Inbegrepen bij uw 5-daagse alles-inclusief vakantie:
Ontvangst met lunch of koffie met gebak of iets anders lekkers
4 x overnachting met uitgebreid “Enjoy” ontbijt buffet
4 x lunch of lunchpakket
4 x driegangen keuzediner of dinerbuffet
Koffiecorner: koffie/thee gehele dag GRATIS
Dagelijks van 17:00 tot 24:00 uur alle drankjes GRATIS: frisdrank, vruchtensap, bier, wijn, jenever en Apfelkorn
Iedere avond vertier en entertainment, met o.a. een wandeling en live muziek. Hierbij wordt regelmatig iets lekkers geserveerd, zoals een bittergarnituur of een hartige snack GRATIS diverse auto-, fiets- en wandelroutes
Vraag ’m nu gratis aan op www.enjoyhotels.nl
HOE BLIJVEN WE POSITIEF IN TIJDEN ZOALS DEZE? DAT IS DE GROTE VRAAG DEZE KEER. En dat gevoel herken ik heel erg. Dat we in een tijd leven met heel veel negatieve ontwikkelingen. Dat komt enorm bij me binnen. De oorlog in Oekraïne met Rusland, milieuproblemen, de toenemende polarisatie… Ik lig er wakker van. Is de wereld nu veel dreigender dan voorheen, of ervaar ik het anders? Vroeger hadden we toch ook de koude oorlog, armoede en honger in Afrika. Waarom leek dat allemaal wat verder weg? Zou het zijn omdat het nieuws ook zoveel sneller tot je komt? Dat je direct de beelden ziet. Het is veel. En er is weinig tot niets dat we kunnen doen. Het helpt om te kijken naar het kleine, zegt filosoof Marjan Slob. Een glimlach of groet op straat. Een fij-
‘Elke keer als ik je bel, wil ik drie leuke dingen horen’
Wees lief en positief voor elkaar
Ouder
ne ontmoeting met een wildvreemde. Mijn moeder was daar erg goed in. Die praatte gewoon met iedereen die ze tegenkwam en had dan de leukste gesprekken. Wie goed doet, goed ontmoet, was haar slogan. Ik moet ook denken aan Ewald, een oud-collega, wiens moeder alsmaar klaagde. Zo erg dat hij geen zin meer had om haar te bellen. Tot hij haar vertelde dat hij het geklaag beu was. ‘Elke keer als ik je bel, wil ik drie leuke dingen horen’, zei hij streng, ‘anders hang ik weer op.’ En het werkte! Nu zit ze de hele dag al leuk nieuws te verzamelen voor als hij belt. En vindt hij het ook weer leuk om haar te bellen. Dus wees lief en positief voor elkaar. En ga naar buiten toe en beweeg. Dat is dé truc om lang vitaal te blijven, zeggen de lieve, kranige ouderen die ik ontmoet steeds. Hè, ik voel me nu al iets beter. U ook?
Anneke Sipkens - Directeur-bestuurder directie@anbo-pcob.nl of Postbus 2012, 3440 DA Woerden
PS Meer weten over hoe u blij en vitaal blijft?
Lees het dossier vitaliteit in dit nummer, vanaf pagina 21.
Onbezorgd ontdekken.
Italiaanse Bloemenrivièra Ontdek Lofer in het Salzburgerland
10-daagse busreis
Ontdek de Bloemenrivièra van Nice tot La Spezia. Verken Monaco, Genua en Portofi no. We verblijven in de charmante Italiaanse badplaats Alassio.
Nederlandse stadsgids in Genua en Monaco
Op excursie in Italië, Frankrijk en Monaco
La Dolce Vita aan de Italiaanse kust
Met een Candlelight diner
Vertrek tussen mei en september
vanaf p.p. 1099
10-daagse busreis
Sfeervolle plaatsen, middeleeuwse kastelen, indrukwekkende uitzichten en de Mozartstad Salzburg. Ontdek het vanuit het authentieke Lofer.
Glooiende almen en azuurblauwe meren
Inclusief stadsgids in Salzburg
Rustig programma
Dranken in het hotel inbegrepen
Vertrek tussen mei en september
vanaf p.p. 1299
Dossier vitaliteit
Wilt u vitaal en gezond ouder worden? In dit dossier delen we inzichten van experts, feiten, tips en verhalen van actieve ouderen. Ontdek hoe een gezonde leefstijl, contacten en beweging bijdragen aan een energiek en gelukkig leven.
INHOUD
Nelli Cooman
Nelli Cooman (60) liep ooit zestig meter in zeven seconden – een wereldrecord – en werd in 1986 gekroond tot Sportvrouw van het jaar. Toch gruwde ze er lange tijd van dat haar dochter Ronéll Rosier (20) óók voor een carrière in de atletiek zou kiezen. Waarom was dat?
Hoe seniorvriendelijk is uw woonplaats?
Den Haag is een fijne stad voor ouderen. En hoe is dat voor uw woonplaats?
Samen met de Haagse Hogeschool onderzoekt ANBO-PCOB hoe seniorvriendelijk woonplaatsen zijn. Doet u mee?
EN OOK IN DIT NUMMER
6 Post
8 Nieuws
10 Kom naar ons Trefpunt
11 Belasting webinar
19 Column Wouke
30 Pas op voor dropshipping
32 De vrijwilliger Hulp bij de belastingen
34 Opgelost & geregeld Margriet houdt haar invalidenparkeerplaats
37 Kunstreis Parijs en de impressionisten
42 Afdeling nieuwe stijl
44 Bijeenkomsten palliatieve zorg
55 De Grote Vraag Hoe blijven we positief?
60 Generiek kompas
62 Gezegd en gezwegen ‘We zijn uit elkaar gedreven’
65 Wie-betaalt-wat-app
66 Uit & thuis
68 Boek De Allemansvriend
70 Ledenvoordeel
75 Column Jaap Jongbloed Langer werken
78 Puzzel mee en win! Win een mini-vakantie
80 Jong over oud
Notuliste Suuz
82 Word nu lid!
83 Servicepagina
Een blik in onze brievenbus en opmerkelijke
berichten die u met ons deelde.
Fantastische reis
Mijn dank voor het artikel over de Hurtigruten. Al mijn herinneringen aan deze reizen komen weer boven. Negen keer heb ik de reis meegemaakt. Fantastisch. Ik heb een kleine correctie op het artikel. Er staat dat ‘de Zeven Zusters’ hetzelfde zou zijn als Torghatten, dat klopt niet. De Zeven Zusters is een bergketen waar je langsvaart na vertrek uit Sandnessjøen. Pas na een kleine vier uur varen kun je dan vanaf het schip de Torghatten bewonderen, bekend door het ‘Gat in de Hoed’. Ria Siedenburg
‘Het is een goed magazine, ik ben er heel blij mee. Ik vind lezen van papier prettiger dan op de mobiel. Een dikke 8+’
Reactie in lezersonderzoek
Heerlijk smullen
Hierbij wat foto’s van onze gezellige nieuwjaarsbijeenkomst op 15 januari. Wij hebben gesmuld van het héérlijke gewonnen gebak, aangeboden door onze ANBO-PCOB. Nogmaals onze hartelijke dank van onze afdeling Bunschoten-Spakenburg, Eemdijk en Zevenhuizen. Lammert Jan de Graaf
Check je spam
Tot mijn verbijstering heb ik in de afgelopen periode al uw post in de junk-mail ontvangen. En nog veel meer andere post die belangrijk is! Post die normaal altijd, sinds jaar en dag in de inbox komt. En ineens staan die mails in de spamfolder, hallo? Hoe gebeurt dit? Wellicht een idee om te melden dat leden ook hun spam moeten controleren.
Désirée Bright-Baaten
Haar hele leven mantelzorger
Och, och wat heeft deze jonge vrouw (Vianna Spang in decembereditie) veel meegemaakt met haar verstandelijk beperkte ouders en broertje. Knap dat zij vanaf haar 16e jaar al het huishouden runde. Ik hoop dat het haar lukt om de opleiding tot verpleegkundige af te maken en nog een beetje rust te krijgen.
Margreet Reiche, Amersfoort
Stuur
een kaartje naar mevrouw Keijman
De buurvrouw belde ons dat mevrouw Keijman het vast heel leuk zou vinden om een kaartje te krijgen. Ze is 94 jaar oud, rolstoelgebonden en bedlegerig. Ze is nooit gehuwd en heeft geen kinderen of familie. De enige die er komt is de thuiszorg.
Wie stuurt haar een kaartje om haar te laten weten dat ze niet alleen is? Mail dan naar kaartje@anbo-pcob.nl of bel naar 0348-46 66 66.
WILT U OOK REAGE REN? magazine@ anbo-pcob.nl of schrijf naar
OuderenWijzer Post Postbus 2012 3440 DA Woerden
Voorzichtig met machtigingscode
Hebt u een brief gekregen met daarin een machtigingscode voor de Belastingdienst? Bewaar de brief tot de vrijwilliger die u helpt bij het invullen, bij u komt. Deel de code niet via WhatsApp of sms! Dat is niet nodig en ook niet zo veilig.
‘Elke wandeling in de natuur levert meer op dan we zoeken’
Kamervragen over leeftijdsdiscriminatie
ANBO-PCOB heeft een stortvloed aan reacties ontvangen naar aanleiding van onze berichtgeving over leeftijdsdiscriminatie onder 65-plussers. Het CDA heeft op basis van het onderzoek vragen aan het kabinet gesteld.
Eind januari luidde ANBO-PCOB de noodklok over leeftijdsdiscriminatie. Uit ons onderzoek blijkt onder meer dat een op de drie senioren hier in de afgelopen vijf jaar ervaring mee heeft gehad. Op het meldpunt van ANBOPCOB kwamen ruim 200 meldingen binnen, bovenop de ruim 2000 reacties via het onderzoek.
Naar aanleiding van ons onderzoek, heeft het CDA 34 vragen gesteld aan het kabinet. Kamerleden Inge van Dijk, Harmen Krul en Eline Vedder willen onder meer weten welke actieplannen er bij het kabinet zijn om leeftijdsdiscriminatie aan te pakken. Ook vragen ze zich af wat er wordt gedaan om in te zetten op de meerwaarde die senioriteit met zich meebrengt. Antwoorden op de vragen worden eind februari verwacht.
NIEUWE DATUM MAGAZINE
De verschijning van de december/ januari-editie van Ouder en wijzer 2025 is gewijzigd. Deze stond gepland op 25 november, maar dat wordt 9 december 2025. De reden is dat de tarieven van de ziektekostenverzekeraars, waar we onze lezers ieder laatste nummer over informeren, dit jaar later bekend zijn dan voorheen gebruikelijk. Gezien het belang van deze informatie voor de lezer is de verschijning van deze editie aangepast.
ANBO-PCOB IN DE MEDIA
De afgelopen maanden is ANBOPCOB uitvoerig in de media gekomen. Een kort overzicht.
20 JANUARI – AD ANBO-PCOB OVER ZORG VOOR JE OUDERS Ouderen zijn bevreesd dat het mantelzorgen iets in de relatie laat schuren. Dat zegt Atie Schipaanboord, hoofd belangenbehartiging bij ANBO-PCOB, in het Algemeen Dagblad. Onderzoek van de krant liet zien dat 46% van de ouderen hun kinderen niet willen belasten met zorg voor hun ouders.
22 JANUARI – SCHOOL VOOR JOURNALISTIEK
SPREEKT ANBO-PCOB OVER RECYCLING
De School voor Journalistiek weet ANBO-PCOB ook te vinden. Student Mike Eggen schreef een artikel over de recycling van elektronische producten. ANBO-PCOB mocht reageren op de cijfers.
27 JANUARI – ANBO-PCOB IN EENVANDAAG OVER LEEFTIJDSDISCRIMINATIE
ANBO-PCOB is uitgebreid in het nieuws geweest over ons onderzoek naar leeftijdsdiscriminatie. Directeurbestuurder Anneke Sipkens was te zien in o.a. het tv-programma EenVandaag en MAX Vandaag. Leden die ervaring hadden met discriminatie vertelden hierover op tv en in de landelijke kranten. Via het meldpunt op onze website kwamen honderden meldingen binnen.
Oud geld?
Lever het in
Mogelijk liggen er bij u nog guldenbiljetten ergens op zolder, in koffers en spaarpotjes. Het is nu tijd om te gaan zoeken naar oude guldenbiljetten. Tot en met 1 mei kunt u bij De Nederlandsche Bank (DNB) nog geld terugkrijgen voor uw vijfguldenbiljetten met Vondel en 25-guldenbiljetten met Sweelinck. Voor een briefje van vijf gulden krijgt u 2,27 euro en voor een briefje van 25 gulden krijgt u 11,34 euro terug. De andere guldenbiljetten zijn nog tot 1 januari 2032 om te wisselen.
Hoe? Dat leest u op de site van DNB: www.dnb.nl
Geslaagde bijeenkomst Pensioengroep ANBO-PCOB
Een grote opkomst, uitstekende inleiders, geanimeerde discussies en gezelligheid: de bijeenkomst van de Pensioengroep van ANBO-PCOB op 22 januari op het kantoor in Woerden was zeer geslaagd.
De Pensioengroep bestaat uit vertegenwoordigers van ANBO-PCOB in pensioenfondsen en in pensioen geïnteresseerde leden. De groep komt twee keer per jaar bijeen en vormt voor de beleidsadviseurs pensioenen Eric Brendel en Willem Reijn een klankbord bij het bepalen van de standpunten van de vereniging in pensioenzaken. Sprekers vanuit de pensioensector geven de Pensioengroep inzicht in de vaak ingewikkelde onderwerpen ‘onder de motorkap’, zoals dat heet. Deze keer waren dat de actuarissen Steven Jongbloed en Hans Staring van het grootste pensioenfonds van Nederland, ABP.
Willem Reijn nam de groep mee in de standpunten van ANBO-PCOB in pensioenkwesties, variërend van de Wet toekomst pensioenen tot en met maatschappelijk verantwoord beleggen. De reacties op het stuk worden nu verwerkt en het zogeheten ‘position paper’ zal daarna op de ANBO-PCOB-website worden gepubliceerd met een toelichting erbij.
WILT U MEER NIEUWS?
Wilt u op de hoogte blijven van wat er speelt binnen ANBO-PCOB en wat we allemaal voor u doen? Abonneer u dan nu op onze (gratis) digitale nieuwsbrief. Ga naar anbo-pcob.nl/ nieuwsbrief en meld u aan.
Trefpunt: kom er gezellig bij!
Trefpunt is de digitale ontmoetingsplaats (zoiets als Facebook) waar leden met elkaar in contact kunnen komen. Uiteindelijk kunnen ze elkaar ‘in het echt’ ontmoeten en samen leuke dingen doen, maar dat hoeft natuurlijk niet.
Leden kunnen afspreken om bijvoorbeeld te gaan wandelen, fietsen, koken, een leesclub te starten, iemand een vraag te stellen of ideeën uit te wisselen. U kunt Trefpunt eigenlijk voor alles gebruiken, behalve voor daten. Daar hebben we onze datingsite voor.
WAT KAN ER ALLEMAAL OP TREFPUNT?
Andere leden zoeken
Vul bij ‘Leden zoeken’ uw woonplaats in én de afstand van uw woonplaats waarbinnen u wilt zoeken of zoek op interesse. Zo vindt u eenvoudig dichtbije en gelijkgestemde Trefpunters.
Maak contact
Plaats een oproep op het Ledenprikbord: leden kunnen reageren op uw oproep door u een bericht te sturen.
U kunt ook zelf reageren op oproepen van anderen. Of meld u aan voor een van de activiteiten die georganiseerd worden door ANBOPCOB, afdelingen of partners.
MELD U NU GRATIS AAN BIJ TREFPUNT
1. Op www.uwtrefpunt.nl maakt u een account aan met uw e-mailadres (dat bij ANBO-PCOB bekend is) en kiest u een wachtwoord.
2. Vervolgens vertelt u in uw profiel wat meer over uzelf en uw interesses en hobby’s. Een leuke foto maakt uw profiel helemaal af.
3. U bent nu klaar om in contact te komen met andere leden.
Word lid van een groep
Of u nu van kunst en boeken houdt, gepassioneerd bent over golfen, of samen wilt eten, er is vast een groep die bij u past. Ontdek of er al een groep bij u in de buurt is, of overweeg er zelf een te beginnen!
Lekker ontspannen puzzelen
U kunt ook lekker puzzelen. Elke maandag staan er vier nieuwe puzzels voor u klaar onder ‘Doe mee’.
‘Ik heb via Trefpunt een aantal mensen gevonden, waarmee ik nu elke maand ga wandelen’
Praat mee
Ook onder het kopje ‘Doe mee’ op Trefpunt: bespreek met andere leden thema’s die senioren raken. Bijvoorbeeld over De grote vraag uit Ouder enWijzer. Of doe eens mee met de maandelijkse fotowedstrijd en win een cadeaubon.
AGENDA
Webinar belasting haal het meeste uit uw belastingaangifte
Heeft u moeite met de jaarlijkse aangifte inkomstenbelasting? En kunt u wel wat hulp gebruiken? Meld u dan aan voor het Webinar Belasting op 11 maart van 11.00 tot 12.00 uur.
Tijdens dit webinar vertellen belastingexperts Alex van Scherpenzeel en Henk Schellevis en belastinginvulhulp Erik Couturier hoe u kunt nagaan of u geld terugkrijgt van de Belastingdienst. Zij geven praktische tips en voorbeelden over aftrekposten en informatie over de veranderde inkomensgrenzen voor de zorgtoeslag.
Daarnaast geven zij handige en praktische tips voor het zelfstandig (en digitaal) invullen, indienen én controleren van uw belastingaangifte. En ze laten zien hoe u gebruik kunt maken van de Belastinghulp van ANBO-PCOB.
Let op: Er zijn 800 plaatsen voor dit gratis webinar dus meld u snel aan.
ALLE INFORMATIE OP EEN RIJTJE
Webinar belasting - haal het meeste uit uw belastingaangifte
• Wanneer: dinsdag 11 maart
• Prijs: gratis
• Starttijd: 11:00 uur
• Eindtijd: 12:00 uur
• Waar? Online
EEN WEBINAR: HOE WERKT DAT? ANBO-PCOB maakt het makkelijk! U kunt gewoon lekker thuis, vanachter uw smartphone, tablet of computer het webinar bekijken. Kijkt u ook mee? Het is mogelijk om tijdens het webinar vragen te stellen.
Een goede internetverbinding (wifi) is uiteraard een vereiste voor deel-
name. U heeft geen camera nodig. U bekijkt het webinar in uw eigen internetbrowser zoals Google Chrome, Safari of Microsoft Edge.
MELD U HIER AAN
WWW.ANBO-PCOB.NL/ WEBINAR-BELASTING
Als u zich heeft aangemeld, ontvangt u een dag voor het webinar (10 maart) een e-mail van ons met daarin een deelnamelink. U ontvangt deze e-mail nog een keer op de dag van het webinar.
TEKST: ARJAN VISSER FOTO: JANITA SASSEN
INTERVIEW
NELLI COOMAN
‘Er zijn zoveel mensen die anderen willen helpen!’
Nelli Cooman (60) liep ooit zestig meter in zeven seconden – een wereldrecord – en werd in 1986 gekroond tot Sportvrouw van het jaar. Toch gruwde ze er lange tijd van dat haar dochter Ronéll Rosier (20) óók voor een carrière in de atletiek zou kiezen. Waarom was dat en hoe gaat het nu met haar?
Ze heeft vanochtend nog gebeden. Op zich niet zo bijzonder, want dat doet ze elke dag, om vijf uur. Liggend in haar ‘warme mandje’ vraagt ze of Hij de pijn kan verlichten die haar bijna dag en nacht teistert. Dit keer vroeg ze ook om ‘een goed gesprek’, want praten over wat haar zes jaar geleden overkwam, tijdens een van haar diensten als wijkregisseur in Rotterdam, vindt Nelli Cooman nog altijd moeilijk.
OM DE PIJN TE STILLEN
Later heeft ze bedacht dat er al iets mis was met haar elektrische fiets.
Toch ging ze op pad, reed eigenlijk iets te hard – en ook nog zonder helm – verloor de macht over het stuur en kwam op een gruwelijke manier ten val. Drie dagen heeft ze, bont en blauw, in het ziekenhuis gelegen. Bijna een jaar lang had ze moeite met lopen. Hoofdpijn en duizeligheid zijn in de loop der tijd misschien iets gezakt maar nooit verdwenen… Bij het zoveelste bezoek aan de neuroloog, toen ze wéér eens te horen kreeg dat het onduidelijk was waar haar klachten door veroorzaakt werden, vroeg ze: ‘Als jullie toch niet weten wat ik mankeer, waarom slik ik dan al die medicijnen nog?’ Ook het thuisfront was het ermee eens, zeker toen ze last ging krijgen van hallucinaties: stop alsjeblieft met die troep.
Het geloof in God was ze nooit kwijtgeraakt, maar de pijnstillers hadden haar lusteloos en doodmoe gemaakt. Langzaam maar zeker kregen de gebeden weer betekenis. In de kerk werd ze eraan herinnerd dat God alleen bedankt werd voor de goede dingen en zelden op de momenten van tegenslag. Dat inzicht
zorgde voor een ommekeer. ‘Ik weet nog dat ik op een dag een wandeling maakte, dat ik omhoog keek en zei: “Dank U wel dat ik gevallen ben. Ik leg het in Uw handen. Onmiddellijk daarna voelde ik een enorme last van me afglijden.”’
‘DAAR HEB JE COOMAN WEER!’
Er zijn meer moeilijke momenten geweest. Nu noemt ze het ‘levenslessen’. De scheiding van haar eerste man, Hans Fiere, bijvoorbeeld. Ze leerde hem op haar zestiende kennen. Hij was zeven jaar ouder. ‘Toen we trouwden, zei mijn ex-schoonvader dat ik de familienaam mocht dragen omdat ik bekend was. Als ik een keer iets minder goed presteerde, werd er meteen anders naar me gekeken; ik voelde me totaal niet geaccepteerd.’
In zekere zin had ze als professioneel atlete last van een zelfde soort afwijzing. ‘Ik heb altijd moeten knokken, kreeg pas na jaren – toen ik kampioen werd – een beetje waardering binnen de sportwereld. In het buitenland was dat anders: voor een uitzending van de BBC werd ik met een limousine opgehaald, in Los
INTERVIEW
1964 Geboren 6 juni in Paramaribo, Suriname
1974 Verhuist naar Rotterdam
1984 Begin van haar carrière als professioneel atlete
1986 Loopt wereldrecord op de 60 meter in Madrid
1986 Verkozen tot Sportvrouw van het jaar
1987 Wereldkampioene op de 60 meter indoor in Indianapolis
1987 Ambassadrice van Fonds
Gehandicaptensport
1988 Doet mee aan de Olympische Spelen in Seoul
1989 Wereldkampioene op hetzelfde onderdeel in Boedapest
1992 Olympische Spelen
Barcelona
1995 Einde van de atletiekloopbaan
1997 Ambassadrice van de Roparun
1998 Treedt in het huwelijk met Ronald Rosier
2000 Geboorte van haar
dochter Ronéll Rosier
2022 Na 25 jaar de laatste van de Nelli Cooman Games
Angeles zeiden ze: “Je bent een wereldrecordhoudster! Je moet gewoon zeggen dat je de beste bent!” Die mentaliteit sloeg hier helemaal niet aan. In Nederland vonden ze het al heel wat als je nationaal kampioen werd, maar ik wilde meer. En meer. En meer! Ik nam een manager in de arm en zette een stichting op, maar bij alles wat ik ondernam, kreeg ik te horen dat het niet mogelijk was of: “O nee, daar heb je die Cooman weer!” Ik heb altijd het gevoel gehad dat ik werd tegengehouden. Mijn weerzin werd zo groot dat ik op een gegeven moment gewoon blij was dat ik een punt kon zetten achter mijn sportcarrière.’
‘Iets kunnen betekenen voor mensen met kanker is een van mijn grootste ambities’
SNELSTE DOCHTER VAN NEDERLAND
In de periode die daarop volgde, gebeurden er veel mooie dingen. Ze trouwde voor een tweede keer – met Ronald Rosier, een man die haar nog altijd op handen draagt – en kreeg in 2000 een dochter die al snel net zo sportief bleek te zijn als haar moeder. Ronéll mocht alle mogelijke sporten beoefenen, maar hardlopen? Nee, liever niet.
‘Ik had alleen maar verdrietige herinneringen aan atletiek. Op een gegeven moment was ik zó somber.’ Nelli dacht dat ze haar dochter ergens voor wilde behoeden, maar toen haar ex-trainer, steun en toeverlaat Henk Kraaijenhof, ontdekte dat Ronéll over dezelfde hardloopkwaliteiten beschikte, kwam het besef dat ze haar juist had belast door steeds maar af te geven op de sport die haar zoveel ellende had bezorgd. Inmiddels is Ronéll Rosier hard op weg de snelste vrouw van Nederland te worden.
‘Ik heb mijn verontschuldigingen aangeboden hoor. En het doet mij ook goed haar zo te zien groeien. Ik kan inmiddels op de atletiekbaan komen zonder dat ik moet terugdenken aan de tijd waarin ik het zo moeilijk heb gehad.’ En wat al eerder helend was gebleken: haar inzet voor Fonds Gehandicaptensport en, vooral: de Roparun. Alleen het noemen van de naam van de non-stop-estafetteloop tussen Rotterdam en Parijs maakt haar al blij. Iets te kunnen betekenen voor mensen met kanker is een van haar grootste ambities. ‘En het is echt één grote familie hè, al die vrijwilligers bij elkaar. Het is zó kicken, die Roparun! Laten ze dáár nou eens meer aandacht aan besteden, in plaats van voortdurend verslag te doen van natuurrampen en oorlogsgeweld! Er zijn zoveel mensen die anderen willen helpen!’
KIPPENBOUT MET BOONTJES
Denkend aan het aantal jaren –‘dertig!’ – dat ze zich inmiddels als ambassadrice voor de Roparun heeft ingezet, komt ze als vanzelf uit bij
‘Het doet mij goed mijn dochter zo te zien groeien’
de onwerkelijke constatering dat het lijkt alsof het helemaal nog niet zo lang geleden is dat ze haar eerste atletiekwedstrijd won, en verder terug: toen ze op haar tiende van Paramaribo naar Rotterdam verhuisde. ‘Sterker nog, ik kan me nog allerlei details van mijn vijfde verjaardag herinneren. Kippenbout met boontjes!
Mama, die buiten de was op hangt… Inmiddels ben ik zelf al jaren moeder en dit jaar word ik voor de eerste keer oma! Germaine, de dochter van mijn overleden zus, zie ik al haar leven lang als mijn eigen kind. Ze belde me een paar maanden geleden heel opgewonden op en zei: “Mam, ik moet u iets vertellen.” “Je bent zwanger!” “Hoe weet u dat?” “Kijk nog eens naar de klok lieverd, het is half zes in de ochtend! Wat zou er nog meer zó dringend kunnen zijn?”’
Daarna is ze opgestaan om haar vaste rondje door de Zeeuwse polder te wandelen. Nog vrolijker dan anders. Met een Roparun-vestje dat licht geeft in het donker en de knipperende led-lampjes van haar koptelefoon. ‘Het is mijn dagelijkse routine. Dan luister ik naar een preek, of naar gospelmuziek, en wens iedereen die ik onderweg tegenkom een gezegende dag.’ Of haar gebed van deze ochtend ook is verhoord? ‘Ja, het was een goed gesprek, maar dat heeft niets met ons te maken hè? We kunnen wel van alles wensen in dit leven, maar het is helemaal niet zo vanzelfsprekend dat je het ook werkelijk krijgt.’
Liefde houdt me fit
De 5 voor Nelli
1. Wat is uw mooiste tip om fit te blijven?
‘Van je partner houden, haha! Dan heb ik het niet over seks, maar over pure liefde. Liefde houdt me fit.’
2. Hoe seniorvriendelijk is uw woonplaats?
‘Ons dorp Nieuwerkerk in Zeeland is heel vriendelijk voor ouderen en mensen die slecht ter been zijn. Neem het gemeentehuis: daar kan je via een helling naar boven rijden en voor de deur parkeren. Ik hou zó veel van deze plek! Rotterdam is mijn stad, maar hier ben ik thuis.’
3. Wie is uw oudste vriend of vriendin?
‘Dat is Arleen, mijn kapster. Ik heb haar op mijn twintigste op straat ontmoet. “Child!”, riep ze, “I háve to do your hair!” Sindsdien doet ze mijn haar, mijn make-up, alles. We verschillen dag en nacht, maar voelen elkaar feilloos aan.’
4. Hoe blijft u positief?
‘Door mijn geloof. Daar haal ik al mijn kracht en energie uit.’
5. Wat is uw favoriete spreuk of wijsheid?
‘Mijn oog zal op U zijn, ik zal U niet begeven, noch verlaten: die tekst staat op een tegeltje dat ik meekreeg van mijn laatste zondagsschool. Dat heb ik gemerkt; God was er altijd, ook in moeilijke tijden.’
Langer thuis met een traplift van Otolift
Brede kant van de trap blijft vrij
Uw trapleuning kan blijven zitten
Nieuw, huur en tweedehands
Standaard 5 jaar garantie
Snelle levering
Vrijblijvend thuisadvies
Maak vandaag nog een afspraak voor een gratis en vrijblijvend thuisadvies. Omdat elke situatie anders is, maken wij de traplift helemaal op maat.
Hoe uw trap er ook uitziet en wat uw wensen ook zijn; samen zoeken we naar de perfecte oplossing.
Naam
Adres
Postcode/plaats
Telefoon
Stuur deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Koninklijke Otolift Trapliften, Antwoordnr. 17014, 2810 VK Bergambacht
Of scan de QR-code met de camera van uw telefoon.
wat je suiker doet, zonder vingerprikken1 of scannen2, direct op je telefoon3 Zo kun jij elke dag kleine stappen zetten, die op de lange termijn een groot verschil maken. Het FreeStyle Libre 2 systeem is voor mensen met diabetes. Vraag je behandelaar naar de mogelijkheden.
FOTO: JANITA SASSEN
We hebben er een smeerboel van gemaakt
WOUKE VAN SCHERRENBURG is journalist en politiek verslaggever in hart en nieren. Ze werkte jaren in Den Haag voor de NOS en is nog steeds actief als gespreksleider, interviewer en columnist.
COLUMNISTEN
ZIJN VRIJ OM HUN PERSOONLIJKE
MENING TE UITEN EN VERWOORDEN
NIET DE MENING
VAN ANBO-PCOB.
De meeste ouderen doen hun best zo gezond mogelijk te blijven. Ze doen aan fitness, wandelen, fietsen, sporten en eten hun dagelijkse porties groenten en fruit. Voor de mentale gezondheid hebben ze hobby’s, bezoeken ze bridge- en kaartclubjes en blijven maatschappelijk actief. Dat zal ook gelden voor de 1,7 miljoen burgers die vlak bij geitenstallen wonen. Burgers die ook graag gezond oud willen worden, maar extra risico lopen. Voor de zoveelste keer waarschuwde het RIVM voor de gevaren van de geitenhouderij. In de stallen zijn zo’n dertig bacteriën gevonden, die jaarlijks duizenden longontstekingen veroorzaken die zelfs tot de dood kunnen leiden. Je zou denken dat na het drama van de Q-koorts de ver-
antwoordelijke ministers met stevig beleid zouden komen, maar nee. De eerste B van BoerBurgerBeweging BBB heeft de tweede B allang overschaduwd. Femke Wiersma, de BBB-landbouwminister, en Fleur Agema, de PVV-minister van Volksgezondheid, doen helemaal niets. Ze hebben maar weer eens een advies gevraagd en de uitkomst daarvan kan nog wel een jaar duren. Wel in grote paniek over de Duitse (minimale) uitbraak van MKZ, maar het RIVM-onderzoek wordt weggewuifd. Het onvermogen en de onwil van dit houtje-touwtje-kabinet om misstanden op te lossen zijn zo langzamerhand verbijsterend. Dat geldt ook voor de hoeveelheden gif waarin we leven. De Europese Commissie onderzocht hoeveel oppervlaktewater in ons landje vervuild is met lozingen van de industrie en met landbouwgif. De slotsom: alle (!) wateren zijn vervuild, alle sloten, meren, rivieren en kustwateren. En dan PFAS. Ons landje zit er vol mee, het zit in ons drinkwater en ons eten. PFAS wordt ervan verdacht een kankerverwekker te zijn en hoopt zich steeds meer op in onze lichamen. Een grote schoonmaak zou nodig zijn, maar dat kost zo immens veel geld dat deskundigen verzuchten dat er niets anders op zit dan met PFAS te leven. Net zoals met de microplastics. Amerikanen onderzochten ons brein en ontdekten dat we inmiddels al zoveel van dit spul in ons lijf hebben, dat er zelfs in onze hersenen microplastics zitten die samengevoegd een plastic lepel vormen. Het gaat in alle gevallen om ziekmakende, zelfs dodelijke stoffen. Ik had een discussie met mijn kleinkinderen over fastfood. Dat af en toe een big mac, een zak patat, een pizza geen kwaad kan, maar vooral niet te vaak van eten. Ze keken me een beetje meewarig aan. ‘Weet je eigenlijk wat pas ongezond is? Al dat gif in ons eten, in het water en in de lucht. Troep die veel gevaarlijker is dan af en toe een vette hap, troep waar jouw generatie zich nooit om bekommerde, jullie lieten alles maar toe, ook toen allang bekend was hoe erg het is met landbouwgif, toen de beelden van hele eilanden van plastic die in de oceanen drijven al wereldwijd waren verspreid.’ Ik heb volmondig erkend dat we er een smeerboel van hebben gemaakt. Al schieten zij daar niets mee op.
Elektrisch verstelbaar hoog laag specialist
Verrijdbare boxsprings en ledikanten
Later nog uit te breiden met functionaliteiten
U bent goed uitgerust met een Aldenhuijsen
Bezoek één van de winkels
Plan een vrijblijvende thuisafspraak in Vraag de gratis brochure aan
Gerrit
“Zowel de ontvangst en vrijblijvende advisering in de winkel als de aflevering van de bedden waren gewoon perfect” Uitstekend beoordeeld 4,8/5 op Trustpilot
Hoe vitaal zijn Nederlandse ouderen?
Wilt u vitaal en gezond ouder worden? In dit dossier delen we inzichten van experts, feiten, tips en verhalen van actieve ouderen. Ontdek hoe een gezonde leefstijl, sociale activiteiten en voldoende beweging bijdragen aan een energiek en gelukkig leven, ook op hogere leeftijd.
TEKST:
FOTO:
Expert interview
DAVID VAN BODEGOM BIJZONDER HOOGLERAAR VITALITEIT
Wat is het geheim van lang VITAAL BLIJVEN?
Onze levensverwachting is hoger dan ooit en stijgt nog altijd. Tegelijkertijd worden we ook eerder ziek dan vroeger. Hoe zit dat? David van Bodegom (46), bijzonder hoogleraar ‘vitaliteit in een verouderende populatie’ bij kennisinstituut Leyden Academy, geeft tekst en uitleg. En vertelt wat je zelf kunt doen om gezond oud te worden.
Vanaf ongeveer 1850 stijgt de levensverwachting, vertelt van Bodegom. ‘Sindsdien kregen we er iedere tien jaar in Nederland zo’n 2,5 jaar bij. Dat was aanvankelijk vooral te danken aan de betere hygiëne, woonomstandigheden en voeding. De afgelopen decennia speelt vooral betere zorg een rol. De gemiddelde levensverwachting van Nederlandse vrouwen is inmiddels 83 jaar en voor mannen 80. De verwachting is dat deze voorlopig nog verder stijgt.’
Opvallend genoeg worden mensen tegenwoordig óók jonger ziek dan vroeger: ‘In 1981 leefden mannen tot 55 jaar zonder ziekte, nu tot 46. Voor vrouwen daalde het van 54 naar 41 jaar. Dankzij onze uitstekende gezondheidszorg hebben mensen echter weinig klachten. Pillen om bijvoorbeeld bloeddruk en cholesterol te verlagen, zorgen ervoor dat zij toch een goede gezondheid ervaren en oud worden.’
LUILEKKERLAND
Van Bodegom vertelt dat veel ziekten samenhangen met onze toegenomen welvaart. ‘We leven in luilekkerland, waar kroketten en kaasbroodjes voortdurend binnen handbereik zijn. Het is moeilijk daar weerstand aan te bieden, want onze voorkeur voor vet en zoet is aangeboren.’
Inmiddels is 60 procent van de mensen van 55 tot 75 jaar te zwaar, weet de verouderingswetenschapper. ‘Overgewicht vergroot de kans op hart- en vaatziekten, kanker, slijtage aan knieën en heupen, ouderdomsdiabetes. Meer dan een miljoen Nederlanders heeft ouderdomssuiker!’
Naast overgewicht, bedreigt vooral roken de vitaliteit van ouderen, vervolgt hij. ‘Een op de vijf volwassenen rookt nog. Gemiddeld sterven rokers tien jaar eerder. En ze leven tien jaar minder in goede gezondheid: ze hebben meer kans op COPD, hart- en vaatziekten, longkanker.’
WELVAARTSZIEKTEN VOORKOMEN
Preventie is belangrijk als het gaat om ouderdomsziekten, ‘of beter gezegd: welvaartsziekten’, stelt Van Bodegom. ‘Zo is ruim 90 procent van de hartinfarcten te voorkomen met een gezonde leefstijl. Net als 40 procent van alle gevallen van dementie.’
Waarmee hij niet wil zeggen dat ziek worden of (relatief) jong overlijden altijd het gevolg is van ongezonde keuzes, benadrukt de hoogleraar. ‘Hoelang je leeft, is voor ongeveer 70 procent afhankelijk van leefstijl, voor
‘We leven in luilekkerland, waar snacks altijd binnen handbereik zijn’
30 procent van genen. Er zijn ook jonge vrouwen die gezond leven en toch borstkanker krijgen.’
HET GEHEIM?
Wat kun je zelf doen om langer vitaal te blijven? ‘Dat is geen geheim: niet roken, veel groente eten, voldoende bewegen, op tijd naar bed, geen alcohol drinken, bezig blijven, zorgen voor een goed sociaal netwerk. Maar dit is best lastig voor veel mensen. Het valt bijvoorbeeld niet mee om telkens opnieuw op wilskracht koekjes af te slaan.’
Het echte geheim is volgens Van Bodegom dan ook: maak gezonde gewoonten deel van je dagelijkse routines. ‘Het helpt vooral goed om verleidingen te vermijden. Ga bijvoorbeeld niet naar de supermarkt, met het enorme aanbod aan ongezonde snacks, maar naar de groenteboer. Als je geen ongezond voedsel in huis haalt, kun je het ook niet opeten.’
SAMEN BEZIG BLIJVEN
Ook loont het de moeite om te investeren in (nieuwe) sociale contacten, vervolgt hij. ‘Breid je netwerk uit
door je aan te sluiten bij hobbyclubs of verenigingen. Of volg een cursus. Zo leer je vanzelf nieuwe mensen kennen.’ Verder is samen bewegen een aanrader, aldus de hoogleraar. 55-plussers die geen sport- of wandelmaatje hebben, adviseert hij zich aan te sluiten bij bijvoorbeeld een Vitality Club (vitality-club.nl). ‘Deelnemers aan zo’n club bewegen regelmatig samen, in de buitenlucht. Dat bevalt goed, weten we uit onderzoek. Maar liefst 90 procent van de deelnemers blijft jaarlijks terugkomen.’
GEZONDER EN GELUKKIGER
Het verouderingsproces voltrekt zich gedurende het hele leven, zegt Van Bodegom. ‘Hoe eerder je een gezonde leefstijl omarmt, hoe meer profijt je er dus van hebt. Toch heeft het zeker nut om op hogere leeftijd je leefstijl nog aan te passen. Als je op je 70ste stopt met roken, is een jaar later de kans op een hartaanval gehalveerd. Bovendien is het gewoon fijner om gezonder te leven; je voelt je fit en energiek. Denk maar aan het geluksgevoel dat je krijgt als je met anderen lekker wandelt in het zonnetje.’
Alle feiten op een rijtje
‘Als je geen ongezond voedsel in huis haalt, kun je het ook niet opeten’
DE GEMIDDELDE
LEVENSVERWACHTING IN NEDERLAND
Vrouwen: 83 jaar
Mannen: 80 jaar
ERFELIJK OF NIET?
Hoelang je leeft, is voor ongeveer 70 procent afhankelijk van leefstijl en voor 30 procent van genen
OPTIMAAL
VOEDINGSPATROON
Volgens het meeste wetenschappe lijke bewijs:
• veel groenten, fruit en volkoren granen
• regelmatig vis eten
VOLDOENDE BEWEGEN
verlaagt het risico op dementie met bijna 40%
HOEVEEL MOETEN WE BEWEGEN?
Ten minste 2,5 uur per week matigintensief bewegen: bijvoorbeeld fietsen of stevig wandelen. Maar méér bewegen is eigenlijk altijd 70% 60%
• dagelijks een handje (ongezouten) noten
60% TE ZWAAR
60 procent van de mensen van 55 tot 75 jaar is te zwaar
• zo min mogelijk rood en bewerkt vlees, suikerrijke dranken, geraffi neerde granen (wit meel) en alcohol 40%
