Vexpansie 2 - 2015 by Het Branche Bureau

JAARGANG 29 - 2015

Terugblik ParkeerVak 2015

Proceskostenfabriek Parkeren in de cloud

VEX

platform parkeren nederland

AGENDUM VOOR DAADWERKELIJK EFFECTIEVE HANDHAVING VAN PARKEREN

Agendum levert oplossingen voor een beter, efficiënter en meer renderend handhaafproces van parkeren. Wij ontwikkelen en verbinden de benodigde (informatie)systemen voor alle stappen in dit proces: de planning, uitvoering, rapportage en bijsturing. • Op de juiste tijd en plaats handhaven • Optimaal afhandelen van scans • Real time monitoren van het handhaafproces • Trendanalyses • Gebieden van context voorzien WILT U MEER WETEN? Neem contact met ons op via 010 4372269. www.agendum.nl

Colofon VEXPANSIE

Vexpansie is een uitgave van Vexpan, Platform Parkeren Nederland. De redactionele inhoud verwoordt niet noodzakelijk de standpunten van Vexpan, noch neemt Vexpan verantwoordelijkheid voor de inhoud van redactionele artikelen.

Voorwoord

Kapkeren? MARTIJN AKKERMAN hoofdredacteur

Vexpan - Platform Parkeren Nederland Postbus 5135, 1410 AC Naarden Telefoon: 035-694 32 45 e-mail: info@vexpan.nl www.vexpan.nl COVERFOTO

Ruud van Genugten; ParkeerVak 2015 HOOFDREDACTIE

Martijn Akkerman, martijn.akkerman@vexpan.nl EINDREDACTIE

Anya Vos, telefoon: (035) 694 28 78, e-mail: vexpansie@vexpan.nl REDACTIEADVIESRAAD

Peter Martens, Matthijs van der Pijl, Jitze Rinsma, Sjoerd Stienstra en Jeroen Quee VERSPREIDING EN ABONNEREN

Vexpansie wordt in een oplage van 1900 exemplaren verspreid onder de leden van Vexpan en andere personen en organisaties die zich professioneel bezighouden met parkeren. Zoals adviesbureaus, bouw bedrijven, lokale overheden, landelijke instanties et cetera. Neemt u voor meer informatie over abonneren contact op met Vexpan. ADVERTENTIEVERKOOP

Herman Wessels, telefoon: (035) 694 28 78, e-mail: herman@appr.nl

Begin dit jaar werd mij gevraagd of ik hoofdredacteur wilde worden van Vexpansie. Mijn eerste gedachte was: Moet je daar geen journalistieke achtergrond voor hebben? Gevolgd door een tweede gedachte: Waarom heb ik Vexpansie al een tijdje niet meer gelezen eigenlijk? Tijdgebrek? Interesse? Digitaal tijdperk? Inhoud? Allemaal vragen, maar al snel gevolgd door een drive om er wat moois van te gaan maken en een koppeling te maken met de programmacommissie waar ik ook lid van ben. Met ingang van dit nummer neem ik dan ook het stokje over van de vorige hoofdredacteur Casper Stelling-Plantenga. Casper bedankt!

VORMGEVING

Merit op de Dijk (art direction), APPR DRUK

Ten Brink, Meppel VERSCHIJNINGSFREQUENTIE

4 maal per jaar AUTEURSRECHT

Zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Vexpan mag niets uit deze uitgave openbaar worden gemaakt of op welke wijze dan ook vermenigvuldigd. LIDMAATSCHAP

Informatie over lid worden en uw lidmaatschap van Vexpan kunt u vinden op www.vexpan.nl

platform parkeren nederland

In het dagelijks leven heb ik twee functies bij adviesbureau Witteveen+Bos: ik ben groepsleider Stedelijke Mobiliteit en vestigingsleider van ons kantoor in Riga (Letland). Ik woon met vrouw en dochter in Nederland en pendel heen en weer tussen Nederland en Letland. Ik vermoed dan ook dat werken aan Vexpansie voortaan een belangrijke plaats in zal nemen tijdens mijn reis van en naar Riga. Zo’n tien jaar geleden heeft Thieu Tegelaers mij enthousiast gemaakt voor ons vakgebied. Sindsdien heb ik aan verschillende adviesopdrachten gewerkt variërend van parkeeradvies bij winkelcentra tot de kwaliteitsimpuls van Schiphol P1. Het mag duidelijk zijn dat ik frequent gebruiker van die garage ben. In dit nummer van Vexpansie gaan we onder andere in op cashing-out, akoestiek in parkeergarages en introduceren Anouk van Beek en Bas Brekveld een proceskostenfabriek. Tot slot: waarom de titel kapkeren? Dit was een van de eerste woordjes van mijn inmiddels bijna drie jaar oude dochter. Papa doet iets met kapkeren en Riga vertelt ze iedereen die dat vraagt. Een prima samenvatting van wat ik doe. Veel leesplezier.

vexpansie 2015

SCAN GENIUS

world’s first ANPR Roof Top Box scan car system

unique Roof Top Box ANPR scan car system can be mounted on the car of your choice

match number plate to specific parking lot identify empty parking lots connect to the Back Oﬃce of your choice panoramic overview vision integrated

www.scangenius.arvoo.com

Inhoud

In deze Vexpansie

En verder

Scanauto in Spanje

Voorwoord

Veiligheid en onderhoud parkeergarages

Parkeernieuws

Maak kennis met Vexpanleden

Vexpannieuws

Terugblik ParkeerVak 2015

In de parkeermedia

Cashing-out

Juridisch:

Parkeren in de cloud

proceskostenfabriek

Ruimteakoestiek in parkeergarages

Garagenieuws

Vervallen PV-vergoeding: de gevolgen

Beter Benutten

Onderzoek: innovaties in parkeren

(Bouw) regelgeving

Betalingsbereidheid en de invloed van handhaving

Column De Zwarte Maria

Commissie gemeenten

Expertteam

Servicepagina

vexpansie 2015

Parkeernieuws Parkmobile branchewinnaar bij De Succesfactor Parkmobile is door de Nominatiecommissie van de Nationale Business Succes Award uitgeroepen tot branchewinnaar in de branche van mobiel betalen voor parkeren. Het bedrijf speelt in op de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van (mobiel) parkeren. Voorbeelden zijn integratie met het dashboard van de connected car maar ook de ontwikkelingen met smartwatches zijn in volle ontwikkeling, zo kunnen er via horloges al parkeeracties worden gestopt. Het bedrijf wordt in haar branche gezien als het leidende bedrijf en weet haar grote kennis van mobiel parkeren en haar klantgerichte aanpak uitstekend met elkaar te com bineren. Hierdoor bereikt het bedrijf een grote mate van tevredenheid bij haar klanten in combinatie met aantrekkelijke tarieven. BMW heeft recent geïnvesteerd in een samenwerking van Parkmobile en Park Now (een systeem van BMW i Mobility Services). Hiermee zal het op termijn ook mogelijk worden om via de mobiele telefoon op voorhand parkeerplaatsen te reserveren in garages en op grote schaal door middel van kentekenherken ning, nu al beschikbaar in circa veertig garages in de Benelux, achteraf te betalen voor parkeren op afgesloten parkeerterreinen.

SafeDrive 1 op de 4 auto-ongelukken vindt plaats door afleiding of gebruik van de mobie le telefoon. De smartphone applicatie SafeDrive bevordert op een leuke ma nier veilig weggebruik. De in Nederland ontwikkelde app ontving onlangs een gouden Edison Award. Een van de hoog ste onderscheidingen die een bedrijf kan ontvangen voor innovatie met een posi tieve impact op de wereld. De app SafeDrive beloont bestuurders die geen gebruik maken van hun mo biele telefoon tijdens het rijden. Zodra je harder dan 10km/u rijdt maakt Safe

Drive het scherm zwart zodat je niet wordt afgeleid. Als je de telefoon niet gebruikt, krijg je bij aankomst op je be stemming punten toegekend. De ver diende punten kunnen worden besteed aan kortingen, deals en cadeautjes van partners in de SafeDrive Marktplaats. In Nederland is de gratis app beschikbaar in Google Play en App Store met zoek naam ‘safedrive’. SafeDrive is ontwikkeld door XL Family, een bedrijf dat zich bezig houdt met constante technologische innovatie en maatschappelijk ondernemerschap.

‘We zijn zeer vereerd met deze onder scheiding, een erkenning voor het harde werk en de toewijding van ons team’, zegt Rob Gelissen, verantwoordelijk voor SafeDrive in Nederland. ‘Deze presti gieuze erkenning versterkt ons bij onze missie om de verkeersveiligheid op een vernieuwende manier te verhogen.’ De app heeft ook een gamemodule waarbij je anderen kunt uitdagen vei lig te rijden. Een x-percentage van de gespaarde punten wordt ingezet en degene met de veiligste dagrit, krijgt de punten van de ander.

Lelystad introduceert belparkeren voor straatparkeren

vexpansie 2015

Foto: Fotostudie Wierd

Sinds dinsdag 12 mei 2015 kan er in Le lystad gebruik worden gemaakt van belparkeren. Met belparkeren wordt het parkeergeld via de telefoon en achteraf verrekend. Belparkeren is de tweede van de vier parkeerproducten die de ge meente Lelystad dit jaar doorvoert om parkeren in Lelystad eenvoudig, snel en makkelijk te maken. Eerder dit jaar werd de parkeerbundel ingevoerd en in het najaar volgen nog het digitaal vergun ningenloket en nieuwe straatautomaten. Wethouder Ed Rentenaar maakte als eer ste gebruik van deze nieuwe mogelijkheid en lanceerde officieel het belparkeren in Lelystad. Het betalen bij de parkeerauto maat met muntgeld blijft voorlopig be staan naast deze mogelijkheid.

Schmit Parkeersystemen B.V. nieuwe dochteronderneming van Scheidt & Bachmann GmbH Scheidt & Bachmann kondigt aan dat Schmit Parkeersystemen -gevestigd in Zoe termeer- met terugwerkende kracht sinds 1 januari 2015 als 100 procent dochteron derneming onderdeel is van de Scheidt & Bachmann familie. De directies van beide organisaties zetten deze weloverwogen en toekomstgerichte stap gebaseerd op een lang en succesvol partnership. De nieuwe dochteronderneming opereert als onafhankelijke organisatie onder de naam Scheidt & Bachmann Parkeersystemen B.V. Zij blijft haar bekende On en Off Street producten, andere producten en services op het gebied van parkeer- en toegangssy stemen aanbieden. Het deskundige team zet zijn activiteiten in Nederland voort.

Parkeren en manoeuvreren veroorzaken meeste autoschade Fouten die gemaakt worden tijdens het parkeren en manoeu vreren met de auto zijn goed voor veertig procent van alle

ongelukken waarbij autoschade ontstaat. In acht van de tien gevallen ontstaat een ongeluk terwijl een bestuurder de auto uit de parkeerplaats manoeuvreert. Vooral voor bestuurders van 65 jaar en ouder blijkt parkeren en manoeuvreren een kunst, zij veroorzaken drie keer zoveel ongelukken als bestuurders tussen de 25 en 64 jaar. Dit zijn de uitkomsten van het onderzoek van het Allianz Centrum voor Techniek en auto-onderdelenfabrikant Continental AG naar parkeerhulpsystemen en ongelukken die plaatsvinden tijdens parkeren en manoeuvreren. Aan dit internationale onderzoek ligt een analyse van 3.500 auto-ongelukken ten grondslag. Het onderzoek bevestigt dat het nut van de huidige parkeer hulpsystemen nog te beperkt is. Deze systemen houden vaak nog geen rekening met de zijkant van auto’s, waardoor be stuurders het gevaar over het hoofd zien. Bestuurders vertrou wen te veel op het parkeerhulpsysteem van hun auto waar door zij niet adequaat reageren op onverwachte situaties.

Goed nieuws op de grond blijven. Het prototype haalt momenteel 65 km/u en kan 50 tot 70 ki lometer rijden na 4 uur opladen. Helaas nog niet te koop. Er wordt nog volop aan gewerkt door het DFKI Robo tics Innovation Center in Bremen. Zie: https://www.youtube. com/watch?v =oyFc 4QPn6-k

Voor iedereen die moeite heeft met parkeren is deze elektrische EO Smart Connectien Car 2 de oplossing. De auto kan 360 graden draaien, dus een per fecte cirkel maken, en kan dan ook zij waarts inparkeren. Van voorwaarts naar zijwaarts duurt maar 4 seconden. Te kleine parkeerplaats? Geen probleem. De auto kan bijna 80 centimeter kleiner worden, terwijl de vier wielen gewoon

EO Smart Connecting Car 2

Q-Park maakt als eerste parkeerbedrijf contactloos betalen mogelijk In samenwerking met haar leverancier van betaaloplossingen CCV maakt QPark als eerste parkeerbedrijf in Neder land contactloos betalen mogelijk in haar parkeerfaciliteiten. Een parkeerder hoeft dan niet meer langs de betaalau tomaat om af te rekenen, maar houdt zijn betaalpas bij het inen uitrijden te gen de betaalterminal, waarna auto matisch afgerekend wordt zonder een

pincode in te voeren. ‘We zetten een volgende stap in de toekomst van cash less betalen en dus nog comfortabeler parkeren’, aldus Mark van Haasteren, algemeen directeur Q-Park Nederland. De eerste parkeergarages waarbij deze nieuwe manier van afrekenen mogelijk wordt, zijn: Q-Park Oranjerie en Q-Park Museum Centrum in Apeldoorn, QPark De Boreel in Deventer en Q-Park

Centrum en Q-Park Maagjesbolwerk in Zwolle. Het contactloos betalen is een vervolg op het invoeren van pinnen zon der pincode bij Q-Park, medio vorig jaar. Hierbij moest de betaalkaart bij het inen uitrijden nog in de terminal gestoken worden om af te rekenen. Bij de nieuwe contactloos betalen pilots hoeft de be taalkaart alleen nog maar kort tegen de kaartlezer aangehouden te worden.

vexpansie 2015

Parkeren met een knipoog Singapore bij een bouwplaats in het hart van het zakencentrum waar parkeerruimte schaars is

Ook een leuke foto of gek verhaal? Graag naar info@Vexpan.nl

DUURZAAM EN ECOLOGISCH ONDERGRONDS BOUWEN … ZÓNDER BOUWKUIP U wilt écht milieuverantwoord en duurzaam ondergronds bouwen? Zónder risico voor scheuren dan wel verzakkingen bij omliggende bebouwingen? Zónder chemische bodeminjectie en oxiderende damwanden? En minder grondwateronttrekking (dus minder leges, heffingen, langdurige provinciale onttrekkings- en lozingsvergunningen, etc.)?

PARKEERKELDER, 167 X 25 METER AMSTERDAM

AFZINKKELDERS ® 1

De kelderbak wordt zonder vloer op het maaiveld geplaatst (eventueel zelfs strak tegen een bestaande bebouwing).

Tijdens het uitgraven van de kelderbak en het afzinken ontstaat er geen omgevingsschade. Dus werken zónder risico’s en faalkosten.

Nadat de kelder op het gewenste peil is gezakt, worden de kelderen dekvloer gestort en 100% waterdicht afgewerkt.

DÉ OPLOSSING IN DICHTBEBOUWDE GEBIEDEN Postadres: Postbus 115 3760 AC Soest

Bezoekadres: Energieweg 2 3762 ET Soest

T. +31 (0)35 - 588 18 88 info@kelderbouw.nl afzinkkelder.nl

Nederlandse scan auto naar Spanje TEKST MATTHIJS VAN DER PIJL

In Nederland is het ondertussen een vertrouwd gezicht; een scanauto of een scanscooter die helpt bij de controle op betaald parkeren. Steden als Haarlem, Delft en Amsterdam hebben inmiddels ruim ervaring met handhaving, met een scanvoertuig dat het kenteken van geparkeerde voertuigen herkent. In andere Europese landen is dit minder gangbaar en wordt er voornamelijk gecontroleerd door handhavers te voet. Redenen hiervoor zijn het ontbreken van digitale parkeervergunningen of belparkeren, complexe lokale regelgeving, maar ook werkgelegenheid en aanspreekbaarheid van de handhavers speelt een rol bij de keuze om niet op de meest efficiënte wijze te handhaven op betaald parkeren. Maar langzamerhand beginnen andere Europese steden ook de digitale controle op (betaald) parkeren te onderzoeken. Een aantal van deze steden maakt gebruik van technologie die in Nederland is ontwikkeld en zich hier in ons land ook al bewezen heeft.

PILOT BARCELONA

De Spaanse stad Barcelona heeft een aantal maanden een pilot uitgevoerd met behulp van een scanauto van SCANaCAR waarbij de gemaakte scans werden verwerkt door Agendum uit Rotterdam. Waar in Nederland wordt gecontroleerd of het gescande kenteken een digitaal parkeerrecht heeft en als dit niet het geval is een handhaver ter plekke wordt gestuurd, had Barcelona nog een extra stap in gebruik. Door de foto’s die door de scanauto zijn gemaakt direct door een handhaver op kantoor te laten controleren, is het aantal onnodige controles op straat fors gedaald. Op basis van de foto kan namelijk op afstand al gecontroleerd worden of het gescande voertuig op een parkeerplek stond geparkeerd waarvoor betaald moet worden. DIGITAAL KAARTMATERIAAL

Als onderdeel van de pilot is ook geëxperimenteerd met digitaal kaartmateriaal dat

Barcelona beschikbaar had. Doordat Barcelona alle parkeervakken digitaal op een kaart ingetekend had, konden de voertuigen die zeker niet in een parkeervak werden gescand (maar bijvoorbeeld op de rijweg) meteen worden overgeslagen voor controle. Zo werden alleen degenen waar twijfel over bestond nog naar de handhaver gestuurd. ‘Voor Barcelona was een interessant onderdeel van de pilot om te onderzoeken hoe de digitale controle zou werken in de nauwe straatjes van het oude Barcelona. Dit bleek in de praktijk geen enkel probleem voor ons’, aldus Jurgen Vernimmen van Agendum. Voor Barcelona was de pilot van belang om te kunnen bepalen of deze manier van handhaven een toekomstvaste oplossing voor hen is en hoeveel efficiënter er kan worden gewerkt in de controle op betaald parkeren. Door de efficiëntere manier van werken kan Barcelona de vrijgekomen handhavers inzetten op andere terreinen. Vooral daar waar een handhaver op straat meer waarde heeft dan voor de controle op betaald parkeren. Barcelona kan nog een laatste slag maken met de digitalisering van de kaartjes uit de parkeerautomaten. Mooi dat de systemen, toch ooit gebouwd en ontwikkeld op basis van de Nederlandse regelgeving betaald parkeren, zo goed bruikbaar bleken in een Spaanse stad. Tenslotte gaan veel overheidszaken in het buitenland net even anders dan hier. Ook andere Europese steden onderzoeken of digitale parkeerhandhaving met behulp van scanvoertuigen een geschikte oplossing is voor de altijd voortschrijdende wens naar het verhogen van efficiëntie. Steden als Lissabon, Helsinki en Londen maken hiervoor al gebruik van de technologie die in Nederland is ontwikkeld.

MATTHIJS VAN DER PIJL, gemeente Haarlem

vexpansie 2015

Vexpannieuws ESPA-award voor parkeergarage in Amsterdam en Dordrecht Parkeerbedrijf PVU en Interparking ontvingen op 24 juni jl. uit handen van Wouter van Boggelen namens de Vexpan een European Standard Parking Award (ESPA) voor de parkeergarage P1 VUmc in Amsterdam. Dit Europese keurmerk onderstreept de kwaliteit van de garage op het ge-

bied van verlichting, gebruiksgemak, veiligheid en comfort. Begin mei is ook de Parkeergarage Energiehuis te Dordrecht gekeurd en mag zich verheugen met een ESPA-award. Zie voor meer informatie over ESPA: www.vexpan.nl/kwaliteit/ certificering-espa.

Wetgeving parkeerbelasting kentekenparkeren nader onderzocht De minister van Binnenlandse Zaken, Ronald Plasterk heeft naar aanleiding van een brief van het bestuur van Vexpan toegezegd dat, in overleg met de G4, de wetgeving inzake parkeerbelasting nader zal worden onderzocht om mogelijke (toekomstige) knelpunten te voorkomen. In oktober 2014 vroeg het Vexpan-bestuur aandacht voor het kentekenparkeren. Het gaat hierbij om situaties waarbij het kenteken niet juist is ingevoerd, er een naheffingsaanslag wordt opgelegd, en de kentekenhouder achteraf wel kan aantonen dat hij parkeerbelasting heeft

Parking Golf Open Op donderdag 18 juni jl. vond de 6e editie plaats van het Parking Golf Open bij Golfbaan Landgoed Bleijenbeek. Het Parking Golf Open is de relatie golfdag voor de parkeerbranche en is georganiseerd door Vexpan en Parkeer Netwerk Nederland (PNNL). Deelnemers aan de golfdag waren medewerkers van de leden van beide partijen met hun relaties. Naast de wedstrijd en de clinic was er nog een netwerkborrel en diner. We kijken terug op een sportieve en gezellige relatiedag!

vexpansie 2015

betaald op de in de naheffingsaanslag genoemde tijd en plaats. In de brief heeft Vexpan gevraagd om aanpassing van de wetgeving omdat volgens jurisprudentie niet de wijze waarop parkeerbelasting wordt betaald doorslaggevend is voor het opheffen van de naheffingsaanslag, maar het feit dat de parkeerbelasting voldaan is. Leden van de Vexpan kunnen het volledige antwoord van Ronald Plasterk vinden op de website in het Dossier Digitalisering: www.vexpan.nl/category/dossiers/digitalisering.

Nationaal Parkeercongres, 8 oktober 2015 Op donderdag 8 oktober vindt het Vexpan Nationaal Parkeercongres plaats. De parkeerwereld komt die dag bij elkaar in de voetbaltempel van Nederland, de Amsterdam ArenA. Het thema van het congres is ‘Parking Matters’. Parking Matters® is een programma van het IPI International Parking Institute uit Amerika en is opgesteld om de parkeersector beter op de kaart te zetten. Want parkeren doet er toe en door alle ontwikkelingen is de noodzaak tot samenwerking met andere sectoren belangrijker dan ooit. Het congres zal in het teken staan van trends en nieuwe ontwikkelingen. Eén van de keynote speakers is Cor Molenaar, hoogleraar E-Marketing aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Op meesterlijke wijze weet hij academisch onderzoek te combineren met de praktijk: wat staat ons te wachten met mobiliteit, internet, het veranderende klantgedrag, wat zijn de bedreigingen, maar vooral, wat zijn de kansen? Vexpan maakt er dit jaar opnieuw een groot en gevarieerd evenement van met in de middag onder andere diverse keuzesessies. Zet 8 oktober 2015 alvast in uw agenda! Zie voor actuele informatie over een programma en de locatie: www.vexpan.nl/evenementen/parkeercongres.

NATION AAL PARKEE RCONG RES 8 oktob e r 2 015 A m s t e rd am Are nA www.ve xpan.nl

‘Parking Matters’ met onder andere keynote speaker Cor Molenaar

Vexpan Age nd

23 septembe r 2015 17th EPA Con gress and Pa rken ‘Parking Estrel Conve in the world ntion Cente of tomorrow r Berlijn ’ 24 septembe r 2015 Movinnio-co ngres ‘Naar een sc haalsprong in collectief Het Wenneke vervoer’ rpand Vijgen steeg 2 - Schi edam

8 oktober 20 15 Nationaal Pa rkeercongres 2015 ‘Parking Algemene Le Matters’ & denvergade rin g Vexpan Zie voor actu ele informat ie over het pr www.vexpa ogramma en n.nl/evenem de locatie enten/parkee rcongres

Afscheid bestuurslid Elisio Baptista Per 1 januari is Elisio Baptista niet meer actief als bestuurslid van Vexpan. Het bestuur heeft onlangs afscheid van hem genomen en bedankt voor zijn jarenlange, tomeloze inzet. Elisio Baptista blijft actief binnen Vexpan door onder andere zijn bijdrage aan de projectgroep Brandveiligheid.

vexpansie 2015

Constructieve veiligheid/onderhoud van parkeergarages

Beton is een prachtig materiaal dat in vele vormen kan worden aangebracht. Bij onvoldoende aandacht tijdens de uitvoering of als gevolg van indringen van zouten of koolzuur uit de buitenlucht kan er schade aan de wapening optreden. Dit artikel gaat in op de oorzaken en het gevaar van wapeningscorrosie. TEKST MARK HOUTMAN

Parkeergarages zijn over het algemeen samengesteld uit betonconstructies. Dit kan een in het werk gestorte of een samengestelde constructie zijn waarbij dan geprefabriceerde onderdelen worden toegepast. Beton is uitstekend in staat om drukspanningen op te nemen maar nauwelijks bestand tegen trekspanningen. Voor deze trekspanningen wordt er staal aan het beton toegevoegd. Dit kan een samenstelling van allerlei wapeningsstaven en netten zijn of staal met een voorspanning. Dit laatste staal wordt meestal toegepast in geprefabriceerd beton. Hierbij wordt voordat het beton wordt gestort het staal alvast onder spanning gezet.

vexpansie 2015

Het voordeel hiervan is dat met een slankere constructie meer trekspanningen kunnen worden opgenomen. Om een betonconstructie veilig te houden dient er te worden voorkomen dat het wapeningsstaal gaat corroderen. Bij corrosie van wapeningsstaal neemt de diameter af en daarmee uiteindelijk het vermogen om de trekspanningen op te nemen waarvoor het bedoeld was. BETONSCHADE EN WAPENINGSCORROSIE

Wapeningsstaal in beton wordt beschermd door de hoge alkaliteit van het poriewater,

veroorzaakt door uit het cement mengsel afkomstige vrije kalk (calciumhydroxide waarbij de hydroxide (OH-)zorgt voor een hoge PH waarde/alkaliteit). Als de normale buitenlucht in beton dringt dan gaat het koolzuur uit deze lucht met het kalkwater een chemische verbinding aan waardoor gebonden kalk ontstaat ( calciumcarbonaat CaCO3). Het gevolg is dat het hydroxide wordt omgezet in een carbonaat waardoor de PH daalt en staal niet langer beschermd wordt. Carbonatatie komt dus van de chemische naam carbonaat en is een normaal proces van uitdroging. Afhankelijk van de beton-

kwaliteit en de situatie zal beton snel of traag carbonateren. Een plaat aan de bovenzijde (die regelmatig vochtig is) zal nauwelijks carbonateren en een beschutte onderzijde daarentegen diep. Of wapeningsstaal gaat corroderen is uiteindelijk nog afhankelijk van de ligging (diepte) en het aanbod van vocht en zuurstof. Het uiterlijk kenmerk van schade geinitieerd door carbonatatie is de aanwezigheid van afgedrukte delen en egale roestvorming. Deze schade is op traditionele wijze te herstellen door het vrijhakken van de aangetaste wapening en het aanbrengen van nieuwe alkalische cementgebonden mortel. Het voorko-

men van het carbonateren van beton kan door het aanbrengen van een conservering. Bij de toepasing van een juiste betonkwaliteit in combinatie met de correcte betondekking is wapeningscorrosie als gevolg van carbonatatie nagenoeg uitgesloten. SCHADEOORZAAK

Een andere schadeoorzaak is de aanwezigheid van chloride in beton. Chloride in beton kan eigenlijk slechts op twee manieren daar terecht komen. In de jaren zeventig werd als versneller calciumchloride toegevoegd. Bij constructies aan de kust en als gevolg van strooien van zout tegen gladheid dringt zout

de constructie in door het streven naar een natuurkundig evenwicht. Het ingedrongen zout zal volgens natuurkundige wetten in het poriewater na verloop van tijd een egaal zoutprofiel vertonen. Een en ander houdt dus in dat naarmate het zoutaanbod groot genoeg en periodiek aanwezig is de volledige (belaste) betonconstructie met zout doordrongen zal zijn. Wapeningscorrosie wordt bij de aanwezigheid van chloride in beton veroorzaakt door de mate van geleidbaarheid van het zoute poriewater en verschil in concentraties. Des te groter het verschil des te sneller de corrosie. Dat wil zeggen dat een lokale indringing sneller corrodeert dan een egale.

vexpansie 2015

Complete parkeermanagement systemen Innovatieve duurzame BB LEDlightpipe verlichting Camera-based parkeerverwijsoplossingen met auto herkenning Integraal lichtsysteem met parkeerverwijzing, beveiliging en ontruiming

info@bb-lightconcepts.nl

info@scanton.nl

Industrieweg 22 | 4153 BW Beesd | 088 0021 410 info@tkhparking.com | www.tkhparking.com

info@tkhparking.com

Er is sprake van anode en kathode plekken. Bij de anode gaat het staal in oplossing, bij een kathodeplek is het staal beschermd. In dit fenomeen schuilt de complexiteit van een afdoende reparatiemethodiek.

Van parkeergarages waarvan het vloeroppervlak onbehandeld is zijn talloze voorbeelden bekend waarbij zouten, in de winter met autoâ&#x20AC;&#x2122;s binnengereden, forse schade heeft veroorzaakt.

REPARATIE

PREVENTIE

Indien een reparatie wordt uitgevoerd met een minerale reparatiemortel dan zal deze reparatieplek een kathode worden. Als net naast deze reparatieplek het beton met chloride is vervuild dan zal op het grensvlak het wapeningsstaal versneld gaan corroderen. Dit fenomeen heet ompoling, een gerepareerde anodeplek wordt een kathodeplek. De versnelde corrosie treedt ook op indien het chloride percentage net naast de reparatieplek eerst te laag was om schade te veroorzaken. Dit is een gevolg van het nieuwe grote potentiaalverschil tussen de schone reparatieplek en het met chloride vervuilde beton. Opgemerkt dient nog te worden dat de combinatie van chloride met gecarbonateerd beton nog schadelijker is. Het uiterlijk kenmerk van schade geinitieerd door chloride zijn roestuitbloedingen op het oppervlak, eventueel in combinatie met scheurvorming. Bij deze schadevorm onstaat putcorrosie waardoor de diameter van het staal plaatselijk sterk af kan nemen.

Een goede preventieve maatregel voor het voorkomen van chloridevervuiling in het beton is het aanbrengen van een afsluitende conservering. Voor het herstel van deze schade is een gedegen onderzoek en advies noodzakelijk. Een adequate herstelmethode voor dit type schade is kathodische bescherming. Hierbij wordt afhankelijk van het systeem het wapeningsstaal aangesloten op de minpool van een gelijkspanningsbron en de pluspool op een geleidend extern materiaal (geleidende conservering of titaniumgaas). Hierdoor stopt direct de wapeningscorrosie. Deze systemen zijn inmiddels beproefd. Een ander fenomeen waar parkeergarages nog al eens mee te maken krijgen is ongewenste scheurvorming. Dit kan een gevolg zijn van een onjuiste detaillering of uitvoering waar bijvoorbeeld bij een oplegging de glijfolie waarover de delen zouden kunnen bewegen ontbreekt of is verschoven. Het gevolg hiervan kan scheurvorming bij oplegnokken of in wanden of vloeren zijn.

Dergelijk schade vraagt ook een gedegen aanpak waarbij scheuren waterdicht kunnen worden geĂŻnjecteerd of constructief verlijmd. Een structurele aanpak bij het ontbreken van oplegfolie zou vijzelen en aanbrengen van folie kunnen zijn. Tot slot ontbreekt een goede waterhuishouding nog weleens, waardoor er plassen blijven staan als gevolg van onjuist of gering afschot of onvoldoende afvoerputten/goten. Om dit achteraf op te lossen vergt meestal een ingrijpende aanpak.

Mark Houtman, Technisch Directeur Hemubo Betontechniek. Hemubo Betontechniek BV is onderdeel van Hemubo uit Almere en sinds 1971 actief op het gebied van betonrenovatie en onderhoud. Hemubo is aangesloten bij de VBR (Vereniging van gecertificeerde BetonReparatiebedrijven).De VBR wordt gevormd door de top van bedrijven in Nederland die zich speciaal toeleggen op het constructief repareren en onderhouden van beton. VBR-bedrijven zijn zichtbaar onderscheidend. Zij zijn proactief bezig met het ontwikkelen van hun vak en pakken gezamenlijk kennis-, kwaliteits- en scholingsprojecten aan.

vexpansie 2015

Maak kennis met Vexpanleden

Bestaand lid NAAM

Edwin Siemerink WERKT BIJ

Nedap Identification Systems SINDS

2010 FUNCTIE

Proposition Manager SENSIT LID VAN VEXPAN SINDS

2007

Wat doet het bedrijf waarvoor u werkt? Nedap is een fabrikant van intelligente technologieën die een belangrijke bijdrage kan leveren aan het oplossen van grote vraagstukken. De bereikbaarheid van alsmaar groeiende steden. Kwalitatieve zorg bij krimpende budgetten. Veiligheidseisen die wereldwijd steeds strenger worden. Het zijn slechts enkele van de vele onderwerpen waar de mensen van Nedap dagelijks aan werken. Verschillende problemen vragen om verschillende expertises. Nedap heeft negen marktgroepen in huis, elk met een diep inzicht in het betreffende marktsegment. Elke marktgroep functioneert als een zelfstandige onderneming. Onze marktgroep is Identification Systems. Deze marktgroep bestaat al ruim 25 jaar en we richten ons voornamelijk op de thema’s mobiliteit en veiligheid. Identificatie van voertuigen en personen is één van onze speerpunten, maar ook het detecteren of een parkeerplaats bezet of vrij is. Wat is uw persoonlijke drijfveer in uw werk? Voor mij is de belangrijkste drijfveer innovatie en hoe dit te vermarkten. Hierbij is voor mij vooral de zoektocht interessant hoe proposities aan kunnen sluiten bij behoeftes in de markt en hoe deze optimaal ingericht kunnen worden zodat deze ook door een markt geaccepteerd worden. Vooral het traject van idee tot het overtuigen van de eerste klanten hiervoor is interessant. Direct daarna het vervolmaken van de propositie zodat deze optimaal aansluit bij een grote potentiële klantengroep. Waarom bent u lid geworden van Vexpan? Vexpan is belangrijk voor ons netwerk. Twee jaar geleden hebben we samen met Vexpan een event georganiseerd bij ons op het hoofdkantoor in Groenlo. Voldoet Vexpan aan uw verwachtingen? Ja. Wat zou u graag anders willen zien in de parkeerbranche? De parkeerbranche staat aan de vooravond van een aantal veranderingen waar met name de rol van ICT en het ontsluiten van data een grote rol gaat spelen. Als branche denk ik dat we ons samen hiervoor open moeten stellen en dat er nieuwe proposities en samenwerkingverbanden zullen ontstaan die absoluut een grote invloed zullen gaan hebben op de parkeerbranche. Denk hierbij aan het ontsluiten van data en het kunnen sturen van verkeer naar vrije plekken. Business cases hiervoor zijn al snel interessant en de voordelen voor de inwoner of bezoeker van de stad, de parkeerbeheerder of handhavingspartij en de stad zelf zijn absoluut interessant. Wat is uw (werk/levens)motto? Vaak ben je te bang. Waar kunt u niet zonder? Ik heb absoluut uitdaging nodig in mijn werk. Wat is het meest grappige of gekke verhaal wat u kent op parkeergebied? Gek verhaal. In Rusland hebben we meegemaakt dat onze sensoren door een concurrent verstoord werden. We hebben hier samen met onze partners stoorzenders gevonden in gehuurde auto’s. Hierbij zie je direct dat de parkeersensorbusiness echt relevant is wanneer concullega’s dit soort acties gaan uitvoeren.

vexpansie 2015

Nieuw lid Wat doet het bedrijf waarvoor u werkt? De gemeentelijke organisatie zorgt ervoor dat de burgers op veel verschillende terreinen worden bediend met als doel Haarlem mooi, leefbaar en actief te houden op veel verschillende terreinen.

NAAM

Matthijs van der Pijl WERKT BIJ

Gemeente Haarlem Wat is uw persoonlijke drijfveer in uw werk? Eén op de vier Haarlemmers wil dat de gemeentelijke organisatie meer aandacht besteedt aan parkeerproblemen. Met budgetten die onder druk staan is creativiteit nodig om de stad voldoende te blijven bedienen, het parkeren te reguleren en zo overlast tegen te gaan. Zuinig omgaan met belastinggeld én zorgen dat de stad er steeds beter bij ligt zijn de drijfveren in mijn werk en maakt dat mijn parkeerhandhavers zinvol werk hebben.

SINDS

2006 FUNCTIE

Teammanager Parkeerhandhaving LID VAN VEXPAN SINDS

Waarom bent u lid geworden van Vexpan? Net als de gemeente Haarlem zijn er veel gemeentelijke organisaties die druk zijn met innovatie op het gebied van mobiliteit, bereikbaarheid, milieu en parkeren. Samenwerken en van elkaar leren maakt dat we sneller en goedkoper tot oplossingen kunnen komen. Ik kijk uit naar nieuwe ontmoetingen met andere leden van Vexpan.

2015

Wat zijn uw verwachtingen van Vexpan? Vexpan helpt mij in contact te komen met ambtelijke collega’s die actief zijn op het gebied van parkeren en mobiliteitsvraagstukken. De ervaringen van anderen zullen mij helpen mijn werk beter te kunnen doen. Dat commerciële partijen ook participeren is voor mij een extra plus. Kennis nemen van deze organisaties en hun producten en diensten helpt mij om zicht te houden op technologische vernieuwingen. Wat zou u graag anders willen zien in de parkeerbranche? Sinds ik verantwoordelijk ben geworden voor de parkeerhandhaving zag ik veel veranderen. Gemeentelijke organisaties die terug gaan naar het voeren van regie en snelle technologische ontwikkelingen zijn twee zaken die mij het meeste op zijn gevallen. Parkeren wordt steeds meer bekeken vanuit een bedrijfseconomische visie waarbij soms wordt vergeten dat het ooit eens ging om het tegengaan van overlast en te komen tot regulatie, en niet om het verdienmodel. Overheden moeten niet vergeten de burger centraal te blijven stellen en dat begint bij een goed gesprek mét die burger. Wat is uw (werk/levens)motto? ‘Leef je leven, je leeft maar even.’ (Joost van den Vondel) Waar kunt u niet zonder? Tijd. Zowel het werk als mijn privésituatie vraagt continu om prioriteiten stellen en keuzes maken. Af en toe ruim ik wat tijd in om in alle rust na te denken over alles om mij heen. Ik kan niet zonder die momenten omdat het alles weer even in perspectief zet en het helpt een frisse blik te houden. Wat is het meest grappige of gekke verhaal wat u kent op parkeergebied? De parkeerhandhavers van de gemeente Haarlem zijn breed (BOA domein 1) bevoegd en kijken verder dan alleen parkeren. Ze spraken een hondenbezitter aan op het niet opruimen van ontlasting en het niet bij zich hebben van opruimmiddelen. De betrokken burger pakte daarop de hondendrol in zijn hand en ging er vandoor, de handhavers verbaasd achterlatend.

vexpansie 2015

Parkeermedia Toekomst elektrische auto In het tijdschrift Vervoerswetenschap wordt verslag gedaan van een onderzoek naar de toekomstverwachtingen voor elektrische auto’s in Nederland. Gekeken is naar gebruikersdoelgroepen en de eisen die zij aan het voertuig stellen. Daarbij is de innovatietheorie van Rogers (Rogers 2003) gevolgd, die de marktpenetratie van innovaties beschrijft. Er worden vijf gebruikersdoelgroepen onderscheiden: innovators, pioniers (early-adopters), voorlopers, achterlopers en achterblijvers. De marktontwikkeling kent drie adoptiefases: een introductiefase, een groeifase en een volwassenheidsfase. In de introductiefase, waarin Nederland nu verkeert, is er vooral sprake van een nichemarkt, waarin de elektrische auto alleen nog maar interessant is voor innovators en pioniers. Met de overgang naar de groeifase, met de komst van de voorlopers op de markt, staan we aan het begin van een massamarkt. Het onderzoek toont aan dat consumentenvoorkeuren in de verschillende adoptiefases van elkaar verschillen. Het belang van een korte oplaadtijd neemt in de loop van het proces alleen maar toe. Om succesvol tot een massamarkt uit te kunnen groeien is het sleepvermogen (trekkracht) van de elektrische auto een belangrijke eigenschap. Verrassend genoeg is in de groeifase het milieu-element van minder belang. Op de gevolgen voor parkeervoorzieningen (snellaadmogelijkheden in parkeergarages) gaat het artikel niet specifiek in

Parkeerhandhaving Parking News besteedt aandacht aan het belang van serieuze parkeerhandhaving. Dat dit niet overbodig is blijkt uit hun nieuwsrubriek. Daarin wordt vermeld dat raadsleden in Powys (Wales) het vermoeden hadden dat de parkeerhandhaving te wensen overliet, en dat dat op straat merkbaar was. De raadsleden hebben parkeerwachters in Llandrindod Wells en Welshpool meerdere dagen geschaduwd en geconstateerd

dat de parkeerwachters terughoudend waren om duidelijke parkeerovertredingen (parkeren bij parkeerverboden, tijdsoverschrijdingen en dergelijke) te beboeten. Ook werd ’s avonds en in de weekenden weinig gehandhaafd. En als voertuigeigenaars bezwaar maakten werden al uitgeschreven boetes alsnog ter plaatse ingetrokken. De parkeerwachters hebben nu opdracht gekregen strenger op te treden.

Luchthavenparkeren In Parking Today van april is het hoofdthema ‘Parkeren op luchthavens.‘ Daarin is een artikel gewijd aan het klantvriendelijker maken van luchthavenparkeren. Parkeren op een

vexpansie 2015

luchthaven valt niet te onderschatten; het is vrijwel altijd een van de grootste inkomstenbronnen op luchthavens, en op sommige (Amerikaanse) luchthavens brengt parkeren meer op dan de luchthavenfees voor vliegtuigen. Moderne technologie kan worden ingezet om de parkeerexploitatie van de luchthaven goedkoper en gelijktijdig klantvriendelijker te maken. Moderne volledig geautomatiseerde toegangscontrolesystemen beperken de personeelskosten -ook op kleinere luchthavens- aanzienlijk; dynamische routegeleidingssystemen optimaliseren het gebruik van beschikbare parkeercapaciteit, in-car parkeergeleiding et cetera. Al deze ontwikkelingen werken er aan mee dat parkeren op de luchthaven aangenamer wordt. Deze ontwikkeling zal in de komende jaren in versneld tempo verder gaan. De conclusie in dit artikel is dat wat betreft parkeertechnologie er de komende jaren nog heel wat gaat gebeuren. Uit het artikel kan overigens ook worden afgeleid dat wat dit betreft de Verenigde Staten ook nog wel een inhaalslag te maken hebben.

Altijd een vaste parkeerplaats met de PrivaPark parkeerbeugel

Parkeerbeugel De eigen parkeerplek “even” geleend door een ander, of eerst nog een obstakel weghalen, juist op het moment dat u, als rechthebbende, komt aanrijden. Onderweg is er al zo veel tijd verloren gegaan en komt dit ongemak er ook nog bij! Er is echter een eenvoudige en een doelmatige oplossing. De PrivaPark parkeerbeugel is het luxe en verbeterde alternatief voor de ouderwetse parkeerbeugel. U kunt de beugel vanuit uw auto bedienen, u heeft geen last meer van bevroren sloten, slecht weer en afgebroken sleutels. Naast de afstandsbediening zijn er voor de PrivaPark parkeerbeugel diverse bedieningsmogelijk heden ontwikkeld. Kortom: met de PrivaPark parkeerbeugel bent u altijd comfortabel verzekerd van uw eigen parkeerplaats!

■ Parkeerbeugel met afstandsbediening ■ Geen bekabeling nodig ■ Eenvoudige installatie ■ Veilig ■ Minimaal onderhoud ■ Diverse bedieningssystemen ■ Al jaren een succes bij vele projecten ■ 24-uurs servicedienst

www.privapark.nl PrivaPark Nederland BV Julianastraat 32-34, 1814 EB ALKMAAR Tel: 072 - 511 59 27, fax: 072 - 511 64 04, mobiel 06 - 150 73 063 info@privapark.nl

Juridisch In de rubriek Juridisch wordt in iedere uitgave van Vexpansie een parkeergerelateerde juridische casus op begrijpelijke wijze toegelicht.

Hoe begin ik een proceskostenfabriek? Hier volgt een korte cursus hoe u veel geld kunt verdienen door fouten te maken bij de invoer van uw kenteken van uw eigen auto in de parkeerapparatuur van de gemeente. U heeft daarvoor nodig: 1 een fout kenteken invoeren en 2 een familielid of buurman die als rechtsbijstandverlener optreedt. TEKST ANOEK VAN BEEK & BAS BREKVELD BEELD NFP PHOTOGRAPHY – PIETER MAGIELSEN

isschien vertellen we u in dit artikel anno 2015 over een verdwaalde zwaluw waarvan in 2016 blijkt dat die de verkeerde kant op is gevlogen. Maar we moeten u er wel over informeren. Stel dat u een verkeerd kenteken intoetst in een gemeente waar het verplicht is om op fiscale parkeerplaatsen te betalen waarbij het kenteken van de geparkeerde auto wordt ingevoerd. Bij de controle loopt u tegen de lamp en krijgt u een naheffingsaanslag. Immers, er is geen parkeerbelasting betaald voor de auto met het juiste kenteken. De gemiddelde automobilist wordt hier niet blij van. Dat is begrijpelijk. Voor het gevoel heb je immers wel degelijk de parkeerbelasting betaald, maar helaas met een verkeerd ingevoerd kenteken. U gaat misschien in bezwaar en/of in beroep. En dan loopt de gemeente tegen de lamp! Mits u kunt laten zien dat u betaald heeft. Bijvoorbeeld door een bankafschrift te tonen. Want de rechtbank is op dit moment

vexpansie 2015

(nog) van mening dat de naheffingsaanslag eraf moet, als je achteraf kan laten zien dat er betaald is. In Vexpansie 3 van 2014, hebben wij uitvoerig stil gestaan bij dit fenomeen in ons artikel Houston, we’ve got a problem. En dan weet u zich ook te herinneren dat over deze gang van zaken niet het laatste woord is gezegd, want er komen een aantal proefprocedures bij het Gerechtshof. Maar het kan nog merkwaardiger. FOUTJE MAKEN EN GELD VERDIENEN

Op 21 maart 2014 toetste een automobilist een verkeerd kenteken in. Hij kreeg een naheffingsaanslag en ging in bezwaar. Het bezwaarschrift liet hij indienen door een gemachtigde. Een zogeheten derde, die beroepsmatige rechtsbijstand verleent. Dat is op zich al een tikje vreemd. Want waarom heb je een professionele rechtsbijstandverlener nodig om een briefje te schrijven met als inhoud: ‘Ik ben het niet eens met de naheffingsaanslag, want weliswaar heb ik een verkeerd kenteken ingetoetst, maar ik heb wel degelijk betaald. Zie bijgaand bank-

Bas Brekveld en Anoek van Beek

afschrift.â&#x20AC;&#x2122; In dat bezwaarschrift werd tevens gevraagd om een vergoeding van proceskosten op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht. De gemeente vernietigde naar aanleiding van het bezwaarschrift de naheffingsaanslag vanwege de huidige stand van zaken qua jurisprudentie van de Rechtbank. Als er achteraf gezien is betaald, vooruit, dan moet de naheffingsaanslag eraf. Het verzoek om proceskosten werd door de gemeente afgewezen omdat de fout van de automobilist niet aan de gemeente kon worden toegerekend en bovendien de redelijkheid van het inschakelen van de rechtsbijstandverlener ontbrak. De gemachtigde ging in beroep bij de Rechtbank om te klagen over de afwijzing van het verzoek om proceskosten. Tot twee maal toe werd een zitting uitgeroepen. Beide keren kwam eiser noch de gemachtigde opdagen. De gemeente was op beide zittingen aanwezig. Niettemin kreeg eiser van de Rechtbank gelijk! De gemeente moet zowel proces-

kosten van de bezwaarfase betalen als van de beroepszaak. In totaal moet de gemeente 734 euro betalen aan de rechtsbijstandverlener. Ook de griffierechten moeten door de gemeente worden vergoed. En dat als gevolg van een fout die de automobilist heeft gemaakt. Wat kan deze uitspraak van de Rechtbank tot gevolg hebben? LAAT DE KASSA MAAR RINKELEN?

Heel kort apocalyptisch samengevat: je parkeert je auto en toetst een verkeerd kenteken in. Je krijgt een naheffingsaanslag en bestelt al vast een taart om dat te vieren. Immers, via een rechtsbijstandverlener (en dat is iemand al snel in de sfeer van het Besluit proceskosten bestuursrecht!) laat je bezwaar aantekenen. Met de huidige stand van zaken qua jurisprudentie win je je zaak op je sloffen en als slagroom op de taart verlang je een proceskostenvergoeding waar je volgens de Rechtbank recht op hebt. De automobilist en de bevriende rechtsbijstandverlener delen de opbrengst en sluiten de avond af met cognac en een dikke sigaar. Ze spreken af om morgen opnieuw een foutje te maken bij de invoer van het kenteken. En overmorgen en alle dagen daarop fijn parkeren met een fout kenteken. De buren, overburen en familie worden erbij betrokken. Er wordt een website gebouwd. Iedereen laten parkeren met een fout kenteken. Halleluja. Allemaal bezwaarschriften laten indienen door een derde die beroepsmatige rechtsbijstand verleent! Er is een proceskostenfabriek gecreĂŤerd! Let the show begin! Er zijn twee redenen waarom de auteurs van dit artikel met terughoudendheid de uitspraak van de Rechtbank bespreken. Allereerst omdat de zaak onder de rechter is, namelijk bij het Hof Amsterdam. De gemeente heeft hoger beroep aangetekend tegen de uitspraak van de Rechtbank. Het is een ongeschreven regel van beleefdheid om dan terughoudend te zijn in commentaar op de zaak die in behandeling is. De tweede reden voor terughoudendheid is dat de auteurs van dit artikel betrokken zijn bij de rechtszaak. Vorenstaande neemt niet weg dat wij ons geroepen voelen u te informeren over deze merkwaardige gang van zaken. Wij zullen uiteraard de ontwikkeling en eventuele zaken blijven volgen en er in het volgende nummer zo nodig op terugkomen.

BRONVERMELDING Uitspraak Rechtbank de dato 8 april 2015, procedurenummer AMS 14/3627 Anoek van Beek is juridisch medewerker bij de Dienst Belastingen Gemeente Amsterdam; Mr Bas Brekveld is inspecteur bij de Dienst Belastingen Gemeente Amsterdam

vexpansie 2015

Garagenieuws In de rubriek Garagenieuws lichten we elk nummer nieuwe parkeergarages uit.

Parkeergarage Katwijk aan zee Boulevard - Zeezijde Doelgroep: Bezoekers van Katwijk en strandbezoekers Aantal plaatsen: 663 Aantal vierkante meter: 14.700 m2 Exlpoitant/ beheerder: Gemeente Katwijk Bouwkundig ontwerp/architectuur: Ballast Nedam Engineering i.s.m. Zwarts en Jansma Architecten Constructeur: Adviesburo Snijders Bouw: Combinatie Ballast Nedam - Rohde Nielsen VOF Detailboek openbare ruimte: OKRA Landschapsarchitecten

vexpansie 2015

Beeldkwaliteitsplan: Royal HaskoningDHV Adviseur installatie en techniek: De Bosman Bedrijven Parkeertarief per uur: 1,70 euro per uur of gedeelte daarvan. Dagtarief 10 euro

Foto’s: Ruud van Genugten; ParkeerVak 2015

Deze parkeergarage staat nu nog vooral bekend als de parkeergarage Kustwerk Katwijk. De reden daarvoor is ook heel logisch omdat de unieke garage onderdeel uitmaakt van een integrale oplossing van een kustversterking met een ondergrondse parkeergarage. De garage is gerealiseerd tussen de bestaande boulevard en de nieuw aangelegde dijk. Ondanks de ligging van de parkeergarage langs de boulevard, ligt deze tegelijk in het hart van Katwijk en maakt het mogelijk op loopafstand van het centrum en het strand te parkeren. KUSTVERDEDIGING De kust bij Katwijk voldeed niet meer aan de veiligheidsnormen voor de kustverdediging. Daarom is de kust versterkt met een dijk in nieuwe, bredere duinen. Hierdoor kwamen parkeerplaatsen voor de bezoekers van Katwijk te vervallen. Daarnaast trekt ook het strand veel bezoekers, waardoor de parkeerdruk in Katwijk al hoog was. Dit is opgelost door tussen de boulevard en de kustversterking een nieuwe parkeergarage te bouwen. De garage is geheel geïntegreerd in het nieuwe duinlandschap en door deze ondergronds te maken is het zeezicht vanaf de boulevard behouden. De ondergrondse parkeergarage voorziet in 663 parkeerplaatsen waarvan twaalf mindervalide plaatsen. Tevens zijn vier parkeerplaatsen voorzien van een oplaadpunt voor elektrische auto’s. De garage is erg lang: circa 490 meter. Daarom was het in het ontwerp belangrijk dat de bezoekers

zich goed kunnen oriënteren in de garage. Dit is onder andere gerealiseerd door de verschillende trappenhuizen met kleuren en figuraties te accentueren. Ook is er een parkeergeleidingsysteem geïnstalleerd van Park Assist, waardoor de gebruikers door de rood / groene lampjes eenvoudig zien of de parkeerplaats vrij is. Dit systeem is geïntegreerd met de led-verlichting (BB-light). De garage heeft drie hoofdentrees en twee nevenentrees. De hoofdentrees zijn op maaiveld voorzien van betaalautomaten en toiletten en een invalidetoilet. Bezoekers kunnen hier met de lift naar beneden. Voor de inpassing van de hoofd- en nevenentrees is ervoor gekozen om het duinlandschap over de entrees heen te laten lopen als een glooiend tapijt. Centraal in de garage bevindt zich de beheerderruimte. De parkeergarage is met alle voorzieningen een voorbeeld van een garage waar comfort en dienstverlening hoog in het vaandel staan. SCULPTUREN De vier noodtrappenhuizen zijn als sculpturen van cortenstaal in het landschap vormgegeven, waarbij deze het zicht op de kustlijn niet mochten belemmeren. De twee gevels evenwijdig aan de kustlijn zijn daarom uitgevoerd in glas. De beide inen uitritten van de parkeergarage worden gevormd door een wand die het duinlandschap doorsnijdt. De wanden zijn voorzien van een stalen gevelbeplating waarin middels een figuurperforatie een afbeelding wordt aangebracht.

vexpansie 2015

Interesse bezoekers op ParkeerVak 2015 Veel directies, adviseurs en salesmanagers onder de bezoekers

De zesde editie van ParkeerVak, de tweejaarlijkse vakbeurs voor parkeren in Nederland die van 21 tot en met 23 april jl. in de Brabanthallen ’s-Hertogenbosch plaatsvond, trok iets meer dan vijftienhonderd bezoekers. De vakbeurs met als thema Laat parkeren voor u presteren had zo’n honderd exposanten en was in oppervlakte iets groter dan de voorgaande editie.

Nieuw in deze editie waren de Belevingsstraat, het exploitatie spreekuur en de exposities Innovatieve Bouw & Renovatie, Veiligheid & Parkeren en What’s New!. De expo Innovatieve Bouw & Renovatie liet met meer dan dertig innovatieve projecten zien hoe meerwaarde gecreëerd kan worden. Thema’s waren beleving, mvo duurzaamheid, verhogen bezettingsgraad, efficiency en fiets- en autoparkeren. De expo Veiligheid & Parkeren toonde hoe een veilige parkeergarage de bezettingsgraad van parkeervoorzieningen verhoogt. PRESENTATIES VEXPAN EN CROW

Naast de vele stands waren er in het Vexpanen in het CROW-theater de hele dag door

vexpansie 2015

interessante presentaties. De in totaal 33 Vexpan flitspresentaties van telkens twintig minuten varieerden van Eco Parking tot Dip&Go en Tap&Go. Maar ook de brandveiligheid in parkeergarages en bijvoorbeeld de fiscale afhandeling van parkeren kwam aan de orde. In het CROW-theater waren de presentaties wat langer, gemiddeld veertig minuten en varieerden van Parkeren in de keten tot Fietsparkeren in een leeg winkelpand en van Open parkeerdata tot de toekomst van parkeren. In totaal vijftien boeiende presentaties. Presentaties gemist? Op www.vexpan.nl kunt u terecht voor een foto-impressie en kunt u alle Vexpanpresentaties downloaden.

De CROW-presentaties kunt u vinden op www.CROW.nl. INNOVATIEPRIJS 2015

Een interessante stand was What’s new! waar alle noviteiten werden gepresenteerd. Het publiek kon op dag één van de beurs stemmen welke noviteit de Innovatieprijs 2015 verdiende. De prijs is een aanmoediging om innovatie te stimuleren. Er waren achttien inzendingen. De derde prijs werd gewonnen door de HR Groep met de strak vormgegeven Heklucht, een fietsparkeermeubel met geïntegreerde fietspomp. De Heklucht is ontworpen door industrieel ontwerpers en heeft naast deze prijs ook de Dutch Design prijs gewonnen.

in digitaal parkeren hoog

De tweede prijs ging naar IP Parking met het concept ‘gepast winkelen’ wat al gebruikt wordt in Helmond en waarbij de parkeerpas tevens spaarpas is en parkeertegoed gespaard kan worden middels aankopen bij lokale ondernemers. De winnaar van de innovatieprijs 2015 werd de compacte en energiezuinige ScanBike voor parkeerhandhaving van SCANaCAR. Naast de scanauto, de scanSegway en de scanscooter kan er nu dus ook de fiets worden ingezet voor handhaving of opsporing. Lopend was dit al mogelijk met de scanPDA. DE GLAZEN BOL

Gedurende ParkeerVak konden bezoekers

hun kijk op de toekomst van parkeren deponeren in de glazen bol die daartoe op de CROW-stand was geplaatst. Meer dan dertig ideeën zijn ingeleverd. Variërend van ‘alle parkeergelegenheden ondergronds maken’ tot ‘duurzame parkeerplaatsen die direct de elektrische auto oplaadt’. In de slotbijeenkomst in het CROW-theater, die gewijd was aan Verleden, Heden en Toekomst van parkeren werd, mede aan de hand van de oogst uit de glazen bol, over ontwikkeling van parkeren in de toekomst gediscussieerd. Sjoerd Stienstra (Stienstra Advies) ging in op de lessen die we uit het verleden kunnen trekken. Hij deed dat aan de hand van vijf thema’s:

1. Parkeerbeleid gaat niet over parkeren (maar over ruimtelijke, economische en maatschappelijke ontwikkelingen); 2. Parkeren draait om locatie, locatie, locatie; 3. Ga niet reguleren om het reguleren (maar om een eventueel parkeerprobleem te tackelen); 4. Parkeren is de schakel tussen VERkeer en VERblijf; 5. Denk vanuit de gebruiker, en niet vanuit het (parkeer-)systeem. ANWB-ENQUÊTE

Vervolgens presenteerde Frans Bekhuis (CROW-KpVV) de hedendaagse stand van zaken met betrekking tot parkeren, aan de

vexpansie 2015

WIE BEZOCHT DE BEURS? Uit de registratie van de bezoekers blijkt dat 18 procent actief is als directeur, 17 procent is adviseur / consultant, en 15 procent heeft een functie in sales / marketing. Verder is 13 procent algemeen manager en 6 procent

hand van de uitkomsten van een ANWBenquﾃｪte onder ANWB-leden en verkeersprofessionals. Onder andere kwam daarbij de voorkeur van de klant voor cashless betalen en betalen naar gebruik (betalen per minuut) aan de orde. Ook variabele tarieven

is technisch manager / beheerder. Ten op-

naar tijdstip, seizoen en actuele parkeervraag zijn voor de klant bespreekbaar. Een derde van de automobilisten heeft regelmatig problemen met parkeren in de eigen woonwijk. De ANWB-leden geven aan dat parkeertarieven en parkeermogelijkheden een van de factoren is die de keuze voor het bezoeken van een winkelcentrum beﾃｯnvloeden.

zichte van 2013 waren er deze editie meer

WAAROM WERD DE BEURS BEZOCHT?

adviseurs. Ruim 85 procent van de bezoekers

De meest genoemde reden voor een bezoek

is betrokken bij het nemen van investerings- /

zijn: digitaal parkeren / ICT-oplossingen (27

NEXT GENERATION

aankoop- / inkoopbeslissingen. Dit is hetzelfde

procent), beheer & exploitatie (24 procent),

beeld als de editie van 2013.

parkeerdiensten zoals handhaving, bewaking

De meest genoemde branches waarin de be-

en parkeerders (23 procent), inrichten par-

zoekers werkzaam zijn: parkeersector (24 pro-

keerterreinen (23 procent), toegangscontrole

cent), bouw, architectuur en infra (14 procent),

(22 procent), bouw en ontwikkeling van par-

gemeenten / overheden (12 procent), indu-

keergarages, -kelders en 窶電aken (22 procent)

strie (9 procent), installatiesector (6 procent) en

en aanbesteden, contractering (20 procent).

de dienstverlenende sector (6 procent).

Er waren meerdere antwoorden mogelijk.

Voor de next generation, vertegenwoordigd door Peet Wijnen (student Radboud Universiteit), zijn onderwerpen als sociale mobiliteit, digitalisering (reisinformatie, betaalmogelijkheden), multimodaal vervoer en gebruik in plaats van bezit van de auto van groter belang. Peet Wijnen presenteerde ook de oogst van de glazen bol, de visie van de beursbezoekers

vexpansie 2015

op de toekomstige issues van parkeren. Kijkend in de glazen bol leverde dat de volgende onderwerpen: • Optimalisatie digitalisering/ICT/Internet • Klant/reiziger centraal; maatwerk • Meer (na)druk op stedelijke mobiliteit • Verdere integratie parkeren in V&V-beleid • Toename betaald parkeren • Parkeren als onderdeel totaal product • Rolverdeling stakeholders wijzigt • Duurzame oplossingen • Parkeren als onderdeel van totaal mobiliteitsproduct

vexpansie 2015

• Meer leefruimte & minder blik op straat Bespreking (stemming) over deze onderwerpen leverde over het algemeen een vrij grote unanimiteit op. De meningen liepen het meest uiteen over de vragen of de parkeerplaats uit het straatbeeld zal verdwijnen, of betaald (fiets-)parkeren de standaard wordt en of de stakeholders een andere rol gaan krijgen bij het parkeren.

men naar voren de onderwerpen: Fietsparkeren, Samenwerkingsverbanden van parkeerdienstverleners ten behoeve van klanttevredenheid, en alles in één concepten: reserveren, navigeren, betalen via kentekenherkenning. Stof genoeg voor ParkeerVak 2017.

ParkeerVak 2015 is georganiseerd door 2XPO C.V., een joint venture van Libéma en VNU Ex-

PARKEERVAK 2017

hibitions Europe. De vakbeurs is een initiatief

Gevraagd naar de onderwerpen die van groot belang zullen zijn op ParkeerVak 2017 kwa-

van Vexpan en tot stand gekomen in samenwerking met diverse brancheverenigingen.

Beterbenutten

Vindbaarheid en bekendheid van P+R’s Beter Benutten is een programma waarin het Rijk, decentrale overheden en private stakeholders in twaalf stedelijke regio’s in Nederland werken aan het verbeteren van de bereikbaarheid op de korte termijn. Het programma heeft als kernbegrippen gedragsbeïn vloeding, innovatie en samenwerken. Veel projecten in dit programma hebben een directe of indirecte relatie met het thema parkeren. In dit artikel wordt het thema P+R’s uitgelicht. TEKST CASPER STELLING-PLANTENGA

Diverse projecten hebben betrekking op het verbeteren van P+R-voorzieningen. Een deel van deze activiteiten viel tot voor kort onder het Rijksprogramma Groei op het Spoor. De pilotprojecten die in dit kader zijn uitgevoerd hebben belangrijke lessen en leerervaringen opgeleverd voor het vervolg van Beter Benutten. De lessen zijn verzameld door KWINK Groep. GEZAMENLIJKE DOELEN

P+R’s kennen een complex veld van betrokkenen (regionale overheden, vervoerders, grondeigenaren, wegbeheerders). In Beter Benutten is het verder vaak zo dat een kansrijke P+R niet in de gemeente ligt waar het effect beoogd wordt. Aansprekende resultaten komen alleen tot stand als de betrokkenen verder kijken dan hun eigen primaire verantwoordelijkheid. Beter Benutten stimuleert samenwerking omdat betrokkenen gezamenlijk een project opzetten. Cofinanciering door de Rijksoverheid fungeert als bindmiddel om te komen tot gezamenlijke doelen en uitvoering. Een aandachtspunt is

dat partijen soms conflicterende beleidsdoelen hebben ten aanzien van P+R (bijvoorbeeld als zij ook parkeerexploitant zijn van andere faciliteiten). DOELGROEPEN

Er zijn verschillende doelgroepen voor het gebruiken van P+R-terreinen. Zij hebben verschillende motieven en barrières om op een (herkomst- of bestemmings-) P+R te parkeren en een deel van de reis met het OV te maken. Voor bezoekers zijn de parkeerkosten op de bestemmingslocatie en het gemak van de reis bijvoorbeeld essentieel. Voor forenzen is de reistijd belangrijker alsmede het parkeerbeleid van de werkgever. Daarnaast is het voor het bereiken van programmadoelen essentieel om te weten waar de doelgroep vandaan komt en waar zij naartoe gaat. Bij het stimuleren en verbeteren van P+Rterreinen dient goed gekeken te worden naar de match tussen de maatregelen en de wensen van de doelgroep. Informatievoorziening en betaalgemak in de keten zijn belangrijke onderdelen.

OPEN DATA

In Beter Benutten wordt open data gestimuleerd zodat de markt in staat wordt gesteld passende mobiliteitsdiensten te ontwikkelen voor de doelgroep. De discussie over open parkeerdata is momenteel nog vooral gericht op grote steden. In de regio Maastricht wordt gewerkt aan het ontsluiten van (statische en dynamische) open parkeerdata van herkomst P+R’s. Het effect van de ontsluiting van dynamische parkeerdata wordt groter wanneer grote trajecten worden aangepakt en vertaald naar bijvoorbeeld in-car data. Dit helpt de automobilist om een afgewogen keuze te maken tussen doorrijden of overstappen. De datavoorziening over P+R dient derhalve minstens op regionale schaal uitgerold te worden.

Bron: Maastricht Bereikbaar 2014 CASPER STELLING-PLANTENGA, Muconsult

vexpansie 2015

Cashing-out Belonend en effectief, maar ook populair?

Bij cashing-out krijgt een werknemer een vergoeding als hij niet op het parkeerterrein van zijn werkgever parkeert. Dit systeem wordt al langere tijd toegepast in de Verenigde Staten maar is het ook interessant voor Nederland? Thijs Dekker heeft in zijn afstudeerproject (TU Delft, 2014) gekeken naar de effecten van cashing-out in de Randstad. TEKST THIJS DEKKER

Nederlandse kantoren worden de laatste jaren steeds intensiever gebruikt. Dit trekt meer auto’s aan, waardoor parkeerterreinen bij bedrijven vaker onvoldoende capaciteit bieden. Uit het afstudeeronderzoek van Thijs Dekker aan de TU Delft (2014) blijkt dat cashing-out dit capaciteitsprobleem deels oplost en deze parkeermaatregel tegelijkertijd leidt tot minder bereikbaarheidsproblemen. Bij cashing-out krijgt een werknemer een vergoeding als hij niet op het parkeerterrein van zijn werkgever parkeert. Uit het onderzoek blijkt dat cashing-out echter impopulair is bij werknemers, ondanks de positieve financiële prikkel. Hierdoor zullen bedrijven niet snel geneigd zijn deze maatregel in te voeren. CAPACITEITSPROBLEEM

De laatste jaren vindt er in de Nederlandse kantoren die in gebruik zijn een concentratie plaats van het aantal werknemers. Dit is dus exclusief lege kantoorpanden. Tussen 2002

vexpansie 2015

en 2010 is het aantal werknemers per vierkante meter met 25,5 procent gestegen (Van der Meer, 2010). Dit zorgde voor een toename van het aantal auto’s dat parkeert bij in gebruik zijnde kantoren. De meerderheid van de auto’s van werknemers wordt gratis geparkeerd op het terrein van de werkgever. Door de toegenomen concentratie van werknemers op kantoren zijn hierbij in de loop der jaren capaciteitsproblemen ontstaan. Bij capaciteitsproblemen van parkeervoorzieningen zijn er grofweg vier beleidsmaatregelen die een werkgever kan nemen om het op te lossen: 1. Monetaire stimulus: betaald parkeren en cashing-out. Bij cashing-out krijgt de werknemer geld als hij niet van de parkeervoorziening van hun werkgever gebruikmaakt. 2. Het beperkt verstrekken van parkeervergunningen aan werknemers. 3. Stimuleren van andere vervoersmiddelen dan de auto. 4. Het uitbreiden van het parkeerterrein:

door het huren van parkeerplaatsen bij leegstaande kantoren of de aanleg van nieuwe parkeerplaatsen. Maatregelen 1,2 en 3 verlagen tevens het woon-werkverkeer per auto, maatregel 4 doet dat niet. Het afstudeeronderzoek heeft zich gericht op vergelijking van maatregelen 1 en 4. Hieronder wordt hierop verder ingegaan. BETAALD PARKEREN EN CASHING-OUT

Cashing-out wordt al langere tijd toegepast in de Verenigde Staten, met name aan de Westkust. De effecten van betaald parkeren en cashing-out op het pendelgedrag van de werknemers zijn ook hier onderzocht. Het invoeren van betaald parkeren zorgde bij acht studies voor 15 tot 38 procent minder pendelautogebruik. De introductie van cashing-out zorgde voor 12 procent minder pendelautogebruik (Shoup, 1997). Shoup (1997) nam acht kantoren in Los Angeles onder de loep met een voor- en nameting. Bij sub-urbane kantoren had cashing-out

maandelijkse variant van cashing-out scoren respectievelijk een 3,5 en een 3,3. Bij enkele van de werkgevers waar onderzoek is gedaan blijkt dat drie werkgevers op goed per auto bereikbare locaties met meer dan vijfhonderd werknemers op kantoor, meningen van werknemers het belangrijkst vinden in het bepalen van het beleid op hun parkeerterrein(en). Deze meningen wegen zwaarder dan de kosten. Hierdoor ligt het uitbreiden van parkeerplaatsen meer voor de hand dan cashing-out, omdat dit bij werknemers veel populairder is. Twee van de drie werkgevers huren al parkeerplaatsen bij leegstaande naburige kantoren, en de derde heeft gedetailleerde uitbreidingsplannen. CONCLUSIE

Thijs Dekker

5027= 3500= 2002

26,6

2010

19,8

◆ m2 kantoor per werknemer

met een afname van slechts 3 procent, het minste effect op het pendelautogebruik. In het Central Business District van Los Angeles had cashing-out het meeste effect met een afname van 22 procent. Hierbij speelt mee de mate waarin überhaupt een alternatieve vervoerwijze beschikbaar is. ONDERZOEK RANDSTAD

In het afstudeeronderzoek is gekeken naar de effecten van cashing-out in de Randstad. 149 autopendelaars die parkeren op een terrein van de werkgever, zijn gevraagd hoe zij zouden reageren op een beloning als ze daar niet parkeren. Bij een dagelijkse beloning van vier euro parkeert minimaal 12 procent en maximaal 44 procent van de respondenten niet meer op het parkeerterrein van zijn werkgever. Mogelijk kan een deel van deze groep gemakkelijk op een andere plek in de nabijheid parkeren. 6 tot 27 procent geeft aan dat ze zelfs een ander vervoersmiddel zouden ne-

men. Bij een maandelijkse beloning van 85 euro parkeert minimaal 10 procent en maximaal 33 procent van de respondenten een maand niet op het parkeerterrein van zijn werkgever. Uit verdere analyses blijkt dat respondenten die dichtbij werk of in dichtbevolkte buurten wonen, veel vaker een ander vervoersmiddel kiezen bij een dagelijkse beloning van vier euro. Dit komt waarschijnlijk omdat de alternatieve vervoersmiddelen in verhouding aantrekkelijker zijn.

Cashing-out kan een groot deel van het capaciteitsprobleem op parkeerterreinen van werkgevers oplossen. Hierbij worden ook files verminderd. Cashing-out is echter impopulair bij werknemers, ondanks de positieve financiële prikkel. Werkgevers zullen er de voorkeur aan geven om hun parkeervoorzieningen uit te breiden voor het oplossen van het capaciteitsprobleem, omdat deze maatregel het populairst is bij de werknemers. Dit zal echter, in tegenstelling tot cashing-out, de bereikbaarheidsproblemen in het woon-werkverkeer niet verminderen. Bovendien betekent uitbreiden van de parkeervoorzieningen een directe kostenpost voor parkeerplaatsen die alleen op piekmomenten worden benut. Bezien vanuit de optiek van het beleidsthema Beter Benutten en de zoektocht naar nieuwe toepassingen biedt cashing- out wellicht toch nieuwe kansen. LITERATUURLIJST • Hilbers, H., Snellen, D. en Hendriks, A. (2006) Rapport: Files en de ruimtelijke inrichting van Nederland. Rotterdam/Den Haag: NAIuitgevers/Ruimtelijk Planbureau • Meer, J. van der (2010) Nationaal kantoren onderzoek 2010: naar een nieuwe kantorenmarkt, Real Estate Magazine, 36: 33-36

UITBREIDEN PARKEERTERREINEN POPULAIRDER DAN CASHING-OUT

Cashing-out heeft dus effect op het autogebruik van de werknemers. Uit het afstudeeronderzoek blijkt echter dat cashing-out impopulair is bij werknemers. Dit in tegenstelling tot het uitbreiden van het parkeerterrein. Het uitbreiden van het parkeerterrein scoort in de waardering van de onderzochte groep parkeerders 6,1 uit 7. De dagelijkse en

• Ommeren, J. van, en Wentink, D. (2012) The (hidden) Cost of Employer Parking Policies, International Economic Review, 53 (3): 965-977 • Shoup, D. (1997) Evaluating the effects of cashing out employer-paid parking: Eight Case studies, Transport Policy, 4 (4): 201-216

IR. THIJS DEKKER MSc Transport, Infrastructuur en Logistiek

vexpansie 2015

Making the world move better. De Interparking Group, o.a. onderdeel van AG Real Estate en CPP

Milieutariefdifferentiatie

Investment Board exploiteert in 9 Europese landen meer dan 700

Online-reserveren

parkeervoorzieningen met in totaal circa 300.000

Dip & Go

parkeerplaatsen. Interparking behoort tot de top 3 van Europese par-

Parkeergeleidingsysteem

keerexploitanten. In Nederland exploiteert Interparking

Kentekenherkening

55 parkeerlocaties en meer dan 23.000 parkeerplaatsen.

CO2-neutraal gecertificeerd

B E H E E R | E X P L O I TAT I E | O N T W I K K E L I N G | K L A N T V R I E N D E L I J K E PA R K E E R V O O R Z I E N I N G E N | W W W. I N T E R PA R K I N G . N L

TOTAAllEvErAnciEr vOOr niEUwBOUw En rEnOvATiE vAn PArkEErGArAGES Bent u op zoek naar een partner die complete oplossingen kan bieden voor zowel de nieuwbouw als renovatie van uw parkeergarages? Sika kan dankzij haar brede portfolio de juiste partner zijn om u te helpen bij de bescherming van uw constructie. Of u nu de juiste hulpstoffen zoekt voor uw beton, de correcte waterdichtende membranen moet kiezen voor de kelder, de perfecte voegkitten moet aanbrengen of uw betonnen of stalen constructie wil repareren en beschermen. Sika staat voor u klaar!

Sika NederlaNd B.V. Zonnebaan 56 3542 EG Utrecht Postbus 40390 3504 AD Utrecht

Tel: +31 (0)30 - 241 01 20 Fax: +31 (0)30 - 241 44 82 info@nl.sika.com www.sika.nl

Regelgeving Norm voor beheer, controle en onderhoud van brandmeldinstallaties herzien NEN heeft de herziene NEN 2654-1 ’Beheer, controle en onderhoud van brand-beveiligingsinstallaties – Deel 1: Brandmeldinstallaties’ gepubliceerd. Een brandmeldinstallatie in een gebouw kan alleen effectief blijven functioneren wanneer de betrokken beheerder er voor zorgt dat het beheer, de controle en het onderhoud van de installatie op de juiste wijze plaatsvindt. NEN 2654-1 geeft de nodige aanwijzingen en eisen die in dit verband moeten worden aangehouden. Belangrijkste aanpassingen en wijzigingen: • De definities uit NEN 2535 zijn verwijderd • De taak van de beheerder is aangepast • De uit te besteden taken van de beheerder zijn beter benoemd

• De taken van de onderhouder zijn daar waar mogelijk als prestatie-eis omschreven • Een model onderhoudsplan is toegevoegd • Een modelrapport van periodieke controle door de beheerder is toegevoegd • Een modelrapport van onderhoud door de onderhouder is toegevoegd • Er is een richtlijn opgenomen voor beheer, controle en onderhoud op afstand • Er is een richtlijn opgenomen voor maatregelen bij het uitschakelen van (delen van) de brandmeldinstallatie Bron: NEN nieuwsbrief. Meer informatie op www.nen.nl

Register Bouwbesluitdeskundige in oprichting Vooruitlopend op de Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen heeft het Constructeursregister het initiatief genomen tot de oprichting van een Register Bouwbesluitdeskundige. Het Constructeursregister stelt sinds vijf jaar via een serieuze toelatingsprocedure hoge eisen aan de kwaliteit en deskundigheid van de Nederlandse constructeurs, en wil dit nu ook gaan doen voor de zogeheten Bouwbesluitdeskundige. Deze deskundige maakt zijn opwachting eind 2016, wanneer de eerste fase van het stelsel ‘Kwaliteitsborging voor de bouw’ in werking treedt. Met de Wet Kwaliteitsborging voor het bou-

wen introduceert de overheid een nieuw stelsel van kwaliteitsborging voor (constructieve veiligheid van) gebouwen, waarbij voor bepaalde categorieën bouwwerken gebruik dient te worden gemaakt van toegelaten instrumenten voor kwaliteitsborging om te waarborgen dat wordt voldaan aan de bouwtechnische voorschriften. Hoewel het stelsel nog in ontwikkeling is, betekent het wel al dat bouwplannen (die straks onder het stelsel vallen) voor toetsing (aan het Bouwbesluit) niet meer aan de gemeente hoeven te worden voorgelegd, maar dat de aanvrager zelf verantwoordelijk is voor

deze toetsing (waarna de gemeente uiteindelijk de vergunning verstrekt). In samenwerking met het instituut voor Bouwkwaliteit, de kwartiermakers van het nieuwe stelsel, wordt momenteel onderzoek gedaan naar de haalbaarheid van een ‘bouwbreed gedragen’ Register Bouwbesluitdeskundige. Aan koepel–, en brancheorganisaties die aan de bouw zijn verbonden, wordt gevraagd of zij mee willen denken over en bij willen dragen aan de oprichting van het nieuwe register. Lees meer hierover op www.vexpan.nl

Stroefheid In de huidige NEN 2443 zijn in afwijking van de NEN 2443 uit 2000 niet alleen eisen opgenomen voor de stroefheid van open hellingbanen doch ook voor niet open hellingbanen en rijwegen. Het meten van stroefheid gaat ten opzichte van de omschrijving in de NEN 2443 waarschijnlijk eind 2015 veranderen. De NEN heeft de nieuwe Nederlandse norm voor het bepalen van de slipweerstand voor commentaar gepubliceerd. Deze norm vervangt de praktijkrichtlijn NTA 7909 uit 2003 en beschrijft de classificatiemethode op basis van de tribometer. Het normontwerp is bedoeld voor alle horizontale en hellende beloopbare oppervlakken in openbare en arbeidsruimten. Met dit normontwerp wordt aangesloten op de Europese meetmethode die het meest geschikt wordt geacht voor metingen op locatie. De belangrijkste wijzigingen ten opzichte van de praktijkrichtlijn NTA 7909:2003 zijn: • de slipweerstand van een vloermateriaal wordt nog steeds vastge-

legd aan de hand van de dynamische wrijvingscoëfficiënt. Maar de methode die wordt voorgeschreven voor de bepaling van de dynamische wrijvingscoëfficiënt is gewijzigd om aan te sluiten bij de Europese CEN/TS 16165; • de eisen ten aanzien van de minimale slipweerstand van een beloopbaar oppervlak zijn gewijzigd en meer gespecificeerd naar de verschillende toepassingen; • er worden geen eisen meer gesteld aan de maximale slipweerstand; • er worden geen eisen meer gesteld aan het maximale verschil in slipweerstand; • de bepalingsmethode voor het vaststellen van de ‘maatgevende’ slipweerstand zowel op locatie als in het laboratorium is verder aangescherpt; • de rapportage van de uitgevoerde slipweerstandsmetingen is uitgebreid. Bron: NEN nieuwsbrief. Meer informatie op www.nen.nl

vexpansie 2014

Parkeren in de cloud Wat gebeurt er op een wolkeloze dag?

Cloud computing is het via het internet op aanvraag beschikbaar stellen van hardware, software en gegevens, ongeveer zoals elektriciteit uit het lichtnet. De term is afkomstig uit de schematechnieken uit de informatica, waar een groot, decentraal netwerk (zoals het internet) met behulp van een wolk wordt aangeduid. Handig, maar wat als internet uitvalt? TEKST PETER MARTENS EN JEROEN QUEE

Zowel op straat als in parkeergarages maken we steeds meer gebruik van gegevens in de cloud. Het betekent dat we zelf geen hardware nodig hebben om data op te slaan, het is vanuit elke plek bereikbaar en we kunnen het gemakkelijk met anderen delen (of gebruik maken van gegevens van anderen). Gegevens in de cloud zijn altijd beschikbaar en je hebt er geen omkijken meer naar. Maar wat zijn de risico’s als de cloud er even niet is? De kans dat de gegevens zelf in de cloud in het ongerede raken is duidelijk minder groot dan dat er een lokale dataschijf corrupt raakt. Maar het kan wel gebeuren dat er tijdelijk geen verbinding met de cloud is door een internetstoring of een stroomstoring. Wat kunnen we dan niet meer, wat kan er nog wel en hoe kunnen we er voor zorgen dat we zoveel mogelijk nog wel kunnen? STRAATPARKEREN

Bij het gedigitaliseerde straatparkeren gaan al heel veel data door de lucht via GSM en 4G tussen mobiele apparatuur en centrale applicaties: • Aan- en afmelden bij mobiele betaalproviders, waarbij de mobiele telefoon als ID wordt gebruikt en in de applicatie met het kenteken van de auto wordt gekoppeld. • Aanmelden en een kaartje kopen aan een

vexpansie 2015

automaat op straat gebeurt in principe lokaal (bij betaling met Maestro wordt vaak nog on-line geverifieerd, hoewel dat volgens de nieuwste regels niet meer noodzakelijk is), maar als een kenteken wordt ingevoerd, moet dat naar een centrale database worden doorgestuurd, om digitale handhaving mogelijk te maken. • De handhaver scant het kenteken en het mobiele apparaat controleert of het betreffende kenteken ‘op groen staat’ doordat er is betaald of er een geldige vergunning is. Als de cloud niet bereikbaar is blijkt de benodigde informatie voor de handhaving het meest kwetsbaar: gegevens zijn of niet bereikbaar of zijn onvoldoende up-to-date. Achteraf reconstrueren van gescande kentekens met het juiste tijdstip en status zal heel lastig zijn. Betalingen zijn minder kwetsbaar bij storingen: • Lokaal betalen aan de automaat levert geen probleem op. Betalingen met een betaalkaart kunnen naderhand als batch worden doorgezonden en verrekend. • Aan- en afmelden bij mobiele betaalproviders is afhankelijk van het mobiele telefoonnet. Het is dan echter de vraag of de aan- en afmeldgegevens ook naar de handhavingsdatabase doorgezet kunnen worden, waardoor deze handhavingsda-

tabase niet meer betrouwbaar is. Bij stroomstoringen zoals enkele maanden geleden in Noord-Holland en daarna in Zuid-Limburg bleef het mobiele telefoonverkeer wel werken, maar de automaten op straat stonden stroomloos en werkeloos en zelfs een parkeerkaartje kopen met munten was er niet meer bij. In die omstandigheden zullen ook weinig parkeerders zich per betaalapp hebben aangemeld. GARAGEPARKEREN

Bij garageparkeren wordt van oudsher meer gebruik gemaakt van data, die vanuit een lokale server met de diverse apparatuur (inen uitritten, betaalautomaten) in de garage worden gedeeld. Data die al langer via datalijnen of internet met andere systemen worden gedeeld zijn bijvoorbeeld: • Betaaltransacties van kaartbetalingen, meestal dagelijks in batch. • Update van black- en whitelisten van te weigeren kaarten of geldige toegangspassen (abonnementen en vergunningen die centraal zijn afgesloten). • Bezettingsgegevens ten behoeve van Parkeer Route Informatie Systemen. Op deze wijze kon ook zonder externe dataverbinding het parkeer- en betaalproces

grotendeels normaal worden afgehandeld. De laatste jaren zijn echter nieuwe diensten ontstaan, die ook parkeergarages meer afhankelijk hebben gemaakt van verbindingen met data in de cloud: • PIN-betalingen die on-line verificatie vereisten. Gelukkig is met de nieuwe Maestrokaarten en het convenant tussen de parkeersector en de betaalindustrie deze on-line verificatie voor gebruikelijke parkeerbedragen niet meer noodzakelijk. • Pre-boekingen en reserveringen door tussenkomst van dienstverleners, waarbij creditcard of kenteken als toegangsidentificatie aan de garage wordt doorgegeven. • Bediening op afstand met interactie met de klant, zodat een incident direct gediagnosticeerd kan worden en passend naar de klant kan worden gereageerd. Deze nieuwe diensten vormen een belangrijke verruiming van de dienstverlening aan de klant, maar ook zonder extern dataverkeer kan nog steeds het grootste deel van de basisdienst (inrijden, betalen, uitrijden) worden afgehandeld met de lokaal beschikbare data en systemen. CENTRALISEREN VAN DATA EN INTELLIGENTIE

Naast de ontwikkelingen aan de kant van de

interactie met de parkeerder maken de parkeermanagement systemen een ontwikkeling door van lokale data en intelligentie in de parkeergarage naar centrale data en intelligentie, van waaruit de apparatuur in meerdere parkeergarages rechtstreeks wordt aangestuurd. Dat betekent dat die garages ook voor het basisproces van inrijden- betalenuitrijden afhankelijk worden van extern dataverkeer. Voordelen van deze nieuwe gecentraliseerde systemen zijn: • Minder lokaal verspreide hardware met beheer en onderhoud. • Beter afgestemd databeheer in de garages (denk bijvoorbeeld aan tarieven, productspecificaties et cetera). • Gemakkelijker toegankelijke managementinformatie. • Betere centrale diagnostiek en oplossen van oneffenheden en storingen. Anderzijds zijn we meer afhankelijk van de bedrijfszekerheid van de datacommunicatie. Er zullen hogere eisen aan de bedrijfszekerheid van de datacommunicatie worden gesteld, hetgeen tot extra kosten zal leiden. Het afbreukrisico (kosten cq verloren omzet bij onderbreking) wordt groter bij parkeergarages met hogere bezoekersaantallen en omzetten. Dit speelt bijvoorbeeld ook bij het par-

keren bij luchthavens, waar (online) reserveringen met daaraan gekoppelde betalingen een belangrijk deel van de omzet uitmaken. Parkeergarages met lagere bezoekersaantallen en omzet en grotendeels abonnementen hebben minder afbreukrisico bij onderbreking van de dataverbindingen naar de cloud. Bij parkeerlocaties met slagboomparkeren met grote bezoekersaantallen en hoge omzet kan worden ingezet op aansturing vanuit de cloud met een lokale backupserver, waarbij normaliter toch gecentraliseerd wordt gewerkt, met alle eerder genoemde voordelen van dien. CONCLUSIE

Afhandeling van gegevens van parkeertransacties in de cloud is niet meer weg te denken uit up-to-date parkeerexploitaties. De betrouwbaarheid van dataverbindingen is daarmee cruciaal geworden voor de dagelijkse bedrijfsvoering. Bij straatparkeren blijkt met name de parkeerhandhaving kwetsbaar voor verstoring van het dataverkeer dat de parkeerdata bij de handhaver op straat moet bezorgen. De exploitatie van parkeergarages met een hoog aandeel omzet uit bezoekersparkeren is ook gevoelig voor de continuïteit van het dataverkeer. Voor de afzonderlijke exploitaties kan de keuze gemaakt worden om te voorzien in een lokale backup.

vexpansie 2015

Ruimteakoestiek in parkeergarages De NEN 2443 geeft functionele eisen, prestatie-eisen en aanbevelingen voor het ontwerpen van parkeervoorzieningen. Hierin worden adviezen gegeven ten aanzien van de nagalmtijd in parkeergarages. Wat is de reden voor deze adviezen en hoe dienen ze te worden geïmplementeerd? TEKST ELMA PHAFF BEELD ROYAL HASKONINGDHV

In de NEN 2443 worden adviezen gegeven voor de nagalmtijd in parkeergarages. Opdrachtgevers verwijzen in hun ‘Programma van Eisen’ vaak naar deze richtlijn. Soms zonder exact te weten wat de implicaties voor het ontwerp zijn en waarom eisen worden gesteld. In de praktijk blijken de geadviseerde nagalmtijden vaak alleen haalbaar met aanvullende geluidabsorberende voorzieningen. In veel bestaande parkeergarages zijn deze niet aanwezig en wordt dus ook niet aan deze eisen voldaan. Ruimteakoestiek en nagalmtijden zijn vooralsnog geen onderdeel van de checklist van ESPA. Waarom worden er eigenlijk eisen gesteld? En is de ruimteakoestiek van een parkeergarage belangrijk? NEN 2443 Parkeren en stallen van personenauto’s op terreinen en in garages Onder aspect 6.5 wordt geadviseerd de nagalmtijd te beperken. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen drie typen parkeergarages: 1. Parkeergarages met open gevels; 3 seconden.

vexpansie 2015

2. Parkeergarages met gesloten gevels; 2 seconden. 3. Parkeergarages onder of naast woningen en

situatie waarbij de parkeergarage zich onder of naast woningen of andere verblijfsfuncties bevindt, strengere eisen worden gesteld.

andere functies voor verblijf; 1,5 seconden. Er wordt niet expliciet benoemd op welke gebieden deze eisen van toepassing zijn. Echter, er mag vanuit worden gegaan dat hier de parkeerdekken worden bedoeld. Er wordt ook geen uitspraak gedaan over in welke situatie aan deze waarden dient te worden voldaan (onbezette of bezette toestand).

WAAROM WORDEN EISEN GESTELD?

Er zijn drie redenen te bedenken om eisen te stellen aan de nagalmtijd. 1. Beperken van geluidniveaus Geluidniveaus van motorvoertuigen, dichtslaande deuren en installaties zullen lager blijven in een situatie met een kortere nagalmtijd. Een halvering van de nagalmtijd leidt op afstand tot een verlaging van het niveau met circa 3 dB. Geluidniveaus in de parkeergarage zelf en naar de omgeving toe worden hiermee dus beperkt. Dit is een logische verklaring waarom in een

2. Een goede spraakverstaanbaarheid De nagalmtijd heeft invloed op de spraakverstaanbaarheid. Een kortere nagalmtijd leidt (meestal) tot een betere spraakverstaanbaarheid. Het goed functioneren van omroepsystemen en alarminstallaties kan dus een reden zijn om de nagalmtijd te beperken. Vanuit dit oogpunt is het echter niet logisch om per type parkeergarage verschillende eisen te stellen. Daarnaast zijn er omroepsystemen beschikbaar waarmee ook bij een langere nagalmtijd een goede spraakverstaanbaarheid kan worden gerealiseerd. In de nieuwste NEN norm 2575-2:2012 – ‘Brand veiligheid van gebouwen, Ontruimingsalarminstallaties’ – wordt een minimale spraakverstaanbaarheid (uitgedrukt in een STI-waarde ≥ 0,45) voor gebieden met een type A luidalarminstallatie (met gesproken woord) gesteld. Ook voor type B ontruimingsinstallaties (met ‘slow-whoop’ signaal) – wordt geadviseerd

Nagalmtijdmetingen in een lege parkeergarage uitgevoerd tijdens het onderzoek de nagalmtijd te beperken. Om een spraakverstaanbaarheid STI ≥ 0,45 te realiseren, mag de nagalmtijd maximaal 1,5 seconde zijn. De in de NEN 2443 geadviseerde nagalmtijden zijn dus relatief lang. Een ontruimingsalarminstallatie type A (gesproken woord) is echter alleen in

ten parkeergarage zonder aanvullende voorzieningen de nagalmtijd vaak 5 á 6 seconden is (in onbezette toestand). De exacte waarde is onder andere afhankelijk van de vorm en grootte van de parkeergarage. Deze waarden liggen dus ruim boven de norm.

een parkeergarage vereist als de gebruiksoppervlakte > 10.000 m2 is. Richtlijn NEN 2443:2013 nl - Parkeren en stallen van personenauto’s op terreinen en in garages

3. Beleving Een derde reden om de nagalmtijd te beperken is de beleving. Een lange nagalmtijd benadrukt de ervaring van een grote, lege ruimte en kan een onbehaaglijk en onveilig gevoel geven. Door de nagalmtijd te beperken, wordt de behaaglijkheid en het gevoel van veiligheid dus vergroot. PRAKTIJKWAARDEN

In veel bestaande parkeergarages zijn geen speciale voorzieningen aangebracht om de nagalmtijd te beperken. Royal HaskoningDHV heeft onderzoek gedaan naar de nagalmtijd in parkeergarages. Hieruit bleek dat in een geslo-

BEZETTINGSGRAAD HEEFT STERKE INVLOED

Ook is gebleken dat de bezettingsgraad een sterke invloed heeft. Wanneer de parkeergarage voor de helft gevuld is met auto’s, is de nagalmtijd al enkele seconden minder dan in lege toestand. Wanneer de parkeerdekken volledig bezet zijn, is de nagalmtijd vaak nog maar de helft. Dit betekent dat bij volledige bezetting de eisen al benaderd worden, terwijl in onbezette toestand zeker aanvullende voorzieningen nodig zijn om aan de eisen te voldoen. Een uitzondering hierop zijn de parkeergarages met open gevels. Afhankelijk van de grootte en vorm kan vaak zonder, of met minimale, voorzieningen, ook in onbezette toestand, aan de eisen worden voldaan. Enerzijds omdat de eisen

hoger liggen, anderzijds omdat door de open delen de nagalmtijd korter is. CONCLUSIES EN ADVIEZEN

De nagalmtijd beperken heeft belangrijke voordelen; het beperken van optredende geluidniveaus, betere spraakverstaanbaarheid van omroepinstallaties en een positieve beleving en groter gevoel van veiligheid. Echter, de eisen hebben vaak consequenties voor het ontwerp. Voordat de adviezen uit de NEN 2443 dan ook worden overgenomen, dient duidelijk te zijn wat de belangrijkste reden is voor het stellen van een eis. Ook dient te worden vastgelegd bij welke bezettingsgraad aan de eis dient te worden voldaan. Op basis hiervan kan vervolgens een passende ontwerpoplossing worden bepaald.

ELMA PHAFF – adviseur akoestiek. JARKO VAN NUNEN – director business development Transport Hubs. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Royal HaskoningDHV, Elma Phaff: elma.phaff@rhdhv.com

vexpansie 2015

Digitale Parkeerbalie maakt parkeerzaken regelen makkelijk Via de Digitale Parkeerbalie regelen uw inwoners alles eenvoudig zelf online, van het aanvragen of verlengen van een vergunning tot het wijzigen van een kenteken. Met de digitale bezoekersregeling kunnen zij daarnaast bezoekers aan- en afmelden en het parkeersaldo opwaarderen. Allemaal zonder dat zij daarvoor de deur uit hoeven. Handig, voor inwoners die graag zelf hun parkeerzaken regelen, waar en wanneer dat hen uitkomt. Ga voor meer informatie naar centric.eu/parkeren

SOFTWARE SOLUTIONS | IT OUTSOURCING | BPO | STAFFING SERVICES

www.centric.eu

cen_ad_parkeren.indd 1

1-6-2015 12:13:51

Extra koffietijd?

Een extra kopje koffie? Met de Parkmobile App verlengen uw parkeerders de parkeertijd met ĂŠĂŠn druk op de knop of stoppen deze net zo eenvoudig bij vertrek. Ook in uw gemeente of garage achteraf en klantvriendelijk betalen voor parkeren? tomas.novak@parkmobile.com | 020 560 10 50 | parkmobile.com

Column

De Zwarte Maria DORKNOPER

Als men overal mag parkeren dan parkeert men ook overal, met chaos tot gevolg. Op 16 juli 1935 werd de eerste Zwarte Maria (zo genoemd door de uitvinders zelf) geplaatst in Oklahoma. Deze eerste parkeermeter ter wereld werd met grote vreugde onthaald door de lokale middenstand. Het reguleerde het parkeren en verminderde de chaos. De doorstroming van voertuigen werd groter en zorgde voor hogere omzetten bij de ondernemers. Gebruikers vonden het ook prettig. Het gaf een overzichtelijk straatbeeld en de kans op een parkeerplek voor de winkel van je keuze werd ineens vele malen groter. Er zijn een aantal dingen waar je af moet blijven, of je moet de woede van je medemens over je af willen roepen. Kom niet aan de kinderen, de portemonnee ofâ&#x20AC;Ś de auto. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de emoties hoog oplopen als parkeren op de agenda staat. De discussie die eigenlijk over rationele regulering zou moeten gaan, gaat steevast over de (on)rechtvaardigheid van het verdienmodel en hoe de rechten verdeeld moeten worden. In de gemeente Amsterdam droeg in 2014 het parkeren bijna 170 miljoen euro bij aan

de gemeentelijke financiĂŤn. De gemeente Amsterdam benadrukt dat het vooral gaat om regulering, en niet om de centjes. Amsterdam is niet uniek. Parkeerregulering is wijd verbreid en de rekening ligt bij de autobezitter. Maar wat krijgt die burger er voor terug? Het loslaten van parkeerregulering zal voor veel gemeenten een te spannend experiment zijn. Chaos is te verwachten en bij veel gemeenten zou het huishoudboekje er ineens heel anders uit gaan zien. Regulering is het inperken van rechten van de een, ten gunste van de ander. Door het opstellen van regels verdelen we de ruimte eerlijk en voorkomen we overlast. Maar wat is eerlijk? En zou Amsterdam alle parkeer-

inkomsten ook besteden aan parkeren? Of wordt het ook aan andere zaken uitgegeven? En als dat zo is, is dat dan erg? Zoveel mensen, zoveel meningen. In de gesprekken die ik voer met burgers heeft emotie vaak de overhand ten koste van de ratio. Overheden doen er goed aan transparant te zijn, ook in hun verdienmodel. Eerlijkheid is de beste basis voor een open gesprek. Met moderne techniek ĂŠn door samen te werken met organisaties die parkeren tot hun core business hebben gemaakt is het meer dan ooit mogelijk om de mechanismen achter parkeerregulering inzichtelijk te maken. De politiek zou er goed aan doen de burger iets te laten kiezen. Dat consequenties van keuzes helder inzichtelijk gemaakt moet worden, spreekt voor zich. Dit voorkomt dat burgers met fakkels en hooivorken op het marktplein staan en maakt een eerlijke discussie op de inhoud mogelijk. De overheid zou er goed aan doen de Zwarte Maria in gedachten te houden: zorg voor parkeerregulering waar burgers blij van worden! Bron: theexpiredmeter.com

vexpansie 2015

Parkeerboetes Het vervallen van de PV-vergoeding en de gevolgen hiervan

Sinds 1 januari 2015 is de PV-vergoeding geschrapt wat een flinke inkomstenderving voor de gemeenten betekent. De wijze waarop gemeenten hierop gaan inspelen zal verschillen naar de opbouw van het parkeerareaal en de impact van de maatregel. De VNG laat op dit moment onderzoeken of het bestaande stelsel van handhaving in de openbare ruimte nog wel voldoet. TEKST JEROEN QUEE

Sinds de invoering van fiscalisering van parkeerboetes in 1991 bestaan er twee typen parkeerboetes: • de naheffingsaanslag voor het niet of te weinig betalen voor parkeren in het geval van een betaald parkeren regime; • de Wet-Mulderboete voor het zonder geldig parkeerbewijs parkeren op parkeerplaatsen voor vergunninghouders of in een blauwe zone evenals voor parkeren waar dat verboden is. De naheffingsaanslagen worden geïnd door de gemeente en de opbrengsten komen volledig ten gunste van de gemeente. De WetMulderboete wordt geïncasseerd door het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB). Tot voor kort ontvingen gemeenten per boete een vergoeding van het Rijk (25 euro per boete in 2014), de zogenaamde PV-vergoeding. De PV-vergoeding is per 1 januari 2015 geschrapt waardoor veel gemeenten plotseling

vexpansie 2015

een bron van inkomsten missen. Plotseling omdat het besluit tot schrappen van de vergoeding pas op Prinsjesdag 2014 bekend werd en kort daarna definitief werd. Eerder was door de minister voor 2014 een plafond ingesteld. Tot en met 2013 was het budget niet begrensd. INKOMSTENDERVING

Het besluit tot schrappen van de PV-vergoeding heeft in veel gemeenten tot verontwaardiging geleid. De gemeenten krijgen immers met inkomstenderving te maken. De VNG geeft aan dat gemeenten handhaving organiseren om lokale problemen aan te pakken maar de toezichthouders wel moet kunnen betalen. De VNG laat op dit moment onderzoeken of het bestaande stelsel van handhaving in de openbare ruimte nog wel voldoet. Intussen is voor veel gemeenten de inkomstenderving een feit. Dit geldt vooral voor

gemeenten die een relatief groot deel van hun parkeerareaal hebben gereguleerd met (exclusief) vergunningparkeren of met een blauwe zone. Overtredingen van deze parkeerregimes zijn immers Wet-Mulder-feiten. De gemeente Haarlem loopt bijvoorbeeld per jaar zo’n 250.000 euro aan PV-vergoeding mis. De wijze waarop gemeenten hierop gaan inspelen zal verschillen naar de opbouw van het parkeerareaal en de impact van de maatregel. Enerzijds gaat het daarbij om de keuze van het parkeerregime, anderzijds om de inzet van de parkeerhandhaving. KEUZE PARKEERREGIME

Een wijziging van exclusief vergunningparkeren naar een fiscaal parkeerregime kan op weerstand van bewoners stuiten die bang zijn dat centrumbezoek in hun woonomgeving gaat parkeren of hun bezoek met hoge parkeerkosten wordt geconfronteerd. Ditzelfde

geldt voor bewoners van buurten die nu met een blauwe zone zijn gereguleerd. Bij wijziging van het regime zal het in elk geval raadzaam zijn om de nieuwe regeling zo in te richten dat voor het bestaande parkeren in het gebied geen hogere kosten voor de bewoners en hun bezoekers gaan optreden. De eerste gemeenten die het parkeerregime van de vergunninggebieden willen veranderen blijken op flinke maatschappelijke weerstand te stuiten. Dat blijkt bijvoorbeeld in Haarlem. Op zijn minst kan gesteld worden dat zo’n aanpassing tijd vergt. De gemeente Alkmaar heeft enkele jaren geleden al beleidsmaatregelen genomen om een zo groot mogelijk deel van het parkeerareaal onder het fiscale regime te brengen. In bijna alle vergunninghoudersgebieden geldt voor bezoekers de plicht om een dagkaart te kopen. Daartoe zijn in elke buurt een of twee parkeerautomaten geplaatst. Het

tarief van de dagkaart (21 euro) is zo hoog dat parkeren door centrumbezoek wordt tegengegaan. Voor privébezoek aan bewoners zijn papieren bezoekerskaarten en digitale bezoekersvergunningen beschikbaar, zodat deze groep geen hoge parkeerkosten heeft. Op deze wijze heeft de gemeente Alkmaar in feite al geanticipeerd op de huidige ontwikkelingen en ondervindt zij nu geen financieel nadeel. INZET HANDHAVING

Voor de inzet van de parkeerhandhaving kunnen gemeenten er voor kiezen om meer inzet te plegen in de gebieden met betaald parkeren. De daar uitgegeven bonnen leveren immers direct opbrengst voor de gemeente op. Zo kan de gemeente haar begrote opbrengst uit de handhaving op peil houden. Dat heeft tot gevolg dat de handhaving in de andere gebieden minder aandacht krijgt, met

de nadelige gevolgen daarvan voor de parkeersituatie. Het stopzetten van de PV-vergoeding heeft voor sommige gemeenten flinke financiële consequenties, die meestal niet op korte termijn kunnen worden opgevangen. Hetzij wijziging van het parkeerregime, hetzij andere prioriteiten voor de handhaving hebben consequenties voor de parkeer- en woonsituatie in de binnensteden en wijken. Verwacht mag worden dat – mede afhankelijk van de uitkomsten van het onderzoek van de VNG – gemeenten belang zullen blijven hechten aan een ruimer scala van reguleringsen handhavingsmogelijkheden.

JEROEN QUEE, Grontmij Met dank voor verstrekte informatie door Matthijs van der Pijl, gemeente Haarlem en Jan Kant, gemeente Alkmaar

vexpansie 2015

Commissiegemeenten

Nut van de commissie gemeenten Vexpan heeft naast een algemeen bestuur meerdere commissies. De commissie gemeenten is er een van het eerste uur en een zeer actieve werkgroep. De gemeente Zwolle is een van de tien deelnemende gemeenten. TEKST ALFRED SCHROOTEN

expan heeft mij gevraagd iets te vertellen over mijn deelname aan de commissie gemeenten en mijn werkzaamheden bij de gemeente Zwolle. En dat wil ik natuurlijk graag doen! Binnen de gemeente Zwolle ben ik werkzaam als regisseur Parkeren, waarbij we met een team van enthousiaste medewerkers binnen het cluster Mobiliteit de bereikbaarheid van Zwolle voor haar bewoners en bedrijven en ook voor bezoekers willen optimaliseren. Een goede bereikbaarheid is namelijk van groot belang voor een stad die gastvrijheid hoog in het vaandel heeft staan. Parkeren is een belangrijk onderdeel van de bereikbaarheid van de stad en kent veel raakvlakken. En dat merk ik in mijn werkzaamheden als regisseur. Het is zeer gevarieerd en afwisselend. De ene keer ben je bezig om te bepalen hoe de mogelijke fietsparkeeroverlast aangepakt kan worden, omdat een grote retailer zich vestigt in de stad en een andere keer praat je over de exploitatie van een nieuw te bouwen parkeergarage. KENNIS DELEN

Dat veel gemeenten daarbij met veelal dezelfde problemen te maken krijgen is voor mij reden geweest om deel te nemen aan de commissie gemeenten van de Vexpan. Sinds vorig jaar ben ik lid van de commissie en het is goed en leerzaam om met andere vakgenoten te praten over de ontwikkelingen op het gebied van parkeren en wat dat betekent voor je eigen stad/gemeente. Maar we willen als commissie ook graag een rol bete-

vexpansie 2015

kenen voor de overige gemeenten. Niet alles voor jezelf houden maar die schat aan kennis en ervaring delen met andere gemeenten. Mijn ervaring is dat er vaak al heel veel is gedaan en onderzocht op het gebied van parkeren en dan is het prettig als je weet waar je deze informatie kan vinden. Daarom hebben we als commissie gemeenten een groot aantal onderwerpen benoemd, waarbij een of twee leden verantwoordelijk zijn om zoveel mogelijk informatie hierover in een dossier te zetten en als aanspreekpunt hiervoor te fungeren. BELANGENBEHARTIGING

Naast het hiervoor genoemde delen van kennis en ervaring met andere gemeente behartigen we als commissie ook de parkeerbelangen van de gemeenten. Zo hebben we onlangs gesproken met Detailhandel Nederland over de (jaarlijkse presentatie van) parkeertarieven. Een onderwerp dat de gemoederen altijd aardig bezig houdt. Het is dan nuttig om standpunten uit te wisselen (‘te hoge parkeertarieven’ versus ‘gratis parkeren bestaat niet’) en te zoeken naar elkaars belangen. En het is goed om te zien dat we elkaar nodig hebben. Ik ben ervan overtuigd dat het gemeentelijk parkeren en de detailhandel in de nabije toekomst elkaar meer weten te vinden om daarmee de bereikbaarheid en de aantrekkelijkheid van de stad te vergroten. Dat de commissie gemeenten binnen de Vexpan een goede plek heeft en zal behouden staat voor mij dan ook wel vast!

Het Expertteam

Parkeren en privacy Het onderwerp parkeren en privacy staat de laatste tijd regelmatig in de belangstelling, onder meer door een aantal juridische procedures rond het kentekenparkeren. In Vexpansie 1 is aan dit onderwerp, in het bijzonder in relatie met straatparkeren, aandacht besteed in de juridische rubriek. Ook het expertteam heeft zich over het onderwerp kentekenregistratie en privacy bij betaald parkeren (op straat en in parkeergarages) gebogen, en wel over de vragen aan welke regels een exploitant of gemeente hierbij gehouden is, en wat dat betekent voor de parkeersector. Het juridisch kader voor privacybescherming wordt, naast internationale verdragen en Nederlandse wetgeving (bijvoorbeeld de Archiefwet), met name gevormd door de Wet bescherming persoonsgegevens. Deze wet verplicht de partij die gegevens vastlegt (exploitant/gemeente/beheerder) hiervan melding te doen bij het College Bescherming

Uit de gevoerde juridische procedures blijkt dat het vragen om een kenteken bij een parkeertransactie niet onrechtmatig is. De juridische strijd hierover zal overigens nog wel enige tijd doorgaan. In de tussentijd heeft de parkeersector de mogelijkheid om middels zelfregulering een bijdrage te leveren in het borgen van privacy binnen zijn vakgebied. Belangrijk daarbij is dat de parkeerder vertrouwen blijft houden dat goed wordt omgegaan met zijn gegevens.

Persoonsgegevens (CBP). Het CBP heeft richtlijnen geformuleerd ten aanzien van het borgen van de privacy van ingevoerde gegevens. Naar verwachting zullen in 2018 de huidige privacyregels flink worden aangescherpt en krijgt het CBP meer mogelijkheden om de privacywet te handhaven.

en wijze van klachtenafhandeling worden geborgd. Met de toenemende rol van big data in parkeren neemt het belang van een zorgvuldig omgaan met de privacy van de parkeerder verder toe. Voorkomen moet worden dat gegevens die zorgvuldig zijn gescheiden in het handhavingsproces vervolgens alsnog worden samengevoegd in een datawarehouse met alle gevolgen van dien voor het draagvlak. Wij zien daarbij een belangrijke rol voor gemeenten, wellicht in samenwerking met de Vexpan, als trekkers voor privacyborging weggelegd.

BIG PARKEERDATA Kentekenparkeren is een van de meest zichtbare gevolgen van het proces van digitalisering op het gebied van parkeren, een proces dat nog pas aan het begin van een ontwikkeling staat. Nu gaat het nog om kentekeninvoer om een bestaand betaalproces te verbeteren. Op langere termijn gaat het om het via datawarehouses gebruiken van big parkeerdata voor betere benutting van parkeercapaciteit, het optimaliseren van het verkeersmanagement, en mogelijk verblijfsheffing. Draagvlak is hierbij cruciaal, en blijkt ook te ontstaan. Parkeerders zien de voordelen in van nieuwe technieken (bijvoorbeeld belparkeren) en profiteren daarvan mee.

PRIVACYREGLEMENT De parkeersector neemt inmiddels al maatregelen om veilig en verantwoord om te gaan met digitalisering en parkeren. Steeds vaker wordt door gemeentes en beheerders een privacyreglement opgesteld waarin toepassingsbereik, doel van de registratie, bewaartermijnen, beheer en beveiliging van de gegevens, rechten van betrokkenen

HEBT U EEN VRAAG VOOR HET EXPERTTEAM? Bijvoorbeeld over de omvang van het parkeerareaal in Nederland of het aantal parkeerplaatsen in ondergrondse parkeergarages? Of een vraag van bouwtechnische, juridische of beleidsmatige aard? Uw vraag is welkom op: info@vexpan.nl

vexpansie 2015

Cition en TNO werken samen aan innovaties in parkeren Trends en ontwikkelingen in mobiliteit zijn in toenemende mate van invloed op parkeren. Dat is geen nieuws. Het biedt steden wel nieuwe kansen. TNO heeft op basis van trends en ontwikkelingen een beeld geschetst van de hoofdstad over tien jaar. En samen met de Amsterdamse parkeerhandhaver Cition een vertaling gemaakt naar de toekomst van parkeren. TEKST MARGREET HOEDJES EN DIANA VONK NOORDEGRAAF

Innovatie is waar Cition en TNO elkaar vinden. Om stedelijke regio’s vitaler te maken werkt TNO samen met experts uit de verschillende disciplines – mobiliteit, gedrag, technologie – aan het oplossen van knelpunten ontstaan door urbanisatie zoals congestie en zoekverkeer in de steden, milieu- en geluidsoverlast en toenemende schaarste van de beschikbare ruimte. Met die schaarse parkeerruimte heeft Cition dagelijks te maken. Naast de controle op betaald parkeren in Amsterdam is ook de maatschappelijke uitdaging om die ruimte beter te benutten en de stad bereikbaar te houden een belangrijke doelstelling. Parkeren aan de rand van de stad, verdere integratie van on- en off-street parkeren en slimmer gebruik maken van particuliere ruimte worden daarbij steeds belangrijker.

daaraan bijdragen. Parkeerders voorzien van actuele informatie over beschikbare parkeerplaatsen zodat de bezoekers weten in welk deel van de straat de kans op een beschikbare parkeerplaats groot is. Maar ook informatie aanbieden die aansluit bij de persoonlijke wensen van de parkeerder. Wat is bijvoorbeeld belangrijker: comfortabel inparkeren of fileparkeren langs de gracht met een korte loopafstand naar de eindbestemming? En gemak speelt natuurlijk een belangrijke rol. Het automatische bericht bijvoorbeeld dat de vergunninghouder op zijn smartphone ontvangt wanneer hij net buiten zijn vergunningsgebied parkeert. Kortom: parkeerzaken eenvoudig kunnen regelen, op een zelfgekozen moment en plek. En daarbij alleen betalen voor wat de parkeerder daadwerkelijk afneemt.

DE REIZIGER CENTRAAL

Eén van de belangrijke trends in mobiliteit is de reiziger steeds meer centraal te zetten. De behoefte vanuit de reiziger aan geïntegreerde reisinformatie neemt toe. Reizen, waar parkeren een integraal deel van uitmaakt, wordt steeds meer een dienst die door gemeenten en bedrijven wordt gefaciliteerd. Een dienst die logisch, gemakkelijk en comfortabel moet zijn. Zo wil de parkeerder kiezen tussen alternatieven in tijd, geld en gemak. Hij wil weten waar hij kan parkeren, wat het kost en hij wil niet hoeven zoeken. Verschillende stappen in de keten kunnen

vexpansie 2015

ZOEKVERKEER VERMINDEREN

Een andere innovatie sluit aan bij de belangrijke uitdaging voor steden om het zoekverkeer te verminderen. Het aandeel van dit verkeer is relatief groot ten opzichte van het totale verkeer. Cition kan bijdragen aan het verminderen van zoekverkeer. Beschikbare anonieme parkeerdata kan worden aangevuld met verkeersgegevens zoals reistijden en verkeersdrukte, locatiegegevens (denk aan type winkels, bedrijven, woningen) en weersgegevens om zo een persoonlijk en actueel reis- en parkeeradvies te geven waarmee onnodig zoeken overbodig wordt.

PREDICTIVE ANALYSTICS

Een methode om met een computeralgoritme op basis van anonieme realtime en historische gegevens voorspellingen van toekomstige situaties te kunnen maken, wordt ook wel predictive analytics genoemd. Zijn er evenementen of is het tijdens bepaalde periodes drukker in de stad, dan kunnen die anonieme historische gegevens worden gebruikt voor informatie over het voorspellen waar en wanneer er parkeerplaatsen in de stad beschikbaar zijn. Dat geldt ook voor informatie over reistijden en advies over de beste manier van reizen voor bezoekers van een stad. Flexibeler en slimmer omgaan met de beschikbare ruimte in de stad; de toekomst van parkeren is al gestart. MARGREET HOEDJES (Cition) en DIANA VONK NOORDEGRAAF (TNO)

Zien doet volgen Betalingsbereidheid en de invloed van handhaving

De efficiency van handhaving komt steeds nadrukkelijker op de voorgrond. En daarmee ook de vraag of betaalgedrag met een meer flexibele inzet van handhaving kan worden be誰nvloed. Reden voor de gemeente Amersfoort om samen met ParkeerService en onderzoeksbureau trajan de effecten van verschillende handhavingsmethoden te testen. TEKST JACOB DE VRIES

Bij het beantwoorden van de vraag of betaalgedrag met een meer flexibele inzet van handhaving kan worden be誰nvloed is uitgegaan van de perceptie over de pakkans bij de parkeerder. Dit is gedaan door een geografisch profiel te maken van locaties op basis van drie veel voorkomende determinanten: kortparkeren, overloop (langparkeren) en perifeer gelegen parkeerlocaties. Locaties die over een langere periode gemiddeld een lage betalingsgraad hebben bleken vrijwel allemaal in dit profiel te vallen. PILOT

De pilot in Amersfoort is vervolgens verricht in elf straten. In zeven straten waar de betalingsgraad historisch gezien laag was is in twee blokken van vier weken anders gehandhaafd. Maatregelen lagen vooral op het vlak van het verminderen van de voorspelbaarheid van het handhaven. Daarnaast is in vier straten met een traditioneel hoge betalingsgraad niet meer gehandhaafd. Tussen beide blokken was een rustperiode waarin de handhaving voor een periode van vier weken werd genormaliseerd. Gedurende de hele periode is de betalingsgraad in deze straten wekelijks gemonitord.

Na afloop van de pilot was de gemiddelde betalingsgraad in de straten waar anders is gehandhaafd 8 procent hoger dan ervoor. In de straten zonder handhaving was dit daarentegen bijna 14 procent lager. Het aantal uitgeschreven naheffingaanslagen nam eveneens toe.

cent. Bij frequentere parkeerders lag dit op 54 procent, terwijl van bijna 40 procent het gedrag wisselde. Omdat veel gemeenten een eis van 90 procent hanteren moet de resterende 10 procent door handhaving worden bereikt. Een meer op het parkeergedrag toegespitste handhaving kan daaraan bijdragen.

VERRASSENDE UITKOMST

CONCLUSIE

Deze uitkomsten zijn verrassend omdat in die dertien weken circa 95 procent van de parkeerders eenmalig aanwezig was en deze eenmalige parkeerders 81 procent van de parkeerbewegingen innamen. Daarmee lijkt meer zichtbaarheid op locaties met veel kortparkeerders en een hoge turnover dweilen met de kraan open, maar het is opvallend dat ook hier de betalingsbereidheid toenam. Het tegengaan van voorspelbaarheid van handhaving bleek vooral effect te hebben op meer frequente parkeerders, uit het onderzoek bleek het aantal frequent parkerende voertuigen zonder parkeerrecht vooral in de tweede helft van het onderzoek fors gedaald. De groep eenmalige parkeerders had een intrinsieke betalingsbereidheid van 80 pro-

Naar aanleiding van het onderzoek werkt Amersfoort aan het maken van diverse looproutes in de verschillende gebieden, waarbij alle straten worden aangedaan. Ook de momenten waarop de handhaving plaatsvindt worden onvoorspelbaar omdat die per dag gaan worden bepaald. Op deze manier wordt voorkomen dat handhavers uit gewoonte veel dezelfde routes op dezelfde tijdstippen afleggen. Eerder heeft Alkmaar al een dergelijke werkwijze opgezet en hebben daarmee goede ervaringen. Hun ervaring en kennis worden ingezet voor de nieuwe werkwijze in Amersfoort.

JACOB DE VRIES is oprichter en managing consultant van onderzoeksbureau trajan

vexpansie 2015

Service

Over Vexpan BESTUUR

EUROPEAN STANDARD PARKING AWARD (ESPA)

• • • • • • •

De ESPA is een onderscheiding die namens de EPA wordt verstrekt. De ESPA wordt in Nederland uitgereikt door Vexpan. De ESPA is in het leven geroepen door de Europese parkeerbranche, omdat zij de kwaliteit en het imago van parkeervoorzieningen wil verhogen. Bij de toetsing wordt gebruikgemaakt van een uitvoerige checklist, waarbij onderdelen als verlichting, gebruiksgemak, veiligheid, comfort en betaalsystemen aan de orde komen.

Voorzitter: Monique Pluijm - Empaction B.V. Vicevoorzitter: Peter Martens - Q-Park NV Penningmeester: Bart Monster - Almsystems Wouter van Boggelen - IP Parking Peter Dingemans - TKH Parking Solutions André Wielaard - Brick Parking B.V. Walter Prot - Gemeente Amersfoort

WOORDVOERING

Mocht u uw garage willen laten toetsen voor de ESPA, dan kunt u via onze website het aanvraagformulier downloaden. Meer informatie vindt u op www.vexpan.nl of neem contact op met het secretariaat: info@vexpan.nl of 035 – 694 32 45.

Peter Martens: contact via het secretariaat: info@vexpan.nl of 035-694 32 45.

KEURMERK STRAATPARKEREN

SECRETARIAAT

Contactgegevens: info@vexpan.nl, 035-694 32 45.

LID WORDEN

Voor informatie over uw lidmaatschap of lid worden van Vexpan kunt u kijken op www.vexpan.nl of neem contact op met ledenmanager Annelies Zijp, a.zijp@vexpan.nl, 06-53 69 00 72. EUROPEAN PARKING ASSOCIATION

Het Keurmerk Straatparkeren voor gemeenten is een waardering van de kwaliteit van het parkeren op straat. Het keurmerk garandeert kwaliteitsnormen ten aanzien van onder andere: parkeerbeleid, parkeerbebording en –bewegwijzering, betalingsmogelijkheden en communicatie met parkeerders. Meer informatie vindt u op www.vexpan.nl of neem contact op met het secretariaat: info@vexpan.nl of 035-694 32 45.

Vexpan is als onafhankelijke beroepsvereniging lid van de European Parking Association (EPA). Contactpersoon: Peter Martens – Q-Park NV

platform parkeren nederland

vexpansie 2015

Parkeren beweegt ons Deskundig, betrouwbaar en betrokken; dat is P1 ten voeten uit. Wij ontzorgen onze opdrachtgevers via efficiĂŤnte operationele en innovatieve oplossingen. Parkeren zit in ons bloed. Iedereen bij P1 zet zich in voor een hoogwaardige parkeerdienstverlening. Wij zijn het enige parkeerbedrijf in Nederland dat off street ĂŠn on street dienstverlening levert. Wij exploiteren en beheren parkeerlocaties. Daarnaast bieden wij gemeenten een breed palet aan dienstverlening zoals handhaving, digitale vergunningverlening, digitale bezoekersregeling, administratie en management, onderhoud en beheer van parkeerapparatuur, geldgaring en advisering. U vindt in ons een betrokken partner die hoogwaardige kwaliteit en service op maat levert.

Koninginnegracht 20

T +31 (0)70 370 50 70

Postbus 97812

E info@p1.nl

2509 GE Den Haag

W www.p1.nl

d! erd! ceer ifi e rtfic certi geece 01g 9001 O40 IS 1 O IS

arten.com

a w.parkeerk w w m o erkaarten.c

info@parke

l n . t e n a l p @ erkaarten

parke

Leverancier van parkeerkaarten voor alle systemen PARKINGSUPPLIES B.V. TRANSPORTCENTRUM 21 7547 RT ENSCHEDE TELEFOON 053 - 43 22 688 FAX 053 - 43 25 350