Propere waterlopen voor de volgende generaties en een leefomgeving in harmonie met water
Verkorte
30 juni 2023
Propere waterlopen voor de volgende generaties en een leefomgeving in harmonie met water
30 juni 2023
Sinds 1 januari 2023 is de nieuwe samenwerkingsovereenkomst tussen Aquafin en het Vlaamse Gewest van kracht. Deze overeenkomst, die de oude beheersovereenkomst vervangt, sluit nauw aan bij onze visie voor een meer resultaatgerichte aanpak, meer autonomie en een betere integratie van gemeentelijke en bovengemeentelijke investeringen. Als onderdeel van de nieuwe samenwerkingsovereenkomst controleert de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) de opdracht van Aquafin via toezicht op het investeringsplan en het ondernemingsplan, documenten die het bedrijf jaarlijks moet opmaken. Daarnaast werden kritische prestatie-indicatoren afgesproken met het oog op de geformuleerde bedrijfsdoelstellingen. Eind mei werden de resultaten hiervan een eerste keer besproken met de VMM en Kabinet Leefmilieu.
Met de nieuwe samenwerkingsovereenkomst kreeg Aquafin ook de autonomie om zelf investeringsprojecten te definiëren, uiteraard volgens de afspraken in de samenwerkingsovereenkomst. Zo kan Aquafin zelf bepalen, in overleg met andere stakeholders en afgestemd op de plannen van steden en gemeenten, hoe ze haar ecologische doelstellingen bereikt. Het budget dat Aquafin ter beschikking krijgt van het Vlaamse Gewest om projecten uit te voeren, zet Aquafin op die manier in met een maximale return voor het milieu en de maatschappij. Dat Aquafin eind juni al iets meer dan 50% van het jaarbudget had aanbesteed, is niet alleen een garantie voor de realisatie van deze projecten. Ook de bouwsector waardeert de nagekomen afspraken rond spreiding en planning.
De zuiveringsresultaten van de rioolwaterzuiveringsinstallaties van Aquafin worden altijd over een volledig jaar geëvalueerd. Een bijzonder nat voorjaar zorgde ervoor dat er eind juni minder installaties voldeden aan alle opgelegde zuiveringsnormen dan andere jaren. Hoe meer het binnenkomende afvalwater verdund is door regenwater, hoe moeilijker het namelijk is om het opgelegde percentage van de te verwijderen stof effectief te behalen. Dankzij de niet aflatende inspanningen van onze operationele teams die het proces van heel nabij opvolgen, zullen de resultaten tegen het jaareinde wel nog sterk verbeteren.
Belangrijke gebeurtenissen en voornaamste risico’s en onzekerheden
BELANGRIJKE GEBEURTENISSEN TUSSEN
1 JANUARI 2023 EN 30 JUNI 2023 EN VOORNAAMSTE RISICO’S EN ONZEKERHEDEN VOOR DE RESTERENDE MAANDEN VAN HET BOEKJAAR
Jaardoelstellingen aanbestedingen en opleveringen
In de eerste helft van 2023 bracht Aquafin in totaal voor 196 miljoen euro aan nieuwe projecten op de markt, waarvan 81 miljoen euro voor steden en gemeenten. Voor onze opdrachten voor het Vlaamse Gewest zit Aquafin daarmee over de helft van de jaardoelstelling. Het volume voor gemeentelijke projecten overstijgt zelfs ruimschoots de verwachting voor het hele jaar.
Wat de oplevering van afgewerkte projecten betreft, was er eind juni nog een aanzienlijke achterstand. Op dat moment was er voor een totale waarde van 26,7 miljoen euro aan uitbreidingsprojecten (i.e. OP/LP) voor het gewest opgeleverd. Nog voor de start van het bouwverlof echter, maar na afsluiting van het tweede kwartaal, werden nog drie opleveringsvergaderingen georganiseerd waardoor het totale opleveringsbedrag de target van 60 miljoen euro benaderde. De oplevering van asset management projecten voldeed met 27,1 miljoen euro eind juni wel al ruimschoots aan de verwachtingen.
Goedkeuring eenmalig extra opleveringsbudget voor de bouw van 2 nieuwe slibdrogers
Op het budgetoverleg met het Vlaamse Gewest en de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) in juni werd goedkeuring gegeven voor het toekennen van een eenmalig extra opleveringsbudget van 120 miljoen euro voor de bouw van twee nieuwe slibdrogers op restwarmte. De opstart van de banddrogers is voorzien in 2027, zij zullen de drie bestaande verouderde slibdrogers vervangen. Aangezien beide drogers zullen werken op restwarmte van naburige bedrijven, daalt onze CO2-uitstoot op dat moment met 17.000 ton per jaar. Hierdoor zal Aquafin in zijn operationele processen geen aardgas meer gebruiken, wat momenteel 95% van het totaal aardgasverbruik uitmaakt.
Voor Vlaanderen is de bouw van de nieuwe slibdrogers budgetneutraal omdat de investering deels wordt gefinancierd door de uitgespaarde aankoop van gas en deels door het Energiefonds over de periode 2027-2039. Het Energiefonds wordt beheerd door het Vlaamse Gewest en wordt aangevuld met de waarde van gerealiseerde energiebesparingen door Aquafin, waarmee we nieuwe energiebesparende investeringen kunnen uitvoeren.
In juni ondertekenden Aquafin en drinkwatermaatschappij Pidpa een samenwerkingsovereenkomst voor gemeentelijk rioolbeheer. Op dat moment werkten we al samen in vier gemeenten waar Pidpa rioolbeheerder is. Toekomstig zal dat in alle gemeenten met Pidpa als rioolbeheerder het geval zijn en is Aquafin structurele partner van Pidpa voor eventuele nieuwe klantgemeenten.
Pidpa is het derde waterbedrijf waarmee Aquafin structureel samenwerkt, naast De Watergroep (Riopact) en water-link. Deze samenwerkingen passen in onze visie op de maximale integratie van afval- en hemelwaterinfrastructuur op gemeentelijk en bovengemeentelijk niveau.
In april ondertekenden Aquafin en de Europese Investeringsbank (EIB) een nieuwe financieringsovereenkomst voor een totale waarde van 200 miljoen euro. Het is alweer de 12e lening die Aquafin afsluit met de EIB sinds het begin van de samenwerking in 1994. Dat betekent dat de EIB tot nu al 2 miljard euro investeerde in de Vlaamse rioolwaterzuiverings- en hemelwaterinfrastructuur. De nieuwe financieringsovereenkomst toont aan dat Aquafin ook na de implementatie van de nieuwe samenwerkingsovereenkomst met het Vlaamse Gewest nog steeds kan rekenen op de EIB als belangrijke financier.
Op 30 juni 2023 was Aquafin verantwoordelijk voor de exploitatie van 328 rioolwaterzuiveringsinstallaties. Om het afvalwater naar de zuiveringsinstallaties te transporteren, had Aquafin 7.172 km leidingen in beheer. Aquafin had op dat moment 2.033 bovengemeentelijke pompstations en bergbezinkingsbekkens in beheer.
PROJECTEN IN PORTEFEUILLE VOOR HET VLAAMSE GEWEST
2023
Het saldo aan vaste activa stijgt met 42,4 miljoen euro in vergelijking met 31 december 2022. Deze stijging tot 3.557,4 miljoen euro is voornamelijk het resultaat van de afschrijving op bestaande investeringen en de opbouw van nieuwe investeringen in de bovengemeentelijke waterzuiveringsinfrastructuur, uitgevoerd in opdracht van het Vlaamse Gewest.
De post installaties, machines en uitrusting daalt met 36,3 miljoen euro. Dat is het gevolg van toegenomen afschrijvingen (102,6 miljoen euro), die slechts gedeeltelijk gecompenseerd worden door nieuwe opgeleverde projecten en investeringen (66,3 miljoen euro). Waarvan 32,0 miljoen euro uitbreiding, 27,1 miljoen euro renovatie (Asset Management), en 1,2 miljoen euro projecten uitgevoerd om het energieverbruik van Aquafin verder te beperken. De resterende 6 miljoen euro betreft hydronautprojecten (1,3 miljoen euro), transportdienst-projecten voor gemeenten (2,3 miljoen euro) en kleinere investeringen.
De werken in uitvoering ‘activa in aanbouw’ stijgen met 78,4 miljoen euro ten opzichte van einde 2022. Het gaat om de netto-aangroei en dus het verschil tussen nieuwe opleveringen die overgeboekt worden naar Installaties, machines en uitrusting (-60,3 miljoen euro), en de aangroei van nieuwe projecten onder activa in aanbouw (139 miljoen euro).
Dit is een typisch verloop doorheen het jaar, waar in de afschrijvingen relatief gelijk verdeeld zijn over het jaar, maar de opleveringen van nieuwe projecten zich meer in de tweede jaarhelft situeert.
De financiële vaste activa dalen met 0,1 miljoen euro tot 3,4 miljoen euro. Als gevolg van het negatieve resultaat van Aquaplus werd 142 duizend euro minderwaarde genomen op het aandeel in Aquaplus. Door de toegepaste waarderingsmethode volgens completed contract – van toepassing sedert vorig jaar – wordt verwacht dat het grootste deel van de marge binnen Aquaplus zich zal realiseren op het einde van het boekjaar.
De vlottende activa neemt per saldo toe met 14,0 miljoen euro tot 362,4 miljoen euro.
De post voorraden stijgt van 0 naar 234 duizend euro. In het kader van de crisis in Oekraïne is besloten om te evalueren welke strategische componenten best in voorraad voorzien worden om zo de oplevering van nieuwe projecten niet in het gedrang te laten komen.
Het voornaamste knelpunt vorig jaar bleek de PLC's, waarvan nu een strategische voorraad aangelegd is. Deze zal gebruikt worden binnen het kader van de investeringsprojecten om zo te anticiperen op problemen van schaarste.
Het saldo in de bestellingen in uitvoering heeft betrekking op activiteiten die Aquafin uitvoert voor steden en gemeenten, buiten de opdracht van het Vlaamse Gewest. Ondanks dat er 37 afgewerkte projecten in resultaat werden genomen, stijgt deze post met 31,1 miljoen euro tot 226,8 miljoen euro. De stijging op projecten ten belope van 26,8 miljoen euro en services voor 4,3 miljoen euro is het gevolg van enerzijds een toenemend aantal nieuw geïnitieerde projecten en anderzijds van de hogere aankoopprijzen. Van de 226,8 miljoen euro heeft 90% betrekking op investeringsprojecten en 10% op serviceprojecten.
De post Handelsvorderingen daalt met 62,1 miljoen euro tot 32,1 miljoen euro.
Per einde 2022 was het klantensaldo uitzonderlijk hoog door de extra facturatie van 54,7 miljoen euro werkingsuitgaven, welke op 22 december verstuurd werd naar de drinkwatermaatschappijen en op 31 december dus nog niet op vervaldag waren.
De stijging Overige vorderingen van 3,7 miljoen euro naar 13,5 miljoen euro bestaat enerzijds uit een BTW tegoed van 12,7 miljoen euro en anderzijds een lager tegoed op belasting en bedrijfsvoorheffing van 3 miljoen euro.
De tijdelijke stijging van 37,0 miljoen euro op liquide middelen is onder andere het gevolg van de opname van een groene lange termijn kredietovereenkomst in juni 2023 ter waarde van 25 miljoen euro, aangegaan binnen Aquafin’s green finance framework en een opname van 26 miljoen euro commercial paper.
De post Overlopende rekeningen activa daalt met 1,9 miljoen euro tot 43,3 miljoen euro.
Deze daling is enerzijds het gevolg van de stijgende rente welke een positieve impact heeft op de lopende fixings die Aquafin heeft aangegaan in het kader van een actief renterisico beheer. Het positieve resultaat op het rentemanagement wordt weergegeven op Schulden op ten hoogste 1 jaar en wordt door middel van de Overlopende rekening activa pro rata toegewezen aan de juiste periode wat zorgt voor een daling ten belope van 4,3 miljoen euro.
Anderzijds neemt het aandeel aankoop VMM activa met eigen vermogen toe met 1,6 miljoen euro).
De post aankopen VMM activa met eigen vermogen omvat de opbouw van de vordering die is ontstaan naar aanleiding van activa die Aquafin sinds 2010 van de Vlaamse Milieumaatschappij heeft overgekocht. Deze aankopen financiert Aquafin gedeeltelijk met vreemd vermogen en gedeeltelijk met eigen vermogen. De aankopen via eigen vermogen worden niet doorgerekend aan de drinkwatermaatschappijen, maar zullen bij een eventueel einde van de samenwerkingsovereenkomst, die een rollend karakter van 20 jaar heeft, in één keer worden gefactureerd. De vordering die hierdoor ontstaat, wordt jaarlijks met 1/20ste van de aanschafwaarde van de activa verhoogd en wordt geboekt op het overlopend actief.
Het eigen vermogen neemt met 10 miljoen euro toe. Hiervan is 9,8 miljoen euro toe te kennen aan de post overgedragen winst, wat het resultaat weergeeft over de periode 1 januari 2023 tot en met 30 juni 2023. De overige 0,2 miljoen euro betreft kapitaalsubsidies wat het verschil weergeeft tussen wat er aan bovengemeentelijke opgeleverde projecten reeds gefactureerd werd aan het Vlaamse Gewest en de afschrijving op deze projecten.
Ten opzichte van 31 december 2022 nemen de voorzieningen af met 1,2 miljoen euro, hoofdzakelijk dankzij de oplevering van historisch geweigerde projecten / gemaakte voorbehouden op projecten en werkingskosten.
De schulden zijn toegenomen met 47,6 miljoen euro tot 2.778,7 miljoen euro.
De financiële schulden op meer dan één jaar stijgen met 64,8 miljoen euro, dit is hoofdzakelijk het gevolg van de bijkomende financieringen onder affectatie ter waarde van 65 miljoen euro.
Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen stijgen met 2,5 miljoen euro. Waarvan 6,5 miljoen euro gelinkt aan de nieuwe leningen en een terugbetaling van 4 miljoen euro welk de laatste schijf is van een obligatie op naam van 40 miljoen euro uitgegeven in april 2013.
De daling van de Schulden op ten hoogste één jaar aan Kredietinstellingen met 54,2 miljoen euro is voornamelijk gelinkt aan de afname van de kortetermijnlening commercial paper (-47 miljoen euro) en bewegingen op rentemanagement.(-6,8 miljoen euro).
In juni 2023 werd er minder commercial paper opgenomen gezien de verwachte inkomsten van de drinkwatermaatschappijen.
Per 30 juni 2023 vertoont het rentemanagement een vordering als gevolg van het positieve verschil tussen de stijgende rente en de lagere vastgeklikte rente. De pro rata verdeling van deze rente vinden we terug onder Overlopende rekeningen activa
Ten opzichte van eind 2022 is er een lichte stijging van de handelsschulden met 1,1 miljoen euro. Deze bestaat uit een stijging in provisies met 12,5 miljoen euro waaronder 8,9 miljoen euro voor Hydria, een stijging van het openstaand leverancierssaldo (+2,5 miljoen euro) en een daling van 13,9 miljoen euro als gevolg van de gedeeltelijke verrekening van de opgemaakte creditnota aan de drinkwatermaatschappijen, waarvoor eind 2022 een provisie werd aangelegd van 36,2 miljoen euro.
Voor de werken in uitvoering voor (gemeentelijke) opdrachten die niet werden opgedragen door het Vlaamse Gewest werden reeds vooruitbetalingen ontvangen voor een bedrag van 221,7 miljoen euro. Dit is een stijging van 33,1 miljoen euro, als gevolg van nieuw geïnitieerde projecten en hogere aankoopprijzen.
De kosten welke worden doorgefactureerd aan de klant vinden we terug onder Bestellingen in uitvoering. Ten opzichte van eind 2022 daalt het verschil tussen Bestellingen in uitvoering en Ontvangen Vooruitbetalingen op bestellingen van 7 miljoen euro naar 5 miljoen euro.
Op het einde van 2022 werd er een dividend voorzien van 4,2 miljoen euro, welk in april 2023 werd uitbetaald aan Participatie Maatschappij Vlaanderen. Hierdoor staat de positie Overige schulden per 30/06/2023 op nul.
De overlopende rekeningen van het passief tonen een totale stijging van 8,4 miljoen euro. De pro rata rentelasten van de bovengemeentelijke financieringen, die een onderdeel vormen van deze rekeningen, liggen per 30 juni steeds hoger dan op 31 december 2022 (6,8 miljoen euro). Verder werd er een provisie aangelegd van 2,7 miljoen euro voor de eindejaarspremie. Deze premie wordt in december 2023 uitbetaald, waardoor de balanspositie op het einde van het jaar opnieuw op nul staat.
Daarnaast nemen de Over te dragen opbrengsten af met 1,1 miljoen euro. Voor een aantal initiatieven wordt de hieraan gerelateerde omzet overgedragen naar de juiste periode en op dat moment in resultaat genomen a rato van gemaakte kosten. De grootste impact heeft betrekking op initiatieven voor Asset Management Vlaanderen (+0,3 miljoen euro), IT Uitdagingen Slim Net, Asset Management en Business systems (-1,3 miljoen euro).
In de samenwerkingsovereenkomst met het Vlaamse Gewest is bepaald dat de vergoeding van Aquafin gebeurt op basis van de doorrekening van alle redelijke kosten, verhoogd met een vergoeding voor de aandeelhouder(s) die gebaseerd is op de inbreng in het eigen vermogen.
Sinds 2014 wordt de redelijkheid van de werkingskosten vertaald in een vergoedingsmodel gebaseerd op geleverde prestaties, waarbij het resultaat van de formule als redelijk wordt beschouwd. Hoewel Aquafin binnen dit vergoedingsmodel de energiekosten kan doorrekenen aan werkelijke prijs, wordt, zoals een goede huisvader, acties ondernomen om de energiekost zo veel als mogelijk te beperken. Aquafin levert naast diensten aan het Vlaamse Gewest onder meer goederen en diensten rechtstreeks aan de gemeente. De oplevering van gemeentelijke projecten gebeurt volgens de completed contract methode
In vergelijking met 30 juni 2022 is er een stijging van de bedrijfsopbrengsten en –kosten van respectievelijk 31,4 miljoen euro en 19,8 miljoen euro.
De Omzet stijgt met 19,3 miljoen euro in vergelijking met juni 2022. Hierbij zien we dat de gemeentelijke omzet 8,7 miljoen euro lager ligt in vergelijking met juni vorig jaar, de bovengemeentelijke omzet ligt 21,5 miljoen euro hoger.
De rubriek Toename in de voorraad goederen in bewerking en gereed product en in de bestellingen in uitvoering vertoont een opbrengst van 31,1 miljoen euro of een toename van 10,5 miljoen euro ten opzichte van 30 juni 2022. Deze 31,1 miljoen is het gevolg van 58,6 miljoen euro nieuwe kosten met betrekking tot nog niet opgeleverde projecten en services. Gedeeltelijk gecompenseerd door de oplevering van gemeentelijke projecten en services in 2023 ter waarde van 27,5 miljoen euro.
Per 30 juni 2023 werd er 4,3 miljoen euro aan andere bedrijfsopbrengsten geboekt of een delta van 1,7 miljoen euro ten opzichte van vorig jaar. Hiervan heeft 1,3 miljoen euro betrekking op aangerekende bedragen aan 2 industriële bedrijven in het kader van lozingen via hun noodaansluiting.
Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen stijgen met 11,6 miljoen euro, voornamelijk als gevolg van de stijgende energieprijzen (10,5 miljoen euro) en hogere prijzen voor chemicaliën (1,3 miljoen euro). Ten opzichte van juni 2022 zijn de energieprijzen sterk gestegen.
Sinds begin 2023 werkt Aquafin met vastgeklikte energieprijzen daar waar er de eerste 6 maanden van 2022 nog gefactureerd werd aan dagprijzen (spotprijzen).
Diensten en diverse goederen stijgen met 57 duizend euro. Enerzijds zien we een daling gerelateerd aan de commerciële projecten (-0,8 miljoen euro), anderzijds een stijging in enkele operationele kosten waaronder onderhoud als gevolg van meer inspecties (0,3 miljoen euro), hogere wagenparkkosten (0,2 miljoen euro) en meer stakeholder kosten (0,3 miljoen euro).
Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen stijgen met 5,5 miljoen euro in vergelijking met 30 juni 2022 hoofdzakelijk als gevolg van de toepassing van de loonindex van 11,08% op 1 januari 2023.
Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa stijgt met 6 miljoen euro in vergelijk met juni 2022. Dit als gevolg van de continue uitbreiding van de bovengemeentelijke waterzuiveringsinfrastructuur, uitgevoerd in opdracht van het Vlaamse Gewest.
De voorzieningen voor risico’s en kosten (-0,6 miljoen euro) reflecteren de mutatie van de provisies voor opleveringen, nagekomen kosten, juridische geschillen, brugpensioen en ontslagvergoedingen.
De daling op Andere bedrijfskosten met 2,6 miljoen euro wordt voornamelijk verklaard door de terugname van 0,6 miljoen euro provisie voor de verplaatsing van een leiding aan D’Herbouvillekaai in het kader van het project Nieuw Zuid Antwerpen. Hiervoor heeft Aquafin bericht ontvangen van de projectontwikkelaar dat de verplaatsing van het pompstation niet zal doorgaan. Verder is de daling te verklaren door de terugname van een provisie onroerende voorheffing over aanslagjaren 2011-2016 gezien de verjaringstermijn van 5 jaar (-1,8 miljoen euro) en een hogere gemeente, provincie en milieubelasting (+0,6 miljoen euro) in vergelijking met juni 2022.
Bijkomend was het saldo in juni 2022 hoger omwille van de terugname van de restsaldi met betrekking tot op te maken facturen voor werkingskosten over boekjaren 2018-2021 per 30 juni 2022 (-0,8 miljoen euro).
De financiële opbrengsten en kosten bevatten naast de rentelasten op financiering op korte en lange termijn ook de kosten en opbrengsten van het actief rentemanagement.
Gelet op de hoogte van de langetermijnschuld van Aquafin stemde de raad van bestuur er in 2006 mee in om het renterisico actief te beheren. Het kader bepaalt dat het renterisico verbonden aan de financiële schulden als volgt mag ingedekt worden:
Langetermijnschuld (initiële looptijd langer dan 10 jaar)
• maximaal 10% van de langetermijnschuld mag een onbegrensd vlottende rente hebben;
• maximaal 35% van de langetermijnschuld mag vlottend zijn, echter met een begrenzing van de rentekost (d.m.v. caps);
• minimaal 65% van de langetermijnschuld moet een vaste rentevoet hebben.
Middellangetermijnschuld (initiële looptijd tussen 1-10 jaar)
• maximaal 50% mag ingedekt worden.
Kortetermijnschuld
• wordt niet ingedekt.
Gebudgetteerde langetermijnschuld (maximaal 5 jaar forward):
• 50% mag ingedekt worden.
Elke indekkingstransactie is bij afsluiting volledig gedocumenteerd en gekoppeld aan een (gebudgetteerde) onderliggende lening.
Volgende tabel illustreert de verdeling van het uitstaand kapitaal van lange- en middellangetermijnleningen op basis van het rentetype, al dan niet als gevolg van een rente-indekking.
Per 30 juni 2023 bedraagt de marktwaarde van de instrumenten gebruikt voor het indekken van het renterisico 34,7 miljoen euro. Dit betekent een lichte daling van de marktwaarde met 8,6 miljoen euro ten opzichte van 31 december 2022. Die daling is het gevolg van de combinatie in lichte daling van de marktrentevoeten (-13,0 miljoen euro) gedeeltelijk gecompenseerd door een lichte afbouw van de portefeuille (+4,4 miljoen euro).
Colofon
Verantwoordelijke uitgever: Jan Goossens, Dijkstraat 8 - 2630 Aartselaar
Grafische vormgeving: altera
Fotografie: Silke Van Rooy, Nicolas Herbots, Frederik Beyens, Shutterstock en Aquafin NV
De verkorte financiële staten op 30 juni 2023 zijn ook beschikbaar in het Engels.
Op maat van onze klanten een betrouwbaar afvalwater- en hemelwaterbeheer uitbouwen, met respect voor onze omgeving en het milieu.
Aquafin NV, Dijkstraat 8, B-2630 Aartselaar tel. 03 450 45 11 l e-mail: info@aquafin.be www.aquafin.be