Luchtvervuiling ondermijnt de menselijke gezondheid

Luchtvervuiling ondermijnt de menselijke gezondheid

Een gesprek met expert in luchtkwaliteit Wouter Lefebvre

Hoe beter de luchtkwaliteit hoe minder beroertes en gevallen van dementie en hart en vaatziekten. Daarom blijft ventilatie binnenshuis heel belangrijk, zegt expert Wouter Lefebvre. “Wie inzet op een betere luchtkwaliteit, wint bovendien niet alleen aan levensjaren. Een samenleving ziet dat op termijn ook terug in de dalende kosten voor medische zorgen.”

Eerst het verrassende nieuws: het gaat relatief goed met de luchtkwaliteit in ons land. “Terwijl mensen veeleer het tegendeel denken: dat het al jaren verslechtert. Maar dat klopt niet”, zegt Wouter Lefebvre, als deskundige inzake luchtkwaliteit verbonden aan het onderzoekscentrum VITO.

“Op ozon na dalen de concentraties van alle belangrijke vervuilende stoffen in de lucht, zoals bijvoorbeeld fijn stof en stikstofdioxide, en dat heeft verschillende redenen. De technologie verbetert, wat bijvoorbeeld maakt dat moderne wagens met speciale filters steeds minder uitstoten. Maar ook de politiek nam in het verleden een aantal belangrijke maatregelen die een structureel effect beoogden. En met succes, zo blijkt.”

Lefebvre wijst, onder andere, naar de beslissing om brandstoffen te ontzwavelen en om sneller filters op schoorstenen te verplichten.

ERNSTIGE AANDOENINGEN

Maar ondanks de dalende trend blijft luchtvervuiling toch nog steeds een reëel probleem met reële consequenties. Zeker bij langdurige blootstelling. Daarom wil Lefebvre iedereen aanmanen tot het blijven nemen van voorzorgsmaatregelen. “Luchtkwaliteit speelt een belangrijke rol in de gezondheid van de mens. Dat wordt enorm vaak onderschat. Wie sterft ten gevolge van een verkeersongeval kan meteen de reden aanwijzen: bijvoorbeeld een tegenligger die met veel te hoge snelheid een ongeval veroorzaakt. Maar een slechte luchtkwaliteit is meer een risico dan een directe doodsoorzaak. Mensen sterven er niet rechtstreeks aan, maar wel aan ziektes die het teweeg kan brengen.”

Zo blijkt uit onderzoek dat in gebieden met een slechte luchtkwaliteit bepaalde ziektes significant meer voorkomen dan andere. “Ik spreek dan over longkanker, maar evengoed over beroertes, gevallen van dementie, en hart- en vaatziektes, allemaal ernstige aandoeningen. Met andere woorden: wie inzet op een betere luchtkwaliteit, wint niet alleen aan levensjaren. Een samenleving ziet dat op termijn ook in de dalende kosten voor medische zorgen.”

MINDER VLEES ETEN

Maar wat is luchtvervuiling concreet? De twee belangrijkste componenten zijn fijn stof en stikstofdioxide, een gas dat kan doordringen tot de kleinste vertakkingen van de luchtwegen en voor ademhalingsproblemen en astma-aanvallen zorgt.

Fijn stof is een mengsel van microscopisch kleine vaste en vloeibare deeltjes, en komt onder andere in de lucht door de uitstoot van wagens. Maar volgens Lefebvre vormt het wegverkeer een relatief kleine bron, toch in vergelijking met de grootste boosdoeners op dat vlak: houtkachels en veeteelt.

Vier uur hout opstoken komt ongeveer neer op de hoeveelheid fijn stof die een autorit van Brussel naar Moskou en terug produceert, berekende Lefebvre ooit voor Knack. “Dat is dus gigantisch, en eigenlijk niet langer te verantwoorden. Temeer omdat de meeste mensen die een houtkachel gebruiken dat vooral doen voor de gezelligheid. En niet uit noodzaak, om het huis te verwarmen, want daar hebben ze vaak nog een andere installatie voor.”

Een tweede belangrijke oorzaak van fijn stof in Vlaanderen blijkt de veeteelt, en de productie van dierlijke voedingswaren zoals vlees, zuivel en eieren. Dat komt, eenvoudig gesteld, door de ammoniak die vrijkomt via de uitwerpselen van onder meer runderen, varkens en kippen. Ammoniak werkt de vorming van fijn stof in de hand en veroorzaakt ook zure regen.

“Het biologische gestel van een koe valt niet aan te passen, dus daarin ligt de oplossing niet. De ammoniak afvangen bij stallen kan wel, maar slechts gedeeltelijk. Wat kan helpen, is de beslissing om minder vlees te eten. Dat bewustzijn groeit, gelukkig. Maar simpel is het niet. Het gaat immers om een cultuuromslag in ons denken en doen. En voor de politiek blijft het een gevoelig

thema. Anderzijds, de winst ligt wel voor het rapen, en dat op verschillende domeinen tegelijkertijd: betere luchtkwaliteit, maar ook een gezondere levensstijl met minder aandoeningen, en het helpt tegen de opwarming van de aarde.”

ONZE LUCHT

Lefebvre schreef drie jaar geleden een veelgeprezen boek over luchtvervuiling met de toepasselijke titel ‘Onze lucht’, waarin hij op een heldere manier ‘en met een minimum aan jargon’ het onderwerp behandelt. Zijn aanpak is interessant omdat hij zich focust op een aantal hardnekkige mythes die niettemin het maatschappelijke debat (verkeerdelijk) domineren. Die helpt hij vakkundig de wereld uit.

“Niemand sterft rechtstreeks aan een slechte luchtkwaliteit, maar wel aan ziektes die het teweeg kan brengen.”

WAT KAN IK ZELF DOEN TEGEN LUCHTVERVUILING? 5 TIPS

1. Probeer minder vlees te eten 2. Steek zo min mogelijk de open haard aan 3. Stook zo weinig mogelijk door goed te isoleren 4. Ruil de wagen zoveel mogelijk in voor de fiets of het openbaar vervoer 5. Ventileer of verlucht regelmatig je huis om de binnenlucht te verversen

WAT ZIJN DE BELANGRIJKSTE VERVUILENDE STOFFEN?

Fijn stof

Kankerverwekkend, kan bloedvaten doen dichtslibben en hartaanvallen veroorzaken

Stikstofoxiden

Tast de longen aan en kan astma-aanvallen uitlokken

Ozon

Agressief gas dat de slijmvliezen beschadigt, komt vooral voor op warme zomerdagen

Ammoniak

Kan bij sterke concentraties de ogen irriteren

Zwaveloxiden

Werkt vooral op de ademhalingsorganen en zorgt in de winter voor smog

Onze diensten

Terug thuis na ziekenhuisopname en verzorging nodig? Of bent u wat ouder en kunt u extra hulp gebruiken om zelfstandig te blijven wonen? Onze verpleegkundigen komen graag bij u langs in regio Waregem en Deerlijk. Daarnaast geven we graag mee dat we meer willen zijn dan goede zorg. In moeilijke tijden proberen we de eenzaamheid te doorbreken en een vriend aan huis te zijn.

Wondzorg | Hygiënische verzorging Sondage en lavementen | Palliatieve zorg Oogverzorging | Compressietherapie Zorgen aan poortkatheter| Stomazorg Zorgen aan tracheacanule| Inspuitingen Klaarzetten en toedienen medicatie

Ondersteuning en begeleiding bij diabetes

www.thuisverpleginglucas.be

— Bedankt aan alle helden van Over ons de Vertrouwensrelatie U komt steeds in contact met dezelfde verpleegkundigen. Ziekenfonds zorg. We zijn geconventioneerd en werken via de derdebetalersregeling. Dit betekent dat de factuur voor je verpleging wordt betaald door het ziekenfonds. Flexibiliteit We hebben een adviserende rol bij het opstarten van familiehulp, maaltijden aan huis, thuiszorgmateriaal, het persoonlijk alarm, een sleutelkluis met cijferslot,.. OOK EEN HELD VAN DE ZORG WORDEN? Kwalitatieve thuiszorg op maat SCAN DE QR-CODE EN MAAK KENNIS verzorging op maat aan, dit op een constructieve manier en in zijn vertrouwde MET AL ONZE ZORGOPLEIDINGEN omgeving.

Holistische visie We schenken aandacht aan de fysische, psychische en sociale aspecten van de zorgvrager. Samenwerking Onze verpleegkundigen werken nauw samen met artsen, specialisten, podologen, kinesisten en thuiszorgverenigingen. Zorgdossier Er wordt een zorgdossier opgestart, dit zorgt voor transparantie en concrete communicatie naar familie en huisarts. We zijn aangesloten bij de ‘De Vlaamse Beroepsvereniging voor Zelfstandige Verpleegkundigen’ en volgen op regelmatige basis opleidingen. Zo kunnen we een kwalitatieve hoogstaande zorg aanbieden.

T 0472 32 92 41 + info@thuisverpleginglucas.be

GEZ_DagVanDeZorg.indd 1 24/09/2021 09:01