayları için en önemli parametrelerden biridir. İlerleyen gebelik haftalarında da demir, vitamin D ve vitamin B düzeyleri de anne ve bebek için son derece kıymetlidir.
denilen prekeklampsi (gebelik tansiyonu), gebelik diyabeti, bebekte astım gibi ciddi sorunlara neden olur. Keza alkol de fetal alkol sendromu denilen bir dizi patolojik tabloya neden olmaktadır. Diğer uyuşturucu maddeler ise ciddi ağır anomaliler ve düşüklere neden olabilir.
Kronik hastalıklarınızı kontrol altında tutun
Kronik bir hastalığı olup da düzenli ilaç kullanan anne adaylarının gebelik öncesinde hastalığını takip eden hekiminden izin alması, devamlı aldığı ilaçları düzenlemesi gereğinde kesmesi hatta bazen hekimi ile kadın doğum uzmanının iletişim kurması gerekebilir. Dahili, cerrahi veya psikiyatrik kronik hastalıkları olan anne adayları genellikle riskli gebelik uzmanları tarafından da sıkı takip altında tutulmalıdır. Çünkü bazı hastalıklarda ilaçları kesmek mümkün olmaz ve fetüs bu nedenle yakından takip gerektirir.
Düzenli egzersiz yapın
Sağlam bir bebek sağlam bir bedende büyür ilkesinden yola çıkarak her anne adayı mutlaka düzenli spor yapmalıdır. Düzenli spor, kan basıncını dengede tutar, kas ve eklem yapısını güçlendirir. Tüm bunlar gebelik sürecinde anne adayının değişen bedenine daha kolay adapte olmasını sağlar. Bebek de kendisine daha kolay bir doğum yatağı oluşturur. Böylece normal yoldan doğum yapmak da çok daha kolay olur. Yürüyüş, pilates, yoga ve yüzme anne adayları için erişilmesi de uygulaması da kolay sporlardır.
Smear testinizi yaptırın
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Elif Ganime Aygün “Her anne adayı gebelik öncesi yoğun hormonal uyarı altında kalacak olan bedende kanser öncesi olası lezyonları kontrol altında tutmak adına rahim ağzı kanser taraması olan smear testini yaptırmalıdır. Bu test gebeliğin ilk vizitinde dahi yapılabilir. Bebek açısından yapılmasında sakınca yoktur. Erken yakalanan her lezyon hayat kurtarır” diyor. Dr. Elif Ganime Aygün, toplumda sıklıkla ihmal edilen ve bazen hiç belirti vermeyen hepatit B ve C enfeksiyonları ayrıca AIDS olarak bilinen HIV enfeksiyonu başta olmak üzere çeşitli enfeksiyonların taramasının da gebelik öncesinde yapılması gerektiğini vurguluyor.
Kötü alışkanlıklardan uzak durun
Sigara, alkol ya da bağımlılık yapan ilaçlar gibi kötü alışkanlıklardan uzak durmak son derece önemlidir. Günlük düzenli yeşil çay tüketilmeli ve bol su içilmelidir. Sigara; gebelikte su kesesinde erken yırtılma, gelişme geriliği, zeka geriliği, düşük doğum ağırlığı ile doğmak, gebelik zehirlenmesi 48
Baby&Kids
sağlık
Aşırı Aktif Mesaneye Dikkat! Aniden geldiği ve ertelemekte güçlük çektiğiniz için genellikle tuvalete koşma ihtiyacı mı hissediyorsunuz? Gündüz 8-10 kez idrar ihtiyacınızı gidermek zorunda mı kalıyorsunuz? Geceleri birden fazla idrar yapma ihtiyacıyla uyanıyor musunuz? Sıvı tüketmek sizin için artık bir kabusa mı dönüştü? Bazen sıkışma hissinin ardından idrar kaçırma sorunu yaşıyor musunuz? Bu şikayetler size tanıdık geliyorsa, dikkat! Nedeni iş ve sosyal hayatta oldukça zor durumlar yaşatabilen ‘aşırı aktif mesane’ hastalığı olabilir!
49
Baby&Kids
sağlık
Aşırı aktif mesane; hormonal, nörolojik, enfeksiyonel veya tümöral gibi herhangi bir patolojik durum olmadan mesanenin ani ve kontrolsüz kasılmalarıyla karakterize bir durum. Kontrol edilmesi güç sıkışma hissine genellikle gündüz ve gece sık idrara gitmenin eşlik ettiği, bazen de bu kontrolsüz kasılmalar nedeniyle hastanın idrarını tutamayarak kaçırdığı bir tablo olarak tarif ediliyor. Aşırı aktif mesane önemli bir sağlık problemi olmasa da iş ve sosyal hayatta ciddi zorluklar yaşatabiliyor. Öyle ki toplantıda veya seyahatte iken ya da sokakta dolaşırken gelebilen bu kontrolsüz idrar sıkışması sonucu hastalar sosyal ve iş hayatlarında güçlük yaşamamak için günlük faaliyetlerinde pek çok kısıtlamaya gitmek zorunda kalabiliyorlar. Acıbadem Bakırköy Hastanesi Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Burak Özkan, kadınlarda daha sık olmak üzere her iki cinsiyette ve her yaş grubunda görülebilen aşırı aktif mesanenin dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen bir hastalık olduğunu belirterek, “Öyle ki aşırı aktif mesane için reçete edilen ilaçlar dünya genelinde hipertansiyon, diyabet ve antibiyotiklerden sonra 4. sırada yer alıyor. Ancak görülme sıklığı yüksek olduğu halde hastaların çoğunun bu tablonun aslında tedavi edilebildiğinden haberleri olmuyor. Oysa hekime zaman kaybetmeden başvurmak hem altta yatabilecek mesane ve prostat kanseri gibi çeşitli hastalıkların tanısının konmasını yardımcı oluyor hem de mevcut durumun tedavisinin sağlanması sayesinde hastaların yaşam kaliteleri artıyor” diyor.
Günde 8’den fazla tuvalete gidiyorsanız
Aşırı aktif mesanede en sık görülen ve ‘olmazsa olmaz’ denilen yakınma, çoğunlukla ani gelen ve ertelemekte güçlük yaşanan idrar sıkıştırması oluyor. Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Burak Özkan, hastanın ani ve kontrolsüz idrar sıkıştırması nedeniyle genellikle tuvalete koşma ihtiyacı duyduğunu belirterek, “Bunun haricinde gündüz 8-10 kez gibi sık idrara gitme, gece birden fazla idrar yapma şikayeti de hastalarda görülebiliyor. En rahatsız edici ve kişiyi zor durumda bırakan semptom ise ani idrar sıkışıklığı ile birlikte gelişebilen idrar kaçırma oluyor” bilgisini veriyor.
Kesin nedeni henüz bilinmese de…
Günümüzde aşırı aktif mesaneye yol açan faktörler henüz kesin olarak bilinmiyor. Aslında aşırı aktif mesane semptomlarına yol açabilecek başka hastalıklar da mevcut. Bunların arasında; nörolojik hastalıklar, diyabet, üreter veya mesane taşları, mesane tümörleri, üriner sistem enfeksiyonları, üriner sistemdeki yabancı cisimler erkeklerde prostat hastalıkları, idrar kanalı darlıkları veya kadınlarda pelvik organların sarkması gibi sorunlar yer alıyor. Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Burak Özkan, “Bizler hastaya aşırı aktif mesane tanısı koymadan önce altta yatan bu gibi durumların olmadığından emin olmak istiyoruz. Dolayısıyla ‘komşumda da var, doktora gitmeme gerek yok’ anlayışı doğru değil. Eğer bu tabloya yol açan ciddi bir hastalık varsa, sebebinin mutlaka bulunup tedavisinin yapılması gerekiyor” diyor.
Tedavi ile çözüm sağlanıyor!
Günümüzde uygun tedavi yollarıyla aşırı aktif mesane sorununa çözüm sağlanabiliyor ve kişinin hayat kalitesi artırılabiliyor. Hastanın yaşam tarzında değişiklik yapması tedavideki en önemli aşamayı oluşturuyor. Tedavi protokolünde; kişinin yaşı, eşlik eden diğer rahatsızlıkları, kullandığı ilaçlar ve yaşam koşulları gibi birçok faktör belirleyici oluyor. Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Burak Özkan, “Aşırı aktif mesanenin tedavisinde aslında çok geniş bir yelpazede seçenek mevcut olmakla beraber, hangisinin uygulanıp uygulanamayacağı hasta ve hekimin birlikte karar vereceği bir durumdur. Davranışsal tedaviler, ilaç tedavileri veya minimal invaziv girişimler günümüzde uygulanması mümkün olan tedavi seçenekleri arasında yer alıyor” diyor.
Kontrol altında tutmak için 5 etkili öneri!
• İdeal kilonuza ulaşın • Sigara kullanıyorsanız mutlaka bırakın • Tükettiğiniz sıvı miktarına dikkat edin • Pelvik bölgesindeki kasların kontrolünü sağlayabilecek egzersizler ile nefes egzersizleri yapmayı alışkanlık edinin • Aşırı baharatlı yiyeceklerden, gazlı içeceklerden ve kafein içeren çay ile kahveden kaçının 50
Baby&Kids
kişisel bakım
Bioderma’dan Babalar Günü Hediye Alternatifleri Biyolojiden ilham alarak ürünler geliştiren Bioderma, bakımına düşkün babaları unutmuyor... Cildin doğal biyolojik mekanizmasına uygun içerikteki ürünler, erkeklerin de vazgeçilmez bakım ürünleri oluyor. Babalar Günü için hediye arayışında olanları erkeklerin en gözde ürünlerini Bioderma'da buluyor.
Nodé Fluid Shampoo à Tüm saç tipleri için günlük kullanıma uygun ve deterjan içermeyen şampuan 200ml: 135,50TL
Photoderm Max Aquafluid SPF 50+à Tüm cilt tipleri için akışkan dokulu ve matlaştırıcı etkili çok yüksek güneş koruyucu 209,50 TL 51
Sébium Lotion à Tıraş sonrası kullanıma uygun, karma ve yağlı ciltler için gözenekleri sıkılaştırmaya yardımcı tonik 214,50 TL
Baby&Kids
Atoderm Shower Oil à Kuru ve hassas ciltlere özel nem desteği sunan besleyici duş yağı 289,50 TL
CİLDİNİZ İÇİN EN İYİ ADRES
CADDEBOSTAN MAH. CEMİL TOPUZLU CAD. PARK PALAS APT. 59/8 KADIKÖY/İSTANBUL tel: +90 530 641 23 08 mail: opdrcanzelihagul@gmail.com
drcanzelihagul.com
