Waarom je als leider gerust mag zeggen: ‘Ik weet het ook niet zeker.’

Waarom je als leider gerust mag zeggen: ‘Ik weet het ook niet zeker.’

Agile leiderschap. Het zou wel eens de meest gehypete term van het moment kunnen zijn. Boeken, workshops, masterclasses, coachings over het thema: je vindt ze met hopen. Waarom zou je dan precies uitkijken naar een opleiding ‘wendbaar leiderschap’ bij VKW Academy? Omdat onze lesgevers de mosterd halen uit de praktijk. No-nonsense, evidence based, realistisch, down to earth en heerlijk helder. Een gesprek met Leon Vliegen en Frank Philippaerts van Fly Consult die de opleiding voor de vierde keer geven.

We leven in uitdagende tijden. De wereld is complex en onvoorspelbaar. Niets kunnen we nog zeker weten.

LEON VLIEGEN: “Wendbaar en veerkrachtig leiderschap is dan ook noodzakelijk om mee te zijn en het verschil te maken. Dit betekent dat je, ook in moeilijke en snel veranderende omstandigheden, doordachte en doorvoelde keuzes maakt en beslissingen neemt, en daar de volle verantwoordelijkheid voor neemt.”

Doordacht en doorvoeld kiezen en beslissen. Als leider hoef je je emoties dus niet uit te schakelen?

LEON VLIEGEN: “Veel leiders zweren bij ratio en logica. Maar emoties kan en hoef je niet buiten spel te zetten. Integendeel: emoties en gevoelens spelen een cruciaal rol bij het nemen van beslissingen en dus bij het sturen van gedrag. Zelfreflectie is essentieel als je een goede leider wilt zijn. Als je jezelf niet goed kent of niet goed leert leiden, dan zal dat ook impact hebben op hoe je een organisatie of team leidt. Eens je dat weet, kan je alerter zijn en bijvoorbeeld voorkomen dat emoties je op een negatieve manier hinderen.”

Wat zijn veel voorkomende valkuilen bij leiders?

FRANK PHILIPPAERTS: “Ondernemers zijn doorgaans sterk actiegericht. Ze willen vooruit. Middenin de actie, da’s hun comfortzone. Zo hoeven ze niet in de spiegel te kijken en zelf te veranderen. Veel leiders worstelen ook met de behoefte aan controle. Ze hebben graag voorspelbaarheid: als ik A doe, is B het gevolg. Maar 100% controle en nul risico zijn een utopie.”

Maar als leider kan je toch moeilijk zeggen: ik weet het zelf ook niet meer? Want als het stormt, kijkt iedereen naar de kapitein.

LEON VLIEGEN: “Je moet er als leider staan. Maar je mag gerust zeggen: ik weet het ook niet helemaal zeker. Ondermijn je daarmee je gezag? Neen, we zien eerder het omgekeerde: doen alsof je de alwetende leider bent, daar prikken mensen zo doorheen. Dan oogst je wrevel in plaats van instemming. Toch leeft in veel organisaties nog altijd het beeld: de baas gaat ons vertellen wat we moeten doen. Leiders vinden vaak ook van zichzelf dat alle antwoorden van hen moeten komen. Maar als je toegeeft aan die verwachting, dan creëer je een patroon en gaan medewerkers hun leiderschap uitbesteden: ik hoef niet te denken en te kiezen, de baas doet dat.”

Hoe krijg je dan gedeeld leiderschap in de organisatie?

FRANK PHILIPPAERTS: “Vertrouwen, veiligheid en openheid zijn essentieel. Mensen moeten zich veilig voelen. Ze moeten erop kunnen vertrouwen dat het oké is om een eigen inbreng te hebben. Ze moeten kansen en een stem krijgen. Ondersteuning en de ruimte om te leren uit fouten. Dan zijn mensen bereid om eigen keuzes te maken. En voor keuzes die je zelf maakt, neem je verantwoordelijkheid op. Dan doe je dingen omdat je er zelf achter staat en niet omdat de baas het vraagt.”

LEON VLIEGEN: “Zo creëer je als leider niet alleen engagement, maar benut je ook alle aanwezige expertise in je organisatie. Dat helpt dan weer om betere beslissingen te nemen.”

En beslissen moet je sowieso, ook al is de onzekerheid groot?

LEON VLIEGEN: “Net dán is een veelheid aan expertise en invalshoeken welkom. Je kan je dus maar beter omringen met stevige profielen die je triggeren, je denkkader stretchen en een goed klankbord vormen om samen knopen door te hakken. Stevige discussies? Die moeten er zijn. Toch is het voor veel bedrijfsleiders contra-intuïtief om verschillende meningen toe te laten. Je moet dat proces ook goed organiseren, anders werkt het averechts. Door gedisciplineerde besluitvorming creëer je de condities om snel en veilig tot goede en gedragen beslissingen te komen, waarbij je groepsdruk buiten spel zet.”

Hoe zorg je ervoor dat die beslissingen ook in de praktijk worden omgezet?

FRANK PHILIPPAERTS: “Discipline in de uitvoering zorgt voor resultaat. Ook op dit vlak is gedeeld leiderschap onmisbaar, op alle niveaus in de organisatie. En dit in combinatie met een goede aanspreekcultuur. In veel bedrijven is dat een grote uitdaging. Waarom iemand een afspraak niet is nagekomen of ondermaats presteert: het zijn inderdaad niet de prettigste gesprekken. Maar je moét ze aangaan om te vermijden dat het opnieuw gebeurt. Zeker in familiebedrijven waar de relaties persoonlijker zijn, worstelen leiders ermee. Dé factor waar het in zo’n gesprek om draait, is luisteren.”

Luisteren?

LEON VLIEGEN: “Luisteren vanuit een oprechte interesse in de ander, naar zijn ideeën en inbreng, en je eigen aannames en vooroordelen loslaten. Het lijkt supersimpel en toch is het voor velen moeilijk, omdat ze vrezen zo de controle uit handen te geven. Ben je dan wel aan het leiden? Ja, want je gaat op zoek naar wat er achter de bocht ligt. Luisteren is de meest onderschatte vaardigheid van een goede leider. Terwijl het de meest interessante vorm van sturing is.”

Luisteren is de meest onderschatte vaardigheid van een goede leider. Terwijl het de meest interessante vorm van sturing is.

Hoe word ik een agile leader in de wereld van morgen?

VKW ACADEMY OPLEIDING

DOCENTEN: Leon Vliegen en Frank Philippaerts

WAAR: Terhills Hotel, Maasmechelen

WANNEER: 13 en 14 maart 2023, 17 april 2023, 25 mei 2023 en 20 juni 2023

Elke sessie vindt plaats van 8.30 tot 17.30 uur. Tussen de eerste twee opeenvolgende sessies (13 en 14 maart) voorzien we een overnachting. De groep zal bestaan uit max. 12 deelnemers.

BESTEMD VOOR: Ondernemers, bedrijfsleiders en managers

PROGRAMMA, INFO EN INSCHRIJVEN: www.vkwlimburg.be/vkw-academy