Dentz 5 - 2014

Dentz vakblad voor tandartsen JAARGANG 6 - 2014 - NUMMER

5

IT-specialist Pieter Schram:

DE NIEUWE VAR-WUOREGELING GERICHTE AANDACHT VOOR MONDZORG NA HOOFD-HALSKANKER ADVIES PREVENTIE EROSIEVE GEBITSSLIJTAGE DE RELATIE TUSSEN SPORT EN MONDGEZONDHEID

‘ Vraag aan de buurman welk pakket híj heeft’

de

Do hu e u id w ig vo e aa ord nb ee ie l m di ng et en !*

De VOCO

GLASIONOMEER VULMATERIAAL ZONDER KOMPROMISSEN

IonoStar® Molar

• Variabele mengtijden voor verschillende consistenties • Perfekte randaansluiting en makkelijk te verwerken • Kan direkt na aanbrengen gemodelleerd worden zonder dat het aan het instrument blijft plakken • Hoge druksterkte en slijtvastheid • De nieuwe capsule maakt lastige gebieden in de mond en kleinere caviteiten beter bereikbaar

*Alle aktuele aanbiedingen vindt u onder www.voco.com

VOCO GmbH · Anton-Flettner-Straße 1-3 · 27472 Cuxhaven · Duitsland · Tel. +49 4721 719-0 · www.voco.com

NIEUW

VOORWOORD Anders kijken naar de tandarts Ellen Dobbelaar, bladmanager

Mijn tandartsbezoek zal nooit meer hetzelfde zijn. Niet omdat ik een zware behandeling achter de rug heb, of een andere tandarts heb gekozen, maar omdat ik in september ben begonnen als bladmanager voor Dentz. Dankzij de kennis die ik nu opdoe over de dentale wereld, kijk ik straks – als ik in november mijn halfjaarlijkse controle heb – toch een beetje mee over de schouder van de tandarts. Ik blijf natuurlijk de patiënt, ik ben geen medicus. Maar nu ik Dentz onder mijn hoede heb genomen, vind ik het tandartsenvak een onderwerp om van te watertanden: er zijn zo ontzettend veel interessante aspecten die de aandacht verdienen!

Zo komt in dit nummer van Dentz bijvoorbeeld het vernieuwde advies Preventie erosieve gebitsslijtage uitgebreid aan bod. Prof. dr. MarieCharlotte Huysmans, hoogleraar Cariologie en Endodontologie bij de afdeling Tandheelkunde van het Radmoudumc, presenteert op 25 oktober dit advies, maar in Dentz gaat ze alvast in op de belangrijkste verschuivingen ten opzichte van

nl.surveymonkey.com/s/dentz

het vorige advies, dat zes jaar geleden verscheen.

Verder staat de mondgezondheid van twee specifieke, maar totaal verschillende, groepen patiënten centraal: sporters en (ex)kanker­ patiënten. Dentz-verslaggever Frank van Wijck praat met triatleet Bart Zeeuw van der Laan over de relatie tussen intensief sporten en gebitskwaliteit. Terwijl tandarts maxillofaciale prothetiek Michiel Lieshout op zijn beurt uitlegt wat de gevolgen kunnen zijn voor de mondgezondheid van patiënten die een oncologische behandeling van hoofd-halskanker zijn ondergaan.

Kijken we naar de tandarts an sich, dan speelt er op dit moment uiteraard een aantal belangrijke zaken, zoals de nieuwe VAR-WUO-regeling die begin 2015 ingaat en zorgen nieuwe IT-ontwikkelingen voor een dilemma: (waarom) wel of niet investeren? Kortom: een gevarieerde inhoud.

Tenminste, dat hoop ik… Daarom ben ik erg benieuwd naar uw reactie. Wat vindt u van Dentz? Heeft u onderwerpen waar u graag iets over zou willen lezen? In een vorig nummer trof u al een uitnodiging aan om deel te nemen aan het Dentz-lezersonderzoek. Als u dat al gedaan heeft: hartelijk dank daarvoor. Zo niet, dan bent u alsnog van harte welkom om via de QR-code hiernaast – die u kunt scannen met uw smartphone – uw feedback te delen.

Colofon Dentz, waarin opgenomen ‘tANTwoord, ledenorgaan van de Associatie Nederlandse Tandartsen (ANT) Redactieadvies­raad Sjoerd Algera (tandarts), Ronald Bos (Ivoren Kruis), Reinier Hoogeveen (OVAP), Ed Kolsteeg (secretaris VGT), Han Verhoeven (NVIJ) Aan dit nummer werkten mee Winnie Boegborn, Thomas Braun, Kees Kaptein, Wilfred Kniese, Paul Lambers, Liza Leijenhorst, Jan Willem Vaartjes, Frank van Wijck. Redactie Dentz APPR B.V., Postbus 5135, 1410AC Naarden, 035-6942878, dentz@appr.nl, www. appr.nl Advertenties Herman Wessels, 035-6942878, herman@appr.nl Vormgeving Merit op de Dijk (art direction), Marlies Mulder Bladmanager Ellen Dobbelaar, ellen@appr.nl Druk Ten Brink, Meppel. De redactionele inhoud van Dentz verwoordt niet noodzakelijk de standpunten van de Associatie Nederlandse Tandartsen (ANT), noch neemt de ANT verantwoordelijkheid voor de inhoud van redactionele artikelen. De inhoud van ’tANTwoord valt onder verantwoordelijkheid van het bestuur van de ANT. Copyright niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of vermenigvuldigd zonder nadrukkelijke schriftelijke toestemming van de uitgever. ©2014 APPR bv. ISSN 1877-3753

Dentz 3

INHOUD

18 22

Weinig aandacht voor relatie tussen sport en mondgezondheid

Pieter Schram (Vertimart) over IT in de praktijk: ‘Vraag aan de buurman welk pakket híj heeft’

30

Gerichte aandacht voor mondzorg na hoofd-halskanker

46

Betalen voor muziek in de wachtruimte?

’tANTwoord

Wat verandert er in 2015 met de nieuwe VAR-WUO-regeling?

44

Column Wilfred Kniese . . . . . . . . . . . . . . .

Btw-vrijstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Visitaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Lid worden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Congres Dental Studie Update . . . . . . . . .

Een klacht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Workshops Praktijkovername . . . . . . . . . .

Vraag & aanbod . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Opleidingenagenda . . . . . . . . . . . . . . . . .

ANT Servicepagina . . . . . . . . . . . . . . . . . .

51 52 54 55 56 59 60 63 65 66

En verder...

Column Jan Willem Vaartjes . . . . . . . . . . . . 7 Nieuws . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Productnieuws . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 StuDentz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Prof. dr. Marie-Charlotte Huysmans over het vernieuwde advies Preventie erosieve gebitsslijtage

36

In de praktijk van . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Erfgoed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

De eerste therapeutische mondspoeling van Voor gevoelige tanden

Vult al na 6 spoelbeurten 92% van de blootliggende dentinekanaaltjes op en biedt een langdurige bescherming tegen tandgevoeligheid.*

Gepatenteerde behandeling met Kristaltechnologie: u

Vult meer blootliggende dentinekanaaltjes op dan andere mondspoelingen voor gevoelige tanden.*

u

Oxalaat vormt in combinatie met het speeksel kristallen.

u

De kristallen zetten zich af op het tandbeen en diep in de kern van de blootliggende dentinekanaaltjes en vormen een fysisch beschermschild.

u

Effectieve verlichting van de pijn, al na slechts enkele dagen – klinisch bewezen.**

Meer over de werkwijze van LISTERINE PROFESSIONAL Sensitivity Therapy in de video ®

u

www.listerineprofessional.nl

* In labotests, na 6 spoelbeurten ** Sharma D. et al., A novel potassium oxalate-containing tooth-desensitising mouthrinse: A comparative in vitro study, Journal of dentistry 41S4 (2013) S18–S27 Dit product is een medisch hulpmiddel.

NIEUW

Vanaf maart bij DA, Dio, de apotheek en tandartsplein.nl

COLUMN

Jan Willem Vaartjes, voorzitter ANT

Andere tijden Mijn oom studeerde tandheelkunde in de jaren zeventig. In de jaren tachtig en negentig heb ik zijn praktijk van dichtbij kunnen volgen; ik kwam er zelfs als patiënt. Mijn oom was voor mij dan ook een belangrijke inspirator, mede door hem heb ik voor dit vak gekozen. Helaas heeft hij zijn praktijk later wegens gezondheidsproblemen moeten verkopen, maar tot die tijd was hij waarschijnlijk het schoolvoorbeeld van de algemeen practicus uit die periode. Een periode waarin de basis werd gelegd voor de goede mondgezondheid in Nederland.

Hij was een ontzettend harde werker die dag en nacht klaarstond voor zijn patiënten. Hij had zijn garage omgebouwd tot praktijk met – vrij bijzonder voor die tijd – twee stoelen.

Mijn tante nam zowel de assistentie als de administratie voor haar rekening.

Maar de maatschappij is veranderd en de stand der wetenschap en techniek in de mondzorg heeft zich in een duizelingwekkend tempo ontwikkeld. Tegenwoordig is een tandarts die een nieuwe praktijk opent zelden nog de enige tandarts. Er zijn meerdere behandelkamers en het team is uitgebreid met zorgverleners, zoals de mondhygiënist, de preventieassistent en misschien al de cadcam-medewerker. Niet alleen het team is groter, ook de praktijksetting is uitgebreider.

Bepaalde zaken die in bestaande praktijken nog zijn toegestaan omdat anders de toegankelijkheid van de mondzorg in gevaar komt, kunnen bij het starten van een nieuwe praktijk niet meer. Er zijn veel vierkante meters nodig om de juiste routing en scheiding tussen de verschillende processen te waarborgen; veel meer vierkante meters dan de garage van mijn oom had. Kortom, om een praktijk aan alle wet- en regelgeving te laten voldoen, zijn stevige investeringen van de praktijkeigenaar nodig. En die bereidheid om

tonnen te investeren, is er alleen bij duidelijkheid en betrouwbaar beleid.

Medicus vs. ondernemer Het blijft vreemd dat we al meer dan anderhalf jaar praten over een “herijking” van tarieven die zich volledig richt op praktijkeigenaren.

Uitstel van de gevreesde tariefaanpassingen is misschien mooi, maar als het uitgangspunt een norminkomen is dat gebaseerd is op de eerdergenoemde praktijk uit de jaren tachtig, dan trekt dat een wissel op de toekomst. Ons beroep is de afgelopen decennia immers enorm veranderd, grotendeels in positieve zin. In een moderne groepspraktijk is de eigenaar naast een (ongetwijfeld) uitstekende tandarts ook een ondernemer pur sang die beschikt over managementvaardigheden. Bij een moderne praktijk zijn de kosten beduidend hoger: er is meer praktijkoppervlakte nodig, de kosten rondom de infectiepreventie zijn hoger en vaak is er een officemanager nodig als noodzakelijk verlengstuk van de tandartsmanager.

Blik op de toekomst Tijdens een kostenonderzoek werd duidelijk dat de deelnemende praktijkeigenaren vooral tot de leeftijdscategorie van mijn oom behoren. Deze groep heeft in de meeste gevallen een afwijkende kostenstructuur. Dat is begrijpelijk, maar het kan geen basis zijn voor de mondzorg van morgen. Met de juiste vraagstelling en aanvullende analyse moet uit het onderzoek wel degelijk naar boven kunnen komen welke tariefstructuur past bij de praktijk van de toekomst. Een praktijk die de kwaliteit levert waar de patiënt om vraagt en die is ingericht op de meest recente weten regelgeving. De ANT blijft zich ervoor inzetten om snel de inhoud, kwaliteit én zorg weer leidend te laten zijn.

■ Dentz 7

DE NIEUWE XO 4 Bij XO Care zijn wij trots op het creëren van betekenisvolle en buitengewone dentale oplossingen.

Deze oplossingen ontstaan door onze expertise en innovatieve ideeën te combineren met de nieuwste technologie.

Het is onze missie om u perfecte behandelingen uit te laten voeren, terwijl uw patiënten de beste zorg ervaren. We willen bijdragen aan de economische successen van uw praktijk en zorgdragen voor uw goede gezondheid.

Cartografenweg 18 | 5141 MT Waalwijk Tel: 0416-675000 | Fax: 0416-675005 info@arseus-dental.nl | www.arseus-dental.nl

NIEUWS Congres PARO2015

Op vrijdag 6 februari 2015 zal het congres PARO2015 plaatsvinden in het RAI Congrescentrum te Amsterdam. Tijdens deze dag zal het belang van een tijdige diagnose en behandeling van parodontitis van alle kanten worden belicht.

Vanaf de parodontale basiszorg zal de link worden gemaakt naar de relatie met systemische aandoeningen en zullen niet aan parodontitis gerelateerde parodontale aandoeningen worden besproken. Acht specialisten geven ieder een lezing van veertig minuten: ■ Prof. dr. Fridus van der Weijden – De kracht en zwakte van het parodontium ■ Anna Louropoulou – Nazorg: de sleutel tot parodontaal succes ■ Prof. dr. Bruno Loos – Parodontitis en algemene gezondheid ■ Prof. dr. Arjan Vissink – Niet-plaquegerelateerde afwijkingen van de gingiva ■ Mr. Bart Admiraal – Parotherapie? Nee bedankt!

■ Guido Rhemrev – Gingivarecessies: oorzaken en behandeling ■ Dr. Sjoerd Smeekens – Het parodontium rond restauraties ■ Paul Sipos – Implantaten en parodontium: zekerheid of risico?

Informatie: www.paro2015.nl

ICX Implants werkt samen met Advanced Dental ICX Implants, distributeur van het Duitse ICX-templant implantaatsysteem van Medentis GmbH en van Sinoss bot- en weefsel regeneratiematerialen van Novadento, is partner geworden van het freescentrum voor tandheelkundige restauraties: Advanced Dental in Veenendaal. Dit bedrijf richt zich op het frezen van alle binnen de tandheelkunde gebruikte materialen met als specialisatie het frezen van Titanium Grade 5 (ELI23) steggen maar ook andere suprastructuren op implantaten.

Advanced Dental maakt gebruik van de nieuw-

ste en meest moderne apparatuur zoals de volledig geautomatiseerde vijfassige DMG/ Mori Seiki-freesmachines, gekoppeld aan 3D Imetric witlicht en 3shape scanners. Deze machines kunnen alle constructies en materialen frezen tot op de micrometer nauwkeurig.

Daarnaast introduceert ICX Implants ICX-Kleefabutment voor Cerec L-block, inclusief verbindingsschroef en scankap voor Bluecam en Omnicum te gebruiken met Cerec data NB 4.5.

Informatie: www.icx-implants.nl, www.advanceddental.nl

Prinsjesdag 2014: zorgpremie omhoog Het kabinet heeft op dinsdag 16 september tijdens Prinsjes­dag de miljoenennota voor 2015 bekendgemaakt.

Welke wijzigingen heeft dat voortgebracht met betrekking tot de zorgpremie, zorgtoeslag en eigen risico van patiënten? De zorgpremie gaat in 2015 omhoog met 114 euro op jaarbasis, waardoor iedereen gemiddeld 1.211 euro per jaar kwijt is aan de verplichte basisverzekering.

Dit bedrag is echter berekend door het kabinet en moet gezien worden als een richtlijn, aangezien de uiteindelijke premie bepaald wordt door de zorgverzekeraars

zelf, die zich de komende maanden zullen buigen over de hoogte van de premie voor 2015.

Om de verhoging van de zorgpremie te compenseren voor de laagste inkomens wordt voor deze groep de zorgtoeslag verhoogd. Hogere inkomens zullen juist minder toeslag ontvangen in 2015. Hoeveel hoger en voor welke schalen dit zal gelden, wordt aan het eind van dit jaar berekend, wanneer de zorgverzekeraars de premie bekend hebben gemaakt. Het verplichte eigen risico zal in 2015 met 15 euro stijgen naar 375 euro.

Dentz 9

NIEUWS Marketingrapport Tandartspraktijken 2014 Het Marketingrapport Tandartspraktijken 2014, dat de resultaten bevat van onderzoek dat Van Es Marketing Services heeft uitgevoerd onder tandartspraktijken in Nederland, biedt een actueel overzicht van het inkoop­ gedrag, de leveranciers, het media­ gebruik en de ontwikkelingen in de branche voor tandheelkunde in Nederland. Daarnaast biedt het onderzoeksrapport inzicht in de marktverdeling op het gebied van onder meer

leveranciers van verbruiksartikelen, praktijkuitrusting, servicebureaus en praktijksoftware. Het rapport is bedoeld voor producenten, groothandel, tandtechnische laboratoria en branchegerelateerde organisaties die de doelgroep willen benaderen en de eigen positie in de markt willen bekijken. Het onderzoeksrapport telt 51 pagina’s op A4-formaat in kleurendruk en is Nederlandstalig. Bij diverse thema’s worden de onderzoeksresultaten

vergeleken met de voorgaande edities van het onderzoek uit de jaren 2007, 2010 en 2012. Hierdoor is men in staat om in te spelen op de actuele trendmatige ontwikkelingen in de branche.

Informatie: www.marktdata.nl

Nederlander eet 24 kilo suiker per jaar Acht van de tien mensen hebben weleens een gaatje gehad, blijkt uit onderzoek van elmex. De belangrijkste oorzaak: het eten van suiker. Nederlanders krijgen jaarlijks gemiddeld 24 kilo suiker binnen. Elmex organiseerde daarom op woensdag 20 augustus 2014 de anti-cariësdag om mensen te informeren hoe zij gaatjes kunnen voorkomen.

Klinische lezing dr. Robert Kerstein aan de basis heeft gestaan van de ontwikkeling van de digitale occlusie analyse met de T-scan. Dr. Robert Kerstein heeft inmiddels ruim dertig jaar ervaring met dit onderwerp en wil zijn kennis en ervaring graag delen met zijn Nederlandse collega’s.

Easier Dental Care organiseert in samenwerking met Tekscan US twee klinische presentaties over het onderwerp digitale occlusie. Deze presentaties worden gegeven door dr.

Robert Kerstein MDM uit Boston (Verenigde Staten), de tandarts die

De klinische presentaties vinden plaats op woensdag 29 oktober in Lichtenvoorde en op donderdag 30 oktober in Oosterhout. Beide presentaties starten om 19.30 uur.

Aanmelden: www.easierdentalcare.nl/inschrijven

Adverteerdersindex Algold dental . . . . . . . . . . . . . .

Arseus Dental Nederland . . . . .

Bureau Kalker . . . . . . . . . . . . . .

Cavex Holland B.V. . . . . . . . . . .

Coltene . . . . . . . . . . . . . . . . . .

DentalPharma BV . . . . . . . . . . .

GC Benelux Office . . . . . . . . . .

Goedegebuure Slaaptechniek . .

Heraeus Kulzer Benelux B.V. . . .

ICX Implants . . . . . . . . . . . . . . .

Ivoclar Vivadent BV . . . . . . . . . .

JDS automatisering bv . . . . . . . .

Johnson & Johnson . . . . . . . . . .

Lucas Verlichting . . . . . . . . . . . .

10 Dentz

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . 58 . . . . 8 . . . 48 . . . 40 25, 33 . . . 28 . . . 50 . . . 14 . . . 64 . . . 64 . . . 68 . . . 11 . . . 6 . . . 58

KNMT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

MedieQ . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Miele Nederland B.V. . . . . . . . .

Minilu GmbH . . . . . . . . . . . . . .

NVOI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Score . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Septodont NV-SA . . . . . . . . . . .

Sibbing & Wateler c.s. . . . . . . .

Sun Dental Labs . . . . . . . . . . . .

Tandartspraktijk H.J. van Mill . . .

Van der Schoot Architecten bv . .

Voco GmbH . . . . . . . . . . . . . . .

W&H Benelux . . . . . . . . . . . . . .

Zeelte Dental Equipment . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

21 12 17 12 50 17 62 17 67 14 64 . 2 62 40

Dentz

JDS WIND! Professionele dentale software

vakblad voor tandartsen

Doe het lezers­ onderzoek

nl.surveymonkey.com/s/dentz

Agenda, boekhouding standaard aanwezig • Uitstekende service en helpdesk • Geen extra kosten voor installatie en instructies en drie maanden gratis op proef Scan hier uw qr-code

Typisch minilu: mini prijzen – MAXI-kwaliteit – in turbotempo

oor v s e l Al ijk en t k a r de p ratorium bo het la innen b r!

24 uu super easy online bestellen • tegen mega sterke mini prijzen • binnen 24 uur geleverd • reeds meer dan 6.000 contente klanten •

Medieq is door W&H erkend als service partner. Wij hebben de meest up-to-date kennis in huis voor een preventieve onderhoudsbeurt of reparatie aan uw Lisa/Lina autoclaaf.

MedieQ biedt u tevens de mogelijkheid om een onderhoudscontact af te sluiten voor uw autoclaaf.

Deze bieden wij aan in 2 vormen: 1: Standaard onderhoudscontract, deze is kosteloos!

2: Vast en zeker onderhoudscontract, hierbij betaald u € 55,- per maand en heeft u garantie op uw autoclaaf zolang het contract loopt.

Kijk voor meer informatie op: www.medieq.nl S te lling m o lenstra a t 1 0 0 , 1 3 33 C N Alm ere Telefo o n: 0 3 6 - 5 4 9 9 1 7 1

PRODUCT B-autoclaaf.nl introduceert nieuwe serie autoclaven B-autoclaaf.nl, leverancier van sterilisatieapparatuur, presenteert drie nieuwe lijnen B-klasse autoclaven. Elke lijn is leverbaar in verschillende formaten: van 12 tot 23 liter.

Door de duidelijke bediening – het grafische display werkt helder en is gebruiksvriendelijk – zijn instrumenten eenvoudig te steriliseren. De Experience-lijn bestaat uit een aantal instapmodellen voor solopraktijken en startende

Sense

Experience

praktijken. De Sense-lijn is divers en geschikt voor alle praktijken. De modellen binnen deze lijn zijn voorzien van de nieuwste technieken, zoals een timer om automatisch te kunnen starten en een USB-aansluiting. De Premiumlijn bevat de topmodellen van B-autoclaaf, gelet op het ontwerp en de techniek.

Informatie: www.b-autoclaaf.nl

Premium

BioComp Dental Cerasorb Paste BioComp Dental bv heeft sinds kort Cerasorb Paste in het assortiment. Cerasorb Paste is een synthetisch botsubstituut met als toevoeging hyaluronzuur, waardoor groeifactoren, proteïnen en mineralen die nodig zijn voor botformatie, sneller en beter hun werk doen. Het bestaat uit een resorbeerbaar, biocompatibel β-tricalciumfosfaat (zeer weinig kans op afstoting door het menselijk lichaam) dat voor zowel eenvoudige als complexe behandelingen geschikt is. Cerasorb Paste kan direct uit de voorgevulde spuit in het defect worden aangebracht. Hierdoor kunnen operatieve behandelingen voorkomen worden.

Zo nodig kan het, maar het is niet noodzakelijk, gemixt worden met bloed of spongiosa.

De Cerasorb Paste is volumestabiel en hardt niet uit. Cerasorb Paste is volgens BioComp Dental te gebruiken voor het opvullen of reconstrueren van één- of meerwandige, niet geïnfecteerde botdefecten: • Defecten na extirpatie van botcyste • Sinusbodemelevatie • Opvulling van alveoledefecten na tand­ extractie voor instandhouding van kaakwal

• Opvulling van extractiedefecten voor het maken van een implantaatbed • Opvulling van twee- of meerwandige botpockets, evenals bij bi- en trifurcatiedefecten • Opvulling van defecten na wortelpuntresectie Informatie: www.biocomp.eu

Dentz 13

Tweedaagse hands-on seminar Endodontie te Amstelveen

Tandartsenpraktijk H.J. van Mill

• Kleinschalig (maximaal 8 personen).

• Techniek door middel van verticale condensatie methode met warme gutta percha en Pro-taper.

• Evidence-based procedure helder uitgelegd.

• Met gebruik van state-of-the-art technieken.

• Unieke werkomgeving met één op één coaching.

• Iedere kamer uitgerust met Zeiss microscoop.

• Tijdens iedere cursus wordt er een “live demonstratie” gegeven.

Data 2014: Data 2015: Locatie: Prijs:

Shape Clean and Pack: 21-22 november Retreatments: 16-17 januari Parmentierlaan 76a te Amstelveen € 1450,-

Picture Coutesy of Dr. Clifford Ruddle “Advanced Endodontics”

Website: www.hjvanmill.nl • E-mail: hjvanmill@xs4all.nl • Telefoon: 020 - 6416 566

Expert in gebitsslijtage Goedegebuure tandtechniek

Kijk op onze website www.goedegebuure.nl of bel Paul Goedegebuure: 0318-632908

PRODUCT Oral-B SmartSeries-tandenborstel met personal poetscoach Oral-B introduceert een interactieve elektrische tandenborstel die is uitgerust met Bluetooth 4.0 Connectivity. De borstel kan verbinding maken met de smartphone: via de Oral-B-app wordt de poetser daardoor real-time begeleid. Deze personal poetscoach geeft tijdens het poetsen tips hoe de poetsroutine verbetert kan worden. En ook tandartsen of mondhygiënisten kunnen de app voor patiënten programmeren om poetsroutines aan te passen en probleemgebieden extra aandacht te geven. Daarnaast levert de app de gebruiker regelmatig een samenvatting van de poetsprestaties, stuurt het een herinnering wanneer er geflost, gestokerd of gespoeld moet worden en meet een druksensor of er te hard gepoetst wordt.

Informatie: www.oralb.nl

Patiënttevredenheid meten Medipulse introduceert een meetmethode waarbij tandartsen de patiënttevredenheid in de praktijk kunnen meten.

Met de Medipulse Patiënten Monitor kunnen patiënten, kort voor of na de behandeling, een vragenlijst invullen op een iPad die in de wachtruimte of in de receptieruimte van de praktijk staat. Het invullen van de vragenlijst duurt een paar minuten en is volledig anoniem. Op basis van de vergaarde informatie wordt periodiek een rapportage gemaakt met daarin informatie om de praktijk professioneel aan te kunnen sturen.

Informatie: www.medipulse.nl

Minilu haalt de online markt ondersteboven Omdat commerciële aspecten in tandartspraktijken vandaag de dag een steeds grotere rol spelen, is het belangrijk om te letten op de kosten als er materiaal moet worden ingekocht. De webwinkel Minilu kan daarbij helpen.

Minilu verkoopt namelijk meer dan 20,000 artikelen voor tandartspraktijken en hanteert daarbij gunstige prijzen. En omdat lage prijzen een hoge kwaliteit niet moeten uitsluiten, zijn de goederen uitsluitend van bekende merkproducenten. De webwinkel houdt er ook rekening mee dat in het dagelijkse reilen en zeilen in een praktijk materiaal­ bestellingen meestal niet lang vooraf kunnen worden gepland. Teneinde naleveringen op korte termijn te kunnen bestellen, worden alle bestellingen binnen 24 uur geleverd.

Er kan gewoon op rekening worden besteld. Er is geen registratie nodig. Maar wie zich registreert, kan altijd op

de eigen klantenrekening controleren welke materialen bij de laatste bestelling zijn geleverd. Minilu is in 2012 van start gegaan met deze uitgebreide shop- en service-aanbiedingen en inspireert sindsdien steeds meer praktijken.

Informatie: www.minilu.nl

Dentz 15

PRODUCT Waterkwaliteit beheersen met Blue Clinics Blue Clinics biedt een totaaloplossing voor waterkwaliteit in de praktijk, waarmee aan de hand van diverse gecertificeerde testen de waterkwaliteit gemonitord kan worden. Denk hierbij aan bijvoorbeeld een watertest om het

aantal aerobe waterbacteriën te controleren en een specifieke legionellatest. Ook is er een risico-inventarisatie met legionellabeheersplan. Naast monitoring en preventie biedt Blue Clinics ook een uitgebreide reinigingsoplossing, zowel beperkt (unit) als uitgebreid (praktijk of gebouw). Hiervoor heeft Blue Clinics een eigen reinigingsmiddel ontwikkeld dat bij

een verontreiniging wordt ingezet om de bron van bacteriën (de biofilm) te verwijderen – zonder toevoeging van chemicaliën aan het water. Blue Clinics heeft de testen ontwikkeld in samenwerking met LabOral, een specialist in microbiologische diagnostiek van orale infecties en legionella.

Informatie: www.blueclinics.org, www.laboral.info

Draadloze loepbril van Binoc Vision Binoc Vision, de producent van op maat gemaakte loepbrillen voor tandartsen en mondhygiënisten, introduceert draadloze LED-verlichting voor loepbrillen, die op iedere bril van Binoc Vision bevestigd kan worden. De Binoc Falcon-set bestaat uit twee afneembare LED-lichtunits en een oplader.

De voeding van de Binoc Falcon bestaat uit een oplaadbare batterij die zich in de behuizing van de LED-lamp bevindt.

Via de bijbehorende oplader duurt het zo’n zestig minuten voordat de unit is opgeladen en het geeft vervolgens voor

meer dan zeventig minuten licht. Er is keuze uit helder wit of koel blauw licht. De Binoc Falcon weegt slechts 24 gram.

Informatie: www.binocfalcon.com

Elmex Anti-Cariës Professional Tijdens de anti-cariësdag die elmex eind augustus organiseerde, presenteerde het ook de nieuwe Anti-Cariës Professional-tandpasta. Deze tandpasta bevat naast fluoride en calcium een Suikerzuur Neutralisator. Drs. Christien Timmer, Scientific Affairs Manager bij elmex: ‘Het verschil met andere tandpasta’s is dat elmex Anti-Cariës Professional de suikerzuren in de tandplak direct onschadelijk maakt, nog voordat ze het tandglazuur kunnen aantasten. Op deze manier worden tanden vier keer zo effectief geremineraliseerd, wordt het tandglazuur versterkt en kunnen gaatjes worden voorkomen.’

Informatie: www.elmex.nl

16 Dentz

Zadelkruk Balance Score heeft als accessoire een “Balance” mechaniek voor de Jumper, Amazone en Jolly. Het uitgekiende mechaniek zorgt er voor dat het zadel van Score mee beweegt in de richting van het zwaartepunt van het bovenlichaam wanneer de gebruiker zijn houding aanpast.

De bekken rugwervel stand blijft in balans en drukpunten, bijv. aan de binnenkant van de dijen en het schaambeen, worden ontlast.

100.000 maal dank!

Profiteer nu van € 500,extra korting*

VRAAG EEN

GRATIS PROEFPLAATSING AAN OP ZITTEN.NL

€ 500,extra korting

financieel consult voor de (startende) tandarts Sibbing & Wateler is een onafhankelijk financieel adviesbureau, gespecialiseerd in de praktijkbegeleiding van vrije medische beroepsbeoefenaren, waaronder tandartsen.

Wij bieden u een gevarieerd dienstenpakket voor al uw financiële zaken, nu en in de toekomst. Speciaal voor u als (startende) tandarts heeft Sibbing & Wateler een praktijkgericht boek geschreven. U kunt een gratis exemplaar bestellen via onze website www.sibbing.nl.

Vraag uw Dentaldepot naar de voorwaarden*

Gratis PraktijkGericht boek

PraktijkvestiGinG financiële PlanninG assurantiën telefoon: (0318) 544 044 - www.sibbing.nl

Miele Professional is de meest succesvolle fabrikant van apparaten voor machinale instrumentenreiniging en desinfectie ter wereld! Niet voor niets hebben al meer dan 100.000 thermodesinfectoren hun plek gevonden in de medische sector.

Reden genoeg u nu tijdelijk € 500,- extra korting te geven op al onze nieuwe thermodesinfectoren. Met deze automaten bent u verzekerd van een hoge capaciteit door twee spoelniveau‘s, een breed assortiment aan rekken en inzetten, alsmede een onovertroffen spoeltechniek met een intelligente besturing.

Info: (0347) 37 88 84 www.miele-professional.nl *Actie is geldig van 1 september tot en met 31 december 2014.

Weinig aandacht voor relatie tussen sport en mondgezondheid De aandacht voor de relatie tussen intensief sporten en gebitskwaliteit kreeg een impuls door recent Duits onderzoek. Sporters weten weinig over deze relatie. Ironman-deelnemer Bart Zeeuw van der Laan vertelt over zijn eigen mondgezondheid in relatie tot zijn sport.

Frank van Wijck

18 Dentz

E

pidemiologisch onderzoek ontbreekt nog, maar er zijn wel steeds sterkere aanwijzingen voor een negatieve invloed van intensieve sportbeoefening op de kwaliteit van het gebit. De studies die tot nu toe naar deze relatie zijn gedaan, waren kortdurend en vonden plaats met kleine aantallen proefpersonen. De meest recente studie van Duitse onderzoekers, waarover is gepubliceerd in The Scandinavian Journal of Medicine and Science in Sports, is iets grootschaliger opgezet. De onderzoekers vergeleken hierbij een groep van 35 actieve triatleten met een niet-sportende controlegroep. De triatlon die triatleten voltooien, houdt in dat zij achter elkaar 3,8 kilometer zwemmen, 180 kilometer fietsen en een marathonafstand van ruim 42 kilometer hard-

lopen. De onderzoekers concludeerden dat in rust geen verschil bestond tussen de triatleten en de controlegroep, maar dat tijdens de trainingen bij de triatleten ineens de hoeveelheid speeksel in de mond significant afnam. Tegelijkertijd steeg de zuurgraad in het speeksel.

Deze combinatie van speekselafname en toename van de zuurgraad kan tandbederf in de hand werken. Zeker als de sporters ook nog zure, suikerhoudende drankjes gebruiken voor energie en vocht. Een andere recente studie concludeerde dat 94 procent van de sporters tijdens het trainen suikerrijke voeding eet.

Ironman Bart Zeeuw van der Laan is een 23-jarige sportliefhebber die twee jaar geleden voor het

eerst meedeed aan de triatlon die op diverse plaatsen in de wereld wordt georganiseerd onder de naam Ironman. Hij deed twee jaar geleden een halve Ironman en dit jaar een hele.

‘De Ironman is in 1982 ontstaan in Hawaï, waar pioniers in hardlopen en zwemmen zich afvroegen wie het meest fit was’, vertelt hij. ‘Ze verzonnen de intensieve wedstrijd die inmiddels overal in de wereld bekendheid geniet onder de naam triatlon. Een aantal jaar geleden kwamen beelden in de media van een deelneemster die driehonderd meter voor de finish in elkaar zakte, maar toch weer opstond en de finish haalde. Dit laat zien hoe intensief dit evenement wel is. En het heeft enorm bijgedragen aan de populariteit ervan. De Ironman is nu vooral groot in de Verenigde Staten, Engeland, Duitsland, België en Australië. In Nederland is het sterk in opkomst.’

Sportieve achtergrond

Bart Zeeuw van der Laan

Zeeuw van der Laan kwam met de Ironman in aanraking via een vriend, die voorstelde de inmiddels ook populair geworden halve Ironman te doen. Een echte zwemachtergrond had hij niet, maar hij komt wel uit een sportief gezin.

Tijdens zijn middelbareschooltijd deed hij al veel aan hockey en tennis en toen hij van zijn vader, zelf recreatief racefietser, een sportfiets cadeau kreeg, was een nieuwe hobby geboren.

Dit verdween even naar de achtergrond toen hij in Delft werktuigbouwkunde ging studeren.

‘Toen ging ik in eerste instantie gewoon drinken en feesten, zoals iedereen dat doet’, zegt hij.

‘Maar ik ben wel iemand die sporten waardeert, ik voel me niet lekker als ik het niet doe. Dus ben ik na verloop van tijd toch weer gaan racefietsen. En in mijn derde studiejaar kwam die vriend dus met het voorstel voor die halve Ironman. Hij haakte af, ik voltooide hem wel.

Ik heb een lange, pezige bouw dus hardlopen en fietsen gaan me goed af.’

Na die halve Ironman raakte de sport weer even op de achtergrond door Zeeuw van der Laans activiteiten voor de sociëteit waarvan hij lid was. ‘Maar na verloop van tijd kreeg ik toch weer zin om te gaan sporten’, vertelt hij verder. ‘Ik kwam tot de conclusie dat ik mij eigenlijk nooit beter had gevoeld dan na die halve Ironman. En dus besloot ik om vervolgens voor de hele triatlon te gaan. > Dentz 19

Even leek dit niet te gaan lukken, toen ik vanwege een bacteriële infectie in mijn arm een week in het ziekenhuis moest verblijven en vervolgens moest revalideren, maar daarna ging ik snel weer trainen. Ik ben jong, dus ik herstel snel.’ De Ironman was afgelopen juni.

Zeeuw van der Laan finishte bij de beste twintig procent.

Niet bij stilgestaan Zeeuw van der Laan is geen professioneel sporter en heeft dus geen coach. ‘Dat is nogal duur’, zegt hij. ‘Ik heb zelf via internet en uit boeken informatie verzameld over trainingsschema’s. Naar gezondheids- of dieetadviezen heb ik niet gezocht. Ik heb wel eens gelezen dat een Amerikaanse coach stelde dat de spijs­ vertering van jonge mensen nog niet zo efficiënt is als bij volwassenheid en dat zij dus – zeker bij intensief sporten – verhoudingsgewijs meer moeten eten om de benodigde hoeveelheid calorieën op te nemen.

Dat zal in mijn geval geen probleem zijn. Een uur voor de training eet ik niets meer. Tien minuten voor de start van de training drink ik een cola en tijdens de training drink ik Isostar en bij langere trainingen gebruik ik gels, die suiker bevatten.’

Zeeuw van der Laan stuitte bij toeval op een publicatie over het recente onderzoek naar de relatie tussen intensief sporten en mondgezondheid. ‘Ik had er nooit bij stilgestaan dat er een relatie is tussen verlaagde speekselproductie, oplopende zuurgraad en consumptie van zoete producten’, zegt hij. ‘Dat bij het drinken van een slok Isostar je tanden er bijna spontaan uit knallen, voel ik natuurlijk heus wel, maar je lichaam snakt gewoon naar die zoetstof op het moment dat je zo’n intensieve sportprestatie levert. En de gels die je tijdens het sporten gebruikt, laten een stofje in je hersenen vrijkomen dat je net de boost geeft die je op dat moment nodig hebt.’

Schrok hij van wat hij las? ‘Nee, niet echt’, erkent hij. ‘De gezondheid van mijn gebit gaat

‘Dat bij het drinken van een slok Isostar je tanden er bijna spontaan uit knallen, voel ik natuurlijk heus wel’

20 Dentz

mij heus wel aan, maar ik poets twee keer per dag mijn tanden en ga trouw ieder half jaar naar de tandarts. De laatste vijf jaar heb ik hooguit één gaatje gehad.’

Op één punt heeft Zeeuw van der Laan een voordeel. Van sporters is bekend dat zij door de spierinspanning in hun lijf ook de spieren in hun kaken onbewust kunnen aanspannen.

Dit kan nadelige gevolgen voor het gebit hebben omdat daarmee gedurende langere tijd druk op de tanden wordt gezet. ‘Ik heb er nooit bij stilgestaan dat dit het geval zou kunnen zijn’, zegt hij, ‘maar ik weet zeker dat het bij mij niet gebeurt. Ik merk dat ademhalen door mijn neus moeilijker voor me is tijdens duursporten dan door mijn mond. Ik heb dus altijd mijn mond open om tijdens het sporten zoveel mogelijk lucht binnen te krijgen. En onbedoeld ook vliegen, maar daar doe je weinig aan. Bij zwemmen heb je niet je mond open natuurlijk, maar tijdens de onderwaterslag blaas je wel langzaam lucht uit. Ik kan mij niet voorstellen dat ik daarbij mijn kaken op elkaar druk, dat blaast niet lekker.’

Geen structurele aandacht Op dit moment is betaald voetbal de enige sport waarbij de mondgezondheid van de spelers structurele aandacht krijgt. Zou Zeeuw van der Laan het een goede ontwikkeling vinden als dit meer gemeengoed wordt bij sporten? ‘Voor mezelf zie ik het nut niet zo’, zegt hij. ‘Ik denk dat bij voetballers financiële belangen meespelen. Als je ziet wat voor bedragen met transfers van spelers gemoeid zijn, kan ik mij voorstellen dat je als investeerder op alle fronten je investering veilig wilt stellen.

Bij Ironman is dit niet aan de orde. Je moet een verklaring ondertekenen dat je het jaar voorafgaand aan het evenement geen gezondheidsklachten hebt gehad. Hierbij wordt in ieder geval naar het hart gekeken, en dat vind ik bij duursporten ook logisch, maar niet naar het gebit voor zover ik weet. En in alle eerlijkheid: ik denk dat mijn studentikoze uitspattingen met Bacardi-cola en dronken in bed rollen zonder mijn tanden te poetsen slechter voor mijn gebit zijn dan mijn duursport.’

UITGESPROKEN ANT

GEEF TANDARTSEN EEN STEM

WORD NU LID SPECIALE ACTIE

Word v贸贸r 1 december lid en krijg 50% korting op het congres Dental Studie Update (www.dentalstudieupdate.nl) of een gratis workshop naar keuze

WW W.UITGESPROKEN-ANT.NL

buurman welk pakket híj heeft’

‘Vraag aan de

Pieter Schram (Vertimart) over IT in de praktijk

Sommigen houden vrijwel alles nog bij met pen en blocnote. Je hebt ook praktijken waar zelfs de stoel is geautomatiseerd. Pieter Schram houdt zich al drie decennia bezig met IT in de praktijk en komt graag bij de mensen thuis. Is de tandarts van 2014 een beetje up-to-date? Negen stellingen voor ‘de dinosaurus’ van de dentale technologie.

Thomas Braun

1

Tandartsen zijn conservatief en laten alles graag bij het oude.

Pieter Schram: ‘Nee, dat is echt niet waar. In Nederland doen de tandartsen het helemaal niet zo slecht als het gaat om innovatie. Ze waren zelfs jarenlang enorme voorlopers op het gebied van automatisering. Toen wij in 1990 met dit werk begonnen, was al meer dan 75 procent van de tandartsen geautomatiseerd. Bij huisartsen lag dit percentage tussen de dertig en veertig procent. Hoe dat komt? Het gaat om spulletjes, techniek. Daar houden tandartsen van. Zelf een netwerkje opzetten en zelf van alles aan elkaar koppelen.’

2

Automatisering in de tandheelkundige zorg is leuk voor de administratie. Maar boren blijft mensenwerk.

‘Boren is mensenwerk, absoluut. Maar in de tandartsstoel bevinden zich tegenwoordig complete computersystemen. Vroeger was een 22 Dentz

tandartsstoel nauwelijks instelbaar. Tegenwoordig stel je met één druk op de knop de stoel naar wens in. Tandartsstoelen hebben inmiddels zelfs een geheugen. Moet de tandarts een kies boren? Dan zet hij hem even op standje drie. En er is nog veel meer. Vroeger moest je in een smerige alginaat happen, als je bijvoorbeeld een kroon kreeg. Dan werd de boel later in gips gegoten. Tegenwoordig zijn daar scanners voor. Dan worden er digitale opnamen gemaakt, waarvan je een 3D-beeld kunt genereren. Aan de techniekkant bestaan er echt heel veel innovatieve systemen. Je hebt bijvoorbeeld de Cerec, dat is een prachtige techniek die restauraties en kronen maakt, die je dus niet bij een tandtechnisch lab hoeft te laten produceren.’

3

Te veel mensenwerk wordt door de computer overgenomen.

‘Wat is te? Tegenstanders van deze innovatie zeggen: wat een echte tandtechnicus

dat de overheid geen ruimte biedt voor innovatie. Je kunt zeggen dat ze innovatie in de dentale zorg op z’n minst vertraagt.’

5

Innovatieve IT-investeringen zorgen voor een sterke verbetering en dus voor mond-totmondreclame op straat en online.

‘Ik denk dat dit waar is maar dat weinig tandartsen zo denken. Veel tandartsen willen gewoon een moderne, goede praktijk, zodat de patiënt ziet dat hij vooruitstrevend is. Toepassingen als een internetagenda en sms-herinneringen aan afspraken horen daar ook bij. Maar de tandarts zal niet snel denken: en nu maar hopen dat hij tegen zijn buurman zegt hoe goed de boel hier geregeld is. Ten onrechte, want mond-tot-mondreclame is booming, zeker op sociale media als Facebook en Twitter.’

Pieter Schram Foto’s: ©NFP Photography Pieter Magielsen

kan, dat krijgt een machine nooit voor elkaar.

Die stelling wordt met het uur minder waar.

Bovendien maakt de automatisering het eindproduct voorspelbaar. En dat geeft vertrouwen.’

4

IT in de praktijkvoering biedt geen economisch voordeel omdat alle tarieven gelijk zijn.

‘Dat is wel een lastig punt. Omdat we met een vast tariefstelsel werken waarin niet voorzien wordt in dit soort moderne toepassingen, komt de boel maar moeizaam op gang. De tandarts moet inderdaad echt enthousiast zijn, want in het tarief ziet hij het niet Terwijl er wel vaak ‘Nieuwe IT-ontwikkelingen terug. een investering gedaan dragen er toe bij dat zorg moet worden van tienduizenden euro’s voor die beter wordt’ apparaten. Je ziet ook veel tandartsen werken met een microscoopbril waardoor ze veel beter kunnen zien wat ze aan het doen zijn.

Daar staat geen vergoeding tegenover. Toch zie je veel tandartsen instappen omdat ze van nieuwe technieken houden. En omdat ze een goede praktijk willen zijn. Voor een patiënt is het maken van een gebitsscan minder ingrijpend dan zo’n kleffe beet. Maar het is duidelijk

6

Wie geen moderne administratieve software in huis heeft, legt vroeg of laat ’t loodje.

‘Zover wil ik niet gaan. Patiënten zijn trouw en zullen de tandarts niet snel verlaten. Maar op de lange termijn wordt het lastig. De administratie van nu is een veelomvattend patiëntendossier. Vroeger had je een kassa, daar voerde je de verrichtingen in, dan kwam er een nota uit en de declaratie voor het ziekenfonds. Nu gaat het niet meer alleen om de verrichtingen die gedaan zijn, maar ook om de brieven en mails die zijn verstuurd, allemaal zaken die over de patiënt binnenkomen, de röntgenfoto’s, de gewone foto’s, machtigingsaanvragen en ga zo maar door. Dat moet allemaal in een systeem. En dankzij de nieuwe software kunnen die systemen steeds meer.

Vroeger zat een medische anamnese niet in het systeem, die werd een beetje op papier gekrabbeld. Maar de regelgeving is veranderd, alles moet beter worden vastgelegd en de systemen passen zich daarop aan. Je ziet het IGZ ook steeds zwaarder inzetten op de processen. Neemt de tandarts zijn anamneses af?

Legt hij zijn zorgplan vast? Kan hij makkelijk terugvinden welke vulling wanneer is geplaatst en kan hij achterhalen waarom die röntgenfoto is gemaakt? Ik zie tandartsen die aan die optimale dossiervorming doen, alles zo goed mogelijk vastleggen. Maar er is ook een groep Dentz 23

gen dragen er toe bij dat die zorg beter wordt omdat je veel informatie eenvoudig kunt vastleggen en terug kunt halen. Twintig jaar geleden was bijvoorbeeld het zorgplan een volledig onbekend fenomeen. De tandarts was bezig met gaatjes boren, met kronen zetten.

Waarom zou hij zich druk maken over zaken als tanderosie en de houding van de patiënt ten opzichte van mondhygiëne? Inmiddels weten we wel dat dit zeer belangrijke aspecten zijn. Dus moet je kunnen zien wat het risico bij een patiënt is als je het hebt over erosie.

Vroeger was de tandarts er om problemen op te lossen. Nu wordt verwacht dat hij voorkomt dat er problemen ontstaan. Als we die risicoprofielen goed gaan definiëren, kunnen wij onze patiënten beter van dienst zijn. Daarom alleen al moet je een goed dossier bijhouden.’

Wie is Pieter Schram?

Pieter Schram, geboren Rotterdammer, is sinds 1990 mededirecteur en -eigenaar van Vertimart, hard- en softwarespecialist voor de dentale markt. Schram noemt zich de dinosaurus van de tandheelkundige automatisering omdat hij zich als één van de weinigen in Nederland al vanaf 1982 bezig houdt met deze tak van sport. Hij volgt geregeld trainingen over automatisering in de dentale zorg en wordt als specialist op het gebied van tandheelkundige automatisering vaak als spreker uitgenodigd op congressen en seminars. Informatie: www.vertimart.nl

die zegt: moeten we echt alles vastleggen?

Tegen hen zou ik willen zeggen: goede tandheelkunde is niet alleen een goede uitvoerder zijn. Een goed patiëntendossier is essentieel als het gaat om het bepalen en uitvoeren van nieuwe behandelingen.’

7

Tandartsen denken: het gaat al twintig jaar goed zo. Waarom al die moderniteiten?

‘De patiënt wordt steeds bewuster van het belang van goede mondzorg en dus veeleisender. Wij verwachten dat de tandarts ons optimaal verzorgt. En alle nieuwe IT-ontwikkelin24 Dentz

8

Een tandarts komt niet meer aan boren toe door al die software en dossiers…

9

Al die softwarepakketten, de tandarts heeft geen idee waarvoor hij moet kiezen.

‘Een bevriende tandarts zei laatst tegen me: “Ik kan wel een extra secretaresse aannemen als je ziet wat ik allemaal moet vastleggen.”

Het is aan de softwareleveranciers om een zo eenvoudig en efficiënt mogelijk pakket aan te bieden. Dat is er al, maar het kan altijd beter.

Die ontwikkeling is zich de laatste jaren enorm aan het versnellen.’

‘In veel gevallen hoeft de tandarts niet te kiezen, want vrijwel iedereen heeft al een pakket.

Blijkt toch dat ze dingen missen of dat ze ontevreden zijn, dan kunnen ze overwegen om een nieuw pakket aan te schaffen. En dat is een kwestie van even aan de buurman vragen wat hij heeft en of het bevalt. In negentig procent van de gevallen wordt een beslissing genomen op basis van ervaringen van een collega. Ik wil daar nog wel aan toevoegen: schakel een echte systeembeheerder in, een bedrijf om de zaken goed te laten verlopen.

Veel tandartsen willen daarin niet investeren en laten dat doen door hun handige neefje.

Maar als die een week ziek is of op vakantie, staat het raderwerk stil. Wees professioneel, vooral als het om IT gaat.’

Hole in One

Vullen in 1 stap met Fill-Up!™

10 mm

5 sec.

Fill-Up!™ - in 1 stap naar een perfect resultaat • Optimale diepte uitharding met minimale krimp dankzij duale uitharding • Gegarandeerde single-layer techniek – zelfs in zeer diepe caviteiten van 10 mm.

• Geoptimaliseerde afsluiting van de marges – gereduceerde postoperatieve gevoeligheid.

• Universele kleur in een handige automix spuit voor efficiënte plaatsing.

Diep. Snel. Perfect.

002041

info.nl@coltene.com | www.coltene.com

STUDENTZ In deze rubriek maakt u kennis met prominente of anderszins opmerkelijke studenten tandheelkunde. Lucy Sarpong studeert mondzorgkunde in Amsterdam en zij is Assessor van de Sociëteitscommissie van Favervuta.

Het motto “voorkomen is beter dan genezen” is haar met de paplepel ingegoten en een toekomst als mondhygiëniste lijkt haar dan ook op het lijf geschreven.

Lucy Sarpong Assessor Sociëteitscommissie Favervuta Foto’s: ©NFP Photography Pieter Magielsen

Wat wilde je vroeger worden “als je later groot was”?

Ik wilde graag zeemeermin worden, maar dat is helaas niet gelukt.

En wanneer wist je dat je mondhygiëniste wilde worden?

In 4 havo had ik nog geen beroepskeuze gemaakt.

Wel wist ik zeker dat ik iets in de gezondheidszorg wilde doen. Samen met mijn decaan ben ik toen de studiewijzer door gaan spitten en al snel stuitten we op mondzorgkunde. Ik heb het altijd leuk gevonden om met mijn handen te werken en van huis uit heb ik meegekregen dat voorkomen beter is dan genezen, dus een vak waarbij dat centraal staat, sprak mij erg aan. Nadat ik mij had verdiept in het beroep en de open dag had bezocht, wist ik het uiteindelijk zeker.

Wat was je tweede studiekeuze, mocht je worden uitgeloot?

Naast mondzorgkunde waren er helaas erg weinig studies die mijn interesse wekten en de enkele studie die dat wel deed, was ook een lotingstudie. Ik had dus niet een erg sterk back-upplan. Mijn ene optie was een tussenjaar waarin ik zou werken en reizen en mijn an-

Naam:

Lucy Sarpong

Geboren:

1994 te Amsterdam

Beroep vader:

Eigenaar van een stoffeerderij

Beroep moeder:

Verpleegkundige

Woonplaats:

Amsterdam

Studie:

Mondzorgkunde

Hogeschool:

Hogeschool Inholland

Aanvangsjaar studie:

2013

Verwacht jaar van afstuderen: 2017 Lid van:

Favervuta

Bijbaantje(s): Serveerster bij Café Dorst en eventmanager

dere optie was de studie pedagogiek. Beide zou ik hebben gedaan om een jaar te overbruggen, waarna ik mij uiteindelijk weer zou inschrijven voor mondzorgkunde.

Had Amsterdam als studiestad je voorkeur?

Mijn voorkeur ging ontzettend uit naar Amsterdam. Zo erg zelfs dat ik nauwelijks heb gekeken naar de andere opties. Ik ben hier geboren en getogen en wilde graag proeven van het studentenleven hier. En ik moet zeggen dat het mij erg goed smaakt.

Hoe bevalt de studie je tot nu toe?

Aan het begin moest ik even warmlopen, maar tot dusverre bevalt de studie mij erg goed. Ik heb vorig jaar in één keer mijn propedeuse behaald. Ik denk dat dit mede kwam door de goede afwisseling tussen de theoretische en de preklinische lessen. Mijn theoretische kennis vergrootte ik met plezier, wetende dat ik die later tijdens de (pre)klinische lessen nodig zou hebben of toe zou kunnen passen.

Wat houdt jouw functie als Assessor van de Sociëteitscommissie in?

Aangezien ik pas anderhalve maand lid was van Favervuta toen ik voor de Sociëteitscommissie werd gevraagd, kreeg ik gelukkig een functie toegewezen die niet al te veel verantwoordelijkheden met zich mee droeg; Assessor.

Met mijn mede-assessors zorg ik elke week dat de koelkasten goed gevuld zijn voor de borrels en als commissie verzorgen wij het merendeel van de borrels die op de ACTA gegeven worden.

Daarbij probeer ik zoveel mogelijk mondzorgkundestudenten uit mijn jaar en nu ook uit het eerste jaar te betrekken bij de vereniging.

bij het Theatercafé Podium Mozaïek Sport(en):

Tennis, fitness

Relatie:

Nee

Hoe ziet je actieve loopbaan binnen de vereniging eruit?

Tot nu toe heb ik alleen een functie binnen de Dentz 27

Contrast am

Fastdam

Teeth whitening pen

Aan de stoel (6 x 3ml spuitjes, 6% HP, 6 x 3 ml spuitjes FastDam, 6 borstel en tips)

Isolatiesysteem voor zachte mondweefsels (4 x 3 ml spuitjes)

1 whitening pen (met 3% carbomide peroxide) Eenvoudig in gebruik, alleen geschikt vanaf 12 jaar

Contrast am Nonvital

Fasttrack

(1 x 3 ml spuit, 6 tips, 6% HP)

Tongue & Cheek Reactors Per 10 stuks (in small, medium en large)

Contrast Europe Het tandenbleeksysteem met ongekende resultaten

Al onze whitening produkten zijn 100% veilig, geven direct resultaat en zijn gemakkelijk in gebruik.

Onze whitening produkten voldoen 100% aan de laatste voorwaarden van de EU regels

Contrast pm plus

Tandpasta

Thuisbleken (4 x 3 ml spuitjes in 10%, 15% of 18% CB)

Dagelijkse whitening voor tanden met DIRECT resultaat.

Nu met gratis siliconen bitje, Direct bleken mogelijk!

Voor meer informaties, technisch advies of proefpakket:

tel

Administratie: Postbus 64, 5110 AB Baarle Nassau (NL) Magazijn: Z3 Doornveld 114 bus 2, B-1731 Zellik, België +31 416 671740 • fax +31 416 652178 • gsm +31 619069461 algemeen@contrasteurope.nl • www.contrasteurope.nl

HET IS TENSLOTTE UW RUG

COMFORTABEL WERKEN IN EEN GEZONDE HOUDING NIEUW DYNAMISCH ZITTEN

Pony Comfort open

Pony Populair

Pony Comfort

Bambach standaard

Ergo-Balanc e Gasveer beweegt 12 graden naar links rechts voor en achter daardoor geen druk meer op benen en corrigeert bekkenfunctie

Voor een gratis proefplaatsing of informatie met een deskundig advies:

Pony Pur

Pony Comfort open de luxe

Pony Comfort de luxe

Bioswing Boogie Ergo

tel

Ergo Special Products BV Administratie: Postbus 64, 5110 AB Baarle Nassau (NL) Magazijn: Z3 Doornveld 114 bus 2, B-1731 Zellik, België +31 416 651212 • fax +31 416 652178 • gsm +31 619069461 algemeen@ergosp.nl • www.ergosp.nl

In oktober vanwege het succes op de dentex belgie speciale prijzen,vraag uw beste prijs aan.

STUDENTZ delen van patiënten. Verder hoop ik met volle teugen te kunnen genieten van mijn laatste maanden in de Sociëteitscommissie.

Wanneer is het jaar voor jou een succes?

Wanneer wij voor elk lid van de Sociëteitscommissie een passende opvolger hebben gevonden die met enthousiasme onze functies van ons overneemt. En bovenal, wanneer ik met plezier weer al mijn studiepunten heb behaald.

Wat is volgens jou de rol en het belang van Favervuta binnen de universiteit en hogeschool?

De belangrijkste rol die Favervuta naar mijn mening vervult, is het verenigen van studenten.

De studenten krijgen buiten de academische omgeving de kans om elkaar beter te leren kennen door middel van gezellige en educatieve gelegenheden. Daarbij brengt Favervuta de tandheelkunde- en mondzorgkundestudenten bijeen. Hierdoor komen zij in de gelegenheid om te netwerken wat voor nu, maar zeker ook voor later, erg gunstig kan zijn.

Sociëteitscommissie gehad. Voorlopig lijkt het me leuk om deel uit te maken van een wat kleinere commissie zoals de Rallycommissie maar als het mij is gegund, zou ik voordat ik afstudeer graag nog lid van het bestuur willen worden.

Wat is tot nu toe het hoogtepunt van je tijd bij de Sociëteitscommissie?

Zonder twijfel de Lustrumweek. Onder begeleiding van de Lustrumcommissie hebben we geholpen om van het negende Lustrum van Favervuta een groot succes te maken.

Waar kijk je erg naar uit het komende jaar?

Studiegerelateerd kijk ik, na een jaar veel op kunststofelementen en medestudenten te hebben geoefend, nu wel erg uit naar het behan-

Wat zijn je professionele ambities na je afstuderen?

Eerlijk gezegd heb ik nog niet veel nagedacht over mijn loopbaan als mondhygiëniste. Ik ga pas net mijn tweede jaar in en zou nu onmogelijk een specialisatie kunnen kiezen omdat er simpelweg vast nog veel branches zijn waarvan ik nog niet op de hoogte ben. Wel wil ik na mijn afstuderen graag naar het buitenland om daar tijdelijk en op vrijwillige basis als mondhygiëniste aan de slag te gaan; zo draag ik een beetje mijn steentje bij aan de wereld en bouw ik werkervaring op.

Hoe ziet je persoonlijke en professionele leven eruit over tien jaar?

Over tien jaar zie ik mijzelf werkende in of als mede-eigenaar van een groepspraktijk waarin ik nog genoeg ruimte heb om als behandelaar te groeien. Misschien geef ik daarbij ook nog les op een hogeschool. In ieder geval hoop ik dat ik een gelukkig en gebalanceerd leven leid en wellicht een gezinnetje ben begonnen. ■ Dentz 29

Gerichte aandacht voor mondzorg na hoofd-halskanker Het komt regelmatig voor dat tandartsen onvoldoende op de hoogte zijn van de gevolgen die de oncologische behandeling van hoofd-halskanker kunnen hebben voor de mondgezondheid van hun patiënten. De afdeling bijzondere tandheelkunde van het Antoni van Leeuwenhoek (AvL) Ziekenhuis te Amsterdam nam daarom het initiatief hierover klinische avonden voor tandartsen te organiseren. De belangstelling is groot.

Frank van Wijck

30 Dentz

De afdeling bijzondere tandheelkunde krijgt veel vragen over de tandheelkundige behande­ ling van patiënten die bestraald zijn in het hoofd/halsgebied. Ook patiënten komen vaak met vragen, bijvoorbeeld: “Mijn tandarts wil een kies bij me trekken, mag dat wel?” ‘Het antwoord is beslist niet in alle gevallen ja’, zegt Michiel Lieshout, tandarts maxillofaciale pro­ thetiek, ‘maar tandartsen weten dit lang niet altijd. De gevolgen kunnen zeer ernstig zijn.

Dit constateerde ik laatst maar weer eens bij een casus waarmee een collega kwam. Hierbij was een verstandskies getrokken in bestraald gebied zonder de benodigde voorzorgsmaat­ regelen. Er ontstond osteoradionecrose en na drie jaar moest het rechterdeel van de onder­ kaak verwijderd worden. Juist om deze schrij­ nende gevallen te voorkomen en om uitleg te geven over de mogelijkheden van behandeling en nazorg bij deze patiëntengroep, willen we tijdens deze klinische avonden handvatten

aanreiken voor de tandarts algemeen practicus en mondhygiënistes.’

Hoofd/halsteam altijd betrokken Het hoofd/halsteam van het AvL wordt altijd vanuit tandheelkundig perspectief betrokken bij de diagnostiek en behandeling van patiën­ ten die in dit gebied wegens kanker moeten worden behandeld. Lieshout: ‘Moet een patiënt worden geopereerd, dan zijn we daar recht­ streeks bij betrokken, om middels maxillo­ faciale prothetiek het defect in de boven- of onderkaak te herstellen dat daarbij wordt gemaakt. En is alleen bestraling nodig, even­ tueel in combinatie met chemotherapie, dan beoordelen we vooraf de mondgezondheid van de patiënt, nemen we afdrukken van het gebit, om daar de individueel vervaardigde fluoride­ kapjes op te maken en geven we informatie over de gevolgen van bestraling voor de mond.’

Patiënten die wegens een door de oncologische

vergrijzing en toenemend medicijngebruik een groter probleem aan het worden’, benadrukt Lieshout. ‘Er is een verschil tussen een subjec­ tieve en een objectieve droge mond’, zegt hij.

‘Met andere woorden: niet iedere patiënt ervaart een droge mond als een even groot probleem en het is ook niet altijd zo proble­ matisch als de patiënt zelf ervaart. En er zijn ook gevallen waarin wel sprake is van vol­ doende speekselvorming, maar waarbij dit speeksel van onvoldoende kwaliteit is om de tanden de bescherming te bieden die ze nodig hebben. De diagnosestelling gaat dus wel eens mis. Een speekseltest in een hierin gespecia­ liseerd ziekenhuis of in het speekselcentrum is dan aan de orde en nodig om de juiste di­ agnose en dus het juiste zorgplan op te stellen.’

Schade op termijn

Michiel Lieshout

behandeling ontstaan defect een klosprothese krijgen, ziet de tandarts in de algemene prak­ tijk zelden. ‘Eventueel komen die dan nog alleen voor onderhoud van hun resterende tanden bij de tandarts’, vertelt Lieshout. ‘Plaat­ sing en onderhoud van een klosprothese val­ len buiten de zorg van een algemeen practicus.

Veel vaker wordt de tandarts geconfronteerd met patiënten die ten gevolge van bestraling mondproblemen krijgen. Die kunnen divers zijn en ze zijn veelal blijvend’, vertelt Lieshout.

‘Vaak worden bij deze mensen ook de speek­ selklieren bestraald, waardoor die minder speeksel gaan produceren. De patiënt krijgt een blijvend droge mond, met mogelijke gaat­ jes en een toename aan tandslijtage als gevolg.

Dit proces is te vertragen als er op tijd rekening mee wordt gehouden, maar helaas kan het uiteindelijk leiden tot volledig gebitsverlies.’

De ernst van de problematiek van een droge mond inschatten is niet eenvoudig en is door

Een ander gevolg van bestraling is dat de door­ bloeding van het kaakbot wordt aangetast, en dat dus een wond die wordt gecreëerd, door het verwijderen van een tand of kies of het plaatsen van een implantaat, minder goed geneest. ‘Het risico op botnecrose is een levenslang aan­ dachtspunt’, vertelt Lieshout. ‘Daarom is het zo belangrijk dat een tandarts bij zo iemand niet zomaar een kies trekt, zoals in de boven­ genoemde casus. In de standaard medische anamnese is wel de vraag opgenomen of de patiënt in de laatste vijf jaar is bestraald in het hoofd/halsgebied, maar het risico is levenslang aanwezig en neemt toe met de jaren. Daarom benadrukken wij ook altijd bij patiënten: als een tand of kies getrokken moet worden of als plaatsing van een implantaat wordt overwogen, willen we dat weten. Maar omgekeerd: de tand­ arts moet geen angst krijgen om te behandelen of behandeling voor te stellen, want onder­ behandeling leidt ook tot problemen.’

Het belang van communicatie De patiënt moet zich realiseren hoe belangrijk het is zijn eigen tandarts goed geïnformeerd te houden en de tandarts moet steeds goed blijven opletten. ‘De kans blijft aanwezig dat er zich een nieuw probleem in de mond ontwikkelt’, zegt Lieshout. ‘De tandarts is dan mogelijk de eerste die dit opmerkt. Het is dus zaak dat hij bij iedere controle goed kijkt naar de mond­ holte, de wangen, de tong en de kaak maar ook Dentz 31

Verschillende reacties

naar het gelaat en de hals. Een afwijking van het normale kan een aanwijzing zijn van een recidief of een tweede primaire tumor. Snelle en gerichte verwijzing is dan noodzakelijk.’

Geen besef Patiënten worden geïnformeerd over de gevolgen van oncologische behandeling voor de mondge­ zondheid. Maar de vraag is hoeveel zij onthouden.

Lieshout: ‘Daar komt bij dat ik wel kan vertellen wat een gat in de bovenkaak betekent voor iemand, maar dat besef je dan nog niet. Iemand die dit nog niet zelf heeft ervaren, zal niet begrij­ pen wat het betekent om door het neusgat in de mond te kunnen kijken. Laat staan welke gevol­ gen dit heeft voor praten, drinken, eten of slikken.

En ik kan patiënten wel vertellen hoe via een klos­ prothese een oplossing kan worden gecreëerd voor deze problemen, maar ik kan hen niet laten voelen wat het is om zo’n prothese te hebben. Het is overigens niet altijd te garanderen dat die pro­ these de opening voor de volle honderd procent afsluit. Lekkages liggen dus altijd op de loer.

Bovendien kan iemand nasaler gaan praten.’

De mogelijkheden om met bot en weke delen te reconstrueren, nemen met de implementatie van de 3D reconstructieve technieken wel toe.

In Nederland zijn al centra die ook bovenkaken op deze wijze reconstrueren, binnen het AvL gebeurt dit vooral voor de onderkaak. ‘De digitale technieken voor de voorbereiding ervan worden steeds beter’, zegt Lieshout. ‘Het is alleen niet bij alle patiënten toepasbaar. De doorbloe­ ding in het gebied moet toereikend zijn en de patiënt moet zo’n zware operatie aankunnen.’

‘Het risico op botnecrose is een levenslang aandachtspunt’

32 Dentz

Patiënten reageren op heel verschillende manieren op de gevolgen van kanker in het hoofd-halsgebied, merkt Lieshout. Hij vertelt: ‘Het hangt van de achtergrond af. Patiënten bij wie bijvoorbeeld sprake is van overmatig alcohol- of tabakgebruik zijn niet altijd even goed in staat tot zelfzorg en hebben ook niet altijd een sociaal netwerk dat hen hierin ondersteunt. Het is dan moeilijk om continu­ ïteit te krijgen van het preventieve regime dat we voorschrijven. Het eerste jaar na de bestra­ ling in het hoofd/halsgebied raden we patiën­ ten aan om elke dag vijf minuten de individu­ eel vervaardigde kapjes te gebruiken met een fluoridehoudende gel erin.

Andere mensen reageren heel fanatiek op de fysieke aantasting in het hoofd-halsgebied en weer anderen worden er juist heel moedeloos van. Een bijzondere groep vormen de jongeren met een HPV-achtergrond. Zij staan volop in het leven, hebben een goed sociaal netwerk en zijn meer gericht op het uiterlijk en dus ook goed aan te spreken op wat nodig is voor optimaal herstel ervan.’

De manier waarop mensen zelf met de ziekte omgaan, kan ook gevolgen hebben voor de manier waarop ze hun eigen tandarts erover informeren. ‘Wij schieten nog wel eens tekort in het gericht informeren van de tandartsen’, geeft Lieshout toe. ‘Hier in het AvL zijn we bezig met het opstellen van een gestandaardiseerd informatiesysteem. Pro­ bleem is nog wel dat tandartsen – in tegen­ stelling tot huisartsen – nog geen beschermd e-mailverkeer hebben. Dat maakt directe communicatie wel lastig.’

Wie is Michiel Lieshout?

Michiel Lieshout werkte na zijn studie enige jaren als tandarts in dienst van de Koninklijke Marine. Hierna specialiseerde hij zich tot tandarts maxillofaciale prothetiek. Hij werkt deels op de afdeling hoofd/halsoncologie van het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis in Amsterdam en deels bij PRO Rotterdam, gespecialiseerd in restauratieve en prothetische tandheelkundige zorg.

De nieuwe generatie NiTi-vijlen De nieuwe generatie NiTi-vijlen

Als een feniks uit de as…

Als een feniks uit de as… …de regeneratieve NiTi-vijl! …de regeneratieve NiTi-vijl!

134 ° C

> > > >

www.hyflex.info www.hyflex.info 60001260

134 ° C

Geen vormgeheugen + extreme flexibiliteit = superieur volgen van het kanaal Geen + extreme flexibiliteit = superieur volgen van het kanaal Vorm vormgeheugen keert terug na warmtebehandeling = meerdere keren te gebruiken Vorm keert300 terug na warmtebehandeling = meerdere keren te gebruiken Meer dan % beter bestand tegen instrumentbreuk Meer dan 300 % beter bestand tegen instrumentbreuk Nu ook leverbaar GPF NITI

In de praktijk

De 3 Linden WIE Naam: Ralph Wilking Leeftijd: 56 Studie: Tandheelkunde Rijksuniversiteit Utrecht Afgestudeerd in: 1988 Hier werkzaam sinds: 1990 WAT Stoelen: vier Medewerkers: veertien Bestaande uit: twee tandartsen, één prothetist, één praktijkmanager, één receptioniste, twee mondhygiënistes, vier preventie-assistentes en drie tandartsassistentes WAAR

Achterveld

WEBSITE

www.dedrielinden.info

34 Dentz

van...

Foto’s: ©NFP Photography - Pieter Magielsen

PAND De praktijk is ontstaan uit een overname van een solopraktijk. Vanaf dat moment is er twintig jaar lang in een gezellige maar geleidelijk aan te kleine boerderij gewerkt. Ruim drie jaar geleden werd daarom een voormalig Rabobank-gebouw aangekocht. Het

pand is daarna gestript tot op het beton, en het is ingericht tot een ultramoderne tandartspraktijk volgens het ‘On Stage/Off Stage’-principe. In het On Stage-gedeelte – daar waar de patiënten komen – gaan service en luxe hand in hand. Off Stage hebben hygiëne en efficiency voorrang.

Goede zorg voor zowel de patiënten als medewerkers staat voorop: een hoog persoonlijk serviceniveau en hoge kwaliteit tandheelkunde met focus op esthetiek spelen daarbij een belangrijke rol. Naast algemene praktijk is het ook een verwijspraktijk voor esthetische tandheelkunde.

Dentz 35

Nieuw advies preventie erosieve

gebitsslijtage

36 Dentz

Op 25 oktober aanstaande presenteert het Ivoren Kruis het vernieuwde advies Preventie van erosieve gebitsslijtage op zijn jaarcongres. Prof. dr. Marie-Charlotte Huysmans vertelt wat de belangrijkste verschuivingen zijn. ‘Het is allemaal veel minder zwart-wit dan we dachten.’

Liza Leijenhorst

H

et komt niet vaak voor dat een nieuw advies bestaande zekerheden wegneemt zonder er veel meer nieuwe inzichten voor terug te geven. Toch is dat precies wat het vernieuwde advies Preventie van erosieve gebitsslijtage doet, vertelt Marie-Charlotte Huysmans, hoog­ leraar Cariologie en Endodontologie bij de afdeling Tandheelkunde van het Radboudumc in Nijmegen. ‘We lanceren dit advies terwijl we weten dat we daarmee juist minder duidelijkheid verschaffen. We vinden echter dat academisch geschoolde zorgverleners als tandartsen met dit soort onzekerheden moeten kunnen omgaan. De patiënt is er niet bij gebaat dat wij tandartsen dingen adviseren die niet werken. Het kan zelfs heel frustrerend zijn als je je dieet hebt veranderd, alle adviezen hebt opgevolgd en nog steeds pijn hebt.’

Zowel in de wetenschappelijke literatuur als in de lekenpers was erosieve slijtage een tijdje erg “hot”, weet Huysmans. ‘Daardoor werden soms dingen gezegd die heel logisch leken, maar niet evidence based waren. Het leek alsof iedereen er een mening over had. In het oude advies staan dingen die misschien iets te zwaar zijn aangezet. Als we iets vragen van mensen of ze op kosten jagen, moeten we er wel op kunnen vertrouwen dat onze adviezen werken.’

Achterhaald En dat laatste is nu net het probleem met het huidige advies, dat ondertussen zes jaar oud is.

‘Inmiddels zijn er genoeg ontwikkelingen die een herziening van het advies rechtvaardigen, ook in de preventieve aanpak van erosieve

slijtage’, legt Huysmans uit. ‘De nieuwe versie is voor een deel een correctie op wat we dachten te weten maar niet met zekerheid konden zeggen en een aanvulling van dingen waar we achter zijn gekomen. Ik moet erbij zeggen dat het hoogste level of evidence er niet is, het is een gebied waar weinig klinische bewijsvoering voorhanden is. Over erosieve slijtage is maar één randomized controlled trial gedaan en die ging over refluxziekten.’

De rol van refluxziekten bij erosie lijkt voor volwassen patiënten overigens best groot te zijn. ‘We besteden er dus meer aandacht aan in het nieuwe advies. Bij kinderen heeft erosieve slijtage waarschijnlijk vaker te maken met voeding en eetgewoonten.’

Groot probleem?

Door de “populariteit” van het onderwerp, ontstond de indruk dat erosie een enorm probleem aan het worden was. ‘Gek genoeg is het probleem nauwelijks groter dan vroeger’, zegt Huysmans. ‘Er is een kleine toename, maar die is niet heel erg verontrustend. Een deel van die gepercipieerde toename komt doordat we het beter zijn gaan zien. Bij de jeugd is cariës ontzettend afgenomen, dus ik denk dat we op andere dingen zijn gaan letten.

Natuurlijk kennen we ook de dramatische voorbeelden van gebitten die binnen een half jaar half weggesleten zijn. Die voorbeelden doken voor het eerst op toen de alcopops, zoals Breezers, populair werden. Kindertandarts Dien Gambon uit Rotterdam heeft ook een paar ernstige gevallen laten zien. Daarvan hebben we in ieder geval geleerd dat zuur Dentz 37

Prevalentie

Prof. dr. MarieCharlotte Huysmans

Wie is Prof. dr. Marie-Charlotte Huysmans?

Prof. dr. Marie-Charlotte Huysmans (1964) studeerde Tandheelkunde aan de Katholieke Universiteit van Nijmegen van 1982 tot 1987. Ze was van 1998 tot 2008 hoogleraar Conserverende Tandheelkunde aan de Rijksuniversiteit Groningen, Academisch Centrum Mond-

Slijtage van het gebit is pas een probleem als het te snel gaat, vindt Huysmans. ‘Dus, als je gebit door de slijtage minder goed functioneert of de kans groot is dat je gebit versleten is voordat je lichaam dat is. Bij kinderen en beginnende slijtage is dat lastig in te schatten, dus in feite kun je niet zeggen hoe groot het probleem is. Natuurlijk is het wel duidelijk bij ernstige gebitsslijtage, dus als er al millimeters van het gebit af zijn, zoals we soms bij jong volwassenen zien, maar dat niveau van slijtage komt naar schatting bij minder dan één procent van de bevolking voor. We hebben in Nijmegen de laatste tien jaar een vervolgonderzoek gedaan, bij adolescenten. Op vijftienjarige leeftijd had ongeveer veertig procent enige tekenen van erosieve gebitsslijtage. De TNO-onderzoeken laten wat lagere percentages zien, want die hanteren strengere criteria, de allereerste signalen van slijtage nemen ze niet mee. Veertig procent klinkt veel, maar we stellen dan ook de vroegste verschijnselen vast. Belangrijker is of er bijvoorbeeld functieverlies is. Gebitsslijtage is, zoals gezegd, een natuurlijk fenomeen.’

zorg Groningen. Vanaf 2008 is zij hoogleraar Cariologie en Endodontologie

Nieuwe inzichten

aan het Radboudumc in Nijmegen. Ze

Huysmans noemt als belangrijkste nieuwe inzicht in het advies het gegeven dat slijtage ontstaat door een combinatie van factoren: ‘Erosieve gebitsslijtage staat veel minder op zichzelf dan we dachten. Het ontstaat door erosie in combinatie met attritie en abrasie.

Het advies zal duidelijker worden over de combinatie van factoren die een rol spelen, en handvatten geven om de verschillende oorzaken in kaart te brengen.

Dat betekent dat je als tandarts een open geest moet houden om de oorzaak van slijtage bij een patiënt te vinden. Je kunt niet zomaar zeggen: “Het komt door de frisdrank want u drinkt vier glazen per dag.” We zullen minder moeten focussen op de vraag of het erosief is of niet, maar het hele spectrum moeten bekijken, dus ook andere factoren in het slijtageproces moeten meenemen.

Evenals de omstandigheden waaronder erosie plaatsvindt, zoals de manier van consumeren en de bescherming door het speeksel.

Dat deel wordt meer aangezet.’

houdt zich enerzijds bezig met onderwijs(-ontwikkeling) en anderzijds met onderzoek, vooral via begeleiding van promovendi. De onderzoeksgebieden beslaan cariës (verloop en diagnostiek van secundaire cariëslaesies en preventie), erosieve slijtage (meting van erosief potentieel van dranken en preventie door middel van fluoride), en restauratief herstel van cariëslaesies en ernstige slijtage. Sinds 2000 is ze lid van het Adviescollege van het Ivoren Kruis.

snoep, zoals zure matten en snoepspray, desastreuze gevolgen kan hebben voor het gebit. Maar erosieve gebitsslijtage an sich is niks nieuws en bovendien een natuurlijk fenomeen. Zuren maken een natuurlijk deel uit van ons dieet, en zullen daardoor altijd de slijtage kunnen beïnvloeden.’

38 Dentz

Fluorideadvies Een tweede belangrijke verschuiving zit ’m in het fluorideadvies. Tot nu toe kon geen specifiek fluorideadvies worden gegeven voor erosieve slijtage, omdat er geen effectieve middelen leken te zijn. Tijdens het congres van het Ivoren Kruis zal Dr. Nadine Schlueter van de Kliniek Tandheelkunde van de JustusLiebig-universiteit in Giessen (Duitsland), echter uitleg geven over het gebruik van tin om erosie te voorkomen. Uit onderzoek is gebleken dat tin-ionen de zuurweerstand van tandmateriaal kunnen verhogen en erosie kunnen remmen. ‘Er is nog geen grootschalig klinisch onderzoek om dat te onderbouwen, maar alle lab- en in situ-studies – kleinschalig klinisch onderzoek met proefstukjes die bij proefpersonen in de mond worden geplaatst – wijzen in die richting’, zegt Huysmans.

‘Tinfluoride was één van de eerste fluorides die men aan tandpasta’s heeft toegevoegd. Helaas gaf het verkleuringen.

Inmiddels zijn er nieuwe formuleringen bedacht waardoor het verkleuringsprobleem niet meer zo speelt. Daardoor is tinfluoride weer een optie. Tinfluoride lijkt ook effectiever te zijn tegen cariës dan natriumfluoride en het heeft een gunstig effect op het tandvlees. Meridol is bijvoorbeeld specifiek voor tandvleesproblemen op de markt gebracht, maar bleek in in situ-onderzoek ook erosieve slijtage te verminderen. Het nadeel is dat die tandpasta’s wel weer een stukje duurder zijn.

Er zijn ook mondspoelmiddelen met tinfluoride. Wat we nog niet weten is bij welke categorie patiënten ze helpen, hoe lang je ermee door moet gaan, enzovoort.’

‘Gebitsslijtage is een natuurlijk fenomeen: belangrijker is of er bijvoorbeeld functieverlies is’

Diagnostiek Het nieuwe advies besteedt ook meer aandacht aan het diagnosticeren. ‘Er komt een anamneselijst bij die je kunt afnemen bij de patiënt. Door de lijst te gebruiken, weet je zeker dat je niets vergeet. We hebben nog wel eens de neiging om direct op het doel af te gaan als we iets zien in de mond, maar daardoor vergeten we dat er nog andere factoren in het spel kunnen zijn.

We laten ook zien hoe je het proces kunt monitoren met gebitsmodellen. Er bestaat weliswaar een erosie-index, de BEWE – Basic Erosive Wear Examination – maar die adviseren we niet. De gedachte achter de index is dat je bij een bepaalde BEWE-score bijbehorende adviezen geeft, zoals het gebruik van een bepaalde tandpasta, maar de consensus in wetenschappelijke kring is dat een BEWE alleen voor onderzoek geschikt is, niet voor individueel gebruik.

Daarnaast zullen we de rol van het speeksel sterker belichten. De speekselvloed is een belangrijke modificerende factor. Bij uitdroging is het risico op erosie groter. Sporters die bijvoorbeeld in uitgedroogde toestand erosieve sportdranken gebruiken, hebben een groter risico op slijtage.’

Poets- en spoeladviezen De adviezen over poetsen en spoelen worden afgezwakt. ‘Voor bepaalde adviezen aan de patiënt, bijvoorbeeld kauwgom kauwen of spoelen met water na een zuuraanval en het gebruik van een rietje, is niet wetenschappelijk bewezen dat ze werken, en lijkt de theoretische kans dat ze werken klein. Kauwgom zou zuur neutraliseren in de mond, maar zuur in de mond veroorzaakt al een verhoogde speekselvloed. Kortom, een zuuraanval is vaak al binnen een paar minuten geneutraliseerd door het speeksel en kauwgom kauwen in de periode daarna maakt niet veel verschil. We verwerken het dus niet meer in het advies. Er is veel discussie geweest over hoe lang je moet wachten met poetsen na het eten of drinken.

Het bewijs dat de timing van het poetsen belangrijk is voor de mate van slijtage, is echter heel zwak. Mensen moeten gewoon liefst ’s ochtends en ’s avonds poetsen, zoals het Basisadvies Mondhygiëne aangeeft.

Voor rietjes geldt zelfs dat ze een schadelijk effect zouden kunnen hebben als ze verkeerd gebruikt worden. Dergelijke adviezen met mogelijke onbedoelde bijwerking worden in het advies vermeden.’

pH-lijstjes Het lijstje met pH-waarden van dranken, zoals wijn, frisdrank en sap, komt ook in dit advies weer terug, vertelt Huysmans. ‘Een voordeel van het lijstje is dat mensen weten van een Dentz 39

C AV E X

Bite&White

E x Sense T O O T H

C O N D I T I O N E R

• • • •

Vermindert tand gevoeligheid Helpt gevoelige tanden voorkomen Versnelt en versterkt het re-mineralisatie proces Maakt tandoppervlakte glad en glanzend, “luster-effect” • Versterkt en verlengt het whitening-effect na de bleekbehandeling • Vertraagt het proces van plakvorming

Vraag nu uw gratis monster aan Stuur een e-mail naar dental@cavex.nl o.v.v. ExSense, uw naam, adres, tel. (zolang de voorraad strekt)

www.exsense.nl

Een weldaad voor uw gevoelige tanden ad ExSense sample A5 NL.indd 1

09/09/14 15:32

Als Service Dental Depot, staan wij u graag bij en geven advies over uw apparatuur en praktijk.

Al vanaf 1986 verlenen wij service aan onder andere lucht-gestuurde apparatuur van merken zoals: Pelton & Crane Ι ETI Ι DCI Ι A-dec Ι Marus Daarnaast vindt u bij ons een uitgebreid programma met mogelijkheden, zoals zweep units, hangende slangen en rijdbare carts.

Wilt u liever persoonlijk advies betreffende de mogelijkheden bij u in de praktijk? Wij zijn u graag van dienst.

Nu nieuw van Faro: de LED operatielamp die regelbaar is tot 50.000 Lux. Bel voor een demonstratie bij u in de praktijk of bij ons in de showroom.

Voor persoonlijk advies kunt u contact opnemen met Githa den Boer, Frank van Wichen of Klaas-Jan Zeelte.

Showroom: Industrieweg 5, 8325 DA, Vollenhove, Tel: 0527-241782 info@zeelte.nl www.zeelte.nl

bepaalde productgroep of hij veilig of potentieel schadelijk is. We geven wel meer uitleg over hoe je het moet gebruiken, want ook hiervoor geldt weer dat het allemaal niet zo zwart-wit is. Niet alle sportdrankjes zijn erosief en je kunt ook niet stellen dat ijsthee per definitie slechter is dan cola. Wat in het lab gevonden wordt, is bovendien lang niet altijd representatief voor het klinische beeld. We hebben een longitudinaal onderzoek gedaan in Oss, en daar vonden we geen sterke relatie tussen erosie en frisdranken. Hoeveel fris of sap je maximaal zou mogen drinken, verschilt nogal in de literatuur. En het verschilt ook per persoon. Sommigen drinken een liter frisdrank per dag zonder dat hun gebit daaronder lijdt.

We krijgen de vinger daar niet helemaal achter, misschien drinken deze mensen wel op een andere manier. Als je het glas in één keer leeg drinkt, is er maar weinig contact met je tanden.

Maar andere factoren, zoals het speeksel, kunnen ook de doorslag geven.’

moeten leren om verantwoordelijkheid bij de patiënt te laten en proberen er minder technisch naar te kijken. Tandartsen zijn niet altijd goed toegerust om adviezen te geven over gedragsverandering. Er ligt op dit vlak zeker een rol voor de preventiemedewerker en de mondhygiënist.

We hopen dat zij dit ook zullen oppakken.’

De adviezen voor de primaire preventie van erosieve gebitsslijtage zijn overigens niet anders dan de adviezen die gelden voor cariës, dus twee keer per dag poetsen, niet vaker dan zeven keer per dag een eet- of drinkmoment, enzovoort. ‘Onze kennis over erosieve slijtage en de ernst ervan, rechtvaardigt niet dat we er meer over vertellen dan al in het Advies Cariës­ preventie staat. Ik kan het niet vaak genoeg benadrukken, we weten nog veel niet.’

Congres Preventie van erosieve gebitsslijtage, de do’s en don’ts Datum: zaterdag 25 oktober 2014 Aanvang 9.30 uur (Algemene Ledenver-

Lastig

gadering) | 11.30 uur (congres)

Huysmans beseft dat het nieuwe advies lastig kan zijn voor tandartsen: ‘Tandartsen willen graag handelen, ingrijpen. Je ziet dat bijvoorbeeld ook bij cariëspreventie. Sommige tandartsen geven een patiënt liever een fluorideapplicatie dan adviezen om cariës te voorkomen. Natuurlijk moet het soms op die manier, maar we

Locatie: ACTA te Amsterdam

Aanmelden Stuur een e-mail naar info@ivorenkruis.nl.

Op de website www.ivorenkruis.nl vindt u meer informatie.

Dentz 41

ERFGOED Dr. Paul Lambers is conservator van de natuurhistorische collectie van het Universiteitsmuseum in Utrecht.

In deze aflevering van Erfgoed neemt hij u mee terug in de tandheelkundige tijd. Deze keer bekijken we een veelvoud van tanden bij bepaalde reptielen, de enorme variatie bij vissen en aan de hand van fossielen wordt onderzocht wat de evolutionaire betekenis is van deze tanden.

Tanden op de ‘verkeerde’ plek: praktisch voor dieren, lastig voor mensen Paul Lambers

Onlangs kwam ik op internet een berichtje tegen over een man in Saoedi-Arabië bij wie een kleine tand uit zijn neus was verwijderd.

Hij had al langere tijd last van bloedneuzen en die tand was daar de oorzaak van. In China blijkt enige tijd geleden een man verlost te zijn van een complete kies in zijn neus. Een uiterst ongewone plek voor een tand, althans voor mensen. Maar bij dieren ligt dat anders.

In de kaak Zoogdieren hebben hun gebit altijd op de randen van de boven- en onderkaak. Als je rondkijkt bij de gewervelde dieren zie je echter dat tanden ook op andere plaatsen dan de kaakrand kunnen voorkomen, zonder dat het een afwijking is. Slangen, zoals de python, hebben naast tanden in de bovenkaak links en rechts op het gehemelte een rij scherpe, naar achter gebogen tanden. Daarmee kunnen ze niet alleen hun prooi grijpen, maar de prooi kan ook niet meer ontsnappen. De brughagedis (tuatara), een met uitsterven bedreigd en enigszins op hagedissen lijkend reptiel uit Nieuw-Zeeland, heeft ook extra tanden op het gehemelte, vlak naast de tandenrij van de bovenkaak. De tanden van de onderkaak passen daar precies tussen. Hij is het enige dier dat zijn onderkaak van voor naar achter kan bewegen. Het gebit werkt zo als een zaag, waarmee stukken van een prooi kunnen worden afgesneden. Bij de mens is een tand in het gehemelte alleen maar lastig.

42 Dentz

In de bek Bij beenvissen kun je tanden tegenkomen op allerlei botten in de bek. Veel soorten hebben twee of soms wel drie rijen tanden in de onderkaak. De zeewolf bijvoorbeeld, heeft twee rijen knobbelkiezen in de onderkaak, geen tanden in de bovenkaak maar daarentegen een hele batterij van knobbelkiezen op het gehemelte.

Dit gebit werkt als een notenkraker waartussen schelpen kunnen worden gekraakt. En dan hebben bijna alle beenvissen kleine tanden op botjes in de keel en in het kieuwskelet. Met de tandjes in het kieuwskelet wordt eten uit het water gefilterd. Een klein aantal vissen, onder andere zwaardvissen en verschillende pantseren harnasmeervallen, heeft kleine tanden op de botten van de schedel. Meervallen hebben die ook op de schubben en vinstralen. De functie is onduidelijk, maar mogelijk verminderen de tandjes het effect van turbulentie bij het zwemmen, net als bij haaien en roggen.

Relatie tussen schubben en tanden De schubben van haaien en roggen (kraakbeenvissen) zijn eigenlijk kleine tandjes: elke schub is een tandje. Deze vissen zijn dus geheel bedekt met tandjes en voelen daardoor ruw aan, als schuurpapier. Dat ruwe oppervlak vermindert de wrijving van het water bij zwemmen. De situatie bij haaien is vanuit evolutionair oogpunt interessant. Tandachtige structuren kunnen blijkbaar niet alleen ín maar ook buiten de bek voorkomen. Tanden en schubben

Linksboven: Benige schubben en schedeldak van twee exemplaren van de fossiele vis Osteolepis, 400 miljoen jaar oud Rechtsboven: Gipsen onderwijsmodel “Neus-tand” (1920-1940) Linksonder en rechtsonder: Schedel van de zeewolf, de grijptanden op de premaxillae en de tandbatterij op het gehemelte zijn goed zichtbaar

zijn homologe structuren; ze hebben evolutionair gezien dezelfde oorsprong. De basiseenheid is de zogenaamde odontode, waarbij een haaientand of -schub een enkele odontode representeert. Primitieve pantservissen (bijvoorbeeld de Placodermi, 430 tot 360 miljoen jaar geleden) waren bedekt met beenplaten, die geornamenteerd waren met talloze odontodes.

De schubben van beenvissen zijn botplaatjes, vergelijkbaar met die beenplaten, al is de ornamentatie met odontodes niet meer aanwezig.

Wat was er eerst?

Paleontologen en ontwikkelingsbiologen proberen antwoord te krijgen op de vraag wat er eerst was. Kwamen de tanden oorspronkelijk alleen in de bek voor en zijn ze daarna als schubben over het lichaam verspreid? Of was er eerst een buitenskelet, bestaande uit benige platen met daarop diverse odontodes, dat in de loop van de evolutie fragmenteerde in tandachtige schubben, die uiteindelijk als tanden in de bek terecht zijn gekomen? Onderzoek naar de bouw van tanden en schubben van fossiele en recente vissen kan hierbij nieuwe inzichten opleveren. Door de toepassing van geavanceerde scantechnologieën met hoge resolutie en computermatige 3D-modelleermethodes bij onderzoek aan fossielen wordt er

steeds meer bekend over het groeimechanisme en het groeipatroon van schubben en odontodes in primitieve vissen. Het lijkt erop dat er van een evolutionaire volgorde geen sprake is en dat de homologie op een veel dieper niveau ligt, namelijk op het moleculaire niveau van genexpressie. Het definitieve antwoord, als dat al mogelijk is, is nog lang niet gegeven.

Tot op het Bot In het Universiteitsmuseum Utrecht is de tentoonstelling Tot op het Bot te zien met daarin een oud onderwijsmodel uit de Collectie Tandheelkunde. Het model is een gipsen afgietsel van het gelaat van een man die een kleine tand in zijn neus heeft en heeft dan ook als opschrift “neus-tand”. Het maakt deel uit van een reeks bij het onderwijs gebruikte voorbeelden van afwijkingen in het gebit. De persoon in kwestie had een schisis, mogelijk een gespleten gehemelte. Bij het wisselen zou de tand daardoorheen in de neusholte terecht kunnen zijn gekomen. Een (boventallig) gebitselement op afstand van de kaak (ectopie) is een zeer zeldzame afwijking. In veel gevallen bevindt de tand zich nog in de buurt van de mond, bijvoorbeeld het gehemelte. Maar, wat voor vissen heel normaal is, moet bij mensen operatief verwijderd worden.

■ Dentz 43

De VAR

in

2015

Wat verandert er met de nieuwe VAR-WUO-regeling?

De overheid wil iets doen aan de grote hoeveelheden verkapte dienstverbanden. Vanaf komend jaar moet daarom ook de opdrachtgever online vragen beoordelen die getoetst worden door de Belastingdienst. Kees Kaptein, accountant en belastingadviseur, geeft tekst en uitleg over de nieuwe regeling.

Kees Kaptein

I

n het artikel in Dentz 2-2013 “Gedraagt uw waarnemer zich als ondernemer?” gaf ik al aan dat het voor het gebruik van de VARverklaring van belang is om als ondernemer ondernemersrisico te lopen. Kenmerken hiervan zijn onder andere het werken op eigen autoriteit (er mag geen sprake zijn van een gezagsverhouding), het lopen van debiteurenrisico en het risico van meer en minder opdrachten.

Per opdracht aanvragen Daar de VAR-verklaringen in de regel gemakkelijk door de fiscus worden afgegeven op basis van de eigen opgave van de VAR-kandidaat en de fiscus nauwelijks toekomt aan controle achteraf, wil de fiscus de VAR-verklaringen gaan afgeven met behulp van een VAR-webmodule.

De vragen aan de VAR-kandidaat worden in de VAR-webmodule uitgebreid en daarnaast wil men de medeverantwoordelijkheid van de opdrachtgever bij de aanvraag betrekken. En dat alles om meer transparantie te verkrijgen in het kwalificatieproces en om schijnzelfstandigheid tegen te gaan. De medeverantwoordelijkheid van de opdrachtgever kan in de prak44 Dentz

tische uitvoering op bezwaren stuiten, omdat er ook zelfstandigen zijn met honderden opdrachtgevers waarbij het ondoenlijk is om steeds per opdracht een aanvraag in te dienen. Kortom: de praktische realisatie van een nieuwe VAR is nog niet eenvoudig te realiseren.

Overgangsperiode 2014-2015 De (oude) staatssecretaris van Financiën Frans Weekers schreef op 22 mei 2013 aan de Tweede Kamer dat 1 januari 2014 niet zou worden gehaald en uitstel naar 1 januari 2015 nood­ zakelijk is: ‘Zoals ik in het Algemeen overleg van 27 maart 2013 al heb aangegeven, heeft het advies van de werkgroep een dusdanige impact op het ontwerp en bouw van de webmodule en de wijziging van de achterliggende systemen van de Belastingdienst, dat de streefdatum voor invoering per 1 januari 2014 niet gehaald kan worden. Omdat ik het noodzakelijk acht het advies van de werkgroep te volgen, wordt de introductie van de webmodule met een kalenderjaar uitgesteld. Dit heeft tot gevolg dat pas vanaf 1 januari 2015 een VAR kan worden afgegeven met behulp van de nieuwe webmodule.’

De huidige staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes schrijft op 11 juli 2014 dat de geldigheidsduur van de VAR 2014 wordt verlengd: ‘Vooruitlopend op het indienen van het wetsvoorstel wil ik uw Kamer informeren over de maatregelen die ik voornemens ben te treffen om de overgang naar de nieuwe systematiek zo soepel mogelijk te kunnen laten verlopen. Om rechtszekerheid te bieden aan de huidige VAR-houders heb ik besloten dat zij – in afwachting van de indiening van het wetsvoorstel rond de VAR en de besluitvorming daarover – geen verzoeken voor het kalenderjaar 2015 hoeven te doen. De voor het kalenderjaar 2014 afgegeven VAR’s kunnen ook gedurende de eerste maanden van het kalenderjaar 2015 nog worden gebruikt.

De termijn van de verlengde geldigheidsduur van de voor het jaar 2014 afgegeven VAR’s is afhankelijk van de besluitvorming in de Staten-Generaal over het wetsvoorstel.’

schap heeft een aantal specifieke kenmerken.

Zo moet er onder meer sprake zijn van een duurzame organisatie van kapitaal en arbeid en deelname aan het economisch verkeer. Ook dient een ondernemer ondernemersrisico te lopen, zoals het risico op meer of minder opdrachten, het risico dat de kosten de baten overstijgen, alsmede een debiteurenrisico, een aansprakelijkheidsrisico en een ziekte- en invaliditeitsrisico. Voor de tandarts-waar­ nemer geldt dat hij moet voldoen aan de eisen van het fiscaal ondernemerschap en daarmee zal hij ook onder de nieuwe regelgeving een zelfstandige kunnen blijven.

Wie is Kees Kaptein?

Kees Kaptein, AA/RB, accountant en

Fiscaal ondernemerschap

belastingadviseur, is werkzaam bij

De eisen van het fiscaal ondernemerschap zullen blijven gelden. Fiscaal ondernemer-

DENVA Accountants & Adviseurs te Lisse.

Dentz 45

Betalen voor muziek in de wachtruimte?

Recente rechtszaak tandarts vs. Buma/Sena met interessante uitkomst

Begin dit jaar nam een tandarts contact op met de ANT in verband met het betalen voor muziek in de wachtkamer. Hij weigerde op grond van een uitspraak van het Europese Hof een vordering van Buma/Sena te betalen. In maart ontving hij een dagvaarding van Buma/Sena.

Winnie Boegborn

D

e ANT wilde duidelijkheid hierin voor de beroepsgroep en besloot de tandarts juridisch bij te staan tijdens zijn proces. Met een interessante uitkomst voor alle tandartsen in Nederland.

Uitspraak in gelijksoortige zaak Het Hof van Justitie van de Europese Unie bepaalde in de zaak van een tandarts uit Italië, dat de tandarts geen vergoeding verschuldigd was voor het ten gehore brengen van muziek in de wachtruimte. Het ontbreken van de vergoedingsplicht houdt verband met het beperkte en onbeduidende aantal personen voor wie de muziek hoorbaar is en de beslotenheid waarin dit plaatsvindt. Bovendien heeft de tandarts geen winstoogmerk met het ten gehore brengen van de muziek. Er is daarmee geen sprake van “een mededeling aan het publiek”, op grond waarvan een vergoeding op zijn plaats zou zijn.

Het Hof overwoog: ‘De patiënten van een 46 Dentz

tandarts vormen immers normaliter een geheel van personen waarvan de samenstelling grotendeels stabiel is en maken dus een bepaald geheel van potentiële luisteraars uit, aangezien andere personen in beginsel geen toegang hebben tot de zorgverlening van deze tandarts. Bijgevolg gaat het niet om “personen in het algemeen”. Daarenboven is het aantal personen voor wie hetzelfde uitgezonden fonogram door de tandarts hoorbaar wordt gemaakt, vrij beperkt en zelfs onbeduidend, aangezien de kring van personen die tegelijk in zijn kabinet aanwezig zijn, doorgaans zeer beperkt is. Zo de patiënten op elkaar volgen, neemt dit bovendien niet weg dat deze beurtelings aanwezige patiënten in de regel niet dezelfde fonogrammen, met name de via de radio uitgezonden fonogrammen, horen. Ten slotte kan een tandarts die als achtergrondmuziek fonogrammen uitzendt in aanwezigheid van zijn patiënten, louter wegens deze uitzending redelijkerwijs niet verwachten dat

het aantal patiënten van zijn praktijk zal toenemen, noch de prijs van de zorgverlening verhogen. Bijgevolg kan een dergelijke uitzending op zich geen invloed hebben op de inkomsten van deze tandarts. De patiënten van een tandarts gaan immers uitsluitend voor tandverzorging naar een tandartspraktijk en daarbij is een uitzending van fonogrammen geen aan tandverzorging inherent aspect. Zij horen toevallig en buiten hun wil bepaalde fonogrammen, afhankelijk van hun tijdstip van aankomst in de praktijk en hun wachttijd alsook van de aard van de behandeling. In deze omstandigheden kan niet worden verondersteld dat de normale kring van patiënten van een tandarts ontvankelijk is voor de betrokken uitzending. Bijgevolg vertoont een dergelijke uitzending geen winstoogmerk.’

gedachten heeft laten brengen, is niet duidelijk.

Wel lijkt de conclusie gerechtvaardigd dat zij het niet hebben aangedurfd een Nederlandse rechter zich hierover te laten uitspreken. Ik leid hieruit af dat de uitspraak van het Europese Hof ook van toepassing kan zijn op Nederlandse tandartsen. Ik geef tandartsen in overweging, als ze voldoen aan de drie voorwaarden – beperkt aantal personen, beslotenheid, geen winstoogmerk – de facturen van Buma/Sena niet meer te voldoen.’

Wat is Buma/Sena?

Zowel Buma als Sena zijn partijen die betrokken zijn bij het openbaar maken van muziek. Buma houdt zich bezig met auteursrechten en komt op voor de belangen van de bedenkers van muziek,

Dagvaarding ingetrokken

zoals componisten en tekstdichters.

Recent werd bekend dat Buma/Sena de juridische procedure tegen de Nederlandse tandarts heeft ingetrokken. Waarbij de consequentie was dat de tandarts de vordering van Buma/ Sena niet hoeft te betalen.

Rob Maaswinkel, directeur ANT: ‘Of dit betekent dat Buma/Sena zich naar aanleiding van de uitspraak van het Hof op andere

Daarbij gaat het erom of een muziekwerk rechtmatig openbaar is gemaakt of is verveelvoudigd. Sena regelt de naburige rechten van de makers van muziek, zoals artiesten en producenten, en richt zich daarbij op het gebruik van muzikale prestaties.

Dentz 47

Vrijdag 6 februari 2015

RAI Congrescentrum Amsterdam

www.paro2015.nl

Congres voor Tandartsen ĂŠn MondhygiĂŤnisten

Acht lezingen over parodontologie Prof.dr. Fridus van der Weijden De kracht en zwakte van het parodontium

Prof.dr. Bruno Loos Parodontitis en algemene gezondheid

Mr. Bart Admiraal Parotherapie? Nee bedankt!

Dr. Sjoerd Smeekens Het parodontium rond restauraties

Vroegtijdige en eenvoud is van groot belang v

Anna Louropoulou Nazorg: de sleutel tot parodontaal succes

Prof.dr. Arjan Vissink Niet-plaquegerelateerde afwijkingen van de gingiva Schrijf u nu in

Guido Rhemrev

voor deze

Gingivarecessies: oorzaken en behandeling

praktische congresdag www.paro2015.nl

Paul Sipos Implantaten en parodontium: zekerheid of risico?

Hoofdsponsor:

Veluw 036 5 www

Organisatie:

20140150 Advertentie periosafe PARO2015.indd 1

’tANTwoord Ledenorgaan van de Associatie Nederlandse Tandartsen • Onder redactie van de ANT • communicatie@ant-online.nl

52

54

56

60

Btw-vrijstelling

Tandarts Sven Dijkgraaf over visitaties

Congres Dental Studie Update

Workshops Praktijkovername

49

G-ænial

G-ænial Universal Flo van GC. De flowable voor uw approximale restauraties.

Competentie in flowables G-ænial Universal Flo. Een hooggevuld röntgenopaak flowable composiet.

Uitmuntend te appliceren in lastig bereikbare caviteiten, vooral bij approximale restauraties, tandhalzen en kegelvormige defecten.

G-ænial Universal Flo vloeit uitstekend maar zakt niet uit. Het blijft op zijn plek en is direct vormstabiel.

GC EUROPE N.V. - Head Office - Tel. +32.16.74.10.00 info@gceurope.com - http://www.gceurope.com GC BENELUX B.V. - Tel. +31.30.630.85.00 info@benelux.gceurope.com - http://benelux.gceurope.com

Wilfred Kniese, vicevoorzitter ANT

Hoe het bolvormig kubisme van de NZa de wereld regeer(de)t Het ei is gelegd. De commissie-Borstlap heeft een lijvig rapport over het intern functioneren van de NZa uitgebroed. Tijdens het lezen bekroop mij het gevoel een scenario voor een nieuwe James Bond-film te lezen. Een remake van Dr. No met de NZa als de uit de dood herrezen Spectre-organisatie, uit op “terrorisme, wraak en afpersing”. Ziet u het voor zich: Theo Langejan als Number One, het gezicht net uit beeld, met zijn woordvoerster op schoot en Leidinggevenden twee tot en met negen rond de tafel. En Leidinggevende Number Nine als de nieuwe Dr. No, in deze aflevering Dr. Mu genaamd. Borstlap moet wel gedacht hebben bij het beschrijven van dit wespennest: better an ounce of Care than a ton of Cure.

Ik heb vijftien jaar in Frankrijk gewoond en dat vervreemdt.

Bij terugkomst kreeg ik de waarschuwing dat Nederland verruwd, verzakelijkt en onpersoonlijk was geworden.

Zoiets neem je voor kennisgeving aan, totdat je de ontboezeming van Number Nine leest: ‘Ik weet zeker dat wij hiermee in de top tien van werkgevers met betrekking tot consciëntieuze personeelsbeoordelingen staan.’ Number Nine kan dus tot tien tellen, zoveel is duidelijk. Maar diens omgevingssensitiviteit ligt dichter bij nul.

Doelmatigheidsdenken Diezelfde Dr. Mu is (was) overigens ook de grote inspirator van het nieuwe doem-, pardon, van het nieuwe doelmatigheid denken bij de NZa. Ik breng in herinnering: de IGZ is verantwoordelijk voor toezicht op de kwaliteit van uw geleverde zorg. Als IGZ uw praktijk niet sluit, is uw zorg dus in orde. En kan de NZa de tarieven verlagen met behoud van de (minimum)kwaliteit. Dat doet denken aan de tijden van Colijn, toen ministers nog echte staatslieden waren: ‘Gaat u maar rustig slapen, de regering waakt over u.’

Dit doelmatigheidsdenken is (was) een intellectuele stroming bij Cure die we als bolvormig kubisme kunnen omschrijven. Een postmodernistische synthese van Hegeliaanse dialectiek en Amerikaans pragmatisme waarbij een vloeiend waarheidsbegrip slechts verankerd is in de absolute autoriteit (van de NZa, dat spreekt voor zich). Kunt het

nog volgen? Precies, en dat is ook de bedoeling. U wordt niet verondersteld het te begrijpen, maar het te ondergaan.

En dat brengt me bij onze minister. Zij heeft een paar maanden geleden tandenknarsend van haar NZa-bestuur afscheid moeten nemen. Flynth, haar onafhankelijke accountant, heeft het bestuur inmiddels gerehabiliteerd.

Maar het kwaad is al geschied. Borstlap is met stevige aanbevelingen gekomen, heel vervelend allemaal. Dat het personeelsbeleid niet deugde en de ICT niet echt veilig was, het zij zo. Maar om dan meteen maar een Raad van Toezicht te willen benoemen of de NZa op te willen splitsen... Dat vergt veel en vooral toekomstig denkwerk. Wel heeft ze haar ambtenaren aangespoord om zich wat minder te schurken aan de wet. Vrij vertaald: om wat subtieler te werk te gaan en wat minder sporen achter te laten. Democratie op zijn tijd is best leuk, maar het moet allemaal niet te transparant worden. In een troebele Hofvijver is het immers beter vissen. Ik denk daarom dat onze minister de Nederlandse taal gaat verrijken met een nieuw begrip: een rapport aan de borst lappen.

Maarten, the NZa needs you Vorige keer schreef ik dat Maarten wellicht niet over een paar maanden geruisloos via de achterdeur gaat verdwijnen. Tijd om kennis te maken en tijd voor bestuurlijk overleg, schreven we. Dat overleg heeft inmiddels plaatsgevonden. En onze minister heeft zich gelukkig wel geschaard achter de aanbeveling van Borstlap om een driehoofdige leiding bij de NZa te benoemen. Daarmee zijn de kansen van Maarten om aan te blijven statistisch aanzienlijk gestegen. En hierin steun ik onze minister, want de NZa moet zo snel mogelijk weer een menselijk gezicht krijgen. En wie is daar beter voor geschikt dan de huidige a.i. Vandaar mijn wens: laat die pijp niet voortijdig doven Maarten, the NZa needs you.

51

Niet ondoordacht omgaan met het vraagstuk van btw-vrijstelling Zoals bekend zijn tandartsen vrijgesteld voor btw voor de medische diensten die zij aan hun patiënten verlenen. De achterliggende gedachte hierbij is dat de medische hulp die zij bieden, kan worden aangemerkt als een basisbehoefte. Per 1 januari 2013 is de btw-vrijstelling voor de tandarts echter wel ingeperkt. De gevolgen hiervan zijn voor tandartsen niet altijd duidelijk. En dan kunnen problemen ontstaan. Advocaat en belastingadviseur Mohamed Bouallouch (Ekelmans en Meijer Advocaten) geeft advies.

Frank van Wijck

Hoewel het werk dat tandartsen voor hun patiënten verrichten in principe vrijgesteld is voor btw, bestaan sinds 1 januari 2014 wel restricties aan deze vrijstelling. De verplichting voor de tandarts om ingeschreven te staan in het BIG-register is duidelijk. Maar bij de beperking dat de vrijstelling uitsluitend betrekking heeft op de diensten die onder het BIG-register vallen, begint het beeld al snel te kantelen. Het lijkt duidelijk: zaken als tanden bleken en facings plaatsen vallen dus niet onder de btw-vrijstelling, omdat dit cosmetische behandelingen zijn. Maar wat nu als het bleken van die tanden of het plaatsen van de facing samenhangt met het oplossen van psychische problemen bij de patiënt? ‘Dan kan die btw-vrijstelling weer wél gelden’, zegt Mohamed Bouallouch. ‘Er is dus een grijs gebied. Als er een medische indicatie is om één van beide behandelingen toe te passen, dan kan de fiscus weinig anders doen dan accepteren dat de tandarts die de behandeling uitvoert hierbij gebruikmaakt van de btw-vrijstelling.’

Is die vrijstelling altijd een zegen? Niet per se, verduidelijkt Bouallouch. Hij legt uit: ‘Vrijstelling van btw betekent enerzijds dat je geen btw in rekening hoeft te brengen over diensten die je verleent, maar het betekent anderzijds ook dat je geen recht hebt op aftrek van belasting. Dit terwijl veel van de diensten die de tandarts inkoopt – denk aan praktijk- en personeelskosten – wel belast zijn met btw.

Die kosten kan hij dus niet aftrekken.’

Strijd met de fiscus Uit de casus van tandarts Ton Suur weten we dat de btw-

52

vrijstelling van de tandarts voor de fiscus geen uitgemaakte zaak is. Suur dreef samen met zijn collega een tandartspraktijk, ondergebracht in een praktijk-bv. Beiden hadden vijftig procent van de aandelen in de praktijk-bv die zij in persoonlijk houdstervennootschap hielden. Suur stond bij zijn holding-bv op de loonlijst en die bv stelde hem ter beschikking aan de praktijk-bv. De holding-bv bracht een vast bedrag per maand in rekening aan de praktijk-bv, waarvan ze Suur zijn salaris betaalde. Over deze vergoeding vond geen btw-afdracht plaats. Onterecht, stelde de fiscus, omdat hier sprake was van het ter beschikking stellen van personeel, en dat is btw-belast. De fiscus legde dus zijn holding-bv een naheffingsaanslag op. ‘Dit betekende dat de holding de werkmaatschappij een rekening moest sturen, waarbij de werkmaatschappij het deel van 21 procent nergens kon wegboeken.’

Suur was het niet eens met de beslissing van de fiscus, maar moest tot in hoger beroep vechten om zijn gelijk te krijgen. Het Hof van Den Bosch was het eens met zijn stellingname dat bij het toepassen van de btwvrijstelling voor (para)medische diensten geen verschil mag worden gemaakt tussen de situatie waarin de medicus die diensten rechtstreeks – voor eigen rekening en risico, als eenmanszaak – verricht, of dat hij die verricht door tussenkomst van een bv.

Goed op valkuilen letten ‘De conclusie van deze zaak is dat de tandarts op zijn quivive moet zijn’, stelt Bouallouch. ‘Hij moet scherp zijn op

eventuele valkuilen. Neem als voorbeeld de verhuur van een volledig ingerichte praktijkruimte. Daar zit in beginsel ook btw op, waarmee de hurende tandarts niets kan. Hetzelfde geldt bij het inhuren van personeel, of voor een organisatie die het administratieve deel van de praktijkvoering voor zijn rekening neemt.’

In het geval van het huren van een volledig ingerichte praktijk is er wel een optie om de btw-vrijstelling toch te benutten. Bouallouch legt uit: ‘De huurder en verhuurder kunnen in dit geval ervoor kiezen om een vennootschapsovereenkomst aan te gaan, waarbij ze een deel van de verhuurovereenkomst winstafhankelijk maken. In dat geval is geen btw verschuldigd. Maar dit is wel een fiscaal ingewikkelde constructie. Partijen die overwegen deze weg te bewandelen, doen er dus goed aan zich gedegen te laten voorlichten voordat ze concrete stappen zetten. Laat je goed juridisch adviseren, is mijn devies.’

Twee aanbevelingen Bouallouch geeft ten aanzien van het inwinnen van juridisch advies twee aanbevelingen. ‘De eerste is: doe het vooraf ’, zegt hij. ‘Suur heeft het geluk gehad dat hij werd gered door het Hof op basis van de ratio van de vrijstelling. Meestal red je het echter niet als je een beslissing van de fiscus achteraf nog gecorrigeerd wilt zien. Laat dus vooraf alle aspecten van btw-vrijstelling uitzoeken voordat je beslissingen neemt over de btw-vrijstelling van je eigen werkzaamheden als tandarts, verhuur van vastgoed, verhuur van personeel of verhuur van een volledig ingerichte praktijk.

Komen zaken pas achteraf aan het licht en lukt het niet om de fiscus – al dan niet via de gang naar de rechter – tot een ander standpunt te brengen, dan kan het om veel geld gaan.

Zeker als de fiscus bij een controle komt kijken naar alle activiteiten van de praktijk over de afgelopen vijf jaar.’

Het tweede advies van Bouallouch is: win advies in bij een persoon met de juiste kwalificaties. Hij licht toe: ‘De tandarts kan iemand inhuren die de administratie en de loonbelasting voor hem verzorgt. Komen zij met elkaar te spreken over de problematiek van btw-vrijstelling, dan kan die persoon bijvoorbeeld voorstellen de kwestie op te lossen via de opzet van een kostenmaatschap. Mijn advies is: doe dit niet. Het werkt niet en het zorgt voor heel veel btw-technische problemen. Het is altijd zaak advies te verkrijgen van iemand met specifieke kennis over de btw-problematiek. Zeker in de tandheelkundige praktijk van vandaag de dag, met zijn grootschaliger samenwerkingsafspraken en alle complexe structuren die daarbij komen kijken. Houd hierbij ook voor ogen dat de huidige staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes meer mensen aan het aantrekken is bij de Belastingdienst.

Ga er dus maar van uit dat deze mensen zijn aangetrokken om in de komende periode meer boekenonderzoeken bij ondernemers mogelijk te maken.’

53

Tandarts/visiteur Sven Dijkgraaf over zijn ervaringen

‘Visitatie is nadrukkelijk bedoeld om elkaar te helpen’ Sven Dijkgraaf is tandarts in een algemene praktijk in Utrecht, met een focus op uitgebreid kroonen brugwerk. Hij gaf les aan de ACTA en was zes jaar bestuurslid van de ANT. Nu is hij als raadgever verbonden aan de beroepsvereniging en één van de hoofdvisiteurs die praktijkvisitaties uitvoert.

Winnie Boegborn

Hoe bent u in contact gekomen met de visitatietrajecten?

Sven Dijkgraaf: 'Ik ben er ingerold. Vorig jaar is mijn eigen praktijk gevisiteerd, daarna heb ik twee workshops bij de ANT gevolgd met IGZ-inspecteurs erbij en nu ben ik zelf visiteur. De visitatie van mijn eigen praktijk leverde veel op.

Ik wilde wel eens weten hoe we ervoor stonden. Hebben we alles op orde of kan er nog wat verbeterd worden? Het verslag van de dingen die ik moest aanpassen, viel me reuze mee. Je kijkt eens met andere ogen naar je eigen praktijk. Zo hield ik in mijn kleine team, bestaande uit een mondhygiënist en een assistent nooit functioneringsgesprekken. Dat ben ik nu gaan doen, dat geeft de samenwerking een formeel tintje.'

Hoe houdt u zich nu bezig met visitaties?

'Inmiddels ben ik tot visiteur opgeleid. Het is heel interessant en leerzaam om bij andere collega’s over de vloer te komen. Soms kom ik zaken tegen waarvan ik denk: dat heeft die meid slim bedacht, dat ga ik ook zo doen. Zo moet je sinds kort in het dossier noteren wat voor soort verdoving je gebruikt. In plaats van dat steeds te moeten invullen, had zij een protocolletje bedacht dat als zij verdooft, het altijd een bepaalde soort en hoeveelheid is. Dan noteer je alleen nog wanneer je daarvan afwijkt, dat scheelt tijd.'

Hoe gaat een visitatie in z’n werk?

'De tandarts die zich opgeeft, ontvangt online een vragenlijst die hij moet invullen. Die bestrijkt een aantal aspecten: patiëntendossiers, het functioneren van de praktijk, evaluatie van de zorg, perspectief van de patiënt en professionele ontwikkeling van het personeel bijvoorbeeld. Afhankelijk van de grootte van de praktijk is dat in een paar uur ingevuld. De visiteurs bekijken die lijst en krijgen zo een eerste indruk.

'Vervolgens komen twee visiteurs op bezoek. Dat zijn collega-tandartsen. Het begint met een rondleiding door de

54

praktijk met de praktijkeigenaar of tandarts. Langs de be­handel­ kamers, de sterilisatie – waarbij ik als visiteur meteen let op de onderhoudsstickers op de apparatuur. Daarna bespreekt men de vragenlijst, vooral op de zwakke plekken die de visiteurs zijn opgevallen bij het lezen ervan. Dan bekijken ze de praktijk uitgebreider. Ze kijken in de voorraadkamer, doen wat laatjes open, checken de sterilisatiekamer en ten slotte enkele patiëntendossiers.

Van dat bezoek maken de visiteurs een verslag met bevindingen en eventuele aanbevelingen. De gevisiteerde praktijk krijgt drie maanden de tijd om die aanbevelingen op te volgen. Bijvoorbeeld: bij mij lagen de schone trays in een open stellingkast. Ze horen in een dicht kastje. Dat heb ik vervangen, gefotografeerd en als bewijs aan de visiteurs gestuurd. Als je alle aanbevelingen hebt opgevolgd, ontvang je het certificaat dat je de visitatie met goed gevolg doorlopen hebt. Dat is vijf jaar geldig. Daarmee geef je een belangrijk, positief signaal af waardoor de Inspectie voor de Gezondheidszorg je praktijk minder snel zal bezoeken.'

Raadt u tandartsen visitatie aan?

'Ja, het is een goed en leuk instrument om samen met collega’s naar je praktijk te kijken. Het is nadrukkelijk bedoeld om elkaar te helpen de puntjes op de i te zetten en zaken voor elkaar te krijgen. Dus zeker niet als een verlengstuk van de IGZ. Visitatie bestaat al langer voor orthodontisten, kaakchirurgen, implantologen en parodontologen. Nu is visitatie nog vrijwillig, straks gaat het wellicht verplicht worden. Dat zou een ontwikkeling zijn die de ANT onderschrijft. Je benadeelt jezelf als je niet meedoet.'

INFORMATIE EN AANMELDEN: ww.ant-online.nl/tandartsen/visitatie

Geef tandartsen een stem - word nu lid

Uitgesproken ANT De Associatie Nederlandse Tandartsen (ANT) is dé belangenbehartiger van tandartsen. Een snel groeiende beroepsorganisatie met een eigen geluid, waar je op kunt bouwen en zaken mee kunt doen. Of het nu gaat om nieuwe tarieven, norminkomen, regelgeving of de toekomst van de mondzorg; op alle terreinen is de ANT een stevige onderhandelingspartner.

Waar staan we voor?

Kwaliteitsbevordering - Nascholing: workshops, IQdent studieclubs en congres - Visitatie

De tandarts als regisseur - ANT is uitgesproken tegen verdere taakherschikking mondhygiënisten - Keuzevrijheid voor de patiënt

Eerlijke tarieven voor kwaliteit - Goed ondernemingsklimaat - Zorg op maat voor de patiënt - Stevige gesprekspartner voor NZa, VWS, zorgverzekeraars, IGZ

Bron: NRC.nl

Waarom lid worden?

Met meer leden kunnen wij onze impact vergroten en uw belangen als tandarts nog beter behartigen. De toekomst van de mondzorg staat onder druk. Denk aan issues als zelfstandig borende mondhygiënisten, onnodige regeldruk, de bekostiging van de zorg, kostenonderzoek, materiële controles, taakdelegatie… Het zijn actuele zaken waar de ANT niet alleen duidelijke standpunten over inneemt, maar ook voor in actie komt en niet schroomt de tanden te laten zien. In de publiciteit, aan de onderhandelingstafel bij VWS, de NZa, zorgverzekeraars en de politiek en als het echt niet anders kan in de rechtbank.

Hoe groter onze achterban, hoe groter de invloed die wij kunnen uitoefenen en daar profiteert u van. Geen afwachtende houding, maar een beroepsvereniging die durft gevoelige zaken te benoemen, van tandartsen en voor tandartsen.

Bron: Dental Tribune

SNEL OVERSTAPPEN? Via onze speciale actiesite www.uitgesproken-ANT.nl overtuigen we u graag van alle voordelen van een lidmaatschap van de ANT. Hier vindt u ook onze handige overstapservice en overstap-checklist. Lid worden van de ANT was nog nooit zo makkelijk en belangrijk!

De ANT biedt een compleet dienstverleningspakket:

Goede praktijkondersteuning - bedrijfsmatig, juridisch, vakinhoudelijk

Kwaliteitsbevordering en nascholingsaanbod

Goede ledenservice en bereikbaarheid

Verzekeringspakket met laagste prijsgarantie, inclusief gunstige AOV-korting

Collectieve ziektekostenverzekering ONVZ (tot 10 procent korting)

Stevige, uitgesproken belangenbehartiging

Volwaardig lidmaatschap voor 990 euro inclusief klachtenregeling

Korting voor groepspraktijken, parttimers en loondienst (naar inkomen), pensioenlidmaatschap SPECIALE ACTIE Word vóór 1 december lid en krijg 50 procent korting op het congres Dental Studie Update (www.dentalstudieupdate.nl) of één gratis workshop naar keuze

55

Kwaliteits- en kennisimpuls voor de tandarts van nu

Dental Studie Update Congres De ontwikkelingen in de tandheelkunde volgen elkaar in hoog tempo op. Of het nu gaat om slimme technieken, innovatieve behandelingen, nieuwe wetenschappelijke inzichten of veranderende wetgeving. Patiënten nemen ondertussen met minder dan de beste kwaliteit geen genoegen. Kwaliteitsbevordering en permanente educatie is voor tandartsen daarom steeds belangrijker.

Wie in slechts twee dagen een complete studie-update wil hebben, schrijft zich daarom nu in voor het Dental Studie Update Congres op 6 & 7 februari 2015 bij ACTA in Amsterdam.

Tijdens het congres zullen de belangrijkste actuele ontwikkelingen op het gebied van de mondzorg worden behandeld door veertien toonaangevende sprekers. Het congres is een belangrijk kwaliteits- en kennisimpuls. De presentaties hebben een krachtig en zeer informatief karakter. In twee dagen bent u weer helemaal up-to-date op uw vakgebied, bijvoorbeeld als het gaat om cariësbehandeling, parodontologie, implantologie en infectiepreventie. Maar ook de recente ontwikkelingen op het gebied van wetgeving voor de tandarts en automatisering komen aan bod. Kortom, wie snel zijn of haar kennis weer op peil wil brengen, schrijft zich vandaag nog in voor hét tandartsencongres van 2015.

WAAROM MAG GEEN ENKELE TANDARTS DIT CONGRES MISSEN! ■ Veertien inspirerende sprekers ■ Twee dagen congres, één jaar werkplezier ■ Snel uw kennis weer op peil ■ Compact en up-to-date ■ Alle differentiaties komen aan bod ■ Wetenschappelijk onderbouwd ■ In samenwerking met ACTA ■ Geaccrediteerd (14 nascholingspunten) ■ Aantrekkelijke, centrale locatie in Amsterdam ■ Ontmoeting met collega’s

56

Het congres is een initiatief van de ANT en wordt uitgevoerd in samenwerking met de ACTA. Een volledig programma vindt u op www.dentalstudieupdate.nl.

De volgende onderwerpen komen tijdens het congres aan bod:

Cariësbehandeling Wat zijn de laatste ontwikkelingen rondom de behandeling van cariës? Composiet en bondingssystemen ontwikkelen zich. Is het tijd om uw werkwijze aan te passen? Ook de hedendaagse aanpak van gebitsslijtage komt aan de orde.

Radiologie Wat zijn de implicaties van het Besluit Stralingsbescherming en de Praktijkrichtlijn Radiologie voor de tandheelkundige praktijk? Zin en onzin (vanuit diverse bronnen) worden duidelijk onderscheiden.

Parodontologie Welke rol speelt microbiologie bij de behandeling van parodontitis? Welke micro-organismen worden tegenwoordig als schadelijk gekwalificeerd, wat heb je eraan en wat kun je ermee?

Endodontologie Welke nieuwe vijl- en vulsystemen zijn er in endodontologie?

Zijn het echte vernieuwingen of ‘oud-in-een-nieuw-jasje’?

Digitalisering Welke ontwikkelingen zijn er op het gebied van CAD/CAM restauraties en welke mogelijkheden biedt dat u in de praktijk?

Een kleine selectie van onze sprekers:

Prof. dr. Marco Cune inzake implantologie

Mr. Dr. Wolter Brands over wet- en regelgeving

Wetgeving Welke vernieuwingen zijn er aangaande wetgeving en wat betekenen ze voor uw dagelijkse praktijk? Wat zijn de do’s en don’ts?

Dr. Erwin Berkhout over de ontwikkelingen inzake radiologie

Drs. Teun Rietmeijer over de nieuwe WIP-richtlijn

Infectiepreventie De nieuwe WIP-richtlijn: wat is nieuw, voldoet uw praktijk eraan en wat moet u aanpassen?

Implantologie Wat zijn tegenwoordig de mogelijkheden op het gebied van de suprastructuren? Welke klinische keuzes kunnen er worden gemaakt? Indicaties en contra-indicaties voor implantologie. Diverse hedendaagse oplossingen passeren de revue.

Meer weten over dit congres of u direct inschrijven? www.dentalstudieupdate.nl

57

Geconcentreerd en toch relaxed werken. Dus nog helder en fris aan het eind van uw werkdag.

Perfect zicht op datgene waar u mee bezig bent. Dankzij onze volspectrumlampen onder eigen label. Armaturen in stijlvol design.

Totaaladvies. Montage in eigen beheer. Topkwaliteit. Daarop mag u vertrouwen bij de specialist in praktijkverlichting!

Goed licht, Gezonde zaak!

Matenweg 9 7948 ND Nijeveen T: 0522 - 28 22 28 F: 0522 - 28 14 32 E: info@lucasverlichting.nl I: www.lucasverlichting.nl

DE COMPACTE THERMODESINFECTOR         

Tafelmodel, HxBxD: 45 x 55,5 x 50 cm.

Duits fabricaat 2 typen: Basic en Injection Eenvoudige touchpad bediening Capaciteit: 300 instrumenten / totaal 6 kg.

Uitlezen protocollen via usb aansluiting of netwerk Werking conform DIN EN normen Aansluiting: 220/230 V Laag waterverbruik

Gebruikt alles-in-één reinigingstabletten! dus gevalideerd

Scherpe aanbiedingen en instructiefilm op algold.nl Algold dental Overveld 7 B 3848 BT Harderwijk

Tel.: 0341 423385 info@algold.nl www.algold.nl

Doe het lezersonderzoek

Dentz vakblad voor tandartsen

nl.surveymonkey.com/s/dentz

Een klacht IN DEZE RUBRIEK KOMT EEN KLACHT – EN DE DAAROPVOLGENDE UITSPRAAK – AAN BOD DIE EEN CLIËNT OVER EEN TANDARTS HEEFT INGEDIEND BIJ DE KLACHTENCOMMISSIE VAN DE ANT. DE CASUS WORDT TOEGELICHT DOOR DE VOORZITTER VAN DE ANT-KLACHTENCOMMISSIE MR. GABRIËLLE SWINKELS.

Onnodige behandeling?

Waaruit bestaat het ongenoegen?

Tijdens het eerste bezoek van een vrouw aan de tandarts, zijn er twee kiezen geboord en gevuld zonder eerst röntgenfoto’s te maken. De klager betwijfelt daardoor de noodzaak van de ingreep. Zij wordt daarin ondersteund door haar voormalige tandarts. Deze stelt dat de geplande vervolgbehandeling evenmin nodig is. De vrouw heeft de vervolgbehandeling afgezegd.

Hoe luidt het verweer van de tandarts?

Die zegt de vrouw tijdens dit eerste consult bite-wing röntgenfoto’s te hebben geadviseerd. De vrouw weigerde dat, omdat haar vorige tandarts kort daarvoor dergelijke foto’s had gemaakt. De tandarts heeft toen met grote en kleine spiegel laten zien dat er twee caviteiten en verkleuringen aan de andere zijde waren. De vrouw stemde in met de behandeling. Tijdens de behandeling bleek de cariës ernstiger te zijn dan was geconstateerd bij de eerste inspectie. De cariës had een acute status, was zacht en diep. Om deze reden raadde de tandarts aan ook de andere verkleuringen te behandelen. Hiervoor werd een vervolgafspraak gemaakt.

Wat oordeelt de Klachtencommissie?

De Klachtencommissie vindt het bij deze casus nodig zelf het gebit van klager te beoordelen en röntgenfoto’s te maken. Röntgenfoto’s zijn een onontbeerlijk hulpmiddel bij de beoordeling van cariës. De Klachtencommissie acht het dan ook onverstandig dat de tandarts aan de behandeling is begonnen zonder eerst foto’s te hebben gemaakt.

Toch wordt dit onderdeel van de cliëntengrief onvoldoende klachtwaardig geacht, omdat de tandarts met spiegel en sonde wel degelijk aantastingen heeft gevonden én omdat de klaagster heeft geweigerd foto’s te laten maken.

De röntgenfoto’s die de Klachtencommissie maakte, brachten geen bijzonderheden voor de overige kiezen aan het licht. Maar het kan niet worden uitgesloten dat vanwege de fissuren een uitgebreide carieuze laesie is ontstaan in de twee behandelde kiezen. Daarom is niet te beoordelen of de behandeling nodig is geweest. De Klachtencommissie wijst dus ook dit klachtonderdeel af.

IS DE TANDARTS ACHTERAF VAN MENING DAT DE KLACHT HAD KUNNEN WORDEN VOORKOMEN? PAKT HIJ BEPAALDE ZAKEN VOORTAAN ANDERS AAN? De reactie van de tandarts luidt: ‘Die vraag heb ik niet alleen aan mezelf gesteld, maar heb ik ook aan veel collega’s voorgelegd: wat doe je wanneer een patiënt met een onduidelijke klacht weigert röntgenfoto’s te laten maken omdat dit naar haar zeggen een half jaar geleden elders al is gedaan en zij bang is voor te veel straling? Sommigen zeggen: “Je hebt als medicus een zorgplicht, je moet altijd iemand helpen en mag nooit iemand weigeren.” Zo heb ik dus ook gehandeld.

Maar anderen redeneren: “Als iemand niet het door jou geschetste scenario wil volgen, kun je het best die persoon wegsturen.” Ik daag de juridische wereld uit hier een passend antwoord op te vinden.’

WAT VINDT DE TANDARTS VAN DE STELLING DAT RÖNTGENFOTO’S ONONTBEERLIJK ZIJN BIJ DE BEOORDELING VAN CARIËS? Tandarts: ‘Op basis van de huidige kennis ben ik van mening dat fissuurcariës niet altijd kan worden aangetoond met röntgenfoto’s. De klinische blik van de tandarts is ook belangrijk. Met grote en kleine spiegel kun je goed cariës vaststellen. En als je weet dat twee elementen zijn aangetast met zachte groene cariës, is er kans dat andere elementen ook cariës hebben, wat ik bij deze patiënt dus heb laten zien met spiegels.’

59

ANT en Van Lanschot geven workshops Praktijkovername

Beren op de weg, maar ook genoeg kansen Op 13 november en 4 december organiseert de ANT de workshops Praktijkovername.

Hans Hensen van Van Lanschot Healthcare en ANT-voorzitter Jan Willem Vaartjes vertellen wat u ervan kunt opsteken.

Liza Leijenhorst

Van tandartsen en orthodontisten wordt steeds meer ondernemerschap gevraagd. ‘De universiteit leidt – heel begrijpelijk – zorgverleners op, geen ondernemers’, zegt Jan Willem Vaartjes. ‘Daar willen we als ANT op inspringen. We willen het ondernemerschap stimuleren. Dat doen we onder andere met deze workshops en de samenwerking met Van Lanschot Healthcare.’

Vragen Volgens Vaartjes roept een potentiële praktijkovername veel vragen op. ‘Als wij vragen krijgen, helpen we de tandartsen aan de juiste accountantskantoren en banken, maar we willen nu zelf meer inhoud aan het onderwerp gaan geven. Een praktijkovername is gecompliceerd, weet ik uit eigen ervaring.’

Ook Hans Hensen, Senior Healthcare Banker en teamleider van de adviesgroep Mondzorg bij Van Lanschot Healthcare, is bekend met de vragen rond praktijkovernames.

Vaartjes en Hensen kwamen zo samen op het idee om workshops te organiseren. De workshops zijn bedoeld voor tandartsen en orthodontisten tussen de 30 en 45 jaar met een aantal jaar werkervaring en de ambitie om een eigen praktijk te beginnen.

Zoekende Hensen: ‘Tandartsen en orthodontisten die willen ondernemen, zijn zoekende. Een voorbeeld. Een jonge tandarts van begin 30 wil graag een praktijk overnemen en is daarover in gesprek met de huidige praktijkeigenaar. De praktijk heeft 750 actieve patiënten en een resultaat van 80.000 euro. De verkopende tandarts vraagt voor zijn praktijk 240.000 euro

60

goodwill. Dat is een veel te hoog bedrag. Een factor drie klinkt wellicht redelijk, maar die 80.000 euro is het bruto inkomen van de huidige tandarts – die onderneemt in de eenmanszaak. Dat is minder dan het gemiddelde inkomen van een tandarts die als zzp’er fulltime werkt. Er is op deze manier dus geen beloning voor het ondernemersrisico. Ons doel is die jonge tandarts hiervoor te behoeden. Wij willen heel graag de sparringpartner zijn van tandartsen en orthodontisten en werken graag samen met de ANT. We kunnen ze ook in contact brengen met andere adviseurs.’

Beren op de weg Vaartjes en Hensen zijn het erover eens dat de overnames in een impasse zitten. ‘De boel zit een beetje op slot’, zegt Hensen. ‘Er zijn nu 2.200 praktijkhouders van 55 jaar of ouder. De komende 10 jaar gaan ze hun praktijk overdragen. Dat is maar liefst 40 procent van de praktijken, een enorme verschuiving. Alleen zijn potentiële kopers moeilijk te vinden. De oudere tandarts maakt goede winst, maar de jonge tandarts ziet allerlei beren op de weg. Eén daarvan is de huidige discussie over het kostenonderzoek. De onzekerheid die dat met zich meebrengt, heeft een grote impact. Tandartsen en orthodontisten zijn door de mogelijke tariefaanpassing geneigd om hun plannen en ambities op de lange baan te schuiven.’

Vaartjes vult hem aan: ‘Ik denk dat tandartsen ook huiverig zijn om een praktijk over te nemen als er veel moet veranderen.

Een punt is namelijk dat je een oude praktijk bij overname vaak moet aanpassen aan de nieuwe wet- en regelgeving. Dat gaat verder dan een likje verf. Dat zijn behoorlijke investeringen.’

Jan Willem Vaartjes (links) en Hans Hensen

Loket gesloten?

En zelfs als al deze onzekerheden geen koudwatervrees opleveren, is er nog een belangrijk obstakel: de bank.

‘Mensen denken dat de banken geen financieringen verstrekken. De kranten staan er vol van’, zegt Hensen. ‘Maar wij hebben genoeg kapitaal tot onze beschikking, het loket is absoluut niet gesloten. Je moet alleen wel een goed onderbouwd businessplan hebben. Wij als bank moeten geloven in jou als ondernemer. Als ik een tandarts tegenover me heb die me glazig aankijkt bij de vraag wat hij zou doen als er een tariefaanpassing komt, dan krijg ik niet de indruk dat ik met een ondernemende zorgprofessional aan tafel zit. Maar ik maak ook altijd een inschatting of iemand met zijn personeel en patiënten kan omgaan.

Hoe communiceert de persoon die tegenover me zit? Hier is vaak ook een belangrijke rol weggelegd voor de praktijkmanager of meewerkende partner, als hij of zij dat deel voor de tandarts opvangt.’

Programma Tijdens de workshops zal Hensen zijn visie geven op de huidige situatie in de mondzorg: ‘Hoe kijken wij als bank tegen de markt aan en wat zijn de uitdagingen? Maar ook, waarom zijn wij als bank nog steeds optimistisch over de mondzorg. Met de juiste aanpak zijn er nog genoeg kansen.

Ook de goodwill komt uiteraard aan bod.’

Rob Maaswinkel, directeur van de ANT, legt aan de hand van een fictieve normpraktijk uit wat de kostenposten zijn.

Bijvoorbeeld wat het kost om je praktijk een dag te draaien.

Jan Willem Vaartjes weet inmiddels wat er allemaal bij

een praktijkovername komt kijken. Twee jaar geleden nam hij de praktijk over waar hij al tien jaar werkte. ‘De workshops die we nu gaan organiseren, had ik toen graag gevolgd’, zegt hij lachend. ‘Er zijn ontzettend veel dingen waar je op moet letten. Het was bijvoorbeeld nuttig geweest als ik meer had geweten over goodwill. De waarde van de inventaris bepalen is niet zo moeilijk, maar de hoogte van de goodwill is lastig in te schatten. Je moet ook inschatten of de marge nog wel te halen is in een moderne setting. En ook belangrijk, hoeveel omzet er wegvalt als de eigenaar de praktijk verlaat. Dat ik de praktijk al kende, was een voordeel. Tijdens de workshops zal ik over mijn ervaringen vertellen en marketingadviezen geven. Bijvoorbeeld hoe je de praktijk na de overname anders kunt positioneren.’

Hij geeft alvast één advies: ‘Als je een praktijk wilt overnemen, ga er dan eerst een lange periode werken. Op die manier leer je de praktijk, het team en de patiënten kennen. Vindt het team jou eigenlijk wel leuk? Blijven de patiënten ook voor jou komen als de huidige praktijkeigenaar vertrekt?’

ANT-WORKSHOPS PRAKTIJKOVERNAME 13 november, 19:30-21:00, Den Haag 4 december, 19:30-21:00, Amsterdam Deelname ANT-leden: gratis ACCREDITATIE: aangevraagd bij Q-Keurmerk en KRT INFORMATIE EN AANMELDEN: www.ant-online.nl/workshops

61

Nieuwe ReGelGeviNG teR vooRkomiNG vaN pRikaCCiDeNteN?

Get CoveReD VOLDOET AAN DE NIEUWE REGELGEVING1!

NEW: Synea Vision Penta LED!

Ultra Safety PlUS

Het veiliGe iNjeCtiesysteem.

Als wereldmarktleider in dentale pijnbestrijding 2, be ant­ woordt Septodont aan de toenemende vraag naar veilige en eenvoudige oplossingen om te voldoen aan de nieuwe veiligheidsvoorschriften.

In de voorbije jaren heeft Ultra Safety Plus zijn efficiëntie en gebruiksvriendelijkheid bewezen en werd het de standaard in het voorkomen van prikaccidenten bij iedere tandheel­ kundige anesthetische procedure. Een mooi voorbeeld is het gebruik van Ultra Safety Plus in de UK waar het 45% van alle gebruikte veilige injectiesystemen in groepspraktijken en tandheelkundige klinieken3 vertegenwoordigt.

Ultra Safety Plus is beschikbaar in een breed assortiment van naalden, bovendien kunt u kiezen tussen het gebruik van een autoclaveerbaar of een volledig steriel handvat voor éénmalig gebruik. Zo is het inzetbaar voor ieder type injectie.

Het Ultra Safety Plus systeem is standaard uitgerust met de Septoject XL naald.

01 Penta LED+: the only sterilizable 5x LED ring in the world

02

Shadowfree ilumination at the treatment side

Ultra Safety Plus. Get Covered.

Steriel wegwerpof autoclaveerbaar handvat.

Transparante huls waardoor auto-aspiratie zichtbaar is.

Mogelijkheid tot het wisselen van de carpule wanneer bijverdoven vereist is.

Uitschuifbare beschermhuls om prikaccidenten te vermijden.

SEPTODONT NV-SA Grondwetlaan 87 B-1083 Brussel gratis nummer: 00800 2 425 60 37 Fax +32 2 425 36 82 info@septodont.nl www.septodont.nl Europese richtlijn 2010/32/EU van 10 mei 2010.

2 Septodont is het enige bedrijf dat jaarlijks meer dan 500 miljoen dentale carpules produceert.

3 Brongegevens SDM, YTD Q3 2012 1

03 Scratch-

resistant surface

W&H Benelux, Reepkenslei 44, B-2550 Kontich t +32 (0)475 51 63 63, f +32 (0)3 844 61 31 office.benelux@wh.com, wh.com

Vraag & aanbod PERSONEEL GEVRAAGD ALMELO In onze tandartsgroepspraktijk in Almelo hebben wij per direct ruimte voor een tandarts voor minimaal 3 dagen per week. Deze ruime 5 kamer praktijk is modern en licht en voldoet aan de

per week - Flexibele instelling - Teamplayer -

en u wordt ondersteund door een goed georgani-

Geduldig/goede omgang met verschillende pati-

seerde backoffice waardoor u zich optimaal kunt

ëntgroepen – Stressbestendig. Wat bieden wij -

concentreren op de tandheelkundige zorg. Uw

Prettige werkomgeving en een leuk, loyaal team

profiel: * BIG-geregistreerd * Afgeronde opleiding

- Een marktconform salaris en arbeidsvoorwaar-

Tandheelkunde * Ervaring als zelfstandig wer-

den - Mogelijkheid tot verdere doorgroei en

kende tandarts * Goede beheersing van de Neder-

ontwikkeling. Reacties naar 06 - 10 81 82 80

landse taal in woord en geschrift * Communicatief vaardig * Sociaal vaardig * Patiënt- en kwaliteits-

laatste wet- en regelgeving. U bent een ervaren tandarts, BIG-geregistreerd, spreekt de Neder-

ASSEN

gericht. Ons aanbod: * Moderne praktijk * Werken

landse taal vloeiend. Tevens bent u patiëntgericht,

Voor onze tandartsgroepspraktijk Dental Clinics

op VAR-WUO-basis * Goed georganiseerde

kwaliteitsgericht en communicatief. Reacties naar

Assen hebben wij plaats voor een nieuwe collega

praktijk. Reacties naar 06 - 10 81 82 80

martijn.sitsen@dentalclinics.nl of 06 - 10 81 82 80

voor 2 dagen per week in overleg vast te leggen.

U mag van ons een goed georganiseerde praktijk

MAASTRICHT

AMERSFOORT/ROTTERDAM

verwachten met ruimte voor ontwikkeling, over-

In Dental Clinics Maastricht hebben wij plaats

MondzorgPlus is een snel groeiende organisatie

leg en scholing. U bent een BIG-geregistreerde

voor een mondhygiënist (M/V) voor 3-5 dagen

die de mondzorg van de cliënten in verpleeg- en

tandarts, hebt uitstekende beheersing van de

per week. Uw profiel: een afgeronde opleiding

verzorgingshuizen op zich neemt. Bij deze AWBZ-

Nederlandse taal, en enige werkervaring. Infor-

Mondhygiëne/Mondzorgkunde HBO. Heeft rele-

instellingen wordt de mondzorg (incl. assistentie,

matie: Dental Clinics Assen, Monique Wanningen

vante werkervaring (grote pré). Voelt zich aange-

apparatuur, materialen, administratie, declaratie

(office manager), Monique.wanningen@dental-

sproken door ons concept. Is professioneel, repre-

) zoveel mogelijk door ons uit handen genomen.

clinics.nl of 0592 - 31 72 22

sentatief, mens- en kwaliteit gericht. Communicatief en sociaal vaardig. We bieden een prettige

Wij zoeken per 1 september een collega die ons daarbij wil helpen voor 2 dagen in de week voor

BEESD

werkomgeving, waar u uw specialisme tot in de

de regio Rotterdam en Amersfoort tegen een

In Dental Clinics Beesd hebben wij plaats voor

puntjes kunt verfijnen. Een goed lopende, mo-

vaste vergoeding per uur. Het werk is van een

een senior tandarts voor minimaal 3 dagen per

derne en groeiende praktijk met veel patiënten en

geheel andere aard dan de werkzaamheden in een

week ter versterking van ons team. U bent een

een goede naam. Ruime kennis en ervaring. Ken-

reguliere praktijk en wordt hierdoor als zeer afwis-

BIG-geregistreerde tandarts, u beheerst de Neder-

nisuitwisseling en opleiding. Fijne collega’s.

selend en dankbaar ervaren. Hierdoor is het dit

landse taal vloeiend, u hebt ervaring, patiënt- en

Compleet zorgpakket. Goed georganiseerde back-

werk geschikt voor een collega na zijn loopbaan

kwaliteitsgericht, communicatief vaardig. De

office, waardoor u zich kunt concentreren op

als tandarts in een ‘normale’ praktijk of voor en-

dagen zijn in overleg vast te leggen. Reacties naar

kwalitatieve zorg, uw patiënten en op ontwikke-

kele dagdelen naast deze werkzaamheden. Ge-

martijn.sitsen@dentalclinics.nl of 06 - 10 81 82 80

ling van uw werkzaamheden. Salariëring (vast/ variabel) zal aansluiten bij uw ervaring. Reacties

zocht profiel: - affiniteit met zorg voor kwetsbare ouderen, vriendelijke uitstraling, hulpvaardig,

HUIZEN

flexibel (probleemoplossend vermogen, kunnen

Voor tandartsgroepspraktijk Dental Clinics Hui-

werken in ‘andere’ omstandigheden ). - ervaring,

zen zoeken wij een enthousiaste mondhygiënist

MAASTRICHT

hierdoor voorspelbaar kunnen werken met goede

(M/V) voor 3-4 dagen per week. U behandelt

Voor onze tandartsgroepspraktijk in Maastricht

communicatieve eigenschappen. - ‘care’ boven

zelfstandig patiënten en wordt ondersteund door

(Kon. Emmaplein) hebben wij plaats voor een

‘cure’ kunnen plaatsen. Reacties naar c.debruijn@

een goed georganiseerde backoffice. Tevens is er

tandarts voor 2 dagen per week.(donderdag en

mondzorgplus.nl

alle ruimte voor na- en bijscholing en (inter)

vrijdag). Zowel net afgestudeerden als ervaren

collegiaal overleg. Reacties naar martijn.sitsen@

tandartsen zijn welkom. Wij zoeken een nieuwe

dentalclinics.nl of 06 - 10 81 82 80

collega die zich herkent in het volgende profiel: •

ASSEN

naar m.sitsen@dentalclinics.nl of 06 - 10 81 82 80

Heeft een afgeronde opleiding Tandheelkunde •

Om ons snel groeiende team te versterken, zijn wij op zoek naar een enthousiaste ortho-assisten-

LEEUWARDEN

Is BIG-geregistreerd • Spreekt de Nederlandse taal

te met een proactieve instelling, die kan assisteren

Voor onze tandartspraktijk in Leeuwarden heb-

• Voelt zich aangesproken door ons concept • Is

aan de stoel. Wie zoeken wij - Erkende opleiding

ben wij plaats voor een enthousiaste tandarts –

professioneel, representatief, mens- en kwaliteit-

tot tandartsassistente en aanvullende ortho-cur-

waarnemer voor de periode van 15 november

gericht • Communicatief en sociaal vaardig per-

sussen gedaan - Goede beheersing van de Neder-

2014 - 15 maart 2015 voor 3 dagen per week. De

soon. Wij bieden: • Een moderne praktijk met 11

landse taal in woord en geschrift - Goede compu-

vrijdag is een must. U doet als algemeen practicus

kamers, goed lopend en groeiende praktijk met

tervaardigheden - Beschikbaarheid voor 8-24 uur

zelfstandig de behandelingen van uw patiënten

veel patiënten • Ruime kennis en ervaring, ken-

63

Venus® Diamond en Venus® Pearl Esthetiek in haar mooiste vorm.

Van uitzonderlijke klasse: de nanohybride composieten Venus® Diamond en Venus® Pearl.

■

■

■

Eenvoudig en prettig te verwerken: Kies, afhankelijk van de indicatie of uw eigen voorkeur, voor een stevige of soepele consistentie. Beide composieten zijn stabiel, plakken niet, hebben een lange verwerkingstijd en zijn uitstekend de modelleren.

Meer dan uitstekende fysieke eigenschappen: De innovatieve chemische formule zorgt voor natuurlijk ogende, zeer duurzame restauraties met een natuurlijke glans.

Pure esthetiek: De composiet neemt op unieke wijze de kleur van de omringende tandstructuur aan. De restauraties zijn niet van echt te onderscheiden.

Giving a hand to oral health. heraeus-kulzer.com

Specialist voor tandartsen Casco, nieuwbouw, verbouw, renovatie, restauratie Als u goed en betrouwbaar advies wilt, een ontwerptraject geheel naar uw wensen, een prettige bouw zonder onvoorziene kosten, belt u nu.Wij realiseren praktijken met strakke budgetten. Uw totaal investering kan in veel gevallen behoorlijk verlaagd worden.

Graag sturen wij u een uitgebreide brochure met vele voorbeeldprojecten, referenties en werkwijze!

Nieuwe Eerdsebaan 8 5482 VS Schijndel, T: 073-5493841 F: 073-5480141 info@vanderSchootArchitecten.nl, www.vanderschootarchitecten.nl

HET FAIRE IMPLANTAATSYSTEEM UIT DUITSLAND ...k e g e l d i c h t h e i d d o o r p r e c i s i e ...

 innovatieve nieuwe producten  RVS chirurgische box regeneratiematerialen  Sinoss voor alle indicaties  kosteloze test OP met begeleiding* *vraag naar de voorwaarden

Made in

Al meer dan 30 jaar ervaring en meer dan 200 praktijken!

Kwaliteit én meer rendement voor uw praktijk met ICX en Sinoss

U boort, wij bouwen!

ICX Implants · 1796 BE De Koog · Boodtlaan 10 Tel.: 0222 - 76 90 11 · www.icx-implants.nl · info@icx-implants.nl

Vraag & aanbod nisuitwisseling en opleiding • Fijne collega’s • Een compleet zorgpakket, goede assistentie • Een perfect georganiseerde backoffice, waardoor u zich kunt concentreren op kwalitatieve zorg, uw patiënten en op ontwikkeling van het team. Reacties naar martijn.sitsen@dentalclinics.nl

PERSONEEL AANGEBODEN

grote en kleinere behandelkamer, sterilisatie- en

NIJMEGEN

en toilet. Alles op begane grond. Evt. overname

Ik ben een algemene tandarts afgestudeerd in Nijmegen in 2010. Mijn favoriete beroepsvak is cosmetische tandheelkunde en ik volg graag endo-congressen. Reacties naar rina.fahkry@gmail.com

ROTTERDAM

techniekruimte. Wachtkamer, entree, garderobe van apparatuur mogelijk. Gunstige huurprijs in overleg. Reacties o.v.v. nummer PA-20-14253 naar service@ant-online.nl UTRECHT

PRAKTIJK AANGEBODEN

Te koop aangeboden orthodontie/tandartsprakti-

dam. Het Lage Land zoekt gediplomeerde tand-

BREDA

bovenwoning totaal ca. 220 m2. Praktijk: er staan

artsassistente voor zowel baliewerkzaamheden

Te huur per direct: “all-inclusive” praktijkruime

als assistentie aan de stoel. Bij voorkeur fulltime.

(65 m2) in Breda-oost. Geoutilleerd voor tandarts/

Informatie: www.mondzorghetlageland.nl

mondhygiëniste. Digitaal röntgen, Adec550-sto-

Gezellige jonge praktijk bestaande uit 2 tandartsen, tandprotheticus en mondhygiënisten in Rotter-

el, klein instrumentarium etc. Nog wel aan VLEUTEN

WIP-richtlijnen aan te passen. Huur nader over-

Mondhygiënist voor waarneming in verband met

een te komen. Zeer geschikt voor beginnend

zwangerschap jan-apr 2015. Voor onze moderne

mondhygiëniste of parttime tandarts. Geen pa-

praktijk zijn wij i.v.m. zwangerschapsverlof op zoek

tiëntenbestand ter overname. Reacties naar prak-

naar een mondhygiënist voor de periode 5 januari

tijk@tandartsvandaalen.nl of 076 - 571 20 44

tot 5 april 2015 voor de maandag, dinsdag en in de even weken ook op woensdag. Onze voorkeur

HAARLEM

gaat uit naar een kandidaat met minimaal enkele

Te huur halverwege 2015. Mooie praktijkruimte

jaren werkervaring. Reacties naar info@tplr.nl

van tandarts. Nabij station Haarlem. Indeling:

jk in het centrum van Utrecht. Praktijkpand + in totaal 4 stoelen. Geschatte grootte ca. 70 m2. 3 stoelen staan in een gezamenlijke behandelruimte en 1 stoel staat in een afzonderlijke ruimte. Het complete instrumentarium en infrastructuur is aanwezig. Bereikbaarheid: de praktijk is zeer goed bereikbaar met openbaar vervoer (diverse buslijnen vrijwel voor de deur). Op 50 mtr. afstand is een parkeergarage. Er zijn 2 parkeervergunningen en er is voldoende parkeerruimte. Reacties o.v.v. nummer PA-12-14182 naar service@ant-online.nl

Save the date

ANT Opleidingen Agenda Dental Studie Update Congres 6 & 7 februari 2015, Amsterdam Tweedaags congres brengt u op de hoogte van alle actuele ontwikkelingen in de mondzorg. Georganiseerd door de ANT, toegankelijk voor alle tandartsen.

Meer info en aanmelden via www.dentalstudieupdate.nl

Workshops najaar 2014 31 oktober WIP-richtlijnen in de praktijk 13 november Praktijkovername 14 november Patiëntendossier op orde 27 november Taakdelegatie en kwaliteitsmanagement 4 december Praktijkovername 12 december Communicatie, conflicten en klachten Info en aanmelden: www.ant-online.nl/workshops

65

ANT Algemeen De ANT behartigt de belangen van in Nederland werkzame tandartsen, gedifferentieerde tandartsen en tandartsspecialisten, waarbij optimale en onafhankelijke tandheelkundige zorg het uitgangspunt vormt en de relatie tussen tandarts en patiënt centraal staat.

Tevens ondersteunt de ANT haar leden zodanig dat zij in staat worden gesteld om zich, in overeenstemming met de visie van de ANT, te richten op de essentie van het zijn van tandarts: het verlenen van optimale tandheelkundige zorg.

ANT is een beroepsorganisatie voor tandartsen, opgericht in 1995. Op 5 juli 2002 heeft de minister van VWS de ANT aangewezen als ‘representatieve organisatie’ voor tandartsen en tandartsspecialisten.

BESTUUR

BUREAU

Voorzitter

Algemeen directeur

Vicevoorzitter/ Penningmeester

Bureau-adres

Dhr. W.F. Kniese

Leidsevaartweg 99 2106 AS Heemstede

Secretaris

Telefoon

Dhr. J.W. Vaartjes

Mw. L.M.H.E. Smulders

Dhr. R. Maaswinkel

023-524 88 99

Lid

E-mail

Lid

Website

Dhr. S.A. el Bousy Mw. C.M.J. Scheijmans

Dit doen we mede door het aanbieden van een uitgebreide ledenservice. Binnen deze ledenservice worden diverse diensten aangeboden, zoals een telefonische helpdesk, uitgebreide en kosteloze advertentierubrieken, advisering bij praktijkoverdracht, juridisch en fiscaal advies, modelcontracten et cetera.

Ook biedt de ANT haar leden een onafhankelijke en laagdrempelige klachtencommissie, tot wie de patiënten van ANT-leden zich in een geschil kunnen richten.

ANT LIDMAATSCHAPPEN EN CONTRIBUTIE 2014 Statutair is vastgelegd dat uitsluitend tandartsen en studenten tandheelkunde lid kunnen worden van de ANT. De vereniging kent een aantal verschillende typen lidmaatschappen met bijbehorende contributie.

Contributie per kalenderjaar per 1 januari 2014: Volwaardig lidmaatschap*

€ 990,-

Praktiserende tandartsen

Partnerlidmaatschap*

€ 495,-

Voor partnertandartsen van leden

Groepslidmaatschap*

€ 773,50

Vanaf vier tandartsen werkzaam op één adres of onder één naam

Starterlidmaatschap*

€ 0,00

In jaar van afstuderen 1e jaar 2e jaar 3e jaar

€ 163,50 € 418,50 € 662,-

ant@ant-online.nl www.ant-online.nl

Gereduceerd lidmaatschap

€ 369,-

Niet-praktiserend, <65 jaar

65+ lidmaatschap*

€ 495,-

Praktiserend

Pensioenlidmaatschap

€ 94,-

Niet meer praktiserend

Lidmaatschap op grond van inkomen*

€ 346,50

<35% van het rekeninkomen 35 tot 65 procent van rekeninkomen

€ 693,Studentlidmaatschap € 0,00 Vriend van de ANT €

€ 250,-

*inclusief aansluiting bij klachtenregeling conform WKCZ.

Lid worden of uw lidmaatschap wijzigen?

Mail naar ant@ant-online.nl, of bel: 023 - 524 88 99.

66

Uitneembare restauraties van Sun

Perfectie voor een goede prijs

M E T frame A L P A Rmet T I A LAcryl S Gegoten

Partiële Prothese

 Nickel en Berillium vrij  Esthetische glans / Biocampatibel

SunCast / Cr.Co. SunCast / Nobilstar

€ 169 € 189

 Geen metalen klammer  Comfortabel licht & onbreekbaar  Monomeer vrij

Sunflex Compleet

€ 159

Gratis Demo Model Licht Roze

Roze

Mehari

Dk Mehari

bij uw 2e Sunflex werkstuk

PRODUCTS 2012

Combinatie Frame  Geen metalen klammer in zicht  De esthetische prothese

Sunflex Combinatie Frame

Bel vandaag of bezoek ons online

€ 268

Lepelaar 2 L 1628 CZ Hoorn

www.sundentallabs.com

0229 265544

Terms and Conditions Apply

One Source - One Solution

3 + 1 FOR FREE Celebrating

NTED

IG

rin

Tetric EvoFlow Tetric EvoCeram Tetric EvoCeram Bulk Fill ®

®

®

®

Tetric EvoCeram

YEARS OF CLINICAL EVIDENCE

more than

100 million

composite fillings

Order now and benefit from this offer! www.ivoclarvivadent.com/evolution www.ivoclarvivadent.com Ivoclar Vivadent AG

Bendererstr. 2 | 9494 Schaan | Liechtenstein | Tel.: +423 235 35 35 | Fax: +423 235 33 60

R

®

TO

E AT

Ivoce

H T I NITI

A

P

10 Years of Tetric Evolution

L

n!!

ANNIVERSARY OFFER