Wat u zeker moet weten

WAT U ZEKER MOET WETEN OVER DE ZORG

Als het dagelijks leven niet meer lukt zonder hulp en ondersteuning, waar kan ik dan aankloppen? Wat kost mij dat? Kan ik dat wel betalen? Deze vragen worden regelmatig aan onze ouderenadviseurs gesteld.

Soms kunt u een (beperkt) beroep doen op familie, vrienden of buren, maar als dit niet meer volstaat, dan zult u een beroep moeten doen op zorginstanties. In dit artikel leggen we u globaal uit hoe dat in Nederland is geregeld en hoe dat wordt uitgevoerd op basis van 3 verschillende wetten. Om uw zorg en hulp geregeld te krijgen moet u 3 stappen doorlopen. Aan het eind van dit artikel geven we u nog een paar handige tips.

Stap 1: Zorg aanvragen en de indicatiestelling

Er zijn 3 instanties, bij wie u terecht kunt. Dit is afhankelijk van uw situatie en uw vraag. 1. Gemeente Bij de gemeente kunt u een beroep doen op de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo). Het gaat dan bijvoorbeeld om hulp bij de huishouding of dagbesteding, of een traplift. U meldt zich met uw vraag bij de gemeente. In een gesprek met een Wmo-consulent van de gemeente (het zogenaamde keukentafelgesprek) wordt met u bezien wat u wilt en welke hulp u nodig heeft. Daarna neemt de gemeente een besluit over welke hulp u krijgt. Meer informatie: www.s-hertogenbosch.nl

2. Uw zorgverzekeraar Bij uw zorgverzekeraar krijgt u hulp op basis van de zorgverzekeringswet. Het gaat dan bijvoorbeeld over wondverzorging of hulp bij douchen en aankleden. Uw eigen zorgverzekeraar is voor de uitvoering verantwoordelijk en de indicatiestelling geschiedt door de wijkverpleegkundige. Deze vorm van zorg kan meestal snel starten, bijvoorbeeld na een ziekenhuisopname. Als u zorg nodig heeft kunt u zelf contact opnemen met een wijkverpleegkundige bij u in de buurt. Wijkverpleegkundigen zijn vaak in dienst bij een thuiszorgorganisatie. De wijkverpleegkundige zal samen met u een zorgplan opstellen waarin vastgesteld wordt welke zorg er nodig is. Meer informatie krijgt u bij uw eigen zorgverzekeraar

3 Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) Bij het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) kunt u een indicatie aanvragen voor zorg op basis van de Wet Langdurige Zorg. Bijvoorbeeld: U heeft 24 per dag zorg en toezicht nodig thuis of in een verpleeghuis. De indicatie voor de zorg wordt vastgesteld door het CIZ. De aanvraag doet u via een formulier. Daarbij hoort ook overlegging van medische gegevens, verklaringen van artsen etc. Het CIZ neemt een besluit over de indicatie die u krijgt. Meer informatie: www.ciz.nl . De aanvraag wordt meestal door de huisarts, wijkverpleegkundige of de zorginstelling waar u bekend bent gedaan. U kunt de aanvraag ook zelf starten.

Stap 2: Kiezen tussen zorg in natura of zorg via persoonsgebonden budget

Als in stap 1 is vastgesteld op welke hulp u recht heeft, dan heeft u de keuzemogelijkheid tussen zorg in natura of zorg via een persoonsgebonden budget.

Wat is het verschil tussen zorg in natura en een persoonsgebonden budget (PGB)? Bij zorg in natura wendt u zich met de indicatie bij een zorgorganisatie. Bij zorg in natura contracteert de gemeente, het zorgkantoor of de ziektekostenverzekeraar de zorgaanbieder(s). Ook regelen zij de administratie daaromheen. Wel kunt u zelf met de zorgaanbieder afspraken maken over de manier waarop u zorg en ondersteuning krijgt. Voordeel is, dat u weinig administratieve rompslomp heeft. Nadeel is, dat u kans heeft op wisselende zorgverleners, dat de tijdstippen waarop de zorg plaatsvindt meer kan wisselen en er kunnen ook wachtlijsten zijn.

Bij een PGB (persoonsgebonden budget) krijgt u een geldbedrag waarmee u zelf zorg inkoopt. Het beschikbare budget wordt vastgesteld door de instantie, die een besluit genomen heeft over uw aanvraag. Bij een PGB bepaalt u zelf welke zorgverleners u inhuurt. U legt zelf de afspraken met de zorgaanbieders vast in zorgverleningsovereenkomsten. De Sociale Verzekeringsbank (SVB) controleert de afspraken en betaalt de zorgverleners uit. Met een PGB heeft u dus zelf de regie in handen. U moet daar natuurlijk wel toe in staat zijn. U moet zelf het budget kunnen beheren en verantwoorden, administratie bijhouden en de afspraken maken en contracten opstellen met de zorgverleners. Ook moet u bijvoorbeeld zelf voor vervanging zorgen als uw zorgverlener ziek wordt of vakantie heeft. Een PGB geeft u meer mogelijkheden om de zorg naar uw eigen inzicht te regelen. Maar let op: Zeker als er sprake is van meerdere zorgverleners, dan is het zelf regelen en administreren een stevige klus, die u aan moet kunnen.

Stap 3: Zorg ontvangen en uw eigen bijdrage in de kosten

Voor de Wmo is de eigen bijdrage maximaal € 19 per maand. Bij een laag inkomen kan dat zelfs nihil zijn.

Als u zorg krijgt op basis van de zorgverzekeringswet, worden de kosten gedragen door uw zorgverzekering. Er is geen sprake van een eigen bijdrage of eigen risico. Als u zorg of hulp ontvangt via de Wlz, dan betaalt u een eigen bijdrage voor die zorg. De hoogte van uw eigen bijdrage wordt vastgesteld door het CAK en is afhankelijk van uw inkomen en van uw vermogen. Het CAK gebruikt daarbij uw verzamelinkomen van 2 jaar geleden. Dus voor de eigen bijdrage 2022 wordt uw aangifte van 2020 gebruikt. Dit verzamelinkomen is vastgesteld door de Belastingdienst op basis van de aangifte van uzelf en van uw eventuele partner. Als uw huidig inkomen beduidend lager is dan het inkomen van 2 jaar geleden, dan kunt u verzoeken om aanpassing van uw eigen bijdrage. De eigen bijdrage wordt geïnd door het CAK. Over die eigen bijdrage zijn veel vragen en er doen ook veel indianenverhalen de ronde met name over het ‘eerst opeten van het eigen vermogen’. Vandaar het dringend advies om u vooraf op de hoogte te stellen van de te verwachten eigen bijdrage. Maak een proefberekening om in te schatten hoe hoog uw eigen bijdrage is en dan weet u ongeveer wat u kunt verwachten. Eventueel vraagt u ons daarbij te helpen. Meer informatie: www.hetcak.nl .

Tips

Tot slot nog een paar algemene tips: • Begin op tijd met aanvragen en laat u goed informeren. Sommige aanvraagprocedures duren nu eenmaal lang. • Neem bij gesprekken met instanties altijd iemand mee, die uw situatie kent en bereid deze gesprekken goed voor. Zorg dat u goed kunt aangeven wat u graag zou willen en welke hulp u daarbij nodig heeft.

Neem zo nodig een deskundige in de arm. Bijvoorbeeld een cliëntondersteuner of een vrijwillige ouderenadviseur. • Soms is er enig aanhoudingsvermogen nodig. Laat u niet afschepen met argumenten als ‘dat doen we nooit, dat kan niet’. Vraag door en laat duidelijk uitleggen waarom iets niet kan. • Vraag altijd een bevestiging op schrift. Zeg het wanneer u het niet eens bent met een advies of voorstel of besluit. Ons devies is altijd ‘vriendelijk volhouden’.

Als u zich vooraf wilt informeren en verdiepen, kunt u dat doen op deze betrouwbare websites:

www.regelhulp.nl www.pgb.nl www.ikwoonleefzorg.nl

Raadpleeg ook de Seniorenwijzer 2022 op www.hevorosmalen.nl en in het folderrek van De Ontmoeting. Hebt u nog vragen over deze nogal ingewikkelde materie of wilt u hulp bij het berekenen van uw eigen bijdrage, neem dan contact op met één van de ouderenadviseurs via 06 – 53 27 90 98.

Ad Kuijpers en Paul Scholten, vrijwillig ouderenadviseur HEVO

LEESCLUB

8 BOEKEN PER JAAR!

Al 15 jaar leidt Mabel Goossens de leesclubs van HEVO. Enthousiast en deskundig. Van oktober tot mei lezen de leden allemaal dezelfde 8 boeken. Elke bijeenkomst bespreken ze er 1. Ineke, een van de deelnemers: “Ik lees graag. Al van kinds af aan. Maar de leesclub stimuleert je andere boeken te lezen dan je gewend bent. Door er met elkaar over in gesprek te gaan ontdek je dingen die je zelf niet gezien had.”’ Je hoeft trouwens geen boekenwurm te zijn om je aan te sluiten. Een andere deelnemer zegt: “Voor mij zijn 8 boeken per jaar meer dan genoeg, en omdat ze met zorg geselecteerd zijn, geniet ik er echt van.”

Hoe ontstaat de ‘lijst van 8’?

“Ik lees veel en boeken die voor de leesclub interessant kunnen zijn, komen op een stapel. Daaruit selecteer ik er dan 8. Het gaat trouwens niet alleen om mijn smaak, want ieder jaar komen er ook suggesties van deelnemers. Na definitieve keuze blijkt er altijd een thema te zijn dat de boeken verbindt. Komend jaar is dat bijvoorbeeld ‘herinneringen’. Tijdens de bijeenkomsten is het uitwisselen van leeservaringen een van de vaste onderdelen. Iedereen heeft zijn eigen levenservaring en visie op het leven. Dat maakt samen boeken bespreken zo boeiend, voor de deelnemers én voor mij. Juist boeken met verschillende lagen leiden tot interessante gesprekken. Welke vragen roept het boek op en waardoor wordt iemand geraakt? Kan iemand zich identificeren met de hoofdpersonen of juist helemaal niet? Iedereen haalt er iets anders uit.”

Mabel streeft in de ‘lijst van 8’ naar een balans. Bijvoorbeeld tussen mannelijke en vrouwelijke schrijvers, maar ook qua inhoud en stijl. Ook de genomineerden voor bekende prijzen zoals de Libris Literatuurprijs houdt ze in de gaten. Biografieën vindt Mabel minder geschikt voor de leesclub, omdat het dan vaak maar om 1 vraag gaat: vind ik het leven van die persoon interessant of niet? Ze kiest daarom boeken die sommigen ‘literair’ noemen. “Dat klinkt hoogdravender dan het is. Het zijn boeken die enerzijds herkenbare situaties en personen bevatten, maar anderzijds niet een voorspelbare opbouw of ontwikkeling hebben. Die je als lezer verrassen. Door de ontwikkelingen, de schrijfstijl, de structuur of een open einde.” Controversiële boeken staan er soms ook tussen. “Een boek mag best ‘schuren’. Maar als ze alle 8 zouden schuren, dan kan dat het leesplezier negatief beïnvloeden. Een paar jaar geleden heb ik ‘Vallen is als vliegen’ van Manon Uphoff op de lijst gezet. Dat leidde tot uiteenlopende reacties van ‘fenomenaal’ en ‘greep me bij de strot’ tot ‘moest me door de woorden heen worstelen’ en ‘ben er halverwege mee gestopt’. Dat boek ging over een zwaar onderwerp, incest.”

“Natuurlijk heb ik invloed op de keuze van de boeken die we lezen in de leesclub. En ja, gezien mijn achtergrond, zijn dat vooral Nederlandse of Engelse auteurs.” Als haar belangrijkste rol ziet Mabel als goed voorbereiden en het gesprek in goede banen leiden. Ervoor zorgen dat elke deelnemer haar zegje kan doen. Haar zegje? “Ja, op dit moment zijn er geen mannen bij mijn leesclubs. Die lezen nu eenmaal minder en als ze lezen hebben ze vaak een voorkeur voor non-fictie.”

“Een leven lang lekker lezen gun ik iedereen!”

Twee keer hetzelfde boek lezen

“Als je een boek voor de tweede keer leest, vallen je altijd nieuwe dingen op!” Daarom leest Mabel de lijst van 8 twee keer of zelfs meer. “Ik maak met potlood allerlei aantekeningen in het boek. Daarnaast verzamel ik zo veel mogelijk informatie over de auteur, de schrijfstijl, het perspectief, de thema’s en betekenisvolle passages. Maar natuurlijk ook recensies.” Ineke vindt het ook boeiend om te horen hoe een ander hetzelfde boek ervaren heeft. “Daar denk je dan over na en je leert ervan. Meestal lees ik het boek voor de bijeenkomst nog een keer - wat vluchtiger- door, zo ontdek je meer in de tekst.”

De sociale lezer

Soms zien mensen lezen als een asociale bezigheid: je doet het tenslotte in je eentje. Onderzoek toont aan dat lezers juist heel sociaal zijn. Ze spreken sneller onbekenden aan en zijn meer betrokken bij vrienden en hun omgeving. Uit ander onderzoek blijkt dat lezers een groter empathisch gevoel hebben: ze begrijpen de gevoelens van anderen beter dan niet-lezers. Er zijn nog veel meer positieve effecten van lezen op een mens. Al die effecten zijn misschien mooi meegenomen, maar je kunt ook lezen omdat je dat gewoon leuk vindt.

Toekomst van de HEVO-leesclubs

Mabel leidt nu al 15 jaar de leesclubs bij HEVO en doet er ook nog 2 bij ABZ in Vught. Met haar diploma van de lerarenopleiding voor Nederlands en Engels én veel ervaring met onderwijs aan volwassenen voelt ze zich als een vis in het water bij deze activiteiten. “Ik krijg er zo veel energie van. Mensen kunnen zulke verrassende dingen zeggen over een boek dat ze gelezen hebben. Dat maakt het zo leuk om te doen. En natuurlijk ook de interactie in de groepen. Natuurlijk probeer ik in mijn rol er ook voor te zorgen dat iedereen zich gezien en gehoord voelt. Van mij mag het zo nog jaren doorgaan. En van de leden blijkbaar ook, want het verloop is erg laag.”

Margreet Vossen

Is een leesclub iets voor u? HEVO heeft 3 leesclubs die van oktober tot mei 8 keer bij elkaar komen in De Ontmoeting met maximaal 11 leden. Elke bijeenkomst een ander boek. Voor het nieuwe seizoen is de lijst al bekend. Schrijvers uit verschillende landen en met verschillende achtergronden. In alle boeken spelen herinneringen een belangrijke rol. Hoe maak je die en hoe vergeet je? Ontmoet de mensen in deze mooie boeken. En natuurlijk valt er ook wat te lachen. Er is nog plek! Dus wilt u meer weten of u aanmelden voor een leesclub? Neem dan contact op met Corry Tousain via mail c.tousain@ziggo.nl of telefonisch 06 – 13 64 39 36.