Buiten de lijntjes | Danser/ondernemer

Danser/ondernemer

© Frank Gielen

Je hebt mensen die, in alle bescheidenheid, de kamer vullen met hun présence. Zelfs in sweater en losse broek heeft Wim Vanlessen (46) nog de allure van een elegante danser. Na een adembenemende carrière van 25 jaar als topdanser bij Ballet Vlaanderen, zette Wim in 2019 een stapje opzij, op zoek naar een nieuwe toekomst. Een gesprek over het roer omgooien, jezelf heruitvinden en je levenswerk verder laten bloeien.

Knaapje uit Pelt wordt principal danser bij Ballet Vlaanderen en verovert alle grote podia in de wereld. Het verhaal van Wim Vanlessen (46) leest als een sprookje. “Ik was een kind met veel energie en leefde me uit in de lokale turnkring. Tot choreografe Alicia Borghten het potentieel van een danser in me zag.” Wim stort zich op de dans wereld en bouwt een indrukwekkende carrière uit.

Welke belangrijke les trek je uit 25 jaar als topdanser?

“Topdanser worden was mijn grote droom. Zonder doorzettingsvermogen zou ik niet zover geraakt zijn en zou ik ook niet zo lang op hoog niveau hebben kunnen meedraaien. Hoe je omgaat met tegenslagen bepaalt het verloop van je carrière. Wanneer het goed gaat, zit je in een opwaartse flow. Maar als het niet goed gaat, moet je nagaan: hoe kan ik de situatie in mijn voordeel keren?”

Wat ik tot nu toe bereikt heb, beschouw ik als een voorbode voor wat komen gaat.

Vertel, Wim, wat is jouw recept?

“Drive en discipline aan de dag leggen. Altijd bezig zijn met de volgende stap. Focus bewaren. Aandacht geven aan de juiste dingen en geen energie stoppen in zaken waar je geen vat op hebt. Allemaal dingen die ik heb moeten leren. In het begin van mijn carrière was ik een jonge pitbull: ik beet me vast in die droom en liet niet los. Eens aan de top moet je zorgen dat je die plaats kan behouden. Je hebt maturiteit en ervaring maar niet meer de souplesse van een 18-jarige. Ondertussen staan jonge mensen te trappelen om je plek in te nemen. Ook dan moet je zorgen dat ze niet om je heen kunnen. En daar is maar één manier voor: beter zijn dan de rest.”

Terug op een beginpunt staan, is confronterend. Maar je hebt geen keuze: het roer moet om.

Als je jezelf torenhoge ambities oplegt, dan leg je ook veel druk op jezelf. Hoe hield je dat vol?

“Als topdanser weet je wanneer je moet pieken. Fysiek en mentaal werk je daarnaartoe zodat je presteert op de momenten dat je moet presteren. Dat proces steeds beter onder de knie krijgen, triggerde me. Als je de lat hoog legt voor jezelf, blijft het ook interessant. Maar af en toe moet je ook kunnen freewheelen en ventileren. Fijne mensen buiten het danswereldje hielpen me op het juiste moment in te zien dat een pirouette niet het allerbelangrijkste is in het leven.” (lacht)

Op je 43e nam je afscheid van het podium. Hoe heb je dat ervaren?

“Het was een afscheid in schoonheid. Daarna was er leegte. De focus op dans en heel mijn structuur vielen weg. Dansen was ook een deel van mijn identiteit geworden. Wie ben ik nu nog? Hoe blijf ik relevant? Die vragen stellen zich onvermijdelijk. Terug op een beginpunt staan, is ook best confronterend. Alles wat ik nu doe, heb ik nooit eerder gedaan. Eerst was dat beangstigend. Als danser genoot ik respect en was er omkadering, opeens dobberde ik rond in de oceaan. Verdrink of overleef je, nobody knows. Dat is een harde les.”

Hoe geraak je uit die fragiele positie?

“Je hebt geen keuze: het roer moet om. Het was belangrijk om een nieuw doel te vinden. De ondernemer in mij zegt ook dat ik zelf een pad moet creëren om dat doel te bereiken. Dat vind ik een uitdaging. Alles ligt open. Er komen aanbiedingen voorbij, maar waar ga je op in en waar niet? Je moet goed weten wat je doet en wat niet. Dat laatste is zeker zo belangrijk. Ik vertrouw op mijn intuïtie, maar ergens is er ook wel berekening. Ik denk twee keer na omdat ik het gevoel heb dat ik niet mag falen. Afwachten tot er iets interessants voorbijkomt, is me te passief. Van betekenis blijven, daar draait het om.”

Welk doel heb je nu voor ogen?

“Mensen die iets bereikt hebben in hun vak, zijn van belang om jonge mensen te begeesteren. Wat ik bereikt heb, beschouw ik dus als een voorbode voor wat komen gaat. Ik wil graag kleur geven aan het artistiek beleid van een culturele instelling en mijn kennis en ervaring doorgeven aan de volgende generatie professionele dansers. Ook buiten de balletzaal wil ik een ambassadeur zijn en mensen inspireren. Ik zat in de jury van ‘Dancing with the Stars’. Ik schreef een boek en dit najaar komt mijn kinderboek uit. Ik geef masterclasses en lezingen, ook voor managers. Ik sta open voor samenwerkingen, klein of groot. Maar het moet altijd top notch zijn. Dat is mijn enige trademark.”

© Frank Gielen

Wat kan een manager van een danser leren?

“Wat ik zelf met vallen en opstaan geleerd heb: jezelf zien als levend materiaal waarmee je kan spelen. Hoe word je uitmuntend in je vak? Hoe ga je om met mentale druk en tegenslag? Hoe motiveer je jezelf en anderen? Hoe connecteer je met een publiek? Maar ook: je bewust worden van je lichaam, je lichaamshouding verbeteren, je uitstraling vergroten. Je hebt mensen die iets uitstralen en impact hebben zonder dat ze nog maar één woord gezegd hebben. We zijn zoveel met ons hoofd bezig, net daarom is werken met je lichaam heel bevrijdend.”

Kunnen kunst en economie elkaar ook versterken?

“Natuurlijk! Schoonheid en talent geraken niet ver zonder ondernemingszin. Anderzijds is kunst belangrijk om jonge mensen te laten dromen. Kunst voedt de verbeelding. Daar kunnen we niet genoeg van hebben.”

Wie is Wim Vanlessen?

- Geboren in Pelt op 21 november 1975.

- Trekt op zijn 12e naar de balletschool in Antwerpen en zwaait af met de Prix de Lausanne.

- Maakt in 1994 zijn debuut bij Ballet Vlaanderen waar hij zich met een ijzeren discipline een weg naar de top danst.

- Wint oneindig veel harten, van Parijs tot New York, en vergaart een volle prijzenkast. In 2016 wordt hij geridderd voor culturele verdienste.

- Neemt in 2019 afscheid van Ballet Vlaanderen met Maurice Béjarts Boléro.