BEDRIJF Waterland

‘Consolidatie is slechts zinvol als het toelaat sneller te groeien of synergieën of andere schaalvoordelen te realiseren. Het is nooit een doel op zich.’

Frank Vlayen, Waterland

‘Bedrijven tot marktleider helpen uitgroeien, is fijn’

Hun business situeert zich dan wel in totaal verschillende sectoren, maar toonaangevende Belgische bedrijven zoals huisdierenvoedingsproducent United Petfood, pannenfabrikant The Cookware Company of accountancygroep Moore hebben meer gemeen dan op het eerste gezicht lijkt. Elk zetten ze stevige stappen voorwaarts met de steun van Waterland, het private investeringsfonds dat als strategische partner opereert bij intussen een zestigtal bedrijven in Europa. ‘Samen zijn die goed voor meer dan 50.000 medewerkers en ongeveer tien miljard euro aan omzet’, schetst group managing partner Frank Vlayen.

door Jan Van de Poel fotografie Wim Kempenaers

Een groeigerichte investeerder die bedrijven helpt versnellen, zodat ze kunnen uitgroeien tot een leider in hun markt in België, Europa of zelfs wereldwijd. Volgens Frank Vlayen is dat kort gezegd de corebusiness van Waterland. ‘We investeren in bedrijven die het al goed doen en een mooie rendabiliteit halen. Onze missie is die bedrijven te helpen versnellen in hun groei, om marktleiders te helpen creëren. Waar ze kunnen geraken, hangt steeds af van hun vertrekbasis en het potentieel van de markt’, legt hij uit. ‘Zelf in het management stappen, beschouwen we niet als onze rol. Wel gaan we samen met het management zoeken naar opportuniteiten en dat actief ondersteunen om die doelen te realiseren. Dat kan door mee onderhandelingen te voeren, de financiering te structureren en mee de verdere ontwikkeling van de organisatie uit te stippelen.’

Waterland stelt zich op als een actieve partner voor groeibedrijven. Hoe vult het dit concreet in?

Frank Vlayen:‘We brengen niet alleen het kapitaal in, maar ook de knowhow om een snel groeitraject te realiseren. Vanuit onze ervaring helpen we dat in goede banen te leiden. Vaak brengen we een ambitie en strategie aan om een welomschreven doel te bereiken. We doen dat met een internationale blik op de markt, steeds in samenspraak met de ondernemer. Door ons trackrecord gebeurt het regelmatig dat die aanklopt met zijn plannen. Daarnaast zoeken we zelf proactief naar opportuniteiten. Bij sommige bedrijven stappen we al enkele maanden na de eerste meeting in als aandeelhouder. Bij anderen neemt dat proces wat meer tijd in beslag. Veel hangt af van de personen, de situatie van het bedrijf en soms zelfs een opportuniteit die opduikt. Ook familiale overwegingen kunnen daarbij meespelen. Als investeerder treden we toe tot de raad van bestuur. Naast die formele rol is er regelmatig contact met het managementteam. Bij het opzetten en uitwerken van de groeistrategie werken we nauw samen. Daarbij gaat veel aandacht naar mensen, organisatie en structuur. Want het bedrijf moet de beoogde groei aankunnen. De integratie van overnames bereiden we eveneens mee voor.’

Waterland investeert in een ruim spectrum van sectoren, maar met vier domeinen als rode draad: vergrijzing, duurzaamheid, outsourcing & digitalisering en vrije tijd & luxe. Waarom ligt daarop de focus?

Frank Vlayen:‘Het gaat om brede macrotrends met impact op lange termijn, waarvan we geloven dat bepaalde sectoren hierdoor bovengemiddeld zullen groeien. Op deze vier trends focussen we al langer en vandaag zijn die nog steeds relevant. Binnen die trends gaan we op zoek naar specifieke markten en bedrijven die hierop inspelen. Vervolgens kijken we welke groeimogelijkheden die hebben. Idealiter kijken we naar sectoren waarin nog heel wat spelers zijn en waar het bedrijf kan groeien, zowel organisch als door overnames. Bedrijven helpen om via consolidatie een leidende speler in hun markt te worden, is een belangrijke pijler van onze investeringsstrategie. Als we een consolidatietraject opstarten, vertrekken we steeds vanuit een industriële logica. Digitalisering kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat een bedrijf schaalvergroting zoekt om die uitdaging beter aan te kunnen. Consolidatie is slechts zinvol als het toelaat sneller te groeien of synergieën of andere schaalvoordelen te realiseren. Het is nooit een doel op zich.’

Met recente kantooropeningen in Barcelona, Londen en Parijs bewandelt Waterland zelf internationale paden. Waarom is een lokale basis zo belangrijk?

Frank Vlayen: ‘Het past in onze strategie om meer en meer internationale groei te zoeken met de bedrijven waarin we participeren. Daarom breiden we de laatste jaren ons kantorennet versneld uit. Intussen tellen we al twaalf kantoren in tien landen. Naast de Benelux en Duitsland, als onze oorspronkelijke basis, hebben we momenteel ook eigen kantoren in het Verenigd Koninkrijk, Ierland, Denemarken, Zwitserland, Frankrijk, Polen en sinds kort ook Spanje. Door ons te vestigen in die landen, kunnen we de bedrijven in onze portfolio nog beter helpen en ondersteunen in hun groei. Ons doel is om te komen tot een kantorennetwerk met lokale investeerdersteams over heel WestEuropa. Met hun kennis van de lokale markt en hun eigen netwerk kunnen die lokale bedrijven bijstaan in hun groei, en ook bedrijven uit andere landen helpen actief te worden in hun regio. Lokale verankering vinden we belangrijk, omdat we vaak investeren in familiale bedrijven. Dan is er best enige culturele affiniteit met dat bedrijf en spreek je liefst dezelfde taal. Ondernemers vinden het belangrijk dat ze ook na onze intrede efficiënt beslissingen kunnen nemen. Het helpt dan dat je op nauwelijks één of hoogstens enkele uurtjes rijden zit. Daarom

hebben we bijvoorbeeld kantoren in zowel Londen als Manchester, en ook in Hamburg én München. En denken we aan een bijkomend kantoor in Oslo, om naast dat van Kopenhagen de Noord-Scandinavische landen te bedienen.’

Nabijheid is voor Waterland duidelijk van tel. Impliceert dit dat investeringen buiten Europa nooit aan de orde zijn?

Frank Vlayen: ‘Onze ambitie is zo breed mogelijk aanwezig zijn in West-Europa en bedrijven met hun beslissingscentrum in Europa te helpen in hun groei. Die groei situeert zich in Europa maar ook uiteraard daarbuiten. In het mid-marketsegment dat ons terrein is, zijn we uniek met ons lokaal Europees kantorennetwerk. En Europa biedt nog voldoende groeipotentieel. In Spanje zijn we sinds kort actief, in andere zuiderse landen nog niet. Ook in België, Nederland en Duitsland zijn we trouwens nog aan het uitbreiden. In Europa is er een rijk weefsel aan familiebedrijven. Velen van hen staan op een kantelpunt, omdat hun sector consolideert, schaalvergroting belangrijk is, er belangrijke investeringen moeten gebeuren of het aan opvolging ontbreekt. Zulke factoren zorgen ervoor dat bedrijven een partner zoeken. Momenteel zijn we aandeelhouder in dertien Belgische bedrijven. Samen zijn die goed voor twee miljard omzet en ongeveer achtduizend VTE’s op de payroll. In cijfers is België goed voor zo’n 20 tot 25% van de portfolio van Waterland, wat veel is in vergelijking met de negen andere landen waar we actief zijn. Wellicht starten we ooit ook met kantoren buiten Europa. Een logische eerste stap zou Amerika zijn, want daar zijn al een heel aantal van onze Europese bedrijven actief. 40% van ons kapitaal komt trouwens uit dat continent. Ook Europa is goed voor 40%. De overige 20% komt uit Azië en het Midden-Oosten.’

Tal van factoren, van corona en de brexit over allerlei handelsbeperkingen wereldwijd tot het wankelende Ever Grande, zorgen voor onzekerheid in financiële wereld. Hoe kijkt u hiernaar?

Frank Vlayen: ‘Onzekerheden in de economie zijn er altijd geweest. Corona kwam plots, maar bijna twee jaar later hebben bedrijven zich goed aangepast aan de situatie. Veel bedrijven hebben het moeilijk gehad, maar vele anderen hebben het dan weer erg goed gedaan door corona. In geen van beide gevallen is het als investeerder eenvoudig om door het corona-effect heen te kijken. Momenteel komt daar de inflatie nog eens bij. Dat maakt ons werk alleen boeiender. Investeren is een zaak van zowel onzekerheden als opportuniteiten kunnen inschatten. Tot nu toe hebben we dat vrij goed kunnen doen. In de jaren voor corona hebben we een voortdurende stijging van ons investeringsritme kunnen realiseren. Tegen onze verwachtingen in heeft zich dat ook in 2020 doorgezet, ondanks een pauze tijdens de eerste lockdown. 2021 is zelfs een absoluut recordjaar. Tot dusver hebben we met Waterland dit jaar een 140-tal overnames gerealiseerd, tegenover

‘Veel familiebedrijven staan op een kantelpunt, omdat er belangrijke investeringen moeten gebeuren of het aan opvolging ontbreekt. Dat zorgt ervoor dat zij dan een partner zoeken.’

100 over heel 2020. Een twintigtal daarvan zijn bedrijven in voor ons nieuwe sectoren, de 120 andere zijn vervolgacquisities met de bestaande zestig bedrijven in onze portfolio. Die groei is mogelijk dankzij onze geografische expansie en de investeringen in onze teams. Telde Waterland vijf jaar geleden 40 investeringsmensen, dan gaan we nu richting honderd verspreid over twaalf kantoren. Hierdoor kunnen we uiteraard meer investeringen afronden en opvolgen.’

Waterlands achtste en laatste fonds klokte eind vorig jaar af op liefst 2,7 miljard euro, of een miljard meer dan het zesde fonds van 2015. Waaraan is dit succes te danken?

Frank Vlayen: ‘Gemiddeld elke drie à vier jaar halen we een nieuw fonds op, dat dan in de volgende tien à twaalf jaar investeringen doet. Omdat we van nature ambitieus zijn, willen we ook zelf groeien. Dat kan door bijkomend kapitaal aan te trekken. Tot nu toe hebben we dat steeds relatief makkelijk gevonden dankzij onze goede trackrecord.

‘We trachten ons steeds bescheiden op te stellen. Ambitie is goed, maar daarmee zwaar in de media uitpakken is niet onze stijl.’

Waterland haalt ook duurzaam investeren aan als een belangrijke investeringspijler. Hoe weerspiegelt zich dat in de werking?

Frank Vlayen:‘We investeren in heel wat bedrijven in de duurzaamheidseconomie, gaande van afvalbeheer, waterzuivering tot snelle oplaadsystemen voor elektrische bussen. In onze eigen werking kijken we naar mogelijkheden om onze ecologische voetafdruk te reduceren en te compenseren. Ook bij de bedrijven waarin we investeren, kijken we meer en meer naar hoe we hun ambitieniveau op dat vlak kunnen opschroeven. Als je weet dat we aandeelhouder zijn in ruim 60 bedrijven en in elk van die bedrijven samenwerken met andere aandeelhouders heeft, vraagt dat uiteraard wel wat overleg.’

We zijn ons bewust van het belang om dat trackrecord goed te houden. We moeten gefocust blijven werken en zorgen dat we goede investeringen blijven doen. Uiteraard kunnen we veel ervaring meenemen uit eerdere investeringen. Het verleden leert ons dat we ons snel vertrouwd weten te maken met nieuwe sectoren. Je moet voldoende tijd nemen om je goed in een markt in te werken en de risico’s en succesfactoren in te schatten. En je moet de juiste mensen aantrekken: verstandige mensen met een ondernemende instelling en een goede affiniteit met familiebedrijven. Gelukkig is Waterland een aantrekkelijke werkgever met een goede reputatie, die jonge talenten een interessant beroep biedt met veel afwisseling. In ons team krijg je als jonge professional de kans om actief bij te dragen aan groeitrajecten van bedrijven. Dat geeft veel voldoening. Ook ik vind het nog steeds heel fijn om een van onze bedrijven te zien uitgroeien tot een marktleider.’

Vergeleken met anderen opereert Waterland opvallend in de luwte. Waarom?

Frank Vlayen: ‘We laten de resultaten van onze bedrijven liever voor zich spreken. Onze focus ligt op hen en als zij het goed doen, zien we veel liever hen in de spotlights staan. Sommige investeerders waarderen ongetwijfeld dat we gedreven zijn, maar tegelijk beide voeten op de grond houden. We trachten ons steeds bescheiden op te stellen. Ambitie is goed, maar daarmee zwaar in de media uitpakken is niet onze stijl.’

Al belet dat niet dat Waterland soms toch plots de pers haalt, bijvoorbeeld met de opmerkelijke overname van een Britse keten van ontwenningsklinieken.

Frank Vlayen:‘De ene investering springt nu eenmaal wat meer in het oog dan de andere. Deze overname paste in de internationale groeistrategie van een Duits bedrijf in die sector dat in eigen land al marktleider was. Maar persaandacht is steeds een gevolg van investeringen, nooit een doel an sich.’

www.waterland.be

Ook horeca-ondernemer met Familie-kroeg

Naast Waterland haalt Frank Vlayen sinds een tweetal jaar ook op heel andere wijze de krantenkoppen, onlangs nog als een van de drijvende krachten achter de Brughuis Barrel Aged. Dit is het jongste brouwsel van de Brughuis Brouwers, een microbrouwerij die hij samen met enkele andere stamgasten van Café Brughuis in de Mechelse deelgemeente Muizen heeft opgestart. ‘Dat was al mijn stamcafé, toen het in 2018 de deuren sloot bij het pensioen van de toenmalige uitbaatster. Het was nog het enige café in het dorp en om het gemeenschapsleven nieuw leven in te blazen, hebben we dat met enkele stamgasten anderhalf jaar later zelf overgenomen. Maar zelf sta ik voor en niet achter de toog’, lacht hij. Vanuit de gedeelde passie voor speciaalbieren, rijpte bij de nieuwe eigenaars het idee om in die bruine kroeg waarvan de gevel dienst doet als café Jan & Alleman in de VTM-soap Familie – een microbrouwerij te starten. ‘In Amerika en het Verenigd Koninkrijk vind je wel meer gelijkaardige brouwcafés. In België zie je dat nog veel minder. Na in de zomer van 2020 eerst een tripel te hebben gelanceerd, zijn we intussen al aan ons vierde brouwsel toe.’