9 minute read
INDUSTRIE Boortmalt
Ambitie uit 2019
Yvan Schaepman, Boortmalt:
‘Alles begint bij de motivatie van onze medewerkers. Door hun passie voor duurzaamheid hebben we daarin als bedrijf al grote stappen gezet én blijven we snel vooruitgaan’, stelt CEO Yvan Schaepman van Boortmalt vast. De aandacht voor warmterecuperatie en energie-efficiënte trekt de wereldleider in de moutwereld ook voortdurend door, getuige zijn geplande aansluiting op het warmtenetwerk in AntwerpenNoord en samenwerkingen met start-ups rond waterverbruik en warmterecuperatie.
door Jan Van de Poel fotografie Koen Fasseur
Met een jaarlijkse productiecapaciteit van 3 miljoen ton bedient Boortmalt vanuit 27 mouterijen wereldwijd brouwerijen en stokerijen van een van de belangrijkste ingrediënten van hun productieproces. Daarmee klokt de moutgroep, die sinds 2004 deel uitmaakt van de Franse landbouwcoöperatieve Axereal, af op een jaaromzet van maar liefst 1,4 miljard euro. In Antwerpen bevindt zich trouwens niet alleen haar hoofdkwartier, maar beschikt ze ook over de grootste mouterij ter wereld. Met een jaarlijkse productiecapaciteit van 470.000 ton levert die het nodige mout voor het brouwen van zo’n 16 miljard biertjes. ‘In 2010 hadden we nog maar een jaarlijkse productiecapaciteit van zo’n 280.000 ton. De voorbije twaalf jaar hebben we dus een enorme groei gekend’, merkt Yvan Schaepman, die in 2009 het roer bij Boortmalt in handen nam.
Opvallend genoeg ging die groei samen met een bijzondere shift op vlak van duurzaamheid. Zo ging de CEO vorig jaar het engagement aan om met Boortmalt de doelstellingen uit het Klimaatakkoord van Parijs al tegen 2030 volledig na te komen. ‘Onze jaarlijkse CO2-uitstoot zullen we tegen dan minstens gehalveerd moeten hebben tot 220.000 ton. We weten hoeveel ons engagement nog gaat kosten en wat het tot nu toe al gekost heeft. Om het doel te kunnen halen, zit dat streven vervat in onze financiële strategie. Een derde van de nodige investeringen hiervoor financieren we zelf, voor twee derde ervan werken we met groene financieringen. Omdat we ons doel zonder twijfel halen, willen we zelfs nóg beter doen. Ook investeringsgewijs achten we het haalbaar om al in de eerste jaren van he volgende decennium klimaatneutraal te functioneren. Vermoedelijk nog eind dit jaar zal onze raad van bestuur dat engagement onderschrijven’, geeft hij aan.
APART ENERGIEBEDRIJF OPRICHTEN
Voor het waarmaken van die ambitie volgt Boortmalt al jaren een uitgestippelde koers. Daarbij zet de moutgroep fors in op verschillende terreinen, met een duurzamer energieverbruik als belangrijkste pijler. ‘Het verbruik van fossiele brandstoffen en daaraan gekoppeld de CO2-uitstoot van onze 27 mouterijen wereldwijd fors verminderen, weegt het zwaarst door in onze doelstellingen voor een verdere duurzame ontwikkeling. Van het belang en het nut van over te schakelen naar duurzame energiebronnen waren we goed tien jaar geleden al overtuigd, zo bewijzen onze diverse investeringen daarin. Zo zijn we al sterk overgeschakeld naar
energiewinning uit zon, wind en biomassa. Europa wil een leidende rol opnemen in een waterstofeconomie. Daarvoor lopen er al diverse grootschalige investeringen, onder andere in havens. Ook wij zien mogelijkheden in waterstofoplossingen, zij het dan eerder pas vanaf 2025’, licht Yvan Schaepman toe. ‘Het gaat ook niet meer op om vast te houden aan slechts één bron van energie. Voor eender welk bedrijfsverhaal heb je vandaag een cocktail van drie à vier verschillende duurzame energiebronnen nodig. Energie is niet alleen heel belangrijk geworden voor de toekomst van het bedrijf, het wordt ook steeds complexer. Omdat het een dermate moeilijk domein is, denk ik er zelfs aan om binnen de groep een apart bedrijf op te richten dat er zich op toespitst. Dat zal ons niet alleen helpen om onze doelen rond duurzaamheid te halen. Ook de externe financiering van investeringen in die zin zal zo makkelijker rond geraken.’
ANTWERPEN ALS VOORBEELD
Intussen heeft Boortmalt eind vorig jaar al zijn deelname toegezegd aan het warmtenetwerk Antwerpen Noord. Hierbij zal de Antwerpse mouterij de restwarmte afkomstig van de verwerking van afval aangevoerd krijgen. Die kan ze gebruiken in haar productieproces, waarbij kiemende gerstkorrels urenlang moeten drogen in een oven. De restwarmte kan dan dienen als alternatief voor warmte afkomstig van warmtekrachtkoppelingen en gasbranders. De hoeveelheid aardgas die Boortmalt hierdoor uitspaart, is vergelijkbaar met het jaarverbruik van tienduizend gezinnen. ‘Zodra het netwerk gerealiseerd is, zal het ons in staat stellen om 80 % van onze CO2-uitstoot te besparen. Daarvoor moeten we nog wel nieuwe warmtewisselaars plaatsen, wat toch een investering van 12 tot 15 miljoen euro vergt. Maar het is een uniek en ambitieus project, dat ons als een van de grootste klanten een enorme ecologische winst zal opleveren. En het zet onze Antwerpse mouterij binnen de groep in de kijker als voorbeeld voor andere locaties.’
Met oog op een spaarzamer waterverbruik heeft Boortmalt ook al met succes een samenwerking opgezet met een Nederlandse start-up. De technologische innovatie die ze als partners samen hebben ontwikkeld, heeft het waterverbruik al met 40 % doen afnemen. ‘Vandaag verbruiken we slechts twee kubieke meter water per geproduceerde ton mout, waar dat voordien nog drie kubieke meter was. In onze business zijn we daarmee best of class. Omdat we als bedrijf een positieve impact op onze sector willen hebben, houden we die innovatie niet louter voor onszelf. Onze concurrenten kunnen die technologie gewoon aanschaffen bij die Nederlandse starter. Als je met voorsprong de nummer 1 wereldwijd in jouw sector bent, moet je ook de rol van pionier durven opnemen. Ik heb er evenmin moeite mee om ideeën simpelweg te delen in plaats van ze te verkopen. Als onze sector op die manier duurzamer kan worden, is dat voor iedereen een goede zaak.’
INNOVATIES ALS VERSNELLERS
Dat innovaties gericht op duurzaamheid binnen Boortmalt vaak vanuit Antwerpen vertrekken, kent een eenvoudige verklaring. ‘Hoewel we de voorbije twaalf jaar al sterk gegroeid zijn, hebben we de ambitie om nog beter te doen. Vandaag hebben we 15 % van de wereldmarkt in handen en dat willen we verdubbelen naar 30 %. Een innovatiecentrum kan een accelerator zijn van die beoogde groei. Mensen met uiteenlopende competenties samenbrengen, kan nu eenmaal helpen om sneller resultaten te boeken. En Antwerpen is de grootste mouterij wereldwijd. Hier gebeurt al zodanig veel, waardoor het superinteressant wordt om dat verder uit te bouwen’, duidt Yvan Schaepman de forse investering in het innovatiecentrum op de Antwerpse Boortmalt-site, waar sinds 2019 naar nieuwe moutvariëteiten en procestechnieken wordt gezocht.
Ook in Herent en in Argentinië heeft de moutgigant zulke innovatiecentra in gebruik. ‘Mout is het product van spelen met water, temperatuur en tijd. Voor elke graansoort is er een andere receptuur nodig, waardoor we meer dan honderd verschillende bereidingswijzen kennen. Naast basisingrediënt voor het brouwen van bier en kan mout dat trouwens ook zijn voor de productie van plantaardige voeding. Als je ziet welke evolutie de markt van bijvoorbeeld plantaardige vleesvervangers maakt, dan kan daar absoluut de kiem liggen van bijkomende groei. In dit verhaal
Jan Remeysen – CEO BASF Antwerpen Teamleader Routeplan ‘Industrie’
Hoeveel heeft de Antwerpse industrie de voorbije jaren geïnvesteerd in duurzame transitie? Op welk soort technologieën ligt de klemtoon?
‘De afgelopen vijf jaar noteerden we alleen al in de Antwerpse industrie 11,3 miljard euro aan investeringen, waarvan een derde aan duurzame projecten. Maar eigenlijk is elke investering zuiniger, milieuvriendelijker dan de bestaande installatie. Dus je kan zeggen dat het een totaalinvestering in duurzaam industrieel produceren is. Uit de recentste benchmarkstudie van ons Industrieforum blijkt bovendien dat 77 % van de industriële bedrijven al een circulair businessmodel heeft. Hoe groter het bedrijf, hoe prominenter de strategie die ze daarrond uitrollen. Bijna de helft introduceert nevenstromen en restenergie van andere kringlopen in de eigen kringloop.’
Welke prioritaire uitdaging zal onze industrie een antwoord moeten bieden?
‘Op de korte termijn denk ik dat er één heel urgente uitdaging is. Zeker voor energie-intensieve sectoren zoals de chemie en de petrochemie, en dat zijn de astronomische gas- en elektriciteitsprijzen. De gasprijzen zullen uiteindelijk weer moeten normaliseren om concurrentieel op wereldniveau te blijven. We moeten er vooral voor zorgen dat er in die tussentijd geen industriële activiteit verloren gaat. En hierbij zal ook steun van de overheid noodzakelijk zijn. Maar nog nooit hebben we zoveel simultane uitdagingen gehad als vandaag, en ze zijn allemaal even dringend: de krappe arbeidsmarkt en ons tanende onderwijs, de steeds strengere milieunormen – met rechtsonzekerheid die hiermee gepaard gaat - en de sterke stijging van de loonkosten, om er maar een paar te noemen.’
Aan welke randvoorwaarden moet voldaan worden om die het hoofd te kunnen bieden?
‘Als ik naar de overheid kijk, denk ik dat het haar taak is om te zorgen voor een industrievriendelijk beleid dat de energietransitie die volop bezig is, faciliteert en niet nodeloos ingewikkeld maakt. Dat betekent dat ze productiebedrijven moet ondersteunen in de uitdagingen die de transitie met zich meebrengt, onder andere op het vlak van de nodige infrastructuur, en haalbare normen moet opleggen. Om de andere uitdagingen zoals arbeidsmarkt en onderwijs op te lossen, moet de algemene perceptie rond industrie dringend veranderen. De industrie kampt met een negatief imago, terwijl net daar de grootste vooruitgang wordt geboekt en innovatieve oplossingen worden ontwikkeld op vlak van CO2-reductie en circulariteit, en duurzaamheid in het algemeen.’
komen duurzaamheid en innovatie overigens mooi samen’, stipt de CEO nog aan. Niet toevallig zijn dat twee pijlers die bij Boortmalt erg belangrijk vinden. Niet omdat het moet, wel omdat we het gewoonweg leuk vinden om daarmee aan de slag te gaan. Wat je business ook is, het komt er steeds op aan om mensen aan te trekken die gemotiveerd zijn om te bereiken wat jouw bedrijf wil bereiken. Wanneer jouw mensen eenzelfde passie delen, helpt het om daarmee sneller vooruit te gaan. Het werkt niet om je vast te pinnen op financiële doelen. Die vrijheid hebben onze aandeelhouders me gelukkig gegeven. Dat we die doelen wel bijna steeds hebben gehaald, is het logische gevolg van de handelingen van onze medewerkers. In onze groep vormen zij echt de motor van onze inspanningen en vooruitgang op vlak van duurzaamheid.’
www.boortmalt.com
Antwerpse Qpinch-technologie voor mouterijen elders
Het voorbije jaar onderzocht Boortmalt ook of een baanbrekende oplossing voor energie-efficiëntie van de Antwerpse scale-up Qpinch inzetbaar was in zijn Antwerpse fabriek. Die oplossing vertrekt vanuit een omkeerbare chemische reactie om procesafvalwarmte terug om te zetten in waardevolle ruimte voor hergebruik in hetzelfde proces. Op die manier kunnen bedrijven hun energieverbruik en emissies dus verminderen, maar toch dezelfde output behalen. ‘Het is een zeer innovatieve toepassing waarin we als Boortmalt sterk geloven. Alleen is deze technologie niet compatibel met onze plannen om onze Antwerpse mouterij aan te sluiten op het warmtenetwerk. Maar we bestuderen wel volop de mogelijkheden om ze in een van onze andere mouterijen te integreren’, geeft Yvan Schaepman aan.
