Jaarmagazine Geriatrie
3 Een verblijf op de afdeling geriatrie
4-5 Ergotherapie: de belevenistafel
6-7 Diabetes op oudere leeftijd
8 Scheurwonden voorkomen
9 Omgaan met pijn
10-11 Doe de osteoporose-test
12 De juiste voeding om een val te voorkomen
13 Beweging is belangrijk, ook tijdens je opname
14-15 Familiezorg Oost-Vlaanderen
16 Samen beslissen over jouw zorg
17 Waarom een wilsverklaring?
18 Wat is een zorgvolmacht?
19 Zingeving en pastorale zorg
20 Woordzoeker
V.U. - Karen Pieters
REDACTIE & VORMGEVING
Dienst communicatie AZ Sint-Blasius
CONTACT - AZ Sint Blasius - 052 25 20 11
Kroonveldlaan 50, 9200 Dendermonde
Koevliet 6, 9240 Zele
Info@azsintblasius.be - www.azsintblasius.be
Ouderenzorg biedt unieke uitdagingen en kansen
Beste lezer,
Graag stel ik je het tweede nummer voor van ons jaarlijks magazine, dat zich richt op de diverse aspecten van de ouderenzorg. Onze medewerkers van de afdelingen geriatrie en communicatie hebben het met veel inzet en enthousiasme voor jou samengesteld.
Als geriater ben ik dagelijks getuige van de unieke uitdagingen en kansen die de ouderenzorg met zich meebrengt. Het is dan ook van groot belang dat zowel de oudere als zijn familie goed geïnformeerd is.
In deze editie bieden we je een blik op essentiële onderwerpen. We starten met de persoonlijke ervaringen van een patiënt op de afdeling geriatrie en belichten daarna onder andere de rol van beweging, de aanpak van pijn, een test over osteoporose en het bestaan en belang van wilsbeschikkingen en zorgvolmachten.
Ik hoop dat deze editie weerom een bron van informatie en inspiratie kan zijn. Laten we samen streven naar een leven vol kwaliteit.
Namens ons hele team wens ik je veel leesplezier!
dr. Katlijn Van Mulders
Henri lag begin 2024 enkele dagen op de afdeling geriatrie. Het volledige team zorgde ervoor dat zijn verblijf zo aangenaam mogelijk was en dat Henri zich daar comfortabel voelde.
Fleur, één van de geriatrisch verpleegkundigen, nam even de tijd voor een babbel en merkte dat Henri’s verblijf naar wens verliep.
‘Ze zorgen hier voor mij, en denken óók aan mijn familie’
Fleur: Henri, je ligt al een paar dagen bij ons. Weet je waarom je specifiek op de geriatrie bent opgenomen?
Henri: Ja hoor, dat lijkt me logisch. Op mijn leeftijd, 87 jaar, ben ik zeker een geriatrische patiënt (lacht). En dat merk ik wel. Ze houden hier meer rekening met mijn medische voorgeschiedenis, zoals mijn COPD* en die prostaatoperatie van een paar jaar geleden.
Dat voelt goed. Ik heb het idee dat ik hier echt de zorg krijg die ik nodig heb.
* COPD is een chronische longaandoening
Fleur: Dat klopt, we proberen aandacht te geven aan de noden van onze ouderen. En hoe vind je de bezoeken van de geriater? Ze komt elke dag bij je langs, toch?
Henri: Ja, ik zie de dokter elke dag. Ze legt alles duidelijk uit, en ik kan altijd vragen stellen. Ze doet echt moeite om alles in begrijpelijke taal uit te leggen, en dat waardeer ik. Zo blijf ik niet met vraagtekens achter na haar bezoek.
Fleur: Dat is fijn om te horen. En de verpleging? Ben je tevreden over de zorg die je van ons krijgt?
Henri: Absoluut! Jullie zijn allemaal zo vriendelijk. Of ik nu op het belletje duw of een vraag heb, jullie staan altijd klaar. Niets is te veel gevraagd. Dat geeft me een gerust gevoel.
Fleur: We proberen er voor iedereen te zijn, maar we willen je ook je nachtrust gunnen. Lukt het je om goed te slapen hier?
Henri: De eerste nachten was het wat moeilijk. Maar dat is ook normaal, niets slaapt zoals je eigen bed thuis. De laatste twee, drie nachten ging het al veel beter. Ik weet dat jullie ‘s nachts ook langskomen, maar jullie storen me niet onnodig. Dat is fijn, want ik trek mijn plan wel.
Fleur: We zorgen zeker voor zoveel mogelijk rust, dat helpt ook bij het herstel. Spreken we eens over je bezoek: krijg je veel mensen over de vloer?
Henri: Ja, ik krijg regelmatig bezoek, maar niet té veel. De bezoekuren zijn perfect voor mij, van 15 tot 20 uur. Dat geeft me genoeg tijd om te rusten. Dat is inderdaad belangrijk, want hoe meer ik rust, hoe beter ik me voel.
Fleur: En je familie, betrekken we die voldoende bij je zorg?
Henri: Zeker wel. Ik vind het goed dat jullie mijn familie informeren. Soms heb ik toch niet alles mee van wat de dokter vertelt. Ze stellen ook andere vragen waar ik zelf niet aan denk. En die bellijst die jullie hebben, waarbij de dokter iemand van mijn familie kan bellen, dat is ook handig. Het gaat niet alleen om mij, maar ook om hun gemoedsrust.
Fleur: Dat is inderdaad een van onze doelen. Nu, iets waar iedereen wel een mening over heeft... het eten. Wat vind je van de maaltijden hier?
Henri: “Ach ja, het eten… Ik ben blij dat we elke dag kunnen kiezen uit verschillende gerechten. Maar de normale porties zijn wel wat groot voor mij. In het begin wist ik niet dat ik een kleinere portie kan vragen. Ik liet vaak een deel van het eten liggen, en dat is zonde. Maar nu vraag ik dus een portie die ik wel op krijg.”
Fleur: Blij dat te horen. Heb je al gesproken met de sociaal verpleegkundige over je thuissituatie?
Henri: Ja, zij heeft me al gevraagd hoe het thuis geregeld is. Ze willen natuurlijk zeker zijn dat ik genoeg hulp heb vóór ik weer naar huis mag. Gelukkig krijg ik al veel steun. Een kuisman komt om de veertien dagen (daar ben ik heel tevreden over!) en iemand brengt mijn maaltijden, maar ik doe nog steeds zelf mijn boodschappen. Dat wil ik ook zo houden, het geeft me een gevoel van zelfstandigheid.
Fleur: Goed dat je nog actief blijft. En onze kinesist en ergotherapeut ken je ondertussen ook al?
Henri: Ja, de kinesist zorgt ervoor dat ik in beweging blijf, dat heb ik nodig. De ergotherapeut heeft een geheugentest met me gedaan. Ik heb blijkbaar nog alles op een rijtje (lacht).
Fleur: En hoe zit het met de belevenistafel? Heb je die al uitgeprobeerd?
Henri: Ja, dat was een leuke verrassing! Ik wist niet dat dat bestond. Ik heb vooral gefietst, mijn route verscheen op het scherm. Ze hebben me verteld dat ik ook spelletjes kan spelen. Fijn dat er zoiets is om ons actief te houden, want rust roest!
Lees meer over de belevenistafel op pagina
GERIATRISCHE REVALIDATIE
De belevenistafel: een extra dimensie in geriatrische zorg
Dankzij de belevenistafel kunnen we patiënten zoals Henri (zie pagina 3) niet alleen fysiek, maar ook mentaal en emotioneel stimuleren tijdens hun verblijf in het ziekenhuis. Het toont hoe nieuwe technologieën, gecombineerd met de zorg en expertise van het team, de levenskwaliteit van ouderen kunnen verbeteren.
Ergotherapeute Annelies De Mey werkt sinds april 2018 in AZ Sint-Blasius. Ze verdeelt haar tijd tussen de dienst geriatrische revalidatie en het geriatrisch support team (GST).
Op de dienst geriatrische revalidatie helpt Annelies ouderen die door letsel, ziekte of andere gezondheidsproblemen moeite hebben om zelfstandig te functioneren. Als ergotherapeut zoekt ze naar manieren om hun dagelijkse leven weer op de rails te krijgen en zo hun zelfstandigheid, mobiliteit en levenskwaliteit te verbeteren. Dit kan gaan van het verbeteren van functionaliteit (zoals bijvoorbeeld het inoefenen van een loophulpmiddel) tot het trainen van het geheugen.
Vooral bij ouderen waarvan het dagelijks functioneren is aangetast, is het belangrijk om te focussen op het verbeteren van hun levenskwaliteit. Sinds een paar jaar maakt Annelies hierbij gebruik van een bijzonder hulpmiddel: de belevenistafel.
Training én sociale interactie
De belevenistafel is een interactieve, kantelbare tafel met een groot touchscreen (aanraakscherm) waarop je activiteiten kan uitvoeren. Denk aan muziek die ouderen kennen uit hun jonge jaren, groepsgym, geheugenoefeningen en zelfs virtuele reizen maken.
De tafel stimuleert zowel visueel als tactiel (tastbaar, voelbaar). Dit draagt bij aan de fysieke en cognitieve (verstandelijke) betrokkenheid van de patiënt.
Het mooie aan de tafel is dat ze kan worden aangepast aan ieders fysieke mogelijkheden. Dankzij de verstelbare tafelhoek kunnen ook patiënten met beperkte mobiliteit comfortabel meedoen, of ze nu rechtstaan of in een rolstoel of zetel zitten. De tafel kan voor diverse doeleinden ingezet worden: om het geheugen te trainen, de mobiliteit te oefenen, herinneringen op te halen, en zeker ook om sociale interactie te bevorderen.
Waardevol hulpmiddel
Annelies merkt dat het inzetten van de belevenistafel voor veel patiënten een positieve ervaring is.
Zo was er een man die herstelde van een beroerte en die problemen had met zijn geheugen en concentratie. Door regelmatige geheugenoefeningen op de tafel, merkte het team na verloop van tijd verbetering in zijn concentratie, geheugen en probleemoplossend vermogen. Dit had niet alleen een positieve invloed op zijn herstel, maar ook op zijn zelfvertrouwen.
Een andere patiënte met gevorderde dementie was vaak verward en onrustig. Door de belevenistafel in te zetten voor vertrouwde activiteiten zoals een virtuele tuinwandeling of eenvoudige puzzels, werd ze kalmer. Het gaf haar een gevoel van structuur en veiligheid, waardoor ze beter communiceerde met het zorgteam.
De belevenistafel biedt ook mogelijkheden om het sociale welzijn van patiënten te verbeteren. Annelies denkt aan de dame die na een heupoperatie niet alleen moeite had met haar mobiliteit, maar zich ook eenzaam voelde. Door haar te betrekken bij groepsactiviteiten aan de belevenistafel, bloeide ze open.
Het samen uitvoeren van activiteiten, gaf haar meer zelfvertrouwen en stimuleerde haar revalidatieproces.
Voor Annelies en haar collega’s is de belevenistafel een waardevolle toevoeging aan de revalidatieprogramma’s op de geriatrie. Het apparaat biedt gevarieerde en op de patiënt afgestemde oefeningen, wat cruciaal is in de zorg voor ouderen.
Innovatieve technologieën zoals de belevenistafel tonen aan dat revalidatie meer is dan alleen fysieke oefeningen. Het bevorderen van mentaal en emotioneel welzijn is minstens zo belangrijk. Voor Annelies betekent het een belangrijke stap in het creëren van een omgeving waarin ouderen kunnen werken aan hun herstel en een betere levenskwaliteit.
>> Ben jij opgenomen op de dienst geriatrie?
Of verblijft jouw familielid op onze dienst?
Informeer naar de mogelijkheden van de belevenistafel. Er is vast en zeker een activiteit die aansluit bij jouw interesses en mogelijkheden (of bij die van je familielid).
Gezond leven met diabetes, ook op oudere leeftijd
Diabetes (suikerziekte) is een ziekte waarbij je bloedsuikerspiegel te hoog is. Dit komt doordat je lichaam te weinig insuline aanmaakt. Insuline zorgt ervoor dat suiker (glucose) vanuit je bloed naar je cellen gaat, zodat je energie krijgt. Als dit niet goed werkt, blijft de suiker in je bloed en wordt je bloedsuiker te hoog. Dit kan op lange termijn schade geven aan je ogen, nieren, zenuwen, hart en bloedvaten.
Als je ouder wordt, verandert je lichaam. Deze veranderingen kunnen een invloed hebben op je geheugen en beweeglijkheid. Ook kun je te maken krijgen met andere gezondheidsproblemen, zoals een hoge bloeddruk, hartziekten of problemen met je nieren. Hierdoor wordt het soms moeilijker om goed om te gaan met diabetes. Daarom is het belangrijk dat je de mogelijke valkuilen kent, zodat je de controle over je diabetes kunt behouden.
>> We geven je een kort overzicht van de valkuilen en aandachtspunten. Heb je extra vragen? Je kunt altijd terecht bij je huisarts, de arts van het woonzorgcentrum of je diabeteseducator.
Je zintuigen
Ouder worden kan betekenen dat je minder goed ziet of dingen niet meer goed kan vasthouden. Hierdoor kan het moeilijker worden om je insulinepen te gebruiken of medicijnverpakkingen te openen.
Ook kan je reuk- en smaakvermogen achteruitgaan, waardoor je minder zin in eten hebt. Soms leidt dit ook tot ondervoeding. Als je maaltijden overslaat, loop je het risico op een te lage bloedsuiker (hypoglycemie). Door gewichtsverlies neemt de gevoeligheid voor insuline toe. Ook dát kan een te laag bloedsuikergehalte veroorzaken.
Daarnaast verandert je lichaamssamenstelling: meer vetweefsel, minder spiermassa en minder vocht. Dit kan invloed hebben op hoe medicijnen in je lichaam werken.
Je geheugen
Mensen met diabetes hebben een grotere kans op dementie. Schommelingen in je bloedsuikerspiegel kunnen ervoor zorgen dat je je moeilijker kunt concentreren en dingen vergeet. Dit kan leiden tot problemen met je medicijnen, je voeding, en het meten van je bloedsuiker.
Een groter risico op vallen
Ouderen met diabetes lopen meer risico op vallen. Dit komt onder andere door de beschadiging van zenuwen in de voeten, waardoor je minder goed voelt waar je loopt. Je voeten kunnen ook vervormen (drukpunten, hamertenen) waardoor je minder stabiel loopt. Diabetes kan ook je zicht aantasten, wat het moeilijker maakt om obstakels te zien.
Een te lage bloedsuiker kan leiden tot duizeligheid en evenwichtsproblemen. Dit vergroot de kans op vallen. Ook kan het gebruik van meerdere medicijnen een invloed hebben op je bloedsuiker en je stabiliteit.
Hypoglycemie = herken de symptomen
Een lage bloedsuikerwaarde (hypoglycemie) wordt veroorzaakt door een onevenwicht tussen het effect van medicatie om suiker te verlagen en de inname van suikerrijke voedingsmiddelen. Verminderde beweeglijkheid en alertheid kunnen ervoor zorgen dat je een hypoglycemie niet tijdig herkent en er daardoor niet goed op reageert.
Wees aandachtig voor deze symptomen:
• plots opkomende honger
• duizeligheid, concentratiestoornissen
• trillen of zweten
• slechter zien
• hoofdpijn
• hartkloppingen
• stemmingswisseling
• bleekheid
Hoe reageren?
Meet je bloedsuiker.
Eet onmiddellijk snelle suikers, zoals 2 klontjes suiker of 3 tabletten druivensuiker of drink een glas cola. Als de symptomen na 10 minuten niet verdwijnen, neem dan nog eens snelle suikers.
Is je volgende maaltijd pas over 1,5 uur of later gepland, neem dan ook ‘trage suikers’, zoals een droge koek, een boterham of een stuk fruit.
Heb je vaak last van een hypoglycemie?
Spreek erover met je arts om de mogelijkheden tot het afbouwen van je medicatie te bekijken.
>> diabetesteam AZ Sint-Blasius www.azsintblasius.be/diabetescentrum tel: 052 25 26 77 of e-mail: diabetescentrum@azsintblasius.be
Voeding: een gezonde balans
Als je ouder wordt, kan je eetlust verminderen of je smaak veranderen en kan je kauw- en slikproblemen krijgen. Om je bloedsuikerspiegel te reguleren, is het belangrijk om gevarieerd en gezond te eten. Een diëtist of diabeteseducator kan je helpen met een voedingsplan dat bij jou past.
Mondzorg
Verhoogde bloedsuikerwaarden kunnen de weerstand tegen infecties verminderen. Als diabetespatiënt heb je hierdoor meer risico op ontstekingen van het tandvlees, onder gebitsprothesen, de tong of het mondslijmvlies. Wondjes in je mond genezen trager. Ook heb je een groter risico op gaatjes in de tanden en schimmelinfecties in de mond.
Problemen in de speekselproductie kunnen dan weer leiden tot een droge mond of smaakstoornissen.
Tips voor een goede mondzorg
• Vertel de tandarts dat je diabetes hebt en overleg hoe vaak je op controle komt.
• Poets twee keer per dag je tanden gedurende twee minuten.
• Probeer te stoppen met roken!
Als e rookt, heb je eerder en meer last van ontstekingen.
Verzorg je voeten
Diabetes kan zenuwen en bloedvaten in je onderbenen en voeten beschadigen. Hierdoor kan je minder gevoel in je voeten hebben en kunnen wondjes moeilijk genezen. Kleine wondjes kunnen zo uitgroeien tot ernstige infecties.
Controleer je voeten dagelijks op wondjes. Vraag eventueel hulp aan een familielid of een zorgverlener als dit voor jou moeilijk is.
Laat je voeten regelmatig verzorgen door een podoloog. Bij een opstartof zorgtraject of conventie krijg je twee keer per jaar een volledige terugbetaling van een raadpleging bij de podoloog.
Tips om je voeten te verzorgen
• Was dagelijks je voeten met lauw water. Droog ze nadien zorgvuldig af, vooral tussen de tenen.
• Smeer je voeten regelmatig in met een vochtinbrengende crème. Let op! Smeer geen crème of lotion tussen je tenen.
• Besteed voldoende aandacht aan aangepast schoeisel. Controleer de binnenkant van de schoenen op vreemde voorwerpen, plooien en barsten. Draag schoenen en sokken die niet knellen of geen drukpunten hebben.
• Loop nooit op blote voeten.
• Controleer vóór je in bad gaat de temperatuur van het water met je elleboog.
• Controleer je voeten op eelt en eksterogen, blaren of wondjes, verkleuringen of vervormingen.
• Knip je nagels recht en niet te kort af.
• Neem geen voetbaden.
• Heb je last van koude voeten? Gebruik geen warmwaterkruiken of verwarmingstoestellen, maar dikke warme sokken zonder naden.
Laat diabetes je leven niet beheersen
Om goed om te gaan met diabetes, is een gezonde levensstijl belangrijk. Probeer je bloedsuiker stabiel te houden, let op je bloeddruk en cholesterol, rook niet, eet gezond en beweeg dagelijks.
Ga regelmatig op controle en volg de medische adviezen om complicaties te voorkomen.
Betrek ook je familie, vrienden of verzorgers bij je diabeteszorg. Zij kunnen je ondersteunen en helpen om dagelijkse routines vol te houden.
Iedereen is uniek, ook jij als persoon met diabetes. Samen met je zorgteam kun je een behandeling vinden die bij jou past, zodat je een gezond en zelfstandig leven kunt blijven leiden.
Bescherm je huid, voorkom scheurwonden
Scheurwonden of ‘skin tears’ komen vooral voor bij oudere mensen. Het verouderingsproces veroorzaakt veranderingen in de huid waardoor ze kwetsbaarder en vatbaarder wordt voor beschadiging.
Hoe kan je wonden voorkomen?
Het risico op scheurwonden vergroot ook door
• bepaalde medicatie (vooral bloedverdunners en cortisonen): door de inname van bloedverdunners ontstaan onderhuids makkelijk blauwe plekken (hematomen) waardoor de huid makkelijker kan scheuren
• een slecht voedingspatroon
• roken
• een droge huid
• het gebruik van te sterke kleefverbanden op huid.
>> Zorg voor een veilige thuisomgeving
• Voldoende verlichting: gebruik waaklampjes en trapverlichting om valpartijen te voorkomen.
• Scherm scherpe hoeken van meubels af.
• Draag geen scherpe sieraden die de huid kunnen beschadigen.
• Draag goed passend schoeisel om een val te vermijden.
>> Vraag ook naar onze brochure over valpreventie.
>> Eet gezond (lees meer op pagina 12)
>> Drink voldoende
Hydrateer je huid van binnenuit door voldoende water te drinken, minstens 1,5 liter per dag.
>> Bescherm je huid
• Gebruik wasolie in plaats van zeep om uitdroging te voorkomen.
• Draag lange mouwen.
• Hou je nagels kort.
• Droog je huid af door zacht te deppen in plaats van te wrijven.
• Gebruik silicone verbanden in plaats van sterke kleefverbanden.
• Gebruik hulpmiddelen bij het aantrekken van steunkousen.
Behandeling
Wanneer er toch een scheurwonde ontstaat, is het belangrijk dat de huidflap zo snel mogelijk teruggeplaatst kan worden.
Gebruik geen sterke kleefpleisters om verdere schade aan de omliggende huid te voorkomen.
>> Laat de wonde altijd door een professional behandelen. Contacteer je huisarts of thuisverpleegkundige.
Je pijngevoel verandert naargelang je ouder wordt
Pijn is een gevoel dat ons waarschuwt voor schade in ons lichaam. Het pijnsysteem is een complex netwerk van zenuwen dat ons helpt om pijnprikkels te voelen en te verwerken. Een pijngevoel ontstaat wanneer de zenuwen in ons lichaam heel intense prikkels ontvangen.
Als je ouder wordt, veranderen je zenuwen: ze worden dunner en hebben minder vezels. Dit betekent dat ze pijnprikkels trager doorgeven. Ook herstellen zenuwen minder goed als ze beschadigd raken. Dit komt omdat de cellen die helpen met het herstel niet zo goed meer werken.
Oudere mensen hebben vaak last van lichte, chronische (langdurige) ontstekingen. Dit maakt het moeilijker om gezond te blijven en goed te herstellen van blessures.
Ouder worden brengt sowieso heel wat lichamelijke veranderingen met zich mee: minder spierkracht, een verminderd gevoel in de huid, verminderde coördinatie, … Hierdoor kan je langzamer reageren op pijn. Het kan ook chronische pijn veroorzaken: pijn die langer aanhoudt dan normaal waardoor je een overgevoeligheid ontwikkelt.
Het is dus belangrijk om je lichaam én je zenuwen gezond te houden als je ouder wordt. Bewegen is een goede manier om dit te doen. Het houdt niet alleen je zenuwstelsel gezond, maar zorgt er ook voor dat je lichaam natuurlijke pijnstillers aanmaakt.
Chronische pijn kan je voorkomen
Leef gezond: eet gezond en blijf actief.
Voorkom blessures: lees ook de voedingstips voor valpreventie (pag 12)
>> Volg de adviezen van je hulpverleners. Vraag indien nodig hulp aan je (huis-)arts.
Osteoporose Wat nu?
Eén op drie vrouwen van 50 jaar en ouder heeft last van osteoporose (botontkalking). Bij mannen op die leeftijd is dat één op vijf.
Het goede nieuws is dat osteoporose grotendeels een behandelbare aandoening is. Je kan veel doen om botontkalking tegen te gaan en zo breuken te voorkomen.
Wat is osteoporose?
Onze botten zijn levend weefsel, ze veranderen voortdurend. Continu vindt er aanmaak van nieuw bot en afbraak van oud bot plaats. Van bij je geboorte tot wanneer je jongvolwassen bent, ontwikkelen en versterken je botten zich.
Botontkalking is een chronische aandoening waarbij de sterkte van de botten afneemt. Door ouder worden en/of door bepaalde ziektes en/of inname van bepaalde medicatie zien we dat de botafbraak groter is dan de botaanmaak. De botten worden poreus, broos en zijn vatbaarder voor breuken. Ruggenwervels kunnen inzakken.
Botontkalking en verminderde botkwaliteit zorgen ervoor dat oudere personen vaak breuken oplopen (= fragiliteitsfractuur of osteoporotische fractuur).
Botontkalking komt meestal pas aan het licht doordat je iets breekt na een val, hoe klein de valpartij ook was.
Eenvoudig op te sporen
Botontkalking wordt vaak niet (tijdig) vastgesteld. Een diagnose stellen kan nochtans makkelijk, door:
1. Inschatting en beoordeling van het valrisico De geriaters en het geriatrisch support team (GST) van AZ Sint-Blasius bekijken bij alle 75-plusser die met een breuk of verhoogde kans op een botbreuk worden opgenomen, of zij in aanmerking komen voor verder onderzoek en een eventuele behandeling.
2. Botdichtheidsmeting of botdensitometrie
POLS, WERVELS, HEUP… DE BREUKEN BLEVEN KOMEN
DAT IS OSTEOPOROSE
Cornelia is 87 jaar.
Ze heeft talloze breuken opgelopen door osteoporose.
Door haar gebroken wervels heeft ze veel rugpijn, loopt ze voorover geboden en is ze 19 cm gekrompen.
www.worldosteoporosisday.org
Bij dit onderzoek worden foto’s genomen van de heup en de wervelkolom om de dichtheid en sterkte van het bot in te schatten. Het onderzoek duurt zo’n 15 minuten.
3. RX wervelzuil
Bij dit radiologisch onderzoek wordt je wervelkolom in beeld gebracht om (onopgemerkte) inzakkingen van de wervels op te sporen. Wervelindeukingen zijn immers een teken van osteoporose.
Het onderzoek duurt 5 à 10 minuten.
4. Labotests
>> Meer informatie op www.azsintblasius.be/osteoporose-botontkalking
www.osteoporosenews.be
Doe de één minuut osteoporose risicotest
Beantwoord de vragen hieronder. Antwoord je “ja” op één van de vragen? Dan wil dit niet meteen zeggen dat je osteoporose hebt, maar wél dat je een verhoogd risico loopt.
>> Bespreek je antwoorden met je behandelende arts of huisarts. Hij of zij kan beslissen of een screening in ons geriatrisch dagziekenhuis nodig is. Zo ja, dan zal je huisarts hiervoor een afspraak maken. Na de screening zal één van onze geriaters de resultaten en mogelijke behandeling met jou bespreken.
Je familiale voorgeschiedenis, waar je niets aan kan veranderen JA NEE
Is er osteoporose vastgesteld bij één van je ouders of heeft één van je ouders een botbreuk opgelopen ten gevolge van een lichte val?
Heeft/had één van je ouders een kromme rug (een bochel)?
Indien je een vrouw bent JA NEE
Begon je menopauze vóór de leeftijd van 45 jaar?
Heb je gedurende 12 opeenvolgende maanden of langer geen maandstonden gekregen om een andere reden dan zwangerschap, menopauze of hysterectomie (= wegname van je baarmoeder)?
Werden vóór je 50ste beide eierstokken verwijderd zonder dat je hormonale substitutietherapie (HST) kreeg?
Indien je een man bent JA NEE
Heb je ooit last gehad van impotentie (erectieproblemen), verminderd libido of andere symptomen gerelateerd aan lage testosteronspiegels?
Je manier van leven, waar je wel iets aan kan veranderen JA NEE
Drink je geregeld meer dan 2 eenheden alcohol per dag?
Rook je of heb je vroeger geregeld sigaretten gerookt?
Beweeg je minder dan 30 minuten per dag (huishouden doen, winkelen, tuinieren, wandelen, joggen)?
Ben je allergisch voor of vermijd je melk of melkproducten zonder dat je een calciumsupplement neemt?
Ben je minder dan 10 minuten per dag buiten (waarbij je een deel van je lichaam blootstelt aan de zon) en neem je geen vitamine D-supplement?
Je persoonlijke risicofactoren, waar je niets aan kan veranderen JA NEE
Ben je 60 jaar of ouder?
Heb je op volwassen leeftijd ooit al een botbreuk opgelopen als gevolg van een lichte val?
Val je vaak (meer dan 1 keer het voorbije jaar) of ben je bang om te vallen omdat je je verzwakt voelt?
Is je lengte na de leeftijd van 40 jaar met meer dan 3 cm afgenomen?
Ben je te mager (= BMI lager dan 19)?
Je BMI bereken je door je gewicht in kilo’s te delen door het kwadraat van je lichaamslengte in meters.
Nam je al gedurende meer dan 3 opeenvolgende maanden corticoïden (cortisone, prednisone ...)?
Deze worden vaak voorgeschreven bij ontstekingsziekten, zoals astma, reumatoïde polyartritis (chronische gewrichtsreuma), inflammatoire darmziekten en eczema (huidproblemen).
Heb je reumatoïde artritis (chronische gewrichtsreuma)?
Lijd je aan hyperthyreoïdie (snelwerkende schildklier) of hyperparathyroïdie (snelwerkende bijschildklier), diabetes of maag-darmaandoeningen zoals de ziekte van Crohn (chronische ontsteking van het spijsverteringskanaal of coeliakie (auto-immuunziekte die word uitgelokt door inname van gluten)?
ADVIES VAN DE DIËTIST
‘Ge moet goed eten’ (zei mijnen bompa)
Eén op drie thuiswonende senioren valt minstens 1 keer per jaar. Bij 80-plussers is dit zelfs één op twee. Een val met letsel is bij 75-plussers de belangrijkste doodsoorzaak. Naargelang je ouder wordt, vermindert je mobiliteit en spierkracht. Daardoor stijgt de kans op vallen.
Je kan zelf iets ondernemen om het risico op vallen te verminderen
Door een tekort aan calcium, eiwitten of vitamine D, heb je minder sterke botten en spieren. Daardoor verhoogt je risico om te vallen. De juiste voedingsstoffen innemen, is belangrijk om je botten en spieren stevig te houden (of te maken).
Calcium is cruciaal voor gezonde botten. Goede bronnen van calcium zijn melkproducten, bepaalde groenten (broccoli, spinazie, Chinese kool), bepaalde fruitsoorten (kiwi, appel, abrikoos), noten en vette vis.
De calciumopname wordt beïnvloedt door vitamine D. Voldoende vitamine D opnemen is daarom even belangrijk als calcium. Bronnen van vitamine D zijn zonlicht, vitamine D in smeer- en bereidingsvetten, vette vissoorten en melkproducten.
Eiwitten zijn bouwstoffen: ze zijn noodzakelijk voor de groei van je spieren. Neem dus voldoende eiwitten via vlees of vleesvervangers, eieren, noten, volkoren graanproducten, …. Als je je spieren stimuleert met beweging of krachtoefeningen, dan gebruik je eiwitten. Combineer daarom je beweegmomenten met eiwitbronnen uit voeding en verdeel deze over de dag.
Verder is beweging zeer belangrijk voor je botten en de spieren errond. Hoe sterker de spieren, hoe kleiner de kans op valongelukken en dus botbreuken. Probeer dagelijks te bewegen om de densiteit van de botten te onderhouden.
Rook niet, beperk alcohol. Oudere personen zijn gevoeliger voor de negatieve gevolgen van alcohol. Ook roken verhoogt het risico op broze botten.
>> Bespreek eventuele specifieke problemen met een diëtist. Hij of zij kan je de nodige tips bezorgen.
Ben je opgenomen in het ziekenhuis?
Vraag naar de diëtist op de afdeling waar je verblijft.
Blijf in beweging, ook tijdens je opname in het ziekenhuis
Bewegen is belangrijk, ook als je in het ziekenhuis ligt. Het helpt je sneller te herstellen en voorkomt extra gezondheidsproblemen.
Tijdens een ziekenhuisopname liggen of zitten patiënten soms 70 tot 85% van de dag. Het revalidatieteam helpt je om in beweging te blijven. We proberen je actief te houden met eenvoudige oefeningen en training, aangepast aan jouw situatie. Zo zorgen we ervoor dat je zoveel mogelijk je kracht en zelfstandigheid behoudt.
Waarom is bewegen zo belangrijk?
Voorkom verlies van spierkracht en mobiliteit
Al na een paar dagen stilliggen, verlies je spiermassa en kracht. Bij gezonde ouderen vermindert de spiermassa en de daaraan gekoppelde spierkracht jaarlijks met ongeveer 3%. Na enkele dagen bedrust kan dit al oplopen tot 10%. Dit maakt het moeilijker om zelfstandig te blijven. Door te bewegen, behoud je spiermassa en spierkracht en voorkom je dat je na ontslag uit het ziekenhuis langdurig afhankelijk van anderen wordt.
Voorkom complicaties
Lang in bed liggen, kan leiden tot extra complicaties zoals doorligwonden, longontsteking of trombose. Bewegen helpt om dit te voorkomen.
Blijf mentaal gezond
Bewegen is niet alleen goed voor je lichaam, maar ook voor je geest. Het kan gevoelens van depressie en angst verminderen en je zelfvertrouwen verhogen.
Versnel je herstel
Door te bewegen blijven je spijsvertering, ademhaling en conditie op peil. Dit helpt je lichaam om sneller te herstellen.
Voorkom vallen
Bewegen verbetert je evenwicht en coördinatie, waardoor je minder kans hebt om te vallen, zowel in het ziekenhuis als daarna.
Wat doen wij in het ziekenhuis?
Het volledige team van de dienst geriatrie zal je motiveren om te bewegen. Indien mogelijk kom je naar de oefenzaal. Dit gebeurt altijd in samenspraak met de behandelende arts en verpleegkundigen. En we houden uiteraard ook rekening met jouw mogelijkheden en beperkingen.
Verpleegkundigen helpen je met kleine bewegingen, zoals zelf naar het toilet gaan, aan tafel eten of rechtop zitten in een stoel.
Kinesitherapeuten begeleiden je bij individuele oefeningen, zoals evenwichtsoefeningen en krachttraining, fietsen met ondersteuning of stapoefeningen met of zonder hulpmiddel.
Ergotherapeuten leren je om dagelijkse handelingen opnieuw zelfstandig uit te voeren (bijvoorbeeld jezelf wassen of naar het toilet gaan) en geven je advies over veilig bewegen met een loophulpmiddel en hoe je een val kan voorkomen.
Ook je familie kan een belangrijke rol spelen in je herstel. Ze kunnen je aanmoedigen om uit bed te komen en in de zetel te zitten, samen op de gang een stukje te wandelen of eenvoudige oefeningen op je kamer te doen.
Na je ontslag
>> Blijven bewegen is ook na je ziekenhuisopname belangrijk. Tips om fit en zelfstandig te blijven vind je op www.gezondleven.be en www.valpreventie.be
Na een ziekenhuisopname is het mogelijk dat je tijdelijk of permanent extra ondersteuning thuis nodig hebt. De medewerkers van de sociale dienst van ons ziekenhuis kunnen voor jou thuiszorg via professionele zorgverleners regelen.
Dit kan in allerlei vormen: hulp bij het huishouden, bij je persoonlijke verzorging, leveren van warme maaltijden, een ziekenhuisbed, ... Thuiszorg zal je de hulp bieden die je nodig hebt om zo lang mogelijk veilig en comfortabel in jouw vertrouwde omgeving te kunnen wonen.
Op onze website vind je informatie over welke hulp mogelijk is en bij welke organisaties je terechtkan: www.azsintblasius.be/sociale-dienst.
Je kiest zelf met welke organisatie jij eventueel contact opneemt. In dit magazine stelt Familiezorg Oost-Vlaanderen (O-Vl.) zich aan jou voor.
In de kijker: Familiezorg Oost-Vlaanderen
Familiezorg O-Vl. is één van de organisaties die zorg en ondersteuning in je thuisomgeving bieden. Iedereen met een zorgvraag kan er terecht: oud, jong, alleenstaand, families, mantelzorgers, ... Bij Familiezorg O-Vl sta jij als cliënt centraal en krijg je advies en zorg op maat.
Het uitgebreide zorgpakket omvat onder andere ondersteuning voor (jonge) personen met dementie, een klusjesdienst, ouderenzorg, acute zorg en huishoudhulp met dienstencheques.
Klusjesdienst
Niets fijner dan een woning waar alles piekfijn in orde is!
De klusjesdienst van Familiezorg O-Vl. maakt jouw woning veiliger en comfortabeler, van het installeren van handgrepen en drempelhulpen tot kleine herstellingen. Hun ervaren klussers zorgen ervoor dat je woning aangepast is aan jouw behoeftes. Zo kan je met een gerust hart blijven genieten van je eigen thuis, zonder je zorgen te maken over kleine obstakels of onderhoudsklussen.
Centrum voor dagopvang voor jonge personen met dementie
Familiezorg O-Vl. heeft speciale expertise opgebouwd in de zorg voor personen met (jong)dementie. Zo is er onder andere CDO Ter Schorre, een centrum voor dagopvang in Moerzeke, waar in een veilige en huiselijke sfeer begeleiding en ondersteuning geboden wordt.
Door actief bezig te blijven met allerlei activiteiten kunnen jonge personen met dementie hun dag zinvol besteden, terwijl ook hun mantelzorgers ondersteuning krijgen en op adem kunnen komen.
Podcast: “Ik hoor u graag”
Ronny (57) heeft jongdementie en komt twee dagen per week naar Centrum voor Dagopvang Ter Motte in Nevele.
“Hoewel ik zelf weinig merk van mijn aandoening, merk ik dat ik gesprekken minder goed kan volgen en ik snel overprikkeld raak. Vooral mijn vrouw wijst mij erop dat ik dingen al gevraagd of gezegd heb, want meestal heb ik het zelf niet door.
Ik ga twee dagen per week naar CDO Ter Motte, waar ik hechte banden opbouw met lotgenoten door samen activiteiten te doen.
Ik probeer me geen zorgen te maken over de toekomst en maak het beste van elke dag. Ik ben me bewust van mijn geheugenproblemen en heb er vrede mee, hoewel het niet eenvoudig is voor mijn vrouw. Gelukkig kunnen we openlijk communiceren en halen we allebei steun uit het CDO.”
Beluister de volledige podcastaflevering met Ronny via deze QR-code
Ouderenzorg
Familiezorg O-Vl. biedt hulp bij alle niet-medische zorgtaken, die je zelf niet meer kan uitvoeren. Verzorgenden helpen je bijvoorbeeld bij wassen, aankleden, eten en drinken. Ze kunnen ook huishoudelijke taken van je overnemen, zoals boodschappen doen en een maaltijd bereiden. Of samen met jou naar de markt of bij de dokter gaan of samen een wandeling maken, … Daarnaast staan ze altijd klaar met een luisterend oor en voor een gezellige babbel.
Acute zorg
Na een dringend ontslag uit het ziekenhuis kan het moeilijk zijn om volledig zelfstandig te functioneren. Ook wanneer één van je mantelzorgers onverwachts wegvalt, kan de nood aan zorg dringend zijn.
De verzorgenden uit het team acute zorg kunnen snel en flexibel inspelen op dit soort situaties. Zij kunnen je helpen bij persoonlijke en huishoudelijke taken, zodat je rustig kan herstellen. Een gesprek om deze zorg op te starten, kan geregeld worden tijdens je opname in het ziekenhuis; een verzorgende van Familiezorg O-Vl. komt dan bij jou langs op je kamer.
Huishoudhulp met dienstencheques (Step)
De huishoudhulpen van Familiezorg O-Vl. helpen je met poetsen, wassen, strijken en koken. Zo heb jij extra tijd om je te concentreren op de dingen die belangrijk voor je zijn.
Benieuwd naar wat Familiezorg Oost-Vlaanderen voor jou kan betekenen? Neem contact op voor meer informatie:
• website: www.familiezorg.be
• e-mail: info@familiezorg.be
• telefoon: 09 225 78 83
ADVIES VAN DE PSYCHOLOOG
Angst en twijfel kunnen
je keuzes beïnvloeden
Als psycholoog horen we wel vaker: “Vraag dat maar aan mijn dochter” of “Laat mijn zoon dat maar beslissen.”
Er kunnen verschillende redenen zijn waarom een persoon op leeftijd zijn mening niet uit: onzekerheid, de ander niet willen kwetsen, niet ondankbaar willen lijken, schrik voor eventuele gevolgen, …
Maar als jij zorg nodig hebt van jouw kinderen, wie heeft dan het laatste woord?
Wat zegt de wet?
Wettelijk zijn er enkele zaken bepaald. Wanneer je wilsbekwaam bent, mag je zelf beslissen over jouw zorg. Wanneer je niet meer wilsbekwaam bent én je hebt een vertegenwoordiger aangesteld, dan zal die de nodige beslissingen nemen (zie ook pagina 17), Is er niemand aangesteld, dan wordt eerst de vraag gesteld aan je partner (met wie je al dan niet gehuwd bent of met wie je wettelijk of feitelijk samenwoont). Daarna aan je kinderen.
Wat als ...
Stel: je bent een 88-jarige man, wilsbekwaam, en je weet niet goed of je een zware operatie nog wilt laten uitvoeren. Misschien ben je bang dat je zoon het niet met je eens is. Wat als hij boos wordt door de beslissing die je neemt? Wat als hij minder vaak op bezoek komt, terwijl jij wel van hem afhankelijk bent en erop rekent dat hij een paar keer per week bij jou blijft langskomen? Dat kan je behoorlijk onzeker maken. Je hebt uiteraard je eigen mening, maar zit vooral in met wat je zoon denkt. Wie heeft er dan het laatste woord?
Samen komen we verder
We begrijpen dat zo’n situatie heel moeilijk kan zijn. Op de afdeling geriatrie doen we ons best om te zorgen dat jij je mening kan uiten, zonder zorgen of druk. We willen dat je je gehoord voelt, en dat beslissingen niet zonder jou genomen worden. Als psycholoog proberen we dan te komen tot een open gesprek met drie: vader, zoon en ‘bemiddelend’ psycholoog. Daar wordt alles op tafel gelegd; we stimuleren de vader om zijn mening te geven en we motiveren zijn zoon om naar die mening te luisteren. Zo proberen we samen tot een beslissing te komen.
>> Heb jij nood aan zo’n gesprek?
Je kan terecht bij de psychologen op de dienst geriatrie:
Roxanne De Ridder 052 25 20 41
Elien Deelen 052 25 21 62
Karlien De Schryver 052 25 20 39.
Wanneer je zelf niet meer over je zorg kan beslissen
Het Palliatief Support Team in AZ Sint-Blasius ondersteunt mensen die nadenken over hun toekomstige zorg. Als jij dit wilt, gaan ze met jou in gesprek over wat je wel en niet meer zou willen wanneer je medische toestand fragiel wordt of wanneer je zelf nog moeilijk kan opkomen voor je behoeften.
Vertegenwoordiger en vertrouwenspersoon
Steeds meer mensen vullen een wilsverklaring in. Zo kan je jouw wensen over later gewenste zorg laten opnemen in je medisch dossier.
In zo’n document kan je een vertegenwoordiger aanduiden. Een vertegenwoordiger is de persoon die jouw wensen duidelijk maakt als je dat zelf niet meer kan doen (wanneer je wilsonbekwaam bent geworden). De arts kan met deze persoon in contact treden. Als je zelf géén vertegenwoordiger aanduidt, zal een persoon volgens het wettelijk cascadesysteem aangeduid worden. Dat wil zeggen: als eerste de bewindvoerder (als die er is), daarna je samenwonende partner, daarna je meerderjarig kind, daarna je ouders en tenslotte je meerderjarige broer of zus.
Een wilsverklaring heeft een wettelijke waarde en is afdwingbaar (met uitzondering van een verzoek tot euthanasie).
Iedereen is anders, iedereen heeft zijn of haar persoonlijke waarden en doelen. Daarom is het aan te raden om dingen vast te leggen in een wilsverklaring en je vertegenwoordiger aan te duiden, vooraleer het moment is aangebroken dat je wilsonbekwaam bent.
Een vertegenwoordiger is niet hetzelfde als een vertrouwenspersoon Met een vertrouwenspersoon kan je je ideeën en zorgen delen, maar hij of zij heeft niet het wettelijk mandaat van een vertegenwoordiger. Deze persoon kan ook door de arts gecontacteerd worden, maar hij kan geen beslissingen afdwingen.
>> Meer informatie over het opstellen van een voorafgaande negatieve wilsverklaring vind je op www.leif.be/voorafgaande-zorgplanning/ negatieve-wilsverklaring
Je kan er ook een voorbeelddocument downloaden.
>> Om doodgewoon te praten over zorgplanning en levenseinde kan je terecht bij het Palliatief Support Team: 052 25 22 32
Bekijk ook het infofilmpje op www.azsintblasius.be/PST-filmpje
team PST van links naar rechts: dr. Sabine Serry, Isabel Leeman, Kim Rens, Trudy Cuijpers, An Willems
De zorgvolmacht
Met een zorgvolmacht kunnen één of meerdere personen die je zelf kiest, bepaalde beslissingen nemen als je daar zelf niet meer toe in staat bent. Je kunt in een zorgvolmacht beslissingen laten opnemen over je vermogen, maar ook over je persoon.
Je geeft bijvoorbeeld aan in welk woonzorgcentrum je wil verblijven als dat nodig blijkt, of wie op zoek gaat naar een voorziening die voldoet aan jouw wensen of financiële mogelijkheden.
Je kunt ook duidelijk maken welke arts jou moet behandelen of dat de thuisverpleging toegang tot je huis moet krijgen. Bij opname in een woonzorgcentrum of bij dementie kan je zelfs vastleggen wat er met je huisdieren moet gebeuren. Dit alles kan zorgen voor meer gemoedsrust als die keuzes effectief moeten gemaakt worden.
Wie krijgt de volmacht en waarvoor?
Een volmachthouder (lasthebber) is meestal een familielid, bv. jouw partner of één van je kinderen. Zij kennen normaal gezien het best jouw situatie en wensen. Je kunt verschillende volmachthouders trapsgewijs aanduiden, voor het geval iemand van hen zelf handelingsonbekwaam wordt. De volmachthouders kunnen ook een opvolger aanduiden als ze zelf niet meer in staat zijn om actie te ondernemen.
De zorgvolmacht kan algemeen zijn, zodat je volmachthouder alle beslissingen mag nemen. Bij een specifieke zorgvolmacht beperk je de overeenkomst tot bepaalde handelingen (bv. het beheren van je beleggingen of je onroerende goederen) of verdeel je de bevoegdheid onder verschillende personen.
Juridisch gezien blijf jij als lastgever handelingsbekwaam: je kunt zelf nog altijd je vermogen beheren. Je wordt niet beschermd tegen oneerlijke derden en er is geen wettelijke controle op de volmachthouder.
Het is dan ook belangrijk dat je de volmachthouder kunt vertrouwen. Indien er eventueel meerdere lasthebbers zijn, is een goede onderlinge verstandhouding tussen hen belangrijk.
De lasthebber is verplicht om jou, als lastgever, zoveel mogelijk te betrekken bij de uitvoering van zijn of haar opdracht.
Wie stelt de volmacht op en hoe?
Je mag een volmacht zelf opstellen of je laten bijstaan door een notaris. Om een volmacht te geven, moet je meerderjarig en wilsbekwaam zijn.
Maak de overeenkomst zo gedetailleerd mogelijk op.
Daar kan een notaris je bij helpen. Hij of zij ziet er ook op toe dat de lastgeving in jouw belang is.
Geef aan of je een volmacht geeft over het beheer van je vermogen (rekeningen betalen) of ook over de beschikking ervan (verkoop, schenking).
Zeg bovendien welke zorgaspecten je voor jezelf als persoon wenst (bijvoorbeeld welk woonzorgcentrum je verkiest wanneer thuiszorg niet meer mogelijk is).
Als je meerdere lasthebbers aanduidt (bv. je kinderen), baken dan duidelijk de bevoegdheden af. Wie doet de controle? Welke vergoedingen krijgen de lasthebbers?
De volmacht moet ondertekend worden door jezelf en je lasthebber(s).
Wanneer gaat de volmacht in?
De datum waarop de volmacht ingaat, bepaal je zelf.
Ze kan direct ingaan of pas wanneer je gezondheid het niet meer toelaat dat je zelf je zakelijke belangen uitvoert.
In dat laatste geval voorzie je het best dat twee onafhankelijke artsen over je gezondheidstoestand moeten beslissen.
Een zorgvolmacht moet geregistreerd worden in een centraal register. Dat kan bij de griffie van het vredegerecht in je verblijfplaats of bij de notaris.
Een zorgvolmacht is niet definitief. Zolang je wilsbekwaam bent, kun je de inhoud wijzigen of de volmacht helemaal stopzetten. Als je de zorgvolmacht herroept of intrekt, moet je dat opnieuw laten registreren.
>> Voor meer concrete info en de bijhorende kosten, contacteer je best je notaris.
Je denkt misschien…
Praat over je gevoel
Je denkt misschien dat je wat moet zeggen, Je denkt misschien dat je me moet opvrolijken, Je wilt me misschien weer zien lachen en genieten, Je denkt misschien dat je me moet troosten en raad geven. Wat ik vraag is dit: wil je nog eens en nog eens luisteren naar mijn verhaal, naar wat ik voel en denk?
Je hoeft alleen maar stil te zijn, mij aandacht schenken, mij tijd te geven. Je hoeft mijn verdriet zelfs niet te begrijpen, maar als het kan slechts te aanvaarden, zoals het voor mij voelt.
Je luisterend aanwezig zijn zal mijn dag anders maken, en mijn pijn een beetje verlichten...
Marinus van den Berg
De moed er in houden
“Iedereen zegt me altijd dat ik de moed er moet inhouden. Dat ik sterk moet zijn. Maar dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan.”
Aan het woord is een wat oudere dame. Ze verblijft al een tijdje in het ziekenhuis. De therapie slaat wel aan, maar de weg naar herstel is nog lang. Ze vertelt dat ze soms het gevoel heeft dat er niet echt naar haar geluisterd wordt. “Iedereen wil het beste voor me. De kinderen zijn erg bezorgd en bellen vaak. En kijk hier aan de muur: de kleinkinderen maken de mooiste tekeningen. De verpleegkundigen en artsen zijn heel lief en attent. Maar soms gaat het gewoon niet. En dat horen ze blijkbaar niet graag …”
Het mag
Je mag het moeilijk hebben, je mag het gevoel hebben dat het niet meer gaat of zelfs dat het leven geen zin heeft. Verdriet hebben mag. Rouwen mag. En je mag ook zeggen dat je je zo voelt. Als je het fijn vindt dat mensen zonder vooroordelen naar je luisteren, mag je dat best ook benoemen. Bijvoorbeeld: “Ik vind het fijn dat je naar me luistert, ook al ben ik niet altijd positief. En dat doet me goed.”
Aan de slag met je gevoel
Dat mensen écht naar je luisteren, doet deugd. Maar je kan ook zelf aan de slag om meer zin in je leven te ervaren.
Noteer hier vandaag al iets
Vandaag was ik verwonderd door:
Vandaag ben ik dankbaar voor:
Vandaag denk ik aan dit moment van vroeger:
Verwondering
Probeer bewust stil te staan bij de kleine dingen die je raken, waardoor je verwondering of bewondering voelt. Een lief woord, een mooie zonnestraal, een telefoontje van iemand die je lang niet hoorde.
Dankbaarheid
Probeer ‘s avonds terug te kijken op de dag en 1 tot 3 kleine dingen te zoeken waarvoor je dankbaar bent: de pijnverlichting door medicatie, een warme goeiemorgen van een verpleegkundige, een lekker dessertje, …
Denken aan vroeger
Denken aan of vertellen over mooie of belangrijke momenten kan je ook nu nog een fijn gevoel geven. Ook schrijven over jouw leven kan zin geven.
>> Een medewerker van de dienst zingeving en pastorale zorg komt graag naar je luisteren of met je praten tijdens je opname in het ziekenhuis. Laat het weten aan een verpleegkundige van de afdeling waar je verblijft, of neem zelf contact op:
• 052 25 29 76
• zingevingpastoralezorg@azsintblasius.be
van links naar rechts: Walter van der Meulen, Veerle Speltincx, Angeline De Moor, Hilde Buelens
BELEVENISTAFEL
BEWEGEN
BOTONTKALKING
CALCIUM
DANKBAARHEID
EIWITTEN
FAMILIEZORG
GERIATRIE
HUID
KWETSBAAR
Puzzelen helpt om je brein fit te houden. Daarom krijg je van ons een woordzoeker die volledig past in dit magazine. Zoek en doorstreep deze woorden:
MANTELZORG
PIJN
PSYCHOLOOG
ZENUWEN
ZIEKENHUIS
>> Dit is de 2de editie van het jaarmagazine geriatrie. Nummer 1 verscheen in november 2023. Je kan die eerste editie digitaal lezen op www.azsintblasius.be/geriatrie of een gedrukt exemplaar vragen op de afdeling waar je verblijft.
c AZ Sint-Blasius 2024 - alle rechten voorbehouden