nieuwetijd magazine voor openbare diensten
kies sociaal op 25 mei
maandblad van AC V-O p enbare D iensten – mei 2014 v.u.: L . H a m e lin ck, H e lihave nl aa n 21, 10 0 0 B r u s s e l
2
In dit nummer
04
16
focus
04
focus
10
zorg
19
vlaamse overheid
Waar kiezen we voor op 25 mei?
De berekening van de opzegtermijnen
14
lokale & regionale besturen
15
Stad Brugge houdt NENO boven de
na het eenheidsstatuut voor arbeiders
VIA4-Akkoord: aan revisie toe
doopvont: “naar een nieuwe organisatie”
VERVOER
17
bijzondere korpsen
18
Brandweer
19
vervoer
in de gezondheidszorg. Verkeerde interpretatie kan leiden tot zwaar nadeel
13
federale overheid Memorandum federale overheid
COLOFON
Politie
ACV Openbare Diensten zocht en vond
16
vlaamse overheid
de beste buschauffeur
Plaats- en tijdsonafhankelijk werken bij de Vlaamse overheid
20
Geslaagde studiedag ter lancering van vervoersmemorandum
Redactie Luc Hamelinck | Amélie Janssens | Chris Herreman | Joris Lermytte | Thomas Vael | Ilse Heylen | Marc Saenen | Frédéric De Gelissen | Jan Mortier Eindredactie Amélie Janssens | Luc Hamelinck Vormgeving Gevaert Graphics Druk Corelio Printing | www.corelio.be
3
edito
Buik of verstand?
22 PENSIOENEN
22
pensioenen Valkuilen bij een pensioen wegens definitieve lichamelijke ongeschiktheid
W
e staan voor de verkiezingen van 25 mei. Dan trekken we met z’n allen naar de stembus: voor Vlaanderen (of Brussel voor de Brusselaars), voor het federale en Europa. De volgende verkiezingen zijn er pas in 2019. De politieke verhoudingen worden dus bepaald voor de komende vijf jaar. De verkiezingen van 25 mei zijn belangrijk. Zeker op sociaal vlak! Ook omdat wordt beslist hoe Vlaanderen de nieuwe bevoegdheden (zoals kinderbijslag) zal uitoefenen. Als we het programma lezen van de partij die volgens de peilingen de grootste wordt in Vlaanderen, dan maken we ons toch grote zorgen. Want: • Daarin gaat de index op het blok. Niet voor de laagste pensioenen en sociale uitkeringen, voegt ze er snel aan toe. Maar wie gelooft nu zoiets als je eerst het principe van de afschaffing van de index voorop stelt? • Daarin staat een belastingvermindering die, volgens berekeningen van de KU Leuven, grootverdieners nog rijker maakt en de kloof vergroot tussen wie weinig en veel verdient! • Daarin krijgt wie voor z’n 65ste stopt met werken een pensioenmalus waardoor men tot een kwart van het pensioen verliest. • Daarin worden mogelijkheden om loopbaan en persoonlijk leven te combineren, afgebouwd. • Daarin opteert men voor een volledig contractueel ambtenarenkorps en de afschaffing van het statuut. • Met alle gevolgen van dien voor de tewerkstelling, de dienstverlening waarvan men kan genieten en de kosten die men zelf zal moeten betalen. • Er wordt ook komaf gemaakt met algemene sociale akkoorden. Dan moeten we alles in de eerste plaats op het niveau van afzonderlijke ondernemingen en diensten onderhandelen. Werknemers komen daarmee in een zwakkere positie. • Daarin worden syndicale acties in de openbare sector geneutraliseerd door minimale dienstverlening. • Daarin verliest iemand die 2 jaar werkloos z’n werkloosheidsuitkering, moet die aankloppen bij het OCMW en ‘gemeenschapsdienst’ verrichten. Niet alleen duwt men mensen zo in een sukkelstraatje maar jobs van laaggeschoolden zullen nog meer onder druk komen.
M’n boodschap is daarom erg eenvoudig: stem sociaal !
In naam van ‘de verandering’ worden zaken bepleit die sociaal de verkeerde richting uit gaan. Maar realiseert Jan-modaal zich dit voldoende? Zullen mensen in het stemhokje reageren vanuit hun ‘buik’ of zal men ook denken aan het sociale? Economisch staan we er vandaag veel beter voor dan toen de regering aantrad. Sommigen willen ons wel doen geloven dat alles fout loopt in het land. In werkelijkheid hebben we crisis beter doorstaan dan de meeste Europese lidstaten. Als morgen mensen onzeker moeten zijn over hun inkomen door afschaffing van de index, door minder pensioen, door lagere uitkeringen, … dan zal dit de economie niet ten goede komen.
Volg ons op twitter.com/acvopenbaar
M’n boodschap is daarom erg eenvoudig: stem sociaal ! Vriendelijke groeten
Like ons op facebook.com/acv-openbarediensten
www. acv-openbarediensten.be
Luc Hamelinck, Voorzitter
4
focus
Waar kiezen we voor op
25 mei?
Over enkele dagen trekken we naar sporthallen en scholen om er in de gekende kleine hokjes bolletjes te kleuren bij de politici of partij van onze keuze. We kiezen op 25 mei de vertegenwoordigers in de Kamer van Volksvertegenwoordigers, het Vlaams en Brussels Parlement en het Europees Parlement. De politieke partijen voeren al enkele weken hevig campagne en strijden voor onze stem. Maar weten we eigenlijk waarover deze verkiezingen gaan? Wij gieten de standpunten van de partijen over enkele belangrijke thema’s in een handig overzicht.
Loonvorming en sociaal overleg
· Belastingverlaging waarbij men meer terug- · CD&V wil belastingvermindering door optrekkrijgt naar mate men meer verdient (noot: berekeningen KU Leuven leren dat het voorstel voordeligst is voor de grootverdieners en het de kloof tussen wie veel of minder verdient, vergroot) In 2015 indexsprong (behalve voor pensioenen en laagste sociale uitkeringen) en nadien all-in akkoorden (noot: en dus de facto afschaffing van de index). De focus van het sociaal overleg wordt verlegd naar de sectoren en bedrijven (noot: geen algemene sociale akkoorden meer) Werkgevers en werknemers kunnen afwijken van loonakkoorden die op een hoger niveau zijn afgesloten. Op sectorniveau wil N-VA werken met ‘all-in akkoorden’ over het geheel van de loon- en arbeidsvoorwaarden. Algemene en lineaire verlaging van de sociale werkgeversbijdrage. Wil meer flexibele arbeidscontracten mogelijk maken.
· ·
· · ·
ken belastingvrij minimum (noot: volgens berekeningen KU Leuven bekomt iedereen daarmee ongeveer even veel) Fiscale en sociale lastenverlagingen maar die mogen niet worden gebruikt om loonsverhogingen te financieren. CD&V wil de loonkostenhandicap wegwerken tegen uiterlijk 2018. Als in de 2 voorgaande jaar de loonkostenhandicap is toegenomen, moet dit verrekend worden op de onderhandelingsmarge voor de komende cao-onderhandelingsronde. Inflatie in bedwang houden, bijvoorbeeld door de productkorf en gewichten sneller aan te passen en de prijsevoluties permanent te controleren. CD&V beschouwt sociale dialoog als hoeksteen van ons sociaal model.
· ·
· ·
· Open VLD wil belastingverlaging door ver-
mindering van 5 naar 2 tarieven (noot: volgens berekeningen KU Leuven bekomt men hierdoor de grootste vermindering, die groter wordt naar mate men meer verdient) Verlaging van de loonlasten door de patronale RSZ-bijdragen lineair te verminderen met 1% per jaar van 33% naar 30%.
·
· SP.A combineert fiscale en sociale werkbonus
met belastingvrije som (noot: volgens berekeningen van KU Leuven wordt in dit voorstel minder geld ingezet, en komt dit meer ten goede van de lagere loongroepen). Wil index behouden en verdedigen. Mikt op loonlastenverlagingen voor kortgeschoolden, ouderen en jongeren om de tewerkstelling van die groepen te ondersteunen.
· ·
· Groen mikt met belastingvermindering uit-
drukkelijk op mensen die werken tegen een bescheiden of laag uurloon Wil indexering van de lonen beschermen: als de prijzen stijgen, moeten ook de lonen stijgen. Groen wil de vermindering van de loonkosten financieren door belastingen op vervuiling en op winst uit grote vermogens. Het verschil tussen het loon van een jonge en oude werknemer moet kleiner.
· · ·
5
focus
25 mei – stem sociaal! Openbare sector
· Voor N-VA mag de overheid enkel het kader · CD&V pleit noch voor een kleine, noch voor een · De federale overheid moet haar organisatie ook creëren, dwz. de voorwaarden scheppen. Op basis van externe audits beslissen welke taken worden versterkt en welke worden afgestoten. N-VA wil verdere besparingen in de werkingsen personeelskosten van de overheid. Het totaalbedrag van de overheidsuitgaven wordt nominaal geblokkeerd op het niveau van 2013 (meeruitgaven moeten worden gecompenseerd op andere domeinen). N-VA wil afschaffing specifiek statuut ambtenaren en opteert voor een volledig contractueel ambtenarenkorps. Een beloningsbeleid afgestemd op functiewegingen. Invoering van een flexibele arbeidsmarkttoelage (voor ICT bijv.). Bij de politie komt er een functionele verloning in de plaats van een ‘wildgroei van vergoedingen, toelagen en premies’. Wil een sterke vereenvoudiging van de structuur van de Vlaamse overheid. N-VA wil dat federale overheid verder wordt afgeslankt. De structuur van de administratie moet ook worden gemoderniseerd. Wil de bestuurskracht van de gemeenten verhogen. Nieuwe Vlaamse bevoegdheden eventueel doorschuiven naar gemeenten. Wil doorgedreven integratie van gemeente en ocmw. Gemeenten moeten grondig kerntakendebat voeren. N-VA wil provincies afschaffen. Het ontbreken van een heldere stakingsregeling in de publieke sector, en zeker bij de overheidsbedrijven, is volgens N-VA een lacune in de wetgeving die moet opgevuld worden. Een regeling van minimale dienstverlening hoort hierbij. Wil afbouw van participaties van de overheid in bedrijven. Fusie van sociale inspectiediensten. Invoering van de eenheidsrechtbank. Gesco’s worden deels omgeschakeld naar programma voor tijdelijke werkervaring. De overige gesco’s laat men uitdoven door ze bij vertrek niet meer te vervangen. Brandweer en civiele bescherming worden geïntegreerd. N-VA wil dat te kleine politiezones worden gefusioneerd. Politie houdt zich bezig met kerntaken; de rest wordt opgenomen door andere en private beveiligingsdiensten. Politieambtenaren worden ingezet voor politietaken, burgers voor administratieve taken.
·
· ·
· · ·
grote overheid. Ze vindt dat de overheid enkel moet tussenbeide komen wanneer en waar dat nodig is. Omgekeerd geldt ook dat de overheid moet terugtreden wanneer de samenleving zelf in staat is om het heft in handen te nemen. De verschillende overheden moeten steeds op zoek blijven gaan naar efficiëntere manieren van werken. Voorziet geen specifieke doelstellingen voor vermindering van het aantal ambtenaren of specifieke besparingen op het overheidspersoneel. Voorziet selectieve vervanging in sommige diensten en uitbreiding in andere. Wil meer investeren in opleiding en inzetten op loopbaanperspectieven voor alle personeelsleden. CD&V wil evolueren richting 1 volwaardig statuut voor iedereen. Daarbij moet er uiteraard wel oog zijn voor de onafhankelijkheid van de ambtenaar en de bescherming tegen de politieke overheid. Het hoofddoel is om de overstap van de publieke naar de private sector, en omgekeerd, te vereenvoudigen. Te grote verschillen tussen statuten staan gemengde loopbanen vandaag soms in de weg. Wil dat overheden hun informatie efficiënt en kosteloos met elkaar uitwisselen. Overheid moet koploper worden in e-government. Versterking van gewestelijk niveau in Brussel ten opzichte van lokale om efficiëntie te verhogen. CD&V wil komen tot regularisering van gesco’s in lokale besturen. Wil nagaan hoe gesco-premie kan bijdragen aan doelgroepenbeleid. Wil de sociale partners blijvend betrekken in beheer en organisatie van de sociale zekerheid. Wil stakingsrecht respecteren.
· · · ·
·
·
· ·
· ·
· · · · · ·
· ·
beperken tot 5 beleidsdomeinen: binnenland, buitenland, sociale zekerheid, gezondheid en financiën. Lokale besturen moeten meer vrijheid en zeggenschap krijgen. Het ambtenarenstatuut moet voor Open VLD de uitzondering worden. Interim-arbeid moet perfect mogelijk gemaakt worden voor momenten waarop de werklast piekt.
· ·
· Voor SP.A is het de opdracht van de overheid bij
te dragen tot zoveel mogelijk vrijheid en welzijn voor alle mensen. Ze kan die doelstelling enkel bereiken door doeltreffend en zuinig te werken. Ze moet zorgvuldig omgaan met de fiscale middelen en sociale bijdragen die de inwoners haar toevertrouwen. De overheid moet zo omvangrijk zijn als nodig om de publieke taken te vervullen. Iedereen heeft recht op het principe één dienst – één loket. Daarvoor moeten overheden samenwerken voor een effectieve en efficiënte dienstverlening. De autonomie van gemeenten moet versterkt worden. Het aantal intercommunales moet volgens SP.A sterk verminderd worden. Want ze kunnen niet democratisch genoeg gecontroleerd worden, zijn duur en ze verduisteren de structuur van de gemeentelijke overheid. Provincie krijgen rol als expertisecentrum en publiek servicebedrijf voor de gemeenten.
· · · ·
· Groen wil het debat over de kerntaken van de · Open VLD wil dat de overheid in de markt op-
treedt als scheidsrechter, niet als speler. Ze moet volgens Open VLD terugtreden uit sectoren zoals telecom, post en banken. De vrijheid van burgers en ondernemers wordt volgens de liberalen te veel beknot door regelen controledrift. Het is volgens hen tijd voor minder overheid en meer vrijheid. Open VLD wil de stijging van de overheidsuitgaven beperken tot de index om een lastenverlaging voor de bedrijven te financieren. Wil selectief vervangingsbeleid. Open VLD wil op korte termijn minstens 2/3e van de Vlaamse instellingen afschaffen. De Vlaamse organisatie wordt hervormd naar 5 grote beleidsdomeinen.
· · · ·
overheid voeren zonder cijferfetisjisme. Het is zinvol om binnen de overheid te zoeken naar meer efficiëntie maar niet vanuit een eenzijdige besparingslogica. Dit betekent echter niet dat de overheid volgens Groen alles zelf moet doen. Sommige zaken worden beter aan de markt of het middenveld overgelaten. Groen pleit voor een modernisering van het openbaar ambt. Op basis van gerichte keuzes willen ze kijken welke diensten meer en welke diensten minder personeel nodig hebben. Groen wil geen afschaffing van de vaste benoeming, maar de verschillen tussen statutaire en contractuele ambtenaren moeten wel worden weggewerkt. Wil dat er werk wordt gemaakt van een aanvullend pensioen voor contractuele ambtenaren.
· ·
6
focus
Werk en gezin
· N-VA voorziet enkel voor ‘gemotiveerde’ on-
derbrekingen voor ouderschap, zorg of opleiding een vervangingsinkomen (bij RVA) en een gelijkstelling met gewerkte dagen voor de pensioenopbouw. N-VA zet in op dienstencheques en telewerk om de combinatie arbeid en gezin te vereenvoudigen. Ondernemingen en bedrijventerreinen worden aangemoedigd om hun werknemers een wasserij, crêche of strijkdienst aan te bieden.
·
baan. Tijdskrediet en loopbaanonderbreking maken langer werken draaglijk. CD&V maakt een duidelijke keuze: verloven voor zorg (voor kinderen, voor zieke familieleden, voor palliatief verlof, voor mantelzorg...) en bijscholing moeten blijven bestaan. De verlofstelsels moeten vereenvoudigd worden. Het verschil tussen premies en de duurtijd van bepaalde verloven wegwerken bij privéondernemingen, in de social profit en bij de overheid.
·
VLD wil de combinatie van arbeid en ge· CD&V vindt rustpauzes tijdens de loopbaan · Open zin vereenvoudigen door in te zetten op meer belangrijk om langer werken mogelijk te maken. Die rustpauzes mogen niet leiden tot een inkorten van de effectief gewerkte loop-
kinderopvangplaatsen, aanpak van de files en dienstencheques.
· SP.A wil moederschapsrust en vaderschaps-
verlof meer toegankelijk maken door het bedrag op te trekken naar 100% van het geplafonneerde loon. De moederschapsrust zou worden opgetrokken naar 16 weken, het vaderschapsverlof tot 8 weken. Zet ook in op kinderopvang.
·
· Groen wil dat we opnieuw meer tijd voor
het gezin kunnen maken door onder meer: uitbreiding van het vaderschapsverlof naar vijftien dagen en vervangen van de bestaande regeling met thematische verloven en tijdskrediet door één vlot toegankelijk zorgverlofstelsel met een tak ‘opvoeding en zorg voor kinderen’ en een tak ‘zorg voor zieken en zwaar zorgbehoevenden’.
7
focus
25 mei – stem sociaal! Pensioenen (brugpensioen) wordt afge· N-VA houdt pensioenleeftijd op 65 jaar; een vésector, maar ook het bedrijfspensioen moet drijfstoeslag’ bouwd. volledige loopbaan bedraagt 45 jaar. men in rekening brengen. tweede pijler aanmoedigen door werkne· Vervroegd pensioen kan pas vanaf 60 jaar. · Periodes van tijdskrediet en loopbaanonder- · Wil mers mogelijkheid te geven een deel van hun Wie dit doet, krijgt een pensioenmalus (= sanctie door vermindering van het pensioenbedrag). De verschillende pensioenstelsels moeten naar elkaar toegroeien. NV-A wil grondig wieden in de wildgroei van gelijkgestelde periodes. Periodes van ziekte of onderbreking van de loopbaan voor zwangerschaps- en ouderschapsverlof worden wel gelijkgesteld voor de pensioenopbouw. Het brugpensioen dooft uit. Langer werken kan via betere tewerkstellingskansen van oudere werknemers. Met specifieke arbeidsregimes en aangepaste loonkosten.
· · · ·
breking voor zorg en bijscholing mogen in de pensioenberekening volledig meegeteld worden als gewerkte jaren. Op de andere zogenaamd gelijkgestelde periodes willen wij strenger zijn. Wil loonlast voor werkgever verminderen voor oudere werknemers om langer werken te vergemakkelijken.
·
· Open VLD houdt de wettelijke pensioenleef-
tijd op 65 jaar, maar wil de effectieve pensioenleeftijd moet omhoog. De loopbaanduur wordt bepalender voor de startdatum van het pensioen en kan niet los worden gezien van hoe lang we leven. De wettelijke pensioenstelsels moeten naar elkaar toegroeien. Elke loopbaankeuze heeft een impact op het pensioen, zowel op het wettelijk als op het aanvullend pensioen. De opbouw van pensioenrechten zonder te werken wordt beperkt. Wie ziek is, voor zieken zorgt of zelf zwangerschaps- of ouderschapsverlof geniet, blijft pensioenrechten opbouwen. Vrijwillig kiezen om minder te werken of langdurige werkloosheid, tellen niet mee voor het pensioen. Het systeem van de ‘werkloosheid met be-
· CD&V gaat uit van volledig pensioen na 45 · jaar werken. Niet de pensioenleeftijd maar het aantal gewerkte jaren is van tel. Voorziet · overgangsperiode voor bijna-gepensioneerden. Legt minimumleeftijd voor vervroegd pensioen op 60 jaar. De onrechtvaardige pensioenverschillen tussen ambtenaren, werknemers en zelfstandigen moeten er uit. Maar, het hogere ambtenarenpensioen mag niet enkel vergeleken worden met het wettelijk pensioen in de pri-
· ·
·
inkomen te bestemmen voor hun aanvullend pensioen. Open VLD wil 55-plussers fiscaal aantrekkelijker maken voor de werkgever.
·
· SP.A wil de loopbaan voor iedereen even lang
maken: 42 jaar. Werk je langer dan 42 jaar, dan word je daarvoor beloond. Na 42 jaar werken heeft iedereen recht op een volwaardig pensioen dat gelijk is aan 75% van het loon. SP.A opteert voor democratisering van tweede pensioenpijler via de werkgever. SP.A ziet de pensioenteller wel verder lopen als iemand een tijd voor de kinderen of een familielid zorgt. Er komen gerichte loonlastenverlagingen voor 50-plussers.
· · ·
· Groen voorziet pensioen na 42 loopbaanjaren of op 65 jaar, wat het eerste komt. · Langer werken wordt werkbaarder gemaakt. · Iedereen oudere krijgt een waardig basispen-
sioen. Op het basispensioen krijg je een supplement per gewerkt jaar. Het wettelijk pensioen moet volstaan voor een aangename oude dag. Zo moet je niet rekenen op risicovolle pensioenfondsen. Aanvullende pensioenen blijven aanvullend, en vormen niet de kern van het pensioendebat. Atypische loopbanen mogen niet afgestraft worden. Carrièrewendingen, deeltijds werk en tijdelijke onderbrekingen zijn heel normaal in een moderne loopbaan. Groen wil ook andere types van werk waarderen voor het pensioen, zoals zorgarbeid en mantelzorg. Onrechtvaardige verschillen tussen de pensioenstelsels moeten weg. Groen wil die verschillen laten uitdoven en pleit voor het mechanisme waar meer gewerkte jaren leiden tot een hoger pensioen. Uitgesteld loon wordt vervangen door het beloningspakket. Het budget wordt herverdeeld over alle gepensioneerden. Voor de opbouw van het pensioen telt elk jaar dat je beschikbaar bent voor arbeid of zorg. Dat omvat bijvoorbeeld periodes van betaald werk, onvrijwillige werkloosheid, landingsbanen, ouderschapsverlof. Jaren van ongemotiveerd tijdskrediet tellen niet als loopbaanjaren.
·
·
·
8
focus
Mobiliteit en openbaar vervoer
· N-VA voorziet dat de overheid enkel nog de
randvoorwaarden voor het openbaar vervoer schept. De exploitatie moet gebeuren door andere spelers. (= privatisering openbaar vervoer) Waar buslijnen te weinig efficiënt zijn, rekent men vooral op taxi’s voor vraagafhankelijk vervoer. Bedrijven krijgen via slimme kilometerheffing een kilometerbudget volgens aantal werknemers, zodat actieve spreiding van de mobiliteit profijt kan opleveren. Voor het beheer van De Lijn kiezen we voor een kostenefficiëntie en geïntegreerde dienstverlening. We brengen de kostendekkingsgraad op een internationaal aanvaardbaar niveau. De deelstaten krijgen een beslissende stem in de investeringspolitiek van de NMBS. Regionalisering van de spoorwegen. Voorziet in tariefdifferentiatie volgens afstand of regio.
· · · · · ·
· CD&V wil het aanbod van het openbaar vervoer versterken met gerichte uitbreidingen. Wil bijkomende tramverbindingen in GEN zone. Is pro mobiliteitsbudget. Verlaten van gratis-beleid De Lijn. CD&V wil een structureel overleg tussen gewestelijke maatschappijen en NMBS om te komen tot de afstemming alle modi + doorgedreven tarief- en ticketintegratie.
· · ·
· Open VLD wil een meer vraaggericht openbaar vervoer.
van gratis openbaar vervoer voor · De Lijn moet zich bezig houden met organisa- · Behoud 65-plussers. De overheid moet blijvend kuntie van openbaar vervoer, minder met uitvoering ervan (maximale uitbesteding aan private sector met servicenormen gedefinieerd door overheid). Lokale besturen krijgen meer zeggenschap over het aanbod van het openbaar vervoer.
·
nen wegen op het tarievenbeleid.
· Groen wil dat dure infrastructuurprojecten de
· SP.A is niet akkoord met een besparingsbe- · leid op openbaar vervoer. Wil meer investeren in de uitbreiding van het aanbod. Hou- · den vast aan het decreet basismobiliteit. Het aanbod kan gegarandeerd worden via · · · · · · ·
het openbaar vervoer, maar ook via doelgroepgerichte maatregelen zoals bijvoorbeeld taxicheques en fiets- en autodeelsystemen. Nieuwe lightrails, sneltrams en (regionale) trams. Ook in Antwerpen en Gent een geïntegreerd voorstadsnet met een degelijk nachtaanbod. De verschillende openbare vervoersmaatschappijen laten hun systeemdenken achterwege en werken sterker reiziger georiënteerd. Voorziet oprichting van een reizigerspanel. Ten laatste in 2015: invoering van de transportkaart. Openbaar vervoer moet sterker inspelen op het vrijetijds- en evenementenverkeer. Dus ook in het weekend, ’s avonds en ’s nachts een aantrekkelijk aanbod vereist. SP.A wil komen tot slimme verkeerslichten op alle kruispunten op gewestwegen, met het oog op een vlotter verkeer. Stimuleren van doorstromingsmaatregelen op gemeentewegen door op Vlaams niveau een fonds voor cofinanciering ervan te voorzien. Meer bindende inspraak van steden en gemeenten bij wijzigingen in het aanbod of investeringskeuzes.
· · · · · · · ·
baan ruimen voor duurzame investeringen in comfortabeler, sneller en beter op elkaar afgestemd openbaar vervoer. Wie zonder eigen auto wil leven, moet daar perfect toe in staat zijn. Slimme kilometerheffing leidt tot bewustere duurzame keuzes. Erg complexe en ondoelmatige fiscale en parafiscale voordelen van de bedrijfswagen vervangen door een mobiliteitsbudget dat op termijn alle woon-werkvergoedingen zal vervangen. De overheid moet de bevoegdheid in handen houden over het basisaanbod en de tariefstructuur. Reizigers krijgen inspraak wat betreft aanbodplanning en dienstregelingen. De nodige investeringen in betrouwbaar staden streekvervoer financieren we door een heroriëntering van middelen van openbare werken. Betere doorstroming is een topprioriteit. Op belbussen en nachtbussen besparen is geen optie. Waar het potentieel voor collectief vervoer groot is (stedelijke en randstedelijke gebieden), staat De Lijn meer in voor het woonwerkverkeer. Winsten die De Lijn door een betere doorstroming realiseren, stromen naar de wegbeheerders terug gedurende een bepaalde periode. In stedelijke regio’s breiden we het weekend-, laatavond- en nachtaanbod uit. We zetten meer personeel in op bussen en trams om zo tegelijk de dienstverlening aan de reizigers en de sociale veiligheid op trams en bussen te verhogen.
9
focus
Gezondheid en zorg
· N-VA wil dat ouderen, chronisch zieken en per-
sonen met een beperking moeten langer veilig thuis kunnen wonen door langer gebruik te maken van thuiszorg, thuisverpleging en mantelzorg. Enkel geneeskundige verzorging waarvan het nut wetenschappelijk bewezen is, komt nog in aanmerking voor terugbetaling. Wat niet (genoeg) werkzaam is, wordt geschrapt. N-VA wil werken op basis van digitale registratie gezondheidszorggegevens stimuleren. De administratiekosten van de ziekenfondsen moet beperkt worden tot 3%. De overheid moet kosteloos toegang hebben tot alle gegevens die ziekenfondsen verzamelen in het kader van de verplichte verzekering. De kerntaak van een ziekenfonds wordt door N-VA beperkt tot het opsporen van de sociale noden en het verdedigen van patiënten. Naast de huidige spelers moeten ook andere verzekeringsinstellingen en zorgkassen een rol kunnen spelen in de gezondheidszorg. N-VA wil werk maken van een nieuwe ziekenhuisfinanciering: wil komen tot scheiding tussen het medisch beleid (een bevoegdheid voor de zorgverstrekkers) en het beheer van de gezondheidszorg(instellingen). Legt in de ouderenzorg nadruk op thuiszorg en ondersteuning van de mantelzorg. Op vlak van de voorzieningen legt N-VA de klemtoon op centra voor dagverzorging en kortverblijf en op serviceflats om de mantelzorger te ondersteunen. Er zal ook blijvend geïnvesteerd worden in de ‘klassieke’ rusthuizen. N-VA wil hier ruimte geven aan privaat initiatief. N-VA pleit voor invoeren van het persoonlijk ondersteuningsbudget voor personen met een beperking.
· · · ·
25 mei – stem sociaal! · Streeft in ouderenbeleid naar maximale inclusie
van oderen in de samenleving met een bleid dat gericht is op gezond ouder worden. Federale ziektekostenverzekering en Vlaamse sociale bescherming moeten elkaar aanvullen. Uitgangspunt is een solidair zorgsysteem voor alle lagen en groepen van de bevolking. Kwaliteitsnormen en -indicatoren voor zorgaanbieders moeten kwaliteit zichtbaar maken. Patiënten hebben recht op toegankelijke informatie over kwaliteit van gezondheidszorg.
·
·
· Groen vindt dat de hulpvragers de regisseurs
· Open VLD kiest voor commercialisering in de zorg. · ·
· · ·
HR-beleid met minder belastende en meer transparante arbeidsschema’s. De budget voor gezondheidszorg die in het kader van de zesde staatshervorming worden overgeheveld, moeten in Vlaanderen gebruikt worden voor niets anders dan welzijn en zorg.
· · ·
Wil dat private initiatieven en ondernemerschap een hefboom worden in de gezondheidszorg. Open VLD wil patiënten de mogelijkheid geven om een eigen zorgbudget te beheren of te laten beheren door een zorgmanager. Op die manier belanden de middelen niet langer rechtstreeks bij de gesubsidieerde structuren. Zo wil Open VLD meer keuzevrijheid en marktwerking in de zorg creëren. Ziet private initiatieven als hefboom. Meer inzetten op de koppeling van digitale informatie en de uitwisseling van die informatie. Het elektronisch Globaal Medisch Dossier (eGMD) moet verplicht worden. Meer samenwerken in gezondheidszorg is nodig. Daarvoor is ook een modernisering van de ziekenhuisfinanciering noodzakelijk. Open VLD stapt af van het huidig overlegmodel en wil het uitbreiden met patiëntenverenigingen en de medische industrie.
· · · · ·
·
· SP.A kiest voor een volledig solidair gefinancierde
· CD&V wil afstappen van de geïnstitutionaliseer-
de zorg en de zorgvrager meer centraal plaatsen. Wil de zorgvrager helpen zijn behoefte aan zorg goed in te schatten. Maar uiteindelijk bepaalt hij zelf hoe hij zijn zorg en ondersteuning wil organiseren. Zelfzorg staat daarbij het dichtste bij de zorgvrager. Daarna volgen mantelzorg en wijk- en buurtzorg. Pas daarna komen professionele eerstelijnszorg en gespecialiseerde zorg in aanmerking. CD&V wil hiervoor mantelzorgers versterken en ondersteunen, onder meer door hen een statuut te geven. Afbouwen van de schotten tussen in de gezondheids- en welzijnszorg en een regelluw kader moeten zorgen voor meer samenwerking tussen verschillende zorgvormen en voor meer continuïteit van zorg. Zorg moet toegankelijk, kwaliteitsvol en betaalbaar zijn.
·
· · ·
· ·
· ·
gezondheidszorg waaraan iedereen bijdraagt. De zinvolle kosten die nu nog niet in de verplichte verzekering zitten, wil SP.A stap voor stap opnemen (tandzorg, brillen en lenzen, hoorapparaten, psychotherapie en patiëntenvervoer. Voor SP.A is een ziekenhuis geen markt. Ziekenhuizen moeten ‘all-in’ gefinancierd worden. Het ziekenhuislandschap moet volgens SP.A ook hertekend worden. Niet elk ziekenhuis moet elke behandeling aanbieden. Er moet meer geïnvesteerd worden in ziektepreventie, want met de juiste bewustmaking kunnen volgens sp.a veel chronische aandoeningen voorkomen worden. SP.A wil een sterke overheid en meer gericht op dwingender overheidsoptreden en goed bestuur om de stijgende aanbodnoden van ouderenzorg en thuiszorg in de toekomst de baas te kunnen. Er is nood aan een maximumfactuur voor de zorg, zodat mensen niet verarmen omdat ze langdurige zorg nodig hebben. SP.A wil werken in de zorg kan aantrekkelijker maken. Er moet gewerkt worden aan een goed
·
·
moeten zijn van hun eigen ondersteuning of zorg. Zo’n maatwerk kan volgens Groen door een lokale, wijkgebonden aanpak en niet vanuit een centrale, rigide, verzuilde toren. Groen vindt dat de ideale zorg meestal een combinatie is van hulp uit het eigen netwerk en professionele hulp. Groen wil alle mantelzorgers een mantelzorgstatuut toekennen. Dit garandeert de opbouw van sociale rechten voor wie zorgtaken op zich neemt. De bijdragen voor de zorgverzekering moeten inkomensgebonden worden. Groen wil werken in de zorg maatschappelijk herwaarderen door de arbeidsvoorwaarden te verbeteren. De financiering en personeelsomkadering van de woonzorgcentra wordt aangepast. Mensonwaardige besparingen kunnen niet. Er moeten meer kleinere en meer geborgen voorzieningen komen waar ouderen terecht kunnen. De wetgeving moet zodanig aangepast worden dat naast zorg ook een duidelijk accent komt op samenwonen. Groen wil ook het Persoonsgebonden Budget voor mensen met een handicap. Daardoor kan het ondersteuningsplan gerealiseerd worden door zorg in te kopen bij een voorziening, bij een reguliere dienst of door een persoonlijke assistent aan te werven. Voor Groen is de rechtsvorm van de voorzieningen van ondergeschikt belang. Iedere voorziening moet de toets van maatschappelijk verantwoord ondernemen doorstaan. In de welzijnssector is volgens Groen ook plaats voor coöperatieve vennootschappen met sociaal oogmerk. Groen wil dat de ziekenhuisfinanciering de overconsumptie tegengaat.
10
zorg
De berekening van de opzegtermijnen na het eenheidsstatuut voor arbeiders in de gezondheidszorg
Verkeerde interpretatie kan leiden tot zwaar nadeel Jan Mortier Wat is er veranderd sinds de invoering van het eenheidsstatuut voor de opzegtermijnen voor de arbeiders in de gezondheidszorg? Bestaan er verworven rechten? ACV-Openbare Diensten krijgt heel wat vragen over de berekening van de opzegtermijn voor deze arbeiders. Bepaalde besturen berekenen de opzegtermijn niet correct, wat een groot nadeel oplevert voor het ontslagen personeelslid. We geven in deze bijdrage een overzicht van de belangrijkste knelpunten. Een correcte berekening is niet alleen van belang voor personen die nu worden ontslagen maar voor iedere arbeider uit deze sector die in de toekomst met ontslag wordt geconfronteerd. Het loont dus zeker de moeite om na te gaan over welke verworven rechten u momenteel beschikt.
Alert zijn, zal de boodschap blijven
ning houdt met de opzegperiode die zij op 31 december 2013 hebben verworven, hetzij op basis van voornoemde wet van 30 december 2009, hetzij - wanneer zij niet voldoen aan de
Wat wordt bedoeld met arbeiders in de gezondheidszorg?
De invloed van het eenheidsstatuut
voorwaarden van deze wet - op basis van de
Door de wet van 26 december 2013 betref-
gewone opzegtermijnen uit de wet van 3 juli
Door de wet van 30 december 2009 werd er
fende de invoering van een eenheidsstatuut
1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten
vanaf 1 februari 2010 voor sommige arbei-
tussen arbeiders en bedienden wordt deze
(zie tabel 2). Deze opzegtermijn wordt vastge-
ders met een anciënniteit van minstens vijf
regeling afgeschaft per 1 januari 2014. Per-
klikt en verhoogd met de opzegtermijn die zij
jaar in de sector van de gezondheidszorg een
sonen die vanaf 1 januari 2014 in dienst ko-
al verworven hebben vanaf 1 januari 2014 op
regeling uitgewerkt die hen bij ontslag door
men bij een werkgever uit de sector van de
basis van de nieuwe regelgeving.
de werkgever dezelfde opzegtermijnen toe-
gezondheidszorg kunnen dus geen beroep
kende als de (lagere) bedienden.
meer doen op deze wetgeving en vallen on-
Ontslagcompensatievergoeding
De arbeiders moesten minstens 5 jaar anci-
der de toepassing van de bepalingen uit het
Voor arbeiders die niet kunnen genieten van
ënniteit hebben, al dan niet onderbroken,
eenheidsstatuut. Hierover is er geen discus-
de langere opzegtermijnen uit de wet van 30
in een federaal gesubsidieerde instelling die
sie.
december 2009 zal de opzegtermijn voor de opgebouwde anciënniteit vóór 2014 nadeli-
geneeskundige, profylactische of hygiënische
ger zijn dan de opbouw van de anciënniteit
kenhuizen, psychiatrische verzorgingstehui-
Maar wat met de op 31 december 2013 opgebouwde rechten?
zen, rusthuizen en rust- en verzorgingstehui-
Personen die reeds vóór 1 januari 2014 in
dat aan de arbeider onder bepaalde strikte
zen, thuisverpleging, geïntegreerde diensten
dienst waren, kunnen gebruik maken van het
voorwaarden een gedeeltelijke compensatie
thuisverzorging, dagverzorgingscentra…
zogenaamde “rugzaksysteem”. Dit betekent
zal worden uitbetaald. Bij de berekening van
De regeling voor opzegging door de werkge-
dat de berekening van de opzegtermijn reke-
deze compensatie wordt rekening gehouden
verzorging verleent. Het gaat hier o.a. om zie-
met de anciënniteit alsof die volledig verwor-
ver was de volgende: Minder dan 5 jaar
op basis van de nieuwe regeling. Vandaar
3 maanden
(werknemer moet wel 5 jaar anciënniteit in
ven zou zijn onder de nieuwe regeling. Het is de RVA die de opzegtermijn waarop de arbeider van de werkgever recht heeft, zal aanvul-
de gezondheidssector kunnen bewijzen)
len tot het equivalent van de opzegtermijn
Tussen 5 en 10 jaar
6 maanden
Tussen 10 en 15 jaar
9 maanden
Tussen 15 en 20 jaar
12 maanden
Meer dan 20 jaar
Per begonnen schijf van 5 jaar,
wordt de ontslagcompensatievergoeding
drie maanden extra
genoemd. Er gelden hiervoor echter speci-
waarop de arbeider zou recht hebben indien de anciënniteit volledig was opgebouwd onder de nieuwe regeling. Deze vergoeding
11
zorg
•
fieke voorwaarden. Door thans de minimale
Vanaf 1 januari 2014 verwerft hij op
dien de opzeg voldoet aan de formele
anciënniteit bij de werkgever op 20 jaar vast
basis van de nieuwe regelgeving een
voorwaarden) op maandag 14 april 2014.
te leggen, zullen niet veel arbeiders uit de pu-
opzegtermijn van (zie tabel 1) 4 we-
Opzegtermijn?
blieke sector hiervoor momenteel in aanmer-
ken.
•
•
king komen.
Betrokkene heeft bijgevolg een op-
de voorwaarden van de wet van 30
zegtermijn van 6 maanden + 4 weken
Ontslaguitkering
die aanvangt op maandag 14 april
Voor arbeiders die minstens over een anciën-
2014.
Voldoet hij op 31 december 2013 aan december 2009?
Neen, want hij kan op 31 december 2013 niet bewijzen dat hij reeds 5 jaar in de gezondheidssector tewerk-
niteit beschikken van 6 maanden op datum •
Een arbeider is vanaf 17 december 2012
gesteld is. Hij kan dus geen beroep
de ontslagcompensatievergoeding vallen, is
ononderbroken in dienst bij dezelfde
doen op de opzegtermijnen die voor-
er nog de mogelijkheid om onder specifieke
werkgever uit de sector van de gezond-
zien zijn in de wet van 30 december
voorwaarden een ontslaguitkering uitbe-
heidszorgen. Vóór deze tewerkstelling
2009 en valt terug op de oude opzeg-
taald te krijgen.
was de werknemer 6 jaar in dienst van
termijnen uit de wet op de arbeids-
Voor voltijdse arbeiders waarvan de arbeids-
een andere instelling behorende tot de
overeenkomsten. De opzeg op basis
overeenkomst is aangevangen vóór 1 januari
gezondheidssector. Hij krijgt ontslag op
hiervan (zie tabel 2) bedraagt op 31
2012 is het bedrag van de ontslaguitkering
dinsdag 8 april 2014. De opzegtermijn
december 2013 (6 maanden tot min-
1.250 EUR (anciënniteit minder dan 5 jaar),
begint dus te lopen (indien de opzeg
der dan 5 jaar) 5 weken en 5 dagen
2.500 EUR (anciënniteit van minstens 5 jaar tot
voldoet aan de formele voorwaarden) op
minder dan 10 jaar) of 3.750 EUR (anciënniteit
maandag 14 april 2014.
van minstens 10 jaar). Voor arbeiders waarvan
Opzegtermijn?
basis van de nieuwe regelgeving een
de arbeidsovereenkomst is aangevangen na
•
opzegtermijn van (zie tabel 1) 4 we-
van ontslag en die niet onder de regeling van
(40 dagen). •
Voldoet hij op 31 december 2013 aan
Vanaf 1 januari 2014 verwerft hij op
ken.
31 december 2011 is het bedrag 1.250 EUR.
de voorwaarden van de wet van 30
Deze ontslaguitkering is in tegenstelling tot
december 2009?
de ontslagcompensatievergoeding wel cu-
Ja, want hij kan op 31 december
zegtermijn van 40 dagen + 4 weken
muleerbaar met werkloosheidsuitkeringen.
2013 bewijzen reeds 5 jaar in de ge-
die aanvangt op maandag 14 april
•
Betrokkene heeft bijgevolg een op-
2014.
zondheidssector tewerkgesteld te
Voorbeelden
zijn maar zijn tewerkstelling bij de
Wij trachten aan de hand van enkele voor-
huidige werkgever bedraagt minder
deze arbeider t.o.v. de nieuwe op-
beelden meer duidelijkheid te geven.
dan 5 jaar. Dus zijn “recht op opzeg-
zegtermijnen want op basis van de
•
Een arbeider is vanaf 1 januari 2007 onon-
termijn” bedraagt per 31 december
nieuwe regeling zou betrokkene een
derbroken in dienst bij dezelfde werkge-
2013 (minder dan 5 jaar bij dezelfde
opzegtermijn verwerven van 12 we-
werkgever) 3 maanden.
ver uit de sector van de gezondheidszor•
•
Het “rugzaksysteem” is nadelig voor
ken.
Vanaf 1 januari 2014 verwerft hij op
De ontslagen arbeider zal onder bepaalde
2014. De opzegtermijn begint dus te lo-
basis van de nieuwe regelgeving een
voorwaarden kunnen genieten van een
pen (indien de opzeg voldoet aan de for-
opzegtermijn van (zie tabel 1) 4 we-
ontslaguitkering van 1.250 EUR bekomen.
gen. Hij krijgt ontslag op dinsdag 8 april
ken.
mele voorwaarden) op maandag 14 april
Betrokkene heeft bijgevolg een op-
Proefbeding
Opzegtermijn?
zegtermijn van 3 maanden + 4 weken
De wet van 30 december 2009 was niet van
•
die aanvangt op maandag 14 april
toepassing voor de werknemer die wordt ont-
2014.
slagen tijdens de proefperiode en al evenmin
•
2014. Voldoet hij op 31 december 2013 aan de voorwaarden van de wet van 30 •
Een arbeider is vanaf 20 januari 2012 on-
voor de opzeg met het oog op het beëindigen
Ja, want hij kan op 31 december 2013
onderbroken in dienst bij dezelfde werk-
van de voor onbepaalde tijd gesloten arbeids-
bewijzen reeds 5 jaar in de gezond-
gever uit de sector van de gezondheids-
overeenkomst vanaf de eerste dag van de
heidssector tewerkgesteld te zijn.
zorgen. Vóór deze tewerkstelling werkte
maand volgend op die waarin de werknemer
Dus zijn “recht op opzegtermijn” be-
betrokkene in de industriële sector. Hij
de wettelijke pensioenleeftijd bereikt.
draagt per 31 december 2013 (tussen
krijgt zijn ontslag op dinsdag 8 april 2014.
Het eenheidsstatuut voorziet ook in de af-
5 en 10 jaar bij dezelfde werkgever) 6
De opzegtermijn begint dus te lopen (in-
schaffing van het proefbeding waardoor het
december 2009?
maanden.
12
zorg
Tabel 1: Nieuwe opzegtermijnen door werkgever vanaf 1 januari 2014 anciënniteit
opzegtermijn
niet meer mogelijk is om een proefbeding
14 april 2014. Betrokkene valt op 31
in te lassen in de arbeidsovereenkomst. Wel
december 2013 onder de wet van
In de loop van het eerste
werd voorzien in een overgangsregeling voor
30 december 2009. Bijgevolg dient
kwartaal
de lopende proefbedingen. De proefbedin-
volgende berekening te worden ge-
Vanaf het tweede kwartaal
4 weken
gen die zijn opgenomen in arbeidsovereen-
maakt:
Vanaf het derde kwartaal
6 weken
komsten waarvan de uitvoering een aanvang
-
Vanaf het vierde kwartaal
7 weken
Vanaf het vijfde kwartaal
8 weken
Vanaf het zesde kwartaal
9 weken
Vanaf het zevende kwartaal
10 weken
Totale opzeggingstermijn: 3
Vanaf het achtste kwartaal
11 weken
maanden + 4 weken !
Vanaf 2 jaar
12 weken
Vanaf 3 Jaar
13 weken
Tot 31 december 2013: (tewerk-
heeft genomen vóór 1 januari 2014 zullen
stelling minder dan 5 jaar): 3
hun gevolgen behouden tot hun vervaldag
maanden
en tot op dat moment onderworpen blijven
-
2014: 4 weken
aan de bepalingen van de arbeidsovereenkomstenwet zoals die van kracht waren op 31 december 2013.
Vanaf 1 januari 2014 tot 14 april
-
2 weken
Belangrijk om na te gaan over welke rechten u momenteel beschikt
Vanaf 4 Jaar
15 weken
tekenen dat voor de arbeider die op 31 de-
Vanaf 5 jaar
18 weken
cember 2013 de proefperiode nog niet had
Wij hebben reeds vastgesteld dat besturen
Vanaf 6 jaar
21 weken
voltooid de langere opzegtermijnen voor de
deze regeling niet correct toepassen en bij
sector van de gezondheidszorg die geldig
het bepalen van de opzegtermijn geen re-
Vanaf 7 jaar
24 weken
bleven tot 31 december 2013 niet kunnen
kening houden met de vroegere verlengde
Vanaf 8 jaar
27 weken
worden vastgeklikt.
opzegtermijnen voor de arbeiders in de ge-
Vanaf 9 jaar
30 weken
Vanaf 10 jaar
33 weken 36 weken
Volgens bepaalde interpretaties zou dit be-
zondheidszorg. Wat binnen enkele jaren? Het Deze interpretatie is niet correct. Indien na
gevaar is reëel dat besturen en directies bij
Vanaf 11 jaar
1 januari 2014 én tijdens de proefperiode
een ontslag zich de meer gunstige regeling
Vanaf 12 jaar
39 weken
wordt opgezegd, blijven de overeengekomen
per 31 december 2013 niet meer herinne-
Vanaf 13 jaar
42 weken
bepalingen uit de arbeidsovereenkomst met
ren… Alert zijn, zal dus de boodschap blijven.
Vanaf 14 jaar
45 weken
betrekking tot de opzeg tijdens de proefpe-
Het kan in ieder geval geen kwaad om voor
Vanaf 15 jaar
48 weken
riode van kracht. Het proefbeding mag ech-
uzelf te berekenen welke per 31 december
ter niet worden vastgeklikt in de rugzak.
2013 de opgebouwde rechten zijn. Voor meer
Vanaf 16 jaar
51 weken
Wanneer de arbeider “buiten proef” is op het
info kan u hiervoor terecht bij de secretaris-
Vanaf 17 jaar
54 weken
moment van het ontslag moet op 31 decem-
sen en consulenten van ACV-Openbare Dien-
Vanaf 18 jaar
57 weken
ber 2013 de algemene regeling worden toe-
sten in uw gewest.
Vanaf 19 jaar
60 weken
Vanaf 20 jaar
62 weken
Vanaf 21 jaar
63 weken
Voorbeeld: Een arbeider heeft een zeven-
Vanaf 22 jaar
64 weken
tal jaar in de zorgsector gewerkt en komt
… (+1)
… (+ 1)
gepast. •
op 30 december 2013 in dienst van het OCMW in het Woonzorgcentrum. In zijn arbeidsovereenkomst staat een proefbeding ingeschreven dat op 30 december 2013 aanvangt en 14 dagen bedraagt (tot en met 12 januari 2014). •
anciënniteit
contracten van vóór 1 januari 2012
contracten van na 1 januari 2012
De werkgever ontslaat de werknemer
Minder dan 6 maanden
28 dagen
28 dagen
tijdens de proefperiode na de mini-
6 maanden tot minder dan 5 jaar
35 dagen
40 dagen
5 jaar tot minder dan 10 jaar
42 dagen
48 dagen
10 jaar tot minder dan 15 jaar
56 dagen
64 dagen
15 jaar tot minder dan 20 jaar
84 dagen
97 dagen
20 jaar en meer
112 dagen
129 dagen
mumperiode van 7 dagen: geen opzegtermijn na te leven. •
Tabel 2: Vroegere opzegtermijnen door werkgever voor arbeiders uit de publieke sector
De werkgever ontslaat de werknemer op dinsdag 8 april 2014. De opzegtermijn begint te lopen vanaf maandag
13
federale overheid
Memorandum federale overheid Mark Saenen Wat de federale overheidsdiensten betreft zijn er nog een aantal “werven” die de nodige aandacht vragen.
ACV-Openbare Diensten zal toezien op de naleving van de belofte van de Regering
Nieuwe loopbanen : weddetrappen
voelen op vele diensten. De personeelsleden
Het K.B. van 25 oktober 2013 over de gel-
zitten op hun tandvlees. “Trop” is te veel. Burn-
delijke loopbaan van de personeelsleden
out en stress regeren bij de federale overheid.
van het federaal openbaar ambt voorziet in
Dit komt de dienstverlening helemaal niet
nieuwe weddeschalen. Het valt op dat de
ten goede.
om de contractuelen vlotter toegang te ver-
spreiding over het aantal jaren geldelijke
Zo is de Dienst Vreemdelingenzaken van de
lenen tot een statutaire tewerkstelling. Zeker
anciënniteit eindigt op 29 jaar. Het is weinig
FOD Binnenlandse Zaken genoodzaakt om
als het gaat om permanente functies. Bij Fed-
motiverend om de laatste tien tot vijftien jaar
bepaalde gesloten centra gewoon niet meer
asil, dat geen deel uitmaakt van de federale
zonder enige verhoging verder aan de slag
operationeel te houden wegens gebrek aan
overheidsdiensten en waarvoor de wet van
te moeten en alleen te kunnen rekenen op
personeelsleden. Zo kan het niet verder.
22 juli 1993 houdende bepaalde maatregelen
een indexaanpassing, als die er komt… Er-
inzake ambtenarenzaken niet van toepassing
varingsdeskundigen moeten na 30 jaar dienst
Kwaliteitsvol langer werken
is, is dit probleem van de contractuelen des te
nog steeds een weddeverhoging kunnen
Langer werken, allemaal goed en wel. Maar
meer aanwezig.
genieten in plaats van voor een garagedeur
zijn de werkplek, de werkdruk en de functie
als einde loopbaan te worden geparkeerd.
aangepast aan de leeftijd van vijftigers, zes-
Evaluatie gekoppeld aan loopbaan
ACV-Openbare Diensten vraagt een aanpas-
tigers en vijfenzestigplussers? Wanneer de
Sinds 2014 is de evaluatie de motor voor de
sing die realistisch en motiverend is voor het
werkgever personeelsleden langer aan het
geldelijke loopbaan. ACV-Openbare Diensten
betrokken personeel.
werk wil houden dan vraagt dat een invulling
zal er nauwgezet over waken dat de evalua-
die aangepast is aan de leeftijd. ACV-Openba-
tiecyclus correct wordt toegepast en begin
Premies en vergoedingen
re Diensten is vragende partij voor een leef-
2015 een eerste balans opmaken als evalu-
Het K.B. van 11 februari 2013 tot toekenning
tijdsfasenbewust personeelsbeleid!
atie van het systeem. De gecertificeerde op-
van een toelage aan de personeelsleden van
leidingen die vroeger de drijfveer waren voor
het federaal administratief openbaar ambt die
Contractuelen
de geldelijke loopbaan moeten verder lopen
bepaalde prestaties verrichten is ronduit een
Voor de contractuele personeelsleden is er
voor wie op 4 februari 2013 was ingeschre-
flop te noemen. De premies die uitbetaald
nu ook een stuk loopbaan gewaarborgd. Dit
ven. ACV-Openbare Diensten zal toezien op
worden voor continuarbeid zijn gewoon be-
maakt het verschil met de statutairen wat
de naleving van de belofte van de Regering
droevend. Een regeling voor personeelsleden
kleiner. Een nog betere oplossing zou zijn
om dit alles af te werken tegen 2017.
die occasioneel worden opgeroepen voor dingende zaken is totaal afwezig. Hierdoor moest het afgeschafte Besluit van de Regent van 30 maart 1950 dat de toekenning regelt van toelagen wegens buitengewone prestaties opnieuw in voege komen.
Vervanging bij natuurlijke afvloeiingen De Staatssecretaris voor Ambtenarenzaken Hendrik Bogaert telt minder dan 70.000 federale ambtenaren. Enkele jaren geleden waren er nog meer dan 80.000 in dienst. De gevolgen van de stelselmatige niet-vervanging van de natuurlijke afvloeiingen laten zich ernstig
14
lokale & regionale besturen
VIA4-Akkoord:
aan revisie toe Christoph Vandenbulcke Het Akkoord Op 31 mei 2013 werd het Vlaams Intersec-
situatie en is ze dus ontoereikend. •
De middelen mogen enkel voor een ver-
toraal Akkoord 2011-2015 voor de social- en
hoging van de koopkracht gebruikt wor-
non-profitsector (VIA4) in de lokale besturen
den (2e pijler en/of maaltijdcheques). Zo
gesloten. Dit akkoord is van toepassing op
worden besturen die in het verleden al
de door Vlaanderen gesubsidieerde secto-
veel gedaan hebben voor hun personeel
ren, zoals de thuiszorgdiensten, de diensten
hier niet voor beloond.
De sociale partners hebben beslist de nodige VIA4-middelen te heroriënteren
kinderopvang, de instellingen voor personen met een handicap, de instellingen bijzondere
De conclusie van dit alles is dat de huidige
de. Besturen kunnen nog steeds intekenen op
jeugdzorg en de vrijetijdsdiensten. De Vlaam-
VIA4-subsidiereglementering
onvoldoende
de eerste subsidieronde. Zo blijft het zwaar-
se regering maakte de middelen vrij voor ma-
aansluit bij de noden en de mogelijkheden
tepunt op de initiële VIA4 afspraken liggen,
nagementondersteuning, verbetering van de
van de lokale besturen, en in het bijzonder
maar is er tegelijk ruimte om de overblijvende
kwaliteit en verhoging van de koopkracht.
van de gemeenten. Als de situatie niet wijzigt,
middelen te gebruiken.
zal een flink deel van het ter beschikking geHet VIA4-Akkoord voorziet onder andere mid-
stelde budget onbenut blijven, terwijl de sec-
Dit voorstel voor de besteding van de VIA4
delen om de koopkracht te verhogen van de
tor kreunt onder de besparingen en een chro-
restmiddelen ‘koopkracht’ is informeel door-
medewerkers die tewerkgesteld zijn in de
nisch gebrek aan middelen. In een poging dit
gesproken, maar op het moment van publi-
door Vlaanderen gesubsidieerde diensten. De
euvel te ondervangen, zijn de sociale partners
catie nog niet formeel goedgekeurd door de
verbetering van koopkracht kan gerealiseerd
op zoek gegaan naar een meer bruikbare re-
Vlaamse regering.
worden door de verhoging van de tweede
geling en een alternatieve toewijzing van de
pensioenpijler en/of de verhoging van het
restmiddelen.
Proefproject werknemersstatuut onthaalouders
De doelgroep is het gesubsidieerde en niet-
Aanvulling op het akkoord
Binnen het private VIA-akkoord – sectoraal
gesubsidieerde personeel dat tewerkgesteld
De sociale partners stellen voor om een ad-
luik kinderopvang – zijn er middelen voor-
is in de verschillende door Vlaanderen gesub-
dendum toe te voegen aan het VIA4-Akkoord.
zien voor het statuut van onthaalouders. Deze
sidieerde openbare diensten (in dienst op 1
Deze aanvulling voorziet een proportionele
middelen zullen gebruikt worden voor een pi-
januari 2010).
herverdeling van de restmiddelen die niet
lootproject voor een werknemersstatuut voor
volgens de oorspronkelijke criteria toege-
onthaalouders (aangesloten bij een dienst
Weinig animo
kend konden worden. De restmiddelen – die
voor onthaalouders). Deze middelen kunnen
Al snel bleek dat de VIA4-middelen voor ver-
jaarlijks zullen verschillen – worden aan de
enkel aangewend worden voor een werkne-
hoging van de koopkracht VIA4 maar zeer be-
besturen toegekend op basis van de reeds
mersstatuut voor onthaalouders aangesloten
perkt opgevraagd werden door de besturen
geleverde inspanningen rond koopkracht
bij de vzw-diensten. Hierdoor zijn de onthaal-
die er aanspraak op kunnen maken. Hiervoor
voor hun VIA-diensten. De toewijzing kan pas
ouders van de lokale overheden per definitie
zijn verschillende redenen aan te halen:
nadat de eerste subsidieronde VIA4 van dat
uitgesloten. Nochtans is het voor de publieke
jaar werd afgesloten.
sector belangrijk dat ook onthaalouders aan-
werkgeversaandeel van de maaltijdcheques.
•
•
gesloten bij de openbare diensten voor ont-
De middelen kunnen in principe maar voor een deel van het personeel van
Voor de herverdeling komen alle besturen
haalouders kunnen aansluiten bij dit project.
de besturen gebruikt worden (het door
- die oorspronkelijk in aanmerking kwamen
Aangezien er voor een dergelijk pilootproject
Vlaanderen gesubsidieerde personeel);
voor VIA4-middelen in aanmerking, propor-
voor onthaalouders in de openbare diensten
dit kan zorgen voor een gevoel van discri-
tioneel volgens de geleverde inspanningen
geen extra budget voorzien is, moeten hier-
minatie.
voor koopkracht (MTC’s/2e pijler) en op basis
voor middelen geheroriënteerd worden.
De toelage is gebaseerd op de gesubsidi-
van het aantal VTE in de VIA-diensten.
De sociale partners hebben beslist de nodige
eerde voltijdse equivalenten (VTE) in de
Besturen die op de eerste reeks maatregelen
VIA4-middelen te heroriënteren om zo een
VIA-diensten op 1/1/2010. Hierdoor komt
intekenen, kunnen ook aanspraak maken op
traject op te kunnen starten in verschillende
de toelage niet overeen met de effectieve
middelen van de tweede (herverdelings)ron-
besturen met 20 onthaalouders.
15
lokale & regionale besturen
Stad Brugge houdt NENO boven de doopvont:
“naar een nieuwe organisatie” Johan Beernaert De organisatie van de Stad Brugge ondergaat de komende maanden ingrijpende veranderingen. Dit project heeft de naam NENO gekregen: naar een nieuwe organisatie. NENO is ook Galicisch voor “kind”. Dit project zal dus op termijn moeten opgroeien, met de verschillende fasen die dit opgroeien kenmerken.
te helpen problemen oplossen. Voorwaarde hiervoor is dat we betrokken worden én inspraak hebben in en bij het proces. Voor ons vergt dit duidelijkheid, een goede communicatie maar ook vertrouwen en respect. Ondertussen zijn de vakbonden al enkele ke-
Startpunt voor NENO is de nota van de nieu-
Zo hebben wij, bij het bekendmaken van de
ren bijeen gekomen met de vertegenwoordi-
we adjunct-stadssecretaris, dhr. Colin Be-
besparingsplannen bij personeel, gereageerd
gers van de stuurgroep. We hebben kunnen
heydt. Hij heeft zijn nota aan de vakbonden
bij het stadsbestuur tegen het niet vervangen
vaststellen dat de vakbonden betrokken wor-
toegelicht en de nota bestaat uit een analyse
van iedereen die met pensioen gaat. Enkele
den in dit proces en dat er openheid bestaat
en een plan van aanpak. Tijdens zijn eerste
maanden geleden hebben we al gezegd dat
hierover. Dit is alvast een goede start.
maanden heeft hij diverse contacten gehad
dit gevolgen zal hebben voor de dienstverle-
met beleidsverantwoordelijken en medewer-
ning.
kers van de stad. Uit die contacten heeft hij
We beseffen echter ook dat heel wat zaken nog concreet moeten uitgewerkt worden. De
een overzicht gemaakt van de problemen die
Ook het niet honoreren van de selecties, heb-
projectgroepen zijn gestart rond volgende
telkens terugkeren.
ben we al aangeklaagd.
thema’s: •
Missie, visie en waarden
•
Gebrek aan duidelijkheid: er is onduide-
Problemen aanpakken
•
Organisatiestructuur
lijkheid bij de medewerkers over waar we
Naast het vaststellen van de problemen moet
•
Organisatiecultuur
met onze stadsorganisatie naar toe gaan
er natuurlijk werk gemaakt worden van op-
•
Personeel
en hoe dit zich zal vertalen in een nieuwe
lossingen. En daarvoor is een plan van aan-
•
Huisvesting
organisatiestructuur. Concreet vertaald is
pak voorgesteld. De stuurgroep NENO werd
•
Administratieve vereenvoudiging en ef-
er onduidelijkheid over:
opgericht, die bestaat uit de schepen van
•
Selecties: heel wat medewerkers heb-
personeelsbeleid, de decretale graden en de
ben deelgenomen aan selecties met
kabinetschefs.
het oog op een vaste benoeming maar •
ficiëntie We zijn uiteraard meest geïnteresseerd in de werkzaamheden van de projectgroep perso-
men werft deze mensen niet aan.
Enkele zaken zijn al beslist door het College
neel. Meest concreet is de omvorming van
Pensioneringen: men heeft nogal wat
van Burgemeester en Schepenen:
een dienst personeel naar een dienst perso-
vragen bij het niet vervangen van medewerkers die met pensioen gaan.
neel en organisatie. De dienst personeel en •
De adjunct-stadssecretaris krijgt de be-
organisatie zal veel meer dan vroeger advise-
voegdheid m.b.t. aanstellingen, ontslag
rend en coachend optreden, service leveren
en tucht.
aan personeelsleden en diensten. Heel wat
Er komt een sterk afgeslankt manage-
andere zaken staan nog op stapel, maar moe-
kers ervaren een gebrek aan communicatie
mentteam (kernMAT) bestaande uit de
ten nog concreet uitgewerkt worden zoals
•
Gebrek aan vertrouwen en respect
decretale graden en kabinetschef burge-
bijv. het nieuwe werken met mogelijkheden
•
Huisvesting: de huisvesting is niet heden-
meester.
tot meer flexibiliteit qua arbeidstijd voor de
Op korte termijn worden voorstellen
personeelsleden.
•
Waarneming hogere functies
• Evaluaties •
Communicatie en ontmoeten: medewer-
daags en te zeer verspreid •
•
•
Efficiëntie: stadsdiensten zijn teveel eilan-
uitgewerkt voor een nieuwe organisatie-
den waardoor efficiëntie verloren gaat.
structuur, voor een beleidsnota personeel
We volgen dit uiteraard nauwgezet op en zul-
en organisatie, voorstellen voor adminis-
len de personeelsleden van de stad Brugge
tratieve vereenvoudiging.
hierover verder informeren.
ACV-Openbare Diensten vindt het rapport van de adjunct-stadssecretaris duidelijk en moedig, omdat het de pijnpunten niet uit
Goede start
de weg gaat. We herkennen verschillende
ACV-Openbare Diensten heeft op het syndi-
van deze problemen omdat personeelsle-
caal overleg meegedeeld dat we constructief
den deze ook bij ons hebben aangeklaagd.
willen meewerken aan dit project om mee
16
vlaamse overheid
Plaats- en tijdsonafhankelijk werken bij de Vlaamse overheid Nathalie Hiel Begin mei is de omzendbrief over plaats- en tijdsonafhankelijk werken (PTOW) bij de Vlaamse overheid goedgekeurd. Deze omzendbrief vervangt de omzendbrief rond structureel telewerken. In deze nieuwe omzendbrief is er geen sprake meer van occasioneel en structureel telewerken. Entiteiten krijgen alle vrijheid om zelf de modaliteiten te bepalen waarin zij willen werken.
ment in de omzendbrief. Personeelsleden die niet kunnen plaats- en tijdsonafhankelijk werken behouden de mogelijkheid om hun prestaties op de werkvloer te blijven registreren. Op onze vraag om voor deze personeelsleden ook een systeem uit te werken waarbij zij werk en privé beter op elkaar kunnen afstemmen werd niet verder ingegaan.
Resultaten
afspraken gemaakt moeten worden. Een
Plaatsonafhankelijk werken is al langer een
soort checklist die de entiteiten moeten door-
Een ander groot verschil met de vroegere
mogelijkheid voor de Vlaamse ambtenaar. Nu
lopen vooraleer zij het nieuwe werken kun-
omzendbrief is dat er geen onderscheid
wordt ook de nadruk gelegd op het tijdsonaf-
nen invoeren. We hebben dit spijtig genoeg
meer gemaakt wordt tussen occasioneel en
hankelijk werken. Waarbij niet langer de uren
niet kunnen doorduwen zodat alle afspraken
structureel telewerken. Volgens de overheid
waarop het personeelslid werkt van belang
nu via het overlegcomité zullen gemaakt wor-
slechts een kunstmatig onderscheid, dus
zijn, maar wel de resultaten die het perso-
den. Afhankelijk van de persoonlijke visie van
strikt overbodig. Maar voor vele personeelsle-
neelslid behaalt. In theorie althans vrezen
de leidend ambtenaar zal in iedere entiteit
den momenteel het verschil tussen terugbe-
wij. Er moet nog steeds rekening gehouden
een eigen visie rond plaats- en tijdsonafhan-
taling van internetabonnement, voorzien van
worden met servicetijden waarbij de klant
kelijk ontwikkeld worden.
ergonomisch materiaal, enz.. In de toekomst bepaalt de leidend ambtenaar wie kosten
vanzelfsprekend op de eerste plaats blijft komen. Het personeel (of meer bepaald de
Persoonlijke keuze
vergoed krijgt, volgens ons blijft hiermee de
leidinggevende) zal dus zelf kunnen bepalen
PTOW blijft een persoonlijke keuze die op
onduidelijkheid verder bestaan over terugbe-
wanneer er gewerkt wordt maar moet hierbij
vrijwillige basis wordt gestart. De leidend
taling van kosten en hebben personeelsleden
rekening houden met de beschikbaarheid en
ambtenaar kan echter ook bepalen welke
(ook niet bij het verdere structureel telewer-
bereikbaarheid van de entiteit. Dit maakt een
personeelscategorieën of individuele perso-
ken) geen garanties meer hierover.
duidelijk afsprakenkader onmisbaar.
neelsleden niet in aanmerking komen. Deze beslissing moet gemotiveerd worden en be-
Cultuurwijziging
Entiteiten kunnen dit afsprakenkader zelf
sproken worden op het overleg met de vak-
Plaats- en tijdsonafhankelijk werken kan een
gaan bepalen in functie van de noodwendig-
organisaties.
goed systeem zijn, maar vraagt volgens ons nog een serieuze cultuurwijziging waarvoor
heden binnen de entiteit zelf. ACV-Openbare Diensten had in de omzendbrief een duidelijk
De omzendbrief legt ook niet langer een
sommige entiteiten en leidinggevenden,
kader gevraagd waarin bepaald wordt welke
maximum aantal dagen op. Entiteiten kun-
maar ook sommige personeelsleden niet
nen zelf bepalen wanneer en hoe vaak per-
klaar zijn. We mogen ook niet in een situatie
soneelsleden nog op de werkvloer zelf aan-
terecht komen waarbij van personeelsleden
wezig dienen te zijn. Van leidinggevenden
verwacht wordt dat zij op elk moment van
wordt verwacht dat zij dit in goede banen
de dag ter beschikking zijn van leidinggeven-
zullen leiden zodat de dienstverlening niet in
den of collega’s die op dat ogenblik bijstand
het gedrang komt. Volgens ons een zware
nodig hebben van het betrokken personeels-
taak voor leidinggevenden waarbij wij
lid. Want niet iedereen zal nog langer op het
aandringen op een voldoende onder-
zelfde ogenblik aan het werk zijn indien dit
steuning en opleiding om leiding-
nieuwe systeem ingevoerd wordt zoals voor-
gevenden met deze nieuwe manier
zien in de omzendbrief.
van werken te leren omgaan. Ook personeelsleden die wel aanwezig
Er wacht de entiteiten zeker de belangrijke
blijven op de werkvloer moeten
taak om een duidelijk en goed uitgewerkt af-
voldoende ondersteuning krijgen.
sprakenkader te bepalen samen met de vak-
Het behoud van de prikklok was
organisaties.
voor ons ook een belangrijk ele-
17
bijzondere korpsen
Politie Jan Adam
KB Geldelijke anciënniteit gepubliceerd Eindelijk is het zover. Sinds geruime tijd werd
vormen die bijzonder nuttig is voor de functie
het politiepersoneel bij aanwerving niet be-
waarin het personeelslid wordt aangeworven
handeld overeenkomstig de regels van het
of in dienst wordt genomen bij arbeidsover-
Openbaar Ambt wat betreft de geldelijke
eenkomst.
anciënniteit. Op uitdrukkelijke vraag van ACV Politie werd dit item besproken op het on-
Wie interesse heeft, kan het Koninklijk Besluit
derhandelingscomité. Het K maakt een einde
raadplegen op onze website www.acvpolitie.
aan deze discriminatie en maakt het mogelijk
be .
om de vroegere jaren in bepaalde overheidsdiensten, de privésector of als zelfstandige, te
Zodra meer informatie beschikbaar is omtrent
laten erkennen als geldelijke anciënniteit. Dit
de wijze van uitvoering van dit besluit wordt
is het geval als de bevoegde overheid van me-
deze kenbaar gemaakt op onze site.
ning is dat deze diensten een beroepservaring
Uitbetaling saldo vakantiegeld De uitbetaling van het saldo aan vakantiegeld
Deze betaling staat los van de zogenaamde
voor 2009 en 2010 (personeelsleden van het
Copernicusprocedure die juridisch nog moet
operationeel kader) is voorzien voor eind juni
beslecht worden.
2014.
18
bijzondere korpsen
Brandweer
Brandweer, een nieuw statuut !?
Walter Van den Broeck, Ilse Heylen
1
Op 17 april lichtte minister Milquet in een fi-
Dit is een belangrijke stap om syndicaal aan
nale persconferentie de brandweerhervor-
de slag te gaan op pre-zonaal en later zonaal
ming toe. Ze voorzag een handleiding bij de
niveau. We zullen hard moeten werken, want
ACV brandweer heeft een brochure
totstandkoming van de hulpverleningszones
met de hervorming mikt men voor de zone-
uitgewerkt over het nieuwe statuut. Je
voor de verschillende actoren. ACV-Openbare
vorming en de implementatie van het statuut
kan de brochure vinden op onze web-
Diensten overhandigde daarop de brochure
op 1 januari 2015.
site www.acv-openbarediensten.be of
die we ontwikkelden over het nieuwe statuut.
stuur een mailtje naar martine.ocula@
Je kan de brochure raadplegen op onze web-
acv-csc.be
De site van de civiele veiligheid kreeg een nieuw jasje. De vernieuwing geeft alleszins
site (www.acv-openbarediensten.be).
toch een beter overzicht en een betere toeOp 30 april werd het gewijzigd KB met betrekking tot het syndicaal statuut gepubliceerd. De wij-
gang tot de documentatie omtrent de hervorming. Neem gerust een kijkje op www.civieleveiligheid.be
zigingen zijn van belang voor brandweer. Met
De tumult rond de sportproeven in het late
deze wijziging wordt
najaar 2013 heeft voor een bijzondere dyna-
immers op pre-
miek gezorgd in de laatste ontwikkelingen
zonaal en zo-
binnen het ontwerpstatuut. De vakbonden
naal niveau
zijn nog steeds voorstander van een uniforme
het
aanpak. We willen een uniforme proef, gerela-
syndi-
caal platform
teerd aan de job en met een degelijke omka-
voorzien.
dering en begeleiding. De minister wil in een omzendbrief enkele richtlijnen opnemen die tegemoetkomen aan onze vragen. Eerstdaags zal de inhoud van deze omzendbrief worden besproken.
19
vervoer
ACV Openbare Diensten zocht en vond de beste buschauffeur Dorien De Wit Op zaterdag 29 maart, een met zon overgoten dag in Haasrode, werd een strijd gestreden tussen buschauffeurs. ACV Vervoer organiseerde er de wedstrijd voor de beste buschauffeur van Vlaanderen. Zo’n tweehonderd geïnteresseerden hadden zich in december vorig jaar ingeschreven en namen deel aan een theoretische test. De 25 best scorende deelnemers werden vervolgens uitgenodigd voor de laatste en beslissende proef: het praktisch rijexamen.
Niet op gerekend: versnellingen Om alles in goede banen te leiden werd de hulp ingeroepen van het sociaal fonds. Vier beroepsinstructeurs namen de taak op zich om de kandidaten te beoordelen en een aantal testen uit te werken. Een rijproef van een half uur op de openbare weg en een aartsmoeilijk manoeuvre stond elk van hen te wachten. En hoewel de meeste chauffeurs dat helemaal niet gewend zijn, waren de vier oefenbussen wel degelijk met versnellingen. Gelukkig was iedereen dapper genoeg om deze bussen te trotseren. Zelfs diegenen die nog nooit met versnellingen hadden gereden. Toegegeven, voor sommigen kwam er een heuse krachttoer aan te pas maar velen vertrokken best vlot en kwamen snel in een goed ritme. Vooral het manoeuvre kon op heel wat gevloek rekenen. Tja, probeer maar eens onder tijdsdruk een bus te manoeuvreren tussen een aantal kegeltjes die wel heel dicht tegen elkaar staan.
Maar - tromgeroffel - wie is nu de beste buschauffeur? Dat werd bekend gemaakt op onze studiedag op 24 april in Mechelen. De laureaten werden daar feestelijk onthaald en kregen hun prijs overhandigd door de Directeur-Generaal van De Lijn, Roger Kesteloot. De plaatsen twee tot en met vijf gingen respectievelijk naar Kristof Van den Bleeken, Pieter Hendrickx, Alain Detaeye en Faton Krasnic. Zij wonnen elk een prijs ter waarde van 250 euro. Pechvogel van dienst was Peter Dekeyzer die ondanks een zeer goede rit op de weg de spiegel van een vrachtwagen had geraakt. Gelukkig zonder schade. Als troost kreeg hij toch nog een prijs ter waarde van 150 euro. En dan de winnaar. De titel Beste buschauffeur ging zeer terecht naar Danny De Troyer die vooral op de openbare weg indruk maakte en zo iedereen ver achter zich hield in de tussenstand. Hij won naast eeuwige roem een prijs ter waarde van 800 euro. Proficiat Danny!
De titel Beste buschauffeur ging zeer terecht naar Danny De Troyer
20
vervoer
Geslaagde studiedag ter lancering van vervoersmemorandum ACV zoekt naar een leidraad voor de werknemers, maar ook voor de werkgevers
Dorien De Wit ACV-Openbare Diensten organiseerde op donderdag 24 april in de cinemazalen van Utopolis Mechelen een studiedag voor 150 militanten, tewerkgesteld bij De Lijn en pachterbedrijven. Op het programma stonden drie verschillende workshops (“Agressie”, “Jongeren en vrouwen in de vakbond” en “Sociale media”) en een politiek debat.
Agressie
chauffeurs maar al te best herkenden. Aan-
De workshop ‘hoe omgaan met agressie’
sluitend werd gewezen op het belang van het
kwam er op veelvuldige vraag om concreet te
luisteren en het erkennen van het probleem
blijven werken rond dit thema. Het is immers
van de reiziger, om vervolgens de gespannen
één van de hoofdbekommernissen van onze
situatie door enkele vuistregels trachten te
militanten en hun collega’s. Uiteraard werken
ontzenuwen.
wij steeds constructief mee aan de verdere
Wij hopen dat dergelijke cursussen in het al-
uitbouw van ‘veilig op weg’. Ook pleiten wij
gemeen scholingsaanbod van De Lijn en de
voor meer inzet van controleurs en politie-
pachters een belangrijke plaats (blijven) krij-
diensten op probleemlijnen.
gen.
Dit neemt niet weg dat er op elk moment van elke rit een (potentiële) agressiesituatie kan
Sociale media
ontstaan. Daarom kregen de deelnemers aan
In een tweede workshop kwam het gebruik
deze workshop enkele tips en tricks over hoe
van sociale media aan bod. Zowel de reiziger,
zich te gedragen als men ermee te maken
de werkgever als de werknemer maakt hier-
krijgt in bus of tram.
van gebruik. Hoe gaan wij in een werkgever-
Acteurs van de organisatie Crime Controle
werknemer relatie hiermee om? Waar begint
simuleerden enkele agressiesituaties, die de
mijn vrije meningsuiting en waar eindigt ze? Kan ik zomaar mijn mening over mijn werkgever kwijt op sociale media? Waar bevinden we ons op een publieke ruimte en waar niet? Wat gebeurt er met mijn persoonsgegevens? Mag een reiziger zomaar een foto publiceren op het internet? En hoe gaat mijn werkgever hiermee om? Deze vragen en veel meer kwamen aan bod. ACV zoekt naar een (juridische) leidraad voor de werknemers, maar ook voor de werkgevers, om hier op een verantwoordelijke manier mee om te gaan. Voor ACV staat bescherming van de werknemer centraal!
ACV Jongeren/Vrouwen Tijdens deze laatste workshop kregen de
21
vervoer
leden van de werkgroep jongeren en werk-
werknemers van De Lijn en pachterbedrijven
groep vrouwen uit de vervoersector de kans
op een originele manier hun mening kunnen
om zich voor te stellen aan hun collega’s.
geven over het uniform.
Samen met Tom Vrijens van de nationale jongerenwerking van ACV presenteerden onze
Standpunten openbaar vervoer
jongeren een “generatiequiz”. Met een aantal
’s Middags werd ons vervoersmemorandum
vragen werd onderzocht of er tussen oudere
gelanceerd. Politici Jan Bertels (sp.a), Bart So-
en jongere militanten sprake is van een ge-
mers (Open Vld), Ingrid Pyra (Groen), Marc De-
neratiekloof. Dat bleek gelukkig nogal mee te
scheemaecker (N-VA), Karin Brouwers (CD&V)
vallen en dus konden we concluderen dat jon-
én de Directeur-Generaal van De Lijn Roger
geren én oudere militanten samen nog altijd
Kesteloot werden uitgenodigd om – vertrek-
sterker staan en elkaars kwaliteiten wat vaker
kende van stellingen uit ons memorandum
moeten gebruiken. Daarna werd nog even
- hun visie op openbaar vervoer met de zaal
vooruitgeblikt naar de sociale verkiezingen
te delen.
die binnen twee jaar weer plaatsvinden. Het
Onze standpunten benadrukken we graag
zal enorm belangrijk zijn om daar voldoende
nog eens: De Lijn blijft de Vlaamse mobiliteits-
te focussen op jonge militanten.
manager, geen afbouw van de basismobiliteit,
Vervolgens namen de dames het woord. Om
verdere uitbouw van het openbaar aanbod en
te starten werden nogal triestige cijfers ge-
geen mini-jobs in het stad- en streekvervoer.
toond waaruit bleek hoe weinig vrouwen tewerkgesteld zijn als chauffeur of als technieker in de vervoersector. Zowel de EU als De Lijn hebben zich geëngageerd om dat cijfer op korte termijn omhoog te krijgen. Dat dit niet evident zal zijn, toonden onze dames zelf aan. Onder de vorm van een talkshow gaven zij hun mening over de erbarmelijke staat van het sanitair, de moeilijkheden om gezin en werk te combineren en het beperkte aantal vrouwen in de vakbond. Ook de nogal “mannelijke” look van het chauffeursuniform werd op ludieke wijze bewezen. ACV openbare Diensten zal hier ook z’n schouders onder zetten: binnenkort lanceren wij een website waar
De Lijn blijft de Vlaamse mobiliteitsmanager
Lees ons volledig memorandum op: www.acvdelijn.be of www.acvbuscar.be.
22
pensioenen
Valkuilen bij een pensioen wegens definitieve lichamelijke ongeschiktheid Joris Lermytte Statutaire ambtenaren die langdurig ziek zijn kunnen definitief lichamelijk ongeschikt worden bevonden. Ze verkrijgen dan een definitief rustpensioen. Het pensioen kent echter tal van valkuilen.
grens wordt bereikt. De minimumgrens voor een alleenstaande bedraagt 50% van de gemiddelde wedde van de laatste vijf jaar van de loopbaan. Het equivalent maandbedrag moet zo ten minste 1286,85 euro bedragen en mag niet hoger zijn dan 1809,32 euro.
Vaststelling
Basisbedrag
Een gehuwde gepensioneerde heeft recht
Een langdurige ziekte kan er voor zorgen dat
De berekeningswijze van het rustpensioen
op 62,5 % van de gemiddelde wedde van de
een statutair personeelslid de opgebouwde
wegens lichamelijke ongeschiktheid is dezelf-
laatste vijf jaar. Het equivalent maandbedrag
ziektedagen uitput. Bij uitputting van de
de als die van een ‘gewoon’ rustpensioen. Het
mag niet lager zijn dan 1608,41 euro en niet
ziektedagen wordt een ambtenaar vaak op-
pensioenbedrag is dus ook hier de resultante
hoger dan 2261,64 euro. Het minimumpen-
geroepen voor een medische commissie met
van de aanneembare diensten, de referen-
sioen lijkt zo een redelijk pensioenniveau te
het oog op de beoordeling van de arbeids-
tiewedde en de tantième of pensioenbreuk.
waarborgen. Er zitten echter meerdere ad-
geschiktheid. Pensioen volgt na de vaststel-
Omdat het pensioen vroeger ingaat, zijn de
dertjes onder het gras. Veel gepensioneerden
ling van definitieve ongeschiktheid voor elke
aanneembare diensten en de referentiewed-
kunnen geen aanspraak maken op een mini-
functie. Die vaststelling kan ook tijdelijk zijn.
de veelal een pak lager dan wanneer men
mumpensioen of zien hun minimumpensi-
Ook wanneer geen wedertewerkstelling kan
zou hebben doorgewerkt tot de (vervroegde)
oen beperkt worden.
plaatsvinden of wanneer die niet succesvol is,
pensioenleeftijd. Het gevolg is dat het basis-
Zo wordt het minimumpensioen beperkt
volgt ambtshalve pensioen. Voor ambtenaren
bedrag van het pensioen veel lager komt te
bij deeltijdse prestaties. Zolang men geen
boven de leeftijd waarop men met vervroegd
liggen. Het pensioen is daarenboven defini-
twintig voltijdse jaren heeft gewerkt, wordt
pensioen kan gaan bestaat er nog een bijko-
tief: het wordt nooit herberekend. Ook na de
het minimum vermenigvuldigd met de pres-
mende regeling. Zij worden ambtshalve ge-
pensioenleeftijd behoudt men dus hetzelfde
tatieverhouding van de loopbaan. Wie bij-
pensioneerd wanneer ze na die leeftijd 365
pensioenbedrag. De periode van vervroegde
voorbeeld steeds halftijds heeft gewerkt en
dagen afwezig zijn wegens ziekte. Voor po-
pensionering levert ook op geen enkele ma-
dat minder dan 40 jaar (dus minder dan 20
litiepersoneel is dat ook het geval wanneer
nier pensioenrechten op.
voltijdse jaren), heeft slechts recht op de helft
men de ziektedagen uitput alvorens 365 da-
Het Rekenhof stelde vast dat in de periode
van de minimumbedragen. Wie een bijambt
gen afwezig te zijn wegens ziekte.
2003-2008 een gemiddeld nieuw pensioen
uitoefende gedurende minder dan tien jaar
wegens lichamelijke ongeschiktheid 1705
kan helemaal geen aanspraak maken op een
Laagdrempelig
euro bruto per maand bedroeg. Dat is 27,5%
minimumpensioen.
Het pensioen wegens lichamelijke onge-
lager dan het gemiddelde nieuw rustpensioen
Verder gaat het minimumsupplement ver-
schiktheid is laagdrempelig: voor het recht op
wegens leeftijd.
loren wanneer men andere beroeps- of ver-
het pensioen bestaat geen enkele voorwaarde
vangingsinkomsten of renten heeft boven de
qua leeftijd of aantal dienstjaren. Enkel wie
Minimumpensioen
977,25 euro per jaar.
een bijambt uitoefende gedurende minder
Het gewaarborgd minimumpensioen wegens
Bij gehuwden wordt ook het bruto-inkomen
dan tien jaar kan niet onmiddellijk aanspraak
lichamelijk ongeschiktheid zorgt er voor dat
van de partner van het minimumsupplement
maken op het pensioen. Onder meer die lage
een basispensioen, dat onder een minimum-
afgetrokken, mits een vrijstelling van de helft
drempel vertaalt zich in een vrij ruim gebruik.
grens valt, wordt opgetrokken tot die grens.
van het bedrag onder de 651,5 euro per
In de periode 2003-2012 werden jaarlijks ge-
Biedt het minimumpensioen dan geen ade-
maand. Gehuwden vallen dan ook vaak terug
middeld 3151 of 15,9% van totaal aantal nieu-
quaat vangnet? De toevoeging van een mi-
op het basisminimum van 697,42 euro per
we rustpensioenen toegekend in het kader
nimumsupplement aan het basisbedrag van
maand. Dat bedrag wordt niet verminderd
van lichamelijk ongeschiktheid.
het pensioen zorgt er voor dat een minimum-
met de inkomsten van de partner.
23
vervoer
Deze beperkingen en verminderingen zorgen
aanvullend arbeidsinkomen te verwerven. Af-
vaak voor een pensioenbedrag waarvan nau-
gezien van de medische moeilijkheden waar-
welijks te leven valt. Het minimumpensioen is
op men ongetwijfeld zal stoten, is een stap
dus een vangnet met gaten: velen ontvangen
terug naar de arbeidsmarkt geen eenvoudige
een pensioen dat onder de minimumgrens
zaak. Het cumuleren van beroepsinkomsten
ligt.
met een pensioen wegens lichamelijke on-
Soms kan een pensioen wegens lichamelijke ongeschiktheid nog vermeden worden
geschiktheid is slecht mogelijk tot bepaalde
het hele jaar. Vaak kan men daarenboven niet
Andere pensioenrechten?
grenzen. Beneden de leeftijd van 65 jaar kan
terugvallen op werkloosheidsuitkeringen en
Bieden pensioenrechten die men reeds op-
men jaarlijks 7718 euro bijverdienen als werk-
kunnen ook ziekte-uitkeringen een probleem
bouwde in andere stelsels dan niet soms een
nemer en 6175 euro als zelfstandige. Met
vormen.
uitweg? Wie een gemengde loopbaan heeft,
kinderen ten laste worden die bedragen ver-
Een nieuw beroepsinkomen verwerven naast
meestal gaat het dan om de combinatie van
hoogd tot 11577 euro en 9262 euro. Telkens
of na een pensioen wegens lichamelijke on-
pensioenrechten in het overheidsstelsel en in
gaat het om bruto jaarbedragen. De uitbeta-
geschiktheid is dus verre van vrij van risico’s.
het werknemersstelsel, krijgt te maken met
ling van het pensioen wordt geschorst tijden
een bijkomende valkuil. Het verkrijgen van
een kalenderjaar waarin men de voorgaande
Valkuilen
een overheidspensioen wegens lichamelijke
grenzen met minstens 25% overschrijdt. In
Het pensioen wegens lichamelijke onge-
ongeschiktheid opent namelijk op geen en-
dat geval dient men het volledige pensioen
schiktheid kan een zeker en definitief inko-
kele manier rechten op het verkrijgen van
dat men dat jaar reeds had ontvangen, aan
men bieden aan wie geconfronteerd wordt
een pensioen in een ander stelsel. Bijgevolg
de pensioendienst terug te betalen. Een mi-
met ernstige medische problemen tijdens de
zal men vaak pas vanaf de pensioenleeftijd
nimumpensioen laat slechts een beroepsin-
loopbaan. Er bestaan echter tal van valkuilen:
van 65 jaar aanspraak kunnen maken op het
komen toe van 977,25 euro. Boven die grens
het pensioenbedrag kan erg laag zijn, men
andere pensioen. Bij het ingaan van het pen-
verliest men het minimumsupplement.
kan geen of slechts een beperkt minimum-
sioen wegens lichamelijke ongeschiktheid
Indien men weet dat men met een nieuwe
pensioen ontvangen, andere pensioenrech-
voor de leeftijd van 60 jaar is er nooit een
activiteit de inkomensgrenzen zal overschrij-
ten kunnen meestal pas van 65 jaar worden
aanspraak op een ander pensioen mogelijk.
den, kan men voordien het pensioen voor
aangesproken en een stap terug naar de ar-
Om een vervroegd werknemerspensioen te
dat kalenderjaar laten schorsen. Gezien de
beidsmarkt is vaak een illusie. Wanneer u ge-
ontvangen vanaf 60 jaar moet men een loop-
schorsing dan ingaat op 1 januari is het aan-
confronteerd wordt met een mogelijke pensi-
baan van 40, 41 of 42 jaar kunnen bewijzen.
gewezen een nieuwe beroepsactiviteit ook
onering wegens lichamelijke ongeschiktheid
Dat laatste is vaak niet mogelijk aangezien
te laten aanvangen bij het begin een jaar.
raden wij u dan ook aan de situatie grondig
de loopbaan voortijdig stopgezet werd. De
Daarenboven moet men zich realiseren dat
te bekijken. Soms kan een pensioen wegens
periode van vervroegde pensionering wordt
het pensioen het volledige jaar geschorst
lichamelijke ongeschiktheid nog vermeden
immers niet meegeteld bij de vaststelling van
blijft en men dus van het nieuwe beroepsin-
worden. Aarzel niet om onze consulenten
de loopbaanduur. Ook pensioenrechten in
komen zal moeten kunnen leven gedurende
hierover te raadplegen.
andere stelsels houden dus een valkuil in voor wie wegens lichamelijke ongeschiktheid gepensioneerd wordt.
Contractuelen Het pensioen wegens lichamelijke ongeschiktheid bestaat niet voor contractanten. Bij
Cumulatie
langdurige ziekte vallen zij onder de invaliditeitsregeling van de ziekteverzekering en dat
Misschien kan men als gepensioneerde we-
tot de (eventueel vervroegde) pensioenleeftijd. De jaren invaliditeit worden daarbij gelijk-
gens lichamelijke ongeschiktheid dan wel aan
gesteld en dus meegeteld bij de berekening van het pensioen.
de slag in een nieuwe job, om zo een nieuw of
de moeite waard om goed over na te denken Op 25 mei kies je mee het beleid dat vijf jaar lang jouw leven en werk zal bepalen. Als werknemer heb je alle belang bij een sociaal beleid. Zodat niet enkel het recht van de sterkste en de rijkste geldt. Sommige politieke programma’s zetten de sociale zekerheid op het spel en morrelen ernstig aan het arbeidsrecht. Ze willen rechten afbouwen of afnemen en vooral vervangen door meer plichten. Die politieke keuzes komen neer op sociale contractbreuk. Het is niet omdat partijen zichzelf of hun programma sociaal noemen, dat ze dat ook in werkelijkheid zijn. Integendeel!
Werknemers verdienen het niet om als profiteurs voorgesteld te worden. Zij zijn niet verantwoordelijk voor de crisis in economie en staatskas. Onze kinderen en kleinkinderen hebben het evenmin verdiend om de zekerheid te verliezen die hun (groot)ouders zorgzaam en over tientallen jaren hebben opgebouwd. Sociale zekerheid Een job verliezen. Niet meteen een nieuwe job vinden. De school verlaten met of zonder een diploma. (Langdurig) ziek zijn. Medicatie nodig hebben. Een kindje krijgen. Een (arbeids) ongeval hebben en misschien niet meer kunnen werken. Er als ouder alleen voor staan en het moeilijk hebben om alle rekeningen te be-
25 mei
talen. Oud worden en meer zorg nodig hebben. Het overkomt niet alleen anderen. Het kan ieder van ons overkomen. Daarom zorgt onze sociale zekerheid voor iedereen. Ons systeem van sociale zekerheid zorgt voor solidariteit. En voor gelijke kansen. We dragen daar ook allemaal voor bij. Niet in evenredige mate. Wie het meeste heeft, draagt ook wat meer bij, maar de 1% rijksten zouden gerust een extra inspanning mogen doen. Dat zal geen zeer doen. Niemand kiest ervoor om afhankelijk te zijn, arm of kansloos. Een warme samenleving vindt niet dat mensen die het even tegenzit profiteurs zijn.
Waar kies jij voor?
een sociaal beleid dat de automatische indexering van lonen en uitkeringen behoudt en zonder indexsprong
een sociaal beleid dat de kansen op een fatsoenlijke eindeloopbaanregeling en pensioen garandeert
een sociaal beleid dat wie werk zoekt, niet in de armoede duwt of naar het OCMW stuurt
een sociaal beleid dat de onderhandelingsruimte over lonen niet inperkt een sociaal beleid dat werk maakt van goedbetaalde jobs een sociaal beleid dat niet méér geeft aan rijken en niet van werkenden afneemt
Kies op 25 mei voor de rechten en kansen voor jezelf, voor jouw kinderen en kleinkinderen. Jouw keuze bepaalt jouw toekomst. Stem op 25 mei sociaal. Elke stem telt. Ook de jouwe. Lees ook onze publicaties op de website en in onze ledenbladen. Wij geven je alle argumenten om een stem te geven voor een juist beleid.
70 jaar ervaring in sociaal beleid Wij hebben het uitgebouwd en zullen het blijven verdedigen
www.acv-online.be