ABSOLUUT 24 by absbouwteam

ABSOLUUT A RCH I T ECT U U R — DESIGN — K U NST — L I F EST Y L E

N°24

L E N T E—ZO M ER 22 — €12

“Als wij ontwerpen, kijken we graag naar het probleem en laten we de architectuur het liefst vanzelf evolueren”

Thomas Hick, studio MOTO

STONE Olsene Grote Steenweg 13, 9870 Olsene T. +32 (0)9 388 91 11 info@stone.be

www.stone.be

STONE Londerzeel Autostrade 30, 1840 Londerzeel T. +32 (0)9 388 91 11 info@stone.be

ABSOLUUT VOORAF

DE VIERENTWINTIGSTE De vierentwintigste… ik sta er zelf van te kijken. Natuurlijk wist ik wel dat die eraan kwam, maar nu ik het voorwoord ervan mag neerpennen, begint het me pas te dagen: we zijn aan de vierentwintigste uitgave van ABSOLUUT magazine gekomen… Twaalf mooie jaren, twee magazines per jaar. Alle credits gaan natuurlijk naar de redactie en de vormgevers, de architecten en alle creatievelingen die ons steeds opnieuw weten te verrassen met het mooiste en eerlijkste dat het vernuft der mensen kan voortbrengen. Ik mag er dan glunderend mijn naam bijzetten, goed begrijpend dat we mekaar vermeerderen, met als eindresultaat een magazine waar duizenden lezers (jawel!) blijgezind op wachten. Succes kent vele vaders, zo ook bij dit geslaagde magazine. Het allerbelangrijkste en allesbepalende gegeven is echter dat dit tijdschrift geen winstoogmerk heeft. De redactie krijgt de volle vrijheid om, los van eventuele adverteerders of achterliggende sponsors, de inhoud te bepalen. Daardoor wordt de lezer niet onzichtbaar geleid naar een bepaald doel. De commerce heeft op dit magazine geen vat. Daarom leest het zo aangenaam, is het zo helder van inhoud en voelt de lezer onbewust aan dat er steeds met het oog op wat eerlijk, echt en degelijk is, naar onderwerpen werd gezocht. Daarom komen we in dit magazine steeds uit bij mensen die ons blij maken, die fris en ambitieus hun creaties tonen en hun filosofie vrijpostig onderschrijven. Zo zijn we deze keer met studio MOTO naar een sublieme locatie getrokken en bleek hun visie op design en architectuur verhelderend. Verder geven we u een omvangrijke kijk op hoe we onze modelwoning 2022 vorm en energie hebben gegeven, een duidelijk antwoord op de meest prangende vraag van het moment. De rest van de inhoud zal aanvoelen als een lentebries, geniet ervan.

Anton Sr Gonnissen ABSOLUUT uitgever Gent, 6 mei 2022

N°24 08

ABSOLUUT ARCHITECTUUR

ABSOLUUT DESIGN

studio MOTO / 02 Spontane architectuur

Binnen en buiten kijken / 29 Compact wonen tussen Mies en Neutra

Woord vooraf / 05 De vierentwintigste

Helemaal hybride / 38 Design op de grens tussen binnen en buiten

De vliegtuigloodsen van Grimbergen / 08 Bezoek aan een cirkelvormige hoogvlieger

Interview met de Oekraïense architect-ontwerper Victoria Yakusha / 44 Design als symbool van weerstand

Bouwen aan kunst / 20 Drie creatives aan het woord

Smart design voor smart people / 51 De voordelen en valkuilen van slimme meubels

Coverbeeld: uit de reportage ‘Bouwen 3.0’, fotograaf Tim Van de Velde, p. 59

ABSOLUUT INHOUD

lente - zomer 2022

ABSOLUUT KUNST Column Anton / 56 “Drie dingen die ik echt moet uitleggen”

ABSOLUUT HOT Archilopen in de stad / 92 Drie lopers over hun favoriete looproute in Gent

Bouwen 3.0 / 59 Een sleutelrol voor de boom

Duurzaam demarreren / 98 Design dat je op weg zet

Ontdek, volg en beleef / 68 De mensen, de plekken en de objecten die in 2022 het mooie weer maken

Buiten is het beter / 102 Zomerse outdoor hotspots

Binnen en buiten kijken / 76 Licht en zicht tussen de bomen Landschapsarchitect Bas Smets / 82 Planten volgens de wetenschap Bahrein / 84 Parel van de Golf

Op ontdekking vanuit je sofa of in real life / 104 Boeken

studio MOTO De vliegtuigloodsen van Grimbergen

ABSOLUUT ARCHITECTUUR

Elke editie gaan twee partijen in gesprek over Belgische architectuur. Deze keer trekt Anton Gonnissen, zaakvoerder van ABS Bouwteam en uitgever van dit magazine, met studio MOTO naar de cirkelvormige vliegtuigloodsen op het vliegveld van Grimbergen. Mo Vandenberghe en Thomas Hick van het jonge Gentse architectenbureau maakten kennis met het beschermde monument tijdens hun opleiding stabiliteit en waarderen tot op vandaag de manier waarop het bouwwerk tot stand kwam: als eenduidig antwoord op een praktisch vraagstuk en als avontuur dat in team werd aangepakt. “Schoonheid was geen streven, maar uit de eenvoud van het ontwerp en de pure bedoelingen van de makers volgde die vanzelf”, aldus Mo.

HOOG VLIEGER IN GRIMBERGEN

Wie kent het TWA Flight Center in New York, de vertreken aankomstterminal in schaalbeton die door Eero Saarinen werd ontworpen en in 1962 werd geopend? Nog eerder, vanaf de jaren vijftig was ook de Mexicaanse architect Félix Candela bedreven in het ontwerpen van gebouwen met een betonnen paddenstoelconstructie. Haalden beide architecten de mosterd in Grimbergen? Want daar ontwierp en bouwde aannemer Alfred Hardy in 1947 al twee cirkelvormige hangars volgens een volledig nieuw constructief principe. Volgens dat principe gaat een zelfdragende betonstructuur over in een betonnen dakschaal die met een dikte van niet meer dan 10 centimeter een oppervlakte van bijna 2000 m² overspant. Verder is er geen buitenwand, maar over de volledige omtrek een aaneenschakeling van op dubbele rails gemonteerde schuifdeuren. Ooit waren deze opgebouwd uit aluminiumplaten van twee meter hoog met daarbovenop een glaspartij van nog eens vijf meter. Vandaag is het glas vervangen door golfplaten.

SIMPEL EN R A ZEND EFFICIËNT

Het bouwwerk is zeven meter hoog, heeft een diameter van vijftig meter en biedt plaats voor zo’n 35 pleziervliegtuigen. In het centrale gedeelte kunnen reparaties worden uitgevoerd. Het cirkelvormige plan in combinatie met de verschuifbare poorten die de hal voor de helft kunnen openzetten, maakt een zeer efficiënte stalling van vliegtuigen mogelijk zonder verlies aan circulatieruimte. Mo: “Het is verbluffend dat zoiets eenvoudigs, zoveel kan oplossen.” Samen met Thomas en Anton stapt de Gentse architect de cirkel af. “De vorm zorgt ervoor dat op elk moment een vliegtuig naar buiten kan. Dat is simpel en razend efficiënt, maar tegelijk ook doordacht.” En het oog krijgt ook wat. Door de ronde, gebogen structuur en de afwezigheid van harde breuklijnen tonen de vliegtuigloodsen van Grimbergen zich opmerkelijk helder. Anton wijst op de link met de architecturale oplossingen die studio MOTO sinds 2017 voorstelt bij de realisatie van heel diverse residentiële, scenografische en publieke opdrachten. “Als wij ontwerpen, kijken we graag naar het probleem en laten we de architectuur het liefst vanzelf evolueren”, vertelt Thomas. Mo: “Het is elke keer een avontuur om een concept te bedenken en uit te voeren en schoonheid niet op te dringen, maar te laten ontstaan uit het antwoord op de vraag.” De twee architecten vonden elkaar tijdens hun job bij Robbrecht en Daem en werkten onder meer samen met kunstenaar Hans Op de Beeck aan zijn Wunderkammer voor Museum DhondtDhaenens in Deurle. Momenteel transformeert het duo de Brusselse frietkoten tot hedendaagse spiegelpaleizen. “Mij valt op dat in jullie oeuvre – zoals bij Westerpunt in De Panne – één concept in één beweging het hele vraagstuk vastpakt en beantwoordt”, aldus Anton. Thomas: “Nochtans is eenvoud vaak niet eenvoudig.

Het gaat over het weghalen van het onnodige en dat vraagt heel wat werk.” Westerpunt is de sculpturale betonnen trap aan de dijk van De Panne die wandelaars vanaf dit najaar in een loop naar een verhoogde loopbrug zal leiden om uiteindelijk weer uit te komen op hetzelfde punt langs de dijk. Bij vloed zal de installatie voor een stuk onder water staan. “De realisatie van Westerpunt was geen sinecure. Je hebt specifieke skills nodig en ook de installatie ter plekke krijgen is een praktische uitdaging. Maar na intens onderzoek en dankzij formidabel teamwerk zal het lukken. We zijn daar ook graag heel transparant in. Solo zal een architect nooit hoog vliegen.”

Volgens het nieuwe constructieve van Alfred Hardy gaat een zelfdragende betonstructuur over in een betonnen dakschaal die met een dikte van niet meer dan 10 centimeter een oppervlakte van bijna 2000 m² overspant.

NA AR HET MOMA

Het brengt het trio naadloos naar een ander raakvlak en dat is meteen een heet hangijzer voor Anton en ABS Bouwteam: de samenwerking tussen architect, ingenieur en aannemer of kortweg: het creëren van een Design-Build team. Mo: “Volgens mij hebben ze voor de bekisting alleen half Grimbergen gedurende twee jaar werk gegeven.” Achter het ontwerp en de bouw van de twee ronde, betonnen vliegtuigloodsen van Grimbergen stond naast aannemer Alfred Hardy immers ook de Poolse ingenieur Samuel Chaikes. De betonstructuur werd uitgevoerd door de Brusselse aannemer Blaton-Aubert en de metalen delen, zoals de lantaarn en de schuifpoorten, werden geleverd door het Atelier Hardy-Leroy. Het jaar voor uitvoering nam Hardy een patent op zijn ontwerp en de erkenning kwam in 1964, toen de loodsen als enige Belgische werk werden opgenomen in de overzichtstentoonstelling

‘Twentieth Century Engineering’ in het Museum of Modern Art in New York. Na het eerste succes van de vliegtuigloodsen in Grimbergen probeerde Hardy zijn vernieuwende architecturale concept ook elders toe te passen. Hij woonde zelf in een paddenstoelvormige woning en in Frankrijk zijn nog twee kleinere modellen van hem te bewonderen, maar daar bleef het bij. In 1965 kwam Hardy om het leven in een ongeval. Sinds 2006 zijn de loodsen beschermd en eerder dit jaar werd gestart met de restauratie van de hangars. De werken omvatten vooral de restauratie van de betonnen en stalen elementen, stalen poorten, lichtstraat en dakbedekking. De kostprijs voor de renovatie van dit Belgische luchtvaartpatrimonium bedraagt twee miljoen euro.

“SOLO ZAL EEN ARCHITECT NOOIT HOOG VLIEGEN. ‘SKILLS UNITED’, DAAR GELOVEN WE IN” studio MOTO

ARCHITECT ZONDER ARCHITECTUUR

“Ken je het boek ‘Architect without architecture’?”, sluit Mo het bezoek af. “Dat gaat over bouwwerken wereldwijd die ontstaan zijn vanuit een zekere noodzaak en doorheen de decennia geëvolueerd zijn naar een specifieke vormgeving. Net zoals de Belgische frietkoten. Of net zoals deze vliegtuigloodsen, die als vanzelf gegroeid zijn vanuit een noodzaak en de samenwerking tussen mensen die elkaar zeer goed kennen. Je had iemand met een idee, iemand die kon bouwen, iemand die kon rekenen, enzovoort. Skills united, zeg maar, daar leer je zoveel uit. En met een gemeenschappelijk doel voor ogen dat doet dromen.” Thomas vult aan: “Deze loodsen bouwen hield risico’s in, maar ze hebben het toch gedaan.

Dat vind ik straf. Zonder ervaring, maar wel met het vertrouwen van de bevoegde overheidsinstanties. En zie het resultaat! Dat is in het huidige wedstrijdparcours voor architecten ondenkbaar. Wat een kans op begeleid experiment, avontuur en originaliteit zou kunnen zijn, wordt beknot door referentiedwang. Je dwingt er architecten mee in een hoekje, terwijl wij ons portfolio graag net zo divers mogelijk houden. We zien architectuur nog altijd als onze hobby. (lacht) En die verkennen we graag in de breedte en in de diepte.”

GROOTSTE KNOLL COLLECTIE IN VLAANDEREN 2500 M2 INSPIRERENDE TOONZAAL

GROOTSTE WALTER KNOLL COLLECTIE CASSINA - KNOLL INT - B&B ITALIA - EDRA - WALTER KNOLL - DE SEDE - VITRA

C A S S I N A - K N O L L I N T - B & B I TA L I A - E D R A - W A LT E R K N O L L - D E S E D E - V I T R A CARL HANSEN & SON - ELSEN AND SON - CARINE BOXY SHEEPSKIN RUGS - ARTISAN

CARL HANSEN & SON - ELSEN AND SON - CARINE BOXY SHEEPSKIN RUGS - ARTISAN FRITZ HANSEN - VAN ROSSUM - PASTOE - ARCO - INDERA - JOV - FLOS - OCCHIO - ...

F R I T Z H A N S E N - VA N R O S S U M - PA S T O E - A R C O - I N D E R A - J O V - F L O S - O C C H I O - . . .

HOME HOME ART interior design interior

ART

design

dcPools · Nijverheidsstraat 95, 9890 Gavere · 09 330 87 35 · info@dcpools.be · www.dcpools.be

bulthaup van damme team

Hogeheerweg 3 9051 Sint-Denijs-Westrem 09 222 23 40 Martelaarslaan 200 9000 Gent 09 248 05 55 info@bulthaupgent.be Familiebedrijf en bulthaup partner sinds 1967 in Sint-Denijs-Westrem en sinds 2001 in Gent

foto bartvanleuven.com - vorm ingedingen.be

www.gent.bulthaup.be

BOUWEN AAN kunst Je verwacht bouwmaterialen eerder op een bouwwerf dan in een kunstgalerie of aan je muur. Maar wie de basiscomponenten uit de bouwsector in handen van een kunstenaar geeft, krijgt een heel ander vocabulaire en uitstraling. Deze drie veelzijdige artiesten geven met vakmanschap en creativiteit een ziel aan natuursteen, metaal en pleister. Met een zekere spielerei voegen ze een laag verwondering toe. Wat je krijgt is materiaalliefde en genegenheid voor het productieproces. Maar bovenal puur stapelgeluk. 21

Het blokkenspel van Conrad Willems De herkenbare visuele taal van Conrad Willems refereert aan de klassieke bouwkunst. Met geometrie, herhaling en modulariteit als basisprincipes bouwt en stapelt hij sculpturen. Zijn architecturale beelden zijn vervaardigd uit klassieke bouwmaterialen als natuursteen, beton of baksteen. Voor zijn reeks ‘Constructies’ hebben de bouwstenen de vorm van de bekende houten speelgoedblokken die pedagoog Friedrich Fröbel in de negentiende eeuw ontwikkelde. “Als kind kreeg ik een eerste set, intussen heb ik tweeduizend stuks. Ze zijn voor mij als een schetsboek waarmee ik aan de slag ga. Elke constructie wordt eerst met deze speelgoedblokken gemaakt. Eens de vorm vaststaat, is een bouwtekening annex installatieplan essentieel om de blokken juist te stapelen”, duidt Conrad. “Dat een sculptuur herleid wordt tot een hoop stenen als ze vervoerd wordt, fascineert mij. Mijn constructies bestaan slechts bij de gratie van de mensen die de moeite doen om ze op te bouwen. Dat geeft mij meer dan alleen esthetische

voldoening. Aan de hand van de tekening kan men telkens teruggrijpen naar wat ik initieel bedoelde.” Gefascineerd door vormen, materialen en constructies, beweegt Conrad zich als beeldend kunstenaar op het snijvlak tussen bouwen en beeldhouwkunst. Net zoals de Grieken of de Romeinen bouwt hij archaïsch en op basis van geometrie en zwaartekracht. “Ik stapel mijn blokken gevoelsmatig en zonder berekeningen. Wat blijft staan in de kleine versie, doet dat ook in het groot”, lacht de beeldend kunstenaar. En groot kunnen ze zijn, Conrads constructies. “Toch blijven ze los gestapeld, zonder bevestiging: niet alleen voor het stapelgeluk, maar ook om ze verplaatsbaar te houden. Elke opbouw heeft daardoor ook nét iets unieks. Als materiaal voegt natuursteen tot slot een extra betekenislaag toe: een beeld in Belgische blauwe hardsteen heeft een heel andere uitstraling en historische verwijzing dan een beeld in bijvoorbeeld Rouge Griotte marmer.”

De littekens van Fractall Ontwerper Arne Desmet omarmt productieprocessen. Fabricagesporen gomt hij niet weg, maar toont hij in hun zuivere vorm. Met hun industriële toets weten zijn tafels, stoelen en verlichting te behagen. Onder de noemer Fractall koppelt Arne precisieproductieprocessen aan willekeur en illustreert hij dat we anders moeten durven kijken naar de materialen om ons heen. “Ik werk onder meer met warmgewalst staal waarvan zelfs de fabrikant de esthetische waarde in twijfel trekt omwille van zogenaamde gebreken. Maar net de onzekerheid van kleurvariaties en vlekken interesseren mij”, bekent Arne, die de littekens van de productie omarmt en de patine naar waarde schat. Een zekere dualiteit die het rationele verenigt met het natuurlijke komt geregeld terug in zijn werk. “Die tweeslachtigheid verwijst naar de voor mij interessante fractaalstructuren, wiskundige figuren die er zó natuurlijk uitzien dat je amper beseft dat er een zekere formule achter zit. Als uitgangspunt zijn

de materialen waarmee ik werk nogal industrieel. Dat counter ik door de vormgeving en bewerking ervan. Aluminium is wijdverspreid, met diverse bewerkingsmogelijkheden, maar het wordt voor mij extra interessant als je het hanteert op een manier die men niet verwacht. Het zorgt voor een andere appreciatie van een in se elementair materiaal.” “Of het slechts een gebogen stalen plaat is? Als je het zo definieert, is een schilderij ook maar een doek met wat verf erop. Dan is het an sich ook niet zo waardevol. Maar het is wat ermee gedaan wordt en het idee dat erachter zit die de (poëtische) waarde creëren. Esthetiek is overal rondom ons. Met patronen die je wel ziet, maar op den duur niet meer opmerkt. Mij inspireren ze om de beredeneerde en machinale sfeer te breken. Dan worden die patronen interessant, met meer appreciatie voor het materiaal pur sang”, besluit Arne.

De monochromen van Lieselot Wille Het beeldend werk van Lieselot Wille mag je best pasteuze schilderijen noemen. Haar materiekunst met vaak grote monochrome vlakken kent de oorsprong in de etalages die ze voor modeboetieks inricht. Haar bonte driedimensionale ontwerpen zijn echte eyecatchers. Lieselot heeft iets met kleur, en met de Brico. “Het is voor mij haast een snoepjeswinkel, waar ik uren kan spenderen. Met de basismaterialen die ik er vind, ga ik aan de slag. Ze zijn sprekend, maar ze spreken mij vooral heel erg aan”, bekent Lieselot met trots. Lieselot maakt matière-reliëfs waarin de handeling en de materie zichtbaar blijven. “Ik hou van het creëren van volume. In musea gaat mijn aandacht ook naar werken met dikke lagen verf. Ik wil werk maken dat eenzelfde volume uitstraalt. Zo werk ik al langer met industrieel schuim. Ik breng het aan op canvas en kleur het vervolgens in met primaire en heldere vlakken. Hoe dit specifieke materiaal een heel ander

leven en een nieuwe connotatie krijgt, verbaast sommigen wel. Niet iedereen kan door het materiaal heen kijken, waardoor het wel eens als inferieur wordt beschouwd. Maar een lijn met olieverf of acryl op een blad, is ook maar gewoon een lijn op een blad. Ik wil een ander perspectief bieden.” Om haar abstracte vormen tot leven te brengen, zoekt Lieselot steevast nieuwe materialen. “Werken met gips is voor mij een materiefeest. Het met de handen moduleren van vormen, materialen en structuren drijft mij. Ik werk op gevoel en ga met een pleistermes aan de slag om vormen en vloeiende lijnen te creëren. Ik streef naar de perfecte imperfectie, waarbij je bij elke aanblik wat anders in de vorm ziet. Voor de pigmentkeuze is het vaak zoeken, omdat je soms niet weet hoe een kleur reageert. Het belangrijkste is dat kleur en object één worden”, besluit Lieselot.

©Celine De Gussem

LIGHTPOINT | info@lightpoint.be · www.lightpoint.be | OUDENAARDE Westerring 27A · 055 69 99 60 | GENT Steendam 50 · 09 224 23 89 Maandag gesloten - dinsdag t/m vrijdag: 10u00-12u30 en 13u30-18u00 - zaterdag: 10u00-17u00 doorlopend

MIES NEUTRA C OMPAC T WONEN T U S SEN

“An interesting plainness is the most difficult and precious thing to achieve”, dixit Ludwig Mies van der Rohe. Het zijn iconische woorden die deze compacte en doordachte realisatie van ABS Bouwteam in samenwerking met CAS Architecten in haar essentie vatten. Want hoe minimalistischer het eindresultaat, hoe complexer het proces dat eraan voorafgaat. Dan is het geen overbodige luxe als architect en bouwteam als een geoliede tandem door het ontwerpen bouwproces fietsen. En als het ontwerp tijdens de bouw zelfs nog verfijnd kan worden op maat van de bouwheer, dan krijg je een ongeziene totaalaanpak die volledig ontzorgt.

CAS Architecten ontwierp een minimalistische woning met verschillende stijlkenmerken uit de modernistische architectuurgeschiedenis.

De bouwheren, een koppel vijftigers met twee volwassen zonen die binnenkort allebei het huis uit zijn, wilden een compacte villa in de geest van Ludwig Mies van der Rohe. Eén waarin glas, staal en natuursteen de hoofdrollen zouden spelen. Net zoals zeventien jaar eerder klopten ze aan bij ABS Bouwteam dat op zijn beurt CAS Architecten onder de arm nam. Het Gentse architectenbureau ontwierp een minimalistische en hedendaagse woning met verschillende stijlkenmerken uit de modernistische architectuurgeschiedenis.

NAADLOZE OVERGANG Elk bouwteam dat ervaring heeft met een minimalistische bouwstijl weet dat het neerzetten van eenvoud niet eenvoudig is. In dit project nam het uitpuren van de architectuur een grensverleggende vlucht. Zo loopt een buitenmuur in natuursteen naadloos over van buiten naar binnen om daar over te gaan in een douche in hetzelfde

materiaal. Enkel een glaspartij scheidt de twee delen van elkaar. Het gebruik van natuursteen was een van de stokpaardjes van Ludwig Mies van der Rohe en in dit geval werd geopteerd voor de neutrale en bruingrijze natuursteen Pierre de Varennes – donsato. Verder zien we hoe de achterdeur in bruut aluminium gestretcht zit tussen vloer en plafond en aan de buitenkant dezelfde betonlook kreeg als de schil van de woning. Om overkappingen te kunnen realiseren met een subtiele knipoog naar de OostenrijksAmerikaanse architect Richard Neutra, bedacht het Design & Build team dan weer een manier om het buitenschrijnwerk tussen de vloerplaat en het plafond te spannen. In combinatie met onzichtbare profielen en een vernauwde dakrand krijg je zo de indruk van eindeloze ramen in huis en een heerlijk binnenbuitengevoel. Opmerkelijk: de keuze voor onzichtbare profielen werd pas tijdens het bouwproces gemaakt. Die vrijheid kan pas ontstaan als een totaalproject ook door de bouwpartner gecoördineerd wordt. Het geeft het team de vrijheid om oplossingen op maat te creëren.

“

OPMERK ELIJK: DE K EUZE VOOR ONZICHTBARE P R O F I E L E N W E R D PA S T I J D E N S H E T B O U W P R O C E S G E M A A K T. D I E V R I J H E I D K A N PA S O N T S TA A N A L S E E N TOTA A L P R O J E C T O O K D O O R D E B O U W PA R T N E R G E C O Ö R D I N E E R D W O R DT. H E T G E E F T H E T T E A M D E V R I J H E I D O M O P LO S S I N G E N O P M A AT T E C R E Ë R E N .

Het bouwteam koos voor een specifieke kalkstuctechniek met grijze verf die zowel op de binnenmuren, de plafonds als alle ingemaakte kasten werd toegepast. Op die manier ontstond een rustig canvas zodat alle aandacht naar de zorgvuldig gekozen meubels, verlichting en kunstwerken kan gaan.

PRIVACY OF NIET

“ OM OVERK APPINGEN TE KUNNEN RE ALISEREN MET EEN SUBTIELE KNIPOOG NA AR NEUTR A, BEDACHT HE T DESIGN & BUILD TEAM EEN MANIER OM HET BUITENSCHRIJNWERK TUSSEN DE V LO E R P L A AT E N H E T P L A F O N D T E S PA N N E N

Dezelfde gebundelde creativiteit en welwillendheid lagen aan de basis van enkele ingrepen op de benedenverdieping. Daar liggen de traphal, de dressing, het thuiskantoor en de slaapkamer met badkamer geplugd op de centrale gang die de gelijkvloerse verdieping doorklieft, weliswaar zonder standaardbinnendeuren. Toch kunnen deze ruimtes van elkaar worden afgesloten dankzij grote deurvlakken die volledig in de muren vallen. Een dergelijke ingreep zien we ook achter de glazen voordeur, zodat de bewoners na zonsondergang niet aan privacy hoeven in te boeten. Deze spielerei geeft de woning een zekere gelaagdheid: de bewoners kunnen de circulatie aanpassen naargelang de situatie en zo bepalen wat ze wel of niet prijsgeven.

RUSTIG CANVAS Voor de bouwheren was een hoge afwerkingsgraad primordiaal en de interesse in nieuwe technieken groot. Daarom koos het bouwteam voor een specifieke kalkstuctechniek met grijze verf die zowel op de binnenmuren, de plafonds als alle ingemaakte kasten werd toegepast. Op die manier ontstond een rustig canvas dat contrasten noch accenten behoeft en kan alle aandacht naar de zorgvuldig gekozen meubels, verlichting en kunstwerken gaan. Less is more, wie zei dat ook alweer?

Made in Belgium

Rohe

Kandinski

Detail Wagenfeld

HARINCK nv/sa Heirweg 95, zone 2, B-8710 Wielsbeke T +32 (0)56 67 40 50 F +32 (0)56 67 40 51 info@frager.be www.frager.be Bekijk de volledige BAUHAUS serie op www.frager.be

The details are not the details, they make the design. - C. Eames

exclusief deur-, raam- en meubelbeslag

www.azzari.be

veronique@azzari.be | +32 (0)460 949 463 steven@azzari.be | +32 (0)471 622 335

Wij brengen de warmte van hout op een innovatieve manier in uw project. Woodstoxx staat voor eigen productie én plaatsing van parket, houten terras, gevel en wandbekleding. We controleren van stam tot afgewerkt product, met een voorkeur voor FSC® of PEFC gelabeld hout.

info@woodstoxx.be

www.woodstoxx.be

Kom gerust langs in één van onze showrooms te Menen, Gent of Antwerpen!

HELEMA AL HYBRIDE

Hybride is helemaal ‘nu’. En dan hebben we het niet alleen over je wagen, maar ook over de grens tussen wonen en werken, tussen binnen en buiten. Een grens die steeds meer vervaagt. Meubelen maken bijvoorbeeld geruisloos de switch tussen binnen en buiten. Van een tapijt dat naar buiten wil tot een interieurklassieker in een nieuw outdoorkleedje: deze hybride nieuwkomers maken het mooie weer. 38

39 Lamp Raúl - 1375 euro - Moróro - mororo.be

40 LC7 stoel - Charlotte Perriand - 1980 euro - Torp - torp.be Buitentapijt - ROOLF - 219 euro - PIET moodshop - pietmoodshop.be

41 Lampen Dentelles H9, H15 en H29 terra en black - 145, 80 en 96 euro - Atelier Pierre - atelierpierre.be

42 Exes chair - 949 euro - Royal Botania - royalbotania.com

43 Jack outdoor lounge chair - Ethnicraft - 1539 euro - Want - want-interior.com Buitentapijt - ROOLF - 219 euro - PIET moodshop - pietmoodshop.be

Design als symbool van weerstand

Dat design meer kan zijn dan mooimakerij, bewijst de Oekraïense architect-ontwerper Victoria Yakusha. Sinds 2014 brengt zij met haar lijn FAINA een ode aan de oeroude vormentaal van haar land. En zo strijdt Yakusha meteen ook tegen de Russische annihilatie van Oekraïne en de culturele erfenis van haar geboorteland. Sinds kort kan je haar werk bewonderen in haar gloednieuwe showroom in Antwerpen. “De culturele erfenis vormt de basis van een land. Enkel met deze basis kan er verder worden gebouwd naar een toekomst.”

Je richtte FAINA op in 2014, een bewogen jaar voor jouw land. Was dat toevallig of bewust? “Het was het jaar van de Revolutie van de Waardigheid, het bloedige orgelpunt van de Maidanrevolutie. Oekraïners kwamen talrijk op straat om te protesteren tegen de toenmalige president Viktor Janoekovitsj. Hij wilde, ondanks een pro-Europees parlement, de vrije handelsakkoorden met Europa niet ondertekenen en terug dichter bij Rusland aanleunen. Uiteindelijk werd Janoekovitsj afgezet. Naast opluchting had ik toen het nare gevoel dat niemand — politici noch internationale mogendheden — zich echt interesseerde voor Oekraïne, behalve de Oekraïense burgers zelf. Dat pakte me. En dus besloot ik onze cultuur, oprechtheid en eerlijkheid te tonen aan de wereld.” 2014 is ook het jaar dat Rusland binnenviel. Hoe heb je dat ervaren? “Inderdaad. Toen annexeerde Rusland de Krim en werden veel Oekraïense burgers in de Donbas hun woning ontnomen. Het is het jaar dat Rusland terreur over ons vreedzame land goot. Een van mijn werknemers is toen moeten vluchten uit Donetsk. Ze liet haar appartement, haar zaak en al haar bezittingen achter en trok naar Kiev. Het enige dat ze nog had, waren de ideeën in haar hoofd. In 2014 verloren heel wat burgers hun woonplek. Wanneer ik nu lees over de vele gruwelijkheden die Rusland pleegt, voel ik een ondraaglijke pijn. Maar ons gevoel voor eenheid blijft onverwoestbaar. We zullen ons land heropbouwen en nog mooier maken dat het al was.” Is FAINA een manier om de Oekraïense erfenis te bewaren omdat je bang bent dat die verloren zou kunnen gaan? “Als je er de Oekraïense geschiedenis op nagaat, merk je dat er heel wat pogingen zijn ondernomen om onze cultuur weg te gommen. Het voormalige Sovjetregime heeft Oekraïense tradities verbannen. Intelligentsia die onze cultuur en identiteit wilden beschermen, werden vermoord. Vaak werd je al in het vizier genomen gewoon omdat je je Oekraïner

noemde. Nu de geschiedenis zich herhaalt, voel ik een nog grotere verantwoordelijkheid om onze erfenis door te geven. Design is mijn platform om dat te doen. Daarbij houd ik enorm van mijn Oekraïense achtergrond. Ik vind er kracht in. En onbewust zit die vervat in elk project.” Oekraïens design is in het Westen vrij onbekend. Wat zijn de karakteristieken ervan? “Er zit vooral een zekere esprit in vervat, het gevoel van de vrije natuur, van openheid. Zelfs een soort kinderlijke naïviteit is aanwezig. Er heerst een sterke verbinding met de natuur en onze voorvaderen. De vormentaal voelt daardoor primitief aan. Maar primitief impliceert primair, verwijzend naar de essentie van de dingen.”

Welke traditionele technieken hanteer jij? “Naast traditionele glas- en weeftechnieken is de belangrijkste die van Valkuvannya. Deze techniek werd gebruikt in de traditionele hutbouw in het begin van de twintigste eeuw. Klei vermengd met stro werd in verschillende lagen aangebracht tegen een constructie van geweven muren. Vervolgens werden de muren afgewerkt met een kalklaag. Op basis daarvan heb ik de Ztista-techniek bedacht. In plaats van stro mengen we zaagsel en papier in de klei. Recyclage is voor mij belangrijk. Zo zijn de metalen constructies van de objecten waarop de lagen klei gesmeerd worden van gerecupereerd staal.”

Wat inspireert jou? “In de eerste plaats oude symbolen en objecten uit mijn kindertijd. De Kumanec-vaas bijvoorbeeld is een herinterpretatie van een keramieken karaf die Oekraïense vrouwen op de arm droegen om zo drank uit te gieten. Ik ga nog verder terug in de tijd. Onze wollen wandtapijten bijvoorbeeld beelden symbolen van de Trypillia af, een beschaving die duizenden jaren voor Christus ons land bewoonde.” In ieder designstuk ontwaar ik een diepe verbinding met de natuur. Interpreteer ik dat juist? “In al mijn ontwerpen voel je een constante mijmering over de connectie tussen de mens en de natuur. Die uit zich in de hoedanigheid van organische vormen, levende materialen en natuurlijke kleuren. Zo zijn onze Plyn-vazen geïnspireerd door de vloeibaarheid en eeuwige verandering van water. Die aanwezigheid van de natuur gaat terug naar onze voorouders, die met een diep respect voor hun omgeving leefden. Zij kenden aan alles een ziel toe, van boom tot rivier, en achtten zichzelf onlosmakelijk verbonden met de natuur. Die animistische overtuiging probeer ik over te brengen in mijn ontwerpen. Door ons te verbinden met de natuur, verbinden we ons terug met onszelf.” 45

Wordt alles met de hand gemaakt in Oekraïne? “Inderdaad. Dat gegeven maakt deel uit van ons DNA. In Oekraïne kennen de ambachten een stille en langzame dood. Onze ambachtsman die met gebrand hout werkt, is bijvoorbeeld tachtig jaar oud. Zijn kunde zal verloren gaan als hij ermee stopt. We proberen om dat soort ambachten over heel de wereld in de kijker te zetten in de hoop dat zij overleven. Dat doen we door de oude ambachten te verbinden met hedendaags design dat esthetisch gezien de gulden middenweg vormt tussen oud en modern. En zo vertaal ik traditionele motieven en symbolen naar een zo eenvoudig mogelijke, essentiële vorm. Op die manier brengen wij minimalistische, sobere objecten die een nieuwe generatie weten aan te trekken, in de hoop dat die generatie de schoonheid van onze erfenis zal inzien en die zal proberen te bewaren.”

Sinds 2019 zit je kantoor in Brussel en onlangs opende je een prachtige showroom in Antwerpen. Wat is jouw band met België? “Ik ben verhuisd toen ik zwanger was van mijn vierde kind. Ik zocht naar een Europese kliniek om te bevallen. Het werd Brussel. België heeft me een zekere rust geboden na een leven in Kiev. Daar zijn we gewend aan een veel hoger levensritme. Men gaat ervan uit dat je zeer kort op de bal speelt. Mensen zijn daardoor veel flexibeler, maar ook directer. In België voelt het leven rustiger, meer afgemeten en voorspelbaarder. Dat uit zich ook in het design. Belgisch design is meer ingehouden, en dat is geen waardeoordeel. Het kan evenzeer evocatief en sensueel zijn.”

“Ondertussen houd ik van het land. De mogelijkheden om zaken te doen in andere Europese landen zijn hier veel groter, zowel voor FAINA als voor mijn architectuurkantoor Yakusha.” Aan wat herkennen we de signatuur van FAINA? “Speciaal voor de nieuwe Antwerpse galerij van FAINA heb ik de Pechyvo-kasten ontworpen met de geperforeerde, houten deuren. De gaten zijn geïnspireerd op de kleine ronde raampjes van traditionele kleien huizen. De ramen zijn ongelijk in vorm. Dat wilde ik overbrengen in de kast. Ondertussen hebben wij de perforaties geïntegreerd in verschillende andere designs. Ze zijn een karakteristiek element van FAINA geworden.”

“In al mijn ontwerpen voel je een constante mijmering over de connectie tussen de mens en de natuur. Die uit zich in de hoedanigheid van organische vormen, levende materialen en natuurlijke kleuren.”

Hoe ga je van hieruit met de oorlog om? “Ik woon met mijn gezin in Brussel, maar probeer Oekraïne te steunen. Vorige maand ben ik nog humanitaire hulpmiddelen gaan afgeven in mijn geboorteland. Op 6 mei open ik de tentoonstelling ‘On the Strings of Bandura’ in mijn Antwerpse galerij. De bandura is een typisch Oekraïens muziekinstrument dat het midden houdt tussen een luit en een harp. Vroeger werd de bandura vaak bespeeld door blinde troubadours. Het Sovjetregime pakte die troubadours op omdat zij de Oekraïense identiteit zouden verspreiden. Ik heb de vorm van het instrument vertaald naar enkele vazen. Een deel van de opbrengst gaat naar Oekraïense cultuurinstellingen die na de oorlog zullen moeten worden heropgebouwd.”

Is FAINA uitgegroeid tot een statement tegen de oorlog? “Alles wat we doen, deden wij ook al voordat de oorlog dit jaar uitbrak. Maar nu voelt onze culturele expressie veel radicaler aan. Onze natie wordt van de kaart geveegd. Eens te meer is FAINA een vehikel om gehoord te worden. Daarom zullen wij dit jaar Oekraïens design promoten op Design Miami/Basel.”

FAINA GALLERY Keizerstraat 28, Antwerpen

De authentieke vorm van de Strikha-hanglamp is geïnspireerd op de daken van traditionele Oekraïense woningen, terwijl de keramische Bandura-vaas verwijst naar een Oekraïens volksmuziekinstrument.

Van Gils adviseert en plaatst, met passie, totaaloplossingen die te maken hebben met beeld, klank, automatisatie en netwerk, dit voor de particuliere en B2B markt.

RESIDENTIEEL I PROFESSIONEEL

WWW.VANGILS.PRO

De Audi Q8 TFSI e Zet uw ambities kracht bij. Maak kennis met het fiscaal interessant paradepaardje van de Q-familie. De nieuwe Audi Q8 TFSI e is gebouwd om te heersen over de weg. Tijdens elke rit bewijst hij zijn superioriteit. Vooruitstrevend, opwindend, boordevol slimme technologieën: niets brengt zijn zelfvertrouwen aan het wankelen. Met zijn krachtige aandrijving en fascinerende designtaal demonstreert hij hoe sportief een volbloed SUV kan zijn. En met zijn voorbeeldige CO2-uitstoot lager dan 50 g/km garandeert de Audi Q8 TFSI e u bovendien een uitstekende fiscale aftrekbaarheid.

Ontdek hem nu.

2,6 - 2,8 l/100 km ◆ 21,9 - 22,9 kWh/100 KM ◆ 49 - 63 G CO2/KM (WLTP) Contacteer uw Audi verdeler voor alle informatie over de fiscaliteit van uw voertuig.

V.U./Adverteerder: D’Ieteren Automotive s.a./n.v., Audi Import België, Maliestraat 50, 1050 Elsene - KBO 0466 909 993, IBAN BE42 3100 1572 0554.

FOR

SMART DESIGN SMART PEOPLE Slimme meubels zijn de toekomst. Daar is Maria Porro, directeur van Salone del Mobile in Milaan, van overtuigd. Volgens haar zal smart design ons leven vergemakkelijken en tal van problemen helpen oplossen. Toch zijn er ook nadelen verbonden aan deze technologische evolutie: een intelligent interieur kan gepaard gaan met een invasie in je privacy en met cyberattacks. Zelf ook wat slimheid aan de dag leggen bij het aankopen, is daarom de boodschap.

AUTONOOM HANDELEN Een mix van technologie en design die je via een app kan bedienen, dat is smart furniture in een notendop. Klinkt futuristisch? Nou, dat is het eigenlijk niet meer, want nu dergelijk meubilair bij Ikea te verkrijgen is, kunnen we stellen dat de democratisering is ingezet. Wie het Zweedse woonwarenhuis dezer dagen bezoekt, maakt er aan de ingang al kennis met ‘Starkvind’: een bijzettafel in fineer met ingebouwde luchtreiniger. Starkvind is de meest recente toevoeging aan het slimme gamma van Ikea, dat zijn klanten eerder ook al verbaasde met betaalbare slimme verlichting, geluidsinstallaties en gordijnen. Al die zaken worden aangestuurd vanuit één en dezelfde app: Home Smart.

FRISSE LUCHT DANKZIJ BIJZETTAFEL In het najaar van 2021 lanceerde Ikea Starkvind, een bijzettafel met een slimme luchtreiniger. Het toestel kan op zichzelf worden gebruikt, maar werkt ook in combinatie met de TRÅDFRI gateway zodat de luchtreiniger via de Home Smart-app van Ikea kan worden bediend. Er zijn vijf verschillende ventilatorsnelheden en een automatische modus waarin de snelheid wordt aangepast aan de hoeveelheid PM2,5 in de lucht. Die wordt gemeten met behulp van een ingebouwde luchtkwaliteitssensor. De sensorwaarde kan bovendien in de app worden afgelezen.

Smart furniture behoort tot het Internet of Things, kortweg IoT, het concept waarbij niet alleen computers en smartphones, maar ook dingen en apparaten worden verbonden met het internet. Zonder tussenkomst van mensen verzamelen en delen deze geconnecteerde toestellen data waardoor ze slimmer worden. In het geval van de Starkvind meet een ingebouwde luchtkwaliteitssensor de hoeveelheid PM2,5 (kleine inhaleerbare deeltjes, met een afmeting van 0,1 tot 2,5 micrometer zoals stof en pollen) en wordt de ventilatorsnelheid daar automatisch aan aangepast. In de Home Smart-app lees je de waarde van de luchtkwaliteit in je woning af. Een van de allereerste IoT-meubelen die op de wereld werden losgelaten, was de sofa Lift-Bit, ontworpen door Carlo Ratti Associati met ondersteuning van Vitra. Tijdens de Milan Design Week van 2016 werd dit modulaire, digitale en herconfigureerbare meubelsysteem op de tentoonstelling ‘Rooms - Novel Living Concepts’ aan het publiek voorgesteld. Lift-Bit bestaat uit een reeks individuele gestoffeerde achthoekige krukken met sensoren. Elk element kan in enkele seconden op een gemotoriseerde manier omhoog of omlaag worden gebracht. Met twee krukken maak je een stoel, met vier een chaise longue en ook een bed of loungeruimte behoren tot de mogelijkheden. De bediening gebeurt met een eenvoudig handgebaar of met behulp van een app die een reeks vooraf bepaalde driedimensionale vormen bevat, en ook een tool om nieuwe dynamische combinaties te maken. Het systeem kan zich zelfs ‘vervelen’: gebruik je het lange tijd niet, dan verandert het autonoom van vorm om zijn gebruikers te prikkelen. Lift-Bit werd na de tentoonstelling verder ontwikkeld met het Milanese fablab Opendot en op de markt gebracht.

KAST VERFRIST EN STRIJKT JE KLEREN GLAD De Samsung AirDresser is een kleerkast die je kledij verfrist en revitaliseert zonder ze te wassen. Een innovatief concept dat gebruikmaakt van krachtige stoom en lucht waarmee kleren worden ontgeurd, gedroogd, gesteriliseerd en gladgestreken. Het elimineert volgens de fabrikant 99,9% van het adenovirus, influenza, corona en herpes, 100% van de huismijten, 99% geurveroorzakende gassen en schadelijke stoffen. Dankzij de Samsung SmartThings-app die op het product is aangesloten, is het mogelijk om suggesties te ontvangen over de meest geschikte cycli, specifieke reinigingscycli te downloaden en te openen, het verbruik op afstand te controleren of eventuele fouten of problemen op te lossen.

EENVOUDIGER DAGELIJKS LEVEN Maria Porro, directeur van Salone del Mobile in Milaan, twijfelt er niet aan dat slimme meubels de toekomst zijn, dat technologie een fundamenteel onderdeel wordt van design en dat ons interieur meer en meer geconnecteerd zal worden met het net. “De technologische evolutie in onze interieurs begon met verlichting, verwarmings- en airconditioningsystemen die met elkaar communiceren. Daarna waren apparaten zoals televisietoestellen, luidsprekers, ovens, afwasmachines, wasmachines en koelkasten aan de beurt en nu is het aan de meubelen.” Slimme keukens en badkamers worden trouwens een belangrijk topic tijdens de volgende editie van Salone del Mobile in juni. De voordelen zijn legio volgens de Italiaanse. “Smart meubels en apparaten zullen ons leven vergemakkelijken, onze gewoontes verbeteren en verspilling van energie of voedsel helpen tegengaan. Bovendien zullen ze het leven van mensen met een beperking en bejaarden beter maken. We zullen tijd besparen en ons dagelijks leven zal eenvoudiger worden.” Porro verwijst voor dat laatste onder meer naar de kleerkasten van Lema, Samsung en V-Zug die kleren fris, schoon en hygiënisch maken terwijl ze op de kapstok hangen, waardoor minder gewone wasbeurten nodig zijn en je in het beste geval zelfs niet meer naar de droogkuis moet.

Ze wijst ook op kantoormeubilair dat zijn gebruiker herkent en toegang verleent, werkstations voor hem reserveert, de vochtigheid en verlichting in de kantoorruime regelt, enzovoort. Dat zal het comfort en de efficiëntie van werknemers ten goede komen. De merken Tecno Spa en Olivetti staan hierin al erg ver. Zij lanceerden vorig jaar in mei een home-to-office-ecosysteem dat werken op afstand gemakkelijker zal maken. “De Smart Home-markt heeft een groot potentieel. We verwachten dat de omzet in Italië binnen enkele jaren verdubbeld zal zijn en tegen 2023 zelfs meer dan een miljard euro zal bedragen”, liet Roberto Tundo, CEO van Olivetti optekenen tijdens de lancering. Net zoals smartphones, smart-tv’s en smartwatches intussen voor ‘iedereen’ betaalbaar zijn, zullen ook slimme meubels dat worden en dat zal hun doorbraak en verspreiding inluiden, denkt Maria Porro. “Iedereen bepaalt zelf hoever hij wil gaan en voor de fabrikanten zal het erop aankomen een evenwicht te vinden tussen technologie en the human touch. Persoonlijk houd ik van geavanceerde maar onzichtbare technologie: kasten met geïntegreerd licht of stille openingsmechanismen die wel bijdragen aan de functionaliteit en schoonheid van een object, maar eigenlijk niet op de voorgrond staan.”

BED MET ANTISNURKFUNCTIE In oktober 2022 brengt Auping een verbeterde versie uit van Smart Base, een bedbodem met tal van slimme functies. Smart Base biedt goede ventilatie en ondersteuning, maar nog zo veel meer. Hoort de app dat je aan het snurken bent, dan beweegt de spiraalbodem even of gaat het hoofdeinde van je bed wat omhoog zodat je weer vrij kan ademen. Er is ook een slimme wekker die je rustig wekt wanneer je het minst diep slaapt en je kan je bed aansluiten op alle andere slimme apparaten in huis, zoals de thermostaat voor een juiste slaaptemperatuur. De memoryfunctie onthoudt al je favoriete instellingen. Doordat elektronische chips al geruime tijd schaars zijn op de wereldmarkt zijn de vorige versies van Smart Base niet langer verkrijgbaar. De nieuwe versie die in oktober wordt gelanceerd, zal een andere chip bevatten die wél ruim op voorraad is.

DATA IN CHINA Ook Maarten Dequanter, lector Internet of Things en Artificiële Intelligentie & Robotica aan de Erasmus Hogeschool in Brussel, verwacht een succesverhaal. “Een troef die grote designmerken kunnen uitspelen, is dat ze kunnen inspelen op de emotie van de consument en een beeld kunnen scheppen van wat de voordelen van zo’n smart meubel in huis zijn.” Dit zal de vraag doen stijgen waardoor de prijs zal zakken. Sowieso is smart furniture volgens Dequanter nu al relatief goedkoop te maken. Kost een gewone sofa gemiddeld 2000 euro, dan zal je voor een slimme sofa misschien 300 euro meer moeten neertellen. Sensoren zijn niet duur en de technologie van batterijen is enorm verbeterd, waardoor ze compacter en lichter zijn én meer capaciteit hebben. Maar er is meer. “Fabrikanten kunnen slimme producten goedkoop in de markt zetten op voorwaarde dat ze er iets anders dan je geld voor in de plaats krijgen. Iets wat hen nog veel meer waard is: data, het nieuwe goud. Bedden, zetels of stoelen die verbonden zijn met een externe server sturen heel wat gegevens over jou naar die server door: wanneer je thuis bent en wanneer niet, hoe vaak je in je zetel zit… Een schat aan informatie voor adverteerders die jou boodschappen op maat willen sturen. De meeste IoT-oplossingen zijn gekoppeld aan bestaande commerciële platformen en vaak heb je er als consument geen benul van waar je data terechtkomen. Dat kan in je eigen continent zijn, maar evengoed in China.” Dequanter maakt de vergelijking met de slimme LSC-plafondlampen die je voor nog geen 10 euro kan kopen bij Action. ‘De gegevens worden gehost

op een EU-server volgens de Europese privacywetgeving’, zo lezen we op de website. Maar in werkelijkheid komen ze bij Tuya Smart terecht, een Chinese provider van een IoT-platform. “Hoe meer data jij vrijgeeft, hoe slimmer je ding – meubel, lamp, apparaat… – zal worden, maar weet wel dat je de deur openzet voor een invasie in je privacy.” Een tweede valkuil is dat een hacker relatief gemakkelijk bij jou ‘binnen’ kan en vanop een afstand jouw slimme verlichting aan en uit zal kunnen zetten of je uit je slimme bed zal kunnen trommelen. Volgens Dequanter moeten we ons geen illusies maken: het kan, dus zal het ook gebeuren. Toch hoeven je privacy en mogelijke cyberattacks geen redenen te zijn om IoT-meubels uit je huis te weren. “Het kan ook veiliger door je smart furniture niet rechtstreeks op het internet aan te sluiten, maar met een eigen lokale gateway te werken. Op die manier komen jouw data niet op het world wide web terecht. Bedienen vanop afstand is dan evenwel niet mogelijk, maar qua veiligheid zit je wel beter.” Lang niet elk merk zal die mogelijkheid open laten, want de waarde van data stijgt exponentieel. Wees dus alert voor valkuilen: een goedkoop slim meubel gespot? Dan zal je de prijs in data betalen of drastisch inleveren op kwaliteit.

OPEN STANDAARDEN

“Smart meubels en apparaten zullen ons leven vergemakkelijken, onze gewoontes verbeteren en verspilling van energie of voedsel helpen tegengaan. Bovendien zullen ze het leven van mensen met een beperking en bejaarden beter maken. We zullen tijd besparen en ons dagelijks leven zal eenvoudiger worden.” Maria Porro, directeur van Salone del Mobile in Milaan

Maarten Dequanter raadt ook aan om bij het aankopen zeker te letten op de interconnectiviteit. Koop je een slimme tafel van het ene merk en een zetel van een ander merk, dan moeten ze dezelfde taal spreken als je wil dat ze berichten naar elkaar kunnen sturen. “Als elk merk met een eigen platform en protocol werkt, creëer je meerdere eilanden in je woning, maar worden de data niet met elkaar uitgewisseld en is de intelligentie van je meubilair al bij al beperkt. Een veelgebruikt applicatieprotocol onder de open standaarden is MQTT. Ik verwacht en hoop dat de grote designmerken daar rekening mee houden, want dat zal bijdragen aan het commerciële succes van dergelijke meubelen.” Rest nog de vraag of slimme meubels met hun sensoren en batterijen (inclusief zware metalen en kobalt) wel thuishoren in een sector die heel hard zijn best doet om duurzamer en ecologischer te worden. “Dat valt wel mee”, besluit Dequanter. “De devices worden alsmaar slimmer en kunnen zichzelf uitschakelen wanneer ze niet in gebruik zijn. Bovendien hebben de batterijen nagenoeg geen last meer van zelfontlading. Een 18650 Li-ion batterij van enkele euro’s kan daardoor al snel tien jaar meegaan. Bovendien is ook het batterijmanagement beter dan vroeger. Een lithiumbatterij kan al voor 80 procent gerecycleerd worden en in de nabije toekomst zullen we nagenoeg 100 procent kunnen recycleren. Bovendien kan zo’n batterij na haar leven in apparatuur of meubels elders worden toegepast dankzij haar restcapaciteit. Kortom: de levensduur van batterijen gaat erop vooruit en dat is ecologisch een goede zaak.”

OPTIMALE WERKOMSTANDIGHEDEN Tecno en Olivetti hebben samen SINTESI op de markt gebracht. Dat is een work+life-ecosysteem dat bestaat uit een werkstation (Unica) en een bureaustoel (Vela) die je zowel thuis als op kantoor kan gebruiken. Beide meubels zijn verbonden met de SINTESI-app waarmee je ook parkeerplaatsen, lockers en gemeenschappelijke ruimtes op het werk kan reserveren en interne en externe diensten kan activeren. Bovendien kan de werkplek in dialoog gaan met het hoofdkantoor, centrale servers of gedeelde platforms. Vela is een ergonomische stoel die het comfort en de houding automatisch aanpast aan het gewicht van de gebruiker. De sensoren garanderen een juiste ergonomie en correcte beweging. Unica opent vanzelf na activatie via de SINTESI-app: werkblad en monitor komen samen tevoorschijn. Er is ook een toetsenbord met geïntegreerde muismat, een multimediakit voor videoconferenties en kabels en poorten om je pc en apparaten © Sintesi

op aan te sluiten. Je bent verbonden met een onafhankelijk netwerk waardoor je kan werken zonder je thuisverbinding te gebruiken. Het station bevat een werklamp die het licht aanpast aan je activiteiten en omgevingsverlichting die zich aanpast aan het tijdstip van de dag. De monitor is zo gemaakt dat hij je ogen niet vermoeit en je krijgt een melding wanneer het tijd is om te pauzeren.

DINGEN DIE IK ECHT MOET UITLEGGEN

Normaal is deze column voor mij het platform waar ik ofwel mijn doldwaze avonturen op mag verhalen, ofwel mijn ergernissen over de dommigheden van mijzelf of l’autre kan ventileren. Zo gaat het deze keer niet. Daarvoor is er even geen plaats, nu er twee, neen, eigenlijk drie importante zaken staan te gebeuren die zonder meer een belangrijke plaats in mijn leven krijgen. Het is met bijna kinderlijk enthousiasme dat ik ze u hier breng, niet in het minst omdat u ook van één of meerdere van deze aangelegenheden zal kunnen meegenieten. In alle geval geldt deze column voor ieder als een eerste uitnodiging. Houd u klaar, save the date(s)!

Onze Woning

De ABSoluut Gent 10 Mijl

Jawel, zomer 2022, de opening van Onze Woning. Kijk… al 32 jaar bouw ik familiewoningen, eerst vrij schuchter en met ingehouden pas, later meer voortvarend en gaandeweg in samenwerking met de beste architecten, ingenieurs, techniekers en vakmensen. Het hoeft geen betoog dat, met al die gebalde kunde en ervaring, op een goede dag, er een soort opus magnum diende te komen. En dat is nu bijna klaar. Zoals Michelangelo zijn Sixtijnse Kapel voltooide, Victor Hugo zijn meesterwerk Les Misérables en Mies van der Rohe zijn Barcelona Paviljoen, maar dan gedeeld door honderd(duizend), komen wij met CAS architecten deze zomer naar buiten met alles wat we geleerd hebben in al die jaren, vervat in één woning: Onze Woning. We zijn een fantastisch programma aan het samenstellen waar iedereen, ja werkelijk iedereen, zal worden uitgenodigd om te komen kijken, voelen, smaken, horen en begrijpen. Verwacht u niet aan le dernier cri noch aan de grootste tape à l’oeil, wel aan écht comfort, betaalbaar slim klimaat en een groot respect voor de omgeving, water en bomen. Het is behoorlijk gedurfd te denken dat we nog iets kunnen toevoegen aan deze wereld met meer waarde dan kost, maar met Onze Woning willen we tonen dat dit, met de nodige ervaring en meesterschap, nog kan. Waardecreatie blijft onze olympische vlam, en wat die waarde nu precies is, kunnen en zullen we u daar tonen.

Jawel, ik ben een loper. Geen voorloper, gewoon... een doorloper. Het was een late roeping, maar ondertussen heb ik veertien marathons, een gelukte en een mislukte ultraloop op de teller staan. Ik loop alleen voor mezelf. Lopen is voor mij een manier van zijn. Niks meer, maar zeker ook niets minder. Ik word er gewoon gelukkig van. De ambitie om dan maar zelf een loopevenement in mekaar te knutselen, sluimerde al een tijdje bij mij, tot de marathonman uit Gent, Stefaan Engels, met het voorstel kwam om samen de schouders te zetten onder de 10 mijl van Gent. Als door een wesp gestoken, ben ik eraan begonnen, in de overtuiging dat deze afstand, 16 kilometer, de perfecte afstand is om zoveel mogelijk mensen aan het lopen te krijgen zonder daarom extreme inspanningen te moeten leveren, en waarbij iedereen achteraf toch het gevoel zal hebben iets bijzonders te hebben gedaan. En dat is ook zo. Onder de vlag “I am 10” organiseren we de eerste ABSoluut Gent 10 Mijl op 18 september 2022, niet toevallig Autovrije Zondag. Aangespoord door de klassieke pianoklanken van Jef Neve lopen de gegadigden, jong en oud, groot en klein, dik en dun, wit en zwart en alles ertussen, langs de Gentbrugse Meersen naar het centrum, op en af de fly-over (écht) en terug naar de finish om daar nog van een minifestival te genieten met Das Rock en foodtrucks, samen met vrienden en supporters. Het zal een feest worden! We geven onszelf drie jaar om van dit mooie initiatief een evenement te maken met tienduizend plus deelnemers en toeschouwers. Het mooie hieraan is dat elke lichaamsbeweging, en zeker lopen, enkel kan toevoegen aan het individuele en collectieve welzijn en geluk. Als we hier mee aan kunnen bouwen, zijn we weer een stapje dichter bij de ideale wereld. Nu is het een kwestie van op zoek te gaan naar duurzame bedrijven die met een cross-overfilosofie mee willen instappen en samen met hen een platform uit te bouwen waar zoveel mogelijk mensen zich door willen laten inspireren. Ik geloof zeer sterk in het lopen als de ultieme happinessprikkel. Nu kan ik eindelijk dat geloof helpen verspreiden. We are 10!

ABS Bouwteam 3.0 We zijn zover. En met ‘we’ bedoel ik Arne en mezelf. Arne, al lang geen raadgever meer, maar medebestuurder van de vennootschap, is er verdomd inventief mee aan de slag gegaan. Nu alle historisch storende elementen zijn opgeruimd, en er nieuwe uitdagingen aan de deur staan te kloppen, is het tijd voor een aangepast narratief. Het is tijd voor een verhaal dat gaat over betaalbare kwaliteit voor het individu zonder af te nemen van het collectief. Het zal gaan over de o zo moeilijke maar niet meer te vermijden maatschappelijke verantwoordelijkheid van een vennootschap in tijden waar de marges onder ontzettend grote druk zullen staan. Het is tijd voor een nieuwe wind, die rekening zal houden met context, met de duurzame samenhang der dingen. En als er iemand is die dat kan begrijpen, beter nog, reeds begrepen heeft, is het Arne wel. Met een grote humane reflex naar alle medewerkers en bouwpartners, en met beide ogen op de belangen van de klant, zal hij alle uitdagingen die voorliggen, samen met mij, aangaan, gekoppeld aan alle bouwervaring die in de drie laatste decennia in de vennootschap is vergaard. De economische kracht die deze combinatie in zich draagt, zal een enorme troef zijn in de komende, turbulente jaren. Laat maar komen, we zijn er klaar voor!

Het hoeft geen betoog, dit alles is nieuws, gigantisch nieuws zelfs. One small step for mankind, but a giant leap for ABS Bouwteam. Ik sta als een ongeduldig kind voor een gesloten snoepwinkel van het ene been op het andere te springen om dit allemaal uitgerold te zien. Langzaam maar zeker raken we hiermee aan de essentie van het wonen. Wanneer de hoofdbekommernis van een vennootschap niet meer haar kassa is, maar de waarachtigheid van haar product of dienst, is de leverancier een gelukkig persoon en geniet de klant een eerlijke ruil. Iedereen blij. Zo zou het altijd moeten zijn. Om af te sluiten nog dit. Ondanks al dit moois komt het me evengoed voor dat er een tsunami op komst is in onroerendgoedland. De nieuwe uitdagingen stapelen zich maandelijks op en het landschap van de woningbouw lijkt in zijn totaliteit aan een complete herverkaveling toe. In dat verhaal zullen het initiatief en het belang van een ervaren orkestleider, lees: een bouwteam, exponentieel toenemen. Iemand zal het geheel in handen moeten nemen om tot de juiste resultaten te komen. En die iemand zal een bouwteam zijn, omdat een alles overkoepelende organisatie risico’s mag en kan nemen, risico’s die in de nabije toekomst nog aanzienlijk zullen toenemen. Het al dan niet aanvaarden van risico, in het belang van de klant, is wat de actoren in onroerendgoedland pas écht onderscheidt van mekaar.

Anton Sr Gonnissen Parijs, 6 mei 2022

* * “Le vent du printemps nous fait sourire” 57

Tim Van de Velde Photography

tuinarchitect Frederiek Snaet M o l e n s t ra a t 5 2 c 9 8 6 0 B a l e g e m ( O o s t e rz e l e ) 09 362 80 62 info@tuinensnaet.be w w w.t u i n e n s n a e t . b e

BOUWEN een sleutelrol 3.0 voor de boom 59

We hadden al niet echt een hoge dunk van ons klimaat en nu is er ook nog een losgeslagen president die vanuit Rusland de energieprijzen naar ongeziene hoogtes jaagt. De crisissen volgen elkaar op en het debat over residentieel energieverbruik is actueler dan ooit. Met de nieuwe modelwoning als good practice bezint ABS Bouwteam zich over de mogelijkheden om onze woningen futureproof te maken. En dat betekent wel degelijk: lage energiekosten en een hoge prioriteit voor duurzame energie.

Elektriciteit, gas en water. EGW. Ooit was dat een begrip. Eigenlijk werd of wordt niemand er blij van: voor de architect is wat in het bouwjargon ‘de technieken’ wordt genoemd vooral een visueel storende factor, voor de bouwheer is het een steeds hoger oplopende kost waar op het eerste gezicht geen direct voordeel uit te halen valt. Weinig mensen zullen dan ook bij de eerste rondgang door hun nieuwe woning liever bij de nette, vernuftige technische installatie blijven stilstaan dan bij de elegant ingewerkte plinten, de sierlijke binnendeuren of die keuken die elke keer weer een gemeende ‘wow’ ontlokt aan de bezoeker. En toch. Zeker nu de prijs van fossiele brandstoffen ongecontroleerd en onrustwekkend door het dak gaat, verdienen de stiefmoederlijk behandelde technieken meer aandacht dan ooit. En bijgevolg ook budget. Het is zonneklaar dat een volledig bouwteam nodig is om een woning te bouwen waarin het lichtbeheer, het afstemmen van warmte en koeling, alsook het tracé van water doorheen de woning het resultaat zijn van doordachte keuzes. Goed geplaatste schakelaars, stopcontacten, bewegings- en lichtsensoren: ze vergen stuk voor stuk zowel een architect die van bij de eerste pennenstreek al nadacht over hun subtiele integratie in een visueel rustgevend ontwerp als een bouwteam dat daar mee om kan.

Toegegeven, met de huidige normen voor het isoleren en het luchtdicht maken van nieuwbouwwoningen, is verwarmen niet langer de grootste uitdaging. Door het vloeroppervlak te gebruiken om warmte af te geven, hoeven we lang niet meer zoveel te ‘stoken’ en kan het energieverbruik naar omlaag. En als de oorlog één positief neveneffect moet hebben, dan is het dat de investeringen in alternatieve energiebronnen eindelijk een ernstige kans krijgen. In tussentijd zijn er echter nog een paar slimme sprongen te maken, sprongen die we écht wel mogen verwachten en misschien zelfs eisen.

“Goed geplaatste schakelaars, stopcontacten, bewegings- en lichtsensoren: ze vergen stuk voor stuk zowel een architect die van bij de eerste pennenstreek al nadacht over hun subtiele integratie in een visueel rustgevend ontwerp als een bouwteam dat daar mee om kan.”

Door voor de inplanting en de indeling van de woning rekening te houden met de plek van de bomen en het groen rond de woning kostte het nauwelijks moeite om het perceel bouwen klimaatklaar te maken.

BOMEN DOEN HET WERK Veel bouwheren dromen van grote raampartijen. Maar onze grillige tot bloedhete zomers zorgen voor een uitdaging die groter is dan het efficiënt verwarmen van onze woningen met veel glas: ze koel houden. En dat tijdens een steeds langere periode van het jaar. Van ‘bouwen 3.0’ mogen we intussen meer verwachten dan ‘het voldoen aan de norm’. Zo vertrok ABS Bouwteam voor het ontwerp van zijn nieuwe modelwoning in Sint-Denijs-Westrem vanuit de woonkwaliteit zonder daarbij het energievraagstuk uit het oog te verliezen. De inplanting van de woning en de oriëntatie van de raampartijen spelen daarbij een belangrijke rol. Ze kozen ook voor zonnewering die de goedkeuring van de architect geniet daar waar een zuidwestgericht raam waarde toevoegt.

In de nieuwe modelwoning van ABS Bouwteam zweeft de vloerplaat als het ware boven het maaiveld en steunt ze op micropalen zodat de bomen rond de woning geen plaats hoefden te ruimen. Het resultaat is niet alleen visueel spectaculair. Door voor de inplanting en de indeling van de woning rekening te houden met de plek van de bomen en het groen rond de woning kostte het nauwelijks moeite om het perceel bouwen klimaatklaar te maken. Want een boom is in de zomer van onschatbare waarde voor de binnenhuisbeleving. En in de winter, wanneer het gebladerte weg is, laat de boom licht en warmte binnen. Kortom: een boom is voor een huis wat de schil is voor een sinaasappel. Neem je de schil weg, dan moet je ernstige kosten maken om de sinaasappel goed te houden.

Maar ze lieten vooral ook de aanwezige bomen hun werk doen. Iedereen die in de zomer al eens onder een boom tot rust komt, begrijpt hoe belangrijk het is om die bomen tijdens het bouwen zoveel mogelijk te behouden. Er is geen aangenamere schaduw, geen betere zonnewering. Bovendien zorgt de luchtcirculatie van bomen die dicht bij de woning staan, ook voor natuurlijke klimatisatie.

“Het is ontzettend belangrijk om bomen tijdens het bouwen zoveel mogelijk te behouden. Er is geen aangenamere schaduw, geen betere zonnewering.”

GEOTHERMISCHE WARMTE En mocht warmte ondanks alle futureproof inspanningen toch nog ‘ongewenst’ de woning binnendringen, dan biedt de aarde alsnog een slimme uitweg. Een geothermische of bodem/waterwarmtepomp is niet alleen ontzettend energie-efficiënt, ze biedt ook datgene waar het andere energievormen aan ontbreekt: intelligente opslag. De warmte die in de zomer aan de woning wordt onttrokken, wordt zo diep onder de grond gestockeerd om ze in de winter terug naar boven te halen. Op die manier geniet de woning het hele jaar door van een aangenaam klimaat zonder impact op de schaarse natuurlijke rijkdommen. Want net zoals bomen, zijn ook die van onschatbare waarde.

BOUTIQUE & GALLERY FRANÇOIS LAURENTPLEIN GENT W W W . I V YA N D R AY . B E

blooming and unpredictable straight yet pure best of both worlds

I N T E R I E U R - D E C O R AT I E E N S C H I L D E R W E R K E N S TO F F E R I N G E N R A A M D E C O R AT I E WWW.EVELYNMOREELS.BE

ONTDEK, VOLG EN Escapisme BELEEF in Europa Voor wie geen exotische reis nodig heeft om even te ontsnappen aan de werkelijkheid: dit zijn de people, products en places die je in 2022 moet gezien hebben. Het is een selectie waarin architectuur, design en hedendaagse kunst in een innige omhelzing verstrengeld zijn. Een selectie met zowel nieuwe namen als gevestigde waarden die weten te verrassen: ontdek, volg en beleef ze, want dit zijn zeventien ervaringen om je zomer mee in te zetten.

1 — Tussen tapijt en schilderij Onder de noemer ‘Landshapes’ creëerden de Belgische tapijtmaker JoV en het gerenommeerde Milanese design- en architectuurbureau Studiopepe een kunstzinnige verzameling tapijten. Organische vormen en speelse elementen lopen als een rode draad door de collectie, die je zowel op de grond kan leggen als aan de muur kan hangen als kunstwerk. We zien smaragden, krijt en mineralen in elkaar vloeien. Het aaibare resultaat is een geslaagd dubbelspel van hedendaagse technieken en gedegen vakmanschap.

2 — Pritzkerprijs voor Diébédo Francis Kéré Een primeur voor Diébédo Francis Kéré. Als eerste Afrikaanse architect mag de Burkinees zich winnaar noemen van de prestigieuze Pritzkerprijs. Zijn naam staat mooi tussen onder meer Oscar Niemeyer, Tadao Ando, Zaha Hadid en Rem Koolhaas. Kéré wordt geloofd om zijn sociale engagement en het intelligente gebruik van lokale materialen. Hij ontwerpt en bouwt op het snijvlak van utopie en pragmatisme. Hopelijk oogst Kéré met deze erkenning meer aandacht voor architectuur in Afrika. © Jaime Herraiz Martínez

3 — Bakkerij om van te snoepen Voor zijn nieuwste bakkerij slaat de bekroonde patissier Joost Arijs de handen in elkaar met architect en ontwerper Glenn Sestig. Vanaf het najaar maakt dit duet niet alleen het brood en de viennoiserie, maar ook het interieur een bezoekje en een omweg waard. De patissier en de toparchitect vonden elkaar in een ultramoderne en tegelijk warme en authentieke bakkerij. Bezoekers kunnen ook een blik werpen op het bakkersatelier dat zichtbaar is vanuit de winkel.

4 — Warme gloed Meubel- en productontwerper Amber Dewaele is een jong aanstormend talent. Ze danst gebalanceerd tussen functionaliteit en creativiteit. Haar innerlijke kind liet ze nooit in de steek. Het levert haar een rijke bron van inspiratie op. Ze maakt meubelen die verhalen vertellen en emoties overbrengen. Met speelsheid als vaak terugkerend element. Zoals bij deze wandlamp, die geïnspireerd is op de magie van het licht en de warme gloed van de ondergaande zon.

5 — Zintuiglijk textiel Voor ontwerpster Delphine Cobbaert stimuleert textiel de zintuigen. Ze wordt erdoor geprikkeld en wil die beleving delen. Haar ontwerpen worden met de hulp van diverse oude technieken en machines handgemaakt in haar atelier. Haar creativiteit koppelt ze aan haar affiniteit voor ambachtelijke productie. Het leidt tot verrassende tactiele stukken met een persoonlijke touch. Wat denk je van tapijten die je recto verso kan gebruiken? Haar Woven Connection werd geloofd met een tweede plaats tijdens de Henry van de Velde Awards.

6 — Parijs kunstpaleis Ooit werd er graan verhandeld in het oude, cirkelvormige handelshuis vlak bij Les Halles. Vandaag huist in de Bourse de Commerce de impressionante kunstcollectie van miljardair François Pinault. De Japanse sterarchitect Tadao Ando nam de spectaculaire renovatie voor zijn rekening. Hij bracht rondom de galerijen over twee verdiepingen een grijze betonnen cilinder aan. Waar eerder het graan lag opgeslagen, hangt nu het geëngageerde werk van Marlene Dumas. Dit is de nieuwe must-visit van Parijs.

7 — Zicht op zee Naast blikvanger wordt dit nieuwe uitkijkpunt in De Panne ook een architecturaal pareltje dat je mee de hoogte inneemt. Dankzij de ligging, net naast de duinen en het Westhoekreservaat, wordt het uitzicht adembenemend. Het ontwerp van studio MOTO krijgt een plaats in het verlengde van de zeedijk en wordt zowel via die weg als het lagergelegen strand bereikbaar. De geometrische betonnen trap meet zes meter hoog en is opgewassen tegen het agressieve zeeklimaat. Vanaf het najaar zien we het Westerpunt verrijzen.

8 — Wintercircus herleeft De ruwe charme van het Gentse Wintercircus is bijna in ere hersteld. De renovatiewerken aan het iconische gebouw, ook wel gekend als garage Mahy, zijn zo goed als afgerond. Daarmee wordt het geïntegreerd in het nieuwe stadsdeel De Krook. Voor wie zich de historiek nog herinnert: de olifantenhelling vormt opnieuw een toegang tot de grote middenpiste, de scène op de eerste verdieping is nu een auditorium en de oude paardenstallen zijn als vergaderruimtes ingericht.

9 — Feestelijke opening Na een renovatie van meer dan tien jaar heropent het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen op 25 september voor het publiek. De voorbije jaren werden er wel vaker datums voor de heropening naar voren geschoven. Maar nu lijkt het menens. De lege museumzalen, zowel de oude als de nieuwe, ogen alvast indrukwekkend. Uitkijken is het naar de dag dat de muren terug vol kunst hangen. En nu hopen dat de race tegen de tijd gewonnen wordt.

10 — Kunstwerk op zich In het Hasseltse kunstencentrum Z33 gaan architectuur, kunst en design in dialoog. In 2020 ontving het nog de Italiaanse Architectuurprijs. Het ontwerp van architecte Francesca Torzo mist zijn aantrekkingskracht niet. Dit gebouw is een kunstwerk op zich, genesteld in de groene begijnhofsite. Oud en nieuw vloeien er naadloos in elkaar over. Achter de bijzondere buitenkant van ruitvormige bakstenen schuilt een kunstencentrum dat plaats biedt aan een variatie van kunstvormen.

11 — Hedendaagse kapel Een ware eyecatcher is deze Black Chapel. Gelegen op het terrein van de Londense Serpentine Gallery in Kensington Gardens, blinkt het cirkelvormige ontwerp van kunstenaar Theaster Gates uit in zowel volume als structuur. Het refereert naar het beschermende karakter van een kapel. Een effect dat nog versterkt wordt door de oculus, oftewel cirkelvormige opening als enige lichtbron in de top van de koepel. Reflectie en gezelligheid zijn gegarandeerd. Boeken, dat ticket naar Londen, vanaf 10 juni.

12 — New kid in town Met een frisse wind creëert de Antwerpse Newchild Gallery een nieuwe wind en richt ze zich op beloftevolle kunstenaars en op minder gevestigde namen in WestEuropa. De expo’s baden in een museaal kader, dat de werken versterkt. De ruimte en de selectie van artiesten hebben alles om fijnproevers aan te trekken. Als galeriehouders hebben de eigenaars een diverse achtergrond, maar als cultuurminnaars willen ze kunstenaars cultiveren en een stem geven.

13 — Brute elegantie De Gentse multidisciplinaire ontwerpstudio gosseye + verbeke onderscheidt zich met een groeiend portfolio en een verleidelijke architecturale signatuur. Steevast wordt een minimalistische stijl nagestreefd, zonder in te boeten aan warmte of tactiliteit. Deze brutalistische bungalow intrigeert en inspireert. De grove materialisatie loopt door in de interieurafwerking, met een betonvloer en op maat gemaakte meubels in geborstelde eik. Een duo om te volgen.

14 — Geen gezwam Het architectencollectief Bento kiest resoluut voor bouwmaterialen zonder impact. Ze dromen van levende, veerkrachtige concepten en organismen, die voortdurend aangroeien en zichzelf vernieuwen. Het trio beoogt een stad die produceert in plaats van consumeert. Beton vervangt het collectief bijvoorbeeld door champignons. Met hun aanpak bestrijken ze alle fases van empirisch onderzoek tot ontwerp. Mycelium, de levende bouwsteen van paddenstoelen, vormt daarvoor de basis.

15 — Gevleugeld Het Metropolitan Museum of Art in New York krijgt een nieuwe vleugel en die mag wat kosten. Het budget van 50 miljoen dollar komt in handen van de Mexicaanse architecte Frida Escobedo. Met de 80.000 vierkante meter aan extra zalen en openbare ruimte schrijft het museum een extra hoofdstuk. En ‘The Met’ was al het grootste museum van het westelijk halfrond. In het ontwerp wordt gestreefd naar verbindingen met het park en de stad. Kunstminnaars kunnen alvast beginnen watertanden.

16 — Bijten in stereotypen Met haar werk levert kunstenaar Sam Druant feministische kritiek op westerse stereotypen, genderrollen en het seksisme waarmee vrouwen nog dagelijks worden geconfronteerd. Het tapijt ‘Bite Me’ speelt met de historische vrouwelijke connotatie bij textiel en handwerk. Haar achtergrond in illustratie combineert ze met verschillende textieltechnieken, zoals tuften, weven, breien en borduren. Die sterke signatuur leverde haar in de categorie Crafts een derde plaats op tijdens de Henry van de Velde Awards.

17 —

De laatste Niemeyer Voor kunsten architectuurliefhebbers is Château La Coste een niet te missen stop in Zuid-Frankrijk. Het uitgestrekte openluchtmuseum voor hedendaagse kunst en architectuur ligt midden in een wijngaard, zo’n vijftien kilometer van Aix-en-Provence. De wereldtop van architecten mocht er zich uitleven. De jongste aanwinst is het paviljoen van wijlen Oscar Niemeyer. Het was zijn laatste ontwerp vooraleer hij in 2012 stierf. Hou ook zeker halt op het Provençaalse terras en in het café-restaurant van architect Tadao Ando.

Vloer- en wandtegels voor professionals en particulieren

Steenovenstraat 12, Tielt - 051 40 28 24 - www.cortvriendt.com

LICHT ZICHT

tussen de bomen

Op een perceel met een perfecte vorm in het groene Zwijnaarde moest de woning van een gezin met twee volwassen kinderen komen. Alleen stond er nog een oud landhuis in Franse stijl op, terwijl ze droomden van een hedendaagse villa. Enter ABS Bouwteam en Kris Van den Broeck, die samen de transitie realiseerden. Het landhuis verdween en tussen de oude loofbomen verrees een strak blokkenspel waarin alles draait rond licht en zicht.

Als je als architect te horen krijgt dat je bouwheer zijn huidige nieuwbouwwoning wil verlaten omdat het er ’s zomers te donker is door het gebladerte van de bomen rondom, dan weet je wat je te doen staat: ervoor zorgen dat de toekomstige woonst baadt in een zee van licht. En dat lijkt niet evident op een perceel dat gericht is naar het noordwesten en waar een aantal grote, waardevolle loofbomen met alle aandacht gaan lopen. Toch slaagde architect Kris Van den Broeck hier moeiteloos in door het gebouw twee glazen gevels en twee volwaardige tuinen te geven. De zuidwestgerichte zijflank aan de linkerkant liet hij bovendien mooi aansluiten op een groot loungeterras. Een jumboraam van zes meter breed doet de rest.

BRON VAN RUST EN GENOT

VERBREDEND EFFECT

“Vanaf de middag dringt het daglicht via de linkerkant tot diep in de woning door. Om te voorkomen dat het in de zomer te warm zou worden, hebben we geopteerd voor zonwerend glas. Met luifels houden we dan weer het rechtstreekse zonlicht buiten”, verduidelijkt Van den Broeck. “Aan de oostkant kwam er een open patio die ervoor zorgt dat de ochtendzon ongehinderd de keuken kan instromen en de bewoners al van bij het ontbijt op licht trakteert.” Ook in alle slaapkamers en in de keuken voorzag de architect grote openingen die een maximum aan licht en uitzichten op het omringende groen creëren. Slechts enkele oude naaldbomen werden gekapt voor dit project. Het is een ingreep die het bouwteam bewust tot een minimum herleidt, zodat de meerwaarde van volwassen bomen op het vlak van klimatisatie niet verdwijnt.

Naast de overvloed aan daglicht, het gezelschap van de bomen en het ongebreidelde uitzicht, werd ook op het vlak van architectuur meerwaarde gerealiseerd. “Het is altijd een luxe om in de breedte te kunnen ontwerpen. Dankzij het perceel van veertig op zestig meter kon dat hier perfect”, vertelt Van den Broeck. “Er was daardoor niet alleen veel plaats voor een tweede tuin aan de zijkant, we hadden ook ruimte voor een lange tuinmuur die op zijn beurt een verbredend effect aan de voorgevel geeft en bovendien voor de nodige privacy zorgt. Om optisch nóg verder te verbreden, werden horizontaal egale, zwarte vlakken in de voorgevel geïntegreerd. Je spot ze onder meer in de vorm van een pivoterende voordeur in zwart aluminium in combinatie met donkergrijze beglazing.”

“Slechts enkele oude naaldbomen werden gekapt voor dit project. Het is een ingreep die het bouwteam bewust tot een minimum herleidt, zodat de meerwaarde van volwassen bomen op het vlak van klimatisatie niet verdwijnt.”

RETROFEEL Voor het ontwerp vond Van den Broeck inspiratie in de jarenzeventigarchitectuur. Dat maken onder andere de tuinmuur die doorloopt van binnen naar buiten en het dakvlak dat erop steunt duidelijk. Het zijn bijzondere features die de woning een retrofeel geven, net zoals het strakke blokkenspel van horizontale en verticale vlakken die de binnenruimtes omhullen en hun functies onthullen. De variërende hoogtes en laagtes creëren verschillende sferen in huis. Zo is het plafond in de woonkamer lager dan het plafond in de keuken waardoor het er intiemer aanvoelt. Helemaal bovenaan steekt een verticaal volume uit boven de rest. Dat alludeert op de gashaard van de benedenverdieping en is een knipoog naar de open haarden die iconisch zijn voor de architectuur van de seventies. De statische grandeur van het oude landhuis in Franse stijl dat ooit op deze plek stond, mag dan wel verdwenen zijn, de gezelligheid van de jaren zeventig in een hedendaags jasje maakt alles goed.

“Het strakke blokkenspel van horizontale en verticale vlakken omhult de binnenruimtes en onthult hun functies. De variërende hoogtes en laagtes creëren verschillende sferen in huis.”

Ont werper Julie Steurbaut - Fotograaf Stéphanie Mathias Photography

totaalproject

maatwerk

schilderwerk

spanplafonds

akoestiek

gordijnen

www . kordekor . com

LANDSCHAPSARCHITECT BAS SMETS

PLANTEN VOLGENS DE WETENSCHAP De steden van vandaag zijn de broeikassen van morgen. Bas Smets heeft van de verkoeling van de stad daarom alvast zijn missie gemaakt. De Belgische landschapsarchitect creëert op de wetenschap gebaseerde microklimaten. Zo vormde hij vorig jaar in Parc des Ateliers in Arles de woestijngrond van een oude industriële spoorwegsite om tot een florerend stadspark. “Ik wil bomen inzetten als klimaatmachines in de stad.” “Ik zie het als mijn missie om publieke ruimtes te verbeteren met de natuur als gereedschap. Dat kan door een microklimaat te bewerkstelligen. Een extreem voorbeeld hiervan is het park dat ik ontworpen heb voor LUMA Arles in de gelijknamige stad, bekend om zijn toren van de hand van Frank Gehry. We hebben er natuur doen groeien op een steriele, industriële site waar zelfs na dertig jaar nog steeds geen spoor van spontane groei te bekennen viel.”

“In Arles hebben we de halfwoestijn omgevormd tot een Middellandse Zeeklimaat. Nooit eerder waren we echt van nul gestart. Arles schept een precedent: als het hier lukt, dan ook elders. Ik wil bomen inzetten als klimaatmachines in de stad. In Parijs werd recent vastgesteld dat het er in 2030 meer dan dertig dagen per jaar warmer dan 36 graden zou worden. De Lichtstad wil daarom op strategische plaatsen verkoelingsplekken creëren met grootschalige aanplantingen.”

“We zijn er vertrokken van de vraag wat de natuur zou doen doorheen de tijd. Wel, via de noordelijke mistralwind zou er over honderden jaren gespreid laagje per laagje een duinlandschap ontstaan. Dat proces hebben we versneld door planten aan te brengen die elkaar gaandeweg zouden hebben opgevolgd. We hebben een centrale vijver aangelegd en het water van een nabijgelegen kanaal erin gepompt. Onder de aangebrachte teelaarde voorzagen we een reservoir waarin het regenwater wordt opgevangen. Eens de wortels van de planten voldoende gegroeid zijn, heeft de vegetatie genoeg aan het jaarlijkse regenwater.”

“In de Parijse zakenwijk La Défense hebben we dan weer in een laag van vijftig centimeter teelaarde bomen geplant met een aangepast wortelstelsel en in het nieuwe park van Thurn & Taxis in Brussel hebben we een ondergronds waterbassin gecreëerd op basis van de ballast (het steengruis) van de voormalige spoorwegen daar. Het bassin volbrengt de taak van de verplichte regenwateropvang van de nieuwe gebouwen ernaast.”

Arles Luma Parc des Ateliers

“Ik bekijk landschapsarchitectuur op een wetenschappelijke manier. Vaak loopt de discipline nog wat achter en houdt ze de gedachte van oorspronkelijke natuur in stand. Maar een landschap is per definitie artificieel. Toch is ook verwildering een belangrijk aspect. Vaak blijft zo’n zeventig procent van het groen ontoegankelijk voor de mens. Alleen zo kan de natuur haar gang gaan.”

BAHREIN Parel van de Golf

In de schaduw van Dubai beleeft een andere golfstaat haar lente: Bahrein. De bouwkundige knaldrang van dit koninkrijk beperkt zich echter niet tot prestigieuze wolkenkrabbers en luxeresorts. Bahrein kiest voor hedendaagse architectuur met respect voor de lokale vormentaal en cultuur. Kortom: design as it should be.

Welkom in Bahrein, een klein koninkrijk in de Perzische Golf bestaande uit ruwweg 33 eilanden voor de kust van Saudi-Arabië. Anderhalf miljoen inwoners leven er op een oppervlakte die slechts een duimbreedte groter is dan Singapore. Het koninkrijk dat zijn onafhankelijkheid pas in 1971 vierde, vergaart stevig wat rijkdom met olie en financiële producten. Sinds de eeuwwisseling tekent die rijkdom zich duidelijk af met de ene wolkenkrabber na de andere in het financiële district van hoofdstad Manama. Pièce de résistance: de WTC Sky Tower bestaande uit twee met elkaar verbonden torens waartussen drie windmolens zijn geïnstalleerd die het gebouw (voor een klein deel) van elektriciteit voorzien: de eerste in haar soort. In 2004 opende Bahrein tevens het eerste F1-circuit van het Midden-Oosten.

Naast hoofdstad Manama, het financiële centrum van het land met zijn wolkenkrabbers, ligt de stad Muharraq, waar eerder wordt ingezet op het behoud van de traditionele cultuur en waar het oude stedelijke weefsel in combinatie met hedendaagse architectuur een injectie van nieuwe energie serveert. Muharraq ligt net zoals Manama in het noorden van Bahrein en beslaat een eiland ten oosten van de hoofdstad. Wat Muharraq uniek maakt, is zijn geschiedenis van parelvisserij en de bewaarde handelsgebouwen uit die tijd. De parelhandel stopte in 1930 als gevolg van de doorbraak van gekweekte parels, maar werd in 2012 uitgeroepen tot UNESCO Werelderfgoed. Tal van vroegere handelsgebouwen en herenhuizen zijn ondertussen volledig gerestaureerd. Een treffend voorbeeld is het huis van Ahmed bin Jasim Siyadi, een bekende negentiendeeeuwse parelhandelaar. De grote woning is strak geornamenteerd met Arabische motieven en voorzien van een afgeronde windtoren, die op een zeer authentieke manier binnenskamers verkoeling bood in dit bloedhete land.

Parels, parels en beton Muharraq zet zijn parelgeschiedenis in de kijker met hedendaagse architectuur. Zo heeft de Zwitserse architect Valerio Olgiati een waanzinnige dakconstructie uit beton ontworpen die als startpunt functioneert voor de toeristische parelroute, een wandeling van 3,5 kilometer langs zeventien plaatsen en gebouwen. De overkoepeling meet tien meter hoog. Onder het dak baadt een bos van strakke zuilen, samen met de overblijfsels van de oude muren en zuilen van een warenhuis van de parelnijverheid. Er schuilt ook een geometrische, betonnen ruimte onder het dak die dienstdoet als museale ruimte. “Het geheel is een stadsruimte met de schaal van een publiek park”, liet Valerio Olgiati eerder in de internationale pers optekenen. Door de geometrische uitsparingen in het dak ontstaat tussen de zuilen een strak lichtspel.

Het meest treffende aspect aan Olgiati’s project is ongetwijfeld de balans tussen ostentatief en nederig. Het groots opgezette open gebouw vangt tegelijkertijd de blik en sluit geruisloos aan bij de typologie van de stedelijke omgeving van Muharraq. Olgiati speelt met de codes van westerse en Midden-Oosterse architectuur. Boven het dak prijken Perzische windtorens met een strakke geometrie. Het betonnen lijnenspel is dwingend en erg geënt op het westerse brutalisme, maar laat voldoende ruimte voor Midden-Oosterse interpretatie. Eenvoudig gesteld: het geheel voelt Bahreins aan en emaneert het gevoel van een historisch gebouw. Hoewel de inauguratie in 2018 plaatsvond, lijkt dit gebouw al een plaats in het collectief geheugen van de stad te hebben ingenomen. Olgiati evoceert dat gevoel met een zeer eenvoudige truc: kleur. Het beton is lichtrood, verwijzend naar de koraalkleurige muurbezetting die vaak te zien is in de stad. Het is niet de eerste keer dat Olgiati een kwinkslag geeft met kleur. Deze Zwitserse liefhebber van beton leverde in 2012 het project Atelier Bardill af in zijn thuisland, een betonnen atelier dat niet alleen in de vorm verwijst naar een traditionele schuur maar ook in de tint. Zo koos Olgiati ervoor het beton roestbruin te kleuren. Een simpele ingreep met grote visuele implicaties.

De schaduw van de stad In tegenstelling tot de grote architecturale verwestersing van de Golfstaten waar protserigheid al eens durft zegevieren, zet Muharraq zijn oude stadsstructuur van smalle straten en rijhuizen in de verf. Hedendaagse architectuur kan ook daarbij helpen. Dat bewijst Leopold Banchini, wederom een Zwitserse architect, in 2019 met zijn House for Architectural Heritage. In dit project toont Banchini samen met de lokale architecte Noura Al Sayeh dat architectuur zich bijzonder nederig kan opstellen. Op de grijze kleur van het beton na, verschilt de gevel van dit cultuurhuis nauwelijks van de andere gevels van de wijk. In essentie bestaat het gebouw uit een betonnen, balkvormig volume van 26 meter diep tussen twee bestaande gebouwen in. Het gebouw heeft geen muren: in plaats daarvan bieden glaspartijen zicht op de oude, ruwe muren van de aanpalende gebouwen. Sterker nog: de ramen kunnen als de blaasbalg van een accordeon opengetrokken worden. Zo raak je als bezoeker de bestaande stad aan in plaats van nieuw beton. Het House for Architectural Heritage fungeert als een kijkdoos diep in het hart van Muharraq. Het is tevens een corridor, doordat de poorten aan beide uiteinden van het gebouw verticaal opengetrokken kunnen worden en verdwijnen achter de horizontale betonnen balken bovenaan. Wederom kenmerkt dit project zich door openheid en een openbaar

karakter. Het is een binnenplein, een schuilplaats, een steeg en een tentoonstellingsruimte. “Door een ruimte te voorzien die zich volledig opent naar de straat toe, in een buurt waar gemeenschappen wonen die zich vaak uitgesloten voelen, probeert dit project een nieuwe tentoonstellingstypologie aan te bieden”, aldus Banchini in 2019. Zoals de naam impliceert, conserveert dit huis de architecturale geschiedenis van de stad. Dat gebeurt in de eerste plaats door het bewaren van de fotocollectie van John Yarwood die in de jaren tachtig als eerste de stad documenteerde. De collectie wordt bewaard op een mezzanine in het gebouw waar geen rechtstreeks zonlicht kan doordringen.

De prins van Bahrein De grote sterkhouder van Muharraq, en ondertussen een vertrouwde naam voor Bahrein in het algemeen, is zonder meer de Nederlandse architect Anne Holtrop. Sinds 2015 woont en werkt hij op het eiland. Dat jaar tekent zich trouwens af als een scharnierpunt in de geschiedenis van Bahrein. Zo werd in 2015 het BACA opgericht, kort voor Bahrain Authority for Culture and Antiquities, dat Studio Anne Holtrop de opdracht gaf het paviljoen van Bahrein voor de Wereldtentoonstelling in Milaan te ontwerpen.

House for Architectural Heritage van de Zwitserse architect Leopold Banchini toont zich als een betonen, balkvormig volume zonder muren.

Een jaar later doet het project ook de Biënnale van Venetië. Het paviljoen genaamd Archaeologies of Green werd lovend onthaald door de internationale pers en zette Bahrein op de kaart. Sinds 2018 heeft het project een vaste stek verworven midden in Muharraq. Archaeologies of Green vertrekt vanuit de mythes dat Bahrein ‘het land van miljoenen palmbomen’ is en de plaats waar de Tuin van Eden ooit zou gestaan hebben. Voor het eerste valt iets te zeggen: Bahrein was ooit bezaaid met palmbomen die het helaas hebben moeten afleggen tegen urbanisatie en de olie-industrie. Voor de tweede mythe bestaat geen enkel bewijs, hoewel sommigen de Tree of Life als bewijs hanteren: een vierhonderd jaar oude loofboom die om ongekende redenen midden in de woestijn overleeft. Hoe het ook zij, het paviljoen van Holtrop, in samenwerking met landschapsarchitecte Anouk Vogel, brengt een ode aan de inheemse natuur van Bahrein met 88

een conceptuele binnentuin (met bar) bestaande uit tien tuinen waarbinnen verschillende fruitbomen sierlijk groeien. De hoge muren en vloeren vormen een sober en wit decor van betonnen platen met onregelmatige vormen die gebaseerd zijn op archeologische vondsten op het eiland. “Het geheel bestaat uit 350 stukken beton die we in elkaar gepast hebben zoals een puzzel”, zegt Holtrop hierover in 2015. Het betonnen labyrint contrasteert niet alleen met de omringende gebouwen, zoals het huis van sjeik Isa bin Ali Al Khalifa, maar sluit er ook mee aan: de elliptische muren vloeien als het Arabische schrift. Anne Holtrop heeft duidelijk de gulden middenweg gevonden. Holtrop werkte voorheen vanuit Amsterdam en verwierf bekendheid met zijn reconstructie van het Waterliniemuseum te Fort Vechten in Bunnik nabij Utrecht. Bij dit project, in 2014, toont hij reeds zijn voorliefde voor architectuur die wegduikt in de omgeving. Zo bouwde hij het museum in

een grasheuvel. Maar de man viel voor Bahrein en trouwde kort na zijn eerste project met de Palestijnse architecte Noura Al Sayeh die al tien jaar op het eiland werkte en nu een sleutelfiguur is in de culturele heropleving van Muharraq. Wat Holtrop zo aantrekt aan Bahrein? Het volgende antwoord gaf hij in een dubbelinterview met zijn vrouw aan het magazine Kinfolk: “Het licht is hier van een ongelofelijke helderheid en biedt zeer strakke schaduwen. Er hangt ook altijd zand in de lucht. De mensen hier houden er niet van, maar ik vind het leuk omdat het alles een zachtere tint geeft.” Zijn fascinaties komen sterk tot uiting in twee andere projecten in Muharraq: Qaysariyah Suq en Green Corner Building. Beide gebouwen werden opgeleverd in 2020 en vertonen eenzelfde bouwtechniek: die van zandbekisting. De betonnen muurplaten werden in een mal met de vorm van een zanduitgraving gegoten. Het gevolg: een ruwe, ruïneachtige textuur. Bij Qaysariyah

Suq, een klein, traditioneel winkelgebouw, leidt de gedeeltelijke zandbekisting tot een letterlijke ‘hoek af’: de rechthoekige betonnen elementen vertonen afgebroken zijkanten. Voor Green Corner Building, de naam verwijst naar een verticale tuin ernaast ontworpen door Patrick Blanc, ging Studio Holtrop nog een stap verder. Het smalle gebouw dat dienstdoet als een kunstdepot, bestaat visueel uit niets meer dan rotsformaties gestapeld op betonnen platen. Ook hier werd de techniek van zandbekisting toegepast. En niet enkel voor de muren. Zo werd er voor de deuren op dezelfde wijze aluminium bekist. De littekens en ruwe structuren contrasteren sterk met de overige strakke, betonnen oppervlakken waaruit deze gebouwen bestaan. Het ruïne-effect is niet enkel poëtisch en illustratief voortreffelijk, het refereert ook aan de geologie van het eiland en de ruwe koraalstenen façades van de stad. Referenties die overigens niet anekdotisch of te direct zijn. De façades zijn voldoende subtiel en toch overduidelijk hedendaagse architectuur met een uitgesproken esthetiek.

Traditie gekruid met kunst Wie een stukje Bahrein in huis wil halen, of eerder een stukje van Holtrop, kan terecht in de Brusselse designgalerie Maniera die samen met de architect verschillende opmerkelijke interieurobjecten

ontwikkelde, waaronder een stenen tafel gemaakt uit enkele grillige stukken travertijn. Omgekeerd valt er in Muharraq een Belgisch ontwerp te ontdekken. In 2018 leverde OFFICE Kersten Geers David Van Severen renovaties op van twee dars: Dar Al Jinaa en Dar Al Riffa. Een dar is een traditionele woning uit de islamitische cultuur met een centrale patio en wordt vaak het kleinere broertje van de riad genoemd. Voor beide dars kozen de architecten ervoor om het skelet te behouden: dat van een vierkant gebouw rond een binnenplein. In de directe omgeving van deze traditionele woningen bouwde OFFICE een majlis: een collectieve ruimte, in dit geval een zaal voor traditionele muziek en cultuur van Muharraq. Dit gebouw springt in het oog door de ongewone buitenschil: een maliënkolder. Het metalen net verpakt de drie bouwlagen volledig om de binnenruimte te beschermen tegen zand en zon. “Wanneer het gebouw in gebruik is, wordt de metalen sluier omhooggetrokken zodat voorbijgangers een glimp kunnen opvangen van de performance”, aldus de architecten hierover. Het metaal hangt er dan bij als een gedrapeerd gordijn. De constructie op zich is vrij eenvoudig: twee betonnen verdiepingen met een iets smallere oppervlakte dan de verdieping eronder, zodat het metaal mooi valt. Binnenin werden de technische ruimtes zoals de traphal en badkamers aan de buitenkant geplaatst om de volledige binnenruimte

vrij te houden voor concerten. Nog een mooi detail: achter de maliënkolder zijn de ramen aan de binnenkant voorzien van prachtig geperforeerd houtwerk in een vurig rood dat doet denken aan architectuur uit het Verre Oosten. Het voegt extra mysterie toe aan dit al behoorlijk enigmatische gebouw. Muharraq is overduidelijk een pioniersstad van het Midden-Oosten op het vlak van artistieke visie en behoud van traditionele cultuur. Overkoepelende organisaties zoals het BACA en Shaikh Ebrahim bin Mohammed Al Khalifa Center for Culture and Research renoveren en transformeren tientallen traditionele gebouwen tot cultuurhuizen in het teken van oorspronkelijk Bahreinse en hedendaagse kunst. In 2019 won Muharraq de prestigieuze Aga Khan Award for Architecture met het project om de geschiedenis van de parelvisserij te revitaliseren. In 2021 stond Bahrein op de Biënnale van Venetië met het paviljoen genaamd ‘In Muharraq’ dat aantoonde hoe de stad zijn erfenis tegelijkertijd conserveert en regenereert. Geschiedenis, architectuur en kunst worden aangewend om het stedelijke leven van Muharraq terug op te waarderen. Met als gevolg een bijzonder smaakvolle versmelting van inheemse en uitheemse creaties. Boek alvast een vliegticket.

Architect Anne Holtrop viel voor Bahrein en is nu een sleutelfiguur in de culturele heropleving van Muharraq.

GROOTSTE KNOLL COLLECTIE IN VLAANDEREN GROOTSTE KNOLL COLLECTIE IN VLAANDEREN

GROOTSTE WALTER KNOLL COLLECTIE CASSINA - KNOLL INT - B&B ITALIA - EDRA - WALTER KNOLL - DE SEDE - VITRA

C A S S I N A - K N O L L I N T - B & B I TA L I A - E D R A - W A LT E R K N O L L - D E S E D E - V I T R A CARL HANSEN & SON - ELSEN AND SON - CARINE BOXY SHEEPSKIN RUGS - ARTISAN

CARL HANSEN & SON - ELSEN AND SON - CARINE BOXY SHEEPSKIN RUGS - ARTISAN FRITZ HANSEN - VAN ROSSUM - PASTOE - ARCO - INDERA - JOV - FLOS - OCCHIO - ...

F R I T Z H A N S E N - VA N R O S S U M - PA S T O E - A R C O - I N D E R A - J O V - F L O S - O C C H I O - . . .

HOME HOME ART interior design interior

ART

design

ARCHILOPE Lopen is in. Net als architectuurwandelingen. De combinatie maakt voor sportieve stadsmussen de weg vrij om gezond en aan een sneller tempo te genieten van de vele architectuurparels van de stad. Wij vroegen drie stadslopers waar zij in Gent hun runner’s high halen. 92

N DE STAD

JERRY VANHOOLANDT

(60)

“Als roker beginnen lopen na je vijftigste en erin slagen een marathon uit te doen, ik ben het levende bewijs dat het kan. Tot acht jaar geleden beperkte mijn sportroutine zich tot wandelen en klimmen. Toen ik van job veranderde en in een sportievere werkomgeving terechtkwam, kreeg ik de loopkriebel te pakken. Mijn conditie opbouwen was niet evident, maar ik hield vol en na enkele maanden liep ik al voor het eerst de 20 km door Brussel. Drie jaar geleden haalde ik de finish van de marathon van Valencia. Een prachtige ervaring!” “Ik hou ervan om samen met anderen te trainen, maar echt genieten doe ik wanneer ik alleen op mijn eigen tempo kan lopen. Met tijd ben ik niet bezig, aankomen is het belangrijkste. Bij gebrek aan wedstrijden om naartoe te leven, heeft mijn motivatie tijdens de coronaperiode lang op een laag pitje gestaan. Gelukkig hebben we nu 18 september in het vooruitzicht. Nu let ik op mijn voeding en train ik weer drie keer per week. Ik loop het liefst langs het water. In Gent hebben we veel geluk met de Leie, de Watersportbaan, de haven… We kunnen ook langs inspirerende gebouwen lopen zoals de Boekentoren, hét symbool van de Gentse universiteit en samen met ‘de drie torens’ bepalend voor de Gentse skyline. Het is een architecturaal meesterwerk, vanbinnen nog meer dan vanbuiten.”

ALEX VERSTRAETEN “Voor een (ex-)voetbalscheidsrechter als ik, is lopen de beste en eigenlijk ook de enige manier om in vorm en op gewicht te blijven. Tot tien jaar geleden assisteerde ik WK-, EK- en Champions League-matchen met Frank De Bleeckere en nu coach ik zelf jonge scheidsrechters. Ik loop al sinds mijn zestiende drie keer per week. Mijn afstanden zijn kort: maximum vijf kilometer aan 4,5 à 5 minuten per kilometer. Om die afstand binnenkort te kunnen verdrievoudigen, train ik sinds begin februari op langere afstanden.” “Het is fantastisch om een van de mooiste historische steden van ons land al lopend te kunnen verkennen. Gent bulkt van de gebouwen met een verleden — denk maar aan de UCO-toren — en is een van mijn favoriete steden in Vlaanderen dankzij zijn grootse kunst, wereldberoemde bezienswaardigheden en leuke tegenstellingen, zoals het pittoreske middeleeuwse centrum versus grensverleggende streetart. Ik vind het geweldig dat de fly-over op het parcours komt van de ABSoluut Gent 10 Mijl. Het is de slagader van de stad, een rechtstreekse verbinding naar het historische centrum. Eigenlijk kan ik niet begrijpen dat sommigen hem liever zouden zien verdwijnen. We moeten de flyover net koesteren!”

(57)

LUBANA ABO ESMAIL

“Wat zal het geweldig zijn om door een autovrije stad te lopen en te kunnen genieten van het Belfort, de Sint-Baafskathedraal en de inspirerende Krook! Ik hou van de unieke bouwstijl ervan – modern en klassiek tegelijk – en de uitvoering in staal. Ook de ligging langs het water maakt het een van mijn favoriete gebouwen in Gent. In Syrië, waar ik vandaan kom, deed ik aan sport tijdens mijn studies: ik danste en deed aerobic, maar toen ik twee jaar geleden naar België verhuisde, was mijn motivatie om te sporten wat verdwenen. Met corona als spelbreker. Gelukkig heb ik sinds kort de smaak van het lopen te pakken.”

(27)

“Samen met mijn collega’s train ik voor de 10 mijl. Het zou fantastisch zijn als we samen de eindmeet kunnen halen. Lukt het niet, dan ga ik voor zeven kilometer. Mijn man gaat ook wel eens mee trainen. We wonen in Wondelgem en joggen het liefst op de fietspaden in het groen. Voor een nog gezondere levensstijl pas ik ook mijn eetgewoontes aan: ik volg een proteïnedieet, snoep weinig en drink minder cola. Daar voel ik me goed en comfortabel bij.”

ECHT VOOR IEDEREEN! ABSoluut Gent 10 mijl wil écht iedereen, zowel lopers als niet-lopers, samenbrengen op het mooiste loopfeest van Gent om de fysieke, mentale en sociale kracht van lopen te delen. Voor de eerste editie op zondag 18 september 2022 pakken we uit met een historische knaller: een dubbele passage over de Fly-Over!

SCHRIJF JE HIER IN! 95

Kwaliteit verzekerd door:

Nijverheidsweg 8, 9820 Merelbeke | 09 211 05 90 | info@matthysprojecten.be | www.matthysprojecten.be

ABSoluut Gent 10 Mijl, absoluut écht voor iedereen ABSoluut Gent 10 Mijl wil écht iedereen, zowel lopers als niet-lopers, samenbrengen op het mooiste loopfeest van Gent om de fysieke, mentale en sociale kracht van lopen te delen. De eerste editie op 18 september 2022 wordt een historische knaller! ABSoluut Gent 10 Mijl pakt uit met een unieke passage op een unieke dag: we lopen op Autoloze Zondag de stad in én uit over de Fly-Over, uitgerekend op de 50ste verjaardag van het even beroemde als beruchte stadsmonument. Het wordt een ongeëvenaarde loop over het viaduct dat de E17 verbindt met het Gentse stadscentrum.

10 mijl

We sluiten niet uit, we nodigen uit. We willen het mogelijk maken dat écht iedereen de positieve fysieke, mentale en sociale effecten van lopen kan ervaren. Het enthousiasme van lopen straalt af op zowel lopers als niet-lopers: supporters, vrienden, familie, toevallige deelgenoten, kortom iedereen die met lopen in aanraking komt. We richten onze aandacht daarom niet alleen op lopers, maar willen dat écht iedereen een mooie dag beleeft. ABSoluut Gent 10 Mijl introduceert ook de actiefste Business Lounge van Gent: de 10 Mijl Village. Bedrijven die hun medewerkers, familie en klanten willen tonen dat er meer telt bij hen dan dividenden alleen, kunnen de ABSoluut Gent 10 Mijl Bedrijfsbrochure opvragen bij anndemeester@absoluutgent10mijl.be en zich een pagodetent verzekeren aan de start/finish. De lopers-high, de foodtrucks en het optreden van Das Rock, verzekeren een festivalitis sfeertje om de zondagnamiddag af te sluiten in topconditie.

PRAKTISCH

DATUM: 18 september 2022 BLIKVANGERS: historisch stadscentrum & verkeersvrije Fly-Over AFSTANDEN: 10 & 4 mijl (16,09944 kilometer en 6,43737 kilometer)

SCHRIJF JE HIER IN!

Initatiefnemers: Anton Gonnissen - anton@absoluutgent10mijl.be - +32 495/29.39.88 / Stefaan Engels - stefaan@absoluutgent10mijl.be - +32 488/62.51.11

ABSOLUUT SPORT

Duurzaam demarreren Wie zijn geliefde stad liever op de fiets dan al lopend verkent, mag ook op het vlak van duurzaamheid en rijcomfort een versnelling hoger schakelen. Onze designselectie voor city coureurs zet je stevig op weg.

Pièce unique

—01

Dat de fiets je sneller op je bestemming brengt, bewijst deze Åska speed pedelec van Åska Bikes en Achilles Design op z’n minst. De langere levensduur, lokale productie en baanbrekende technologie zorgen voor een patentwaardige pièce unique. Ook op het vlak van design moet hij niet onderdoen. Z’n robuuste, cleane look toont meteen welke stabiliteit en veiligheid hij garandeert wanneer je 45 km/u haalt. Een controle die je de vrijheid geeft om het avontuur op te zoeken. achilles.be aska-bike.com

02—

3D-zadel Kontour kiest voor tradioneel én nieuw. Hoe? Door gebruikte chassis van zadels een tweede leven te geven. De combinatie van authentieke ambacht van lederbewerking en moderne technieken zoals lasersnijden en 3D-printing resulteert in persoonlijke, betaalbare zadels met een verhaal. Kontour won dit jaar de Henry Van de Velde award in de categorie crafts. kontour.cc

03—

Veilige muziekcocon Met de Sony LinkBuds creëer je je eigen muziekcocon en blijf je je toch bewust van het omgevingsgeluid. Bovendien zijn deze active noise canceling oortjes dankzij hun strakke design een streling voor het oor. De twee cirkelvormige elementen zorgen voor uiterst gebruiksgemak. Ze laten de gehoorgang vrij en verbinden zo de off- en online wereld met elkaar. Is er te veel omgevingsgeluid (bijvoorbeeld door een voorbijrijdend voertuig), dan dempen de automatisch buds de muziek. Veiligheid gegarandeerd! Daarnaast zijn deze LinkBuds waterbestendig en gemaakt uit gerecycleerd plastic. sony.be

Fit en fun wielertenue Wat begon als een wielrennerscafé in België groeide uit tot een fervente hotspot én community voor coureurs. Dat elan bekroonde Peloton de Paris met een eigen label van wielerkledij voor mannen en vrouwen. Net zoals de merkidentiteit stralen deze wielertenues function, fit and fun uit: gedesignd om te voldoen aan een persoonlijk gebonden prestatie, gemakkelijk om dragen en met een rebelse attitude. Klaar om jouw eigen Tour de France te ervaren?

—04

pelotondeparis.cc

Draagbaar lichtsysteem

05—

Met hun baseline ‘Indicate where you are… and where you’re going’ legt Wayv meteen de zwakke plek van fietsers bloot: gezien worden. Het draagbare lichtsysteem met richtingaanwijzers van Wayv brengt soelaas. Het bestaat uit drie delen: een lichtharnas om op de rug, rugzak of jas te dragen, een helmstuk en een controlepaneel op het stuur. Gedaan met onduidelijke handgebaren om de richting aan te geven. wayv.uk

Met brengt Wijngoed Rhode in Gontrode, van mei tot augustus een fantastische, stijlvolle buitenbelevenis. Intiem tafelen voor 6 tot 14 personen, op een toplocatie vlak bij Gent. Genieten van het verzorgde aperitief op het wijnterras, het verrassende diner midden in de wijngaard, en de heerlijke Belgische wijnen van het domein.

Info en booking:

BECAUS TUINEN & ZWEMBADEN VANTEGEMSTRAAT 33 – 9230 WETTEREN T 09 363 09 63 | INFO@BECAUS.BE | WWW.BECAUS.BE

ABSOLUUT AGENDA

Buiten is het beter Onze zomeragenda neemt je mee naar buiten: om te aperitieven en te dineren, te slapen of te genieten van stilte. Want wie binnen voor buiten ruilt, neemt even afstand. En dan is inzicht des te dichterbij. Geniet van de zon!

Buiten eten Fourchette – 4 tot 6 juni Klaar voor een culinaire reis op een geheime outdoorlocatie in Sint-Denijs-Westrem? Fourchette roept je. Dit event brengt voor de vierde keer getalenteerde topchefs samen. Verwacht je aan de crème de la crème van de Belgische foodscène; Souvenir*, Joost Arijs en Vrijmoed*** zijn slechts enkele namen. Je kiest uit twee vijfgangenmenu’s en je favoriete chef. Het freeseatingprincipe van Fourchette blijft ongewijzigd. Je haalt je gerechtje op aan de open keuken van de chef en je zoekt een gezellige plek uit. © Pieter D'Hoop

thisisfourchette.be/2022

02—

—01

Buiten slapen Waar en wanneer je maar wil Slaap in de natuur zonder in te boeten aan comfort. Met een daktent kies je zelf met welke natuurpracht je ’s morgens wakker wordt. Het zorgt voor onafhankelijkheid en flexibiliteit. Een daktent past perfect op elke wagen met slechts twee dakdragers. Blijf je liever met de voeten op de grond? Met een uitneembare kampeerbox tover je je wagen in no time om naar een minicamper. Buiten slapen krijgt met deze tools een volledig andere dimensie. rooftoptravel.be

@ Timpa

102

Buiten rusten Als je nood hebt aan stilte Het Zoniënwoud in Brussel straalt rust uit, maar wie echt z’n gedachten wil verzetten, wandelt het best een beetje verder. Doorheen een klein dal, over een brug tot je bij een natuurlijke open plek komt. Daar vind je een cirkelvormig monument uit blauwsteen waarrond 32 berken prijken. Landschapsarchitect Bas Smets plantte deze 32 bomen als verwijzing naar het aantal doden tijdens de aanslagen in de Brusselse metro op 22 maart 2016. Het is een stilteplek. Niet alleen ter herdenking, ook om tot rust te komen.

03—

zonienwoud.be

Buiten kunst kĳken 2 juli tot 4 september Kunstenfestival Watou wordt dit jaar omgedoopt tot ‘Sense of Place’ en geeft daarmee aandacht aan de roots: Watou. Stad Poperinge, inspirator Koen Vanmechelen en de curatoren van het kunstenfestival, James Putnam en Michaël Vandebril laten kunstenaars en dichters samenkomen op verschillende plaatsen. Deze plekken in Watou vormen samen met de inwoners de basis van de kunstwerken, bijna als tegenreactie op de globale onderwerpen die kunstenaars en dichters vandaag aansnijden. Verwacht je aan nieuwe kunstwerken, 100% in situ.

—04

kunstenfestivalwatou.be

Buiten aperitieven Apero o’clock Aperitieven waar je maar wil. De kunstige prikobjecten van het nieuwe Belgische outdoormerk Úti Objects bieden perspectief. Hun allereerste collectie ‘TXIN-txin’ klinkt niet alleen subliem, ze laat niets te wensen over. Dit trio tuintafeltjes prik je eenvoudig in de grond, klaar om je margarita op te presenteren. Want naast gebruiksvoorwerp kunnen deze kleurrijke inoxtafeltjes perfect doorgaan als kunstige sculpturen. TXINtxin verzoent functionaliteit met esthetische schoonheid.

05—

103

ABSOLUUT BOOKS

Op ontdekking vanuit je sofa of in real life Boeken brengen je op wonderbaarlijke plekken vol verhalen. Wij tippen je een handvol toppers die je deze zomer op weg zetten. Aan jou de keuze om ze te verkennen vanuit je chaise longue of van dichtbij.

Wereldwĳde boekentempels Wat is de mooiste plek om boeken te verzamelen? Uiteraard, een bibliotheek. Het boek ‘Temples of Books’ verheft ze tot tempels. Je krijgt een inkijk in de wereldwijde heiligdommen van de geschriften: van de barokpaleizen tot microbibs gemaakt uit gerecycleerd plastic. Welke architecturale stijl ze ook aannemen: de liefde voor het boek is altijd aanwezig. Temples of Books, Gestalten, 49,90 euro

104

—01

02—

Frans design in Marokko Soms is de architectuur van een museum al even interessant als de inhoud. Dat bewijzen de Franse architecten Karl Fournier en Olivier Marty van Studio KO met het Yves Saint Laurent Museum in Marrakech. Duik in het boek over deze uitzonderlijke plek en beleef hoe het gebouw tot leven kwam, wat de uitdagingen waren en hoe het creatieve proces verliep. Zet je gemakkelijk en snuif de Marokkaanse sferen op. Of neem het vliegtuig en toets het boek aan de realiteit. Yves Saint Laurent Museum Marrakech, Studio KO, Phaidon, 45 euro

Golvend landschap De echte wereldontdekker maakt een bucketlist. ‘150 golf courses you need to visit before you die’ brengt je alvast op ideeën. De golfterreinen met hun glooiende landschappen zijn echte pareltjes. Ze brengen je van Schotland tot Australië, langs kustlijnen en zelfs in woestijnen. Golfer of niet, deze plekken zijn een bezoek meer dan waard. Thuis wegdromen mag ook.

—03

150 golf courses you need to visit before you die, Stefanie Waldek, Lannoo, 29,99 euro

Kleurrĳke bloemenpracht

04—

Van zijn schilderijen over zijn Secret Garden in Sint-Martens-Latem tot sculpturen in Caïro: de kleurrijke kunstelementen van de Belgische kunstenaar Arne Quinze zetten je aan het dromen. In zijn boek met meer dan vijfhonderd beelden, verwijst hij telkens naar de relatie tussen Moeder Natuur en de mens en stelt hij de samenleving in vraag. Bewonder de bloemenpracht van Arne Quinze in deze dikke kanjer of zoek zijn kunstwerken op! Arne Quinze, Hervé Mikaeloff en Xavier Roland, Lannoo, 49,99 euro

105

ABS projecten

WE CA N GE T Y OU W H ER E Y OU WA NT T O BE .

HOME Voor informatie over deze projecten: 09 242 85 65 | interesse@absbouwteam.be

ABS projecten

U N I E K D U P L E X A P PA R T E M E N T T E K O O P

DOMUS AUREA W E R E L D A R C H I T E C T U U R I N H E T C E N T R U M VA N G E N T

In de Vlaanderenstraat in Gent staat een unieke stadswoning te koop. Een uitzonderlijk royaal duplexappartement met een bewoonbare oppervlakte van 392 m², ingedeeld in een afzonderlijke nacht- en dagverdieping, en met maar liefst 5 verschillende terrassen. Inbegrepen zijn twee ondergrondse autostaanplaatsen, bereikbaar via de Notarisstraat met een autolift. Met een uniek zicht op de drie torens van Gent, krijgt dit prijswinnende ontwerp van Govaert&Vanhoutte zonder meer de status van wereldarchitectuur. Meer info bij Engel&Völkers

ABS projecten

PROJECT Z SLIM LEVEN - COMFORTABEL WONEN IN ZEDELGEM

ABS projecten

EEN PROJECT MET EEN VISIE Met PROJECT Z verwelkomt Zedelgem wat zonder enige twijfel het nec plus ultra van het samenleven genoemd mag worden: 33 parels van appartementen met élk een fantastisch zicht, letterlijk doorkliefd met majestueus groen, en, last but not least, verwarmd en gekoeld zonder impact op toekomstige generaties. PROJECT Z is het eerste gebouw in Vlaanderen waar werkelijk alles klopt. Voor wie interesse heeft, geven we graag mee dat de verkoop van deze woningen kundig verzorgd wordt door Dewaele Vastgoed met advies en Immo Francois.

SCAN FOR MORE INFO

ABS projecten

ABS WOONPROJECTEN Vanuit een doordacht maatschappelijk objectief brengen we met ABS Bouwteam hoogwaardige architectuur en woonbeleving naar compactere woonvormen. Want de meerwaarde van dergelijke projecten en wooncomplexen - een zinnig en kwalitatief gebruik van ruimte en energie - spreekt voor zich. Geniet mee van Park de Borchgrave (Olsene).

ABS projecten

PARK DE BORCHGRAVE

ABS projecten

C OMI N G SO O N

MOBI GELEGEN IN EKE

· 26 APPARTEMENTEN · 6 WONINGEN · 1 HANDELSGELIJKVLOERS

COLOFON

ABSOLUUT ONLINE

Uitgever Anton Gonnissen ABS Bouwteam, Schoonzichtstraat 33, 9051 Sint-Denijs-Westrem, T 09 242 85 65 info@absbouwteam.be www.absbouwteam.be Redactie www.savvy.be

YOUR DAILY SHOT OF PURE ARCHITECTURE & GREAT LIFESTYLE follow read the blog www.absoluutmagazine.be

114

Werkten mee aan dit nummer: Leslie Vanhecke, Koen Van der Schaeghe, Katrien Depoorter, Ringo Gomez-Jorge, Charline Devoldere, Arne Schollaert, Anton Gonnissen, Stijn Vanbiervliet. Lay-out Emilie Favril, ABS Bouwteam David Kino, www.newdays.be Beeld Tim Van de Velde (cover, p. 2, p. 8-16, p. 29-33, p. 59 en p. 62-66) Alexander Popelier (p. 20-27) Damon De Backer (p. 38-43, p. 92-95) Thomas De Bruyne (p. 60, 61) Annick Vernimmen (p. 76-80) Styling Dimitra Apostolidis (p. 38-43) Redactie bereiken? redactie@absoluutmagazine.be Adverteren? contacteer Choisi – info@choisi.be of 0477 67 11 08 ABSoluut verschijnt tweemaal per jaar. Het volgende nummer komt uit in november 2022. U kunt alle edities integraal online raadplegen op onze website www.absoluutmagazine.be

Uitgever en auteurs betrachten grote zorgvuldigheid bij de samenstelling van dit magazine. Zij aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van onjuiste vermelding en/of zetfouten. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Ten aanzien van hetgeen in deze uitgave is opgenomen, is getracht voor zover deze niet bekend waren de auteursrechthebbenden te achterhalen. Voor zover er sprake is van onjuiste vermelding van auteursrechthebbende is dit gebaseerd op te goeder trouw verkregen gegevens. Uitgever aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventueel ontbreken van toestemming van auteursrechthebbenden.

Een nieuwe exclusieve keukenstudio in Gent Sinds 1968, toen de Deense ontwerper Arne Munch de originele

keukens die nu tot de echte klassiekers behoren. Een uno form

Classic keuken ontwierp, heeft uno form zich toegelegd op het

keuken staat garant voor het ﬁjnste schrijnwerk vervaardigd door

vervaardigen van keukens op maat. Al meer dan 50 jaar staat uno

gepassioneerde vakmensen naar aloude traditie. Kom het zelf

form voor vernieuwend en compromisloos Deens keukendesign,

ervaren in de nieuwe uno form studio in Gent (Nazareth).

uno form studio Gent | Drapstraat 21 | BE-9810 Nazareth

INTERIEUR: PASCAL FRANCOIS - FOTO: CAFEINE.BE

GYROFOCUS BESCHIKBAAR IN OPENGAS EN HOUTGESTOOKT ZOWEL OPEN ALS GESLOTEN

CONTACT BOSMANSHAARDEN EEGENE 91-93, 9200 DENDERMONDE