ABSOLUUT 27

ABSOLUUT

H ER FS T— W I N T ER 23 — €1 2

ARCHITECTUUR — DESIGN KUNST — LIFEST YLE

N°27

TJIP INTERIEURARCHITECTEN

“AANWEZIG ZIJN IN AFWEZIGHEID, DAT VINDEN WIJ EEN GROTE STERKTE. NIET ALLEEN IN ARCHITECTUUR. ALS ONZE HAND IN EEN INTERIEUR NIET ZICHTBAAR IS, ZIJN WE IN ONS OPZET GESLAAGD.”

The original

Elemental living VOLA stainless steel, bringing together natural beauty and pure form T39EL Built-in heated towel warmer in brushed stainless steel.

5471S-061 Wall mounted round head shower and hand-shower in brushed stainless steel.

Explore the Elemental living story vola.com/on-design.

VOLA Studio - Tour & Taxis Havenlaan 86C - 1000-Brussels - Tel.: 02 4659600 - info@vola.be

vola.com

VOORWOORD

ARCHITECTUUR IS DIENEND Tijdens de voorbereiding van deze 27ste editie van ABSoluut magazine, uw vaste literaire waarde als het over schoonheid en kwaliteit gaat, had ik de eer om, samen met het redactieteam en twee slimme architecten, Museum Voorlinden in het Nederlandse Wassenaar aan mijn ervaringen toe te voegen. Aanvankelijk waren we van plan om de Bourse de Commerce in Parijs te bezoeken, wat ook de moeite geweest zou zijn. Maar er is een goede reden waarom dit museum nog beter past in deze editie. Anders dan de Japanse architect Tadao Ando in Parijs heeft Kraaijvanger Architects in Zuid-Holland een gebouw ontworpen waar kunst, architectuur én natuur samen een totaalbeleving creëren. De weelderige tuin van landschaps- en tuinarchitect Piet Oudolf maakt Museum Voorlinden een totaalconcept van een andere orde. Die luxe was er midden in de Franse hoofdstad niet.

Maar het mooiste aan dit museum is dat de architectuur niet alle aandacht voor zichzelf opeist, maar dienend is aan de kunst en de omgeving. In deze boeiende tijden lijkt ‘architectuur om de architectuur’ nochtans vaak het thema te zijn. Die trend volgt ABS Bouwteam niet. Architectuur moet voor ons dienend zijn en staat per definitie niet op zichzelf. Ook dit magazine probeert dat te zijn. Het bestaat niet om zichzelf, maar enkel in zijn doelgerichte zijn op de ander.

Anton Sr Gonnissen Uitgever ABSoluut Magazine Gent , 2 november 2023

INHOUD

10

36

60

INHOUD

ABSOLUUT ARCHITECTUUR 04

TJIP INTERIEURARCHITECTEN Aanwezig door afwezigheid

07

VOORWOORD Architectuur is dienend

10

MUSEUM VOORLINDEN Totaalbeleving van architectuur, kunst en omgeving

ABSOLUUT DESIGN 20

ACHTER DE SCHERMEN BIJ VOLA 150 jaar vernieuwing door traditie

30

SHOWKRANEN EN HUN ACCESSOIRES Designobjecten om bij te watertanden

36

ARCHITECTUUR Hedendaags brutalisme in het groen

49

BEELDSCHONE BLIKVANGERS Sculpturen voor in huis

ABSOLUUT KUNST 20

54

TASTBAAR RELIËF Drie kunstenaars over hun handen als tactiel kompas

60

HET ATELIER VAN JOËLLE DUBOIS In gesprek met de Gentse power artist

69

VIRTUEEL ELDORADO Magie in de metaverse

74

COLUMN ANTON Inspirerend, leerzaam, verbluffend en ongedacht

78

WONEN Warmte in een schil van minimalistische architectuur

88

EVELYN SIMONS Curator met een andere blik op kunst

ABSOLUUT EXPO 49

Coverbeeld uit het artikel ‘Hedendaags brutalisme in het groen’ (p.36) – fotograaf Tim Van de Velde

92

BOEKENREIS VAN VENUS TOT MARS Mannen en vrouwen in boekvorm

96

VAN LUMEN TOT CANDELA Kaarsen en kaarshouders, groots in hun klein zijn

100

DE MEESTERS MET WOLLEN SJAAL Uitzonderlijke expo’s vol herfstige melancholie

ABSOLUUT ARCHITECTUUR

Elke editie gaan twee partijen in gesprek over architectuur. Deze keer trekt Anton Gonnissen, zaakvoerder van ABS Bouwteam en uitgever van dit magazine, samen met TJIP interieurarchitecten de grens over naar Nederland. In Wassenaar staat immers sinds 2016 Museum Voorlinden.

Gelegen op Landgoed Voorlinden en grenzend aan de duinen herbergt het architecturale paviljoen de Caldic Collectie, de grootste particuliere kunstcollectie van Nederland. In die viering van architectuur, omgeving en kunst kunnen Thomas Meesschaert en Jakob Vyncke zich vinden. Hun idee van interieurbeleving, hun verbondenheid met de zee en hun vaardigheid om in hun realisaties te schitteren in afwezigheid, sluiten aan bij het hele zijn en opzet van het museum.

10

11

12

MUSEUM VOORLINDEN

Totaalbeleving van architectuur, kunst en omgeving Wie Museum Voorlinden in de Zuid-Hollandse gemeente Wassenaar bezoekt, wordt al van bij het oprijden meegenomen in een immersive experience. In real life, welteverstaan, want aan een wandeling vanop de parking langs de uitgestrekte parktuin met monumentaal landhuis in Engelse stijl, vijverpartij en bloementuin tot aan het museumpaviljoen komen geen digitale technieken te pas. En toch heb je het gevoel in een volstrekt parallel universum te zijn terechtgekomen. “Ook dat is kunst, en ook wij maken er deel van uit”, merkt Anton op. Met zijn drieën staan ze vanop een kleine afstand naar het gebouw te kijken, schuilend onder de kruinen, voeten in het zompige gras en met het generatieverschil op zak eerst mijmerend over de zegen van het ouder worden om dan naadloos over te gaan naar de reden van hun bezoek. “De architectuur van het museum vind ik niet per se mooi, maar wel boeiend”, leidt Thomas in. “Alles is in het werk gesteld om de kunst te dienen. De architectuur is er, maar dan ook weer niet.” Hij snijdt ermee meteen de kern aan van wat de volgende twee uur de hoofdtoon van het gesprek zal vormen. En terwijl we het klassieke landhuis met restaurant achter ons laten voor we het strakke museumpaviljoen binnenstappen, wijst Jakob erop dat ook in die dualiteit van klassieke en moderne architectuur harmonie schuilt.

13

‘Work No. 2792’ is een werk van Martin Creed en bestaat uit vier verschillende bomen, oplopend in hoogte en met een vaste afstand ertussen: een grove den, zwarte den, blauwe hulst en alpenden. Ze zijn zo uitgezocht dat ze samen goed groeien en ook even snel.

DOOR GRASLAND EN DUINEN De geschiedenis in dan, meer bepaald een aantal eeuwen terug, want de naam ‘Voorlinden’ duikt al op in 1584. Pas in de eerste helft van de negentiende eeuw krijgt de omgeving vorm, want dan wordt naar een ontwerp van tuinarchitect Johan David Zocher sr. een park in landschapsstijl aangelegd. Het patriciërshuis stamt uit 1912 en zowat een jaar later worden dankzij boomkweker en tuinarchitect Leonard Springer ook exotische bomen op Voorlinden aangeplant.

Sommige van deze bijzondere exemplaren staan er nog steeds, zoals de moerascipres langs de toegangsweg en de trompetboom langs het landhuis.

Een flinke eeuw later is het de beurt aan tuincoryfee Piet Oudolf om speciaal voor de opening van het museum een bloementuin te ontwerpen. In 2017 geeft hij de tuin opnieuw vorm met een duidelijke knipoog naar de klassieke tuinarchitectuur. Vandaag bestaat de tuin uit zo’n vijftig soorten vaste planten en siergrassen. Daarmee heeft Oudolf een tuin gecreëerd die het hele jaar door interessant is. Landgoed Voorlinden is vandaag veertig hectare groot en een

14

wandeling van drie kwartier brengt je in verschillende landschappen: grasland, vijverpartijen, bossen en duinen. Fijn weetje: vanop de hoogste duin kan je op een heldere dag de Noordzee zien.

Heel erg passend valt het bezoek aan Museum Voorlinden samen met de start van de solotentoonstelling ‘Bilderstreit’, met monumentaal werk van kunstenaar Anselm Kiefer. Je kan er onder meer dwalen door grootse natuurlandschappen en installaties van stro, waardoor de inhoud van de expo nog meer dan anders aansluit bij de ingekaderde vergezichten die je vanuit het museum krijgt op de omgeving. “Je staat binnen, maar evengoed buiten”, bedenkt Jakob terwijl hij uit de sculptuur in cortenstaal van Richard Serra stapt en getrakteerd wordt op een immens zicht op de tuinen van Oudolf. Thomas: “Zelfs de tuinverlichting van het Italiaanse Viabizzuno is duidelijk gekozen om op te gaan in de omgeving. Net om die reden werken wij er ook graag mee.”

GEEN MUSEUM ZONDER JOOP De man achter Museum Voorlinden is Joop van Caldenborgh. De Nederlandse oud-industrieel verzamelde de voorbije vijftig jaar de grootste particuliere collectie van moderne en hedendaagse kunst van Nederland; variërend van jong talent tot gevestigde namen en variërend in stijl, periodes en media.

Diversiteit troef dus, die afwisselend wordt tentoongesteld in het museum en drie tot vier keer per jaar wordt aangevuld met wisselende tentoonstellingen.

Enkele iconen uit de collectie hebben een permanente plek in het museum, waaronder een Skyspace van James Turrell en een Swimming Pool van Leandro Erlich. Meer zelfs, deze zogenoemde highlights werden speciaal voor

Voorlinden ontworpen en in de architectuur geïntegreerd. De werken hebben een hoge belevingsfactor gemeen, wat het museum meteen de publieksfavoriet van kinderen en instagramaficionado’s maakt.

De maandagochtend van ons bezoek staat bovendien een klassiek concert op het programma. Het auditorium is gevuld met liefhebbers en de klanken vullen het museum. “Ik mis enkel nog een sterrenchef in het paviljoen om de beleving van kunst compleet te maken”, vertelt Thomas. “Zoals in de Bourse de Commerce in Parijs bijvoorbeeld. Het maakt de verstrengeling van architectuur en kunst voor mij compleet.”

“Museum Voorlinden blinkt uit in eenvoud, terwijl ik uit ervaring weet hoe razend moeilijk het is om die fragiele en eerlijke schoonheid in architectuur te bereiken.”

Anton Gonnissen

De lopende expo ‘Bilderstreit’ toont monumentaal werk van kunstenaar Anselm Kiefer.

15

‘Open Ended’, de cortenstalen sculptuur van de Amerikaanse kunstenaar Richard Serra.

16

GEEN KUNST ZONDER LICHT Dat het een verwennerij is om hier tentoon te stellen, wordt het trio verteld. En dat het museum dit allemaal te danken heeft aan het licht. Het doet de mannen prompt het hoofd omhoog richten naar het zwevende dak boven het gebouw.

Dat is opgebouwd uit meer dan honderd schuin afgesneden aluminiumbuisjes die noorderlicht direct en zuiderlicht indirect reflecteren. Nog een weetje misschien? Eén iemand maakt er bij Voorlinden zijn levenswerk van om de buisjes met veel toewijding non-stop te reinigen. Komt hij aan de laatste, dan begint hij weer vooraan. En wanneer de overvloed aan daglicht ontbreekt, wordt het tekort opgevangen door ledlampen die als uplights naar boven schijnen, zodat ook dit licht gereflecteerd de ruimte vult. Het is het soort van maniakale detaillering die het gezelschap ook elders in het museum opmerkt. In netjes weggewerkte technieken bijvoorbeeld. Zo werden de roosters in de vloer speciaal voor het museum ontworpen. Om eenheid en rust te bewaren, zijn ze uitzonderlijk over de lengte van de zaal geplaatst en dienen ze niet alleen om de luchtcirculatie te bevorderen, maar maken ze ook stopcontacten onzichtbaar.

Ook andere ‘storende’ elementen, zoals de obligate vluchtrouteaanduidingen zijn weggewerkt in de muren, zo wordt aan de driekoppige compagnie duidelijk gemaakt. Voor Museum Voorlinden werd bijvoorbeeld ook het ‘noodaantje’ ontwikkeld, een innovatieve lichttechniek die ervoor zorgt dat veiligheidsmeldingen op gerichte plaatsen op de muur oplichten wanneer een noodgeval zich voordoet. De ogenschijnlijke eenvoud van het gebouw schuilt in zijn complexiteit, zoveel is duidelijk.

Maar nog even terug naar het licht, want zonder is er geen beleving. Dat begrijpt ook het TJIP-duo dat dankzij zijn bijzondere band met de zee al een groot aantal projecten aan de Belgische kust realiseerde en ook daar dankbaar gebruikmaakt van het gedempte noorderlicht. Jakob: “Hoe het licht aan onze kust diffuus binnenvalt en in ons werk sinecuur wordt aangevuld door kunstlicht en zelfs kaarslicht; zo voel ik het hier ook. Het zorgt voor een overweldigende ingetogenheid.”

17

DE AFWEZIGE ARCHITECT We zouden haast vergeten om het over de maker van Museum Voorlinden te hebben. Dirk Jan Postel van Kraaijvanger Architects kreeg het nochtans voor elkaar om een gebouw te ontwerpen dat niet zichzelf, maar de kunst centraal stelt. “Alles is aandacht, behalve de architectuur en zijn architect”, aldus Anton.

“Dat gegeven ligt in lijn met het hele opzet van het museum, maar ik durf te suggereren dat het ook is voortgevloeid uit de nauwe samenwerking met de bouwheer, die hier heel duidelijk zijn visie heeft doorgeduwd.” Het ontwerp van Kraaijvanger toont een lang, geometrisch volume met een open structuur van zes wanden, parallel aan de duinrand. Die muren integreren alles wat nodig is om de zalen leeg te houden en sommige niet-dragende delen kunnen zelfs worden verplaatst in functie van de lopende expo. Met een interieur van de hand van de Italiaanse architect Andrea Milani waarin hout en staal worden gecombineerd en in de context van een museum een niet voor de hand liggende, maar wel bewuste keuze voor parketvloer kreeg het museum zijn huiselijke sfeer mee. Toegegeven, de state-of-the-art bibliotheek met kamerbreed tapijt doet hierin ook haar deel. De sleutel tot de ruimtebeleving ligt hier verder in de mathematische regelvoering, die een plankbreedte van 200 millimeter, een steenmaat in de hoogte van 400 millimeter en telkens een veelvoud voor elke andere voorkomende maat neemt.

Opmerkelijk: voor de bouw van de travertingevel werd steen uit de buurt van Siena gehaald. Het bouwteam trok zelfs met flesjes duinzand naar de Italiaanse steengroeves om het bijpassende kleur te vinden. Verder draagt een witstalen colonnade met ultraslanke gevelkolommen de bijzondere dakconstructie.

Anton: “Zie hoe het gebouw er in het vroege ochtendlicht als een prachtig weeskind bij staat. Een beetje zoals het Paviljoen van Mies, blinkt het uit in eenvoud, terwijl ik uit ervaring weet hoe razend moeilijk het is die fragiele eerlijke schoonheid in architectuur te bereiken. “ En terwijl Anton, Jakob en Thomas met zicht op het auditorium afscheid nemen van Museum Voorlinden en daarbij wel een goedgevulde zaal met publiek en muzikanten zien maar niet horen, bereikt het begrip van de kracht van de beleving zijn hoogtepunt. Alsook het besef dat de ervaring anders is, mét of zonder al je zintuigen op scherp.

“De architectuur van het museum vind ik niet per se mooi, maar wel boeiend. Alles is in het werk gesteld om de kunst te dienen.”

Thomas Meesschaert

18

UNIEKE ACTIE OP ICONISCHE VITRA EAMES LOUNGE CHAIR

Profiteer nu van deze tijdelijke prijsreductie. Koop een Eames Lounge Chair en krijg een fineer upgrade.

Kies een fineer en betaal de prijs van één fineercategorie lager.

Van toepassing op alle uitvoeringen, vanaf nu ook verkrijgbaar in stof.

CASSINA - KNOLL INT - B&B ITALIA - EDRA - WALTER KNOLL - DE SEDE - VITRA CARL HANSEN & SON - ELSEN AND SON - CARINE BOXY SHEEPSKIN RUGS - ARTISAN FRITZ HANSEN - VAN ROSSUM - PASTOE - ARCO - INDERA - JOV - FLOS - OCCHIO - ...

Berchemweg 236 I Oudenaarde T055 31 24 26 I info@decovan-home-art.be www.decovan-home-art.be Open van dinsdag - zaterdag: 10u - 18u30 Zondag en maandag gesloten

HOME ART interior design

VO 150 jaar vernieuwing door traditie

20

OLA Vola viert dit jaar zijn 150ste verjaardag sinds de oprichting van het familiebedrijf in 1873. 2023 markeert bovendien de 55ste verjaardag van de samenwerking tussen de Deense producent van high-end kraanwerk en badkameraccessoires en designer Arne Jacobsen. De vernieuwing in sanitair die deze tandem toen kon brengen, vestigde het merk wereldwijd. Goed een halve eeuw later staat het design van de iconische kraan nog altijd als een paal boven water. In een nochtans snel veranderende en consumptiegedreven wereld blijven traditie en duurzaamheid vandaag de drijfveren en de passie van het internationale merk. Om te zien hoe dat in zijn werk gaat, namen we een kijkje achter de schermen.

21

Wie zich wil laten onderdompelen in het verhaal van vola, moet naar Horsens in de Deense regio Midden-Jutland. Behalve de aanwezigheid van de fabriek en haar ligging aan het water, heeft de stad geen bijzondere highlights. In Horsens doe je ogenschijnlijk waar Denen goed in zijn: hygge, ofte je wentelen in een gevoel van onwaarschijnlijke rust. Maar schijn bedriegt, zo leerden we tijdens ons korte verblijf aan de poort van groter Scandinavië. In dit van oorsprong orthodoxe land waar luieren op een terrasje een vrij recent verworven recht is en vrouwen pionierden en uitblinken in het fulltime werken, is het werken geblazen. Zo ook achter de schermen bij vola.

VISIE OP FUNCTIONELE VORMGEVING Tot op vandaag is de internationale producent van kraanwerk en badkameraccessoires in handen van de familie Overgaard. Bij de oprichting in 1873 stond het familiebedrijf vooral bekend om zijn in messing gegoten afsluitkleppen voor industriële toepassingen. Later werd ook sanitair kraanwerk gemaakt voor de gezondheidszorg. Dat je dit vandaag nog kan spotten in oude ziekenhuizen moet het mooiste voorbeeld zijn van de kwaliteit en de degelijkheid die toen al het fundament van het bedrijf vormden.

In 1961 nam Verner Overgaard voor het eerst contact op met Arne Jacobsen. De Deense ontwerper had net een wedstrijd gewonnen met zijn ontwerp voor de Nationale Bank van Denemarken en Overgaard had een idee voor een nieuw type kraan waarbij de technische delen in de muur zouden worden weggewerkt. Jacobsen vond dat het idee goed samenging met zijn eigen visie op functionele vormgeving en ging in op wat later een visionair voorstel zou blijken. Het was het begin van een baanbrekende samenwerking die het bedrijf heeft gevormd tot wat het vandaag is met 250 medewerkers in Denemarken alleen, een prominente aanwezigheid in 36 landen en een collectie van ruim 36.000 items, dankzij het modulaire karakter weliswaar.

Arne Jacobsen

Verner Overgaard

22

De heimat van vola in het Deense Horsens.

JACOBSEN ACHTERNA De samenwerking tussen vola en Jacobsen leidde in 1968 tot de introductie van de 111 kraan, de iconische kraan die haar plek in de designgeschiedenis heeft verdiend dankzij haar zuivere, geometrische ontwerp. Vandaag is het originele ontwerp in massief messing en inox in 27 verschillende afwerkingen beschikbaar. Ook de afwerkingsopties zijn uitgebreid en gaan van strak geborsteld roestvrij staal tot warm, onbehandeld messing. De eenvoud en de afwezigheid van zichtbare technieken die het ontwerp sieren, vatten het Deense DNA in zijn essentie samen.

Na het overlijden van Arne Jacobsen in 1971 bleven zijn assistent Teit Weylandt en vola’s directeur Carsten Overgaard nieuwe producten introduceren, zoals de 050 hoofddouche in 2005. Tot op vandaag leeft het nalatenschap van Jacobsen voort aan de tekentafel en in de productiehallen van vola. Zo ontwierp het vooraanstaande Deense architectenbureau

LINK Arkitektur niet alleen het kantoorgebouw in Horsens met een open stalen frame en een spartaans interieur. In samenwerking met vola werkt het team ook aan het ontwerp van nieuwe collectie-items volgens de Deense traditie én bovenal de functionele stijl die Jacobsen had vooropgesteld.

Het is op zijn minst opmerkelijk te noemen dat een designmerk al een halve eeuw zijn marktpositie kan bestendigen en verstevigen door vast te houden aan het originele idee van een cilindrische kraan. Na staalgrijs kwam op vraag van Overgaard ook fluo-oranje, gevolgd door nog een aantal avontuurlijke kleurvariaties, maar innovatie werd doorheen de jaren vooral gezocht in technische innovaties en het toevoegen van functionaliteit. Verder kiest vola er duidelijk voor om zijn assortiment uit te breiden in plaats van te verdiepen. Onder de nieuwe aanwinsten in de collectie zitten onder meer een ingebouwde

elektronische zeepdispenser en inbouwafvalbak.

Deze items uit de ‘Round Serie’ van vola werden ontworpen in samenwerking met LINK Arkitektur.

België is met 10 procent van de omzet een van de belangrijke afzetlanden van vola. Hoewel de prijs wel eens wordt tegengeworpen, is het vooral de kwaliteit van de producten die overtuigt om voor vola te kiezen, zo vindt ook architecte Bieke Gaelens van The Creative Company. “Wij hebben in onze lange carrière altijd al met vola gewerkt. We houden van de kwaliteit, en vooral van het design.

Eenmaal je de meerwaarde van de uitgepuurde ontwerpen hebt ontdekt, kies je voor niets anders.”

Wes Degreef is medeoprichter van BC architects & studies en bekijkt vola vanuit zijn interesse in en passie voor de eigenschappen van materialen: “Ook al kan je op vandaag afgedankte stukken nog niet terugsturen en is vola dus nog niet circulair, toch zie ik het modulaire en recycleerbare karakter als een mooie opstap naar meer. “

23

VIJF LEANPRINCIPES Het modulaire karakter van de ontwerpen vormt een integraal onderdeel van de vola-filosofie.

Het zorgt ervoor dat alle producten naar eigen wens en op maat van elke ruimte kunnen worden geconfigureerd. Daarvoor zorgen de eenvoud en de veelzijdigheid van de aparte stukken van elk ontwerp. Door vast te houden aan de originele ontwerpen kan vola bovendien onderdelen leveren voor alles dat sinds 1968 is gemaakt. Bij vola is niets verouderd en kan alles worden gerepareerd.

Ook voorziet het Deense designbedrijf al zijn kranen en douches van debietbegrenzers, zodat water op een bewuste manier wordt gebruikt.

die werkt op de manier die de traditie al honderd jaar voorschrijft. Handwerk wordt bij vola nog op handen gedragen omdat het de enige manier is om collectiestukken in de afwerkingsfase naar perfectie te brengen. Het maakt elk stuk uniek en handgemaakt en bovenal énkel gemaakt als er vraag naar is. Met een levertermijn van twee à drie weken toch een knap staaltje vakmanschap en organisatie.

Lassers werken bij vola op de manier die traditie al honderd jaar voorschrijft.

Tijdens een rondleiding door het kantoorgebouw en de fabriek wordt het snel duidelijk hoe de bedrijfsvisie ook doorsijpelt naar andere aspecten op de werkvloer. Gedreven door de vijf van oorsprong Japanse leanprincipes leren we dat het tegengaan van verspilling bij vola niet enkel over pakweg afvalverwerking gaat, maar ook over mensen en tijd. We ontmoeten een medewerker die al vijftig jaar bij vola werkt en daarmee geen uitzondering is, maar ook een vrouwelijke lasser

Elke stuk wordt met de hand in de hoofdfabriek in Horsens afgewerkt. Het verste materiaal komt van Italië of Zweden.

24

ER WORDT OOK GEWERKT AAN HET WELZIJN VAN DE MEDEWERKERS, BIJVOORBEELD DOOR ROBOTS IN TE ZETTEN VOOR HANDELINGEN DIE EEN TE GROTE NEGATIEVE IMPACT ZOUDEN HEBBEN OP HET MENSELIJK LICHAAM.

In de productiehal zorgt een intern ontworpen robotsysteem voor optimale efficiëntie en tijdsgewin.

Er wordt ook gewerkt aan het welzijn van de medewerkers, bijvoorbeeld door robots in te zetten voor handelingen die een te grote negatieve impact zouden hebben op het menselijk lichaam. Maar het zit ‘m ook in kleine details zoals akoestiek op kantoor of de heerlijke gezonde lunch die elke middag wordt voorgeschoteld. We komen langs de productiehal waar met een intern ontworpen robotsysteem de efficiëntie wordt opgekrikt en tijd wordt gewonnen. Verder zien we een doordacht uitgewerkt voorraadsysteem dat aangeeft wanneer bepaald werkmateriaal is uitgeput en moet worden

bijgehaald, zodat geen onnodige voorraad in circuit blijft of wordt verspild. Tot slot uit Lars Arentoft van vola de wens om tegen 2030 volledig CO2-neutraal te zijn. “Op dit moment wordt elk stuk met de hand in de hoofdfabriek in Horsens gemaakt. Het verste materiaal komt van Italië of Zweden. Daarnaast wordt restmateriaal gerecycleerd, elektriciteit enkel ingezet wanneer dat noodzakelijk is en wordt de productie aangedreven door windenergie. Maar daar houdt het niet bij op. We werken momenteel hard aan de voorlichting van onze leveranciers, zodat ook zij zich deze filosofie eigen maken.”

25

VOLA IS DUIDELIJK NOG NIET MOE GEWERKT EN BLIJFT VERNIEUWEN BINNEN HET KADER VAN DE DEENSE TRADITIE EN HUN ORIGINELE ONTWERPVISIE.

Vola is duidelijk nog niet moe gewerkt en blijft vernieuwen binnen het kader van de Deense traditie en hun originele ontwerpvisie. Het legde het internationale designbedrijf geen windeieren.

In 1974 werd vola al geselecteerd voor de collectie van het MOMA in New York en sindsdien volgden vele ontwerpprijzen. Prestigieuze gebouwen zoals het Qatar National Museum van architect Jean Nouvel, het Archipelago House van Norm Architects en A45, het tiny house van Bjarke Ingels kozen voor vola, net als vele andere gerenommeerde musea en luxehotels over de hele wereld. Of hoe standvastigheid in een wereld in verandering loont.

26

ARNE JACOBSEN in Kopenhagen Arne Jacobsen was tijdens en na zijn leven het gezicht van het Deense design en de Deense architectuur. Tot op vandaag beïnvloeden zijn visionaire projecten en ontwerpen de manier waarop wij naar design kijken. Wij belichten er twee, genesteld in het hart van de Deense hoofdstad Kopenhagen.

Nationale Bank van Denemarken We schrijven 1971 en de eerste fase van de uitvoering van het controversiële ontwerp van de Nationale Bank van Denemarken is afgerond. Net op tijd, zodat architect Arne Jacobsen het nog zelf kan zien. Het gebouw, met zware fortallures aan de buitenkant, huisvest een ruimtelijke wereld aan de binnenkant. Een overweldigende inkomhal van meer dan twintig meter hoog, tot in de kleinste details ontworpen geometrische binnentuinen en designiconen zoals de Lily Chair. Dit monumentale meesterwerk drukte een blijvende stempel op het Kopenhaagse architectuurlandschap.

Room 606, The SAS House Het SAS Royal Hotel uit 1960, nu het Radisson Collection Royal Hotel, wordt beschouwd als het ijkpunt van de architecturale carrière van Arne Jacobsen. De 22 verdiepingen tellende wolkenkrabber was de pure definitie van harmonie.

We spreken in de verleden tijd, want enkele jaren geleden onderging het hotel een grondige – al dan niet terechte – metamorfose, maar gelukkig bleef één relikwie behouden: kamer 606. Al bij de eerste stap in deze kamer voel je de zin voor precisie en voor moderne esthetiek die de architect kenmerkte. De meubels in wengéhout, het zwevende bureau met blauw formicablad en de zachte blauw-groen-grijstinten vallen als een elegante puzzel in elkaar.

27

Selling atmosphere, not just furniture

www.geraldinevanheuverswyn.be

ONTWERP & REALISATIE INTERIEURARCHITECTUUR oostrozebeke

051 40 47 18

www.franktack.be

GROENE KRAAN / Vola / Tweegats mengkraan 590H in poederlakkleuren – 1048 euro KOPEREN KRAAN / Aqualex – prijs op aanvraag

30

Showkranen en hun accessoires DESIGNOBJECTEN OM BIJ TE WATERTANDEN Technieken zijn al lang geen noodzakelijk kwaad meer in huis. Waar de één kiest om ze te laten uitblinken in afwezigheid, bereikt de ander het esthetische summum door ze als designobject te laten opvallen. Wij zoomen in op kraanwerk en accessoires: van iconische keukenkraan tot innovatief drinkwatersysteem. Ze geleiden water als onmisbare gast doorheen het huis, met een onmiskenbare elegantie die het interieur mee maakt en bepaalt.

WASBAK / Not Only White / Still ovaal 48x32 – 491,01 euro HANDDOUCHE / Vola / handdouche 070S in RVS – 1143 euro WASBAK / Not Only White / Fuse Soft touch Silk grey – 1500 euro

31

KRANEN / Vola / Tweegats mengkraan 590H in poederlakkleuren – 1048 euro WASBAK / Not Only White / Still ovaal 48x32 – 491,01 euro WASBAK / Not Only White / Limited edition washbasin de Suite Palette Deep Black – 943,80 euro

DOUCHEKOP / vola / hoofddouche 060 in poederlakkleuren 1650 euro

32

KOPEREN KRAAN / Aqualex – prijs op aanvraag ROZE KRAAN / Vola / Tweegats mengkraan 590H in poederlakkleuren 1048 euro

KRAAN / Not Only White / Leaf monoknop mengkraan voor bladopbouw – 549,99 euro WASBAK / Not Only White / Fuse Soft touch Silk grey – 1500 euro

33

BECAUS TUINEN & ZWEMBADEN

VANTEGEMSTRAAT 33 - 9230 WETTEREN T 09 363 09 63 | INFO@BECAUS.BE

www.becaus.be

Interieur- en kleuradvies, binnen- en buitenschilderwerken, decoratieve verftechnieken, behangwerken, exclusieve raamdecoratie, stoffering, meubilair, maatwerk, vast tapijt en karpetten.

©cafeïne

www.evelynmoreels.be

ARCHITECTUUR

HEDENDAAGS BRUTALISME IN HET GROEN

36

37

38

In de Vlaamse Ardennen schoof ABS Bouwteam een gelijkvloerse woning in het golvende landschap dat deze regio zo typeert. De signatuurwoning illustreert de visie van het bouwteam dat grenzen verlegt om de omgeving voor de architectuur te plaatsen en om waardevolle architectuur tot uitvoering te brengen. Die aanpak leidde op deze plek tot de creatie en de bouw van een hedendaagse, brutalistische woning die werd ontworpen op het ritme van de zon en haar bewoners.

De realisatie van ABS Bouwteam werd ontworpen door interieurarchitecte en bouwvrouw Peggy De Coninck en ligt op een boogscheut van de kapel van Kerselare, het bekende bouwwerk van de Belgische iconische architect Juliaan Lampens. Met een knipoog naar zijn meesterwerk werden de uitgepuurde architectuur en het minimalistische materialengebruik vertaald naar een hedendaagse, brutalistische villa. Dat het ontwerp werd gedicteerd door de omgeving, illustreert de verregaande visie van het bouwteam om flora voor de architectuur te plaatsen. Zo slingert al van bij het oprijden een pad de hoogte in tot aan een reeks zwevende traptreden die de helling verder trotseren tot aan de entree van de woning. Dat de woning daardoor op een zwevend plateau boven het maaiveld uittorent, bepaalt mee haar krachtige uitstraling.

39

40

EENVOUD IN MATERIALEN Eenmaal binnen springt het materialentrio beton-hout-glas meteen in het oog. Ze voeren je mee van ruimte naar ruimte en van binnen naar buiten, langs logische looplijnen en boeiende vista’s. Tegenover de eenvoud in materialen werd verfijning gezocht in de juiste verhoudingen en fijne details; van schaduwlijnen tussen muren en plafonds tot ronde handvaten die uit de deuren in donker teakhout werden gefreesd. ABS Bouwteam waardeert de omgeving, maar verlegt ook grenzen in het uitvoeren van absolute architectuur. De terrassen met uitzonderlijke overkragingen zijn een mooi voorbeeld daarvan omdat het team erin slaagde het slanke karakter dat de architecte in haar ontwerp had voorzien ook daadwerkelijk tot uitvoering te brengen en dat binnen het kader van de wettelijke vereisten, zoals op het vlak van isolatie. Zo kan het bouwbedrijf de architect dienen door zo dicht mogelijk bij zijn ontwerp te blijven, ook al betekent dit dat het grenzen moet verleggen en berekende risico’s op zich moet nemen. ABS Bouwteam durft dat aan en stelt ook zijn team op basis daarvan samen. Anderzijds willen we partner zijn voor mensen die dromen van toparchitectuur in samenwerking met een toparchitect, zonder dat ze het hoofd moeten bieden aan onvoorziene verrassingen en buitensporige budgetten. Ook daar neemt het bouwteam de taak van mediator op zich.

41

“WIJ WILLEN DE BOUWPARTNER ZIJN VOOR MENSEN DIE DROMEN VAN TOPARCHITECTUUR IN SAMENWERKING MET EEN TOPARCHITECT, ZONDER DAT ZE HET HOOFD MOETEN BIEDEN AAN ONVOORZIENE VERRASSINGEN EN BUITENSPORIGE BUDGETTEN.”

42

Verder is het binnen-buitengevoel in deze compacte woning oeverloos maar begrensd; een contradictie waarmee we verwijzen naar de glazen achtergevel die met inspringende volumes de privacy tussen de verschillende open ruimtes weet te bewaren en met een ritmisch balkenspel in de raampartij de toestroom van daglicht en het zicht op de omgeving vrijwaart zonder het cocongevoel te verliezen. Ook de inkomhal en de nachthal die zich in de schemerlijn tussen licht en donker bevinden en de leefruimtes met een onzichtbare binnen-buitengrens maken duidelijk dat deze woning haar bewoners het liefste naar buiten trekt. Dat de leefgewoontes van het koppel werden meegenomen in de eerste lijntekeningen blijkt ook uit de manier waarop de woning werd ingedeeld. Elke ruimte, van waar de bouwheer en bouwvrouw ’s ochtends ontwaken tot de plek waar ze hun dag afsluiten, werd gericht naar waar de zon zich op dat moment bevindt.

43

44

COMPACT, MAAR RUIMTELIJK Nog een contradictie is hoe het gevoel van ruimtelijkheid in dit gelijkvloerse huis schuilgaat achter de compactheid ervan. Zo zitten technische ruimtes, het toilet, kleerkasten, de badkamer en bergruimtes ingebouwd achter de deuren van de muurhoge teakhouten maatwerkkasten over de volledige lengte van de nachthal. Het is het soort trompe-l’oeil waar je niet genoeg van krijgt; verrassend en ingenieus tegelijk. Andere boeiende features zijn de geometrische uitsneden in de terrasoverkragingen die extra daglicht binnenlaten, de buitendouche en de barbecue die in de betonnen buitenpilaar van de woning werd ingekapseld. Het maakt hier wonen tot een bijzondere ervaring voor liefhebbers van architectuur.

“BOEIENDE FEATURES ZIJN DE GEOMETRISCHE UITSNEDEN IN DE TERRASOVERKRAGINGEN DIE EXTRA DAGLICHT BINNENLATEN, DE BUITENDOUCHE EN DE BARBECUE DIE IN DE BETONNEN BUITENPILAAR VAN DE WONING WERD INGEKAPSELD. HET MAAKT HIER WONEN TOT EEN BIJZONDERE ERVARING VOOR LIEFHEBBERS VAN ARCHITECTUUR.” 45

TUINARCHITECT FREDERIEK SNAET Molenstraat 52 c 9860 Balegem (Oosterzele) 09 362 80 62 info@tuinensnaet.be www.tuinensnaet.be

HOUT is onze passie, duurzaamheid onze belofte!

PARKET LEFEVERE ‘t Lindeke 31 - Zone C1 8880 Sint-Eloois-Winkel www.parket-lefevere.be T. 0475 91 77 59

Wij brengen de warmte van hout op een innovatieve manier in uw project.

Woodstoxx staat voor eigen productie én plaatsing van parket, houten terras, gevel en wandbekleding.

We controleren van stam tot afgewerkt product.

info@woodstoxx.be

www.woodstoxx.be

Kom gerust langs in één van onze belevingscentra te Menen, Gent of Antwerpen.

Beeldschone blikvangers: sculpturen voor in huis Sculpturen associëren we meestal met pleinen, musea en kerken. Verander de omgeving en je krijgt een compleet andere beleving. Wij selecteerden dertien beeldschone sculpturen waarmee we maar al te graag de ruimte delen.

In eigen huis en van eigen bodem.

49

©carolinedesile-photo ©julialaposegourmande

1.

50 ©Birgit Sterckx

©Beaverhausen

2.

3.

6.

4.

5.

7.

5/ Met de hand gemodelleerd

1/ Eenvoudig sculpturaal Beaverhausen is een ontwerpstudio uit Brussel die werd opgericht door Mimy A. Diar en Ad Luijten. In samenwerking met het Franse Matière Grise lanceert het duo de bijzettafel ‘Flor’. Een eenvoudig, sculpturaal ontwerp dat hun modulaire idee benadrukt: als alleenstaand object, op elkaar gestapeld of als knap bijzettafeltje, de mogelijkheden zijn eindeloos voor de Flor-bijzettafel. Dankzij de ruime keuze aan kleuren past hij bij elke woonstijl.

Flor - 390 euro

2/ One-of-a-kind kurk Wøti ontwerpt en vervaardigt vrijstaande en ingebouwde meubelen op maat met een unieke, eigentijdse esthetiek waarin functionaliteit centraal staat. Een constante in hun one-of-a-kind-ontwerpen is de dualiteit tussen tijdloosheid en innovatie. Zo is deze sculpturale kurken bijzettafel het resultaat van een innovatief en milieuvriendelijk proces om kurkkorrels samen te drukken tot een haast gesculpteerd object.

Om alleenstaand of als duo je interieur mee op te smukken.

Nadat ze zich vijftien jaar als stadsarchitect en stedenbouwkundige ontfermde over de manier waarop stedelijke projecten sociale banden creëren, concentreert Caroline Desile zich nu op keramiek. Haar met de hand gemodelleerde keramische objecten vormen de denkbeeldige link tussen mens, architectuur en natuur. Elke creatie is opgevat als een microarchitectuur die de ruimte bespeelt, vrijstaand of aan de muur.

Een subtiele vorm van architectuur die geïntegreerd kan worden in je dagelijkse leefruimte. society . 01 - prijs op aanvraag

6/ Knipoog naar het modernisme De Belgische ontwerper Sylvain Willenz ontwerpt sinds 2004 meubels, verlichting en objecten voor internationale merken. Hij staat bekend om zijn sterke maar eenvoudige grafische esthetiek. De Frogus-zetel die hij voor Tamo Design ontwierp, is een knipoog naar de eenvoud van meubels uit het modernisme van de vorige eeuw: een stevige en elegante fauteuil met kenmerkende lijnen, verfijnde details en proporties. Een statig silhouet met subtiele welving dat haast doet denken aan een architecturale woning. De zijkanten met hun delicate en afgeronde randen en discrete hoeken geven de fauteuil een stabiel fundament.

Frogus - 1.090 euro, nu 981 euro

Cork side table - prijs op aanvraag

7/ Modulaire sofa 3/ Antropomorfe objecten Voor zijn nieuwe Langkawi-collectie ging het Belgische designbedrijf Gardeco een samenwerking aan met designer stefan schöning.

Geïnspireerd door de maskercultuur neemt de collectie met antropomorfe sculpturen je mee naar het gelijknamige eiland, waar ambachtslieden de objecten met de hand uit één blok Maleisisch hardhout snijden. Het resultaat zijn abstracte figuren in hout of brons die je zelf een interpretatie laten maken.

Voor zijn nieuwste lancering ging het Belgische interieur- en lifestylemerk Mublo een samenwerking aan met de Antwerpse ontwerper en creatief directeur Frederik Delbart. De modulaire designsofa ‘Arthur’ verkent de grenzen van veelzijdigheid en heeft veel weg van een harmonieuze samenhang van gesculpteerde lagen. Met zijn ontwerp zoekt Frederik contrasten op: optimaal zitcomfort met een sterke designtaal van scherpe lijnen en organische rondingen.

Arthur - prijs op aanvraag

Prijs tussen 575 euro en 4.350 euro volgens afwerking en afmeting.

4/ Meesterlijke kast ABQJI cabinet is het meesterlijke ontwerp van Xavier Dohr voor Van Rossum. Een kast als een gedurfd en evenwichtig ontwerp met rechthoekige panelen van verschillende afmetingen die als puzzelstukken in één geheel samenvallen. De afwerking in roestvrij staal benadrukt dit intrigerende spel van vorm en materiaal. Niet zomaar een kast, maar een uitnodiging om dit ingenieuze object vanuit elk oogpunt of elke hoek van de ruimte te bewonderen.

ABQJI cabinet - 30.717 euro

51

8/ Subtiele boekensteun Caché CPH uit Kopenhagen ontwerpt sculpturale objecten om je meest gekoesterde bezittingen subtiel te accentueren. Stuk voor stuk zijn het blikvangers die verbonden zijn met de wereld van lectuur. Elk object is ontworpen vanuit een pure esthetiek, uitgevoerd in fijne materialen zoals travertijn, eikenhout en brass. De naam ‘Equi’ is afgeleid van het Griekse woord aequus dat ‘gelijk’ betekent en geïnspireerd op de woorden equilibrium en equanimity, die samen ‘gelijk evenwicht tussen krachten’ betekenen. Deze veelzijdige boekensteun, volledig gemaakt van marmer of travertijn, is ontworpen om je boeken zachtjes tegengewicht te geven, maar ook om een element van evenwicht in huis te brengen.

Equi - 297 euro

9/ Kunst aan je voeten

11/ Kunst van het vouwen

Met een vloerkleed van het Belgische Jov Design in huis ligt kunst aan je voeten. Het ‘Island’ vloerkleed is volledig aanpasbaar en handgemaakt van een rijke mix van wol en natuurlijke zijde in één hoogwaardig garen.

Geïnspireerd door natuurlijke landschappen, zorgen de hoog-lage texturen voor het sculpturale karakter. Perfect om een extra dimensie toe te voegen aan je interieur. Bovendien komen de gesculpteerde garens echt tot leven in het juiste daglicht.

Al meer dan drie decennia creëert conceptueel meubelmeester Casimir ambachtelijke meubelstukken, gekenmerkt door zuivere ontwerpen in massief hout. Voor de collectie Folded – verwijzend naar de Japanse origami vouwkunst - ging hij voor het eerst een samenwerking aan met een meubelfabrikant en wel het Belgische INDERA ateliers. De zeven kleine meubelen kunnen allemaal rond een sofa gebruikt worden, de specialisatie van Indera. Eén ervan is ‘Folded rack’ met vier legplanken volgens een uitgekiend lijnenspel.

Island - 727 euro per m2 Casimir kast - 2.920 euro

10/ Handgemaakt aan de wand De Belgische ontwerpster Marlies Huybs creëert handgemaakte objecten en kunstwerken die voortvloeien uit een intuïtief creatieproces. Onregelmatige texturen en imperfecties zijn eerder regel dan uitzondering. Haar passie voor kleur en materie vertaalt ze moeiteloos naar poëtische vormentaal. Noem het slow art, want het langzame productieproces resulteert in unieke, kunstige hebbedingen die slechts door één enkele eigenaar kunnen worden gekoesterd.

12/ Object met ruimtelijke impact Victor Ledure is ontwerper van sculpturen, objecten en meubels. Zijn achtergrond in productontwerp en architectuur combineert hij met zijn passie voor vakmanschap. Hij start een ontwerp steeds vanuit een materiaal of vorm die een impact kan hebben op de ruimte waar het object zal belanden. Pas nadien voegt hij het aspect van functionaliteit toe. Met zijn objecten hoopt hij om een ruimtelijke impact te bereiken, dé definitie van beeldhouwkunst.

Wandobject - prijs op aanvraag Coat rack - prijs op aanvraag

13/ Proportie als ornament Cédric Etienne is interieurarchitect, scenograaf en curator van contemplatieve sferen. Daarnaast is hij ook de oprichter van Studio Corkinho, een multidisciplinaire designpraktijk in Antwerpen. Voor het ontwerp van zijn Monk Chair werkte hij met monolithische platen van verkoolde kurk. Het resultaat is een sculpturaal object in onconventioneel materiaal, waarvan de proportie – naar eigen zeggen – het enige ornament is.

Monk Chair - prijs op aanvraag

52

8.

9.

11.

10.

12.

12.

53 13.

TASTBAAR RELIËF

54

Reliëf vraagt als expressievorm om visueel en tactiel ervaren te worden. Zowel als autonoom kunstwerk als aan de muur vormt het een behaaglijk spel van diepte en textuur. Met finesses die uit een vlakke achtergrond naar voren komen, beweegt reliëf zich tussen het twee- en driedimensionale in. De kunst zit in de ondiepe niveauverschillen, en die nuances vragen om een bijzondere ambachtelijkheid van met de hand bewerkte materialen.

Soms ruw, soms maniëristisch. Drie kunstenaars tonen hun werk en getuigen over hun handen als tactiel kompas.

55

Papier Boulettes Kartonnen muurbloemen

Papier Boulettes maakt unieke florale bas-reliëfs van gerecycleerd papier. Voor Hotel Mix in het Royale Belge in Brussel recupereerde herborist en papierartiest Zélie Boulestreau regenwater en bruin karton op de werf om in situ deze monumentale wand te maken. Het resultaat is een indrukwekkend monochroom fresco van achtentwintig op drie meter. “Ik werk graag lokaal geïnspireerd en in connectie met de arbeiders. Die overtuigde ik om kartonoverschotten bij te houden. Zo wordt afval een grondstof die textuur, finesse en details in zich draagt.”

Zélies twee grote passies komen samen in haar werk. Ze laat zich inspireren door de natuur en haar tuin in de Pyreneeën. Hier aangevuld met minerale vormen van kunstenaar Aele die de connectie leggen met het plafond. De paardenbloemen, amarant en klaver groeien haast uit de muur. “Ik ben geboeid door wat deze interventies in een gebouw losmaken. Het voelt als een osmose tussen het gebouw en de creatie.

De geschiedenis leert ons dat fresco’s architectuur kunnen dienen. In interactie met de omgeving stelt het werk onze manier van leven in vraag. Maar of het werk de omgeving verbetert of omgekeerd laat ik in het midden”, lacht de Française.

In reliëfkunst word je overgeleverd aan de taak van je handen. Dat voel je aan de tactiliteit van het reliëf en aan de textuur van de materie. Met de ogen gesloten lijkt er zich een landschap te ontvouwen. “Iedere vierkante centimeter werd uitvoerig gemasseerd. Een maand lang werkten er tien mensen aan. Al hun energie zit in deze wand. Eens afgewerkt doet het licht de rest. Dat is voor mij de magie van het bas-reliëf. Afhankelijk van de lichtinval zal dit fresco duizend gezichten hebben.”

56

Omar Griouat Dans met het toeval

Een masterclass in materie, zo kan je een ontmoeting met Omar Griouat omschrijven. Als artisan pur sang beheerst hij alle kneepjes van het tegelmaken met ongebakken klei. Via deze wandtegelstructuur geeft hij het traditierijke verleden van de vloertegel een nieuw elan.

“Ik ben in Marokko geboren, in een familie die leefde van manuele ambacht. Zo werd ik als vanzelf ingewijd in het savoir-faire van het oog en de geste. Reliëf is van jongs af aan de constante in alles wat ik doe.

De textuur en de kleine nuances maken deze wand tactiel aantrekkelijk.

De structuur van de tegels vraagt om ze aan te raken.”

“Dit werk knipoogt naar een cultuur die we in Europa haast verloren zijn. De weinig voorkomende techniek met ongebakken klei is ideaal om architectuur mee te bekleden. Vier tegels ontwierp ik, elk met een ander reliëf, waarvan enkele duizenden met de hand gemaakt werden. Het geheel vormt een geometrische compositie, waarbij geen twee tegels identiek zijn. Tijdens het creëren wist ik niet waar ik zou uitkomen. Ik vertrek wel van een idee, maar zonder echt einddoel. Veel dingen ontstaan incidenteel. Dan verrassen mijn handen me en doen ze het beter dan wat ik min of meer in mijn hoofd had. Het onverwachte en het toeval spelen een grote rol”, bekent Omar.

Het coloriet vermengt hij in zijn melange van ongebakken klei. Het resultaat is een groot sculpturaal tableau waarbij de tegels onder de veranderende lichtinval telkens een ander accent krijgen. “Elk klein verschil in hoogte creëert een spanning tussen licht en schaduw, tussen textuur en structuur. Het reliëf speelt met het licht. Van zodra dat ontbreekt, straalt mijn werk minder sfeer uit en verliest het ook deels zijn schoonheid. Dat effect krijg je niet op een blaadje. Er moet hard aan worden gewerkt.”

57

Florian Tomballe Spel met vorm en diepte

De geblokte koppen en torso’s van beeldhouwer Florian Tomballe variëren van compact tot monumentaal. “Bijna allemaal vertrekken ze vanuit reliëf, zelfs de meest ruimtelijke”, zegt de Antwerpenaar. “Dat is hoe ik te werk ga. Ik pak een blok piepschuim, teken er mijn silhouetten op en begin te snijden, eerst heel oppervlakkig. Met het wegwerken van de tekening ontstaat er al diepte. Afhankelijk van hoe sculpturaal en ruimtelijk het beeld of tableau wordt, krijgt het een mix van laag, half en hoog reliëf. Mijn werk zweeft vaak tussen 2D en 3D.” Vaak krijgen zijn kubistische vormen vervolgens een coating met glasvezel en acrylhars. “Dat is voor mij het meest magische moment.

Door die transformatie krijgt het werk een ziel. Het coaten doe ik met de handen, borstels en spatels. Ruwer qua textuur zijn de rechtstreekse afgietsels, waarbij de werksporen van het snijden en uithouwen perfect bewaard blijven. Bij het coaten verlies je daarentegen sommige nuances. Mijn werk is heel direct en is het verlengde van mijn persoonlijkheid. Als ik te veel nadenk, dan valt het stil. Steen is mij bijvoorbeeld te traag. Het moet uit mijn handen komen, haast op automatische piloot. Ik kijk veel, maar beredeneer minder.”

Het merendeel van zijn beelden zijn mannen. “Mijn fascinatie voor mannelijke lichamen begon met actiefilms toen ik klein was. Dat machoheroïsme is er onbewust ingeslopen. De jongste jaren fitness ik ook fanatiek. Misschien wil ik mijzelf wel boetseren zoals ik mijn figuren aanpak. Het vergroot mijn anatomische kennis. Vorm en functie gaan samen. Door de diverse spierfuncties te begrijpen, groeit mijn inzicht in de vorm. De oude Grieken als inspiratiebron zijn slechts een excuus om met de vorm bezig te zijn. Het zijn de vormen die de inhoud moeten dragen, niet andersom”, besluit Florian.

58

PRESENTS

CARRAN ONTDEK DE KRACHT VAN VLOEIBAAR NATUURSTEEN EEN UNIEKE AFWERKING OVERHEEN VLOEREN, INLOOPDOUCHES, TRAPPEN EN MAATMEUBILAIR RUW MAAR VERFIJND, DUN MAAR UITERST DUURZAAM. ONTDEK DE TOEKOMST VAN NATUURSTEEN IN ONZE SHOWROOMS TE KORTRIJK, GENT OF ANTWERPEN.* *Steeds welkom op afspraak

LIQUIDFLOORS.EU

60

IN HET ATELIER VAN

JOËLLE Met haar figuratieve, kleurrijke en provocerende schilderijen heeft de Belgische kunstenares Joëlle Dubois de Belgische kunstwereld stormenderhand veroverd. Het gaat dan ook hard voor deze Gentse power artist. Amper 33 jaar is ze, maar op haar palmares staan wel al twee solotentoonstellingen – in België en in Duitsland – , een retrospectieve expo, haar huidige solo ‘Private Parts’ in Kunstencentrum Ten Bogaerde in Koksijde en het allesomvattende koffietafelboek ‘Future Nostalgia’. Een diepe duik in haar oeuvre vraagt om een ontmoeting in haar vertrouwde omgeving in Gent.

DUBOIS

61

We ontmoeten Joëlle Dubois in haar atelier in Gent.

Hondje Milo is er ook. Haar artistieke habitat ligt op de eerste verdieping van de voormalige infirmerie van Het Klein Begijnhof. Dit begijnhof uit 1235 is het best bewaarde van voor de Franse Revolutie.

“Begijnen leefden hier in een onafhankelijke commune en waren eigenlijk echt rebels. Vaak waren ze ook lesbisch”, opent de jonge artieste.

“Het toeval wil dat ik dit atelier ook deel met alleen maar vrouwen. Ik ben hier graag, er hangt een speciale vibe, positief maar ook mystiek.”

KUNSTENAAR WORDT VROEDVROUW Dat rebelse wordt ook vaak afgebeeld in de figuratieve vrouw die Joëlle zo vaak portretteert; expliciet, rauw, fors maar ook kwetsbaar en kleurrijk. Op de vraag hoe ze haar stijl ontwikkeld heeft, antwoordt ze dat ze een autodidact pur sang is. Met een bachelor in de grafische vormgeving werkte Joëlle aanvankelijk voor uiteenlopende klanten, maar bleef ze op haar honger zitten op het vlak van haar eigen stijl. Het is pas later, tijdens haar master in de schilderkunst, dat ze zich in het schilderen verdiepte en zichzelf de technieken aanleerde. Ze ontwikkelde haar typerende, figuratieve stijl, ondanks kritiek van haar school dat het niet abstract genoeg was.

Hoe haar kunst daarna zo in een stroomversnelling is geraakt? “Ik vind het zelf nog altijd gek, maar dat is wellicht de typische Vlaamse bescheidenheid.

Na mijn studies heb ik mij voor zoveel mogelijk wedstrijden en open calls ingeschreven. Ik had een doel voor ogen en voelde een enorme drive. Het was toen of nooit. Nadat ik in 2016 de publieksprijs van de wedstrijd ‘Coming People’ van het SMAK had gewonnen, ging het me echt voor de wind.”

Joëlles werk was daarna te zien in talloze expo’s in België en Duitsland. Haar eerste solotentoonstelling ‘Forget Me Not’ volgde in 2022 in Keulen en daarna in eigen land bij Keteleer Gallery. De titel verwijst naar haar mama die aan alzheimer lijdt.

Momenteel loopt haar tweede solotentoonstelling ‘Private Parts’ in Kunstencentrum Ten Bogaerde in Koksijde. Daar heeft ze een grote installatie neergeplant, als een levensgrote kijkdoos waar je als het ware een schilderij binnenwandelt. “Ik heb een afgietsel van mijn hoofd gemaakt en mijn stem opgenomen. Het is echt een immersive

62

experience. Een meeslepende ervaring dus. Ik wil meer met installaties werken en heb het idee om met keramiek en video te werken, als vervolg op mijn solotentoonstelling ‘Forget Me Not’”, vertelt ze nog. Op de vraag waar ze verder van droomt, antwoordt ze resoluut dat ze haar werk in musea wil zien hangen. “Dream big, zeker?” En hoewel de onzekerheid snel de kop opsteekt, net als de gedachte dat het zo voorbij kan zijn, countert ze: “Angst is geen goede raadgever. Mocht het ooit niet meer lukken met mijn kunst, dan word ik wel vroedvrouw. (lacht) Mijn beste vriendin is deze zomer bevallen en ik mocht bij de geboorte aanwezig zijn. Ik heb zelfs geassisteerd bij de bevalling. Dat was een bijzondere trip. Het deed mij denken aan schilderen, omdat je helemaal in the moment met zoiets puurs bezig bent.”

Het brengt ons naadloos tot spiritualiteit, want ook dat is een onderwerp dat in het werk van de Gentse sluipt. Op de vraag hoe spiritueel ze zelf is, antwoordt Joëlle dat ze mediteert omdat het rust brengt in haar chaotische leven. Eén keer maakte Joëlle Dubois drie schilderijen en tien tekeningen voor een tentoonstelling van Keteleer Gallery in samenwerking met Woning De Beir in Knokke-Heist. “Dat was net na een Ayahuascatrip, waarbij je onder begeleiding van een sjamaan een sterk hallucinerende drank inneemt tijdens een ceremonie die geworteld is in eeuwenoude tradities van inheemse stammen in het Amazoneregenwoud. Ik heb alles wat ik heb gezien en meegemaakt tijdens mijn trip afgebeeld in die kunstwerken en tegen mijn verwachtingen in werd het supergoed onthaald.”

“Ik deel dit atelier met alleen maar vrouwen. Ik ben hier graag, er hangt een speciale vibe, positief maar ook mystiek.”

63

“Thuis had elke muur een andere kleur, van appelblauwzeegroen tot lila en dat in combinatie met een vinylvloer van gekleurde puzzelstukken, een verzameling emailborden van Cécémel en neonlichten. We mochten ook kribbelen op de muur.”

64

STAD ALS INSPIRATIE Op 33-jarige leeftijd heeft Dubois al een mooi oeuvre opgebouwd. Dat is er naar eigen zeggen gekomen door hard te werken. Inspiratie komt gelukkig vanzelf van zodra ze de stad in trekt.

Gent en zijn inwoners zijn een grote bron van inspiratie. Ook het digitale tijdperk, seksualiteit en vrouwelijkheid zijn thema’s die de jonge kunstenares eindeloos intrigeren. Om die thema’s te vertalen in een schilderij zijn symbolen haar bondgenoot en is alchemie de weg om die symboliek te bestuderen. “Alchemisten waren geobsedeerd door het eeuwige leven en de prenten uit hun boeken inspireerden mij om vazen te beschilderen.” Voor de oorsprong van die inspiratie gaat Joëlle terug naar haar kindertijd. “Ik heb altijd een fascinatie gehad voor die wereld. Ik ben ermee opgegroeid. Mijn mama deed aan handlezen en mijn papa was zenboeddhist. Ze leerden me over tarotkaarten en beeldtaal.” En hoewel Joëlle als artieste nog veel wil evolueren, voelt het voor haar ironisch genoeg bijna ongemakkelijk aan als haar signature style op een paneel te herkenbaar wordt.

“Ik experimenteer graag met verschillende media en technieken, omdat ik uitgedaagd wil worden en omdat ik me constant wil heruitvinden. Goed werk komt voort uit het oncomfortabele, het geploeter en het afzien. En terwijl ik me daar een weg door baan, ervaar ik duizenden gedachten. Ook de gedachte dat ik het lelijk vind. Maar ik moet erdoor als ik mijn werk in een latere fase goed wil vinden.”

Haar creatieve proces beschrijft Joëlle als een soort chaotische collage van knipsels, sentiment, kleuren en ervaringen. Die laat ze vervolgens los op een stuk papier dat ze daarna liefst weer weggooit, tegen het advies in van haar galerij. “Er ligt minder druk op mijn schetsen als ik hier en daar wat krabbel”, legt ze uit. Ze schildert op hout, net zoals haar grootste inspiratiebron, de Colombiaanse schilder en beeldhouwer Botero. Sommige werken maakt ze op anderhalve dag, soms duurt het maanden of zelfs een jaar. “Ik geloof dat alles al gedaan is. ‘Steal Like an Artist’ van Austin Kleon is in dat opzicht een leuk boek dat mij echt geholpen heeft. Als student was ik zo gebrand op de vraag wie ik ben als kunstenaar. Nu heb ik mijn eigen stijl gevonden, maar ik wil er niet in vastroesten. Maar waar ligt de grens tussen inspiratie en plagiaat? En wat met AI?” Joëlle besluit dat ze AI best eng vindt en de aanvragen die ze krijgt om NFT’s te maken ronduit verschrikkelijk.

Haar kunde om met felle kleuren te spelen en combinaties te creëren die de toeschouwer haast hypnotiseren, werd Joëlle Dubois als kind met de paplepel ingegeven. Haar moeder was gek op kleur.

“Thuis had elke muur een andere kleur”, herinnert ze zich. “Van appelblauwzeegroen tot lila en dat in combinatie met een vinylvloer van gekleurde puzzelstukken, een verzameling emailborden van Cécémel en neonlichten. We mochten ook kribbelen op de muur.”

Artiesten als Botero, Bendt Eyckermans, Otto Dix en Shunga art (Japanse pornografische prenten, n.v.d.r.) triggeren de Gentse. Eigen werk zal ze bij haar thuis niet snel ophangen. Het liefste ruilt ze werken met bevriende kunstenaars of koopt ze een werk als steun. In haar appartement hangen zo werken van Nina Van Denbempt en prints van Frida Kahlo, Paul Gauguin en David Hockney. “Ik kan mijn eigen werk niet eens betalen”, lacht ze. In haar atelier spelen op de achtergrond vaak automatic writing nummers van Robert Ashley, of true crime series. Net zoals haar mama kan ze die ook wel bingen. Leedvermaak, zoals ze het noemt, zit subtiel verweven in haar werk, ergens tussen tristesse en melancholie. Een kleurrijke boel, maar wie inzoomt, leest een ander verhaal van tweestrijd die ook in haar persoonlijkheid huist. “Het volkse en het menselijke boeien mij evenzeer als alchemie en het afgebeelde naakt gaat eerder over puurheid dan over seksualiteit, want het is onze meest kwetsbare vorm. De psyche van de mens intrigeert me mateloos.”

65

“Het volkse en het menselijke boeien mij evenzeer als alchemie en het afgebeelde naakt gaat eerder over puurheid dan over seksualiteit, want het is onze meest kwetsbare vorm.”

66

VROUWELIJKE HOOFDROLSPEELSTER De hoofdrolspelers in Joëlles werk zijn vaak vrouwen.

Het is het perspectief dat ze kent, maar ergens heeft het ook te maken met onzekerheid. De vrouwen die ze afbeeldt zijn ook veelal krachtige vrouwen naar wie ze opkijkt. Of ze feministe is, krijgt ze dan te horen. “Er hangt nog altijd een zeker taboe rond fors afgebeelde vrouwen, maar er schuilt sowieso een feministe in mij. Mannelijke kunstenaars die op hetzelfde niveau zitten, verdienen drie keer zoveel als ik. Ik hoor van vrouwelijke collega’s dat wij ons veel harder moeten bewijzen en dat we ons werk meer moeten verantwoorden. Kunst is nog altijd een mannenwereld en de wereld barst van anonieme vrouwelijke kunstenaars. Anna Boch, een van de grootste Belgische impressionistische schilders, krijgt ondanks haar gigantische oeuvre nu pas een gepaste solotentoonstelling. En zij groeide dan nog op in een geprivilegieerde, witte klasse. Dat is toch absurd?”

Het enthousiasme waarmee Joëlle Dubois vertelt is even innemend als de felgekleurde, onafgewerkte panelen en illustraties die haar atelier vullen. Ze neemt nog snel een knalroze Future Nostalgia, signeert haar boek met een dankwoord en duwt het in mijn handen. Wanneer ik aanstalten maak om te vertrekken, fluistert ze ‘Ga maar gewoon op het gemak, Milo heeft last van verlatingsangst en begint luid te blaffen wanneer hij nattigheid voelt.’

67

Wil je met mij aan je gezondheid

bouwen?

Ontdek onze nieuwste formule op getvital.be

Premium voedingssupplementen.

DOSSIER

VIRTUEEL ELDORADO Magie in de metaverse

We leven in een wereld waarin het fysieke en het virtuele meer en meer verstrengeld raken. Het nieuwe beloofde land heet de metaverse. Wie niet wakker is, slaapwandelt onze technologische toekomst binnen, een fusie van de digitale met de echte wereld, zonder dat we nog een onderscheid zien tussen de twee. Iets om naar uit te kijken of om kritisch te benaderen? Pieter Van Leugenhagen omarmt als ondernemer al lang de nieuwste digitale technologieën en moraalfilosofe Katleen Gabriels omschrijft het krachtig: “Wie nu afwijzend reageert op de metaverse, danst over tien jaar als avatar in een hippe virtuele club.”

69

Metaverse XR, VR, AR of MR? Ben jij nog mee? Wie het virtuele bos tussen de digitale bomen wel nog ziet, zijn Katleen Gabriels en Pieter Van Leugenhagen. Zij is professor computerethiek en directeur van de opleiding Digital Society aan de Universiteit van Maastricht. Hij is medeoprichter van het Belgische yondr dat al negen jaar pioniert in het produceren van virtual en augmented reality (VR en AR). Met zijn team behoort hij tot de groeiende groep creatieve 3D-verhalenvertellers die springlevend narratief maken voor onder meer de metaverse. In dat universum bezoeken we weldra musea en concerten, lunchen we op Mars en kopen we digitale items. De metaverse wordt het nieuwe eldorado genoemd en het idee is dat het internet zoals we dat nu kennen in die richting evolueert, waarbij een digitale laag wordt toegevoegd aan onze fysieke wereld. Van Leugenhagen: “De essentie zit ‘m in de evolutie van het gebruik van onze devices in interactie met het internet, een reeks technologieën waarbij het virtuele versmelt met het echte en een driedimensionalisering van content en het internet an sich. Toegang en interactie verkrijg je onder meer via een VR-bril of een smartphone en de activiteiten erop verschillen niet zoveel van de fysieke wereld, zoals werken, shoppen, gamen of socializen.”

Interactieve replica In de metaverse kunnen bezoekers zich bewegen met een avatar of zelfgekozen identiteit met digitale designerkleding of een eigen logo.

Fashionista’s dragen er de nieuwste mode-items, designverzamelaars laten via virtuele maakinstructies thuis een stoel uit de 3D-printer rollen en zetten hem tegelijkertijd in de metaverse en digitale kunstenaars vinden er naast eindeloze creatieve mogelijkheden ook een steeds grotere afzetmarkt. Het is niet toevallig dat zelfs het statige veilinghuis Sotheby’s een filiaal opende in de metaverse. Het kantoor is een interactieve replica van het pand in Londen, waar gebruikers virtuele werelden creëren en verkennen, en digitale kunstwerken beheren en verkopen via NFT’s. Dit is een digitaal certificaat van echtheid of eigendom en staat voor ‘non fungible token’, wat betekent dat het uniek is.

Dankzij deze nieuwe verzamelwijze wordt een ruimer publiek bereikt, met naast traditionele verzamelaars ook virtuele enthousiastelingen, zonder dat Sotheby’s zijn stempel van kwalitatieve curator verliest.

Het nieuwe normaal “Voor velen is het moeilijk in te beelden, maar je weet niet wat je op een dag normaal zal vinden”, duidt Gabriels haar uitspraak over de dansende avatar.

“Continu passen wij ons gedrag aan, waardoor ook onze normen en waarden evolueren. Eind jaren ’90 keek men ook raar op van mobiel bellen en altijd bereikbaar zijn. Vandaag lijkt digitale kunst vreemd, maar fotografie werd ook ooit de vijand van de schilderkunst genoemd, terwijl het net toeliet dat de schilders zichzelf heruitvonden. Digitale kunst hoeft geen bedreiging te zijn, maar een kans.” Een kunstenaar krijgt vandaag net meer instrumenten in zijn toolbox. De mogelijkheden zijn misschien fluïde voor het grote publiek, maar onbegrensd voor kunstenaars. “We zien nu heel veel snelle doorbraken, die voor sommigen misschien een hype lijken, maar hieronder schuilt wel degelijk een onderstroom die op lange termijn zal overleven”, duidt ze.

70

HET IS NIET TOEVALLIG DAT ZELFS HET STATIGE VEILINGHUIS SOTHEBY’S EEN FILIAAL OPENDE IN DE METAVERSE. HET KANTOOR IS EEN INTERACTIEVE REPLICA VAN HET PAND IN LONDEN, WAAR GEBRUIKERS VIRTUELE WERELDEN CREËREN EN VERKENNEN, EN DIGITALE KUNSTWERKEN BEHEREN EN VERKOPEN VIA NFT’S.

Puzzelstukken

Topje van de ijsberg

Gabriels adviseert wel waakzaam te blijven: “Deze interessante ontwikkelingen ontslaan ons immers niet van de plicht ze te doorprikken als advertentieplatformen. Desondanks liggen er voor architecten en ontwerpers wel unieke kansen om een menselijk en levendig universum te creëren. De technologie mag dan wel slechts een middel zijn om hun creativiteit vorm te geven, er is wel zoveel meer mogelijk op vormelijk vlak.” Van Leugenhagen sluit zich hierbij aan: “De sleutel tot het succes van een virtuele wereld ligt in de kwaliteit van de beleving die wordt ontworpen. Hoe échter en aantrekkelijker de muren, plafonds, trappen, lichten, deuren, het design en de kunst, hoe gemakkelijker iemand zich onderdompelt in de omgeving. Het is een nieuwe manier van storytelling en van het ontwerpen van een heel nieuwe wereld.”

Hoewel er al lang over wordt gesproken, volgt volgens hem het komende decennium de échte doorbraak: “De puzzelstukken vallen in elkaar. Het is niet dat het fysieke zal verdwijnen, maar het zal bestaan naast het digitale. De fiets verdween ook niet toen de auto in ons leven kwam. En ook smartphones of laptops zullen we niet gauw loslaten.”

Hoe vreemd het ook klinkt dat de digitale kleerkast op termijn de echtewereldvariant naar de kroon steekt, Van Leugenhagen stelt eveneens vast dat grote mode- en designbedrijven ook fysieke producten verkopen in de metaverse. “Een model wordt eerst virtueel uitgebracht en indien succesvol, volgt een wereldse lancering. Er is ook zeker een publiek voor matching outfits tussen een avatar en het fysieke wezen. Vandaag zijn de Gucci’s van deze wereld al aanwezig op Fortnite. Balenciaga ontwierp er zelfs exclusieve outfits voor, want daar ligt hun legacy naar jongere generaties. Ze kopen daarom niet allemaal fysiek, maar misschien wel een virtuele collab met Pharrell Williams.”

Ook interieurobjecten zullen volgens hem steeds vaker virtueel worden getest vooraleer ze in productie gaan. “Online een pand bezoeken kan al, maar ook daar ervaren we nog maar het topje van de ijsberg. Penthouses in New York krijgen een VR-zusje, waar potentiële kopers het verschil in uitzicht op Central Park ervaren tussen de 5e of de 25ste verdieping. In miljoenenprojecten betaalt die investering zich terug.”

71

DE SLEUTEL TOT HET SUCCES VAN EEN VIRTUELE WERELD LIGT IN DE KWALITEIT VAN DE BELEVING DIE WORDT ONTWORPEN. HOE ÉCHTER EN AANTREKKELIJKER, HOE GEMAKKELIJKER IEMAND ZICH ONDERDOMPELT IN DE OMGEVING. HET IS EEN NIEUWE MANIER VAN STORYTELLING EN VAN HET ONTWERPEN VAN EEN HEEL NIEUWE WERELD.

72

Digitale materialiteit

Virtuele vrijheid

Al wie creatief wil meedraaien in deze wereld ziet mogelijkheden in de digitale materialiteit, een spel dat bijna naadloos heen en weer beweegt tussen de computer en de echte wereld. Het brengt een nieuwe esthetiek naar boven, of het nu om sculpturen, meubels of kleding gaat. Zonder hiërarchie wordt fysieke ambacht met software verweven. Met de hand bewerkte objecten worden gedigitaliseerd en soms opnieuw herboren. Zelfs in materiaaleigenschappen verkleint de kloof tussen online en offline. Een meester in dergelijke ongekende vormen is de Italiaanse kunstenaar Fiumani, die toont dat het verschil ertussen haast onbestaande is. Van een heel andere orde zijn de vloeiende fantasievormen en dromerige kleurenpaletten van de Turkse kunstenaar Refik Anadol. Het is alsof hij zijn AI-modellen verleidt om geestverruimende visuele fantasieën te produceren die kort op een scherm verschijnen voordat ze vervagen, om nooit meer herhaald te worden. Een bijzondere sensatie.

Voor Gabriels zit de grootste angel van deze niet te stoppen evolutie in ‘profit before principle’. “De vraag stelt zich hoe we ons zullen gedragen, want dat blijft onze eigen verantwoordelijkheid. Menselijke relaties in VR kunnen even echt zijn als in de fysieke wereld. En net zoals offline kan het ook online fout gaan.

Overal waar mensen zijn, neem je dezelfde vraagstukken mee.” De dilemma’s in de metaverse zijn dus een voortzetting van het echte leven: hoe je omgaat met geld, relaties en elkaar berust overal op dezelfde morele code. “Ook al worden grenzen virtueel gemakkelijker overschreden, omgangsvormen blijven gelden, zeker in een professionele context. Ik wil mensen doen nadenken over de werkelijkheid. Is wat we ervaren waarachtig? En tot op welke hoogte zijn de artificiële toepassingen die ons leven binnensijpelen ethisch verantwoord?”

“Hier tegenover staan eindeloze creatieve mogelijkheden. Ontwerpers genieten onbeperkte vrijheid en kunnen stuks creëren met onmogelijke materialen zoals vloeibaar goud, water, vuur of rook. Ze hoeven geen rekening meer te houden met de inkoop van grondstoffen of het vinden van fabrieken voor de productie.

Digitale ontwerpen overstijgen de realiteit”, besluit Van Leugenhagen.

Installation view of Refik Anadol: Unsupervised, The Museum of Modern Art, New York, November 19, 2022 – October 29, 2023. © 2023 The Museum of Modern Art. Photo: Refik Anadol

© Tim Van de Velde

ramen en deuren - poorten - houten constructies

Sint-Pietersdijk 2 B-8340 Damme www.entre-porte.be

Inspirerend, leerzaam, verbluffend en ongedacht

74

COLUMN

Het spreekwoord zegt dat we reizen om te leren. Nooit eerder was die volkse wijsheid zo tastbaar.

Inge en ik delen de vreugde om zoveel mogelijk uithoeken van de wereld samen te ontdekken, bij voorkeur in een oude auto. Dat bleek al snel een functionele manier om dit leven ietwat betekenisvoller in te vullen. In de afgelopen tien jaar hebben we dan ook met blij gemoed ongeveer tweemaal de omtrek van de aarde afgereden.

We bolden van Peking naar Parijs, van Singapore naar Bagan1, van Buenos Aires naar Lima en van Melbourne over Alice Springs naar Sydney. We doorkruisten ook alle Baltische staten en kwamen tot in nog een handvol Europese uithoeken.

De voorbije drie weken voelde het dan ook als een voorrecht om met diezelfde oude wagen deel te mogen nemen aan de Badawi Trail2, een fascinerende reis die ons door Jordanië, SaoediArabië, de Verenigde Arabische Emiraten en Oman naar het emiraat Dubai bracht. Dit zou onze eerste totale onderdompeling in de Arabische wereld worden. Het werd een inspirerende ontmoeting.

Edoch… één dag voor onze afreis ontploften alle internationale nieuwszenders met nerveuze berichtgeving over de onthutsende gebeurtenissen in Gaza. Door die onverwachte en dagelijks groeiende krachtmeting verschoof de context van onze reis enigszins. Het werd meer dan zomaar een ontmoeting met een ongekend deel van de wereld. Het conflict verlegde onze aandacht naar de Arabische mens, zijn authentieke cultuur en maatschappelijke waarden. Op woensdag 11 oktober, meer drijvend dan zwemmend in de Dode Zee, 430 meter onder de zeespiegel3, op de grens tussen Jordanië, de Westelijke Jordaanoever van Palestina en Israël, zagen we vaag in de verte de hemel oplichten door de straatverlichting van Jeruzalem… Zo dicht waren we in de buurt. Die dag voelden we bij het doorkruisen van de Jordaanse dorpen voor het eerst de sfeer veranderen.

Wetende dat de bevolking in 1948 van vijf naar tien miljoen was verdubbeld door de Palestijnse diaspora, mocht ons dat eigenlijk niet verbazen.

Enkele autoruiten zijn die dag gesneuveld en

die namiddag knalde er zelfs een welgemikte granaatappel tegen de zijkant van mijn hoofd. De dag erna, net voor we doorstaken naar SaoediArabië, was er zelfs even politiebescherming nodig.

Het werd een leerzaam moment.

We ondernamen deze tocht niet alleen, en tijdens de tien uur aanslepende wachttijd aan de grens tussen Jordanië en Saoedi-Arabië konden we met onze lotgenoten uitvoerig de actualiteit bespreken. Het feit dat we daar met een vijftiental nationaliteiten toch maar wat in onze neus stonden te peuteren bleek een vrij boeiend gegeven en opnieuw leerden we dat voor eenzelfde vraagstuk evenveel meningen als partijen bestaan.

Het Israëlisch-Palestijns conflict is niet nieuw en bestaat al sinds de opkomst van het zionisme in het begin van de twintigste eeuw. De inmenging van de Britten na de Eerste Wereldoorlog, de stichting van de staat Israël en de uitbouw sinds de Tweede Wereldoorlog met het rapport-Peel dat in feite de tweestatenoplossing in het leven heeft geroepen, blijken enkel olie op het vuur te hebben gegooid. Opnieuw heeft het Westen zich toen in zijn eindeloze hooghartigheid ingelaten om een oplossing te bedenken die toen al de kiemen inhield van deze nieuwe oorlog. Allemaal feiten, maar het viel ons toen, en ook vandaag, moeilijk om er een zwart-witmening over te hebben. In deze column laat ik echter mijn licht schijnen op een ander aspect, waarover we met deze situatie als achtergrond tot een nieuw inzicht kwamen.

Onze generatie is opgegroeid met een klassiek Westers wittemannenwereldbeeld dat het laatste decennium al een paar keer een serieuze duw heeft gekregen. Tintin au Congo, De Zieke-Kas van De Strangers , de fratsen van onze eigen koning Leopold… allemaal hebben ze vandaag een heel andere context en realiteit gekregen.

Niet makkelijk om aan mijn vader uit te leggen, maar het blijft wel een op waarheid gebaseerde evolutie. Onvermijdelijk zelf nog altijd een beetje

in dat traditionele-wereldbeeld-bedje ziek keken Inge en ik verbaasd om ons heen op dat Arabische continent en beseften we dat ook wij onze visie dienden bij te stellen. Het duurde even, maar aan alles voelden we dat we ons in een maatschappij bevonden waar er een breder gemeenschappelijk concept was dan we aanvankelijk dachten. We zagen heel wat verschillen met onze manier van leven, maar gaandeweg werden de intrinsieke waarden, het belang van godsdienst en de fascinerende schoonheid van hun cultuur ons alsmaar duidelijker. Jonge vrouwen in zwarte traditionele nikab (met de ogen nog zichtbaar, in tegenstelling tot een boerka) spraken ons vrijpostig aan in perfect Engels en voerden spontaan intelligente gesprekken met ieder die de tijd nam om te luisteren. Groot was hun interesse in wie we waren en wat we dachten. Het was eigenlijk gewoon fijn om in hun land(en) te zijn en de culturele en andere verschillen als positief aan te voelen. We dienden onze ingebakken en onvermoede vooroordelen, die blijkbaar toch nog waren blijven plakken in ons brein, langs alle kanten bij te stellen. We waren uiteindelijk meer dan verwonderd, we waren verbluft.

Inge en ik waren al geen grote fan van polariserende mechanismen, dus deze openbaring was voor ons een bevrijding. Een verlossing die ik in deze column wou ventileren. Nogmaals, we begrijpen perfect dat het een voorrecht was om dit te mogen ervaren, maar het lijkt me daaruitvolgend een opdracht om dit ongedachte besluit met anderen te delen. Het spreekwoord zegt dat we reizen om te leren. Nooit eerder was die volkse wijsheid zo tastbaar.

Anton Sr Gonnissen Gent, 2 november 2023

1De stad Pagan (ook wel Bagan genoemd) is een van de vroegere hoofdsteden van Myanmar, gesticht in 849.

2heroevents.eu/event-schedule/badawi-trail-2023 3Het laagst gelegen punt op aarde!

4flashlyrics.com/lyrics/de-strangers/de-zieke-kas-11

75

Platte daken in EPDM. Powered by

Nijverheidsweg 8, 9820 Merelbeke | 09 211 05 90 | info@matthysprojecten.be | www.matthysprojecten.be

“ Decleir houdt van hout.

Bij Decleir zijn we gespecialiseerd in het bouwen van een geïsoleerde houtconstructie die we volledig water-, wind- en luchtdicht kunnen afwerken.

Houtskelet- of houtmassiefbouw, deskundig (dak)timmerwerk, gevel- en terrasbekleding of buiten- en binnenschrijnwerk op maat – we zorgen voor een totaalaanpak van ruwbouw tot afwerking.

decleir.eu

ABS CASE WONEN

WARM MINIMALISME

78

Als less more is, dan is dit project heel wat. Met een welgemikt lijnenspel realiseerde ABS Bouwteam in samenwerking met Ai&M architecten een strakke woning die zich geruisloos in haar omgeving settelt. In die schil van minimalistische architectuur creëerde het bouwteam bovendien een warm en lichtrijk interieur met een doordachte selectie van high-endmaterialen. Het resultaat is een bijzonder sfeervolle nieuwbouw waar je binnen en buiten als één beleeft.

79

80

Liefhebbers van moderne architectuur, zo mag je de eigenaars van deze woning noemen. Al is dat misschien nog een understatement. Voor hun nieuwbouwwoning hadden Maarten en Femke zelfs een strakke, minimalistische stijl voor ogen, op voorwaarde dat daar een warme sfeerbeleving aan zou worden gekoppeld. Tijdens hun bouwplannen en zoektocht naar een architect vonden ze meteen een match met Charlotte Willaert van Ai&M architecten. “We wisten heel goed wat we wilden, maar dat was voor haar geen belemmering. En omdat bouwen in vertrouwen voor ons heel belangrijk was, schoof ze ABS Bouwteam als partner naar voor.”

Als tegengewicht voor de gesloten voorzijde kreeg de achtergevel meer openheid, hoewel ook daar niet alles meteen wordt prijsgegeven.

In het ontwerp werd gespeeld met gesloten delen, waarbij de tuinmuur een deel van de verdieping ondersteunt en waarbij luifels zowel de architectuur dienen door over te gaan in een overdekt terras als zonnewerend van belang zijn. Dat is gezien de vele grote glaspartijen geen overbodige luxe. Nagenoeg overal is er een overkapping van één meter. Samen met de vloerkoeling levert dat zelfs tijdens de zomermaanden een aangenaam frisse woning op.

Een minimalistische architectuurstijl koppelen aan een warm en lichtrijk interieur, dat was dus de opdracht. Het komt in de eerste plaats tot uiting in de voorgevel die zich gesloten presenteert zonder te vervelen. De dynamiek dankt de gevel onder meer aan de integratie van een tuinmuur.

Charlotte: “Die lange tuinmuur kwam er omdat de oriëntatie van het bouwperceel niet volledig meezat. De avondzon valt immers via de straatzijde binnen. Om enerzijds de privacy te kunnen garanderen en anderzijds toch volop van die avondzon te kunnen genieten in de tuin, bleek dat de ideale oplossing. De tweede beweging wordt gevormd door een grote luifel die balanceert op de tuinmuur. Deze gevelbrede overkraging accentueert de inkom maar loopt ook door langs het houten volume met de garage om uiteindelijk te eindigen als architecturale carport.”

81

INTERIEUR MET WARME TOETSEN Zo eenduidig de architectuurtaal, zo rechtlijnig is ook de materialisatie. We zien gevelbepleistering met betonlook, een houten passage en glas – véél glas: stuk voor stuk doordachte materiaalkeuzes die deze residentie in de omgeving laten opgaan.

De vele ramen zorgen voor de connectie met buiten en die omgeving wilden de bewoners heel graag naar binnen halen. Begrijpelijk, want ook daar gebeurt heel wat. Zo heeft het koppel via een brede gracht in het bos grenzend aan hun perceel zicht op het achterliggende Schipdonkkanaal.

Dat binnen en buiten in elkaar vloeien, dankt deze nieuwbouw ook aan de aanwezigheid van twee patio’s; één op elke verdieping. Op het gelijkvloers achteraan zorgt de patio met Japanse esdoorn niet

82

enkel voor een optimale lichtinval, het is ook een ideale geluidsbarrière tussen zit- en speelruimte.

De patio boven aan de badkamer haalt dan weer licht binnen zonder enige vorm van inkijk. Om verder eenheid over alle leefruimtes heen te krijgen, werd op het vlak van materialisatie voor een vloer met glanspleister van Aspecto Concreto gekozen. In de masterbedroom werd dit zelfs tot in de douchewanden doorgetrokken. Notelaar in het haardmeubel en in het keukenmaatwerk creëert dan weer een warme toets. En omdat details het resultaat op niveau brengen, loopt de sokkel van het haardmeubel in Pierre de Varennes natuursteen om de hoek door als eerste trede van de trap. Het is een mooi voorbeeld van hoe esthetische ingrepen ook functioneel kunnen zijn.

“Er valt heel wat te ontdekken in deze woning, maar we onthouden vooral dat de keuze voor minimalistische architectuur geen keuze tegen een warme interieurbeleving hoeft te zijn.”

83

Hoewel alle leefruimtes aan elkaar zijn geschakeld, hebben ze toch elk hun eigen identiteit.

LEEFRUIMTES MET EIGEN IDENTITEIT Hoewel alle leefruimtes in de woning van Maarten en Femke aan elkaar zijn geschakeld, hebben ze toch elk hun eigen identiteit. “De gezellige zitnis in de keuken bijvoorbeeld is heel populair, en al zeker bij onze kinderen”, vertelt de bouwheer. Kortom: er valt heel wat te ontdekken in deze bijzondere, sfeervolle villa, maar we onthouden vooral de stelling die ABS Bouwteam en Ai&M architecten met deze realisatie neerzetten. Dat de keuze voor minimalistische architectuur geen keuze tegen een warme interieurbeleving hoeft te zijn. Aangekomen!

De bewoners wilden de omgeving graag naar binnen halen. Begrijpelijk, want ook daar gebeurt heel wat. Zo kijk je vanuit de woning uit op het achterliggende Schipdonkkanaal.

84

bulthaup b Solitare

Het bulthaup b Solitaire presentatie element is zeer veelzijdig inzetbaar. Je kan het frame van diverse uitrustingen voorzien, precies zoals jij het hebben wilt. Op in hoogte verstelbare niveaus bieden legplanken, uittrekelementen en roosters plaats voor jouw grote en kleine ideeën.

van damme team

www.gent.bulthaup.be

© Tim Van de Velde Photography

MEER DAN 40 JAAR ERVARING IN WOONBELEVING Bij Antoon Decock maken we niet zomaar ramen en deuren.

We creëren een woonbeleving. We stellen onze jarenlange ervaring én onze nieuwsgierigheid naar de nieuwste trends en technieken ten dienste van jouw project. Een huis waar je je goed in voelt is waar we voor gaan.

We gaan geen enkele uitdaging uit de weg en maken zo het verschil tussen standaard en perfectie.

www.antoondecock.be Muizelstraat 16, 8560 Gullegem Follow us on Instagram

88

EVELYN SIMONS KIJKT

ANDERS

NAAR

KUNST

Als sociaal geëngageerde curator is Evelyn Simons niet bang om buiten de lijntjes te kleuren. Ze kijkt verder dan de publieksfavorieten en wordt aangetrokken door kunst in de publieke ruimte, midden in het echte leven. Tot afgelopen zomer stond ze garant voor de in-situ-interventies tijdens het alom gewaardeerde Horst Arts & Music Festival, vandaag baant ze zich freelance vanuit Brussel een weg in de onbegrensde kunstwereld.

89

HOE IS JOUW AFFINITEIT VOOR KUNST GEGROEID? Evelyn: “Die evolutie verliep gestaag. Mijn oog voor esthetiek was er eerst. De maatschappelijke dimensie kwam met de jaren. Tijdens mijn studie Kunstgeschiedenis opende zich, op Erasmus in Rome, een wondere wereld. Anders dan in de Gentse aula’s kregen we er les te midden van het erfgoed, in kerken en kathedralen. Na een postgraduaat Curatorial Studies ging ik op residentie in Beiroet en sindsdien lopen verwondering en verontwaardiging parallel. Daarbij voel ik me vooral aangetrokken tot kunstenaars die reflecteren over de tijd waarin we leven.”

WANNEER MAAKTE JE JOUW KWANTUMSPRONG? “Toen ik als laureate van de Curate Award met een budget van de Fondazione Prada een expo mocht opzetten. Ik koos voor de semipublieke ruimte van het district Exarcheia in Athene, de bakermat van het Griekse anarchisme. Samen met de kunstenaars creëerde ik een parcours met in-situwerken in vitrines rond het thema ‘dubbele moraal’, met name de bewegingsvrijheid die wij onszelf als westerlingen gunnen en de beperkingen die wij anderen opleggen. De locatie was symbolisch, tussen oost en west, noord en zuid enerzijds en op het kruispunt van religies anderzijds. Sindsdien heb ik een eigen kompas.

Liever dan van een wit blad te beginnen, hou ik ervan om op een context te reageren.”

WAT MAAKT KUNST IN DE OPENBARE RUIMTE INTERESSANT? “De brede toegankelijkheid en het diverse publiek. Ik kan kunst niet loskoppelen van de expositieruimte. De twee interageren met elkaar.

Die beleving onderscheidt een white cube van de publieke ruimte. De twee kunnen echter perfect naast elkaar bestaan, want kunst kan niet zonder haar instituten en galeries. Ik bezoek ze frequent, maar werken doe ik liever transdisciplinair. Een grote koper ben ik ook al niet. Alle objecten in mijn appartement hebben een familiaal verhaal of zijn geschenken van bevriende kunstenaars.”

WAT RAAKT JOU IN DE KUNSTENAARS DIE JE CUREERT? “Werk dat zich niet in één keer ontvouwt, maar zich langzaam openbaart en zo weet te verleiden. Ik merk wel dat ik veel doorprik en vooral écht verrast wil worden. Ik word vooral geraakt door een uniek vocabulaire en een toegankelijke beeldtaal, waarbij doorheen een oeuvre een persoonlijk universum wordt blootgelegd. “

90

WELKE PUBLIEKE RUIMTE SPREEKT JOU BIJZONDER AAN? “Ik hou erg van de programmatie van het High Line Park in New York, met kunstenaars als Meriem Bennani of Yu Ji die onze tijdsgeest beheersen en daarmee experimenteren. Ook Rashid Johnson doet het erg goed in de openbare ruimte. En ten slotte ook Nina Beier. Scherp in haar dada-achtige werkwijze, weet ze op haast anachronistische wijze beelden samen te brengen en contrasten te vinden. Allemaal kunstenaars die ergens voor staan en uniek zijn in hun werk. “

HOE WERKT HET VANDAAG OM ALS FREELANCER VAN KUNST TE LEVEN? “Ik ervaar vooral vrijheid om met een zo breed mogelijke filter naar de kunstwereld te kijken. En intussen werk ik in stilte aan projecten in binnenen buitenland. Meerdere plannen zitten in de pijplijn, van een filmproductie in het buitenland tot een tentoonstelling in New York. Ik blijf zoeken naar samenwerkingen op plekken die een geschiedenis, gelaagdheid of geladenheid hebben.”

DE KUNSTADRESJES VAN EVELYN

2.

1.

MENDES WOOD Geïnspireerd door de overtuiging dat artistieke praktijken de reikwijdte van menselijke keuzevrijheid vergroten en de macht hebben om de wereld te veranderen. Locaties in Brussel, Parijs en São Paulo. mendeswooddm.com

LA LOGE Atypische maar doordachte programmatie van beeldende kunst, vaak met jong talent, in een voormalige vrijmetselaarsloge in Elsene. la-loge.be

4.

GALLERIA LAVERONICA Op het Italiaanse eiland Sicilië gelegen galerie met focus op geëngageerd werk. gallerialaveronica.it

3.

XAVIER HUFKENS Xavier Hufkens vertegenwoordigt meerdere generaties toonaangevende hedendaagse kunstenaars, met drie locaties in Brussel. xavierhufkens.com

6.

CLEARING GALLERY Zowel in Brussel, New York als Los Angeles vertegenwoordigt CLEARING veel kunstenaars die ik bewonder, waaronder: Marguerite Humeau, Meriem Bennani, Korakrit Arunanondchai. c-l-e-a-r-i-n-g.com

5.

KAUFMANN REPETTO Galerie in Milaan die inzet op kunstenaars met een activistische en maatschappijkritische insteek. kaufmannrepetto.com

7.

BALLON ROUGE Boeiend platform voor opkomend talent, met erg jonge kunstenaars die steevast een eerste solo aangeboden krijgen. Het doel is altijd om nieuwe perspectieven te belichten en nieuwsgierig te blijven. ballonrougecollective.com

91

BOEKEN

Boekenreis van Venus tot Mars De creatieve geesten van mannen en vrouwen mogen dan wel anders werken, in boeken vindt iedereen evenveel plezier. We tippen vijf bijzondere boeken, van vrouwen in de kunst tot mannen in de architectuur.

1/ “WE ALL NEED HEROINES AS MUCH AS HEROES.”

4/ WEENSE WALS IN DE WERKSTÄTTE

‘100 Women: Architects in Practice’ is een architectuurbijbel die honderd uitzonderlijke vrouwelijke architecten een erepodium en een stem geeft.

Want anno 2023 heerst er zelfs binnen de architectuur genderongelijkheid.

Het doel van deze exceptionele vrouwen? Inspireren en supporteren, maar vooral hun kennis doorgeven aan de volgende generatie.

Exploreer met volle aandacht de creatieve werkwijze en het miskende kleurgebruik van Josef Hoffmann. Deze monografie werd vernieuwd naar aanleiding van de tentoonstelling in het Brusselse museum Kunst & Geschiedenis. Ze biedt een bijzondere kijk in het iconische oeuvre van de Weense architect. Een rijk geïllustreerde bibliotheek met meubelstukken, voorwerpen en foto’s opent een wereld vol tijdloze schoonheid.

Riba Publishing, 57 euro, december 2023 Hannibal Books, 39,95 euro

2/ ABSTRACTE PIONIERS

5/ GEEN TRADITIONEEL PORTFOLIO

Wat je moet weten over kunstenaars Hilma af Klint en Piet Mondriaan? Dat ze een fascinatie delen voor de spirituele wereld en de drang om de krachten van het leven op aarde te bevatten. Deze twee pioniers van de abstracte kunst komen samen in een bijzondere cataloog naar aanleiding van de gelijknamige tentoonstelling ‘Levensvormen’ in het Kunstmuseum Den Haag. Stap binnen in hun eigenzinnige oeuvres en ontdek in detail hun geheel eigen beeldtaal.

Vanuit hun imposante voormalige dokterswoning in Izegem creëren Hannes Van Damme en Benoît Vandeputte architectuur met imposante kracht. In Morphē, Grieks voor ‘vorm’, trekken ze de lezer mee in hun ijzersterke verhaal.

Het in linnen gebonden boek van 240 pagina’s belicht de architecturale realisaties van het duo vanuit een vernieuwende blik.

Luster Publishing, 49,95 euro

Hannibal Books, 45 euro

3/ FIGURATIEVE ESSENTIE

6/ VAN ARCHITECTUUR TOT ERFGOED

Inès van den Kieboom is met haar 92 lentes een ware grande dame van de hedendaagse Vlaamse schilderkunst. In haar werken met een archaïsche, tijdloze ondertoon haalt ze alle overbodige details weg en brengt ze de onderwerpen tot hun figuratieve essentie. Ze werd pas recent ontdekt door Tim Van Laere, in wiens galerij ze afgelopen lente haar eerste solotentoonstelling hield.

Vijftien jaar na de uitgave van zijn eerste boek stelt architect Bernard De Clerck zijn tweede monografie voor. In ‘New architectural stories’ neemt hij je in woord en beeld mee doorheen een nieuwe selectie van spraakmakende realisaties. Een lijvig en inspirerend tafelboek dat je inzicht geeft in de creatieve geest die architectuur tot erfgoed verheft.

Beta-Plus, 99,95 euro

Hannibal Books, 59 euro

92

BOEKEN

4.

1.

5.

BERNARD DE CLERCK - New Architectural Stories

2.

New Architectural Stories

by Bernard De Clerck

6.

3.

93

IN DE MAAK

met rasse schreden naar

ONZE NIEUWE MODELWONING

We kunnen uitleggen wat we doen.

Of we kunnen het tonen. Eén beeld kan misleiden, vele beelden samen spreken.

ABS Bouwteam

2.

96

3. ©Eline Willaert

© conograph

DECO

4.

1.

5.

6.

DECO

Van Lumen tot Candela Het interieur vertelt onmiskenbaar iets over de bewoners. Maar wat als je inzoomt op de details?

Die sfeermaker voor de deur, dat lichtje op de tafel? Kaarsen en kaarshouders, in al hun vormen en materialen, zijn groots in hun klein zijn. Ze bepalen mee de warmte van jouw cocon en helpen mee om een sterk verhaal te vertellen.

1 — INVENTIEVE ESTHETIEK

4 — LA BOUGIE QUI BOUGE

Gemaakt door mensenhanden, gevoed door generaties ervaring. Het jonge Belgische merk Fontein & Bova lanceerde onlangs een collectie tableware. De minimalistische kandelaars uit deze serie springen meteen in het oog door de klassevolle mix van massief eik en elegant faux marmer. En wanneer alle gasten naar huis zijn, berg je deze unieke kaarshouder met het bijhorende deksel op in stijl.

Als kind bouwden we blokkentorens graag zo hoog mogelijk en in allerlei kleuren. Dankzij CANDLE STACKS geniet je weer van heel wat uren stapelplezier. Niet meer met blokken, maar met kaarsen. Dankzij het modulaire systeem van dit Belgische merk kan je naar hartenlust kaarsen bouwen, zo groot en zo kleurrijk als je maar wil.

Verkrijgbaar in verschillende afmetingen en houtsoorten, vanaf 145 euro

Prijzen tussen 32 en 110 euro, in verschillende kleuren en combinaties verkrijgbaar

2 — KAARSENMERK IN DE STARTBLOKKEN

5 — DE KANDELAAR

Ze staat aan het begin van een wervelend avontuur, maar Emilie Favril, het gezicht achter Rotse Candles, is zeker van haar missie. Kaarsen maken op basis van puur vakmanschap met een sterk bewustzijn voor ecologie. Van de keramische potten over de wieken tot de zelf samengestelde geuren, elke kaars gaat van begin tot eindpunt door haar handen. Transformeer die kille herfstavond met één vingerknip in een gezellig avondje thuis.

Het designcollectief Vormen vatte de essentie van de kandelaar samen door een cirkelvormige basis, een scherpe prikker en een elegant handvat samen te brengen in één ontwerp. Verhit de prikker licht om de kaars te bevestigen en zie hoe het zacht gebogen handvat om je vinger sluit wanneer je de kandelaar draagt. Een mooi detail is de kleine knipoog van het gebogen handvat naar de wiek van een kaars. Dit intuïtieve en handgemaakte object maakt indruk door zijn ingetogenheid.

Verkrijgbaar in verschillende afmetingen en kleuren, vanaf 29 euro Prijzen vanaf 55 euro

3 — VERTICAAL BOGENWERK

6 — KONINKLIJK ALABASTER

Het Belgische ontwerpersduo Muller Van Severen mikte hun pijl recht in de designroos met de Arcs-collectie die ze in samenwerking met Hay uitbrachten.

De lijn tussen design en kunst is haarfijn bij deze uit staal en aluminium vervaardigde kaarshouders. Een uniforme ketting van verticale bogen omsluit de kaars en creëert zo moeiteloos een elegante eyecatcher voor in jouw interieur.

Het zachte gesteente alabaster is een luxueus materiaal dat met zijn unieke geaderde patroon een innemende sfeer schept. Michaël Verheyden koos dit eervolle materiaal als basis voor zijn theelichthouders en creëerde zo een geraffineerd lichtspel. Combineer deze theelichthouders in verschillende groottes en kleuren en sta versteld van de lichtgevende elegantie.

Verkrijgbaar in verschillende afmetingen en kleuren, vanaf 35 euro

Prijzen vanaf 75 euro

97

DcPools • Nijverheidsstraat 95, 9890 Gavere • 09 330 87 35 • info@dcpools.be • www.dcpools.be

Een nieuw tijdperk in gevelbekledingen.

HARINCK nv/sa Heirweg 95, zone 2, B-8710 Wielsbeke T +32 (0)56 67 40 50 F +32 (0)56 67 40 51 info@frager.be www.frager.be

EXPO

De meesters met wollen sjaal De dagen worden korter, jassen worden dikker en je voelt de melancholische gemoedstoestand al zachtjes dichterbij komen. We zouden je de tip kunnen geven om met een gelukzalig gevoel terug te denken aan zomerse dagen, maar als we nu eens net het omgekeerde deden? Met deze zeven uitzonderlijke expo’s wentelen we ons in die heerlijke, herfstige bui van weemoed. Stap naar buiten en ga de grootste meesters ontdekken. Ze slaan je een spreekwoordelijke zachte wollen sjaal om de nek om de winter door te komen.

DE BEELDENMAKER VAN LEUVEN Na meer dan vijf eeuwen is het voor de ‘schilder van de stilte’ tijd om uit de schaduw van zijn tijdsgenoten te treden. Meer dan twintig werken van de Belgische kunstschilder Dirk Bouts worden momenteel tentoongesteld in Museum Leuven.

Het is een mooie thuiskomst voor deze Vlaamse Meester in de stad waar hij een groot deel van zijn leven doorbracht en in 1472 zelfs de eretitel van stadschilder kreeg. Ontdek de vernieuwende expo waarin de werken van Bouts radicaal de confrontatie aangaan met de beeldcultuur van vandaag.

Museum Leuven, tot 14 januari 2024

MONUMENTALE KUNST Onconventionele materialen en ongemakkelijke vragen. Museum Voorlinden bouwde samen met de Duitse kunstschilder en beeldhouwer Anselm Kiefer de exceptionele tentoonstelling ‘Bilderstreit’ waarin nooit eerder vertoond werk aan het publiek wordt voorgesteld. En aangezien Kiefer graag op monumentale schaal werkt, kan je tijdens de expo dwalen door grootse landschappen en passeer je langs sculpturen en installaties vol symboliek.

Museum Voorlinden – tot 25 februari 2024

100

EXPO

ROTTERDAM, BESTEMMING AMSTERDAM

DE LAATSTE TWEE MAANDEN

DE VLAAMSE TOPSTUKKENLIJST

Geboorte, jeugd, ouderdom, overlijden. Niets is universeler dan de reis door het menselijke bestaan. Maar toch werden deze existentiële gebeurtenissen door de eeuwen heen anders ervaren. Meer dan negentig werken reizen, in een poging om die levensroute te verklaren, van het Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam naar het Rijksmuseum in Amsterdam. Laat je samen met Pieter Bruegel, Edgar Degas en Pablo Picasso meevoeren in een wervelwind van kunst van in de middeleeuwen tot nu.

In zijn zoektocht naar nieuwe creatieve energie verhuisde kunstschilder Vincent van Gogh in 1890 naar het Franse Auvers-sur-Oise. Op amper twee maanden tijd zou hij er 74 schilderijen en 50 tekeningen maken. Zelfs voor Van Gogh was dat een hels tempo, maar ondanks de stormvloed aan inspiratie haalden zijn angsten de bovenhand. Als bekroning op het jarenlange onderzoek naar de twee laatste maanden van zijn leven bracht Musée d’Orsay in Parijs een prachtige expo tot leven in het teken van deze allesbepalende periode.

Normaal gezien zou je er een heuse pelgrimstocht door Vlaanderen voor moeten organiseren, maar nu kan je de Vlaamse toppers uit de Belgische kunst allemaal op één plek bewonderen. Verwacht je aan een verzameling van honderd werken die het vakje ‘zeldzaam en onmisbaar’ aanvinken en allemaal te bewonderen zijn in het MAS in Antwerpen. Werk van Jordaens, Ensor, Magritte, Bacon en Pierre Gole zijn slechts een kleine greep uit deze bijzondere expo. Een zeer heugelijke viering van het twintigjarige bestaan van het Vlaamse Topstukkendecreet als je het ons vraagt.

Rijksmuseum, tot 14 januari 2024

Musée d’Orsay, tot 4 februari 2024 MAS, tot 25 februari 2024

HET ENSORJAAR 2024

GEZICHTSVERTOON

Volgend jaar zal het 75 jaar geleden zijn dat James Ensor overleed. Als eerbetoon aan deze Belgische grootmeester slaan Oostende en Antwerpen de handen in elkaar om van 2024 het Ensorjaar te maken. Het jaar start in Ensors geboortestad Oostende met een bijzondere expo over de stillevens die de kunstenaar creëerde en een ware doe-expo voor kinderen. Daarna verhuizen de festiviteiten naar Antwerpen waar je de grootste Ensorcollectie ter wereld kan vinden.

Niet te geloven, je haar zit echt eens goed vandaag.

Dus leg je snel dat uitzonderlijke moment vast met een selfie. Maar wist je dat het portretteren van een gezicht ongezien was tot rond de 16e eeuw? Met de tentoonstelling ‘Krasse Koppen’ gidst het KMSKA ons door deze nieuwe evolutie in de schilderkunst. Samen met Rubens en Rembrandt ontdek je in het Antwerpse museum hoe verschillende schilders uit die tijd volop aan het experimenteren gingen met de koppen van alledaagse mensen.

ensor2024.be KMSKA, tot 21 januari 2024

101

©cafeïne

ABS PROJECTEN

Ons vak, is bouwen. Niet met onze handen, maar door de juiste handen. Het strijdgewoel dat een bouwproces soms is, is onze thuis. Zo wordt voor u de lange tocht vanaf de kriebels bij het eerste voorontwerp tot de verhuis een boeiende wandeling, vol verwondering, en doorspekt met prettige keuzes.

ABS Bouwteam 09 242 85 65 www.absbouwteam.be info@absbouwteam.be

© CAS architecten

te koop

Kwaliteitsvol wonen, een ongeëvenaarde mobiliteit en sublieme duurzaamheid in Eke-Nazareth

villa LOOS Villa LOOS, met architect Kris Van den Broeck. Een harmonieuze samensmelting van eigentijdse esthetiek, weelderig comfort en vooral doordachte functionaliteit.

© Kris Van den Broeck / Annick Vernimmen

© CAS architecten

te koop Aquarell. Naar de ‘gewassen tekeningen’ van de hand van de Belgische kunstschilder Karel De Bondt.

Met de majestueuze beuk als mascotte, in Aquarell gaat woonkwaliteit voor. Zeven halfopen woningen onderdak van schijnbaar drie vrijstaande villa’s in een park. Zeven nieuwe gezinnen die er van de groene rand rond Gent zullen kunnen genieten. Toparchitectuur, zodat ook wie er niet kan wonen, toch meegeniet. De geothermische warmte en verkoeling vervolmaken het wooncomfort.

En met de houtmassieve constructie wordt nog een extra steen verlegd in de C02-stroom.

villa THIN Elke realisatie is de vertaling van een identiteit. Elke realisatie botst ook op de grenzen van haar omgeving.

Wij beogen, elke keer weer, de harmonie tussen beide.

© CAS architecten / Tim Van de Velde Photography

EUREKA! 2

© Govaert & Vanhoutte Architects

te koop Aan deze randstedelijke woonparel komt dan eindelijk de uitbreiding, het laatste stukje van dit knappe Govaert & Vanhoutte Architects-plaatje in Nazareth.

COLOFON

COLOFON UITGEVER Anton Gonnissen ABS Bouwteam, Schoonzichtstraat 33, 9051 Sint-Denijs-Westrem, T 09 242 85 65 info@absbouwteam.be www.absbouwteam.be REDACTIE www.savvy.be LAY-OUT Emilie Favril David Kino, www.newdays.be BEELD Tim Van De Velde: cover, p. 10-18, p. 36-45 Alexander Popelier: p. 54-58, p. 60-67 Nicolas Vantomme: p. 78-84 Jesse Willems: p. 88-90 Thibault Debaene: p. 20-27 Anaïs Lesy & Johannes Hoffman: p. 30-33 ILLUSTRATIE Leonard Cools: p. 74 REDACTIE BEREIKEN? redactie@absoluutmagazine.be ADVERTEREN? contacteer Choisi – info@choisi.be of 0477 67 11 08 ABSoluut verschijnt tweemaal per jaar. Het volgende nummer komt uit in april 2024. U kunt alle edities integraal online raadplegen op onze website www.absoluutmagazine.be

Uitgever en auteurs betrachten grote zorgvuldigheid bij de samenstelling van dit magazine. Zij aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van onjuiste vermelding en/of zetfouten. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Ten aanzien van hetgeen in deze uitgave is opgenomen, is getracht voor zover deze niet bekend waren de auteursrechthebbenden te achterhalen. Voor zover er sprake is van onjuiste vermelding van auteursrechthebbende is dit gebaseerd op te goeder trouw verkregen gegevens. Uitgever aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventueel ontbreken van toestemming van auteursrechthebbenden.

FOLLOW Lees onze blog www.absoluutmagazine.be

Een nieuwe exclusieve keukenstudio in Gent Sinds 1968, toen de Deense ontwerper Arne Munch de originele

keukens die nu tot de echte klassiekers behoren. Een uno form

Classic keuken ontwierp, heeft uno form zich toegelegd op het

keuken staat garant voor het fijnste schrijnwerk vervaardigd door

vervaardigen van keukens op maat. Al meer dan 50 jaar staat uno

gepassioneerde vakmensen naar aloude traditie. Kom het zelf

form voor vernieuwend en compromisloos Deens keukendesign,

ervaren in de nieuwe uno form studio in Gent (Nazareth).

uno form studio Gent | Drapstraat 21 | BE-9810 Nazareth

ARCHITECT: PIETERJAN.BIZ - FOTO: CAFEINE.BE

CONTACT BOSMANSHAARDEN EEGENE 91-93, 9200 DENDERMONDE

W BOSMANSHAARDEN.BE BOSMANSHAARDEN