124 EUROPODRÓŻE
Malta po polsku PAWEŁ CHOIŃSKI www.moja-malta.pl
« To niewielkie państwo składa się tylko z kilku skalistych wysepek pośrodku Morza Śródziemnego, lecz mimo to każdego roku odwiedzane jest ono przez ponad 2,5 mln turystów z całego świata. »
J
eszcze ok. 10 lat temu byli to głównie Brytyjczycy, gdyż tereny te stanowiły niegdyś kolonię korony brytyjskiej, oraz Włosi, którzy na Maltę mają po prostu blisko (zwłaszcza z Sycylii). Jednak tzw. arabska wiosna, rozpoczęta w Tunezji w drugiej połowie grudnia 2010 r., oraz późniejsze wydarzenia na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej (wybuch wojen domowych w Libii i Syrii w 2011 r.) sprawiły, że popularność Malty jako kierunku turystycznego zaczęła gwałtownie rosnąć. W trakcie ostatniej dekady liczba osób odwiedzających ten mały kraj (zajmujący 316 km² powierzchni i zamieszkany przez mniej więcej 500 tys. ludzi) wzrosła o ok. 100 proc. (w 2010 r. przybyło do niego „zaledwie” ponad 1,3 mln gości). Nic nie dzieje się bez przyczyny, gdyż zmiany te są w dużej mierze zasługą samych Maltańczyków, którzy w turystyce dostrzegli szansę na rozwój gospodarczy. Z roku na rok rozrasta się tu nie tylko baza hotelowa i gastronomiczna. Zwiększa się też widocznie liczba atrakcji, z których mogą korzystać odwiedzający wyspy turyści. Co ciekawe, wiele z nich powstaje w wyniku przekształcenia obiektów zabytkowych, których na Malcie nie brakuje. W ciągu ostatnich pięciu lat odnowione i udostępnione do zwiedzania zostały m.in. Fort św. Elma (Fort Saint Elmo) w Valletcie, gdzie znajduje się Narodowe Muzeum Wojny (National War Museum), i Fort św. Anioła (Fort Saint Angelo) w Birgu,
WIOSNA–LATO 2020
w którym można zobaczyć, jak wyglądało życie w czasach, gdy stacjonowali tutaj kawalerowie maltańscy (joannici), Francuzi czy brytyjska marynarka wojenna. Ostatnio niezagospodarowane wcześniej tereny w fosach wokół Mdiny i Valletty zostały przekształcone w skwery, a w październiku 2016 r. w XIX-wiecznych budynkach należących niegdyś do szpitala wojskowego w Kalkarze otwarto centrum nauki Esplora (Esplora Interactive Science Centre).
MALTA I POLACY Także Polacy zdają się dostrzegać atrakcyjność Malty jako miejsca, które można wybrać nie tylko na dłuższy urlop, ale także na weekendowy wypad. Jeszcze w 2009 r., gdy bezpośrednim połączeniem były latające tu w sezonie letnim samoloty czarterowe, wyspy odwiedziło ok. 3 tys. naszych rodaków. Dziś, głównie za sprawą tanich linii lotniczych, liczba ta wzrosła do ponad 100 tys. (w 2019 r.). Jednak obecność Polaków na Malcie to nie żadna nowość. Pierwsi z nich trafiali tutaj już w XVI stuleciu. Byli to głównie polscy kawalerowie maltańscy, m.in. Szymon Łatkowski i Prokop Pieniążek (jedyni nasi rodacy walczący podczas tzw. Wielkiego Oblężenia Malty z 1565 r.), Piotr Kochanowski (1566–1620, bratanek Jana z Czarnolasu) i Bartłomiej Nowodworski (ok. 1552–1625). Wkrótce zaczęli pojawiać się również pierwsi podróżnicy z Polski. Do dziś zachowały się interesujące wspomnienia spisane przez niektórych z nich: Anonima diarjusz