Oost-Vlaanderen Ondernemers 2025#03

Onder nemers

Van techveulens tot unicorns

ONDERNEMEN DUURZAAM

3de jaar op een rij het Voka Duurzaamheid Charter behaald.

Aksis staat in voor de totaalinrichting van kantoren, hospitality, openbare ruimtes en commerciële ruimtes . Met oog voor kwaliteit en detail nemen ze de volledige binnenafwerking en technieken voor hun rekening. U kiest voor een professionele partner die uw project begeleidt vanaf uw eerste ontwerp tot definitieve oplevering .

Aksis

Totaalinrichting

Sluis 15, B-9810 Eke / T. +32 (0)9 210 46 10 www.aksis.be / info@aksis.be

Dokter Van Overschelde

Luie slaper

De voorzitter opent het debat

Il fut un temps. Dat Europa de wereld ontdekte en hem vervolgens grotendeels inlijfde. De impact van het Avondland op landen en volkeren was in veel opzichten verpletterend: koloniale expansie, mercantilisme, wetenschap en techniek, de Verlichting, industriële revolutie…

Na de Tweede Wereldoorlog begon het aanzien van Europa versneld te tanen, al moeten we vooral gelukkig zijn met de gelijktijdige beweging naar meer Europese eenheid, na eeuwen van bloedige interne conflicten en veel ellende voor de gewone Europeaan. In de voorbije decennia – met de exit van het VK als triest dieptepunt - ging de neergang verder. Politiek, economisch en militair spelen wij vandaag een tweederangsrol.

De schofferende uitspraken van de Amerikaanse vicepresident Vance, in aanloop naar de ‘vredesbesprekingen’ over Oekraïne, waren een nieuw hoogtepunt in de ontmaskering van de Europese status, een vernederende proeve over onbeduidendheid.

Ondertussen zijn enkele leiders van Europese kernlanden in een hogere versnelling geschoten. Maar zij slagen er nauwelijks in om de ingebakken Europese usances – onenigheid, tergende traagheid en opspelend egocentrisme – van zich af te schudden.

JEF WITTOUCK

Voorzitter Voka –Kamer van Koophandel

Oost-Vlaanderen

Vandaag blijkt hoe broos en onvolkomen de Europese gedachte blijft, ook na 75 jaar van geduldig en vreedzaam breien aan een uitermate complex patchwork van regio’s, economieën en culturen. De naoorlogse inspanning voor meer Europa was kolossaal – en ook de enig juiste – maar het voorlopige resultaat blijft onder het olympisch minimum om op het wereldtoneel een rol van betekenis te spelen.

Op kritieke momenten wordt het Europese ‘front’ eenvoudig uit elkaar gespeeld. Dat was al langer zo begrepen door de opportunistische leiders van de VS, China en Rusland, maar de komst van Trump II en het feitelijk einde van de morele, militaire en mercantiele as tussen de Verenigde Staten en Europa, stelt de nieuwe verhoudingen veel meer op scherp. De ontsluiering van Europa liet de voorbije maanden veel monden openvallen, niet in het minst in Europa zelf.

Hoe moet het nu verder? Met de groen-linkse Europese agenda van de voorbije jaren zal het niet lukken. Op een webpagina van de Europese Unie valt te lezen: ‘De EU hanteert milieunormen die tot de strengste ter wereld behoren. Daar zijn alle EU-burgers bij gebaat.’ Niet dus.

Schone energie, internationale samenwerking, wereldwijde bescherming van mensenrechten, armoedebestrijding en duurzame ontwikkeling in alle delen van de wereld: voor het van humanisme doordrongen Europa waren dit evident prioritaire beleidsissues. Maar nu even niet meer.

Europa ‘vergat’ een strategie te bouwen om een rol te spelen in de multipolaire wereld van morgen. Een strategie, gericht op de wereld, want de wereld is onze markt. Investeren in eigen kracht om onafhankelijker te worden. Minder overheid, minder regulering en minder lasten voor bedrijven kan de motor weer doen aanslaan. Jawel, een scheut Trumpiaans, maar met manieren.

Indien Europa (en België) zich met spoed geopolitiek, economisch en militair vermant en verantwoordelijkheid neemt, kan de nieuwe ambtstermijn van de ijzingwekkende mens Trump, uiteindelijk een welkome wake-upcall zijn geweest om eindelijk de eigen zaken op orde te zetten. ‘Europa, ontwaakt, gij luie slaper.’

Colofon

KANTOREN

9000 Gent – Lammerstraat 18

T 09 266 14 40

9300 Aalst – Werf 8

Web www.voka.be/oost-vlaanderen

BESTUURSCOMITÉ VAN VOKA

OOST-VLAANDEREN

Jef Wittouck, An Bels, Erik Chabot, Jan Cornelis, Ann De Clercq, Christiaan De Wilde, Siegert Dierickx, Farida Doulami, Stefan Fesser, Dieter Hillaert, Alexander Hoogewijs, Geert Moerman, Griet Nuytinck, Karen Pieters, Wim Pynaert, Roseline Van Damme, Christine Van den Berghe, Katrien Vanden Bulcke, Jens Van Mol.

EREVOORZITTERS VAN VOKA

OOST-VLAANDEREN

Luc De Bruyckere, Chris De Hollander, Ronald Everaert, Jean-Paul Van Avermaet, Marc Vereecken en Marcel Verschelden.

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Geert Moerman

Lammerstraat 18 – 9000 Gent

HOOFDREDACTIE

Jan Geers – jan.geers@voka.be

EINDREDACTIE

Sam De Kegel – sam.dekegel@voka.be

WERKTEN MEE

Werner Claeys, Jolyn De Baets, Sven Decaestecker, Sam De Kegel, Laurens Fagard, Jan Geers, Simon Lefèvre, Luc Nimmegeers, Wannes Nimmegeers, Kristina Rybouchkina, Bart Vancauwenberghe, Ann Vandamme en Jan Van Gyseghem.

MAGAZINE REALISATIE LAYOUT

Karakters, Gent, www.karakters.be

DRUK

Drukkerij Perka, Maldegem, www.perka.be

PUBLICITEIT

Rik Vyncke

rik.vyncke@voka.be - T 0477 30 21 32

Ann Vandamme

ann.vandamme@voka.be - T 09 266 15 71

Mensenwerk 56

Op de cover 4

Inhoud

4 Op de cover

Ju-Ju unicorn! De opgang van de eenhoorn in Oost-Vlaanderen

Deliverect en Lighthouse: twee unicorns in volle galop

Telexen

Vers ledennieuws

Trends

16 Dossier vastgoed, kantoren, industriebouw

1 miljoen extra inwoners tegen 2070: hoe pakken we de wooncrisis aan?

AI en robotica: twee nieuwe steunpilaren voor de bouwsector

Groeipijnstillers 68

Opinie

1 Aan zet

Luie slaper

44 De lobby

Het federale regeerakkoord door een Oost-Vlaamse economische lens

84 Geert dacht

Een nieuwe dageraad tussen China en Europa?

Inspiratie

12 Hilde op je pad

Hilde Schuddinck in een (taal) onderonsje met haar oud-leraar Latijn

Patrick Lateur

56 Mensenwerk

Van kickstart tot opleidingsbudget: hoe threon continu zijn medewerkers ontwikkelt

62 Bamboe

De dolle sprint van fietsleasebedrijf o2o

68 Groeipijnstillers

We are: hoe fit je nieuwe medewerkers binnen jouw (scale-up)cultuur?

72 Globaal gezien

Ni Hao Beijing en Seoul! In de voetsporen van Voka’s Tech Trip

83 Straatplaat

De markt afschuimen

De maand van Voka

78 Binnenkort bij Voka

Op de agenda bij Voka Oost-Vlaanderen

Vooraan in het nieuws

De vraag van 1 miljard euro: hoe word je een unicorn?

De eenhoorn rukt op in Oost-Vlaanderen

TEKST SAM DE KEGEL

In de verbeeldingswereld van ontelbare kinderen heeft de unicorn of eenhoorn een magisch en onoverwinnelijk aura. Maar sinds 2013 heeft het sprookjesdier ook in de wereld van start-ups – en zeker die van heel beloftevolle techondernemers – een mythische status.

Met dank aan de Amerikaanse durfkapitaliste

Aileen Lee. Zij schreef een invloedrijk artikel in The New York Times over die speciale categorie van succesvolle start-ups, die ze bijna even zeldzaam als eenhoorns noemde. Met unicorns verwees ze naar start-ups die een waarde van 1 miljard dollar hebben bereikt.

De eenhoorn is sindsdien dus ook een mythisch dier uit de familie van de techachtigen. Ze leven doorgaans in een bruisende omgeving en in een ecosysteem dat groei en innovatie bevordert. En groeien razendsnel in een gunstig ondernemersklimaat.

Volgens een recent rapport van de dataverzamelaar Dealroom zijn de voorbije tien jaar in Europa 571 unicorns ontstaan, waarvan 22 in 2024. De investeerder Atomico telde in zijn verschenen rapport ‘State of European Tech’ 358 bedrijven met een miljardenstatus, ongeveer vijf keer meer dan tien jaar geleden.

Het unicornbestand monitoren in België vergt alsnog geen hogere wiskunde. Volgens recente tellingen zijn er in ons land vijf exemplaren: Team.blue, Deliverect, Odoo, Collibra en sinds een recente kapitaalronde in 2024 ook Lighthouse, waarmee ons land ver onder

de middelmaat scoort (zie randstuk) Maar – opvallend – het mythische lievelingsdier van de techscene is aan een opmars bezig in Oost-Vlaanderen. Met de Gentse techvallei als ultieme hotspot.

De kans om een eenhoorn waar te nemen in onze contreien wordt dus met de dag groter. Waarom deze paradepaardjes van het

techlandschap het nu net in onze provincie zo goed doen, is de vraag van 1 miljard. Hoe schopten ze het tot unicorn? En waarom hebben ze een snuit voor ultrasnelle groei?

We leggen ze graag voor aan Jan Hollez (Deliverect) en Matthias Geeroms (Lighthouse), twee van de drie eenhoorns die grazen onder de Gentse torens.

‘Slechts’ 5 techunicorns in de Belgische wei

In België galopperen vijf techunicorns: Team.blue, Deliverect, Lighthouse, Odoo en Collibra. De eerste drie zagen het levenslicht in Oost-Vlaanderen.

In absolute aantallen hebben in Europa het VK, Duitsland en Frankrijk de meeste eenhoorns (samen 238 volgens Atomico), wat door hun grote aantal inwoners niet onlogisch is. Zet je het aantal miljardenbedrijven af tegen het bevolkingsaantal, dan komen kleine landen als Estland, Luxemburg, Zwitserland en de Scandinavische landen er als de kampioenen uit. Zij hebben twee à vier unicorns per miljoen inwoners. Ons land bengelt onderaan in de rangschikking met zowat 0,5 per miljoen, in de buurt van Tsjechië, Spanje en Portugal.

Waar België internationaal achter loopt op vlak van snelle groeibedrijven die in grotere rondes kapitaal ophalen, is Gent een absoluut internationaal zwaargewicht.

Het staat in de top 20 van Europa op vlak van opgehaald risicokapitaal en op plek 2 als je risicokapitaal afzet per capita. Gent telt zelfs het hoogste aantal unicorns per capita. Bron: De Tijd

De bio(toop) van de 3 ‘Oost-Vlaamse’ unicorns

Team.blue

Het ultieme doel van Jonas Dhaenens, founder van Combell in 1999, was zelfstandigen en kmo’s helpen om ‘online’ te gaan. Als provider van domeinnamen, webruimte voor een website en e-mailadressen via een eigen .BE naam is het bedrijf sinds de oprichting continu sterk gegroeid, zowel organisch als via overnames van sectorgenoten in België.

Vanaf 2015 waagde Jonas met de toenmalige Combell Group de sprong naar het buitenland (Nederland, nadien Denemarken, enz…) om andere sectorgenoten in het buitenland te integreren. In 2019 is de groep gefuseerd met zijn Nederlandse leider TransIP en is de groepsnaam gewijzigd in team.blue, als het platform boven al hun succesvolle lokale productmerken. Sindsdien is de organische en zeker de externe groei aan een hoog tempo blijven duren met het toevoegen van de ZuidEuropese groep Register (Italië, Spanje, Portugal – ook UK en Ierland). Het heeft ook de marktleiders in Bulgarije, Turkije, Griekenland, Zweden, Finland, Slovakije, Tsjechië, enz. overgenomen.

Ondertussen telt de groep meer dan 3.000 werknemers in 45 landen voor de huidige 65 merken van team.blue. Terwijl initieel de focus twintig jaar geleden lag op domeinnamen, website hosting en e-mailadressen is dit gegroeid naar een heel scala van b2b SaaS-oplossingen om ondernemers en kmo’s Europees bij te staan in het succesvol online zakendoen. Voorbeelden zijn o.a. Leadinfo (leadgeneration), Iubenda (GDPR compliancy), Billdu (mobiel offertes/facturen maken), Simplybook (afspraken beheerstool).

In 2024 heeft team.blue 2 nieuwe aandeelhouders verwelkomd in haar kapitaal: het Canadese pensioenfonds CPPIB en de Belgische beursgenoteerde holding Sofina. Zo stoomt Team.blue nu door naar een marktwaarde van 4,8 miljard euro en een omzet van 750 miljoen euro met een stevige winstmarge.

Deliverect

In 2018 richtten Zhong Xu en Jan Hollez Deliverect op, dat in 2022 werd uitgeroepen tot Scale-up van het Jaar 2021. Hun samenwerking begon al veel eerder aan de UGent, toen Jan de thesisbegeleider werd van Zhong. Samen werkten ze nog voor Siruna en EVS om daarna hun eigen bedrijf te starten.

In 2011 richtten ze samen Posios op, waarmee ze de horecawereld van een ‘witte kassa’ voorzagen. Ze

verkochten het succesvolle bedrijf in 2014 aan de internationale speler Lightspeed. In 2018 richtten ze Deliverect op, dat met één softwaresysteem on- en offline bestellen makkelijker maakt voor horecazaken.

Na een kapitaalverhoging van 150 miljoen dollar verwierf het de status van eenhoorn. Na de overname van ChatFood in Dubai in 2023 leverde het al aan meer dan 43.000 restaurants en andere voedingsleveranciers wereldwijd een softwareplatform waarmee hun klanten hun bestellingen voor thuisleveringen kunnen bundelen en beheren, ongeacht het kanaal waarop de bestelling gebeurt. Onlangs namen ze nog het Franse Tabesto over. Vandaag werken 500 mensen voor de foodtech scale-up, die nu al 55.000 klanten telt. In totaal hebben ze al meer dan 800 miljoen orders verwerkt. Coatue Management en Alkeon Capital Management investeerden in de laatste kapitaalronde, OMERS Ventures, DST Global, Redpoint Ventures, Newion and Smartfin deden ook terug mee.

Lighthouse

Lighthouse werd in 2012 opgericht, toen nog onder de naam OTA Insight, door de Vlamingen Matthias Geeroms, Adriaan Coppens en Gino Engels. In 2018 stapte Coppens om familiale redenen uit het management. In datzelfde jaar trokken de oprichters een externe ceo aan, de Ier Sean Fitzpatrick (ex-Oracle). Geeroms en Engels (respectievelijk financieel en commercieel directeur) blijven wel een belangrijke stempel drukken op het bedrijf.

Lighthouse bouwde een platform waarmee hotelmanagers snel inzicht kunnen krijgen in de dynamiek in hun markt, zoals de bezettingsgraad en de prijsvorming of het effect van reclamecampagnes. De software kan ook aanbevelingen doen om meer klanten aan te trekken of de prijs te optimaliseren. Het platform puurt die inzichten uit een gigantische berg van zowat 2 miljard datapunten per dag.

Lighthouse heeft kantoren in de hele wereld, met het zwaartepunt in Gent (270 Belgische werknemers, o.a. in O&O) en de VS (Denver en Dallas). Het bedrijf werd destijds opgericht in Londen, de controlerende holding is een Britse vennootschap. Naast de gerenommeerde investeerder KKR (Kohlberg Kravis Roberts & Co.) en het management is het kapitaal in handen van de hotelinvesteerder Highgate en de durfkapitaalfondsen Spectrum Equity, F-Prime en Eight Roads. Het bedrijf in hotelmanagementsoftware draait nu 105 miljoen euro omzet.

“Ondernemen is en blijft topsport”

Meer dan tien jaar geleden waren ze nog nobele onbekenden, vandaag zijn Deliverect en Lighthouse mee de vaandeldragers van het Belgische start-uplandschap. Deliverect galoppeerde al even als unicorn, sinds eind vorig jaar graast ook Lighthouse in dezelfde weide. Maar succes komt nooit vanzelf. Wij schoven aan tafel met Jan Hollez (Deliverect) en Matthias Geeroms (Lighthouse), samen goed voor meer dan 2 miljard euro in waarde.

“ Onze mensen dragen bijna dagelijks een sweater van Deliverect, ook wanneer ze niet aan het werk zijn. Ze zijn trots.

Dat is ook een graadmeter

JAN HOLLEZ, DELIVERECT

Zoals de wolf zijn weg naar België vond, is ook de unicorn in aantocht. Al zijn ze nog eerder een zeldzaam fenomeen. Meteen de vraag van 1 miljard: hoe schop je het tot unicorn?

Jan: “Dat was niet gelukt mocht het ons eerste bedrijf geweest zijn. Na mijn studies werkte ik bij Siruna, een spin-off van de UGent. Na enkele jaren ging die failliet. Daar heb ik veel waardevolle lessen uit getrokken. Samen met Zhong Xu, medeoprichter van Deliverect, stampte ik Posios uit de grond. We werden marktleider in de Benelux voor cloud-gebaseerde mobiele kassasystemen. Doordat we samengingen met het Canadese Lightspeed kregen we pas echt een groeischeut. Zij hadden een goede investeerder. Kapitaal ophalen was tien jaar geleden in België of Europa aartsmoeilijk, dus trokken we naar de Verenigde Staten. Als je al ervaring hebt in de wereld van start-ups, gaat alles net iets vlotter. In SaaS geldt de regel: grow or die Covid gaf ons een duwtje omdat iedereen

plotseling besefte dat delivery hot was. Als je dan over de beste software beschikte, moest je er vol voor gaan zoals wij deden, zoniet gaan andere spelers aan de haal met de landen waar je niet aanwezig bent. En de rest is geschiedenis.”

Matthias: “Je bedrijf moet internationaal en efficiënt kunnen schalen. Zo niet, schrap het hele unicorn-idee maar. De markt moet jouw bedrijf beschouwen als een van de voorlopers in de industrie waarin je actief bent. De beschikbaarheid van kapitaal zorgt er wel voor dat het makkelijker is dan tien jaar geleden. Toen ‘tickets’ van 100 miljoen euro vinden, was niet evident. Eenmaal je een bepaalde grootte hebt bereikt, kan de combinatie van organische groei en overnames de groei nog versnellen en ligt de weg naar een waardering van 1 miljard open.”

Jan: “Naast kapitaal speelt je kernteam een grote rol. Wij waren goed in producten

bouwen in het Posios-tijdperk, maar slecht in sales. En als je niet beschikt over de skills, moet je ze zoeken. Bij Lightspeed hebben we echte salesgoeroes leren kennen, zoals Jérôme Laredo. Hij zat toen in Londen en om eerlijk te zijn heb je daar pas echt toegang tot de internationale markt.”

Veel start-ups worstelen met het vinden van hun eerste klanten. Hoe hebben jullie die eerste klanten overtuigd?

Matthias: “Iedereen weet dat klanten cruciaal zijn, maar niet iedereen wíl het weten. Je eerste product is nooit om van achterover te vallen, een visie verkopen is des te belangrijker. Sales is the one that breaks or makes you in the end.”

Jan: “Een klant is pas een klant als hij betaalt. Bij Posios was sales niet onze sterkste troef, maar ons product stond er wel. Mensen snapten de visie en we hadden een hoge NPS (Net Promoter Score, red.). Bij de start kon

In 2018 richtte Jan Hollez samen met Zhong Xu Deliverect op, dat in 2022 werd uitgeroepen tot Scale-up van het Jaar 2021.

ons product nog maar 10 of 20% van wat we echt voor ogen hadden, maar onze klanten waren er al mee gebaat op dat ogenblik. Het loste een duidelijk probleem voor hen op en ze geloofden in onze visie. Als mensen iets graag gebruiken, doet dat snel de ronde en kan je product viraal gaan. Zeker in de hospitalitymarkt.”

Matthias: “Hoe je het draait of keert, sales blijft dirty. Sommigen hebben de mond vol van inbound sales (een benadering van verkoop die erop gericht is om potentiële klanten aan te trekken met waardevolle content, red.). Maar het blijft gewoon verkopen. Bellen, op potentiële klanten afgaan, conferenties afschuimen. In het begin is het boots on the ground.”

Jan: “Volledig akkoord. Bovendien heb je werknemers nodig die zelf ook volledig overtuigd zijn van je product. De eerste mensen die je aan boord haalt, moeten geloven in je visie. Zij staan 24/7 klaar voor jouw klant. Nadat je product verkocht is, zullen er dingen misgaan die je moet oplossen, en dat kost toewijding. Het is tegenwoordig hip om te prediken voor een gezonde privé-werkbalans, maar als je een winnaar wil zijn, gaat dat niet op. Ondernemen is en blijft topsport, net zoals een atleet er alles voor over heeft om zijn doel te bereiken.”

Jullie zijn ondernemers in hart en nieren. Hoe krijg je jouw werknemers zo ver om voor die extra mile te gaan?

Jan: “Eén: Lead by example. Twee: Ik merk heel snel in sollicitatiegesprekken wie bij ons past. Skills zijn belangrijk, maar een juiste mentaliteit nog veel meer. Voor sales wil je echt go-getters. En developers zijn niet de mensen die in een hoekje kruipen en de hele dag een hoofdtelefoon op hebben. Je hebt cowboys nodig die met support gaan praten, die je naar klanten stuurt en niet weggaan vooraleer hun probleem opgelost is.”

Matthias: “De eerste aanwervingen leggen de fundamenten, dus neem zeker de tijd om de juiste mensen te vinden. Je hebt mensen nodig die tegen een stootje kunnen, want rustig wordt het nooit. Er zal altijd druk zijn.”

Topsporters leven voor hun doel. Wat is dat van jullie?

Jan: “Ons motto is: we’re gonna deliver a burger to the moon. Dat klinkt op het eerste gezicht absurd, maar het zorgt ervoor dat mensen durven dromen en groter denken. Een van de zaken waarom we nog altijd actief zijn in de hospitalitysector, is omdat

we geloven dat restaurants de lijm in de maatschappij zijn. Een restaurant uitbaten is soms een hondenstiel. Je moet keihard werken voor je centen. Wij willen hen succesvoller maken met een product dat werk uit hun handen neemt dat ze niet graag doen. Daarnaast willen we met Deliverect een category leader worden. En een persoonlijk doel? Tonen dat je ook in België een bedrijf kan oprichten en het niet hoeft te verkopen wanneer het succesvol is. Ik wil er een punt van maken dat wij als land ook iets kunnen neerzetten en bijvoorbeeld een Amerikaans bedrijf kunnen overkopen.”

Matthias: “Ik wilde heel lang een bedrijf groot maken dat een duidelijk moreel doel had. Nu maken we met Lighthouse de hotelsector beter door big data. We gaan er de planeet misschien niet mee redden, maar dat hoeft ook niet. In essentie willen we een bedrijf bouwen waar mensen meer vinden dan puur een job. Bij ons kan je enorm veel bijleren en groeien. Dat is ook veel waard.”

Jan: “Klopt. Ik draag nu een sweater van Deliverect. People love swag. Maar onze mensen dragen die trui bijna dagelijks, ook op momenten wanneer ze niet aan het werk zijn. Ze zijn trots. Dat is ook een graadmeter.”

Je eigen mensen voor je kar spannen, is cruciaal. Om een unicorn te worden, is het verhaal dat je naar investeerders brengt ook belangrijk. Wat verwachten zij van jullie?

Jan: “Vanaf het moment dat een investeerder met jou in zee gaat, begint het pas. Weinigen beseffen dat, maar de tijdsdruk ligt hoog. De ene dag zegt een durfinvesteerder jou dat je niet genoeg ‘geld verbrandt’, terwijl je de dag erna op andere parameters moet focussen. Maar soms moet je ook eens durven vastklampen aan jouw visie.”

Matthias: “Investeerders zeggen waar het op staat en kijken naar de multiples (rendement, red.). Ze willen het geld dat ze pompen in je bedrijf er zo snel mogelijk uithalen. Op dat vlak is er niets sexy aan (lacht).”

Jan: “Ze denken tot aan de volgende investeringsronde. Als er dan nieuwe investeerders instappen, is het hun probleem niet meer.”

België telt slechts 5 tech unicorns en drie ervan komen uit Oost-Vlaanderen. Wat zit er in het Gentse of Oost-Vlaamse water? Is Gent dé techvallei van België?

Matthias: “Om eerlijk te zijn, is dat wel een beetje toevallig. Je kan niet echt zeggen dat

er 12 jaar geleden een fantastisch ecosysteem in Gent was. Maar we hebben wel uitstekende universiteiten en hogescholen die de laatste jaren meer aandacht besteden om ondernemerschap in de vakken te krijgen. Dat is al een hele shift. Tien jaar geleden stonden er op jobbeurzen geen start-ups. Dat waren grote bedrijven, banken en consultancy. Alle ingenieurs trokken daarheen.”

Jan: “Er was misschien geen geld, maar er waren wel veel mensen met drive. En Gent zal het niet graag horen, maar er zijn veel WestVlaamse invloeden in het start-uplandschap (lacht). Een groot deel blijft hier nog altijd ‘plakken’ na de studies, een grote troef voor deze provincie. Bovendien investeren heel wat doorgewinterde ondernemers hun geld opnieuw in starters. Veel ceo’s zijn dan ook nog eens geëngageerd om bijvoorbeeld master classes te geven in het Wintercircus, en dat ook nog in hun drukke agenda’s te fietsen. We zijn echt wel met elkaars bedrijven bezig. Ook in onze beginjaren voerden we geen oorlog met elkaar om bepaalde profielen binnen te halen. Integendeel, we gingen onderhandelen. En als we investeren in een bedrijf, stellen we die founders ook onze investeerders voor. Dat is die zogenaamde pay it forward-mentaliteit.”

Matthias: “Dat is een groot voordeel, maar tegelijk ook onze grootste bedreiging als ecosysteem. Nu zie je dat start-ups het Wintercircus binnenkomen, kapitaal beginnen ophalen en alle usual suspects afgaan. Je hebt een aantal fondsen zoals Pitchdrive, Entourage, Syndicate One of Miles Ahead en altijd wel diezelfde angel investors. Na drie kapitaalrondes zit je bij wijze van spreken nog altijd binnen dezelfde cocon. Snelle toegang tot kapitaal is goed, begrijp me niet verkeerd. Maar ik pleit er ook voor dat we al sneller eens Duitse of Franse fondsen opzoeken om het vizier open te trekken.”

Onze start-ups in eigen handen houden, maar sneller over de grenzen heen kijken voor groeikapitaal, is dat jullie pleidooi?

Jan: “Je ziet vaak dat bedrijven worden verkocht na verloop van tijd, maar we moeten erover waken dat er ook autonome scale-ups blijven die bijvoorbeeld naar de beurs trekken. Ik kan wel niet genoeg het belang van buitenlandse investeerders benadrukken. Deliverect was deels succesvol omdat we al vanaf onze eerste kapitaalronde een Nederlandse investeerder aan boord haalden en de tweede ronde tot in Noord-Amerika geraakten.”

Matthias: “Velen zien buitenlandse investeerders als iets negatiefs. Je seed- en series A-financiering zou altijd in België moeten kunnen, maar op een gegeven moment kijk je best verder. Anders blijf je investeerders aantrekken die al een stukje bevooroordeeld zijn.”

Jan: “Dat heeft Silicon Valley op grote schaal succesvol gemaakt. Je hebt wel een lokaal netwerk nodig om sneller naar buitenlandse investeerders te trekken.”

Matthias: “Dat klopt. En als start-ups vanaf de eerste dag al meteen all the way kunnen gaan, volgt de groei vaak exponentieel. Je kan sneller mensen aannemen, een internationaal plan opmaken en een langetermijnvisie uitschrijven.”

Jan: “Al plaats ik daar wel een kanttekening bij. Je hoeveelheid kapitaal moet evenredig zijn met de fase waarin je je bevindt. Wij hadden een kantoor, konden een minimaal aantal mensen in dienst nemen en een eerste

product tonen. Pas dan hebben we geld opgehaald.”

Matthias: “DeepSeek is daar het perfecte voorbeeld van. Ze zeggen wel eens ‘constraint is the mother of all inventions’. Soms is het goed om die beperkingen te hebben. Wij begaven ons duizenden keren op de rand van een faillissement. Maar dat waren de meest leerrijke momenten omdat je beseft dat je de verkeerde dingen doet. Een nieuwe website is leuk, maar als je geen 30 klanten binnenhaalt wanneer het écht nodig is, mag je de boeken neerleggen. Dat mes op de keel heb je niet wanneer er een miljoen op de rekening staat. Durfkapitaal maakt start-ups soms wat lui.”

Is er dan te veel geld in omgang?

Matthias: “Tot een jaar geleden werden er start-ups gefinancierd waar mijn wenkbrauwen van fronsten. Er is een periode geweest dat plots ‘iedereen’ investeerder werd en bedrijven het helemaal niet waard waren om financiering te krijgen. Nu is er

meer geldbesef en zijn de tijden van extreem hoge waarderingen of kapitaalrondes die op een week geklonken waren, voorbij.”

Jan: “We moeten die lat hoog blijven leggen. Het Wintercircus is perfect geplaatst om de hoogte te bepalen.”

Als we kijken op Europees niveau, bengelt België onderaan de lijst qua aantal unicorns. De Baltische staten, die meer een referentie zijn qua inwonersaantal, staan stevig boven ons. Hoe komt dat?

Jan: “Door soepele regelgeving zijn veel fintechspelers, waaronder Revolut of andere snelle groeiers zoals Vinted, die richting uitgegaan. Onderschat ook niet hoeveel relatief goede software-ingenieurs zij hebben. Ze slagen erin om dat beroep aantrekkelijk te maken waardoor de diversiteit ook mee verhoogt. Terwijl wij botsen op de uitdaging dat we te veel mannen hebben in dat soort jobs, halen zij vlotjes een gelijke verdeling.”

Matthias Geeroms richtte Lighthouse op in 2012, toen nog onder de naam OTA Insight, samen met Adriaan Coppens en Gino Engels.

Matthias: “We hinken misschien wel achterop in dat lijstje, maar als je kijkt waar de meeste financiering heeft plaatsgevonden, scheren we in Gent, of Vlaanderen bij uitbreiding, wél hoge toppen. Na Cambridge zijn we voor verschillende parameters de beste in Europa. Het duurt vaak tien jaar om een unicorn te bouwen, het is dus een parameter met vertraging op. Ik ben er ook zeker van dat als je vooruitspoelt, de situatie er heel anders uitziet.”

Hoeveel unicorns hebben we binnen tien jaar?

Jan: “Dat zal er deels van afhangen hoe interessant we het maken om hier te blijven en niet te verkopen. In Vlaanderen maken we veel goede en nieuwe dingen, maar ze verdwijnen te snel. Dat is ook te wijten aan die multiples. Amerikaanse bedrijven kunnen multiples geven die hier hoog zijn, maar op het moment dat ze een bedrijf aankopen, is de waarde ineens veel hoger omdat ze dat Belgische bedrijf aan Amerikaanse multiples kunnen wegschrijven. Er moeten dus voldoende fondsen zijn die ook de rol als lead venture capitalist kunnen opnemen. Je ziet onze fondsen wel groter worden, maar niet groot genoeg als je ze naast de Amerikaanse zet. Die laatste groeien sneller waardoor de inhaalbeweging groter wordt.”

Matthias: “Series A zou altijd in België moeten kunnen. Voor series B moet je de Europese toer op. Vanaf series C spreek je over 40-50 miljoen en dan kan je niet anders dan de VS erbij betrekken. Als je per se een antwoord wil op je vraag, zeg ik 25.”

Jan: “Dan ben ik toch iets conservatiever (lacht) Ik gok op 15. Maar nogmaals, als je alle waarde bijeentelt die onze bedrijven vertegenwoordigen, heb je een betere graadmeter. Want je hebt er ook heel veel die 100 of 500 miljoen waard zijn.”

Matthias: “Vandaar dat die andere ranking zo relevant is. Al de investeerders van Lighthouse zag je hier vroeger nooit en nu bijna elke maand. Na een bestuursvergadering blijven ze nog even hangen in België en gaan ze wat babbeltjes doen met andere bedrijven. Alle gerenommeerde fondsen investeren nu in Belgische bedrijven. Dat is fantastisch om te zien.”

Welke factoren remmen de groei van techbedrijven?

Matthias: “De lonen hier zijn competitief, maar de belastingen zijn torenhoog. Je kan niet anders dan fiscaal zo veel mogelijk

optimaliseren. België is ook het schoolvoorbeeld van een complexiteit die van de pot gerukt is. Voor een call met KKR, één van onze Amerikaanse investeerders, hadden we 2 uur nodig om alle extralegale voordelen uit te leggen. Maaltijd- of ecocheques? Dan trekken ze een vreemd gezicht.”

Jan: “Zulke dingen krijg je inderdaad echt niet uitgelegd aan het buitenland. Op dat vlak kan er nog veel vereenvoudigd worden. Ik weet zeker dat ik hard mijn best zal moeten doen om iemand op straat te vinden die zijn eigen loonbrief kan uitleggen.”

Matthias: “En dan heb je nog de auteursrechtenkwestie (grijnst). We hadden een ruling en plots wordt die afgeschaft. In een jaar waarin bijna 10% inflatie is, moeten we als scale-ups tot 15% compenseren in lonen? Die twee samen geven een waanzinnige vermeerdering in loonkost. En een jaar later schroeven ze alles terug en zijn de auteursrechten terug. Je kan het toch zo gek niet bedenken?”

Jan: “Dat grapje kost bedrijven inderdaad handenvol geld. Net als de extralegale voordelen die niemand wil. Maar het probleem is dat grote bedrijven het doen, waardoor je als start- of scale-up verplicht mee moet. Schaf al die

“ Wij begaven ons duizenden keren op de rand van een faillissement. Maar dat waren de meest leerrijke momenten omdat je beseft dat je de verkeerde dingen doet

MATTHIAS GEEROMS, LIGHTHOUSE

dingen af, verlaag de belastingen op loon en niemand hoeft zich er nog mee bezig te houden. Vind je een auto belangrijk? Koop er dan één.”

Matthias: “Hetzelfde met maaltijdcheques. Reken dat gewoon door op je loonbrief. Als je als overheid 6 euro gratis wil geven, doe dat dan. Maar toch niet met een extra kaart, een rekening en externe dienstverleners.”

Jan: “Andere landen hebben die extralegale voordelen allemaal niet. Mensen krijgen gewoon hun loon. Hou het simpel. En als je het toch niet afgeschaft krijgt, maak dan een uitzondering voor starters zodat zij de tijd krijgen om te optimaliseren.”

Matthias: “Elk jaar hebben wij discussies met de controleur van de fiscus rond onder meer O&O-subsidies. Onze werknemers moeten timesheets bijhouden waarin staat wat ze welk uur van de dag hebben gedaan. Al jaren werken wij met Slack waar we dat tot op de minuut bijhouden. Maar de fiscus wil met zijn eigen sjablonen werken in plaats van onze tools. Dat is allemaal extra werk, terwijl je op dat moment flexibel moet meedenken. Die maatregel is net in het leven geroepen om techbedrijven te helpen, dan neem je niet het uitgangspunt dat ervan geprofiteerd wordt. Je kan niet geloven hoe vereenvoudiging ons vooruit zou helpen. Een uitstekende maatregel in de supernota was bijvoorbeeld dat elke parlementair bij de start van de regeerperiode vijf voorstellen rond vereenvoudiging moest meenemen. Waarom niet elke maand?”

Hebben we als land ook troeven in handen?

Matthias: “Mensen zijn loyaal aan hun werkgever. In andere landen zijn ze soms al weg na 6 maanden. En de profielen die we zoeken, zijn nog betaalbaar. Elk jaar worden ze wel wat duurder, maar als je vergelijkt met Parijs, Londen of de VS, valt dat al bij al nog mee.”

Jan: “Volledig mee eens. Bovendien is het ook makkelijker om mensen te laten gaan als er geen

match meer is. In Nederland blijven sommige werknemers ziek thuis en heb je een advocaat aan je been. Het is ook veel moeilijker om als werkgever iemand te ontslaan als ze te weinig uitrichten. Bewijs het maar eens. Hetzelfde geldt voor Spanje of Frankrijk.”

Matthias: “In de Verenigde Staten is het nog een pak erger. Daar nemen mensen soms ontslag en ze zijn de volgende dag al weg. Dan zit je daar, zonder overdracht. We zijn als scale-ups heel flexibel, maar dat is wel wat te veel van het goede.”

Die flexibiliteit bewaren naarmate je groeit als scale-up lijkt ons ook niet eenvoudig?

Jan: “Je hebt nu eenmaal structuur en processen nodig, dat spreekt voor zich. We zijn actief in meerdere tijdszones, hebben verschillende kantoren en teams, dus je kan niet zonder. Als je grotere klanten hebt, verwachten zij dat ook omdat zij onzekerheid willen vermijden. Een scale-up met 500 mensen is niet hetzelfde als een start-up met 50. Sommige mensen kunnen zich niet meer vinden in die groei, anderen dan weer wel. Maar hoe dan ook, onze bedrijven verschillen nog altijd substantieel van een mastodont.”

Matthias: “Klopt. Een matuur bedrijf staat niet gelijk aan saai of log. Het is gewoon gestructureerder.”

Wat vonden jullie de leukste fase op weg naar de 1 miljard?

Jan: “Van 0 naar 100 mensen, sowieso. Je kent iedereen en de uitdagingen zijn nog net iets anders dan wanneer je een bepaalde grootte begint te krijgen.”

Matthias: “Voor mij persoonlijk als cfo werd het nog interessanter naarmate we groeiden. We deden overnames en grote fundraises Maar die eerste jaren waren ook fantastisch. Er is kameraadschap tussen medewerkers. Alles ging aan 300%. Maar ook nu kan ik nog elke dag het kantoor binnenstappen en blij worden met wat ik doe.”

Jan: “Toen ik voor Posios verhuisde naar New York, was het waanzinnig hoeveel uren ik werkte met verschillende petjes op. Ik heb er mooie herinneringen aan, maar nu zou ik het niet meer kunnen. Dat heeft ook te maken met de leeftijd (lacht). De adrenaline dreef je verder en het mes stond vaker op de keel.

It makes or breaks you. En dat laatste geldt soms ook voor je relatie. Maar als je erdoor geraakt, kom je er sterker uit.”

Hoe sterk leeft de ‘unicorn-status’ intern bij de medewerkers, eenmaal je die mythische status krijgt?

Jan: “Elke award of erkenning die je krijgt, geeft een ongelooflijke boost. En tegelijk ebt die ook snel weer weg. Zodra mensen aan iets gewend raken, vragen ze ongeduldig: what’s next? Je hebt regelmatig wins nodig. En vergeet niet dat ook wij nog elke dag shit meemaken.”

Matthias: “Voor we die status bereikten, bleven wij met Lighthouse wat meer onder de radar. We zijn in Londen begonnen omdat we hier niet echt vonden wat we nodig hadden. En sowieso staan we als founders al niet graag in de spotlights. We zagen het als voordeel dat concurrenten niet van ons afwisten. Zo konden we rustig blijven groeien. Achteraf bekeken, geen slimme zet. Nu zouden we sneller van ons laten horen. Los van de unicorn-status heb ik onderschat hoe belangrijk mensen het vinden om te vertellen aan familie en vrienden waar ze werken. En als we dan die status bereiken, zijn ze enorm trots en beginnen mensen rondom hen het bedrijf ook goed te kennen.”

Wat zijn de next steps voor jullie? Een decacorn worden?

Jan: “Het hangt ervan af in welke industrie je actief bent. Zowel Lighthouse als Deliverect willen category leaders zijn en in één adem genoemd worden als het gaat om respectievelijk hotels en restaurants. Dat is zoals Spotify voor muziek en Netflix voor streaming.”

Matthias: “Juist. Ik vind het moeilijk om onszelf vast te pinnen op waardering. Een decacorn betekent al voorbij de 10 miljard waardering en dat zal nog zeker 5 tot 6 jaar duren. We willen vooral aan een bedrijf bouwen dat snel blijft groeien en een dominante factor is op wereldvlak. Daar kan je mensen pas echt mee motiveren. Uitspraken doen over wanneer je een decacorn zou worden, zijn gevaarlijk. Ik wil niet elk half jaar horen hoever we al staan. De logische weg is naar de beurs trekken, maar evengoed doen we dat niet. Als je succesvol bent en je maakt winst, is er ook geen noodzaak om dat te doen.”

Hilde op je pad Geborgen gesprekken

“Ook het nutteloze heeft zijn nut”

Patrick Lateur was mijn leraar Latijn in mijn laatste jaren humaniora in Gijzegem. Een leerkracht vol passie voor zijn vak. Inspirerend en begeesterend. Dag op dag 30 jaar ouder dan ik. Op zijn 58ste zei hij het onderwijs vaarwel om voor zijn andere passie te kiezen: vertalen. In die zin is hij ook ondernemer geworden. En letters produceren doet hij nog altijd, in een strak ritme.

TEKST HILDE SCHUDDINCK – FOTO NATHALIE DOLMANS

Mijnheer Lateur, ik moet toegeven dat ik na 28 jaar enigszins nerveus ben om dit gesprek aan te gaan. Alsof je toch een beetje in die leerling/leraar-verhouding blijft.

Patrick Lateur: “Dat is toch nergens voor nodig, ik was ontzettend blij met je vraag. Ik volg je een beetje vanop afstand. Zo las ik eind vorig jaar in de krant over je nieuwe rol als co-ceo bij Voka- Oost-Vlaanderen en als voorzitter van het Wintercircus. Ik heb je toen proficiat gewenst. Het doet me deugd als ik zie dat oud-leerlingen het goed stellen. En bij jou verbaast me dat niet.”

Dat wou ik je vragen, wat voor een leerling ik destijds was. Welke eigenschappen zijn je bijgebleven?

“Felheid en scherpte. Ook door altijd heel alert te reageren. 80 à 85 procent aandachtig en voor de rest had je afleidingskes nodig. Je was altijd heel beweeglijk; zelfs als ik dacht ‘dit heeft ze niet gehoord’, slaagde je er toch in om ad rem te reageren. Alsof je een antenne hebt die continu verschillende signalen oppikt. En je lachte altijd en veel, je had dat nodig om te kunnen functioneren, denk ik. En natuurlijk dat paardengeheugen.”

Amai, dat is meteen al een stevig assessment waar ik mezelf in herken, ook nu

nog. Ik herinner me jou als de immer gefocuste leraar die ons overweldigde met Latijn en geschiedenis.

“Dat was ook mijn drijfveer om in het onderwijs te stappen. Die klassieke oudheid, ik werd daar zelf door overweldigd als jonge kerel. Ik moest dat ei kwijt en doorgeven aan een nieuwe generatie. Waarvoor dat allemaal dient, weet ik ook niet.”

Maar je staat er wel achter dat er nog altijd Latijn wordt onderwezen…

“Ja, omdat het ook te maken heeft met onze wortelgrond. Weten waar we vandaan komen, zeker met de huidige mondialisering. Als je in contact komt met andere culturen, is het goed om de eigen grond ook goed te kennen. Vroeger waren wij veel te eurocentrisch, toch? Oude talen passen wel als een tang op een varken op de hedendaagse manier van leven. De snelheid, de vluchtigheid, de oppervlakkigheid van deze tijd. Oude talen hebben geen directe meerwaarde, en dus worden ze te vaak aan de kant geschoven.”

Was het jouw droom om in het onderwijs te stappen?

“Ja! Omdat ik zelf veel heb gehad aan het college van Waregem. Een tweetal

leerkrachten – priesters – zijn me bijgebleven. In de poësis gaf een van hen Nederlands en Frans, godsdienst natuurlijk, geschiedenis en Latijn. Ik denk dat ik daar de microbe gekregen heb, want ik was eigenlijk een beschaamde jongen. Ik wou niet meteen voor een klas staan, toen. Ja, leerkrachten kunnen inderdaad een voorbeeldfunctie hebben. En dat moet de ambitie ook zijn van elke leerkracht.”

Is dat je definitie van een goede leerkracht? Ik vond dat het bij ons vooral over kennis ging.

“Dat was zo, en dat is niet erg. Sterk hameren op kennis is de corebusiness van een leerkracht. Ook op attitude en sociaal gedrag natuurlijk, maar zijn vak komt op de eerste plek. En hij moet maar zoeken hoe hij dat het best en het meest boeiend brengt.”

Hoe kijk je naar het huidige onderwijssysteem en de evolutie daarin?

“Ik weet niet hoe ik zou reageren moest ik nu nog voor de klas staan. In gsm-gebruik zou ik radicaal zijn. Ze zitten er nu al maanden over te leuteren. Neem hem gewoon af tijdens de lesuren. Dat is een zonevreemd instrument in een klas. En een aanslag op je concentratie. Ik heb zelf een eenvoudige Nokia, puur uit lijfsbehoud. Discipline binnen de klasmuren

is belangrijk, buiten de schoolmuren heb je er immers geen vat op.”

Naar jou luisterden wij zeker, je was een soort charismatisch figuur voor ons. “Oei, dat weet ik niet…”

Je droeg toen al die rode sjaal… “Ja en mijn witte manen. Toen ik vijftig werd, zei ik: ‘Vijftig jaar had ik kort haar, nu ga ik vijftig jaar lang haar hebben’. Toen rookte ik ook, dat kon allemaal nog. Tijdens een overhoring stond ik in de klas aan het raam te roken, nadien in de gang, dan in de leraarskamer. Tot het niet meer mocht. (spontaan) Maar ik heb ook mindere periodes gehad. In 1988 zat ik een drietal maanden thuis. Nu heet dat een burn-out. Die is opgelost geraakt door een paar maanden rust te nemen, maar vooral door een andere invulling te geven aan mijn dagen. Ik ben gaan schrijven en ik besefte dat ik mijn ei ook op een andere manier kwijt kon. Het is zelfs zo geëvolueerd dat ik finaal gestopt ben met lesgeven om me fulltime op het schrijven te richten.”

Was dat een moeilijke keuze?

“Ja, met veel pijn in het hart. Was het schrijven er niet geweest, ik zou wellicht tot mijn 70ste les hebben gegeven. Voor een vertaling van verzen van Lucanus kreeg ik als veertiger een prijs, kort daarvoor won ik de debuutprijs op de Vlaamse Poëziedagen. En van het een kwam het ander. In mijn vertaalwerk kon ik nog altijd een beetje onderwijzer zijn, door op die manier zaken door te geven aan volgende generaties.”

Doe je dat nog altijd met evenveel discipline?

“Ik houd me aan een strak ritme. Dat is van 8.30 tot 12.30 uur teksten doorploegen, lunchen en dan siësta, terwijl ik kijk naar de journaals op de Franse en Italiaanse

televisie. Rond 14.30 uur koffie en dan nog wat lezen, of werken aan kleine opdrachten. Lezingen geef ik bijna niet meer. Om zeven uur kijk ik naar het journaal op VRT, daarna weer lezen.”

Hoelang blijf je dit ritme nog aanhouden?

“Liefst zo lang mogelijk. Vrienden denken soms dat ik saai werk doe, maar ik geniet er van. Het is helemaal met mijn goesting. En ik geef zo werk aan uitgevers, drukkers en boekhandelaars. Ik draag dus nog bij aan de economie. Voka kan trots op me zijn.”

Dat kan ik alleen maar aanmoedigen (lacht).

“Het belangrijkste is die werkvreugde, die is voor mij echt van belang. Elke dag opnieuw. Vroeger door te begeesteren, nu door mijn vertaalwerk.”

Wie is je favoriete classicus eigenlijk?

“Homeros, de oudste dichter van Europa. Omdat alle levensvragen in zijn teksten zitten. Oorlog en de afschuw voor oorlog. Liefde, de zoektocht naar wie we zijn, de goden, economie en vriendschap. De antwoorden zijn altijd tijdsgebonden, maar de vragen blijven dezelfde. En de gevoelswereld van mensen is in wezen niet veranderd.”

Beweegt u zich graag in deze huidige tijdsgeest?

“Het moet wel, maar ik vind het lastig. Onze democratie staat zwaar onder druk. Ik lees dat al in de tijden van de Grieken, die fameuze lijkrede van Pericles over democratie. Die teksten doen er dus nog altijd toe, want ook in de oudheid werd al over democratie gediscussieerd. En als ik dan zie hoe verkiezingen nu gemanipuleerd worden… Je kunt je ergeren aan oppervlakkigheid of de vluchtigheid van alles. Maar het democratisch bestel, dat staat internationaal heel sterk onder druk.

We zouden die oude teksten moeten (her)lezen, om ons er terug wat meer van bewust te zijn. 2.500 jaar geleden woedde in Athene al de discussie over welk systeem het beste is: een monarchie, een aristocratie of een democratie? Democratie, zo bleek.

Democratie verloopt in cycli, zo leert de geschiedenis ons ook…

“Nu zijn we misschien op een cruciaal kantelmoment. Ook de politieke stijl wisselt

“ Ondernemers hebben het heel druk, maar ze zouden per week één

voortdurend. Bart De Wever bijvoorbeeld kiest sterk voor het type van Caesar. Ik zou eerder kiezen voor een Cicero. Dat was een politicus met veel aarzelingen, die zocht naar evenwichten. Ik vind dat we eerder daar moeten naar opkijken.”

Vind je het positief dat Bart De Wever vaak Latijnse zinnen debiteert?

“Dat werkt contraproductief, zo wordt Latijn weer op een voetstuk gezet. Alsof het enkel voor de elite is. Bart De Wever is een genie, maar zelf ben ik meer voor de middenweg. En we moeten erop toezien dat we federaal én regionaal noch ons sociaal kapitaal, noch ons cultureel soortelijk gewicht verliezen. Het zijn moeilijke tijden.”

Over cultuur gesproken, je wou afspreken in de KANTL, een prachtig gebouw in het centrum van Gent. “De Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren (KANTL) is sinds 1886 het instituut waar literatoren, taal- en literatuurwetenschappers elkaar ontmoeten om ‘de studie, de beoefening en de bloei van de Nederlandse taal en letteren te stimuleren’. Tegelijk is het een open huis waar veel culturele activiteiten worden georganiseerd, ook door derden. Ik ben

hier verkozen in 2004, in 2019 werd ik erelid. Maar ik ondervond hoe ook hier stevig aan de werkingstoelagen wordt geknabbeld.”

Word je daar boos van?

“Dat men in cultuur snijdt? Ja, en opstandig. Zoals ik dat ook voel als er aan Latijn en Grieks zou worden geraakt. Goed, met Grieks doe je niks. Maar ook het nutteloze heeft zijn nut.”

Leg uit.

“Cultuur kun je niet meten en opvolgen in cijfers. Filosoof en Nobelprijswinnaar Henri Bergson sprak ooit van le supplément d’âme. Wij zijn voortdurend fysiek en materieel bezig met alles wat maakbaar en traceerbaar is. Je houdt ook als ondernemer je rendement in de gaten, je plant vooruit. We zijn veel bezig met zaken te regelen, te beheren, in de hand te houden.”

We hebben graag dat de Excel klopt… “Ja, en dat is absoluut nodig. Eerst moet dat in orde zijn om zo zuurstof te creëren om ook dat nutteloze een plek te geven. Ik begrijp dat het voor ondernemers soms zoeken is in hun drukke schema. Ze hebben misschien niet veel tijd om te lezen. Maar ze zouden per week één novelle van 90 bladzijden kunnen lezen. Tien minuten per

dag. Bijvoorbeeld De jas van Gogol of een kortverhaal van Pirandello of De Maupassant. Of neem Dood in Venetië van Mann en Streuvels’ Het leven en de dood in den ast. Dat gaat deugd doen, zo’n intellectueel voedingssupplement. Het is een klein tegengewicht voor die maakbaarheid waarin we onze dagen doorbrengen.”

Ik vind dat een mooie tip die ik opnieuw ga proberen toepassen.

“Goed zo, Hilde, en daarna terug produceren en renderen. Dus je even in die nutteloosheid verliezen om daarna extra nuttig te zijn.”

Ontdek alle gesprekken via de LinkedInnieuwsbrief van Hilde.

Vastgoed, kantoren en industriebouw

“Wat meer gemeenschapszin en de wooncrisis zou al een pak minder doorwegen”

Van nulgroei tot een golf van faillissementen. Het gaat de bouwsector niet voor de wind en op korte termijn zit er weinig beterschap aan te komen. Nochtans is de residentiële woningnood nijpender dan ooit. Alleen al in Vlaanderen komen er tegen 2070 meer dan een miljoen inwoners bij. “We willen als sector niets liever dan bijdragen aan de woningbouw. Maar dan is er een visie rond ruimtelijke ordening nodig die het maatschappelijke belang boven het individuele plaatst.” TEKST LAURENS FAGARD

Johan De Vlieger, ceo bij projectontwikkelaar Bostoen en aannemersbedrijf BFB Construct en voorzitter van Embuild Oost-Vlaanderen, bij de nieuwbouwappartementen van RijvisscheHof in Zwijnaarde.

Dat de woningmarkt voor grote uitdagingen staat, is een open deur intrappen. Met een bevolking die met de dag blijft toenemen, is de roep naar meer woningen dan ook extra luid. En toch zijn de signalen niet gunstig gezind. “We hebben betere tijden gekend”, steekt Johan De Vlieger van wal. Vanuit zijn rol als ceo bij projectontwikkelaar Bostoen en aannemersbedrijf BFB Construct en voorzitter van Embuild Oost-Vlaanderen ziet hij een sector die door een groot onweer gaat. “En dat voorspelt meestal niet veel goeds voor de hele economie. Als sector vertegenwoordigen we 13% van het bnp waardoor we een belangrijke graadmeter blijven. We stevenen af op een woningcrisis omdat weinig mensen beseffen dat wonen een primaire behoefte is.”

Vergunningen als boosdoener

Die woningcrisis is allerminst onverwacht te noemen en is te wijten aan een optelsom van een aantal factoren. “De grootste bron van ergernis moet wel het vergunningenbeleid zijn”, zegt Johan. “Zonder vergunningen, geen bouwproject en dus ook geen aanbod. Met de demografische evolutie, vergrijzing

en meer samenlevingsvormen zoals nieuw samengestelde gezinnen of eenpersoonsgezinnen, is de vraag enorm. Zo schieten de prijzen de hoogte in waardoor de eindconsument rechtstreeks de dupe is.”

“Overheden pronken graag met cijfers waaruit blijkt dat het aantal definitief afgeleverde vergunningen in stijgende lijn is. Vorig jaar klokten we af op zo’n 44.000 in België. Maar plaats dat cijfer tegenover het aantal vergunningsaanvragen, en je krijgt een ander verhaal. Dat waren er vorig jaar maar liefst 130.000. Met sommige bevoegde overheden moeten we soms maanden tot jaren oeverloos overleggen. De essentie is soms ver te zoeken. Het gaat niet meer over ruimtelijke ordening, maar over de kleur van de baksteen tot de vorm van een dakpan.”

Ook de kostprijs van de bouwmaterialen onder controle houden, blijft een uitdaging. “Drie jaar geleden kenden we prijsstijgingen tot 26%. Vandaag zijn die forse sprongen er min of meer uit, maar het neemt niet weg dat de impact op de woningprijzen nog altijd voelbaar is. Het zal nog 10 jaar duren

vooraleer die verschillen zullen afvlakken door inflatie. Pas dan kom je weer aan prijzen die normaal en te verantwoorden zijn.”

“Daarnaast zijn ook de rentevoeten de hoogte ingeschoten. Op één jaar tijd zijn die met een factor van 3,5 tot 4 vermenigvuldigd. Op hypothecaire kredieten van 25 jaar kan dat al tellen. Om eerlijk te zijn, vind ik de rentevoeten vandaag wel normaal. Je moet weten dat een aantal decennia geleden 16% de normaalste zaak was, terwijl mensen nu terugdeinzen voor 3 of 4%. Dat komt uiteraard omdat we komen van extreem lage rentevoeten, maar die tijden zijn volgens mij voorbij. Mensen kijken de kat uit de boom, terwijl ze zichzelf uiteindelijk in de voet schieten.”

Omarm de bouw

Naast de objectieve cijfers is er volgens Johan nog iets dat speelt. “Er heerste minder vertrouwen bij consumenten. Met de federale regering die nu eindelijk gevormd is en de Amerikaanse presidentsverkiezingen die achter de rug zijn, is de rust wel weer teruggekeerd. Mensen nemen sneller een afwachtende houding aan als er twijfel is over regelgeving, belastingen of pakweg btw. Vroeger deden wij 2 tot 3 gesprekken met potentiële kopers. Nu zijn er meestal meer dan 7 gesprekken nodig vooraleer mensen de knoop doorhakken.”

Ook het imagoprobleem waar de sector mee kampt, stipt Johan aan als oorzaak. “De algemene perceptie is tegen ons gekant en dat vind ik jammer. We horen dat mensen die een slechte ervaring hebben met één aannemer, soms de hele sector over dezelfde kam scheren. De afschaffing van de vestigingswet waardoor in principe iedereen vanaf morgen een bouwbedrijf kan starten, draagt daar niet aan bij.”

BANANA

De woningnood invullen doe je ook met een duidelijke visie op ruimtelijke ordening. “In België is die er niet, hoewel het tegendeel wordt beweerd. In 1964 was er de eerste wetgeving rond ruimtelijke ordening. In Nederland bestaat die al meer dan 100 jaar. Wij zijn op dat vlak als land dus nog jong. Als je met de trein reist en een inkijk krijgt in de aaneenschakeling van achtertuinen, heb je het levende bewijs. We zijn een atypisch

Volg ons op State-of-the-art

#wijtrekkenuwplan

#werkenbijvandenbussche

#bouwgroepvandenbussche

vandenbusschebouw.be

Meer info? info@vandenbusschebouw.be

Duurzaam bouwen zonder zorgen in bouwteamformule Wij trekken uw plan

land waar iedereen zijn zin doet. Maar vroeg of laat botsen we op een muur. Als je Nederland doorkruist, zie je meteen de uiting van een visie. Lintbebouwing bestaat daar niet. Het zijn woonkernen met open ruimte daarrond.”

“Als land kan je dat niet meer volledig ombuigen. Wat je wel kan doen, is de voortgang van dat bestaande proces stoppen en de strategie van je beleid erop aanpassen. Voor mij is dat kernverdichting. Neem nu de driehoek Gent, Antwerpen en Brussel. Honderd jaar geleden waren dat drie afzonderlijke punten op een kaart. Maar die steden groeien concentrisch en zullen vroeg of laat één grote woonkern worden. Dan is de enige oplossing in de hoogte bouwen. Maar dat mag dan weer niet. Buiten Brussel gerekend mag je nergens boven de vijf bouwlagen uitkomen. In een stad zoals New York loopt iedereen voortdurend omhoog te kijken. Dus het kan wel degelijk.”

Dat er zulke restricties zijn, heeft volgens Johan voor een groot stuk te maken met het NIMBY-fenomeen (Not In My Backyard). “Of zoals ik laatst zelfs hoorde: BANANA (Build Absolutely Nothing Anywhere Near Anyone). Het is wat gekscherend bedoeld, maar er schuilt wel een kern van waarheid in. Als je in België een vergunning aanvraagt, is de kans groot dat er beroep wordt aangetekend. Soms van mensen die rechtstreekse impact ervaren, maar evengoed van een voorbijganger langs je werf. Een beroep aantekenen is moeiteloos en kost je welgeteld 60 euro. Steeds meer zien we nu zelfs dat mensen hun beroep willen intrekken en komen onderhandelen over wat er tegenover staat. Op die manier worden de rechten van verdediging dus misbruikt voor het heil van 1 of 2 individuen. De gevolgen zijn niet te overzien met projecten die jaren stilliggen. Op het einde betaalt de eindconsument gegarandeerd de rekening.”

“

Met sommige bevoegde overheden moeten we soms maanden tot jaren oeverloos overleggen.

De essentie is soms ver te zoeken

JOHAN DE VLIEGER, CEO EMBUILD OOST-VLAANDEREN

Frans succesrecept

Dat beroep aantekenen anders kan, bewijzen onze zuiderburen. “In Frankrijk geldt er sinds enkele jaren een ordonnantie rond beroepsprocedures. Daarin staan enkele interessante voorwaarden. Zo moet het individueel nadeel aangetoond worden met concrete bewijsstukken. Krijg je bijvoorbeeld door een bouwproject mogelijks inkijk in je slaapkamer, moet dat blijken door een privacystudie. Blijkt vervolgens dat je als beroepsindiener ongelijk krijgt, draai je op voor de volledige financiële schade van de vergunninghouder. Door dergelijke maatregelen zijn er maar liefst 73% minder beroepsprocedures die opgestart worden. Het moet ook gezegd dat de rest van de indieningen volledig terecht zijn.”

De trend naar meer beroepsprocedures is volgens Johan zorgwekkend en nefast. “Mocht ik kunnen oordelen over een beroep, zou mijn eerste vraag peilen naar welk maatschappelijk belang er geschonden is. Dat er 30 jaar lang niets gestaan heeft naast je woning, is geen argument. Niets is eeuwig en alles verandert. Maar verandering

is weerstand. Die mentaliteit stoort me een beetje. De overheid en stedenbouw in het bijzonder zouden het maatschappelijk belang boven het individuele moeten stellen.”

“In Nederland komen de mensen al in groten getale op straat om de woningcrisis aan de kaak te stellen. In België mogen we het zo ver niet laten komen. Onze woningen zullen nu eenmaal kleiner, hoger en duurzamer moeten. Een tuin in de stad zal iets zijn voor de happy few. Maar goed, jonge gezinnen willen misschien ook geen volledige weekenddag meer spenderen om het onkruid te wieden of de haag korter te zetten. En als ontwikkelaar willen we wel meegaan in die duurzame transitie, maar dan moet de overheid mee aan het stuur zitten. In 2009 pakten we met Bostoen al uit met de eerste passieve woning. Maar banken wilden niet mee en voor klanten was het te duur doordat de subsidies geschrapt werden. Vandaag is elke nieuwbouwwoning passief. Als we met zijn allen wat breder kijken naar hoe de bouwsector een gemeenschappelijke nood probeert in te vullen, raken we al veel verder”, besluit Johan.

Cohousing zit in de lift als woonoplossing

Meer nood aan woningen betekent creatiever omspringen met oplossingen. Dat betekent ook ruimtes delen met elkaar, zoals bij cohousing het geval is. In stedelijke context wint die specifieke woonvorm aan populariteit, maar flexibiliteit in regelgeving is noodzakelijk om ze mogelijk te maken’. “Cohousing daagt het klassieke wonen uit en doet jezelf ook nadenken over wat je wil en kan delen.”

TEKST LAURENS FAGARD

Voorbeeld van cohousing in Bijgaardehof op de vroegere Malmarsite aan de Dampoort in Gent © Laurian Ghinitoiu

BUSINESS PARK

WILDEBEEK

Aalst, Denderleeuw

Een project van

Vastgoedrecht

Bouwrecht

Everest Vastgoed

Mr. Frank Burssens

Appartementsmede-eigendom

Ruimtelijke ordening

Energierecht

Milieurecht

“ Leef je dan allemaal samen?” Hoewel cohousing in de lift zit, tieren de aannames nog welig. Cohousing kent verschillende vormen, maar doorgaans heb je een eigen woning met eventueel een klein stukje tuin en deel je gemeenschappelijke leefruimtes zoals een groot washok of werkkamer met buren. Ook onderneemster Eef Tanghe woont al meer dan tien jaar op een cohousingsite in het Gentse. “De bouw van een cohousingproject is redelijk complex, dat leerden we uit eigen ervaring. We merkten dat anderen in een gelijkaardig traject op dezelfde muren botsten en besloten om Cohousing Projects op te richten als bedrijf. Samen met Federico Bisschop geef ik nu advies aan mensen die zelf hun project willen opstarten. Zulke advieskantoren komen vaker voor in de Verenigde Staten of Denemarken, landen waar cohousing al behoorlijk is ingeburgerd.”

“Omdat het vergunningenbeleid gaandeweg zo verstrengd is, zijn we nu ook participatief ontwikkelaar. Voorheen spraken wij onze dossiers door met de gemeentediensten in kwestie en waren we vrijwel zeker van een goedkeuring. Dat is nu allerminst nog het geval. Hemelwaterstudies of bemalingsnota’s worden tegenwoordig standaard verwacht. Voor projectgroepen die zelf willen bouwen, is dat te ingewikkeld als je daar niet dagelijks mee bezig bent.”

Ruimtelijk denken

Het vergunningenbeleid hangt ook bij Eef als een zwaard van Damocles boven het hoofd. “Er is veel regelgeving en dat juich ik ergens ook wel toe, maar het maakt alles een stuk trager. Het aantal beroepsprocedures helpt bovendien de slaagkansen van onze projecten niet echt vooruit. Die grote onzekerheid willen we particulieren niet meer

aandoen. Projectgroepen die het alleen proberen, tellen op voorhand al grote sommen neer om architecten te kunnen betalen. Als je dan nadien een ‘njet’ krijgt, is dat extra zuur.”

Tot nu toe leverde Cohousing Projects 23 nieuwbouw- of renovatieprojecten op van Oostende tot Antwerpen. “We zijn een participatieve ontwikkelaar en gaan dus in gesprek met de toekomstige bewoners over welke gemeenschappelijke delen er nodig zijn en hoe we de buurt uittekenen. Dat doen we intussen met een methodiek en templates waarmee we aan de slag gaan. We begeleiden hen volledig tot de oplevering van het project, zodat ze nadien zelf buurtvergaderingen kunnen modereren.”

De woningnood invullen is voor Eef ook mensen stimuleren om zo compact mogelijk te gaan wonen. “Een grote leefruimte is

misschien enkel nodig als je een familiefeest hebt. Maar daarvoor kan je ook perfect naar de gemeenschappelijke zaal. Zo gaan we efficiënt om met ruimtes. Ook spullen zoals werkgereedschap of auto’s kan je perfect delen. Zeker dat laatste heeft een grote impact op de prijs. In onze projecten voorzien we meestal minder parkeerplaatsen waardoor je ook betaalbaarder kan bouwen.”

Van beroep naar instemming

Een groot manco dat de grote uitrol van cohousingprojecten voorlopig nog tegenhoudt, is de te gefragmenteerde regelgeving. “Cohousing is geen Vlaamse of federale materie. Alles verschilt van gemeente tot gemeente. Dat is jammer omdat je telkens opnieuw moet verantwoorden dat je

bijvoorbeeld geen twee parkeerplaatsen per unit nodig hebt omdat er veel alleenstaanden of gezinnen zijn die geen auto hebben of er een delen.”

“Ik denk ook dat de bouwverordening anders moet”, gaat Eef verder. “Die code verschilt gemeente per gemeente. Soms moet een master bedroom 12 m² zijn en een kinderkamer 9 m². Dat is niet meer binnen proportie, zeker omdat de bouwkost tegenwoordig zo hoog is. Ik begrijp dat die regelgeving voor een stuk wil voorkomen dat mensen niet in hondenhokken moeten leven, maar als je kan aantonen dat er ook een coworkingruimte is waar je kan studeren of er een gemeenschappelijke speelruimte bestaat, dan is zo’n gigantische slaapkamer helemaal niet nodig.”

“Bovendien dragen cohousingprojecten een behoorlijk potentieel in zich omdat ze kunnen huizen op sites waar klassieke ontwikkelaars niet aan beginnen. Zo hebben we een project in Gentbrugge waar we gemeenschappelijke delen in een oude kerk hebben gebouwd. Hetzelfde zullen we nu doen voor een oud klooster dat we hebben opgekocht. En zo zijn er nog veel locaties die opgewaardeerd kunnen worden. In tegenstelling tot wat je zou denken, zijn er veel buurtbewoners die dat ook toejuichen dat er iets gebeurt met locaties dichtbij die anders toch staan te verloederen.”

De nauwe betrokkenheid met de buurt behandelt Eef met de grootste zorg. “Bij een project in Merelbeke hadden buurtbewoners zelfs een stem in de keuze van het ontwerp.

OP ZOEK NAAR EEN NIEUWE LOCATIE

VOOR UW BEDRIJF?

Ontdek een greep uit ons huidig aanbod:

Toplocatie!

MARIAKERKE – Industrieweg: 2 KMO-units (859 m² en 986 m²) in combinatie met 340 m² kantoren.

Uw bedrijfsvastgoed verkopen of verhuren?

Contacteer ons vrijblijvend

MOERBEKE: project ‘Vizio t Soete’: 18 KMO-units (216m²-282 m²) – op 3 km van expressweg Knokke-Antwerpen.

“ Cohousingprojecten hebben heel wat potentieel omdat ze kunnen huizen op sites waar klassieke ontwikkelaars niet aan beginnen

EEF TANGHE, CEO COHOUSING PROJECTS

Onderneemster

Eef Tanghe woont al meer dan tien jaar op een cohousingsite in het Gentse.

Het zorgt er misschien voor dat er minder beroep wordt aangetekend. Daar heeft iedereen overigens recht op, maar het stoort me soms dat er niet in het maatschappelijk belang wordt gedacht. Bovendien zou je ook in de weegschaal moeten leggen welke groep je project wél steunt. Dat zou een totaal ander beeld geven. Helaas lukt dat nog niet op dit ogenblik.”

Remedie tegen eenzaamheid Eef laakt het gebrek aan toekomstvisie. “Sommige steden zijn wel heel terughoudend als het gaat om bouwen in de hoogte. Voor sites zoals The Loop is dat zelfs een gemiste kans. Niemand zou zich storen aan die extra bouwlagen. Je zou daar zelfs perfect een financieel district naar het Parijse voorbeeld La Défense kunnen maken. Het is de enige manier om groene ruimte op andere locaties te behouden. We moeten soms afstappen van het idee dat iedereen zijn rijwoning met koertje of tuintje wil. In Nantes hebben ze een volledig nieuw stadsdeel ontwikkeld met hoge gebouwen en prachtige parken.”

“Het hoeven niet per se cohousingprojecten te zijn. Er zijn verschillende tussenvarianten mogelijk waarbij je bijvoorbeeld enkel een tuin deelt. Een onderzoek van enkele jaren geleden toonde al aan dat 5% van de Vlamingen cohousen overweegt. Naar mijn aanvoelen zit dat aandeel zeker in de lift. Dat merken we ook bij onze verkoop. Sommige geïnteresseerden waren zelfs niet eens op zoek naar een nieuwe woonst, maar zijn wel gewonnen voor het concept en wachten tot er een project in hun buurt ontwikkeld wordt.”

Het argument dat enkel jonge gezinnen met kinderen in aanmerking komen voor dergelijke concepten, veegt Eef van tafel. “Ik sta er soms van versteld hoeveel diversiteit er zit in leeftijden. Er zijn bijvoorbeeld veel vijftigplussers wiens kinderen het huis uit zijn en die kleiner willen wonen. Of anderen op een gezegende leeftijd die weg willen van de eenzaamheid en een dynamische omgeving opzoeken waar elke dag iets te beleven valt.”

FLEXIBEL, VERBONDEN EN TOEKOMSTBESTENDIG

Goedefroo architecten:

Het kantoor als hybride omgeving

Gebouwen moeten aanpasbaar, toekomstbestendig en duurzaam zijn, zonder aan karakter in te boeten. Ze moeten kunnen meebewegen met de heel snel veranderende noden van hun gebruikers. Bij Goedefroo architecten staat die visie centraal. Hun ontwerpen overstijgen de klassieke scheiding tussen wonen, werken en ondernemen. Het resultaat? Ruimtes die zich moeiteloos aanpassen aan nieuwe functies.

“De tijd van monofunctionele gebouwen ligt achter ons,” stelt Arno Goedefroo. “We ontwerpen structuren waarin functies samenkomen en elkaar versterken. Kantoren zijn geen afgesloten eilanden meer, maar veelzijdige omgevingen waar mensen elkaar ontmoeten, samenwerken en groeien. Gebouwen worden hybride.”

Goedefroo architecten werkt vanuit verschillende pijlers: industriële en sportomgevingen, woning- en reconversie projecten. Elk ontwerp start met een diepgaande analyse van de context. “Een gebouw is nooit een losstaand object, maar een schakel binnen een groter geheel.”

Een treffend voorbeeld is Jacops, actief in infrastructuurtechnieken, in Deerlijk. Oorspronkelijk was een laag, langwerpig gebouw gepland. “We overtuigden de bouwheer een logistieke studie te maken en ons werk te laten leiden door data. Het resultaat: de hoogte ingaan. Dat zorgde voor efficiënter ruimtegebruik, betere interactie tussen afdelingen en een extra plaats voor uitbreidingen, proefopstellingen en waterbuffering.”

uitstraling die inspirerend zijn. “Bij brownfield-sites behouden we zoveel mogelijk originele elementen en integreren we bestaande structuren op een logische en duurzame manier. Zo blijft de ziel van de plek bewaard, terwijl we ze naar een nieuw niveau tillen. Dat respect voor het DNA is essentieel.”

Ook het reconversieproject Walle in Kortrijk bewijst de kracht van hybride functionaliteit. Op een voormalige industriële brownfield ontstond een dynamische site met kantoren, woningen, kmo-units en showrooms. Zelfs een tandartspraktijk vond er een plek. Door bestaande structuren en materialen slim te hergebruiken, kreeg de site een tweede leven.

RESPECT VOOR HET DNA

De manier waarop mensen wonen en werken verandert razendsnel. “Vroeger had een kantoor vaste werkplekken en vergaderruimtes,” neemt Sven Goedefroo over. “Vandaag ontwerpen we ruimtes die eenvoudig transformeren. Een vergaderzaal wordt morgen een coworkingplek, een opleidingsruimte kan gedeeld worden door bedrijven en scholen. De grenzen tussen functies vervagen. We ontwerpen eenvoudige structuren waarbij data een cruciale rol spelen. Een doordacht ontwerp stimuleert vanzelf de juiste interacties.”

Goedefroo architecten streeft in elk project naar een evenwicht tussen functionaliteit en identiteit. Ze creëren gebouwen met een krachtige

De aanpak varieert van casco opleveringen tot totaalconcepten. Een mooi voorbeeld van dit laatste is de dynamische co-creation hub HangarK in Kortrijk, waar Goedefroo Architects niet alleen de architectuur ontwierp, maar ook het interieur.

Met hun focus op multifunctionaliteit, slim ruimtegebruik en respect voor de identiteit van een plek, bouwt Goedefroo Architects aan de toekomst. “Wat we vandaag ontwerpen, moet over tien jaar nog even relevant en functioneel zijn,” besluit Arno Goedefroo. “Dat is de essentie van architectuur.”

Goedefroo Architects

Koningin Astridlaan 163 - 9000 Gent info@goedefroo-architecten.be 09 336 65 22 goedefroo.be

Arno Goedefroo creëert met Goedefroo Architects gebouwen met een krachtige uitstraling die inspirerend zijn.

Een van de realisaties van Goedefroo architecten: Jacops in Deerlijk waar ze de bouwheer overtuigden om de hoogte in te gaan.

SQUARE GROUP EN VIABUILD BOUWEN VOORTAAN SAMEN AAN DE TOEKOMST

“We kunnen nu nog meer diensten aanbieden als one-stop-shop”

Zie je een imposant gebouw gesloopt worden, zijn er saneringswerken in jouw buurt, wordt de riolering in je stad vernieuwd of een fietsweg aangelegd? De kans is reëel dat Square Group de werken in goede banen leidt. De groep bestaande uit vier circulaire entiteiten had al heel wat puzzelstukken in handen om het Vlaanderen van de toekomst vorm te geven. Om nog meer en nog grotere projecten te kunnen waarmaken, neemt Square Group nu 50 procent van de aandelen van Viabuild over.

Viabuild verenigt verschillende aannemingsbedrijven gespecialiseerd in wegeniswerken, asfaltwerken, asbestverwijdering en burgerlijke bouwkunde. De onderneming actief in de publieke en private sector heeft zijn hoofdzetel in Puurs en stelt 560 mensen tewerk. Tot voor kort waren de aandelen in handen van de families Deckx en Verhaeren, die in de jaren 50 aan de wieg van de twee bouwfirma’s stonden van waaruit Viabuild gegroeid is. “Die laatste familie heeft besloten om uit het aandeelhouderschap te stappen. Zo zijn wij in beeld gekomen”, zegt voorzitter van Square Group Jean-Marie de Buck van Overstraeten. De overeenkomst is weliswaar getekend, maar nog onderworpen aan de goedkeuring van de Belgische Mededingingsautoriteit.

Volgens de Buck vormen Square Group en Viabuild een uitstekende match, onder meer dankzij de gelijkaardige familiale cultuur en gedeelde duurzame visie. “Geografisch is er eveneens een grote complementariteit. Square Group, met hoofdzetel in Wondelgem, heeft vier belangrijke activiteiten. Ons bekendste bedrijf is aannemer Aclagro, specialist in afbraak, ontmanteling, bodemsanering, waterzuivering, grondwerken en infrastructuur- en rioleringswerken. Daarnaast is er AC Materials, met vijf sites waar we ons toeleggen op de recyclage van bouw- en slooppuin en de productie van beton. Met DD Shipping verzorgen we logistiek, en met projectontwikkelaar Oryx Projects focussen we op een toekomstgerichte ontwikkeling van brownfields. De meeste van deze activiteiten van Square Group situeren zich ten westen en ten oosten van de as Antwerpen-Brussel. Viabuild focust daarentegen uitgerekend op die as”, schetst de voorzitter. “Bovendien vullen we elkaar ook aan wat ons aanbod betreft. We zijn actief in dezelfde sector, maar wij hebben bijvoorbeeld betoncentrales en recyclagecentra, wat Viabuild niet heeft. Zij hebben dan weer asfaltcentrales, burgerlijke bouwkunde en specialiseren zich ook in de bouw van datacenters, wat ons nieuwe perspectieven biedt.”

SPELER

VAN

FORMAAT

Door de krachten te bundelen zullen Square Group en Viabuild quasi verdubbelen qua personeelsgrootte en omzet. “We waren in feite te groot om klein te zijn, maar te klein om groot te zijn. En schaal is belangrijk in de sector waarin we ons bewegen”, aldus de Buck. “Samen met Viabuild zullen we tot een omzet van 350 miljoen euro komen. Dat laat ons toe om de komende jaren ook mee te dingen bij belangrijke PPS-projecten van de Vlaamse overheid. Onze grootte en de diversiteit van diensten die we aanbieden onderscheiden ons

Square Group nam 50% van de aandelen van Viabuild over, een uitstekende match, onder meer dankzij de gelijkaardige familiale cultuur en gedeelde duurzame visie.

echt van de concurrentie. Voor weg- en infrastructuurwerken in heel Vlaanderen worden we nog meer een one-stop-shop: van afbraak over sanering en recyclage tot projectontwikkeling. Daardoor kunnen we naar snelheid en kwaliteit toe een erg goede dienstverlening garanderen.”

De bestuurders en personeelsleden van beide organisaties kijken er alvast naar uit om aan hun gezamenlijke toekomst te beginnen bouwen. “Dit is een unieke opportuniteit voor zowel Square Group als Viabuild”, besluit de Buck. “De overeenkomst is er - het eenvoudige werk, laat ons zeggen, is dus gedaan. Nu volgt de uitdagende oefening om de bedrijven te laten samengroeien. Zodra we de goedkeuring hebben van de Belgische Mededingingsautoriteit bekijken we hoe we het efficiëntst een beroep kunnen doen op elkaars kennis, expertise en ervaring.”

Square Group Industrieweg 76 – 9032 Wondelgem squaregroup.be

Square Group, met hoofdzetel in Wondelgem, omvat Aclagro, AC Materials, DD Shipping en Oryx Projects.

De bestuurders en personeelsleden van Square Group en Viabuild kijken er naar uit om aan hun gezamenlijke toekomst te beginnen bouwen.

Van BIM tot robotica: de bouwsector

staat voor een

AI-revolutie

Digitalisering en robotisering zijn straks twee steunpilaren in de bouwsector. Met artificiële intelligentie als extra fundering. Bouwbedrijf Vandenbussche uit Aalter neemt het voortouw via de digitale bouwtechnologie BIM en een gerobotiseerde microfabriek voor modulaire woonunits. “Door een tekort aan technisch talent zal de automatisering enkel versnellen”, zegt ceo Kristof Defruyt.

TEKST SAM DE KEGEL – FOTO NATHALIE DOLMANS

Ceo Kristof Defruyt en Koen Van Impe, directeur projecten BIM van algemeen bouwbedrijf Vandenbussche, aan de robotcel in de microfabriek. De robot produceerde onder meer het houten binnenwerk van het Wintercircus in Gent.

Geen enkele sector die zo afhankelijk is van de wispelturige weergoden als de bouwsector. Op de ochtend van dit interview bedekt een onverwacht sneeuwlaagje de huizen, wegen en bouwwerven in Oost-Vlaanderen.

En dat heeft meteen impact op de werking, ook bij algemeen bouwbedrijf Vandenbussche, met hoofdzetel in Aalter. “Onze werven zijn minder bereikbaar. De ruwbouw ligt even stil, enkel wie binnen aan de slag is, kan verder. Vergeet niet dat het ook eind 2023 en eind 2024 al enorm veel geregend heeft. Dat heeft een grote impact op onze bouwwerven; zo hebben de dakdekkers enorm veel tijd verloren, en al wie erna volgt, ondervindt ook de gevolgen.”

Gelukkig heb je als bedrijf meer controle over digitalisering en robotisering dan over het weer, maar daarover zo meteen meer. Vandenbussche, 180 werknemers sterk, legt zich als klasse 8 bouwbedrijf toe op zowel openbare gebouwen als op private projecten zoals appartementen en kantoren. Het staat meestal zelf in voor de ruwbouw, daarnaast doet het bedrijf dagelijks een beroep op een vaste pool van onderaannemers. Met Qubus heeft de bouwgroep ook een eigen hout- en afwerkingsbedrijf. Kristof Defruyt, ceo: “We werken vooral b2b, maar nemen ook grotere residentiële projecten aan in opdracht van projectontwikkelaars. We bouwen vooral scholen en zorgvastgoed, zoals woonzorg- en kinderopvangcentra. Bijna 50% van onze opdrachten zijn overheidsprojecten, waarbij

we intekenen op aanbestedingen die niet enkel op de prijs mikken. We doen ook vaak design & build-projecten, waarbij we van meet af aan samenwerken met de architect. Finance & maintain bieden we ook aan, maar dat segment is wat gedaald in de markt.”

Minder werkvolk?

Meer automatiseren!

Digitalisering en straks ook robotisering zijn in de nabije toekomst niet meer weg te denken in de bouwwereld. “De laatste jaren zien we een versnelling”, vertelt Kristof. “Een aantal externe factoren verplichten ons ook. Eén: het tekort aan technisch talent. Het wordt steeds moeilijker om mensen te vinden om in weer en wind beton te gieten of stenen te metselen. Maar om een robot te bedienen

Voka bedankt zijn partners

Waarom D Soft?

Go DIGITAL met onze innovatieve software!

www.dsoft.be info@dsoft.be 09 372 70 41

Niels Haadsma, Senior Manager Finance, IT & Datamanagement bij Zevij-Necomij:

“D Soft is een cruciale partner en speelt een zeer waardevolle rol in de groei van Zevij-Necomij. Door de inzet van DocFlows wordt alle informatie van o.a. inkooporderbevestigingen en vrachtbrieven d.m.v. Artificial Intelligence omgezet in elektronische berichten die we zonder menselijke tussenkomst gecontroleerd in het ERP van Zevij-Necomij beschikbaar stellen. Dit levert een enorme besparing op aan invoerwerk alsook dat data realtime en correct wordt ingelezen. DocTrails zorgt voor de elektronische communicatie tussen onze leveranciers, Zevij-Necomij en onze leden. Dagelijks worden meer dan 7.000 EDI-berichten verwerkt. Door DocTrails kunnen we het dataverkeer uitstekend monitoren, processen opvolgen middels workflow, maar ook data controleren en verrijken waardoor we een enorme databron ter beschikking hebben die Zevij-Necomij veel realtime inzichten verschaft waarop cruciale beslissingen genomen kunnen worden.

D Soft verzorgt tevens onze website waar ZevijNecomij meer dan 3 miljoen artikelen voert die door onze leden kunnen worden besteld. Zij ervaren de aangeboden informatie, bestelmogelijkheden en performance als zeer goed. De nieuwste oplossing van D Soft, DocTrans, gaat binnenkort live waarbij het transport wordt georganiseerd met Geo-fencing, leveren/ophalen van goederen-pallets-containers wordt vastgelegd, het aftekenen en elektronisch beschikbaar stellen van de vrachtbrieven volledig wordt geautomatiseerd en direct na aflevering de vrachtbrief van de levering voor de klant direct beschikbaar is.“

Zevij-Necomij met D Soft blijft innoveren!

onze oplossingen

Uw ISO 27001-gecertificeerde partner in documentdigitalisering, Artificial Intelligence en Data Management. e-Invoicing: Peppol partner & toegangspunt.

Realtime inzicht in data, met ongeëvenaarde kwaliteit en robuuste veiligheid.

Met innovatieve technologieën zorgen wij voor een optimale efficiëntie in uw zakelijke processen.

Wij staan voor efficiëntie en duurzaamheid door bedrijven te begeleiden naar digitaal werken, met minder papier en meer gecontroleerde data.

Belgian Chambers werkt al jaren met D Soft, een betrouwbare partner in digitalisering en veiligheid. Dankzij de innovaties en expertise van D Soft slagen we erin om met DigiChambers voorop te blijven lopen.

Wouter Van Gulck, General Manager bij de Federatie van Belgische Kamers:

“In de loop der jaren heeft onze relatie met D Soft zich ontwikkeld tot een echt partnership, waarbij we steeds samen zoeken naar oplossingen in het belang van onze klanten. De applicaties die D Soft voor ons heeft ontwikkeld, zijn kwalitatief hoogstaand en zeer betrouwbaar gebleken. Alle certificaten van oorsprong die in België door de kamers van koophandel worden afgegeven, lopen over het DigiChambers platform, en voor de afgifte van ATA carnets gebruiken alle kamers in België en Luxemburg de eATA applicatie

Omdat D Soft ook de nodige kennis inzake artificiële intelligentie in huis heeft, hebben we D Soft onder de arm genomen om te onderzoeken hoe de processen binnen DigiChambers verder kunnen worden geoptimaliseerd met AI, zodat we de efficiëntie en het gebruiksgemak nog naar een hoger niveau kunnen tillen.”

of bouwelementen te monteren, vind je veel sneller volk. Twee: kostenefficiëntie. Wereldwijd zijn er genoeg studies die aantonen dat de bouwkosten (materialen en energie, red.) voor heel veel spanning zorgen op de budgetten. Dan moet je nog meer op zoek naar efficiëntieverbeteringen. Drie: de bouwsector is zeker in België heel sterk gefragmenteerd, met heel veel partijen, van architecten over hoofdaannemers en onderaannemers tot leveranciers en ingenieurs van studiebureaus. Als die niet goed met elkaar communiceren, gebeuren er veel fouten.”

BIM als centraal zenuwstelsel Kristof wijst nadrukkelijk op de rol van de architect. “Voor elk project of elk nieuw huis wil men in België het warm water proberen

uitvinden, dat zie je in onze buurlanden veel minder. Voor een aantal zaken bestaat echter al de beste oplossing, je hoeft niet altijd het warm water uit te vinden. Laat ons veel meer vertrekken vanuit bouwoplossingen die al bestaan. Ik maak graag een parallel met de auto-industrie. Als iedereen bij wijze van spreken zijn eigen auto begint te ontwerpen en nadien naar een constructeur gaat, zal het ook veel meer kosten. In Nederland zie je producenten van bouwoplossingen die vanuit de fabriek vertrekken. De architect houdt van meet af aan rekening met die bouwoplossingen. Hoe sneller je met de bouwheer en architect aan tafel kan zitten met een bouwteam, hoe beter. Meer en meer architecten maken die switch nu, want we moeten meer dan ooit op zoek

naar oplossingen die nog betaalbaar zijn. Projectontwikkelaars die met ons al samengewerkt hebben en ons vertrouwen, trekken ons ook al vroeger in het bad.”

Een heel handige tool hiervoor is Building Information Modelling, kortweg BIM. Via deze digitale 3D-weergave van alle fysische en functionele kenmerken van een gebouw kan je veel korter op de bal spelen, het budget nauw opvolgen en veel meer sturen. Het is bij Vandenbussche al bijna tien jaar het centraal zenuwstelsel bij elk bouwproject. Koen Van Impe, directeur projecten BIM: “Het is een heel visuele tool waardoor je snel conflicten ziet tussen de verschillende bouwelementen. Het zit tjokvol gestructureerde data waardoor je veel sneller alles kan meten en plannen. Zo creëer je een digital twin (digitale tweeling of replica voor fysieke bouwprojecten, red.) voor je begint te bouwen. Daarnaast is het dé tool om alle bouwactoren sneller met elkaar te betrekken, waardoor er nadien minder fouten in de uitvoering gebeuren.”

Technische knopen ontwarren Volgens Koen laat ‘bimmen’ bouwspelers ook toe om een aantal complexe technische vraagstukken op te lossen, nog voor de eerste steen gemetseld wordt. Alles wordt immers virtueel gebouwd, en je koppelt er meteen de op dat ogenblik relevante technieken aan. “Zowel de bouwheer, architect als aannemer zijn onmiddellijk mee in het verhaal. Vroeger keken we met een bouwheer naar een ‘knoop’ op een 2D-plan, maar de bouwheer zag die knoop niet in zijn hoofd. Dankzij BIM kan je alles heel sterk visualiseren naar alle partijen en sneller beslissingen nemen.”

Kristof (vult aan): “Zo hadden we op een werf eens een leiding die ‘botste’ met een stabiliteitsbalk. We moesten toen ter plekke met de ingenieur improviseren. Nu zie je de oplossing al vroeger via BIM, moet je niet meer improviseren en verlies je minder tijd. Ook prefab leveranciers – zoals van sierbeton – zitten vandaag mee op de BIM-kar. Zo kan je complexe knopen rond waterdichting en aansluiting op voorhand ontwarren. Vergeet ook niet dat werknemers op de werven vaak andere talen spreken en/of soms iets

Dossier: Vastgoed, kantoren en

AI-technologie voor de bouw: 4 (toekomstige) trends

Naarmate AI-technologieën evolueren, zal de impact op de bouwsector alleen maar groter worden. Enkele toekomstige trends zijn:

1 Geautomatiseerde bouwplaatsen: Met de opkomst van AI-gestuurde robots zullen veel bouwactiviteiten volledig geautomatiseerd zijn – deels in productiehallen, deels op de werven –wat de bouwtijd verkort, de efficiëntie verhoogt en de veiligheid verbetert.

2 Slimme materialen: AI zal helpen bij het ontwikkelen van nieuwe bouwmaterialen die zich aanpassen aan veranderende omgevingscondities, waardoor gebouwen duurzamer en energie-efficiënter worden.

3 Digitale tweelingen: De creatie van digital twins of digitale replica’s van fysieke bouwprojecten zal projectmanagement, onderhoud en renovatie revolutioneren, waarbij AI een cruciale rol speelt in het beheren en analyseren van data. Dit proces is nu al volop aan de gang via BIM.

4 Besparende duurzaamheidsanalyses: AI zal worden gebruikt om de duurzaamheidsimpact van bouwprojecten te analyseren en te optimaliseren, van het minimaliseren van afval tot het maximaliseren van energie-efficiëntie.

Bron: wisemen.digital

minder opgeleid zijn – echte vakmannen die creatief problemen kunnen oplossen, zie je steeds minder. Ook in dat opzicht is BIM heel interessant omdat de meeste technische vraagstukken op voorhand al opgelost zijn en je duidelijke instructies kan geven.”

Dankzij digitale bouwtechnologie vermindert de foutenlast dus fors. Volgens Embuild, de spreekbuis van de bouwsector in Vlaanderen, kan op een werf de foutenmarge oplopen tot 15% Door te kiezen voor design & build en digitale bouwtechnologie zoals BIM, kan je die reduceren tot een minimum. “Ook de bouwtijd vermindert fors. Al moet je wel voldoende voorbereidingstijd hebben om je effectieve bouwtijd te kunnen verkorten”, stipt Koen aan. “Die voorbereidingstijd is meer dan ooit cruciaal.”

Hun leveranciers en techniekers zijn al helemaal mee in het BIM-verhaal, maar vele onderaannemers nog niet. “Zodra je samen naar win-wins zoekt met al je leveranciers en onderaannemers, zal het rendement nog fors verhogen.”

Vandenbussche merkt ook dat jonge werknemers BIM toejuichen. “Je voelt dat al tijdens sollicitatiegesprekken. We krijgen vragen rond duurzaamheid en robotica die tien jaar geleden niet gesteld werden. We voorzien zelf veel interne opleiding. Ook de oudere werknemers beseffen dat ze mee moeten zijn.”

Van de fabriek naar de werf Naast de processen innoveert Vandenbussche ook in haar productie om aan de marktvraag te voldoen. Uit noodzaak, want tegen 2040 moeten er naar schatting 300.000 woningen bijkomen. Dat vereist een forse verhoging van de productiviteit. Het vinden van geschikte arbeidskrachten is nu al een enorme uitdaging, en dan kom je al snel uit bij robotica.

Eind 2022 ging Vandenbussche in zee met de Londense tech start-up AUAR. Dankzij RecAp, een acceleratorprogramma waarbij grotere bouw- en vastgoedbedrijven in contact worden gebracht met PropTech start-ups, zag Vandenbussche een enthousiaste pitch van AUAR. Het bedrijf, opgericht door architecten Mollie Claypool en de Vlaming Gilles Retsin, ontwikkelt robottechnologie waarmee bouwondernemingen modulaire woonunits kunnen bouwen vanuit een geïntegreerd ontwerp.

Hun robotcellen zijn vrij compact, waardoor het een snel inzetbare en schaalbare oplossing is. Bovendien maakt het besturingssysteem gebruik van AI, waardoor een ontwerp eenvoudig gegenereerd en in bouwelementen kan omgezet worden. Kristof: “Met een robotarm maak je vanuit die ontwerpsoftware houten ‘caissons’ in 2D die we vervolgens tot houten wanden en vloeren assembleren. De operator krijgt heldere productie-instructies voor de robot. Dat maakt dat de operator die met de robot werkt alleen maar het proces hoeft te valideren en er ook heel snel mee weg is. Ook de architect zit van meet af aan mee aan tafel en kan met het ontwerp ‘spelen’.”

Nieuwe brouwzaal van Roman: een BIM-schoolvoorbeeld

Bouwbedrijf Mathieu Gijbels werd eind 2024 internationaal gelauwerd voor het innovatieve gebruik van digitale bouwtechnologie. De aannemer uit het Limburgse Oudsbergen won zowel de Benelux- als de wereldwijde BIM Award 2024 voor de verbouwing van Brouwerij Roman in Oudenaarde. Geen enkel Belgisch bedrijf slaagde daar eerder in.

De BIM Awards worden georganiseerd door het Amerikaanse softwarebedrijf Trimble en de Nederlandse leverancier van BIMoplossingen Construsoft. Ze bekronen spraakmakende projecten die via BIM (Building Information Modeling) tot stand zijn gekomen. Het bekroonde project is de bouw van de nieuwe brouwzaal bij de familiebrouwerij. Dankzij deze uitbreiding wordt de productiecapaciteit verdubbeld naar 200.000 hectoliter bier per jaar.

Mathieu Gijbels zorgde voor een naadloze integratie van de nieuwe brouwzaal met de bestaande structuren. Er werd gebruik gemaakt van laserscanning en uiterst gedetailleerde 3D-modellen. Er werden maar liefst 1,8 miljard punten verzameld via laserscanning. Er werd ook 200 ton staal gebruikt, verbonden door 8.127 bouten.

“Dankzij laserscanning, waarbij we het gebouw tot in de kleinste details digitaal in kaart brachten, konden we vanaf het begin een nauwkeurig en efficiënt bouwproces garanderen en minimaliseerden we de risico’s”, vertelt Stijn De Jongh, BIM-modelleur beton bij Mathieu Gijbels.

Deze vorm van robotica biedt deels een antwoord op het productiviteitsprobleem waar de sector al jaren mee kampt. Kristof: “De modules, gebouwd met de robot, kan je eerst manueel in de fabriek assembleren tot een wand- of vloerelement of ze nadien op de werf aan elkaar koppelen. In de toekomst zal dit laatste ook door de robot gebeuren of bij heel grote projecten kan de robot op de werven zelf een vaste stek krijgen.”

Het bouwbedrijf uit Aalter was al snel overtuigd van deze nieuwe technologie en op 14 maart 2024 werd in hun vestiging in

Aalter een eerste robotcel geplaatst in een microfabriek. Die produceerde onder meer het houten binnenwerk van het Wintercircus in Gent. “We produceerden er boxen, zeg maar inwendige kamers in hout. Wij waren de eersten wereldwijd die de AUARtechnologie uitprobeerden. Nu is AUAR deze robots wereldwijd aan het uitrollen. Zeker in gebieden waar het onherbergzaam is en er snel heel veel moet gebouwd worden, zijn er veel mogelijkheden. Er staan er ondertussen twee robots in de VS, binnenkort volgen er ook in Nederland en Oostenrijk en wellicht later ook in Scandinavië.”

We mean business.

(Ver)koop of (ver)huur je bedrijfsvastgoed met Dewaele Business, dé partner die alles opvolgt in alle transparantie en eerlijkheid. We denken met je mee, houden je op de hoogte van elke stap en sluiten voor jou de beste deal. We ontzorgen je volledig, zodat jij je kunt focussen op je doelen.

DEWAELE.COM

www.callebaut-architecten.be

Bij Callebaut Architecten draait alles om het behoud en de restauratie van waardevol bouwkundig erfgoed. Het bureau stelt reeds jaren als missie voorop om zich te focussen op de essentie van restauratie: het ontdoen van het overbodige en het terugbrengen van het ‘oude’ cachet en de authentieke sfeer, met het oog op de nieuwe functie en toekomst.

Het bureau werkt aan een breed scala van beschermde monumenten, zoals kloosters, kastelen, stadhuizen en pakhuizen. Daarnaast koestert Callebaut Architecten ook andere waardevolle gebouwen, zoals herenhuizen en hoeves. De opdrachtgevers zijn net zo divers als de projecten, van particulieren tot openbare besturen.

Dankzij de uitgebreide ervaring met verschillende subsidiestelsels, kunnen opdrachtgevers rekenen op deskundig advies en professionele begeleiding gedurende het gehele restauratieproces.

Kies voor Callebaut Architecten en ervaar de kunst van restauratie in haar puurste vorm.

Sint-Gerolfstraat 32B, 9031 Drongen

+32 (0)9 395 10 10 info@callebaut-architecten.be

Academiestraat — Gent, i.s.m. Robbrecht en Daem Architecten

©Buro Bonito

©Robert Rieger

Hotel August — Antwerpen, i.s.m. Vincent Van Duysen Architects

Predikherenkerk — Mechelen, i.s.m. Korteknie Stuhlmacher Architecten en Bureau Bouwtechniek

Usquare — Brussel, i.s.m. evr-architecten en BC Architects & Studies

©Farah Fervel

©Luuk Kramer

Bij Vandenbussche willen ze de microfabriek zelf vooral inzetten voor het produceren van modulaire woonunits. “Via ons houtafwerkingsbedrijf Qubus hebben we eerst een poolhouse gezet, nadien een kantoortje, maar nu mikken we op grotere projecten, zoals rusthuizen, scholen en meergezinswoningen.”

In de aannemerswereld is Vandenbussche een pionier in robotica. “Reuzespelers à la Besix zijn daar natuurlijk ook mee bezig. En je ziet dat kleine huizenbouwers in houtskeletbouw stap voor stap proberen te automatiseren, maar vaak zijn ze nog niet zo ver geïntegreerd.”

Hoe dan ook zal er in de toekomst steeds minder ‘geklodderd’ worden op werven. Via

prefab elementen die in een productiehal gebouwd zijn – nu vaak nog in 2D maar in de toekomst steeds vaker in 3D – en nadien geassembleerd worden op de werf. Kristof: “Ook in de jaren 90 gebeurde dit al op kleine schaal, maar toen er steeds meer goedkopere Oost-Europese werkkrachten naar onze werven kwamen, werd deze trend on hold gezet. Nu er weer een groot tekort aan werkkrachten is – gecombineerd met het duurzaamheidsstreven en de druk op de budgetten – is deze trend onomkeerbaar.”

Zo is er minder weerverlet, de bouwtijd wordt korter én meer voorspelbaar. En is dat niet de natte droom van elke bouwer? “Bovendien zal er zo ook minder (geluids)hinder zijn op de werven; zeker in binnenstedelijke gebieden is dat een troef”, weten beide heren.

AI volop in de steigers

Kunstmatige intelligentie (AI), al dan niet gekoppeld aan robotica, zal de bouwwereld sowieso steeds meer beïnvloeden en op termijn ingrijpend veranderen, voorspellen onze gesprekspartners. Kristof: “Stel, je hebt een stuk grond en wil een gebouw met drie slaapkamers en twee badkamers. In de toekomst zal de software zélf een ontwerp genereren dat direct kan geproduceerd worden. AI zal het werk van de architect dus deels overnemen.”

“Voorlopig versnellen we vooral repetitieve processen met AI”, besluit Koen. “Maar AI die zelf ontwerpt, komt eraan. AI heeft echter ook zijn gebreken. AI is worldwide, je kan alle data hebben maar daarom niet alle juiste data. Hoe ga je je AI ‘beschermen’? De mens, ook de architect, zal altijd zijn rol spelen.”

BIM

lost de meeste technische vraagstukken op voorhand al op.

ALINSO GROUP DOET REPUTATIE VAN TOTAALPARTNER VOOR BEDRIJFSVASTGOED

ALLE EER AAN

Duurzame panden voor elke behoefte

Vastgoed dat specifieke behoeften helemaal afdekt, is essentieel voor ondernemingen. Daar speelt Alinso Group (Alternative Innovative Solutions) als private ontwikkelaar en investeerder in bedrijfsvastgoed, naadloos op in. Met oplossingen voor verhuur, ‘sale & lease back’, verkoop en bouwen op maat (‘build to suit’) werkt de onderneming van de familie De Clerck telkens de meest geschikte aanpak uit.

Bedrijven ontzorgen op vlak van huisvesting is sinds 2007 de missie van Alinso. “Dat doen we met een hybride aanpak”, verduidelijkt Jan jr. De Clerck. “Zo beheren we zelf een eigen verhuurbare portefeuille van 750.000 m² aan gebouwen. Op verschillende locaties in Oost-Vlaanderen en elders in België, stellen we bedrijfsruimtes ter beschikking die voldoen aan de behoeften van kmo’s, de industrie, de logistieke sector, ‘life sciences’ (laboratoria) en dienstenbedrijven (kantoren). Daarbij besteden we erg veel belang aan het duurzaamheidsaspect.”

Een goede illustratie daarvan is Axxes Business Park in Merelbeke, dat grondig werd gerenoveerd met een ‘BREEAM IN USE’-certificaat. “Dit volledig gemoderniseerde kantoorgebouw biedt talrijke mogelijkheden voor verhuur. Datzelfde geldt voor het nabijgelegen Axxes Business Center, dat uiterst geschikt is voor kortetermijnverhuur met een allesomvattende service. Daarnaast bieden we ook in Gent interessante werkruimtes aan, van logistiek tot productie en R&D.”

BOUWEN OP MAAT

In Gent en op andere locaties beschikt Alinso Group over grondposities, waar het als ontwikkelaar vastgoed volledig op maat van professionele klanten (‘build to suit’) kan realiseren. “Bij dergelijke projecten gaan we in nauw overleg met de investeerder of eindgebruiker en willen we bij het ontwerp van het gebouw al anticiperen op de toekomst. Een structureel flexibel design laat toe om op termijn in te spelen op groei, nieuwe behoeftes of een andere invulling van het gebouw. Die aanpak hanteren we sowieso voor gebouwen die we in eigen beheer houden. Een deel van onze grondenbank bevindt zich in Roemenië, waar we via ‘build to suit’ vastgoed op maat ontwikkelen voor ondernemingen met internationale uitbreidingsambities, of die (deels) willen delokaliseren.”

– kantoorgebouwsite Zwijnaarde

Alinso Group kijkt ook voortdurend naar nieuwe opportuniteiten om de eigen grondenbank verder aan te vullen. “Hierbij hebben we met ‘sale and lease back’ een interessante oplossing voor ondernemingen die liquide middelen willen vrijmaken: wij kopen het gebouw, renoveren en optimaliseren het indien nodig, waarna we het opnieuw aan de verkopende partij verhuren. Gezien de huidige conjunctuur merken we dat bedrijven deze discrete wijze van verkoop wensen te overwegen om de middelen in te zetten voor hun kernactiviteiten.”

GROENE IDENTITEIT

De rode draad doorheen de visie van Alinso Group, is hernieuwbare energie. “We spelen daar maximaal op in door een optimaal gebruik van zonnepanelen, idealiter in combinatie met energieopslag en gestuurd door een energiemanagementsysteem. Dit laat de gebruikers toe om hun verbruik zoveel mogelijk te reduceren en piekmomenten af te vlakken. Daar is iedereen bij gebaat”, besluit Jan jr. De Clerck.

Alinso Group

Nederzwijnaarde 2 9052 Zwijnaarde www.alinso.group

DCC

Axxes Business Center – kantoorruimtes in het Business center

TRICORP WORKWEAR: “LOOK LIKE A TEAM, WORK LIKE A TEAM”

Maximum Image en DFDS: bedrijfskledingbeheer zonder zorgen

Kwalitatieve werkkleding en een efficiënt beheer? Voor DFDS Belgium is dat geen zorg meer. In samenwerking met distributeur Maximum Image en het kledingmerk Tricorp kiest het bedrijf voor een gestroomlijnde aanpak die tijd en kosten bespaart. Geen overbodige administratie of complexe voorraadbeheer, maar een transparant en efficiënt systeem dat het volledige proces optimaliseert.

DFDS Belgium, een logistieke dienstverlener in de haven van Gent, regelt zijn werkkleding met een paar klikken via het kledingmanagementsysteem van Maximum Image. Bestellingen verlopen eenvoudig via een puntensysteem, waardoor het bedrijf volledige controle over het budget behoudt. Wat vroeger een voltijdse medewerker en extra opslagruimte vereiste, is nu een gestroomlijnd proces dat tijd en kosten bespaart. “Met ons kledingmanagementsysteem en een efficiënte aanpak ontzorgen we onze klanten volledig, zodat zij zich kunnen focussen op hun kernactiviteiten”, zegt Tars Notteboom, managing partner bij Maximum Image.

EÉN

AANSPREEKPUNT, MAXIMALE EFFICIËNTIE EN SAMENWERKING

Naast een slim beheersysteem zet Maximum Image in op persoonlijke service. “Elke klant krijgt één vast aanspreekpunt dat alles opvolgt, van bestelling tot levering. Geen doorverwijzingen, geen misverstanden. Gewoon een efficiënte samenwerking.”

Die betrokkenheid gaat verder dan werkkleding alleen. “We nemen onze klanten letterlijk mee op pad. Geregeld rijden we met hen naar fabrikant Tricorp in Nederland, zodat ze zelf hun kledinggamma kunnen samenstellen en de kwaliteit ervaren. “Die transparantie en samenwerking zorgen voor vertrouwen en geven bedrijven de ruimte om hun keuzes flexibel aan te passen.”

ON-DEMAND PERSONALISATIE

Voor DFDS Belgium draait bedrijfskleding niet alleen om functionaliteit, maar ook om uitstraling. Tricorp biedt een breed assortiment werkkleding tot maat 5XL, perfect afgestemd op de specifieke noden van bijvoorbeeld chauffeurs, magazijnmedewerkers en administratieve teams.

Bedrijfskleding op maat? Geen probleem. Logo’s, naamopdrukken en pasbeurten op locatie zorgen ervoor dat iedereen de juiste maat krijgt. “Omdat we on-demand personalisatie aanbieden, hoeft DFDS geen grote voorraden aan te houden en ontvangt elke medewerker precies wat hij nodig heeft.”

Maar branding stopt niet bij kleding. Maximum Image biedt ook een volledig assortiment merchandisingproducten, van bedrukte jassen en rugzakken tot mokken en sleutelhangers. “Een sterk merk leeft op alle niveaus, en wij helpen bedrijven graag om hun merkidentiteit door te trekken in werkkleding én promotieartikelen zowel naar de klanten als naar medewerkers.”

FREQUENTE EN FLEXIBELE LEVERING?

Kledingstukken worden rechtstreeks bij Tricorp in Nederland besteld en binnen 48 uur geleverd bij Maximum Image. De levering na personalisatie gebeurt zoals de klant het wil: op locatie of direct bij de medewerker thuis. “Leveringsafspraken maken deel uit van onze Service Level Agreements, zodat bedrijven frequent en flexibel kunnen laten leveren zonder grote voorraden te hoeven aanhouden. Dat bespaart hopen geld.”

Niet alleen DFDS Belgium kiest voor deze aanpak. Ook Carrefour, Honda en Volvo vertrouwen op Maximum Image voor onder andere hun werkkleding- of merchandise-beheer. “Bedrijven zoeken niet alleen kleding, maar een complete oplossing. Met een combinatie van slimme software, kwalitatieve werkkleding en een service die meedenkt, maken we kledingbeheer eenvoudiger dan ooit,” besluit Tars.

Timothy Winters, accountmanager Tricorp met Sofie D’Hauwe, H&S manager DFDS Belgium en Tars Notteboom, managing partner bij Maximum Image.

MODERNE WERKKLEDING. SNEL EN EENVOUDIG BEHEREN.

TESTIMONIAL

Coming together is a beginning

Keeping together is progress

Working together is succes

Wij waarderen Maximum Image om de sterke samenwerking, het oplossingsgericht meedenken en de uitmuntende service.

Sofie D’Hauwe

H&S manager DFDS Belgium

Maximum Image

Damstraat 164 - 9180 Moerbeke-Waas 09 345 09 97

info@maximumimage.eu maximumimage.eu

WOW-BELEVING VAN A TOT Z

Ziggu stroomlijnt communicatie tussen bouwheren en aannemers

Bouwen is een complex proces waarin communicatie vaak een van de grootste struikelblokken vormt. Projectontwikkelaars, aannemers, architecten en leveranciers worden geconfronteerd met een wirwar aan e-mails, telefoontjes en verschillende documentenversies. Maar wat als er een oplossing is die deze chaos omzet in een gestructureerd en efficiënt proces? Ziggu maakt het mogelijk. Dit whitelabel klantenportaal zorgt voor overzicht, transparantie en tijdswinst voor alle betrokken partijen.

“Toen ik een tiental jaren geleden mijn carrière begon in de bouwsector, viel het me op hoe inefficiënt de communicatie verliep. We werkten nog met faxen en beheerden miljoenenprojecten in Excelbestanden”, steekt ceo Yannick Bontinckx van wal. “Er was geen centraal systeem, waardoor fouten, vertragingen en frustraties de norm waren. Dat moest anders. Ziggu is ontstaan uit die noodzaak en is vandaag dé standaard voor digitale samenwerking in de bouw.”

TIJDSWINST EN FOUTREDUCTIE IN ÉÉN PLATFORM

Wie een huis bouwt, verwacht een vlotte digitale ervaring. “Je kunt een pizza van vijftien euro tot op de seconde volgen, maar bij een investering van vierhonderdduizend euro tast je in het duister? Dat is te zot voor woorden. Ziggu brengt daar verandering in. Klanten krijgen 24/7 toegang tot hun projectgegevens. Ze volgen de voortgang, nemen beslissingen en communiceren rechtstreeks met bouwpartners. Het resultaat? Minder stress, minder vragen en meer tevreden klanten.”

Alle communicatie en documentatie komen samen in één platform. “Geen misverstanden, goedkeuringen verlopen digitaal en iedereen blijft up-to-date. Gemiddeld bespaart een bedrijf hierdoor vijf tot tien uur per week per werknemer actief op Ziggu én vermijdt het kostbare fouten en vertragingen.”

TRANSPARANTIE: SLEUTEL TOT SUCCES

Wat begon als een tool voor projectontwikkelaars, is nu een onmisbaar platform in de hele bouwsector. “70% van de Belgische projectontwikkelaars gebruikt Ziggu al om hun nieuwbouwprojecten

efficiënt te beheren. Maar we verbreden onze scoop. Ook renovatiebedrijven, architecten en studiebureaus zetten Ziggu steeds vaker in om hun processen te optimaliseren.”

Transparantie is de sleutel tot succes. “Klanten worden actief betrokken, wat zorgt voor hogere tevredenheid én een sterkere reputatie voor bouwbedrijven. Bovendien stijgt de omzet. Opties en meerwerken kunnen eenvoudig worden toegevoegd en goedgekeurd, waardoor extra verkoop een logisch gevolg is.”

MEER WERKPLEZIER VOOR BOUWPROFESSIONALS

Niet alleen klanten, maar ook bouwprofessionals plukken de vruchten. “We horen steeds vaker dat medewerkers dankzij Ziggu hun job opnieuw graag doen. Minder administratief gedoe, meer focus op de klant en kwalitatieve projecten. Door repetitieve administratieve taken te automatiseren, krijgen professionals meer tijd voor wat echt telt: waardevolle interacties met hun klanten en het opleveren van kwalitatieve projecten. Dat maakt het verschil. Bouwen hoeft geen chaos te zijn. Ziggu maakt het proces helder, efficiënt en stressvrij. Minder frustraties, meer controle en betere resultaten. Dát is bouwen in de 21e eeuw”, besluit Yannick.

Ziggu

Nieuwewandeling 62 – 9000 Gent info@ziggu.io ziggu.io

Ceo Yannick Bontinckx van Ziggu. Het bedrijf is vandaag dé standaard voor digitale samenwerking in de bouw.

Definitieve

vergunning voor Gentse campus in Deep Tech

Vastgoedinvesteerder en -ontwikkelaar Alides en de Vlaamse investeringsmaatschappij PMV hebben een definitieve vergunning voor de realisatie van de AI Campus Hub op een wetenschapspark van de UGent: Campus Ardoyen, Tech Lane Ghent Science Park in Gent-Zwijnaarde. Dit betekent dat de bouwwerken in maart officieel van start gaan. Met de AI Campus Hub zet Vlaanderen zich verder op de kaart als een toonaangevende regio voor AI, Deep Tech en halfgeleider-fotonica.

De AI Campus Hub wordt een landmark-toren van 20.000 m² waarin meer dan 600 specialisten uit bedrijven en onderzoeksinstellingen zullen samenwerken aan de digitale technologieën van de toekomst.

Deep Tech bouwt voort op doorbraken in wetenschap en engineering, zoals AI, halfgeleiderfotonica en kwantumcomputing om van daaruit complexe maatschappelijke en industriële uitdagingen aan te pakken.

Architectenbureau EVR neemt het ontwerp voor zijn rekening, terwijl de uitvoering van de bouwwerken in handen is van Algemene Bouw Maes. De oplevering van de campus is voorzien in 2027.

alides.be – pmv.eu – ugent.be

Voka hekelt gebrek aan ruimtelijke visie rond PRUP Ruien

Bijna tien jaar na de sloop van de koeltoren is het provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan (PRUP) voor de voormalige elektriciteitscentrale van Ruien (Kluisbergen) definitief goedgekeurd. De provincie OostVlaanderen keurde het plan finaal goed tijdens de laatste provincieraad van de vorige legislatuur in november 2024. Op 3 februari volgde de publicatie in het Belgisch Staatsblad, waarna het op 17 februari in werking trad. Vanaf dan worden vergunningsaanvragen aan het PRUP getoetst.

Voka Oost-Vlaanderen betreurt de beslissing en hekelt het gebrek aan ruimtelijke visie. Volgens Voka leidt het PRUP tot verdere versnippering door o.a. in brede groenzones tussen bedrijven te verplichten en extra park- en bosgebied aan te leggen. Hierdoor krimpt de beschikbare industriegrond in een regio waar economische ruimte al schaars is. Bovendien is de infrastructuur onvoldoende afgestemd op de eisen van klimaatneutraliteit. We moeten evolueren naar slim ruimtegebruik en het stapelen van functies in plaats van vast te houden aan een verouderde aanpak. Als dit PRUP de standaard is, ziet het er somber uit voor de ruimtelijke toekomst van Oost-Vlaanderen.

De AI Campus Hub aan Tech Lane Ghent Science Park in Gent-Zwijnaarde zal in 2027 worden opgeleverd.

belangen kamerbreed verdedigd

Het federale regeerakkoord door een Oost-Vlaamse economische lens

Je struikelde de voorbije maand bijna over analyses van het federale regeerakkoord. Wij doen er nog eentje bovenop, maar deze keer met het unieke Oost-Vlaamse eco(nomische)-systeem als scherpsteller.

Het is kristalhelder dat deze regering zich aankondigt als de meest hervormingsgerichte sinds decennia. Dat is ook nodig omwille van de enorme uitdagingen die ons te wachten staan. Hieronder zullen we de bestaande analyses niet herhalen, wel speuren we in het 202-pagina’s tellende regeerakkoord 2025-2029 naar die aspecten die specifiek voor de Oost-Vlaamse economie belangrijk zijn.

Maar wat typeert die Oost-Vlaamse economie en wat maakt die anders dan andere regio’s in Vlaanderen en België? Ten eerste is er de arbeidsmarkt. Met 82% werkzaamheidsgraad is Oost-Vlaanderen samen met West-Vlaanderen de koploper in ons land. Bovendien heeft Oost-Vlaanderen het laagste aantal werkzoekenden. Leg deze 2 statistieken samen en je krijgt de krapste arbeidsmarkt van België.

Speerpunt 1: ARBEIDSMARKT

Welke maatregelen staan er in het plan van De Wever I die de arbeidskrapte kunnen verlichten voor de Oost-Vlaamse bedrijven?

Werken doen lonen. Door aanpassingen in de fiscaliteit waaronder de verhoging van de belastingvrije som voor wie werkt, afschaffing van de bijzondere bijdrage sociale zekerheid en beperkingen in het combineren van uitkeringen, zal het verschil tussen werken en niet-werken altijd meer dan 500 euro per maand bedragen.

De werkloosheidsuitkering beperken in de tijd. De uitkering zal de eerste 6 maanden hoger zijn, maar daarna sterker verlagen om na 2 jaar te eindigen. Bovendien werkt ze opbouwend op basis van het aantal gewerkte jaren in de periode voorafgaand aan

Als tweede onderscheidende factor is Oost-Vlaanderen het epicentrum van de tech start- en scale-upscene in Vlaanderen. Het gewest telt drie tech unicorns, alle drie Gentse bedrijven. Tel daarbij de biotechcluster van wereldformaat, en het is snel duidelijk dat een specifiek beleid rond groeibedrijven cruciaal is. Als Vlaanderen wil doorpakken in groeisectoren, dan zal Gent daar een cruciale rol in spelen.

Tot slot heeft Oost-Vlaanderen met North Sea Port een belangrijke industriehaven en ook daarbuiten een aantal innovatieve industriële vlaggenschippen. Deze bedrijven werken per definitie in een internationale context, maar dat geldt ook voor het gros van onze kmo’s. Die internationale context en dus ook de concurrentiepositie zijn in meerdere opzichten belangrijk. Op de jongste competitiviteitsranking van de Europese Commissie stond Oost-Vlaanderen op een 10e plek en was het daarmee de meest competitieve van ons land. Centraal element daarin is de sterke positie in innovatie.

de werkloosheid. De hoeveelheid werklozen is momenteel niet enorm, maar dit is een belangrijk punt voor wie geactiveerd kan worden op die arbeidsmarkt.

Langer werkbaar werken mogelijk maken: Er komt een harmonisering van de grote historische verschillen in de pensioenstelsels. Er wordt een pensioenmalus opgezet waarbij vervroegde uittreding resulteert in een lager pensioen. Evengoed komt er een bonus voor wie langer aan de slag blijft. Tot slot zal het administratieve gedrocht van de Federal Learning Account op de schop gaan. Niet omdat bedrijven en medewerkers zich niet moeten bijscholen, maar omdat de administratieve last nooit hoger mag zijn dan de baten.

De nieuwe federale regering De Wever 1 (namen en bevoegdheden)

DE MINISTERS EN HUN BEVOEGDHEDEN VAN DE FEDERALE REGERING DE WEVER 1

(van l. naar r. en o. naar b.):

Jan Jambon (N-VA) – vice-eerste minister, minister van Financiën en Pensioenen.

Frank Vandenbroucke (Vooruit) – vice-eerste minister en minister van Volksgezondheid en Sociale Zaken.

David Clarinval (MR) – vice-eerste minister en minister van Werk, Economie en Landbouw.

Bart De Wever (N-VA) – eerste minister.

Maxime Prévot (les engagés) – vicepremier en minister van Buitenlandse Zaken.

Vincent Van Peteghem (cd&v) –vice-premier en minister van Begroting en Administratieve Vereenvoudiging.

Jean-Luc Crucke (les engagés) –minister van Klimaat en Mobiliteit.

Bernard Quintin (MR) – minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken.

Annelies Verlinden (cd&v) – minister van Justitie

Theo Francken (N-VA) – minister van Defensie en Buitenlandse Handel.

Vanessa Matz (les engagés) – minister van Overheidsmodernisering.

Éléonore Simonet (MR) – minister van Middenstand, Zelfstandigen en kmo’s.

Rob Beenders (Vooruit) – minister van Gelijke Kansen, de strijd tegen sociale fraude en consumentenbescherming.

Anneleen Van Bossuyt (N-VA) – minister van Asiel en Migratie.

Mathieu Bihet (MR) – minister van Energie.

Samen activeren over de gewestgrenzen: Elk gewest heeft een eigen arbeidsbemiddelingsdienst en van samenwerking is weinig sprake. Oost-Vlaanderen grenst aan Henegouwen en ligt op een steenworp van Brussel. Deze regio’s kampen met een structureel hogere werkloosheid en toch is de instroom uit die gewesten quasi onbestaande. Door een sterkere activatiefocus en betere samenwerking zou de instroom kunnen vergroten.

Internationaal talent aantrekken: Ondanks alle maatregelen die genomen kunnen worden om landgenoten aan het werk te krijgen, zal dit niet volstaan om knelpuntberoepen en een krimpende arbeidsbevolking op te vangen. Het aantrekken van internationaal talent wordt mogelijk gemaakt door een versnelde en vereenvoudigde single-permitprocedure en het aantrekkelijker maken van het expatstatuut.

Ook werkgevers worden mee in bad getrokken: Om langdurige arbeidsongeschiktheid aan te pakken staat een ambitieus programma in het akkoord. Elke actor in dat proces zal geresponsabiliseerd worden, ook de werkgevers. Zo zullen die een rol opnemen bij de re-integratie en hoeven ze daarvoor niet langer

drie maanden te wachten. Al zullen grote bedrijven wel verplicht worden om 30% van de RIZIV-uitkering te betalen gedurende 4 maanden, na de 1e maand gewaarborgd loon. Dat is dubieus omdat de oorzaak van de arbeidsongeschiktheid hiermee hoofdzakelijk bij de werkgever komt te liggen. Verschillende onderzoeken toonden al aan dat een burn-out, een belangrijk syndroom dat tot langdurige arbeidsongeschiktheid leidt, niet per definitie of hoofdzakelijk door werken veroorzaakt wordt. De boetemaatregel voor bedrijven met een bovengemiddeld langdurig verzuimcijfer wordt gelukkig wel geschrapt.

Volstaat dit om onze arbeidsmarkt future proof te maken?

In het regeerakkoord staan een aantal maatregelen die tot de meest ingrijpende behoren die we in lange tijd gezien hebben. Die stap voorwaarts verdient erkenning voor de nieuwe federale regering. Om de grote krapte op de Oost-Vlaamse arbeidsmarkt op te lossen, is nog heel wat meer nodig. De samenwerking tussen de gewesten is belangrijk, maar moet nog geconcretiseerd worden. Dat er ook gekeken wordt naar internationaal talent is broodnodig. Tot slot zal er ook nog meer op innovatie en digitalisering ingezet moeten worden, zodat we productiever worden met de krimpende groep (potentieel) werkenden.

Speerpunt 2: TECH START- EN SCALE-UPS

Hoe zal de nieuwe federale regering inzetten op de economie van morgen, de tech start- en scale-ups van vandaag?

Aandacht voor loonkost: Er is aandacht voor loonkost in het akkoord, met focus op een gerichte verlaging ervan voor de lage en middenlonen. Er komt een plafonnering van de werkgeversbijdragen, weliswaar vanaf een hoge drempel, zijnde referentieloon van de premier. Het auteursrechtenregime zou, na de afschaffing tijdens de vorige legislatuur, opnieuw ingevoerd worden voor digitale beroepen. Dat is een goede zaak, maar alle techbedrijven hebben dit verlies voor de medewerker ondertussen gecompenseerd via de brutoverloning. Het effect van deze maatregel voor de competitiviteit zal dus nog iets op zich laten wachten.

Digitaal expattalent verleiden: Er komt een aantrekkelijker expatregime. De techbedrijven uit onze regio concurreren om wereldwijd gegeerde profielen. Een aantrekkelijker expatstatuut zal hier zeker bij helpen.

Non-bancair kapitaal activeren: Investeringen worden aangemoedigd door het spaargeld te activeren via een nieuwe wet Cooreman-De Clercq, door de private privak te versoepelen en beperkingen voor institutionele investeerders te verminderen. Er wordt expliciet verwezen naar het ondersteunen van de eengemaakte Europese kapitaalsmarkt om zo te kunnen concurreren met grote fondsen uit de VS.

Administratieve drempels: In het akkoord staat, naast een rits voornemens voor administratieve vereenvoudiging en snellere procedures om een onderneming te starten, ook een ‘think small first principle’ ingeschreven. Dat betekent een regime voor startende ondernemingen met minder administratieve lasten en een gerichte verlaging van de kosten.

De overheid als klant: Al jaren presteert ons land hier ondermaats. Nochtans kunnen jonge techbedrijven de overheid goed als referentieklant gebruiken om internationaal door te breken. Bovendien kunnen hun oplossingen vaak helpen bij de performantieverhoging van de overheid. Deze regering engageert zich expliciet voor de Europese doelstelling rond aanbestedingen. Dat betekent 80% kmo-deelname en 60% kmo’s onder de winnende bedrijven.

Volstaat dit om de regio vooruit te stuwen in digitalisering?

Voor start- en scale-ups, vaak digitale spelers die in een wereldmarkt opereren, staan er een aantal positieve signalen in dit akkoord. De terugkeer van het fiscale auteursrechtenregime, de versoepeling van investeringsmogelijkheden en een aantrekkelijk expatstatuut betekenen een duw in de rug. De federale regering zal onze digitale start- en scale-ups verder meer betrekken bij overheidsopdrachten. Voor aandelenopties en warranten hadden we graag een flexibilisering gezien waarbij de keuze geboden zou worden om belastingen bij toekenning of bij uitoefening te

Speerpunt 3: COMPETITIVITEIT

Het regeerakkoord stelt dat koopkracht afhangt van de concurrentiekracht. Die premisse klopt alvast, maar hoe wil ze dat waarmaken?

Het stelsel van belangrijke O&O-incentives en innovatie-aftrek blijft bestaan, wordt vereenvoudigd en gericht versterkt. De levenslijn van onze competitiviteit wordt daarmee alvast ondersteund.

Op vlak van energie komt er een koerswijziging. De initiële ambitie om 8GW aan nieuwe kernenergie uit te bouwen werd verlaagd naar het langer open houden van de huidige 4GW, maar de wet op de kernuitstap gaat wel op de schop. Door een versterking van de nucleaire kennis in ons land zouden kleine reactoren mee voor een langetermijnoplossing moeten zorgen. Bovendien worden transmissienettarieven voor industrie op het niveau van de buurlanden gebracht.

Er wordt aan het ondernemersklimaat gewerkt door de nieuwe wet lagere kosten die kleinere taksen en administratieve formaliteiten afschaft. Ook gold plating, waarbij een lidstaat verder gaat bij de omzetting van Europees recht dan de Europese regelgeving vereist, wordt vermeden.

Er komt een roadmap voor digitale infrastructuur voor de uitrol van internet aan >1Gbps en 6G.

Via MAKE 2030 komt er een interfederaal plan voor de versterking van de industrie. Dat zal ingebed worden in een Europese competitiviteits- en industriële deal.

Binnen de fiscale hervorming komt er een competitiviteitsenveloppe van ongeveer 1,5 miljard euro voor verlaging van de werkgeversbijdragen en de energiekosten.

betalen. Deze maatregel vinden we niet terug. Aan de andere kant wordt er geen extra belasting op deze vorm van beloning gepland. Hoewel er in de teksten niet voluit voor een strategie als technatie gekozen wordt, zijn veel maatregelen positief om de groeiende techsector vooruit te helpen.

De meerwaardebelasting kan een negatief effect vormen op de administratieve lasten en het herinvesteren van winsten in de (nieuwe) economie. Het Belgische beurslandschap zou beter versterkt worden zodat dit als non-bancaire bron van kapitaal gebruikt kan worden voor groeibedrijven.

Volstaat dit om onze regio competitief te maken?

Competitiviteit is een Oost-Vlaams, Vlaams, Belgisch én Europees probleem. De beslissingen die op het federale niveau genomen worden zijn in ieder geval een stap in de goede richting. Onze industrie kampt met een hoge loonkost én een energiehandicap. Dat besef lijkt nu wel eindelijk door te dringen. Er komen concrete maatregelen die onze (loon)handicap ten opzichte van buurlanden alvast moet aanpakken. Ook Europees schakelt de regering zich in om onze innovatieve industrie te ondersteunen.

Door zowel maatregelen te nemen op vlak van loonkost, energiekost én administratieve lasten, kan de competitiviteitshandicap met de omliggende landen verminderd worden. Voor meer structurele problemen moeten we richting de initiatieven van de nieuwe Europese Commissie kijken.

Voka verdedigt jouw belangen

Voka verdedigt jouw belangen op alle beleidsniveaus. Via analyses, opinies en positieve samenwerkingen werken we elke dag aan een gunstiger bedrijfsklimaat.

Vragen? Contacteer jan.geers@voka.be

Zo brengen we met 'Voka Politica' ondernemers en lokale beleidsverantwoordelijken rond de tafel.

De komende ontmoetingen met de nieuwe bestuursploegen in jouw buurt:

20 maart Zele

27 maart Oudenaarde

2 april Evergem

Groep Blancquaert – bankagenten & verzekeringsmakelaars

Bescherm jouw bedrijf tegen cyberincidenten

In de digitale wereld van vandaag, waarin bedrijven afhankelijk zijn van technologie voor hun dagelijkse operaties, wordt het steeds noodzakelijker om een cyberverzekering te overwegen. De opkomst van cybercriminaliteit brengt dan ook aanzienlijke risico’s met zich mee. Ondanks een goed preventieplan en beveiligingsmaatregelen kunnen cyberaanvallen nooit volledig worden uitgesloten. De criminelen worden steeds geavanceerder en geen enkel systeem is immuun voor digitale aanvallen.

Wat is een Cyberverzekering?

Een cyberverzekering biedt dekking tegen financiële verliezen die voortkomen uit cyberincidenten. De dekking varieert, maar omvat doorgaans kosten zoals de gevolgen van een datalek, schade aan bedrijfsmiddelen, verlies van gegevens, reputatieschade, juridische kosten en de kosten van crisismanagement. De verzekering kan zowel de kosten dekken voor het herstellen van de schade als de kosten van het afweren van de aanval.

Belang van een Cyberverzekering Cyberaanvallen zijn tegenwoordig een van de grootste bedreigingen voor bedrijven, groot en klein. Van aanvallen voor losgeld tot gegevensdiefstal, de potentiële schade is enorm. In veel gevallen kunnen de kosten van herstel en de schade aan de reputatie van een bedrijf zo hoog zijn dat ze zelfs kunnen leiden tot faillissement. Het hebben van een cyberverzekering biedt een vangnet en zorgt ervoor dat een bedrijf sneller kan herstellen van een aanval, zonder de financiële last volledig zelf te dragen.

Wat wordt gedekt door een Cyberverzekering?

De dekking van een cyberverzekering varieert per polis, maar de meeste bieden bescherming tegen verschillende scenario’s, waaronder:

Datalekken: Als vertrouwelijke klantinformatie, zoals persoonsgegevens of financiële gegevens, wordt gestolen, dekt de verzekering vaak de

kosten van het informeren van klanten, het bieden van monitoringsdiensten en de juridische kosten.

Ransomware-aanvallen: Cybercriminelen eisen meestal losgeld in ruil voor toegang tot versleutelde gegevens. Een cyberverzekering kan helpen bij het betalen van losgeld of het herstel van gegevens.

Reputatieschade: Bij een cyberaanval kan de reputatie van een bedrijf ernstig worden beschadigd. Een cyberverzekering kan helpen bij het herstellen van de bedrijfsreputatie, bijvoorbeeld door communicatie en public relations ondersteuning.

Kosten van incidentrespons: De kosten van het inschakelen van experts om het incident te onderzoeken en te verhelpen, kunnen aanzienlijk zijn. Veel polissen dekken deze kosten.

Juridische kosten en schadevergoeding: In gevallen van gegevensdiefstal kunnen er rechtszaken volgen van getroffen klanten of andere partijen. De verzekering kan juridische kosten en mogelijke schadevergoeding dekken.

Wie heeft een Cyberverzekering nodig? In principe heeft elke organisatie, van kleine bedrijven tot grote ondernemingen, baat bij een cyberverzekering. De afhankelijkheid van technologie en digitale systemen maakt elk bedrijf kwetsbaar voor cyberincidenten. Bedrijven in sectoren zoals de gezondheidszorg, de financiële sector en de detailhandel zijn bijzonder kwetsbaar vanwege de grote hoeveelheden gevoelige gegevens die zij verwerken.

Kleine bedrijven denken vaak dat ze geen cyberverzekering nodig hebben omdat ze niet worden gezien als een aantrekkelijk doelwit voor cybercriminelen. Dit is echter een misverstand. Hackers richten zich steeds vaker op kleinere bedrijven, aangezien zij vaak zwakkere beveiligingsmaatregelen hebben en minder goed voorbereid zijn op cyberincidenten.

Conclusie

In een wereld waar cyberbedreigingen steeds geavanceerder worden, is een cyberverzekering een waardevolle en noodzakelijke bescherming voor bedrijven. Het biedt niet alleen financiële dekking in geval van een aanval, maar kan ook helpen bij het snel herstellen van de schade en het beschermen van de bedrijfsreputatie. Het is belangrijk dat bedrijven hun specifieke behoeften en risico’s begrijpen voordat ze een cyberverzekering afsluiten, zodat ze de juiste dekking kiezen en hun bedrijf optimaal kunnen beschermen tegen digitale gevaren.

Pascal Laenens pascal@groepblancquaert.be 052 33 80 71

Certifisc – Accountants & Fiscalisten

Wat is een IPT?

Een IPT of individuele pensioentoezegging is een contract tussen een vennootschap en een verzekeraar die voorziet in een uitbetaling van een extra kapitaal aan haar zelfstandig bedrijfsleider. Dit kapitaal wordt opgebouwd via premies die de vennootschap betaalt aan een verzekeraar.

Fiscaal voordeel van de premies

1. De premiebetalingen worden gefinancierd door de vennootschap en vormen voor deze vennootschap - binnen de 80%-regel (*) – een aftrekbare beroepskost. Op de betaalde premies realiseert de vennootschap dus een belastingbesparing van 25% (of in voorkomend geval 20%). Het gedeelte van de premies boven de 80%-regeling (*) zijn geen aftrekbare beroepskost voor de vennootschap en dienen in de aangifte vennootschapsbelasting te worden opgenomen onder de verworpen uitgaven.

2. De gestorte premies zijn niet belastbaar in de personenbelasting als voordeel alle aard, op voorwaarde dat de bedrijfsleider een regelmatige en maandelijkse bezoldiging krijgt. De premies zijn dan ook vrijgesteld van de progressieve tarieven van de personenbelasting en sociale bijdragen.

Wanneer kunt u uw IPT opnemen?

De opname van het IPT-kapitaal is strikt gebonden aan wettelijke regels. Het aanvullend pensioen mag in principe pas worden uitgekeerd wanneer u uw wettelijke pensioen opneemt. Tot eind 2024 is dat vanaf de leeftijd van 65 jaar, maar vanaf 2025 stijgt de wettelijke pensioenleeftijd naar 66 jaar, en in 2030 zelfs naar 67 jaar. Het is mogelijk om vervroegd pensioen op te nemen, bijvoorbeeld vanaf 63 jaar, op voorwaarde dat u een loopbaan van minstens 42 jaar kunt aantonen. Voor lange loopbanen van 43 of 44 jaar kan dit zelfs vanaf respectievelijk 61 of 60 jaar.

Voorschotten op uw IPT

Een voorschot opnemen voor een onroerend goed behoort ook tot de mogelijkheden. Dit kan voor maximaal 60% van de opgebouwde reserve, mits het geld gebruikt wordt voor een onroerende investering in de Europese

Economische Ruimte (EER). Denk hierbij aan de aankoop, (ver)bouw of herstelling van een woning, winkelpand, of zelfs de aanleg van een tuin of zwembad.

Belasting op de uitkering van uw IPT

De belasting op de uitkering van een IPT hangt af van uw leeftijd op het moment van opname. De verzekeraar houdt altijd een solidariteitsbijdrage en een RIZIV-bijdrage in van maximaal 5,55%. Het saldo wordt belast volgens een afzonderlijk vast tarief:

1. 20%: vanaf 60 jaar

2. 18%: vanaf 61 jaar

3. 16,5%: vanaf 62 jaar tot de wettelijke pensioenleeftijd

4. 10%: vanaf de wettelijke pensioenleeftijd of na 45 loopbaanjaren

Let wel: om van het gunstige tarief van 10% te genieten, moet u effectief werkzaam blijven tot de wettelijke pensioenleeftijd of een loopbaan van 45 jaar kunnen aantonen.

De uitkering is ook onderhevig aan gemeentelijke opcentiemen op de personenbelasting. In sommige gemeenten zoals Knokke en De Panne bedraagt het tarief van de gemeentebelasting 0%.

Wat verandert er in 2025 en daarna?

Vanaf 1 januari 2025 wordt de wettelijke pensioenleeftijd verhoogd naar 66 jaar, en in 2030 naar 67 jaar. Dit heeft ook gevolgen voor het moment waarop u van het gunsttarief van 10% kunt genieten. U zult langer moeten werken om dit belastingvoordeel te behouden, tenzij u al een loopbaan van 45 jaar heeft afgerond.

Datum van uitkering van IPT-kapitaal Leeftijd voor 10%-tarief

Tot 31/12/2024 65 jaar 01/01/2025 - 31/12/2029 66 jaar

Vanaf 01/01/2030 67 jaar

Voorbeeld

Aan een zelfstandig bedrijfsleider van een Belgische vennootschap wordt één maand na zijn 62ste verjaardag het opgebouwde IPT-kapitaal uitgekeerd van 300.000 EUR bruto. De berekening van de bruto-uitkering naar de netto-uitkering geschiedt als volgt:

Brutobedrag pensioenkapitaal

300.000,00

RIZIV-bijdrage (3,55%) -10.650,00

Solidariteitsbijdrage (2%) -6.000,00

Belastbaar bedrag 283.350,00

Personenbelasting (16,50%) -46.752,75

Aanvullende gemeentebelastingen (7%) -3.272,69

Netto uit te keren kapitaal

Back-service premies

233.324,56

Een backservice, ook wel een inhaalpremie genoemd, is een optie binnen een Individuele Pensioentoezegging (IPT) waarmee u premies kunt betalen voor de periode waarin u nog geen zelfstandige was. Dit kan bijvoorbeeld handig zijn als u eerder als werknemer actief was en later zelfstandig bent geworden. Via uw vennootschap kunt u een IPT afsluiten en bijdragen storten om pensioenopbouw voor die eerdere jaren – waarin u nog geen zelfstandige was - in te halen. U kunt in principe tot tien jaar teruggaan, mits u voldoet aan de 80%-regel (*).

(*) De 80%-regel stelt dat het wettelijk pensioen en het aanvullend (extralegale) pensioen samen niet meer mogen bedragen dan 80 % van de ‘normale’ brutobezoldiging van het laatste jaar. Wenst u meer informatie omtrent dit onderwerp of ander fiscaal advies? Aarzel dan niet ons (vrijblijvend) te contacteren via info@certifisc.be.

COTTYN Advocaten

CAO 32bis: nieuwe verplichting voor de overnemer vanaf 1 februari 2025

Bij een bedrijfsovername of de verkoop van een afdeling is het vaak noodzakelijk om rekening te houden met de bepalingen van CAO nr. 32bis. Deze collectieve arbeidsovereenkomst bepaalt onder meer dat de werknemers die bij de overgang betrokken zijn hun bestaande loon- en arbeidsvoorwaarden behouden. De bestaande arbeidsovereenkomsten gaan automatisch over van de oude werkgever (de ‘vervreemder’) naar de nieuwe werkgever (de ‘overnemer’).

Daarnaast wordt in deze collectieve arbeidsovereenkomst bepaald dat een werkgever die onderhandelingen voert over de overgang van de onderneming of van een gedeelte van de onderneming, hij als potentiële overdrager hierover de overlegorganen van de onderneming moet informeren en consulteren. Zijn er geen overlegorganen, dan moet de werkgever dit rechtstreeks met de werknemers bespreken.

Vanaf 1 februari 2025 legt cao nr. 32bis een nieuwe verplichting op. Voortaan moet de overnemer bij dit proces worden betrokken.

Welke verplichtingen bestonden al?

Een werkgever die onderhandelingen voert over de overgang van (een gedeelte van) de onderneming was al verplicht om hierover informatie te delen. De werkgever-overdrager blijft verplicht om informatie te verstrekken over:

- De redenen voor de overgang;

- De (geplande) datum van de overgang;

- De juridische, economische en sociale gevolgen van de overgang voor de werknemers;

- De maatregelen die worden overwogen ten aanzien van de betrokken werknemers.

Deze informatie moet de werkgever-overdrager geven:

- aan de ondernemingsraad;

- als er geen ondernemingsraad is, aan de vakbondsafvaardiging;

- als er geen ondernemingsraad en geen vakbondsafvaardiging is, aan het comité voor preventie en bescherming op het werk;

- als geen van die overlegorganen in de onderneming aanwezig zijn, aan de werknemers zelf.

Welke nieuwe verplichtingen gelden vanaf 1 februari 2025?

Tot 1 februari 2025 werd de werkgever-overnemer niet rechtstreeks betrokken bij de informatie- en raadplegingsverplichting die op de werkgeveroverdrager rustte. Vanaf 1 februari 2025 is hierin verandering gekomen en wordt de werkgeverovernemer betrokken.

De werknemersvertegenwoordigers in de overlegorganen van de overdrager kunnen eisen dat de door de werkgever-overdrager verstrekte informatie ook aan de werkgever-overnemer wordt overgemaakt. In dat geval moet eveneens de inhoud van de raadpleging en het overleg worden meegedeeld. De werkgever-overdrager is verplicht deze informatie aan de werkgeverovernemer door te geven, ongeacht diens standpunt hierover.

Daarnaast kunnen de werknemersvertegenwoordigers verzoeken dat de werkgeverovernemer zich persoonlijk komt voorstellen. Dit moet gebeuren tijdens de informatie- en consultatieprocedure en dus vóór de overgang.

In ondernemingen zonder overlegorganen kunnen de betrokken werknemers zelf vragen dat de ontvangen informatie wordt gedeeld met de werkgever-overnemer en dat deze zich persoonlijk komt voorstellen.

Deze nieuwe verplichtingen gelden enkel als de werknemersvertegenwoordigers of de werknemers hier expliciet om vragen.

Sancties

Er zijn geen specifieke sancties vastgelegd in de nieuwe CAO nr. 32bis, zowel niet voor de werkgever-overdrager die zou weigeren informatie aan de werkgever-overnemer te verstrekken, als voor de werkgever-overnemer die zou weigeren zich voor te stellen.

Voor werkgevers die hun informatieverplichtingen niet nakomen voorziet het Sociaal Strafwetboek evenwel een sanctie van niveau 2 (een administratieve geldboete van 200,00 tot 2.000,00 euro / een strafrechtelijke geldboete van 400,00

tot 4.000,00 euro). Opvallend is dat enkel de overdragende werkgever gesanctioneerd kan worden. Er zijn geen specifieke sancties voor de overnemer die weigert informatie te ontvangen of zich voor te stellen aan de werknemers.

Conclusie

De aanpassing van CAO nr. 32bis biedt werknemers meer rechten en verhoogt de verplichtingen van werkgevers bij bedrijfsoverdrachten en overnames. Werkgevers doen er goed aan om hun interne procedures hierop af te stemmen om zo een vlotte naleving van deze verplichtingen en een constructieve sociale dialoog te garanderen.

Yente Caluwaerts

Advocaat – Cottyn

COTTYN Advocaten

Leopoldlaan 48 - 9300 Aalst Katwilgenstraat 3 – 9032 Gent Josse Goffinlaan 158 – 1082 Brussel

BE0898.966.997

COTTYN Lawyers

Besox breidt uit met juridisch expert en nieuw kantoor in Gent

Besox, een van de snelst groeiende sociaal secretariaten van België met een omzetgroei van 10,5% in 2024, zet zijn expansie verder met de komst van jurist Bart Depreitere en een nieuwe vestiging in ‘The Office’ in Gent. Met deze versterking tilt Besox zijn juridische dienstverlening naar een hoger niveau en blijft het inzetten op persoonlijke en digitale ondersteuning. Ceo Christophe Morbee: “Onze klanten verwachten expertise én een toegankelijke service. Met de komst van Bart Depreitere en onze nieuwe vestiging staan we dichter bij hen.”

Besox verwerkt maandelijks 20.000 lonen en zoekt extra payrollconsulenten en commerciële medewerkers. “We bieden flexibiliteit, onbeperkt betaald verlof en een werkomgeving waar iedereen met plezier werkt”, aldus Morbee.

besox.be

De Roeve en Down2Earth bundelen krachten voor groei in industriële automatisering

De Roeve, specialist in industriële automatisering, start een nieuw groeitraject met investeerder Down2Earth Capital III (D2E). Oprichter Koen De Roeve en partners Tom Maddalena en Peter Vangronsveld blijven actief betrokken en willen samen met D2E een sterke automatiseringsgroep uitbouwen in België en Nederland.

Sinds 1991 biedt De Roeve geïntegreerde oplossingen in automatisering, digitalisering en elektrotechniek aan topbedrijven zoals Pfizer, Novartis en ArcelorMittal. In 2023 draaide het bedrijf een omzet van bijna 10 miljoen euro. Ceo Koen De Roeve: “Met D2E willen we niet alleen groeien via overnames, maar ook een startersplatform uitbouwen voor jonge ondernemers met ambitie.”

Alain Keppens (D2E): “De Roeve heeft een sterke bedrijfscultuur en klantgerichtheid. Dit maakt hen de ideale partner voor onze buy-and-build-strategie.” Samen zetten De Roeve en D2E in op duurzame groei, innovatie en een sterke marktpositie in industriële automatisering.

deroeve.com - d2e.be

C-MAC en VECTOR BLUE HUB kondigen strategisch EMS-partnerschap aan

C-MAC Electronic Solutions en VECTOR BLUE HUB kondigen een strategisch partnerschap aan met als doel Electronic Manufacturing Services (EMS) aan te bieden met geavanceerde wereldwijde vaardigheden en expertise.

C-MAC Electronic Solutions, met hoofdzetel in Ronse, heeft een meerderheidsbelang verworven in VECTOR BLUE HUB, de EMSdivisie van VECTOR Group die gevestigd is vlakbij Gdańsk, Polen.

VECTOR Group blijft een belangrijke aandeelhouder en eigenaar van de infrastructuur, inclusief de grond en gebouwen, waardoor een stevige basis voor toekomstige groei wordt gelegd. De nieuwe entiteit zal dienen als hoeksteen van de activiteiten en zal nauw samenwerken met de bestaande vestigingen in België, Canada en het Verenigd Koninkrijk. De samenwerking biedt wereldwijde klanten een uitgebreide EMS service footprint in Europa en Noord-Amerika, inclusief verbeterde toegang tot Centraal-Europa via een geavanceerde vestiging in Polen.

Deze gebundelde expertise dekt sectoren zoals industrial, IoT en communications, automotive, aerospace & defense en medical, waardoor dit initiatief oplossingen zal aanbieden, van hoogvolume automotive productie tot complexe, elektromechanische box-build assemblages voor veeleisende internationale klanten.

cmac.com - vectorbluehub.com

Ceo Christophe Morbee voor het nieuwe kantoor van Besox in Gent. © Emy Elleboog

Ceo C-MAC Riwan Tamic samen met ceo VECTOR Group Bartosz Kajut

Delaware opent duurzaam en innovatief vlaggenschipkantoor in Gent

Delaware Belux heeft zijn nieuwe vlaggenschipkantoor geopend in Upoffiz Loop5, Gent, ontwikkeld door Upgrade Estate. Dit futureproof gebouw combineert innovatieve werkplekken met duurzame energiebronnen zoals 450 zonnepanelen en geothermische verwarming en is klaar voor aansluiting op een zonnepark met 10.000 panelen. “We investeren in een inspirerende werkomgeving die innovatie, teamspirit en duurzaamheid ademt”, zegt Jan De Bock, managing director van Delaware Belux.

Het kantoor stimuleert duurzame mobiliteit, ligt op fietsafstand van GentSint-Pieters en biedt uitgebreide laadfaciliteiten voor elektrische wagens.

“Deze samenwerking bewijst dat ecologische duurzaamheid en menselijke connectie perfect samengaan”, aldus Nele Van Damme, co-ceo van Upgrade Estate.

delaware.pro

We mean business.

(Ver)koop of (ver)huur je bedrijfsvastgoed met Dewaele Business, dé partner die alles opvolgt in alle transparantie en eerlijkheid. We denken met je mee, houden je op de hoogte van elke stap en sluiten voor jou de beste deal. We ontzorgen je volledig, zodat jij je kunt focussen op je doelen.

Koenraad Belsack en Nele Van Damme van Upgrade Estate samen met managing director delaware Belux Jan De Bock

Meegedeeld

Aandelen en goud genieten de voorkeur

Interview van 17 februari 2025

Terwijl de inflatie boven het doel van de centrale banken stabiliseert en de politieke volatiliteit in Europa en de Verenigde Staten oploopt, breekt Guy Wagner, CIO van BLI - Banque de Luxembourg Investments, een lans voor actief portefeuillebeheer en benadrukt hij het belang van reële activa om monetaire devaluatie tegen te gaan.

Wat kunt u ons vertellen over 2024?

Het was een relatief goed beursjaar, en zeker voor de Amerikaanse markt. Uit economisch oogpunt bleef de wereldeconomie in een matig tempo groeien en stabiliseerde de inflatie om en bij de 3%.

Ze bleef daarmee ruim boven de doelstelling van 2% die wordt nagestreefd door de centrale banken, waarvan het leeuwendeel snoeide in de beleidsrente. Het lijkt er dan ook op dat het plafond van 2% niet meer echt van toepassing is.

In welke mate kan de verkiezing van Donald Trump de wereldwijde macro-economische situatie verstoren?

Dat is op dit moment moeilijk te zeggen, aangezien enkele van zijn doelstellingen tegenstrijdig ogen. We weten niet echt wat zijn uiteindelijke prioriteiten zijn, waardoor het moeilijk is om een beeld te vormen van de economische gevolgen.

China wenst een alternatief te implementeren voor het klassieke financiële systeem dat gebaseerd is op de Amerikaanse dollar en de Amerikaanse staatsobligaties. Beschouwt u dat als gerommel

in de marge of eerder als een voorteken van een diepgaande en duurzame verandering van de gevestigde orde?

Veeleer het tweede, denk ik! Het is een fundamentele trend die zal blijven duren, aangezien we verschillende economische blokken zien opduiken vanuit verschillende modellen of politieke ideologieën. Ik denk dan ook dat dat proces nog in de kinderschoenen staat.

Vormt de erg onstabiele politieke en economische situatie in Duitsland en Frankrijk een bedreiging voor de goede gezondheid van de hele eurozone?

Ja, en ik zou zelfs zeggen een bedreiging voor de euro zelf, aangezien we ons nu in een situatie bevinden waarin de twee grootste landen van de eurozone in moeilijkheden verkeren en niet dezelfde belangen nastreven. Het snijdt hout om zich vragen te stellen over het voortbestaan van de euro.

Zijn aandelen meer dan ooit een aantrekkelijke belegging, nu de fiduciaire munten de voorbije jaren sterk aan koopkracht hebben ingeboet?

Ze vormen in elk geval een goede bescherming tegen die koopkrachtdaling van de valuta. Het is duidelijk dat de voorkeur meer dan ooit uitgaat naar reële activa als aandelen en goud, en dus niet naar monetaire activa als obligaties. De uitdaging is die aandelenselectie, in een wereld die almaar vaker opteert voor speculatie en passief indexbeheer, waarbij het kapitaal steeds naar dezelfde markten en

effecten stroomt. We bevinden ons in een onwenselijke situatie waarin de Amerikaanse markt ongeveer 70% van de wereldwijde markt uitmaakt, en waarin binnen die Amerikaanse markt zo’n 15 waarden goed zijn voor 35% van de markt. Het spreekt voor zich dat de mooie beleggingskansen niet bij die waarden te vinden zijn, maar door de neiging naar indexbeheer loopt een eigenzinnige belegger het risico minder rendement te behalen.

Is dat waarom u de voorkeur geeft aan actiever beheer? Ja, voor mij is actief beheer de zuiverste vorm van beleggen. We trachten kwaliteitsbedrijven te vinden, nemen langetermijnparticipaties en zijn prijsbewust. Indexbeheer is gebaseerd op de beurskapitalisatie van de ondernemingen: hoe meer de koers stijgt, hoe meer die beurskapitalisatie aanzwelt, hoe zwaarder die ondernemingen doorwegen in de index, en hoe meer geld ze nog aantrekken! De ene stijging leidt vanzelf tot de volgende. En het omgekeerde geldt voor de vergeten, goedkope ondernemingen: de kans bestaat dat die nog goedkoper worden.

Wat met goud, na een historisch jaar 2024? Is het ondanks de torenhoge koers meer dan ooit een aantrekkelijke belegging?

Ja, op middellange en lange termijn. Het geldt als alternatief voor de systemen op basis van de dollar, wat gedeeltelijk de enorme fysieke vraag uit Azië verklaart. Bovendien biedt goud een zekere bescherming tegen de devaluatie van ‘papiergeld’. Dat is waarom de vooruitzichten op middellange en lange termijn erg rooskleurig blijven. Correcties op korte termijn vallen evenwel niet uit te sluiten.

De in deze publicatie opgenomen economische en financiële gegevens worden uitsluitend ter informatie verstrekt en zijn gebaseerd op de informatie zoals die bekend was op de datum van publicatie. Deze informatie vormt geen beleggingsadvies, aanbeveling of stimulans om te beleggen en mag ook niet worden geïnterpreteerd als juridisch of fiscaal advies. We herinneren er tevens aan dat het historisch rendement van een financieel instrument geen indicatie is van het rendement in de toekomst.

Banque de Luxembourg Belgium

Kortrijksesteenweg 218, 9830 Sint-Martens-Latem, Belgium www.banquedeluxembourg.be

De medewerkersreis in kaart

TRIP 3: VERSTERKEN VAN TALENT VIA OPLEIDINGEN

Continue ontwikkeling is de rode draad doorheen het DNA van consultancybedrijf threon

“Intern opleiden omvat zoveel meer dan kennisdelen”

Ondernemingen helpen met het realiseren van een strategie, is een behoorlijk gewichtige verantwoordelijkheid. De kernactiviteit van threon vergt dan ook een brede expertise, idealiter ondersteund met een karrenvracht aan ervaring. De specialist uit Gent, die volgend jaar zijn zilveren jubileum viert, zet al een aantal jaren fors in op interne opleiding. “We merken dat ons uitgebreid vormingsaanbod sollicitanten mee overtuigt om voor ons te kiezen”, vertelt HR-manager Laure Cuypers.

TEKST BART VANCAUWENBERGHE – FOTO WANNES NIMMEGEERS

Threon, opgericht in 2001, spitst zich toe op zijn rol als strategische consultancypartner voor onder nemingen. “Onze dienstverlening begint als onze klant zelf een strategie heeft bepaald. We zijn consulenten, met een focus op portfolio’s, programma’s en projecten: we helpen de gevormde strategie van klanten te realiseren door deze om te vormen naar behapbare portfolio’s, programma’s en vervolgens projecten”, verklaart Laure Cuypers.

Bijvoorbeeld: een infrastructuurbeheerder wil verhoogd inzetten op veiligheid. “Veiligheid is bij deze het strategisch thema waarrond een portfolio wordt gebouwd . Die delen we op in programma’s, zoals veiligheid voor

medewerkers en veiligheid voor reizigers. Projecten die daar uit kunnen voortkomen, zijn bijvoorbeeld het sensibiliseren van de eigen mensen over het beheersen van alle procedures en het stimuleren van preventief rijgedrag bij de bestuurders. Naar de reizigers toe kan je concrete acties ondernemen om bijvoorbeeld spoorlopen tegen te gaan of zich strikt aan de veiligheidsvoorschriften te houden.”

Met teams die de klant extern of ‘in house’ bijstaan, helpt threon om prioriteiten te stellen, de strategie steeds verder uit te diepen en die zo tastbaar te maken voor alle stakeholders. Dat doet het met een team van een honderdtal experts in België, Nederland en Luxemburg.

Kickstart

Een geloofwaardige consultant ben je niet van vandaag op morgen, zeker niet als je pas de schoolbanken hebt verlaten. Elke pas aangeworven medewerker van threon krijgt daarom een uitvoerig kickstartprogramma voorgeschoteld.

“Wij werven het gros van onze nieuwe medewerkers aan door deel te nemen aan jobbeurzen van relevante hogescholen of universiteiten”, zegt Laure. “Daar verduidelijken we onze activiteiten en lichten we een tip van de sluier van de kickstart. Alle aangeworven profielen beginnen bij ons in de derde week van september. Dan dompelen we hen een maand onder in de specifieke activiteiten van

ons bedrijf en de vaardigheden die daarvoor nodig zijn. Dat is noodzakelijk, omdat er nu eenmaal een kloof is tussen de skills waarover mensen al beschikken en de knowhow die vereist is om te doen wat wij doen.”

Feedback in groep De kickstart is voorzien voor een groep van maximum tien mensen, die daarvoor een maand lang tijdens de week in een hotel verblijven. “Ze krijgen in die periode een mooie mix van hard en soft skills voorgeschoteld, aangereikt door experts. Dat zijn mensen die bij ons al meer dan 20 jaar hun sporen hebben verdiend en die nieuwelingen wegwijs maken in wat projectmanagement is, maar we zetten ook externe ‘docenten’ in. Zo leert

nieuwsanker Wim De Vilder hun bijvoorbeeld communicatie- en presentatietechnieken aan.”

Daarbij vertaalt de theorie zich ook snel naar praktijkoefeningen. “Zo gaan we bijvoorbeeld presentaties van de deelnemers filmen, waarna ze in groep feedback krijgen van de expert én van elkaar. Dat voelt aanvankelijk misschien nogal confronterend aan, maar het is een 360°-benadering waar iedereen enorm veel van opsteekt. Praktijkoefeningen zijn de best mogelijke manier om snel vooruitgang te maken.”

De exponent van dat proces is de toepassing van de aangeleerde vaardigheden op een fictieve businesscase, die geïnspireerd is

door opdrachten die threon in het verleden voor klanten heeft uitgevoerd. “Iedereen behartigt een deel van de businesscase en kan daarvoor eventueel samenwerken met andere deelnemers, maar op het eind van de rit presenteren ze hun luik voor een jury en krijgen ze daar meteen feedback op.”

Threon werkt intussen twee jaar met dit kickstartprogramma en merkt dat het voor een forse kwaliteitsinjectie zorgt. “We krijgen op die manier niet alleen sneller betere junior consultants, daarnaast bouwen ze gedurende die maand samen een krachtige groepsdynamiek op en voelen ze hun zelfvertrouwen gaandeweg groeien. Dat komt mee doordat alle deelnemers meteen slagen

Ceo threon Tom Dedecker en HR-manager Laure Cuypers.

voor het CAPM-examen (Certified Associate in Project Management, een certificaat van het Project Management Institute, red.), waardoor ze vlugger klaar zijn voor het ‘echte’ werk. Fijn is ook dat we de kickstart afsluiten met het jaarlijkse teambuildingmoment van alle threon-medewerkers, waardoor onze nieuwe mensen zich nog sneller een volwaardig deel van ons team voelen. Dat toont perfect aan dat opleiden zoveel meer is dan louter kennisdelen.”

Opleidingsbudget

Een jaarlijks persoonlijk opleidingsbudget vormt een cruciaal tweede luik van het threon-vormingsprogramma. “Elke medewerker krijgt telkens voor zo’n 4.500 € threon-credits”, gaat Laure verder. “Dat kunnen ze inzetten volgens hun persoonlijke voorkeuren. Heel wat mensen volgen één of meerdere van de circa 25 trainingen die we jaarlijks op onze eigen kalender voorzien. Daartoe behoren een aantal standaard opleidingen die telkens terugkeren of een update krijgen, zoals ‘Advanced Program Management’ (gegeven door ceo Tom Dedecker, red.) of de ‘Benefit Map’ (helpt bij

het bepalen van prioriteiten bij het uitrollen van een bedrijfsstrategie, red.). We voegen er ook telkens nieuwe aan toe, doorgaans gekozen in functie van de interesse van onze mensen.”

Eenmaal iemand een bepaald functieniveau heeft bereikt, is het ook mogelijk om een deel van het budget aan externe opleidingen te spenderen. “Dan gaat het zo goed als altijd over thema’s die nog niet tot ons intern vormingsprogramma behoren. Als de medewerker de opleiding achter de rug heeft, informeren we sowieso wat hij/zij ervan vond, zodat we kunnen overwegen om het aan onze eigen kalender toe te voegen. Dat gebeurt als we ervan overtuigd zijn dat het voor heel wat van onze medewerkers een significante meerwaarde kan betekenen.”

Gemiddeld genomen volgt een junior profiel met de threon-credits een achttal volle opleidingsdagen per jaar, voor een senior of ‘medior’ zijn dat er doorgaans zes à zeven. “Het is een systeem dat we al vrij lang hanteren en dat dermate stevig in onze bedrijfscultuur is ingebakken, dat we het soms zouden

vergeten te vermelden als we nieuwe vacatures aankondigen. Daar moeten we alert voor zijn, temeer we merken dat sollicitanten het als een grote troef zien, die hen mee overtuigt om voor ons te kiezen.”

Opdracht-coaching

De variatie aan opdrachten die op threonconsultants afkomt, is enorm. Het is een aspect dat de job extra plezant maakt en tegelijk nieuwe uitdagingen met zich meebrengt. Ook daarin zorgt het bedrijf voor ondersteuning.

“Bij ‘assignment coaching’ kan de consulent één-op-één-coaching krijgen van een collega, die al de nodige ervaring heeft opgedaan in de opdracht die de consultant voor de kiezen krijgt. Deze vorm van coaching is geen verplichting, maar zeker junior profielen zijn er enorm bij gebaat.”

Toch kunnen ook senior consultants hier echt de meerwaarde van voelen. “Het komt weleens voor dat trouwe klanten bij voorkeur samenwerken met een threon-collega die ze al kennen en vertrouwen, zelfs al heeft die niet noodzakelijk alle nodige kennis over het onderwerp. Stel dat onze senior consultant de implementatie van een nieuw ERP-pakket moet helpen uitrollen, is het goed mogelijk dat zijn coach een ‘medior’ is die meer bagage in IT-projecten heeft opgebouwd. Threon kiest zelf de coach, die niet per se als consultant bij hetzelfde project is betrokken. We zijn ervan overtuigd dat de coach dan een beter klankbord is, omdat hij het project waar zijn ‘pupil’ mee bezig is vanuit een helikoptervisie kan bekijken. Het zijn beide consultants samen die beslissen hoe vaak ze elkaar zien of horen.”

Kennisdelen

In de voorbije kwarteeuw is bij threon een brede en diepe kennis in heel wat aspecten van strategisch management opgebouwd. Om te vermijden dat die knowhow alleen verankerd is in het brein van de consultants die bij de projecten betrokken waren, zijn praktijkcommunity’s (Communities of Practice, kortweg CoP’s) opgestart.

Het Gentse threon zet al een aantal jaren fors in op interne opleidingen voor iedere medewerker.

“ Sollicitanten zien het opleidingsbudget als een extra troef om voor ons te kiezen

LAURE CUYPERS

HR-MANAGER THREON

“Dit zijn groepen van experts die gespecialiseerd zijn in een bepaald aspect van onze job. Zij zijn verantwoordelijk voor het centraliseren van alle relevante kennis in hun domein, zodat we die op een transparante manier ter beschikking van iedereen kunnen stellen. Vandaag bestaan er onder meer CoP’s voor change management, agile project management, tooling (software die bedrijven en threon helpt om alles wat gebeurd is om de nieuwe strategie naar de realiteit te brengen, overzichtelijk te maken, red.), enzovoort.”

Om de twee maanden organiseert threon een moment van kennisdeling. “Hierbij delen de leden van één CoP hun inzichten voor alle geïnteresseerde medewerkers. Het thema kiezen we doorgaans in functie van de actualiteit. De kennisdeling gebeurt altijd via een Teams-meeting, die we opnemen. Zo kan iedereen die de sessie door omstandigheden niet kan volgen op het moment zelf, ze bekijken wanneer het beter past.”

Kwartaalupdate

Om de drie maanden organiseert het bedrijf een kwartaalupdate. Dit valt misschien niet meteen onder de noemer opleiding te catalogeren, maar krijgt telkens veel aandacht. “We organiseren dat op een namiddag en -avond, voor al onze medewerkers. We krijgen van het

management dan op een heel transparante manier informatie over de bedrijfscijfers, de lopende projecten, de inspanningen die threon doet om zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid op te nemen, duiding bij marketingactiviteiten of evenementen die we organiseren, enzovoort. Het is een ideale manier om de voeling met elkaar te versterken. Doorheen het jaar is dat niet altijd zo eenvoudig, vermits iedereen doorgaans bij één van onze klanten aan de slag is. Uiteraard voelt iedereen een hoge mate van betrokkenheid bij de projecten waar ze zelf mee bezig zijn, maar de kwartaalupdates zijn belangrijk om de connectie met onze eigenlijke werkgever te blijven verankeren.”

Al wachten de meeste medewerkers daarvoor niet op die kwartaalupdates. “Elke werkweek sluiten we op vrijdag af met een gezamenlijk aperitiefmoment in de late namiddag. Het is een ideale gelegenheid om, met wat hapjes en drankjes, de week te laten bezinken en even te ventileren met collega’s. Vaak komen consultants die bijvoorbeeld in Antwerpen aan de slag zijn, daarvoor zelfs speciaal naar onze hoofdzetel in Gent afgezakt. Het illustreert de sterke connectie die iedereen heeft en waardoor het personeelsverloop bij ons ook een stuk lager ligt dan wat je doorgaans in deze sector ziet”, besluit Laure Cuypers.

Laat Voka je begeleiden in jouw employee journey

Voka helpt je bij HR-uitdagingen en zorgt voor ondersteuning op maat van je bedrijf. We bieden infosessies, lerende netwerken, opleidingen en coaching bij de verschillende fases van de ‘employee life cycle’.

Daarnaast brengen we de arbeidsmarkt in kaart, detecteren knelpunten en doen daarover beleidsaanbevelingen. Ontdek alles via de QR-codes of neem contact arne.oosthuyse@voka.be

Een loonbeleid maken én de loonnorm van 0% respecteren: dit zijn de opties

De loonnorm bepaalt hoeveel je gemiddelde loonkosten op twee jaar tijd maximaal mogen stijgen, boven op de index en de baremieke verhogingen. Voor 2025-2026 wordt de loonnorm wellicht opnieuw 0%. De ruimte voor je loonbeleid is dus beperkt. En dat in tijden waarin talent schaars is en verloning doorslaggevend is om bij een werkgever te blijven. Welke loonelementen vallen niet onder de loonnorm?

De loonnorm: wat en waarom?

Elke twee jaar onderhandelen de sociale partners in de Groep van Tien, na cijferwerk door de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB), over een interprofessioneel akkoord (IPA) waarin de loonnorm wordt vastgelegd. Die bepaalt hoeveel de gemiddelde loonkosten gedurende twee jaar maximaal mogen stijgen. Het doel? Ervoor zorgen dat de concurrentiekracht en de werkgelegenheid in België op peil blijven. Dat is belangrijk in een klein land dat erg afhankelijk is van import en export.

De loonnorm voor 2025-2026 is nog niet formeel bepaald. Wel heeft de CRB al een technisch verslag neergelegd, waarin geen marge voor extra loonsverhoging is voorzien. Dat levert dan logischerwijze een loonnorm van 0% op. Nu is het aan de sociale partners om een akkoord te bereiken. Wanneer ze daar niet in slagen (en die kans is reëel), ligt de bal in het kamp van de federale regering.

1. INDEXERINGEN EN BAREMIEKE VERHOGINGEN

De loonnorm heeft geen impact op de automatische loonindexering. Die mag je – of liever: moet je – gewoon toepassen. Ook baremieke loonsverhogingen zijn niet in strijd met de loonnorm, zelfs als die 0% bedraagt. Goed om te weten: administratieve interpretaties vullen de notie ‘barema’ ruim in. Een loonsverhoging op basis van een evaluatie, een merit-systeem, een promotie of individuele categorieverandering vallen allemaal te rijmen met de loonnorm.

Wat als mijn gemiddelde loonkosten stijgen door extra personeel?

Een loonnorm stuurt je aanwervingsbeleid niet. Je mag gerust extra personeel aanwerven. De stijging van de gemiddelde loonkosten wordt bekeken per werkgever.

Een nieuwe werknemer heeft meestal geen grote impact op dat gemiddelde. Maar zelfs als die nieuwkomer significant meer zou verdienen, dan telt deze verhoging in loonmassa niet mee.

2. INDIVIDUELE

LOONSVERHOGINGEN

De loonnorm zegt niets over individuele loonsverhogingen. Bedraagt de loonnorm bijvoorbeeld 0%, dan mag een van je werknemers gerust een extra opslag krijgen, zolang de gemiddelde loonkosten in de onderneming niet stijgen

3. DE LOONBONUS (CAO 90)

De niet-recurrente resultaatsgebonden voordelen (of loonbonus cao 90) tellen niet mee voor de loonnorm. Daarmee beloon je je werknemers (allemaal) als ze een collectieve doelstelling behalen: een daling van het verzuim, minder arbeidsongevallen, bepaalde omzetcijfers … Je moet wel een toetredingsakte of ondernemingscao opstellen, waarin die criteria zijn opgenomen.

4. WINSTPREMIE

Ook de winstpremie is een niet-recurrente, collectieve bonus. Die is niet gekoppeld aan het behalen van een doelstelling, wel aan de winst van het boekjaar. Die winst keer je volledig of deels uit aan je werknemers. Het totaalbedrag mag niet hoger zijn dan 30% van de totale brutoloonmassa

5. DE MEERWAARDE VAN EEN FLEXIBEL LOONBELEID

De loonnorm gaat over je gemiddelde loonkosten, niet over brutolonen. Zelfs een loonnorm van 0% laat ruimte voor een loonbeleid. Het Flex Income Plan™ (FIP) is een optie om je medewerkers meer autonomie te geven bij de samenstelling van hun loonpakket. Tegen dezelfde loonkosten, dus budgetneutraal voor de werkgever én conform de loonnorm.

BOVA ENVIRO+ en Esher fusioneren tot nieuw Belgisch advies- en milieustudiebureau Emelia

BOVA ENVIRO+ en Esher, twee Belgische advies- en studiebureaus gespecialiseerd in milieumanagement en duurzaamheid, bundelen hun krachten en smelten samen tot Emelia. De fusie van BOVA ENVIRO+ en Esher brengt expertise en decennialange ervaring samen, wat zorgt voor een unieke dienstverlening op maat van elke klant.

EasyRack verwelkomt Frederik De Vetter als vennoot en cco

EasyRack, specialist in winkel- en magazijninrichtingen uit Evergem, verwelkomt Frederik De Vetter (47) als vennoot en chief commercial officer (cco).

Met meer dan 25 jaar ervaring bij retailspelers als MediaMarkt en Carrefour, brengt Frederik veel expertise mee om de groei en innovatie van EasyRack verder te versnellen.

Het bedrijf biedt niet alleen rekken, stellingen en winkelkarren aan, maar ook slimme technologieën zoals elektronische prijslabels, gepersonaliseerde prints op rekken en overkappingen, en creatieve ideeën om de klantbeleving te verbeteren.

Recent vernieuwde het ook zijn huisstijl en lanceerde het een gloednieuwe website.

easyrack.be

In een markt gedomineerd door internationale spelers, onderscheidt Emelia zich met een zeldzame combinatie van lokale verankering en brede expertise voor bedrijven en organisaties uit alle sectoren. “Door onze processen te optimaliseren en te stroomlijnen binnen één ERP-systeem, kunnen we efficiënter en sneller werken”, zegt Wim DeKeyser, co-CEO bij Emelia. “De klant ontzorgen is onze absolute prioriteit.”

Binnen de nieuwe organisatie blijft het huidig managementteam aan boord. Het bedrijf werft ook nieuwe talenten aan in aanvullende functies en biedt extra opleidingen voor zowel professionele als persoonlijke ontwikkeling.

emelia.be

ESC Groep wordt Alistar: een nieuwe naam, een sterkere toekomst

ESC Groep, specialist in ERP, CRM, data en security, gaat voortaan verder als Alistar. Met 700 medewerkers in zes landen en een omzet van 125 miljoen euro zet het bedrijf een grote stap in zijn transitie.

Alistar bundelt sterke labels onder één merk en focust op innovatie, synergie en impact. De naam weerspiegelt de visie: To make technology a source of wonder. Door mensen, data en technologie te verbinden, helpt Alistar bedrijven groeien met slimme, schaalbare oplossingen.

De rebranding volgt op de tiende overname in 2024. Bestaande labels blijven actief als ‘by Alistar’. Voor klanten verandert enkel de naam. Alistar wil uitgroeien tot een top 3 solutions advisor in West-Europa.

alistar.net

De nieuwe vennoot en cco Frederik De Vetter bij Easyrack.

Het nieuwe logo van AlistarPartners in Progress.

Co-ceo’s bij Emelia Kaat Allaert en Wim DeKeyser.

Scheutig met groei(kracht)

Van start-up naar nummer één fietsleasepartner van België: o2o Bicycle Leasing blikt terug op een dolle rit

“Onze grootste droom is een wereld met meer leasefietsen dan leasewagens”

Voor wie het zich zou afvragen: de leasefietsen zijn in ons land met 118.757 (in 2023). Het aantal leasewagens op de baan schommelt volgens de Belgische Federatie van Voertuigen Verhuurders Renta daarentegen rond de 535.000. Toch schrikt de uitdaging om koning auto voorbij te steken het 86-koppige peloton van o2o Bicycle Leasing niet af. En dat hoeft niet te verbazen als je weet dat de voormalige start-up op enkele jaren is uitgegroeid tot de grootste speler op de Belgische fietsleasemarkt. “Een fiets leasen moet even makkelijk zijn als een Google-account aanmaken.”

TEKST KRISTINA RYBOUCHKINA

Vandaag hebben alleen al via o2o 500.000 werknemers toegang tot fietsleasing. In 2016 was dat anders. “Het is moeilijk om je dat voor te stellen, maar bij de start van o2o moesten oprichters Koen en Wim Floré echt moeite doen om hun product uit te leggen aan bedrijven. Het wettelijk kader voor fietsleasing bestond nog niet en voor de meesten was het concept fietsleasing gewoonweg onbekend”, blikt ceo Geert De Rycke terug. “De broers waren er echter van overtuigd dat fietsleasing dé manier was om mobiliteit duurzamer, toegankelijker en betaalbaarder te maken. Zij zijn zelf gepassioneerde fietsers en zijn met o2o begonnen vanuit de droom om een verschil te maken. Ze bouwden dus een leaseplatform dat in de eerste plaats heel gebruiksvriendelijk is en zowel bedrijven als hun werknemers volledig ontzorgt. HR-medewerkers hebben tenslotte al genoeg taken te vervullen. Alle administratie die bij fietsleasing zou komen kijken, kunnen ze wel missen.”

118

De omzet van o2o bedroeg in 2022 nog 38 miljoen, in 2023 al 82 miljoen en in 2024 ruim 118 miljoen euro.

425.000

De voorbije drie jaar is het aantal werknemers met toegang tot een o2o-fiets sterk gestegen: van 200.000 in 2022, naar 290.000 in 2023 en 425.000 in 2024.

10.000 procent groei

Het platform bleek een schot in de roos, onder meer dankzij de mogelijke koppeling met de meeste sociale secretariaten en aanbieders van cafetariaplannen. Langzaam maar zeker begon het klantenbestand van

o2o dus te groeien en toen in 2018 ook grote bedrijven zoals Volvo Cars en Barry Callebaut op de kar sprongen, was de start-up gelanceerd. “De fietsbusiness is vrij kapitaalintensief. Niet alleen werkgevers, ook banken moesten in het begin overtuigd worden”, weet Geert. “Wij kunnen als bedrijf onmogelijk alle fietsen die we aanbieden zelf financieren. We doen dat via de bank. Oorspronkelijk moesten Koen en Wim echter regelmatig met persoonlijke middelen borg staan voor investeringskredieten. Zodra o2o een mooi track record kon voorleggen, verliep de financiering veel makkelijker.”

Dat zorgde er mee voor dat o2o in 2021 op de eerste plaats prijkte van Deloitte’s Technology Fast 50, de lijst met snelst groeiende technologiebedrijven van België op basis van de omzetgroei in de voorbije vier jaar. Die bedroeg bij o2o tussen 2018 en 2021 maar liefst 9.859 procent. “Dat was ook maar mogelijk omdat we van bij de start een heel schaalbaar systeem hebben”, licht Geert toe.

“Begin dit jaar werd dat nogmaals bewezen. Wij hebben in 2024 via een aanbesteding het Katholiek Onderwijs Vlaanderen binnengehaald als klant, waardoor alle leerkrachten uit het katholiek onderwijs sinds de jaarwisseling een fiets bij ons kunnen leasen. Ze waren duidelijk aan het popelen om dat te doen, want op 1 januari werden er, op één dag, duizend nieuwe orders in ons systeem geplaatst. Dat is een groot aantal, maar wij kunnen al die bestellingen probleemloos verwerken.”

Eigen IT-team

De schaalbaarheid schuilt volgens de ceo niet alleen in de sterke leasingtool van o2o, maar ook in het brede netwerk dat erachter zit. “Op dit moment werken wij samen met zo’n 1.500 fietshandelaars, verspreid over heel België. Dat maakt dat werknemers uit een breed aanbod van merken en modellen kunnen kiezen welke fiets ze willen leasen, en die vervolgens kunnen bestellen bij de lokale handelaar in hun buurt. Ook refurbished tweedehandsfietsen behoren tot de mogelijkheden.

Geert De Rycke, ceo van o2o Bicycle Leasing, de voormalige start-up die op enkele jaren uitgegroeid is tot de grootste speler op de Belgische fietsleasemarkt.

Zo wordt bijvoorbeeld een speedpedelec toegankelijker qua prijs. Wil iemand een fiets van een handelaar die nog niet is aangesloten? Dan voegen we die heel eenvoudig aan ons netwerk toe.” Verder biedt o2o fietsonderhoud aan, een bescherming tegen schade en diefstal en pechbijstand. “Alle betrokkenen – bedrijven die klant zijn, hun werknemers die fietsen, maar ook de fietshandelaars, verzekeraars, pechbijstandverleners en banken – zijn samengebracht in ons ecosysteem, waardoor iedereen met elkaar in verbinding staat.”

Het ‘Technology’-departement van o2o maakt dat het bedrijf consistent kan groeien. “Het team is intussen 15 medewerkers sterk. IT wordt vaak uitbesteed, maar wij vinden het belangrijk om dat in huis te hebben, omdat het op die manier veel makkelijker is om onze tool telkens vlot te integreren bij onze partners en om die continu te verbeteren op basis van feedback.”

Ook de commerciële en operationele departementen zijn onmisbaar. “Die laatste medewerkers verwerken orders en staan in contact met alle partijen in het ecosysteem. Maar ze trekken daarnaast ook naar onze klanten om testevents te organiseren op hun bedrijfsterrein, of om onze fietskaravaan – een vloot van verschillende fietstypes die werknemers gratis kunnen testen - er een paar weken ter beschikking te stellen. Zo kunnen werknemers die interesse hebben in fietsleasing verschillende modellen uitproberen om te ontdekken welke fiets hen het beste ligt. Op die manier helpen wij bedrijven ook om een fietscultuur te installeren, zodat meer medewerkers op een duurzame manier hun woon-werkafstand gaan overbruggen.”

Missiegedreven

Zelf werd Geert ceo na een passage op het financiële departement van o2o. Hij bekleedde een managementfunctie bij het Agentschap Wegen en Verkeer, toen hij in 2021 de vraag kreeg om daarnaast deeltijds de rol van cfo bij o2o op zich te nemen. “Tot dan toe zat het financiële luik bij Wim Floré. Dat is typisch voor een start-up: de oprichters doen in het begin alles. Maar naarmate een onderneming groeit, moet je zaken professionaliseren. De financiering van de fietsen had meer aandacht nodig, financiële processen moesten op orde worden gezet… Dus ik nam daarin een adviserende rol op. Naarmate o2o bleef groeien vergde dat steeds meer tijd, waardoor ik moest kiezen om de verantwoordelijkheden naar iemand anders door te schuiven, of om me voltijds te engageren. Het is dat laatste geworden.”

Toen Geert aan boord kwam, had o2o een twintigtal werknemers. Vandaag zijn dat er 86, na een jaar waarin het aantal medewerkers maar liefst verdubbelde. Om die reden is o2o recent ook verhuisd van de Gentse haven naar een ruime herenwoning in de buurt van het station Gent-Sint-Pieters.

Veel moeite om al dat gemotiveerd volk te vinden heeft o2o, ondanks de huidige war for talent, niet gehad. “o2o is stilaan geëvolueerd van een start-up tot een scale-up. De gezellige chaos van het samenwerken met een groepje vrienden heeft plaatsgemaakt voor meer organisatie en meer werknemers. Oprichters Koen en Wim zijn in 2024 ook uit het bedrijf gestapt om zich op nieuwe projecten te focussen. Maar het DNA van o2o is onveranderd gebleven. Wij zijn echt een missie- en waardegedreven bedrijf en dat blijven wij omarmen. Iedereen die hier werkt wil een impact maken op het vlak van duurzame mobiliteit en elke nieuwe o2o’er wordt daar ook hard op gescreend. Dat iedereen hier met hetzelfde engagement zit om onze gezamenlijke missie te vervullen, maakt het heel leuk om hier te werken. Bovendien wordt er niet alleen maar hard gewerkt. Als je zoveel tijd samen doorbrengt moet je elkaar niet alleen op professioneel vlak kennen, maar ook op menselijk vlak. Wij nemen zowel binnen als buiten de werkuren tijd om daarop in te zetten en dat werpt vruchten af. Mensen zijn hier gelukkig en ze stralen dat ook uit. Sollicitanten zijn dus nog steeds vaak kennissen van een of meerdere werknemers. Het is heel fijn als je medewerkers ambassadeurs zijn en op die manier nieuwe mensen met dezelfde waarden aantrekken.”

Toch brengt zo’n snelle uitbreiding ook groeipijnen met zich mee. “Momenteel zijn we sterk bezig met de vraag hoe we ervoor kunnen zorgen dat iedereen op de hoogte blijft van alle informatie die hij of zij nodig heeft om z’n job te doen, én van het reilen en zeilen binnen het bedrijf met alle nieuwe projecten die worden opgestart. Vorige week hebben we nog een dag uitgetrokken om met het hele bedrijf samen te komen en te luisteren naar elkaars ideeën over hoe we ons het beste organiseren. We werken hier tenslotte niet zuiver top-down, maar ook bottom-up. Dat helpt ons ook bij onze groei. Het zijn onze medewerkers die dagelijks in contact staan met onze klanten. Zij weten dus het beste wat die klanten belangrijk vinden en komen daardoor dikwijls zelf met initiatieven waar zij hun schouders onder zetten.”

Deel van een Europees verhaal Impact maken op het vlak van duurzame mobiliteit in België is mooi, impact maken in Europa nog mooier. o2o heeft dan ook altijd al de ambitie gehad om internationaal te gaan. In 2023 is die waargemaakt via een overname door de Duitse Green Mobility Holding. “Onze dagelijkse werking is niet veel veranderd sinds wij deel uitmaken van GMH.

Toen Geert aan boord kwam, had o2o een twintigtal werknemers. Ondertussen zijn dat er 86.

“

Vandaag hebben 500.000 werknemers toegang tot een fiets van o2o.

Think bicycle first luidt onze visie, wij willen de komende jaren nog meer mensen overtuigen

Wij zijn binnen de holding verantwoordelijk voor de Belgische markt. We blijven dus gewoon ons ding doen en onze eigen beslissingen nemen. Wij kennen deze markt tenslotte het beste. Al hebben we dankzij de overname uiteraard wel toegang tot meer middelen en kennis”, zegt Geert daarover. “Zo hebben wij vorige zomer UBike kunnen overnemen, een Brusselse tegenhanger van o2o. Dat laat ons toe om ons nog meer te positioneren richting Brussel en Wallonië. Wij waren daar al actief, maar daar is nog veel ruimte voor groei. Onze collega’s van UBike kennen die markt en cultuur, ze spreken letterlijk en figuurlijk dezelfde taal. Dat is een grote troef.”

Behalve o2o en UBike omvat Green Mobility Holding twee Duitse en een Oostenrijks zusterbedrijf. “Het is inspirerend om te zien hoe zij zich op hun markten richten, om van gedachten te wisselen en om te ontdekken welke services ons product nog sterker zouden maken”, vervolgt de ceo. “Zeker Duitsland staat op het vlak van fietsleasing al veel verder dan België. Wij staan met ons netwerk van 1.500 fietshandelaars dicht bij onze gebruikers, maar in Duitsland komen ze nog dichterbij. Zij werken bijvoorbeeld ook met mobiele teams, waardoor werknemers hun fiets op het werk kunnen laten onderhouden of zelfs bij hen thuis. Dat is iets waar we op termijn ook op willen inzetten. Want het is toch ontzettend handig om bij aankomst op je bedrijf je fiets te kunnen afgeven en ‘s avonds met een volledig onderhouden rijwiel weer naar huis te vertrekken?”

o2o is met andere woorden nog lang niet aan de finish. “Vandaag hebben 500.000 werknemers toegang tot een fiets van o2o”, zegt Geert. “Dat hebben we uiteraard ook te danken aan een aantal externe factoren. Fietsleasing profiteert van het gunstige fiscale klimaat voor het product. Overheden werken aan een betere fietsinfrastructuur, wat ons eveneens de wind in de rug geeft. Verder is het opvallend dat mensen sinds corona meer nadenken over gezondheid en meer inzetten op beweging. En er is meer aandacht voor het milieu, waardoor we allemaal vaker stilstaan bij de ecologische voetafdruk die we nalaten. Toch kiest nog lang niet iedereen voor een duurzame verplaatsing naar het werk. Daar is de toenemende filedruk het bewijs van. Think bicycle first luidt onze visie, en wij willen de komende jaren nog meer mensen overtuigen van die duurzame mindshift.”

In 2023 was één derde van de 118.757 leasefietsen in België een fiets van o2o. Vandaag schat o2o dat het om twee op de vijf leasefietsen gaat. Tegen 2028 willen Geert en zijn team 100.000 o2o-fietsers op de baan hebben. “Om dat te bereiken blijven we continu sleutelen aan ons leaseplatform om het nog beter te maken. Op dit moment werken we bijvoorbeeld aan de mogelijkheid om klanten makkelijk en volledig autonoom fietsleasing te laten opstarten, zonder tussenkomst van een o2o’er. Dat willen we dit jaar nog in voege hebben. Fietsen leasen wordt daardoor even makkelijk als het aanmaken

van een Google-account. Al blijven wij natuurlijk wel bereikbaar als er toch bijstand nodig zou zijn. Nu kunnen alleen bedrijven met minstens tien medewerkers klant worden, maar door op deze manier te gaan werken zullen we ook kleinere bedrijven kunnen servicen. Verder gaan we ons dit jaar vooral focussen op het inwerken van al onze nieuwe medewerkers en even tijd nemen om alles in zijn plooi te laten vallen. En dan zijn we weer klaar voor de volgende groeispurt.”

Geert volgt momenteel een Accelero-traject bij Voka. Misschien kunnen wij je ook begeleiden op je ondernemersreis?

Voka staat klaar om jouw groeitraject te ondersteunen met expertise en middelen die specifiek zijn afgestemd op jouw behoeften. Je krijgt toegang tot workshops, coaching en advies van experts die jou helpen jouw bedrijf op te schalen.

Neem een kijk op onze website of contacteer marjolein.haan@voka. be. Samen zoeken we uit welk traject meest bij jou past.

KANSEN EN UITDAGINGEN VOOR BEDRIJVEN

Navigeren door nieuwe wetgeving

In het licht van de steeds toenemende hoeveelheid nieuwe wetgeving wordt het voor ondernemingen steeds lastiger om door de bomen het bos te blijven zien. De juridische boot missen stelt uw onderneming enerzijds bloot aan aanzienlijke (financiële) sancties. Anderzijds bieden de nieuwe regels vaak ook opportuniteiten.

In de afgelopen twee jaar hebben België en Europa verschillende significante wetswijzigingen doorgevoerd die van grote invloed zijn op diverse sectoren. Dit artikel biedt een overzicht van belangrijke recente wijzigingen en verkent de aankomende verplichtingen die bedrijven in de nabije toekomst te wachten staan. Voor bedrijven is het essentieel om zich bewust te zijn van deze veranderingen, omdat ze niet alleen de bedrijfsvoering kunnen beïnvloeden, maar ook juridische en financiële gevolgen met zich mee kunnen brengen.

BELGIË

Op Belgisch vlak zien we een toename van bijzondere wetgeving die maakt dat de contractvrijheid van ondernemingen in toenemende mate beperkt wordt. Ten aanzien van consumenten waren een hele resem contractuele afspraken al lange tijd verboden. Die regels werden recent aangescherpt. Wanbetalers-consumenten genieten sinds eind 2023 van een wettelijke beperking op de interest die hen aangerekend mag worden en op de hoogte van eventuele schadebedingen. Tussen ondernemingen was er klassiek meer speelruimte. De B2B-wet heeft echter ook in die relaties tal van bedingen als onrechtmatig, en dus ongeldig, aangemerkt. Denk bijvoorbeeld aan de sinds 1 februari 2022 B2B geldende maximale betalingstermijn van 60 dagen.

Daarnaast kreeg het contractenrecht in het algemeen op 1 januari 2023 een facelift, waarmee een aantal nieuwigheden zoals wijziging van omstandigheden en

de knock-out regel hun intrede maakten in het Belgisch contractenrecht. Naast het contractenrecht is er ook sprake van een revolutie in aansprakelijkheidsland. Sinds 1 januari kunnen hulppersonen (zoals onderaannemers) rechtstreeks aansprakelijk gesteld worden, wat voordien quasi onmogelijk was.

EUROPA

Op Europees vlak merken we een toename van regels op twee grote vlakken.

Zo zien we dat de CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) aanzienlijke rapporteringsverplichtingen aan bedrijven oplegt over duurzaamheidsinitiatieven en maatschappelijke impact. Hoewel de regels bedoeld zijn voor beursgenoteerde ondernemingen, zullen ook kmo’s als onderdeel van de waardeketen invloed ondervinden van de CSRD. Denk hierbij maar aan bijkomende vragen van ondernemingen die wél rechtstreeks onder de CSRD vallen. In dat kader valt ook de nieuwe richtlijn productaansprakelijkheid te noemen, die de gevallen waarin ondernemingen die producten maken/verkopen aan consumenten uitbreidt.

Anderzijds is onze wereld aan een recordtempo aan het digitaliseren, welke uiteraard opportuniteiten met zich meebrengt. Er zijn echter ook tal van uitdagingen die de Europese wetgever met onder meer zijn EU Digital Strategy het hoofd wil bieden. Denk aan de recent aangenomen AI-Act, die aanzienlijke verplichtingen bevat voor alle ondernemingen die AI-toepassingen ontwikkelen en/of gebruiken. Ook de NIS-2 richtlijn,met bijhorende omzettingswet in België, brengt verhoogde verplichtingen inzake cybersecurity met zich mee voor bepaalde types ondernemingen. Tot slot zorgt de Digital Services Act en de Digital Market Act ervoor dat Europa streeft naar een veilige interne markt, waarbij

platformen een verhoogde verantwoordelijk hebben voor de inhoud die op hun platformen wordt gedeeld.

Als klapper op de vuurpijl zal e-invoicing vanaf 1 januari 2026 verplicht worden voor B2B-ondernemingen in België. Deze verplichting zal ook voor ondernemingen die internationaal actief zijn uitdagingen met zich meebrengen, aangezien niet alle lidstaten van de EU technisch op dezelfde wijze zullen omgaan met e-invoicing.

BESLUIT

Naargelang de sector van uw onderneming, zal u naast bovenstaand aangestipte wetten ook rekening moeten houden met bijvoorbeeld de Data Act, Data Governance Act, European Health Data Space, Data Operational Resilience Act (DORA) en de Cyber Security Act

De voorzichtige conclusie luidt dat het steeds lastiger is om de golf aan nieuwe regelgeving te blijven navigeren. Enerzijds vormen zowel de al in werking getreden, alsook de aankomende regels een opportuniteit om naar optimalisaties te streven. Anderzijds hebben vele van deze instrumenten een impact op uw aansprakelijkheid, de geldigheid van uw standaardcontracten en de relaties met klanten, leveranciers en partners. Vergeet dus zeker ook dat luik niet tijdig ter harte te nemen.

Author: Anaïs De Boulle | Partner adeboulle@deloitte.com

Manual.to wint Barilla’s Good Food Makers Award 2024

Het Gentse Manual.to heeft de prestigieuze Barilla Good Food Makers Award gewonnen voor zijn innovatieve aanpak in digitale kennisdeling. De Belgische scale-up werkt al samen met bedrijven als P&G, Umicore en ArcelorMittal en zet hiermee een nieuwe stap in zijn internationale doorbraak.

Telex

Manual.to helpt productiebedrijven, zoals Barilla, om complexe werkprocessen snel om te zetten in visuele, meertalige instructies. Ceo Jorim Rademaker: “We vervangen lange handleidingen door een instant leerervaring, waarbij medewerkers zelf bijdragen aan de digitalisering.”

De samenwerking met Barilla’s fabriek in Cremona toont hoe digitalisering verloren kennis opvangt en productiviteit verhoogt. Met eerdere prijzen zoals de Deloitte Fast 50 BE Award blijft Manual.to zich onderscheiden als koploper in digitale transformatie binnen de industrie.

manual.to

North Sea Port en Canadese havens bundelen krachten voor handel en duurzaamheid

North Sea Port gaat intensief samenwerken met de Canadese havens van Montréal, Québec, Saguenay, Sept-Îles en TroisRivières. De focus ligt op handel, innovatie en energietransitie tussen de Saguenay-SaintLaurent-zeecorridor en Noordwest-Europa. Deze samenwerking bouwt voort op een eerdere overeenkomst uit 2018 met de haven van Québec en omvat concrete initiatieven zoals het optimaliseren van logistieke ketens en havenoperaties. Canada is de vierde belangrijkste handelspartner van North Sea Port.

Duurzaamheid en innovatie staan centraal. De havens stimuleren technologische ontwikkelingen, artificiële intelligentie en circulaire economie. Daarnaast werken ze samen aan koolstofarme energie, vergroening en alternatieve brandstoffen. De samenwerking moet leiden tot slimmere, duurzamere en efficiëntere havenactiviteiten aan beide zijden van de Atlantische Oceaan.

LCV Real Estate en Colruyt Group herontwikkelen voormalige Makro-Metro sites

LCV Real Estate en Colruyt Group Real Estate hebben een finaal akkoord bereikt met Metro Properties Holding voor de overname van alle voormalige Makro-Metro sites in België. Het gaat om 11 strategisch gelegen locaties, goed voor 750.000 m² terrein, waarvan bijna 160.000 m² bebouwd.

Met hun gecombineerde expertise in industrie, retail en logistiek vastgoed zullen LCV en Colruyt Group de sites herontwikkelen met een mix van kmo, retail, kantoren en vrijetijdsinvullingen.

“Dit partnerschap is een erkenning van ons vakmanschap en biedt fantastische opportuniteiten voor duurzame en architecturaal sterke herontwikkelingen”, zegt Dirk Deroose, ceo van LCV Real Estate.

Ook Colruyt Group ziet grote kansen. Ceo Stefan Goethaert: “Als Belgische familiebedrijven delen we dezelfde visie. Dit project versterkt onze vastgoedexpertise en lokale verankering.”

De plannen worden nu verder verfijnd in overleg met stakeholders en overheden. De herontwikkeling van de Makro-site in Eke zal plaatsvinden met partner Joost Van Riet.

lcvrealestate.be

Perpetum versnelt energietransitie met overname van Pulsar Power

Perpetum, gespecialiseerd in grootschalige hernieuwbare energieoplossingen voor de industriële en commerciële sector, neemt Pulsar Power over. Met deze overname breidt het bedrijf zijn focus uit van solar PV-projecten naar een holistische decarbonisatie-aanpak van alle energiestromen bij de klant. Dit betekent niet alleen een verlaging van de energiekosten, het energieverbruik en de CO₂-uitstoot, maar ook een structurele vermindering van de energieafhankelijkheid en prijsvolatiliteit. Perpetum streeft naar meer dan 50% decarbonisatie bij klanten en heeft de ambitie om op korte termijn zijn portefeuille aan decarbonisatieprojecten te verdrievoudigen tot 1 gigawatt.

perpetumenergy.com - pulsarpower.eu

Bedrijven verenigen in North Sea Port

Jorim Rademaker, Maxime Steenbrugge en Brian Aherne van Manual.to tijdens de uitreiking in Parma

Luc Leenknegt, oprichter en ceo van Perpetum en Guy Vandendungen, ceo en oprichter van Pulsar Power.

We are: “Groeien mag, maar niet ten koste van wie we zijn”

Wie groeit, kent groeipijnen. En moet snel kunnen schakelen tijdens het schalen. In deze rubriek gaan we elke maand dieper in op een groeipijn van jonge scaleups. Deze keer is het de beurt aan we are, een jonge Gentse scale-up die software op maat ontwikkelt die perfect aansluit bij de unieke behoeften van hun klanten.

TEKST JOLYN DE BAETS

GROEIPIJN: Hoe werf je nieuwe medewerkers aan die passen binnen jouw (scale-up)-cultuur?

Met we are willen ze weg van de klassieke consultancy en gaan ze voor resultaat met een no-nonsense aanpak. Guillaume Vande Maele, medeoprichter: “Het heeft pas zin om iets op maat te maken als er een unieke, complexe nood is, want anders kan je evengoed bestaande software gebruiken. Dan verwijzen we bedrijven met plezier door naar bestaande softwarepartijen. We are is een engineeringbureau, volledig gespecialiseerd in custom ontwikkeling. Dat vertrouwen kregen we al van bedrijven zoals Upgrade Estate. Onze software draaide zelfs al op Tomorrowland!”

Het succes van een scale-up staat of valt met de juiste mensen. De juiste skills vinden is één ding, maar hoe zorg je ervoor dat nieuwe medewerkers ook écht binnen je bedrijfscultuur

passen, en al zeker wanneer je pijlsnel groeit? In amper tweeënhalf jaar groeide we are van drie oprichters naar een team van tien. Tegen de zomer hopen ze met elf te zijn. “Technische vaardigheden kun je aanleren, maar mindset en cultuurfit zijn bepalend voor het succes op lange termijn”, zegt hij.

Van drie naar tien

“We dachten aanvankelijk dat we wel even met drie founders zouden blijven”, vertelt Guillaume. “Onze ondernemerscoach Tom Van Damme voorspelde bij de start dat we binnen drie jaar met tien zouden zijn. We hebben toen eens goed gelachen.” Die voorspelling bleek achteraf dus verrassend accuraat te zijn.

De eerste aanwerving, Lucas, was meteen een schot in de roos. “Hij is vandaag nog altijd aan boord”, zegt Guillaume. Sindsdien groeide het team verder, maar altijd met oog voor de juiste fit. Toch is groei in aantal medewerkers geen doel op zich. “Het is niet growth at all costs bij ons”, benadrukt de co-founder. “Stel dat we groeien en merken dat onze cultuur verandert, dan zouden we een groeistop inlassen of er alles aan doen om onze dynamiek terug te krijgen.”

Iedereen gelijk

Op de werkvloer heerst er geen corporate sfeertje bij we are. “Onze medewerkers krijgen veel vrijheid. Die vrijheid gaat hand in hand met verantwoordelijkheid. Onze kernwaarden zijn no-nonsense, commitment en kwaliteit. Voor wat, hoort wat. Er is veel flexibiliteit, maar voor onze klanten moet de kwaliteit top zijn.”

Diezelfde vrijheid uit zich in hun vlakke structuur. “We zoeken geen managers die ‘boven’ een team staan”, zegt Guillaume. “Iedereen is onderdeel van het geheel en neemt verantwoordelijkheid op zich. Uiteraard zijn er rollen en verantwoordelijkheden, maar niemand staat boven iemand anders. Als founders zitten we niet achter gesloten deuren, we zitten midden in de actie, we werken samen met het team. Onze cultuur uitdragen en ademen is cruciaal. Als wij het als founders niet doen, dan zal het ook niet werken.”

Aanwerven op cultuur, daarna focus op skills

Een sterk team begint bij een doordacht aanwervingsproces. Bij we are gebeurt dat in meerdere stappen. Eerst is er een korte telefonische screening om te checken of

Co-founder we are Guillaume Vande Maele samen met software engineer Lucas Antchougov.

“ Uiteraard zijn er rollen en verantwoordelijkheden, maar niemand staat boven iemand anders

basisverwachtingen overeenkomen, zoals verwachtingen naar werktijden en thuiswerkmogelijkheden. Daarna volgt een uitgebreid gesprek waarbij de culture fit wordt gecheckt. “Dat is de belangrijkste stap”, benadrukt Guillaume. “Skills kan je achteraf leren, maar mindset niet.” Pas als iemand in dat gesprek echt overtuigt, volgt de technische proef.

Tijdens de sollicitatiegesprekken ligt de focus niet op standaardantwoorden, maar op concrete voorbeelden uit zijn of haar verleden. “We hebben een vaste vragenlijst tijdens het sollicitatieproces”, vertelt Guillaume. “Die vragen zijn gebaseerd op onze kernwaarden. Het helpt ons om niet alleen op intuïtie te selecteren. Als je iemand vraagt ‘Werk je hard?’, zal die altijd ja zeggen. Maar als je vraagt naar een situatie waarin die persoon een tandje moest bijsteken, krijg je een beter beeld.”

Buikgevoel

Buikgevoel speelt hierbij ook een belangrijke rol. “We hebben geleerd om daarop te vertrouwen”, zegt Guillaume. “We zijn nog niet bedrogen geweest door ons buikgevoel.” Toch betekent dat niet dat beslissingen zomaar op intuïtie worden genomen.

“Je moet wel de juiste vragen stellen om dat buikgevoel te voeden. Zonder informatie kun je ook geen goede inschatting maken.”

Een ander belangrijk aspect is feedback. “We sturen altijd feedback, zowel bij een ja als een nee.” Guillaume vindt dat vanzelfsprekend. “Een kandidaat heeft soms vijf à zes uur gespendeerd aan het sollicitatieproces. Het minste wat wij kunnen doen, is een paar minuten nemen om een inhoudelijk antwoord te geven.”

Leren en bijsturen

De aanpak van we are is niet in steen gebeiteld. “In het begin hebben we zeker fouten gemaakt”, geeft Guillaume toe. “We dachten dat iedereen vanzelf wel aanvoelde hoe wij werken, maar dat bleek niet zo te zijn. Daarom zijn we bewuster gaan inzetten op onze kernwaarden en hoe we die uitdragen binnen de organisatie.”

Ook in het sollicitatieproces blijven de founders bijleren. “We hebben een externe experte ingeschakeld om onze HR-processen, van sollicitatie tot groeigesprekken, te verfijnen. Dat heeft echt een verschil gemaakt. Zowel tijdens het sollicitatieproces

als de interne werking moet je een kader scheppen.”

De toekomst van we are

De grote vraag is: blijft deze aanpak werken als we are blijft groeien? Guillaume is realistisch. “Ik zou liegen als ik zeg dat alles hetzelfde zal blijven. Maar als onze cultuur ‘breekt’ op twintig medewerkers, dan stoppen we daar. Of we zoeken manieren om die te behouden.”

Je eigen bedrijf succesvol opstarten

Ontdek hoe Voka je bijstaat gedurende jouw ondernemersreis. Naast waardevolle inzichten bieden we jou ook hulpmiddelen om je te ondersteunen bij elke stap van jouw ondernemersavontuur.

Qbus wil bedrijven de regie geven over hun energieverbruik

Sinds 1 januari 2025 zijn bedrijven met meer dan 20 parkeerplaatsen verplicht om op hun parkeerterrein minstens twee laadpunten te voorzien. Naast installatiekosten hebben ze ook extra energiekosten. Om de factuur onder controle te houden, heeft technologiebedrijf Qbus uit Erpe-Mere een slim energiebeheerssysteem ontwikkeld waarmee bedrijven het laden op een parkeerterrein slim kunnen aansturen. “Onze Luqas Charging Hub geeft bedrijven de volledige controle over hun energieverbruik, zodat ze niet voor verrassingen komen te staan”, zegt managing director Tom Vanden Bussche.

Qbus maakt al 25 jaar werk van slimme oplossingen die gebouwen comfortabeler en energie-efficiënter maken. Aanvankelijk ging het vooral om domotica, vandaag richt het bedrijf zich nadrukkelijk ook op slim energiebeheer. Met dank aan de stijgende elektriciteitsprijzen, de opmars van zonnepanelen en elektrische voertuigen en de invoering van het capaciteitstarief, waardoor iedereen zijn energiefactuur grondig moet bestuderen.

qbus.be

Soundfield wordt Show’s On: nieuwe naam, meer mogelijkheden

Soundfield gaat voortaan door het leven als Show’s On. Met deze naamswijziging laat het bedrijf het idee van vaste materialen achter zich en kiest het voor een flexibele, op maat gemaakte aanpak. Elk evenement – van bedrijfsfeest tot festival – krijgt de perfecte mix van audio, visuele effecten en verlichting.

De missie blijft: elke productie onvergetelijk maken. Show’s On zet in op innovatie en experimenteert met nieuwe technieken om eventbeleving naar een hoger niveau te tillen.

shows-on.be

Partena Professional neemt HRlinkIT over en versnelt digitale HR-transformatie

Partena Professional neemt HRlinkIT over, marktleider in HR-technologische oplossingen in de Benelux. Na de overname van EASYPAY in 2023, versterkt Partena Professional zijn positie als toonaangevende speler in HR en digitale transformatie.

HRlinkIT blijft zelfstandig opereren binnen het ecosysteem van Partena Professional, met oprichter Wim Van Meerbeeck aan het roer. Het bedrijf ontwikkelt innovatieve technologieën, waaronder het Minggo-platform, dat HR-processen zoals rekrutering en onboarding automatiseert en digitaliseert.

Roeland Van Dessel, ceo Partena Professional: “De expertise van HRlinkIT sluit perfect aan op onze tools voor loonadministratie en personeelsbeheer. Samen zetten we de digitale transformatie van HR verder.”

partena-professional.be

FLOWSPARKS en ReadSpeaker kondigen partnership aan voor toegankelijk en inclusief leren

FLOWSPARKS, specialist in de ontwikkeling van online leerprogramma’s, gaat in zee met ReadSpeaker, een leverancier van AI-gestuurde tekst-naar-spraakoplossingen, die meer dan 12.000 klanten in ruim 70 landen ondersteunt. Die samenwerking markeert een belangrijke stap in het toegankelijker maken van online leertrajecten.

Door de spraaktechnologie van ReadSpeaker te integreren in het FLOWSPARKS-platform, kunnen bedrijven hun medewerkers de mogelijkheid bieden om tekst om te zetten in natuurlijk klinkende spraak. Die functie ondersteunt neurodiverse en meertalige doelgroepen, maar bedient ook deelnemers die de voorkeur aan auditief leren geven. Zo worden trainingsmaterialen, zoals onboardingcursussen, e-Learningmodules, assessments en tutorials, toegankelijker voor een breder publiek.

flowsparks.com - readspeaker.com

Tom Vanden Bussche en Nick De Plus van Qbus

Sensolus verhoogt productie-efficiëntie bij Airbus met IoT

Airbus zet de IoT-technologie van de Gentse specialist Sensolus in om zijn productieprocessen te optimaliseren. Dankzij geavanceerde traceertechnologie krijgen materiële en logistieke middelen een ‘digitale tweeling’, waardoor workflows in kaart worden gebracht en de efficiëntie toeneemt.

Met Bluetooth Low Energy (BLE)-technologie volgt Airbus ook gespecialiseerd gereedschap in real time, wat voorraadbeheer stroomlijnt en zoekgeraakte tools snel lokaliseert. Dit voorkomt vertragingen en verhoogt de productiviteit.

De samenwerking gaat verder dan technologie: Sensolus biedt maatwerkondersteuning en een continue datastroom, waardoor Airbus risico’s minimaliseert en zijn productieketen proactief beheert. Samen zetten ze in op innovatie en Industrie 4.0 om de luchtvaartindustrie toekomstbestendig te maken.

sensolus.com

www.shows-on.be

info@shows-on.be

T: +32 53 805 850

Atomveldstraat 8 bus 5 9450 Denderhoutem Belgium / Services

Audiovisuele oplossingen voor events

Verkoop professioneel audiovisueel materiaal

Verhuur van DecoLight

In samenwerking met Airbus hebben de teams van Sensolus gewerkt aan het aanpassen en verfijnen van een oplossing om te voldoen aan het brede scala van IoT use cases.

Globaal gezien

De binnenkant van het buitenland

Ni hao* Beijing en Seoul!

Op de negende editie van deze gereputeerde inspiratiereis (16 tot 22 februari) trokken een 50-tal Oost-Vlaamse ondernemers, academici en investeerders naar Beijing en Seoul. Ze lieten zich een week onderdompelen in een boeiende techscene en bezochten een 20-tal start- & scale-ups, techreuzen en onderzoekers. Een terugblik, in woord en beeld.

Beijing

Oppervlakte: 16.411 km² (meer dan de helft van de totale oppervlakte van België)

Aantal inwoners: 22 miljoen (volkstelling 2020)

Wist-je-datjes:

Hoofdstad van China en nog steeds gekend als Peking.

Beijing is een van de oudste steden ter wereld. Ongeveer 1.000 voor Christus zien we de eerste sporen van een nederzetting.

De op één na grootste stad van het land, na Shanghai.

De Chinese muur kronkelt als een slang door de groene omgeving ten noorden en westen van de stad.

Midden op het Tiananmenplein (ook bekend als het Plein van de Hemelse Vrede) staat het mausoleum waar Mao Zedong begraven ligt.

Beijing is de thuisbasis van het hoofdkantoor van de meeste van China’s grootste staatsbedrijven en herbergt het grootste aantal Fortune Global 500- bedrijven ter wereld.

Beijing wordt ook wel de ‘miljardairshoofdstad van de wereld’ genoemd.

De afgelopen jaren heeft de Chinese techsector aanzienlijke steun van de overheid gekregen.

Beijing staat op plaats 7 van de belangrijkste tech ecosystemen wereldwijd.

Seoul

Oppervlakte: 605.2 km²

Voka’s Techtrip, een klassieker ondertussen…

Sinds 2016 neemt Voka Oost-Vlaanderen jaarlijks een gedreven groep ondernemers en onderzoekers uit onze provincie mee op inspiratiemissie naar een andere uithoek van de wereld die gekend staat om zijn hoogtechnologisch en digitaal ecosysteem. Voka OostVlaanderen trok eerder al naar Silicon Valley (2016), Boston & New York (2017), Zuid-Afrika (2018), Shanghai & Hongkong (2019), Israël (2020), Austin, Palo Alto & San Fransisco (2022), Singapore & Mumbai (2023) en Vancouver & Seattle (2024). Deze reizen zijn in samenwerking met FIT.

Aantal inwoners: 9.411.000 (2022)

Wist-je-datjes:

De meer dan 600 jaar oude hoofdstad van Zuid-Korea.

Tot 1945 was het de hoofdstad van heel Korea.

Seoul is één van de dichtstbevolkte steden ter wereld.

Seoul heeft een erg dynamische techsector (12e plaats wereldwijd).

De meeste start-upacceleratoren zijn geconcentreerd in het bekende Gangnam-district.

In de jaren tachtig kwam er steeds meer hoogbouw. Hierdoor nam het aantal inwoners per vierkante kilometer toe. De bevolkingsdichtheid is ruim zeventienduizend inwoners per km².

Luchtvervuiling is een serieus probleem in Seoul.

* Ni hao: hallo of goeiendag in Mandarijn Chinees

Intussen in Beijing…

Jeroen Vanden Berghe, chief logistics administrator bij UGent:

“Vinden we in Europa ons eigen innovatiepad?”

Midden februari, China, Beijing. Ochtendfris, de hemel helderblauw. De skyline van deze miljoenenstad glijdt voorbij op de bus, vergezeld door talloze elektrische scooters. De dorre, maar zorgvuldig gesnoeide boompjes wachten geduldig op de lentebloesems. Van het beruchte smogprobleem waar Peking ooit om bekend stond, is nauwelijks iets te merken.

Een ecosysteem van ongeziene schaal

Onze eerste bestemming van de dag is Alibaba. Na ons bezoek aan Huawei de dag ervoor, weet ook deze techreus in e-commerce en cloud computing ons te

imponeren. Het gebouw is imposant. De rondleiding – in nauwelijks verstaanbaar Chinglish – langs kamerhoge videowalls overtuigt ons opnieuw van de technologische kracht die hier wordt ontwikkeld. Een kracht die voortkomt uit de immense omvang van de interne markt, honderden miljoenen consumenten, en een mateloze ambitie om wereldwijd de nummer één te zijn.

In slechts zestien jaar is Alibaba uitgegroeid tot één van de grootste technologiebedrijven ter wereld. De cijfers die ons in real-time worden gepresenteerd, zijn nauwelijks te vatten. Om 9u45 uur waren er door heel China al 18,5 miljoen pakketjes geleverd, and counting. De online aankoopplatformen AliExpress en Taobao zijn slechts de zichtbare componenten van een geïntegreerd ecosysteem dat in staat is om een gigantische hoeveelheid data te verwerken, een wereldwijd logistiek systeem mogelijk te maken en door middel van

“ Kritische vragen over privacy en databescherming worden met de grootste glimlach weggezet. “I’m not allowed to answer that question”, klinkt het

kunstmatige intelligentie aan verkopers en koeriers de best mogelijke ervaring te bieden. Als je al weet wat onze Black Friday teweegbrengt, kun je je voorstellen wat de Chinese Double 11 aan bestellingen en leveringen betekent.

Veel technologie, weinig ondernemerschap

Na een korte transfer maken we kennis met Zhipu AI, een in 2019 opgerichte spin-off van Tshingua University. Op de tiende verdieping van een anoniem kantoorgebouw werken zo’n vijfhonderd ontwikkelaars aan large language models, die code, tekst, beeld en video genereren. Kort samengevat: veel technologie, weinig ondernemerschap. Demo’s die steeds net niet lukten; slides die sneller werden weggeklikt dan we ze konden lezen; antwoorden op vragen die we niet stelden. If this answers your question? Neen, niet echt. Op een aparte manier toch weer interessant.

Na de obligate Peking Duck en gestoomde dumplings gaat het richting Megvii. In Amerika op de verboden lijst omwille van banden met het Chinese leger. Gericht op gezichtsherkenningstechnologie, beschikt het bedrijf over een uitgebreid AIoT-productengamma dat hardware en software integreert in elektronica, smart city management en supply chain. De immense showroom toont ons toepassingen in betaalsystemen, toegangscontrole en crowd control, het monitoren van verkeersstromen, luchtkwaliteit of sluikstorten. Dat je overal waar je kijkt in Peking camera’s en sensoren ziet, is daar natuurlijk niet vreemd aan.

Het laatste bedrijfsbezoek van de dag is aan MaiMai, een professioneel netwerkplatform. Zeg maar de kopie van LinkedIn, dat in China is geblokkeerd. Een relatief klein team van

vierhonderd ontwikkelaars (ter vergelijking: LinkedIn heeft er achttienduizend) beheert er een platform voor honderdtwintig miljoen gebruikers (LinkedIn ruim een miljard wereldwijd). Veel aandacht voor de authenticatie van gegevens (identiteit, professionele gegevens); inhoudelijk kan alles op de feed, met uitzondering van liefdesaffaires, drugs en ... politiek. Een goodiebag en een groepsfoto met de ceo/founder bezegelden dit ontspannen en relatief open bezoek.

40 petabyte data

De volgende ochtend gaat het richting Bytedance, het moederbedrijf van het short video sociale mediaplatform Tiktok. Niet onbesproken natuurlijk, vanwege het mogelijke delen van data met de Chinese overheid en de verslavende aard van de app voor jonge gebruikers. Naast Tiktok beheert

Bytedance meerdere gebruikersapps in content en entertainment, ondersteund door een eigen besturingssysteem, cloudservice en AI-modellen. Dagelijks genereert en verwerkt Tiktok veertig petabyte aan data. Hun aanbevelingsalgoritmes waarmee ze gebruikersgedrag analyseren en gepersonaliseerde content aanbieden, zijn al vaker het onderwerp van controverse geweest. Ook hier worden kritische vragen, bijvoorbeeld over de algoritmes en de impact ervan op het welzijn van gebruikers, beantwoord met ‘I will give you that information later’. Later betekent nooit wellicht.

De Chinese Communistische Partij stelde in haar vijfjarenplan 2021-2025 technologische vooruitgang – met big data en AI als essentiële onderdelen ervan – centraal. Het is duidelijk dat dit zijn vruchten afwerpt. Investeren in

1 Huawei

2 NIO multinationale autofabrikant gespecialiseerd in het ontwerpen en ontwikkelen van elektrische voertuigen.

3 Alibaba

4 Zhipu AI AI-bedrijf met de missie om machines te leren denken als mensen. Het is een van de vier nieuwe AI-tijgers van China (samen met Moonshot AI, Baichuan en MiniMax).

5 MaiMai

6

Geek+ wereldleider op het gebied van betrouwbare mobiele robotica.

7 Orion Star

8 Xiaomi de op één na grootste fabrikant van smartphones ter wereld, na Samsung.

9 BOE

10 Bytedance

digitale infrastructuur en AI-onderzoek loont. Doen Europa, België en Vlaanderen dat voldoende? De snelheid waarmee nieuwe technologieën tot bij de Chinese eindgebruiker komen, die ze dan ook nog eens volop omarmt, is fenomenaal.

Vinden Europa, België en Vlaanderen voldoende balans tussen strikt reguleren en innovatie mogelijk maken? De vraag stellen is ze beantwoorden. Maar toch wringt het Chinese verhaal. De overheidscontrole op data, het gebrek aan transparantie op hoe data verwerkt worden, de censuur staan toch haaks op onze vrijheden en rechten.

Kunnen wij ons eigen pad vinden?

Intussen in Seoul…

Wouter Vermeylen, vicepresident bij Yesplan:

“Zuid-Korea, een land met een hoge ‘can do’-attitude”

Tomorrowland mag dan wel een internationaal gekend Belgisch product zijn, het festival duurt slechts acht dagen en geen 365. In Azië neemt het technologisch ecosysteem, grotendeels aangestuurd door de overheid, een heel andere rol op zich om ervoor te zorgen dat iedereen elke dag zijn ‘tomorrow’ kan beleven. Dat werd al duidelijk tijdens de techtrip van Voka in 2022 in de stadstaat Singapore, deze week opnieuw bevestigd in China en nu ook weer in Zuid-Korea.

Deze ochtend bezochten we Calliverse Ze bouwen virtuele metaverse-werelden voor o.a. Tomorrowland. Met behulp van AI hebben ze op 2 jaar een virtuele wereld, vergelijkbaar met de Grand Theft Auto-spelreeks (GTA) of de metaverse van Mark Zuckerberg, gebouwd. Het enige verschil: GTA en Mark zijn al een decennium bezig. Pretty impressive.

99% connectiviteit

Wouter Vanhees van FIT en Etienne Gautheron van Jellyfish gaven de eerste dag een sterke presentatie over de technologische kracht van Zuid-Korea. Ze wezen op het levendige ecosysteem van techstart-ups en benadrukten dat in Zuid-Korea sociale netwerken voor 90% worden gebruikt. Ter vergelijking: in de Verenigde Staten is dat 70%. Met een internetpenetratie van 99% – zelfs op de metro – is Zuid-Korea het meest verbonden land ter wereld. Lokale softwarealternatieven spelen een cruciale rol. Zo werken Naver en Kakao Software niet alleen als de nummers 1 voor kaarten, zoekmachine, berichten-app en betaalsysteem, maar waren ze ook de eersten die generative AI opnamen. Zuid-Korea moet een van de weinige landen zijn waar niet de Amerikaanse Big Five techbedrijven leading zijn.

De oorsprong ligt in de protectionistische houding van de overheid ten opzichte van de cultuur en het ecosysteem van Zuid-Korea. Zuid-Korea is immers officieel nog altijd in staat van oorlog. Gecombineerd met een ‘can do-attitude’ zorgt het voor een sterke voedingsbodem om vooruit te geraken. ZuidKorea telt 21 unicorns. Dat is in verhouding tot het inwonersaantal – 50 miljoen – een zeer groot aantal. Maar ze tellen dan ook een 52-urenwerkweek. En net als in China wordt er ongelooflijk hard ingezet op innovatie.

Chaebols met dubbele rol Maar niet alles is rozengeur en maneschijn. Het is bizar dat het grootste deel van de economie wordt gedomineerd door vijf zogenoemde chaebols. Dat zijn conglomeraten, meestal familiegedreven, die verantwoordelijk zijn voor 60% van het Zuid-Koreaanse bnp en die eveneens op politiek vlak een controlerende rol spelen.

Je kent ze wel: Samsung op nummer 1, LG op nummer twee. Ik weet niet of dat een voordeel of nadeel is, maar het is wel zo dat door de snelle groei van de afgelopen jaren, het gratis geld dat wereldwijd beschikbaar was, en de overwaardering van start- en scale-ups, veel van de kleine spelers ook hier vandaag in de problemen zitten. Zo bezochten we Tridge, een bedrijf dat een zeer mooie oplossing gebouwd heeft om de agrifoodindustrie van de juiste analyses te voorzien. Ze hebben ondertussen wereldwijd klanten, maar verkeren financieel toch in zwaar weer door een te hoge cash burn en een afnemende appetijt in het ondernemersklimaat.

De ‘can do’-attitude wordt hier in ieder geval vanaf de peuterschool ingepeperd. Het belang van kennis in combinatie met een

“ We verliezen elke dag op alle vlakken. Ik denk dat het echt tijd wordt om de hand uit te steken en nog meer bilaterale en constructieve relaties op te zetten met Azië

netwerk opbouwen, staat centraal. Westerse luxeproducten worden als een beloning beschouwd voor het harde werk. Het aantal Maybachs, Aston Martin’s of Ferrari’s is ongezien. Het respect voor Europa vertaalt zich niet alleen in de aankoop van die luxeproducten, maar ook in de waardering voor onze kennis. Zo is imec een belangrijke onderzoekspartner voor de chipindustrie en zelfs voor Samsung. Maar ook de UGent werd gevraagd om hier een tiental jaar geleden een campus te openen. We hadden de eer om hun impressionante gebouw, waar 700 studenten onderwezen worden, te bezoeken. Ze zijn de enige Europese universiteit met een campus hier. Go Ghent!

Schrik van China

Ons laatste bezoek is aan Samsung, de nummer 1 van de chaebols en een ongelooflijk sterk bedrijf. Denk aan tv’s, koelkasten, smartphones en microgolfovens. Ze geven vandaag 24 miljard euro per jaar uit aan R&D en zijn momenteel de nummer 1 qua aantal ingediende patenten wereldwijd. Waarom? Ze

hebben schrik dat China alles wil overheersen, dus is innovatie voor hen de enige weg vooruit. Waar ze vroeger 100% inzetten op productoptimalisatie, ligt hun focus vandaag op ‘solutions’. Funny how things go, isn’t it Europe?

Europa. We zijn eeuwen het voorbeeld geweest wereldwijd, zowel qua productie als innovatie. We moeten nu eenmaal inzien dat we vandaag op vele vlakken voorbij gestoken zijn door Azië. Zowel productioneel, als op vlak van design en innovatie. Tijd om hand in hand vooruit te gaan. Volgens mij is dat de enige oplossing. Het stemt me ongerust, als Belgische ondernemer. We verliezen elke dag op alle vlakken. Ik denk dat het echt tijd wordt, zeker gezien de huidige relatie met de VS, om de hand uit te steken en nog meer bilaterale en constructieve relaties op te zetten met Azië.

Laten we daar met Voka en het Wintercircus een prioriteit van maken en dan krijgen we misschien in Gent ook een clear blue sky, 365 dagen per jaar.

1 UGent-campus

2 Tridge unicorn gespecialiseerd in data-analyse rond de handel in voedsel en landbouwproducten met realtime informatie over prijzen, vraag en aanbod.

3 Caliverse

4 Crowdworks AI

5 SK Hynix DRAM- en flashgeheugenchips die gebruikt worden in producten van bedrijven zoals Microsoft, Apple, Dell, MSI, Asus & HP.

6 Megazone

7 Lunit AI-bedrijf gespecialiseerd in kankerdiagnostiek

8 Samsung Group

Ontdek alle blogs via de QR-code

Heb je interesse in de volgende techtrip?

Contacteer stefan.derluyn@voka.be

Daarnaast organiseert Voka

Oost-Vlaanderen van 10 tot 18 september 2025 ook een belevingsreis Japan met bezoek aan de World Expo 2025.

Ontdek alle info via:

Jouw kansenplanner

Netwerking

31.03.2025

Bouw & Vastgoed Community Bouw- en vastgoedbedrijven uit Oost- en West-Vlaanderen komen samen om innovatie en samenwerking te stimuleren.

KICK-OFF BIJ UPOFFIZ | UPLIVING GHENT € 590

01.04.2025

Growth & Governance Talks Inspirerende avond vol inhoud, connecties en inzichten speciaal voor bedrijfsleiders.

GENT € 115

02.04.2025

Jong Voka Breakfastclub: What’s new in Life Sciences? Netwerkontbijt voor én door start- en scale-ups–vijf pitchers – vijf slides – vijf minuten

AALST GRATIS

03.04.2025

Voka|VeGHO - Clustermeeting Farmanstraat

Doel is een clustermeeting waarbij we alle bedrijven uit de ruime omgeving ‘Farmanstraat’ samenbrengen.

GENT GRATIS (EXCLUSIEF VOOR VEGHO-LEDEN)

04.04.2025

Voka|VeGHO - Portlunch met Sofie Bracke Lunch met als centrale gast Sofie Bracke, die haar mandaat als Schepen van Haven verlengde.

VINCENT’S KITCHEN (EVERGEM) 80 € (EXCLUSIEF VOOR VEGHO-LEDEN)

22.04.2025

XpertFinder | Sales & Marketing

Een unieke gelegenheid om kennis te maken met innovatieve tools en strategieën die jouw sales- en marketingprocessen kunnen versterken en optimaliseren.

ZWIJNAARDE GRATIS

24.04.2025

Kick-off Transport & Logistics Community bij Volvo Trucks

Veel bedrijven rijden nog te veel op afzonderlijke sporen, terwijl samenwerking en netwerking de motor zijn van vooruitgang. Daarom dit netwerkprogramma dat Oost-Vlaamse bedrijven samenbrengt om innovatie te versnellen en de weg vrij te maken voor duurzame groei.

OOSTAKKER GRATIS

07.05.2025

Jong Voka Breakfastclub: What’s new in Construction & Real Estate

Netwerkontbijt voor én door start- en scale-ups– vijf pitchers – vijf slides – vijf minuten

GENT GRATIS

Lobby

Voka Politica

Ga in gesprek met het nieuwe lokaal bestuur en leer andere bedrijven uit jouw gemeente kennen. Opzet is om economisch relevante thema’s in de betrokken gemeente of stad open te bespreken en opbouwende voorstellen voor verbetering te formuleren. Wij focussen vooral op die topics met impact op het dagelijks ondernemerschap en bedrijfsvoering.

GRATIS

20.03.2025 ZELE

25.03.2025 GERAARDSBERGEN

27.03.2025 OUDENAARDE 02.04.2025 EVERGEM

Opleidingen / lerende netwerken en infosessies

ARBEIDSMARKT & HUMAN RESOURCES

25.03.2025

Lerend netwerk HR directors

We brengen HR directors van toonaangevende, al dan niet internationaal actieve, bedrijven uit OostVlaanderen samen.

€ 1.250

02.04.2025

Jobdreamday Zele

Nieuw talent vinden wordt met de dag uitdagender. Via de Jobdreamday kom je in contact met laatstejaarsleerlingen om hen te inspireren over de lokale carrièremogelijkheden.

ZELE

03.04.2025

Lerend netwerk HR business partners

We brengen HR business partners samen om kennis uit te wisselen en bij te leren van elkaar én van externen.

€ 990

24.04.2025

Jobdreamday Deinze

Nieuw talent vinden wordt met de dag uitdagender. Via de Jobdreamday kom je in contact met laatstejaarsleerlingen om hen te inspireren over de lokale carrièremogelijkheden.

DEINZE

30.04.2025

Optimaliseer jouw employee experience Wil je een werkomgeving creëren waarin medewerkers zich gewaardeerd en gemotiveerd voelen?

GENT

€ 245

DIGITALISERING,INNOVATIE, IT & TECHNOLOGIE

26.03.2025

Lerend netwerk - Industrie 4.0 Lab

Ontdek bij 6 innovatieve productiebedrijven hoe industrie 4.0 hun business boost. We gaan al zeker langs bij IKEA, Eastmann, Agristo en Volvo cars. € 1.200

23.04.2025

Lerend netwerk IT managers

Vergroot jouw impact als IT-manager door ervaringen te delen en samen oplossingen te vinden voor digitale uitdagingen. € 1.200

29.04.2025

Generatieve AI

Het traject helpt jou als bedrijfsleider, IT-manager of niet-technische medewerker de mogelijkheden en uitdagingen van generatieve AI te begrijpen en toe te passen in jouw bedrijfscontext.

GENT € 850

07.05.2025

Digital bridges to global markets

Dit traject overloopt digitale ontwikkelingen die relevant zijn voor exporterende bedrijven.

GENT € 990

FAMILIEBEDRIJVEN, OVERNAME EN OPVOLGING

05.05.2025

Groeien door overname

Heb je sterke groeiambities? En wil je deze voornamelijk realiseren door één of meerdere overnames?

GENT

FINANCIEEL

26.03.2025

990

Business Club International Finance Uniek en inspirerend netwerk van cfo’s van bedrijven met internationale dimensies. € 1.500

03.04.2025

Investor Readiness

Ben je als ambitieuze ondernemer op zoek naar venture capital? Maak je je klaar om in zee te gaan met een belangrijke investeerder?

€ 1.200

GROEI & START

24.04.2025

Lerend netwerk - Plato Develop Groeitraject exclusief voor zaakvoerders van kmo’s. Samen met collega-ondernemers bouw je écht aan je onderneming en je persoonlijke groei als ondernemer-leidinggevende.

€ 1.450

24.04.2025

Bryo StartUp Oost-Vlaanderen Als startende ondernemer jouw groeiuitdagingen aanpakken met een netwerk van gelijkgestemde ondernemers.

€ 500

24.04.2025

Voka Bryo StartUp voor Spin-offs Het traject is volledig complementair met de begeleiding vanuit de universiteiten en focust op jullie huidige uitdagingen en het openstellen van ons brede netwerk.

€ 500

08.05.2025

Lerend netwerk - Plato Explore Algemeen managementtraject exclusief voor zaakvoerders van groeiende bedrijven die tussen de 2 à 8 jaar oud zijn en werken met 3 à 15 medewerkers.

€ 1.450

INTERNATIONAAL ONDERNEMEN

25.03.2025

Go International Internationaal ondernemen biedt veel commerciële kansen, maar vereist een gedegen voorbereiding. Cultuurverschillen, juridische eisen, marktbenadering, en vele andere factoren moeten zorgvuldig overwogen worden. Het traject Go International helpt je hierbij.

OOST- & WEST-VLAANDEREN € 1.200

25.04.2025

Het belang van trade compliance in internationale handel Import en export brengt heel wat papierwerk, controles en wetgeving met zich mee. Krijg een breed overzicht en leer de opgedane kennis in de praktijk toepassen.

GENT € 990

30.04.2025

Beyond Borders Brazilië Brazilië: De motor van de Zuid-Amerikaanse economie. Grijp deze kans om jouw export naar Brazilië op de kaart te zetten.

GENT € 660

05.05.2025

Beyond Borders USA

De VS blijven dé economische grootmacht van de wereld en bieden ongekende zakelijke mogelijkheden. Maar hoe navigeer je succesvol in deze gigantische markt?

GENT

07.05.2025

€ 660

Beyond Borders Duitsland Zakendoen met Duitsland brengt specifieke uitdagingen met zich mee, zoals de taalbarrière, de sterke concurrentie en de nadruk op kwaliteit en betrouwbaarheid. Bereid je voor en ontwikkel jouw strategie.

GENT

LEIDERSCHAP

24.03.2025

Effectief leiderschap

16.05.2025

Customer experience (CX)

Ontdek inzichten en manieren van aanpak hoe je jouw organisatie klantgericht(er) maakt en hoe je iedereen meekrijgt in het samen werken op CX zonder verlies aan efficiëntie.

GENT € 495

ANDERE

27.03.2025

Plato Academy - Workshop 1: Trends anno 2025

€ 660

Van individuele kracht tot teamgerichte doeltreffendheid.

GENT

23.04.2025

€ 990

Van teamlid naar teamleider advanced Van leider worden naar leider zijn. Ontdek de ideale coaching/mentoring om de nodige vaardigheden verder te ontwikkelen en om door te groeien naar jouw volgende niveau.

GENT

MARKETING & SALES

27.03.2025

Lerend netwerk sales management

€ 990

Werk als Plato mentor aan jouw skills en volg deze workshop om beter aan de slag te gaan met groepen.

EXCL. VOOR PLATO MENTOREN

23.04.2025

Lerend netwerk - Plato vennoten

Eén bedrijf, meerdere vennoten, ontelbare uitdagingen…

Spar samen met je medevennoten over je uitdagingen met gelijkgezinde ondernemers die in hetzelfde schuitje zitten

€ 1450 PER VENNOOT

24.04.2025

Management Assistant Day

De jaarlijkse hoogmis voor Management Assistants.

GENT

24.04.2025

Voorzittersopleiding in functie van raden van bestuur

€ 495

Laat je begeleiden door een ervaren salesexpert en vind een klankbord bij andere salesmanagers om zo het salesteam in jouw organisatie te verbeteren.

GENT

02.04.2025

€ 990

Ontwikkel jouw onderhandelingstalent en sluit succesvolle deals

Vergroot je zelfvertrouwen en motivatie, waardoor onderhandelen niet alleen effectiever, maar ook een boeiend en plezierig onderdeel van je salesaanpak wordt.

GENT

07.05.2025

LinkedIn profieloptimalisatie

Exclusieve voorzittersopleiding voor ervaren bestuurders die hun kennis en expertise verder willen verdiepen.

€ 950

24.04.2025

Lerend netwerk - Plato Health zorgtoeleveranciers

De houdbaarheid van onze fantastische gezondheidszorg staat onder druk. Om het hele systeem betaalbaar te houden, worden ook zorgtoeleveranciers geconfronteerd met nieuwe uitdagingen.

€ 1.450

€ 245

Leer hoe je jouw profiel professioneel en strategisch inricht om een solide basis te leggen voor hybride netwerken.

GENT

08.05.2025

Lerend netwerk accountmanagers

€ 245

Leer van een professionele salesexpert en wissel kennis en ervaring uit met gelijkgestemden.

GENT

Meer informatie kan je vinden op onze website

* de vermelde prijzen zijn enkel voor leden en exclusief btw.

€ 990

Une drôle de guerre, style 2025?

In onze vorige bijdrage stelden we al dat na de inauguratie snel zou blijken wat Trump van al zijn aangekondigde plannen zou uitvoeren. De markten gingen er toen nog vrij algemeen van uit dat het niet zo’n vaart ging lopen met al de wilde plannen die Trump in de campagne had aangekondigd. Eerder beschouwde men ze als deel van Trump’s gekende onderhandelingstactiek om eerst stevig druk te zetten op zijn tegenpartij, en daarna gas terug te nemen bij de eigenlijke onderhandelingen. Intussen lijken we hier toch al enige bevestiging van te hebben gekregen, maar blijft de wispelturige en (bewust?) onvoorspelbare Trump als een zwaard van Damocles boven de economie hangen.

Trump’s aankondiging dat hij invoerrechten van 25% ging heffen op producten uit Canada (met echter maar een tarief van 10% op Canadese olie) en Mexico, de 2 grootste handelspartners van de VS, en van 10% op Chinese invoer (zijn derde handelspartner) kwamen als een schok voor de markten. Van enige matigende invloed op het beleid van Wall street boy Scott Bessent, de kersverse Amerikaanse minister van Financiën van de Verenigde Staten, bleek geen sprake. De markten schoten in paniek en een zware verkoopgolf volgde. Maar kijk, nog geen 24 uur later waren de heffingen tegen Canada en Mexico alweer met een maand uitgesteld in ruil voor eerder symbolische toegevingen van deze landen. Mexico gaat meer troepen naar de grensstreek sturen, en Canada benoemt een “Fentanyl-tsaar” om de uitvoer van deze drug naar de VS beter onder controle te brengen. Saillant detail: slechts 0.2% of een magere 20 kg van alle aan de Amerikaanse grenzen in beslag genomen Fentanyl komt uit Canada… Het patroon lijkt intussen duidelijk: in ruil voor eerder symbolische toegevingen die Trump aan zijn achterban als een “win” kan verkopen houden deze landen althans voorlopig de tarievenboot af. Maar de druk

blijft, omdat het maar om een tijdelijk uitstel gaat, en dus kan de vraag gesteld worden of Trump zijn eisen niet gaat opdrijven mocht hij binnenlands onder meer druk komen te staan…

De tweede vraag is wat er gaat gebeuren met de tarieven op China en mogelijks de EU. Die hebben uiteraard geen grenzen met de VS, en toegevingen over migratie of drugssmokkel zijn er dus niet aan de orde. China is volgens vele economen het eigenlijke doelwit van de tarievenoorlog, net als in Trump’s eerste ambtstermijn. Vooralsnog blijkt uit de ontwikkelingen op het terrein dat ook hier de schade nog meevalt. Trump’s tarief van 10% blijft ver onder zijn campagnepraat van 60% invoerrechten. En China’s tegenmaatregelen, heffingen op een 80-tal producten met een invoerwaarde van ca. USD 14mld en een anti-trust onderzoek naar Google, blijken al bij al ook erg gematigd. De mogelijke dreiging de uitvoer van voor de VS kritische metalen aan banden te leggen maakte misschien nog meest indruk. En dus rijst opnieuw de vraag in hoeverre de ganse handelshetze vooral politiek theater voor binnenlands gebruik is, of dat dit werkelijk de openingszetten zijn in een escalatieproces. En wat betekent dit voor de Europese unie, die het volgende doelwit lijkt te gaan worden van Trump’s handelsrancune? Zal ook Europa zich onder Trump’s economische chantage uit kunnen negocieren met de belofte van meer aankopen van Amerikaanse producten? En betekent dat

dat Amerikaanse chloorkippen morgen ook in uw bord gaan belanden?

Het blijft vooralsnog koffiedik kijken… Tot op heden doet Trump zijn reputatie van een transactioneel gericht te zijn alle eer aan. Dat de tactieken die hij daarbij gebruikt eerder overkomen als “bullying” moeten de tegenpartijen er blijkbaar maar bij nemen. Of zouden Scott Bessent en andere adviseurs dan toch genoeg invloed op Trump kunnen uitoefenen om hem enigszins in het gareel te houden? En quid met Elon Musk, die grote belangen in China heeft en daarom veel tijd en moeite besteedde aan goede relaties met de Chinese machtshebbers? Is hij de go-between tussen Trump en Xi?

Ieder denkt er het zijne van, maar tot op heden is de conclusie op de markten dat de handelsoorlog veel bla-bla en weinig boemboem lijkt te zijn. Of we dit mogen doortrekken naar de toekomst is en blijft zeer onzeker. Trump is notoir onvoorspelbaar en impulsief, en mogelijks trekt hij uit het feit dat zijn tegenstanders vrij makkelijk plat op de buik gingen de verkeerde conclusie dat hij zijn eisen probleemloos kan opdrijven. De gewapende vrede kan dus zo voorbij zijn. Stay tuned voor een boeiend en volatiel 2025…

Bart Mortier

Directeur Oost- en West-Vlaanderen CapitalatWork NV

Vandemoortele neemt met Lizzi opnieuw Italiaanse bakkerijspecialist over

De familiale voedingsgroep Vandemoortele, met hoofdzetel in Gent, neemt opnieuw een Italiaanse sectorgenoot over: Lizzi (uit Forno d’Asolo), een Noord-Italiaanse producent en distributeur van diepgevroren bakkerijproducten.

Deze overname volgt op die van Dolciaria Acquaviva in juni 2024.

De Italiaanse markt is van strategisch groot belang voor Vandemoortele. Via de overname van Dolciaria Acquaviva kwamen er al vier productiesites bij, naast de twee eigen fabrieken in Noord-Italië met Genua (culinaire producten) en Ravenna (brood en culinaire producten). Nu komt de teller op tien, met de overname van Lizzi en hun vier fabrieken in Noord-Italië.

Lizzi draait 70 miljoen euro omzet, telt 240 medewerkers en verdeelt zijn producten (zoet en zout gebak, patisserie, brood, pizza en focaccia) zowel via de food service als retailmarkt. Het innovatiegedreven bedrijf beschikt over een breed portfolio van bekende merken zoals de zuurdesembroden en focaccia van Forno della Rotonda en de natuurlijke broden en Piedmont-specialiteiten van Spar.

vandemoortele.com

Bouwbedrijf Timmerman opent nieuwe showroom in Maldegem

Met de opening van Timbre by Timmerman, een nieuwe showroom langs de Aalterbaan in Maldegem, zet het ruim 75 jaar jonge Kleitse familiebedrijf Timmerman een nieuwe stap in het aanbieden van meerwaarde voor woningen. Op 1 februari 2025 ging de showroom officieel open, en biedt nu een ruimere toegang tot hun volledige assortiment van producten, die verder gaan dan ramen, deuren, rolluiken en garagepoorten. “Of het nu gaat om terrasoverkappingen, zonwering, rolluiken, poorten, carports of aluminium gevelbekleding, we willen dat mensen deze producten kunnen ervaren, alsof ze al in hun eigen huis zijn geïnstalleerd,” zegt Christophe De Pauw, het aanspreekpunt van de nieuwe showroom. “Klanten zien er onze producten in werking zien en ervaren zelf hoe ze bijdragen aan een verhoogd comfort en veiligheid in huis.”

www.timbrebytimmerman.be

Feestlokaal Vooruit op weg naar UNESCO Werelderfgoed

Feestlokaal Vooruit in Gent staat op de Belgische UNESCO indicatieve lijst, een belangrijke stap richting Werelderfgoedstatus in 2027. Het maakt deel uit van een internationaal dossier rond Workers’ Assembly Halls, iconische volkshuizen gelinkt aan de arbeidersbeweging. Zes landen, waaronder België, Argentinië en Australië, dragen historische gebouwen voor.

Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Ben Weyts dient het dossier in begin 2026. Intussen ondergaat het monument uit 1913 een duurzame restauratie. “Vooruit trekt jaarlijks 300.000 bezoekers en is cruciaal voor kunst en cultuur”, zegt Franky Devos (VIERNULVIER).

De restauratie van de voorbouw, inclusief Balzaal en Domzaal, is klaar eind 2025. De Theaterzaal, Concertzaal en het café blijven open, terwijl VIERNULVIER ook programmeert op andere Gentse locaties.

viernulvier.gent

De bouw van de Vooruit, ontworpen door Ferdinand Dierkens, werd aangevat in 1911 en in 1913 geopend als Feestlokaal van Vooruit.

De nieuwe showroom van Timmerman in Maldegem

Botst de gezondheidszorg straks op haar limieten?

In de gezondheidszorg zoals we die nu kennen, is preventie een ondergeschoven kindje. Willen we ongelukken vermijden, dan is het hoog tijd om die tanker te keren, betoogt dr. Gretel Schrijvers, CEO bij Mensura.

Worden we ziek, dan gaan we naar de dokter. Het klinkt evident, maar blijft het dat ook? De toestand van de Belgische gezondheidszorg oogt immers weinig rooskleurig. We kunnen zonder overdrijven stellen dat onze gezondheidszorg zelf ziek is. Het aantal langdurig zieken bevindt zich op recordhoogte: eind 2023 telde het RIZIV er 526.000. Dat de aanwas versnelt en we inmiddels meer dan 9 miljard aan uitkeringen besteden voor deze groep mensen is ronduit alarmerend.

Naast langdurig zieken komen er bij de brede Belgische bevolking ook heel wat chronische ziekten voor. Uit de gezondheidsenquête van Sciensano (2018) blijkt dat 29% van de Belgen ouder dan 15 met een chronische ziekte (diabetes, obesitas…) kampen.

ZORG ONDER DRUK

Bijkomend zet de voortschrijdende vergrijzing grote druk op het gezondheidssysteem. Het resultaat: stijgende kosten voor de gezondheidszorg, en dat terwijl de euro’s schaars zijn en er overal bespaard moet worden. Tegelijk loopt het aantal artsen stelselmatig terug.

De combinatie van een exponentiële groei in zorgbehoeften, met een dalend aantal artsen, oplopende kosten en krimpende budgetten zorgt voor een gevaarlijke cocktail. Ons zorgsysteem is eenvoudigweg niet in staat om die gecombineerde impact te blijven dragen. Sommige stemmen –zoals prof. Marc Noppen, voormalig CEO van UZ Brussel – waarschuwen zelfs voor een ‘healthcare meltdown’ en situeren die rond… 2030. Akelig dichtbij dus.

VERLAAG DE INSTROOM

Gelukkig zijn er ook bouwstenen om te helpen voorkomen dat het zo ver komt. Zaken als een alternatieve organisatie van de zorg, meer digitale ondersteuning of het beroep van zorgverlener aantrekkelijker maken. Of misschien wel de belangrijkste: de vraag naar medische zorg en begeleiding verminderen.

Een aanzienlijk deel van de ziektelast op oudere leeftijd kan worden voorkomen door belangrijke risicofactoren tijdens de levensloop aan te pakken. Roken, hoge cholesterol, ongezonde voeding, te weinig beweging, alcohol… zijn factoren die in hoge mate het gevolg zijn van keuzes.

Veel mensen zijn zich onvoldoende bewust wat de impact op lange termijn is van een ongezonde leefstijl. Werkgevers hebben er alle belang bij dat hun medewerkers mentaal en fysiek in optimale gezondheid aan de slag kunnen, en nemen daar ook initiatieven voor. Tegelijk speelt een grote persoonlijke verantwoordelijkheid.

Daarom ben ik ook pleitbezorger voor een grotere inzet op preventie en gezondheidseducatie. Dat betekent meer middelen voor de promotie van een gezonde leefstijl, de invoering van taksen op ongezonde producten zoals processed food en het aantrekkelijker maken van gezonde alternatieven. Maar ook een sterkere samenwerking tussen de verschillende actoren in de zorg.

Oost-Vlaams cursief vanuit een ander perspectief

De markt afschuimen

TEKST EN FOTO JAN VAN GYSEGHEM

In Ninove – de politieke kijkwoning van België – is wel meer te zien dan een electorale aardverschuiving.

Ze is nog erg jong maar toch al expert. Dat kan, vooral als het gaat om een speels en creatief materiaal zoals schuim. Badschuim, eiwitschuim, zelfs piepschuim: het heeft iets luchtigs en vrolijks.

Of ze ook de bedrijfsleider is, is niet duidelijk. Zeker is wel welke richting het uit moet: handen in de heupen, sprekende blik, vastberaden trek om de mond. Slimme verbetenheid.

Zoveel jeugdige pit. Zet haar maar aan het werk. ’t Zal vooruit gaan. Gelukkig steekt de wet op kinderarbeid hier een stokje voor. Zelf kan ze dus geen productiemedewerker zijn.

Misschien is ze gewoon een meisje uit Ninove dat droomt ooit Super Girl te worden. Het masker en de cape heeft ze al.

Ondertussen schuimt deze producent de markt af, op zoek naar het juiste talent.

Een nieuwe dageraad tussen China en Europa?

Wat kunnen we leren over de technologische ontwikkelingen in andere werelddelen, dat is het jaarlijkse uitgangspunt van onze Voka TechTrip. Hoe realistisch zijn onze hoge ambities voor het tech-ecosysteem in Gent en welke omgeving moeten we daarvoor creëren? Een uitgelezen moment om nog eens naar China te trekken, nu de wereld in geopolitieke blokken uit elkaar scheurt en China door de VS onder Trump als de baarlijke duivel wordt afgeschilderd. Gezien Uncle Sam nu ook de hand niet meer wil vasthouden van het trage, overgereguleerde en complexe Europa, zullen we op eigen benen moeten staan. En dan is er geen reden om het vijandbeeld van Trump ten aanzien van China te delen. We kunnen beter met frisse blik inschatten wat dit nieuwe oude continent kan betekenen voor Europa in de wereldorde van morgen.

Wat onmiddellijk opvalt in Beijing, 5 jaar na ons vorig bezoek aan China: wat is alles veranderd. Het straatbeeld is zoals in elke rijke Europese hoofdstad, met chique winkels, hotels, veel elektrische wagens en scooters, wegen en infrastructuur in uitstekende staat, geen drugs of daklozen te zien, geen smog, alles heel clean. De welgestelde middenklasse is in Beijing de norm van de dingen, de levensstandaard lijkt hoog. De bedrijfsbezoeken doen de monden van onze 50 deelnemers openvallen. Huawei met een verblindende expo-hall van hun meest recente toepassingen, de flatscreens van BOE met de nieuwste Oled-technologie, robots voor de diensten- en zorgsector bij Orion Star. En dan een autofabriek van smartphoneproducent Xiaomi zoals ik nog nooit in mijn leven zag. Aluminiumplaten komen toe en worden geperst, geponst en in elkaar gezet door een choreografie van honderden robots. Op het einde komt er een prachtige auto uit, de menselijke tussenkomst is miniem. Dark factories, zo heten ze, je kan de lichten doven, want er werken toch geen mensen. De toekomst – ook voor Europa – want zo vormen ons tekort op de arbeidsmarkt en onze hoge lonen veel minder een probleem.

Vergeet het fabeltje dat China de goedkope fabriek van de wereld is die minderwaardige producten maakt aan een lage prijs door een overvloed aan slecht betaalde arbeidskrachten. Dat was 20 jaar geleden zo, maar sindsdien ging het razendsnel vooruit. Na de kledij en de meubels worden nu vooral hightech producten gemaakt. Van de fabriek van de wereld is China nu het grootste laboratorium van design en innovatie, ook op gebied van fundamenteel onderzoek. Jaarlijks studeren 5 miljoen ingenieurs af, het STEM-onderwijs wordt hier zonder poespas gepromoot als toegangspoort voor de jobs van de toekomst. De bevolking staat open voor technologie, de smartphone wordt hier voor meer toepassingen gebruikt en door een groter deel van de bevolking dan bij ons. Cash en creditcards bestaan bijna niet meer, alles gebeurt online via mobile. Er is minder zorg voor privacy, de mensen appreciëren het gebruiksgemak en maken zich niet te veel zorgen over de gegevens die ze achterlaten.

“

We staan aan het begin van een nieuwe wereldorde. Ik zou vanuit Europa ook naar het Oosten kijken nu er een kille wind waait uit het Westen”

Mis geen enkele Geert dacht. Abonneer je daarom op Geert zijn LinkedIn-nieuwsbrief.

Welke strategie kan Europa ten aanzien van China hanteren? We willen geen dumping van massa’s Chinese producten die niet meer naar de States kunnen, maar wat met topproducten aan ongeëvenaarde prijzen zoals hun elektrische auto’s, weigeren we die ook? Zal een importheffing van 20% van de Chinese import naar Europa effect hebben als ze 50% goedkoper kunnen produceren door hun superieure automatisatie en digitalisatie? Kunnen we in Europa selectiever zijn wat we willen importeren, met oog voor de consument, eerder dan het afschermen van onze eigen producenten wiens drive naar innovatie dan zou verzwakken? De Chinezen willen ook zelf investeren in Europa: durven we hen in het aandeelhouderschap van bedrijven toelaten? En investeren Europese spelers zelf in China via joint ventures met Chinese partners, de enige weg die de Chinese overheid nog aanmoedigt?

Het idee dat we dit best niet doen omdat ze dan met onze ideeën en intellectuele eigendom gaan lopen, is in elk geval achterhaald. We staan aan het begin van een nieuwe wereldorde. Ik zou vanuit Europa ook naar het Oosten kijken nu er een kille wind waait uit het Westen.

samen groeien, samen ondernemen, samen duurzaam innoveren

www.openbedrijvendag.be volg ons op: