“Οι άνθρωποι που φτάνουν απ’ τη θάλασσα”

«Οι άνθρωποι που φτάνουν απ’ τη θάλασσα» Διεθνής Ημέρα Δράσης για τους Πρόσφυγες, 21 Μαρτίου 2017

Τζιβαέρι

Παραδοσιακό της Σμύρνης

Ο ελλαδικός χώρος λόγω της γεωγραφικής του

θέσης

αποτέλεσε

από

την

αρχαιότητα

το

σταυροδρόμι λαών και πολιτισμών. Το ελληνικό

κράτος

από

υποδέχτηκε

την συχνά

αρχή

της

δημιουργίας

μικρά

και

μεγάλα

του

ρεύματα

προσφύγων και μεταναστών, αλλά και αποτέλεσε κατά

διαστήματα

μεταναστευτικών ρευμάτων.

χώρο

προέλευσης

Ήδη από την περίοδο του αγώνα της ανεξαρτησίας χριστιανικοί πληθυσμοί από τη Μικρά Ασία, τα νησιά

του Αιγαίου και την Κρήτη, αλλά και τον ηπειρωτικό ελλαδικό χώρο έφταναν στο Μωριά και τη Ρούμελη. Έτσι, το ελληνικό κράτος που δημιουργήθηκε το 1830 αποτελούνταν

κυρίως

από

Έλληνες,

Βλάχους,

Αρβανίτες, τόσο αυτόχθονες της Πελοποννήσου και της Στερεάς όσο και πρόσφυγες από άλλες περιοχές.

Τα

πολυπληθέστερα

προσφυγικά

ρεύματα όμως

έφτασαν στην Ελλάδα από τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη στη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου

Πολέμου και, κυρίως, το 1922-23 με τη μικρασιατική καταστροφή και την ανταλλαγή των πληθυσμών, που

σήμανε

την

εκρίζωση

περιοχές αυτές.

του

ελληνισμού

από

τις

Περίπου 1,5 εκατομμύριο πρόσφυγες έφτασαν στη μικρή Ελλάδα των 5-6 εκατομμυρίων κατοίκων τότε.

Μάλιστα, ο ένας στους πέντε ήταν ανήλικος. Παρά τις

τεράστιες

οικονομικές

δυσχέρειες

και

τις

πολιτικές ανωμαλίες της περιόδου, το ελληνικό κράτος αποκατέστησε, όχι χωρίς αντιδράσεις, και αφομοίωσε τους πρόσφυγες, που άλλαξαν ριζικά τη φυσιογνωμία του.

Μονόλογοι από το Αιγαίο (Το ταξίδι και τα όνειρα ασυνόδευτων ανηλίκων προσφύγων) Διαβάζει από τη Λέσχη Ανάγνωσης η Δέσποινα

Μαρκάκη

Αποσπάσματα

από

τη

δημιουργική

μαθητών του Β4:

Δαμίγου Μελίνα Δασκαλάκης Ζαχαρίας Καβουσάκης Μάνος

Κανόνης Νίκος Υπεύθυνη καθηγήτρια: Βίβιαν Μπασιά

εργασία

Καλώς ήρθες, παράξενε, στον τόπο μου

Στίχοι-Μουσική: Active Member

Λέσβος 2015. Φωτογραφία του Alessandro Penso

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ 1.015.078 άνθρωποι πέρασαν τη Μεσόγειο προς την Ευρώπη το 2015 και πάνω από 300.000 το πρώτο 9μηνο του 2016. Από αυτούς, οι 3.221 είναι νεκροί ή αγνοούμενοι. Από την Ελλάδα πέρασαν ως το Μάιο του 2016 132.177. Το 46% είναι Σύριοι, το 25% Αφγανοί και το 16% Ιρακινοί. Εξάλλου, το 46%

των αφίξεων το 2016 είναι γυναικόπαιδα.

Καλώς ήρθες, παράξενε στο τόπο μου άραξε δίπλα να σου βάλω ένα κρασί να πιεις συγχώρεσέ με λιγάκι για τον τρόπο μου, μα με βρήκες στην αγκαλιά της ντροπής. Ξέμεινα μόνος μου, πάρε και κάτσε όπου θες κουρασμένο σε βλέπω, πρέπει καιρό να γυρίζεις,

όμως μέσα στη ζαλάδα μου και πίσω απ' τις σκιές σα να μου φαίνεται πως κάτι μου θυμίζεις.

Γεια σου και σένα, έλειπα χρόνια ήμουνα κάπου μακριά με φέραν πίσω δυνατές φωνές και κάποιες τύψεις που μου είπαν πως εδώ κοντά

έχω γεννηθεί κι έχω πεθάνει δυο χιλιάδες φορές.

Κάποτε κάποιοι μου το φόρεσαν για στέμμα και με χλευάζανε μεγάλο βασιλιά ακόμα τρέχει από τότε φρέσκο αίμα σ' αυτά που ανέβηκαν του χρόνου τα σκαλιά. Γι' αυτό με βλέπεις μέσα στις σκιές

σαν να φοβάμαι και να θέλω να γλιτώσω μια προσευχή σ' ένα περβόλι με ελιές

δε με αφήσανε ποτέ να την τελειώσω.

Αφού φωνάζουν όλοι αυτοί κι αφού σκοτώνουν στ' όνομα μου πες αναβάλλεται η γιορτή πάω να ξαπλώσω στα καρφιά μου.

Πες τους ο χρόνος πως τρελάθηκε δε κάνει στάση Γολγοθά

πες ο παράξενος πως χάθηκε κι έφυγε οριστικά

Οι άλλοι παίξανε μαζί μου στους αιώνες αυτοκράτορα με χρίσανε, με κάναν στρατηγό,

τα απλά μου λόγια τα σκορπίσαν σαν κανόνες και δεν ήξερα τίποτα εγώ.

Αυτούς τους είδα, τους άκουσα, τους νιώθει το πετσί

μου προτιμώ τα καρφιά που με κρατάνε στο σταυρό

αυτοί πουλήσαν ακριβά τη γέννησή μου, αυτοί φυλάνε το σκοτάδι θησαυρό.

Πες στους εχθρούς μου ότι είχαν λόγο καλό και θα τους σέβομαι γιατί πιο τίμια σταθήκαν όταν με σκότωναν, κοιτούσαν ουρανό κι έτσι πρόλαβαν από εκεί συγχωρεθήκαν.

Η Europol ανακοίνωσε πως 10.000 προσφυγόπουλα έχουν χαθεί στην Ευρώπη τους τελευταίους το 2015-16: οι πιο ευάλωτοι των

ευάλωτων, οι πιο εύθραυστοι των εύθραυστων είναι τα παιδιά. Ο επιτελάρχης της ευρωπαϊκής αστυνομίας, Μπράιαν Ντόναλντ,

δήλωσε πως η υπηρεσία του διαθέτει στοιχεία για σεξουαλική εκμετάλλευση προσφυγόπουλων, με επίκεντρο τη Γερμανία και

την Ουγγαρία. Όπως αναφέρεται σε πρόσφατη έκθεση του δικτύου «Missing

Children Europe», ο αριθμός των χαμένων παιδιών ενδεχομένως να είναι πολύ μεγαλύτερος από 10.000.

Μονόλογοι από το Αιγαίο (Το ταξίδι και τα όνειρα ασυνόδευτων ανηλίκων προσφύγων) Διαβάζει από τη Λέσχη Ανάγνωσης η Δέσποινα Μαρκάκη

Αποσπάσματα

από

τη

δημιουργική

μαθητών του Β6: Νεονάκη Κατερίνα

Παφίτης Αλέξανδρος Σαζαλτζόπουλος Μάνος Στρατάκη Χριστίνα Υπεύθυνη καθηγήτρια: Ξένια Περακάκη

εργασία

Φυσάει κόντρα

Στίχοι: B.D Foxmoor Μουσική: Active Member

Γαύδος, 2015

Ειδομένη, 2016

Φυσάει κόντρα σε ολάκερη γη, τ' άγρια πετούμενα δε βρίσκουν πηγή, δεν αντέχω της βολής τη σιγή. Και δω απ' τον τόπο που έζησα τη φυγή, ρίχνω αλάτι στη βαθιά τους πληγή,

τάζομαι πρόσφυγας και σε καλό να μου βγει.

Γαύδος, 2015

Ειδομένη, 2016

Γυρνάω στον κόσμο, πουθενά δε βλέπω ξένο όπου

μένω. Γυρνάω πίσω και από όποιον συναντήσω, μαθαίνω. Δίνω, παίρνω, ανασαίνω από τα χρώματα, πληθαίνω, από τ' αρώματα μαγεύομαι και ταξιδεύω. Γυρεύω για όλους μας το ίδιο όμορφο στέγαστρο, φτιάχνω φωτιά για όποιον θέλει κόσμο αταίριαστο.

Για τα μάτια ενός παιδιού που ψάχνει γη, γκρεμίζω ουρανούς.

Για τα μάτια ενός παιδιού που ψάχνει γη, γκρεμίζω

ουρανούς, λυτρώνω μάνες και γιους. Κάνω τη γλώσσα μου την πορφυρένια, ατόφιο μολύβι· και την ψυχή μου ένα απέραντο από στίχους καλύβι. Ρίχνω το κάστρο σας, φτύνω του άστρου σας την κόχη. Γίνομαι αύρα αλμυρή και στερνοβρόχι.

Γαύδος, 2015

Πάρε τα όχι και ξεκούρνιασε από αυτή τη γωνία

που στο κουφάρι σου πετάξαν τα κλεμμένα μ‘ αφθονία,

άρνησή μου στομωμένη, λύσου καημένη, γίνε κλωστή στην ανέμη τυλιγμένη να σου δώσω μια, να γυρίζεις για πάντα και πάντα να σου φυσάω πρίμα, κράτα μου αβάντα μέχρι να βρούνε απάγκιο όσοι ζουν σε φυγή. Καινούρια αρχή. Και σε καλό να τους βγει.

Ειδομένη, 2016

Ειδομένη, 2016

Πειραιάς, 2016

Σε καλό θα μου βγει κι ας τρίξουν οι σκαρμοί μου.

Έχω μαζί μου, σ' αυτό το σάλεμα που κάνεις ψυχή μου,

την αυταπάρνησή μου, το μαγικό ραβδί μου, κάνω τ' αδύνατα να ξεπερνάνε τη φωνή μου.

Τιμή μου, λίγα μου βήματα σκίζουν τη λάσπη. Πάρε τα χνάρια μου αντί για χάρτη και στα μπαγκάζια σου μη στριμώξεις ντροπή, ούτε σιωπή.

Υστερόγραφο: δεν πιστεύω στη τύχη.

Όταν τα ψέματα πεθαίνουν, γεννιούνται ωραίοι στίχοι και γλυκαίνουν το μίσος στους ιχνανθρώπους

ή τους πετάνε για πάντα μες στους πανέρημους τόπους.

Λόγια κρυμμένα μου, θρυμματισμένα μου κάνατε απόσβεση σε όσα είχα μέσα μου. Σύξυλη η μπέσα μου μπροστά στη βρώμικη ιστορία, μύθος απέθαντος και ωμή αλληγορία.

Περιγελάστε με, δειλοί, ξεχάστε με, πλέξτε με φιτίλι και ανάψτε με·

μέσα στην πλάνη σας ένα όνειρο ατόφιο θα εκραγεί ζωής κραυγή. Και σε καλό να μου βγει.

Ειδομένη, 2016

Πειραιάς, 2016

Ειδομένη, 2016

Ειδομένη, 2016

Πειραιάς, 2016

Ειδομένη, 2016

Ειδομένη, 2016

Ειδομένη, 2016

Ειδομένη, 2016

φωτογραφίες προσφύγων: Βασίλης Μαθιουδάκης -

Εφημερίδα των Συντακτών

Ενορχήστρωση-εκτέλεση:

11 & κάτι

Μουσική επιμέλεια: Μαρία Καμπανού Ρύθμιση Ήχου: Μιχάλης Καπλαγκιόζης

Υπεύθυνη καθηγήτρια: Ξένια Περακάκη

11ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

21 Μαρτίου 2017