Interview Saskia Van Uffelen

SASKIA VAN UFFELEN ROEPT OP OM HET ROER OM TE GOOIEN

"WE MOGEN DE ELASTIEK ECHT NIET MEER VERDER UITREKKEN"

In "Durven voor morgen" schreef Saskia Van Uffelen eind vorig jaar een bevlogen pleidooi voor verandering. De gerenommeerde bedrijfsleidster en digital champion roept in het boek bedrijven, politici, maar ook individuen op om uit hun comfortzone te treden en in dit digitale tijdperk resoluut voor verandering te kiezen. Een oproep die vandaag – omwille van de coronacrisis en alle maatschappelijke en economische gevolgen van deze crisis – actueler dan ooit is.

Saskia Van Uffelen legde de afgelopen vijfendertig jaar een indrukwekkend parcours af binnen de bedrijfswereld. Sinds september 2019 staat ze als corporate vicepresident aan het hoofd van de afdeling Benelux van de Franse IT- en netwerkdienstenleverancier Inetum (het voormalige GFI). Daarvoor was ze onder meer aan de slag als CEO bij Ericsson en Bull. Van Uffelen zetelt ook in verschillende sectoren in raden van bestuur en ze vertegenwoordigt als digital

Laat ons nu de durf aan de dag leggen om de noodzakelijke transformaties door te zetten

champion België bij de Europese commissie. Omwille van al die verschillende petten is Van Uffelen goed geplaatst om aan de alarmbel te trekken. "Ik ben sinds 2011 actief als digital champion en al die tijd heb ik al een beetje het gevoel dat ik nog veel sta te roepen in de woestijn", zucht Van Uffelen. "Er verandert de jongste jaren zoveel op het gebied van technologie en digitalisering en toch gaat het binnen onze bedrijven – in onze hele maatschappij – nog veel gewoon zijn gangetje. Daardoor missen we de boot en toch staat iedereen erbij en kijkt ernaar. Ondanks het feit dat we zichtbaar in de problemen komen – kijk alleen al maar naar de files die steeds maar langer worden, het aantal burn-outs dat de pan uit swingt, ons onderwijs dat meer en meer achterop hinkt – blijven we de elastiek steeds verder uitrekken. Bedrijven vervangen liever medewerkers, dan dat ze medewerkers die ze al hebben omscholen. Want op die manier moeten we niet uit onze comfortzone komen, hoeven we niet te veranderen. Maar een elastiek die je te ver uitrekt, die knapt uiteindelijk en dan zit je pas echt in de problemen."

OMGEKEERDE PIRAMIDE

"In mijn boek schreef ik dat we hopelijk geen oorlog nodig zouden hebben om ons met onze neus op de feiten te drukken", zegt Van Uffelen. "Een oorlog die ons verplicht om te veranderen. Die oorlog kwam er – onder de vorm van de coronacrisis – sneller dan ik verwacht had. Het is nu alle hens aan dek en alle excuses van het recente verleden vervallen in de strijd tegen een onzichtbare vijand. Kijk, je kan de problematiek eigenlijk simpel samenvatten. Vroeger was onze samenleving een piramide: politici bepaalden het beleid, bedrijven beslisten wat hun klanten wilden. Vandaag hebben we – door de technologie en de digitalisering – allemaal een veel breder referentiekader. Hierdoor is de piramide omgedraaid. De kiezers sturen veel meer de politici, klanten beslissen zelf wat ze willen van een bedrijf. De machtsverhoudingen zijn helemaal overhoop gegooid. Alleen willen we dat nog niet echt aanvaarden."

SAMENWERKEN

Volgens Van Uffelen is het duidelijk dat de oude maatschappij- en businessmodellen niet meer werken. "We moeten dringend de harmonie tussen offline en online herstellen", zegt ze. "Dat is de belangrijkste les die de coronacrisis ons leert. Bedrijven en organisaties die niet om kunnen gaan met deze realiteit zijn de voorbije maanden letterlijk gecrasht. Wij denken in België nog veel te fel in sectoren. Dat werkt niet meer, want de concurrentie komt al lang niet meer enkel uit je eigen sector. Je kan hierdoor alles niet meer op eigen houtje oplossen, samenwerkingen zijn noodzakelijk. Hierin kan Voka een belangrijke rol spelen. Als organisatie kunnen jullie bedrijven helpen om te evolueren naar een model van samenwerking tussen verschillende partners. Je mag immers niet vergeten dat we misschien naar een wereld gaan waar we één bedrag per maand betalen voor woonst en verzekering en transport en utilities en …"

VERTROUWEND LEIDERSCHAP

Een tweede evenwicht dat we dringend moeten herstellen is dit tussen welvaart en welzijn. "We moeten uit de ratrace stappen, het denken op korte termijn en in kwartalen loslaten", legt ze uit. "Ook hier leert de coronacrisis ons weer dat langetermijndenken veel meer oplevert dan outputgedreven denken. Natuurlijk moeten we op korte termijn resultaten blijven halen, de rekeningen en de lonen moeten nu eenmaal betaald worden. Maar er moet altijd een visie op lange termijn zijn. Bedrijven die eerder al investeerden in thuiswerken, in opleidingen, in de balans tussen werk en privé, plukken daar vandaag volop de vruchten van. Vooral de jongere generaties wijzen hier de weg. Zij zorgen ervoor dat we onze manier van werken én leiding geven transformeren. Jonge mensen willen niet langer wachten op hun pensioen om van het leven te genieten. Ze wisselen werken en genieten met elkaar af. Ze combineren werken met reizen, met het zorgen voor hun kinderen. Ze werken wanneer het hen past en waar het hen past. Dat is de belangrijkste reden dat controlerend leiderschap niet meer werkt, dat moet vertrouwend leiderschap worden. Een ook hier heeft de coronacrisis weer voor een versnelling gezorgd. Door het verplichte telewerken zijn heel wat argumenten die bedrijfsleiders en overheden in het verleden gebruikten om de digitale transformatie uit te stellen weggesmolten als sneeuw voor de zon."

CEO VAN ONS EIGEN LEVEN

"We mogen het menselijk leed en de economische ravage die de coronacrisis veroorzaakt heeft helemaal niet minimaliseren", besluit Van Uffelen. "Maar laat ons er vooral ook lessen uit trekken. We hebben met z'n allen enorme veerkracht getoond, denk bijvoorbeeld maar aan de snelheid waarmee de horeca de omschakeling naar onlinebestellingen en take away gemaakt heeft. We hebben getoond dat er voldoende creativiteit aanwezig is. Laat ons nu ook de durf aan de dag leggen om de noodzakelijke transformaties door te zetten. En heel belangrijk is om niet te wijzen naar de anderen. We zijn allemaal CEO van ons eigen leven, we kunnen allemaal initiatieven nemen om de transformatie op gang te brengen. Meer dan ooit heeft elk individu de eigen toekomst in handen. Laten we dus allemaal durven voor morgen."

Durven voor morgen - Leiden, werken, leren en leven in een digitale wereld Saskia Van Uffelen - Uitgegeven bij Lannoo Campus