Projekt izgradnje Kuće maslina kao pokretač (ili u funkciji) razvoja crnogorskog maslinarstva

Društvo maslinara Bar Projekat NACIONALNA KUĆA MASLINA kao pokretač razvoja maslinarstva u Crnoj Gori Ćazim Alković NOĆNJAK 2021

Poštovani,

Društvo maslinara Bar se zahvaljuje Zadruţnom savezu Dalmacije, organzatorima Noćnjaka na prilici da i ove godine aktivno učestvuje na ovoj prestiţnoj manifestaciji.

Zahvaljujemo se i dr Mirelli Ţanetić na podršci i koordinaciji našeg učešća u znanstveno stručnom skupu što nam predstavlja posebnu čast.

U nadi da će naredni Noćnjak biti odrţan uz prisustvo učesnika i da ćemo nakon duţeg vremana imati priliku da se sretnoma sa našim maslinarskim prijateljima iz Dalmacije ţelimo vam dobro zdravlje i puno uspjeha u radu!

S poštovanjem, Društvo maslinara Bar Ćazim Alković Predsjednik

SADRŢAJ  Ideja

za pokretanje projekta Nacionalna kuća maslina

 Projektovanje  Kapaciteti

Crnoj Gori

sadrţaja Nacionalne kuće maslina

Kuće maslina u funkciji razvoja maslinarstva u

 Samoodrţivost  Bar

Nacionalne kuće maslina

– centar crnogorskog maslinarstva

 Zaključak

Ideja o izgradnji Kuće maslina u Starom Baru se rodila još 2006. godine kada je međunarodna organizacija IRD USAID u razvoju poljoprivrede posebno razvoju maslinarstva prepoznala potencijal i kada je donešena odluka da tada trošna zgrada biblioteke u Starom Baru projektom ove organizacije bude pretvorena u Kuću maslina. Projekat rekonstrucije zgrade je realizovan tokom 2006. a 2007.godine je otvorena Kuća maslina u Starom Baru.

Društo maslnra Bar je tokom proteklih 6-7 godina ostvarlio izuzetne rezltate na polju razvoja maslinarstva i podizanju kvaliteta maslinovog ulja, Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja je u cilju daljeg unaprijeđenja maslinarstva i turističke ponude Bara donjelo odluku da se u Starom Baru gradi Nacionalna kuća maslina.

Projekat izgradnje Kuće maslina je izuzetno značajan ne samo za Bar već za sve crnogorske maslinare i biće pokretač razvoja maslinarstva u Crnoj Gori

Projektovanje sadrţaja Kuće maslina Društvo maslinara Bar je od strane Ministarstva poljoprivrede i ruralnog razvoja bilo aktivno uključeno od samog početka, od ideje pa tokom svakog koraka planiranja i projektovanja.

Zajednički su definisani svi pojedinačni sadrţaji Kuće maslina, potrebe i očekivanja maslinara su bile u prvom planu. Ministarstvo je imalo razumjevanja za saznanja i iskustva te najbolje prakse koje su predlagali predstavnici Društva maslinara Bar.

Komunikacija sa arhitektonskim biroom Arhing Inţenjering je bila na visokom nivou. Tim arhitekata je pored zahtjeva Društva za funkcionalnošću Kuće maslina izrazio interesovanje za duh tradicije Starog Bara te arhitektonska i urbanistička rješenja okoline planirane lokacije sve iz razloga kako bi objekat bio uklopljen u ambijent a posebno uklopljen u vizuru Starog grada i njegovih sadrţaja.

Kuća maslina u ambijentu Starog Bara

OPŠTE INFORMACIJE O PROJEKTU IZGRADNJE KUĆE MASLINA: -

Ukupna korisna površina – 1080 m2

-

Vrijednost projekta – 1 000 000 eura

-

Investitor – Vlada Crne Gore – Kapitralni budţet

-

Korisnici – maslinari Crne Gore

KAPACITETI KUĆE MASLINA U FUNKCIJI RAZVOJA MASLINARSTVA U CRNOJ GORI Kuća maslina je projektovana kao multifunkcionalni objekat koji će svojim kapacitetima činiti zamajac razvoja crnogorskog maslinarstva.

Bez kvalitetne edukacije nema ozbiljnog napretka u maslinarstvu te su stoga sadrţaji Kuće prilagođeni za ovu vrstu aktivnosti kako sa aspekta teorijske nastave tako i sa aspekta praktične obuke.

Sadrţaji Kuće maslina su takođe prilagođeni savremenim trendovima povezivanja poljprivredne proizvodnje, posebno maslinarstva sa unaprijeđenom turističkom ponudom Bara i Crne Gore

Proizvodnja maslinovog ulja u stručno kontrolisanim uslovima i propisanim tehnološkim procesima je osnov za proizvodnju vrhunskog kvaliteta maslinovog ulja.

Specijalizovana prodavnica maslinovog ulja i drugih autohtonih poljoprivrednih proizvoda će biti mjesto gdje će turisti i lokalno stanovništvo moći da nabave maslinovo ulje sa potvrdom kvaliteta i porijekla.

KUĆA MASLINA RASPOLAŢE SLJEDEĆIM KAPACITETIMA: 

POGON ZA PRERADU MASNA.

Projektom je predviđeno da Kuća maslina sdrţi pogon za preradu maslina kapaciteta 350 do 500 kg/h. U ovom pogonu bi se proizvodilo ulje isključivo od plodova ubranih sa stabla masline i strogo bi se vodilo računa o kvalitetu. Takođe, tehnolog bi pratio proces proizvodnje kada bi kontrolisao vrijeme mješanja paste i sa posebnom paţnjom pratio temperaturu prerade. Pogon za preradu bi imao i edukativni karakter gdje bi vlasnici uljara sticali znanja i iskustva o savremenoj kontrolisanoj preradi maslina. 

SKLADIŠTENJE ULJA, PAKOVANJE I ETIKETIRANJE BOCA

U suterenu objekta se nalazi prosor za smještaj inox posuda za skladištenje maslinovog ulja u kontrolisanim uslovima i sa zaštitom od oksidacije ulja primjenom zatvorenog sistema i zaštite azotom. Uz prostor za skladištenje nalazi se maţina za punjenje i etiketiranje. Ĉuvanje maslinovog ulja u zatvorenim sistemima uz upotrebu azota je veliki korak ka očuvanju kvaliteta maslinovog ulja i produćenja njegovok roka trajanja koji sada prema preporukama IOC Međunarodnog savjeta za maslinu iznosi 24 mjeseci.



SALA ZA EDUKACIJU

Objekat raspolaţe prostranom i poptuno opremljenom salom za edukaciju. Društvo maslinara Bar veoma često organizuje edukacije iz raznih oblasti maslinarstva i poljoprivrdne proizvodnje uopšte. U sali se mogu odrţavati edukacije i za druge poljoprivredne proizvođeče kao i za druge oblasti edukacije građana što je čini višestruko korisnom i upotrebljivom. 

SALA ZA DEGUSTACIJU MASLINOVOG ULJA I DRUGIH AUTOHTONIH PROIZVODA

Degustacija autohtonih proizvoda uz stručno vođenje i njihovu prezentaciju je aktuelna u svijetu. Po ugledu na susjedne zemlje koje to veoma uspješno rade prostor za degustaciju je planiran i u Kući maslina. Društvo maslinara Bar raspolaţe obučenim senzorskim ocjenjivačima maslinovog ulja koji su sposobni da svoja znanja prenusu na zainteresovane turiste i druge posjetioce Kuće maslina. I ova aktivnost pored ostalih moţe imati značajne efekte na samoodrţivo funkcionisanje Kuće maslina a njen poseban značaj je u stručnoj prezentaciji maslinovog ulja. 

PROSTOR ZA PRODAJU MASLINOVOG ULJA I DRUGIH AUTOHTONIH CRNOGORSKIH PROIZVODA

U Baru a ni u Crnoj Gori ne postoji specijalizovana prodavnica maslinovog ulja. U Kući maslina je planirana prodavnica gdje će se u kontrolisanim uslovima prodavati maslinovo ulje kontrolisanog i adekvatno deklarisanog kvaliteta. Opšte je poznato je poznato da je kod kupovine maslinovog ulja izuzetno vaţno povjerenje u prodavca. Kuća maslina bi mogla biti mjesto gdje bi potrošači iz Crne Gore a posebno turisti mogli kupiti kvalitetno maslinovo ulje za koje bi bio garantovan kvalitet. U takvim uslovima bilo bi poţeljno omogućiti svim kupcimna da uz stručno vođenje degustiraju maslinovo ulje koje ţele kupiti pa bi se tako obezbjedila i dodatna promocija “Barskog ulja”. Uz maslinovo ulje u ovoj prodavnici bi se mogli prodavati i drugi autohtoni proizvodi kao što je “Crnogorski med” iz Kuće meda i sl. 

MUZEJ MASLINARSTVA U BARU I CRNOJ GORI

Na zidovima u Sali za degustaciju i prodavnici maslinovog ulja će biti foto postavka istorijskog razvoja maslinarstva u Baru i Crnoj Gori a na pogodnim mjestima će biti postavljeni prigodni eksponati iz istorije maslinarstva na ovim prostorima. 

ADMINISTRATIVNI PROSTOR

Pored svih nabrojanih kapaciteta, Kuća maslina sadrţi i administrativni prostor, tri kancelarije, čajnu kuhinju i odgovarajući broj toaleta. Atrij koji u centralnom dijelu ima zaseđenu maslinu predstavlja mjesto susreta, druţenja, razmjene znanja i iskustava te uspostavljanja novih prijateljstava.

SAMOODRŢIVOST NACIONALNE KUĆE MASLINA Nacionalna kuća maslina je izgrađena finansijskim sredstvima iz Kapitalnog budţeta Vlade Crne Gore a njeni korisnici će biti maslinari Crne Gore.

Kako bi Kuća bila samoodrţiva upravljanje njenim kapacitetima treba organizovati na način da svi potencijali budu u potpunosti iskorišteni. Ako se uzme u obzir njena atraktivna lokacija u turističkom jezgru Starog Bara te kapaciteti koji se mogu valorizovati, za očekivati je da nakon inicijalnog ulaganja Kuća moţe biti samoodrţiva.

Prerada maslina čija cijena ne bi bila isključivo komercijalna već bi se iz nadoknade pokrivali troškovi energenata, radne snage i amortizacije a dobit bi bila minimalna a cijena prerade stimulativna za maslinare koji plodove beru sa stabla i proizvode ekstra djevičansko maslinovo ulje.

Sala za edukaciju se pored maslinara moţe staviti i drugim poljoprivrednim proizvođačima i organizacijama na raspolaganju te drugim organizacijama koje nemaju dodirnih tačaka sa poljoprivredom a zainteresovani su za ove kapacitete Nacionalne kuće maslina. Cijena iznajmljivanja bi bila povoljna a zarada za Društvo minimalna jer ionako nije smisao da Kuća bude profitabilna već samoodrţiva.

Prodajni prostor zajedno sa prostorom za degustaciju predstavljaju takođe potencijal koji moţe biti izvor prihoda za samoodrţivost

BAR – CENTAR CRNOGORSKOG MASLINARSTVA 

U Baru je sjedište najveće najorganizovanije maslinarske organizacije - Društvo maslinara Bar



Aktivnosti i projekti koje Društvo maslinara sprovodi su prepoznatljivi kao generator razvoja crnogorskog maslinarstva



Izgradnjom Nacionalne kuće maslina obezbjeđeni su dodatni potencijali za još brţi i intezivniji razvoj i unaprijeđenje kako obima proizvodnje maslinovog ulja tako i podizanja kvaliteta te promocije konzumacije kod potrošača



U Nacionalnoj kući maslina su stvoreni uslovi za rad profesionalnog panela za senzorsku ocjenu kvaliteta djevičanskih maslinovih ulja a u laboratoriji Biotehničkog fakulteta u Baru će početi sa radom sluţbeni panel kako bi zajedno sa laboratorijom za hemijske analize Crna Gora dobila kompletnu kontrolu kvaliteta i kategorizaciju djevičanskih maslinovih ulja.



Društvo maslinara Bar je pokrenulo aktivnsti na zaštiti „Barskog maslinovog ulja“ koje se proizvodi od barske autohtone sorte maslina Ţutica.

Projekat igradnje Nacionalne kuće maslina i sve druge mnogobrojne aktivnosti koje Društvo maslinara Bar sprovodi i koje je do sada sprovelo uz činjenicu da Bar kao regija ima najveći broj stabala maslina u Crnoj Gori čini Bar neprikosnovenim crnogorskim centrom maslinarstva

Moderno arhitektonsko rješenje uklopljeno u ambijent drevnog grada Starog Bara

ZAKLJUĈAK

Nacionalna kuća maslina sa svim kapacitetima kojima raspolaţe predstavlja potencijalni generator razvoja maslinarstva u Baru i Crnoj Gori.

Na crnogorskim maslinarima je posebna odgovornost da raspoloţive kapacitete na najbolji način iskoriste, da Kuću učine samoodrţivom i da opravdaju povjerenje drţave Crne Gore i uloţena finansijska sredstva te da još jače i još brţe krenu u dostizanje savremenih standarda u maslinarstvu.

Barski maslinari su ponosni što je tako vrijedan i atraktivan objekat izgrađen baš u njihovom gradu i sigurno neće propustiti priliku da pokaţu da su dostojni povjerenja koje im je ukazano.

Ovo je projekat koji predstavlja potencijal za regionalnu saradnju i zajednički rad na napretku maslinarstva. Otvorenost Društva maslinara Bar i otvorena vrata Nacionalne kuće maslina čine siguran put regionalnog napretka i prosperiteta.