Wisselen van inhalator?

In januari is het weer zover: dan gaan de nieuwe contracten van zorgverzekeraars met medicijn fabrikanten in. Met als gevolg nieuwe lijsten preferente middelen. Veel mensen zijn er inmid dels wel aan gewend dat ze soms een ander tabletje krijgen. Maar een andere inhalator… dat heeft veel meer impact! Wat betekent dat voor patiënten en hoe kun je ze hierbij helpen?

“Het Longfonds en de Longalliantie Neder land pleiten ervoor om in principe zo weinig mogelijk van inhalator te wisselen”, zegt Xana van Jaarsveld, projectleider bij het Longfonds. Toch is dat wat er moet gebeuren als bepaalde inhalatiemedicatie niet meer wordt vergoed (tenzij de patiënt wil bijbetalen). Dan krijgt de patiënt vaak een generiek middel of een ander spécialité, met een andere inhalator. Die moet anders gebruikt worden en kan een andere inhalatie kracht vergen, of een andere mond-hand coördi natie. En dat is lastig. Ook de afgifte kan daardoor minder zijn, waardoor iemand weer meer klachten krijgt. Ook loop je het risico dat mensen verschil lende soorten inhalatoren naast elkaar gebruiken wat het risico op fouten groter maakt. Overigens moeten patiënten niet alleen door het preferentiebeleid soms van merk en inhalator wisselen, maar ook omdat apothekers wel eens een ander merk inkopen tegen gunstigere voorwaarden.

Behalve dat de inhalator anders is, kunnen er bij wisseling van merk ook kleine verschillen zijn in de hulpstoffen. Bijvoorbeeld een andere hoeveelheid lactose waardoor de werkzame stof onder vochtige omstandigheden moeilijker vrijkomt van de dragerstof. Ook dat kan leiden tot verergering van de klachten.

Vooral het veranderen van een poeder inhalator kan lastig zijn, is de ervaring van Van Jaarsveld. Maar ook bij dosisaerosolen zijn problemen bekend. Zo werden er in 2016 veel gezondheidsproblemen gemeld met het gebruik van de dosisaerosol salbutamol 100 microgram van Sandoz. Patiënten meldden dat het medicijn minder goed werkte, waardoor hun klachten verergerden.

Het beste is natuurlijk om bij een nieuwe inhalator inhalatie-instructie te geven. Om iedereen zoveel mogelijk te beschermen tegen covid-19 gebeurt dat tegenwoordig echter nog maar beperkt. De Longalliantie Nederland heeft een aantal aanbevelingen gepubliceerd over hoe je in de apotheek toch goed inhalatie-instructie kunt geven.

• Wijs een beperkt aantal apothekersassistenten aan die inhalatie-instructie geven; zorg dat zij elk een eigen set placebo-inhalatoren hebben. • Laat de patiënt niet met een placeboset inhaleren, maar met zijn eigen medicatie.

Uiteraard maar één keer. • Geef alleen inhalatie-instructie aan mensen met bekende luchtwegklachten. Bij nieuwe klachten is de kans op covid-19 groter. • Plaats zo mogelijk een kuchscherm in de spreekkamer en ventileer goed. Zorg voor 1,5 tot 2 meter afstand. Is de spreekkamer te klein, dan kan er misschien instructie worden gegeven aan de balie. • Laat de patiënt zo weinig mogelijk vastpakken, desinfecteer alle materialen en meubels vooraf en achteraf. • Doe de inhalatie ‘en profil’ voor, zodat je uitademing niet naar de patiënt gaat.

Vraag de patiënt hetzelfde te doen.

Meer weten?

Zie het filmpje op https://inhalatorgebruik.nl/nl/zorgverleners#deel-4

Helaas maken de zorgverzekeraars pas heel laat bekend welke middelen volgens het preferentiebeleid moeten worden afgeleverd en welke niet meer worden vergoed. Lastig voor het inkoopbeleid!

Wordt een inhalatiemedicijn niet meer vergoed, dan kan het zinvol zijn om te zien met welke inhalatoren datzelfde middel nog wel wordt vergoed. Vervolgens kan díe inhalator worden gekozen die het best aansluit bij de patiënt wat betreft gebruiks gemak, inhalatiekracht en mond-handcoördinatie. Ook is het belangrijk goede uitleg en inhalatie-instructie te geven. Van Jaarsveld: “Dus geef de nieuwe inhalator niet zonder toelichting mee in een tasje, maar pak ‘m even uit, geef instructie en benoem de verschillen. Geef de nieuwe gebruiksaanwijzing mee. Die kun je down loaden van inhalator gebruik.nl. Wijs ook op de instructiefilmpjes op die website.” <

JOUW ROL

› Wijs de patiënt op de verandering, zodat deze er niet pas thuis achter komt. › Geef duidelijke instructies over wat er bij de betreffende inhalator anders is. › Geef de gebruiksaanwijzing van inhalatorgebruik.nl mee. › Wijs op de filmpjes met gebruiksinstructies op inhalatorgebruik.nl. › Kan de patiënt niet overweg met de nieuwe inhalator, adviseer hem of haar dan om contact op te nemen met de voorschrijver.