egf{ v'Nof] † B.Ed. kyd jif{
-c+u]hL, g]kfnL, ul0ft, :jf:Yo / hg;+Vof_
sIff ;~rfng M sflt{s !^ ut]b]lv
/fKtL lzIff SofDk; 3f]/fxL–!!, bfª kmf]g M )*@–%^@#)$, (*$&*#&$(&
jif{ M #* cgf} krfl/s 5nkmn cem} s] xL lbg M e§/fO{ sf7df8f} +, !) sflt{s . ;+j} wflgs /fhgLlts ;Djfb tyf ;xdlt ;ldltsf ;efklt afa'/ fd e§/fO{n] bnx?aLrsf] cgf} krfl/s 5nkmnnfO{ c´} s] xL lbg hf/L /fVg] atfpg'ePsf] 5. tLg bnsf] sf7df8f} +df cfof] hgf ul/Psf] a} 7skl5 af] Nb} pxf“n] cf} krfl/seGbf cgf} krfl/s 5nkmn a9L kefjsf/L x'g] eGb} a'waf/;Dd o:tf] 5nkmn hf/L /fVg] atfpg'eof] . …cf} krfl/s a} 7sdf kf6L{sf] wf/0ff /flvP klg cb[Zo / gelgPsf s'/ fx? y'k} x'G5g\Ú– e§/fO{n] eGg'eof] – …gelgPsf] s'/ f a'´] / To;nfO{ ;Daf] wg gu/] ;Dd uf“7f] km'Sb} g .Ú e§/fO{n] ;Djfb ;ldltn] laxLjf/ / z'qmjf/ tLg bnsf] cf} krfl/s a} 7s cfof] hgf ug] { hfgsf/L lbg'eof] . …7"nf o'4kl5 x'g] ;D´f} tf klg w] / } uf] Ko, lghL, cgf} krfl/s 5nkmnaf6 df] 6fdf] 6L lgsif{df k'¥ofPkl5 aNn cf} krfl/s a} 7sn] 6'+Uofpg] x'G5Ú– e§/fO{n] eGg'eof] – …ToxL cfwf/df cf} krfl/s eGbf klg cgf} krfl/s a} 7saf6 / ;fd"lxseGbf klg JolQmut lghL 5nkmnaf6, kTo] s kf6L{sf lg0Ff{os JolQmx?;“u cnu–cnu a;] / 6'+uf] nufpg] koTg eO/x] sf] 5 .Ú ;Djfb ;ldltnfO{ ;+ljwfg;efn] bnx?aLr ;xdltsf] nflu sflt{s !% ut] ;Ddsf] ;do lbPsf] 5. …sflt{s !% leq ;xdlt x'G5Ú dw] zL hgclwsf/ kmf] / d -nf] stflGqs_ sf af“sL * k] hdf:
c+s M !*$
o'uaf]w gof“
www.nayayougbodh.com
/fli6«o b}lgs
@)&! ;fn sflt{s !! ut] d+unjf/
k[i7 M *
(Naya Yugbodh National Daily Oct. 28, 2014)
Pdfn]sf] e"ldsf ;sf/fTds ePg M df]rf{
d"No M ?= %.–
b]p;L e}nf]
gf/f ;dfh ;]jfsf] sfd dgf]/~hgsf]
@@ bnsf] lrofkgdf cf]nL cg'kl:yt o'uaf] w ;dfrf/bftf sf7df8f} +, !) sflt{s . PsLs[t g] skf dfcf] jfbL;lxt @@ bnn] ;f] djf/ cfof] hgf u/] sf] lrofkfg tyf z'esfdgf cfbfgkbfg sfo{qmddf g] skf Pdfn] cWoIf s] kL cf] nL cg'kl:yt x'g'ePsf] 5 . bLkfjnL, g] kfn ;Djt\, 57, O{b, Nxf] ;f/nufotsf rf8kj{sf] cj;/df @@ bnLo df] rf{n] sf7df8f} +sf] e[s'6Ld08kdf cfof] hgf u/] sf] lrofkfg sfo{qmddf cf] nL ;xefuL gx'g'ePsf] xf] . Pdfcf] jfbL g] t[Tjsf] df] rf{n] lbPsf] lgDtf] nfO{ cf] nLn] j] jf:tf u/] sf] eGb} df] rf{sf ;+of] hs tyf Pdfcf] jfbL cWoIf k'iksdn bfxfn …kr08Ún] b'Mv] ;f] JoQm ug'{eof] . …pxf“ -cf] nL_ cfOlbPsf] eP /fdf] x'GYof] t/ cfpg'ePgÚ– lrofkfg sfo{qmddf ;~rf/sdL{nfO{ kltlqmof lbb} kr08n] eGg'eof] – …sf+u] ;n] , Pdfn] n] u/] sf] lrofkfg sfo{qmddf xfdL ;xefuL ePsf lyof} +, cf] nLhL gcfP klg dfwj g] kfnhL cfpg' ePsf] 5, d} n] l;+uf] Pdfn] g} cfOlbPsf] 7fg] sf] 5' .Ú kr08n] ;a} bn ;xdltdf cl3 a9\g'kg] { / ;+ljwfg klg ;xdltdf hf/L ug'{kg] { atfpg'eof] . …g] kfnsf /fhgLlts bnx? af‰g klg / ldNg klg hfg] sf 5g\, of] b] v] / ljZj klg rlst 5Ú– pxf“n] eGg'eof] . ;f] cj;/df Pdfn] g] tf dfwj g] kfnn] klg ;xdltsf] cfwf/df df3 * d} gof“ ;+ljwfg hf/L ug'{kg] { atfpg'eof] . @@ bnsf] lrofkfgdf kwfgdGqL
;'zLn sf] O/fnf, g] skf Pdfn] nufotsf /fhgLlts bn, ;+j} wflgs c+usf kd'vx¿, oxf“l:yt ljb] zL lgof] usf kd'vx¿, dfgjclwsf/jfbL, kqsf/, gful/s ;dfhsf kltlglwnufotsf]
g] tfx?n] atfPsf 5g\ . cfOtaf/ Pdfn] / Pdfcf] jfbLaLr ePsf] b'O{ bnLo jftf{df Pdfn] n] pQ/ blIf0f hf] 8\g] u/L rf/ kb] zsf] k:tfj u/] sf] lyof] . a} 7sdf Pdfcf] jfbL
hgjfbL e}nf] M /fli6«o hgdf]rf{ bfªn] 3f]/fxLdf ;~rfng u/]sf] e}nf] . o'uaf] w ;dfrf/bftf
pkl:ylt lyof] . o;} aLr ;+ljwfg lgdf{0fsf qmddf b] lvPsf ljjflbt ljifodf ;xdlt h'6fpg] kof;df g] skf Pdfn] sf] e"ldsf ;sf/fTds gePsf] lgisif{ Pdfcf] jfbL g] t[Tjsf] @@ bnLo df] rf{n] lgsfn] sf] 5 . l;+xb/jf/df ;f] djf/ a;] sf] a} 7sn] Pdfn] n] ljutsf] ;xdlt / ;Demf} tfeGbf aflx/ uP/ /fHo k'gM;+/ rgfsf] ljifodf c8fg cufl8 ;f/] sf] eGb} cfklQ;d] t ks6 u/] sf] 5 . ;+ljwfg lgdf{0fdf ;xdlt h'6fpg] 9+un] g] kfnL sf+u] ; k:t't eP klg Pdfn] sf] e"ldsf ;xdlt lgdf{0f ug] {eGbf klg kl/l:yltnfO{ gsf/fTds agfpg] lbzftkm{ s] lGbt ePsf] 7x/ a} 7sn] u/] sf] a} 7sdf ;xefuL
cWoIf k'iksdn bfxfnn] kd'v tLg bnsf] aLrdf xfn;Dd ePsf] 5nkmndf ePsf kultaf/] wf/0ff /fVg'ePsf] lyof] . Pdfn] sf] k:tfj ;xdlt agfpg] 9+un] gcfPsf] ljifodf a} 7sdf 5nkmn ePsf] Pdfcf] jfbLsf sf] iffWoIf xl/af] n uh'/ ] nn] hfgsf/L lbg'eof] . pxf“n] /fHo k'gM;+/ rgfsf] ;DaGwdf sf+u] ;sf] e"ldsf ;sf/fTds b] lvPsf] t/ zf;sLo :j¿k / lgjf{rg k0ffnLsf ;DaGwdf eg] yk 5nkmnsf] h?/t /x] sf] lgisif{ lgsflnPsf] atfpg'eof] . o:Tf} , a} 7sdf df] rf{n] oxL sflt{s !* ut] kf“ry/, @@ ut] hgsk'/ / @% ut] s} nfnLsf] wgu9Ldf cfof] hgf ul/Psf] hg;efsf] tof/Lsf ljifodf 5nkmn ePsf] lyof] .
;Nofgsf] lrgf] nfnLu'/ fF;sf] h'; q ktLs OR5's zdf{
;Nofg, !) sflt{s . sk'/ sf] 6 ahf/df jgdf kfOg] nfnLu'/ f“;, cdnf, sfkmnnufotsf kmnkm"nsf] h'; pTkfbg eO/x] sf] 5 . nfnLu'/ f“; pTkfbg pBf] u wgafª–# sk'/ sf] 6 ;Nofgn] ljut kf“r jif{b] lv jgdf kfOg] nfnLu'/ f“;, cdnf, sfkmnnufotsf kmnkm"nsf] h'; pTkfbg u/L ahf/df NofPsf] 5 . lhNnf jg sfof{no ;Nofgsf] ;xof] udf jgdf v] / uO/x] sf] sRrfkbfy{nfO{ kzf] wg u/] / h'; pTkfbg u/] / cfocfh{g u5f} {+ eGbf s;} n] gkTofPsf] nfnLu'/ f“; h'; pTkfbg ;d"xsf cWoIf s] zj zdf{n] atfP . pgn] eg] – …nfnLu'/ f“;sf] km"naf6 h'; pTkfbg ug{ z'? ubf{ j/k/sf l5d] sLn] ;d] t kTofPgg\ .Ú nfnLu'/ f“; /fli6«o km"n xf] . u'/ f“;sf] km"nsf] /ª /ftf] , ;] tf] tyf u'nfaL klg x'g] ub{5 . of] a;Gt Ct'df ;Nofgsf jgdf kz:t kfOG5 . pBf] un] z'?df nfnLu'/ f“;sf] km"naf6 dfq h'; pTkfbg u/] klg s] xL dlxgfkZrft\ cdnf, sfkmn, P+] ;] n', a] nnufotsf] h'; / cb'jfhGo vfBfGg -crf/, Sof08L, :Sjf;_ pTkfbg z'? u/] sf] lyof] .
;d"xsf cWoIf zdf{sf cg';f/ jgaf6 NofPsf] km"nnfO{ klxn] s] nfOG5 / kfgLdf ;kmf ul/G5 . kvfn] sf] km"nnfO{ d] l;gdf /fv] / k] lnG5 . d] l;gaf6 lg:s] sf] /;df s] xL kfgL, lrgL / kl//IfL ld;fP/ nfnLu'/ f“;sf] h'; tof/ ul/G5 . nfnLu'/ f“;sf h/f, af] qmf tyf km"nx?sf] kof] uaf6 ljleGg dfgjLo /f] ux? lgsf] agfpg 6] jf k'Ug] o;;DaGwL ul/Psf zf] w / cWoogx?n] kdfl0ft u/] sf] cWoIf zdf{ atfp“5g\ . zdf{sf cg';f/
nfnLu'/ f“;sf] h'; emf8fkvfnf / /utdf;L, z/L/sf 3fp vl6/f l56f] lgsf] ug{, dlxnfx?sf] dlxgfjf/L clgoldt, /Qm;f] wg ug{, 6fpsf]
b'v] sf] , z/L/sf] cfn:okg x6fpg / :km"lt{ a9fpg tyf df5fsf] sf“8f 3f“6Ldf c8\s] df, hl08;, An8k] ;/ ;Gt'ngdf /fVg;d] t kof] u ug{ ;lsG5 . nfnLu'/ f“;sf] h'; pTkfbg ;d"xn] z'? u/] sf] sfo{n] lgDg cfo ePsf kl/jf/sf ;b:ox?nfO{ cfDbfgLsf] dfWod ag] sf] 5 . u'/ f“; km'Ng] df} ;ddf jgaf6 km"n l6k] / cfly{s cj:yf sdhf] / ePsf ljBfyL{x?n] sfkLsnd lsGg] k} ;fsf] hf] xf] ug{] u/] sf 5g\ . pTkfbg ;d"xn] nfnLu'/ f“;sf] km"n !) ?k} of“ klts] hL / cdnf !% ?k} of“df klts] hL lsGg] u/] sf] 5 . pBf] un] ljkGg kl/jf/sf nflu ;fgf] eP klg cfocfh{gsf] af6f] agfPsf] :yfgLo rGbsdn jnLn] atfP . af“sL * k] hdf:
t'n;Lk'/ , !) sflt{s . ltxf/sf] ;dodf dgf] / ~hgsf nflu e} nf] v] Ng] x?sf] tf“tL g} nfUg] u/] sf] eP klg ;a} n] ;+slnt /sd ;dfh ;] jfdf nufpg] klta4tf hgfPsf x'G5g\ . kTo] s jif{ b] p;L, e} nf] v] Ng] sf] ;+Vof al9/x] klg ;dfhn] cfzf u/] cg';f/ kltkmn kfpg g;s] sf] x'“bf e} nf] kltsf] b[li6sf] 0f ;dfhn] /fdf] agfpg g;s] sf] a'4 dflj zflGtk'/ sf kwfgfWofks nfnaxfb'/ jnLn] atfpg'eof] . cfkm} e} nf] v] Ng lx“8\g'ePsf jnLn] o; jif{ 5fqfaf; lgdf{0fsf nflu @ nfv @% xhf/ ?k} of“ ;+sng u/] sf] hfgsf/L lbg'eof] . ltxf/ ;lsPnuQ} dgf] / ~hgsf nflu jgef] h hfg] xf] 8afhLn] ubf{ b] p;L, e} nf] klt ;dfhsf] b[li6sf] 0f ;sf/fTds aGg g;s] sfn] ;f] r] hlt /sd ;+sng x'g g;s] sf] jnLsf] bfaL lyof] . pxF“n] ejg lgdf{0fsf nflu ;+slnt /sd ck'u eP yk ;xof] u ug{ ufp“n] x? tof/ /x] sf] atfpg' x'“b} To;df ;a} n] xf] :6] df x+} ;] ul/lbg cfux ug'{eof] . ltxf/nfO pkof] u u/L laleGg ;+3;+: yfx?n] e} nf] sfo{qmd cfof] hgf u/] sf lyP . To; qmddf /fhgLlts kf6L{,
;~rf/ ;+: YFf, ;fj{hlgs ;+3;+: yfx? klg Aofg/ 6f“u] / cufl8 nfu] sf b] lvGy] . g] skf Pdfn] , /fli6«o hgdf] rf{n] lhNnfdf jif{] gL e} nf] sfo{qmd cfof] hgf ug] { u/] sf 5g\ eg] o; k6s t'n;Lk'/ df /x] sf] P;l6Pg Rofgnn] klg ;f] nf/ h8fgsf nflu ;xof] u ug{ cfux ub} { e} nf] v] n] sf] lyof] . Pdfn] lhNnf cWoIf hf] uaxfb'/ /fgfn] e} nf] sfo{qmdaf6 snf ;+: s[ltsf] hu] gf{ ug'{sf ;fy} ;fyLefOdf /x] sf] ltQmtf d] 6fpg klg o;n] ;xof] u k'¥ofpg] atfpg'eof] . e} nf] nfO{ dfWod agfP/ kf6L{sf nflu x'g] u/] sf] vr{ k'¥ofpg o;n] ;xh agfPsf] cWoIf /fgfsf] egfO lyof] . /fKtL ljBfyL{ ;dfh sf7df8f} +n] t'n;LKf'/ df v] n] sf] e} nf] af6 ;+slnt /sd /fKtLs} !& hgf b[li6laxLgx?nfO{ &% kltzt /sd ;xof] u ug] { / af“sL ar] sf] dgf] / ~hgdf vr{ ug] { of] hgf ePsf] ;dfhsf cWoIf k] d k'gn] atfpg'eof] . Onfsf kx/L sfof{no t'n;LKf'/ sf kx/L gfoa pk/LIfs rqm/fh hf] zLsf cg';f/ t'n;LKf'/ df o; k6s e} nf] v] Ng] sf] ;+Vof Ps ;o eGbf a9L /x] sf] lyof] . To;dWo] e} nf] v] n] / ;fdflhs sfo{df nufpg] sf] ;+Vof bz af“sL * k] hdf: