Jaarverslag Hartcentrum 2020

JAARVERSLAG EDITIE 2020

TRANSAXILAIRE TAVI ONDER LOKALE VERDOVING PERCUTANE TRICUSPIDALISKLEP CLIPPING BUNDEL TAK PACING IN A.S.Z. FYSIOLOGISCHE PACING NIEUWE HARTFALENKLINIEK

INHOUD Werking en filosofie Hartcentrum Nieuw in 2020 1.

Stafleden hartcentrum ASZ

2. Klinisch 2.1.

Cardiologische consultaties

2.2.

Kliniek en dagkliniek

3.

Interventionele cardiologie

3.1.

Invasieve cardiologie

3.2. PCI 3.3.

Structureel hartlijden/ percutane behandelingen

COLOFON

3.4. ECMO 4.

CRM en Electrofysiologie

A.S.Z. Merestraat 80 9300 Aalst

4.1.

Elektrofysiologische onderzoeken en ablaties

4.2.

Cardiale implantaten

Verantwoordelijke uitgever: Dr. Michaël Rosseel

5.

Cardiale Heelkunde A.S.Z.

T 053 76 67 30 E Michael.Rosseel@asz.be Hoofd- en eindredactie: Dienst Communicatie A.S.Z. T 053 76 68 97 E communicatie@asz.be Drukwerk: Graphius Eekhoutdriesstraat 67 9041 Gent www.asz.be asz-ziekenhuis

PAGINA 2 I Hartcentrum A.S.Z.

6. Hartfalen 7. Cardiogenetica 8.

Cardiale Revalidatie en Sp

9. Imaging 9.1.

Echolab PCI

9.2.

Cardiac CT

10. Opleidingscentrum 11.

Cardiovasculaire studie-eenheid

12. Kwaliteitscontrole

EDITORIAAL Naar jaarlijkse gewoonte krijgt u een overzicht van het reilen en zeilen in het Hartcentrum van A.S.Z. en zijn partners az Sint-Blasius en AZ Oudenaarde, in associatie met UZ Brussel.

Het voorbije jaar stond in het teken van de COVID-19 pandemie. De impact op ons Hartcentrum is significant. We zien een daling in de cijfers van zowat alle activiteiten, ook het aantal infarcten daalde.

HYPERMODERNE NIEUWBOUW

Binnen ons ziekenhuis is de grootste nieuwigheid de verhuis naar gebouw S. Op de tweede verdieping van de nieuwbouw is de polikliniek gehuisvest met vijf volwaardige consultatieruimtes. Ook secretariaat, staflokaal, hartfalen en device ruimte zijn er gehuisvest, samen met onze R&D dienst.

Op het gelijkvloers beschikken we over drie moderne cathlabs (Philips, 2 nieuw, 1 biplane), een echolab, lounge/dagkliniek (10 posities), en consultfaciliteit.

DOKTER MICHAËL ROSSEEL Diensthoofd Cardiologie en voorzitter van de Medische Staf

Met deze nieuwe moderne infrastructuur kunnen we verder groeien en vooral de modernste technologie en infrastructuur ten dienste stellen van onze patiënten.

NIEUWE COLLEGA’S

Onze medische staf kent ook grote veranderingen. Met veel plezier hebben we op campus Aalst twee nieuwe collega’s mogen verwelkomen: dokter Elke De Vuyst en dokter Liesbeth Rosseel. Beiden zijn staflid, respectievelijk aan de universitaire ziekenhuizen van Charleroi en Galway.

Dr. Elke De Vuyst is klinisch cardiologe met subspecialisatie hartfalen. Ze heeft deze activiteit mee uitgebouwd en leiding gegeven de voorbije 7 jaar aan het CHU Charleroi. Ze bouwt de hartfalenkliniek op campus Aalst verder uit sinds januari 2021. Zij komt ter vervanging van Dr Debels.

Dr. Liesbeth Rosseel is interventiecardioloog, subspecialisatie structureel hartlijden. Na haar felowships in Middelheim (Antwerpen) en Rigs hospital (Kopenhagen) is ze nu staflid aan het University Hosptal, in Galway, Ierland.

Ze bouwt deze activiteit op campus Aalst verder uit sinds januari 2021. Zij komt ter vervanging van dr. Buysschaert, die het A.S.Z. verlaat om bij AZ Sint-Jan-Brugge te gaan werken.

Dr. Stijn Devuyst is inmiddels volledig ingeburgerd op campus Geraardsbergen, tot grote tevredenheid van zijn collegae en zijn patiënten.

PAGINA 3 I Hartcentrum A.S.Z.

WERKING EN FILOSOFIE HARTCENTRUM A.S.Z.

“ Wij willen menselijke en innovatieve zorg aanbieden op maat van elk van onze patiënten.

Zowel in diagnose als behandeling beschikken we daarvoor over geavanceerde middelen.

Het gesprek met onze patiënten, het multidisciplinair overleg en de nadruk op kwaliteit in al ons functioneren vormen de basis om dit te bereiken.

”

PAGINA 4 I Hartcentrum A.S.Z.

NIEUW IN 2020

19 PRIMEUR: EERSTE TRANSAXILAIRE TAVI ONDER LOKALE VERDOVING – INMIDDELS UITGEVOERD BIJ EEN TIENTAL PATIËNTEN IN HET A.S.Z.

18 PRIMEUR: PERCUTANE TRICUSPIDALISKLEP CLIPPING – INMIDDELS MET SUCCES UITGEVOERD BIJ VIJF PATIËNTEN IN HET A.S.Z.

3 NIEUWBOUW CARDIO AALST:

Cathlab eenheid campus Aalst Dagkliniek - Cardiolounge Echo-consult eenheid Nieuwe consultatieruimtes cardiologie Ambulant en hospitalisatie strikt gescheiden

23

PRIMEUR: OPSTART BUNDEL TAK PACING IN A.S.Z. – FYSIOLOGISCHE PACING

7

START DR. ELKE DE VUYST, HARFALENCARDIOLOOG

7

ERKKENING CARDIALE REVALIDATIE IN GERAARDSBERGEN

PAGINA 5 I Hartcentrum A.S.Z.

NIEUWE LAATSTE GENERATIE CARDIAC CT OP CAMPUS AALST VANAF 2021

15

OPSTART CORONAIRE FLOW METINGEN OP CATHLAB TER DIAGNOSE VAN MICROVASCULAIRE ANGINA

28 OPSTART HARTFALENKLINIEK

HOOGGESPECIALISEERDE CORONAIRE CT OP CAMPUS GERAARDSBERGEN VANAF MEDIO 2021

7 36 START DR. LIESBETH ROSSEEL ALS INTERVENTIECARDIOLOOG, NICHE STRUCTURELE PROCEDURES

30

OPSTART POLI CARDIOGENETICA

PAGINA 6 I Hartcentrum A.S.Z.

1. STAFLEDEN HARTCENTRUM A.S.Z. NIEUWE COLLEGAE DOKTER ELKE DE VUYST Dr. Elke De Vuyst is klinisch cardiologe met subspecialisatie hartfalen. Ze is 37 jaar oud en afkomstig uit het Pajottenland. Ze studeerde aan de VUB en heeft haar cardiologie opleiding aan de ULB genoten. Nadien is ze gaan werken aan het Universitair Ziekenhuis Charleroi, waar ze staflid was. Ze was daar mee verantwoordelijk voor imaging, hartfalen en klinische cardiologie. Ze werkt ook mee aan studies en heeft ervaring met de nieuwe apps die in de cardiologie worden geïntroduceerd. Zij leidt de nieuwe hartfalenkliniek op campus Aalst en bouwt deze verder uit.

DOKTER LIESBETH ROSSEEL Dr. Liesbeth Rosseel is interventiecardioloog met subspecialisatie structureel hartlijden.

Ze is 36 jaar oud en afkomstig uit Aalst. Ze studeerde geneeskunde aan het UZ Gent en cardiologie aan de VUB. Na een felowship bij Middelheim (Antwerpen) en Rigs hospital (Kopenhagen) is ze nu staflid aan het University Hosptal in Galway, Ierland. Zij bouwt de zorg voor structureel hartlijden verder uit op campus Aalst sinds begin 2021.

DOKTER STIJN DEVUYST Dr. Stijn Devuyst, 34 jaar oud, studeerde cardiologie aan het UGent, waar hij ook specialiseerde tot cardioloog. Hij werkt op campus Geraardsbergen in de klinische cardiologie, cardiale revalidatie en imaging en devices (pacemakers). Hij wordt verantwoordelijk voor de cardiale revalidatie en zal de ambulante cardiale revalidatie in de loop van 2021 opstarten op campus Geraardsbergen.

DIENSTHOOFDEN DIENSTHOOFD CARDIOLOGIE: Dokter. Michaël Rosseel DIENSTHOOFD CARDIOCHIRURGIE: Dokter Hans Vanoverbeke DIENSTHOOFD CATHLAB: Dokter Jan Debrauwere

PAGINA 7 I Hartcentrum A.S.Z.

v.l.nr. dr. De Meyer, dr. Debrauwere, dr. L. Rosseel, dr. M. Rosseel, dr. De Vuyst, dr. Vanoverbeke en dr. Van Driessche

STAFLEDEN CARDIOLOGIE Dr. Jan Debrauwere (interventionele cardiologie - campus Aalst) Dr. Grim De Meyer (elektrofysiologie - campus Aalst) Dr. Véronique Jacobs (cardiale revalidatie en pacemakers - campus Aalst en privépraktijk in Brakel) Dr. Michaël Rosseel (interventionele cardiologie - campus Aalst en Wetteren) Dr. Jan Simoens (cardiale revalidatie - campus Aalst en Wetteren) Dr. Philippe Vanduynhoven (elektrofysiologie - campus Aalst) Dr. Dries Viaene (cardiale revalidatie en echocardiografie - campus Wetteren) Dr. Elke De Vuyst (hartfalen en klinische cardiologie - campus Aalst) Dr. Liesbeth Rosseel (interventiecardiologie - campus Aalst) Dr. Hadewich Hermans (Imaging – campus Geraardsbergen) Dr. Stefaan Vandamme (klinische cardiologie - campus Geraardsbergen) Dr. Stijn Devuyst (cardiale revalidatie en hartfalen - campus Geraardsbergen) Dr. Luc Van Driessche (interventionele Cardiologie - campus Aalst en AZ Sint-Blasius Dendermonde) Dr. Joost Geraedts (Imaging cardiale CT - campus Aalst en AZ Sint-Blasius Dendermonde)

STAFLEDEN CARDIOCHIRURGIE Dr. Hans Vanoverbeke: diensthoofd Dr. Guy Vandenplas Kurt Staessens: hoofd perfusie (A.S.Z. / UZ Brussel)

CONSULENTEN Prof. dr. Daniël De Wolf (kindercardiologie - campus Aalst en diensthoofd kindercardiologie UZ Gent) Dr. Fabienne Vanhonsebrouck (cardiologie - campus Aalst en privépraktijk in Ninove) PAGINA 8 I Hartcentrum A.S.Z.

Dr. Marc Debels (cardiologie - campus Aalst en Liedekerke)

Dr. Stijn Devuyst (PM - Geraardsbergen)

Prof. dr. Johan Saenen (cardiogenetica - UZA)

Dr. Guy Vandenplas (chirurgisch)

Prof. dr. Bart Loeys (cardiogenetica - UZA)

HARTFALENKLINIEK

Prof. dr. Laura Houard (cardiale MRI - UZ Brussel) Prof. dr. Mark La Meir (cardiochirurgie - UZ Brussel)

CCU-AFDELING DAGKLINIEK CARDIO

(EN TELEMONITORING)

Hartfalen verpleegkundige Lily Smet Dr. Elke De Vuyst

Hoofdverpleegkundige Karine Plateau

Dr. Véronique Jacobs

Dr. Grim De Meyer

KLINISCHE STUDIES

Dr. Elke De Vuyst Dr. Michaël Rosseel (dagkliniek)

POLIKLINIEK

Dr. Philippe Vanduynhoven An Roets Lies De Hauwere

CAMPUS AALST

Elyne Use

Hoofdverpleegkundige Vera Van Den Steen

IMAGING

Verantwoordelijke secretariaat: Inge Heynderickx Dr. Jan Debrauwere Dr. Grim De Meyer (elektrofysiologie) Dr. Véronique Jacobs Dr. Michaël Rosseel (AHT - cardiogenetica) Dr. Philippe Vanduynhoven (elektrofysiologie) Dr. Elke De Vuyst (hartfalen)

(ECHO EN CT)

Hoofdverpleegkundige Cindy Van Vaeck Dr. Dries Viaene (verantwoordelijke) Dr. Hadewich Hermans Dr. Elke De Vuyst Dr. Joost Geraedts

Dr. Liesbeth Rosseel (structureel hartlijden)

CARDIOGENETICA

Prof. dr. Daniël De Wolf (kindercardiologie)

Dr. Michaël Rosseel

Dr. Marc Debels

Dr. Elke De Vuyst

Dr. Fabienne Vanhonsebrouck

Dr. Philippe Vanduynhoven

INTERVENTIONELE CARDIOLOGIE EN STRUCTUREEL HARTLIJDEN

Prof. dr. Johan Saenen (cardiogenetica – UZA)

Hoofdverpleegkundige Joris Everaerdt Dr. Jan Debrauwere (diensthoofd)

Prof. dr. Bart Loeys (cardiogenetica – UZA)

CARDIALE REVALIDATIE (CAMPUS AALST)

Dr. Michaël Rosseel (ook structureel)

Dr. Véronique Jacobs Dr. Jan Simoens

Dr. Luc Van Driessche

Psychologe Barbara De Ceuster

Dr. Liesbeth Rosseel (ook structureel)

Ann Van Den Brempt (sociaal assistente)

ELECTROFYSIOLOGIE EN DEVICES

Ilse Rimbaut (kinesiste)

Hoofdverpleegkundige Joris Everaerdt Dr. Grim De Meyer Dr. Philippe Vanduynhoven

Elke Bambust (kinesiste) Rani Vetsuypens (kinesiste) An Huylenbroeck (diëtitste)

Dr. Véronique Jacobs (PM) PAGINA 9 I Hartcentrum A.S.Z.

CARDIOLOGIE

(CAMPUS GERAARDSBERGEN) Dr. Hadewich Hermans (echocardiografie) Dr. Stefaan Vandamme (elektrofysiologie) Dr. Stijn Devuyst (hartfalen)

CARDIOANESTHESIE Dr. Michel Fontaine Dr. Isabelle Hollevoet Dr. Stefan Jacobs Dr. Koen Lapage

CARDIOLOGIE

Dr. Veerle Sergoyne

CAMPUS WETTEREN

Dr. Niek Tytgat

Dr. Véronique Jacobs

Dr. Daisy Verbessem

Dr. Jan Simoens

Dr. David Verhaeghen

Adinda Bracke (ergotherapeute)

Dr. Adriaan Sablon

Anna Koszla (kinesiste)

Dr. Pieterjan Tuybens

Christine Baeyens (diëtiste)

CARDIO-INTENSIEVE ZORGEN

Machteld Vinck (hoofdverpleegkundige) Lien Calle (maatschappelijk werkster) Lutgart De Roo (cardio-pulmonair zorgkundige) Myriam Van Zwol (verpleegkundige) Ingrid Baeten (cardio-pulmonair zorgkundige)

REVALIDATIE

CAMPUS WETTEREN (SP EN AMBULANT) Hoofdverpleegkundige Machteld Vinck Dr. Jan Simoens (revalidatie - SP en ambulant) Dr. Dries Viaene Dr. Michaël Rosseel (woensdagnamiddag) Dr. Grim De Meyer (EFO)

CARDIOLOGIE AZ OUDENAARDE Dr. Peter Dossche (interventione cardiologie) Dr. Peter Van De Bruaene (diensthoofd) Dr. Vida Firsovaite

CARDIOLOGIE AZ SINT-BLASIUS, DENDERMONDE Dr. Luc Van Driessche (interventionele cardiologie) Dr. Joost Geraedts (diensthoofd cardiale beeldvorming) Dr. Frits-Peter Loth (algemene cardiologie) Dr. Rudolphe Schreuer (algemene cardiologie) Dr. Tom Sarens (cardiologie-intensieve zorgen en study lab) Dr. Oana Bodea (hartfalencentrum en echocardiografie)

PAGINA 10 I Hartcentrum A.S.Z.

Dr. Isabelle Hollevoet Dr. Bart Nonneman (diensthoofd) Dr. Eric Pauwels Dr. Sofie Platteau Dr. Veerle Sergoyne Dr. Niek Tytgat Hoofdverpleegkundige Anneke Beulens

2. KLINISCH

D

e polikliniek is de hoeksteen van onze praktijk. Chronische patiënten kunnen een beroep doen op een vaste cardioloog voor hun follow-up. Afhankelijk van de benodigde diagnostiek en behandelingen interveniëren andere cardiologen en cardiochirurgen bij de behandeling van de patiënt.

V.r.n.l. op de foto: secretaresses Sharon Noël, Anki Boone, Cindy Van Vaerenbergh en Inge Henderyckx

PAGINA 11 I Hartcentrum A.S.Z.

2.1. CARDIOLOGISCHE CONSULTATIES •

De consultaties gaan nu door op de tweede verdieping van de nieuwbouw, het S-gebouw. Er zijn 5 units met raadplegingslokaal, echoruimte en functieruimte (met onder andere een fiets). Dit in een modern en nieuw interieur met buitenzicht. De feedback van onze patiënten is erg positief.

•

Wij hebben een nieuwe tevredenheidsenquête gehouden bij 250 patiënten. Hieruit blijkt dat onze patiënten bijzonder tevreden zijn.

•

De wachttijd voor afspraken is onder controle, na stafuitbreiding met Dr. Elke De Vuyst en Dr. Liesbeth Rosseel.

•

Het aantal consultaties is gedaald omwille van de coronacrisis.

•

De patiënt blijft centraal staan in de behandeling. De raadplegingen zijn zo gestructureerd dat er voldoende ruimte is voor een gesprek, zowel tijdens de anamnese als bij de bespreking. We streven ernaar zoveel mogelijk diagnostiek in één keer te verrichten.

•

We betrekken de huisarts nauw bij de opvolging. Om een goede opvolging van de patiënt te garanderen, zetten we in op een correcte en snelle rapportering aan de huisartsen en andere collega’s, hoofdzakelijk via digitale weg. We gebruiken daarvoor e-Health toepassingen, het digitale ziekenhuisnetwerk CoZo en verschillende andere rapporteringssystemen. We gebruiken nu ook KWS, het meest gebruikte digitale medisch dossier in Vlaanderen.

•

Patiënten kunnen via mynexuzhealth zelf hun afspraken maken in onze polikliniek.

WAS U TEVREDEN OVER UW CARDIOLOOG?

AANTAL CONSULTATIES A.S.Z.

PAGINA 12 I Hartcentrum A.S.Z.

2.2 KLINIEK EN DAGKLINIEK •

Ook de dagkliniek is gevestigd in het S-gebouw op het gelijkvloers.

•

De afdeling cardiologie in ons ziekenhuis beschikt over 7 CCU bedden, 23 hospitalisatiebedden en 10 dagkliniekzetels/bedden (lounge).

•

De afdeling cardiochirurgie beschikt over 20 bedden en 2 midcare bedden.

•

Ook op de verpleegafdeling is geïnvesteerd in stafleden die instaan voor een optimale begeleiding van elke patiënt. In dit opzicht is dr.

Grim De Meyer als supervisor aangesteld, hierin bijgestaan door dr. Elke De Vuyst. De stafleden, assistenten en studenten geneeskunde nemen deel aan de stafvergaderingen, naast het permanent overleg dat op de werkvloer plaatsvindt.

•

Op campus Geraardsbergen zijn er gemiddeld 12 bedden voor cardiologie in gebruik. Ook zorgt de erkende dienst intensieve zorgen voor de opname van cardiale intensieve patiënten.

Boven: dr. De Meyer en dr. Rosseel Onderaan: Karine Plateau en dr. De Vuyst

•

Het hartteam overlegt op dinsdag en donderdag. Dit is erg belangrijk in het functioneren van ons hartcentrum.

Via videoconference kunnen andere centra of cardiologen deelnemen. Het gaat al lang over veel meer dan CABG versus PCI. Ook ritmestoornissen, complex hartfalen, endocarditis en meer wordt er in al zijn facetten besproken. Van elke bespreking wordt een verslag gemaakt.

•

Daarnaast zijn er maandelijkse overlegmomenten voor nierarteriestaf, stroke, Morbidity Morality en algemene cardiologische staf.

•

Op de dagkliniek worden deze patiënten opgenomen voor: ambulante coro/PCI (inclusief ambulant andere ziekenhuizen), diagnostische EFO onderzoeken, slokdarmechocardiografie onder sedatie, de elektrische cardioversies, de IV ijzer toediening bij hartfalen en de PM-vervanging via de dagkliniek. De tevredenheid van de patiënten op de lounge-dagkliniek is groot.

•

We zien een COVID-gerelateerde daling van het aantal dagopnames

OPNAME CARDIO CCU DAGKLINIEK A.S.Z.

PAGINA 13 I Hartcentrum A.S.Z.

3. INTERVENTIONELE CARDIOLOGIE

S

inds medio 2020 zijn de cathlabs ondergebracht in het nieuwe S-gebouw. Er zijn 3 Philips cathlabs, waarvan 2 nieuw werden aangekocht. Eén daarvan is een biplane zaal, die onder andere wordt gebruikt voor trombectomie in geval van stroke. De cardiologen en interventieradiologen voeren hier al hun procedures uit. Zij vormen één eenheid wat zorgt voor uitstekende samenwerking.

v.l.n.r. op de foto: Dr. Luc Van Driessche, Dr. Liesbeth Rosseel, Dr. Jan Debrauwere, Dr. Michaël Rosseel

PAGINA 14 I Hartcentrum A.S.Z.

3.1. INVASIEVE CARDIOLOGIE •

In het S-gebouw beschikken we over een volledig nieuwe cathlab eenheid met drie ultramoderne Philips zalen (één biplane).

•

Ook hier wordt gebruik gemaakt van de gloednieuwe lounge/dagkliniek.

•

Als gevolg van de coronacrisis zien we een daling van het aantal katheterisaties. In 2020 kenden we verschillende periodes met restricties in capaciteit. Dankzij de nieuwe dagkliniek heeft het cathlab alle niet-uitstelbare zorg correct en veilig kunnen uitvoeren. Ook de toename van coronaire CT speelt een rol in de daling van katheterisaties.

•

70% van alle procedures zijn ambulant (inclusief verwijzingen vanuit andere ziekenhuizen).

•

Ruim 85% van alle access bij arteriële kathetherisaties zijn radiaal, de overige zijn femoraal.

•

De gemiddelde leeftijd van de patiënten die een katheterisatie ondergingen is het voorbije jaar gestabiliseerd op 68 jaar. In 2000 bedroeg de gemiddelde leeftijd nog 65 jaar. De verhouding mannen-vrouwen bleef ongewijzigd.

•

Wat de indicatie betreft, zien we dat kleplijden verder licht toeneemt. Dit heeft mogelijk te maken met het feit dat in het A.S.Z. percutaan hartkleppen worden geplaatst. Uiteraard neemt met de veroudering van de bevolking ook de kleppathologie toe.

•

De resultaten van de hartkatheterisatie liggen in lijn met de vorige jaren. Hetzelfde geldt voor de complicaties, die weinig frequent voorkomen.

•

Er werden een 600-tal FFR uitgevoerd (Fractional Flow Reserve, intracoronaire drukmeting om de ernst van stenose functioneel te evalueren). Ook IFR (Instant Flow Reserve, zonder adenosine of papaverine intracoronaire inspuiting) is ingeburgerd.

• NIEUW: we startten met Microvascular Assessment door middel van coronary flow reserve •

•

(Abbott coroventis coroflow). Dit geeft de mogelijkheid om microvascualire angina te diagnosticeren.

Complicaties in 2020: •

3 access complicaties: 1 radiaal pseudoaneurysma waarvoor heelkunde, 1 femoraal pseudoaneurysma waarvoor heelkunde en 1 hematoom onderarm waarvoor transfusienood.

•

3 neurologische complicaties: 1 major stroke en 2 minor stroke.

•

1 proceduregerelateerd overlijden ten gevolge van disectie hoofdstam

Het aantal STEMI’s daalde van 169 naar 138 in 2020. Dat is een daling van 20% in 2020, tegenover 2019, dit is zeer merkwaardig. De literatuur toont tijdens de coronacrisis ruim eenzelfde daling van myocardinfarct. Het is mogelijk dat er effectief minder optreden dankzij betere controle van risicofactoren zoals fijn stof en stress.

Anderzijds is het ook mogelijk dat er werden miskend als diagnose of dat patiënten medische controle mijden uit angst COVID-19 op te lopen. Dit is zeker op te volgen, er zal mogelijks een impact zijn in de toekomst.

Coroflow – coronary flow reserve ter beoordeling van coronaire microcirculatie en diagnose van microvasculaire angina

Klassieke FRR ter functionele beoordeling van coronaire lesies PAGINA 15 I Hartcentrum A.S.Z.

3.2. PCI •

Het aantal percutane coronaire interventies daalde van 875 in 2019 tot 760 procedures in 2020, als gevolg van de COVID-19 pandemie.

•

Standaard is de door-to-needle-time bij STEMI-patiënten minder dan 15 minuten in 90% van de gevallen.

•

Er wordt steeds voor laatste generatie drug eluting stent geopteerd (DES). Er worden geen bare metal stents meer geplaatst.

•

97% van de PCI zijn succesvol. Omdat het aantal procedures erg hoog ligt bij slechts vier interventiecardiologen, stijgt de expertise en dat toont zich in de goede resultaten. Met deze resultaten horen we bij de beste centra. Elke interventiecardioloog verricht zo’n 200-tal PCI- en 665 diagnostische procedures, vorig jaar daalden deze cijfers met 10% als gevolg van de coronacrisis.

•

Ongeveer 70% van PCI gebeuren ambulant, dit neemt verder toe als gevolg van de COVID-19 pandemie, gezien het tekort aan bedden in de hospitalen.

•

95% van alle PCI gebeuren via radialis access.

•

60% van alle PCI bij chronisch totale occlusie (CTO) zijn succesvol (op een totaal van 20 procedures het voorbije jaar).

•

Complicaties: 13 in toto, zijnde ongeveer 1,7%. We spreken over 3 coronaire perforaties (1 keer heelkunde), 4 stent tromboses, 1 longoedeem (maar late presentatie infarct), 3 overlijdens na PCI.

•

We denken stent trombose nog te kunnen terugdringen door rigoureus antico beleid en enkel nog laatste generatie DES te gebruiken.

PCI A.S.Z.

% AMBULANTE PCI ASZ

PAGINA 16 I Hartcentrum A.S.Z.

STEMI A.S.Z.

3.3. STRUCTUREEL HARTLIJDEN / PERCUTANE BEHANDELINGEN •

Begin 2021 verwelkomden we een nieuw staflid met internationale ervaring, gespecialiseerd in de behandeling van structureel hartlijden: dr. Liesbeth Rosseel.

•

Ons grote nieuwe cathlab is geschikt voor de behandeling van structureel hartlijden.

•

A.S.Z. werkt internationaal samen rond TAVI-programma’s.

•

Als gevolg van de COVID-19 pandemie zien we een stabilisatie van het aantal structurele procedures in 2020. In het eerste trimester van 2021 tonen de cijfers een belangrijke stijging.

STRUCTURELE PROCEDURES A.S.Z.

AANTAL PERCUTANE BEHANDELINGEN I.V.M. STRUCTUREEL HARTLIJDEN CATHLAB A.S.Z. 2020 TOTAAL: 116

PAGINA 17 I Hartcentrum A.S.Z.

•

Sluiten van hartoortjes bij contra-indicatie voor NOAC bij VKF. Vorig jaar werden 22 behandelingen uitgevoerd, allen succescol. Dit jaar zien we een verdere stijging tot boven 35. Bij deze aantallen is de operator skill prima (high volume effect), met de beste outcome tot gevolg.

Suiten van het linkerhartoortje

•

PFO onder lokale verdoving met intra-cardiac echo of onder sedatie met TEE, merendeel via dagkliniek.

PFO/ASD

•

ASD (Atrum Septum Defect)

•

Paravalvulair lekken: 1 patiënt behandeld vorig jaar

•

Tot nu werden een 20-tal patiënten succesvol behandeld met een mitraclip. Deze procedures hebben plaats binnen het mitraclipnetwerk CardiAlliance (een netwerk tussen de diensten cardiologie, cardiochirurgie en geriatrie van het OLV-ziekenhuis Aalst, A.S.Z. Aalst, AZ Maria Middelares Gent, Kliniek Sint-Jan Brussel, AZ Glorieux Ronse en AZ Sint-Blasius Dendermonde) met als doel patiënten met ernstige mitralisklepinsufficiëntie gezamenlijk te behandelen via een nieuwe percutane interventie.

•

Ballonplastie van de mitralisklep bij mitralisklepstenose

• Nieuw: Eerste tricuspidalisklep clipping in 2020 in het A.S.Z.: succesvol (TI van

4/5 naar 1+/5). Dit is een techniek waar A.S.Z. sterk op inzet, mede met gebruik van ons budget voor innovatie. Ondertussen 5 patiënten erg succesvol behandeld en nog 4 procedures gepland.

Eerste clipping van de tricuspidalisklep te A.S.Z. in 2020. Ondertussen werden 5 patiënten succesvol behandeld.

PAGINA 18 I Hartcentrum A.S.Z.

TAVI in het A.S.Z.

PAGINA 19 I Hartcentrum A.S.Z.

•

Ook hier zien we een lichte terugval in 2020 ten gevolge van de coronacrisis, maar een belangrijke inhaalbeweging in het eerste trimester van 2021.

•

Succesratio: 61 op 62.

•

In hospitaal mortaliteit: 2 – geen stroke.

•

Slechts 9% nieuwe PM implantaties – dat is minder dan wat gerapporteerd wordt in de literatuur.

•

75% van de ingrepen gebeurt onder lokale verdoving, 25% onder sedatie.

•

45% van de patiënten kan naar huis één dag na procedure.

•

3 transaxilair access (lokale verdoving) en 59 transfemoraal.

•

Ballonplastie van aortaklep als bridge naar eventuele TAVI/AVR.

• BELGISCHE PRIMEUR:Eerste transaxilaire TAVI onder lokale verdoving. Inmiddels werden 8 patiënten zo behandeld.

•

We zien verwijzingen en aanmeldingen van patiënten buiten ons klassiek hinterland.

Transaxilaire TAVI onder lokale verdoving

AANTAL TAVI A.S.Z.

PAGINA 20 I Hartcentrum A.S.Z.

3.4. ECMO

•

Eind 2017 is een urgent ECMO-protocol opgestart voor patiënten in fulminante cardiogene shock. Hierbij kan op een halfuur tijd een kunsthart opgestart worden, en dit 24/7. Het aantal patiënten dat hiervoor in aanmerking komt, is beperkt, maar hen kunnen we dankzij dit nieuwe protocol misschien wel redden van een rampzalige prognose.

•

In 2020 ondergingen twee patiënten dringende veno-arteriële ECMO in het A.S.Z., naast zo’n 15 veno-veneuse ECMO op ICU (een forse stijging in het kader van de COVID-19 pandemie). De ervaring met veno-arteriële ECMO in het A.S.Z. is nog pril, toch hebben 3 van de 4 patiënten het ziekenhuis kunnen verlaten. Zo hebben we 1 patiënte van 35 jaar oud met shock op intoxicatie succesvol kunnen helpen met veno-arteriële ECMO.

•

Intussen werd een derde ECMO toestel aangeschaft.

Veno-arteriële ECMO (VA-ECMO)

Veno-veneuze ECMO (VV-ECMO)

PAGINA 21 I Hartcentrum A.S.Z.

4. CRM EN ELECTROFYSIOLOGIE

4.1. ELEKTROFYSIOLOGISCHE ONDERZOEKEN EN ABLATIES

I

n 2020 werden er 97 elektrofysiologische onderzoeken en 278 ablaties uitgevoerd. Samen dus 375 procedures. Dit is 8% minder dan in 2019 (toen 407 procedures). In het eerste coronajaar werd ingezet op procedures onder lokale anesthesie en in dagkliniek.

Op de foto v.l.n.r: dr. De Meyer en dr. Vanduynhoven

PAGINA 22 I Hartcentrum A.S.Z.

PERCUTANE LONGVENENISOLATIES (PVI) •

Er gebeurden 162 ablaties voor voorkamerfibrillatie, waarvan 128 primo-procedures (79%) en 34 redo-procedures.

•

Een ablatie met radiofrequente energie werd toegepast tijdens 101 procedures, er gebeurden 61 procedures met cryo-energie. Beide technieken zijn doeltreffend en veilig.

•

De incidentie van complicaties tijdens longvenenisolaties in het A.S.Z. is laag. In 2020 traden 2 liescomplicaties op, telkens een pseudo-aneurysma ter hoogte van de arteria femoralis (dewelke eenmaal verholpen werd met lokale injectie van thrombine en eenmaal met heelkunde). Er werden in 2020 geen andere majeure complicaties – zoals een cerebrovasculair event of pericardtamponnade – geregistreerd.

•

Gezien de lage complicatieratio kan overwogen worden de patiënt die een longvenenisolatie onderging de dag van de procedure uit het ziekenhuis te ontslaan. Dit gebeurde in 2020 bij 10 patiënten (10/162, 6%). Geen enkele van deze patiënten diende binnen de 30 dagen na de procedure vervroegd teruggezien worden (bv. omwille van een complicatie).

•

Van de cryo-ablaties gebeurde bijna de helft onder lokale anesthesie (29/61, 47%). Bij de andere helft van deze patiënten werd geopteerd voor algemene anesthesie tijdens de procedure.

THORACOSCOPISCHE LONGVENENISOLATIES •

In 2020 werden 9 ‘stand-alone’ thoracoscopische ablaties voor voorkamerfibrillatie uitgevoerd.

•

Deze minimaal invasieve heelkundige ingreep kan overwogen worden bij patiënten met voorkamerfibrillatie refractair aan minstens 2 percutane ablaties en medicatie.

•

Deze procedures worden uitgevoerd door Prof. Dr. Mark La Meir (UZ Brussel).

ABLATIES VOOR VENTRIKELTACHYCARDIE •

Er gebeurden 12 ablaties voor ventrikeltachycardie, 5 bij patiënten met een structureel normaal hart (‘ventrikulaire ectopie’) en 7 bij patiënten met een structureel afwijkend hart (‘substraat-ablatie’).

•

Bij deze meer complexe ablaties wordt gebruik gemaakt van een ‘high density’ catheter. Hiermee wordt op korte tijd veel informatie bekomen over het elektrisch circuit van de hartritmestoornis, zodat deze efficiënt behandeld kan worden.

4.2. CARDIALE IMPLANTATEN PACEMAKERS •

In het A.S.Z. (Aalst – Wetteren – Geraardsbergen) werden in 2020 182 pacemakers geïmplanteerd.

•

Hiervan waren er 151 primo-implantaties: 15 één-kamerstimulatoren (of VVI-pacemakers), 114 twee-kamerstimulatoren (of DDD-pacemakers) en 22 biventrikulaire pacemakers (bij patiënten met refractair hartfalen).

•

Er gebeurden ook 31 vervangingen van pacemakerbatterijen.

•

Drie van de VVI-pacemakers waren leadless pacemakers. Dit type pacemaker wordt transveneus - via de lies - geplaatst in de apex van het rechterventrikel en daar gefixeerd. De pacemaker doet dienst als batterij en elektrode. Hierdoor is er geen klassieke pacemakerlead meer nodig. Deze innovatieve pacemaker kan geplaatst worden bij patiënten met een slechte veneuze toegang ter hoogte van de schouder (bv door de aanwezigheid van een port-à-cath).

CONDUCTION TISSUE PACING •

Bij een klassieke pacemaker wordt de kamerelectrode doorgaans geplaatst ter hoogte van de rechter ventrikel apex.

•

Bij pacemaker patiënten met hoge nood aan ventriculaire pacing is er een verhoogde kans op pacemaker geïnduceerd hartfalen.

•

Om de kans hierop te verkleinen, werd een techniek ontwikkeld met als doel de kamers te stimuleren zoveel mogelijk gebruik makend van het eigen geleidingssysteem waardoor een meer fysiologische contractie wordt bekomen. De elektrode wordt dan niet in de apex maar wel hoog in het septum geplaatst, tot in de linker bundeltak regio. Gezien de eerste resultaten zeer hoopvol waren, hebben we in het A.S.Z. beslist om deze techniek toe te passen. De eerste plaatsing van een dergelijke pacemaker gebeurde bij ons op 17 november 2020 in samenwerking met Dr. Jan De Pooter (UZ Gent).

PAGINA 23 I Hartcentrum A.S.Z.

HARTDEFIBRILLATOREN (ICD) •

Bij 32 patiënten werd in 2020 een hartdefibrillator geplaatst (27 primo-implantaties) ter preventie van plotse dood.

•

Bij bijna de helft van de patiënten (13/27) werd de ICD geplaatst in secundaire preventie (vaak na overleven van een hartstilstand).

LOOP RECORDERS •

Er werden in 2020 in totaal 71 loop recorders geïmplanteerd, dit bij patiënten met onverklaarde syncopes of onverklaarde herseninfarcten.

•

Er gebeurt een continue registratie van het hartritme, waardoor bevestigd (of uitgesloten) kan worden dat hartritmestoornissen de oorzaak vormen voor de syncope of het herseninfarct.

•

Bovendien kunnen de registraties via telemonitoring opgevraagd worden door de behandelende arts (zonder dat de patiënt op consultatie dient te komen).

Thoracoscopische longvenen isolatie

Cryoablatie bij PVI

Micro leadless pacemaker

PAGINA 24 I Hartcentrum A.S.Z.

AANTAL ABLATIES IN HET A.S.Z. 4 6

12 24

25

162 45

WPW

his bundel

VES/VT

AT

AVNRT

VK Flutter

PVI

TYPE ABLATIES IN HET A.S.Z. Efo

122

189

2012

138

161

2013

157

194 263

224

274

321

115

138

2017

2018

330

278

261 183

2014

Abl

2015

2016

77 2019

97

2020

PAGINA 25 I Hartcentrum A.S.Z.

5. CARDIALE HEELKUNDE A.S.Z. In 2020 verrichtte de dienst cardio-thoracale heelkunde A.S.Z. deze ingrepen: •

•

311 majeure cardiale ingrepen ( - 7,5 % tov 2019) •

201 geïsoleerde CABG ( Opcab inbegrepen)

•

49 AVR ( waarvan 19 met CABG)

•

27 MVr/p (waarvan 7 met CABG)

•

14 Bentall/ Ao.Asc/Boog

•

9 TS miniMaze

•

3 DVR

•

8 Varia ( myxoom , ASD , embool ,…)

•

met een in-hospital mortaliteit van 2,9% ( 9 patienten)

Dr . H.. Vanoverbeke

32 majeure thoracaal-oncologische ingrepen ( + 8% ) waarvan 75% via VATS techniek •

met een in-hospital mortaliteit van 3% ( 1 patient)

CORONARY ARTERY BYPASS GRAFT (CABG)

Dr . G. Vandenplas

PAGINA 26 I Hartcentrum A.S.Z.

6. HARTFALEN

D

e Hartfalenkliniek werd volledig geherstructureerd en is sinds begin 2021 volledig operationeel.

Deze gloednieuwe afdeling is gevestigd in het S-gebouw op campus Aalst nabij het cardiologisch dagziekenhuis.

Op de foto v.l.n.r.: dr. De Vuyst, Lily Smet en dr. Jacobs

PAGINA 27 I Hartcentrum A.S.Z.

•

De staf werd uitgebreid met een gespecialiseerde hartfalen cardioloog: dr. Elke De Vuyst.

•

Bovneiden ging Lily Smet van start als gespecialiseerde hartfalen verpleegkundige. Zij staat in voor patiënteducatie en follow-up.

•

We startten met de implementatie van apps voor thuisopvolging.

•

De telemonitoring breidt verder uit (reeds 200 patiënten worden opgevolgd via geïmplanteerde devices en biomonitor).

•

Onze patiënten hebben toegang tot klinische studies rond onder andere hartfalen.

•

We werken samen met andere centra bij gecompliceerde diagnoses.

•

We bieden alle hartfalenbehandelingen: •

Deelname tafamidis bij seniele cardiale amyloidose via medical need programma (25-tal patiënten A.S.Z.).

•

Instellen van CRT-behandelingen (resynchronisatie).

PAGINA 28 I Hartcentrum A.S.Z.

7. CARDIOGENETICA

R

egelmatig is een erfelijke hartaandoening de oorzaak van plotse dood en hartfalen. Gezien het toenemende belang hiervan heeft onze dienst in samenwerking met UZA de cardiogenetische activiteit opgestart.

Enerzijds is er een poliklinische activiteit in A.S.Z., verzorgd door de klinisch cardioloog , cardiogeneticus en gespecialiseerd verpleegkundige cardiogenetica Els De Nutte. Anderzijds is er uitgebreide back office activiteit, waarin ook he laboratorium van het UZA een rol speelt.

Op de foto v.l.n.r.: Prof. dr. Loeys, Els De Nutte, dr. Rosseel, prof. dr. Saenen en dr. Vanduynhoven

•

De activiteit van de dienst Cardiogenetica focust zich vooral op scarmiopathieën, ritmestoornissen …

•

Maandelijkse opvolging cardiogenetica in de A.S.Z. polikliniek van een 100-tal patiënten (2020)

•

In samenwerking met UZA •

Prof. Dr. Johan Saenen en Prof. Dr. Bart Loeys consulteren in het A.S.Z. samen met dr. Michaël Rosseel, dr. Elke De Vuyst en Dr. Philippe Vanduynhoven.

•

Verpleegkundige cardiogenetica: Els De Nutte

•

Screening naar •

CMP (HCM, Laminopathie …)

•

Ritmestoornissen zoals Brugada syndroom, long QT …

•

Aortapathologie (Marfan, Loeys syndroom …)

•

Familiale Hypercholesterolemie PAGINA 29 I Hartcentrum A.S.Z.

Op de foto v.l.n.r. dr. Simoens en dr. Viane op campus Wetteren

PAGINA 30 I Hartcentrum A.S.Z.

8. CARDIALE REVALIDATIE EN SP

P

atiënten die een coronaire stent kregen, een acuut coronair syndroom, CABG, klepchirurgie of TAVI ondergingen of patiënten met hartfalen kunnen genieten van 45 beurten cardiale revalidatie. Bij aanvang en aan het einde van de revalidatie wordt een ergospirometrie verricht. De resultaten bij aanvang en de onderliggende pathologie bepalen de intensiteit van de oefeningen bij de start.

Op de foto v.l.n.r. patiënt, dr. Simoens & dr. Jacobs

PAGINA 31 I Hartcentrum A.S.Z.

In de weken daarop krijgt de patiënt psychologische ondersteuning en wordt waar nodig gewerkt aan rookstop, gedragsverandering en verwerking. Patiënten krijgen een uitgebreide voedingsanamnese en gepersonaliseerd voedingsadvies, ze worden op regelmatige basis gewogen en worden nauwgezet gevolgd en ondersteund bij de behandeling. Wekelijks krijgen de patiënten tips en gezonde voedingsweetjes.

Bij nood aan thuishulp of aan overplaatsing naar een SP Cardiale revalidatie (o.a. Campus Wetteren), evalueert de sociaal assistente de noden en wensen van de patiënt en diens familie en informeert zij over de mogelijkheden. Zij is als liaison uitstekend geplaatst om mantelzorgers te bereiken en de praktische thuisnoden te inventariseren en remediëren. Zij regelt ook mee transfers naar hospitalisatie-revalidatie-eenheden als de patiënt na een ingreep nog niet naar huis kan.

Tijdens de trainingssessies zijn de kinesitherapeuten alert voor medische problemen (hyper- en hypotensie, brady- en tachyaritmieën, ontstaan van de novo-VKF, tekenen van decompensatie…).

Dankzij nauwe samenwerking, goede communicatie en wekelijkse teamvergaderingen wordt de patiënt in toto behandeld en nauw opgevolgd om nieuwe opnames te voorkomen.

Hoewel we al jaren aangepaste voedings- en trainingsschema’s voorzien voor patiënten met hartfalen, zetten we in de nabije toekomst verder in op een nog meer geïndividualiseerde en gespecialiseerde aanpak onder de vorm van de ‘hartfalenkliniek’.

HET MULTIDISCIPLINAIR CARDIAAL REVALIDATIETEAM BESTAAT UIT:

Foto A.S.Z. Wetteren cardiaal revalidatieteam Vooraan v.l.n.r.: Adinda Bracke en Anna Koszla Achteraan v.r.n.l.: Christine Baeyens, Machteld Vinck, Lien Calle, Lutgart De Roo, Myriam Van Zwol en Ingrid Baeten

PAGINA 32 I Hartcentrum A.S.Z.

Foto A.S.Z. Aalst cardiaal revalidatieteam Elke Bambust, Barbara De Ceuster, Rani Vetsuypens, Ineke de La Ruelle, Ilse Rimbaut, An Huylenbroeck

PAGINA 33 I Hartcentrum A.S.Z.

9. IMAGING

H

et echolab is uitgerust met state-of-the-art apparatuur die onder meer driedimensionele beeldvorming mogelijk maakt. Deze 3D real-time echocardiografie (of 4D-echo) wordt gebruikt tijdens de slokdarmechocardiografie (transoesophageale echocardiografie of TOE) en is onmisbaar geworden voor de diagnostiek van structureel hartlijden zoals mitraliskleplijden, valvulair hartlijden, congenitale afwijkingen enz.

Op de foto v.l.n.r.: verpleegkundige Pascal Tuyishine , dr. Elke De Vuyst, verpleegkundige Sanne Weys, hoofdverpleegkundige Cindy Van Vaeck & dr Dries Viaene

PAGINA 34 I Hartcentrum A.S.Z.

9.1. ECHOLAB •

Dit speelt bovendien een specifieke rol bij de behandeling van deze aandoeningen, vooreerst via een minimaal invasieve approach. De cardioloog echografist gaat mee in het cathlab en begeleidt de procedure door middel van een TOE.

•

Enkele voorbeelden zijn de begeleiding van de positionering van de mitraclip bij het percutaan plaatsen van deze clip in geval van mitralisklepinsufficiëntie, of het aangeven van de juiste locatie voor een percutane sluiting van het linker hartoor.

Tijdens deze beide procedures helpt de cardioloog echografist ook met de transseptale punctie, hij of zij leidt dus de interventionalist tot het correcte hartgebied. De cardioloog echografist wordt zo de gps van de interventionele cardioloog.

We spreken van interventionele echocardiografie.

•

Wij hebben hiervoor met het A.S.Z. in 2016 een bijzondere erkenning behaald. Dit kwaliteitslabel bekroont de jarenlange inspanningen en investeringen om het hoogste niveau na te streven.

•

Daarnaast helpt 3D transoesophageale echocardiografie om preoperatief de technische haalbaarheid in te schatten en vervolgens om de maat van het te gebruiken device te bepalen (bv. maat van de aortaklep bij TAVI of van het closure device bij linkerhartoor- of ASD-sluiting). Sinds eind 2017 hanteren we soms ook ICE (= intracardiac echocardiografie) bij percutane PFO-, ASD- en hartoorsluiting. De echografist begeleidt de procedure dan niet met TOE, maar met een catheter met echoprobe ter hoogte van de tip die via de linker of rechter vena femoralis in het hart wordt gebracht.

•

Het grote voordeel van deze nieuwe vorm van interventionele echocardiografie is dat minimaal invasieve interventies geen algemene narcose meer vereisen en via dagopname kunnen gebeuren.

•

Het A.S.Z. was de eerste in België die deze techniek heeft toegepast bij hartoorsluitingen. Sinds de introductie van deze nieuwe echotechniek in het A.S.Z. zijn door middel van ICE een 30-tal minimaal invasieve interventies succesvol begeleid.

• Nieuw: Het TRICLIP-programma zag het licht in 2020. Hierbij wordt de lekkende

tricuspidalisklep op minimaal invasieve wijze geclipt, naar analogie met de procedure bij mitraalklepinsufficiëntie.

•

Het echolab is ook uitgerust met een ligfietsecho, nuttig bij dynamische evaluatie van mitralisklepinsufficiëntie (enkel insufficiëntie waarneembaar bij inspanning) en bij het opsporen van LVOT-obstructie in geval van linker ventrikelhypertrofie. Tenslotte wordt het ook gebruikt om coronaire insufficiëntie op te sporen.

•

Voor coronair lijden gebruiken we vooral de dobutamine stress echografie (DSE). Een 300-tal dergelijke echo’s werden verricht in 2020 bij patiënten bij wie een fietsproef niet mogelijk is of bij twijfelachtige fietsproef, alvorens over te gaan tot een meer invasieve coronarografie.

•

Belangrijk is te weten dat er in ons centrum een excellente correlatie bestaat tussen positieve DSE (lees afwijkingen tijdens deze echo, suggestief voor coronair lijden) en bevindingen tijdens coronarografie. Tijdens coronarografie werd steeds een letsel op het aanvoerende bloedvat gevonden dat zorgt voor het gebied aangeduid als ischemisch op DSE.

•

Tenslotte verrichten we op het echolab cardiologie ook duplexen van de halsvaten (preoperatief in het kader van cardiochirurgie) en sinds begin 2019 duplexen van de nierarteriën (in het kader van secundaire hypertensie). Binnen deze context dragen we interdisciplinair samenwerken hoog in het vaandel: één van onze echotechnici is eveneens actief op het vaatlabo van onze collega’s vaatchirurgen.

•

We kunnen stellen dat het echolab intussen verder gestructureerd en uitgebouwd werd en een vaste waarde is binnen het hartcentrum, goed voor 18.112 transthoracale echocardiografieën, 833 slokdarmecho’s en 290 DSE’s in 2020.

•

Binnen deze context begeleiden we ook arts-specialisten Cardiologie in opleiding zo goed mogelijk in alle facetten van echocardiografie van indicatiestelling tot interpretatie.

•

Interventionele echo imaging: dr Dries Viaene ondersteunt het mitraclip en ASD/LAA programma.

•

Dr. Hadewich Hermans ondersteunt het triclip programma wat imaging betreft.

PAGINA 35 I Hartcentrum A.S.Z.

AANTAL BEHANDELINGEN IN HET ECHOLAB VAN HET HARTCENTRUM A.S.Z. Echolab Hartcentrum A.S.Z.

2016

2017

2019

2019

2020

TT echocardio

16.779

19.993

20.332

20.898

18.112

Slokdarmecho

828

1026

1026

1031

833

Dobutamine stress echo

222

698

962

1543

618

18590

22478

23020

23991

19853

Totaal

9.2. CARDIAC CT •

Ondanks de impact van de coronacrisis zien we een lichte toename van het aantal coronaire CT scans: 735 in 2020.

•

Ook het aantal cardiac CT scans met het oog op pulmonaal vene isolatie en structurele percutane behandelingen neemt toe.

•

In 2019 kocht het A.S.Z. een nieuwe CT-scan, de Aquilion ONE GENESIS van Canon medical. Dit is één van de eerste CT-scanners met artificial intelligence functionaliteiten in Europa. Dit zorgt voor zeer hoge beeldkwaliteit bij een lage stralingsdosis.

Het is ook mogelijk om bij vernauwingen functioneel onderzoek te doen naar de ernst van de vernauwing en te kijken of deze tot zuurstofgebrek van de hartspier leidt. Precisiewerk zoals het percutaan plaatsen van hartkleppen, sluiten van hartoortjes, ablaties van longvenen bij voorkamerfibrilleren… het kan allemaal met de grootste nauwkeurigheid in beeld worden gebracht. 3D-reconstructies maken het bovendien mogelijk om bij interventies nog beter de mogelijkheden en moeilijkheden in te schatten.

•

Deze onderzoeken gebeuren door een gespecialiseerd radioloog én een gespecialiseerd cardioloog, waarbij beide artsen simultaan de scans uitvoeren en interpreteren. De radiologen in deze joint venture zijn dr. Laurence Trappeniers, dr. Bruno De Potter en dr. Eddy Van Hedent. De cardiologen zijn dr. Joost Geraedts en dr. Dries Viaene.

•

Aanvragen van cardiale en coronaire CT-scans dienen te gebeuren door een cardioloog om aanspraak te kunnen maken op terugbetaling van het ziekenfonds.

•

In 2021 zijn nieuwe cardiac CT-toestellen voorzien voor de campussen Aalst en Geraardsbergen.

CARDIAC CT A.S.Z.

Dr. Hadewich Hermans

PAGINA 36 I Hartcentrum A.S.Z.

Dr. Geraerdts aan de CT-scan Aquillon One Genesis van Canon Medical in A.S.Z. Aalst

PAGINA 37 I Hartcentrum A.S.Z.

10. OPLEIDINGSCENTRUM

D

e dienst Cardiologie fungeert als opleidingscentrum waarbij arts-specialisten en verpleegkundigen in opleiding zich kunnen vervolmaken in de heelkunde, inwendige geneeskunde en cardiologie.

Op de foto v.l.n.r. verpleegkundige cardiologie en dr. Debrauwere

•

Als opleidingscentrum werken we samen met het UZ Antwerpen en UZ Brussel.

•

In 2017 startte er een samenwerkingsverband met het UZ Antwerpen voor de opleiding van cardiologen op onze dienst.

De dienst cardiologie/cardiochirurgie heeft 1 ASO inwendige ziekten, 1 ASO cardiologie en 1 ASO heelkunde in dienst.

•

Er zijn gemiddeld twee tot drie studenten geneeskunde die stage lopen op onze dienst. (UZ Brussel en UZ Gent).

•

Sinds 2021 worden ook fellows cardiologie verwelkomd in ons ziekenhuis, in het bijzonder voor interventionele cardiologie.

•

Tot slot zijn we ook een opleidingscentrum voor studenten in de verpleegkunde.

PAGINA 38 I Hartcentrum A.S.Z.

11. CARDIOVASCULAIRE STUDIE-EENHEID

D

e cardiovasculaire studie-eenheid, gesitueerd in het A.S.Z. campus Aalst en in het Sint-Blasius Ziekenhuis Dendermonde, is al jaren een vaste waarde binnen onze dienst cardiologie. Het biedt onze cardiologen de mogelijkheid om patiënten, naast de klassieke behandeling, medicatie of technieken aan te bieden die nog niet standaard te verkrijgen zijn. Bijkomend biedt de studie eenheid ruimte voor eigen wetenschappelijke projecten en innovatie.

Op de foto v.l.n.r. dr. Sarens en Nathalie Beulen, studie-eenheid AZ Sint-Blasius

LOPENDE STUDIES In alle domeinen van de cardiologie nemen we momenteel deel aan verschillende studies:

AEGIS II

Een fase 3, multicenter, dubbelblind, gerandomiseerd, Placebo-gecontroleerde studie met parallelle groepen om de werkzaamheid te onderzoeken en veiligheid van CSL112 bij proefpersonen met acuut coronair syndroom.

REVERSE-IT

Een fase 3, multicenter, open-label, eenarmige studie van PB2452 bij met ticagrelor behandelde patiënten met een ernstige bloeding of die een dringende operatie of invasieve procedure nodig hebben.

PAGINA 39 I Hartcentrum A.S.Z.

ANTHEM-HF

Autonome regulatietherapie bij patiënten met hartfalen en gereduceerde ejectiefractie van minder dan of gelijk aan 40%, om de myocardiale functie te verbeteren en de progressie van hartfalen tegen te gaan door middel van stimulatie van de nervus vagus door een geÎmplanteerd VITARAsysteem.

RELIEVE-HF

Het doel van deze studie is om de veiligheid en effectiviteit na te gaan van het V-Wave Interatrial Shunt System om de klinische resultaten te verbeteren bij een bepaalde hoog-risico subgroep van symptomatische patiënten die lijden aan HF.

HORIZON

Een gerandomiseerde, dubbelblinde, placebogecontroleerde, multicentrische studie om de impact van lipoproteïne (a) verlaging met TQJ230 op ernstige cardiovasculaire voorvallen bij patiënten met een vastgestelde cardiovasculaire aandoening te beoordelen.

VESALIUS

Een dubbelblinde, gerandomiseerde, placebo-gecontroleerde, multicenter studie ter evaluatie van de impact van Evolocumab op ernstige cardiovasculaire voorvallen bij patiënten met een hoog cardiovasculair risoco zonder voorafgaand myocardinfarct of beroerte.

ARTESIA

Een multicenter internationale dubbelblinde gerandomiseerde gecontroleerde studie waarin apixaban versus aspirine wordt vergelijken voor vermindering van beroerte en systemische embolie bij patiënten met door het apparaat gedecteerde subklinische atriumfibrilleren.

OCEAN

PREDICT-LAA

Een gerandomiseerde gecontroleerde fase 4-studie om te onderzoeken of een strategie van langdurige orale antistolling superieur is aan een strategie van plaatjesaggregatieremmende therapie (ASA) alleen bij het verminderen van de incidentie van cerebrale embolische voorvallen bij patiënten met een mati grisico na succesvolle katheterablatie voor artriale fibrillatie.

Een internationale klinische studie die de potentiële toegevoegde waarde van FEops HEARTguideTM (software platform met patiënt-specifieke stimulatie) beoordeelt bij de voorbereidende planning van de percutane procedure voor het afsluiten van het linker hartoor met het AmplatzerTM AmuletTM-implantaat, met bijzondere aandacht voor de veiligheid en efficiëntie van de procedure, evenals voor klinische resultaten en medische beeldvorming.

Naast deze studies zijn er 12 lopende waarbij de inclusies gestopt zijn, maar waarbij er verder opvolging gaande is. Daarnaast zijn er momenteel 10 studies in de pijplijn die op korte of middellange termijn worden opgestart.

PAGINA 40 I Hartcentrum A.S.Z.

MEDICAL NEED PROGRAMMA’S •

Een onderzochte behandeling kan zijn nut al overtuigend bewezen hebben in de wetenschappelijke literatuur maar alsnog niet voorhanden zijn, meestal ten gevolge van het uitblijven van terugbetaling. In samenwerking met de industrie kan dan in afwachting van een adequate terugbetaling beslist worden om de behandeling al aan te bieden aan geselecteerde patiënten.

•

Zo worden er in ons centrum 20 patiënten behandeld met Tafamidis, een in België nog niet beschikbare behandeling om progressie van cardiale amyloïdosis tegen te gaan.

•

In 2021 zal gestart worden met een medical need programma voor Forxiga (een SGLT2 inhibitor) voor patiënten met hartfalen en een verminderde nierfunctie.

NIEUWS •

De COVID-pandemie heeft ook zijn invloed gehad op de werking van de cardiovasculaire studiedienst. Het was een grotere uitdaging om patiënten te includeren en op een Corona-veilige manier opvolging te voorzien.

•

Eind 2020 heeft Dr. Philippe Vanduynhoven de taak als eindverantwoordelijke voor campus Aalst overgenomen van Dr. Ian Buysschaert.

•

Samen met de opstartende hartfalenkliniek en de verdere groeiende diensten elektrofysiologie en interventionele/ structurele cardiologie, zal er de komende jaren blijvend worden ingezet om binnen elk domein de deelname aan wetenschappelijke projecten verder uit te bouwen.

Op de foto v.l.n.r.: Lies De Hauwere, dr. Vanduynhoven, An Roets en Elyne Use

PAGINA 41 I Hartcentrum A.S.Z.

12. KWALITEITSCONTROLE W

e leggen steeds meer de focus op kwaliteitsbewaking als aparte activiteit. Hiervoor lopen volgende projecten in ons ziekenhuizen:

•

Accrediteringsproject NIAZ; we behaalden de NIAZ-accreditering in 2017 (Qualicor Europe).

•

Patiëntenbevragingen (polikliniek: bevraging in 2020).

•

Radioprotectie op cathlab: er wordt maximaal ingezet op lage stralingsbelasting. Bovendien wordt bijvoorbeeld gewerkt met loden hoofdmutsen en extra radioprotectieve loodschermen voor anesthesie.

•

Registratie van complicaties en succesratio’s; dienst IT investeert in betere registratiemodaliteiten

•

Individuele feedback aan stafleden en medewerkers.

•

Opstart van Morbidity Mortality Meeting: een maandelijkse stafmeeting onder de verantwoordelijkheid van dr. Jan Debrauwere waarbij complicaties en overlijdens aan bod komen.

•

Cardiochirurgie, TAVI en ablaties.

•

Kenbaar maken van succes en complicaties, onder andere via het cardio jaarverslag.

•

Hartteam

•

Subspecialisatie van het verpleegkundig personeel: er is een team van dedicated verpleegkundig personeel voor onder andere het cathlab, dienst elektrofysiologie en revalidatie.

PAGINA 42 I Hartcentrum A.S.Z.

Cardiolounge A.S.Z. Aalst PAGINA 43 I Hartcentrum A.S.Z.

13. RAADPLEGINGSGIDS HARTCENTRUM A.S.Z. Maak online een afspraak via www.mynexuz.be A.S.Z. CAMPUS AALST Polikliniek: 053/76 67 30 ECG-service : ECG@asz.be CCU: 053/76 43 30 Revalidatie: 053/76 67 30 Cardiac CT: 053/76 67 30 Cathlab: 053/76 41 73 Dagkliniek / Cardiolounge: 053/76 41 70 Imaging: 053/76 67 30 R&D : 053/76 41 75 Cardiochirurgie: 053/76 67 85 Voor urgente consults: bel 0471/70 26 36 (nummer exclusief voor huisartsen) A.S.Z. CAMPUS WETTEREN Polikliniek: 09/368 84 93 Revalidatie: 09/ 368 83 71 SP: 09/ 368 83 50 A.S.Z. CAMPUS GERAARDSBERGEN Polikliniek: 054/43 21 72 Verpleegafdeling: 054/ 43 25 00 Revalidatie: 054/ 43 23 00 AZ OUDENAARDE Polikliniek: 055/33 67 61 Revalidatie: 055/ 33 63 01 Verpleegafdeling: 055/ 33 64 00 AZ SINT-BLASIUS DENDERMONDE: Polikliniek: 052/25 29 50 NINOVE Dr. Vanhonsebrouck: 0495/21 82 43 BRAKEL: Dr. Jacobs: 055/42 89 35 LIEDEKERKE: Dr. Debels: 053/67 01 11 PAGINA 44 I Hartcentrum A.S.Z.