Dentz 6 - 2015

Dentz vakblad voor tandartsen JAARGANG 7 - 2015 - NUMMER

6

BOB TEN CATE: MONDZORG OUDEREN INTERESSANT ONDERZOEKSGEBIED PIMP JE PRAKTIJK MET EEN GRONDIGE OPKNAPBEURT OIL PULLING: EEN MONDVOL ONZIN? EEN KIJKJE ACHTER DE SCHERMEN BIJ (H)OUD JE MOND GEZOND

Coen Oldenburg over bonescarven:

heeft chirurgische orthodontie de toekomst?

ellente adaptatie en modelleerbaarheid

nieuw:

gebaseerd op

1

VITA is geen geregistreerd handelsmerk van DENTSPLY international Inc.

universal nano-ceramic restorative

De unieke SphereTEC™ technologie brengt gebruikersgemak naar een hoger niveau.

• Ingenieus en eenvoudig kleurensysteem: 5 kleuren volstaan voor de gehele VITA®1 range • Snel en eenvoudig polijsten voor uitstekende glans • Natuurlijke esthetiek

Voor meer informatie bezoekt u www.dentsply.eu

www.dentsply-spheretec.com

VOORWOORD Mondzorg aan ouderen in 2066 Ellen Dobbelaar, bladmanager

Als kind ging ik elk half jaar naar de tandarts.

Of ik nou zin had of niet, ik moest. Samen met mijn moeder en mijn zus. Of ja, ik moest? Ik ging altijd, want dat deden we nou eenmaal. Zo erg vond ik het bezoek aan de tandarts helemaal niet. Na afloop mocht ik altijd iets uitzoeken.

Een rieten mand die was gevuld met speeltjes werd mij getoond en steevast koos ik voor de stuiterbal. Het enige vervelende was, dat ik niet meteen iets mocht eten of drinken. Want ik had net fluoride gekregen en dan mocht ik tot een uur na het tandartsbezoek niks nuttigen, behalve een glas water.

Nu, vele jaren later, ga ik nog steeds twee keer per jaar naar de tandarts. Niet meer naar dezelfde tandarts, want 250 kilometer rijden voor

Dentzmagazine.nl Dentz is nu ook online te vinden. Achter de schermen is hard gewerkt aan een nieuwe website voor Dentz. De website www.dentzmagazine.nl biedt informatie over het magazine, u kunt de meest recente én oude uitgaven digitaal bekijken en u vindt er actuele informatie over het magazine en tandheelkundige zaken. Bovendien kunnen geïnteresseerden zich aanmelden voor een abonnement en vindt u er de laatste tweets die via @DentzMagazine verstuurd worden.

U bent van harte welkom op www.dentzmagazine.nl!

een tandartsbezoekje vind ik weer net te ver.

Maar nog steeds sta ik binnen vijf minuten weer buiten met de mededeling: geen gaatjes, tot over een half jaar. Nu is dat voor mij na al die jaren een vanzelfsprekendheid geworden.

Maar door mijn bezoek aan een cursusdag van de Preventie Academie voor het vrijwilligersproject (h)Oud de mond gezond van het Ivoren Kruis kijk ik daar toch iets anders tegen aan.

Ouderen die nú in een verpleeghuis wonen, kregen waarschijnlijk geen fluoridebehandeling, gingen misschien ook niet twee keer per jaar met hun ouders naar de tandarts en poetsten ook niet twee keer per dag met fluoridetandpasta. Nu zijn er veel ouderen met een prothese, sommigen hebben nog een deel van het eigen gebit. Hoe dat gebit vroeger is onderhouden en hoe het nú onderhouden dient te worden, is een belangrijk speerpunt. De kwetsbare ouderen kunnen niet allemaal zelfstandig hun gebit onderhouden. Maar hoe zal dat over pak ’m beet vijftig jaar zijn? Hoe zal dan de kwaliteit van de mondgezondheid van ouderen zijn? Nu wordt het probleem bij de kern aangepakt, maar wat is de langetermijnvisie? Het lijkt mij interessant als er – naast de aanpak om de mondzorg aan ouderen nú te verbeteren – ook gekeken wordt naar de toekomst, om op die manier problemen te voorkomen.

Colofon Dentz, waarin opgenomen ’tANTwoord, ledenorgaan van de Associatie Nederlandse Tandartsen (ANT) Redactieadvies­raad Sjoerd Algera (tandarts), Ronald Bos (Ivoren Kruis), Ed Kolsteeg (secretaris VGT), Ravin Raktoe (ANT), Han Verhoeven (NVIJ) Aan dit nummer werkten mee Winnie Boegborn, Thomas Braun, Michiel Dekker, Liza Leijenhorst, Reina de Raat, Frank van Wijck Redactie Dentz APPR B.V., Postbus 5135, 1410 AC Naarden, 035-6942878, dentz@appr.nl, www.dentzmagazine.nl Advertenties Herman Wessels, 035-6942878, herman@appr.nl Vormgeving Merit op de Dijk (art direction) Bladmanager Ellen Dobbelaar, ellen@appr.nl Druk Ten Brink, Meppel. De redactionele inhoud van Dentz verwoordt niet noodzakelijk de standpunten van de Associatie Nederlandse Tandartsen (ANT), noch neemt de ANT verantwoordelijkheid voor de inhoud van redactionele artikelen. De inhoud van ’tANTwoord valt onder verantwoordelijkheid van het bestuur van de ANT. Copyright Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of vermenigvuldigd zonder nadrukkelijke schriftelijke toestemming van de uitgever. ©2015 APPR bv. ISSN 1877-3753

Dentz 3

INHOUD

16 22

Heeft chirurgische orthodontie de toekomst?

Ingezonden brief: waarom de NVPM nodig is

38

Bob ten Cate: ‘Specialiseer je in mondzorg voor ouderen’

48

Pimp je praktijk

’tANTwoord

(h)Oud de mond gezond: ‘Een klein gebaar, met een groots effect’

44

ANT Nascholingsaanbod . . . . . . . . . . . . . . 59 Column Wilfred Kniese . . . . . . . . . . . . . . . 60 ‘We blijven de NZa kritisch volgen’ . . . . . . 62 IQdent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 Een klacht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 Consumenten Keuze Tarief . . . . . . . . . . . . 68 Dental Studie Update Congres . . . . . . . . . 70 Word ANT-lid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 ANT Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74

En verder...

Nieuws . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Product . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Nieuwe modelovereenkomsten ter vervanging VAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

Oil pulling: een mondvol onzin?

54

Column Jan Willem Vaartjes . . . . . . . . . . . 29 StuDentz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Erfgoed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

Tetric EvoFlow Bulk Fill ®

De ideale aanvulling op Tetric EvoCeram® Bulk Fill

Het efficiënte posterior composiet!

nu!

teer Profi P NKOO VAN

A BIJ A

3

S

STUK

GRAT

ill

bulkf

lowom/f

c

dent.

rviva

a .ivocl www

IS

www.ivoclarvivadent.com Manufacturer, Sales & Distribution: Ivoclar Vivadent AG Bendererstr. 2 | 9494 Schaan | Liechtenstein | Tel.: +423 235 35 35 | Fax: +423 235 33 60

www.ivoclarvivadent.nl Representative Office Benelux: Ivoclar Vivadent B.V. De Fruittuinen 32 | 2132 NZ Hoofddorp | The Netherlands | Tel. : +31 23 529 37 91 | Fax : +31 23 555 45 04

AnnA bErEnds vAn loEnEn

Vroeger was het beroep van balie assistent een functie die

Anna heeft na een

werd gecombineerd met de functie van tandartsassistent.

bedrijfskundige en

NIEUWS

onderwijskundige

De baliewerkzaamheden beperkten zich tot het afhandelen

opleiding en jaren-

van simpele telefoontjes en het maken van afspraken.

Echter, door veranderende wet- en regelgeving, ontwikkelingen in technologie, de toenemende mondigheid van patiënten (niet alleen mondeling maar ook via e-mail en social media)

lange ervaring in tal van managementen organisatiefuncties in de zakelijke dienstverlening en mondzorg, in 2010 Qanz opgericht.

Hiermee begeleidt zij tandartspraktijken met hun

en de groei van praktijk, is de rol van balie assistent gegroeid

organisatie en hun management en geeft zij

tot de spil van de praktijk.

trainingen aan onder andere praktijkmanagers en balie assistenten.

Een goede balie assistent is een gastvrouw, een visitekaartje, maar ook degene die een belangrijke invloed heeft op de workflow in de praktijk en daarmee ook invloed

Astrid Elzink tEnnEkEs

heeft op de continuïteit van de afspraken en de patiëntenzorg in de praktijk.

Astrid is van 1973 tot 1988 werkzaam

Er is dus steeds meer komen kijken bij de functie van balie

geweest als tandarts-

assistent. Na aanleiding van diverse vragen uit praktijken

Handboek voor de Balie Assistent

assistent. Zij was

hebben wij een handboek samengesteld met de belangrijkste

medeoprichter van het blad Standy voor

aspecten van de functie en tips die je direct kan toepassen in jouw praktijk, of je nu net begint of al een gevorderde balie assistent bent. Mocht je nog niet werkzaam zijn in de prak-

Vroeger was het beroep van balieassistent een functie die werd gecombineerd met de functie van tandartsassistent. De baliewerkzaamheden beperkten zich tot het afhandelen van telefoontjes en het maken van afspraken. Door veranderende wet- en regelgeving, ontwikkelingen in technologie, de veranderende mondigheid van patiënten en de groei van de praktijk, is de rol van balie-assistent uitgegroeid tot de spil van de praktijk.

Een goede balie-assistent is een gastvrouw of gastheer, een visitekaartje, maar

tijk, dan kan dit handboek goed als hulpmiddel dienen om je

tandartsassistenten en zette tevens de eerste cursussen voor deze doelgroep op. Van 1988 tot 1996 is ze werkzaam

ook degene die een belangrijke invloed heeft op de workflow in de praktijk. De balie-assistent heeft daarmee invloed op de continuïteit van de afspraken en de patiëntenzorg in de praktijk.

Anna Berends van Loenen en Astrid Elzink-Tennekes zijn auteur van het Handboek voor de Balie Assistent. Naar aanleiding van diverse vragen uit praktijken hebben zij een handboek samengesteld met de belangrijkste aspecten van de functie en tips die direct toepasbaar zijn in de praktijk.

Het leidt de lezer langs de vele aspecklaar te stomen voor de functie.

geweest lesassistente bij de opleiding tandartsassistente ROC te Apeldoorn. In 2000 richtte

zij Tenel Trainingen en Congressen op en geeft sindsdien vele trainingen en cursussen op het

Mart Elzink:

‘Gaaf boek hoor. Heel informatief.

Jullie hebben veel nuttige

gebied van communicatie, agendaplanning en baliechecks. Tevens is zij oprichter van Dental Best Practice

onderwerpen bij elkaar gezet.’

HAndboEk voor dE bAliE AssistEnt | Anna Berends van Loenen | Astrid Elzink - Tennekes

HAndboEk voor dE bAliE AssistEnt

Handboek voor de balie assistent

Arend van den Akker:

‘Je hebt maar één kans om een eerste indruk

te maken en die moet meteen goed zijn. Dit boek

staat vol nuttige informatie om de lezer te helpen dit te realiseren in de praktijk.’

ten van de functie als balie-assistent van een tandartsenpraktijk. Het biedt niet alleen praktische handvatten voor de balie, maar ook voor tandheelkundige behandelingen, patiëntvriendelijk gedrag en communicatie, zowel schriftelijk als verbaal.

Informatie: www.qanz.nl

UMC Utrecht vindt genetische oorzaak verstoorde gebitsontwikkeling Onderzoekers van het UMC Utrecht hebben een gen gevonden dat oligodontie – het ontbreken van zes of meer tanden in aanleg – kan veroorzaken. De vondst van het zogenaamde LPR6-gen maakt het mogelijk om patiënten beter te diagnosticeren, voorlichten en een behandeling op maat te ontwikkelen.

Oligodontie is een zeldzame maar ingrijpende aangeboren afwijking, waarbij er in het volwassen gebit zes of meer tanden en kiezen ontbreken. Op jonge leeftijd ontwikkelen kinderen meestal wel een melkgebit, maar bij het wisselen valt op dat er iets mis is. Op een aantal plaatsen komen geen volwassen tanden en kiezen. De aandoening komt in Europa bij veertien op de tienduizend mensen voor. Er bestaan twee vormen: oligodontie als onderdeel van een syndroom en als een op zichzelf staande aandoening.

Oligodontie heeft veel impact op de kwaliteit van leven en kan onder meer tot problemen leiden bij het eten en de spraak. Dr. Marijn Créton, tandarts en maxillofaciaal pro-

thetist bij de afdeling Mond-, kaak- en aangezichtschirurgie en bijzondere tandheelkunde in het UMC Utrecht, zorgt er in overleg met de patiënten voor dat zij op jonge en volwassen leeftijd een mooi gebit hebben. De behandeling omvat een jarenlang traject, waarbij patiënten onder behandeling zijn van een tandarts, kaakchirurg en een orthodontist. ‘Jongeren met oligodontie kampen daarnaast vaak met psychosociale problemen’, weet Créton. ‘Het valt op als je veel tanden mist. Kinderen, pubers en jongvolwassenen worden soms gepest en hebben nogal eens gevoelens van onzekerheid en schaamte.’

Informatie: www.umcutrecht.nl

47 tanden zetten prehistorie op z’n kop In China zijn 47 menselijke tanden gevonden die dateren uit een periode waarin er nog geen mensen in dat deel van de wereld zouden moeten zijn geweest. Door de vondst worden er vraagtekens gezet bij de reeds bestaande theorieën over de verspreiding van de mens. Men nam altijd aan dat

homo sapiens eerst Europa aandeed, omdat de oudste menselijke resten daar 40.000 jaar oud zijn. De tanden die in China zijn gevonden, zijn volgens de onderzoekers echter 80.000 tot 120.000 jaar oud. In het wetenschappelijke tijdschrift Nature beschrijven ze dat ze dat hebben vastgesteld door de bodem

te dateren waarin de tanden zijn gevonden. Toch zijn collega’s sceptisch.

Zo zouden de tanden sporen van cariës vertonen, wat bij mensen pas ontstond toen 10.000 jaar geleden ons dieet veranderde omdat we landbouw gingen bedrijven. Verder onderzoek is daarom nodig. Bron: NOS Dentz 7

10 T/M 12 MAART 2016 AMSTERDAM RAI

10 T/M 12 MAART 2016

Van donderdag 10 t/m zaterdag 12 maart 2016 is Amsterdam RAI hét zakelijke platform voor aanbieders en afnemers van dentale producten en diensten binnen de mondzorg.

DENTAL EXPO 2016 VAKBEURS VOOR TANDHEELKUNDE, TANDTECHNIEK EN MONDZORG In combinatie met het ANT Dental Studie Update Congres

Organisatie Dental Expo:

Dental Expo

C = 0, M = 70, Y = 100, K = 0

Protex B.V. C = 0, M = 100, Y = 0, K = 0 Postbus 61 • 1430 AB Aalsmeer • T: +31(0)297-382 175 E: info@dentalexpo.nl • I : www.dentalexpo.nl

•

F: +31(0)297-348 019

@Dental-Expo

NIEUWS Lezingen en cursusaanbod DATUM

CURSUS/LEZING

LOCATIE

AANBIEDER

11 december 2015

Kuraray Kitchen Event

IJmuiden

Kuraray Dental Benelux

15 januari 2016

(h)Oud de mond gezond

Regardz, exacte locatie Preventie Academie, Ivoren Kruis nog nader te bepalen

29 januari 2016

(h)Oud de mond gezond

Regardz, exacte locatie Preventie Academie, Ivoren Kruis nog nader te bepalen

5 februari 2016

(h)Oud de mond gezond

Regardz, exacte locatie Preventie Academie, Ivoren Kruis nog nader te bepalen

5 februari 2016

Posterior2016

RAI Congrescentrum, Bureau Kalker Amsterdam

12 februari 2016

Preventie nader bekeken

Regardz, Amersfoort

Preventie Academie, Ivoren Kruis

17 februari 2016

Succesvol met een glimlach

In Style, Maarssen

Nobel Biocare

10 t/m 12 maart 2016

Dental Expo 2016

Amsterdam RAI

Dental Expo

11 maart 2016

(h)Oud de mond gezond

Regardz, exacte locatie Preventie Academie, Ivoren Kruis nog nader te bepalen

11 maart 2016

Gewoon Gaaf met Motivatio- Regardz, Amersfoort nal Interviewing

Preventie Academie, Ivoren Kruis

11 & 12 maart 2016

Dental Studie Update Congres RAI, Amsterdam

ANT

12 maart 2016

Starterscongres

RAI, Amsterdam

ANT

8 april 2016

(h)Oud de mond gezond

Regardz, exacte locatie Preventie Academie, Ivoren Kruis nog nader te bepalen

8 april 2016

Het preventie-ABC voor pa- Regardz, Amersfoort ropatiënten

15 april 2016

(h)Oud de mond gezond

Regardz, exacte locatie Preventie Academie, Ivoren Kruis nog nader te bepalen

3 juni 2016

(h)Oud de mond gezond

Regardz, exacte locatie Preventie Academie, Ivoren Kruis nog nader te bepalen

Preventie Academie, Ivoren Kruis

3 juni 2016 Weefselverlies bij jeugdigen Regardz, Amersfoort Preventie Academie, Ivoren Kruis Informatie: www.kuraraydental.nl, www.posterior2016.nl, www.dentalexpo.nl, www.nobelbiocare.com, www.ant-online.nl, www.dentalstudieupdate.nl, www.ivorenkruis.nl

Posterior 2016: 6 lezingen over posterieure restauraties Premolaren en molaren krijgen veel voor hun kiezen. Bij herstel van omvangrijk weefselverlies door cariës, fracturen of slijtage werd in het verleden al snel voor een volledige kroon gekozen.

Vandaag de dag is het echter mogelijk om meer weefselbesparend te werk te gaan. Door een directe composietrestauratie te vervaardigen of te kiezen voor een partiële indirecte restauratie. Het congres Posterior 2016 biedt een update over de verschillende mogelijkheden bij het herstel van functie en esthetiek bij premolaren en molaren.

Het programma bestaat uit zes prak-

tijkgerichte lezingen over de verschillende mogelijkheden die u hebt bij het herstel van functie en esthetiek bij premolaren en molaren. De lezingen worden gegeven door vijf specialisten op hun vakgebied: • Levensduur en risicoanalyse Dr. Niek Opdam • De posterieure enkelvoudige composietrestauratie Prof.dr. Marleen Peumans • Is ernstige gebitsslijtage altijd ernstig? - Dr. Bas Loomans • Occlusieherstel: een kwestie van kiezen! - Ben Derksen

• Restaureren van een versleten dentitie. Een teambenadering Prof. dr. Daniel Edelhoff • Tandkleurige indirecte posterieure restauraties. Update 2016 Prof. dr. Daniel Edelhoff Posterior 2016 wordt op vrijdag 5 februari 2016 gehouden in het Auditorium van het RAI Congrescentrum in Amsterdam. Naast de zes lezingen is er voldoende tijd om elkaar te ontmoeten tijdens de pauzes, inclusief een uitgebreide informatiemarkt, lunch én borrel. Het congres bestaat uit zes Informatie: www.posterior2016.nl Dentz 9

Gratis praktijk scan bij u in de praktijk Waar staat u met uw praktijk ten opzichte van uw collega’s?

Bent u op zoek naar blijvende vooruitgang, efficiency en werkplezier in uw praktijk? Draait het team vanzelf, of wacht men op uw initiatief?

Doet iedereen wat hij/zij moet doen, of denkt u dat het efficiënter kan?

Wij brengen dit overzichtelijk voor u in kaart en laten zien waar uw verbetermogelijkheden liggen.

Geef u nu op voor de gratis praktijk scan* Voor lezers van Dentz voeren wij deze in de eerste 5 praktijken kosteloos uit! *ter waarde van € 950

MANAGEMENTANALYSE EN ONDERSTEUNING VOOR DE TANDARTSPRAKTIJK

Bel of mail met Elsbeth Nijhoff en Alexander Tolmeijer 06 525 43 463 – info@dentiva.nl – www.dentiva.nl Of vul onderstaande antwoordstrook in.

--------------- Antwoordstrook --------------------

Ja, ik ben geïnteresseerd in de gratis praktijk scan van Dentiva

Vul de antwoordstrook in en stuur deze naar: Dentiva, Stinzenlaan Zuid 235, 3621 TC Breukelen

Naam:

................................................

Praktijknaam:

................................................

Adres:

................................................

Plaats:

................................................

Telefoon:

................................................

E-mail:

................................................

Praktijk website:

................................................

Dit jaar is het 15 jaar geleden dat de officiële Karl Kaps dealer,

Zeelte-Kaps Jubileum Actie

Zeelte Dental Equipment, is gestart met de verkoop van Kaps microscopen in Nederland! Al 15 jaar is Zeelte met persoonlijke inzet

Rijdbare Karl Kaps K900

heeft geleid tot een hoge klantentevredenheid en tot een hechte,

van € 17.066,00 voor € 11.900,00

Prijzen zijn exclusief 21% btw

en betrouwbare service zijn relaties van dienst. Deze toewijding langdurige relatie met vele honderden Kaps gebruikers! Op dit solide fundament bouwt Zeelte en Karl Kaps, een markleidende

Inclusief:

Duitse fabrikant, graag met u verder aan de toekomst.

• Variflex 100 • Led verlichting

Voor onze vaste klanten geldt er 15% jubileum voordeel op onderhoud, onderdelen en upgrades in 2016, afgesproken voor 31-12-2015.

• Bino-culair 0-210 graden

Zeelte Dental Equipment • Weg van Rollecate 17 • 8325 CP Vollenhove Tel: 0527-241782 • info@zeelte.nl • www.zeelte.nl

Het nascholingsbureau van het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (ACTA) Wij bieden een uitgebreid programma voor het gehele tandheelkundige team. Ons programma bevat leergangen, cursusdagen, workshops en symposia. We bespreken graag de mogelijkheden voor nascholing bij u in de praktijk of op een locatie naar keuze.

Heeft u vragen over ons aanbod of een specifieke cursus, neem dan contact op met een van onze cursuscoördinatoren.

In ons aanbod: 14 januari 2016

Stralingshygiënisch geschoold Beroepsbeoefenaar - Tandheelkunde

29 januari 2016

Nazorg bij implantaten - speciaal gericht op tandartsen

17 + 18 maart 2016 De volledige gebitsprothese - een update 1 april 2016

Lachgassedatie (2-daagse cursus)

WWW.ACTA-DE.nL ACTA Dental Education nu ook op www.facebook.com/actadentaleducation

Dentz 6 2015 ADE

Kijk op onze website voor meer informatie over onze producten en diensten.

Gustav Mahlerlaan 3004, 1081 LA Amsterdam, T 020 - 5980 308, ade@acta.nl

10-11-2015

dental bauer OMNIDENT

dental bauer Nederland voert met trots Omnident als huismerk. Omnident biedt al sinds jaar en dag een compleet assortiment verbruiksmaterialen voor tandartspraktijk en tandtechnisch laboratorium, plus alle klein apparatuur en instrumentarium, van uitstekende kwaliteit, tegen zeer scherpe prijzen.

dental bauer Nederland De Steenbok 12 5215 ME ‘s-Hertogenbosch 073 615 44 11 info@dentalbauer.nl www.dentalbauer.nl

In onze webshop is naast ons huismerk, een ruime keuze van meer dan 400 fabrikanten direct binnen handbereik.

Registreer u vandaag nog op onze website en profiteer dit hele jaar van 20% korting over uw webshop bestellingen. www.dentalbauer.nl

PRODUCT Snelle lokale bescherming met de DMG MiniDam De DMG MiniDam is een siliconen cofferdam voor approximale toepassingen. Het helpt een droge werkomgeving te creÍren tussen twee tanden in. Gelijktijdig wordt de gingiva beschermt tegen de gebruikte materialen zoals bijvoorbeeld het etsgel. De MiniDam wordt gericht lokaal aangebracht. De applicatie neemt enkele seconden in beslag en is voor patiÍnten niet belastend. De kleine elastische siliconenbeschermer stabiliseert zichzelf – zonder klemmen. Een extra voordeel is dat de gehele mondholte vrij toegankelijk blijft.

Informatie: www.dmg-dental.com/minidam

Ivoclar Vivadent introduceert nieuwe, gekleurde dentine-en incisale materialen De nieuw ontwikkelde dentinematerialen en incisale materialen uit de reeks IPS e.max Ceram geven translucente onderstructuren het gewenste helderheidsniveau. In de begintijd van de volledige keramiek waren lithiumdisilicaat- en zirkoniumoxidekeramiek alleen verkrijgbaar in een uitvoering met een hoge opaciteit. De opake onderstructuren, die met deze materialen ontstaan, reflecteren licht zeer sterk en vergroten daarmee de helderheid van de afgeronde restauraties. De klassieke dentine- en incis-

ale materialen van IPS e.max Ceram zijn op deze sterke opaciteit afgestemd, voor een optimale match met de A-D-kleurenwaaier.

Translucente onderstructuren reflecteren licht minder goed dan opake onderstructuren. Ivoclar Vivadent heeft de nieuwe materialen Power Dentin en Power Incisal ontwikkeld

om deze daling in lichtreflectie bij translucente onderstructuren te kunnen compenseren. Deze speciaal getinte materialen zijn vooral geschikt voor casussen waarvoor juist een verhoogde helderheid nodig is. De gewenste helderheid kan hierbij worden behaald zonder aanpassing van het gebruikelijke laagopbouwschema.

Door de lichtbrekingseffecten van deze materialen zijn esthetische resultaten mogelijk.

Informatie: www.ivoclarvivadent.nl

Tetric EvoFlow Bulk Fill De Tetric EvoFlow Bulk Fill is gebaseerd op de chemische samenstelling van de Tetric EvoCeram Bulk Fill. Tetric EvoFlow Bulk FIll wordt aangebracht als een bulk-fill basis in klasse I- en klasse II-restauraties. Net als Tetric EvoCeram Bulk Fill, kunnen 4 millimeter dikke lagen materiaal in korte tijd worden uitgehard.

De bepalende kracht van het nieuwe vloeibare composiet is te danken aan de Aessencio-technologie. In combinatie met het gepatenteerde Ivocerin-lichtinitiator, zorgt deze technologie ervoor dat er composietlagen van wel 4 millimeter dikte kunnen worden uitgehard. Tegelijkertijd kan een lage, op dentine lijkende translucentie worden behou-

den, die onder andere tandenverkleuring effectief kan maskeren. Het resultaat is een natuurgetrouwe esthetische restauratie.

Tetric EvoFlow Bulk Fill is een aanvulling op Tetric EvoCeram Bulk Fill, die een glazuurachtige translucentie laat zien. Beiden composieten zijn beschikbaar in de universele kleurtinten IVA, IVB en IVW en laat een lage krimp en krimpspanning zien.

Informatie: www.ivoclarvivadent.nl

Dentz 13

Maakt u uw digitale wereld compleet voor een scherpe prijs!

€89,-

*

* ) , 9 9 (€ *

aorale sis van intr l. * Op banden, zonder mode scanbesta ele onvention asis van c ** Op b ruk, met model. afd

MonoZir®

€16.900

(excl. BTW)

(incl. laptop t.w.v. € 2.600) Jaarlijkse kosten: € 1.600 vanaf het tweede jaar

FORMA® INTRAORALE SCANBODIES 1x scanbody € 39,-

Autoclaveerbare box (incl. 6x scanbodies)

€ 309,(excl. BTW)

Handelsweg 16 | 2404 CD Alphen aan den Rijn | T +31 (0)172 653 300 | info@elysee-dental.nl | www.elysee-dental.nl

PRODUCT G-Premio Bond van GC Het kiezen van het geschikt adhesief voor een bepaalde indicatie en er zeker van te zijn dat de verschillende procedures goed worden gevolgd, is niet altijd eenvoudig.

Daarom ontwikkelde GC G-Premio Bond: een universeel adhesief welke compatibel is met alle etstechnieken die worden toegepast voor directe hechting, en het is tevens geschikt voor reparatiewerk en voor het behandelen van overgevoeligheid. Bovendien wil GC gebruiksgemak en veelzijdigheid aanbieden zonder dat dit invloed heeft op de kwaliteit van de hechting.

Informatie: www.benelux.gceurope.com

Global Dental Science definitief in Tilburg Het van oorsprong Amerikaanse bedrijf Global Dental Science Europe vestigt zich in Tilburg. Global Dental Science Europe is producent van de AvaDent-kunstgebitten en voegt aan het eind van 2015 de verschillende vestigingen samen in één nieuw en groter pand aan de Ringbaan-Noord.

De kern van AvaDent is een geautomatiseerd productieproces. Traditioneel duurt het totale productieproces van een

prothese ongeveer dertig dagen en is de behandelstoel gemiddeld totaal drie uur bezet. Met AvaDent kan dit in tien dagen en zit de patiënt anderhalf uur in de behandelstoel. De behandelaar hoeft zijn aanmeetmethode niet te veranderen en kan indien nodig een pasfase toepassen.

De AvaDent-prothese wordt computergestuurd gefreesd uit een AvaDent PMMA-puck. Hierdoor is de prothese bio-hygiënischer waardoor deze minder

Larix RI&E Praktijkdossier Larix kan dankzij het nieuwe RI&E Praktijkdossier de mondzorgspecialist adviseren en ondersteunen bij de invulling van het RI&E-dossier volgens de WIP-richtlijnen. Het Larix RI&E Praktijkdossier bestaat uit vier mappen: Arbo, Infectiepreventie & Hygiëne, Milieu en KEW-röntgenstraling. Na een evaluatiegesprek met een van de adviseurs, ontvangt de mondzorgspecialist de mappen compleet met standaard protocollen en werkinstructies die voor mondzorgpraktijken gelden. Indien gewenst zijn de mappen ook los verkrijgbaar.

Informatie: www.larixdc.nl

gaat ruiken en makkelijker schoon te houden is voor de patiënt. Daarnaast vindt er geen krimp meer plaats van de materialen, een perfecte pasvorm is daarmee gegarandeerd. De gegevens van het AvaDent-prothese worden digitaal opgeslagen, dus als de patiënt het kwijtraakt of als de patiënt na een aantal jaren implantaten krijgt, is dezelfde pasvorm en esthetiek gewaarborgd.

Informatie: www.avadent.nl

Larix DC introduceert Wolf Black Label airrotor De in Duitsland geproduceerde Wolf Black Label airrotor past op Kavo Multiflex-koppelingen en NSK-kop­pelingen. De Wolf is licht en ergonomisch gevormd, heeft veel trekkracht en is wonderbaarlijk stil. De koppeling met LEDverlichting zorgt voor perfect zicht op het werkgebied. Larix DC biedt 24 maanden garantie op de Wolf airrotor.

Informatie: www.larixdc.nl Dentz 15

chirurgische orthodontie de

Heeft

toekomst?

Door een combinatie van corticotomie met botaugmentatie hebben de patiënten van Coen Oldenburg veel sneller rechte tanden dan bij de orthodontist. Dentz sprak met hem over bonescarving en de noodzaak om de kaak – bij steeds meer patiënten – te verbreden.

Liza Leijenhorst

C

oen Oldenburg was tijdens zijn studie Tandheelkunde al geïnteresseerd in de orthodontie. Toch koos hij voor de bijzondere tandheelkunde: ‘De orthodontie, met z’n kleine aantal protocollen, is me te beperkt’, legt hij uit. Hij werkte vijfentwintig jaar in twee ziekenhuizen waar hij zich bezighield met de bijzondere tandheelkunde. ‘Door in een tweedelijns setting te werken, kom je meer in aanraking met de chirurgische tandheelkunde.

Ik heb dan ook veel ervaring met de implantologie en alle vormen van botopbouw. Het uitvoeren van een corticotomie is in vergelijking hiermee een relatief eenvoudige ingreep.’

verbluffende resultaten daarvan met een collega kaakchirurg: ‘Ik wilde met de operatie de kaak verruimen en stond er versteld van dat de tanden na vier maanden al recht stonden.

De kaakchirurg is voor mij in de literatuur gedoken en stuitte toen op de corticotomie: het aanbrengen van corticale groeven om de verplaatsing van scheve tanden te versnellen.

Het bleek over de hele wereld al gedaan te worden. Van Amerika tot Turkije en Korea.

Behalve in Nederland. Waarom? Misschien dat de orthodontie hier wat conservatiever is dan in de rest van de wereld.’

Corticotomie

Het principe achter de corticotomie is het zogeheten Regional Acceleratory Phenomenon.

Het houdt in dat na beschadiging van het bot

Nadat Oldenburg een aantal segment-osteomotieën (Köle) had gedaan, besprak hij de 16 Dentz

De Wilcko’s

Foto: ©NFP Photography - Pieter Magielsen

Coen Oldenburg

een tijdelijke osteolyse ontstaat. Ook na opzettelijke beschadiging van het bot met een frees of zaag. Het bot is hierdoor wat zachter zodat scheefstaande tanden sneller op hun plek gezet kunnen worden. Oldenburg besloot de corticotomie in te zetten bij alle gevallen van crowding. Zelf gebruikt hij de term bonescarven: een samenstelling van carving en scarring. Het woord bestaat officieel niet maar het geeft volgens Oldenburg goed de essentie aan.

Zo werd hij zeven jaar geleden een van de eerste in Nederland die de techniek toepast.

En hij is, ook tot zijn eigen verbazing, nog steeds een van de weinige: ‘Er is al een publi-

‘ Crowding is in feite een huisvestings­ probleem: het huis is te klein’

catie uit 1959 van Köle waarin preorthodontisch corticale groeven worden omschreven.

Daarna raakte het in vergetelheid tot er in de jaren zeventig weer een Duits onderzoek (Haya Suya) verscheen. De Amerikaanse gebroeders Wilcko, een orthodontist en een parodontoloog , hebben het zo’n vijftien jaar geleden weer nieuw leven ingeblazen door de corticotomie te combineren met botaugmentatie. Zij hebben met hun nieuwe behandelconcept periodontal accelerated osteogenic orthodontics (PAOO) voor een doorbraak gezorgd. Er is inmiddels ook een dikke stapel publicaties van hun hand.’

Bonescarven Ook Oldenburg combineert het aanfrezen van het bot met het verbreden van de kaakwal. Hij legt uit hoe de behandeling verloopt: ‘Een week Dentz 17

Casus Beginsituatie: rechts cuspidaat relatie ½ p.b. Klasse II, links cuspidaat relatie Klasse I. Forse crowding onder- en bovenfront.

Om rechts een klasse I cuspidaat-relatie te realiseren, werd de 15 geëxtraheerd. Na het plaatsen van de vaste apparatuur werd zowel het onder- als het bovenfront gescarved en werden beide geaugmenteerd. Daarna werd het diasteem gesloten.

De behandeling duurde zeven maanden. Eindresultaat: links en rechts cuspidaat Klasse I en normale horizontale/ verticale overbeet.

voor de behandeling worden de brackets geplaatst waarna de chirurgische ingreep volgt.

Daarbij wordt een flap aan de buccale zijde onder lokale anesthesie gedaan. Vervolgens worden er verticale groeven gemaakt tussen de radices met de piëzozaag en horizontaal met de lindemannfrees. ‘Het aantal elementen dat ik behandel, is afhankelijk van het aantal dat verplaatst moet worden; de gescarvde elementen laten zich veel makkelijker verplaatsen dan de niet-gescarvde. Meestal gaat het om het front, maar de behandeling kan ook naar de zijdelingse delen worden uitgebreid.’ Na het scarven wordt een laag kunstbot van zo’n twee tot vier millimeter aangebracht.

‘Ik gebruik bovien bot en dek dat af met een membraan. Daarna hecht ik de flap op zijn oorspronkelijke plaats.’ Na de ingreep plaatst hij verschillende bogen van oplopende dikte 18 Dentz

met korte tussenpozen. De osteolyse houdt zo’n vier tot zes maanden aan, dus alleen in die periode kunnen de tanden versneld verplaatst worden. De eindboog volgt meestal na zo’n vijf tot zes maanden.

Indicatie Inmiddels weten patiënten uit het hele land en het buitenland zijn Nijmeegse praktijk voor snelle orthodontie te vinden. ‘Volwassenen met crowding komen voor de behandeling in aanmerking’, vertelt Oldenburg. ‘Contra-indicaties zijn er eigenlijk niet. Tenzij iemand enorme kleftvorming heeft, dan zul je die eerst moeten verhelpen. In principe ga ik voor de behandeling uit van een uitgegroeide kaak.’

De patiënten zijn vooral blij met de snelheid van de behandeling, vertelt Oldenburg: ‘De tanden staan drie tot vier keer zo snel op hun

Al meer dan 300 praktijken geadviseerd!

BENT U FISCAAL FIT?

Bespaar tot 40% op uw belasting!

FiscaalFit.nl bespaart voor u belasting.

Bedrijfsopvolging of -beeïndiging

Hoe? Eenvoudig. Is één van de fiscale

Investeringsplannen

aspecten hiernaast op u van toepassing?

Langer dan 5 jaar dezelfde rechtsvorm

Dan besparen wij gegarandeerd belasting.

Bedrijfspand in eigendom

Maar FiscaalFit.nl doet nog meer:

SECOND OPINION: GRATIS!

Gratis second opinion op uw huidige situatie.

FISCAALFIT.NL

LEGT UIT

FiscaalFit.nl verzorgt vrijblijvend een informatieve presentatie in uw netwerk.

Wilt u meer weten? Maak geheel vrijblijvend een afspraak met Harm van Braak!

FiscaalFit.nl | 088 111 7 999 Vendelier 71-2, 3905 PD Veenendaal

FiscaalFit.nl Ondernemend besparen

of het huis moeten vergroten met botaugmentatie. Non extraction-therapie heeft bij veel behandelaren de voorkeur.’

Kleftvorming

Bij het afschuiven van de flap is direct zichtbaar dat een deel van radices niet met bot bedekt zijn

plek. Een behandeling duurt bij mij gemiddeld zeven maanden, dat is een enorme tijdswinst.

Patiënten zijn blij met de doortastende aanpak.

Na een week is er van de operatieve kant van de ingreep vrijwel niets meer te zien. Het is een veilige ingreep met vrijwel geen complicaties. Om een ingreep als deze goed te laten verlopen, moet je wel zorgvuldig opereren.

Daarvoor is het handig over een goede handvaardigheid te beschikken.’

Evolutie Hoewel Oldenburg zijn aandacht aanvankelijk vooral richtte op de corticotomie, vindt hij botaugmentatie nu veel belangrijker: ‘Noem het voortschrijdend inzicht. Inmiddels is augmentatie het hoofdmotief van mijn behandeling; het scarven is secundair geworden, al is de kortere behandeltijd voor de patiënt natuurlijk wel heel plezierig. De Wilcko’s hebben ervoor gezorgd dat augmenteren meer aandacht kreeg. Zelf zie ik ook iedere keer weer hoe dun het kaakbot is, vaak zijn de wortels deels niet meer bedekt door bot. De helft van de bevolking heeft crowding en een derde een terugliggende onderkaak. Dat zijn de belangrijkste pijlers voor de orthodontie.’ Oldenburg vindt dat de orthodontie meer zou moeten anticiperen op de te dunne kaken waarin crowding moet worden opgelost. ‘Crowding is in feite een huisvestingsprobleem: het huis is te klein. Je zult dus het aantal bewoners moeten beperken, extractie,

‘ Met bonescarving staan tanden drie tot vier keer zo snel op hun plek’

20 Dentz

Oldenburg denkt dan ook dat de orthodontie in de toekomst meer zal moeten mee bewegen met de nieuwe ontwikkelingen. ‘Je kunt scheve tanden nu eenmaal niet ongestraft recht zetten in een te kleine kaak. Dan gaan ze door de kaak heen. Als er tien jaar na de orthodontie gingivarecessie optreedt, is de orthodontist al lang uit beeld. De patiënt krijgt van zijn tandarts te horen dat hij niet zo hard moet poetsen, maar dat is lang niet altijd terecht.

Die wortels staan deels buiten de kaak. Natuurlijk zijn er ook mensen zonder beugel die kleftvorming hebben, maar de orthodontie verergert het alleen maar. Bij mensen met een dunne kaak is uitsluitend orthodontie een contra-indicatie. De dikte van het kaakbot wordt meestal niet onderzocht. Bij het onderzoeken van het skelet gaat mijn voorkeur niet uit naar een Steiner-analyse, maar naar een CadCam-onderzoek. Daarop kun je de dikte van het kaakbot en eventuele fenestraties zien.

Je weet dan veel beter of je orthodontisch enige manoeuvreer-ruimte hebt. Eigenlijk is het wel vreemd dat ik dat als niet-orthodontist moet aankaarten. Het zou eigenlijk vanuit de beroepsgroep moeten komen.’

Toekomst Oldenburg denkt dat in de toekomst verantwoorde orthodontie bij een uitgegroeide kaak in veel gevallen alleen nog mogelijk is na kaakverbreding. ‘Kaakverbreding en scarven zitten op dit moment alleen nog niet in de opleiding. Om een breder draagvlak te creëren voor deze zeer bruikbare behandeling, die bovendien veel problemen kan voorkomen, zou het in het curriculum van de opleiding Tandheelkunde moeten worden opgenomen.

Als het bij een vakgroep ondergebracht zou moeten worden, dan zijn het de parodontologen. Die hebben in ieder geval veel ervaring met verfijnde tandvleesoperaties.’

Momenteel werkt Oldenburg samen met de Radboud Universiteit aan een publicatie over dit onderwerp.

De Kunst van Hoogglans

BRILLIANT EverGlow

TM

UNIVERSEEL SUBMICRON HYBRIDE COMPOSIET

. . . .

Uitzonderlijke polijstbaarheid en langdurige glans Esthetische restauratie met één kleur Aangename consistentie voor een ideale verwerking Plakt niet aan uw instrumenten

NIEUW

Introd

uctie

RISK F

aanbi

!

eding ,

REE*

!

REF 60019720

BRILLIANT EverGlow Test Kit spuiten 1× 4× 1×

spuit sample A2/B2 spuiten 3 g + accesoires A2/B2, A3/D3, A3.5/B3, Translucent (Trans)

S QUAL

BRILLIANT EverGlow Test Kit tips 4× 32 × 8×

Tips sample Tips 0,2 g + accesoires A2/B2, A3/D3, A3.5/B3, Translucent (Trans)

Euro 89.00 * Deze aanbieding is een No Risk aanbieding! Als de bijgevoegde samples niet voldoen aan uw verwachtingen, kunt u het pakket terug sturen. (Alleen ongeopende kits zullen worden geaccepteerd.)

like us on Facebook COLTENE.BeNeLux

002620

Gratis samples op aanvraag!

Nederland: Jeroen Rijken Tel. 06 29 581116 | jeroen.rijken@coltene.com

Voor Belgie: Joan Nuyts Tel: 0032 476 851728 | joan.nuyts@coltene.com

Promotie geldig tot eind december 2015.

Prijzen exclusief BTW.

Y

REF 60019721

IS

IT

SW

Euro 129.00

Ingezonden brief

Tekst: naam bij de redactie bekend

Waarom de NVPM nodig is De oprichting van de Nederlandse Vereniging Praktijkrichtlijnen Mondzorg (NVPM) is voor velen als een verrassing gekomen. Niemand zit te wachten op een verdeeld en gepolariseerd tandheelkundig veld. Toch heeft de gang van zaken rondom het KiMo zodanig een wending genomen, dat de tandartsen inmiddels begrip mogen hebben voor het besluit van ANT en KNMT om samen de NVPM op te richten. KiMo, zoals dat in mei in grote lijnen door alle partijen was goedgekeurd, is een compromis geweest waar de beroepsgroep niet echt blij mee kan zijn.

W

ij tandartsen zouden de politiek actiever moeten volgen en het politieke spel moeten doorzien.

Dan zouden we beter voorbereid zijn op wat ons boven het hoofd hangt en kunnen ingrijpen in onze eigen toekomst. De verdeeldheid van de afgelopen drie jaar heeft onze sector kwetsbaar gemaakt voor inmenging die andere zorgverleners, zoals huisartsen en medisch specialisten, effectief buiten de deur hebben weten te houden. Ook bij ons moet het roer dus om. Richtlijnen zijn ervoor om samen met onze patiĂŤnten op een efficiĂŤnte manier tot de beste zorg te komen. Minister Schippers heeft echter duidelijk gesteld dat hoe meer richtlijnen er komen, hoe beter de Inspectie kan handhaven. En dus ook hoe beter de zorgverzekeraars via de gekoppelde indicatoren kunnen gaan controleren en terugvorderen.

22 Dentz

De minister heeft tijdens de Kamerbehandeling gezegd dat de financiering van de richtlijnen versleuteld zit in de huidige, onlangs verlaagde, tarieven. Ik lees hierin dat de beroepsgroep de ontwikkeling en implementatie van richtlijnen zelf zal moeten bekostigen. Het KiMo heeft kennelijk geen zelfstandige financiering kunnen regelen en doet in het begin dus een beroep op subsidie. Maar die subsidie houdt vrij snel op. Daarna zal de overheid dus gaan ingrijpen door geld weg te halen bij de beroepsgroep, mogelijk via een algehele tariefskorting in de basisverzekering. De NVPM biedt de tandartsen nu de mogelijkheid om tegenover de financiering een individueel stemrecht te verwerven tegen een, voor zover ik begrepen heb, laag bedrag. Maar als de overheid ingrijpt, zal dat een veel hoger bedrag worden. Dat bedrag drukt uiteraard niet op

het overheidsbudget, maar wordt ingehouden van onze tarieven. Met de opbrengsten gaat een enorme richtlijnenmachine op gang komen. En dan praten we nog niet van de inkomsten uit de bij- en nascholing die de implementatie van al deze richtlijnen gaat opleveren en die ook weer door de tandartsen zelf betaald moeten gaan worden. Dat gaat een grote belangenverstrengeling in de hand werken. Bovendien moet er rekening mee worden gehouden dat een richtlijn die de kwaliteit duidelijk verbetert, maar tegelijkertijd geld gaat kosten, niet met open armen ontvangen zal worden bij het Zorginstituut. De kwaliteit moet zogenaamd verbeteren maar dat mag niets gaan kosten. Ook hier zal de tandarts het kind van de rekening worden.

Het KiMo wordt ons gepresenteerd als een instituut dat de tandheelkundige wetenschap zou vertegenwoordigen. Dat zet ons allemaal op het verkeerde been. KiMo is een volstrekt onafhankelijke stichting waar tandartsen en ook de wetenschappelijke verenigingen geen enkele invloed op hebben. KiMo zal worden aangestuurd door een Raad van Toezicht met een drietal onafhankelijke leden die elkaar onderling blijven benoemen. De leeftijd van deze Raad van Toezicht zal gemiddeld boven de 65 komen te liggen met drie toezichthouders die zelf niet uit de tandheelkunde afkomstig zijn. Is het verstandig om daar de toekomst van onze mondzorg aan op te hangen? Zoals gezegd zal KiMo afhankelijk zijn van overheidssubsidie in het begin. De kans is daarmee aanwezig dat de overheid eisen gaat stellen en invloed wil uitoefenen via die Raad van Toezicht. En als de subsidie ophoudt, verdwijnt het geld maar niet de invloed. Dat is een uiterst onwenselijke en potentieel gevaarlijke situatie

voor de toekomst van de mondzorg. Bij de huisartsen en de medisch specialisten zijn de zorgverleners zelf eigenaar van het kwaliteitsinstituut en daar is uiteraard goed over nagedacht. Als je over de grens kijkt naar het SSO en het Cochrane Institute, dan zie je dat dit ook geen losgeslagen instellingen zijn waarin men elkaar de bal kan toespelen.

We moeten dus veel begrip hebben voor het feit dat de ANT en KNMT hebben gekozen voor een richtlijneninstituut gebaseerd op een verenigingsstructuur. De meeste tandartsen zijn daar al vertrouwd mee en bovendien past het beter bij een situatie waarin de twee beroepsverenigingen samen het initiatief genomen hebben. En deze structuur is al jaren een beproefd recept bij de huisartsen. We moeten niet opnieuw het wiel gaan uitvinden. Alle individuele tandartsen kunnen lid worden van deze vereniging en krijgen stemrecht over alle zaken die met richtlijnontwikkeling samenhangen. En in 2016 zullen de KNMT en ANT de contributie voor hun rekening nemen. De opzet is zo gekozen dat de vereniging wordt geleid door een bestuur dat voor vier jaar gekozen wordt en dat altijd tussentijds kan worden vervangen. Te verwachten valt dat gezocht wordt naar bestuurders met een reputatie en staat van dienst in de mondzorg die zowel het belang van de beroepsbeoefenaars maar ook de belangen van de patiĂŤnten helder voor ogen hebben. Want dat zijn de twee groepen die samen het meeste belang hebben bij richtlijnen. En de directeur, in tegenstelling tot het KiMo, zal uitsluitend uitvoerende taken moeten krijgen en geselecteerd worden op vaktechnische en methodologische vaardigheden. MondhygiĂŤnisten en tandprothetici zullen conform de wens van de politiek via Dentz 23

dentalman.com is een smaakvolle manier om tandheelkundige producten te kopen, waarbij esthetische kwaliteiten hand in hand gaan met technische vereisten. Wie elke dag in de praktijk optimaal presteert, verdient ook na werktijd alleen het allerbeste. Op dentalman.com vindt u alle materialen en kleine apparatuur die u elke dag nodig hebt. Tegelijkertijd staat dentalman.com voor de kunst om van het leven te genieten. Daarom combineert dentalman.com voor u de verkoop van materialen met exclusieve ontdekkingen op het gebied van genot en lifestyle.

DENTALMAN.COM IT’S A PLEASURE – ALL DAY LONG.

SHOPPEN VOOR WIE MEER WIL.

”Lannet IT zorgt dat altijd alles werkt” Ton van Diessen Tandartspraktijk van Diessen

T 0411 604291 - info@lannet.nl

www.tandartspraktijkautomatisering.nl 1510119-4 Lannet IT advertentie Dentz mei 2015 Ton van Diessen 190x135.indd 1

04-05-15 17:13

een brede stakeholdersraad kunnen meepraten en beslissen over zaken die hen rechtstreeks in de dagelijkse praktijk treffen.

Het is begrijpelijk dat de situatie tussen de wetenschappelijke verenigingen en de beroepsorganisaties momenteel wat gespannen is. Er zijn te veel dingen gebeurd die niet bepaald de schoonheidsprijs verdienen. Toch is het goed dat de dialoog van beide kanten gaande gehouden wordt. Er is een redelijk forse overlap van de leden van al deze organisaties. Heeft een algemeen practicus die lid is van de KNMT of de ANT plotseling een heel ander belang als lid van een wetenschappelijke vereniging?

Dat kan toch bijna niet? Daarom denk ik dat er momenteel onnodig gepolariseerd wordt en dat bepaalde partijen, de overheid en de zorgverzekeraars daarbij voorop, er belang bij hebben om het vuurtje smeulende te houden en de politiek van verdeel en heers maximaal uit te baten. Ik roep daarom alle tandartsen op

goed na te denken over hun positie en zich de vraag te stellen of het wenselijk is dat er twee richtlijneninstituten komen, ĂŠĂŠn gecontroleerd door de overheid en later mogelijk ook de zorgverzekeraars en de ander door de tandartsen. De logische weg voorwaarts is de democratisch ingestelde NVPM die de tandartsen hun verantwoordelijkheid laat nemen en die de regierol van de tandarts in de mondzorg benadrukt. En deze NVPM zal de wetenschap moeten gaan inhuren om de richtlijnen te ontwikkelen en te onderhouden. Daartoe moet de wetenschap zich wel weer gaan openstellen voor dit nieuwe initiatief omdat anders naar alternatieven gezocht moet gaan worden.

Daarvan zijn er veel, maar het zou toch een beetje als een nederlaag voelen als de mondzorgpartijen zich niet weten te verenigen en het laten aankomen op een partijenstrijd. Daar worden we allemaal de dupe van.

Reageren? dentz@appr.nl

advertentie

Nieuw in Nederland www.expodental.nl EXPOdental de online vergelijkingssite voor de tandheelkundige

EXPO DENTAL www.expodental.nl Login op de site en maak kans op een luxe sieraden set

*

I AM EXCLUSIVE Tover de

te voorschijn in uw praktijk

15 dagen om hem te testen, daarna zal u hem niet meer willen missen.

Contacteer ons via e-mail : try-and-buy-pspix@acteongroup.com

DE EERSTE PERSOONLIJKE FOSFORSCANNER 1

Scan de QR-code hieronder met uw smartphone**

2

Download en start de app PSPIX

3

Richt het scherm van uw smartphone naar de foto van de PSPIX en ontdek deze in ware grootte

* Ik Ben exclusief ** QR reader downloads gratis te verkrijgen via App Store of Google Play (Androïd-Market).

SOPRO S.A. • A company of ACTEON Group • ZAC Athélia IV • Avenue des Genévriers 13705 LA CIOTAT cedex • FRANCE • Tel + 33 (0) 442 980 101 • Fax + 33 (0) 442 717 690 E-mail: info@sopro.acteongroup.com • www.acteongroup.com

TRY BUY

&

Een update

Nieuwe modelovereenkomsten ter vervanging VAR De VAR gaat verdwijnen. In plaats daarvan gaat de belastingdienst overeenkomsten tussen de opdrachtgever en de opdrachtnemer beoordelen. De belastingdienst geeft zo uitsluitsel of de opdrachtgever loonheffingen moet inhouden en betalen, of niet. Het wetsvoorstel Wet Deregulering Arbeidsrelatie is al aangenomen door de Tweede Kamer en wordt inmiddels behandeld in de Eerste Kamer.

Michiel Dekker

De beoogde datum van inwerkingtreding, 1 januari 2016, wordt niet gehaald. De VAR gaat waarschijnlijk verdwijnen per 1 april 2016. Tot die tijd is er een overgangsregeling. Als u hetzelfde werk blijft doen onder dezelfde omstandigheden en voorwaarden, dan mag de VAR voor 2014 of 2015 ook in 2016 gebruikt blijven worden. Als u onder andere omstandigheden of voorwaarden, of andere werkzaamheden gaat uitvoeren (of nog geen VAR heeft) dan kan een nieuwe VAR worden aangevraagd die geldig is totdat de nieuwe wet ingaat (streefdatum 1 april 2016).

Daarnaast geldt er tot 1 januari 2017 een implementatietermijn. De fiscus heeft aangegeven tot die tijd wel toezicht te houden, maar geen repressieve handhavingsmaatregelen te nemen.

De belastingdienst heeft echter ook aangegeven overduidelijke gevallen van fraude wel aan te pakken. Het advies is om het er niet op aan te laten komen en per datum inwerkingtreding van de nieuwe wet volgens goedgekeurde modelovereenkomsten te werken.

VvAA gewerkt aan een gezamenlijke modelovereenkomst voor praktijkmedewerking en praktijkwaarneming. Deze overeenkomsten zijn inmiddels door de belastingdienst goedgekeurd en staan op het afgeschermde deel van de website van de ANT. Let op! Alleen als er daadwerkelijk wordt gewerkt volgens de inhoud van de modelovereenkomst heeft de vrijwaring van de loonheffingen effect. Gebeurt dit niet, bijvoorbeeld omdat de opdrachtgever – in strijd met de modelovereenkomst – nauwgezette instructies geeft over de manier waarop de opdrachtnemer zijn werkzaamheden moet verrichten, geeft de overeenkomst geen zekerheid en ontstaan er alsnog risico’s op claims van de belastingdienst.

Michiel Dekker is advocaat Arbeidsrecht bij Mellema Advocaten. Dekker heeft de ANT geadviseerd bij de opstelling van de

Modelovereenkomsten

modelcontracten.

De ANT heeft samen met de KNMT en de Dentz 27

Exquise

COLUMN

Jan Willem Vaartjes, voorzitter ANT

House of Cards Vorig jaar blikte ik in mijn column terug op het bewogen jaar van het kostenonderzoek. Ik sprak de hoop op een beter jaar uit. Een jaar waarin de tandartsen weer meer kunnen samenwerken met de NZa om de tarieven flexibeler te maken en een deel van de korting op de implantologie te verschuiven van de kroonen brugwerk implantaten naar de overkappingsprothese. Uiteindelijk is dat laatste gelukt en dankzij de opstelling van de nieuwe voorzitter van de NZa wordt het dereguleringstraject na bijna een jaar stil te hebben gelegen weer opgestart. In een interview met mij in deze Dentz kunt u lezen wat precies de mogelijkheden daarvan zouden kunnen zijn.

Zulke zaken gaan niet vanzelf. Achter de schermen beweegt een dergelijk proces zich met horten en stoten vooruit; het is onderhevig aan kracht- en machtsspellen. Het is dan ook onmogelijk om iedereen te vriend houden, maar zolang we als ANT ons eigen uitgangspunt voor ogen houden, is resultaatgericht handelen eigenlijk het enige dat telt. Daar moet je ook pragmatisch in durven zijn. Je kunt niet in je kuil blijven zitten vanwege een ideologie of emotie.

Je kunt je afvragen of politiek tegenwoordig zo werkt als in de series Borgen of House of Cards omdat ze gebaseerd zijn op de politiek of dat politici zich zo zijn gedragen omdat elke politicus deze series nu als verplichte leerkost ziet. In ieder geval zou het geen kwaad kunnen om deze series verplichte leerkost te maken voor alle bestuurders in de tandheelkunde.

Oude strategieën lijken niet meer te werken.

In onze sector gaan miljarden om, waardoor vele slimme mensen er ‘op duiken’ en hun spel willen spelen. Er zijn grote belangen te winnen én te verliezen. We leven als zorgverleners in turbulente tijden waar de zekerheden van vandaag, morgen al verdwenen kunnen zijn.

Als ANT zijn we sterk gaan twijfelen aan de opzet van KiMo nadat we de structuur van de andere kwaliteit- en richtlijninstituten hadden bestudeerd. Het Nederlands Huisartsengenootschap (NHG), Het Kwaliteitsinstituut van de Medisch Specialisten (KIMS), de SSO en zelfs het Cochrane Institute, hebben allemaal een structuur waarbij de zorgverlener invloed heeft op bestuurlijk niveau. Waarom wordt bij het KiMo keihard vastgehouden aan het uitsluiten van de bestuurlijke invloed van de tandarts of welke tandartsvereniging dan ook? Misschien moeten we geen politieke series meer kijken.

Ik zou dan denk ik ook rustiger slapen. Maar dat is niet wat u zou willen van een organisatie die u betaalt om uw belangen te behartigen.

We groeien als ANT nu voor het derde jaar op rij met double digits. De ontwikkelingen rond KiMo zouden de ANT een uitstekende gelegenheid hebben geboden actief aan ledenwerving te doen. Aan deze verleiding hebben wij bewust niet toegegeven omdat er momenteel veel grotere belangen op het spel staan, namelijk de toekomst van de mondzorg. Daarom dat we als een man optrekken met de KNMT in dit dossier. Dat geeft mij persoonlijk een goed gevoel en ik hoop dat u er ook zo over denkt.

Ik wens u allen een mooi, succesvol 2016.

Dentz 29

STUDENTZ In deze rubriek maakt u kennis met prominente of anderzijds opmerkelijke studenten Tandheelkunde en Mondzorgkunde. Britt Vergeer is Abactis bij de Tandheelkundige FaculteitsVereniging Nijmegen en haalt veel voldoening uit haar bestuursjaar. Hetzelfde geldt voor haar studie die bij tijd en wijlen hectisch is, maar desondanks studeert ze met veel plezier in Nijmegen.

Britt Vergeet Abactis bij TFV Nijmegen Foto: ©NFP Photography Pieter Magielsen

Wat wilde je vroeger worden “als je later groot was”?

Britt Vergeer: ‘Vroeger vond ik heel veel dingen interessant. Ik wilde elke dag iets anders worden; de ene dag toptennisster, de andere dag arts of piloot. Dat leek me wel wat.’

Wanneer wist je dat je tandarts wilde worden?

‘Toen ik eenmaal besefte dat ik niet elke dag een ander beroep zou kunnen uitoefenen, besloot ik dat bepaalde wensen gecombineerd moesten worden. Ik heb een hele brede zoektocht doorlopen, maar na een open dag van de studie Tandheelkunde in Nijmegen wist ik: dit is iets voor mij! Met deze studie kan ik mijn medische interesse combineren met technische vaardigheden en het werken met mensen.’

Wat was je tweede studiekeuze, mocht je worden uitgeloot?

‘Dat is nog steeds een raadsel. Ik was er nog niet uit, maar hoefde er ook niet verder over na te denken. Nog voor mijn examens hoorde ik dat ik via de decentrale selectie als eerste was toegelaten tot de studie Tandheelkunde.’

Naam:

Britt Vergeer

Geboren:

1993 te Woerden

Beroep vader:

Bedrijfsconsultant

Beroep moeder:

GZ-psycholoog Kind & Jeugd

Woonplaats:

Nijmegen

Studie:

Tandheelkunde

Universiteit:

Radboud Universiteit Nijmegen

Aanvangsjaar studie:

2011

Verwacht jaar van afstuderen: 2017 Lid van studentenvereniging: Tandheelkundige FaculteitsVereniging Nijmegen (TFVN) Bijbaan: Begeleider van dementerende ouderen in een verzorgingshuis Sport:

Tennis, hardlopen, fitness

Relatie:

Ja

Had Nijmegen als studiestad je voorkeur?

‘Nijmegen had absoluut mijn voorkeur. Ik kende Nijmegen voor mijn studententijd nog niet, maar was na de open dag meteen enthousiast over zowel de stad als de faculteit. Gelukkig staat de studie in Nijmegen erg goed aangeschreven, dus was er voor mij geen twijfel over mogelijk waar ik wilde studeren.

Spijt heb ik er zeker niet van! Nijmegen heeft een ontzettend gezellige sfeer, alles is dichtbij en de mensen zijn er open en toegankelijk.’

Hoe bevalt de studie je tot nu toe?

‘De studie bevalt ontzettend goed. Het mooie aan Tandheelkunde vind ik de diversiteit. Naast het verbreden en verdiepen van je kennis ben je bezig met het ontwikkelen van je fijne motorische vaardigheden. Ook het contact met patiënten vind ik erg leuk; zij maken dat elke dag anders is en je je nog regelmatig blijft verbazen. Wat de studie pittig maakt, zijn de organisatorische taken naast de vele contacturen: patiënten bellen, afspraken maken, in het eerste jaar stad en land afgaan om tandjes te verzamelen, et cetera. Daartegenover staan diverse momenten waardoor ik extra gemotiveerd raak voor mijn studie, zoals de voldoening nadat een patiënt tevreden uit de stoel stapt en de nieuwsgierigheid die ik ervaarde tijdens het practicum waarbij we een mensenhoofd mochten ontleden.’

Hoe ziet je loopbaan binnen TFVN eruit?

‘Ik ben lid en oud-voorzitter van de Cultuurcommissie en heb in de Sinterklaascommissie gezeten. Dat was een enorm leuke ervaring. We werden heel gek aangekeken toen we begin oktober verkleed als Sinterklaas en Zwarte Pieten door het Kronenburgerpark liepen om filmpjes op te nemen voor de grote show. Mensen dachten dat we aan het demonstreren waren tegen Zwarte Piet, terwijl een klein meisje Dentz 31

I AM caring *

Beschermt het glazuur door perfect gecontroleerde trillingen en tipjes van hoogwaardig medisch staal • Staal van een bepaalde hardheid, het dichtst bij glazuur • Automatische vermogensregeling en gecontroleerde ultrasoontrillingen dankzij het Newtron® Technologie • Het tactiele gevoel blijft behouden voor de arts

* Ik geef ergens om

17 av. Gustave Eiffel • BP 30216 • 33708 MERIGNAC cedex • France • www.acteongroup.com • info@acteongroup.com 1511-KD-DENTZ-019

STUDENTZ verbaasd kwam vragen waarom Sinterklaas al zo vroeg in het land was. Op dit moment ben ik Abactis van de TFVN. Dit houdt onder andere in dat ik het ledenbestand beheer, de mail en de post verzorg, elke week een nieuwsbrief maak en notuleer tijdens de verschillende vergaderingen. Hier gaat veel tijd in zitten, maar ik heb er veel plezier in en krijg er energie van.’

Welke ambities heb je met betrekking tot je bestuursjaar?

‘Belangrijk is om de vereniging actief te houden ten tijde van de renovatie van ons oude, vertrouwde gebouw. We hebben de TFVNkamer verhuisd en proberen het weer een woonkamer te laten zijn voor onze leden. Ook hebben we nieuwe activiteiten georganiseerd zoals een Chocomeldag, een bezoek aan het Internationale Dental-Schau in Keulen en een succesvolle reünie met oud-bestuursleden ter gelegenheid van het afscheid van de TFVNkamer. We willen zoveel mogelijk activiteiten door laten gaan tijdens de renovatie en eventueel alternatieven bedenken. Zelf heb ik geleerd nog beter te plannen, maar vooral ook om vaker een planning of verwachtingspatroon los te laten. Een bestuurstaak is erg hectisch; zaken lopen nu eenmaal regelmatig anders dan je verwacht en dit vraagt flexibiliteit. Verder vind ik het belangrijk dat een bestuur enthousiast en actief is om iets moois neer te zetten voor de vereniging, daar zijn wij met z’n vijven goed mee bezig!’

Wat was het hoogtepunt van je bestuursjaar?

‘De hoogtepunten hebben zich afgelopen jaar in rap tempo opgestapeld. Van de verschillende gala’s en reisjes naar Berlijn, Franse Alpen en Praag, tot gourmetavonturen met het bestuur waarbij we de hele TFVN-kamer blauw hebben gezet van de rook. Een ander hoogtepunt was mijn deelname aan de Batavierenrace, een studenten-estafetteloop van de Universiteit van Nijmegen. Ons team deed mee voor de gezelligheid. Onverwachts werden toch nog goede tijden neergezet, waardoor het weleens voorkwam dat de volgende deelnemer niet op

tijd klaar stond om het estafettestokje over te nemen, met hilarische wissels en tijdverlies tot gevolg. Dit alles kon de pret niet drukken, we hadden een fantastische dag! Helaas zit het bestuursjaar er bijna op. Ik kijk nog uit naar de bestuurswissel-ALV en het bestuurswisselfeest. Het is jammer dat het bestuursjaar dan voorbij is, maar ik hoop met die laatste activiteiten samen met mijn bestuursgenootjes te zorgen voor een mooie afsluiting en terug te kijken op een prachtige periode.’

Wat is volgens jou de rol en het belang van TFVN binnen de universiteit?

‘De TFVN zorgt voor verdieping van tandheelkundige kennis door verschillende educatieve activiteiten te organiseren zoals Praxisavonden met workshops, lunchcolleges en één keer per jaar een groot symposium. Daarnaast zorgt TFVN ook voor de nodige ontspanning naast het studeren en de mogelijkheid om met elkaar ervaringen uit te wisselen tijdens een borrel of feest. De banden tussen de TFVNleden zijn heel hecht, ook tussen de verschillende jaarlagen. Dit maakt de vereniging uniek.’

Wat zijn je professionele ambities na je afstuderen?

‘Ik weet nog niet exact welke kant ik op wil na mijn studie. Ik wil in ieder geval ervaring op doen in verschillende praktijken. Daarnaast lijkt het me fantastisch om ooit op tandheelkundig gebied een bijdrage te leveren in een land waar de mondzorg nog onderontwikkeld is.’

Hoe ziet je persoonlijke en professionele leven eruit over tien jaar?

‘Over tien jaar hoop ik een goede tandarts te zijn die veel van de wereld heeft gezien. Ik wil met plezier naar mijn werk gaan en mezelf blijven uitdagen op tandheelkundig gebied. Ik neem me voor ook oog te blijven houden voor andere interesses buiten dit vak. Ik hoop mijn bestuursgenootjes en studievrienden na mijn studie nog vaak te zien en te spreken. Over tien jaar zal ik dit artikel nog eens terug lezen om te zien wat er van geworden is.’

Dentz 33

ERFGOED Reina de Raat is conservator van de tandheelkundige collectie van het Universiteitsmuseum in Utrecht. In elke aflevering van Erfgoed neemt zij u mee terug in de tandheelkundige tijd. Deze keer: hoe ging het eraan toe in een veldhospitaal tijdens de Eerste Wereldoorlog en waren tandartsen wel voorbereid op de zware aangezichtsverwondingen van militairen?

Het vangen van chirurgische vogeltjes: tandheelkunde en chirurgie Reina de Raat

In september jl. ging Prof R. Koole, hoogleraar mond-, kaak- en aangezichtschirurgie aan de Universiteit Utrecht met emeritaat. In zijn afscheidsrede De mond gesnoerd? Verleden, heden en toekomst van de kaakchirurgie blikte hij onder meer terug op de ontwikkelingen van de kaakchirurgie ten tijde van de Eerste Wereldoorlog.

Dat deze periode het vakgebied sterk beïnvloed heeft, liet ook de emeritus niet onbetuigd. De kaakchirurgie, een van origine tandheelkundige discipline, kent door zijn chirurgische dominantie vaak een ambigue geschiedschrijving. Op welke wijze hebben de gebeurtenissen tijdens de Eerste Wereldoorlog de ontwikkeling van dit vakgebied in Nederland beïnvloed?

Experimenten op gewonde militairen De heftige gevechten tijdens de Eerste Wereldoorlog voltrokken zich vooral in de loopgraven en er waren in zowel Duitsland als Frankrijk veel gewonden gevallen met aangezichtsdefecten. In beide landen werden medische diensten in het leger voorzien van tandartsen. In Duitsland richtte men speciale lazaretten, de zogenaamde Kiefer-Stationen, in om de slachtoffers met gelaatsdefecten te kunnen behandelen. In grotere centra zoals in Berlijn, Düsseldorf, Straatsburg en Hannover werkten soms wel twaalf tandartsen en meerdere tandtechnici.

De lazaretten bezaten, alleen al in Düsseldorf, meer dan zeshonderd bedden. Nieuwe technieken zoals de bijzondere immediaatprothese en de beentransplantatie werden naast elkaar toegepast. Met de transplantatiemethode, bruikbaar bij de kleinere defecten, werd volop geëx34 Dentz

perimenteerd. Men probeerde het bot van teenkootjes, ribben en zelfs bot van eerder geamputeerde lichaamsdelen van andere gewonden te implanteren. Voor veel slachtoffers was een goede prothese de enige oplossing voor functioneel herstel en vormde het een acceptabele camouflage van het defect.

De Nederlandse regering zond enkele chirurgen en tandartsen naar Duitsland om polshoogte te nemen van de situatie, onder andere tandarts J.A. Holthaus en de lector conserverende tandheelkunde P.J.J. Coebergh. Coebergh concludeerde na zijn bezoek dat het ook in Nederland dringend nodig was een tandheelkundige dienst op te richten die zich specialiseerde in kaak- en aangezichtsverwondingen. Nederland kon veel leren van de ervaringen die in de oorlogsgebieden waren opgedaan.

Holthaus rapporteerde de manier van spalken bij kaakfracturen. Hij was zich ervan bewust dat de tandarts zich bewoog in het grijze gebied tussen de tandheelkunde en de chirurgie, waarbij de verhoudingen niet altijd gelijkwaardig leken.

Holhaus schreef: ‘De tandartsen, althans, vele, hebben door de gevolgen van de oorlogsvakliteratuur meer kennis van dit onderdeel gekregen en de chirurgen hebben kunnen zien wat zij bereiken kunnen met onze hulp. Vele instrumenten zijn ontworpen of verbeterd door de in Düsseldorf werkende tandartsen. Moge ook deze lijmstok vele chirurgische vogeltjes vangen, tot heil van de ongelukkige kaakpatiënten.’

Eerste stap gezet Verscheidene tandartsen legden zich in Duits-

een artikel met de titel Uit het grensgebied van chirurgie en tandheelkunde. Hij stelde vast dat de vooropleiding van de tandarts nog niet voldoende was om een goed oordeel te vormen over kaakafwijkingen. De tandarts had enerzijds de kennis en handvaardigheid voor technische bewerkingen, die veel groter was dan die van de medicus, maar de vereiste medisch theoretische achtergrond was nog onvoldoende. De tandartsen waren een andere mening toegedaan en zagen in de samenwerking met de chirurgen een meerwaarde.

Degenen die dergelijke complexe patiĂŤnten tandheelkundig behandelden, waren zich ervan bewust dat het consulteren sterk afhankelijk was van de betrokken chirurg. Werd een tandarts eenmaal gevraagd naar de patiĂŤnt te kijken, dan bekroop hen het gevoel het probleem alsnog op te moeten knappen.

Voorbereiding op WO II land, genoodzaakt door de omstandigheden, geheel toe op de oorlogstraumatologie. In Nederland ontwikkelde de beroepsgroep zich niet op vergelijkbare wijze, hoewel er in de literatuur veel aandacht voor deze problematiek was. In de eerste plaats omdat ons land toen neutraal was en in de tweede plaats omdat de beroepsgroep in Nederland niet zodanig georganiseerd was dat hiervoor ruimte bestond. Het aantal tandartsen was gering en dergelijke complexe behandelingen waren te specialistisch.

In die periode waren er slechts twee medici, verbonden aan het tandheelkundig instituut, die zich op de behandeling van kaakverwondingen toelegden: Dr. J.A.W. van Loon en Dr. H. De Groot.

Van Loon behandelde in het militair hospitaal enkele gemobiliseerde militairen nadat zij door gebrek aan routine met paarden een kaakfractuur opliepen door een klap van het beest.

Aan het eind van 1916 publiceerde Van Loon

Na de Eerste Wereldoorlog verslapte de aandacht voor de oorlogsverwondingen, maar met het toenemen van de oorlogsdreiging in de late jaren dertig herleefde het onderwerp.

Ervan uitgaand dat de volgende oorlog vergelijkbaar zou zijn als de eerste, bereidde Nederland zich voor op geweld dat opnieuw veel aangezichtsverwondingen zou kunnen veroorzaken. Het docententeam van het tandheelkundig Instituut te Utrecht maakte deel uit van het instructieprogramma. De interesse was zo groot dat er in de grootste zaal van het Jaarbeursgebouw vergaderd moest worden.

Mej. J.G. Schuiringa, lector prothetische tandheelkunde, maakte bij haar lessen gebruik van de door haar samengestelde verzameling gipsmodellen, aan de hand waarvan zij haar behandelwijze aan collegae tandartsen kon tonen. Zij had echter nauwelijks modellen die de oorlogstraumatologie konden illustreren.

Mogelijk dat de gelaatsafdruk van een man die Dentz 35

ERFGOED geraakt was door een projectiel uit een vliegtuig als voorbeeld kon dienen.

Na de Tweede Wereldoorlog werd J.A.W. Tjebbes bij de subfaculteit Tandheelkunde te Utrecht benoemd tot hoogleraar in de mondziekten en

Afscheid Dit is het laatste verhaal uit de serie Erfgoed. Na zes jaar een bijdrage te hebben mogen leveren aan Dentz, het vakblad voor tandartsen, heb ik besloten mijn tweemaandelijkse bijdrage te stoppen. Ik dank uitgeverij APPR voor de mogelijkheid die zij geboden hebben om het tandheelkundig erfgoed op deze wijze te belichten. Ik ga door met onderzoek naar de geschiedenis van de tandheelkunde aan de hand van de indrukwekkende verzameling uit het Universiteitsmuseum Utrecht.

kaakchirurgie. De titel van zijn oratie luidde Correlatie van tandheelkunde en geneeskunde.

Opvallend is dat ruim twintig jaar eerder lector Van Loon een artikel had geschreven met een vergelijkbare titel. Toch was er in de tussenliggende tijd veel veranderd. De enorme aandacht voor de aangezichtschirurgie en tandheelkundig chirurgische prothetiek (TCP) in omringende landen tijdens de Eerste Wereldoorlog, had er in Nederland toe bijgedragen dat de verkregen kennis ook toegepast werd op andersoortige kaakdefecten. Het is in deze periode dat chirurgie en tandheelkunde elkaar vonden en zo de basis werd gelegd voor erkenning van het specialisme mond- en kaakchirurgie. Vanaf die tijd zijn vermoedelijk alle chirurgische vogeltjes gevangen.

advertentie

Airrotor reparatie voor 135 euro 6 maanden garantie op uitgevoerde reparatie Alle rotoren zijn voorzien van keramische lagers!

Onze rotoren worden geproduceerd in de E.U. 24 uurs-service Wij repareren bijna alle modellen airrotors

www.airrotorshop.eu

De nieuwe norm in reiniging en desinfectie!

New Lisa: Nothing compares to her

Betere hygiëne, meer capaciteit, meer zekerheid

GRATIS starterskit Miele ProCare Dent*

Intuit ive us er int erfac Accel e erate d typ e B cy Wi-Fi cle conn ectio n and Smoo Mobil th ex e App terna l desi gn

Miele thermodesinfectoren overtuigen met perfecte reinigingsresultaten en een grote capaciteit. De nieuwe generatie staat garant voor maximale hygiëne en veiligheid tijdens de verwerking van uw kostbare instrumenten.

• Krachtige gepatenteerde spoeltechniek door een frequentiegestuurde circulatiepomp met geïntegreerde verwarming • Optimale reiniging door verbeterde rekken en inzetten • Minder verbruik van water, energie en chemie door toepassing van specifieke programma‘s en EcoDry • Hoge betrouwbaarheid van het proces door nieuwe uitgebreide controlefuncties Voordelen waar u dagelijks plezier van heeft!

W&H Benelux, Reepkenslei 44, B-2550 Kontich

Info: (0347) 37 88 84 www.miele-professional.nl

t +32 (0)475 51 63 63, f +32 (0)3 844 61 31 office.benelux@wh.com, wh.com

W&H Lisa_Dentz_92x275_EN.indd 1

* Bij aankoop van een Miele thermodesinfector.

26.10.2015 23:52:45

‘ Specialiseer je in mondzorg voor ouderen’ De financiële middelen voor wetenschappelijk onderzoek zijn beperkt, ook in de mondzorg, waarschuwt emeritus hoogleraar Experimentele Preventieve Tandheelkunde Bob ten Cate (ACTA). Studenten zouden er goed aan doen daarmee rekening te houden in hun studie- en onderzoekskeuze, om de kans te vergroten op werk dat ze de rest van hun leven met plezier kunnen doen. De mondzorg voor ouderen zou een interessant aandachtsgebied kunnen zijn.

Frank van Wijck

38 Dentz

H

et was geen vrolijke boodschap van Bob ten Cate in Folia (het tijdschrift van de Universiteit van Amsterdam en de Hogeschool van Amsterdam) bij zijn afscheid als hoogleraar experimentele preventieve tandheelkunde: ‘Veel afgestudeerden en promovendi hebben de grootste moeite om een plek in de wetenschap te verwerven en dat is zonde van hun talent.’ Is er zo weinig ruimte voor wetenschappelijk onderzoek binnen de tandheelkunde? ‘Daarvoor bestaat

überhaupt weinig ruimte in de gezondheidszorg’, zegt hij. ‘De personele opbouw in de wetenschap is een piramide. Er is veel ruimte voor promovendi, al minder voor post-docs en naar boven toe wordt de trechter steeds nauwer. Ik kan me voorstellen hoe demotiverend dit is voor wie aan een promotie begint.

Zelf ben ik in 1974 afgestudeerd, als chemicus, maar ik heb bewust gekozen voor de medische kant. Primair vanwege mijn belangstelling ervoor natuurlijk, maar ook omdat het een

Emeritus hoogleraar Experimentele Preventieve Tandheelkunde Bob ten Cate Foto: Marc Kruse

groeigebied was, er zat toekomst in. Het is slim als studenten dat meewegen in hun pakket- en studiekeuze. Ze zouden zichzelf de vraag kunnen stellen in welk vakgebied ze tot hun zeventigste met plezier denken te kunnen werken en waarin het ook reëel is hierin werk te vinden en te houden.’

Multidisciplinair onderzoek De kwaliteit van het tandheelkundig onderzoek in Nederland is heel goed, stelt Ten Cate. ‘Een van de redenen hiervoor is dat het al heel lang multidisciplinair is’, zegt hij. ‘De waarde daarvan zijn veel andere landen zich pas veel later gaan realiseren. Bij ACTA zie je twee soorten promovendi: de tandartsen en de niet-tandartsen. Die tweede categorie bestaat uit medisch microbiologen, moleculair biologen, chemici, fysici, psychologen, et cetera. Voor die tweede groep zijn de mogelijkheden binnen de faculteiten

‘ De relatie tussen mondflora, darmflora en afwijkingen in het centrale zenuwstelsel is dé focus voor verder onderzoek’

Tandheelkunde beperkt. Voor tandartsen zijn die wel wat groter, maar velen van hen willen uiteindelijk toch ook gewoon de praktijk in.’

Het budget voor wetenschappelijk onderzoek is in Nederland laag vergeleken met andere landen, stelt Ten Cate. ‘Toch zitten we internationaal nog steeds in de top vijf ’, voegt hij hier nuancerend aan toe. ‘Tegelijkertijd begrijp ik de recente waarschuwing van twee collegevoorzitters, dat we moeten vrezen voor een vlucht van toptalent naar het buitenland. Al kan ik hier wel een kanttekening bij plaatsen.

De opleiding die iemand voor zijn promotie volgt, is relatief kort. Promovendi zijn dus nog niet zo goed toegerust om onderzoek te gaan plegen, ze weten ook niet altijd precies waaraan ze beginnen. Vroeger was alles beter hoor, dat weet ik wel. Maar ter vergelijking: toen ik in de jaren zeventig promoveerde, had ik al twee en een half jaar onderzoek gedaan. Tegenwoordig moet je feitelijk al post-doc-ervaring op je cv hebben staan om interessant te zijn voor een buitenlands onderzoeksinstituut. Of je moet een promotor hebben die heel erg in je gelooft en die zich écht hard maakt voor je. Dan nog wagen velen de stap niet, Dentz 39

VOOR INFO OVER ONZE PRODUCTEN: DENTAL PHARMA CVBA - Z3 Doornveld 114, bus 2 - 1731 Zellik, België T +32 2 463 45 95 - F +32 2 463 46 48 - algemeen@dentalpharma.be

Pony Comfo rt

Pony Comfo rt open

Draag zorg voor uw rug

COMFORTABEL WERKEN IN EEN GEZONDE HOUDING

Pony Pur

ERGO BALANCE

Een gasveer beweegt 12° naar links, rechts, voor en achter. Hierdoor ondervinden uw benen geen druk meer en wordt de bekkenfunctie gecorrigeerd.

Pony Comfo rt open de luxe

NIEUW

UW STOEL HEEFT EEN OPKNAPBEURT NODIG? Wij verjongen uw stoel aan zeer gunstige voorwaarden.

Pony Popula ir

Ergo Popula ir de luxe

Ergo Rondo Comfo rt Bamba ch Standa ard

BEKIJK ONS VOLLEDIG ASSORTIMENT OP: WWW.ERGOSP.BE VRAAG NAAR EEN GRATIS PROEFPLAATSING OF DESKUNDIG ADVIES: algemeen@ergosp.be of op bovenstaand adres.

Uw bron voor informatie over het witten van tanden en tevens de plek om diverse tandenbleekmiddelen én mondverzorgingsproducten te kopen.

HET TANDENBLEEKSYSTEEM MET ONGEKENDE RESULTATEN

CONTRAST AM FASTDAM

Isolatiesysteem voor zachte mondweefsels (4 x 3ml spuitjes).

Aan de stoel (6 x 3ml spuitjes, 6% HP, 6 x 3ml spuitjes FastDam, 6 borstels en tips).

BEKIJK ONS VOLLEDIG ASSORTIMENT OP WWW.CONTRASTEUROPE.BE

Thuisbleken (4 x 3ml spuitjes in 10%, 15% of 18% CB).

NIEUW

- 100% VEILIG* - DIRECT RESULTAAT - GEMAKKELIJK IN GEBRUIK * Onze whitening producten voldoen 100% aan de laatste voorwaarden van de EU regels.

CONTRAST PM PLUS

TANDPASTA

Dagelijkse whitening voor tanden met direct resultaat.

BLEACHING STRIPS

DIRECT RESULTAAT

SUPER HOME BLEACHING Direct kant en klaar voor een goede bleekmethode thuis.

TEETH WHITENING PEN

1 whitening pen (met 3% carbomide peroxide). Eenvoudig in gebruik, alleen geschikt vanaf 12 jaar.

MONDWATER

Mondwater voor onderhoud van het gebit in handige doseerfles.

c-l.be DP15.11

Een jong en dynamisch bedrijf, gespecialiseerd in ergonomische producten, biedt voor elke werkplek de ideale oplossing op maat.

Ergo Balanc e

want je verplaatst er alleen maar het probleem mee. Na drie jaar ben je klaar met je onderzoek en ben je werkloos. En dan betaalt een Nederlandse werkgever niet vaak je vliegticket voor de terugtocht van de Verenigde Staten naar Nederland voor een sollicitatiegesprek, want er zijn genoeg interessante kandidaten in Nederland.’

Afstand bewaren Het is opmerkelijk dat Ten Cate in hetzelfde Folia-interview jongeren waarschuwde dat ze zich niet moeten verliezen in de rat race van de competitieve wetenschap. Dat klinkt tegenstrijdig met het bovenstaande, vanwaar die waarschuwing? ‘Omdat ik vind dat je afstand moet houden tot wat je aan het doen bent’, zegt hij. ‘Je moet ruimte in je hoofd houden om nieuwe ideeën te krijgen.

Daarom zeg ik heel vaak tegen studenten en promovendi: zet in het weekend die smartphone uit en ga in het bos wandelen. Als je kiest voor onderzoek, moet je je onderscheiden, en dat doe je niet in de mainstream van de wetenschap. Je moet een van de eersten zijn die een nieuwe richting inslaat. Dan word je gezien en dan worden je artikelen geciteerd.’

Was hij zelf goed in die reflectie? ‘Ja, ik denk het wel’, zegt hij bedachtzaam. ‘Maar ik besef dat ik makkelijk praten heb. Ik heb een periode meegemaakt waarin financiering vinden voor onderzoek gemakkelijker was dan nu. Er was geld van de overheid en ook van het bedrijfsleven, dat is allebei een stuk moeilijker nu. Verder heb ik altijd geprobeerd in mijn werk leuke dingen te combineren, dat is ook het mooie van wetenschap natuurlijk. In de ogen van anderen heb ik altijd heel hard gewerkt, maar ik heb het zelf niet zo ervaren.’

Zit hier een boodschap in voor de huidige generatie studenten? Ten Cate: ‘Die zou dan luiden: volg je hart, maar houd wel je ogen open. Kies geen studie die nul komma nul procent kans op een baan biedt. Heel veel studies zijn leuk en binnen dat spectrum kun je ook een verstandige keuze maken.’

‘ Als je kiest voor onderzoek, moet je je onderscheiden, en dat doe je niet in de mainstream van de wetenschap’

Fluoride Ten Cate heeft met zijn onderzoek het pad geëffend voor de toepassing van fluoride in tandpasta, waarmee hij een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan de gebitskwaliteit van heel veel mensen. ‘Op een gegeven moment had ik behoefte aan nieuwe uitdagingen en ben ik meer de kant van de microbiologie op gegaan’, zegt hij. ‘Inmiddels is heel veel inzicht ontstaan in het verband tussen mondgezondheid en iemands algemene gezondheidstoestand. We zijn veel meer te weten gekomen over de relatie tussen mondflora, darmflora en afwijkingen in het centrale zenuwstelsel. Die relatie is echt dé focus voor verder onderzoek nu. Daarnaast zal ook zeker preventie op de wetenschappelijke agenda blijven staan. Recent was ik voor een lezing in Shanghai en daar zag ik vooral lezingen over implantaten. De aandacht voor preventie is daar nog heel gering, dat is in Nederland gelukkig anders want hier is veel meer nadruk komen te liggen op nietinvasieve tandheelkunde.’

Die aandacht zal in ontwikkelingslanden na verloop van tijd ook gaan ontstaan, verwacht Ten Cate, vooral in landen waar het welvaartspeil stijgt en waar de bevolking overstapt op het westerse dieet. ‘Wat je dan ziet, is voorspelbaar’, zegt hij, ‘overgewicht en cariës. Het is een kwestie van tijd dat in die landen dan ook aandacht voor preventie zal gaan ontstaan.’

Wetenschap achter de preventie Verder onderzoek zal zich nu vooral moeten richten op de wetenschap achter de preventie, stelt Ten Cate. Als voorbeeld noemt hij fluoride.

‘Nu we precies weten wat dit doet, hebben we het voorschrift ervoor kunnen veranderen. De focus ligt nu op fluoride in tandpasta in plaats van, zoals vroeger, verstrekking van fluoridetabletten. De vervolgstap die wetenschappers nu moeten zetten, is zorgen dat ze de bacteriologie in de mondholte beter leren begrijpen. In dit verband haal ik altijd graag Midas Dekker aan: “Als je zaterdagochtend naar Albert Heijn gaat, gaan je bacteriën boodschappen doen en jij mag mee”. Zo is het ook, en we moeten zuinig zijn op onze microbiële flora. Ga je er verkeerd mee om door verkeerde voeding of door middelen die agressief inwerken op de mondflora, dan zet je het systeem onder druk. Denk in dit Dentz 41

Tweedaagse Cursus Endodontie te Amstelveen

• • • • •

Kleinschalige opzet ( max. 8 deelnemers) Intensieve hands-on training Live demonstratie Focus op vaardigheid en efficiëntie ProTaper Universal ProGlider en ProTaper Next

• • • •

Warme vertical condensatie: de Schilder techniek volgens Ruddle Thermafil en GuttaCore Kamers uitgerust met Zeiss microscopen Ook als eendaagse privé cursus: The ONE-on-ONE

Locatie: Tandartsenpraktijk H.J. van Mill Parmentierlaan 76a te Amstelveen.

Prijs: € 1450 per cursus Data 2016: 29-30 januari 11-12 maart 26-27 augustus 11- 12 november Contact: T: 020-6416566 E: info@hjvanmill.nl Voor verdere informatie zie onze website: www.hjvanmill.nl

Expert in gebitsslijtage Goedegebuure tandtechniek

Kijk op onze website www.goedegebuure.nl of bel Paul Goedegebuure: 0318-632908

verband ook aan antibioticagebruik: schrijf je antibiotica voor, dan moet je wel weten wat in breder perspectief de gevolgen daarvan zijn voor de patiënt. In mijn onderzoeksgroep werken mensen die onderzoek doen naar antibioticaresistentie. Ik kan het belang daarvan niet voldoende benadrukken.’

Kinderen en ouderen Inmiddels wordt weer gewaarschuwd voor de mondgezondheid van kinderen en jongeren.

‘Gelet op de lifestyleverschuiving begrijpelijk’, zegt Ten Cate. ‘In ons vakgebied spreken we wel over de grazende patiënt, je ziet mensen de hele dag door eten. Voor ieder half uur cariogene aantasting van het tandglazuur is vijf uur hersteltijd nodig en die wordt zo niet meer gehaald. Zolang mensen deze lifestyle volhouden, zal de wetenschap op zoek moeten naar oplossingen. Prebiotica en probiotica kunnen hierin een rol spelen. De tandpasta met arginine die Colgate recent op de markt bracht, is een eerste goede stap in dit verband.’

Aan de andere kant van het spectrum is er de

gebrekkige mondzorg voor ouderen. ‘Tegen promovendi zeg ik al jaren dat ze zich moeten specialiseren in mondzorg voor ouderen’, zegt Ten Cate. ‘Hier is heel veel winst te boeken nu ouderen in toenemende mate levenslang hun gebit behouden. Ouderen poetsen minder, hebben vaak minder manuele vaardigheden om dit goed te doen en slikken vaak diverse geneesmiddelen. Een van die drie problemen is bijna altijd wel aan de orde. En bijna altijd zit er wel een geneesmiddel bij dat de speekselsecretie beperkt. Dan gaat de mondzorg achteruit en ontstaan problemen. Het verband tussen slechte mondzorg en longontsteking bij ouderen is bijvoorbeeld al wetenschappelijk aangetoond. Er zijn wel specialisten die zich met mondzorg voor ouderen bezighouden, maar dat zijn er niet veel. Binnen ACTA is ooit besloten geen hoogleraar gerodontologie aan te stellen omdat de aandacht voor mondzorg bij ouderen bij alle specialismen binnen de tandheelkunde aandacht krijgt. Ik was het daar toen niet mee eens en dat ben ik nu nog steeds niet. We zouden meer kunnen doen.’

advertentie

Black Label Airrotor

Voor slechts € 479,-

excl. BTW

Superieure KAVO kwaliteit Duitse productie Past op KAVO Multiflex & NSK koppeling 24 maanden garantie

‘ Een klein gebaar, met een groots effect’ (h)Oud de mond gezond

De kwaliteit van de mondzorg voor verpleeghuisbewoners laat veel te wensen over. Kun je de zorgverleners die aan het bed staan iets verwijten? Nee, concluderen mondhygiëniste/ docent Mondzorgkunde Wil Pelkmans en tandarts Annette Dony. Tandartsen moeten juist hun kennis delen met verzorgenden en dat kan via het vrijwilligersproject (h)Oud je mond gezond van het Ivoren Kruis. In een eendaagse cursus, onder leiding van Pelkmans en Dony, ervaren tandartsen hoe dat in zijn werk gaat en wat er bij komt kijken.

Ellen Dobbelaar

M

ondhygiëniste/docent Mondzorgkunde Wil Pelkmans en tandarts Annette Dony werken allebei een aantal dagen per week in een verpleeghuis en weten als geen ander hoe de tandheelkundige zorg daar is geregeld. ‘Je kunt zorgverleners blijven verwijten dat ze de mond van een bewoner niet schoonmaken. Maar zij weten niet hoe dat moet, een tandarts wél. Net zoals een tandarts niet weet hoe hij de billen van een patiënt moet schoonmaken.’

Sinds september staan Pelkmans en Dony als cursusleiders tandartsen te woord die meedoen aan de Preventie Academie (h)Oud je mond gezond van het Ivoren Kruis. Gebaseerd op de werkwijze van het onderwijsproject voor kinderen – Hou je mond gezond – ontwikkelde het Ivoren Kruis een project dat specifiek op de mondzorg voor kwetsbare ouderen gericht is: (h)Oud je mond gezond. Inmiddels zijn er al meer dan driehonderd mondzorgprofes-

44 Dentz

sionals die als vrijwilliger hun kennis willen overdragen aan verzorgers. Die vrijwilligers krijgen van het Ivoren Kruis een kosteloze bijscholing via de Preventie Academie. Enige tegenprestatie die verwacht wordt, is dat de tandarts zelf kosteloos een klinische les geeft aan een groepje verzorgenden in een zorg- of verpleeginstelling.

Dagelijks levensplezier Volgens cursusleider Pelkmans gaat het bij de mondzorg aan ouderen niet om langdurige behandelplannen, maar om kleine ingrepen die het dagelijks levensplezier dragelijk maken.

‘Een gebit hoeft niet perfect te zijn, maar wel werkzaam. Een mond is gezond als een bewoner kan kauwen, bijten, lachen en praten.’ Tegenover haar zitten 45 mondzorgprofessionals die in één dag bijgeschoold worden voor het ouderenproject (h)Oud de mond gezond.

Onder de cursisten bevinden zich tandartsen,

Inzetjes: Boven: Elmex biedt een koffer met demonstratie­ materiaal aan Midden: Tandarts Annette Dony Onder: Mondhygië­ niste/docent Mondzorgkunde Wil Pelkmans

mondhygiënisten, preventieassistenten en parttimers die werkzaam zijn in een verpleeghuis. ‘Het is de bedoeling dat de zorgverleners aan het bed bereikt worden met de klinische lessen’, legt Pelkens uit. ‘Mondverzorging moet een integraal onderdeel zijn van de dagelijkse lichamelijke verzorging. Nu wordt dat in veel verpleeghuizen nog niet als prioriteit gezien.

Er is weinig tijd, er is veel wisseling van het personeel, er zijn vaak veranderingen in de organisatie en er is geen plan van aanpak. Met alle gevolgen van dien voor de bewoners. Denk maar aan orale infecties, plaque en ondervoeding. Het veroorzaakt ook psychosociale problemen: ouderen raken bijvoorbeeld in een isolement omdat ze niet meer willen en kunnen eten door pijn in de mond of een slechte adem.’

Beeldvorming Tijdens de eendaagse cursus wordt aandacht besteed aan de beeldvorming van de diverse

soorten patiënten en aandoeningen. ‘Je dient rekening te houden met dementie, verlamming, de ziekte van Parkinson of comatoestand. Er zijn patiënten die wangbijten of slikproblemen of een droge mond hebben.

Het kan voorkomen dat een patiënt medicijnen of voedselresten in de wangzak bewaart of dat er zweren in de mond zijn door scherpe randen van een prothese. Als mensen – door welke aandoening dan ook – pijn in de mond hebben, is het logisch dat ze niet willen en kunnen eten of hun tanden willen poetsen. Het enige wat je dan kunt doen, is in de mond kijken. De één zal sneller zijn medewerking verlenen dan de ander, maar uiteindelijk lukt het bij 98 procent van de ouderen om in de mond te kijken. Je moet mensen niet betuttelen. Behandel ouderen met respect en laat ze in hun waarde. Spreek ze niet aan als een kind, daar bereik je niets mee. Kijk wat de bewoner zelf nog kan en besluit dan of en Dentz 45

‘Mij gaat het om de kwaliteit van de behandeling, niet de kwantiteit.’

Matthew Verschuren, tandarts Dental Clinics Nootdorp

Bij Dental Clinics, het samenwerkingsverband ‘van tandartsen voor tandartsen’ werkt een groot aantal tandartsen met de ambitie om verder te groeien. We vroegen een van hen, tandarts Matthew Verschuren, naar zijn ervaringen bij Dental Clinics.

Wat maakt Dental Clinics aantrekkelijk voor tandartsen?

‘Voor tandartsen is Dental Clinics ideaal vanwege de hoge leercurve, intercollegiaal advies en goede regelingen in protocollen. Dat laatste betekent dat allerlei randzaken tijdens het behandelen worden weggenomen door de begeleidende collega’s om je heen. Je kunt jezelf daardoor richten op vaardigheid en snelheid.’

Dental Clinics staat bekend als een organisatie waar alles goed geregeld is. Vertel…

‘Goed geregeld in de zin van assistentie aan de stoel, juiste omloop en sterilisatie gecombineerd met juist beleid bij de receptie, maakt het werken efficiënter en relaxter. Ik kan me dus meer focussen op mijn patiënten. En dat strookt met mijn visie van kwaliteit boven kwantiteit.’

Bij Dental Clinics krijg je de ruimte om jezelf te ontwikkelen.

Hoe zit dat met jou? ‘Ik ben bezig mezelf te verdiepen in complexe endodontische behandelingen. Ik volg externe cursussen om mezelf te triggeren om mijn kennis en kunde te verleggen naar de next level.

De collega-endodontologen die werkzaam zijn binnen Dental Clinics beschouw ik daarbij als een verrijking.’

Meer weten over werken en jezelf ontwikkelen bij Dental Clinics?

Neem contact op met Laura van Leeuwen, 06 - 46 23 66 82 of mail naar laura.vanleeuwen@dentalclinics.nl

® Distributed by ICX Implants B.V.

Het FAIRE Premium Implantaat

Van Der Schoot

Architecten

bv Bna SchijnDel

P

NATUURLIJK ICX WIJ BREKEN HET IJS...

®

BOUWPLANNEN Bent u op zoek naar een betrouwbare architect, gespecialiseerd in tandartsen-, orthodontisten-, mondhygienistenpraktijken, tandheelkundig centra en/of parodontologie?

... ONZE PRIJS IS HET BEWIJS! LEER ONS KENNEN, HET LOONT ZICH! Boodtlaan 10 · 1796 BE De Koog · Tel.: 0222 - 76 90 11 E-mail: info@icx-implants.nl · Web: www.icx-implants.nl

koop- of huurcontract, vergunningen, bouwmanagement, toezicht, directievoering, aanbesteding, budgetbewaking, controle, oplevering nieuwbouw, verbouw, renovatie, restauratie, interieur, exterieur, casco, turn-key & installaties neem contact op met ir. G.j. van der Schoot Info@vanderschootarchitecten.nl T + 31 (0)73 54 93 841 in een vrijblijvend en oriënterend gesprek vertellen wij u graag meer!

www.VanderSchootArchitecten.nl

hoe er extra ondersteuning nodig is’, adviseert Pelkmans de cursisten.

Kennis overdragen Een van de cursisten is mondhygiëniste Esther Hoekstra. ‘Ik ben op eigen initiatief bij een verzorgingshuis naar binnen gestapt. Ik heb toen een klinische les gegeven aan drie verzorgenden. Zij reageerden daar positief op, maar uiteindelijk hebben ze nooit meer iets gedaan met de kennis. Via (h)Oud de mond gezond wil ik het graag nóg een keer proberen, maar dan met succes. Ik kom nog steeds in het verzorgingshuis, maar dat is voor een aantal individuele gevallen. Deze patiënten heb ik behandeld voordat ze naar het verzorgingshuis gingen en willen ook nu nog steeds dat ik hen behandel. Veel bewoners herkennen mij en mijn collega’s inmiddels wel. Patiënten zeggen dan: “Hé, daar is de mondhygiënist!”’, vertelt Hoekstra. Af en toe krijgt ze van verzorgenden te horen dat ze het vies vinden om iemands mond schoon te maken. ‘Liever de kont dan de mond wordt vaak gezegd. Terwijl ik denk: het is een klein gebaar. Je doet bewoners er echt een groot plezier mee!’

Ook tandarts Ina Gortemaker heeft al eerder een klinische les gegeven aan verzorgenden en volgt de Preventie Academie om up-to-date te blijven. ‘Ik ontving louter positieve reacties. En ze vonden het jammer dat mondverzorging niet is opgenomen in hun opleiding’, verklaart ze. Ook Gortemaker vindt dat je met een paar kleine dingen veel kunt bereiken. ‘Ik nam bijvoorbeeld een rollator mee naar mijn presentatie. Daarmee kon ik verbinding maken met de groep en het was handig om demonstratiemateriaal op te zetten. Maar weet je wat ik ook met die rollator kon? Patiënten behandelen!

Cursusdata Wie belangstelling heeft om als vrijwilliger aan (h)Oud de mond gezond mee te werken, kan zich aanmelden via info@ivorenkruis. nl. De cursussen vinden plaats op 15 en 29 januari, 5 februari, 11 maart, 8 en 15 april en 3 juni 2016. Deelname aan de cursusdag levert 5 accreditatiepunten (KRT/KRM) op. Het geven van een klinische les in een zorg- of verpleeginstelling levert 2 accreditatiepunten op.

Informatie: www.h-ouddemondgezond.nl

Laat een patiënt op de rollator zitten, met z’n rug tegen de muur of een deur, leg een nekkussen achter z’n hoofd en je kunt heel gemakkelijk in de mond kijken. Ik vind dat je het als tandarts verplicht bent om aan deze groep patiënten tandheelkundige zorg te bieden.’

Johan Lansing heeft zijn tandartsenpraktijk gevestigd in een verpleeghuis en wil graag een samenwerking met het huis voor de mondzorg aan de bewoners. Hij heeft naast zijn “normale” patiënten ook patiënten uit het verzorgingshuis maar hij wil graag voor degenen die niet naar de praktijk kunnen komen, tandheelkundige zorg bieden. ‘Ik zou met bijvoorbeeld de specialist ouderengeneeskunde een ronde kunnen lopen over de verschillende afdelingen.

Samen kunnen we bekijken wat er gedaan moet worden en door wie. Ik heb op eigen initiatief het een en ander geprobeerd maar ik kom niet heel veel verder. Ik heb nu wel gezien dat ik op hoger bestuurlijk niveau aan de slag moet. Ik wil gewoon basale mondzorg bieden, juist omdat ik vind dat er schrijnende gevallen zijn. Ik vind het gewoon niet kunnen dat we deze groep links laten liggen.’

Zo aan de slag Het Ivoren Kruis maakt het voor tandartsen zo laagdrempelig mogelijk om een klinische les te kunnen geven aan verzorgenden. Annette Dony legt tijdens de Preventie Academie onder andere uit hoe het bestuurlijk orgaan van een verpleeghuis eruit ziet en geeft tips over hoe en met wie je het beste contact kunt leggen om een klinische les aan te bieden.

Daarnaast biedt het Ivoren Kruis voldoende materiaal, zoals een werkboek, kant-en-klare diapresentaties, standaardkaarten mondverzorging, een koffer van Elmex met mondverzorgingsproducten voor de training en instructievideo’s. Eenmaal de Preventie Academie volbracht, mogen tandartsen zelf een instelling kiezen, maar tandartsen kunnen ook via het Ivoren Kruis in contact komen met een verpleeghuis. Er zijn inmiddels meer dan zeventig instellingen die reeds interesse hebben getoond in een klinische les. Na afloop evalueert het Ivoren Kruis met de tandarts en de zorginstelling hoe de klinische les is gegaan en houdt het een vinger aan de pols hoe de mondzorg in de instellingen zich verder ontwikkelt.

Dentz 47

Pimp je praktijk ‘Mensen moeten denken: hier wil ik zijn’

Waarom zou je de oude praktijk een grondige opknapbeurt geven? ‘Omdat cliënten dan het idee krijgen dat ze serieus genomen worden’, zegt Peter Kranenborg. Samen met zijn vrouw Nelleke Diepeveen is hij gespecialiseerd in het pimpen van de tandartsenpraktijk.

‘Als mensen langs een praktijk lopen, moeten ze denken: hier wil ik zijn.’

Thomas Braun, foto’s: Partout Design

H

et kantoor van Partout Design in Nijkerk is een voorbeeld van working by example. Alleen het plafond al.

Geen saaie systeemdelen, maar luchtballonnen en bomen. Fel verlicht. ‘Vision ceiling’, zegt Nelleke Diepeveen. ‘Dat is een van de instrumenten waar we mee werken. LED-verlichting in het plafond met luchtfoto’s van wolken, bomen en vogels. Kinderen zijn er door gefascineerd waardoor je in de stoel meteen een gespreksonderwerp hebt. Onlangs spraken we een tandarts bij wie we luchtfoto’s hebben geplaatst met boomtakken. De tandarts zei tegen een jong patiëntje: “kijk eens goed, ergens moet een rups zitten.” Die beleving is zo leuk.’

Modernisering en klantenbinding Peter Kranenborg zit al jaren in het interieurvak. Praktijken pimpen is zijn passie. En dat geldt ook voor Nelleke Diepeveen, die wat later in het bedrijf is gaan werken. ‘We hebben recent 48 Dentz

de verbouwing van Orthodontiepraktijk Weststrate in Amstelveen afgerond. De praktijk is gevestigd in een voormalig jarendertighuis en van vader op zoon overgegaan. De inrichting was gedateerd, met sombere kleuren en verouderde materialen. We hebben het pand volledig verbouwd. Het resultaat is een functionele, moderne praktijk met een prettige sfeer.’

De vraag is alleen: waarom? Wat is de toegevoegde waarde van een mooie werkruimte?

Kranenborg: ‘Reden nummer één is meestal: moderniseren. De praktijk voldoet vaak niet aan de eisen van deze tijd. En dan heb ik het over de hygiënische voorschriften, de WIPrichtlijnen op het gebied van infectiepreventie.

Sommige praktijken hebben geen goede scheiding als het gaat om het steriel-, schoon- en vuilgebied. Een andere reden is het zogeheten healing environment. Ooit waren medische en tandheelkundige praktijken klinisch wit en puur functioneel ingericht. Die tijden zijn

Orthodontiepraktijk Weststrate in Amstelveen vóór de verbouwing

voorbij. Inmiddels weten we dat een doordacht ontworpen en ingericht interieur enorm bijdraagt aan de zorg die tandartsen bieden.

Daarnaast is klantenbinding ook in de zorg steeds belangrijker geworden. Praktijkinrichting is een middel om klanten te binden. Ze wachten liever in een sfeervolle wachtruimte dan in een saaie ruimte.

Daarin loopt de medische wereld best achter.’

Dat lijkt een understatement. Veel praktijken nodigen niet uit. Kranenborg: ‘Mensen denken vaak: hoe kom ik hier zo snel mogelijk weg?’

Kranenborg heeft altijd in de verbouw en inrichting gewerkt, waarbij interieurontwerp- en verbouwing centraal stonden. ‘Ik werkte met name voor schoenenwinkels en opticiens’, zegt hij. ‘Dit soort winkels moest wel mee met de

‘ Praktijkinrichting is een middel om klanten te binden’

tijd want zij hebben klanten die verwachten dat ze om de vijf jaar totaal vernieuwend zijn omdat we het over modebranches hebben.

Toen de crisis uitbrak, ging bij veel winkels de knip op de portemonnee terwijl in de medische wereld, en met name bij tandartsenpraktijken, wel veel te doen viel. Ook omdat niet veel bedrijven gespecialiseerd waren in tandartsenpraktijken. We zagen echt een markt opkomen en daar zijn we ingedoken.’

Patiëntbeleving Er is ook veel veranderd, zegt de ondernemer.

‘Tot een jaar of tien terug waren er in Nederland bijna uitsluitend eenmanspraktijken, aan huis of in een gehuurde ruimte. En die tandartsen dachten vooral functioneel. Als er maar een stoel en een kast in stond. Linoleum op de vloer en plastic stoeltjes in de wachtkamer. Nu wordt er meer nagedacht omdat sfeer echt invloed kan hebben op de stemming van patiënten. > Dentz 49

Ondersteunt, vult aan en beschermt met één penseelstreek

NIEUW: de MiniDam Snelle bescherming – daar waar het er op aankomt.

Het antwoord op approximale Cariës?

MI Varnish van GC behandelt overgevoelige tanden en zorgt

langdurige bescherming

voor

Handiger en efficiënter dan ooit tevoren

I can Icon!

Beginnende Cariës vroegtijdig en definitief stoppen – zonder te boren, zonder verlies van gezond tand weefsel. De Cariës infiltratie methode met Icon maakt het mogelijk. Wetenschappelijk* onderbouwd en in de praktijk ervaren.

Meer weten over de infiltratie methode, de mogelijkheden en ondersteunende services, vindt u op www.dmg-dental.com/icon-approximal

MI Varnish maakt deel uit van GC’s Minimum Intervention-productgamma

GC BENELUX B.V. Edisonbaan 12 NL-3439 MN Nieuwegein Tel. +31.30.630.85.00 Fax. +31.30.605.59.86 info@benelux.gceurope.com http://benelux.gceurope.com

* Paris S, Bitter K, Meyer-Lückel H (2013); Five-Year Follow-Up of a Randomized Clinical Trial on Efficacy of Proximal Caries Infiltration; ORCA Kongress Abstract

Orthodontiepraktijk Weststrate in Amstelveen ná de verbouwing Links en rechts­ boven: Orthodontie­ praktijk Weststrate in Amstelveen vóór de verbouwing

Daarnaast zijn verzamelpraktijken in opkomst waardoor er ook meer mogelijk is. De verbouwingen worden grootser. En je ziet overal dat het interieur steeds vaker prioriteit krijgt.

Winkels, restaurants, maar ook in tankstations.

Daar zit tegenwoordig een heel concept achter, waarin beleving van de klant centraal staat.’

En dat alles heeft de bezoeker aan de tandarts ook nodig? Kranenborg, lachend: ‘Je gaat niet voor je lol naar de tandarts.

Het kan pijn gaan doen, je kunt angst hebben. Het is vaak niet zo leuk.

Daar proberen wij op in te spelen. Door een interieurconcept te bedenken dat modern is en de klanten aanspreekt.’

Een van de producten is dus vision ceiling.

‘ Sfeer kan echt invloed hebben op de stemming van patiënten’

Een plafond met beleving. ‘De tandartsen bij wie dit ingebouwd hebben, zijn daar erg enthousiast over’, zegt Diepeveen, die bij Partout vooral officemanager is maar ook meedenkt als het om de look-and-feel gaat.

Kranenborg is de bedenker van alles. Hij doet ook de intake om later de ruimte ‘praktisch, eigentijds en leuk in te richten. ‘Maar ik kijk ook naar de bouwkundige aspecten. Wat is er mogelijk? Welke functies moeten er gerealiseerd worden en wat is de logische routing in het gebouw?’ En hij moet ook overredingskracht hebben. Kranenborg: ‘Soms weet de klant niet wat hij wil, ik neem ze aan de hand mee. Dan gaat het om kleur maar ook om het type materiaal. Het kan wel leuk staan maar is het bestand tegen desinfecterende middelen? Uiteindelijk kom je samen tot iets moois. Laatst had ik een klant die een open haard in de wachtkamer wilde. Die staat er Dentz 51

Pien Support Berekent de eigen bijdrage voor uw cliënt

Goed nieuws voor alle gebruikers van Pien Support! De nieuwe Pien 2.0 wordt geïntroduceerd. De gebruikerservaringen van de afgelopen jaren hebben wij vertaald in een aantal (technische) verbeteringen en een nieuwe look & feel.

Verbeteringen zijn: t t t t t t

Orthodontie (F-codes) geheel toegevoegd Kaakchirurgie is toegevoegd Overzichtelijke lay-out Optie om reeds uitgevoerde behandelingen gedetailleerd weer te geven Verschillende schermen door gebruik van tabbladen Indien een patiënt verschillende verzekeringen heeft met tandartsdekking kan Pien hiermee rekenen

Pien 2.0 gaat geleidelijk aan de huidige gebruikers gepresenteerd worden.

U kunt zelf bepalen hoe snel u wilt overschakelen.

Direct inzicht in de eigen bijdrage en daardoor een optimale klantenservice Met Pien maakt u eenvoudig en snel een overzicht van de kosten & vergoedingen Cliënt weet direct de eigen bijdrage Pien biedt: - Transparantie in eigen bijdrage - Snellere afspraken - Inzicht binnen de jaarruimte

zou u het willen proberen? ar ma , ort pp Su n Pie n va r ike bru Bent u nog geen ge n gratis proef gebruik* Meld u zich dan aan voor 2 maande voor!

Ruim 1400 praktijken gingen u al rijf u in!

Ga naar www.piensupport.nl en sch * Geheel gratis & vrijblijvend, na 2 maanden stopt uw deelname vanzelf.

Behalve natuurlijk wanneer u overtuigd bent en zelf voor Pien Support kiest. U zit nergens aan vast.

B : 053 7630 421 8: www.piensupport.nl @: info@piensupport.nl

Orthodontiepraktijk Weststrate in Amstelveen ná de verbouwing

Een gastvrije reis Hoe zorg je voor een prettige beleving in je praktijk? Het bedrijf Invert Innovatie Management is al enige jaren actief in het begeleiden van tandartsenpraktijken als het gaat om ‘de kwaliteit van beleefbare zorgverlening en de continue verbetering daarvan’, zegt woordvoerster Petra van der Zwan. Het bedrijf werkt samen met qb hospitality dat zich heeft gespecialiseerd in service en gastvrijheid in onder meer de zorgsector. ‘Wij bieden een concept aan dat geheel nieuw is voor de mondzorgsector’, zegt Van der Zwan. ‘De eerste stap is om samen met de tandarts uit te vinden wat de praktijk moet uitstralen en hoe de patiënt zijn reis zal beleven binnen de praktijk. Daarna vindt er een 0-meting plaats door de inzet van een aantal mystery patient-bezoeken. De uitkomsten hiervan worden gebruikt als input voor een training in patiëntgerichtheid, waar ook communicatie en onzekerheidsreductie aan bod komen. Hierna vinden wederom een aantal bezoeken plaats om te toetsen of de zaken zijn verbeterd.’

Een mooie praktijk waarin de patiënt zich thuis voelt en een gastvrije benadering beleeft, verlaagt de drempel voor een tandartsbezoek, vindt Van der Zwan. ‘Die halfjaarlijkse controle wordt dan een bezoek om – bijna – naar uit te kijken. Omgevingskenmerken zoals kleur, geur, daglicht en geluidsbeleving hebben absoluut invloed op hoe de patiënt zich voelt tijdens zijn aanwezigheid in de praktijk en tijdens de behandeling. Maar de tevredenheid wordt ook in hoge mate bepaald door gastvrijheid en service. Dit kan de patiënt namelijk zelf ervaren; de tandheelkundige kwaliteit is veel lastiger te beoordelen.’

nu. En bij de balie een glaswand met stromend water.’

Het gaat dus de goede kant op met de praktijken. Waarom zijn zoveel ruimtes nog zo afstotelijk? ‘Voor sommigen is het een geldkwestie’, weet Diepeveen. ‘Maar je kunt met een eenvoudige ingreep zoveel winnen. Een fotobehang op de muur geeft al een totaal andere beleving. Mensen onderschatten ook in de invloed van een nieuwe vloer. Ze willen een mooi schilderij aan de wand en een stoel die functioneel is en die vloer boeit ze niet. Maar een vloer die leeft, maakt echt het verschil.’

Merkt de patiënt het ook op? Kranenborg: ‘Zonder twijfel. In zo’n nieuwe, moderne praktijk krijg je het gevoel krijgt dat je serieus genomen wordt. Als het een oude bende is, wil je zo snel mogelijk weg en denk je: de tandarts zal ook wel ouderwets zijn. Het voelt gewoon niet goed, een praktijk waar weinig aandacht aan wordt besteed.’ Diepeveen: ‘Je ziet het ook aan restaurants. Als de keuken goed is maar de sfeer abominabel, dan komt er niemand. Terwijl ik genoeg tenten ken die heel hip en trendy zijn en waar het altijd vol zit, terwijl de keuken helemaal niet zo goed is. Tandartsen willen dan ook een praktijk waarbij mensen denken, als ze er langs lopen: hier wil ik zijn.’

Dentz 53

Oil pulling: een mondvol onzin?

De laatste maanden verschijnen er steeds meer berichten op gezondheidsblogs, fora en sociale media over de vermeende voordelen van oil pulling, ofwel het “spoelen” van de mond met plantaardige olie. Wat vertelt u uw patiënten als ze hierover vragen hebben?

Liza Leijenhorst

M

inder tandplak, een frisse adem en fluweelzacht tandvlees. En als “bonus” ontgiften van het lichaam. Het zijn een paar van de vele voordelen die worden toegeschreven aan oil pulling, een eeuwenoude techniek uit de Ayurvedische geneeskunde waarbij een eetlepel sesam-, zonnebloem-, olijf- of kokosolie gedurende één tot twintig minuten heen en weer door de

mond wordt gespoeld. De hernieuwde belangstelling zou verklaard kunnen worden door het boek Oil Pulling Therapy: Detoxifying and Healing the Body Through Oral Cleansing dat in 2008 verscheen. De auteur is Bruce Fife, een natuurgeneeskundig therapeut. Fife claimt zelfs dat oil pulling effectief is tegen astma, diabetes, artritis en vele andere chronische ziekten.

Bewijs Een rondje door de database van PubMed levert een paar onderzoeken op naar oil pulling. Eén studie bekeek het effect van oil pulling op streptococcus mutans en vergeleek dit met het gebruik van chloorhexidine. Chloorhexidine bleek veel effectiever. Een andere studie keek naar halitose. Daar deden oil pulling en chloorhexidine het even goed. Een studie die specifiek naar sesamolie keek, concludeerde dat deze olie geen antibacterieel effect heeft. Onderzoekers vonden na het spoelen met plantaardige olie wel aanwijzingen voor emulsievorming en verzeping en concludeerden hieruit dat ‘de mythe dat oil pulling alleen een placebo-effect zou hebben, hiermee van de baan is.’

Fridus van der Weijden, bijzonder hoogleraar Preventie en Therapie van Parodontale Infec-

54 Dentz

ties aan ACTA, heeft zijn vraagtekens bij de beschikbare onderzoeken: ‘Er zijn geen westerse onderzoeken naar oil pulling gedaan.

Bijna al het onderzoek komt uit India en is klein van opzet. Als het al effectief zou zijn in India, is het nog maar de vraag of het in een westers land hetzelfde doet. Wij hebben goede mondverzorgingsproducten tot onze beschikking. Dus of het onder deze omstandigheden ook meerwaarde heeft, zouden we eerst moeten onderzoeken.’

Emulsievorming Het bewijs dat oil pulling nut heeft, is vooralsnog vooral anekdotisch en zelf gerapporteerd. Veel mensen zien het wit worden van de olie als een teken dat de olie gifstoffen en bacteriën heeft opgenomen. Zo schrijft zelfbenoemd gezondheidsspecialist Rens Kroes op haar blog: ‘Spuug de olie na vijftien tot twintig minuten in het toilet uit. Als het goed

is, is de olie wit tot witromig van kleur geworden, vanwege de grote hoeveelheid bacteriën die zich in de olie bevindt.’ Fridus van der Weijden kent het argument: ‘Als je olie met water mengt, wordt het op den duur wit door emulsievorming. Dat gebeurt in de auto ook als de koppakking lekt en de olie mengt met water. Dat oil pulling werkt, is daarmee niet bewezen. Het is niet zo dat bacteriën dood gaan als je er olie op legt. Er is een Braziliaans onderzoek dat aanwijzingen geeft voor een mogelijk effect van oil pulling op de biofilm in de mond. Maar misschien is er een effect door het spoelen zelf of misschien besteden mensen die aan oil pulling doen sowieso meer aandacht aan hun mondgezondheid en ervaren ze daardoor een verbetering.’ Van der Weijden zelf moet er voorlopig nog niet aan denken: ‘Het lijkt mij persoonlijk vreselijk. Mensen gaan er bovendien erg van naar olie ruiken.’

advertentie

In 3 maanden uw praktijk geprotocolleerd, in orde voor inspectie, gereed voor visitatie en ISO 9001 gecertificeerd!

• • • • • •

Vaste lage prijs Inclusief kwaliteitsjaarverslag Inclusief training van medewerkers Maatwerk kwaliteitshandboek Inclusief digitale patiëntenenquête In 3 bezoeken bij u in de praktijk

• GRATIS visitatie • GRATIS een ISO 9001 certificaat

gaat u waarnemen of een eigen praktijk beginnen?

Sibbing & Wateler adviseert u over de VAR, contracten en verzekeringen voor beroepsaansprakelijkheid, ziektekosten en arbeidsongeschiktheid

Wilt u meer informatie over deze unieke dienstverlening, maak dan een afspraak voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek

Tel: 050-4064040 www.roozeboomconsulting.nl

en stelt voor verschillende situaties een inkomensbegroting op.

praktijkadviseurs voor tandartsen telefoon: (0318) 544 044 - www.sibbing.nl

Vrijdag 5 februari 2016

RAI Congrescentrum Amsterdam

Zes lezingen over posterieure restauraties Schrijf u nu in voor deze praktische congresdag op www.posterior2016.nl

Dr. Niek Opdam

Levensduur en risicoanalyse

Prof.dr. Marleen Peumans

De posterieure enkelvoudige composietrestauratie

Dr. Bas Loomans

Is ernstige gebitsslijtage altijd ernstig?

Ben Derksen

Occlusieherstel: een kwestie van kiezen!

Prof.dr. Daniel Edelho

Restauratie van een versleten dentitie. Een teambenadering Tandkleurige indirecte posterieure restauraties. Update 2016

www.posterior2016.nl

Sensitivity Management PrevDent ontwikkelde DeSensiDent een effectieve methode die tandgevoeligheid op natuurlijke wijze behandelt met behulp van nano-Hydroxyapatiet.

Openliggende dentine-tubili en microbarsten in het glazuur worden afgesloten en opgevuld met een langdurig resultaat.

DeSensiDent Behandelt gevoelige tanden & tandhalzen Directe pijnverlichting Gebaseerd op nano-Hydroxyapatiet 30 dagen behandeling

n-HAp Repairing Serum Behandelt gevoelige tanden & tandhalzen Directe pijnverlichting Uitstekend geschikt voor na scaling.

Pré-mixed en klaar voor gebruik Gebaseerd op nano-Hydroxyapatiet Code V40 toepasbaar Verkrijgbaar in ‘Value Box’ met 75 nHAp Repairing sponsjes voor direct gebruik aan de stoel en in 5 & 10 pack voor thuisgebruik door de patiënt.

PrevDent International B.V. Jaagweg 12B 1452 PB, Ilpendam

T. +31 (0)206617744 E. info@prevdent.eu I. www.prevdent.eu

Adverteerdersindex Acta Dental Education . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

Implant Direct . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72

Acteon Imaging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

IQdent Studieclubs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66

Acteon Pharma Newtron . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Ivoclar Vivadent BV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

ANT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73

Heraeus Kulzer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

Bureau Kalker . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

Johnson & Johnson Consumer B.V. . . . . . . . . . . . . . . . 76

Coltene Whaledent AG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

Lannet IT B.V. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

Dentalman.com . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

Larix Dental Concepts . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43

DentalPharma BV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Dental Bauer Nederland bv . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Dental Clinics . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Dental Expo 2016 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Dental Studie Update Congres . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 Dentiva . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Dentsply DeTrey Benelux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Dentsply Lomberg BV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72

MedieQ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Memodent Dental Depot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 Miele Nederland B.V. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Pien Support . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 PrevDent International bv . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Protilab . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 Roozeboom Consulting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55

DMG GmbH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

Sibbing & Wateler cs. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55

Elysee Dental . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

Tandartspraktijk H.J. van Mill . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

EXPODental . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

Van der Schoot Architecten bv . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46

Fiscaalfit.nl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

Vertimart . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

GC Benelux Office . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

W&H Benelux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37

Goedegebuure Tandtechniek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

Zeelte Dental Equipment . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

ICX Implants . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46

ZorgSom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58

Dentz 57

Van begroting naar eigen bijdrage

“Een pientere tandarts kiest voor ZorgSom�

Na de tijd van cadeautjes is het nu de tijd om te kiezen!

Kies voor kwaliteit, inhoud, overzicht en gemak.

Welke licentie past bij uw praktijk?

Maak zelf de vergelijking!

Probeer ZorgSom twee maanden gratis en vrijblijvend uit.

ZorgSom Telefoon: 071-3030033 Untitled-1 1

info@zorgsom.nl www.zorgsom.nl 11-11-2015 18:09:14

’tANTwoord Ledenorgaan van de Associatie Nederlandse Tandartsen • Onder redactie van de ANT • communicatie@ant-online.nl

60

62

67

68

Column Wilfred Kniese: eindejaarsvegen uit de pan

‘We blijven de NZa kritisch volgen’

Klacht: gratis maar zonder kwaliteit

Consumenten Keuze Tarief

Rectificatie: In Dentz 5-2015 is door de redactie van ’t ANTwoord een verkeerde titel gebruikt onder het item van Coen Oldenburg. “Tandarts-orthodontist” moet zijn “Tandarts”.

Foto: Hanne Nijhuis

ANT Nascholingsaanbod Workshops

11 december 2015 Communicatie, conflicten en klachten 5 februari 2016 Patiëntendossier op orde

Congressen

11 & 12 maart 2016 Dental Studie Update Congres 2016 (in combinatie met Dental Expo)

IQdent studieclubs

Intercollegiaal overleg voor álle tandartsen. Met een breed aanbod Universitaire Modules en gastsprekers.

12 maart 2016 ANT Starterscongres (in combinatie met Dental Expo)

Visitatie

De ANT is een CRKBO-geregistreerde instelling. Het aanbod is toegankelijk voor zowel ANT-leden als nietleden. Deelnemers ontvangen opleidingspunten.

De ANT biedt een visitatietraject aan waarbij u de mogelijkheid krijgt om uw praktijk te laten bezoeken door een collega. Na het bezoek ontvangt u een uitgebreide rapportage met tips en handvatten om uw kwaliteit en zorgverlening nog verder te verbeteren.

STARTERSCONGRES Afgestudeerd tandarts, en dan?

12 maart 2016 Amsterdam

Informatie en aanmelden: www.ant-online.nl/activiteiten

59

Wilfred Kniese, vicevoorzitter ANT

Eindejaarsvegen uit de pan Een dubbeldik kerstnummer met allemaal eindejaarsvegen uit de pan. Ik heb mij er al maanden op verheugd. Maar eerst een compliment. Ik heb het VC van de KNMT oneerbiedig vergeleken met een veelkoppig monster dat de mondzorg in haar greep houdt. Dat was volkomen ten onrechte. Even terug in de tijd. Het KiMo kwam maar niet van de grond en het verlossende woord was aan de voorzitter: ‘We zijn eruit.’ Dat bleek echter letterlijk genomen te moeten worden. De wetenschappelijke verenigingen en universiteiten kregen vrij spel. Wat volgde doet denken aan de tovenaarsleerling van Faust. Met een magische formule waren immers krachten ontketend die niet meer onder controle konden worden gehouden. De nieuw opgerichte federatie interpreteerde haar vrijheid heel Bijbels: ‘Gaat uit en vermenigvuldigt uw richtlijnen.’ Dus moest een tovenaar optreden om de magische ban te doorbreken.

Diezelfde tovenaar ontpopte zich even later ook als de koene mondzorgridder die de schone slaapster (het VC) wakker kuste. En toen lukte in één week wat in de drie jaren daarvoor niet mogelijk was gebleken. Sprookjes bestaan echt. Overigens een welgemeend advies aan de KNMT: als je “verbindt” in je logo hebt staan, vergeet dan niet om een beetje water bij het cement te doen.

Het Salomonsoordeel De Nationale ombudsman heeft een, pardon geen, oordeel geveld inzake de klacht van de ANT richting de NZa. Al lezende kreeg ik associaties met Salomon, de wijze koning die een zwaard liet aanrukken om de waarheid aan de kibbelende moeders te onttrekken. Dat verhaal heeft een dubbele bodem die maar weinig mensen kennen. De oneigenlijke moeder was namelijk nog veel sluwer dan de koning en doorzag diens tactiek. Dus wierp zij zich op de grond en smeekte de koning het kind aan de andere moeder toe te kennen, want zij was immers de oplichtster. Waarop de koning haar het kind toekende. De rest is geschiedenis. De ombudsman moet deze versie gekend hebben en gedacht: het beste oordeel is geen oordeel. Daarvoor heeft hij wel een geniale formule uit de lade getrokken: ‘De partijen zijn nu zo leuk met elkaar in gesprek geraakt, die opbloeiende idylle moet ik niet willen verstoren met een oordeel.’ Het

60

geheel kwam op mij over als de vader die tegen zijn over de grond rollende en vechtende zoons zegt: ‘Schaam jullie, jullie moeten toch beter weten. En vooral jij, NZa, jij had de verstandigste van de twee moeten zijn.’ Nu is dat wel uit mijn hart gegrepen. Ik houd de NZa al jarenlang voor dat zij boven de partijen moet staan en zich wijs en terughoudend moet opstellen. Toen wij onlangs kennismaakten met Dr. (Marian) Kaljouw, de nieuwe voorzitter van de NZa, keek zij ons over haar brilletje beurtelings bestraffend, vermanend en geamuseerd aan, afhankelijk van het onderwerp dat wij te berde brachten. Maar ik denk dat we elkaar heel goed begrepen, ook zonder de dialoog die de ombudsman (weer) op gang heeft gebracht.

Een prikaccident Mijn oog (en niet alleen dat) werd getroffen door een nieuwe ACTA-cursus: lokale anesthesie voor assisterenden.

Enige ervaring in de mondzorg is gewenst en zwangere vrouwen zijn niet welkom. In één dag leren prikken dus.

En omdat bekwaam pas echt bevoegd maakt, wordt de helft van de eendaagse cursus besteed aan het praktisch toetakelen van een fantoommodel. Het geheel wordt verlevendigd met een paar speldenprikjes die de cursisten elkaar mogen geven. Dat zit bij de prijs inbegrepen. Ter geruststelling wordt de potentiële kandidaten nog wel uitgelegd dat deze verdovingen niet pijnlijk of vervelend zullen zijn.

Toen ik dat las, moest ik wel even denken aan de toekomstige slachtoffers van deze eendagsvliegen. Krijgen die hetzelfde te horen? Het afsluitend certificaat meldt vervolgens dat de bekwaam bevoegde assisterenden onder supervisie van een tandarts of kaakchirurg een lokale verdoving kunnen geven aan patiënten. Natuurlijk stemt de patiënt van tevoren schriftelijk in ten behoeve van het patiëntendossier. En de tandarts kijkt over de schouder mee of alles goed gaat. Taakdelegatie in optima forma en weer flink wat visitatiepunten, want bij- en nascholing tikt flink aan.

Ik was zelf lichtelijk verdoofd toen ik dit alles las en het drong pas langzaam tot mij door hoe diep de universiteiten in de (financiële) problemen zitten en de mondzorg in een imagocrisis. Anesthesie in een dag, de cursus Röntgenolo-

gie (Een stralend gebit in twee dagen), de vijfdaagse cursus Boren in een handomdraai... Waar is het einde van deze zoektocht naar de graal van de optimale delegatie met behoud van volwaardige tandartstarieven? Als we inderdaad collectief de mondzorg naar het graf willen dragen dan is dit de weg voorwaarts. Als u die weg ook heilloos vindt en u in de toekomst op meer van dit soort cursussen stuit dan verzoek ik u vriendelijk zich direct te wenden tot het PrikPunt. Opdat er meteen een anti-prikactie kan worden gestart.

De nieuwe Calimero’s Vorige keer sprak ik mijn nachtegalen vermanend toe.

Sindsdien is het in die hoek erg rustig gebleven. Nu moet ik hun kleine broertje een paar strenge woorden toevoegen.

De tandprothetici hebben zich namelijk opgeworpen als de nieuwe Calimero’s van de mondzorg: ‘Ik is klein en zij verdienen over onze rug, en dat is niet eerlijk.’ In een vlammend pamflet waarbij J’accuse van Émile Zola verbleekt, wordt betoogd dat het roer radicaal om moet. Zorg blijkt namelijk met geld te maken te hebben en dat is politiek niet correct. En die “zij” dat zijn natuurlijk de gemene implantologen.

Als er bij de NZa vergaderd wordt met de tandprothetici staat de parkeerplaats vol met Porsches, Mercedessen en Daimlers. Dat sprokkel je niet zomaar bij elkaar met het hongerloontje dat deze beroepsgroep van de NZa normatief mag verdienen. Want dat bedrag is afgestemd op hun mbo-opleidingsniveau. Kennelijk is er dus een verdienmodel dat aan het zicht en de controle van de NZa is onttrokken. Erger nog, waarover de Nederlandse consument zand in de ogen moet worden gestrooid.

Een kleine, en speculatieve, analyse. De tandprothetici verwijten de implantologen domeindenken ter bescherming van het eigenbelang. Er zou dus meer moeten worden samengewerkt. Nu is er evenwel een groep tandprothetici die heel goed heeft begrepen dat de beste manier om het eigenbelang te dienen is... juist, u raadt het al, samenwerken met bepaalde implantologen. Daartoe wordt de behandelkamer van tijd tot tijd omgebouwd tot operatiezaal en trekken enkele implantologen als een soort middeleeuwse chirurgijn van locatie naar locatie om hun kunsten te

vertonen. En het geheel wordt gelardeerd met advertenties voor gratis klappergebitten om de samenwerking extra lucratief te maken. Het motto van de tandprotheticus is immers “U edentaat, wij de raad en de daad” (en de rekening). Gratis? Niets is gratis in de zorg en kunstgebitten al helemaal niet. Zo succesvol is deze samenwerking dat de NZa een tariefkorting van negentien procent heeft moeten loslaten op de implantologietarieven. Begrijpelijk dat VWS, de zorgverzekeraars en ZI aan de noodrem moesten trekken. Want op deze manier gaan de premies in de basisverzekering nooit omlaag. En terecht dat de NVOI orde op zaken heeft gesteld. Laat de regie in de mondzorg nog maar even bij de tandartsen. Het belang daarvan is wederom aangetoond.

Da capo al finale U kunt de column blijven herlezen tot deze volledig beklijft.

En dan bent u klaar voor een knallend uiteinde van 2015 en een spetterend begin van 2016. Want u blijft geknipt en geschoren worden door taakherschikking, knellende richtlijnen, tariefskortingen en materiële controles. Totdat u zich realiseert dat u de toekomst zelf in de hand heeft door uw eigen regierol serieus te nemen. Het lidmaatschap van de ANT zou dus tot uw goede voornemens kunnen behoren. Proost!

61

‘ We blijven de NZa kritisch volgen’ De Nationale ombudsman had zestien maanden nodig om de klachten van de ANT over de NZa te bestuderen. Toch bleven een aantal vragen onbeantwoord. ANT-bestuurslid Wilfred Kniese maakt de balans op.

Vorig jaar mei legde de ANT een aantal vragen voor aan de ombudsman over de handelswijze van de NZa. De aanleiding was een onderzoek van het gerenommeerde onderzoeksbureau Milliman naar de marktscans in de mondzorg. Op basis van deze marktscans werd het experiment met vrije tarieven gestopt. Milliman toonde echter aan dat de onderzoeken tekortkomingen hadden. De ombudsman heeft een aantal vragen van de ANT beantwoord en was van mening dat de NZa beter moet gaan communiceren, terwijl een aantal, meer technische vragen, onbeantwoord is gebleven.

Wat was jouw eerste reactie bij lezing van het rapport?

Wilfred Kniese: ‘Mijn eerste reactie was er een van gemengde gevoelens. Het pleidooi voor betere communicatie en meer transparantie door de NZa is zeer herkenbaar en belangrijk voor de toekomst van de sector. Tegelijkertijd heeft de ombudsman ervoor gekozen om geen echt inhoudelijk oordeel te vellen, waarvan ook de ombudsman zelf zegt dat dit ongebruikelijk is. En de scope van het rapport is aanzienlijk ingeperkt ten opzichte van wat er in de onderzoeksfase aan de orde is gekomen. Daardoor is een aantal voor ons toch wel belangrijke vragen onbeantwoord gebleven.’

Hoe denk je dat dat zo gekomen is?

‘Duidelijk is dat de thema’s van het onderzoek politiek uiterst gevoelig liggen. Naast de betrouwbaarheid van een onderzoek, ging het ook over de autoriteit en het vertrouwen in de NZa als onafhankelijk toezichthouder. Het is in elk geval opvallend dat het rapport in de loop van april

62

klaar had moeten zijn en dat wij eind april te horen kregen dat er vertraging was en dat het rapport na interne bespreking herschreven moest worden. Dat viel in feite samen met het in functie treden van de nieuwe ombudsman. Het is dus niet onaannemelijk dat hij zijn stempel heeft willen drukken op een rapport dat onder zijn verantwoordelijkheid moest gaan uitkomen.’

Welke overwegingen hebben daar zoal meegespeeld?

‘Dat blijft speculeren, maar stel dat onder leiding van de ombudsman was vastgesteld dat de marktscan van de NZa inderdaad niet betrouwbaar was, zoals Milliman heeft betoogd, dan zouden de gevolgen niet te overzien zijn geweest. Dat is een enorme verantwoordelijkheid. In dat geval is het natuurlijk veiliger om het rapport te beperken tot aspecten van communicatie en escalatie, zoals nu is gebeurd. Het niet vellen van een oordeel is daarbij een extra veiligheidsklep. Maar we mogen ook niet uit het oog verliezen dat de NZa een zeer zware periode achter de rug heeft. Het rapport van de commissie Borstlap laat aan duidelijkheid niets te wensen over. In de betrekkelijk korte tijd dat onze klacht heeft gespeeld, hebben we met de derde bestuursvoorzitter kennisgemaakt. Dat zegt wel het een en ander. Ik kan me voorstellen dat de ombudsman dit ook heeft willen laten meewegen. Als je dat alles optelt, is de formulering om geen oordeel te vellen omdat de partijen op een goede manier weer in gesprek zijn geraakt begrijpelijk.’

Was het achteraf een goede beslissing om de klacht in te dienen?

‘Ja, dat was het in onze ogen zeker. Het is weinig zorg- en

Reinier van Zutphen beroepsorganisaties gelukt om een gegronde klacht tegen de NZa in te dienen. De ombudsman heeft de klacht niet voor niets in behandeling genomen en er bijna zestien maanden op gestudeerd. Het is ook een bewuste en weloverwogen keuze geweest om de klacht in te dienen. Milliman geldt als een van de meest vooraanstaande onderzoeksbureaus ter wereld en als zij in hun rapport tot de conclusie komen dat de uitkomst van de marktscan met grote onzekerheden omgeven is dan willen we natuurlijk wel dat zoiets serieus genomen wordt. Door niet of door niet adequaat te reageren, heeft de NZa het in onze ogen over zichzelf afgeroepen dat wij deze stap moesten zetten.

Dat heeft de ombudsman overigens haarfijn aangevoeld en dat vormt ook de kern van diens kritiek op het handelen van de NZa.’ Maar toch zijn niet alle vragen beantwoord...

‘Het belangrijkste voor ons is dat er geen enkele twijfel

meer bestaat, na alle gesprekken die tussen de NZa en Milliman zijn gevoerd, dat het rapport van Milliman dicht bij de waarheid komt. De bewuste marktscans hebben qua methode en uitkomst te veel steken laten vallen om als betrouwbare basis voor welke besluitvorming dan ook te hebben kunnen dienen. Ongetwijfeld zijn de prijzen in 2012 gestegen. Met hoeveel precies zal waarschijnlijk nooit meer achterhaald kunnen worden. Feit is wel dat de tandartsen in dit kader volkomen ten onrechte negatief zijn weggezet in de publiciteit. Dat zal de beroepsgroep hardnekkig blijven achtervolgen, maar we zullen steevast hetzelfde antwoord gaan geven: lees Milliman en oordeel zelf.

‘Voor wat de onbeantwoorde vragen betreft, is het voldoende om het rapport te lezen. Het verslag van de hoorzitting is bijgesloten en er is correspondentie toegevoegd. Het niet beantwoorden van vragen kan soms ook heel verhelderend zijn. Ook daarmee kun je weten waar je aan toe bent. We moeten ermee leven dat het niet

63

GLUMA® Desensitizer GLUMA® Desensitizer PowerGel Effectief tegen pijn.

Twee producten, één oplossing tegen overgevoeligheid.

GLUMA® Desensitizer: Bewezen in meer dan 50 miljoen restauraties: ■

■

■

■

Effectief reduceren van dentine overgevoeligheid.

Eenvoudig in het gebruik.

Niet inmasseren, niet polymeriseren.

Compatibel met alle bondings en restauratieve materialen.

GLUMA® Desensitizer PowerGel: Optimale visuele controle dankzij de unieke groene kleur: ■

■

■

■

Hetzelfde langdurige effect als GLUMA Desensitizer.

Gecontroleerde en nauwkeurige 1-staps applicatie.

Thixotrope gel, loopt niet weg.

Goede visuele controle bij het aanbrengen en wegspoelen.

Giving a hand to oral health. heraeus-kulzer.com

OSSIX® PLUS OSSIX® PLUS is een natuurlijk (via suikers) cross-linked resorbeerbaar collageen membraan voor Guided Bone Regeneration (GTR).

Regeneration eration (GBR) (GBR) en en Guided Guided Tissue Tissue Regeneration Rege Het OSSIX® PLUS collageen membraan is sinds de lancering in 2001 in meer dan 350.000 casussen wereldwijd toegepast. Met ruim 90 peer-reviewed publicaties behoort OSSIX® PLUS tot de best wetenschappelijk gedocumenteerde barrièremembranen op de markt.

®

OSSIX Klinis 21

PLUS

o n d: che av

2016 januari

p: orksho - on W Hands nuari 2016 22 ja

OSSIX® PLUS voordelen • Behoud van barrièrefunctie gedurende 4 - 6 maanden • Betere weerstand tegen resorptie bij expositie • Voldoende tijd voor optimale regeneratie van botdefecten • Excellente handling-eigenschappen • Porcine oorsprong; biedt excellente biocompatibiliteit • 100% natuurlijke cross-linking door GLYMATRIXTM technologie * Combinaties van verschillende formaten zijn mogelijk: het voordeligste membraan is gratis. Actie geldig t/m 31 januari 2016

Memodent B.V. T +31 (0) 53 430 66 63 E info@memodent.nl I www.memodent.nl

Int rod

uc t ie

ACTIE 3 + 1 g ra

t is*

mogelijk is de berekeningen van de NZa te controleren zonder medewerking van de NZa zelf. En op die medewerking hoeven we niet te rekenen. En medewerking kan ook op bijna geen enkele wijze worden afgedwongen.

Toch worden op grond van deze berekeningen belangrijke beslissingen genomen met verstrekkende gevolgen.

Wij hopen dat NZa zich dit terdege realiseert. Onze procedure bij de ombudsman heeft feitelijk de grenzen van democratische controle op bepaalde overheidsinstellingen aangegeven. Eigenlijk een bevestiging van wat de vorige ombudsman, Brenninkmeijer, eerder dit jaar aangaf door te stellen dat we worden voorbereid op minder democratie en rechtsstaat.’

Willen jullie het daar bij laten zitten?

‘We blijven de NZa kritisch volgen, bijvoorbeeld als het gaat om het gebruik van Vektis als database bij onderzoeken. De NZa doet vaak een beroep op deze gemeenschappelijke database van de zorgverzekeraars. Los van het feit dat deze database niet compleet is, omdat niet alle zorg via zorgverzekeraars verloopt, is deze database niet toegankelijk voor derden, zoals Milliman. De NZa verschuilt zich vaak te makkelijk achter privacygevoeligheid van informatie om deze informatie niet te hoeven delen ook al zijn er veel methoden om daar in te voorzien. De enige mogelijkheid die wij zien, is het opzetten van een onafhankelijke, representatieve database voor de mondzorg die in de toekomst parallel kan worden geraadpleegd en waarmee een bepaalde mate van controle op de berekeningen van de NZa kan worden uitgeoefend. Dit project zijn we momenteel aan het bestuderen.’

ANT een representatieve organisatie, en dat brengt bepaalde verantwoordelijkheden met zich mee. Maar dat betekent niet dat je alles maar over je heen moet laten gaan. Wij hebben het aangedurfd de klankbordgroep de rug toe te keren, een Wob-procedure gevoerd over het norminkomen en het beroep tegen de uitspraak gewonnen. Dat heeft ontzettend geholpen bij onze inspanningen om het norminkomen op een enigszins acceptabel niveau te krijgen en de korting binnen de perken te houden. De zwakte van de beroepsgroep is het grote individualisme.

Samen optrekken maakt sterk. Juist met onze klacht hebben we aangetoond hoe belangrijk het is om lid te worden van een beroepsorganisatie zoals de ANT die durf en initiatief toont.’

Wat staat hoog op de ANT-agenda?

‘Elke vorm van geleide marktwerking zoals wij deze nu kennen met prestatiebeschrijvingen en tarieven per code (het systeem van het eenheidsverrichtingstarief) leidt tot een vorm van inkomenspolitiek. De NZa bepaalt dan nog net niet het individuele inkomen van de tandarts, maar de uitwerking via de arbeidskostencomponent – ik vind norminkomen nog steeds een betere term – komt daar praktisch gesproken wel op neer. En hoe vervelend dat ook klinkt: elke vorm van tariefsaanpassing is in feite een soort perverse prikkel die kan aanzetten tot ongewenst gedrag en dus averechts kan uitwerken. Dan gaan we allemaal tussen wal en het schip, zowel patiënten als zorgverleners. Ik denk overigens dat ook de NZa de weg van het zoveelste kostenonderzoek en de zoveelste tariefsaanpassing als heilloos ziet. De ANT, getrouw aan haar visie en uitgangspunten, heeft vrijheid van handelen en tarieven hoog op de agenda staan. Vrijheid in gebondenheid, dat natuurlijk wel. We zetten daarom vol in op het Consumenten Keuze Tarief (CKT).’

‘Onze actie is goed geweest voor iedereen die met de NZa te maken heeft’

Hoe kijk je per saldo terug op de procedure?

‘We hebben dankzij het rapport van Milliman en de klachtprocedure veel beter inzicht in de werk- en denkwijze van de NZa gekregen. Dat gaat ons zeker helpen om beter samen door één deur te gaan, maar heeft ons ook geleerd dat we waakzaam en kritisch moeten blijven.

Ik denk dat onze actie goed is geweest, niet alleen voor de ANT of de mondzorgsector maar voor iedereen die met de NZa te maken heeft. Veel tandartsen voelen zich machteloos en gefrustreerd als het gaat om de rol van de overheid. Dan kun je wel stekelige brieven gaan sturen naar VWS of de NZa om je dan met een kluitje in het riet te laten sturen met een beleefd ambtelijk antwoord. Maar er zijn andere methodes die wel werken. Natuurlijk is de

65

Heeft u behoefte aan intercollegiaal overleg? Aan een studieclub waarin u ervaringen kunt uitwisselen met collega’s? Wilt u een paar keer per jaar met een vaste groep stilstaan bij uw dagelijkse werk en vakinhoudelijke ontwikkelingen en feedback krijgen van collega’s?

IQDENT STUDIECLUBS MELD U AAN

ANT lanceert intercollegiaal overleg toegankelijk voor álle tandartsen •

• •

Uitwisseling van kennis en ervaringen met collega’s Het opdoen van inspiratie en motivatie Bespreken van eventuele knelpunten én oplossingen in uw werk

•

• • •

Het doornemen van aangekondigde veranderingen Deskundigheidsbevordering Flexibel van opzet Breed aanbod modules en gastsprekers

WWW.ANT-ONLINE.NL/IQDENT

Een klacht

Gratis maar zonder kwaliteit In deze rubriek komt een klacht – alsmede de daaropvolgende uitspraak – aan bod die een cliënt over een tandarts heeft ingediend bij de Klachtencommissie van de ANT. De casus wordt toegelicht door de voorzitter van de ANT-Klachtencommissie: Gabrielle Swinkels. Ditmaal: een brug die weliswaar gratis is, maar de gewenste kwaliteit ontbeert.

Waaruit bestaat het ongenoegen?

Een patiënt liet in 2004 een brug maken in een tandartsenpraktijk. Negen jaar later heeft de tandarts in deze praktijk de brug gratis vervangen door een nieuwe. De patiënt stelt dat deze niet goed past; hij heeft kiespijn gekregen.

Hoe luidt het verweer van de tandarts?

Hij vertelt dat in 2004 inderdaad een brug voor de patiënt is vervaardigd in zijn praktijk. Deze zette daarna zijn behandeling voort bij een andere tandartsenpraktijk: zijn huistandarts. In 2013 wendde de patiënt zich tot de tandtechnicus van de tandarts die in 2004 de brug had gemaakt.

Hij had een klacht over de brug. De tandarts vervaardigde daarop gratis een nieuwe brug voor hem. Een jaar later meldde de patiënt aan de tandarts dat volgens zijn huistandarts de brug niet goed paste en dat er een pijnklacht was ontstaan aan een van de pijlers. De tandarts adviseerde de klager dit element endodontisch te laten behandelen door zijn huistandarts. De patiënt volgde deze raad op. Hij verwachtte wel van de tandarts nogmaals gratis een nieuwe brug te krijgen, zónder vervolgens controles te laten uitvoeren door deze tandarts. Hiermee ging de tandarts niet akkoord.

Wat zijn de bevindingen van de Klachtencommissie?

De commissie stelt vast dat een medewerker van de tandarts in 2004 een brug 13-15 heeft gemaakt voor de patiënt.

Deze vervolgde zijn behandeling bij zijn huistandarts. Pas in 2013 meldde de klager zich opnieuw in de praktijk waar hij in 2004 was behandeld. Hij had tandvleesproblemen op de plek van de brug, in het eerste kwadrant. Het blijkt weliswaar niet uit de patiëntenkaart, maar de commissie concludeert dat de tandarts daarna kosteloos een nieuwe brug van composiet heeft gemaakt. Een jaar later heeft de huistandarts van de patiënt een van de pijlerelementen – element 15 – endodontisch behandeld. De behandelkaart

van de huistandarts maakt duidelijk dat het voor deze behandeling nodig was de brug te verwijderen, omdat deze niet goed aansloot.

En verder?

Het is opmerkelijk dat de tandarts negen jaar na dato kosteloos een nieuwe brug heeft vervaardigd. Voor de commissie is het onduidelijk waarom een dergelijke garantie is gegeven op de brug uit 2004. De Klachtencommissie concludeert op basis van röntgenfoto’s dat de in 2013 gemaakte brug onvoldoende kwaliteit heeft. Dat de tandarts onverplicht en kosteloos een nieuwe brug vervaardigde, had geen consequenties mogen hebben voor zijn aansprakelijkheid voor dit werkstuk. De tandarts had ook moeten instaan voor de kwaliteit van de tweede brug.

Wat oordeelt de Klachtencommissie?

De klacht is gegrond.

Pakt de tandarts bepaalde zaken nu anders aan?

Tandarts: ‘We hebben ons garantiebeleid herzien.

Verder is besloten voortaan niet zonder meer patiënten te behandelen die niet coöperatief zijn met betrekking tot het behandelplan, zoals het laten vervaardigen van röntgenfoto’s. Dit geldt zowel voor patiënten met als zonder eigen huistandarts. We hebben dit besluit genomen, omdat het anders onmogelijk is aan onze zorgplicht te voldoen. Er wordt ook niet meer volstaan met toezeggingen door de patiënt dat het behandelplan zal worden voortgezet bij de huistandarts.’

67

NZa wil zorg op maat faciliteren

Consumenten Keuze Tarief Patiënten met bijzondere wensen lopen tegen de beperkingen van het huidige tariefstelsel aan en hetzelfde geldt voor tandartsen die innovatieve materialen of behandelingen willen bieden. Recent heeft de NZa echter toegezegd om te onderzoeken of een deel van de tandheelkunde gedereguleerd kan worden. ANT-voorzitter Jan Willem Vaartjes vertelt over het beoogde systeem met de werktitel: Consumenten Keuze Tarief.

Zoveel mensen, zoveel wensen. Toch lopen patiënten met specifieke wensen in het huidige bekostigingssysteem in de mondzorg tegen restricties aan. Er is voor deze groep weinig te kiezen. Anderzijds zien tandartsen die maatwerk willen bieden of innovatieve materialen, diagnostiek of behandelmethoden willen toepassen vaak geen mogelijkheid om hun inspanningen terug te verdienen waardoor ze noodgedwongen onder kostprijs werken. ‘Nederland is het enige land in Europa waarin de gehele tandheelkunde gereguleerd wordt’, zegt Jan Willem Vaartjes. ‘In Duitsland hebben tandartsen en patiënten bijvoorbeeld de mogelijkheid om buiten de gereguleerde mondzorg om aanvullende afspraken met elkaar te maken over bijzondere, tailormade oplossingen. De ANT vindt dat ook in Nederland een andere benadering nodig is. Je ziet nu dat Nederlandse tandartsen die maatwerk op hoog niveau willen bieden, hun patiënten noodgedwongen in Duitsland behandelen. Het is absurd dat je in een van de rijkste landen ter wereld de grens over moet. Tandartsen en patiënten met bijzondere wensen zouden elkaar ook hier moeten kunnen vinden.’

Toezegging NZa Vaartjes is dan ook blij met de toezegging die hij kreeg van Marian Kaljouw, sinds juni 2015 voorzitter van de Raad van Bestuur van de NZa: ‘Kaljouw heeft na haar aantreden een bezoek aan mijn praktijk gebracht. Ik heb een presentatie gegeven over allerlei bijzondere en innovatieve ontwikkelingen in de tandheelkunde, gebaseerd op de wensen van patiënten. Ze heeft daarna toegezegd dat de NZa bereid is om te onderzoeken of onder bepaalde voorwaarden een deel van de tandheelkundige tarieven gedereguleerd kunnen worden.

68

De NZa pakt dit verder op en er is een werkgroep gestart.’

Overigens was er voor de toezegging van Kaljouw al veel voorbereidend werk gedaan, onder andere door ANT en KNMT, en ligt er volgens Vaartjes al een vrij helder, concreet plan: ‘Kaljouw’s voorganger, Langejan, kwam in 2013 ook naar mijn praktijk en kreeg dezelfde presentatie te zien. Na afloop noemde hij het huidige systeem een Opel Kadett: een auto die je op een veilige en voorspelbare manier van a naar b brengt. Hij zei zich voor te kunnen stellen dat sommige mensen liever een Porsche rijden. Hij vond ook dat het moest kunnen, maar maakte zich wel zorgen om de belangen van de patiënten. De tandarts in z’n witte jas zou wellicht te veel overwicht hebben op patiënten. Hij adviseerde ons dan ook om steun te zoeken bij de patiëntenfederatie NPCF en de Consumentenbond en afspraken met ze te maken over het waarborgen van de patiëntenbelangen.’

Zorg op maat Maar wat valt er dan allemaal onder mondzorg op maat?

‘We willen natuurlijk niet dat er straks goede en slechte mondzorg is. De standaardbehandeling moet natuurlijk uitstekend blijven; er is nooit een excuus om slecht werk te leveren. Bovendien moet iedereen toegang hebben tot

VOORBEELD VAN ZORG OP MAAT Het gebruik van bijzondere en (relatief kostbare) innovatieve apparatuur Platelet Rich Fibrin is een methode om bij implantologie uit het bloed bloedplaatjes te winnen. Met behulp van het ontstane velletje kunnen wonden worden bedekt.

Dit leidt tot een betere wondgenezing.

Zie afbeelding pagina 71.

Niet van echt te onderscheiden plastische restauratie foto’s: Marta Ilik hoogwaardige zorg. We bedoelen met mondzorg op maat bijvoorbeeld dat angstige patiënten die niet onder de criteria van bijzondere tandheelkunde vallen, zelf het tempo van hun behandeling kunnen bepalen. Er bestaan verschillende evidence based behandeltechnieken waarbij extra tijd wordt uitgetrokken om tandartsangst te bestrijden. Als de consument die zelf wil betalen, is er geen algemeen belang waarom hij deze afspraken niet met de tandarts zou kunnen maken. Zorg op maat gaat ook om specifieke wensen op het gebied van esthetiek die extra kosten met zich

meebrengen door bijzondere materialen en investeringen.

Bijvoorbeeld een voortandvulling met innovatieve kleur-, vorm- en materiaalkeuze. Maar je kunt ook denken aan minimaal invasieve restauratieve en chirurgische technieken die minder belastend zijn voor de patiënt. Steeds meer mensen zijn geïnteresseerd in alternatieve methoden in de tandheelkunde, zoals acupunctuur, homeopathie of een bio-energetische of antroposofische aanpak. Als mensen daar zelf voor willen betalen, moeten ze die keuzevrijheid hebben.’ (Zie voor concrete voorbeelden de kaders op

69

KWALITEITS- EN KENNISIMPULS

VOOR DE TANDARTS VAN NU IN 2 DAGEN UW VAKKENNIS WEER OP PEIL: PROGRAMMA: NEGEN INSPIRERENDE SPREKERS PANELDEBAT INCLUSIEF TOEGANG DENTAL EXPO

15% VROEGB OEKKORTIN GV 1 JANUA ÓÓR RI 2016

Over • esthetische tandheelkunde • endodontische behandelingen • moderne röntgendiagnostiek • prepareren voor keramische restauraties • paneldiscussie over praktijkorganisatie en de toenemende regeldruk

In combinatie met:

Alle tandartsen zijn welkom

BOEK NU MET VROEGBOEKKORTING

WWW.DENTALSTUDIEUPDATE.NL

pagina 68 en 71.) In het huidige systeem zijn er volgens Vaartjes allerlei noodgrepen nodig om zorg op maat te faciliteren: ‘Dat is iets wat we niet zouden moeten willen.’

Belangen consument Vaartjes hoopt dat het Consumenten Keuze Tarief (CKT) per 1 januari 2017 ingevoerd kan worden. Hij benadrukt dat patiënten wel zeker moeten weten dat ze bijzondere zorg krijgen: ‘Het is een voorwaarde van de andere stakeholders, zoals de NPCF, Consumentenbond en NZa, dat we patiënten heel goed gaan voorlichten en ze daarmee helpen om een keuze te maken. En dat vind ik terecht. De beroepsverenigingen zijn daarom druk bezig om de randvoorwaarden van het CKT vast te stellen. We kunnen beter onszelf reguleren en er iets voor terugkrijgen, voordat de overheid het eist voor minder. We denken er bijvoorbeeld over om extra kwaliteitseisen aan deelnemende tandartsen te stellen, zoals visitatie en voldoende nascholing. Ook komen alle tandartsen die het CKT mogen hanteren in een register dat door consumenten te raadplegen is. Tandartsen die niet de kwaliteit leveren die je bij een CKT zou mogen verwachten, kunnen uit het register verwijderd worden.’

Voorwaarden Het CKT geldt waarschijnlijk straks voor een deel van de huidige prestatiecodes. De focus zal liggen op de restauratieve tandheelkunde en een tijdstarief. Het zou kunnen dat de betreffende prestatiecodes wat meer geclusterd worden net zoals ten tijde van de vrije tarieven. Een eerste voorwaarde voor het toepassen van het CKT is dat de consument toestemming heeft gegeven na informed consent en nadat hij een overzichtelijke begroting en de reden van het toepassen van het CKT heeft gekregen. ‘Het is ook belangrijk dat de consument zijn rechten kent en weet waar hij naartoe kan met eventuele klachten. Tandartsen die het CKT hanteren zijn verplicht zich bij een specifieke geschillencommissie aan te sluiten’, vertelt Vaartjes. ‘Als de geschillencommissie – waar ook consumenten in zitten – de klacht van de patiënt gegrond verklaart, dan moet het verschil VOORBEELD VAN ZORG OP MAAT Niet van echt te onderscheiden plastische restauratie van een gebroken tand Elke vulling behoort functioneel en duurzaam te zijn, echter indien de opgave is om deze zodanig aan te brengen dat deze geheel op maat wordt vervaardigd, dan zijn significant meer inspanningen nodig. Deze variëren van de situatie tot en met de wensen van de patiënt.

Tandartsen die zich willen specialiseren in deze vorm van mondzorg op maat zullen in Nederland onder de kostprijs moeten werken.

Bron: Marta Ilik

tussen het reguliere tarief en het CKT terug worden betaald aan de patiënt. De bewijslast dat het om bijzondere zorg gaat, ligt altijd bij de tandarts.’ Vaartjes denkt dat de zelfregulering bij zal dragen aan het slagen van het CKT: ‘Niemand wil nog een mislukt experiment. Door deze opzet is het CKT goed controleerbaar en transparant. Ik denk dat het uiteindelijk zal smaken naar meer.’

Tussenstap Vaartjes maakt er geen geheim van dat de ANT het liefst terug wil naar vrije tarieven voor de tandheelkunde bij volwassenen. ‘En ik denk dat het op termijn ook wel weer zal gebeuren, maar dan zijn we zo weer acht jaar verder.

Voorlopig zit het er gewoon niet in, er is geen Kamermeerderheid voor. Daarom moeten we binnen het huidige systeem laveren. Het voordeel daarvan is dat het geen politiek traject is. We kunnen met partijen als de NZa en de consumentenverenigingen tot oplossingen komen: we hebben er geen Kamermeerderheid voor nodig.’ Vaartjes is blij met de nieuwe, mildere koers die de NZa is gaan varen: ‘Kaljouw wil echt de dialoog aangaan en op basis van vertrouwen de toekomst in. Ook bij de NPCF is een andere wind gaan waaien. Ze hebben voorzichtig positief gereageerd op het CKT, net als de Consumentenbond. Dus in feite staan alle lichten op groen.’

Vaartjes realiseert zich dat het CKT maar voor een kleiner deel van de tandartsen en patiënten aantrekkelijk is. Toch vindt hij de invoering ervan een noodzakelijke stap om innovatieve mondzorg aan te kunnen bieden in Nederland.

‘We kunnen innovatie en kwaliteit hiermee belonen en een deel van de markt bedienen dat nog niet ontgonnen is. Uit Engels onderzoek is gebleken dat van de zeven miljard pond die in de Engelse mondzorg rondgaat, zo’n twee miljard in het hogere segment wordt omgezet. In Nederland zit de markt voor esthetische tandheelkunde op slot. Ook denk ik dat veel Nederlanders openstaan voor minimaal invasieve chirurgie en restauraties of best een garantie willen afspreken.’ Bovendien denkt Vaartjes dat het CKT de stap naar vrije tarieven veel kleiner maakt: ‘Tandartsen leren hiermee om verschillende mogelijkheden uit te leggen en patiënten leren dat er iets te kiezen is, dat er meer is dan een gereguleerd standaardtarief.’

71

SwishActiveTM

Benefit of a full conical connection

AS AS Engaged conical connection

Adapted to your needs

Strong esthetic outcome

Your treatment success

3.3

Innovation Implant features benefits of a full conical connection with surgical compatibility to Straumann®* Bone Level

4.1

4.8

Advantages - Platform Switching - Self Taping Implant

Options 6 8 10 12 14 16 Lengths: Surface: SBM texture

- Compression Threads for improved insertion and primary stability

Efficiency Implant is delivered with carrier, cover screw and extender

- No need for thread forming for easy insertion - Cutting Grooves for hydraulic release

Implant Direct Benelux | Jan Muschlaan 21a | 3584 GV Utrecht | +31 (0) 30 25 998 25 | info@implantdirect.nu | www.implantdirect.nu * Alle merken zijn eigendom van hun respectievelijke eigenaren. Prijzen zijn excl. BTW en onder voorbehoud van wijzigingen.

ali gn er s

ba

VOOR AL UW facebows tan ieken gen last e n ORTHODONTISCHE e d b r s a e ckets buizen dra oortj gb n i MATERIALEN EN nd bo n INSTRUMENTEN e nd ZOALS ...

In-Ovation® R Wereldwijd meest verkochte metalen zelfligerende bracket

OmniArch® Niet zelfligerende bracket

In-Ovation® C Wereldwijd meest verkochte keramische zelfligerende bracket

BioBiteCorrector ® Klasse II corrector, geen banden nodig!

DENTSPLY Benelux DENTSPLY GAC Lomberg Signaalrood 55 2718 SG Zoetermeer

AD-HOL-190x135.indd 1

Tel.nr: 035-6018578 Fax.nr: 035-6025480 Gratis nr: 0800-LOMBERG (0800-5662374) Lomberg.info@dentsply.com www.dentsply-lomberg.nl

10/11/2015 17:52

RDIG AP: A A VOLWMAATSCH LID

, 0 € 99

ANT STAAT VOOR DE TANDARTS

STANDAARD INBEGREPEN: Ledenservice – vakinhoudelijke, juridische, bedrijfsmatige ondersteuning Klachtenregeling Telefonische helpdesk Stevige, uitgesproken belangenbehartiging Gunstige verzekeringspakketten Flinke besparingen op praktijkkosten Wekelijkse nieuwsbrief

OPTIES: • IQdent studieclubs – intercollegiaal overleg voor alle tandartsen • Ruim nascholingsaanbod: update congres, workshops • ANT-visitatie • Gratis studentenlidmaatschap • ANT Van Nouhuysbeurs voor buitenlandstages • ANT Starterscongres • De Startende Tandarts.com

WORD NU LID WWW.ANT-ONLINE.NL

UITGESPROKEN ANT

ANT Algemeen De ANT biedt een compleet dienstverleningspakket: 99 Ledenservice – vakinhoudelijke, juridische, bedrijfsmatige ondersteuning 99 Klachtenregeling 99 Helpdesk 99 Stevige, uitgesproken belangenbehartiging 99 Wekelijkse nieuwsbrief 99 Gunstige verzekeringspakketten 99 Flinke besparingen op praktijkkosten 99 met onze ledenvoordelen Extra’s:

IQdent studieclubs – intercollegiaal overleg voor alle tandartsen

Ruim nascholingsaanbod: Dental Studie Update Congres, workshops

ANT-visitatie Studenten en starters: 99 ANT Van Nouhuysbeurs voor buitenlandstages 99 Maandelijkse studentennieuwsbrief 99 De Startende Tandarts.com 99 ANT Starterscongres 99 Gunstige verzekeringspaketten

ANT LIDMAATSCHAPPEN EN CONTRIBUTIE 2016 Statutair is vastgelegd dat uitsluitend tandartsen en studenten tandheelkunde lid kunnen worden van de ANT. De vereniging kent een aantal verschillende typen lidmaatschappen met bijbehorende contributie.

Contributie per kalenderjaar per 1 januari 2016: Volwaardig lidmaatschap*

€ 990,-

Praktiserende tandartsen

Partnerlidmaatschap*

€ 495,-

Voor partnertandartsen van leden

Groepslidmaatschap*

€ 773,50

Vanaf vier tandartsen werkzaam op één adres of onder één naam

Starterlidmaatschap*

€0

In jaar van afstuderen 1e jaar 2e jaar 3e jaar

€ 90,€ 280,€ 480,Gereduceerd lidmaatschap

€ 369,-

Niet-praktiserend, <65 jaar

65+ lidmaatschap*

€ 495,-

Praktiserend

Pensioenlidmaatschap

€ 94,-

Niet meer praktiserend

Lidmaatschap op grond van inkomen*

€ 346,50

<35% van het rekeninkomen 35 tot 65 procent van rekeninkomen

€ 693,Studentlidmaatschap € 0

*inclusief aansluiting bij klachtenregeling conform WKCZ.

Lid worden of uw lidmaatschap wijzigen?

Mail naar ant@ant-online.nl of bel 023 - 524 88 99.

ANT is een beroepsorganisatie voor tandartsen, opgericht in 1995. Op 5 juli 2002 heeft de minister van VWS de ANT aangewezen als ‘representatieve organisatie’ voor tandartsen en tandartsspecialisten.

BESTUUR Voorzitter

BUREAU Algemeen directeur

Vicevoorzitter/ Penningmeester

Bureau-adres

Dhr. W.F. Kniese

Leidsevaartweg 99 2106 AS Heemstede

Secretaris

Telefoon

Lid

E-mail

Lid

Website

Dhr. J.W. Vaartjes

Dhr. R.J. Raktoe Mw. C.M.J. Scheijmans Dhr. R.H.C. Suy

74

Dhr. R. Maaswinkel

023-524 88 99 ant@ant-online.nl www.ant-online.nl

Meer dan 5000 tandartsen vertrouwen op onze kwaliteit...

TANDTECHNISCH LABORATORIUM

D UITS LA K-

FRANK

IJ

ND

R

Bent u er klaar voor?

IË - NEDE

R

BE

LG

LA

ND

ES R OPE EURKTLEIDE R MA

Opgebakken zirkonium implantaatkroon excl. implantaatonderdelen

Normaal voor

€205,-

nu voor slechts

€102,50 incl. ophalen & leveren

Onze werkstukken zijn ISO 13485:2003 gecertificeerd en wij maken uitsluitend gebruik van de hoogste kwaliteit, gecertificeerde materialen en de nieuwste technieken.

Test onze kwaliteit en bel ons kosteloos op 0800-0525 voor meer informatie.

Uitstekende kwaliteit

5 Jaar garantie

All inclusive prijzen

Snelle levertijd

Deze 50% kortingsactie is geldig tot 90 dagen na de eerste bestelling

contact@protilab.nl Protilab is niet aansprakelijk voor typefouten en u kunt hier geen rechten aan ontlenen.

Bel gratis! 0800-0525

www.protilab.com

® ®

Minder intense smaak, sterke werking

Listerine® Zero™ efficiënte preventie voor nieuwe patiëntgroepen Door de innovatieve ZERO™ formule zonder alcohol, met minder intense smaak en optimaal fluoridegehalte, kunnen ook patiëntgroepen die tot nu toe nog geen mondspoeling van Listerine® konden of mochten gebruiken van de preventieve voordelen van Listerine® genieten: • Minder intense smaak • Zonder alcohol • Met hoog fluoride gehalte (220 ppm) Specifieke voordelen voor de dagelijkse mondhygiëne: • Listerine® ZERO™ vermindert tandplak1 • Listerine® ZERO™ houdt het tandvlees gezond • Listerine® ZERO™ zorgt voor sterkere tanden en beschermt tegen cariës • Listerine® ZERO™ zorgt voor een langdurig frisse adem2

Voor vragen kunt u contact opnemen met de professional informatielijn: 00800 260 260 00 (gratis- enkel via vast toestel) www.listerine.nl 1. Data on file D, microbiology dossier, McNEIL-PPC, Inc. 2. Pitts, G., et al., Mechanism of Action of an Antiseptic, Anti-odor Mouth rinse. Journal of Dental Research 62: 738-742, 1983.

Ontwikkeld voor smaakgevoelige patiënten

®

VOOR EEN TOTALE MONDHYGIËNE