Proper 1 - 2016

Page 1

PROPERmagazine PROPRE

Tijdschrift voor de professionele schoonmaaksector  |  Le magazine du nettoyage professionnel

Nº1 - 2016

OK-reiniging vereist discipline Le nettoyage du BO requiert de la discipline

Mieke Smeets is de Beste Schoonmaker van België Mieke Smeets est le Meilleur Agent de nettoyage de Belgique

&

5 vragen over de Plan & Clean-taakkaarten 5 questions à propos des fiches de tâches Plan & Clean


VERVOEG DE

-GENERATIE

DOSEER WAT JE NODIG HEBT WERK AANGENAAM EN VEILIG UITMUNTEND IN JE PRESTATIES

Wees

Membraan Technologie voor een veilige en exibele dosering Cradle to Cradle Certied™ GOLD design Inclusief 30% Post-Consumer PE Dual Core formules, uitzonderlijke prestaties bij lage dosering

BEZOEK ONZE

STAND 04.321

TIJDENS ISSA/INTERCLEAN TE AMSTERDAM VAN 10 TOT EN MET 13 MEI 2016.

RECYC PE

30%

100% RECYCLABLE

Werner & Mertz Benelux Drève Richelle 161 K B-1410 Waterloo

WWW.WMPROF.COM

*Cradle to Cradle Certied™ is a certication mark licensed by the Cradle to Cradle Products Innovation Institute. The product has been Cradle to Cradle Certied™ at the Gold level, packaging meets Silver level requirements.


VOORWOORD PRÉFACE Vliegende start

Un départ en trombe

Nieuwe ronde, nieuwe kansen. Voor het jaar 2016 zijn er op de redactie van Proper Magazine al een aantal mooie plannen bedacht. Zo is er achter de schermen hard gewerkt aan een nieuwe website. De website www.propermagazine.be biedt informatie over het magazine, u kunt de meest recente én oude uitgaven digitaal bekijken en u vindt er actuele zaken uit de schoonmaaksector. Bovendien kunt u zich aanmelden voor een abonnement. Ik nodig u van harte uit om een kijkje te nemen op www.propermagazine.be. Voor het eerste magazine van dit jaar hebben we uiteraard ook niet stilgezeten. Voor u ligt een editie waarin we weer hebben geprobeerd uit verschillende invalshoeken informatie te geven over professioneel schoonmaken. De I-Wax, geïntroduceerd door Boma, wordt geëvalueerd door een CSU-medewerker in een schoolomgeving. Maar we spraken ook met de Beste Schoonmaker van België, Mieke Smeets. Zij werkt in het Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum in Rekem en vertegenwoordigt als winnaar van de Beste Schoonmaker van het Jaar-verkiezing de schoonmaak als vak en daarmee al haar schoonmaakcollega’s in België. In verschillende artikelen gaan we dieper in op het reinigen van een operatiekwartier, de toepassing van taakkaarten die door Absu zijn ontwikkeld en we waren op de Vakbeurs Facilitair & Gebouwbeheer, waar ook veel Belgische partijen aanwezig waren.

Nouveau départ, nouvelles opportunités. La rédaction de Propre Magazine a réfléchi à plusieurs beaux projets pour l’année 2016. On travaille par exemple beaucoup au développement d’un nouveau site Web. Le site web www.propermagazine.be présente des informations sur le magazine, vous permet de consulter les anciennes et les dernières éditions numériques, et vous pouvez y retrouver les dernières nouvelles concernant le secteur du nettoyage. Il vous est également possible de vous inscrire pour un abonnement. Je vous invite à aller visiter le site sur www.propermagazine.be. Nous n’avons pas lésiné sur nos efforts pour le premier magazine de l’année. Nous avons à nouveau tenté dans cette édition de vous fournir des informations sur le nettoyage professionnel depuis plusieurs points de vue. Le système d’entretien des sols I-Wax, lancé par Boma, est évalué par un CSU collaborateur sorti tout droit d’une école. Nous avons également rencontré Mieke Smeets, le Meilleur Agent de Nettoyage de Belgique. Elle travaille à l’Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum (Centre Public de Soins Psychiatrique) de Rekem et représente en tant que lauréate de l’élection du Meilleur Agent de Nettoyage de l’Année le nettoyage en tant que discipline professionnelle et tous ses collègues agents de nettoyage en Belgique. Nous approfondissons dans plusieurs articles le thème du nettoyage d’un bloc opératoire, l’application des fiches de travail développées par Ugbn, et nous avons visité le salon Facilitair & Gebouwbeheer, qui a également attiré bon nombre de participants belges.

Hebt u na het bezoeken van www.propermagazine.be of het lezen van Proper Magazine vragen? Stel ze gerust aan de redactie, via info@propermagazine.be. Ellen Dobbelaar www.propermagazine.be info@propermagazine.be

Vous avez des questions sur le site www.propermagazine.be ou à propos de Propre Magazine ? N’hésitez pas à les poser à la rédaction via info@propermagazine.be. Ellen Dobbelaar www.propermagazine.be info@propermagazine.be

3


INHOUD/CONTENU

14/18 10

OK-reiniging vereist discipline Le nettoyage du BO requiert de la discipline

VSR-KMS-Keurmerk: ‘Alleen als op alle punten 100 procent gescoord wordt’ Het VSR-KMS-Keurmerk is begin februari door voorzitter Jacco Vonhof aan de eerste vier bedrijven uitgereikt. Een keurmerk waarmee zij kunnen aantonen dat ze het VSRkwaliteitsmeetsysteem juist en volledig toepassen. Maar hoe is dit keurmerk tot stand gekomen en wat betekent het voor bedrijven? Negen vragen aan John Griep, directeur bij VSR.

12

Label VSR-SMQ : « Uniquement en cas de score de 100 pour cent sur tous les points » Début février, le président Jacco Vonhof a décerné le label VSR aux quatre premières entreprises. Un label qui leur permet de montrer qu’elles appliquent le système VSR de mesure de la qualité de manière correcte et complète. Mais comment ce label a-t-il vu le jour et que représente-t-il pour les entreprises ? Neuf questions à John Griep, directeur à la VSR.

42

Vijf vragen over de Plan & Cleantaakkaarten De Algemene Belgische Schoonmaakunie (Absu) heeft in 2014 de Plan & Clean-taakkaarten geïntroduceerd. Absu-bestuurslid Winand Colombier: ‘Op de taakkaarten staan duidelijke pictogrammen, zonder woorden, zodat taalperikelen een professionele schoonmaak niet meer kunnen hinderen.’

44

Cinq questions à propos des fiches de travail Plan & Clean L’Union Générale Belge du Nettoyage (Ugbn) a lancé les fiches de travail Plan & Clean en 2014. Winand Colombier, membre du comité de l’Ugbn, nous confie : « Les fiches de travail intègrent des pictogrammes clairs sans commentaires écrits, pour que les barrières linguistiques ne puissent entraver le nettoyage professionnel. »


22 24

Het Kantoor: Alain Vandenbrande (Facilicom) Le Bureau: Alain Vandenbrande (Facilicom)

54/56

Product in de kijker Produit à l’honneur

En verder... Nieuws . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Column Ferenc van der Sterren . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 Markant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Vakbeurs Facilitair & Gebouwbeheer . . . . . . . . . . . . 46 Productnieuws . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Schoonmaak Trivia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 Colofon/Adverteerdersindex . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62

Qui reste... Actualités . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

34/38 Mieke Smeets is de Beste Schoonmaker van België Mieke Smeets est le Meilleur Agent de nettoyage de Belgique

Editorial Ferenc van der Sterren . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Marquant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Le salon Facilitair & Gebouwbeheer . . . . . . . . . . . . . 48 Actualités des produits . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 Le quiz du nettoyage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 Colophon/Index de publicité . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62


NIEUWS Kimberly-Clark aanwezig op ISSA/Interclean Van 10 tot en met 13 mei vindt in de Amsterdam RAI de ISSA/Interclean plaats, de grootste vakbeurs ter wereld voor de schoonmaaksector. Een van de vele exposanten is Kimberly-Clark Professional. Zij zullen in hal 11 op standnummer 726 aandacht besteden aan de manier waarop een bedrijf schoonmaakorganisaties kan helpen efficiënter te worden en gezondere werkplekken te realiseren. Opdrachtgevers vragen namelijk hoogwaardigere producten en serviceoplossingen, te-

gen dezelfde prijs. Schoonmaakbedrijven en -diensten moeten daarom hun productiviteit en efficiency maximaliseren om inkrimping van de marges te vermijden. Service, aandacht en de keuze voor de juiste producten helpen daarbij. Kimberly-Clark blijft innoveren om organisaties daarbij te ondersteunen. Een recent voorbeeld is de introductie van het Scott Max-systeem. Een Scott Max-rolhanddoek is 350 meter lang. De speciale Aquarius-rolhanddoekdispenser geeft per keer een handdoek van 25 centimeter uit,

zodat per rol maar liefst 1.400 handdoeken beschikbaar zijn. Dankzij deze hoge uitgiftecapaciteit combineert het systeem gebruikerstevredenheid met schoonmaak-efficiency: een hogere capaciteit betekent minder vaak bijvullen en dus lagere arbeidskosten. En dat niet alleen: de handdoeken worden uitgegeven zonder de dispenser te hoeven aanraken. Het Scott Max-systeem draagt zo bij aan het verminderen van kruisbesmetting en de verspreiding van bacteriën. Informatie: www.kcprofessional.be

Facilicom Facility Solutions neemt receptie en mailroom­ services over van Manpower

Numatic schenkt aan ondernemende mensen in ontwikkelingslanden

Facility Solutions NV, onderdeel van de Facilicom Services Group, neemt de divisie Receptie- en Mailroomservices (RMS) over van ManpowerGroup Solutions. Facilicom België hoopt met de overname van de receptiediensten deze dienst verder op de kaart te zetten. ‘De acquisitie is een welgekomen aanvulling en verrijking met bijkomende knowhow’, stelt Claudine Decorte, algemeen directeur van Facility Solutions. Met de overname van RMS is Fa-

Numatic International BV, fabrikant van schoonmaakmachines, ondersteunt het microfinancieringsprogramma van Oxfam Novib. ‘Als een maandelijks cadeau om ondernemende mensen in ontwikkelingslanden een steuntje in de rug te geven bij het opstarten van hun eigen bedrijfje’, zegt Rogier Moorman, algemeen directeur Numatic International BV. Moorman vervolgt: ‘Lenen bij een bank is voor arme mensen vaak niet mogelijk. Dankzij onze steun krijgen mensen in ontwikkelingslanden toch dezelfde kans als wij. Ze kunnen met een lening een eigen bedrijfje starten en werken aan een zelfstandig bestaan. Oxfam Novib helpt ons om ons ambassadeurschap naar buiten toe uit te dragen.’ Informatie: www.numatic.nl, www.oxfamnovib.nl

cility Solutions 130 medewerkers rijker. Claudine: ‘De overname geeft interessante opportuniteiten voor verdere groei en uitbreiding van zowel receptie- als facility services bij opdrachtgevers. Tot de Facilicom-bedrijven behoren immers ook Prorest Catering, Trigion Security Gom Cleaning en One Building Maintenance, samen goed voor 4.000 medewerkers in België.’ Informatie: www.facilicom.be

Agenda Dagopleiding Change Management 24 februari 2016 Ifma, Diegem www.ifma.be

Ifma Software Solutions Event 3 maart 2016 Het Rekreatief, Wilrijk www.ifma.be

Facility Manager of the Year 2016 10 mei 2016 Proximus Lounge, Evere www.ifma.be

Frequently Asked Facility Questions 25 februari 2016 Odisee Hogeschool, Gent www.ifma.be

Dagopleiding Doelgericht projectmanagement 9 maart 2016 Ifma, Diegem www.ifma.be

ISSA/Interclean Amsterdam 10-13 mei 2016 RAI, Amsterdam (Nederland) www.issainterclean.com/nl/amsterdam

VSDV statutaire vergadering 1 maart 2016 Congrescentrum Ter Elst, Edegem www.vsdv.be

FM Zorgcongres 28 april 2016 Alm Berchem, Antwerpen www.facilitynights.com

Dag van de Schoonmaak 20 juni 2016 Diverse locaties www.dagvandeschoonmaak.be

Ontbreekt er een beurs op de agenda? Organiseert u zelf een congres dat het vermelden waard is? Meld uw evenement dan aan via info@propermagazine.be.

6


Registratie voor ISSA/Interclean Amsterdam 2016 geopend Hebt u plannen om op 10, 11, 12 of 13 mei naar de ISSA/Interclean Amsterdam te gaan? Bestel dan eenvoudig en snel uw toegangsbewijs online via www.issainterclean.com. ISSA/Interclean Amsterdam is dé vakbeurs voor de schoonmaak- en hygiënesector. Verwacht wordt dat er 30.000 deelnemers uit meer dan 130 landen naar Amsterdam zullen komen om de nieuwste producten en oplossingen te zien op het

gebied van hygiëne en professionele schoonmaak. Bezoekers worden geïnspireerd door nieuwe technologieën en de beurs biedt de mogelijkheid om alle marktleiders en meer dan 700 fabrikanten vanuit de hele wereld te spreken. De editie van 2016 introduceert bovendien het InnovationLAB, met onder andere robotica en softwaretools en de nieuwe producten die zijn genomineerd voor de

Amsterdam Innovation Award 2016. Daarnaast zijn er speciale demonstratiezones en diverse evenementen die een populair onderdeel vormen van ISSA/Interclean Amsterdam. Er zijn onder meer demonstraties van industriële schoonmaakapparatuur, straatvegers en afvaltrucks, high-rise platforms en glazenwassen. Informatie: www.issainterclean.com

Schoonmaakautomatiseerder CleanJack breidt uit naar België

Niels van den Berg en Ignace Claerhout

Door het sterk groeiend aantal Belgische klanten heeft CleanJack – dat systemen voor tijd- en aanwezigheidsregistratie ontwikkelt – een kantoor in België geopend. ‘Onze accountmanagers zaten steeds langer in de auto en de vraag naar een lokaal aanspreekpunt groeide’, aldus Niels van den Berg, directeur van CleanJack. Ignace Claerhout gaat de vertegenwoordiging van CleanJack in België op zich nemen: ‘Al in 2007 startte CleanJack met apps op mobiele telefoons bij Care Dienstengroep. Deze eerste apps zijn geëvolueerd tot wat CleanJack nu is.’ CleanJack levert tijd- en aanwezigheidsregistratie van schoonmakers die werkzaam zijn op allerlei verschillende locaties. Met het systeem weten schoonmaakbedrijven niet alleen op elk moment wie waar aan het werk is, maar kunnen zij ook opdrachten naar schoonmakers sturen, planningen maken en voor een veel snellere klachtafhandeling zorg dragen. Informatie: www.cleanjack.com

Kärcher present op eerste editie Saveurs & Métiers Kärcher was van 24 tot en met 26 januari aanwezig op Saveurs & Métiers, de nieuwe vakbeurs voor de voedingsindustrie. In Namur Expo toonde Kärcher een ruime selectie uit het assortiment hogedrukreinigers, tapijtreinigers, stof-/waterzuigers en schrob-/zuigmachines. ‘Een veelbelovend professioneel evenement’, zegt Kees Wagtmans, managing director van Kärcher N.V. De organisatoren van Saveurs & Métiers pakten uit met een demo- en conferentieprogramma en wedstrijden voor Meilleur jeune pâtissier (De beste jonge banketbakker) en Couteau d’Or (Het Gouden Mes, een vakwedstrijd voor leerjongeren slager-spekslager). Informatie: www.karcher.be, www.saveurs-metiers.be

7


ACTUALITÉS Kimberly-Clark présent à ISSA/Interclean L’Amsterdam RAI accueillera du 10 au 13 mai l’ISSA/Interclean, le plus grand salon professionnel au monde consacré au secteur du nettoyage. Kimberly-Clark Professional en sera l’un des nombreux exposants. L’entreprise occupera le stand 726 du palais 11 et attirera l’attention sur la manière dont une entreprise peut aider les organisations de nettoyage à être plus efficaces et à créer des lieux de travail plus sains. Les clients demandent notamment des produits et des services de meilleure qualité, au

même prix. Les entreprises et les services de nettoyage doivent donc maximiser leur productivité et leur efficacité pour éviter la réduction des marges. Le service, l’attention et le choix des bons produits peuvent les y aider. Kimberly-Clark continue d’innover pour aider les organisations dans ce sens. Citons parmi les exemples récents le lancement du système Scott Max. La longueur d’un rouleau de serviettes Scott Max est de 350 mètres. Le distributeur de serviettes en rouleau spécial « Aquarius » distribue des serviettes de 25 centi-

Facilicom Facility Solutions reprend les services de réception et de courrier de Manpower Facility Solutions SA, qui fait partie du groupe Facilicom Services, reprend le département Reception & Mailroom Services (RMS) de ManpowerGroup Solutions. Facilicom Belgique espère avec la reprise de ces services de réception pouvoir développer ce service. « Cette acquisition représente un complément favorable et un enrichissement avec un nouveau savoir-faire », explique Claudine Decorte, Directrice générale Facility Solutions. Avec la reprise des RMS, le dépar-

tement Facility Solutions compte 130 collaborateurs de plus. Mme Claudine : « Cette reprise offre d’intéressantes opportunités de croissance et d’extension des services de réception et facilitaires chez les clients. Prorest Catering, Trigion Security Gom Cleaning et One Building Maintenance font également partie des entreprises Facilicom et représentent ensemble 4.000 collaborateurs en Belgique. » Informations : www.facilicom.be

mètres ; un rouleau en contient donc pas moins de 1 400. Sa grande capacité de contenance permet au système de combiner la satisfaction de l’utilisateur à l’efficience : une capacité plus élevée entraîne une recharge moins fréquente et donc des frais de main-d’œuvre moins importants. Et ce n’est pas tout : les serviettes sont distribuées sans devoir toucher le distributeur. Le système Scott Max contribue ainsi à la réduction des contaminations croisées et de la prolifération bactérienne. Informations : www.kcprofessional.be

Numatic offre des dons aux personnes entreprenantes dans les pays en voie de développement Numatic International BV, qui fabrique des machines de nettoyage, soutient le programme de microfinancement d’Oxfam Novib. « Il s’agit d’un cadeau mensuel pour aider les personnes entreprenantes dans le lancement de leur propre entreprise dans les pays en voie de développement », explique Rogier Moorman, directeur général de Numatic International BV. Et M. Moorman de poursuivre : « Il est souvent impossible d’emprunter auprès d’une banque pour les personnes pauvres. Grâce à notre aide, les habitants des pays en voie de développement ont les mêmes opportunités que nous. Ils peuvent lancer leur propre entreprise avec un prêt et développer leur activité d’indépendant. » Informations : www.numatic.nl, www.oxfamnovib.nl

À vos agendas Formation de jour : Change Management 24 février 2016 Ifma, Diegem www.ifma.be

Ifma Software Solutions Event 3 mars 2016 Het Rekreatief, Wilrijk www.ifma.be

Facility Manager of the Year 2016 10 mai 2016 Proximus Lounge, Evere www.ifma.be

Frequently Asked Facility Questions 25 février 2016 Odisee Hogeschool, Gand www.ifma.be

Formation de jour : Le project management ciblé 9 mars 2016 Ifma, Diegem www.ifma.be

ISSA/Interclean Amsterdam 10-13 mai 2016 RAI, Amsterdam (Pays-Bas) www.issainterclean.com/nl/amsterdam

Réunion statutaire VSDV 1er mars 2016 Congrescentrum Ter Elst, Edegem www.vsdv.be

FM Zorgcongres 28 avril 2016 Alm Berchem, Anvers www.facilitynights.com

Journée du Nettoyage 20 juin 2016 Divers endroits www.dagvandeschoonmaak.be

Un salon manque dans ce calendrier ? Vous organisez un congrès qu’il faut à tout prix mentionner ? Signalez votre événement à l’adresse info@propermagazine.be.

8


Les enregistrements pour l’ISSA/Interclean Amsterdam 2016 sont ouverts Vous envisagez de vous rendre le 10, 11, 12 ou 13 mai au salon ISSA/Interclean Amsterdam ? Alors, commandez simplement et rapidement votre carte d’accès en ligne via www.issainterclean.com. L’ISSA/Interclean Amsterdam est le salon professionnel par excellence pour le secteur du nettoyage et de l’hygiène. Pas moins de 30.000 participants provenant de 130 pays devraient rallier Amsterdam pour y découvrir les nouveaux produits et solutions proposés

dans le secteur de l’hygiène et du nettoyage professionnel. Les visiteurs sont inspirés par les nouvelles technologies et le salon leur permet de rencontrer tous les leaders de marché ainsi que plus de 700 fabricants venus du monde entier. L’édition 2016 marque en outre le lancement de l’InnovationLAB, avec notamment de la robotique, des outils logiciels ainsi que de nouveaux produits qui sont nominés pour l’Amsterdam Innovation Award 2016.

L’automatiseur de nettoyage CleanJack s’étend à la Belgique

Des zones de démonstration spéciales et plusieurs événements très prisés par les visiteurs de l’ISSA/Interclean Amsterdam seront également prévus. Vous y trouverez notamment des démonstrations mettant en scène des appareils de nettoyage industriels, des balayeuses de rue, des camions-poubelles, des plateformes « high-rise », ou encore des outils de nettoyage pour les vitres. Informations : www.issainterclean.com

Niels van den Berg et Ignace Claerhout

Suite à l’étoffement de sa clientèle belge, CleanJack (qui développe des systèmes d’enregistrement du temps et de la présence) a ouvert un bureau en Belgique. « Nos account managers étaient de plus en plus sur la route et la demande d’un interlocuteur local était de plus en plus présente », explique Niels van den Berg, directeur de CleanJack. Ignace Claerhout assurera la représentation de CleanJack en Belgique : « Dès 2007, CleanJack a lancé des applications sur les téléphones portables dans le groupe Care Diensten. Ces premières applications ont évolué pour devenir ce que CleanJack est aujourd’hui. » CleanJack fournit des systèmes d’enregistrement du temps et de la présence des techniciens de surface actifs à toutes sortes d’endroits différents. Grâce à ce système, les entreprises de nettoyage savent non seulement à tout moment qui effectue un travail à un certain endroit, mais elles peuvent aussi envoyer des missions aux techniciens de surface, dresser des plannings et assurer un traitement beaucoup plus rapide des plaintes. Informations : www.cleanjack.com

Kärcher présent à la première édition de Saveurs & Métiers Kärcher était présent du 24 au 26 janvier au salon Saveurs & Métiers, le nouveau salon professionnel de l’industrie alimentaire. Organisé au Namur Expo, Kärcher a présenté lors de ce salon une vaste sélection de sa gamme de nettoyeurs haute pression, de nettoyeurs de tapis, d’aspirateurs universels et d’autolaveuses. « C’est un événement professionnel très prometteur », a déclaré Kees Wagtmans, Managing Director de Kärcher SA. Les organisateurs de Saveurs & Métiers ont proposé un programme de démonstrations et de conférences, ainsi que des concours de Meilleur Jeune Pâtissier et de Couteau d’Or (un concours professionnel réservé aux jeunes bouchers-charcutiers). Informations : www.karcher.be, www.saveurs-metiers.be


‘Alleen als op alle punten De Vereniging Schoonmaak Research (VSR) is het onaf-

VSR-KMS-Keurmerk

hankelijke platform voor profes­sioneel schoonmaken. Als kennisinstituut voor alle marktpartijen op het gebied van schoonmaakonderhoud, streeft VSR al ruim 30 jaar naar objectivering en professionalisering van het schoonmaakvak door middel van onderzoek, voorlichting en

Het VSR-KMS -Keurmerk is begin februari door voorzitter Jacco Vonhof aan de eerste vier bedrijven uitgereikt. Een keurmerk waarmee zij kunnen aantonen dat ze het VSRkwaliteitsmeetsysteem juist en volledig toepassen. Maar hoe

opleiding.

is dit keurmerk tot stand gekomen en wat betekent het voor

De vereniging is een dwars-

bedrijven? Negen vragen aan John Griep, directeur bij VSR.

doorsnede van de totale schoonmaakbranche. Zowel opdrachtgevers (uitbesteders van schoonmaakwerkzaamheden) als schoonmaakbedrijven, organisaties met een interne schoonmaakdienst, leveranciers van schoonmaakapparatuur en -middelen, in­ter­mediairs en onderwijsinstellingen zijn participerende leden van VSR.

Lid worden van VSR? VSR Postbus 90154 5000 LG Tilburg Nederland Telefoon: +31 (0)13 594 43 46 E-mail: vsr@wispa.nl Internet: www.vsr-org.nl Twitter: @VSRschoonmaak

10

Waarom is het VSR-KMS-Keurmerk nodig? ‘Het VSR-kwaliteitsmeetsysteem (VSR-KMS) is een objectief meetinstrument dat is uitgegroeid tot een niet meer weg te denken systeem binnen de Nederlandse en Belgische schoonmaakdienstverlening. Het bleek zo’n succes te zijn, dat adviesbureaus zich wilden onderscheiden met het VSR-KMS. Daardoor kwamen er allerlei varianten op de markt. Er waren bijvoorbeeld partijen die de inventarisatie niet deden. En dat werd dan onder het mom van VSR-KMS verkocht. Het VSR-KMS dat deze partijen aanboden, was niet volledig. Het klopte gewoon niet.’ Hoe constateerde VSR dat? ‘We hoorden steeds meer geluiden vanuit de leden dat het systeem verder werd uitgekleed of dat partijen een eigen systeem hadden ontwikkeld. Voor de VSR-leden die zich wel aan de regels houden, werden deze uitzonderingen steeds meer een probleem. Zij gaven daarom aan dat er iets gedaan moest worden. VSR heeft naar aanleiding van deze geluiden een aantal zelfreguleringsinstrumenten naast elkaar gelegd en met de commissie kwaliteitszorg is bekeken welk van deze instrumenten het beste het kaf van het koren zou kunnen scheiden. Overigens was er al een bepaalde kwaliteitsborging op persoonsniveau: er is bij de Stichting Schoonmaakkwaliteit (SSK) een register van gediplomeerde inspecteurs en controleurs die VSR-KMS uitvoeren. VSR wilde daarnaast een grotere kwaliteitsborging op bedrijfsniveau, vandaar dit VSR-KMS-Keurmerk.’ Regende het klachten dan? ‘Nee, dat niet. Er kwamen wel veel vragen bij ons binnen. Bijvoorbeeld over een verschil in het aantal te tellen ruimten. Daar hadden de opdrachtgever en de inspecteur dan elk hun eigen gedachte over. Echte klachten hebben we niet ontvangen. Klachten kunnen bij de SSK worden neergelegd. Zij hebben het deskundigenforum, met als doel het doen van uitspraken over het hanteren en uitvoeren van de VSR-KMS-systematiek, als middel om beslechting van geschillen te bevorderen. Een schoonmaakbedrijf dat een klacht heeft over een inspecteur wordt daar met naam en toenaam genoemd. Iemand denkt dus wel twee keer na voordat hij officieel een klacht indient. Bedrijven maken daarom eerder gebruik van de mogelijkheid om een vraag aan de commissie kwaliteitszorg te stellen.’ Voor wie is het VSR-KMS-Keurmerk bedoeld? ‘In eerste instantie voor adviesbureaus die zelf inspecteurs in dienst hebben en door opdrachtgevers gevraagd worden om een kwaliteitsmeting uit te voeren. Maar ook schoonmaakbedrijven die eigen inspecteurs hebben kunnen het keurmerk ontvangen. Op dit moment is een audit alleen mogelijk voor bedrijven die gebruikmaken van software waarvoor door VSR een licentie is verstrekt. Die software voldoet dus volledig aan de specificaties van VSR-KMS. Als er gebruikgemaakt wordt van deze software, is de audit in relatief


100 procent gescoord wordt’

Gom Schoonhouden, CSG, CSU en Van Kruistum Advies ontvangen als eersten het VSR-KMS-Keurmerk

korte tijd goed uit te voeren. Later zal een audit ook mogelijk zijn voor bedrijven die over software beschikken waarvoor door VSR geen licentie is verleend of VSR-KMS handmatig uitvoeren. Bedrijven hoeven overigens geen lid te zijn van VSR om het VSRKMS-Keurmerk te kunnen halen.’ Wie toetst of een bedrijf aan alle criteria voldoet? ‘VSR heeft zelf criteria opgesteld aan de hand van de NEN 2075norm. De SSK heeft daarna een onafhankelijke auditor aangesteld die bij het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid ruime ervaring heeft opgedaan met inspecties en veel kennis op dat gebied heeft. Hij heeft onze opgestelde criteria in een proefsetting in de praktijk gecontroleerd. Aan de hand van zijn bevindingen heeft hij een aantal criteria aangescherpt, zodat de eisen ook inhoudelijk te begrijpen zijn. VSR heeft de uitvoering bij de SSK ondergebracht om de onafhankelijkheid te waarborgen. De auditor werkt dus onder auspiciën van de SSK.’ Wanneer wordt het keurmerk uitgedeeld? ‘Een bedrijf dat het keurmerk wil hebben, moet zich aanmelden bij de SSK. Na betaling van de kosten voor de audit, maakt de inspecteur een afspraak voor de audit. De inspecteur stelt op basis van de audit een auditrapport op. Alleen als op alle punten honderd procent gescoord wordt, kan het keurmerk uitgeschreven worden. Maar het kan ook gebeuren dat de inspecteur een aantal aanbevelingen heeft.

Daarbij maakt hij onderscheid tussen minors en majors: kleine of grote fouten. Een bedrijf krijgt dan de tijd om dit te herstellen. Maar blijkt na de tweede keuring dat het een en ander nog steeds niet in orde is, dan wordt de keuring geschorst. Bedrijven in het bezit van een keurmerk, krijgen elk jaar een audit om te controleren of het zich nog steeds aan de gestelde criteria houdt.’ Er zijn dus kosten aan verbonden? ‘Er zijn twee tarieven voor de audit: een prijs tót 20 objecten – 700 euro – en een prijs vanaf 21 objecten: 950 euro. Daarnaast is een onderneming bij aanmelding een eenmalig entreebedrag verschuldigd aan de SSK. Die administratiekosten bedragen 75 euro.’ Wat betekent dit keurmerk voor bedrijven? ‘Zekerheid. Voor een adviesbureau of schoonmaakbedrijf dat het keurmerk heeft, bewijst dat het het VSR-KMS volgens het boekje uitvoert. Voor opdrachtgevers is het een herkenbare kwaliteitsstandaard die te controleren is.’ Wat verwacht VSR van het keurmerk? ‘We hebben de hoop dat het keurmerk uiteindelijk in aanbestedingsprocedures naar voren komt als voorwaarde. Het is dus belangrijk om aan opdrachtgevers goed uit te leggen wat het keurmerk exact inhoudt. Het moet dus voor de betreffende bedrijven maar bovenal voor opdrachtgevers een onderscheidende factor worden.’

11


« Uniquement en cas de score VSR est l’abréviation de Vereniging Schoonmaak Re-

Label VSR-SMQ

search (association de recherche pour le nettoyage), une plate-forme indépendante ouverte à tous les acteurs du nettoyage professionnel tels que sociétés de nettoyage, clients, services de nettoyage ‘internes’, fournisseurs et consultants. L’objectif de VSR est de promouvoir le professionnalisme

Début février, le président Jacco Vonhof a décerné le label VSRSMQ aux quatre premières entreprises. Un label qui leur permet de montrer qu’elles appliquent le système VSR de mesure de la qualité de manière correcte et complète. Mais comment ce label a-t-il vu le jour et que représente-t-il pour les entreprises ? Neuf questions à John Griep, directeur à la VSR.

dans le secteur du nettoyage, un but que l’association s’efforce de concrétiser par le biais de diverses initiatives et actions dans les domaines de la recherche, de la formation et de l’enseignement.

Adhérer au VSR ? VSR Postbus 90154 5000 LG Tilburg Pays-Bas Téléphone: +31 (0)13 594 43 46

En quoi le label VSR-SMQ est-il nécessaire ? « Le système VSR de mesure de la qualité (VSR-SMQ) est un outil de mesure objectif, qui a évolué jusqu’à devenir un système dont on ne peut plus se passer dans le monde du nettoyage, aux Pays-Bas et en Belgique. Il s’est révélé un tel succès que des bureaux de consultance ont voulu se distinguer par le VSR-SMQ. De nombreuses variantes sont, de ce fait, apparues sur le marché. Il y avait, par exemple, des parties qui ne procédaient pas à un inventaire. Et c’était vendu sous le couvert du VSR-SMQ. Le VSR-SMQ offert par ces parties n’était pas complet. Cela n’avait aucun sens. » Comment la VSR a-t-elle constaté cela ? « De plus en plus de rumeurs nous étaient rapportées par nos membres, selon lesquelles le système était dépouillé ou que des parties avaient développé leur propre système. Pour les membres de la VSR qui s’en tenaient bien aux règles, ces exceptions constituaient de plus en plus un problème. Elles nous ont donc fait savoir qu’il fallait y faire quelque chose. Suite à ces rumeurs, la VSR a examiné différents outils d’autorégulation et, avec la commission de gestion de la qualité, s’est demandée lequel de ces outils permettrait de séparer le bon grain de l’ivraie. Il existait d’autre part déjà une certaine assurance de qualité au niveau personnel : au sein de la Stichting Schoonmaakkwaliteit (SSK) (Fondation Qualité du nettoyage) existait déjà un registre d’inspecteurs et de contrôleurs diplômés, appliquant le VSR-SMQ. La VSR a voulu instaurer une plus grande assurance de qualité au niveau de l’entreprise, et cela a débouché sur le label VSR-SMQ. »

E-mail: vsr@wispa.nl Internet: www.vsr-org.nl Twitter: @VSRschoonmaak

Il y avait de nombreuses plaintes ? « Non, pas à ce point. Nous recevions par contre de nombreuses questions. Par exemple au sujet d’une différence dans le nombre de locaux à compter. Le client et l’inspecteur avaient chacun leur propre idée sur le sujet. Mais nous n’avons pas reçu de réelles plaintes. Les plaintes peuvent être introduites auprès de la SSK. Ils disposent d’un forum d’experts, ayant pour objectif de prononcer des sentences sur le respect et l’application de la systématique VSR-SMQ, afin de favoriser la résolution de conflits. Une entreprise de nettoyage qui a une plainte au sujet d’un contrôleur y est citée nommément. Chacun y pense donc à deux fois avant d’introduire officiellement une plainte. Les entreprises préfèrent par conséquent utiliser la possibilité de poser une question à la commission assurance de qualité. » À qui le label VSR-SMQ est-il destiné ? « En premier lieu aux bureaux de consultance qui ont eux-mêmes des inspecteurs en service et à qui leurs clients demandent d’effectuer une mesure de la qualité. Mais les entreprises de nettoyage qui ont leurs propres inspecteurs peuvent également se voir décerner le label. Actuellement, un audit n’est possible que pour les

12


de 100 pour cent sur tous les points »

Gom Schoonhouden, CSG, CSU et Van Kruistum Advies sont les premiers à avoir obtenu le label

entreprises qui utilisent un logiciel pour lequel une licence est délivrée par la VSR. Ce logiciel satisfait donc entièrement aux spécifications du VSR-SMQ. Si ce logiciel est utilisé, l’audit peut être effectué en un temps relativement court. Ultérieurement, un audit sera également possible pour les entreprises qui utilisent un logiciel pour lequel la VSR n’a pas délivré de licence ou qui exécutent le VSR-SMQ manuellement. Les entreprises ne doivent, d’autre part, pas s’affilier à la VSR pour pouvoir obtenir le label VSR-SMQ. »

Mais il peut également arriver que l›inspecteur formule certaines recommandations. Dans ce cas, il fait la distinction entre « minors » et « majors »: petits ou grands manquements. L’entreprise se voit alors accorder le temps d’y remédier. Mais s’il apparaît, à l’issue du second contrôle, que l’une ou l’autre chose n’est pas encore en ordre, le contrôle est interrompu. Les entreprises titulaires d’un label subissent chaque année un audit, afin de contrôler si elles s’en tiennent toujours aux critères imposés. »

Qui vérifie si une entreprise satisfait à tous les critères ? « La VSR a elle-même établi des critères à l’aide de la norme NEN 2075. La SSK a, ensuite, désigné un auditeur indépendant, qui a acquis une large expérience en matière d’inspections, au sein du Ministère des Affaires sociales et du Travail, et qui connait très bien ce domaine. Il a contrôlé la pratique de nos critères dans une configuration de test. Les enseignements qu’il en a retirés ont permis d’affiner un certain nombre de critères, de manière à ce que le contenu des exigences puisse également être compris. La VSR a confié l’exécution à la SSK, afin de garantir l’indépendance. L’auditeur travaille donc sous la direction de la SSK. »

Cela occasionne donc des frais ? « Il existe deux tarifs pour un audit : un prix jusqu’à 20 objets – 700 euros – et un prix à partir de 21 objets : 950 euros. Lors de son inscription, une entreprise est en outre redevable à la SSK d’un droit d’entrée unique. Ces frais administratifs s’élèvent à 75 euros. »

Quand le label est-il décerné ? « L’entreprise qui souhaite obtenir le label doit se présenter auprès de la SSK. Après paiement des frais d’audit, l’inspecteur prend rendez-vous pour effectuer celui-ci. Sur base de son audit, l’inspecteur rédige un rapport d’audit. Ce n’est que si un score de 100 pour cent a été obtenu sur tous les points, que le label est décerné.

Qu’attend la VSR du label ? « Nous espérons que le label soit enfin imposé comme condition lors des procédures d’adjudication. Il est donc important de bien expliquer aux clients le contenu exact du label. Celui-ci doit donc devenir, pour les entreprises en question, mais surtout pour les clients, un facteur de sélection. »

Que représente ce label pour les entreprises ? « La certitude. Pour un bureau de consultance ou une entreprise de nettoyage titulaire du label, ce dernier atteste que l’exécution du VSR-SMQ se fait selon les règles. Pour les clients, c’est une norme de qualité reconnaissable, qui peut être contrôlée. »

13


Jeannine Stesmans (voor) en Pascale Buyens (achter)

14


OK-reiniging vereist discipline Schoonmaken volgens strenge protocollen

Voldoende hygiëne en zorgvuldige reiniging in een ziekenhuis is van levensbelang. Zowel voor de patiënt als voor het imago van het ziekenhuis. Op elke afdeling, en vooral op het operatiekwartier, is veilig, efficiënt en goed reinigen essentieel. Jeannine Stesmans, hoofd Schoonmaak en Afvalbeheer bij het Universitair Ziekenhuis Antwerpen: ‘De wereld van OK-reiniging is een hele aparte.’

Tekst: Ellen Dobbelaar, foto’s: ©NFP Photography Pieter Magielsen

Als het gaat om hygiëne, wordt niets aan het toeval overgelaten in het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA). Het totale schoonmaakproces is minutieus uitgewerkt in werkplannen, taakkaarten, opleidingstrajecten, personeelsschema’s en kwaliteitscontroles. Jeannine Stesmans werd in 2009 als hoofd Schoonmaak/Afvalbeheer aangesteld en zorgde ervoor dat de schoonmaak werd geïnsourcet. Samen met Linda Picqueur, coördinator Schoonmaak/Afval, bracht zij de schoonmaak van het UZA in kaart en bracht het tot een van de hoogste niveaus. ‘We krijgen nu regelmatig andere ziekenhuizen op bezoek die graag willen zien hoe wij de schoonmaak georganiseerd hebben’, zegt Jeannine. Met een team van 154 personen zorgt Jeannine er elke dag voor dat 93.959 vierkante meter wordt schoongemaakt. Denk daarbij aan de entrees, parking, centrale hal – de locaties waar de hele dag veel mensen komen – maar ook de neonatale zorg, de intensieve zorg en het operatiekwartier (OK). ‘Het OK is een wereld op zich. De schoonmaak is een vast team en voor hen is elke dag anders. Als de OK-zaal

vrij komt, krijgen de schoonmakers een telefoontje dat ze naar binnen kunnen. Na elke operatie wordt er schoongemaakt door middel van een tussenpoets waarbij alles rond de operatietafel wordt schoongemaakt.’ Vooral het zichtbare wordt dan schoongemaakt, zoals de tafel, lampen, toestellen en vloer. Ook de scrub (waar dokters/verpleegkundigen hun handen wassen en ontsmetten) en utility (waar vuil materiaal gereinigd en ontsmet wordt) worden schoongemaakt. Jeannine vervolgt: ‘Scalpels, scharen en tangen hoeven schoonmakers daarentegen niet aan te raken, dat is voor het personeel van het OK.’ Daarna is er nog de eindschoonmaak, als er geen operaties meer gepland zijn die dag. Het hele OK wordt dan in de eindschoonmaak afgewerkt. Elke dag zijn dat zeventien operatiezalen, maar er wordt nog één zaal bijgebouwd, zodat er in februari maar liefst achttien operatiezalen gebruikt kunnen worden. ‘Alles wat schoonmakers tegenkomen, wordt bij de eindpoets gereinigd: de ventilatieroosters, de operatielichten, de muren, toestellen, computers et cetera. De vloer wordt machinaal gereinigd en de hele zaal

15


Teamleider Pascale Buyens aan het werk in het OK

wordt gedesinfecteerd’, vertelt Jeannine. ‘Eerst wordt alles rond de operatietafel opgeruimd en schoongemaakt: van daaruit wordt er steeds verder naar buiten toe gewerkt, van boven naar beneden wel te verstaan. De schoonmaakfrequentie ligt hier beduidend hoger. In een OK voeren we de taken die op een normale afdeling wekelijks worden gedaan, dagelijks uit’, zegt Jeannine.

Protocollen Besmettingen zijn de grootste bedreiging voor de hygiëne in het UZA. De werkwagens/machines van de schoonmaak blijven op het eind van de dagtaak op het OK staan. In elke operatiezaal wordt vanzelfsprekend schoongemaakt met desinfecterende producten, schone doeken en moppen. In de schoonmaakwagen wordt schoon en vuil duidelijk gescheiden gehouden en na het verlaten van elke ruimte gaat alles de was in. En, er geldt een streng omkleed- en handhygiëneprotocol. ‘Geen ringen, armbanden of horloge. En, korte nagels. Geen nagellak of kunstnagels. Altijd je handen desinfecteren met alcoholoplossing’, zegt Jeannine. De schoonmakers staan niet alleen maar te wachten tot ze weer een operatiezaal mogen schoonmaken. Er komt meer bij kijken, want ook het reinigen van bijvoorbeeld de ontwaakzaal, pre-operatieve ruimtes, keuken, berging met medisch materiaal, gesprekslokaal, bureaus en het sanitair horen bij de werkzaamheden van een OK-reiniger. Jeannine: ‘Schoonmakers die op het OK werken, zijn daar gedurende

16

hun hele dienst. Je komt niet van de afdeling af, alleen om te eten. Er is constante permanentie van schoonmaak aanwezig.

Intensief opleidingsprogramma Bijna alle schoonmaakmedewerkers kunnen door het strakke opleidingsprogramma een OK schoonmaken. ‘Iedereen wordt gedurende het hele jaar opgeleid: ook degenen die bijvoorbeeld al zeven jaar in het ziekenhuis schoonmaken’, vertelt Jeannine. Ze worden systematisch opgeleid door hun teamleider. ‘De teamleider moet tachtig procent van haar tijd op de werkvloer zijn’, aldus Jeannine. ‘Alle onderdelen, zoals de routine in een kamer, handhygiëne, ergonomie, brandpreventie en gebruik van machines, komen één keer per jaar aan bod. Middels een opleidingsplan wordt bijgehouden wie welke opleiding met goed gevolg heeft afgelegd: dat plan moet worden afgetekend door de teamleider en de schoonmaker. Als alle onderdelen aan het eind van het jaar zijn afgetekend, wordt er weer van voren af aan begonnen.’ Linda Picqueur voegt daaraan toe: ‘Onder opleiden valt ook: de dagelijkse zaken. We letten heel erg op netheid: is de schoonmaakwagen goed schoongemaakt, dragen mensen hun werkkleding correct, telefoons en sieraden in het kluisje. Gekreukte kleding wordt niet geaccepteerd en ik stuur iemand zeker terug als dat niet in orde is.’ Ook voor de OK-reiniging is een speciaal opleidingsplan, waarbij de eenduidige en goed gestructureerde


werkprocedures worden aangeleerd. ‘Bij de rekrutering van schoonmakers vragen we of ze een probleem hebben om lichaamsvochten te reinigen. Want dit kan al eens gebeuren. We houden wel rekening in de mate van het mogelijke met de persoonlijke situatie: stel dat iemand een kindje heeft verloren. Dan zullen we die niet snel op de afdeling neonatologie zetten.’

Meten is weten Om de kwaliteit van de hygiëne in het ziekenhuis op peil te houden, vraagt Jeannine het uiterste van haar personeel. ‘Ten eerste: elke medewerker moet Nederlands kunnen voordat hij bij ons aan de slag gaat. Er wordt elke dag gewerkt met werkmappen, instructiekaarten en aftekenlijsten. Zonder de Nederlandse taalvaardigheden kun je daar niet mee werken zoals er verwacht wordt. Ten tweede: discipline. Op tijd beginnen, kleding in orde, alle benodigde formulieren invullen en aftekenen. En: werken volgens de voorschriften. Schoonmakers mogen niet zelf kiezen hoe ze een ruimte schoonmaken, maar moeten stap voor stap de taakkaart/instructie volgen. Ze mogen niet zomaar een schoonmaakwagen nemen, maar alleen de schoonmaakwagen die hoort

‘ Ventilatieroosters, operatielichten, de muren: álles in een OK wordt gereinigd en gedesinfecteerd’

bij de werkplek waar ze op dat moment naar toe moeten. En die schoonmaakwagen komt na het einde van een shift terug op zijn plaats als die door de teamleider is goedgekeurd. Elke schoonmaakwagen en machine heeft een eigen parkeervak en er staat precies omschreven hoe ze na gebruik de machine moeten schoonmaken en achterlaten. We documenteren en registeren álles. Op die manier kunnen we tijdig ingrijpen mocht dat nodig zijn.’ Linda controleert daarnaast dagelijks op de werkvloer om te kijken of de schoonmaakmedewerkers zich aan de protocollen houden. Ze kijkt naar een vuilfout of methodefout en voert één keer per week een swapcontrole uit bij de urgente diensten. Driejaarlijks vindt er een onaf hankelijke kwaliteitscontrole plaats door een adviesbureau om de schoonmaak en de hygiënegraad in heel het UZA en het OK te monitoren. Jeannine: ‘Bij de insourcing in 2009 hebben we een nulmeting gedaan om te kijken hoe de schoonmaak er toen voor stond; sindsdien zit de kwaliteit alleen maar in een stijgende lijn.’ Maar, volgens Jeannine er is altijd ruimte voor verbetering: ‘Het betekent niet dat we nu achterover kunnen leunen, integendeel! Elke dag moeten we presteren en voldoen aan de allerhoogste eisen. We kunnen het ons niet permitteren een steekje te laten vallen: de gezondheid van patiënten en de kwaliteit van het ziekenhuis zouden we daarmee op het spel zetten. Er wordt veel van onze medewerkers verwacht en daarom zijn we continu bezig met training en controles.’

17


Pascale Buyens, chef d’équipe

18


Un nettoyage selon des protocoles rigoureux Le nettoyage du BO requiert de la discipline

Dans un hôpital, une hygiène appropriée et un nettoyage méticuleux sont vitaux. Aussi bien pour le patient que pour l’image de l’hôpital. Dans chaque département, et en particulier dans le bloc opératiore, un bon nettoyage inoffensif et efficace est essentiel. Jeannine Stesmans, responsable Nettoyage et Gestion des déchets à l’Hôpital universitaire d’Anvers : « L’univers du nettoyage du BO est très particulier. »

Texte : Ellen Dobbelaar, photos : ©NFP Photography Pieter Magielsen

En ce qui concerne l’hygiène, rien n’est laissé au hasard à l’Hôpital universitaire d’Anvers (UZA). L’ensemble du processus de nettoyage est minutieusement appliqué dans les plans de travail, les fiches de tâches, les programmes de formation, les horaires du personnel et les contrôles qualité. Jeannine Stesmans a été nommée responsable Nettoyage et Gestion des déchets en 2009 et veille à ce que le nettoyage soit « internalisé ». En collaboration avec Linda Picqueur, coordinatrice Nettoyage/Déchets, elle a élaboré une cartographie du nettoyage à l’UZA et l’a portée à l’un des plus hauts niveaux. « Nous recevons régulièrement la visite d’autres hôpitaux qui désirent voir comment nous avons organisé le nettoyage », explique Jeannine. Avec son équipe de 154 personnes, Jeannine assure chaque jour le nettoyage de 93.959 mètres carrés. Pensez ainsi aux entrées, parking et hall central – les

endroits fréquentés toute la journée par de nombreuses personnes – mais aussi à l’unité de soins néonatale, les soins intensifs et le bloc opératoire (BO). « Le BO est un univers en soi. L’équipe de nettoyage est volontaire et, pour elle, chaque jour est différent. Lorsque la salle d’opération se libère, les techniciens/nes de nettoyage reçoivent un coup de fil pour les informer qu’ils peuvent entrer. Après chaque opération, elle est nettoyée à l’aide d’un balai spécifique permettant de tout nettoyer autour de la table d’opération. » C’est surtout ce qui est visible qui est ainsi nettoyé, comme la table, les lampes, les appareils et le sol. Le gommage (où les médecins/ infirmiers/infirmières lavent et désinfectent leurs mains) et l’utility (où le matériel ayant servi est nettoyé et désinfecté) sont également nettoyés. Jeannine poursuit : « Les techniciens/nes de nettoyage ne doivent pas toucher les scalpels, ciseaux et pinces,

19


cela est réservé au personnel du BO. » Ensuite, il y a le nettoyage final, si aucune autre opération n’est planifiée ce jour-là. Tout le BO reçoit alors un nettoyage final. Chaque jour, il y a dix-sept salles d’opération, mais une autre salle est en construction, de sorte qu’en février ce seront dix-huit salles d’opération qui pourront être utilisées. « Tout ce que les techniciens/nes rencontrent est nettoyé lors du nettoyage final : les grilles de ventilation, les lampes de chirurgie, les murs, appareils, les ordinateurs, etc. Le sol est nettoyé mécaniquement et toute la salle est désinfectée », poursuit Jeannine. « En premier lieu, tout ce qui se trouve autour de la table d’opération est débarrassé et nettoyé : de là, tout est progressivement traité en allant vers l’extérieur, de haut en bas, cela s’entend. La fréquence de nettoyage est ici nettement plus élevée. Au BO, nous effectuons quotidiennement des tâches qui se font en une semaine dans les autres services », déclare Jeannine.

Protocoles Les infections représentent la plus grande menace en matière d’hygiène à l’UZA. Les machines/véhicules de travail restent au BO à la fin de la journée. Chaque salle d’opération est naturellement nettoyée avec des produits désinfectants, des chiffons et balais propres. Dans le chariot de nettoyage, le propre et le sale sont clairement maintenus séparés et tout part à la lessive dès qu’une zone est terminée. Et le personnel est soumis à un protocole strict sur le plan de l’habillement et de l’hygiène des mains. « Pas de bagues, de bracelets ou de montre. Ongles courts. Pas de vernis à ongles ni d’ongles artificiels. Toujours se désinfecter les mains avec une solution alcoolisée », précise Jeannine. Les techniciens/nes de nettoyage n’attendent pas

20

qu’une salle d’opération se libère pour le nettoyage. Il y a également d’autres endroits à nettoyer : par exemple, la salle de réveil, les zones préopératoires, les cuisines, l’entreposage du matériel médical, la salle de réunion, les bureaux et sanitaires font également partie du travail de nettoyage d’un BO. Jeannine : « Les techniciens/nes de nettoyage qui travaillent au BO y restent pendant toute la durée de leur service. Vous ne pouvez pas sortir du service, seulement pour manger. Il y a également une permanence constante du personnel de nettoyage.

Un programme de formation intensif Presque tous les techniciens/nes de nettoyage peuvent effectuer le nettoyage d’un BO grâce un programme de formation rigoureux. « Chaque personne est formée tout au long de l’année : même ceux qui nettoient l’hôpital depuis sept ans », déclare Jeannine. Ils sont systématiquement formés par leur chef d’équipe. « Le chef d’équipe doit passer quatre-vingts pour cent de son temps sur le terrain », poursuit Jeannine. « Tous les aspects du travail, tels que la routine dans une chambre, l’hygiène des mains, l’ergonomie, la prévention incendie et l’utilisation des machines, sont revus une fois par an. Grâce à un plan de formation, on peut conserver la trace de qui a réussi telle formation : ce plan doit être signé par le chef d’équipe et le technicien/ne de nettoyage. Lorsqu’à la fin de l’année toutes les parties sont signées, on recommence à partir du début. » Linda Picqueur ajoute : « Les tâches quotidiennes font également partie de la formation. Nous sommes très exigeantes avec la propreté : le chariot de nettoyage est-il bien nettoyé, les personnes portent-elles correctement leurs vêtements de travail, les mobiles et bijoux sont-ils dans le coffre ? Les vêtements frois-


Jeannine Stesmans

sés ne sont pas admis et je renvoie à coup sûr quelqu’un qui n’est pas en ordre à ce sujet. » Il y a également un plan de formation spécifique pour le nettoyage du BO, durant laquelle sont enseignées les procédures de travail claires et bien structurées. « Lors du recrutement, nous demandons aux techniciens/nes de nettoyage si ils/elles ont un problème avec le nettoyage des fluides corporels. Parce que cela ne peut jamais se produire. Dans la mesure du possible, nous tenons compte de la situation personnelle : imaginons qu’une personne ait perdu un enfant. Dans ce cas, nous ne l’enverrons pas travailler au service Néonatalogie. »

Mesurer c’est connaître Pour maintenir à un haut niveau la qualité de l’hygiène au sein de l’hôpital, Jeannine impose des exigences élevées à son personnel. « En premier, chaque travailleur doit parler le néerlandais avant de commencer à travailler chez nous. Nous travaillons tous les jours avec des dossiers de travail, des fiches d’instructions et des formulaires à signer. Sans la connaissance du néerlandais, vous ne pouvez pas travailler selon ce qu’on attend de vous. Deuxièmement : la discipline. Commencer à l’heure, vêtements en ordre, remplir et signer tous les formulaires nécessaires. Enfin, travailler selon les prescriptions. Les techniciens/nes de nettoyage ne peuvent pas

« Les grilles de ventilations, les lampes de chirurgie, les murs : tout doit être nettoyé, purifié et désinfecté »

choisir eux-mêmes la façon de nettoyer un espace, ils doivent suivre la fiche de tâches/les instructions étape par étape. Ils ne peuvent pas prendre n’importe quel chariot de nettoyage, mais uniquement celui qui est attribué à l’espace de travail où ils doivent se rendre à ce moment déterminé. Et, à la fin du travail, le chariot de nettoyage revient à sa place, telle qu’elle a été approuvée par le chef d’équipe. Chaque chariot ou machine de nettoyage a son propre emplacement et il est précisément décrit de quelle manière la machine doit être nettoyée et entreposée après utilisation. Nous documentons et enregistrons tout. De cette manière, nous pouvons intervenir à temps en cas de besoin. » En outre, Linda contrôle tous les jours sur le terrain si les techniciens/nes de nettoyage respectent les protocoles. Elle surveille les fautes d’hygiène ou les erreurs de méthode et effectue une fois par semaine un contrôle des permutations auprès des services d’urgence. Chaque trois année a lieu un contrôle qualité par un bureau de consultants indépendant afin d’évaluer le niveau de propreté et d’hygiène dans tout l’UZA et le BO. Jeannine : « Lors de l’internalisation en 2009, nous avons établi une mesure de référence pour évaluer le niveau précédent du nettoyage ; depuis, la qualité n’a cessé d’augmenter. » Mais, selon Jeannine, il est toujours possible de s’améliorer : « Cela ne signifie pas que nous devons nous en satisfaire, au contraire ! Chaque jour, nous devons répondre aux plus hautes exigences. Nous ne pouvons pas nous permettre d’ignorer la moindre petite chose : nous mettrions en danger la santé des patients et la qualité de l’hôpital. Nous attendons beaucoup de nos travailleurs, de sorte que nous sommes constamment occupées avec des formations et des contrôles. »

21


Tekst: Ellen Dobbelaar, foto: ŠNFP photography - Pieter Magielsen

22

Over Facilicom Facilicom is gespecialiseerd in het verzorgen van facilitaire diensten, zodat opdrachtgevers zich kunnen concentreren op hun kernactiviteiten. De facilitaire dienstverlening van Facilicom is verdeeld over de volgende bedrijven: Gom Cleaning, Prorest Catering, Trigion Security, Gom Fleet Services, One Building Maintenance, Facilicom Facility Solutions, Axxicom Airport Caddy, Axxi@home, Axxicom Selectie en Recrutering. Informatie: www.facilicom.be


het

KANTOOR

In de werkkamer van Alain Vandenbrande, algemeen directeur bij Facilicom.

Wat doet u op zondag? Alain Vandenbrande: ‘Vroeg opstaan, zoals alle dagen. Ik ga graag golfen of toeren op mijn Harley Davidson Road King. Ik ga dan vaak met vrienden op pad. Ik probeer op zondag niet te werken. Tot zeven à acht uur ’s avonds, dan kijk ik toch alvast naar mijn e-mail.’ Welke muziek luistert u tijdens het werk? ‘Tijdens het werk luister ik niet naar muziek, maar in de wagen wel. Maar de stijl, goh, die is heel breed en varieert van zware klassieke muziek tot techno.’ Wat herinnert u zich nog van uw eerste werkdag in de schoonmaak? ‘Dat ik in opleiding was bij Facilicom Nederland en dat ik latrines moest schoonmaken in de kazerne in Rotterdam. Het was een beetje de vuurdoop die ze voor mij voorzien hadden. Iemand die nieuw was in de organisatie moest toen nog eerst een week meelopen met de schoonmaak. Hoe lang dat geleden is? Toch zo’n 23 jaar.’ Wat is uw grootste passie? ‘Alle dagen met plezier naar het werk gaan. Ik moet wel zeggen: als het alleen cleaning was geweest, was ik er misschien al uitgestapt. Maar Facilicom heeft een brede waaier van activiteiten, met ook onder andere catering en beveiliging in het portfolio.’ Door wie of wat bent u het meest geïnspireerd? ‘Ik raak geïnspireerd door mijn medewerkers. Enerzijds zijn zij het die het bedrijf vormgeven, anderzijds kan ik enorm veel van hen opsteken. Het is echt een wisselwerking.’ Aan welk onderdeel van de schoonmaak wordt in de praktijk te weinig aandacht aan besteed? ‘Aan het vakgebied schoonmaak als zodanig. Schoonmaak is toch iets wat men doet als er niets anders is. Het wordt maar bekeken als een common good, als iets gewoons. Schoonmaak is zoveel meer dan dat!’

Na am:

Ala in Van den bra nd e

Leeftijd:

57

Bedrijf:

Fa cilico m

Bij dit bedrijf sinds:

1 993

Functie:

Alg em een dir ec teu r

In deze functie sinds:

20 04

Aa nta l medewe rke rs:

4.5 00

Opleiding: To ege pa ste Ec on om isc he We ten sc ha pp en Interesses:

Mo to rrijde n

Thu is:

Ge tro uw d

Hoe ziet uw carrière eruit over tien jaar? ‘Over tien jaar ben ik 67. Zal dat dan nog de pensioengerechtigde leeftijd zijn? Hoe dan ook, ik wil niet op mijn pensioengerechtigde leeftijd stoppen met werken. Maar ik wil wel meer met de rationele kant aan de slag. Kennis en kunde overdragen aan de nieuwe generatie en hen dan bijstaan. In ieder geval ga ik voor een betere worklife-balance.’ Van welke beroepsmatige uitglijder hebt u het meest geleerd? ‘Puur operationeel: dat je niet in je maatpak een vloer moet gaan strippen en coaten. Ik dacht eens: dat moet ik wel kunnen, zo’n schijfmachine bedienen! Ik nam die machine vast, maar ik ben onderuit gegaan in mijn pak. En als tweede: dat als twee bedrijven fuseren, je nooit mag denken dat je alles weet. De kennis en de cultuur van een ander bedrijf vormt hun sterke kant.

Het is juist het beste of both worlds. Het is een kwestie van ingesteldheid.’ Hebt u een gouden tip voor de ontwikkeling van de schoonmaak? ‘De sector moet zich serieus herpakken. Anders dreigt die te verdwijnen. De sector is namelijk te duur aan het worden. Bedrijven gaan weer insourcen en de concurrentiestrijd onder schoonmaakorganisaties wordt daardoor heviger. De snelheden en het werktempo nemen steeds meer toe naar hoogten waar een normale poetsman of -vrouw dat niet kan. Oppervlaktes worden met honderden vierkante meters verhoogd tot waanzinnige prestatienormen die niet normaal zijn. De schoonmaak moet weer terug naar ruimte voor kwaliteit, het gaat niet altijd om de prijs.’ Wie maakt er bij u thuis schoon? ‘De schoonmaakster.’

23


Au sujet de Facilicom

Texte : Ellen Dobbelaar, photo : ©NFP photography - Pieter Magielsen

Facilicom est spécialisée dans la fourniture de services facilitaires, de manière à ce que les clients puissent se concentrer sur leurs activités essentielles. Les prestations de services facilitaires de Facilicom sont réparties entre les entreprises suivantes : Gom Cleaning, Prorest Catering, Trigion Security, Gom Fleet Services, One Building Maintenance, Facilicom Facility Solutions, Axxicom Airport Caddy, Axxi@home et Axxicom Selection & Recruitment. Informations : www.facilicom.be

24


le

BUREAU

Dans le bureau d’Alain Vandenbrande, directeur général chez Facilicom.

Que faites-vous le dimanche ? Alain Vandenbrande : « Me lever tôt, comme chaque jour. J’aime alors aller jouer au golf ou rouler avec ma Harley Davidson Road King. Je pars alors souvent avec des amis. J’essaie de ne pas travailler le dimanche, jusqu’à sept à huit heures du soir. Mais je consulte alors déjà mes courriels. » Quelle musique écoutez-vous en travaillant ? « Lorsque je travaille, je n’écoute pas de musique, mais je le fais toutefois dans la voiture. Quant au genre, mon Dieu, il est très large et va de la musique classique lourde à la techno. » Quel souvenir gardez-vous de votre premier jour de travail dans le secteur du nettoyage ? « Que j’étais en formation auprès de Facilicom Nederland et que j’ai dû nettoyer les latrines dans une caserne à Rotterdam. C’était en quelque sorte le baptême du feu qu’ils avaient prévu à mon intention. Un nouveau dans l’organisation devait, à cette époque, passer d’abord une semaine sur le terrain dans le secteur du nettoyage.’ C’était il y a longtemps ? ‘Il y a tout de même près de 23 ans. » Quelle est votre plus grande passion ? « Me rendre tous les jours avec plaisir à mon travail. Je dois bien l’avouer : s’il ne s’était agi que de cleaning, je serais peutêtre déjà parti. Mais Facilicom exerce un large éventail d’activités, avec notamment des activités de catering et de sécurité dans notre portefeuille. » Par qui ou quoi êtes-vous le plus inspiré ? « Je trouve mon inspiration dans mes collaborateurs. D’une part, ce sont eux qui donnent corps à l’entreprise, d’autre part, je peux beaucoup apprendre d’eux. C’est réellement un échange. » À quelle composante du nettoyage attache-ton, dans la pratique, trop peu d›attention ? « Au domaine du nettoyage en tant que tel. Le nettoyage est tout de même ce que

No m :

Ala in Van den bra nd e

Âg e :

57

Ent reprise :

Fa cilico m

De pu is :

1 993

Fo nctio n :

Dir ec teu r gén éra l

À ce poste de pu is :

20 04

No mbre de co lla bo rateu rs : 4.5 00 Fo rm ati on : Sc ien ce s éc on om iqu es ap pliqu ées

Intérêts :

Ro ule r à mo to

À la ma iso n : Ma rié

l’on fait lorsqu’il n’y a rien d’autre à faire. Il n’est considéré que comme un common good, comme quelque chose de normal. Le nettoyage est tellement plus que ça ! » Comment voyez-vous votre carrière dans dix ans ? « Dans dix ans, j’aurai 67 ans. Sera-ce encore l’âge légal de la pension à ce moment ? Quoi qu’il en soit, je ne veux pas arrêter de travailler lorsque j’aurai atteint l’âge légal de la pension. Mais je m’occuperais toutefois volontiers davantage du côté rationnel. Transmettre les connaissances et la pratique à la nouvelle génération et lui fournir assistance. J’envisage en tout cas une meilleure « work-life-balance ». » De quelle maladresse professionnelle avezvous le plus appris ? « Sur le plan purement opérationnel : que vous ne devez pas décaper ou poser un enduit sur un sol, lorsque vous êtes en costume. J’ai pensé un jour : je dois être capable de manipuler une telle ponceuse à disque ! J’ai saisi la machine, mais me suis étalé en costume. En en deuxième lieu : que

lorsque deux entreprises fusionnent, vous ne devez jamais penser que vous savez tout. Les connaissances et la culture d’une autre entreprise constituent son point fort. C’est seulement le meilleur des both worlds. C’est une question de disposition d’esprit. » Avez-vous un conseil en or pour le développement du nettoyage ? « Le secteur doit se ressaisir sérieusement. Dans le cas contraire, il risque de disparaître. Le secteur devient en effet trop cher. Les entreprises vont à nouveau effectuer le nettoyage en interne et la concurrence entre les organisations de nettoyage n’en sera que plus féroce. Les vitesses et le rythme de travail augmentent de plus en plus vers des sommets qu’un homme ou une femme d’ouvrage ne peut pas atteindre. Les superficies augmentent de centaines de mètres carrés, jusqu’à des normes de prestations folles, qui ne sont pas normales. Le nettoyage doit à nouveau accorder plus d’importance à la qualité, tout n’est pas une affaire de prix. » Qui nettoie chez vous ? « La femme d’ouvrage.’

• 25



Column

Tips & tricks voor budgetbeheer

Met de start van het nieuwe jaar is het voor veel mensen een periode van reflectie. Als je jezelf de vraag stelt hoe de schoonmaak beter kan, heb je in ieder geval een goede eerste stap gezet. Alhoewel er grote budgetten in de schoonmaak omgaan, is en blijft schoonmaak kennelijk niet “sexy”. Het blijkt bij weinig mensen een onderwerp te zijn om aan de koffiemachine mee uit te pakken. De mensen die ik beroepsmatig hoor, geven duidelijk aan dat het een onderwerp is dat hen toch bezighoudt. In tijden van besparingen, blijkt dit zeker een interessant vraagstuk. Als je proactief planmatig bezig bent met het schoonmaakbeheer, en met de budgetten in het bijzonder, is het interessant om de volgende onderwerpen te belichten, om een onderbouwd antwoord te kunnen geven op de besparingsplannen. Indien je schoonmaak ziet als een contract waarin de opdrachtgever stelt wat het schoonmaakbedrijf of de eigen medewerkers moeten uitvoeren, tegen een vastgestelde prijs, dan krijg je wat je verdient. Maar als je het als een project ziet, waarin meerdere partijen een samenwerking aangaan om de beste resultaten te behalen, kun je veel verder komen. Bespreek vooraf en in overleg (en dan bedoel ik als gesprekpartners op gelijkwaardige basis) wat de doelstellingen zijn, wat de bezorgdheden zijn en vraag input hoe dit te benaderen. Dan wordt het automatisch een sociaal project met een veel groter draagvlak. Het bepalen van een kwaliteitsconcept, met kwaliteitseisen, verwachtingen en reacties, is een eerste stap. Geef ruimte tot voorstellen hoe deze te behalen. Maak afspraken hoe en wanneer dit gemeten en/of opgevolgd wordt. En vooral, volg dit op en bespreek de resultaten. Zoek samen naar oplossingen en mogelijke verbeteringen. Gebruik de beschikbare meetinstrumenten. Denk aan software, zoals applicaties op tablets en dashboards om dit te overzien. Geen papieren of mailtjes met verslagen meer, maar een structurele opvolgingstool. Helder, inzichtelijk, gestructureerd en over een langere periode dan de laatste maand. Bespreek deze resultaten en blijf zo continu een vinger aan de pols houden samen met de verschillende partners. Indien de verschillende partners het gevoel hebben dat er samen gewerkt wordt aan een continu streven naar verbetering, is de bereidheid om hierin bij te dragen veel groter. Enkel bij problemen reageren, het niet opvolgen en het niet voldoende communiceren van de bevindingen zorgt voor frustratie (enkel het negatieve komt aan bod) en geeft geen gevoel van samenwerking. Vragen naar oplossingen bij de verschillende partners leidt al direct tot een grotere betrokkenheid, motivatie en betere resultaten.

Ferenc van der Sterren, directeur Atir België Foto: ©NFP Photography – Sander van de Wilde

Laten we samen in 2016 voor een schoner resultaat zorgen. Ik wens u een goed nieuw schoonmaakjaar toe!

27


Duurzaam stofzuigen

Wilt u iedere dag kunnen vertrouwen op uw stofzuigers? Om uw locatie goed schoon te kunnen houden? Kies dan voor de krachtige en duurzame stofzuigers van Numatic. De favoriet van iedere professionele schoonmaker. Gemakkelijk om mee te werken. Inzetbaar voor zowel representatieve als industriĂŤle ruimtes, met of zonder snoer. Compleet met service en garantie.

www.numatic.be


Editorial

Trucs & astuces en matière de gestion budgétaire Le début d’une nouvelle année constitue, pour de nombreuses personnes, une période de réflexion. Si vous vous demandez comment améliorer le nettoyage, vous avez déjà fait un pas dans la bonne direction. Bien que le nettoyage implique des budgets importants, il est et reste manifestement non « sexy ». Il semble n’être un sujet de conversation autour du distributeur de café que pour peu de personnes. Les personnes que j’entends dans le cadre de mes activités professionnelles déclarent clairement que c’est malgré tout un sujet qui les occupe. Dans un contexte d’économies, cela semble certainement un sujet intéressant. Si vous vous occupez, de manière proactive et méthodique, de gestion du nettoyage, et des budgets en particulier, il est intéressant d’insister sur les sujets suivants, afin d’être en mesure de répondre de manière structurée aux plans d’économies. Si vous considérez le nettoyage comme un contrat au sein duquel le client détermine ce que l’entreprise de nettoyage ou les propres employés doivent exécuter pour un prix fixé, vous n’obtiendrez que ce que vous méritez. Mais si vous le considérez comme un projet, au sein duquel différentes parties collaborent en vue d’obtenir les meilleurs résultats, vous pouvez en retirer beaucoup plus de profits. Discutez au préalable et en concertation (et, par là, j’entends en tant qu’interlocuteurs sur le même pied) quels sont les objectifs et les préoccupations, et demandez des informations sur la manière d’aborder ce problème. Cela devient alors automatiquement un projet social, bénéficiant d’un soutien beaucoup plus important. L’élaboration d’un concept de qualité, avec des exigences de qualité, des attentes et des réactions, constitue une première étape. Permettez que des propositions soient faites sur la manière d’atteindre ce but. Mettez-vous d’accord sur la manière et le moment où ceci sera mesuré et/ou suivi. Et surtout, assurez-en le suivi et discutez-en les résultats. Recherchez ensemble des solutions et de possibles améliorations. Utilisez les outils de mesure disponibles. Pensez aux logiciels, comme les applications sur des tablettes et tableaux de bord, pour surveiller l’ensemble. Plus de documents ni de courriels avec des comptes-rendus, mais un outil de suivi structurel. Clair, lisible, structuré et portant sur une période plus longue que le dernier mois. Discutez ces résultats et assurez le suivi, avec l’ensemble des différents partenaires. Si les différents partenaires ont le sentiment que l’on collabore en vue d’une amélioration continue, ils seront beaucoup mieux disposés à y apporter leur contribution. Le fait de ne réagir qu’en cas de problèmes, de ne pas assurer le suivi et de ne pas communiquer suffisamment au sujet des expériences, engendre des frustrations (seuls les éléments négatifs sont abordés) et ne confère pas un sentiment de collaboration. Le fait de demander des solutions auprès des différents partenaires engendre immédiatement une plus grande implication, une meilleure motivation et de meilleurs résultats.

Ferenc van der Sterren, directeur Atir Belgique Photo : ©NFP Photography – Sander van de Wilde

Assurons ensemble des résultats plus propres en 2016. Je vous souhaite une bonne nouvelle année de nettoyage !

29


MARKANT

Het Gentse Gravensteen Een middeleeuws kasteel midden in het stadscentrum: het Gravensteen bepaalt al eeuwenlang het uitzicht van het centrum van Gent. Het is een belangrijke toeristische trekpleister voor de stad: ruim driehonderdduizend bezoekers komen naar het Gravensteen. Aan Temco-Euroclean-arbeider Eric Moulin de schone taak om deze enorme burcht dagelijks proper te houden.

Tekst: Ellen Dobbelaar, foto: ©NFP Photography - Dennis A-Tjak

Het Gravensteen in Gent is een burcht en de basis daarvan, een verdedigingssysteem, werd gelegd in 879. Maar het was pas in 1180 toen Filips Van den Elzas ervoor zorgde dat het imposante Gravensteen zijn échte uiterlijk kreeg. Tot de veertiende eeuw was het de verblijfplaats van de graven van Vlaanderen, daarna is het in verschillende handen gekomen en deed het in de negentiende eeuw zelfs dienst als katoenspinnerij. Een grote renovatie, die duurde van 1893 tot 1907, zorgde ervoor dat de burcht in ere werd hersteld naar de “romantische” inzichten van die tijd. Vanaf 1980 volgde nog een reeks restauraties om de stabiliteit te garanderen en de archeologie van het gebouw te waarderen. In de winter kunnen bezoekers alle dagen van negen uur ’s ochtends tot vijf uur ’s middags het Gravensteen bekijken, in de zomer zijn zij van tien tot zes uur welkom. Dagelijks staat de Stad Gent, dienst Service en Logistiek, afdeling Schoonmaak en Services, in om de burcht netjes te houden. Dit doet ze samen met het schoonmaakbedrijf Temco-Euroclean Gent. ‘Om ervoor te zorgen dat bezoekers zo weinig mogelijk last hebben van de schoonmaak, begin ik elke dag om zes uur ’s ochtends’, vertelt Temco-Euroclean-arbeider Eric Moulin. ‘Er moeten 580 trappen gereinigd worden. Kleine wenteltrappen wel te verstaan, elke dag opnieuw. Daarnaast ligt er veel parket: oude houten planken die middels een specialistische reiniging schoongemaakt moeten worden.’

30

Vergeetput Een van de bijzondere taken van Moulin is de reiniging van de vergeetput. Via een lange ladder daalt hij af naar de bodem van de vergeetput, die zeven en een halve meter diep is. ‘Vroeger werden mensen gevangen gezet in deze put, zeg maar een soort ondergrondse kerker voor gevangenen die vergeten moesten worden. Tegenwoordig werpen bezoekers muntjes in de vergeetput. Twee keer per jaar moet de put daarom gereinigd worden. Met z’n tweeën – voor de veiligheid gaat er iemand met mij mee – gaan we naar beneden om al die muntjes op te rapen. Voor de bezoekers is het een waar schouwspel om mij naar beneden te zien gaan.’ Moulin is voor toeristen een belangrijk aanspreekpunt. ‘In de winter zijn er zo’n zeshonderd à zevenhonderd bezoekers, maar in de zomer is dat zeker het dubbele: achttienhonderd tot tweeduizend. Mensen stellen me continue vragen, maar ik antwoord kort en bondig. Ik moet er wel voor zorgen dat de keuken, het sanitair, de binnenkoor, loopstroken en schietgaten elke dag gereinigd worden. Daarnaast zijn er ook nog eens veel feesten, wel een paar per week en dat moet ook nog opgekuist worden.’ Ondanks dat klaagt Moulin niet, in tegendeel! Hij voelt zich als echte Gentenaar helemaal thuis op het Gravensteen. ‘De job is fantastisch: de samenwerking met Temco-Euroclean is goed en ik ga elke dag met plezier naar het werk.’


31


MARQUANT Le ‘Gravensteen’ gantois Un château moyenâgeux au centre de la ville : le Gravensteen détermine depuis des siècles l’aspect du centre de Gand. C’est un site touristique important pour la ville : plus de trois cent mille visiteurs se rendent au Gravensteen. La noble tâche d’assurer quotidiennement la propreté de cette énorme forteresse revient à Eric Moulin, ouvrier de Temco-Euroclean.

Texte : Ellen Dobbelaar, photo : ©NFP Photography - Dennis A-Tjak

Le Gravensteen de Gand est une forteresse et sa base, un système de défense, a été érigée en 879. Mais ce n’est qu’en 1180 que Philippe d’Alsace a fait en sorte que l’imposant Gravensteen reçoive son apparence réelle. Jusqu’au quatorzième siècle, il fut la résidence des comtes de Flandre, il passa ensuite entre différentes mains et servit même de filature de coton au dix-neuvième siècle. Une importante rénovation, de 1893 à 1907, permit à la forteresse d’être remise à l’honneur, selon les vues « romantiques » de cette époque. À partir de 1980 suivit une nouvelle série de rénovations, destinées à garantir la stabilité et à mettre en valeur l’archéologie du bâtiment. Les visiteurs sont admis tous les jours de neuf heures à dix-sept heures, en hiver, et de dix heures à dix-huit heures en été. Le département Nettoyage du service Service & Logistique de la Ville de Gand assure le nettoyage quotidien de la forteresse. Cette activité s’effectue en collaboration avec l’entreprise de nettoyage Temco-Euroclean Gand. « Pour faire en sorte que les visiteurs éprouvent le moins de désagréments possible des tâches de nettoyage, je commence tous les jours à six heures du matin », nous confie Eric Moulin, de l’entreprise Temco-Euroclean. « 580 marches d’escalier doivent être nettoyées. Des petits escaliers en colimaçon, bien entendu, chaque jour à nouveau. Il y a aussi beaucoup de parquet : de vieilles planches de bois qui doivent faire l’objet d’un nettoyage spécialisé. »

32

Oubliettes L’une des tâches particulières de Moulin est le nettoyage des oubliettes. À l’aide d’une grande échelle, il descend jusqu’au fond des oubliettes, qui ont une profondeur de sept mètres et demi. « Dans le passé, des gens étaient emprisonnés dans ce puits, une sorte de cachot souterrain, destiné aux prisonniers qui devaient être oubliés. Actuellement, les visiteurs jettent des pièces de monnaie dans les oubliettes. Le puits doit de ce fait être nettoyé deux fois par jour. Nous descendons à deux – pour des raisons de sécurité, quelqu’un m’accompagne - pour ramasser toute cette monnaie. Pour les visiteurs, c’est une véritable attraction que de me voir descendre. » Moulin est un interlocuteur important pour les touristes. « En hiver, on compte de six à sept cents visiteurs, mais en été, c’est certainement le double : mille huit cents à deux mille. Les gens me posent constamment des questions, mais je réponds toujours de manière succincte. Je dois en effet faire en sorte que la cuisine, les sanitaires, la cour intérieure, le parcours et les meurtrières soient nettoyés chaque jour. De nombreuses fêtes sont en outre organisées, certainement plusieurs chaque semaine, et cela doit également être nettoyé. » Moulin ne se plaint toutefois pas, bien au contraire ! En tant que Gantois de souche, il se sent complètement chez lui au Gravensteen. « Le boulot est fantastique : la collaboration avec Temco-Euroclean est bonne et je vais chaque jour avec plaisir à mon travail. »


33


Schoonmaker van het Jaar 2015

‘ Schoonmaken is, zeker bij een psychiatrisch zorgcentrum, geen alledaags werk’ Mieke Smeets is de Beste Schoonmaker van België

De Beste Schoonmaker van 2015 werkt bij het Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum in Rekem en haar naam is Marie-Louise Smeets. ‘Maar iedereen noemt mij Mieke hoor’, zegt de Temco-Euroclean-medewerkster. Mieke is uiterst bescheiden: had ze het geweten, had ze niet aan de verkiezing Beste Schoonmaker van het Jaar deelgenomen. Maar nu is ze er heel content mee. ‘Het is een hele eer en een erkenning voor je werk.’ Tekst: Ellen Dobbelaar, foto’s: Bert Jansen

34

Mieke Smeets is de beste schoonmaker van België en mag een jaar lang deze eervolle titel dragen. ‘De trofee staat thuis in de vitrinekast, maar ik heb ’m natuurlijk wel mee naar het werk genomen om hem te laten zien’, zegt Mieke trots. Ze werkt al 21 jaar als schoonmaakmedewerkster, waarvan 20 jaar bij Temco-Euroclean. ‘Ik heb eerst 9 jaar bij een confectiebedrijf gewerkt, maar door een faillissement kwam ik zonder werk te zitten. Via een vacature ben ik in de schoonmaak terechtgekomen, waarvan ik één jaar bij een andere firma heb gewerkt, alvorens ik door Temco-Euroclean werd overgenomen.’ Al die tijd werkt Mieke in het Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum (OPZC) in Rekem. ‘Wel op verschillende afdelingen, dat wel’, zegt Mieke, ‘maar de laatste 12 jaar werk ik op de afdeling Rehabilitatie. Daar zitten mensen met zware psychische problemen. Het is een gesloten kant, waar 13 patiënten onder permanente

begeleiding wonen. Op het hele domein werken 45 Temco-Eurocleaners, maar op de afdeling werk ik samen met één collega. Ik heb driekwart van de afdeling onder mijn handen. Dan moet je denken aan de dag- en eetzalen poetsen, het interieur, de burelen van de psychiaters en de kamers van de patiënten bijvoorbeeld.’

De bescheidenheid zelve Voor de patiënten, die permanent op de afdeling verblijven, is Mieke een vertrouwd gezicht. ‘Ik heb goed contact met de patiënten en met de verpleging. Ze zijn altijd erg blij dat het schoon is en dat geeft echt een voldoening. Soms is het ook ondankbaar werk hoor. Het is rap terug bevuild en soms is een kamer heel erg vervuild door een “ongelukje”, maar je raakt het ook gewoon. Weet je wat soms moeilijk is? Dat er iemand plots overlijdt. Dan krijg je ’s ochtends als je op je werk


Mieke Smeets

35


Schoonmaker van het Jaar 2015

DE BESTE SCHOONMAKER VAN HET JAAR Voor de verkiezing van De Beste Schoonmaker van het Jaar kunnen schoonmaakbedrijven, organisaties en instellingen met een eigen schoonmaakdienst hun beste schoonmakers aanmelden. Tijdens een eerste schriftelijke ronde bepaalt de jury welke inzendingen in aanmerking komen voor de halve finale. Deze kandidaten krijgen vervolgens persoonlijk bezoek van de jury. Daarna komt de jury tot de keuze voor de finalisten en uiteindelijk tot de Schoonmakers van het Jaar voor BelgiĂŤ

36

en Nederland. De jury selecteert op objectieve en subjectieve criteria, zoals vaardigheden, ergonomie, kennis van het vak en de taal, maar ook persoonlijke aspecten en een impressie van de werkplek. Initiatiefnemer van De Beste Schoonmaker van 2015-verkiezing is Kimberly-Clark Professional en wordt ondersteund door negen ambassadeurs: Asito, CSU, Dolmans, EW, Gom, Hago, Hectas, ISS Facility Services en OSB.


komt het slechte nieuws te horen. Je hebt toch een goede band met zo’n patiënt. Of dat iemand na een lange tijd verhuist naar een andere afdeling: het afscheid nemen vind ik dan lastig.’ De omgang met de patiënten op een psychiatrisch centrum maakt dat het schoonmaakwerk van Mieke geenszins alledaags is. Tel daarbij op dat Mieke al 20 jaar lang, dag in, dag uit vol enthousiasme werkt bij het OPZC en dat maakt haar tot de perfecte kandidate voor de verkiezing Schoonmaker van het Jaar. Tenminste, dat vond haar districtsmanager. ‘Hadden ze mij van tevoren gevraagd of ik mee wilde doen aan de verkiezing, had ik nee gezegd en hadden ze best iemand anders naar voren mogen schuiven. Ik ben erg bescheiden, ik doe gewoon mijn werk en probeer dat goed te doen.’ Toen Mieke eind augustus 2015 hoorde dat ze genomineerd was, was ze erg verrast. ‘Mijn districtsmanager kwam naar me toe, en zei: “Mieke, je wilt het niet graag horen, maar ik heb het toch gedaan. Ik heb je opgegeven voor de verkiezing Beste Schoonmaker van het Jaar en je bent al een aantal rondes bezig.” Ik wist toen geeneens dat die verkiezing bestond!’ Wie al wel een tijd op de hoogte waren, waren haar twee dochters. ‘Mijn dochters doen vakantiewerk bij mij op de afdeling. Mijn districtsmanager heeft hen als eerste ingelicht. Ze had foto’s van mij nodig voor de inschrijving en die kreeg ze via een van mijn dochters. Ze heeft me pas op de hoogte gebracht toen er een groepsfoto gemaakt moest worden, met alle mensen waar ik op het OPZC mee samenwerk. Tot die tijd hebben mijn dochters goed hun mond weten te houden.’

‘ Het drong eigenlijk nog niet tot mij door dat ik had gewonnen’

Warm gevoel Voor Mieke brak een spannende tijd aan. ‘Ik ben heel rap zenuwachtig. Voor de komst van de jury, die bij mij op de afdeling zou komen kijken, was ik heel nerveus.’ Jurylid Mieke Jacobs, docent faculteit hotel en facility management bij de Zuyd Hogeschool, kwam naar Rekem om met haar naamgenoot te praten. ‘Eigenlijk verliep dat heel vlot, ik voelde me meteen op mijn gemak toen Mieke Jacobs er was. Ze stelde mij vragen over het poetsen en hoe dat ging met de patiënten. Aan het eind van haar bezoek vroeg Mieke mij: “Hoe krijg je dat toch elke dag klaar om het zo netjes te krijgen?” “Het is gewoon mijn taak en die vervul ik met veel plezier”, antwoordde ik. Ik wil het gewoon altijd graag netjes hebben’, aldus Mieke. Tussen het bekendmaken van de genomineerden en de finale zaten zes weken. Mieke nam zich voor om tot aan de grote dag zich geen zorgen te maken. ‘Ik

dacht: die finale is nog zo ver weg, laat ik me daar niet al te druk om maken. Pas op de dag zelf begonnen de zenuwen me parten te spelen. Ik had alleen het programma: ik wist dat we naar Eindhoven (Nederland) gingen en dat we hapjes en drankjes zouden krijgen, maar meer eigenlijk ook niet. Om de zenuwen onder bedwang te houden, nam ik mij voor het maar allemaal gewoon op me af te laten komen.’ Terwijl Mieke werd gevraagd om op het podium te komen, zaten de directieleden van Temco-Euroclean, medewerkers van het OPZC, haar echtgenoot en haar dochters in de zaal om haar te steunen. ‘Het is moeilijk te omschrijven wat er toen door me heen ging. Ik stond daar zo ineens en het drong eigenlijk niet tot mij door dat het mijn naam was die genoemd werd. Ik kon me niet voorstellen dat ik zou winnen. Ik had een plek in de finale, maar dacht dat het daar zou ophouden. Totdat ik écht besefte dat ik had gewonnen, toen ging er een bepaald soort warmte door mijn lijf. Ik was héél blij!’ Ze liet 5 andere finalisten achter zich. ‘Mieke maakt in zeer zware omstandigheden schoon. Patiënten laten een hoge graad van vervuiling, waaronder ontlasting, op allerlei plaatsen achter. En omdat het om psychiatrische patiënten gaat, moet ze ook nog eens goed uitkijken voor haar eigen veiligheid. Maar ze walst met haar zwabber tussen de bewoners door alsof het een lieve lust is. Zowel het poetsen als een praatje slaan met de bewoners, is voor Mieke een passie. We hebben als jury diep respect voor de instelling waarmee ze haar werk doet’, luidde het oordeel van de jury.

Bekende poetsvrouw Behalve bloemen, een fles wijn en heel veel felicitaties, ontving Mieke een oorkonde en een grote trofee met haar naam erop. ‘En ik had nog twee leuke cadeaubonnen om een weekendje weg te gaan. Door de directie van het OPZC ben ik ook nog in het zonnetje gezet. De volgende dag was de hele afdeling versierd en ze hadden papieren opgehangen met “Mieke is dé Poetsvrouw van het Jaar”. OPZC heeft het ook in de personeelsmail en in het personeelsblad bekendgemaakt. Op de parking kwamen zelfs onbekenden naar me toe om me proficiat te wensen en ik kreeg veel telefoontjes en berichtjes.’ Wat betekent de titel Beste Schoonmaker van het Jaar voor Mieke? ‘Het is een hele eer en een erkenning voor je werk. Schoonmaken is, zeker bij het psychiatrisch zorgcentrum, heel anders dan thuis poetsen. Het werk van schoonmakers krijgt door deze verkiezing wel meer bekendheid denk ik.’ Is ze, achteraf gezien, toch blij dat ze heeft mogen meedoen aan de verkiezing? ‘Ja, zeker! Ik sta niet graag in de belangstelling, maar ik ben nu wel blij dat ik heb meegedaan. Ik doe mijn werk graag en ik heb elke dag net zoveel zin om erin te vliegen. Ik hoop dat ik dit werk nog wel een tijd kan en mag doen, dan ben ik een gelukkig mens!’

37


Schoonmaker van het Jaar 2015

« Le nettoyage, certainement dans un centre de soins psychiatriques, est un travail hors du commun » Mieke Smeets est le Meilleur Agent de nettoyage de Belgique

Le Meilleur Agent de Nettoyage de 2015 travaille dans le « Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum » (Centre public de soins psychiatriques) de Rekem et elle s’appelle Marie-Louise Smeets. « Mais tout le monde m’appelle Mieke, vous savez », déclare la collaboratrice de Temco-Euroclean. Mieke est très modeste : si elle avait su, elle n’aurait pas participé à l’élection du Meilleur Agent de nettoyage de l’Année. Mais, maintenant, elle en est très contente. « C’est tout un honneur et une reconnaissance de votre travail. »

Texte : Ellen Dobbelaar, photos : Bert Jansen

38

Mieke Smeets est le meilleur agent de nettoyage de Belgique et peut porter ce titre honorifique pendant une année complète. « Le trophée est à la maison, dans mon meuble-vitrine, mais je l’ai toutefois emporté au travail pour le montrer », raconte fièrement Mieke. Elle travaille depuis déjà 21 ans comme agent de nettoyage, dont 20 ans chez Temco-Euroclean. « J’ai d’abord travaillé pendant 9 ans dans une entreprise de confection, mais je me suis retrouvée sans travail en raison d’une faillite. Par le biais d’une vacance d’emploi, j’ai abouti dans le secteur du nettoyage et ai d’abord travaillé dans une autre firme, avant d’être reprise par Temco-Euroclean. » Depuis lors, Mieke travaille au sein de l’Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum (OPZC) à Rekem. « Au sein de différents départements, bien sûr », raconte Mieke, « mais ces douze dernières années, j’ai travaillé dans le département Réhabilitation. Ce département héberge des personnes ayant de graves problèmes psychiques. C’est une partie fermée, où 13 patients sont hébergés sous accompagnement permanent. Un

total de 45 Temco-Eurocleaners travaille sur l’ensemble du domaine, mais, au sein du département, je ne travaille qu’avec une collègue. Je m’occupe de trois quarts du département. Il faut alors penser à nettoyer les salles de séjour et les salles à manger, l’intérieur, les bureaux des psychiatres et les chambres des patients, par exemple. »

La modestie personnifiée Pour les patients, qui séjournent de manière permanente dans le département, Mieke est un visage familier. « J’ai un bon contact avec les patients et le personnel soignant. Ils sont toujours très contents que ce soit propre et cela me procure une réelle satisfaction. Mais c’est parfois un travail ingrat, vous savez. C’est rapidement à nouveau sale et une chambre est parfois très salie par un « petit accident », mais on s’y habitue également. Vous savez ce qui est parfois difficile ? Que quelqu’un décède brusquement. Dans ce cas, la mauvaise nouvelle vous parvient le matin, lorsque vous arrivez au travail. Vous entrete-


Mieke Smeets

39


Schoonmaker van het Jaar 2015

LE MEILLEUR AGENT DE NETTOYAGE DE L’ANNÉE Pour l’élection du Meilleur Agent de nettoyage 2015, les entreprises de nettoyage, mais aussi les entreprises, organisations et institutions disposant de leur propre service de nettoyage, pouvaient inscrire leurs meilleurs agents de nettoyage. Au cours d’un premier tour écrit, le jury décide quels envois entrent en considération pour la demi-finale. Ces candidats reçoivent ensuite une visite personnelle du jury. Le jury fixe ensuite le choix des finalistes et, enfin, des Agents de nettoyage de l’Année

pour la Belgique et les Pays-Bas. Le jury sélectionne sur la base de critères objectifs et subjectifs tels que les compétences, l’ergonomie, les connaissances du métier et de la langue, mais aussi les aspects personnels et l’impression laissée par le lieu de travail. L’élection du Meilleur Agent de nettoyage 2015 est une initiative de Kimberly-Clark Professional et est soutenue par neuf ambassadeurs: Asito, CSU, Dolmans, EW, Gom, Hago, Hectas, ISS Facility Services et OSB.


nez tout de même une bonne relation avec un tel patient. Ou qu’après longtemps, quelqu’un déménage vers un autre département : je trouve la séparation très dure. » La relation avec les patients d’un centre psychiatrique fait que le travail de nettoyage de Mieke sorte du commun. Ajoutez-y le fait que, depuis vingt ans, Mieke travaille tous les jours, avec tout son enthousiasme, à l’OPZC, et cela fait d’elle la candidate parfaite pour l’élection de l’Agent de nettoyage de l’Année. Du moins, c’est ce qu’a estimé sa responsable de district. « S’ils m’avaient au préalable demandé si je voulais participer à l’élection, j’aurais refusé et ils auraient dû proposer quelqu’un d’autre. Je suis très modeste, je fais simplement mon travail et essaie de le faire convenablement. » Lorsque Mieke apprit, fin août 2015, qu’elle était nominée, elle a été très surprise. « Ma responsable de district est venue me trouver et m’a dit : « Mieke, tu ne vas pas aimer l’entendre, mais je l’ai tout de même fait. Je t’ai inscrite à l’élection du Meilleur Agent de nettoyage de l’Année et tu as déjà passé plusieurs tours. » Je ne savais même pas, à ce moment, que cette élection existait ! » Ses deux filles, par contre, étaient bien au courant depuis un bon moment. « Mes filles effectuent un travail de vacances chez moi, au sein du département. Elles sont les premières à avoir été informées par ma responsable de district. Celle-ci avait besoin de photos de moi pour l’inscription et mes filles les lui ont fournies. Elle ne m’en a informée que lorsqu’il a fallu faire une photo de groupe, avec toutes les personnes avec lesquelles je travaillais à l’OPZC. Jusqu’alors, mes filles avaient bien pu garder le secret. »

Sentiment agréable Pour Mieke débuta alors une période palpitante. « Je suis très vite nerveuse. Avant l’arrivée du jury, qui devait me rendre visite au sein du département, j’étais très nerveuse. Mieke Jacobs, membre du jury et chargée de cours à la faculté « gestion hôtelière et facilitaire » de la Zuyd Hogeschool, vint à Rekem pour s’entretenir avec son homonyme. « Tout s’est, en fait, passé sans problèmes, je me suis sentie tout de suite à l’aise en présence de Mieke Jacobs. Elle m’a interrogée sur le nettoyage et sur la façon dont cela se passait avec les patients. À l’issue de sa visite, Mieke m’a demandé : « Comment réussis-tu chaque jour à ce que ce soit si propre ? « C’est simplement mon travail et je le fais avec plaisir », ai-je répondu. J’aime simplement que ce soit toujours propre », nous révèle Mieke. Six semaines se sont écoulées entre la diffusion des noms des nominés et la finale. Mieke était résolue à ne pas se faire de soucis jusqu’au grand jour. « Je pensais : cette finale est encore si éloignée, inutile de me faire des soucis à ce sujet. Ce n›est que le jour même que les nerfs ont commencé à me jouer des tours. Je ne disposais que du programme : je savais que nous

allions à Eindhoven (Pays-Bas) et qu›on nous servirait des boissons et des amuse-bouches, mais rien de plus, en fait. Pour maîtriser mes nerfs, je me suis résolue à tout laisser simplement venir à moi. » Lorsqu’on demanda à Mieke de monter sur l’estrade, les membres de la direction de Temco-Euroclean, les collaborateurs de l’OPZC, son mari et ses filles étaient dans la salle, pour la soutenir. « Il m’est difficile de décrire les sentiments qui m’ont animée à ce moment. J’étais si soudainement là et ne réalisais en fait pas que c’était mon nom qui était cité. Je ne pouvais pas m’imaginer que je gagnerais. J’étais parvenue jusqu’en finale, mais pensais que cela s’arrêterait là. Jusqu’à ce que je réalise que j’avais gagné, je fus alors envahie par une sorte de chaleur. J’étais très contente ! » Elle devança cinq autres finalistes. « Mieke nettoie dans des circonstances très éprouvantes. Les patients abandonnent de nombreuses salissures, dont des excréments, à différents endroits. Et comme il s’agit de patients psychiatriques, elle doit également bien faire attention à sa propre sécurité. Mais elle passe sa serpillière entre les résidents, comme par plaisir. Tant le nettoyage qu’un petit papotage avec les résidents constituent une passion pour Mieke. En tant que jury, nous éprouvons un profond respect pour la disposition d’esprit avec laquelle elle fait son travail », fut le jugement du jury.

Femme d’ouvrage célèbre Outre des fleurs, une bouteille de vin et de très nombreuses félicitations, Mieke a reçu un diplôme et un grand trophée gravé à son nom. « Et j’ai aussi reçu deux chèques-cadeaux pour partir en week-end. La direction de l’OPZC m’a également mise à l’honneur. Le lendemain, tout le département était décoré et ils avaient déroulé des banderoles avec « Mieke est la Femme d’ouvrage de l’Année ». L’OPZC l’a également mentionné dans un courriel au personnel ainsi que dans le bulletin d’information du personnel. Des inconnus m’ont également abordée sur le parking pour me féliciter et j’ai reçu de nombreux coups de téléphone et SMS. » Que représente le titre de Meilleur Agent de nettoyage de l’Année pour Mieke ? « C’est tout un honneur et une reconnaissance de votre travail. Le nettoyage, certainement dans un centre de soins psychiatriques, est totalement différent de faire le ménage chez soi. De par cette élection, le travail des agents de nettoyage est plus mis en lumière, je pense. » Est-elle, a posteriori, malgré tout contente d’avoir pu participer à l’élection ? « Oui, bien sûr ! Je n’aime pas occuper le devant de la scène, mais maintenant, je suis malgré tout contente d’avoir participé. J’aime mon travail et j’ai chaque jour autant envie de m’y mettre. J’espère avoir la possibilité et l’autorisation de faire ce travail pendant encore un certain temps, je serai alors une personne heureuse ! »

41


5 vragen over de Plan & Cleantaakkaarten De Algemene Belgische Schoonmaakunie (Absu) heeft in 2014 de Plan & Cleantaakkaarten geïntroduceerd. Absu-bestuurslid Winand Colombier: ‘Op de taakkaarten staan duidelijke pictogrammen, zonder woorden, zodat taalperikelen een professionele schoonmaak niet meer kunnen hinderen.’

Tekst: Ellen Dobbelaar

1. W at zijn Plan & Clean-taakkaarten precies? Winand Colombier: ‘Plan & Clean is een initiatief van Absu en werd door de werkgroep Vorming uitgewerkt. Aan de hand van pictogrammen kan de schoonmaker in één oogopslag zien wat er dient te gebeuren. Het gebruik van Plan & Clean heeft op verschillende vlakken zijn voordeel, onder andere al in het offertestadium. Als bijlage bij de offerte geeft de taakkaart duidelijk en overzichtelijk het voorgestelde werkprogramma weer en het toont een persoonlijke en professionele aanpak. Op de werkvloer voorkomt het fouten in de uitvoering en geeft het een duidelijk beeld in de communicatie met de klant. Bij de inzet van tijdelijk personeel, zoals vervanging, interim, student, is geen urenlange begeleiding op de werf meer noodzakelijk. De start-up wordt aanzienlijk vereenvoudigd.’

2. Hoe werkt het? ‘Elk schoonmaakbedrijf maakt met Plan & Clean

42

zijn eigen taakkaarten aan. Elke kaart is gepersonaliseerd en voorzien van het logo van het schoonmaakbedrijf. Momenteel zijn er taakkaarten voor kantoorinterieur, sanitair en ontsmetting, zowel voor regelmatige als periodieke frequenties. De taakkaart wordt in het schoonmaaklokaal of op de schoonmaakwagen geplaatst zodat de schoonmaker zijn werkprogramma steeds in de nabijheid heeft. Naast de uit te voeren taken wordt ook aangeduid welke taken níet in zijn werkprogramma zijn opgenomen.’

3. Waarom zijn taakkaarten nodig? ‘Een recente telling heeft aangetoond dat momenteel 158 verschillende nationaliteiten in de schoonmaaksector werkzaam zijn. Niettegenstaande alle inspanningen om iedereen Nederland of Frans aan te leren, blijven er nog veel taalproblemen op werkvloer. Tot op heden had ook elk schoonmaakbedrijf zijn eigen manier om een werkprogramma aan zijn personeel door te geven. Bij wisseling van personeel, klant of werkgever was dan een nieuwe methode aan de orde. Dikwijls


met heel wat overgangsperikelen tot gevolg. Daarom werd geopteerd om deze taakkaarten quasi “zonder woorden” op te maken zodat taalperikelen een professionele schoonmaak niet meer kunnen hinderen.’

4. Wie gebruiken deze taakkaarten? ‘Alle schoonmaakbedrijven die lid zijn van Absu en die klassieke schoonmaakwerken uitvoeren, kunnen de Plan & Clean-kaarten gratis gebruiken. Inmiddels maken enkele tientallen schoonmaakbedrijven gebruik van het Plan & Clean-systeem en zijn ze volop bezig met de implementatie van deze taakkaarten.’

5. W aar kunnen geïnteresseerden de taakkaarten vinden? ‘Het programma Plan & Clean is volledig webbased en draait in een beschermde omgeving op de servers van Absu. De gebruiker hoeft geen software op zijn systeem te installeren. De noodzakelijke toegangscodes kunnen aangevraagd worden via de website van Absu: www.absugbn.be.’

Schoonmaakadvies Aanbesteden & Contractsupport www.atir.nl


5 questions à propos des fiches de travail Plan & Clean L’Union Générale Belge du Nettoyage (Ugbn) a lancé les fiches de travail Plan & Clean en 2014. Winand Colombier, membre du conseil d’administration de l’Ugbn, nous confie : « Les fiches de travail intègrent des pictogrammes clairs sans commentaires écrits, pour que les barrières linguistiques ne puissent entraver le nettoyage professionnel. » Texte : Ellen Dobbelaar

1. Q ue sont précisément les fiches de travail Plan & Clean ? Winand Colombier poursuit : « Plan & Clean est une initiative de l’Ugbn ; elle a été élaborée par le groupe de travail Formation. Sur la base de pictogrammes, le nettoyeur a la possibilité de visualiser en un coup d’œil ce qu’il y a lieu de faire. L’utilisation de Plan & Clean comporte des avantages sur plusieurs plans, notamment déjà au stade de l’offre. En annexe de l’offre, la fiche de tâches indique clairement et en toute transparence le programme de travail proposé, ainsi qu’une approche personnalisée et professionnelle. Sur le lieu de travail, toute confusion est évitée quant au contenu des tâches à mettre en œuvre et la communication avec le client s’appuie sur une base claire. En cas de recours à du personnel temporaire - remplaçants, intérimaires, étudiants, etc. -, un accompagnement de plusieurs heures sur chantier n’est plus nécessaire. La prise de repères est considérablement simplifiée. »

2. C omment cela fonctionne-t-il ? « Avec Plan & Clean, chaque entreprise de nettoyage

44

prépare ses propres fiches de travail. Chaque fiche est personnalisée et frappée du logo de l’entreprise de nettoyage. Actuellement, nous avons des fiches de travail pour l’intérieur du bureau, les sanitaires et la désinfection, tant pour les tâches régulières que périodiques. La fiche de travail est affichée dans le local ou sur le chariot de nettoyage, de sorte que le technicien de surface ait toujours son programme de travail sous la main. En plus des tâches à exécuter, les tâches qui ne doivent pas l’être sont également indiquées. »

3. P ourquoi les fiches de travail sontelles nécessaires ? « Un comptage récent a démontré qu’actuellement, 158 nationalités différentes étaient actives dans le secteur du nettoyage. Malgré tous les efforts d’apprentissage du néerlandais ou du français, les problèmes linguistiques restent encore nombreux sur le terrain. Jusqu’à présent, chaque entreprise de nettoyage avait également sa propre manière de transmettre un programme de travail à son personnel. En cas de changement de personnel, de client ou d’employeur, la méthode changeait pratiquement


chaque fois. Avec toutes les conséquences que cela suppose en termes de difficultés pour la transition. D’où notre choix de réaliser ces fiches de travail, en n’y intégrant quasiment « aucun commentaire », de sorte que les barrières linguistiques ne puissent empêcher un nettoyage professionnel. »

4. Qui utilise ces fiches de travail ? « Toutes les entreprises de nettoyage membres de l’Ugbn et exécutant des tâches classiques de nettoyage peuvent utiliser les cartes Plan & Clean. Dans l’intervalle, plusieurs dizaines d’entreprises de nettoyage sont passées au système Plan & Clean et se chargent de l’implémentation de ces fiches de tâches. »

5. O ù pouvons-nous trouver les fiches de travail ? « Le programme Plan & Clean est 100 % basé sur l’internet et tourne dans un environnement protégé sur les serveurs de l’Ugbn. L’utilisateur ne doit installer aucun logiciel sur sa machine. Les codes d’accès nécessaires sont disponibles sur le site de l’Ugbn à l’adresse www.absugbn.be. »

De schrob-/zuigmachines van Kärcher zijn onontbeerlijke apparaten voor professionele schoonmaakbedrijven. Ze zijn ideaal voor een perfecte reiniging en onderhoud van harde en elastische oppervlakken. Van basisreiniging, onderhoudsverzorging tot en met polijsten. In het midden van het oppervlak net zo perfect als aan de randen. Het resultaat is altijd een perfect gereinigde en onderhouden vloer. Voor meer informatie: Kärcher NV Boomsesteenweg 939 2610 Wilrijk (Antwerpen) Tel. +32 3 340 07 11 Fax +32 3 314 64 43 info@be.kaercher.com www.karcher.be


Vakbeurs Facilitair 2016

Zintuigen worden geprikkeld tijdens Vakbeurs Facilitair 2016

Half januari vond de Vakbeurs Facilitair & Gebouwbeheer plaats in de Brabanthallen in Den Bosch (Nederland). De beurs groeide sinds 1999 uit tot hét vakevenement op het gebied van facility management in Nederland en België. Proper Magazine -redacteur Ellen Dobbelaar inventariseerde voor u wat er zoal te doen, te zien en te beleven was.

Tekst: Ellen Dobbelaar

46

Het was alweer de achttiende editie van Vakbeurs Facilitair & Gebouwbeheer die plaatsvond op 13, 14 en 15 januari in de Brabanthallen in Den Bosch (Noord-Brabant, Nederland). Gemiddeld zijn er bijna 19.000 bezoekers en bijna 400 standhouders per editie– gemeten over de edities 2009 tot en met 2016. In totaal besloeg de beursvloer vijf hallen. Bezoekers konden tijdens de beurs, net als voorgaande jaren, kosteloos themapresentaties bijwonen over verschillende facilitair-relevante onderwerpen. Denk hierbij aan onderwerpen als energie besparen met led-verlichting en circulaire bedrijfskleding. Nieuw dit jaar waren de themaroutes. Op basis van de facilitaire dossiers stelde de organisatie van de Vakbeurs Facilitair routes samen die bezoekers langs de standhouders van dat onderwerp leidde. Hiermee konden bezoekers doelgerichter over de beursvloer gaan. Zo waren er routes voor glasbewassing, hospitality, hygiëne, sanitair, schoonmaak en schoonmaakartikelen. Traditiegetrouw werd op de eerste dag van de beurs

de winnaar van de FGNoviteitenprijs bekendgemaakt. Dit jaar ging de prijs naar Luctra, met The Perfect Daylight; een verlichtingssysteem dat het individuele bioritme van de mens ondersteunt. Het product zorgt voor een kwalitatieve werkplekverlichting wat bijna gelijk is aan daglicht. Hierdoor kunnen werknemers productiever hun werkzaamheden verrichten en kunnen “dipjes”, zoals de welbekende middagdip, voorkomen worden. Charlotte de Rue nam namens Luctra de trofee en een communicatiepakket ter waarde van 1.500 euro in ontvangst. Kris Pattyn, juryvoorzitter en als hoogleraar verbonden aan het bedrijfsexpertisecentrum van de Katholieke Universiteit Leuven, over de inzendingen van de FGNoviteitenprijs: ‘De diversiteit van de producten en de term duurzaamheid die in veel product­ omschrijvingen terugkwam, was de jury niet ontgaan. Maar bij de jurering was er één rode lijn, die dit jaar de aandacht trok. In heel wat innovaties stond de mens centraal.’


1. PROEVEN Glaasje bubbels bij CWS ‘Plat, licht bruisend of bruisend?’, vraagt Arjan Bolink, marketingmanager bij CWS. Arjan presenteert de Grohe-kraan. ‘Even in de keuken je handen wassen en een glaasje water drinken gaat eigenlijk in één moeite door met deze Grohe-kraan. Maar behalve plat water, kun je ook Chilled (lichtbruisend) of Sparkling, (bruisend) drinken.’ CWS biedt de Grohe-kraan en de daarbij behorende installatie exclusief aan voor b2b-gebruik. Arjan:

2. RUIKEN Satino Black lanceert twee nieuwe geurlijnen Op de stand van Satino Black, aanbieder van cradle-to-cradle producten voor het sanitair, ruikt het heerlijk. ‘We introduceren twee nieuwe geurlij-

‘In het gootsteenkastje wordt een boilertje en een koolzuurgasfles geplaatst. CWS komt – afhankelijk van de wensen van de klant – twee of vier keer per jaar langs en zorgt dan dat bijvoorbeeld de koolzuurgasfles wordt vervangen.’ De Grohe-kraan vervangt de grote plastic watertanks waar medewerkers nu nog hun glaasje water kunnen halen. ‘Zo’n plastic fles is niet goed voor het milieu en er wordt gediscussieerd over de kwaliteit van het water, dat soms lang stilstaat’,

nen tijdens Vakbeurs Facilitair: SparQ en Qlash’, vertelt communicatiemanager Gertie de Roode-Schouwenberg. ‘De geuren zijn verkrijgbaar als luchtverfrisser, handzeep, foamzeep en toiletbrilreiniger.’ Leuk om te weten én te bekijken: Satino Black heeft een reclamespot voor de geurlijnen gemaakt. ‘Het is de eerste keer dat Van Houtum een reclamefilm inzet bij de introductie van een nieuw product. Het script is geschreven door een medewerker van Van Houtum en alle acteurs in de commercial zijn eigen medewer-

aldus Arjan. Een speciaal filter in de kraan zuivert alle stoffen die de smaak van het water negatief kunnen beïnvloeden. Informatie: www.cws-boco.be

kers die hun vrije zaterdag doorbrachten op de set’, vertelt Gertie. Tijdens de beurs wordt ook de handreinigingslijn Satino Black NiQs geïntroduceerd. Dit concept bestaat uit een geur- en kleurloze, cradle-to-cradle gecertificeerde foamzeep en uit alcoholgel in twee varianten: met en zonder CTGB-certificaat. Informatie: www.vanhoutum.nl

3. VOELEN Waspak verlicht het werk bij telescoopbewassing Glazenwasser Fred de Ridder, eigenaar en de prismaglazen zorgen ervoor dat je van De Ridder Cleaners, is aanwezig om te de gevel goed blijft zien, ook bovenaan.’ demonstreren hoe zijn waspak en wasbril Voor de druk op schouders, rug en het werk van een glazenwasser kan verarmen maakte Fred een harnas met een beteren. ‘Het waspak is geboren uit pure steel die vanaf de rug over het hoofd noodzaak’, vertelt hij. Hij kreeg steeds meer buigt. ‘Een telescoopsteel weegt zo’n last van zijn nek, schouders en onderarmen zeven à negen kilo, maar door de bedoor het werken met telescoopstelen. ‘Ik wegingen die je met je arm maakt, komt werd behandeld door een fysiotherapeut en er zo’n vijftien kilo op je arm, elke keer daardoor verdwenen de fysieke klachten. bij elke beweging. Bevestig je daar de Maar eenmaal terug aan werk, begin je katrol van het waspak aan, dan worden eigenlijk weer gewoon van voor af aan.’ de krachten met vijftig procent minder.’ Dat moest dus anders, vond Fred en hij Speciaal voor hogedrukreiniging middels kwam met de wasbril en het waspak. ‘De telescoopbewassing, is er een aparte wasbril is een prismabril, waardoor je als glasteel, die is aangepast aan de bewezenwasser niet meer continu omhoog hoeft ging die een glazenwasser moet maken te kijken. Je blijft gewoon voor je uit kijken bij hogedrukreiniging op hoogte.

Benieuwd naar het filmpje? Scan de QR-code met uw smartphone!

Informatie: www.deriddercleaners.nl

47


Le salon Facilitair & Gebouwbeheer 2016

Les sens seront mis en éveil lors du salon Facilitair & Gebouwbeheer 2016

Le salon Facilitair & Gebouwbeheer s’est tenu mi-janvier dans les Brabanthallen à Bois-le-Duc (Pays-Bas). Ce salon est devenu depuis 1999 l’événement professionnel incontournable dans le domaine du facility management aux Pays-Bas et en Belgique. Ellen Dobbelaar, rédactrice de Propre Magazine, vous raconte tout ce qu’il y avait à voir, à faire et à expérimenter lors de ce salon.

Texte : Ellen Dobbelaar

48

C’était déjà la dix-huitième édition du salon Facilitair & Gebouwbeheer qui était organisée ces 13, 14 et 15 janvier aux Brabanthallen de Bois-le-Duc (Pays-Bas). En moyenne, il ya près de 19 000 visiteurs et près de 400 exposants par edition – mesurées au cours des éditions 2009 à 2016. Le salon comportait cinq halls. Tout comme les années précédentes, les visiteurs ont pu gratuitement y assister à des présentations thématiques consacrées à plusieurs sujets liés à la logistique. Citons par exemple des sujets tels que les économies d’énergie grâce à l›éclairage led ou encore la circulaire sur les tenues de travail. Les itinéraires thématiques étaient une nouveauté de cette année. Sur la base des dossiers facilitaires, l’organisation du salon Facilitair a composé des itinéraires guidant les visiteurs le long des stands portant sur le sujet en question. Cette initiative a permis aux visiteurs de parcourir le salon de manière plus ciblée. Il y avait par exemple des itinéraires pour le lavage des vitres, l’hospitalité, l’hygiène, les sanitaires, le nettoyage, ou encore les articles de nettoyage. Conformément à la tradition, le gagnant du prix

FGNoviteiten a été proclamé le premier jour du salon. Cette année, le prix a été décerné à Luctra, avec The Perfect Daylight ; un système d’éclairage qui soutient le rythme biologique individuel de l’homme. Le produit assure un excellent éclairage du lieu de travail, pratiquement équivalent à la lumière du jour. Les travailleurs peuvent ainsi assurer leurs tâches de manière plus productive et cela permet d’éviter les « coups de pompe », comme celui que l’on ressent généralement vers midi. Charlotte de Rue a réceptionné au nom de Luctra le trophée ainsi qu’un pack communication d’une valeur de 1 500 euros. Kris Pattyn, président du jury et professeur associé au centre d’expertise commerciale de la Katholieke Universiteit Leuven, s’est exprimé par rapport aux candidatures pour le prix FGNoviteiten : « La diversité des produits et le terme « durabilité » qui revenait dans de nombreuses descriptions de produits n’ont pas échappé au jury. Mais lors de l’évaluation, un fil rouge a attiré l’attention cette année : dans de nombreuses innovations, l’homme occupait une place centrale. »


1. TESTS Un verre d’eau pétillante chez CWS « Plate, légèrement pétillante ou pétillante ? », demande Arjan Bolink, Marketing Manager chez CWS. Arjan Bolink présente le robinet Grohe. « Même en cuisine, il est possible de se laver les mains et de boire un verre d’eau en un seul mouvement avec ce robinet Grohe. Mais outre l’eau plate, vous pouvez aussi opter pour l’option Chilled (légèrement pétillante) ou Sparkling (pétillante) ». CWS propose le robinet Grohe et l’installation correspondante

exclusivement pour un usage b2b. Arjan Bolink : « Un petit boiler et une bonbonne d’acide carbonique sont installés dans l’armoire sous l’évier. CWS passe (selon les souhaits du client) deux ou quatre fois par an et remplace par exemple

2. PARFUMS Satino Black lance deux nouvelles lignes parfumées Une délicieuse odeur se dégage du stand de Satino Black, qui propose des produits cradle-to-cradle pour les sanitaires. « Nous lançons deux nouvelles lignes parfumées lors du salon Facilitair: SparQ et Qlash », explique Gertie de Roode-Schouwenberg, Manager Communication. « Les parfums sont disponibles sous forme de désodorisant, de savon, de mousse de savon, et de détergent pour les toilettes. »

Le saviez-vous ? Satino Black a enregistré un spot publicitaire pour les lignes parfumées. « C’est la première fois que Van Houtum organise une publicité pour le lancement d’un nouveau produit. Le script a été écrit par un collaborateur de Van Houtum et tous les acteurs figurant dans la publicité sont des collaborateurs qui ont consacré leur samedi de congé à l’enregistrement », explique Gertie. Le salon a également vu le lancement de la ligne de produits net-

3. PERCEPTIONS Le pack de lavage facilite la tâche en cas de lavage télescopique Fred de Ridder, laveur de vitres et propriétaire de De Ridder Cleaners, est présent pour démontrer à quel point sont pack de lavage et ses lunettes de lavage peuvent améliorer le travail d’un laveur de vitres. « Le pack de lavage est né par pure nécessité », explique-t-il. Il avait de plus en plus mal au cou, aux épaules et aux avant-bras en travaillant avec des manches télescopiques. « J’ai été suivi par un physiothérapeute et les maux physiques ont disparu. Mais une fois de retour au travail, j’ai repris mes anciennes habitudes et les douleurs sont réapparues. » Il fallait donc changer de méthode

de travail et il a développé ses lunettes de lavage ainsi que le pack de lavage. « Les lunettes de lavage sont des lunettes à prisme, qui permettent au laveur de vitres de ne plus tout le temps devoir regarder vers le haut. » Pour la pression exercée sur les épaules, le dos et les bras, Fred a conçu un harnais avec un manche qui part du dos et qui passe au-dessus de la tête. « Un manche télescopique pèse environ 7 à 9 kg, mais suite aux mouvements que vous faites avec vos bras, l’effet exercé sur les bras à chaque mouvement est d’environ 15 kg. Il vous suffit d’y fixer la poulie du pack de lavage et les forces sont réduites de moitié ». Pour

la bonbonne. » Le robinet Grohe remplace les grands bidons d’eau en plastique auxquels les collaborateurs peuvent se servir un verre d’eau. « Ces bouteilles en plastique ne sont pas bonnes pour l’environnement et la qualité de l’eau qu’elles contiennent, qui stagne parfois longtemps, fait débat », explique Arjan Bolink. Un filtre spécial installé dans le robinet purifie toutes les substances qui peuvent avoir un mauvais effet sur l’eau. Informations : www.cws-boco.be

toyants pour les mains Satino Black NiQs. Ce concept se compose d’une mousse de savon certifiée cradle-tocradle inodore et incolore, ainsi que d’un gel alcoolisé en deux variantes : avec et sans certificat CTGB. Envie de découvrir la publicité ? Il vous suffit de scanner le code QR avec votre smartphone ! Informations : www.vanhoutum.nl

Curieux sur le film ? Scannez le code QR avec votre smartphone!

le nettoyage haute pression télescopique, il existe un manche séparé qui est adapté au mouvement qu’un laveur de vitres doit faire lors du nettoyage haute pression en hauteur. Informations : www.deriddercleaners.nl

49


HET ORIGINELE MILIZID:

HOGE PRESTATIES EN ONGEËVENAARD!

DE

X - CLICK

INNOVATIE Bezoek ons ! Op de Interclean: Hal 7, stands 106 en 108!

Scandic X Systeem Uw persoonlijke contactpersoon: René Hendriksen, Tel: 0031 (0) 6 463 880 86 rene.hendriksen@dr-schnell.com

AZ_Milizid_ProperMagazine_92 x 275 mm_RZ.indd 1

De X Click zorgt voor maximale flexibiliteit in het schoonmaken! Aan de nieuwe Scandic X Telescoopsteel met het innovatieve koppelsysteem bevestigd u eenvoudig alle schoonmaak toebehoren. Zowel van VERMOP als andere bekende fabrikanten. Met de drukknop brengt u de Scandic X Telescoopsteelsnel op de ergonomische werkhoogte! Met de draaibare kogel ontlast u, uw polsen bij het wissen en moppen.

Laat u informeren en adviseren op www.vermop.nl of neem de Servicetelefoon +49 9342 878-800

16.12.15162147_Anzeige 17:20 ScandicX_92x275_Proper_NL_RZ.indd 1

21.01.16 10:06


PRODUCTnieuws Vezeldiepe tapijtreiniging met Tuba universal Werner & Mertz lanceert tana Professional Tuba universal: een universele vezeldiepe tapijtreiniger voor professioneel gebruik. Het product laat geen kleverige resten achter en vertraagt bovendien de herbevuiling. Tuba universal is pH-neutraal en huidvriendelijk. De tapijtreiniger is bruikbaar op natuurlijke en syn-

Herbruikbare poets­ doeken van Mewa voor specialistische reiniging De nieuwe herbruikbare, stoffen poetsdoeken van Mewa zijn vervaardigd uit microvezelmateriaal, zodat ze gevoelige oppervlakken pluisvrij en veilig kunnen schoonmaken. De doeken zijn daardoor geschikt voor gebruik in onder andere de elektro- en elektronica-industrie, machine- en instrumentenbouw en de kunststofverwerkende sector. Doordat de doeken opnieuw gebruikt kunnen worden, kan er bespaart worden op de aankoop van wegwerpmaterialen, wordt er rekening gehouden met het milieu en worden opslag- en logistieke problemen verkleind. Informatie: www.mewa-service.nl

thetische vezels, zoals tapijten en textiel in wol, katoen, viscose, zijde, polyamide, polyacryl, polyester, polypropyleen, maar is ook op vloerbedekking in velours en bouclé toepasbaar. Tuba universal is bruikbaar voor shamponeer- en sproeiextractiemethodes en is verkrijgbaar in flessen van tien liter. Informatie: www.wmprof.com

Combinator: innovatieve multi-tool voor glazenwassers Moerman introduceert de Combinator: een multi-tool waarmee voor glazenwassers inwassen en afnemen in één handeling gerealiseerd wordt. De Combinator is een combinatie van een microvezel inwashoes en de in 2015 geïntroduceerde Liquidator. De zijkanten van de liniaal van deze raamwisser zijn schuin afgevlakt. Hierdoor kan het complete raam in één keer afgenomen worden zonder waterrestanten in hoeken en randen achter te laten. De Combinator is op twee manieren te gebruiken. De inwashoes aan dezelfde zijde als de liniaal; in één handeling inwassen en trekken. Of de inwashoes aan de andere zijde dan de liniaal; inwassen, de multi-tool omdraaien en trekken. Nadrogen is niet nodig. Er is bovendien geen extra handeling meer nodig voor het wisselen van gereedschap. De Combinator bestaat uit vier onderdelen: een microvezel Combinator-inwashoes, de Combinator-inwashouder, de Liquidator-rail en de Combinator-handgreep. Informatie: www.moermangroup.com

Ecover verkoopt Ecover Professional aan Greenspeed Ecover heeft de b2b-afdeling Ecover Professional verkocht aan Greenspeed. Ecover trekt zich daarmee terug uit de b2b-markt en

focust enkel nog op consumenten. Greenspeed is een specialist in de productie en distributie van innovatieve schoonmaaksystemen voor de b2b-markt. De deal omvatte de bestaande klantenrelaties en productformules van Ecover Professional. Het productgamma en het uitzicht van de verpakkingen blijven ongewijzigd, waarbij het Ecover Professional-logo vervangen wordt door het Greenspeed-logo met de baseline Engineered by Ecover. Het Ecover Professional-team maakte ook de overstap naar Greenspeed. Johan Tops, eerst internationaal b2b-manager bij Ecover, is nu de internationaal sales- marketingmanager bij Greenspeed en blijft contactpersoon voor de b2b-verdelers. Informatie: www.ecover.be, www.greenspeed.eu

51


World’s Leading Trade Fair for Cleaning and Hygiene Professionals

Passie voor hygiëne en professioneel schoonmaken    

Een compleet overzicht van schoonmaaksystemen en oplossingen Nieuwe producten om uw huidige processen te verbeteren Vakkennis opdoen en netwerken met collega’s vanuit de hele wereld Innovaties voor een blik in de toekomst

Georganiseerd door:

In samenwerking met:

Officiële mediapartner:

www.issainterclean.com


Actualités des

produits

Un nettoyage du tapis jusqu’à la fibre avec Tuba universal Werner & Mertz lance tana Professional Tuba universal : un produit nettoyant pour les tapis assurant une action jusqu’à la fibre, universel et destiné à un usage professionnel. Ce produit ne laisse aucun reste collant et ralentit en outre le ré-encrassement. Tuba universal est un produit pH neutre et doux pour la peau. Ce produit nettoyant pour les tapis peut être utilisé sur des fibres naturelles et synthétiques, comme les tapis et le textile

Tissus de nettoyage réutilisables de Mewa pour un nettoyage spécialisé Les nouveaux tissus de nettoyage réutilisables de Mewa se composent d’une matière en microfibre, afin de nettoyer les surfaces sensibles sans produire de peluche et en toute sécurité. Les tissus peuvent donc être notamment utilisés dans l’industrie de l’électro et de l’électronique, dans le secteur de la construction de machines et d’instruments, ou encore dans le secteur du traitement des matières plastiques. Puisqu’ils sont réutilisables, des économies peuvent être réalisées au niveau des achats de matériaux jetables, c’est meilleur pour l’environnement, et les problèmes logistiques et de stockage sont réduits. Informations : www.mewa-service.nl

en laine, en coton, en viscose, en soie, en polyamide, en polyacrylique, en polyester, en polypropylène, mais aussi sur un revêtement de sol en velours et bouclé. Tuba universal peut être utilisé pour les méthodes de nettoyage par shampoing et par injection-extraction, et est disponible en bouteilles de dix litres. Informations : www.wmprof.com

Combinator : un outil polyvalent innovant pour les laveurs de vitres Moerman lance le Combinator : un outil polyvalent permettant aux laveurs de vitres de laver et de racler en une seule opération. Le Combinator est une combinaison entre une housse de lavage en microfibre et le Liquidator lancé en 2015. Les côtés de la règle de cette raclette sont obliques. L’ensemble de la fenêtre peut donc être raclé en une seule fois, sans laisser de résidus d’eau dans les coins ni sur les bords. Le Combinator peut être utilisé de deux manières : avec la housse de lavage du même côté que la raclette, pour laver et racler en un seul mouvement, ou avec la housse de lavage de l’autre côté de la raclette ; il faut alors laver, retourner l’outil, puis racler. Il n’est pas nécessaire d’assécher. Plus aucune opération supplémentaire n’est en outre nécessaire pour remplacer cet outil. Le Combinator se compose de quatre éléments : une housse de lavage Combinator en microfibre, le support de lavage Combinator, la raclette Liquidator et le manche Combinator. Informations : www.moermangroup.com

Ecover vend Ecover Professional à Greenspeed Ecover a vendu le département b2b Ecover Professional à Greenspeed. Par cette opération, Ecover se retire du marché b2b et se

concentre uniquement sur les consommateurs. Greenspeed est un spécialiste dans la production et la distribution de systèmes de nettoyage innovants pour le marché b2b. L’opération comprenait les relations de clientèle existantes ainsi que les formules de produit d’Ecover Professional. La gamme de produits et l’aspect des emballages sont restés inchangés, le logo Ecover Professional étant remplacé par le logo Greenspeed, avec la mention Engineered by Ecover. L’équipe Ecover Professional est elle aussi passée à Greenspeed. Johan Tops, premier B2B Manager international chez Ecover, est à présent Sales-Marketing Manager international chez Greenspeed et reste la personne de contact pour les distributeurs b2b. Informations : www.ecover.be, www.greenspeed.eu

53


TECHNISCHE SPECIFICATIES Geschikt voor harde en zachte vloeren I-Wax, Storfix en de moppen zijn voorzien van het ecolabel Nordic Swan Eenvoudig toe te passen binnen de dagelijkse schoonmaak Marga Dam

54


PRODUCT IN DE KIJKER I-Wax-vloeronderhoudsysteem ‘Nooit meer polymeren’

In elke editie van Proper Magazine behandelen we een product uit de schoonmaakpraktijk. Dit keer vertelt CSU-objectleider Marga Dam over wat de I-Wax-methode betekent voor haar werk. Volgens distributeur Boma zou je met dit systeem namelijk nooit meer hoeven te polymeren.

Tekst: Ellen Dobbelaar, foto’s: NFP Photography Dennis A-Tjak

Marga Dam werkt voor de Nederlandse schoo­n­ ­maakorganisatie CSU en gebruikt het I-Waxvloeronderhoudsysteem in een onderwijsomge­ ving. Samen met haar team is zij verantwoorde­ lijk voor het schoonhouden van onder andere de kantine, de gangen en leslokalen. In een ver­ nieuwd gebouw werkt zij met de I-Wax-methode, een vloeronderhoudsysteem dat recent via Boma in de Benelux en Noord-Frankrijk verkrijgbaar is, maar al enige tijd bestaat. De I-Wax-methode is al twintig jaar succesvol in Scandinavië.

Schoonmaakmedewerkers doen dagelijks onderhoud ‘Nooit meer polymeren’, zo is de slogan. I-Wax is een natuurlijke verzorgende was, die in het dagelijks onderhoud op de vloer wordt aange­ bracht door middel van vochtwissen. Door deze methode wordt de vloer verzorgd en worden droge en plakvervuiling in één handeling ver­ wijderd. De methode wordt uitgevoerd met klam­ vochtige moppen waarbij de klant afwisselend twee producten in een vaste frequentie gebruikt: I-Wax en Storfix. De moppen kunnen zowel handmatig als tijdens het wasproces in een was­ machine worden bevochtigd. ‘Met de I-Wax-methode wordt de vloer continue gevoed en soepel gehouden. Zie het als een handcrème die je dagelijks smeert om je handen zacht en glad te houden. Zonder crème krijg je een droge huid’, zegt Renzo Oostdam, account­ manager bij Boma. ‘I-Wax zorgt ervoor dat de

vloer gereinigd en gevoed wordt.’ Bij een nieuwe vloer kan men direct van start met de methodiek. Bestaande vloeren moeten afhan­ kelijk van de kwaliteit eerst worden gereinigd, getopstript of gedeepstript worden. De I-Wax-me­ thode is, na het aanbrengen door de specialisti­ sche medewerker, dagelijks te onderhouden door reguliere schoonmaakmedewerkers.

Duurzame innovatie Marga is enthousiast: ‘Vroeger moesten wij dit soort vloeren één keer per jaar strippen om de vloer vervolgens opnieuw in de was te zetten. Dat hoeft nu niet meer. Schopstrepen en zwarte vlek­ ken, die je op de oude waslaag zonder schrobma­ chine niet kon verwijderen, zijn nu gemakkelijk te verwijderen tijdens het vochtwissen. Je ziet ook geen randvergoring meer, omdat de vloer goed wordt onderhouden.’ Marco van Schijndel, projectmanager bij CSU, kwam als een van de eerste in aanraking met I-Wax en noemt het systeem ‘een duurzame in­ novatie’. Voordeel voor de klant is volgens Van Schijndel dat de vloer het hele jaar de juiste uit­ straling heeft: ‘Bij eenmalig polymeren nam daarna in de tijd de kwalitatieve uitstraling steeds iets af. Met het I-Wax-systeem blijft de uitstraling van de vloer het hele jaar door op het gewenste niveau. En iedere CSU-medewerker kan de werk­ zaamheden laagdrempelig uitvoeren. Zeker in de zorg en het onderwijs biedt dit kwalitatieve meerwaarde.’

55


SPÉCIFICATIONS TECHNIQUES Adapté aux sols durs et souples. I-Wax, Storfix et les mops sont pourvus de l’écolabel Nordic Swan Facile à appliquer lors du nettoyage quotidien Marga Dam

56


PRODUITÀ L’HONNEUR Système d’entretien de sol I-Wax « Ne plus jamais polymériser »

Dans chaque édition du Propre Magazine, nous traitons un produit de nettoyage. Cette fois, Marga Dam, Object Leader chez CSU, nous parle de la méthode I-Wax et de ce qu’elle représente pour son travail. D’après le distributeur Boma, avec ce système, vous n’avez plus besoin de polymériser.

Texte : Ellen Dobbelaar, photos: NFP Photography Dennis A-Tjak

Marga Dam travaille pour la société de nettoyage néerlandaise CSU et utilise le système d’entretien de sol I-Wax dans un environnement scolaire. Elle et son équipe sont notamment responsables de l’entretien du réfectoire, des couloirs et des classes. Dans un bâtiment rénové, elle travaille avec l’I-Wax, un système d’entretien du sol qui existe depuis un certain temps, mais qui a ré­ cemment été lancé via Boma dans le Benelux et le nord de la France. La méthode I-Wax est en effet déjà prisée depuis vingt ans en Scandinavie.

Les agents de nettoyage assurent un entretien quotidien « Ne plus jamais polymériser », affirme le slogan. I-Wax est une cire d’entretien naturelle, qui est appliquée sur le sol lors du nettoyage quotidien à l’aide d’un mop humide. Cette méthode permet d’entretenir le sol tout en supprimant les crasses sèches et collantes. Elle comporte des mops hu­ mides permettant au client d’utiliser deux produits en alternance et à une fréquence fixe : l’I-Wax et le Storfix. Les mops peuvent être humidifiés manuel­ lement ou pendant le lavage en machine. « Avec la méthode I-Wax, le sol est continuelle­ ment nourri et il reste souple. On peut la comparer à une crème pour les mains que l’on applique chaque jour pour garder des mains douces et brillantes. Sans cette crème, la peau est sèche », explique Renzo Oostdam, Account Manager chez Boma. « Avec I-Wax, le sol est nettoyé et nourri. »

Avec un nouveau sol, on peut directement em­ ployer cette méthode. En fonction de leur qualité, les sols existants doivent d’abord être nettoyés, puis décapés superficiellement ou en profondeur. Une fois l’application par un spécialiste effectuée, la méthode I-Wax peut être utilisée au quotidien par les techniciens de surface habituels.

Une innovation durable Marga est enthousiaste : « Autrefois, nous devions décaper ce type de sol une fois par an pour ensuite les cirer à nouveau. Ce n’est désormais plus le cas. Les taches noires et les traces de pied que l’on ne pouvait pas supprimer sans autolaveuse sur l’ancienne couche cirée peuvent à présent être facilement enlevées lors du nettoyage humide. Il n’y a plus de jaunissement des bords, car le sol est bien entretenu. » Marco van Schijndel, Project Manager chez CSU, a été l’un des premiers à découvrir l’I-Wax et qualifie ce système « d’innovation durable ». D’après M. Van Schijndel, l’avantage pour le client est que le sol brille correctement toute l’année : « En cas de polymérisation unique, le brillant s’estompe toujours au fil du temps. Or, avec le système I-Wax, la brillance optimale du sol est conservée toute l’année. Chaque collaborateur de CSU peut assurer ces opérations, faciles à réaliser. C’est surtout dans les secteurs des soins et de l’enseignement que ce système offre une grande plus-value. »

57


Elke katoenen rol wordt fris gewassen en tot 200 keer bij u geleverd. Het milieu dankt u van harte! Elke katoenen handdoekrol van CWS voelt heerlijk zacht aan en is perfect hygiĂŤnisch. Bovendien is er voor elke gebruiker altijd een nieuwe en fris gewassen portie beschikbaar. Als u de volledige rol heeft opgebruikt, wordt deze omgewisseld, gewassen en tot 200 keer opnieuw ingezet. Dit gebruiksvriendelijke en ecologische concept komt zowel u als het milieu ten goede.

V.U.: Han Strijbos - Red Spot - 02-2013

www.serving-nature.com

CWS-boco BeLux N.V. | Berchemstadionstraat 78 | B-2600 Berchem Tel. +32 (0)3 326 20 32 | Fax +32 (0)3 326 37 28 | www.cws-boco.be | cstbe@cws-boco.com

Telescoopstelen voor Nederland, BelgiĂŤ en Luxemburg

Gardiner Xtreme X3, minimale fysieke belasting! Grippamax inbouwsystemen, maximale veiligheid!

Bezoek ons op de ISSA/IN TERCLE AN van 10 tot en m et 13 mei op de s t a nd van Gri ppaTan k

Bent u op zoek naar een telescoopsteel op hoog niveau of een inbouwsysteem met maximale veiligheid? Go Cleaning, exclusief distributeur voor Gardiner telescoopstelen en Grippamax crash tested inbouwsystemen. Go Cleaning, De Maten 89, 8101 GE Raalte. Telefoon: 0031 572 820203. Internet: www.gocleaning.nl


Schoonmaak Trivia Denkt u alles over schoonmaak te weten? Met deze Trivia test u in hoeverre uw schoonmaakkennis nog up-to-date is. Veel succes en als u klaar bent, vindt u op www.propermagazine.be de juiste antwoorden (er is maar één antwoord mogelijk).

Tekst: Cor van der Velden

1. Een metamorf gesteente is: a. Graniet b. Kwartsiet c. Marmer

7. Om een OK te desinfecteren, gebruiken we bij voorkeur: a. 70 procent ethanol b. 50 procent ethanol c. 99 procent ethanol

2. Wat betekent bactericide? a. Doodt alle bacteriën. b. Voorkomt bacteriegroei. c. Stimuleert bacteriegroei.

8. Een afzettingsgesteente is: a. Solnhofer b. Basalt c. Blauwsteen

3. Wat betekent 100 procent biologisch afbreekbaar? a. Dat het product voor 100 procent biologisch afgebroken wordt. b. Dat 100 procent van de organische bestanddelen biologisch afgebroken worden. c. Dat 100 procent van de anorganische bestanddelen biologisch afgebroken worden.

9. I n een cleanroom werken we bij voorkeur met twee personen. Dat is: a. zodat ze elkaars kleding kunnen controleren vóór het betreden van de cleanroom. b. omdat het werk dan sneller klaar is. c. om elkaar bij te staan wanneer één van beiden onwel raakt.

4. De sterkte van de “schok” die je soms voelt, veroorzaakt door statische elektriciteit: a. is nauwelijks meetbaar met gewone instrumenten. b. is omgekeerd evenredig met het kwadraat van de afstand. c. kan het beste met een intensiemeter worden vastgesteld.

10. D e kring aan de zijkant van het bad, wanneer je een bad hebt genomen, duidt erop: a. dat het tijd werd dat je in bad ging. b. dat er een verbinding is tussen natuurlijke zeep en het kalk in het badwater. c. dat er agressieve zeep gebruikt is.

5. Een stollingsgesteente is: a. Basalt b. Travertin c. Leisteen 6. Wat is de bijpassende pH-volgorde van soda, periodieke sanitairreiniger, doucheschuim en stripper? a. 4, 2, 7 en 14 b. 10, 2, 7 en 9 c. 7, 4, 14 en 2

59


Care is dé specialist in kritische schoonmaak Naast reguliere schoonmaak biedt Care al jaren specialistische schoonmaak aan, o.a. het reinigen en desinfecteren van cleanrooms in farma en biotechnologie. In een cleanroom werken vergt een sterke discipline, organisatie en structuur. Dankzij onze unieke aanpak kunnen we rekenen op uiterst gekwalificeerd personeel en borgen we de kwaliteit via GMP.

www.care.be

Wanneer elk pluisje telt en elk kruisje telt, heb je een specialist zoals Care nodig.

Meer informatie: 03/287 06 10, vraag naar Chantal Moerenhout (sales manager).

De glasheldere oplossing voor uw administratie

IT controls your flow

Ga naar www.aariverside.com voor meer informatie of bel +31 73 547 00 76


Le quizz du nettoyage Vous pensez déjà tout savoir sur le nettoyage ? Découvrez si vos connaissances sont encore à jour grâce à ce quizz consacré au nettoyage. Avant tout, bonne chance ! Quand vous aurez fini, découvrez les bonnes réponses sur www.propermagazine.be (une seule bonne réponse est possible). Texte : Cor van der Velden

1. Une roche métamorphique est : a. Granite b. Quartzite c. Marbre 2. Que signifie « bactéricide » ? a. Tue toutes les bactéries. b. Évite la multiplication des bactéries. c. Stimule la multiplication des bactéries. 3. Que signifie « 100 % biodégradable » ? a. Que le produit est désagrégé biologiquement à 100 %. b. Que 100 % des composants organiques sont désagrégés biologiquement. c. Que 100 % des composants inorganiques sont désagrégés biologiquement. 4. La puissance du « choc » provoqué par l’électricité statique et que vous ressentez parfois : a. peut être à peine mesurée avec des instruments habituels. b. est inversement proportionnelle au carré de la distance. c. peut être constatée de la meilleure façon au moyen d’un tensiomètre. 5. Une roche magmatique est : a. Basalte b. Travertin c. Ardoise

7. P our désinfecter un bloc opératoire, vous utilisez de préférence : a. 70 % éthanol b. 50 % éthanol c. 99 % éthanol 8. Une roche sédimentaire est : a. Solnhofer b. Basalte c. Pierre bleue 9. D ans une “cleanroom”, nous travaillons de préférence à deux personnes. C’est : a. pour qu’elles puissent contrôler mutuellement leurs vêtements avant de pénétrer dans la ‘cleanroom’. b. parce que le travail est alors effectué plus rapidement. c. pour s’assister mutuellement, au cas où l’une d’elles aurait un malaise. 10. L ’anneau sur le bord du bain, lorsque vous avez pris un bain, indique : a. Qu’il était temps que vous preniez un bain. b. Qu’il y a une liaison entre le savon naturel et le calcaire dans l’eau du bain. c. Qu’un savon agressif est utilisé.

6. Quel est l’ordre correct du pH du soda, du produit de nettoyage sanitaire périodique, du savon de douche et du décapant ? a. 4, 2, 7 et 14 b. 10, 2, 7 et 9 c. 7, 4, 14 et 2

61


COLOFON/COLOPHON Proper Magazine is een uitgave van APPR, www.appr.nl 4e jaargang Realisatie: APPR bv, Postbus 5135, 1410 AC Naarden, Nederland, tel: 00 31 (0)35 694 28 78, Ellen Dobbelaar, ellen@propermagazine.be Anya Vos, anya@propermagazine.be Redactieraad: Sven Aerts, Marc Celen, Bart Cleymans, Peter DePloey, Bernard Goeminne, Sarah van Mossevelde, Els Nys, Cor van der Velden

Propre Magazine est une édition d’APPR www.appr.nl 4ème année Réalisation : APPR bv, Postbus 5135, 1410 AC Naarden, Pays-Bas, Tél. : 00 31 (0)35 694 28 78, Ellen Dobbelaar, ellen@propermagazine.be Anya Vos, anya@propermagazine.be Conseil de rédaction : Sven Aerts, Marc Celen, Bart Cleymans, Peter DePloey, Bernard Goeminne, Sarah van Mossevelde, Els Nys, Cor van der Velden

Abonnementen: Een jaarabonnement op Proper Magazine is in België gratis voor een ieder die kan aantonen professioneel bij schoonmaakonderhoud betrokken te zijn. De aanvraag van het abonnement dient schriftelijk te gebeuren en vergezeld te gaan van een visitekaartje of werkgeversverklaring. De uiteindelijke toewijzing van het abonnement is voorbehouden aan APPR bv. Abonnementen kunnen aangevraagd worden bij: APPR bv, Postbus 5135, 1410 AC Naarden, Nederland.Voor inschrijving wordt eenmalig € 49,00 in rekening gebracht.

Abonnements : Un abonnement annuel à Propre Magazine est gratuit en Belgique pour toute personne pouvant prouver être concernée par le domaine du nettoyage dans le cadre professionnel. La demande d’abonnement doit être formulée par écrit et être accompagnée d’une carte de visite ou d’une déclaration de l’employeur. La décision finale quant à l’attribution de l’abonnement revient à APPR bv/ sa. Les abonnements peuvent être demandés à: APPR bv, Postbus 5135, 1410 AC Naarden, Pays-Bas. Pour l’inscription, une participation unique de 49,00 € est demandée.

Advertentie-exploitatie: Herman Wessels, herman@appr.nl Vormgeving: APPR bv, Merit op de Dijk (art direction) Druk: Ten Brink, Meppel, Nederland Verschijningsfrequentie: 4 maal per jaar Auteursrecht: Zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van APPR bv mag niets uit deze uitgave openbaar worden gemaakt of op welke wijze dan ook vermenigvuldigd. ©2016

Annonce-exploitation : Herman Wessels, herman@appr.nl Mise en page : APPR bv, Merit op de Dijk Impression : Ten Brink, Meppel, Pays-Bas Fréquence de parution : 4 fois par an Droits d’auteur : Aucun élément de cette édition ne peut être rendu public ou être reproduit de quelque manière que ce soit sans autorisation écrite préalable d’APPR bv/sa. ©2016

ADVERTENTIES/ANNONCEURS AaRiverside BV .......................................................................60

ISSA/Interclean Amsterdam ....................................................52

Atir België bvba ......................................................................43

Kärcher N.V. ............................................................................45

Buttons for Cleaners ...............................................................63

Kimberly-Clark .......................................................................26

Care NV .................................................................................60

Numatic International ............................................................28

CWS .......................................................................................58

Vermop Salmon GmbH ...........................................................50

Dr. Schnell Chemie GmbH ......................................................50

Vileda Professional .................................................................64

GoCleaning ...........................................................................58

Werner & Mertz Benelux S.A. ....................................................2



MicroOne Single Use Bijna te goed om weg te gooien Single Use, een totaalconcept van Vileda Professional. Wegwerp doeken, moppen en absorptiepads. Geen was-logistiek, uitstekende reiniging en optimale hygiĂŤne. Zeer geschikt in de gezondheidszorg, maar ook praktisch in hotels, sleutelpanden en andere situaties waar wassen onmogelijk is. Optimale reiniging door microvezels Significante verwijdering van bacteriĂŤn en micro-organismen Voor verschillende reinigingsmethodes Voel de kwaliteit en test de reinigende werking. Vraag een gratis proefdoos aan bij uw Vileda Professional contactpersoon, uw distributeur of neem direct contact met ons op, vileda.professional.be@fhp-ww.com

www.vileda-professional.com


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.