Η κατανόηση του Γεωγραφικού Χώρου στην επιτυχή έκβαση του Μακεδονικού Μετώπου (1915-1918) Ph.D Νικόλαος Π. Σύρμας Τξχος ε.α., Ειδικός Επιστήμονας Στρατιωτικής Γεωγραφίας Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων
1. Εισαγωγή Η πρόοδος των επιστημών και η εξέλιξη της βιομηχανίας παρείχαν στον άνθρωπο διάφορα οικονομικά μέσα, με τα οποία ικανοποιούνταν καλύτερα οι ανάγκες του. Μια από τις βασικές ανάγκες εκάστου κράτους είναι η Εθνική Άμυνα, και γι’ αυτό δεν έμεινε ανεπηρέαστη από την πρόοδο των επιστημών. Οι υλικές απαιτήσεις των ενόπλων δυνάμεων ικανοποιούνται από τους πόρους της Εθνικής Οικονομίας και ως εκ τούτου περιορίζονται από τις δυνατότητες αυτής. Η εθνική οικονομία πάλι, εξαρτάται από τον εθνικό πλούτο της ενώ καθορίζει την έκταση και τη διάρκεια των στρατιωτικών επιχειρήσεων, καθώς και το μέγεθος των στρατιωτικών, ναυτικών και αεροπορικών δυνάμεων ενός κράτους. Η ανάπτυξη των συγκοινωνιακών μέσων και οι μηχανοκίνητες ένοπλες δυνάμεις τοποθέτησαν το πετρέλαιο στον κατάλογο των κορυφαίων στρατηγικών πρώτων υλών του 20ου αιώνα. Παράλληλα, η χώρα που φιλοδοξεί να καταλάβει την πρώτη θέση στον παγκόσμιο πολιτικό στίβο πρέπει πρώτα να ελέγχει τους θαλάσσιους άξονες συγκοινωνιών από τους οποίους διέρχονται υλικά και εφόδια όπως οι πρώτες ύλες. Η μελέτη των μεταφορών είναι αναγκαία για τα στρατηγικά επιχειρησιακά σχέδια των διοικήσεων των στρατευμάτων που κινούνται τόσο σε καιρό ειρήνης όσο και πόλεμου. Οι ηγέτες των στρατιωτικών δυνάμεων έχοντας επίγνωση για την σημασία των μεταφορών μελετούν με ιδιαίτερη προσοχή το έδαφος, ώστε η κίνηση προσωπικού και η μεταφορά πάσης φύσεως μέσων, υλικών και εφοδίων να γίνεται μέσω της ταχύτερης διαδρομής, με πλήρη εκμετάλλευση του ωφελίμου φορτίου και της χωρητικότητας εκάστου μέσου με ταυτόχρονη ασφάλεια από τυχόν εχθρικές παρεμβάσεις. Για την επίτευξη της επιτυχίας των επιχειρήσεων απαιτείται η ύπαρξη ενός άρτιου λειτουργικού συστήματος μεταφορών που θα στηρίζεται σε ένα εύκαμπτο συγκοινωνιακό δίκτυο, ικανό να παρακάμψει τις παρεμβαλλόμενες δυσχέρειες από τον εχθρό για να υπάρχει μία σταθερή ροή τροφοδοσίας του δρομολογίου στο μέγιστο της ικανότητας του. 2. Γεωγραφική Διάσταση Διοικητικής Μέριμνας O στρατός αποτελείται από ένα σύνολο ατόμων που ζουν κάτω από ίδιες συνθήκες και χρησιμοποιούν υλικά, εφόδια και εγκαταστάσεις που πρέπει να εξασφαλίζονται από τον ίδιο τον στρατό. Η αρχή αυτή της εξασφάλισης των υλικών που χρειάζεται ένας στρατός ισχύει από τότε που εμφανίσθηκε σαν οργανωμένη ομάδα στις πρώτες κοινωνίες. Το μόνο που άλλαξε στο πέρασμα των χρόνων είναι ο τρόπος εξασφάλισης των υλικών καθώς επίσης τα είδη και οι μορφές τους. Η στρατιωτική ιστορία είναι γεμάτη από παραδείγματα όπου υλικά και εφόδια έπαιξαν κυρίαρχο ρόλο, ενώ όλοι οι μεγάλοι στρατηλάτες, στρατηγοί και ηγήτορες, όπως ο Μ. Αλέξανδρος, ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Λέων ΣΤ΄, ο Μ. Ναπολέων, ο Μακάρθρουρ 50 Περιπλους 112
“Υπάρχουν τρεις τάξεις ανθρώπων: αυτοί που βλέπουν, αυτοί που βλέπουν όταν τους δείξουν κάτι και αυτοί που δε βλέπουν τίποτε”. Leonardo da Vinci κ.α., αναφέρθηκαν είτε προφορικά είτε στα απομνημονεύματα τους με τα πιο κολακευτικά λόγια για την σημασία της Διοικητικής Μέριμνας. Με τον όρο «Διοικητική Μέριμνα» εννοούμε το σύνολο των ενεργειών της Διοίκησης που κατατείνουν στην από πάσης πλευράς προετοιμασία των μάχιμων μονάδων και την με κάθε τρόπο υποστήριξη αυτών, ώστε να είναι σε θέση να διεξάγουν τις επιχειρήσεις. Παράλληλα αποτελεί βασική προϋπόθεση της ζωής ενός στρατεύματος και κύριο παράγοντα για την επιτυχία μιας επιχείρησης καθώς επιδρά αποφασιστικά στο ηθικό και στη μαχητική ικανότητα του στρατεύματος. Είναι ευρέως αποδεκτό ότι κανένας στρατός δεν μπορεί να υπάρξει και κανένα σχέδιο δεν μπορεί να υλοποιηθεί χωρίς την ύπαρξη άρτιας Διοικητικής Μέριμνας (Δ.Μ). Για να συντηρηθεί ένα στράτευμα από πλευράς Δ.Μ. είναι απαραίτητο να υπάρχουν εδαφικές περιοχές που θα συγκεντρωθεί, θα αποθηκευθεί και θα εγκατασταθεί μεγάλος αριθμός υλικών,
Λάζαρης Α. (1982Α), Στρατιωτική Γεωγραφία: Ευρώπη-Μ. Ανατολή-Β. ΑφρικήΜεσόγειος Θάλασσα, Τόμος 1ος, Αθήνα, Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, σελ. 43.
