Autokompas 07-2013

Van dealer naar universeel

Knuppel in het hoenderhok

Bart Ossenblok begon zijn loopbaan in de dealerwerkplaats van zijn vader. Sinds 2011 is hij directeur van een universeel autobedrijf. ‘De universele werkplaats doet een groter beroep op je creativiteit.’

Onder leiding van Marcel Streppel ontwikkelde Doyen zich in Nederland van slapende gigant tot uitdager van de grote onderdelendistributeurs.

Zie pagina 7

Zie pagina 8,9

%UDNH SDUWV

6WHHULQJ VXVSHQVLRQ SDUWV

:KHHO EHDULQJ NLWV

025( 7+$1 -867 %5$.(6

Droombaan

NUMMER 7 • 5 juli 2013 • 25e jaargang • verschijnt 12 x per jaar • www.autokompas.nl

Europa draait duimschroeven aan, HFO-1234yf enige oplossing Mel Polman is pas 17 jaar oud en werkt nu al met Ferrari’s al moet hij onderaan beginnen.

PAS OP!

Zie pagina 13

Ford pakt prijs met Ecoboost

R1234yf

Net als vorig jaar won de eenliter Ecoboost van Ford de Engine of the Year verkiezing.

Zie pagina 17,18 ADVERTENTIE

2.000.000 banden in voorraad

PAUL VAN DEN BOGAARD • Ondanks de bezwaren van met name Duitse autofabrikanten lijkt

het er op dat R1234yf (ook wel HFO-1234yf) definitief het nieuwe koudemiddel wordt. De Duitse overheid heeft van Eurocommissaris Antonio Tajani tot eind augustus de tijd gekregen om de fabrikanten binnen de landsgrenzen in het gareel te krijgen. In Nederland komt de vraag naar koudemiddel en serviceapparatuur al op gang.

Extreem brandgevaarlijk. Zo typeerde de Duitse autofabrikant Daimler het koudemiddel R1234yf naar aanleiding van eigen onderzoek. De resultaten kwamen niet als een verrassing, mede omdat Daimler aanvoerder is van de

S-klasse, die in mei dit jaar geïntroduceerd werd, maakte Mercedes-Benz gebruik van een truc om de toepassing van R1234yf te omzeilen. Het nieuwe model werd naar verluidt opgevoerd als een gefacelifte versie

‘Universele autobedrijven zijn bezig met remmenbanken, niet met aircosystemen.’

Duitse anti-R1234yf lobby. Sinds de uitkomsten van de eigen tests weigert de fabrikant gebruik te maken van het nieuwe koudemiddel. Voor de nieuwe

van de oude S-klasse, waardoor een nieuwe typegoedkeuring niet nodig was. En Volkswagen zette met datzelfde doel alles op alles om voor de

Golf VII nog een typegoedkeuring in het oude jaar te krijgen.

Honeywell, een van de twee producenten van het koudemiddel, beschuldigt Daimler ervan de test te hebben gemanipuleerd. De autobouwer zou veiligheidsriscio’s als excuus gebruiken om de toepassing van het veel duurdere koudemiddel zo lang mogelijk uit te stellen. “De kans om gedood te worden door een airbag is 100 keer groter”, aldus een ingenieur van Honeywell tegenover persbureau Reuters. Dezelfde ingenieur is er ook van overtuigd dat Daimler de vastberadenheid van de EU op de proef stelt

omdat Duitse autofabrikanten op zoek zouden zijn naar mogelijkheden om de maximale CO2-uitstoot voor auto’s op te rekken.

Vlekkeloze overgang De Europese Commissie schrijft het gebruik van R1234yf niet voor, enkel het maximale GWP. De auto-industrie koos er in 2010 voor om R1234yf te kiezen als opvolger van R134a, omdat dit middel naast CO2 als enige aan de nieuwe EU-standaard voldoet. Van een vlekkeloze overgang is echter geen sprake. Het begon met de leveringsproblemen van het nieuwe koelgas door de ontwikkelaars ervan: Honeywell en DuPont. Onder meer door protest van Chinese overheid over de veiligheid van de medewerkers, waardoor een nieuwe fabriek niet in gebruik genomen kon worden.

Lees verder op pagina 3

Dagelijkse levering in héél Nederland binnen 24u

+32 3 544 48 27

WWW.DELDO.COM

ADVERTENTIE

Vroegop houdt afstand!

Volg een AST’er in de praktijk Zie pagina 19

Hét klantencontactsysteem voor de autobranche! www.inmotiv.nl een product van

2 Actueel

Premio waagt tweede poging in Nederland dichtgetimmerd zijn. Ik had ook kunnen kiezen voor bijvoorbeeld Point S, maar het feit dat er een grote bandenfabrikant achter Premio staat en het in Duitsland al een groot netwerk heeft, deed me besluiten voor Premio te gaan. Daarnaast vind ik het ook leuk om aan het begin van iets nieuws te staan.”

WERKPLAATSCONCEPT • Goodyear Dunlop Retail Partners

(GDRP) is afgelopen maand opnieuw begonnen met de uitrol van franchiseconcept Premio Banden & Autoservice. De eerste deelnemer is Bossche Banden Service in Den Bosch.

Goodyear Dunlop wil dit jaar nog vier vestigingen openen in Nederland. In 2016 moeten er 100 Premio Banden & Autoservicebedrijven zijn in België en Nederland. De tijd is er nu rijp voor, zegt marketingmanager Griet Destadsbader. “De branche wordt momenteel geconfronteerd met een afnemende vraag en de concurrentie is moordend”, zegt Destadsbader. “Ondernemers zijn op zoek naar een sterke organisatie die ze ondersteunt met verdere uitbreiding van hun activiteiten en diensten om zich te onderscheiden.”

keer meer budget en mensen vrijgemaakt bij Goodyear Dunlop om de keten tot een succes te maken. “Er staat nu een heel team achter en er zijn ambitieuze doelstellingen gesteld.”

De Bossche Banden Service bestaat al 40 jaar en besloot zich aan te sluiten bij een keten om meer zakelijke rij-

Ongebonden Van Ommen is naar eigen zeggen op geen enkele manier gebonden aan de verkoop van de Goodyear Dunlop merken. “Daar ligt natuurlijk wel de voorkeur en de voorwaarden zijn aantrekkelijk, maar iedere keten heeft dat met bepaalde merken. We verkopen al jaren veel Goodyear, Dunlop Debica en Fulda. Maar we blijven bijvoorbeeld ook gewoon Continental, Uniroyal en Michelin leveren.”

Aan de bedrijfsvoering verandert volgens Van Ommen niet veel. “We deden naast bandenservice al wat klein onderhoud aan auto’s en daar gaan we nu meer aandacht aan besteden, maar onze focus blijft toch bij de banden.

Verder is hier het hele pand natuurlijk in de Premio-huisstijl aangekleed.”

Meer budget Premio werd in 1996 opgericht in Duitsland en kent daar inmiddels 300 vestigingen. In Nederland werd in 2001 al een poging gedaan om Premio van de grond te Groot in Duitsland, straks ook in Nederland? krijgen, met een pilot bij De Molen Banden in Son. Dit initiaders over de vloer te krijgen. “Dat lukt tief kreeg geen vervolg en sindsdien alleen door je aan te sluiten bij een was het stil rondom het concept. Vollandelijke of internationale keten. De gens Hans van Ommen, directeur van keuze viel op Premio omdat de de Bossche Banden Service, is er dit meeste bekende ketens helemaal

Foto Voermans Van Bree

Vakgarage lanceert occasionlabel LUBERTO VAN BUITEN •

Garageformule Vakgarage lanceert een nieuw occasionlabel: Vakgarant Premium Occasions. Dit label moet concurreren met de merklabels.

Van de 200 Vakgarage-leden verkoopt op dit moment meer dan 70 procent ook occasions, zegt directeur Christien den Uil van Vakgarage. “Het is de bedoeling dat meer bedrijven occasions gaan verkopen en dat het aanbod bij de bestaande wordt uitgebreid. Zo krijg je ook meer klanten voor de werkplaats.”

Het Vakgarant Premium Occasionlabel is voor occasions tot 10 jaar oud en/of 200.000 kilometer op de teller.

Onder het label zijn de auto’s te koop met een 12-maands garantie, verzorgd door Autotrust, vertelt Vishal Durgaram, die als salesmanager b2b het project heeft begeleid. “We verwachten dat consumenten steeds meer op zoek gaan naar betrouwbare labels als ze een occasion willen kopen. Dealers hebben hun merk, wij nu ook”, aldus Durgaram.

Website

Den Uil: een hogere occasionverkoop leidt tot een hogere werkplaatsomzet.

Onder het occasionlabel komt ook een website te hangen met daarop het aanbod van alle Vakgarage-leden.

Ook komt er een intranetdeel waarbij de leden elkaars occasionvoorraad in kunnen zien, inclusief inkoopprijs.

“We willen een beter zicht hebben op de occasions die bij onze leden staan.

Op die manier kunnen ze sneller zaken doen”, aldus Durgaram.

UIT DE HOEK

NAMAAK • Door de toenemende verkoop van goed-

kope imitaties van merkonderdelen, loopt de autobranche in Europa volgens de Duitse keuringsinstantie GTÜ jaarlijks tussen de 5 en 10 miljard euro mis. Naast de economische schade waarschuwt GTÜ voor de veiligheidsrisico’s.

De markt wordt momenteel overspoeld met nagemaakte schijven en remblokken uit Oost-Europa en imitatie velgen, oliefilters en bougies uit Azië. Erger dan het financiële verlies is het verhoogde risico op een ongeval, waarschuwt GTÜ.

ONLINE • Profile Tyrecenter is in gesprek met Tweedebands.nl voor de uitbreiding

van het online aanbod met gebruikte banden. “We merken dat de vraag van consumenten naar gebruikte banden toeneemt. We zijn aan het bekijken hoe we daar online een bredere invulling aan kunnen geven”, aldus Profile Tyrecenter retaildirecteur Harm Nieboer.

NORMERING • Normeringsinstituut

NEN heeft het eerste concept van de nieuwe branchenorm voor het veilig werken aan hybrides en EV’s klaar. Belanghebbenden kunnen tot 15 september commentaar geven op deze NEN 9140. De NEN 9140 geeft voorschriften hoe ook niet-elektrotechnici veilig kunnen werken aan elektrische voertuigen. Tot nu toe werd hiervoor gebruik gemaakt van de NEN 3140, een algemene norm die onder meer uitgaat van vaste installaties. Omdat het werken aan een elektrische auto te veel afwijkt van wat in deze norm beschreven word, is begin vorig jaar besloten een op de autobranche toegesneden norm op te stellen.

ONDERDELEN • Door de grootste

softwareoperatie in 20 jaar bij BMW is een leveringsachterstand van zo’n 200.000 onderdelen opgebouwd. In ons land zijn gevallen bekend waarbij auto’s al weken bij de dealer staan te wachten op reparatie vanwege niet geleverde onderdelen. Eigenaren worden per brief op de hoogte gesteld.

Volgens BMW-Nederland is de vertraging twee weken geleden ontstaan en zal deze begin deze maand zijn ingehaald.

ONDERHOUD • Een op de tien Nederlandse autobezitters geeft toe te bezuinigen op het onderhoud van zijn auto. Bij elkaar gaat het om ruim 1 miljoen auto’s. Dit blijkt uit een onderzoek onder zo’n 3.000 automobilisten in opdracht van Autovisie-uitgever TMG. Zo blijkt uit het onderzoek dat bijna de helft van de eigenaren de 10.000-kilometerbeurt uitstelt en pas na gemiddeld 16.250 kilometer laat uitvoeren. Bij de 20.000kilometerbeurt schuift 36 procent de beurt door en vinden de autobezitters dat onderhoud het onderhoud ook pas na 31.800 kilometer plaats kan vinden.

DUURZAAM • Brancheverenigingen Bovag, Focwa, RAI Vereniging en Stiba gaan nauwer samenwerken en hun initiatieven op het gebied van duurzaamheid bundelen.

De initiatieven worden samengevoegd en gecoördineerd door het Instituut voor Duur-

Eind oktober opent aan de rand van Parijs vakbeurs Equip Auto zijn deuren. Tijdens de vorige editie in 2011 trok het evenement 102.000 bezoekers. Ondanks de crisis, die ook zeker niet aan Frankrijk voorbij gaat, verwacht de organisatie dit jaar 10 procent meer bezoekers. Ter vergelijking; de twee laatste keren trok de AutoVakRAI nog geen 22.000 bezoekers. geen Frans paspoort. Vanuit Nederland reisden in 2011 tussen de 600 en 700 bezoekers af naar Parijs. Tot nu toe reserveerden 15 Nederlandse bedrijven een stand voor de Equip Auto van 2013.

De Fransen hebben goed in de gaten dat het bieden van een beursvloer, een stand en een drankje niet meer voldoende is om exposanten en bezoekers te trekken. Voor de komende editie is een keur aan extra activiteiten en diensten georganiseerd om het beide groepen naar de zin te maken. Dit naast de vaste ingrediënten als de innovatieprijzen en verschillende bijeenkomsten in het beurscomplex. Bezoekers kunnen kie-

Het belangrijkste nieuws van Autokompas.nl

BANDEN • Apollo Tires, het moederbedrijf van onder meer Vredestein, heeft de veel grotere Amerikaanse bandenfabrikant Cooper Tire & Rubber Company overgenomen. Met de transactie was een bedrag van 2,5 miljard dollar gemoeid. Door de overname is de combinatie van beide bedrijven uitgegroeid tot de zevende bandenfabrikant van de wereld in omzet.

Meer dan een standje

Hoewel de Equip Auto van oudsher een op het thuisland en de voormalige Franse kolonies gerichte beurs was, wordt het evenement steeds internationaler. 75 procent van de exposanten komt uit het buitenland en 35 procent van bezoekers heeft

Niets gemist?

zen voor een op maat gesneden route die naar keuze alleen langs de innovaties of productdemonstraties leidt.

In totaal kan er uit zes verschillende routes gekozen worden. De beursapp wijst de weg. Om maximaal te kunnen netwerken hebben bezoekers de mogelijkheid om via de Equip Autosite afspraken met exposanten in te plannen. Het beurscomplex biedt aparte ruimtes om rustig deals te kunnen sluiten. Verder is er een aparte testzone van 200 m2 ingericht waar gereedschap en equipment zelf kan worden uitgeprobeerd.

zame Mobiliteit (IvDM) en ARN (waar IvDM sinds februari onder valt). Dat maakten de partijen officieel bekend tijdens een bijeenkomst in het Nieuwe Rijden Elektrisch Vervoer Centrum in Rotterdam.

Nieuws 3

Vraag naar nieuw koudemiddel komt op gang Vervolg van pagina 1 Daarna was er een rechtszaak over de patenten van het middel en de weigering door Honeywell en DuPont om licenties te verstrekken aan andere fabrikanten. De EU besloot de deadline op te rekken van 1 januari 2011 naar 1 januari 2013.

Het onderzoek van Daimler vond overigens plaats na een onderzoek van de Duitse Professor Dr. Andreas Kornath van de Universiteit van München, met dezelfde conclusie: R1234yf is extreem brandgevaarlijk. Automotive Ingenieursvereniging SAE International deed daarop opnieuw onderzoek naar R1234yf en verklaarde het opnieuw veilig. Daimler stapte daarop uit de onderzoeksgroep en wist zijn landgenoten Volkswagen Groep en BMW te bewegen hetzelfde te doen.

Opel en Ford bleven als enige Duitse fabrikanten vasthouden aan het nieuwe middel. Opel deed nog aanvullende tests voor de Mokka maar kon geen onacceptabele veiligheidsrisico’s ontdekken.

Respijt Nu de Europese Commissie uiteindelijk haar tanden laat zien aan de Duitse overheid, lijkt verder uitstel onmogelijk. In de tien weken respijt

Met een truc wist Daimler te voorkomen dat de nieuwe S-klasse al met R1234yf moet worden afgevuld.

die de EC nog gaf op 10 juni wil Berlijn de uitkomst van een laatste onderzoek door de Duitse RDW nog afwachten; ook het Verbond van Duitse Autofabrikanten (VDA) heeft hier zijn hoop nog op gevestigd want de bond is dezelfde mening toegedaan als de leden Daimler, BMW en

VAG. Als het onderzoeksresultaat de EU niet op andere gedachten brengt, moeten de weigerende fabrikanten toch aan de R1234yf, of alsnog een op CO2 werkend aircosysteem uit de hoge hoed toveren.

Door het gesteggel vragen autobedrijven zich nog altijd af of het nodig is

Verbod op R134a R134a mag sinds 1 januari niet meer gebruikt worden in nieuwe automodellen die vanaf dat moment op de (Europese) markt komen en na 2017 in geen enkele nieuwe auto meer, omdat het een GWP (broeikaspotentieel) van 1.300 heeft.

Dat betekent dat het ruim 15 jaar duurt voordat vrijgekomen gassen afgebroken zijn. De Europese Commissie schrijft voor dat dit GWP vanaf 1 januari 2011 bij nieuwe automodellen niet hoger mag zijn dan 150. De invoering van deze wet is uiteindelijk uitgesteld tot januari dit jaar. R1234yf is met een GWP van 4 op dit moment het enige koudemiddel dat hieraan voldoet en geschikt is om in auto-airconditioningsystemen

om voor R1234yf geschikte serviceapparatuur aan te schaffen. Hoewel steeds meer bedrijven hun geld zetten op het nieuwe koudemiddel. Bij de equipmentleveranciers loopt het nog geen storm, maar de vraag begint aan te wakkeren. “We verkopen af en toe een apparaat maar veel stelt het nog niet veel voor”, vertelt Bart van Oers van Saarloos Equipment. “R1234yf is op dit moment nog een mistwolk.

Niemand weet precies wanneer en welke auto’s afgevuld worden met R1234yf. Zeker universele autobedrijven zijn nog helemaal niet met het nieuwe middel bezig. Die moeten al investeren in een remmentestbank en zullen dus niet snel geneigd zijn een nieuw aircoserviceapparaat te kopen.”

Rocar-Tech uit Hengelo heeft dit jaar nog niet één apparaat met nieuw koudemiddel verkocht, zegt directeur Jan Roozenboom. “Niet zo vreemd, want de eerste auto’s waar het middel in zit zijn pas in maart dit jaar afgeleverd.

Wanneer het al voorkomt dat ze een systeem moeten servicen zullen ze eerder een mobiele aircoservice inschakelen. Verder is het moeilijk om aan het koudemiddel te komen en is het ook nog eens ontzettend duur.

Je bent zo 130 euro per kilo kwijt en er gaat 12 kilo in zo’n apparaat.”

Lijst

toe te passen. Een andere optie is CO2 (R744) met een GWP van 1, maar daarvoor zijn ingrijpende wijzingen nodig aan het aircosysteem. Bij R1234yf vallen die mee. Een nadeel van R1234yf ten opzichte van R134a en CO2 is dat het bijna tien keer zo duur is. Een kilo R1234yf kost volgens branchepartijen tussen de 150 en 200 euro. Een kilo R134a een tientje tot twintig euro. Boze tongen beweren dat dit de voornaamste reden is dat autofabrikanten er niet aan willen.

Met slechts twee producenten die het spul kunnen en mogen maken -Honeywell en DuPont- lijkt het niet heel waarschijnlijk dat de prijs van R1234yf snel zal dalen.

Toon Snoeren van Dometic, fabrikant van onder meer Waeco aircoserviceapparatuur, heeft hele andere ervaringen. “De verkoop begint nu echt op gang te komen. Afgelopen week verkochten we dertien apparaten, voornamelijk aan merkdealers. We zijn ook erg druk met het geven van demonstraties.”

Ook bij Explora komt de vraag langzaam op gang. “We hebben sinds kort de door PSA en Renault gehomologeerde machines van EcoTechnics en je merkt dat de dealers van deze merken belangstelling hebben”, vertelt

Auto’s met 1234YF: • • • • • • • • • • • • • •

Fisker Karma Mazda CX-5 Hyundai 130, iX45 en Santa Fe Subaru BRZ, XV, Forrester Ford Transit Custom Tourneo, Transit Connect Landrover Range Rover Opel Mokka en Chevrolet Trax, Opel Astra Kia Cee’d en Sorento Renault Zoe Citroën C4 Picasso Peugeot 2008 Toyota GT 86 Lexus LS 300h Mitsubishi Space Star

René van Arkel. “Wat je nu veel ziet is dat er een apparaat wordt aangeschaft voor de importeurswerkplaats of een dealer in de buurt van de importeurs. Auto’s die een aircobeurt nodig hebben gaan daar.”

Het koudemiddel zelf is inmiddels goed leverbaar, volgens Van Arkel.

“We hebben nu flesjes van 5 kilo op voorraad en de prijs is inmiddels gedaald tot 185 euro per kilo. Dat was kortgeleden nog meer dan 200 euro per kilo en in het begin zelfs 1.000 euro.”

Ook Frans Bouwer van Amtech zegt sinds een week of vier te merken dat de vraag aantrekt. “Ik schat dat we tot nu toe 20 machines hebben verkocht.

Ik denk dat de toegenomen belangstelling te maken heeft met de positievere berichtgeving rondom het koudemiddel en het feit dat er veel nieuwe modellen aankomen waar het in zit.”

ADVERTENTIE

EQUIP AUTO 16 - 20 OKTOBER BEURSCOMPLEX • PARIS NORD VILLEPINTE

2013

ZAKEN, INFORMATIE, UITWISSELING EEN COMPLETE EN SFEERVOLLE VAKBEURS VOOR AFTERSALES DISTRIBUTIE EN INKOPERS

NIEUW IN 2013 Themagerichte bezoekroutes aangepast aan uw interessegebied Business Meetings Internationale forums en demonstratieruimtes

Bestel uw toegangsbadge op www.equipauto.com met de code: APAUTOKO

Aanbiedingen voor uw verblijf in Parijs

Van woensdag t/m zondag van 10:00 tot 19:00 uur en vrijdag- en zaterdagavond tot 21:00 uur Meer informatie : www.equipauto.com PROMOSALONS NEDERLAND info@promosalons.nl / 020-462 00 20 an event by

Brake parts

Steering & suspension parts

Wheel bearing kits

MORE THAN JUST BRAKES

Grootste assortiment handrem-, koppelings- en gaskabels uit voorraad leverbaar Duidelijke montage-instructies zelfstellende koppelingskabels

ABS All Brake Systems bv Tinbergenlaan 7 3401 MT IJsselstein The Netherlands

adv_ABS_kabels_265x380.indd 1

T: +31 (0) 30 68 61 200 E: info@abs-bv.com www.absallbrakesystems.com

26-06-13 10:02

Mens en markt 5

Care-ceo gaat formule internationaal uitrollen

Van Klinken gaat solo LUBERTO VAN BUITEN • Johan van Klinken, die negen jaar algemeen directeur was van schadeketen Care, geeft zijn functie op 1 september over aan Kees-Jan Bus (51), die voorheen onder meer werkzaam was voor Oxxio en Initial Varel Security. Van Klinken gaat Care internationaal uitrollen.

De enige filiaalketen in de Nederlandse schadeherstelbranche, Care, gaat de grens over. De formule was al actief in België, via de overname van Carflexs, maar nu worden ook andere landen aangedaan. Onder meer in Centraal-Europa. Johan van Klinken, die negen jaar lang directeur was van Care Nederland, neemt de pioniersrol op zich. “Het directieteam van Care is op sterkte en de keten heeft een duidelijke focus voor de komende jaren. Een logisch moment om me te gaan richten op de internationale uitbouw van Care”, zegt Van Klinken.

“Daarnaast is het, als we met Care internationaal willen groeien, belangrijk om dit dan ook in een vaste vorm te gieten. Vandaar mijn functie als commissaris bij Care International. Het is vooralsnog een soloproject, maar natuurlijk wel met steun van de aandeelhouders.”

name van Carflexs. Een andere grote overname betrof die van het zes vestigingen tellende Van Leeuwen.Van Klinken heeft ervaring in het inter-

PLATENBANK nationaal zakendoen: hij was onder meer voor Leaseplan, waar hij tot 2004 werkzaam was, ook al betrokken bij de internationale expansie.

groeipotentie. Voor Zuid-Europa geldt dat de markt eerst rustiger moet worden. Ook in Engeland zien we mogelijkheden, omdat die markt min of meer hetzelfde is georganiseerd als Nederland. Het nadeel is natuurlijk dat de marges ook hetzelfde zijn.”

Groeidoelstellingen in aantal vestigingen zijn er nog niet. “We moeten eerst het pakket nog definitief samenstellen en met opdrachtgevers om de tafel. We moeten eerst volume binnenhalen voordat we een formule kunnen introduceren. Zo is Care uiteindelijk ook ontstaan, het concept is ooit ontwikkeld vanuit Athlon Car Lease.”

In Nederland is Care een filiaalmodel, maar over de grens zal de vorm hybride zijn, zegt Van Klinken, dus zowel franchisenemers als eigen vestigingen. “Anders moeten we wel heel veel vestigingen kopen. En dat kost tijd, en veel geld.”

• Robuust • Duurzaam • Nauwkeurig • Gefabriceerd in Nederland f:

Prijs vana

, 5 9 2 .

2 € *

I) mens NM 1e keur na (inclusief usief BTW excl

* Mits geleverd en geïnstalleerd uiterlijk 1 december 2013

Hybride model Van Klinken verwacht de Care-formule onder meer in Centraal- en Zuid-Europa te kunnen uitrollen. “In Centraal-Europa zien we nu veel

Grote overnames Bij Care Nederland is Van Klinken onder meer verantwoordelijk geweest voor de uitrol in België, via de over-

Nederland op z’n smalst

Van Klinken gaat met de Care-formule Centraal-Europa in.

Nieuwe eigenaars Free-Parts starten 24 uurs levering

Optioneel: • Pedaalkrachtmeter (ad € 300,- ex. BTW) • Printer en afstandsbediening (ad € 200,- ex. BTW)

PAUL VAN DEN BOGAARD •

De regio bleek te klein.

FAILLISSEMENT • Perfekta Roermond startte enkele jaren geleden door als Profecta, werd daarna ASN Roermond, maar kon het hoofd uiteindelijk niet boven water houden.

Het ging vorige week failliet. De kans op een doorstart is uitgesloten, zegt directeur Peter Timmermans.

“Nederland is er op z’n smalst: je zit ingeklemd tussen grenzen van België en Duitsland en hebt geen achterland om klanten uit te halen. We hadden te weinig werkaanbod in Roermond onder andere door de

slechte economie, en de marges waren te klein om verder te gaan.”

Timmermans gaat wel verder met zijn andere schadeherstelbedrijf ASN Noord-Limburg in Horst, waar bovengenoemd probleem niet speelt. Van de acht medewerkers in Roermond gaan er naar verwachting twee en misschien drie over naar Horst.

De lopende dossiers in Roermond worden nog afgewerkt en eventueel verplaatst naar Horst en alle leveranciers en personeelsleden zijn netjes betaald, verzekert Timmermans.

Innoveren wordt beloond PRIJS • Fabrikanten, retailers, importeurs, opleidingsinstituten, toeleveranciers, (financiële) dienstverleners, technologiebedrijven, branche-

organisaties en overheden die een innovatief product (of dienst) op de markt hebben gezet, kunnen vanaf volgend jaar meedingen om de AIA: de Automotive Innovation Award. De prijs wordt iedere twee jaar uitgereikt voor de meest baanbrekende innovatie op het gebied van automobiliteit.

RAI Vereniging, Bovag, Leaseplan Nederland, AutomotiveNL en Roland Berger Strategy Consultants organiseren de wedstrijd, waarvoor de onafhankelijke stichting Automotive Innovation Award is opgericht. De AIA gaat concurreren met onder andere de Autoweek Innovatieprijs, de Automechanika (dan wel Autovak, EquipAuto) Innovatie-award en de Remarketing Innovation-award (niet uitgereikt dit jaar).

Free-Partsoprichter en directeur Piet Verzuu verkocht zijn bedrijf vorige maand aan samenwerkingspartner AOD (Auto Onderdelen Depot). Vanuit een nieuw hoofdkwartier van 8.200 vierkante meter in Zoetermeer bereidt het bedrijf zich voor op een verdere groei.

AOD en Free-Parts werkten al langer samen. Zo was het bedrijf onder meer aandeelhouder in het importbedrijf van Verzuu. Onlangs besloot hij ook zijn resterende belang in het bedrijf van de hand te doen.

De beste platenbank die u zich kunt wensen!

1. Meetbereik tot 5.000 kg, waardoor brede inzetbaarheid mogelijk 2. Voorzien van een uniek geleidesysteem zonder kogel of naalddrager

Rustiger aan

Hij stopt er mee.

Verzuu werd dit jaar 71 en na een lange carrière in de autobranche, onder meer als directeur van Quinton Hazell richtte hij drie jaar geleden Free-Parts op met zijn zoon Peter. Nu vindt hij het tijd worden om het wat rustiger aan te doen. “Ik ben nu 71 en heb drie bedrijven. Waar ben ik in godsnaam mee bezig?, vraag ik me wel eens af.

Wordt het onderhand niet eens tijd om te stoppen? Nu zich een goede en bekende partij aandiende om de boel over te nemen, besloot ik het te doen.”

Verzuu gaat voorlopig gaat nog wel verder met Hageman US Parts en zijn paardenbedrijf. Ook Peter heeft besloten uit het bedrijf te stappen omdat hij andere plannen heeft en daar nu mee

aan de slag gaat. Voor de klanten van Free-Parts verandert er volgens de nieuwe eigenaar niet veel. Net als de naam blijft ook het assortiment vooralsnog hetzelfde. Op termijn komen er wel nieuwe lijnen bij. Alle huidige fabrikanten werden betrokken bij de overname en blijven ook in de toekomst aan Free-Parts leveren. Verder wordt de dienstverlening vanaf komende maand uitgebreid met een 24-uurs leveringsdienst. Klanten kunnen zowel via Aldoc als telefonisch bestellen. De onderdelen worden vervolgens via de nachtlevering bezorgd of kunnen op ieder gewenst tijdstip worden afgehaald in Zoetermeer.

3. Nauwkeurige meting door unieke stansprofiel met hoge wrijvingscoëfficiëntie 4. Platen zijn volledig thermisch verzinkt en eenvoudig te reinigen

Thomas nieuwe ceo Bosch Aftermarket PERSONALIA • Uwe Thomas (56) is de nieuwe directievoorzitter van

Bosch Automotive Aftermarket. Hij volgt Robert Hanser op, die zitting neemt in de adviesraad van Bosch.

Hanser gaf zeven jaar leiding aan de aftermarketdivisie van Bosch en neemt afscheid vanwege zijn leeftijd.

Opvolger Uwe Thomas kwam in 1989 bij Bosch als product manager en was daarna onder meer exportdirecteur in Parijs. Sinds maart 2006 was hij ceo van Bosch Car Multimedia in Hildesheim (D).

Scan de QR code voor de video!

Kijk voor meer informatie op www.autec-vlt.nl

Vlasakker 11 • 3417 XT Montfoort Tel. 0348 - 477 000

Hardenberg

BEURS

15, 16 en 17 oktober 2013

FietsVAK vooral netwerkbeurs Venray

3, 4 en 5 december 2013

Gorinchem

De FietsVAK in Amsterdam RAI trok dit jaar beduidend minder bezoekers dan vorig jaar. De driedaagse vakbeurs voor fietsretailers lokte 5.456 bezoekers, dat is 25 procent minder dan in 2012, toen nog ruim zevenduizend mensen de toegangspoorten passeerden.

11, 12 en 13 maart 2014

Netwerken deden de bezoekers des te meer. door Rik Werner

N

Dé vak beurs voor de Automotivebranche

te wijzen waarom de animo dit een prima gevoel terug op deze wat eventueel beter zou kunjaar wat tegenviel. Neemt niet editie van FietsVAK.’ nen. Daar hebben we nu alle weg dat we goed moeten kijken Beursmanager Stefan Vernooij tijd voor.’ van Amsterdam RAI oordeelt eveneens positief. ‘Het eveneAnimo ment mocht wegens de barre Hansen zegt met tevredenheid weersomstandigheden welisterug te blikken op de inspiraDe Trek TM500+ is gekozen tot E-bike van het Jaar 2013. Dat heeft waar minder bezoekers verweltiesessies in het FietsVAK de vakjury tijdens de openingsdag van de FietsVAK bekend gemaakt. komen dan normaal, maar de De prestigieuze prijs voor elektrische fietsen is voor de derde keer kwaliteit van de beursbezoekers uitgereikt. De Batavus San Remo heeft van dezelfde jury de titel Fiets ‘De opzet van de FietsVAK klopt in is in vergelijking met de voorgrote lijnen nog steeds’ gaande edities gestegen’, stelt hij vast. ‘Ook het aantal unieke bedrijven dat de beurs bezocht nu eens echt zélf mee kennisTheater. BOVAG verzorgde is licht toegenomen.’ maken. De sessies zaten goed onder meer het onderwerp Het FietsVAK 2013 bood aldus Vervol. Al met al blik ik toch met Nieuwe Winkelen. ‘De animo nooij met twaalfduizend vierkante meter beursoppervlakte en 135 exposanten een complete afspiegeling van huidige trends in de fietsbranche. ‘Met ruim veertig nieuwe exposanten, productinnovaties en nieuwe fietsmodellen gaf de beurs een uitgebreid overzicht van de Trek TM500+: E-bike van het Jaar. vindingrijkheid en creativiteit van de branche’, meent de van het Jaar toegekend gekregen. Dit predicaat is voor de 26ste keer Evenementenhal Gorinchem Evenementenhal Venray Evenementenhal Hardenberg beursmanager. BOVAG’s Niels toegekend. De vakjury oordeelde dat de Trek TM500+ prachtig is uitFranklinweggevoerd.

2 De Voorde 30 Energieweg 2 Hansen voorziet een uitgebrei‘Sportief, maar toch zeer comfortabel. De rijeigenschappen 4207 HZ Gorinchem 5807 EZ Venray 7772 TV Hardenberg de evaluatie van de beurs met van deze fiets scoren op alle aspecten hoog. Belangrijk, met name T 0183 06 80 T 0478 - 51 97 90 T 0523 - 28 98 98 alle betrokkenen. ‘Daaruit kun- - 68 voor een elektrische fiets, zijn ook de goede remkwaliteiten. Een fiets E gorinchem@evenementenhal.nl E venray@evenementenhal.nl E hardenberg@evenementenhal.nl nen lessen worden getrokken. die helemaal in balans is.’ Al even lovend was de vakjury over de Ik vind het te stellig om te zegBatavus San Remo. ‘Deze sportieve stadsfiets is zeer geschikt voor www.evenementenhal.nl | @AutoProf_EH gen dat het anders zou moeten, de sportief ingestelde fietser die het gemak van een stadsfiets wil daar is het me wat te vroeg combineren met de sportiviteit en uitstraling van een hybridefiets.’ voor. De opzet van de beurs De jury was is verder zeer te spreken over de technische afwerking klopt in grote lijnen nog steeds. en de vormgeving.

Er zijn duidelijke oorzaken aan Minder nieuws, meer netwerken. iels Hansen, manager BOVAG Fietsbedrijven, zegt de spectaculaire bezoekersdaling goed te kunnen verklaren. ‘De sneeuwval tijdens de eerste twee beursdagen heeft de animo geen goed gedaan, zeker op zondag was Amsterdam lastig bereikbaar. Daarnaast hadden de meeste fabrikanten nauwelijks of zelfs geen nieuws te melden. De meeste noviteiten waren al enige tijd bekend. De FietsVAK was deze keer vooral een netwerkbeurs. Retailers

maakten van de gelegenheid gebruik om met veel relaties gesprekken aan te knopen.’

daarvoor bleek groot’, aldus de afdelingsmanager van BOVAG Fietsbedrijven. ‘Veel retailers blijken via via al wel van het begrip te hebben gehoord, van collega’s of ze hebben het in de BOVAGkrant gelezen, maar velen wilden er tijdens FietsVAK

Trek en Batavus winnaars

Evenementen

HAL

HARDENBERG GORINCHEM VENRAY

Ons evenement.

UW MOMENT.

advertentie

Met AutotelexPRO© heeft u het meest actuele en complete taxatiepakket van Nederland.

Uw voordelen op een rijtje: s Waardebepaling voor personenauto’s, bedrijfswagens en motoren s Import/export werkwijze geaccepteerd door de belastingdienst

s Voordelig en efficiënt adverteren s Een gestructureerd occasionbeleid s Alles in één systeem

Meer weten? Bel of mail ons, we helpen u graag.

AutotelexPRO© Hét online taxatiepakket

Jansbuitensingel 20 6811 AD Arnhem Postbus 1255 6801 BG Arnhem T +31 (0)26 37 000 80 info@autotelex.nl www.autotelex.nl

Groeten uit Etten-Leur 7

Etten-Leurse Autoservice werd Vakgarage Etten-Leur

Vrijheid in collectiviteit BAS SNIJDER • Bart Ossenblok begon zijn loopbaan in de dealerwerkplaats van zijn vader. Sinds 2011 is hij directeur van een universeel autobedrijf. ‘De universele werkplaats doet een groter beroep op je creativiteit.’

Veel universele autobedrijven denken na over aansluiting bij een garageformule. Vanwege de landelijke naamsbekendheid, toegang tot technische informatie en collectieve inkoop. Universeel autobedrijf Etten-Leurse Autoservice werd vorig jaar lid van Vakgarage. Daaraan ging een lang proces vooraf, vertelt directeur Bart Ossenblok (24). “We hebben verschillende garageformules vergeleken. In de praktijk zijn de voordelen op het

Bart Ossenblok: hart voor de universele werkplaats.

gebied van marketing en reclame, technische ondersteuning en korting op onderdelen grotendeels vergelijkbaar. Omdat ze bijna allemaal zijn verbonden met onderdelenleveran-

bedrijf, terwijl je profiteert van de inkoopvoordelen van een groot landelijk netwerk.”

Magazijn op afstand Met de afnameverplichting bij Van Heck, waar 80% van de onderdelen moet worden ingekocht, heeft de jonge ondernemer geen moeite. “De dekkingsgraad is goed en we kunnen alles bestellen bij grossier A.M.G. in Etten-Leur. Mochten zij een onderdeel niet hebben, dan wijken we uit naar Slager in Breda.”

De nabijheid van A.M.G. heeft een belangrijk voordeel: een groot magazijn is overbodig. “We hebben nauwelijks voorraad. Het is zinloos veel geld en ruimte te investeren als je een goede leverancier op loopafstand hebt. Bestellingen worden snel bezorgd en als we onverwachts iets nodig hebben, halen we het zelf. Dat gaat bijna net zo snel als onderdelen uit een eigen magazijn halen.”

De vierkante meters van het eigen magazijn dienen dan ook als winterbandenopslag voor klanten. “Zo levert de ruimte toch geld op.”

In de showroom staan hoofdzakelijk auto’s met een vraagprijs tot 10.000 euro. Een groot deel van de bedrijfsvoorraad is afkomstig van inruil bij het dealerbedrijf. Over het aangekondigde Vakgarant Premium Occasionslabel van Vakgarage is Ossenblok positief. “Onder dit label kunnen we tot 24 maanden occasiongarantie geven.

Dat geeft kopers extra vertrouwen en maakt het eenvoudiger om duurdere occasions te verkopen en de omzet te vergroten.”

Over Vakgarage Etten-Leur Vakgarage Etten-Leur begon in 1998 als Etten-Leurse Autoservice. Het bedrijf ontstond toen Citroën- en Hyundai-dealer Jac Ossenblok naar een nieuwe locatie verhuisde. “In het oude pand begon mijn vader een universeel autobedrijf’, vertelt Bart Ossenblok. “Na mijn opleiding heb ik daar twee jaar gewerkt. Daarna ben ik overgestapt naar de universele werkplaats.” In 2011 werd hij op 22-jarige leeftijd directeur/bedrijfsleider. “Iedereen moest wennen aan de nieuwe situatie, vooral ikzelf. Het was aanpakken en doorbijten. Het helpt dat je uit een autogezin komt en mijn vader heeft mij in de beginperiode intensief begeleid. Nu loopt het goed.” ciers heb je altijd te maken met verplichte onderdelenafname. Sommige concepten vragen een percentage van de omzet en verplichten je zelfs om diagnosesystemen en equipment van één merk aan te schaffen. Dat gaat behoorlijk ver. Van de formules die wij hebben bekeken, blijf je met Vakgarage het meest de baas in eigen

Groeten uit

Klantenbinders Bart Ossenblok vind het belangrijk dat hij zelf kan kiezen met welke apparatuur hij werkt. Voertuigdiagnose gebeurt met software en diagnose-apparatuur van Autodata, voor de APK wordt een OBD-scanner van Arex gebruikt en de platenremmenbank en vijf hefbruggen zijn van

Etten-Leur

Autec-VLT. Ondanks zijn positie als directeur probeert Bart Ossenblok zoveel mogelijk betrokken te blijven bij wat er in de werkplaats gebeurt.

Naast leidinggevende is hij receptionist, verkoper en … autotechnicus.

Gemiddeld werkt hij dagelijks een halve dag mee in de werkplaats. Dat helpt hem bij het adviseren van klanten. “Door de langere onderhoudsintervallen en een lagere apk-frequentie komen mensen minder vaak in de werkplaats. Ze slaan dan een jaar over, maar in het tweede jaar zijn ze duurder uit omdat er meer moet worden vervangen. Vanuit de werkplaatspraktijk kun je mensen overtuigen dat jaarlijks onderhoud beter is voor de auto en de portemonnee.”

Voor klantenbinding zorgt de klantenkaart van Vakgarage. “Klanten krijgen 10 procent korting bij een herhalingsbezoek en kunnen nieuwe klanten aanbrengen die 10 procent korting krijgen bij hun eerste bezoek.

Dat heeft verschillende nieuwe klanten opgeleverd. Ook de respons op de landelijke campagnes is goed. Vooral mailings met acties voor aircoservice

In de showroom staan hoofdzakelijk auto’s met een vraagprijs tot 10.000 euro.

de merkgebonden als de universele werkplaats. Over het antwoord op de vraag waar zijn hart ligt, hoeft hij niet lang na te denken. “De universele werkplaats. De afwisseling is groter en je bent meer aangewezen op eigen kennis en creativiteit om problemen op te lossen.”

Gemiddeld werkt hij dagelijks een halve dag mee in de werkplaats. Dat helpt hem bij het adviseren van klanten. en banden leveren extra werk en omzet op.”

Toen de plaatselijke Volkswagen-dealer de werkplaats sloot, liet Ossenblok via Vakgarage een mailing sturen naar eigenaren van Volkswagens, Skoda’s, Seats en Audi’s in de omgeving.

“Voor onderhoud moeten klanten nu naar Breda. Heen en weer rijden kost een uur in de spits. De meeste klanten willen voor onderhoud maximaal 10 tot 15 minuten rijden en wij zitten dichtbij.” De mailing blijft niet zonder resultaat: het levert wekelijks twee à drie nieuwe werkplaatsafspraken op.

Ook in zijn vrije tijd sleutelt hij aan verschillende merken: hij heeft een Citroën CX Pallas en een BMW M535i (E12). Sinds het Vakgarage-lidmaatschap volgen medewerkers regelma-

tig technische trainingen. “Voorheen deden we dat jaarlijks; nu gemiddeld elke drie maanden. We hebben recent de trainingen werkplaatsefficiency en EPD gevolgd. Elektronicatrainingen zijn waardevol voor de universele werkplaats. We krijgen niet de allernieuwste auto’s binnen, maar als dat gebeurt, moet je weten wat wel en niet kan. Je moet op de hoogte blijven van de nieuwste ontwikkelingen, anders heb je geen toekomst.”

Voor de toekomst van zijn eigen bedrijf heeft hij gezonde ambities. “Ik wil graag groeien. Het zou mooi zijn als we over tien jaar 3.000 tot 3.500 werkplaatsdoorgangen per jaar halen en de occasionvoorraad kunnen verdubbel naar 50 tot 60 auto’s. Misschien verhuizen we dan zelfs wel naar een nieuw pand.

Meer structuur Ossenblok heeft ervaring met zowel

De kengetallen – Aantal medewerkers: 3 – Aantal hefbruggen: 5 – Aantal werkplaatsdoorgangen: 1.800 per jaar – Aantal factureerbare uren: 1.700 per monteur per jaar Vorig jaar sloot Ossenblok zich aan bij Vakgarage.

‘We krijgen niet de allernieuwste auto’s binnen, maar als dat gebeurt moet je weten wat wel en wat niet kan.’

8 The Story of... Doyen Auto Nederland

Marcel Streppel:

‘Je moet mij geen vijf dagen op kantoor zetten’

TEKST & FOTO’S: VIOLA ROBBEMONDT • Doyen was jarenlang een slapende gigant in Nederland. In België en Frankrijk was het een miljoenenbedrijf, maar in ons land nauwelijks aanwezig. Dat veranderde vier jaar geleden toen er een managementteam voor Nederland werd aangesteld onder leiding van Marcel Streppel. ‘De knuppel in het hoenderhok gooien en zien wat de reacties zijn, daar houd ik van.’

The Story of... Doyen Auto Nederland 9

A K Wat wilde je als kleine jongen worden?

“Een duidelijk beeld had ik niet voor ogen. Op de middelbare school kreeg ik al wel interesse in commercie: de combinatie van mensen en producten. Ik had al op vrij jonge leeftijd een horloge- en kledingtic en dus was ik vaak in dat soort winkels te vinden.

Vond het leuk om te kijken of men klantvriendelijk was en hoe de winkels eruitzagen. Na de meao ben ik

me met enige regelmaat coachen door een professional. Ik wil mezelf altijd verbeteren. Ik ben bijvoorbeeld veel geduldiger geworden.”

A K Voorheen ging je meer door roeien en ruiten?

“Ik ging vaker de confrontatie aan. Ik kan dat nog wel, maar nu gaat dat meer doordacht en opbouwend. Vroeger werd ik meer gedreven door emo-

‘Er mag best bruisend geleefd worden tijdens het zaken doen.’ gelijk gaan werken, bij een haarcosmeticabedrijf. Ik was toen negentien.

Dat ik uiteindelijk in de autobranche terecht ben gekomen, is puur toeval.

De vader van mijn vrouw zat in deze branche en heeft me met het virus aangestoken. Ik kreeg een baan in zijn bedrijf in automaterialen en ben in de loop der jaren doorgegroeid.

Ben dus onderaan begonnen.”

Je bent begonnen bij Brezan en via Apco, Lasaulec en Kroymans kwam je bij Stokvis Equipment terecht. Daar werd je op 35-jarige leeftijd directeur. Wat is jouw leiderschapsstijl?

“Ik ben altijd mezelf gebleven: duidelijk, maar ik sta zeker open voor ideeën van een ander. Mijn wil is geen wet. Je moet het met elkaar doen. Ik doe altijd mijn best om een goede collega te zijn met een duideAK

tie. Zakendoen is natuurlijk ook emotie, maar ik ben wel volwassen en invoelender geworden. Neemt niet weg dat ik graag middenin een groep sta: ik ben energiek en vind het leuk om een duidelijke rol te vervullen. Ik ben geen grijze muis, er mag best bruisend geleefd worden tijdens het zaken doen.”

A K Past dat ook bij Doyen?

“Ja. Men had hier een ‘aanvoerder’ nodig die de juiste koers uit zou zetten. Ik ontmoette de toenmalige directeur van Doyen, Stefan de Prycker een aantal jaren geleden. Hij zocht iemand voor Doyen Nederland.

Ik stond op dat moment net voor de keuze: ga ik voor mezelf beginnen in de automotive aftermarket – want daarin wilde ik blijven, daarin ligt mijn expertise – of stap ik in een

‘Er zullen rigoureuze veranderingen in de onderdelenwereld plaatsvinden. Die veranderingen zijn dichterbij dan menigeen denkt.’

een slapende gigant. In België was het bedrijf al jaren marktleider en ook in Frankrijk een grote partij, maar hier in Nederland speelden we een kleine rol. Om hier succes te boeken moet je het op de Nederlandse manier doen.

Daarom heeft Doyen een Nederlandse directie aangesteld. Wij zijn de specialisten en bepalen de strategie die past bij ons land. Onze aandeelhouder legt het vertrouwen heel duidelijk bij ons neer en er mogen ook fouten gemaakt worden. Ik zeg altijd: ik doe zaken op de Nederlandse manier met een Belgische kwinkslag.

We creëren loyaliteit met een bourgondische stijl, maar in de processen zijn we zakelijk. Onder genot van een goed glas wijn zaken doen, dat wordt wel gewaardeerd. We nemen de tijd en staan er ook na sluitingstijd. Ik denk dat daarin ons succes zit.”

A K Wat is nog meer het geheim van het succes in deze crisistijd?

“We laten de ondernemer echt ondernemer zijn. Wij bepalen hun bedrijfsvoering niet, maar ondersteunen slechts waar ondersteuning nodig is.

We geven adviezen op logistiek gebied, voorraadbeheer en marketing, maar we bemoeien ons niet met de klanten van onze klanten. Ons salesteam is steeds vaker actief buiten de winkeltijden. Zoiets maakt echt het verschil. Wij weten ook wel dat we geen Van Heck zijn, we kennen onze positie in de markt. Van Heck heeft klanten die afzonderlijk meer inkoopvolume hebben dan onze top 5-klanten bij elkaar. Wij moeten nog groeien.”

A K Er klinkt allerlei gemor uit de branche, de klacht dat jullie onder de prijs verkopen. Is dat terecht?

“Nee, dat is niet terecht. Het is leuk dat er zo naar ons gekeken wordt. Dat geeft ons team een kick. (lacht). Ik zie het zo: door de crisis zijn bedrijven op zoek naar andere mogelijkheden.

Klanten die zich in ons verdiept hebben, komen in de cijfers geen extreme verschillen met onze concurrenten tegen. We zijn minimaal marktconform.”

‘We blijven loyaal en zullen niet alleen maar om margeverbetering overstappen.’

lijke visie. En ik probeer een goede sfeer te creëren en de juiste mensen op de juiste plaats te zetten. Ik schroom niet om impopulaire maatregelen te nemen. Op het moment dat iemand binnen het bedrijf alle kansen krijgt maar ze niet pakt, is het een keer over. Dan komt de straatvechter in mij naar boven: ik weet als geen ander dat de resultaten uiteindelijk tellen. Om succesvol te blijven, kijk ik veel om me heen, ik lees veel en spar veel met mensen uit de branche en met vrienden. En ik laat

nieuwe uitdaging? Ik vind Doyen een enorm leuke uitdaging. Het pionieren in combinatie met het beleid uitstippelen en leiding geven, coachen.

Je moet mij geen vijf dagen per week op kantoor zetten. Ik wil ook met de benen in de modder.”

In hoeverre heb je nu het beste van twee werelden?

“Ik voel me zelfstandig ondernemer omdat ik veel vrijheid krijg, maar ben wel in dienst van een groot bedrijf.

Die combinatie is super. Doyen was AK

A K Jij voorspelde laatst de ondergang van enkele grote spelers. Was dat een staaltje psychologische oorlogsvoering?

“Nou, hun ondergang heb ik niet

Ik krijg daardoor aandacht en – via via – ook de feedback die je anders niet zou krijgen. De knuppel in het hoenderhok gooien en dan kijken hoe men reageert. Ik vind dat je de sector met enige regelmaat moet opschudden. Dan krijg je ook vaker actie of reactie. Ik hoorde laatst dat enkele concurrenten ons al noemen als hun grootste concurrent in Nederland. Dat zie ik als een groot compliment. Want ik ben natuurlijk wel competitief ingesteld. Ik heb die uitdaging ook nodig, want ik heb veel energie. Ik moet er tegenaan kunnen.”

A K Wat bepaalt nog meer jullie succes?

“Wij hebben langetermijnvisie. Dat had Doyen altijd al. Ons magazijn bij Brussel is vijftien jaar geleden al neergezet met een overcapaciteit van 40 procent. Het is op de groei gekocht en

A K Zei hij dreigend…

“Ja. (lacht). Ik doe dat wel bewust ja.

A K Omgaan met mensen noem jij als één van de leuke facetten uit je beroep. Vertel?

“Het is leuk om te ontdekken wat mensen drijft. Dat heeft met persoonlijke ontwikkeling te maken. Ik coach graag en wil ook graag door collega’s en klanten gecoacht worden. Ik ben dol op sparren. Anderen zien dingen die ik niet zie. Door hun feedback word ik zelf weer slimmer.

Ik heb bijvoorbeeld veel bewondering voor mensen die onderaan zijn begonnen, hun droom hebben gevolgd en nu zeer succesvol zijn in deze branche. Een goed voorbeeld daarvan is Johan van der Hoeven, de directeur van Van Heck. Ik ken hem nog van vroeger, toen hij onderaan de ladder stond bij Kwik-Fit en ik bij Bre-

CV Naam: Marcel Streppel Geboortedatum: 10-12-1967 Opleiding: meao in Apeldoorn, daarna diverse losse opleidingen en cursussen op het gebied van commercie, financiën en leiderschap.

Woont in: Getrouwd met: Liesbeth, zij werkt als begeleidster in de zorg.

Kinderen: Jeroen (18) en Marlies (15) Hobby’s: sporten, goede wijnen, voetbal (voorzitter van Albatross) en reizen. inmiddels zijn er alweer twee capaciteitsuitbreidingen geweest. Datzelfde doen we nu in Nederland. We hebben dit jaar geïnvesteerd in twee Nederlandse satellieten; distributiecentra die ook een overcapaciteit van 25 procent hebben. We doen dus heel bewust zaken.”

A K Hoe kunnen jullie zo zeker zijn van groei?

“We zijn overtuigd van de juistheid van onze keuzes en van de partners waarmee we zaken doen. We krijgen en geven loyaliteit en uiteraard geloven we in onze expertise en onze producten. Waar nodig keren we wel terug op besluiten, hoor. Maar langetermijndenken vinden we heel belangrijk. We zijn geen hoppers. Wij krijgen natuurlijk ook wel eens aanbiedingen die op korte termijn zeer interessant lijken. Zo zijn we nu bij-

‘Ik voel me zelfstandig ondernemer omdat ik veel vrijheid krijg.’ voorspeld. Wel dat er rigoureuze veranderingen zullen plaatsvinden.

Daar blijf ik bij en die veranderingen zijn dichterbij dan menigeen denkt.”

teerd hebben. We blijven wel scherp, maar we zullen niet alleen maar om margeverbetering overstappen.”

voorbeeld heel succesvol met ons eigen merk Requal en daar komen opeens partijen op af die ons dan margetechnisch interessante aanbiedingen doen. Wij blijven dan toch loyaal aan degenen die ons van begin af aan zagen zitten en in ons geïnves-

zan. De ontwikkeling die mensen doormaken te zien, dat vind ik gaaf.”

A K Wat is je grootste ambitie, zowel persoonlijk als voor Doyen?

“Voor mezelf ben ik druk bezig om meer balans te creëren. Ik wil gezonder leven: om topsport te bedrijven heb je een fit lichaam nodig. Daar ben ik bewust mee bezig, rustig aan en met beleid. Ik heb bijvoorbeeld rust in mijn hoofd nodig om goed te functioneren. Die haal ik niet uit voor de televisie hangen, maar door juist actief bezig zijn. Ik heb twee keer per week bokstraining en ik wandel veel. Ontspanning door inspanning. Daarnaast vind ik het belangrijk om iets voor de gemeenschap te doen, dus ben ik voorzitter van de lokale voetbalvereniging Albatross in Ugchelen. Wat Doyen betreft is de ambitie om het bedrijf definitief een toppositie te laten krijgen op de Nederlandse markt. We willen gezien worden als een vernieuwende leverancier die zegt wat hij doet en doet wat hij zegt. Mijn eigen rol daarin? Ik ben de olie in de motor van Doyen Nederland. Het is een kwestie van de juiste strategie bepalen en de juiste manier van coaching van mijn collega’s. Dat doe ik niet alleen, maar samen met het hele team, want alleen maar het baasje spelen, dat ligt me niet.”

10 Webwijzer AU T O - AC C E S S O I R E S

TUNING

ONDERDELENFA B R I K A N T E N/ I M P O R T E U RS www.overlander.nl www.tecdoc.nl

www.fietsdrager.nl

www.autosportparts.nl

PERSONEEL

U S A PA R T S www.nbtweb.nl

www.masterbase.nl

www.jobmotive.nl

www.waeco.nl

www.bosal.nl www.rijpmaequipment.nl

RE VISIESPECIALIST

AU T O - A I RC O

www.hagemancarparts.com

VERZEKERINGEN

www.quintonhazell.nl www.ten-automotive.com CREATION OF NEW LIFE CREAT ATTION ION ION OF NEW LIFE WWW MRT NL

www.airconservice.nl

% MAIL ENGINES MRT NL 0HONE &AX

www.nowm.nl www.mrt.nl

AUTOL AKKEN

VLOEREN

www.varta.nl www.arex.nl

S C H A D E H E RS T E L www.brezan.nl

www.rocartech.nl www.asngroep.nl

www.rmpaint.net

V O E R T U I G V E R Z O RG I N G

025( 7+$1 -867 %5$.(6

AU T O L E A S I N G

www.kunststofvloeren.nl

www.absallbrakesystems.com www.novatech-aip.nl

www.focwa.nl

www.sonax.nl

www.mkblease.nl

www.autoequipment.nl

AU T O M AT I S E R I N G

CREATION OF NEW LIFE CREATI ATI TIION ON OF NEW LIFE

S M E E R M I D D E L E N/ AU T O - O N D E R H O U D

WWW MRT NL % MAIL ENGINES MRT NL 0HONE &AX

www.carlean.nl

www.mrt.nl www.launchtech.nl

www.holtsauto.com www.ds.adpbenelux.com

www.commaoil.com

GEREEDSCHAP

AUTOM. TR ANSMISSIES

WA S S Y S T E M E N

www.free-parts.nl

www.berner.nl

www.christ-ag.com

www.d2.nl www.autrans.nl

www.washtec.nl

www.snapon.com/nl

B A N D E N/ W I E L E N

www.toolshop.nl www.vredestein.nl

DRUK WERK www.midlock.com www.busymark.nl

I N S TA L L AT I E

G A R AG E- C O N C E P T E N

www.unigar.nl

www.remago-devierhoek.nl

G A R AG E- E Q U I P M E N T

OCCASIONS

www.autoscout24.nl

www.eurotaxolyslager.nl

WEBDESIGN

www.holtsauto.com

www.cyberned.com

www.vrooam.nl

Autotest 11

Renault Clio Estate TCe 90 Energy Dynamique

Strak sturende driepitter

ROB BLOM • In het vorige nummer van Autokompas stonden

we al uitgebreid stil bij de nieuwe driecilinder van Renault.

Nu nemen we de auto die eromheen zit onder de loep: de Clio Estate TCe 90. Eigenlijk is het een beetje een nationaal product, want de Clio werd ontwikkeld onder leiding van Nederlander Laurens van den Acker. kofferbak met 443 liter (1.380 liter met neergeklapte achterbank) is ruim voldoende voor een paar flinke koffers of kinderwagen. Ik zou er in principe mee naar Zuid Frankrijk kunnen en willen rijden.

Renault heeft het, net als Ford en Peugeot-Citroën, aangedurfd om een driecilinder te gaan gebruiken. Vooropgesteld; de indirect ingespoten driepitter is absoluut op zijn taak berekend, maar ik denk bij een driecilinder nog steeds aan een Suzuki Swift of Daihatsu Cuore. En dan vooral het bijbehorende, voor mij zeker niet tot de verbeelding sprekende, geluid. Dit geluid is ook in de Clio hoorbaar, maar daar heeft Renault iets op gevonden. Daarover later meer.

66 kW en 135 Newtonmeter uit 898 cc met behulp van onder Wat in positieve zin opvalt, is het stuurgemeer een turbo. drag van de Clio. De voorwielen reageren heel snel op kilometer en heeft een CO2-uitstoot stuurbewegingen, waardoor de auto van 83 gram per kilometer. Onze benhet directe stuurkarakter van een zineversie gebruikt volgens Renault kleine sportieve auto krijgt. Renault Nederland 5,5 liter benzine per 100 heeft dit ondermeer voor elkaar gekrekilometer en stoot 104 gram CO2 per gen met de variabele elektrische 100 kilometer uit. Hiermee zijn zowel de benzine- als dieseluitvoeringen van stuurbekrachtiging. Van aanslag tot de Clio Estate tot eind 2013 motorrijaanslag maakt het stuur 2,71 omwentuigenbelastingvrij. De diesel valt telingen. Bij lage snelheden is de daarbij in de zakelijke 14 procent bijbekrachtiging maximaal. Hoe sneller telling dus daar zullen er in Nederje rijdt, hoe minder de bekrachtiging. land ook wel een paar van verkocht Het sportieve stuurkarakter van de worden.

Clio wordt versterkt door een verfijnd onderstel. De voorwielen worden Comfortabel gedragen door een pseudo-McPherson Het eerste wat opvalt wanneer je in de ophanging. Hierbij is de onderste Clio stapt, is de fijne en comfortabele draagarm gekoppeld met twee dempzit. De stoelen zijn precies hard (of punten. Samen met een subframe zacht) genoeg en geven prima steun. wordt het geheel iets stijver, waardoor De Clio oogt aan de buitenkant niet de auto een sportief karakter krijgt. groot, maar binnenin heb je volEchter, door de stijfheid in de voordoende ruimte om je heen. Ook de wielophanging worden kleine onefDe benzine-uitvoering waar wij in reden heeft een cilinderinhoud van 898 kubieke centimeter en peurt daar met behulp van onder meer een turbo 66 kilowatt vermogen en 135 Newtonmeter trekkracht uit. Naast de driecilinder Energy TCe 90 benzinemotor is de nieuwe Estate ook leverbaar met een dieselmotor (Energy dCi 90). De diesel verbruikt volgens de fabrikant ‘slechts’ 3,2 liter brandstof per 100

fenheden op het wegdek door de banden, wielen en ophanging akoestisch versterkt en doorgegeven in het interieur.

Sporingscorrectie De achtertrein is opgebouwd uit een flexibele as met ‘geprogrammeerde’ sporingscorrectie, gekoppeld aan schroefveren. “De achteras is in een bepaalde mate flexibel. De flexibiliteit is bij het ontwerp berekend en dat is wat ze een ‘geprogrammeerde’ achteras noemen“, aldus Renault in de technische beschrijving van de Clio. De vervormbare achteras heeft een stabilisatorstang, waardoor de rolneiging van de carrosserie onder controle gehouden wordt. De veeraanslagen zijn van polyurethaan, waardoor ze een progressief karakter krijgen, ofwel: de aanslagen worden stugger naarmate ze verder worden ingedrukt.

Renault heeft de afstelling van het onderstel van de Clio goed voor elkaar en het sturen met de kleine Fransman is door zijn scherpte een waar genot.

Om de Clio zo zuinig en schoon mogelijk te krijgen, heeft Renault er een regeneratief remsysteem ingebouwd.

Dit Energy Smart Management (ESM), zoals Renault het noemt, is het, ‘intelligente’ regelsysteem van de dynamo.

Als het gas wordt losgelaten of als je remt, wordt de dynamo aangedreven om deze energie terug te winnen. De door de dynamo opgewekte energie laadt de accu op. Tijdens constant rij-

R-Link: een multimedia- en navigatietablet die de schakel vormt tussen de auto, de multimedia en navigatie. De app-catalogus bevat ongeveer vijftig apps.

den levert de accu stroom aan de ingeschakelde verbruikers. De dynamo is in deze fase uitgeschakeld en vraagt geen extra vermogen van de motor waardoor het brandstofverbruik lager is. Pas als de accu teveel ontladen wordt, schakelt het motormanagement de dynamo in om de accu op te laden.

Race Clio De Clio waar ik mee reed, was uitgerust met Renault R-Link: een multimedia- en navigatietablet die de schakel vormt tussen de auto, de multimedia en navigatie. Het systeem heeft toegang tot tientallen handige

De dynamo laadt de accu op zonder brandstof te verbruiken.

services zoals e-mail en Twitter, de weersverwachting en brandstofprijzen in de buurt van de auto en een routeservice. R-Link is ook verbonden met de auto zelf en helpt de bestuurder onder andere om zo zuinig mogelijk te rijden. De app-catalogus bevat ongeveer vijftig apps die gericht zijn op het gebruik in de auto.

Ik vertelde al dat ik geen fan ben van het geluid van een driecilinder in een auto. En blijkbaar ben ik niet de enige, want Renault heeft in het audiosysteem een leuke gadget gebouwd. Het is wat mij betreft de leukste, maar ook de meest gevaarlijke en afleidende app (want ik zat er onderweg continue mee te spelen). De R-Sound Effect app bootst namelijk heel realistisch de geluiden van onder andere een Renault Sport raceauto, een V6-motor, een oude oldtimer of zelfs een motorfiets na. De software in het multimediasysteem krijgt een signaal van het motortoerental, het gaspedaal en de snelheid van de auto. Die signalen worden door een processor gecombineerd en zijn via het multimediasysteem door de speakers in de auto hoorbaar.

Met AutoTrack.nl krijgt u meer grip op de toekomst.

Bij AutoTrack.nl hebben we een aantal producten ontwikkeld om de continu誰teit van uw bedrijf te waarborgen. Inruilvoorstel, MarketAnalyser en autobedrijf.tevreden.nl zijn stuk voor stuk unieke producten die u meer grip op de zaak geven. En daarmee op uw toekomst.

084000095 WT Automotive Fortune Cookies 210x285mm.indd 1

(I ^SVKZYPHMKI EYXSWMXI

21-08-12 09:54

Werkplaats 13

Stage bij een Ferrari-specialist van wereldfaam

Droombaan NATAN TAZELAAR • Stage lopen tijdens de MBO 2-opleiding

Voertuigtechniek betekent meestal dat je in contact komt met veel elektronica en moderne, modale auto’s. Mel Polman heeft het op zeventienjarige leeftijd echter een stuk beter voor elkaar, want hij staat twee dagen per week tussen de meest exclusieve historische Ferrari’s. Hij heeft dan ook een duidelijke voorkeur voor de ambachtelijke kant van het vak.

“Ik sleutel eigenlijk al vanaf mijn twaalfde en dat begon met scooters.

De liefde voor techniek begon dus al erg vroeg bij mij”, begint Mel Polman zijn verhaal, met op de achtergrond een Ferrari 250 GTO en enkele andere grootheden van het merk uit Maranello. We zijn natuurlijk benieuwd hoe een broekie dat nog niet eens stemrecht heeft in deze omgeving terecht is gekomen. We zitten namelijk bij Roelofs Engineering in het Gelderse Rheden en dit bedrijf heeft zich in dertig jaar tijd op de kaart gezet als één van de beste restaurateurs en racespecialisten op het gebied van klassieke Ferrari’s. Eigenaar Piet Roe-

is dat hij vooral heel veel vragen stelt.

En dat doet hij ook”, glimlacht Roelofs.

Een jaartje of vijf doorleren Hoewel Roelofs Engineering zich voornamelijk op Ferrari’s van vóór de jaren tachtig richt en de hoeveelheid ambacht dus aanzienlijk is, wordt er wel degelijk hedendaagse technische kennis van de acht werknemers gevraagd. Naast restauratie is er namelijk nog een tweede belangrijke tak en dat is de ontwikkeling en productie van onderdelen volgens het zogenaamde reversed engineering. Dit gebeurt onder de naam Roelofs Parts.

Mel Polman (r) en zijn mentor Piet Roelofs met enkele in huis gemaakte V12-blokken.

Roelofs: “Om hier te werken heb je hbo-niveau nodig, maar met de juiste voorbereiding en ervaring kan Mel toch een heel eind komen. Een goede vervolgstap zou het draaien en frezen van onderdelen kunnen zijn, maar alles op zijn tijd.”

Vader Hans vult aan dat de wereld nog helemaal open ligt voor zijn zoon en dat hij nog zeker een jaartje of vijf moet doorleren waarop Roelofs bevestigend knikt.

Hoogwaardige techniek Dat er binnen dit bedrijf volledig op zeker wordt gespeeld is geen verrassing want voor de ontwikkeling van

rari. Deze bank kan daarom tot 15.000 toeren en maar liefst 1.000 pk vermogen aan met meerdere lambdametingen en twaalfvoudige uitlaatgastemperatuurmeting en turbodrukmeting. Voor het testen en afstellen van mechanische injectiesystemen is in eigen huis een testopstelling ontwikkeld en ook gebouwd.

Dat het allemaal op ambitie en ervaring neerkomt blijkt ook uit het aanbod van de onderdelen zelf. We hebben het namelijk niet over pakkingen, ringetjes en slangetjes, maar over honderden verschillende onderdelen die in CAD/CAM ontwikkeld worden en dus ook in eigen huis

daarom een belangrijk aspect en dat is ook de reden waarom Mel nu vooral in dat traject wordt ingezet. “Je moet de techniek door en door kennen om niet alleen vervangende onderdelen in eigen huis te kunnen maken, maar die onderdelen ook te kunnen verbeteren. We hebben met

Het spreekt voor zich dat je onderaan de ladder moet beginnen. onderdelen wordt gebruikgemaakt van hoogwaardige techniek zoals twee vijfassige simultaan freesmachines en daar staan een zeer ervaren draaier, een frezer en een engineer achter. Voor het testen van motoren is er een Superflow SF902 motorenbank, waterrem-type, die speciaal is aangepast voor de motoren van Fer-

gemaakt worden. Ook gietmallen maakt Roelofs zelf, alleen het feitelijke gieten wordt uitbesteed. Het aanbod van onderdelen is dus enorm en varieert van motorblokken tot tandwielsets voor oliepompen en van complete cilinderkoppen tot kant-enklare versnellingsbakken. Iedere stap vastleggen tijdens de demontage is

Onderaan de ladder beginnen. Dat betekent dus demonteren en vervolgens heel veel schoonmaken van onderdelen.

lofs kijkt vader Hans Polman bevestigend aan wanneer deze vertelt dat oudere schoolgaande kinderen de oorzaak waren van het contact tussen beide families en dat een stageplaats voor Mel dus niet ver gezocht hoefde te worden. Mel: “Ik loop voor twee jaar wekelijks twee dagen mee in dit bedrijf en ik ben eigenlijk nog maar net begonnen.”

We richten de aandacht daarom even op Roelofs om te vragen voor welke klussen Mel op dit moment wordt ingezet. “Het spreekt voor zich dat je onderaan de ladder moet beginnen.

Dat is in elk bedrijf zo, maar hier zeker. We hebben niet alleen met zeer kostbare auto’s te maken, maar ook met technieken die je niet zomaar uit schoolboeken haalt. Mel helpt nu vooral met het demonteren van auto’s en motoren, het schoonmaken van de individuele onderdelen en voorbereidende werkzaamheden. Het belangrijkste op dit moment

Voor veel van de auto’s die in de 520 vierkante meter grote werkplaats gestript en opnieuw opgebouwd worden, zijn namelijk nauwelijks of geen onderdelen meer verkrijgbaar. Of klanten laten zaken als motor en transmissie nabouwen, zodat tijdens races de originele motor thuis kan blijven en zo behoed blijft voor een eventueel vroegtijdig einde met een enorme devaluatie van de auto als gevolg. Op de vraag of Mel als uiteindelijk doel heeft om zelfstandig onderdelen te vervaardigen voor deze bijzondere auto’s reageert hij als volgt: “Ik twijfel nog of ik het mbo moet afmaken of dat ik misschien moet overstappen naar het hbo. Dat sluit namelijk meer aan bij wat hier gebeurt, maar dan moet je ook veel meer met elektronica en computers aan de slag. Daar heb ik eigenlijk niet zoveel mee, want ik ben veel liever met de techniek en de auto’s zelf bezig.”

De schoongemaakte onderdelen kunnen opnieuw ingebouwd worden of dienen eventueel als mal voor het proces van reversed engineering.

Voordat Mel zelfstandig motoren mag opbouwen en testen gaan er enkele jaren voorbij. Een mooi vooruitzicht voor een zeventienjarige.

talloze overwinningen in bijvoorbeeld de Mille Miglia, Tour de France en Le Mans Classic inmiddels aangetoond dat we klanten aan goede resultaten kunnen helpen.”

Dat is natuurlijk een reputatie waar je zuinig op bent als oprichter en eigenaar. Het vinden van geschikt personeel is dan niet zo eenvoudig als het bellen van een uitzendbureau en een monteur op het juiste niveau bestellen. Ook het in eigen huis klaarstomen van personeel is dan vaak een effectievere manier om tot het gewenste resultaat te komen en daarbij zijn geduld en ambitie de twee belangrijkste factoren. En natuurlijk het stellen van heel veel vragen.

automotive vacatures Vind wie u zoekt

De grootste banenbank van de autobranche Elke dag ruim 1.200 werkzoekenden â‚Ź90 per vacature Onbeperkt vacatures plaatsen voor â‚Ź395 per jaar Doorplaatsing op vaksites en social media

Onderdelen 15

Ferodo brengt kopervrije eco-remblokken op de markt

Remmen zonder koper PAUL VAN DEN BOGAARD • Vooruitlopend op het verbod van

het gebruik van koper in remblokken vanaf 2021 in de VS brengt Ferodo in de tweede helft van volgend jaar kopervrije Eco-Friction remblokken op de markt. het slijtagepatroon van schijf en blok in balans te brengen”, legt Federal Mogul-ingenieur Holger Schaus uit.

“We hebben het koper vervangen door een aantal verschillen mineralen, waaronder sulfiet.”

Naast het verdwijnen van koper is de trend om ook het gebruik van andere metalen te beperken. Frictiemateriaal is grofweg onder te verdelen in twee groepen: low steel en semi-metalic en aan de andere kant Non-Astbestos Organic (NOA). De eerste groep wordt met name in Europese auto’s toegepast vanwege de betere remprestaties.

Japanse en Amerikaanse autofabrikanten geven de voorkeur aan NOA, omdat deze blokken doorgaans stiller zijn en minder remstof produceren. De metaaldeeltjes in low steel en semimetalic remblokken geven de bekende bruine of zwarte aanslag op lichtmetalen wielen. De laatste jaren neemt het gebruik van NOA-frictiemateriaal ook in Europese auto’s toe, maar dan met name op de achteras. De prestaties van dit materiaal nemen langzaamaan toe en het leent zich daarnaast beter voor Tesla remblokken met opvallende contragewichten. gebruik in combinatie met veiligheidssystemen en de elektroniDe nieuwe kopervrije remblokken zulsche parkeerrem. len als eerste worden toegepast in het nieuwe Daimler BR205-platform, oftewel de volgende generatie C-klasse, en Downsizing in het Audi MLBevo-platform, waar de Het ontwikkelen van remblokken zonkomende generaties van de A4, A5, A6, der koper is één van de vele uitdagen A8, Q5 en Q7 op komen te staan. De waar fabrikanten van remblokken Amerikaanse overheid besloot het mee te maken hebben. Daarnaast is gebruik van koper in remmen te verook bij remmen downsizing de trend. bieden vanwege de hoge concentraties Fabrikanten van remklauwen komen die zijn aangetroffen in oppervlaktemet steeds kleinere en lichtere remzawater en het negatieve effect op het dels en bedrijven als Federal Mogul zuurstofgehalte dat koper zou hebben. moeten daar de bijpassende remblokken voor ontwikkelen zonder dat dit ten koste gaat van de prestaties. Waar Smeermiddel de afgelopen jaren een zwevende remDe voornaamste functie van koper in klauw de norm was, maakt momenremvoeringen is die van smeermiddel. teel de vaste variant een come-back, Het brengt een dunne film aan op de ook nu ondermeer vanwege omvang remschijf tijdens het remmen, die en gewicht. Een vaste constructie is ervoor zorgt dat de remschijf of tromover het algemeen steviger en kan mel niet harder slijt dan de voering. daardoor lichter uitgevoerd worden.

Een enkele stof die de functie van Nadeel is wel dat trillingen en geluid koper kan vervangen is niet gevonden. beter doorgegeven worden aan het “De belangrijkste uitdaging was om Er is vijf jaar aan gewerkt om een geschikt alternatief te vinden voor koper in remblokken. Het lijkt dat Ferodo er erg vroeg bij is om nu al een dergelijk remblok op de markt te brengen. “We kwamen in 1980 ook als eerste met een asbestvrij frictiemateriaal.

Pas jaren later werd het gebruik ervan verboden”, legt vice-president aftermarket Europe Olivier Legrand van moederbedrijf Federal Mogul uit. “Om een kans te maken als OE-leverancier moet je vooruitlopen op dit soort ontwikkelingen. En de kans dat Europa volgt, is vrij groot.”

Federal Mogul in het kort Het van oorsprong Amerikaanse, maar wereldwijd opererende Federal Mogul realiseert jaarlijks een omzet van 6,6 miljard dollar. Er werken in totaal 45.000 mensen verdeeld over 31 productielocaties en 15 distributiecentra in de wereld.

Naar eigen zeggen heeft het concern een marktaandeel van 27 procent op het gebied van OE/OES-frictiemateriaal binnen Europa, het Midden-Oosten en Afrika.

Op dit moment is Federal Mogul voor 55 procent van zijn omzet afhankelijk van autofabrikanten die bij FM geproduceerde onderdelen monteren in nieuwe auto’s en onder eigen naam verspreiden binnen hun dealernetwerk. Maar volgens directeur Olivier Legrand zal de aftermarket in de komende jaren steeds belangrijker worden en tegen 2015 de OE/OES-omzet overstijgen. “Er worden nu eenmaal minder nieuwe auto’s verkocht in Europa en consumenten zijn daarnaast op zoek naar manieren om op onderhoud te besparen. Ze zullen daarom eerder een beroep doen op een onafhankelijke garage.”

Naast Ferodo is Champion een van de bekendste merken voor de aftermarket van Federal Mogul. Vorig jaar kwam er een bougiemerk bij door de overname van de ontstekingsdelendivisie van Beru. Beide merken blijven op de markt, maar wel met dezelfde techniek in de doos. Het ene merk is sterker dan het andere in bepaalde markten. Bij ons is Champion van oudsher de bekendere naam, maar dit verdween in de afgelopen jaren wat naar de achtergrond. Vanaf dit jaar moet het merk weer een boost krijgen onder meer door de introductie van een Champion ruitenwisserlijn.

Federal Mogul heeft een fabriek in het Italiaanse Mondovi. Daar rollen dagelijks 90.000 remblokken van de band.

voertuig. De samenstelling van het remblok moet hier op aangepast worden. En het monteren van het juiste blok om klachten te voorkomen is daarom essentieel. Verder is het aantal referenties in de afgelopen jaren enorm gestegen. Zo was de Opel Corsa die van 1993 tot 2000 op de markt was, leverbaar met één soort remblokken op de vooras, drie verschillende remschijven en één type remschoen op de achteras. Om alle slijtdelen aan het remsysteem van de in 2006 geïntroduceerde Corsa te kunnen leveren, moet je vier verschillende remblokken en vier verschillende schijven in je assortiment hebben voor de vooras, twee verschillende trommels, één schijf en één soort remblokken voor de achteras. In totaal gaat het om

Budgetremmen Om in te kunnen spelen op de vraag naar goedkopere onderdelen heeft Federal Mogul naast het Premiummerk Ferodo ook een budget lijn op de markt gebracht onder de merknaam Duron. Vooralsnog gaat het om een pilotproject waarbij de Duron-remblokken alleen in Groot-Britannië verkrijgbaar zijn. Of en wanneer Duron naar Nederland komt is nog niet bekend. Het prijsverschil ligt tussen de 40 en 45 procent, afhankelijk van de markt en concurrentie. Dat verschil wordt volgens Legrand niet gerealiseerd door in te leveren op veiligheidsaspecten. De belangrijkste verschillen liggen volgens hem vooral in de levensduur, comfort (trillen en geluid) en installatiegemak. twaalf onderdelen tegenover de vijf van het Corsa B-platform uit ’93.

Ferodo dekt nu naar eigen zeggen 99,4 procent van het Europese wagenpark af, inclusief de Japanse en Koreaanse modellen. Dit op basis van een analyse van TecDoc en Polk Carpark. “Door onze betrokkenheid met autofabrikanten als OE-leverancier kunnen we snel schakelen voor de aftermarket.

Doorgaans kunnen we binnen zes maanden na de introductie van een auto het aftermarketremblok leveren”, aldus Legrand.

maar daarnaast ook nog eens extreem stil omdat bij het ontbreken van motorgeluid ieder rammeltje of piepje irriteert.

Tesla

Als OEM is FM nauw betrokken bij de ontwikkeling van nieuwe modellen.

Dat geldt ook voor de remblokken van elektrische en hybride voertuigen als de Tesla Model S waar Federal Mogul de OE-leverancier van is. Opvallend aan dit remblok zijn de twee extra nokken links- en rechtsboven die buiten de remklauw steken. Deze zijn bedoeld als contragewicht om trillingen te voorkomen. Vanwege het accupakket zijn dit soort auto’s zwaarder dan een normale auto. Het remsysteem moet hierop berekend zijn,

Olivier Legrand.

Meerwaarde in auto-onderdelen

GLOBAL SOLUTIONS

Betrouwbaar Distributie en logistiek.

Mensen, middelen en mentaliteit.

Samen staan we borg voor optimale aandacht en zorg.

Meer weten?

Doyen-auto Nederland T: 073 711 28 00 marketing.nl@doyen-auto.com

Koud kunstje met kunststof In plaats van een bumper volledig te vervangen, is reparatie van kunststof goed mogelijk.

Je moet alleen wel weten hoe.

Zie pagina 19

4%, 777 "5#(,) .,

Kabelbeschermer smelt Door een gesmolten kabelbeschermer kwam het koper in de bedrading ban een abs-sensor bloot te liggen. Met oxidatie tot gevolg.

Zie pagina 20

NUMMER 7 deel 2 • 5 juli 2013 • www.autokompas.nl

International Engine of the Year Awards 2013

Fords een-liter spaartorretje pakt prijs opnieuw NATAN TAZELAAR • De International Engine of the Year Awards hebben Fords 1.0 EcoBoost voor het tweede jaar op rij een overwinning opgeleverd. Naast een algehele winnaar zijn er ook enkele verrassende en interessante winnaars in de diverse subcategorieÍn.

Ook Ford president en ceo Alan Mulally is dol op de kleine driepitter

De verkiezing van de Engine of the Year Awards is opgebouwd uit totaal elf categorieĂŤn waarin de beste zes een vermelding krijgen. Naast drie themacategorieĂŤn zijn er ook acht die ingedeeld zijn op basis van cilinderinhoud. De winnaars uit deze acht categorieĂŤn zijn tevens de finalisten voor de algemene uitslag en dus de

felbegeerde titel Engine of the Year.

Deze uitslag wordt bepaald via een tweede stemronde waarin de juryleden opnieuw hun voorkeuren uitspreken en moeten verantwoorden.

Achter de kleine driecilinder van Ford (479 punten) eindigden dit jaar de Volkswagen 1.4 TSI TwinCharger (408 punten), BMW 2.0 benzine TwinTurbo

(247), Porsche 2.7 DI (245), Ferrari 6.3 V12 (233), BMW/PSA 1.6 benzine turbo (197), McLaren 3.8 V8 (180) en de 2.5 vijfcilinder turbo van Audi (111).

De eerder genoemde drie categorieĂŤn met een thema zijn ‘Performance Engine’, ‘Green Engine’ en ‘New Engine’. In dit geval gaat het er dus om of de genomineerden vooral op de ADVERTENTIES

Verdraaid handig!

Nu verkrijgbaar bij Eurol het LubeShuttleÂŽ vacuĂźmsysteem.

Eenvoudig in gebruik, schoon werken en milieuvriendelijk.

DĂˆ D Ăˆ SPECIALIST VOOR ALLE E

BUY QUALITY

400 GR EUROL BV

ENERGIESTRA AT 12

NIJVERDAL

0548 61 51 65

W W W.EUROL.COM

AMERIKAANSE ONDERDELEN N

WWW.CA WWW.CATALINA.NL ATALIN A A.NL L TEL.: 0478-515000

betreffende onderwerpen goed scoren. Het zal geen verrassing zijn dat Ferrari bij de Performance Engines de hoogste score haalde. Bij de schoonste motoren is het de aardgasvariant van Fiats tweecilinder TwinAir die op de hoogste plek eindigde. De aandrijflijn van de Chevrolet Volt/Opel Ampera werd tweede na de klasse-

overwinning van vorig jaar. Fords algehele winnaar eindigde overigens als vierde in deze groep, nog achter de elektrische aandrijflijn van de Tesla Model S.

Subjectief Bij de nieuwe motoren was het een Lees verder op pagina 18

18 Techniek

Fords zuinige spaartorretje pakt prijs opnieuw Vervolg van pagina 17 uiteenlopend gezelschap van zuinige spaartorretjes en zware krachtpatsers. De categorie is gewonnen door de Volkswagen 1.4 TSI ACT met 234 punten, gevolgd door de 6.3 V12 van Ferrari (220 punten), de Mazda 2.5 SkyActiv (136), de Jaguar/Land Rover

3.0 V6 Supercharged (130), de Tesla Model S elektromotor (129) en de Fiat TwinAir CNG (114).

Dat er voor deelname aan de verkiezingen niet alleen nieuwe motoren meedingen blijkt uit onder andere de BMW 4.0 V8. Deze motor is door BMW inmiddels vervangen door de 4.4 V8

De winnaar in beeld Met een inhoud van slechts 999 cc en een boring en slag van 71,9 x 82 mm is de 1.0 EcoBoost van Ford zonder meer een kleintje te noemen. Maar met 125 pk weet deze dreumes niet alleen tweemaal een belangrijke titel te winnen, maar ook prima zijn mannetje te staan. Het is geen typisch spaarmotortje voor alleen de kleinste modelletjes, want de 1.0 is niet alleen leverbaar in de Fiesta, maar ook in de B-MAX, Focus, C-MAX en Grand C-MAX. Het maximum vermogen wordt pas bij 6.000 tpm behaald en het veel belangrijkere maximum koppel van 170 Nm is tussen 1.400 en 4.000 tpm beschikbaar. Technisch gezien is de EcoBoost vooral een slimme zet, maar niet zozeer een technologisch hoogstandje. Dat is voor dit gietijzeren blok met een aluminium cilinderkop alleen maar een voordeel, want de motor moet naast zuinig vooral ook betrouwbaar zijn door de brede inzetbaarheid die Ford voor ogen heeft.

Het directe injectiesysteem werkt bij een druk van 150 Bar en kan per slag meerdere keren brandstof injecteren voor een betere en meer ‘vloeiende’ verbranding.

Daarmee wordt het verbruik lager evenals de hoeveelheid schadelijke stoffen in de uitlaat. Het spruitstuk daarvan is in het blok meegegoten waardoor het geheel nog compacter werd. Ook de onderlinge cilinderafstand van slechts 6,1 mm draagt daar aan bij. Trillingen die voortkomen uit de ‘oneven’ loop van een driecilinder worden bij de EcoBoost tegengegaan door het vliegwiel en de poelie. Hierdoor zijn geen zware contragewichten nodig en komen dus ook gewicht, interne frictie en afmetingen niet in gevaar. Interne wrijving wordt overigens ook verminderd door zuigerveren met een lagere spanning. Tot slot is een koelsysteem toegepast dat blok en cilinderkop afzonderlijk kan koelen, of juist niet. De motor is daarmee volgens Ford in de opwarmfase vijf procent efficiënter dan vergelijkbare ‘koude’ motoren.

met turbo’s, maar loopt nog mee zolang de M3 in productie is. Deze veteraan heeft echter van 2008 tot en met 2012 de categorie 3,0 tot 4,0-liter weten te winnen en blijft dus een favoriet. Dit jaar echter heeft hij het hoofd moeten buigen voor zijn aflosser en zal volgend jaar dan ook niet langer meedoen.

Jurering De score wordt tot slot als volgt bepaald: juryleden krijgen allereerst een lijst met motoren die door de organisatie samengesteld is. Daarin staan uiteraard motoren die nieuw te

De TwinAir CNG van Fiat, een persoonlijke favoriet van jurylid Natan Tazelaar.

koop moeten zijn, maar dus niet per se volledig nieuw hoeven te zijn. Elk jurylid heeft 25 punten per categorie te verdelen met een maximum van 15

Het oordeel van de jury Natan Tazelaar: ‘Als één van de twee Nederlandse juryleden heb ik dit jaar voor de tweede keer meegestemd en daarbij zijn enkele persoonlijke favorieten bijzonder hoog uitgekomen. Zo heb ik de TwinAir CNG van Fiat ruim van punten voorzien - door het zuinige, technisch gewaagde en plezierige karakter van deze motor – en velen met mij, want het bleek de beste schone motor en in de categorieën New Engine en ‘minder dan 1,0-liter’ werden zesde plaatsen gescoord. Ook de 1,6-liter turbo van BMW/PSA - uit onder andere de Mini Cooper S - stond hoog op mijn lijstje evenals de BMW 4.0 V8 (M3) en de Ferrari 4.5 V8. Eerstgenoemde won de categorie ‘1,4- tot 1,8-liter’ en de laatste twee scoorden vorig jaar nog eerste plaatsen, maar zijn dit jaar voorbijgestreefd door aanzienlijk nieuwere motoren. Evengoed respectabele tweede plaatsen waren het gevolg. De atmosferische 6.2 V8 en de 5.5 V8 turbo van AMG lijken aan elkaar gewaagd, maar de 6.2 heeft met een vijfde plaats beter gescoord in de categorie Performance Engines, want daarin is de 5.5 afgevallen. In de categorie ‘boven 4,0-liter’ kwam de 5.5 echter op de derde plaats en de 6.2 op de vijfde plaats, precies zoals ik het graag zag, gezien mijn voorkeur voor de turbomotor. De Jaguar 3.0 compressormotor eindigde hoog in mijn persoonlijke uitslag, maar moest helaas genoegen nemen met een vierde plaats bij de nieuwkomers. Ook de 2.2 SkyActiv D van Mazda was hoger uitgekomen als het aan mij persoonlijk had gelegen, maar hieruit blijkt ook weer de kracht van deze verkiezing. Door de ervaringen van 87 professionals uit 35 landen, en dus met totaal verschillende referentiekaders, samen de uitslag te laten bepalen zijn fabrikanten en consumenten verzekerd van een objectieve en weloverwogen uitslag.’ punten en een minimum van 1 punt per motor. Per categorie mogen maximaal vijf motoren beoordeeld worden en dat gebeurt op basis van subjectieve testervaringen en technische kennis. Motoren waarmee niet gereden is, kunnen niet in de beoordeling worden meegenomen. Door ook subjectieve ervaringen mee te nemen in

de beoordeling krijgen zaken als soepelheid, geluidsniveau en karakter een belangrijker aandeel dan wanneer alleen van objectieve testgegevens wordt uitgegaan. Het gaat tenslotte om wat de beste motor van het jaar is, niet welke motor de beste papieren meekrijgt van zijn fabrikant.

AutomotiveNL-congres blikt vooruit op techniek

Een kijkje in de toekomst PAUL VAN DEN BOGAARD • Welke technologieën zijn er (in

de toekomst) beschikbaar om auto’s nog zuiniger te laten rijden, zonder dat dit ten koste gaat van het vermogen? Tijdens het negende AutomotiveNL-congres kwamen vrijwel alle in Nederland ontwikkelde theorieën en al opgedane praktijkervaringen voorbij.

Tijdens het AutomotiveNL-congres, dat vorige maand plaatsvond in Eindhoven, kregen bezoekers een kijkje in de keukens van morgen. Zo deed DAF uit de doeken hoe het bedrijf de

nieuwe Euro VI-motoren ontwikkelde, en pleitte TNO voor een integrale systematische aanpak om CO2en NOx-uitstoot door dieselmotoren te beperken - in plaats van het als-

maar aan elkaar koppelen van losse systemen. Ook hebben veel verschillende systemen – bijvoorbeeld voor het nabehandelen van uitlaatgassen en het terugwinnen van energie – allemaal eigen sensoren. Een dergelijke aanpak heeft volgens ingenieur Frank Willems zijn grens wel bereikt.

In zijn presentatie brak Willems een lans voor Integrated Emission Management (IEM), waarbij alle onderdelen die met de aandrijving te maken hebben continu met elkaar communiceren en via een online verbinding. Dit om optimaal te kunnen inspelen op de actuele situatie waarin het voertuig zich bevindt en zo diesel- en Adblue-verbruik en uitstoot te beperken. In een testcyclus van twintig weken stelde TNO een kostenbesparing van 1,5 procent vast en een brandstofverbruik dat 2,1 procent lager lag.

De excentrische VCR-krukas van Gomecsys maakt een variabele compressieverhouding mogelijk.

Variabele compressieverhouding

Bij de voertuigdemonstraties ging de meeste aandacht uit naar de Tesla Model S.

Eén van de technieken die motoren zuiniger en schoner kan maken, is de excentrische VCR-krukas van het Naardense bedrijf Gomecsys. Het VCR-systeem werd al in 1998 gepresenteerd, maar inmiddels is in samenwerking met een autofabrikant een vierde generatie ontwikkeld. Het voordeel van deze generatie is dat er geen aanpassingen meer nodig zijn aan het motorblok zelf om deze krukas toe te kunnen passen.

Ook is het niet langer noodzakelijk om het ontstekingstijdstip te verlaten bij vollast.

Dit systeem wordt waarschijnlijk binnen afzienbare tijd in productie genomen. Volgens technisch directeur Bert de Gooijer zijn er nog vier OEM’s geïnteresseerd in het systeem. Met de in de kruktappen van de as geïntegreerde excentrieken kan de com-

pressieverhouding van de motor in een halve seconde worden aangepast aan de belasting van de motor (in huidige motoren ligt de compressieverhouding vast). Zo is de compressie hoog bij een lage belasting en vice versa. In totaal kan een verschil van 2,5 millimeter gerealiseerd worden en daarmee kan de compressieverhouding variëren tussen de 8:1 en 18:1.

Met de VCR-techniek kunnen onder meer de lengte van de in-, uitlaat en compressieslag variabel worden ingericht. Er wordt daardoor efficiënter gebruik gemaakt van de brandstof.

Het gevolg is meer vermogen en een lager verbruik met ook minder CO2uitstoot. Volgens De Gooijer kan bij een moderne, direct ingespoten verbrandingsmotor de CO2-uitstoot tussen de 8 en 10 procent beperkt wor-

den bij een evenredig lager brandstofverbruik.

In de rij Inmiddels zijn er in samenwerking met de OEM – die De Gooijer niet mag onthullen – zes prototypes van motoren gebouwd met het systeem, met als doel om er één in productie te nemen. “In testsituaties hebben we een CO2-verlaging van 8 procent behaald, bij 2.000 toeren per minuut, en 2 bar BMEP (brake mean effective pressure). Het doel is om 10 procent CO2 te besparen. De meerprijs voor deze krukas ligt op 150 euro, de besparing is gemiddeld 15 gram CO2 per kilometer. Het kost autofabrikanten dus 10 euro per gram om CO2 te besparen, terwijl ze daar volgens De Gooijer tussen de 20 en 45 euro voor over hebben.”

Schade 19

Bumpers eenvoudig te herstellen, als je weet hoe

Kunststof herstellen een koud kunstje RORY MOERMAN/CARFIX • Bij veel schadegevallen is of de voor- of de achterbumper geraakt. In plaats van gelijk de volledige bumper te vervangen, is reparatie van het kunststofdeel goed mogelijk.

Kunststof is best te herstellen, als je maar correct te werk gaat én met de juiste middelen. Zo wordt de levensduur van de kunststof verlengd – en is de oplossing milieuvriendelijker dan wanneer het onderdeel wordt vervangen. Vooral vanuit de hoek van verzekeringsmaatschappijen worden professionals gevraagd om meer te herstellen in plaats van te vervangen, om zo de gemiddelde herstelkosten te laten zakken.

Dergelijke reparaties zijn relatief makkelijk uit te voeren, als men over de juiste kennis en het juiste materiaal beschikt: weten wanneer te lijmen en wanneer te lassen, en vooral beseffen dat er geen universeel superproduct is dat voor alle kunststoffen werkt.

Tegenwoordig zijn er heel wat kunststoffen op de markt, en het assortiment wordt almaar groter. Autofabrikanten gaan immers steeds op zoek naar een nog lichter en sterker materiaal. Er wordt nog steeds hoofdzakelijk gewerkt met PP-EPDM, maar doordat men meer en meer hergebruikt,

rekening houden met het feit dat zowel de voor- als achterkant van het onderdeel wordt verlijmd. Dat houdt dus ook in dat bij een verlijming altijd moet worden ge(de)monteerd. Het soort lijm hangt af van de kunststof.

Belangrijk is wel dat er geen universele superlijm bestaat die elk type beschadiging of kunststof afdoende kan herstellen.

zijn er heel wat kunststoffen aan het assortiment toegevoegd. Daarnaast bestaan er al merkspecifieke kunststoffen. Het grote nadeel van die nieuwere kunststoffen is dat ze zich niet zo makkelijk meer laten bewerken.

Juiste diagnose Recycling van kunststoffen

Het recyclen van kunststof is eigenlijk vrij makkelijk, maar door het toenemende aantal kunststoftypen wordt het sorteren van de kunststoffen steeds duurder. Daarnaast moet bij bumpers ook nog eens de lak verwijderd worden, wat voor een bijkomende moeilijkheid zorgt. In principe hoeft men geen expert te zijn om kunststoffen van elkaar te onderscheiden; dat doen de materialen al uit zichzelf. Op de achterkant van elk type kunststof staat namelijk de afkorting van de soort kunststof tussen twee haakjes links en rechts van de kunststofsoort: bv. >> PP-EPDM <<. Wie dagelijks met een bepaald merk werkt, zal op den duur met een visuele check een kunststof herkennen.

Wie met een onherkenbaar label geconfronteerd wordt, kan terugvallen op de technische informatie van een type voertuig. Daarin is ook het type kunststof terug te vinden.

Voor de afwerking moet het oppervlak glad gemaakt worden om daarna finaal klaargemaakt te worden zodat het herstelde onderdeel De bumper is bij een aanrijding vaak de klos. gelakt kan worden.

Bij een scheur kun je beter lassen dan lijmen.

Kunststoffen laten zich op twee manieren herstellen, naargelang van het type schade en de plaats van de beschadiging.

1. Lassen Hoewel het om dezelfde term gaat, is het lassen met kunststoffen toch significant anders dan met metaal. Lassen met kunststof wordt gedaan met een speciale warmeluchtblazer en het juiste toevoegmateriaal – dezelfde kunststof als bij het beschadigde onderdeel (lassen wordt alleen gedaan bij scheuren; gaten in de kunststof worden sowieso verlijmd). Deze ‘föhn’ is een speciaal toestel waarop men de temperatuur en de luchtsnelheid kan regelen, afhankelijk van de kunststof die hersteld moet worden. Na een goede voorbereiding (schuren en vrijmaken van vuil en vet) plaatst men een speciaal mondstuk op de warmeluchtblazer, die de warmte centreert op de te lassen plaats.

Als het toevoegmateriaal begint te

smelten, kan de volledige lasnaad relatief makkelijk worden gedicht. Daarbij moet alleen de voorkant van de kunststof worden hersteld, omdat het toevoegmateriaal de volledige scheur zal dichten.

2. Lijmen Lijmen kan bij zowel scheuren als gaten, maar deze techniek wordt vooral toegepast bij gaten. Je moet

Hoewel de herstelprocedures meevallen, is er wel een aantal zaken waar extra op moet worden gelet. Een goede voorbereiding is uiteraard cruciaal. Het onderdeel moet schoon en vrij van vet zijn. Ook de lak moet bij het kunststof onderdeel horen.

Doordat de kunststof bij het lassen verwarmd wordt, kan het materiaal vervormen. Ook hier is het een kwestie van de juiste diagnose te stellen.

Bovendien heeft de kunststof een ‘geheugen’ en kan dit materiaal in haar zo goed als oorspronkelijke vorm teruggebracht worden.

Bovenstaand artikel verscheen eerder in het Belgische vakblad Carfix en is gemaakt in samenwerking met het Belgische opleidingsbedrijf Educam.

Met een speciaal lastoestel en met vulmiddel wordt de scheur eenvoudig gedicht.

De serie over Jan Vroegop wordt mogelijk gemaakt door

Opleiding tot autoschadetechnicus, deel 3: parkeersensoren

Vroegop houdt afstand Schadehersteller Jan Vroegop (22) is onlangs een opleiding tot autoschadetechnicus begonnen bij Vakopleiding Carrosserie (VOC). In Autokompas beschrijft hij elk nummer wat hij zoals heeft geleerd. In aflevering 3: De Park Distance Control werkt niet.

Om te oefenen voor mijn opleiding kreeg ik op mijn werk de opdracht om een bij ons herstelde Opel Antara nog even uit te lezen voordat de auto afgeleverd zou worden aan de klant.

Ook al ben ik nog bezig met de oplei-

niet is veroorzaakt door onszelf tijdens de reparatie. We moesten het extra werk nu achteraf opvoeren bij de verzekeraar en dat wil nog wel eens problemen opleveren.

Uitsluiten

ding; ik ga op de zaak nu al als ‘de AST’er’ door het leven.

Na het aansluiten van de diagnosetester en het doorlopen van de pasgeleerde handelingen, bleek het geen overbodige luxe om nog even goed naar de systemen van deze auto te kijken. De Park Distance Control zowel rechtsvoor als achter bleek niet te werken. Mijn collega was vergeten dat nog even te controleren.

Het gevolg was bijna anderhalf uur extra werk, waardoor de hele planning in de war liep en ik ’s avonds moest overwerken. Bij de VOC leren we dat je de auto ook altijd van tevoren moet uitlezen. Zo kun je tenminste zien of een storing schade gerelateerd of al eerder aanwezig was en

Ik heb het probleem met de parkeersensoren als volgt gevonden en opgelost: de tester gaf de foutcode: ‘Binnenste sensor rechtsachter voltage te laag’. Ik ben begonnen met het verwisselen van de binnenste sensor aan de rechterkant met de bedrading van de linker sensor. De fout bleek niet mee te gaan. Een kapotte sensor kon ik dus uitsluiten.

Omdat het diagnoseapparaat aangaf dat het voltage te laag was, heb ik de parameters bekeken. De voedings-

spanning op de sensor moet 9 volt zijn, zegt de computer. Op de werkende sensor meet ik inderdaad 9 volt, op de kapotte niets. Een draadbreuk in de voedingsdraad dus. Ik heb vervolgens de draad gevolgd naar de module en daar mat ik wel spanning. Aan de draad was niets te zien, de isolatie was niet beschadigd. Toch moet de bedrading klem zijn komen te zitten tijdens de aanrijding. Uiteindelijk kon ik de breuk wel voelen en heb ik de draad gerepareerd door hem te solderen en opnieuw van isolatie te voorzien. Daarna functioneerde het systeem weer zoals het hoort. Mijn baas vindt het vast niet erg als er parkeerschade gereden wordt, maar niet door onze schuld natuurlijk!

Vroegop op de VOC Vakopleiding Carrosserie biedt sinds dit jaar een abonnement aan dat autoschadebedrijven kunnen inzetten om hun personeelsleden gedurende het jaar op te leiden. Jan Vroegop volgt met dit abonnement een opleiding tot autoschadetechnicus (AST). Zijn werkgever laat hem deze opleiding volgen omdat hij een betere inschatting wil kunnen maken van de schade aan een auto, zodat de calculatieprognose realistischer is. Hiervoor is het kunnen stellen van een diagnose vooraf onontbeerlijk.

In elke Autokompas vertelt Vroegop wat hij tijdens zijn opleiding heeft geleerd.

Jan Vroegop is ook te volgen op Facebook: www.facebook.com/jan.vroegop.9.

Deze en eerdere bijdragen zijn ook te lezen op www.autokompas.nl/vroegop.

20 Diagnose Peugeot 307 met abs-storing

Hitte breekt kabelbeschermer op ASIM SAGLAM/AUTODIAGNOSE.EU • Na de Kia van vorige maand kregen we opnieuw een auto met een abs-storing in de werkplaats Dit keer bij een Peugeot 307 uit 2002. Volgens het garagebedrijf geeft de abs-regeleenheid een storing aan op de abs-sensor linksachter, met daarbij de opmerking dat deze storing na het vervangen van de abs-sensor opgelost leek te zijn, maar niet lang daarna weer optrad.

Afbeelding 1. Tussen het hitteschild van de uitlaat en de bodemplaat wordt deze gesmolten kabelbeschermer aangetroffen.

Bij het op contact zetten van de auto blijft het abs-lampje branden en gaat dat niet na enkele seconden uit. Dit betekent dat er door de abs-regeleenheid statische verstoringen zijn aangetroffen zoals bijvoorbeeld circuitonderbrekingen. Vervolgens is de abs-regeleenheid uitgelezen. Hieruit kwam foutcode 5325 ‘Toerentalsensor links achter onderbreking/kortsluiting’ naar voren.

Deze storing kan allerlei oorzaken hebben. Zo kunnen bijvoorbeeld een of beide draden die de abs-regeleenheid en de sensor met elkaar verbinden door een beschadiging met elkaar in verbinding staan (kortsluiting), of door een beschadiging in verbinding staan met het chassis van de auto (massasluiting), door een beschadiging onderbroken zijn. Daarnaast bestaat natuurlijk ook nog de mogelijkheid dat de nieuwe sensor of een connector een interne kortsluiting of onderbreking heeft.

Om op een systematische manier vast te stellen waar de oorzaak zich bevindt wordt allereerst het traject vanaf de abs-regeleenheid-connector tot aan de connector van de abs-sensor gecontroleerd. De abs-sensor wordt hierbij bewust afgekoppeld. De reden hiervoor is dat het hier een abssensor van het type Hall betreft die, in tegenstelling tot een spoelsensor,

mer aangetroffen (zie afbeelding 1).

Nadere inspectie van de bedrading in de kabelbeschermer laat zien dat deze veel te warm is geweest waardoor de weekmakers uit de buitenmantel zijn verdampt met als gevolg een harde brosse buitenmantel die op sommige plekken van de bedrading is afgebrokkeld. Hierdoor is het koper blootgesteld aan de buitenlucht en is er oxidatie van het koper opgetreden waardoor uiteindelijk een onderbreking is ontstaan.

Na het herstellen door een gedeelte van de draadbundel te vervangen is de storing verholpen. Daarnaast is de draadbundel nu zo bevestigd dat herhaling van de storing door hitte van de uitlaat niet meer mogelijk is. door een weerstandsmeting onherstelbaar kan beschadigen. Dit type abs-sensoren zijn alleen te controleren door met een oscilloscoop een opname te maken van het signaal van de sensor.

Kabelbeschermer Uit de controle van het traject vanaf de abs-regeleenheid-connector tot aan de connector van de abs-sensor komt de oorzaak van de storing naar voren. In één van de draden zit een onderbreking. Om deze te traceren wordt de draadbundel onder de auto gecontroleerd op beschadigingen bij plekken die direct bloot staan aan de omgeving. Helaas wordt op die plekken geen beschadiging aangetroffen.

Daarop wordt de inspectie voorgezet op plekken waar de draadbundel niet blootstaat aan de omgeving. Uiteindelijk wordt er tussen het hitteschild van de uitlaat en de bodemplaat van de auto een gesmolten kabelbescher-

Afbeelding 2. Door de blootstelling van koperen bedrading aan de buitenlucht is er oxidatie opgetreden en uiteindelijk een onderbreking ontstaan.

Wat te doen bij CAN-bus communicatiefouten?

Bij hoog en laag MIVAR GROUP/PETER HOGERVORST • Foutcodes die betrekking hebben op het CAN-bus netwerk roepen nogal eens vragen op bij monteurs. Om goed aan het netwerk te kunnen meten is het goed om eerst een indruk te krijgen van de werking van een CAN-bus systeem.

Een CAN-bus systeem bestaat uit een aantal regeleenheden (soms ook wel knooppunten genoemd) die serieel op elkaar zijn aangesloten middels twee communicatiekabels. Elke regeleenheid wordt individueel van spanning voorzien en op de massa aange-

sloten. De rekeneenheid ontvangt en verzendt via beide communicatiekabels berichten en commando's. Deze berichten en commando's kan elke regeleenheid van het systeem gebruiken als informatie of aansturing.

Zowel in het hoge- als het lagesnel-

Voor de HS CAN (Hoge snelheid) zit de aansluitingsweerstand in dit voorbeeld in de stuurwieleenheid (SWM) en de Motorregeleenheid (ECM).

heidsnetwerk zijn de regeleenheden op een aantal sporen aangesloten. In geval van een breuk zullen de regeleenheden buiten de breuk niet in staat zijn om te communiceren met andere delen van het netwerk. Een storing in één van de sporen kan echter leiden tot communicatieproblemen met een regeleenheid terwijl de rest van hetzelfde netwerk wel werkt.

Hoge en lage snelheid Het netwerk bestaat uit twee delen.

De hogesnelheidskant (HS CAN) geeft de signalen en berichten door tussen de centrale elektronicamodule (CEM, UCH, BSI) en de regeleenheden in de motorruimte. De lage snelheidskant (LS CAN) geeft de signalen en berichten door tussen de centrale elektronicamodule (CEM, UCH,BSI) en regeleenheden in het interieur en de bagageruimte. De interface tussen de hoge- en lagesnelheidszijden wordt van spanning voorzien door de centrale elektronicamodule (CEM, UCH, BSI) die de verzendsnelheid omhoog of omlaag omzet voor communicatie tussen de twee zijden van het netwerk.

Om elektrische reflecties en storingen in het CAN-bus netwerk tegen te gaan, zijn er eindweerstanden gemonteerd om de CAN H (High) en CAN L (Low) te overbruggen. Op elk eindpunt van zowel de hoge- als de lagesnelheidszijde van het netwerk heeft men een eindweerstand van 120 ohm. Iedere eindweerstand heeft een weerstand van 120 ohm.

Voor de HS CAN (hoge snelheid) zit de aansluitingsweerstand in dit voor-

Voor de LS CAN (Lage snelheid) zitten de aansluitingsweerstanden in dit voorbeeld in de bestuurdersinformatie-eenheid (DIM) en de SRS-eenheid.

beeld in de stuurwieleenheid (SWM) en de motorregeleenheid (ECM). Voor de LS CAN (lage snelheid) zitten de aansluitingsweerstanden in dit voorbeeld in de bestuurdersinformatieeenheid (DIM) en de SRS-eenheid.

Weerstandmeting Beide aansluitingsweerstanden creeren een parallel circuit. De volgende weerstanden kunnen onder bepaalde voorwaarden worden gemeten: • Als het CAN-bus netwerk in orde is, bedraagt de weerstand aan elke zijde van het netwerk ongeveer 60 ohm.

• Bij breuken in de kabels, zodat één eindweerstand geen deel uitmaakt van het circuit, is de weerstand in het netwerk circa 120 ohm (er

wordt alleen een hoofdweg gemeten).

• Een breuk in de kabels voor de regeleenheden die “buiten” het opgemeten circuit liggen kan door deze meting niet worden ontdekt.

• Bij kortsluiting tussen de communicatiekabels is de weerstand circa 0 ohm tussen de kabels, ongeacht waar de kortsluiting in het circuit zit.

In dit geval zitten de eindweerstanden in de regeleenheden ingebouwd maar dit kan ook op een andere manier gebeuren en is afhankelijk van de systemen die de fabrikant gebruikt. Voor het meten op de juiste pennen is dus een schema nodig om te zien waar de CAN-leidingen op aangesloten zitten.

Techniek 21

Zweedse autofabrikant experimenteert met kinetische vliegwieltechnologie

Volvo op volle toeren

Het KERS-systeem van Volvo bestaat uit een aantal componenten waarvan de vliegwielmodule vanzelfsprekend de meest belangrijke is.

NATAN TAZELAAR • In de eerste eeuw sinds het ontstaan van de automobiel was alles nog overzichtelijk. Je koos voor benzine, diesel of eventueel LPG. In het laatste decennium zijn daar talloze hybride alternatieven bij gekomen. Het KERS-systeem maakt daar nog geen onderdeel van uit, maar als het aan Volvo ligt, zal dat niet lang meer duren.

Parallelle hybride, seriële hybride, plug-in hybride, diesel hybride, waterstof hybride... Je zou zelfs als vakman bijna het overzicht verliezen. De ontwikkelingen volgen elkaar momenteel in een ongekend tempo op en fabrikanten blijven op zoek naar nieuwe of vernieuwde oude ideeën om auto’s schoner en zuiniger te maken. Volvo heeft om die reden het vliegwielprincipe afgestoft en is er flink mee aan het testen gegaan. Dit systeem draagt de naam Kinetic Energy Recovery System dat afgekort wordt als KERS. Als deze naam bekend klinkt, is dat geen toeval, want in de autosport wordt al sinds 2008 met KERS geëxperimenteerd en ook succesvol meegestreden in diverse raceklassen. In de Formule 1 was destijds keuze uit een mechanisch of elektrisch systeem, respectievelijk voorzien van

een vliegwiel of een accu. Alle teams hebben gekozen voor de elektrische variant. Williams Hybrid Power, een zusteronderneming van het Williams F1-team, heeft geëxperimenteerd met een vliegwielsysteem om erachter te komen dat het niet compact genoeg was om onder te brengen in een F1auto. Porsche Motorsport heeft het systeem vervolgens met succes toegepast in de 911 GT3 R Hybrid als alternatief voor KERS met accu’s. Voor straatgebruik is KERS echter nog niet geschikt gemaakt en om die reden is Volvo de mogelijkheden opnieuw aan het onderzoeken. In de jaren tachtig gebeurde dat ook al en toen bleek dat het vliegwiel een centrale rol speelt bij de effectiviteit van het geheel.

Juist op dat gebied zijn daarom verbeteringen doorgevoerd en vooral moderne technieken en materialen hebben voor verrassende resultaten gezorgd.

Vacuüm

Het vliegwiel met een doorsnede van twintig centimeter is van carbon en bevestigd op een stalen rotor in een vacuüm behuizing. Het maximum toerental is 60.000 tpm.

Het systeem van Volvo bestaat uit een aantal componenten waarvan de vliegwielmodule vanzelfsprekend de meest belangrijke is. Daarin wordt namelijk de energie opgeslagen tijdens remmen en ook weer vrijgegeven bij accelereren. Een verschil met het systeem van Porsche is dat de Zweden een auto met voorwielaandrijving – een viercilinder S60 gebruikt hebben voor de tests. De brandstofmotor met voorwielaandrijving is daarbij onveranderd gebleven en de hybridemodule is achterin de auto gebouwd en drijft alleen de achterwielen aan. Door het vliegwiel met

maximaal 60.000 omwentelingen per minuut te laten draaien ontstaat genoeg energie om vanuit stilstand weer verder te rijden. Volvo laat dan ook weten dat het systeem vooral erg effectief is in stadsverkeer. Aanvankelijk werd gerekend op een brandstofbesparing van ongeveer 20 procent maar het uiteindelijke voordeel bleek op 25 procent uit te komen in de meest zuinige configuratie. Wanneer de extra aandrijfkracht voor betere prestaties wordt ingezet, en beide motoren op vol vermogen samenwerken, presteert de S60 als een zescilinder met een acceleratie van 0 naar 100 km/h in slechts 5,5 seconden.

In de jaren tachtig bleek dat een vliegwiel van staal maar een zeer beperkt nut heeft door het hoge gewicht waardoor een hoge massatraagheid ontstaat. In het huidige systeem is het vliegwiel van carbon gemaakt en heeft een doorsnede van twintig centimeter en weegt naar verluid nog maar zes kilo. Door de behuizing vacuüm te zuigen is er ook aanzienlijk minder interne frictie en dus een lager verlies van energie. Een

Schematisch bovenaanzicht van de KERS-module die achterin een experimentele viercilinder S60 voor 25 procent brandstofbesparing zorgde en het prestatieniveau van een zescilinder.

auto zoals gezegd volledig op kinetische energie of in combinatie met de brandstofmotor versnellen.

Toekomstplannen Veel openheid van zaken geeft Volvo verder niet aangezien KERS nog volop in de ontwikkelingsfase zit. Daarmee blijven wel enkele vragen onbeantwoord. Zo zijn we erg benieuwd hoe

In de autosport wordt al sinds 2008 met KERS geëxperimenteerd regelmodule, een extra set tandwielen en een koppeling maken de ‘beslissing’ of het vliegwiel energie moet opslaan of juist vrijgeven. In dat laatste geval gaan de krachten via een continu variabele transmissie (CVT) terug naar de achterwielen en kan de

lang de opgeslagen energie beschikbaar blijft. Wanneer je een traditionele hybride met een half leeggereden accu parkeert dan blijft er energie voorhanden voor wanneer de auto weer gestart wordt. Dat is bij KERS natuurlijk niet het geval want

het vliegwiel kan niet oneindig blijven doordraaien. Maar wat gebeurt er wanneer je bijvoorbeeld voor een open brug staat te wachten? Het lijkt voor de hand liggend dat er een soort beveiliging in het systeem wordt gebouwd om het vliegwiel te stoppen wanneer er lange tijd geen gebruik van gemaakt wordt om zo onnodige slijtage te voorkomen.

Volvo heeft nog geen concrete toekomstplannen voor KERS maar laat wel uit monde van Derek Crabb, vicepresident Powertrain Engineering, weten dat de verzamelde testgegevens geëvalueerd worden om te kijken hoe de techniek in toekomstige modellen kan worden toegepast.

Daarmee is het dus niet de vraag óf maar wannéér Volvo KERS gaat inzetten om de technische ontwikkelingen rond alternatieve aandrijfvormen op volle toeren te houden.

AUTO’S Autobedrijf in N.H., met 50 jaar ervaring in verkoop, vraagt auto’s in consignatie-verkoop.

100% zekerheid,showroom en grote ruimte beschikbaar.

Tel. 06-51541429

Velg Krom of kapot? Zoek je niet rot! Bel M&M Autosport, voorr. 5000 st.

Tel.: 078-6511744 Automotoren, versnellingsbakken, motoronderdelen. www.brusmotors.com Tel.: 073-5479542

ONDERDELEN Gebruikte onderdelen nodig?

Bel dan snel 0900-CARPARTS (0900-2277278) of kijk op www.onderdelenzoeker.nl en u bereikt 100 gerenommeerde autodemontagebedrijven GAM CUYK FRANSE ONDERDELEN Gebruikte Renault - Peugeot Citroëndelen 0485-321806 Oude autobanden een probleem? Wij halen ‘oud voor nieuw volgens BEM-norm’ gratis op! BEM-gecertificeerd.

Berkvens Autobanden.

Tel.: 0493-491232

Radiator nodig?

Laagste prijs, grootste voorraad, al 100 jaar! Specialisten in heel Nederland. www.nedrad.nl.

Chrysler - Dodge - Jeep Gebruikte onderdelen vanaf 1996 tot 2009. www.deveer.nl Tel.: 0412-453680

DIVERSEN DHZ Carwash, onderdelenlijn Muntautomaten, hd-slangen, pistolen, CAT-pompen, waterbehandeling, chemicaliën, ruiten- en cockpitdoekjes, 24-uursdienst, 7 dgn p. week 013-5283327

Autokompas is een uitgave van Mobility Media bv Naritaweg 14, 1043 BZ Amsterdam Tel.: 020-5800975

Uitgever Jelle Heidstra jelle@mobilitymedia.nl

Redactie Luberto van Buiten (hoofdredacteur), Bart Kuijpers (adjunct hoofdredacteur), Paul van den Bogaard, Marieke Oosterom (redacteuren).

Advertenties Jelle Heidstra, Marc Krijnen, sales@mobilitymedia.nl

Energiebesparen op uw TL-verlichting www.ledmetkemakeur.nl

ONDERDELEN TE KOOP?

Bandenman, Uitlaatman, Wasstraatafbeelding, Arie van Bennekom Tel.: 0543 - 563367 Fax: 0543-563404

De volgende Autokompas verschijnt op 23 augustus.

GARAGE-WERKPLAATSPAND te ZWOLLE. Geschikt voor vele doeleinden. Geheel Startklaar.

PER DIRECT TE HUUR. Voor meer info 06-53408273 of kijk op Mullerbog.nl. Amperestraat 22 te Zwolle-Zuid.Goede locatie vh Euromaster pand. € 2.500 p/m. Totaal gerenoveerd, binnen en buiten! Wilt u foto’s of meer info? Bel dan even.

Set velgen poedercoaten vanaf € 190,--.

Ook voor velgen richten-lassenpolijsten etc. zie: www.velgenherstel.nl

Uw advertentie kunt u inleveren tot 15 augustus. sales@autokompas.nl

WERKPLAATS Oliegestookte KWB spuitcabine – in bedrijf te zien – Jan de Boer 06 51 - 748 140

Olie/benzineafscheiders met komokeur. Esep Milieu techniek 0495-543430

Diverse garage-apparatuur gebruikt + garagebenodigdheden en onderdelen.

06-11115124

Adverteren: 1 7,- per regel (min. 3 regels excl. 19% btw).

– – 21,28,35,42,49,56,63,70,-

Alleen in het eerstvolgende nummer

tot nader order dezelfde advertentie

Traffic Sebastiaan Dekker, traffic@mobilitymedia.nl

Layout/opmaak Van Munster & Bos, Amsterdam

Rubriek:

Zend deze bon aan:

Klachten over de bezorging van deze titel?

Stuur een e-mail naar: abo@mobilitymedia.nl

Onderdelen

Olie

Werkplaats

Kantoor

Personeel

Diversen

Banden

Naam: ...........................................................................................................

Adres:............................................................................................................

Drukken/afwerking Nieuwsdruk, Apeldoorn, tel.: 088-0136 368

Auto’s

Autokompas Naritaweg 14, 1043 BZ Amsterdam

Postcode: .......................................................................................................

Woonplaats: ...................................................................................................

Handtekening: ................................................................................................

VOORWAARDEN TOEZENDING AUTOKOMPAS. Doelgroep: • Groot- en tussenhandel in auto’s, autoaccessoires en -onderdelen • Detailhandel in nieuwe en gebruikte personenauto’s • Detailhandel in auto-accessoires en -onderdelen • Benzine- en l.p.g.-stations • Universele garages • Schadeherstelbedrijven • Autobeklederijen • Autowasserijen • Autodemontagebedrijven • Leasemaatschappijen • Autofabrieken • Carrosseriefabrieken • Onderdelenfabrieken • Grossiers • Specialisten Abonnementsgeld 1 78,75 (excl. 6% btw) per jaar.

Buitenland 1 99,75 per jaar. Losse nummers 1 6,Voor het aanvragen van een abonnement kunt u gebruik maken van de bon op deze pagina.

Hoewel de informatie in deze uitgave met zorg is uitgezocht en waar mogelijk is gecontroleerd, sluiten uitgever, redactie en auteurs uitdrukkelijk iedere aansprakelijkheid uit voor eventuele onjuistheid en/of onvolledigheid van de verstrekte gegevens.

Gegevensbescherming Autokompas is een uitgave van Mobility Media. Mobility Media legt de gegevens van abonnees vast voor de uitvoering van de (abonnee)overeenkomst. Deze gegevens kunnen worden gebruikt om u te informeren over relevante andere producten, diensten en activiteiten van Mobility Media en zorgvuldig geselecteerde samenwerkende partners. Indien u geen prijs stelt op informatie van Autokompas of indien u uw toestemming voor het gebruik van uw e-mail adres wilt intrekken, kunt u een briefje sturen naar: Mobility Media, Naritaweg 14, 1043 BZ Amsterdam.

Nadere informatie vindt u in het privacy statement op www.mobilitymedia.nl © Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

Het abonnementstarief van Autokompas bedraagt 1 78,75 (excl. btw). U ontvangt Autokompas 12 maal per jaar op naam. Wanneer u beschikt over een e-mail-adres wordt u zelfs wekelijks op de hoogte gehouden van het allerlaatste nieuws. Deze bon dient volledig ingevuld te worden geretourneerd.

AUTOKOMPAS Groothandel in auto’s en accessoires Detailhandel in nieuwe auto’s Detailhandel in gebruikte auto’s Detailhandel in accessoires en onderdelen Benzine- en lpg-stations Vrije garage

Autoplaatwerkerijen Autospuitbedrijven Autobeklederijen Autowasserijen Autoleasebedrijven Autosloperijen Autofabrieken

Auto-onderdelenfabrieken Carrosseriefabrieken Grossier in automaterialen Grossier in garage-equipment Grossier in autolakken Merkspecialist …………………………………

Naam bedrijf: ..........................................................................................................

Contactpersoon: ......................................................................................................

Adres: ....................................................................................................................

Zend deze bon aan:

Postcode/Woonplaats: ..............................................................................................

Autokompas

Woonplaats:............................................................................................................

Naritaweg 14 1043 BZ Amsterdam

Telefoon: ................................................................................................................

E-mailadres:............................................................................................................

Handtekening:.........................................................................................................

Productnieuws 23

Nooit meer koelvloeistof verversen

Hella komt met hoge output LED-schijnwerper

Mobiele schokdempertester van Bilstein SCHOKDEMPERS • Bilstein zet

VLOEISTOFFEN • Putoline Oil introduceert Ultracool 12, een naar eigen zeggen geavanceerde koelvloeistof die kwetsbare en kostbare onderdelen van moderne motorfietsen optimaal beschermt. Volgens Putoline stellen koelsystemen van

moderne motoren steeds hogere eisen aan de koelvloeistoffen. Ook het milieu speelt steeds vaker een belangrijke rol bij de ontwikkeling van vloeistoffen met koelende capaciteiten.

Ultracool 12 bevat een gepatenteerde Organic Acid Technology (QAT) die ervoor zorgt dat de vloeistof nauwelijks aan veroudering onderhevig is.

Door de technologie gaan radiatoren, waterpompen, cilinderkoppen en afdichtingen langer mee. De olieleverancier stelt zelfs dat Ultracool 12 een heel motorleven mee gaat, waardoor ook het milieu veel minder belast wordt.

Putoline Oil Ultracool 12 is geschikt voor koelsystemen van aluminium, aluminiumlegeringen en magnesiumlegeringen en toepasbaar in conventionele koelsystemen. Naar eigen zeggen is het product in het bijzonder geschikt voor tweewielers van de Italiaanse Piaggio-groep. Ultracool 12 i verkrijgbaar in 1, 20, 60 en 200 literverpakkingen.

Gratis APK bij Pietersen US Cars & Bikes

JUBILEUM • Klanten en Facebookvrienden van Pietersen US Cars & Bikes kunnen hun auto tot eind 2013 gratis laten keuren. De actie staat in het teken van het 80-jarige bestaan van het Rotterdamse bedrijf.

Volgens Jaco Smith is het niet bij iedereen bekend dat Pietersen onderhoud en reparatie aan alle merken kan uitvoeren. “We hebben veel

knowhow. We repareren al jaren alle automerken en modellen en onze goed opgeleide technische mensen hebben een enorme ervaring opgebouwd.”

“Daarnaast zijn we heel erg flexibel.

In de werkplaats hanteren we verschillende uurtarieven. Hoe ouder de auto, hoe lager het uurtarief”, aldus Smith.

Diagnose met ContiTech GEREEDSCHAP • Toeleverancier ContiTech heeft drie gereedschappen die de monteur helpen bij het stellen van diagnose aan multiriemen. Slijtage aan de geribde multiriem is niet altijd met het blote oog zichtbaar. De Belt Wear Tester (BWT) van ContiTech meet de mate van slijtage van de riem door de profielgeometrie (contactoppervlak) van iedere individuele rib te controleren. Verkeerd en niet in lijn met de poelies gemonteerde multiriemen zijn volgens ContiTech de oorzaak van ongewenste geluiden en versnelde slijtage. Hierdoor komt de klant ongewild en ontevreden terug naar de werkplaats. Met de Laser Tool

van ContiTech kan de monteur controleren of alle poelies in de riemaandrijving met elkaar in lijn liggen. De Laser Tool is geschikt voor alle, ook met synthetische poelies uitgeruste automotive riemaandrijvingen. Monteurs moeten niet op hun intuïtie vertrouwen maar handelen op basis van exacte cijfers. De Belt Tension Tester Hz (BTT Hz) meet met precisie en aan de hand van de frequenties in hertz de spanning van de distributie- en geribde multiriem. De BTT Hz wordt bediend met twee knoppen. Een geïntegreerd zelfcalibrerend systeem verhoogt de betrouwbaarheid van de metingen.

VERLICHTING • Hella is naar eigen zeggen de eerste leverancier die een hoge output LED-schijnwerper op de markt zet. De Hella Hypalume is geschikt voor gelijkstroom- en wisselstroomtoepassingen en is ontworpen voor situaties waar hoge output LEDverlichting vereist is. De Hypalume bestaat uit 56 high-power LED’s die samen meer dan 20.000 lumen lichtopbrengst produceren. De LED’s zijn gekoppeld aan drie speciale optische verdelingen en hebben een kleurtemperatuur van 5700K. Dat staat bijna gelijk aan daglicht.

LED-driver elektronica zorgt voor een stabiele lichtopbrengst. De Hypalume is daarnaast beveiligd tegen verkeerd aansluiten en kortsluiting. Het verbruik van de LED-schijnwerper bedraagt 240 Watt bij 24 Volt gelijkstroom. De efficiënte lichtopbrengst staat gelijk aan 100 lumen per Watt.

Het thermisch beheer van de schijnwerper wordt verzorgd door het speciaal ontworpen LED-driver board, gegoten koelribben en LED-afstemming. De Hypalume kan gebruikt worden bij temperaturen van -40 tot +50 graden Celsius zonder lichtopbrengst te verliezen. De LED’s worden beschermd door een slagvast en chemicaliënbestendige kunststof lens. Er zijn verschillende beugelopties om de lamp op te hangen.

Snowprox S943 nieuwe winterband van Toyo BANDEN • Toyo Tire introduceert de Snowprox S943, een nieuwe winterband voor personenwagens en de opvolger van de S942. De Snowprox S943 heeft een symmetrisch profiel met silica rubbersamenstelling en polymeren. In het profiel zitten laterale groeven en twee brede centrale groeven die zorgen voor meer stuurprecisie, goede remprestaties en weerstand tegen aquaplaning. Kleine dwarsgroefjes zorgen voor meer trac-

door heel Duitsland een mobiele tester in om defecte schokdempers te detecteren. Volgens Bilstein zijn de meeste automobilisten niet op de hoogte van de consequenties van slechte schokdempers. Met de mobiele testbank wil Bilstein de consument inzicht geven in de staat en de gevaren van slechte schokdempers.

In 2012 controleerde Bilstein meer dan 500 voertuigen. In 15 procent van de gevallen waren de dempers defect en vormden ze een potentieel gevaar voor de verkeersveiligheid.

De mobiele testbank meet met behulp

van een vibrerende plaat het verschil in prestatie tussen de linker en rechter schokdempers. Als het onderlinge prestatieverschil tussen de dempers meer dan 15 procent bedraagt, moeten de dempers grondig gecontroleerd worden. Volgens Bilstein trainingsmanager Rainer Popiol is het met de juiste equipment en training makkelijk om een defecte demper te herkennen. “Het is belangrijk dat iedereen zich ervan bewust is dat schokdempers regelmatig gecontroleerd moeten worden. En die controles moeten altijd ondersteund worden door professioneel advies.”

Meer omzet met rookdiagnose DIAGNOSE • Met de Redline Smoke Pro, een diagnoseapparaat dat lekkages in onder andere vacuümleidingen, intercooler en -slangen, inlaatspruitstukken en uitlaatsystemen binnen tien minuten detecteert, kan meer omzet gehaald worden uit rookdiagnose, stelt gereedschapsleverancier Toolspecial.

Door middel van onschadelijke rook zijn lekkages volgens Toolspecial nu heel snel en simpel te vinden. Normaal kunnen dit tijdrovende klussen zijn.

Een snellere diagnose betekent ook een snellere reparatie, waardoor er meer voertuigen op een dag gerepareerd kunnen worden. En er is geen giswerk meer nodig, de lekkage is duidelijk te zien. De kans op het vervangen en bestellen van verkeerde onderdelen wordt hierdoor aanzienlijk beperkt.

De Smoke Pro is er in twee uitvoeringen: de Total-Mate en de Total-Tech die als extra optie een regelventiel heeft die de hoeveelheid afgegeven rook reguleert en een manometer waarop de druk/ vacuümterugloop af

te lezen is. De Redline Smoke Pro wordt geleverd met een accessoirekoffer met minerale olie, een inspectielamp, cd-rom met handleiding en diverse aansluitadapters.

Turbo Cleaner van Bardahl ADDITIEVEN • Bar-

tie en een gelijkmatige contactdruk.

Volgens Toyo is er aan de S943 heel wat veranderd ten opzichte van zijn voorganger. Zo is de polymeer samenstelling verbeterd. Daardoor is de rolweerstand lager en de levensduur langer. Het rubber is iets zachter geworden waardoor de meer grip in de sneeuw heeft. Toyo heeft verder natuurlijke grondstoffen toegevoegd waardoor de interactie tussen polymeer en silica leidt tot meer grip zonder dat de prestaties in de sneeuw minder worden.

dahl introduceert een nieuwe dieseltoevoeging die specifiek ontwikkeld is om problemen met turbo’s van dieselmotoren te voorkomen.

Omdat de turbo gevoelig is voor vervuiling is het een kwetsbaar onderdeel van de motor. Extra aandacht voor de turbo is volgens Bardahl essentieel. Door de vervuiling gaan de schoepen in de variabele turbo vastzitten en verliest de motor vermogen. Ernstige en vooral kostbare reparaties zijn hiervan het gevolg. De reiniger verwijdert, verbrandt en neemt achtergebleven roetdeeltjes mee in het verbrandingsproces. Om

de turbo te reinigen, hoeft deze niet gedemonteerd te worden.

Door de reinigende werking van de Bardahl Turbo Cleaner verbeteren de prestaties van de motor merkbaar. Een schone turbo presteert beter, voorkomt overmatig brandstofverbruik en verlengt de levensduur van de turbo. Door de inhoud van een blik reiniger toe te voegen aan maximaal 60 liter diesel en de tank zoveel mogelijk leeg te rijden, krijgt het product de kans zijn werk maximaal te doen.

Bardahl Turbo Cleaner is geschikt voor alle dieselmotoren met of zonder roetfilter.

Uw toekomst met JAMES Auto & Service

JAMES is een snelgroeiend, merkonafhankelijk auto- en servicebedrijf. JAMES heeft meer dan 60 vestigingen in heel Nederland en de snelle groei in online en zakelijke omzet vraagt om meer vestigingen. De automobilist en de zakelijke fleetowner zoeken kwaliteitspartners voor universeel onderhoud; merkketens waar de klant centraal staat!

Leven zonder autozorgen JAMES is onderdeel van The Alwaysbemobile Company.

Wij bieden u landelijke verkoop, marketing, inkoop en opleidingen. Daarnaast faciliteren wij alle zaken die een ondernemer nodig heeft om snel, professioneel en digitaal te integreren in onze organisatie. U kunt zich volledig richten op uw klanten! Het onderschrijft onze missie en visie: leven zonder autozorgen voor iedere automobilist, particulier of leaserijder en ook voor iedere ondernemer.

Bent u onze kwaliteitspartner?

Gelooft u in de kracht van zelfstandig ondernemerschap in combinatie met de kracht van expertise en naamsbekendheid? Dan maken wij graag kennis met u.

Bel Michiel Meijer of Harm Nieboer via +31 (0)318 8110 53 of ga naar www.jamesworden.nl

Catsman JAMES Auto & Service Randstad

LEVEN ZONDER AUTOZORGEN. W W W.JAMESAUTOSERVICE.NL

JAMES_Adv_Werving_265x380mm_NIEUW.indd 1

27-06-13 10:45