8 minute read
DIAMANT HB Antwerp
Ambitie uit 2019
Oded Mansori, HB Antwerp
Antwerpen blijft een betrouwbaar centrum voor de wereldhandel in diamant, vanuit zijn rijke geschiedenis en traditie met ethische handel. Die boodschap gaf premier Alexander De Croo de internationale diamantindustrie onlangs in Antwerpen mee tijdens een internationaal congres. Opvallende exponent van het Antwerpse diamantverhaal is HB Antwerp, dat er in menig opzicht een geheel nieuwe invulling aan geeft.
door Jan Van de Poel fotografie Vincent Callot
‘Kwaliteitsvolle wagens zijn van Duitse makelij. De beste schoenen zijn gefabriceerd in Italië. En de schitterendste diamant komt uit Antwerpen. Dat idee leeft nog steeds bij de consument’, weet Oded Mansori, een van de vijf medeoprichters en huidig CEO van HB Antwerp. Alleen waren spelers in de Antwerpse diamantindustrie volgens hem te zeer gaan focussen op zoveel mogelijk geld verdienen op een goedkopere manier dan de concurrentie. ‘Heel wat andere industrieën bewandelden die weg eerder al. Omdat een diamant een gewichtig product is waarin heel veel waarde samenkomt, is de Antwerpse diamantsector pas later ook die weg opgegaan. Toen goedkoop slijpen dan toch de leidraad werd, verhuisde alle slijpactiviteit naar onder andere China, India en het Midden-Oosten. Vervaardigen kon eender waar, zolang het maar niet in Europa was. In zo’n verhaal kan je niet tegelijk vasthouden aan het erfgoed en de eeuwenlange knowhow die jarenlang je basis vormden.’
MEER TRANSPARANTIE NODIG
Zich bewust van de uitstraling die Antwerpen als diamantcentrum nog heeft, heeft HB Antwerp terug aangeknoopt met het authentieke verhaal van diamant en hoe dat bijdraagt aan de maatschappij. ‘Diamant is een van de meest luxueuze producten ter wereld, dat onder de mineralen misschien wel het opmerkelijkste verhaal heeft. Het is ook het object bij uitstek waarmee mensen heuglijke gebeurtenissen vieren. Maar dat beeld staat in schril contrast met hoe de klassieke diamantwereld het verhaal brengt. Daarover is nooit volledige openheid gegeven. Wie zijn achtergrond prijsgaf, deed zich in alle pogingen om de goedkoopste te zijn zo zelf de das om. Niemand weet van elkaar met wie men zaken doet. Terwijl het vandaag net heel belangrijk is om transparant te zijn. De jongere generaties vertrouwen iets pas als het volledig te verifiëren is. Als ze de oorsprong van iets niet kunnen thuisbrengen, moeten ze er gewoonweg niet van weten. Om nog geld te kunnen verdienen, heeft de industrie zichzelf dus in een doodlopend straatje gestuurd. Zo hebben diamanten veel aan glans verloren’, merkt Oded Mansori op. ‘Alle vijf medeoprichters hebben begrepen dat HB Antwerp geen toekomst zou hebben, wanneer we in dat verhaal zouden meegaan. Onze diamanten moeten helemaal identificeerbaar zijn voor onze eindklanten. In het hele verwerkingsproces wordt een diamant zo’n 3.000 keer geverifieerd. De handel via de klassieke weg verloopt over minstens 25 tot soms zelfs 100 tussenpersonen, die nauwelijks informatie aan elkaar doorgeven. Voor ons is het logisch dat we elke stap in de toeleveringsketen van elke steen kunnen aantonen. Want elke bewezen stap in dat proces draagt bij aan de uiteindelijke waarde ervan. Daarom hebben we enkel de drie noodzakelijke tussenschakels overgehouden: de mijn, HB Antwerp en de juwelier. In de route die diamant klassiek volgt, is er ook geen contact tussen de mijn die de steen ontgint en de handelaar die de diamant uiteindelijk verkoopt. In ons verhaal praten beide partijen open met elkaar. Hierdoor krijg je een eerlijker product. Niet alleen voor de juwelier die stenen verwerkt, maar ook voor de eindconsument voor wie ze een vorm van investering kunnen zijn. Wij maken het mogelijk te bewijzen welke reis een diamant heeft gemaakt en welke gemeenschap ervan beter is geworden. Onze industrie moest wel een andere richting inslaan, wilden we er nog trots op kunnen zijn. Antwerpen is de grootste winnaar van onze koerswijziging. Wie aan diamant denkt, zal meteen aan Antwerpen en in één adem aan kwaliteit denken.’
DATA EN TECHNOLOGIE ALS HOEKSTENEN
Vanuit dat besef en voortbouwend op de knowhow en bestaande traditie op diamantvlak, slijpt HB Antwerp sinds drie jaar opnieuw diamant in Antwerpen. ‘In onze aanpak willen we elke stap van het proces volledig beheersen. Dus zijn we voor elk aspect van de toeleveringsketen nagegaan of we daar al volgens de beste manier van uitvoering werkten. Waar dat niet zo was, hebben we de denkoefening volledig opnieuw gedaan. Zo hebben we ons eigen ecosysteem gecreëerd, waarvan data en technologie de hoekstenen vormen. Beide aspecten geven je de mogelijkheid om activiteiten op te schalen’, legt de CEO van HB Antwerp uit. ‘Met de overname van het Wetenschappelijk en Technisch Onderzoekscentrum voor Diamant hebben we op dat vlak in 2019 een belangrijke stap gezet. Zijn ploeg van een twintigtal ingenieurs staat al sinds 1997 ten dienste van onze Antwerpse diamantindustrie. Maar omdat er hier niemand meer was om de ontwikkelde technologieën te gebruiken, riskeerden we knowhow en intellectuele eigendom aan het buitenland te verliezen. Toen duidelijk werd dat de overheid af wou van dat innovatiecentrum, hebben we dat in huis gehaald. Met de Fenix ontwikkelde het een revolutionaire robot voor diamantbewerking. Met deze machine verloopt het slijpen tienmaal sneller en veel efficiënter en preciezer dan bij manueel slijpen. Deze technologie laat Antwerpen toe om weer de lead te nemen in dit vak, omdat we niet langer afhankelijk zijn van goedkope arbeid. En het WTOCD heeft nog andere technologische innovaties ontwikkeld, die nu niet langer naar het buitenland verkassen. Integendeel, we houden die voor onszelf en investeren volop in de volgende generaties ervan. Buitenlandse diamantcentra kunnen dus niet langer profiteren van onze technologieën en zo bloeien op de kap van Antwerpen.’
KLAARSTOMEN IN TWAALF WEKEN
Omdat technologie nu eenmaal ook opvolging vraagt, stampte HB Antwerp vorige zomer een eigen academy uit de grond. Driemaal per jaar worden kandidaten er in twaalf weken klaargestoomd voor een job als diamantslijper. Oded Mansori: ‘Dit initiatief is een voor de hand liggend hoofdstuk in ons verhaal. Door onze focus op technologie kan je het eerder beschouwen als een opleiding tot planner of machine-operator voor hoger opgeleide profielen. Met een expert naast hen gaan kandidaten vanaf dag één met echte diamanten aan de slag. Zo brengen we meteen het belang van het teamaspect in ons vak onder de aandacht. Want door samen te werken, kom je tot een beter product.’
Met opleidingen creëert het Antwerpse diamant- en techbedrijf overigens ook positieve impact tot in Botswana. Zo is een eerste groep van 30 afgestudeerde ingenieurs gestart met een intensief trainingsprogramma van drie maanden, ter voorbereiding op een job bij de tak van HB
Ari Epstein – CEO AWDC Teamleader Routeplan ‘Diamant’
Innovatie en digitaliseringen waren drie jaar geleden de ordewoorden in de diamantsector. Zijn de effecten al merkbaar op het terrein?
‘Absoluut. Zo heeft de Antwerpse verankering van de Fenix, het cutting edge automatische slijptoestel dat door het Wetenschappelijk en Technisch Onderzoekscentrum voor Diamant (WTOCD) werd ontwikkeld, mee gezorgd voor de snelle en sterke groei van HB Antwerp. Maar ook andere hoogtechnologische Antwerpse diamantverwerkende bedrijven hebben de afgelopen jaren sterk ingezet op de continue verbetering van hun automatische verwerkingscapaciteit, met verhoogde slijpvolumes en werkgelegenheid als gevolg.’
Welke stappen zijn er de voorbije jaren gezet richting een meer transparante en duurzame handel?
‘We zien dat steeds meer diamantbedrijven blockchaintechnologie gebruiken om de duurzame origine van hun goederen te kunnen garanderen aan hun klanten. Met OrigemA, een ambitieus duurzaamheidsproject dat AWDC dit jaar in de Democratische Republiek Congo (DRC) heeft gelanceerd, gaan we met blockchaintechnologie een volledig traceerbare waardeketen opzetten voor fair trade, artisanaal ontgonnen diamant uit de DRC.’
Hoe blijft de Antwerpse diamantsector haar leiderschapspositie opnemen als belangrijkste handelscentrum voor diamant wereldwijd?
‘Voor een marktleider geldt naast het adagium “practice what you preach” evenzeer “preach what you practice”. We moeten dus nog meer vertellen wat we doen. Om dit kracht bij te zetten, hebben we in september FACETS, een internationale diamantconferentie georganiseerd in de Antwerpse Handelsbeurs rond de terechte vraag naar meer transparantie en duurzaamheid in de diamantwaardeketen. En die wordt gedreven door de machtigste speler in de keten: de consument.’
Antwerp in dat Zuid-Afrikaanse land. ‘Goed doen voor lokale gemeenschappen houdt in dat je stenen niet zomaar weghaalt uit het land van oorsprong. Botswana is een goed ontwikkeld land met degelijke infrastructuur, maar dat is amper geweten. We menen dat het tot meer in staat is dan alleen maar diamant ontginnen. Door vertrouwen te geven, willen we bij de buitenwereld de nieuwsgierigheid aanwakkeren naar wat het land nog meer te bieden heeft. En door de bron, de knowhow en de uiteindelijke verkoper aan elkaar te linken, vormen we zelf automatisch ook een stabiele partner’, geeft de CEO nog mee. ‘HB Antwerp is nog steeds een bedrijf en geen liefdadigheidsinstelling. We handelen dus pas als dat financieel gesproken zin heeft voor ons, maar ook voor anderen. In de eerste twee jaar die we in Botswana actief zijn geweest, hebben we al voor 30 % meerinkomsten gezorgd voor de overheid. Dat geld kan geïnvesteerd worden in infrastructuur, onderwijs, gezondheidszorg en zo veel meer.’
Wereld veranderen met Microsoft
Intussen zet HB Antwerp zichzelf én Antwerpen ook internationaal in de kijker door opvallende samenwerkingen met wereldmerken als Louis Vuitton en Microsoft. ‘Microsoft had een aantal jaar geleden al begrepen dat het toenadering moest zoeken met andere domeinen en sectoren, wil het toonaangevend blijven. Onze samenwerking is aanvankelijk gestart vanuit onze zoektocht naar software die diamanten kon volgen op hun reis. Maar intussen is ons project voor Microsoft een van de vlaggenschepen van zijn Changemakers-programma. Niet alleen draagt het ons verhaal mee uit, het heeft onze geplande investering van verschillende miljoenen euro hierin met eigen middelen verveelvoudigd. Het is dus duidelijk dat het potentieel van wat we doen, veel groter is dan we enkele maanden geleden konden vermoeden. Want wat met diamant kan, is op deze manier ook met andere grondstoffen en mineralen mogelijk’, begrijpt Oded Mansori al te goed.
