GW 3 2021 Bladermodule Johan

DE BESTE IDEEËN VOOR DUURZAAM WONEN

& GLAS 73 KOZIJNEN Alles over kunststof,

innovaties & keurmerken

OP REIS 90 GROEN Zo blijft je CO²-footprint

binnen de perken

MINITOPIA

DE B E ST E I DE E Ë N V O O R DUUR Z AAM WO N EN

MINDER TEGELS

TUINIEREN OM DE WERELD TE REDDEN

DUURZAAM WONEN OP EEN VOORMALIGE VUILSTORT

ZORGELOOS WONEN

EDITIE 9

OVERVERHITTE WONING?

EDITIE 9 / € 6,95

WWW.GROENERWONEN.COM

GASLOOS VERWARMEN ZONDER VEEL AANPASSINGEN

TIPS VOOR EEN KOEL HUIS

02102

BP 8 7 1 1 2 7 3 9 9 3 0 0 6

6 DE BESTE IDEEËN VOOR DUURZAAM WONEN

& GLAS 73 KOZIJNEN Alles over kunststof,

innovaties & keurmerken

GROENE TRENDS Duurzame houtverf, slim omgaan met regenwater, schone lucht in huis, een strandlaken van petflessen en andere groene nieuwtjes en trends.

OP REIS 90 GROEN Zo blijft je CO²-footprint

binnen de perken

12

MINITOPIA

D E B ES T E I DEE ËN VO O R D U U RZ A A M WO NEN

MINDER TEGELS

TUINIEREN OM DE WERELD TE REDDEN

DUURZAAM WONEN OP EEN VOORMALIGE VUILSTORT

MINITOPIA Van vuilnisbelt tot eigenzinnige woonwijk met duurzame, kleine huizen in een natuurrijke omgeving.

ZORGELOOS WONEN

EDITIE 9

OVERVERHITTE WONING?

EDITIE 9 / € 6,95

WWW.GROENERWONEN.COM

GASLOOS VERWARMEN ZONDER VEEL AANPASSINGEN

TIPS VOOR EEN KOEL HUIS

02102

BP 8 7 1 1 2 7 3 9 9 3 0 0 6

Coverfoto Henny van Belkom

20

HOE DUURZAAM IS… Chantal Engelen, mede-oprichter van Kromkommer: ‘Wij gooien thuis vrijwel nooit eten weg.’

23

ONZE KLUSBOERDERIJ De voormalige akker verandert langzaam in een tuin vol tweedehands planten.

4

GROENERWONEN

25

SLIM OMGAAN MET WATER Besparen, hergebruik in en om het huis, waterontharding.

31

TIPS VAN DE VAKMAN Kleine stappen in de groene richting.

32

DOE HET ZERO Maak je eigen deodorant en wasverzachter.

36

BIO-BOERIN WELMOED DEINUM ‘Boeren zoals onze grootouders dat deden.’

42

GROENE BLOGSTER MARLEEN RUIJTER Tuinieren om de wereld te redden.

INHOUD EDITIE 9 2021

46

GREEN JUNKIES Planten die bijdragen aan een gezondere leefomgeving.

48

ENERGIEZUINIG KOELEN Met de juiste manier van isoleren en ventileren kom je een heel eind!

54

GUERRILLA GARDENING Samen zorgen voor een bloeiende buurt die bijdraagt aan meer biodiversiteit.

61

DOE MEE & WIN

62

BEWUST BARBECUEËN Een mooie zomeravond zonder milieuvervuilende walmen.

64

DE GROENE BARBECUE Gekaramelliseerde venkel, lauwwarme peren met saffraan-siroop, tofu-slaschuitjes en andere plantaardige gerechten van de barbecue.

70

DE (ON)ZIN VAN VOEDSELKEURMERKEN Het verschil tussen duurzame keurmerken en loze beloften.

73

KEUZEHULP KOZIJNEN & GLAS Over kunststof kozijnen, verschillende soorten isolatieglas, innovaties, keurmerken en veiligheid.

80

GASLOOS VERWARMEN Ingrijpende aanpassingen zijn niet altijd nodig.

82

MILIEUVRIENDELIJK ONDERWEG Elektrische stadsbussen, treinen op groene stroom, deelauto’s en -scooters; het Nederlandse vervoer is volop in beweging.

89

KLIMAATPRUTSER GWEN Geluk op wielen.

90

KAN IK NOG WEL OP VAKANTIE? Stroomvretende jacuzzi’s, vliegschaamte, all-inclusivebuffetten en drijvende vervuilers.

Maar ook tips voor een groene vakantie!

96

ENERGIELABEL VOOR WONINGEN Updaten kan geld opleveren.

98

VOLGENDE KEER & COLOFON

GROENERWONEN

5

GROENE TRENDS 2

1

LEKKER ZOETZUUR (1) Wie kan er zonder sweet chilisaus in de koelkast? Deze saus, in Vietnam bekend als Nuoc Cham, is mild pikant en onmisbaar als dip voor groenten, falafel, nems, gyoza, loempia’s en nog veel meer. Lima lanceerde onlangs een nieuwe variant met Italiaanse chili. Deze Sweet Chilisaus is 100% plantaardig en vrij van vetstoffen, gluten en allergenen. Ook lekker in je zomerse salades, groentewok of marinades! De Sweet Chili Saus kost € 3,39 en is exclusief verkrijgbaar bij natuurvoedings- en biowinkels. www.limafood.com STRANDLAKEN VAN GERECYCLEDE PETFLESSEN (2) Zonnen in je tuin, in het park of aan zee kan voortaan heel duurzaam met de nieuwe strandlakens van SooBluu. Elk laken is gemaakt van 20 gerecyclede petflessen, waarvan dankzij innovatieve technologie nieuwe polyestergarens zijn gemaakt. Dit voorkomt het gebruik van aardolie, vermindert de CO2-uitstoot en helpt mee de oceanen een beetje meer plasticvrij te maken. De garens en speciale weving zorgen er bovendien voor dat de strandlakens tot wel een liter per handdoek aan water kunnen opnemen. Tegelijkertijd drogen ze snel en plakt er geen zand aan vast. Naast milieuvriendelijk en absorberend zijn de lakens zacht, licht (340 g) en sneldrogend. De SooBluu strandlakens zijn 100 x 160 cm groot, hebben diverse prints, worden geleverd in een handig tasje en hebben een ophanglus. Prijs: € 24,95. www.soobluu.com

3

6

GROENERWONEN

GROENE PLANTENPOT (3) Op zoek naar een mooie plantenpot? Ga dan voor de nieuwe Pure Round Grass Pot van Elho. Deze limited edition pot is niet alleen groen van kleur, maar kent ook een groen verhaal. De pot is namelijk gemaakt van plastic afval dat vrijkomt bij de productie van kunstgrasvelden. De pot is geschikt voor zowel binnen als buiten.

De Pure Round Grass Pot van 40 cm kost € 49,99. www.elho.com

11 SLIM OMGAAN MET REGENWATER (11) De klimaatcrisis zorgt regelmatig voor overbelaste riolen en ondergelopen tuinen. Om het riool te ontlasten en het grondwaterpeil beter te behouden, bedachten StadLandWater en Jarola de WOP. Dit is een duurzame, eenvoudige en betaalbare optie voor het afkoppelen van regenwater. In de praktijk blijkt deze klus soms nog lastig. Gelukkig is de WOP heel eenvoudig te plaatsen in een bestaande regenwaterafvoerbuis van 80 mm en zorgt deze voor een effectieve afkoppeling van het water. De beluchting van de regenpijp blijft daarbij intact. De WOP wordt onderdeel van een complete Regenwater Afkoppelset, waarmee je eenvoudig, betaalbaar en probleemloos afkoppelt. www.rawinso.nl

12

SCHONE LUCHT IN HUIS (12) Nu we veel thuis zijn, is een gezonde leefomgeving extra belangrijk. Uit onderzoek van de Zweedse luchtreinigerproducent Blueair onder een groep Nederlanders blijkt echter dat meer dan de helft niet wist dat koken of muurverf een negatief effect kunnen hebben op de luchtkwaliteit.

Blueair lanceert nu twee vernieuwde luchtreinigers met slimme sensoren, zoals een dag- en nachtmodus en extra boost voor snelle luchtzuivering. De Blue reinigt 360 graden en kan overal in huis worden geplaatst. Vanaf € 169. www.blueair.com/nl

13 14

PERZIKSTENEN (13) Zoek je een duurzame mulch of schutting, denk dan eens aan perziksteen.De harde perzikkern beschermt tegen uitdrogen en weert onkruid. Daarnaast spoelen ze niet weg, nemen ze geen vocht op, schimmelen ze niet en gaan ze ruim dertig jaar mee. De schuttingsystemen zijn slechts 4 cm dik en goed geluidswerend. Perziksteen is er in halve, hele en gebroken vorm voor diverse doeleinden. Ze zijn duurzaam, 100% natuurlijk en kennen een goede CO²-opslag. www.nocciolo.nl

HANDBOEK VOOR DUURZAAM LEVEN (14) Duurzaam leven roept soms vragen op, bijvoorbeeld over minder vlees eten of tweedehands kleding kopen. Marije van der Made, verhalenverteller op het gebied van groen leven, schreef er het boek ‘Dit gebeurt er als je duurzaam gaat leven’ over, waarin alle misvattingen over een bewuste levensstijl van tafel worden geveegd. Ze legt uit waarom sommige mensen het zo moeilijk hebben met verduurzamen, waarom ze soms fel reageren en hoe je ze beter kunt begrijpen. Zo tover je een lastige discussie om tot een positief gesprek.Het boek kost € 20,99.

ISBN 9789021579603 - Kosmos Uitgevers

TIP Meer duurzame trends en nieuwtjes volgen?

20 groenerwonen.com/categorie/nieuws Kijk dan op

GROENERWONEN

11

Natuurlijke koeling Met een zonnescherm houd je de zon op een natuurlijke én energiezuinige manier buiten en blijft het binnen lekker koel. Zo zijn energieverslindende koelingsapparaten overbodig. Bijkomend voordeel: zonwering zorgt ook nog eens voor een gezellige sfeer in de tuin! Zonweringen van Harol worden op maat gemaakt in allerlei stijlen, kleuren en (duurzame) materialen; voor elke gevel is een oplossing.

Houd deze zomer dus lekker natuurlijk je hoofd koel met zo’n mooi zonnescherm. www.harol.nl

DUURZAAM WONEN

Met het verduurzamen van je woning zorg je voor een betere wereld. Het is goed voor de aarde en je gezondheid én je kunt ook nog eens enorm besparen op je energierekening. Duurzaam wonen kan op veel verschillende manieren.

Bewust verven Bewuste keuzes maken in het interieur betekent naast nadenken over meubels en apparaten ook bewust gezonde verf kiezen. Amazona Krijtverf wordt op ambachtelijke wijze vervaardigd uit uitsluitende hoogwaardige, minerale bestanddelen en natuurlijke pigmenten én zonder ongezonde chemische oplosmiddelen. Dit maakt de krijtverf 100% ecologisch en uniek in Nederland. De natuurlijke pigmenten zorgen voor een perfecte dekking voor jouw muur of meubels. www.amazona.nl

De zuinigste van Nederland

Start verduurzamen met een duurzaAMHEIDShypotheeK

De Strada Hybrid radiator van Jaga kan energiezuinig verwarmen én koelen in combinatie met een warmtepomp.

Dankzij de Low-H2O technologie zijn de radiatoren veel lichter en bevatten ze minder water dan andere radiatoren. Ze hoeven zichzelf niet eerst op te warmen maar geven direct de warmte af. Ze zijn daarmee de zuinigste van Nederland.

Bij het kopen van een nieuw huis of voor het duurzaam opknappen van je woning, kun je een speciale duurzaamheidshypotheek afsluiten. Lot Hypotheken is een hypotheekaanbieder die gunstige tarieven biedt als je geld wilt lenen voor energiebesparende aanpassingen.

Bij het afsluiten van een hypotheek krijg je bovendien een gratis energiebespaarrapport met advies hoe je jouw woning duurzamer kan maken, bijvoorbeeld door isolatie, het plaatsen van zonnepanelen of een warmtepomp. Daarnaast werkt Lot zelf ook zo duurzaam mogelijk, door onnodig papierwerk te voorkomen. Met een duurzaamheidshypotheek van Lot draag je dus bij aan een betere wereld én creëer je meer waarde in je woning. www.lothypotheken.nl

Ook reageert de ultramoderne warmtewisselaar van de Strada Hybrid snel op temperatuurschommelingen. Wanneer de optimale temperatuur is bereikt, blijft de radiator niet onnodig door verwarmen. Op een warme zomerdag schakelt het toestel automatisch over op de koelfunctie zodat je altijd een comfortabel binnenklimaat hebt. Kortom, de radiatoren zorgen voor maximaal comfort en een flinke energiebesparing.

En ze zien er prachtig strak uit. www.jaga.nl

Toilet met duurzame twist Wist je dat je ook het toilet kunt verduurzamen? Zo kun je flink wat water besparen met het Subway 3.0 toilet van Villeroy & Boch met het nieuwe TwistFlush spoelsysteem.

Door een krachtige werveling van water wordt het toilet in één keer grondig en hygiënisch schoon gespoeld.

Toiletborstels behoren vanaf nu tot het verleden. Met slechts 4,5 liter water voor een grote spoeling en 3 liter voor een kleine (afhankelijk van de installatie) kan een huishouden al snel duizenden liters drinkwater besparen.

Bovendien komt bij TwistFlush elke druppel water in de spoeling terecht en spat niet over de rand waardoor de verspreiding van aerosolen aanzienlijk wordt verminderd.

Wel zo fijn toch? Nog een voordeel: TwistFlush spoelt bijzonder stil. www.villeroy-boch.com

ONZE KLUSBOERDERIJ

Robert (52) woonde al vlak bij Wordragen, is vader van drie (inmiddels volwassen) kinderen, heeft een eigen reclamebureau, is raadslid in de gemeenteraad, is Prins Carnaval, heeft twee honden en golft regelmatig. Eugenie (53) woonde tot voor kort vlak bij Utrecht, is moeder van een volwassen zoon, geeft spinning en pilates en heeft een volledige baan bij één van de netbeheerders. Sinds de zomer van 2017 zijn zij samen en sinds maart 2020 wonen zij in Wordragen, waar zij een klusboerderij kochten. Sinds kort hebben zij samen drie honden en inmiddels ook, zoals het op een ‘Finca’ betaamt, twee katten. In Groener Wonen delen zij hun ervaringen in hun klushuis.

Tuinieren is vooruitzien

‘Struinen naar planten die anderen weg willen doen.’

En als Robert denkt alles al meegemaakt te hebben, worden er niet alleen planten uit andermans tuin gerecycled, maar worden er tot zijn grote verbazing zelfs complete tuinprieeltjes ‘Gratis af te halen’ van Marktplaats geplukt. Een dagje klussen en de grasmaaier heeft ook zijn eigen stekje gekregen in Wordragen. Ook hier kunnen we spreken van een duurzame oplossing want het geschilderde prieeltje was ongeschikt voor de vuurkorf geworden door zijn verflaag en was dus voorbestemd voor de milieustraat. Nu heeft hij een tweede leven gekregen bij het klussende stel in Wordragen. Kortom duurzaamheid voert nog steeds de boventoon bij Robert en Eugenie en is het niet voor het milieu en onze aarde dan is het toch zeker voor hun portemonnee.

Portretfoto: Miek van Hemert

Als we over duurzaamheid praten, praten we doorgaans alleen over energie en recycling. Energie met betrekking tot het verwarmen van je huis en zo zuinig mogelijk met elektra omgaan. Met recycling bedoelen we in ons geval voornamelijk het hergebruik van materialen. Zo hebben we in de veranda oude telefoonpalen verwerkt en oude eiken balken en planken in de deuren en vensterbanken verwerkt. Eugenie heeft een nieuwe duurzame passie ontwikkeld. De enorme lap grond die bij de relatief kleine woning hoort, moet nog ingericht en aangeplant worden.

Sinds het slopen van de oude opstallen hebben de zon en de wind vrij spel op onze landerijen. Om de wind enigszins te keren, is Eugenie van de eerste dag af aan dan ook op zoek geweest naar planten en struiken die andere mensen weg willen doen. Zeker nu in de corona-periode is iedereen thuis aan het klussen en zo ook in de tuin. De tv-programma’s zijn niet meer te missen en alle tuinen moeten strak in de lijn worden gerestyled. Bruikbare planten worden opgehaald door Eugenie, Robert mag dan mee om de spade te hanteren en de aanhanger voor te rijden.

Het is meer dan eens voorgekomen dat er hele bomen gerooid zijn, die wonderwel gewoon aansloegen in de tuin in Wordragen. Een kwestie van geduld, maar als we de seizoenen weer een keer rond zijn, dan is de akker al aardig veranderd in een tuin. Als we dan straks ons huis klaar hebben, is de begroeiing stilletjes aan mooi op hoogte. Ook hier zien we een schoolvoorbeeld van de circulaire economie.

GROENERWONEN

23

GEZOND WONEN EN WATER & ENERGIE BESPAREN

Energie & Water besparen?

Van droogtoilet tot ­zonne-energie Van kookkachel tot waterzuivering

Ook uw dak groen!

Bespaar nu

Actie!

www.ekogras.com

Bestel op www.ecosave.com

Profiteer van regenwater Gezonder & goedkoper wonen met meer comfort Dat is mogelijk met ons onafhankelijke advies op maat

Verlaag je woonlasten, spaar het milieu en voorkom wateroverlast

WWW.ANSVECO.NL Van regenwatersysteem tot infiltratie

www.regenwater.nl

Effectieve afkoppeling van het regenwater

Regenwater afkoppelset Eenvoudig afkoppelen én slim gebruik maken van regenwater

WOP

BINNEN 10 MINUTEN GEPLAATST Permanente beluchting van de riolering

Voordelen afkoppelset Efficiënt en slim gebruik regenwater Duurzame tuin Te combineren met o.a. een infiltratiekrat of regenton Voorkomt stankoverlast

BEKIJK DE INSTRUCTIE VIDEO OP DE WEBSITE

KIJK VOOR DE VERKOOPPUNTEN OP RAWINSO.NL

ZUINIG EN ZORGVULDIG OMGAAN MET WATER Drinkwater is een mooi en waardevol product. Maar ook iets waar we zorgvuldig mee om kunnen én moeten gaan. Zowel in als om het huis kun je flink besparen op drinkwater. Bijvoorbeeld door gebruik te maken van het gratis, en vaak in overvloed beschikbare, regenwater.

Tekst: Janouk Vermaas Beeld: Shutterstock

DOSSIER

WATER

GROENERWONEN

25

DOSSIER

WATER

Buiten

TIPS VAN HET MINISTERIE VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT Tegels eruit, planten er in: hoe meer groen in de tuin, hoe beter het water kan wegzakken in de bodem.

WAAROM BESPAREN OP WATER? Deze vraag leggen we neer bij het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, waar men dagelijks bezig is met het water in ons land.

Het Ministerie geeft aan dat het heel belangrijk is om zorgvuldig met water om te gaan. “Als gevolg van klimaatverandering krijgen we te maken met extremer weer: hevigere buien, langere periodes van droogte en hitte. De Rijksoverheid, provincies, gemeenten en waterschappen houden hier rekening mee bij het maken van hun beleid en plannen, bijvoorbeeld bij het onderhoud en vernieuwen van dijken, zodat Nederland beter bestand wordt tegen klimaatverandering. Maar daarmee komen we er niet, want in stedelijk gebied is ongeveer 60 procent van het grondoppervlak privéterrein. Het helpt dus als mensen hier zelf wat doen, zoals het klimaatbestendig inrichten van hun tuin. Bijvoorbeeld door zo veel mogelijk tegels eruit te halen, zodat water sneller wordt afgevoerd als het hard regent, en water beter wordt vasthouden in droge periodes. Vandaar de campagne: ‘Een groener Nederland begint in je eigen tuin’.”

SUBSIDIES Om de Nederlandse burger te stimuleren om hun leefomgeving klimaatbestendig te maken, bieden gemeenten, provincies en waterschappen verschillende subsidies aan. Zo kun je subsidie krijgen voor het verwijderen van tegels uit je tuin of voor een groen dak. De subsidiewijzer van Milieu Centraal laat zien welke mogelijkheden er voor jou zijn. Daarnaast is er bij eerder genoemde campagne ook een heus NK georganiseerd, namelijk het NK Tegelwippen. Tijdens dit kampioenschap dagen gemeenten elkaar uit om zo veel mogelijk tegels te verruilen voor groen. Op deze en andere manieren probeert de overheid een groener en bewuster leefklimaat te stimuleren.

In een groene tuin werkt de bodem als een spons, die water opneemt bij regen en water levert in tijden van droogte.

Koppel je regenpijp af en plaats een regenton. Zo leg je je eigen reservoir aan om planten in de tuin water te geven als het droog is.

en vijver zorgt voor opslag van E regenwater; gebruik een vijver als overloop voor de regenton. Ook met een groen dak vang je regenwater op.

WATER IN DE TUIN Milieu Centraal meldt dat we jaarlijks zo’n 1.100 liter drinkwater gebruiken om onze tuin te besproeien. Onze planten en bomen hebben nu eenmaal ook water nodig om te groeien. Maar door slim om te gaan met water, en drinkwater te vervangen door regenwater, kun je flink besparen op drinkwater.

REGENPIJP LOSKOPPELEN De eerste stap die je kunt zetten om het riool te ontlasten en drinkwater te besparen, is het afkoppelen van de regenpijp. Het water dat op je dak valt, wordt normaal gesproken via de regenpijp afgevoerd en komt in het riool terecht. Dit is zonde, want je kunt dit water goed hergebruiken.

INFILTREREN IN DE TUIN Rawinso is gespecialiseerd in oplossingen voor het opvangen, afvoeren, filteren, infiltreren en hergebruiken van regenwater. Ze bieden complete oplossingen van dakgoot tot infiltratiesysteem. Zo’n infiltratiesysteem is een slimme én handige manier om het riool te ontlasten. Dit zijn systemen, zoals in de vorm van kratten of buizen die het water tijdelijk opvangen, bijvoorbeeld tijdens een piek, en ervoor zorgen dat het water geleidelijk weer over de grond verspreidt en door de bodem wordt opgenomen.

WATER HERGEBRUIKEN Naast het ontlasten van het riool, zijn er nog meer redenen om goed naar het watermanagement in de tuin te kijken. Je kunt namelijk ook het regenwater hergebruiken in de tuin. Ook hiervoor biedt Rawinso passende en complete oplossingen. Zo kun je denken aan een tank waarin het water wordt opgeslagen en waar vervolgens een automatisch besproeiingsysteem op aangesloten wordt. Het systeem wordt gestuurd door een app, en je bewatert dus je tuin met het regenwater dat je eerder hebt opgevangen. Voor dit soort oplossingen zijn verschillende subsidies beschikbaar. Bekijk de subsidiewijzer van Milieu Centraal om te zien op welke subsidie jij aanspraak kunt maken. Zo wordt het verduurzamen van je tuin heel aantrekkelijk!

WADI Misschien heb je al eens gehoord van een wadi. Wadi staat voor WaterAfvoer Door Infiltratie. Het is een mooie, nuttige én heel natuurlijk ogende manier om water op te

vangen in de tuin en het langzaam in de bodem te laten opnemen. Een wadi is een verlaagd gedeelte van de tuin, dat tijdens een bui gevuld wordt met regenwater.

Sluit je dakgoot hierop aan en het water van het dak komt in de wadi terecht, waar het tijdelijk wordt opgevangen en langzaam in de bodem zakt. Je kunt met een wadi vele kanten op. Zo kun je het bij een simpel,

lager gelegen stukje grond houden, maar je kunt de wadi ook leuk aankleden. Dit doe je bijvoorbeeld door gebruik te maken van rotsblokken of keien, maar ook door voor beplanting te kiezen die zowel tegen water als tegen droogte kan. Voorbeelden van dit soort planten zijn de gewone kattenstaart, moerasspirea, grote lisdodde en wilgenroosje.

ZUINIG OMGAAN MET WATER

Op groenerwonen.com vind je verschillende artikelen die je verder op weg helpen bij het duurzaam tuinieren en het besparen van water in de tuin. Zo geven we tips voor het opvangen van water in de tuin, maar vertellen we je ook hoe je duurzaam tuiniert en energie bespaart in de tuin.

De kracht van zacht De kracht van 15 jaar garantie De kracht van samenwerkende cellen De kracht van dubbele werking De kracht van stroomloos De kracht van 100% kalkvrij De kracht van compact De kracht van zuinig De kracht van continu

Niet voor niets de meest verkochte waterontharder van Nederland Nederland houdt van zacht. En dus van Aquacell.

Dat betekent een kalkvrije badkamer, goed werkende

Niet voor niets de meest verkochte waterontharder van

apparaten en extra smaakvol drinkwater. Hij werkt

Nederland. AquaCell is de enige waterontharder met

autonoom, zonder stroom. En ook zo slim; door zijn

twee samenwerkende cellen, waardoor u gegarandeerd

kleine en compacte vormgeving past hij overal. Ontdek

bent van 24 uur per dag, 100% kalkvrij water.

alle krachtige voordelen van AquaCell op AquaCell.nl.

100% kalkvrij water

Zelf de kracht van zacht ervaren? Vraag een proefplaatsing aan op aquacell.nl

TIPS VAN VAKMAN ROB VAN DEN BERG Een vakman in hart en nieren, dat is Rob van den Berg. Als monteur bij Feenstra komt hij vaak bij mensen over de vloer. Niet alleen om technische zaken uit te voeren, maar ook om advies te geven. Veel mensen willen namelijk wel verduurzamen, maar niet iedereen kan of wil direct het hele huis aanpakken. Daarom geeft Rob tips aan mensen die stap voor stap duurzamer willen leven.

De kleine dingen Besparen en verduurzamen zit ’m niet altijd in grote aanpassingen en verbouwingen. Met kleine veranderingen en slim nadenken kun je al een heleboel stappen in de groene richting zetten. Daarom ga ik je dit keer tips geven om in en rondom het huis net even andere keuzes te maken.

De eerste tip heeft te maken met de thermostaat. Nu de zomer van start gaat, genieten we heerlijk van het zonnetje. Overdag staan de tuindeuren en ramen open en dat is heel goed voor de frisse lucht in huis. Het kan alleen wel zo zijn dat het aan het eind van de dag afkoelt en dat merk je dan ook binnenshuis. Wanneer je de thermostaat dan nog op 20 graden hebt ingesteld, zal daardoor sneller de cv-ketel aanspringen. Het is dus verstandig om hier rekening mee te houden.

Een hoge energierekening wil immers niemand.

Om dit te voorkomen kun je de thermostaat iets lager zetten als je de deuren en ramen opent. Wil je nog effectiever gebruik maken van je thermostaat?

Gebruik dan de App die bij je slimme thermostaat hoort. En mochten de temperaturen zo hoog oplopen dat het tropisch wordt, dan zul je misschien gebruik maken van een mobiele airco. Deze apparaten uit de witgoedwinkel verbruiken echter best veel energie. Denk daarom eens aan een ventilator. Deze verbruikt ook stroom, maar een stuk minder dan een mobiele airco.

Extra tip: zet er een flesje ijswater voor om de lucht te verkoelen.

De tweede tip heeft te maken met hygiëne, in deze tijd belangrijker dan ooit. Was jij je handen tegenwoordig ook veel vaker dan voorheen? Heel goed. Alleen denken veel mensen dat je je handen moet wassen met warm water om ze schoner te krijgen. Volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) is dit niet zo. Het effect van zeep werkt hetzelfde bij zowel warm als koud water. Door koud water te kiezen, bespaar je energie. Dat is goed voor het milieu en de portemonnee.

De volgende tip om iets duurzamer te leven, gaat om de wasdroger. Net als de mobiele airco verbruikt ook een wasdroger veel elektriciteit, terwijl je de was ook gratis kunt laten drogen buiten in de zon aan een waslijn of op een droogrek. Geef je toch de voorkeur aan een wasdroger, neem er dan een met het zuinigste energielabel: A+++. Het energieverbruik en de kosten van een wasdroger hangen af van hoe vaak je de wasdroger gebruikt en wat voor wasdroger het is. Volgens Milieu Centraal zijn de energiekosten van een warmtepompdroger met energielabel A+++

(bij gebruik van 2,5 keer per week) rond de € 22 per jaar, terwijl een luchtafvoerdroger met energielabel C zo’n € 75 per jaar kost. Het is dus slim om een energiezuinige wasdroger uit te kiezen. Wees je er van bewust dat de EU sinds maart 2021 een nieuwe indeling heeft ingevoerd.

De plusjes zijn sindsdien verdwenen. De zuinigste apparaten hebben energielabel A en de minst zuinige G. Het kan dus zijn dat een apparaat voorheen label A+++ had en nu uitkomt op B of C. Maar de meest duurzame optie blijft natuurlijk de ouderwetse waslijn. Droog je de was overigens binnen op een droogrek, zorg er dan wel voor dat je goed ventileert om vochtproblemen in huis te voorkomen.

Goed ventileren, daar heeft ook mijn laatste tip mee te maken. Ik kan het niet vaak genoeg benadrukken: ventileren, ventileren, ventileren. Zet het ventilatiesysteem niet uit. Het is geen probleem om af en toe ook ramen

‘ Zet een flesje ijswater voor de ventilator om de lucht te verkoelen.’ en deuren te openen voor frisse lucht. Nog een advies: gebruik geen luchtverfrissers of wierook in huis. Deze producten veroorzaken meer luchtvervuiling dan de meeste mensen zich realiseren. Natuurlijk ruikt het heerlijk, maar toch is het niet zo gezond als frisse lucht van buiten.

Meer duurzame tips vind je op www.zorgeloos.nu

GROENERWONEN

31

48

GROENERWONEN

ENERGIEZUINIG KOELEN

BUITEN WARM, BINNEN KOEL

De zomer staat weer voor de deur! Het koude voorjaar betekent echter niet dat ons een koele zomer te wachten staat. Temperaturen van 30 °C of hoger waren vorig jaar immers meer regel dan uitzondering. De airco’s waren uitverkocht, maar je weet vast al dat dat een energievreter is. We geven je wat alternatieven om je huis én hoofd koel te houden.

Tekst: Lisa Verdoorn-Middelkoop Foto’s: Shutterstock

GROENERWONEN

49

I

s het warm binnen? Dan doen we al snel een raampje open. Op zichzelf natuurlijk geen slecht idee, maar als het buiten al warm is, zijn we daarmee te laat. Volgens Walid Atmar van Binnenklimaat Nederland vergeten we vaak dat we de warmte vóór moeten zijn. “Pas als we het warm krijgen, denken we na over koelen, terwijl het dan al te laat is. Een belangrijk concept is de trias energetica: het begint bij de warmte buiten houden.

Wat niet binnenkomt, hoeft ook niet gekoeld te worden”, legt hij uit. “Actief koelen is veel duurder dan zorgen dat warmte niet binnenkomt. Dus zoek het vooral in de schil, in overstekken, zonwering, zonwerend glas en zomernachtventilatie.”

ISOLEREN Een voorbeeld dat vaak wordt genoemd als het om isoleren gaat, is je huis te zien als een thermoskan. Is het binnen koel, dan blijft het koel, maar is de warmte eenmaal

naast ziet ze Phase Change Material (PCM) als oplossing als het gaat om het aanpakken van de schil. Deze materialen nemen net als steenachtige materialen overmatige warmte op, om deze op een later moment - als de ruimte weer afkoelt - vrij te geven. “Bij elke fase van temperatuur wordt bij dergelijke systemen energie geabsorbeerd of afgestaan.”

OVERSTEKKEN Middels een overstek, een uitstekend deel van het huis, zorg je ervoor dat ramen in de schaduw blijven en de zon - de warmte - minder snel binnenkomt. Natuurlijk werkt dit het best als hier al rekening mee wordt gehouden bij de bouw. “Een bouwkundig overstek plaatsen aan bestaande bouw is vrij moeilijk en vaak niet realistisch”, aldus Richard Geraerts van Duco Ventilation & Sun Control en lid van Binnenklimaat Nederland.

“Een optie is wel om voor architecturale zonwering te gaan, zonwering die geplaatst wordt áán het huis als structurele zonwering.

‘Wordt er een warme dag verwacht? Sluit dan al in de ochtend de zonwering.’ binnen, dan is het moeilijk die weer buiten te krijgen. Toch is de juiste isolatie van belang als het om energiezuinig koelen gaat. Vooral het isoleren van het dak is daarvoor nodig.

“De zon die dagenlang op het dak brandt, zorgt voor een enorme hoeveelheid warmte binnen, maar door goede dakisolatie is er zeker warmtereductie aanwezig”, legt Cindy Vissering van Betonhuis uit. “Voor nieuwbouw loont het om steenachtige materialen toe te passen, omdat de massa thermisch regulerend werkt, maar dit is een grote aanpassing die niet iedereen in een bestaand huis wil doorvoeren. Daarnaast kost het je woonruimte.”

Dat het de beste manier is om je huis koel te houden, kan iedereen die weleens in een oude kerk of oud pand is geweest beamen.

“De koelte ontstaat doordat er gebruik is gemaakt van een dikke stenen muur, een oude bouwmethode die de ruimte dagenlang koel houdt door de warmte op te nemen. Moderne woningen van steenachtige materialen hebben dit ook. Dus als je nog ruimte over hebt en je huis groots aan wilt pakken, dan is dit zeker een methode die helpt om de ruimte koeler te houden”, vertelt Vissering. Daar-

50

GROENERWONEN

Denk hierbij aan lamellen voor het raam, een milieubewuste en moderne oplossing om de zon buiten te houden.”

ZONWERING Zonwering is van alle tijden, maar oh zo belangrijk. Wel is het zaak om dit op de juiste manier te gebruiken. Dus op tijd

dat rolluik, die screen, de shutters of de markiezen dicht, liefst nog voordat de zon begint te schijnen. Dus wordt er een warme dag verwacht, sluit dan al in de ochtend de zonwering, zodat warme lucht geen kans heeft om binnen te komen. Ook kun je zowel van binnenuit als van buiten de zon uit je huis weren. Een combinatie van beide is het best. “Schaf voor binnen goede raambekleding aan zoals jaloezieën, een rolgordijn en/of een overgordijn, het liefst verduisterend. En zorg ook buiten voor een effectief zonnescherm of rolluik. Ook met shutters of luiken houd je de zon buiten”, legt Pim Nusselder van Milieu Centraal uit.

“Heb je nog geen goede zonwering, schaf

TRIAS ENERGETICA

De trias energetica is een driestappenstrategie om een energiezuinig ontwerp te maken, ofwel basisvuistregels bij het duurzaam ontwerpen van gebouwen.

Deze drie stappen zijn: 1 Beperk het energieverbruik door verspilling tegen te gaan; bijvoorbeeld een compacte gebouwvorm of door isolatie van de buitenschil (gevels, daken en vloeren).

2 Maak maximaal gebruik van energie uit duurzame bronnen, zoals wind-, water- en zonne-energie. Bijvoorbeeld door installatie van een zonneboiler of zonnepanelen.

3 Maak zo efficiënt mogelijk gebruik van fossiele brandstoffen om in de resterende energiebehoefte te voorzien, bijvoorbeeld door lagetemperatuurverwarming (vaak in de vorm van vloerverwarming), het beperken van leidinglengten van warmwaterleidingen of het gebruikmaken van een warmtepomp.

Bron: Wikipedia

dan geen mobiele airco aan”, vervolgt hij.

“Dat is geen duurzame keus. Houd simpelweg de zon buiten, gebruik desnoods een wit laken. Ik denk hierbij altijd aan mijn moeder die op tropische dagen voor het kamerraam - pal op het zuiden - een laken ophing. Zo kwam er geen zonnestraal binnen. Voor nu is dat wellicht een noodoplossing, maar het is wel een duurzame en kosteloze methode. Soms moeten we gewoon ons boerenverstand gebruiken.”

Dat de kleur van zonwering ook mee kan spelen in het koelen van je huis is bij veel mensen onbekend. Hoe donkerder de buitenzonwering is, hoe koeler je het houdt.

Voor de raambekleding binnenshuis geldt juist hoe lichter, hoe koeler. Donkere raambekleding kan er binnen juist voor zorgen dat de temperaturen sneller oplopen, zo vertelde Jeroen de Roos van zonwering branchevereniging Romazo Professionals in een eerder interview met ons.

GOEDE RAMEN EN KOZIJNEN Waar de zon door naar binnen schijnt? Juist, door de ramen! Volgens Marcel Kiekebos van Techniek Nederland is dit, samen met het goed isoleren van het dak en de spouwmuur, de eerste stap die je moet zetten als je je huis wilt verduurzamen. “Natuurlijk is het niet zo dat het glas de zon tegenhoudt, daarvoor is zonwering nog steeds nodig, maar goede ramen zijn wel in het belang van temperatuurverschillen en het binnen of juist buiten houden van warme lucht.”

In de handel zijn verschillende soorten ramen verkrijgbaar. HR++ of triple glas zijn de twee betere soorten, waarvan triple glas tot de beste behoort. Maar als je voor triple glas kiest, moet je ook de kozijnen aanpassen.

Bij HR++ glas hoeft dat niet, daarmee kun je enkel de ruit vervangen. Dat kozijnen vervangen wel een duurzame overweging is, hoeven we vast niet uit te leggen. “Via kozijnen en buitendeuren gaat in de winter veel warmte verloren, maar komt er in de zomer ook veel warmte naar binnen”, legt Nusselder uit. Op de website van Milieu Centraal lees je meer over het vervangen van ramen en kozijnen.

‘Wat niet binnenkomt hoeft ook niet gekoeld te worden.’

ZOMERNACHTVENTILATE Is de boodschap nu dat we de ramen zoveel mogelijk dicht moeten houden? Nee, ventileren is belangrijk om schone lucht in huis te krijgen en dus zeker iets dat we niet moeten vergeten. Houd altijd een ventilatie-

rooster open, het liefst aan de kant waar de zon niet op staat. Heb je geen mechanische ventilatie? Ventileer dan vooral in de ochtend wanneer de zon er nog niet is, of na zonsondergang in de avond en de nacht. Volgens Kiekebos is het van essentieel belang om in de ochtend voor 10 uur het huis te ventileren en pas daarna alles te sluiten en de ramen te bedekken met zonwering. “Vooral in een op en top geïsoleerd huis is ventileren heel belangrijk.” Goed geïsoleerde huizen houden warmte lang vast (het thermoskaneffect), waardoor er binnen sprake kan zijn van oververhitting en vervuilde lucht. Daarom is zomernachtventilatie tijdens een koele nacht aan te raden voor iedereen.

Het woord ‘koele’ is hier wel essentieel, want een zomernacht kan ook heel benauwd zijn, waardoor je alsnog de hitte in huis haalt. Hoe je nachtventilatie op de juiste manier toepast?

Daar geeft Walid Atmar drie manieren voor: 1 Mechanisch actief: via een warmtewisselaar of een bypass bij balansventilatie, die ’s nachts koudere lucht naar binnen brengt. Of door grondbuiskoeling, waarbij de aanvoerlucht voor de mechanische ventilatie via een grondbuis loopt die ’s zomers wat koudere lucht bevat dan de buitenlucht.

Daarnaast bestaan er ook WTW-systemen (Warmteterugwin-systemen) die niet alleen deels warmte terug winnen in de winter, maar ook de warme toevoerlucht kunnen ‘voorkoelen’ voordat het binnenkomt.

2 Bijna passief: via een ventilatieluik dat zich automatisch opent.

GROENERWONEN

51

Laat je inspireren Alles om te zaaien koop je natuurlijk bij DEZADEN.NL

Een warm welkom voor bijen en vlinders in jouw tuin!

www.dezaden.nl LOGO DE ZADEN.indd 1

19-02-16 12:39

DOE MEE & WIN 2x

3x

Ecologische muurverf Maril 5L (+ kwast/roller/ verfbakje) (1)

Kunnen je muren wel een kleurtje gebruiken en doe je dat het liefst duurzaam? Dan is Maril muurverf de match voor jou! Maril is een professionele, natuurlijke muurverf voor binnen. De unieke watergedragen matte, schrobvaste en dampdoorlatende muurverf is gebaseerd op zuivere, natuurlijke en in water geëmulgeerde oliën.

De verf is leverbaar in vrijwel alle kleuren. Zo kleur jij je muren met een verf die helemaal vrij is van oplosmiddelen voor een gezond binnenklimaat. De Linova muurverf set (18 cm) kost € 18,55. www.linova.nl GROENER WONEN MAG 2 COMPLETE SETS LINOVA MUURVERF WEGGEVEN.

boek De gouden raad van Tante Kaat (3)

1 2

3x

boek De ECOkeuken van Wind (2)

Met dit kookboek van Pierre Wind is het handboek voor duurzaam koken een feit. Inclusief Winds eigen ‘Koken tot het kookpunt’-methode. Een uitgebreide werkwijze dus, waarmee je je kookvaardigheden drastisch kunt veranderen. Goed voor het milieu en voor de portemonnee.

Overkoken en aanbranden is niet meer aan de orde en door het garingsproces wordt het product nog smakelijker ook. Ook zijn beproefde ‘Koken uit de kliko’ en het ‘receptengeraamte’ waarmee je duurzaam leert koken, vind je in dit boek. In Pierre’s dromen werd dit al de Ecologische keuken van Wind genoemd. Nu is het realiteit.

Op naar de ecokeuken van ons allen. Het boek kost € 24,95. www.bertramendeleeuw.nl GROENER WONEN MAG 3 EXEMPLAREN VAN DE ECOKEUKEN VAN WIND WEGGEVEN.

3

Koken doe je niet graag in een rommelige keuken. Ontspannen en cocoonen lukt pas in een gezellige, schone woonkamer. En slapen gaat het best in een frisse kamer. Je huis en tuin op orde houden, is een hele klus. Wat hulp nodig om de boel schoon te maken? Tante Kaat kent het antwoord op al je vragen en deelt die met je in het boek De gouden raad van Tante Kaat. Met een beetje inspanning en de juiste trucs is je huis zo weer aan de kant. Rommel is verleden tijd en vlekken en geurtjes krijgen geen kans. Het boek kost € 19,99. www.lannoo.be GROENER WONEN VAN 3 EXEMPLAREN VAN DE GOUDEN RAAD VAN TANTE KAAT WEGGEVEN.

2x

1 nacht Hotel Jakarta Amsterdam (4)

4

Aangezien reizen naar het buitenland even niet kan, hebben wij de perfecte subtropische minivakantie voor je! Laat jezelf in de watten leggen tijdens het ‘lopen naar de tropen’-arrangement bij Hotel Jakarta Amsterdam!

Je checkt in en vertrekt via de jungle naar je luxueuze kamer.

In het huiskamerrestaurant Café Jakarta kun je genieten van een Tafel Jakarta, een heerlijke versie van de klassieke rijsttafel waarin Oost en West samenkomen. Het houten gebouw is niet alleen een lust voor het oog, de geur van bamboe werkt ook nog eens rustgevend. Zet je telefoon op flight mode, sluit de hectiek van het dagelijkse leven even buiten en geniet! Prijs: vanaf € 199 (incl. ontbijt, diner en parkeren). www.hoteljakarta.amsterdam GROENER WONEN MAG 2X 1 NACHT IN HOTEL JAKARTA AMSTERDAM WEGGEVEN.

MEEDOEN? Ga naar www.groenerwonen.com/winnen en vul het formulier in.

Dit kan tot 2 september 2021. De winnaars krijgen vanzelf bericht.

GROENERWONEN

61

DE (ON)ZIN VAN DUURZAME VOEDSEL­ KEURMERKEN Milieuvriendelijk geteeld, grootgebracht of gevangen: op steeds meer voedselverpakkingen prijkt een plaatje dat duurzaamheid suggereert. Maar hoe weet je of zo’n groen blaadje meer is dan een groen praatje? De Keurmerkenwijzer toont het verschil tussen duur­zame keurmerken en loze beloften.

Tekst: Luuk van den Einden Foto’s: Shutterstock

W

ie zijn ecologische voetafdruk verkleinen wil, kan op allerlei aspecten milieubewuster worden. Dit kun je onder andere doen door te kijken naar duurzamere manieren van vervoer of door in en om de woning aanpassingen te doen die beter zijn voor het milieu.

Maar ook je eetgedrag kan een grote invloed hebben. Voedsel is namelijk verantwoordelijk voor een ongeveer even grote portie van de gemiddelde ecologische voetafdruk als

70

GROENERWONEN

vervoer: dit is namelijk voor beide zo’n twintig procent van de milieubelasting van een gemiddeld persoon. Een goede manier om verantwoordelijker met voedsel om te gaan, is door producten te kiezen die van een duurzaamheidskeurmerk voorzien zijn. “Als een consument milieubewustheid belangrijk vindt, is een keurmerk een garantie dat een product ook echt goed is”, zegt Paulien van der Geest, expert bij onafhankelijk duurzaamheidskenniscentrum Milieu Centraal.

“Veel mensen zijn bang voor greenwashing: bedrijven tonen mooie plaatjes die duur-

KEURMERK OF LOGO?

Milieu Centraal onderscheidt in de Keurmerkenwijzer drie soorten beeldmerken of logo’s, die op voedselverpakkingen te vinden zijn. Keurmerken worden door een onafhankelijke partij toegekend en mogen gebruikt worden op producten die aan de eisen voldoen.

Bedrijfslogo’s worden door fabrikanten gebruikt en mogen niet door andere fabrikanten op hun producten gezet worden.

Een bedrijfslogo is niet minder betrouwbaar dan een keurmerk: de eisen en controle kunnen net zo streng zijn. Paraplulogo’s staan altijd met één of meerdere keurmerken op een verpakking, maar stellen geen extra eisen.

Een bekend voorbeeld is Bio+.

TOPKEURMERKEN Omdat het niet handig is om in de winkel ieder keurmerk afzonderlijk op te zoeken, heeft Milieu Centraal tien topkeurmerken uitgekozen. Deze topkeurmerken scoren op ambities, transparantie en betrouwbaarheid zo hoog dat je er altijd goed mee zit.

ASC vind je op vis, schaal- en schelpdieren. De criteria van dit wereldwijde keurmerk zijn samengesteld door milieuorganisaties, viskwekers en wetenschappers.

Beter Leven is een keurmerk van de Dierenbescherming voor vlees, eieren en zuivel. Producten kunnen één tot drie sterren krijgen: twee of drie sterren beschouwt Milieu Centraal als topkeurmerk.

Demeter is een keurmerk voor groente, fruit, dierproducten en wijn. Je vindt het keurmerk op producten die niet alleen biologisch zijn, maar daarbovenop aan nog strengere eisen voldoen.

EKO is een keurmerk voor allerlei etenswaren. Bedrijven die EKO-producten produceren zijn biologisch en werken ook aan de verduurzaming van het bedrijf.

EU-biologisch wordt door de Europese Unie beheerd. Het keurmerk is op talloze producten te vinden, van eieren tot tropisch fruit. De biologische eisen zijn wettelijk bepaald.

Fairtrade zie je op koffie, thee, chocolade en tropische groenten en fruit. Het keurmerk richt zich niet alleen op het milieu, maar ook op betere omstandigheden voor boeren wereldwijd.

MSC is een keurmerk voor vis en andere zeeproducten. MSC richt zich vooral op milieuvriendelijkheid en het tegengaan van overbevissing.

On the way to PlanetProof is een keurmerk voor plantaardige producten, eieren en zuivel die het milieu minder belasten dan vergelijkbare producten.

Rainforest Alliance vind je onder meer op koffie, thee en chocola. Producten die het keurmerk dragen, zijn duurzaam geproduceerd zonder dat het tot de vernietiging van ecosystemen leidt.

UTZ is een keurmerk voor chocolade, koffie, thee en hazelnoten. Dit keurmerk is samengegaan met Rainforest Alliance, maar zal nog zeker tot 2022 op verpakkingen te vinden zijn.

zaamheid suggereren, terwijl een product helemaal niet zo duurzaam is. Je kunt je eigen onderzoek doen, maar een keurmerk doet dat voor je.”

wat een keurmerk betekent, hoe transparant het keurmerk is en welke eisen er aan een product gesteld worden.”

DE KEURMERKENWIJZER

CONTROLE, TRANSPARANTIE EN AMBITIE

Een duurzaamheidskeurmerk als zodanig herkennen is niet altijd even makkelijk. Niet elk groen blaadje of grazend koetje op een verpakking staat namelijk voor een duurzaamheidskeurmerk, maar kunnen wel de schijn opwekken dat dit product duurzamer is dan de concurrentie. “Soms gaat een beeldmerk niet over duurzaamheid, maar ziet het er wel groen uit”, zegt Paulien. “Dat kan het publiek misleiden.” Om consumenten inzicht te geven in welke beeldmerken echt voor duurzaamheid staan en welke vooral schone schijn zijn, heeft Milieu Centraal de Keurmerkenwijzer bedacht. “Milieu Centraal wil voor de consument inzichtelijk maken waar al die beeldmerken en afbeeldingen voor staan. De consument moet kunnen zien

De Keurmerkenwijzer beoordeelt zulke beeldmerken op controle, transparantie en ambitie en gebruikt daarbij een vijfsterrensysteem. Als de controle door een onafhankelijke instantie gedaan is, krijgt het beeldmerk vier of vijf sterren. Bij een lagere score is de controle minder grondig. Bij transparantie kijkt Milieu Centraal naar hoeveel informatie de consument kan vinden. “We kijken zoals de consument dat doet, dus die moet de informatie ook kunnen vinden. We beoordelen een beeldmerk alleen op de informatie die voor consumenten beschikbaar is”, aldus Paulien.

Het onderdeel ambitie is in drieën gesplitst: milieu, dier en mens. Niet alle keurmerken beoordelen namelijk alle drie die onderdelen: Beter Leven kijkt bijvoorbeeld vooral naar

dierenwelzijn. Bij ambitie kijkt de Keurmerkenwijzer naar de streefdoelen van een beeldmerk, waarbij de wettelijke minimumeisen als nullijn gelden. “We checken welke eisen een keurmerk bovenop de wettelijke stelt en op welke manier het zich onderscheidt”, zegt Paulien. “Als iedereen iets doet, is het ook niet bijzonder, dus een keurmerk is goed als het verder kijkt dan wat gangbaar is.”

DE LAT OMHOOG Keurmerken doen meer dan alleen maar de consument helpen met het maken van duurzame keuzes: ze leggen ook de lat voor duurzaam voedsel hoger. “Producenten merken dat de vraag naar duurzaam eten en drinken stijgt, waardoor de standaarden ook omhoog gaan”, legt Paulien uit.

De Monitor Duurzaam Voedsel van de Universiteit van Wageningen houdt bij hoeveel voedsel met een duurzaamheidskeurmerk verkrijgbaar is. Volgens de meest recente cijfers uit 2019 bleek er een stijging van veertien procent te zijn in het aanbod van duurzame producten in de supermarkt.

“Omdat de consument het belangrijk vindt, wordt het aanbod in winkels groter. Duurzaamheid wordt voor steeds meer producten ook de norm. In de meeste supermarkten ligt bijvoorbeeld alleen maar vis met een ASC- of een MSC-keurmerk. Een steeds groter deel van het assortiment in de supermarkten is voorzien van een keurmerk.”

Producten zonder keurmerk zijn niet slechter voor het milieu dan producten die er wel een hebben. De eisen die een keurmerk stelt, zijn er zelden om een product helemaal klimaatneutraal te maken, maar dienen vooral als stap in de goede richting. Of zoals Milieu Centraal het op de website van de Keurmerkenwijzer verwoordt: keurmerken zijn vaak geen eindstation, maar een ontwikkelingsweg.

Foto: Repina Valeriya/Shutterstock

GROENERWONEN

71

DOSSIER

KOZIJNEN

KOZIJNEN MET EEN KEURMERK

Het vervangen van je kozijnen is een flinke investering. Het is fijn om een keuze te maken die zekerheid geeft over de kwaliteit en levensduur van je kozijnen.

Kijk ­daarom ook goed naar het keurmerk.

V

oor kunststof kozijnen is er het VKG Keurmerk, uitgegeven door branchevereniging VKG, wat staat voor Vereniging Kunststof Gevelelementenindustrie. Albert Zegelaar is directeur van VKG Keurmerk en legt uit waar kozijnen met dit keurmerk onder andere aan voldoen. “Dit keurmerk is er om de kwaliteit en levensduur van kozijnen te waarborgen. Daarbij wordt niet enkel en alleen maar gekeken naar het product zelf, maar naar het gehele proces. Kozijnen met dit keurmerk worden op alle schakels gecontroleerd, van productie tot een vakkundige installatie.” De regels die aan het keurmerk verbonden zijn, zijn door de branchevereniging opgesteld. De leden houden zich daaraan en worden er met regelmaat door onafhankelijke keurmeesters op gecontroleerd. Aan het keurmerk zijn voor de consument geen meerkosten verbonden.

ALLE SCHAKELS BEKEKEN Met een kozijn met VKG Keurmerk ben je er dus van verzekerd dat verschillende facetten zijn gecontroleerd. De keten van de kozijnenindustrie bestaat volgens VKG uit vier schakels: de toeleverende industrie, de productie, de montage en de service. “We controleren bij de fabrikant, bijvoorbeeld op de kwaliteit van de grondstoffen, maar ook bij de monteurs die het kozijn installeren. Voor een lange levensduur zijn al deze schakels van belang”, legt Zegelaar uit. “Bij oplevering treedt een digitaal controlesysteem in werking. De monteur loopt samen met de klant de kozijnen na. Als er nog iets aangepast moet worden, worden er foto’s gemaakt en geüpload in het digitale systeem.

Dit wordt teruggekoppeld met de betrokken schakels. Is het kozijn in orde? Dan wordt deze in de app goedgekeurd en ontvangt de klant een digitaal opleverdocument met alle details en een garantiecertificaat.

WAARBORGFONDS Onderdeel van het keurmerk is ook een waarborgfonds. Voor de consument is dit een waardevolle toevoeging. “Je ziet helaas soms

KEURMERK BIJ HOUTEN KOZIJNEN Ook bij houten kozijnen kun je kiezen voor een kozijn met een keurmerk.

In de eerste plaats zijn er de FSC en PEFC keurmerken die iets zeggen over de duurzaamheid van het hout. Dit helpt je een bewustere keuze te maken.

Daarnaast is er ook het SKH Keurmerk, van Stichting Keuringsbureau Hout.

Dit keurmerk wordt enkel uitgegeven aan kozijnen die voldoen aan zware kwaliteitseisen en de KOMO- en NEN-normen. Kijk voor meer informatie over dit keurmerk op skh.nl

VEILIGHEIDSKEURMERKEN Tenslotte zijn er ook nog keurmerken die je iets vertellen over de ‘veiligheid’ van je kozijnen. Het SKG Keurmerk (Stichting Kwaliteit Gevelbouw) wordt uitgegeven aan producenten en leveranciers van kozijnen die veilig en inbraakwerend zijn. Vooral het hang- en sluitwerk wordt hierbij streng beoordeeld. Dit wordt weergegeven aan de hand van sterren. Voor aluminium en kunststof kozijnen is door de overheid bepaald dat deze minimaal SKG Keurmerk klasse 2 moeten hebben. Naast het SKG keurmerk is er ook het PKVW (Politie Keurmerk Veilig Wonen). Dit keurmerk kijkt niet enkel naar sloten of kozijnen, maar naar de algemene veiligheid van de woning, zowel op het gebied van inbraak als het gebied van brand. Je kunt dit certificaat aanvragen via politiekeurmerk.nl

dat een leverancier niet kan voldoen aan een afspraak. Als je al een aanbetaling gedaan hebt, kun je deze zomaar kwijtraken. Tenzij je aanspraak kunt maken op een garantie- of waarborgfonds. Met het waarborgfonds in het keurmerk, voorkom je als consument dat je geld kwijtraakt. Dat biedt zekerheid.”

gerecyclede kunststof kozijnen. Bij het verwijderen van die kozijnen worden deze ingezameld en vermalentot een kunststof granulaat, wat gebruikt kan worden om weer nieuwe kozijnen te maken”, aldus Zegelaar. Hij merkt ook dat er zowel vanuit de zakelijke als de particuliere markt steeds meer vraag naar en oog voor circulariteit komt.

CIRCULAIR DESIGN Kunststof kozijnen zijn dankzij hun lange levensduur en hoge isolatiewaarde een veelgemaakte keuze door mensen die hun woningen verduurzamen. Ook in de industrie wordt gezocht naar mogelijkheden om hier nog duurzamer mee om te gaan. “We promoten het circulaire design enorm. Dat zijn kozijnen die voor een deel bestaan uit eerder

Kijk voor de specificaties van het keurmerk en meer aanvullende informatie op vkgkeurmerk.nl

VOOR MOOI DUURZAAM WONEN Is het tijd om uw oude kozijnen te vervangen? Bij Profi kozijnen willen wij graag Vermooizamen; uw woning mooier en duurzamer maken. Kunststof kozijnen hebben een technische levenduur van ten minstens 50 jaar, hebben weinig onderhoud nodig (geen schilderwerk) en er worden geen bomen voor gekapt. De povere plastic-look uit de pioniersjaren van kunststof is ook verleden tijd, tegenwoordig zijn het fraaie producten die prima aansluiten bij elk type en stijl woning. Kunststof kozijnen worden hierdoor een serieuze kandidaat om uw huis mee te Vermooizamen.

Vermooizamen, het nieuwe renoveren!

Vanuit persoonlijke behoeften en regelgeving kunnen wij uw kunststof kozijnen voorzien van het gewenste glas met het hoogst mogelijke rendement.

WWW.PROFIKOZIJNEN.NL Profi Kozijnen BV, Staalsteden 4-6A, 7547 TA Enschede, 085-071 6330

VERMOOIZAMEN IS EEN CONCEPT VAN PROFI KOZIJNEN

ADVERTORIAL

HEEL NEDERLAND AAN DE ELEKTRISCHE AUTO…BAM! Nooit meer naar een tankstation rijden, maar gewoon thuiskomen, de stekker erin en klaar! Zo eenvoudig gaat het laden van een elektrische wagen.

A

ls heel Nederland aan de stekker­ auto gaat, dan springen alle stoppen eruit. Dat kan het stroom­ net helemaal niet aan. Dit soort vooroordelen worden steevast geroepen door mensen die hun huidige benzine- of diesel­ auto koesteren. Verandering gaan we liever uit de weg en proberen we zo lang mogelijk uit te stellen door excuses te verzinnen. Maar gedeeltelijk hebben ze wel gelijk. Het stroom­ net zou dat zeker niet aankunnen als iedereen in de avond de auto aan de lader hangt.

En daarom zijn er natuurlijk innovatieve pro­ ducten nodig om dit probleem op te lossen.

SLIM LADEN IS BELANGRIJK Als je elektrisch gaat rijden en thuis wilt op­laden, gebruik je natuurlijk meer energie.

Dan kom je al snel op het idee om zonne­ panelen op je dak te leggen. Hoe slim zou het dan zijn om al die zelf opgewekte energie ook zoveel mogelijk zelf te consumeren en je auto dus ook zo groen mogelijk op te laden.

Want dat is één van die punten waarop de elektrische autoliefhebber vaak wordt aan­ gesproken: Je tankt je auto vol met kolen­ stroom!.

Met een slimme laadpaal kun je je wagen volladen met het overschot aan zonnestroom

dat normaal terug naar het net g ­ estuurd wordt. En dan is het belangrijk dat het laden op de juiste momenten en met exacte stroomsterkte geregeld wordt. Daarvoor is innovatieve techniek nodig. Maak kennis met de ‘myenergi zappi’, bescheiden zonder hoofdletters. Een slim laadstation dat zich onderscheid van andere merken en types die in een wildgroei op de markt komen.

Eén die niet schermt met de maximale snel­ heid, hoogste vermogen of de laagste prijs.

Bij myenergi gaan ze vooral voor slimme innovatieve producten en veiligheid, zonder inge­wikkelde toepassingen. Maximaal ge­ bruik maken van je eigen opgewekte energie, rekening houdend met de opbrengst van je zonne­panelen, dat is het ECO laden van ­zappi. Dat is logisch toch? En met dynami­

OVER MYENERGI

sche loadbalancing, een techniek die ervoor zorgt dat de hoofdzekering in alle omstan­ digheden veilig is en nooit wordt overbelast.

VEILIG, SLIM EN EENVOUDIG Alle slimme snufjes in de wereld van de elek­ tronica maken het vaak ook veel te complex.

Daar is bij de myenergi zappi rekening mee gehouden. Het blijft namelijk zo simpel als gezegd, stekker erin en laden maar. Met slechts de keuze FAST, voor zo snel moge­ lijk, net als bij een gewoon laadpunt, of de slimme ECO stand. Hierbij regelt de zappi alles automatisch en zal tegen het voordelig­ ste tarief je wagen volladen. Zeker als in de toekomst het salderen wordt afgebouwd, is zelfconsumptie natuurlijk heel belangrijk. En met die gedachte is dit product ontwikkeld.

myenergi is sinds de start van het bedrijf in 2016 in het Verenigd Koninkrijk sterk gegroeid met eigen vestigingen in onder andere Nederland en Duitsland. Ontdek de #zappi en de rest van onze familie: #eddi, #harvi, #hub… en blijf op de hoogte via de sociale media kanalen. Meer info: www.myenergi.nl

COLUMN FILMMAKER GWEN JANSEN

Sinds kort durf ik het gewoon hardop te zeggen... Ik ben een regel­ rechte klimaatprutser. Ik weet echt wel dat onze planeet ernstig naar de knoppen gaat door ons eigen gedrag. En als moeder van twee prachtdochters wil ik hier absoluut wel wat aan doen. Maar ik betrap mezelf erop toch te vaak niks te doen. Gelukkig ben ik sinds kort een fors minder grote klimaatprutser dan voorheen…

Geluk op wielen Ik heb het heel sterk. En ik denk dat iedereen die een auto heeft, elektrisch of niet, het zal herkennen. Op het moment dat je instapt en de autodeur achter je dichtklapt, voel je een heerlijk soort onafhankelijkheid.

Jij stuurt, jij bepaalt het tempo, jij overziet de situatie en jij bepaalt je eindbestemming. Hand aan het stuur. Vrijheid. Geen drukke kinderen om je heen, geen huishouden te runnen, even geen getyp achter je pc, geen verplichte social talk! Onderweg ook vrij baan voor je geest. Veel nieuwe ideeën doe ik onderweg op. Mijn geluk op wielen.

Maar ja, het schuldgevoel over het autorijden en ook over het plezier dat ik eraan beleef, wordt in snel tempo groter. Een elektrische auto, geen auto en/of een deelauto is voor mij momenteel geen optie. Als camerajournalist en filmmaker rijd ik op de meest onvoorspelbare momenten van hot naar her om het moment te kunnen vangen op beeld. Daarbij gaan mijn cameramatties, statieven en meestal ook de complete filmset mee. Bovendien is de boete om voortijdig van mijn, in een opwelling afgesloten, leasecontract af te komen, dusdanig hoog dat ik daar een paar maanden mijn hypotheek van kan betalen. Maar ja, uiteraard wil ook ik een zo groot mogelijke bijdrage leveren aan een mooie groene toekomst voor ons allemaal. Daar gaat mijn geluk op wielen.

Met een personenwagenpark van zo’n negen miljoen auto’s, zijn er vast meer mensen zoals ik. Die heus wel gedreven zijn om milieubewust te leven, maar anderzijds domweg niet in hun vervoersbehoefte kunnen voorzien zonder auto. Wat gaan we met al die auto’s doen? Het is niet realistisch om te denken dat al deze mensen op korte termijn een elektrische auto of nieuwe zuinigere en schonere auto kunnen gaan rijden.

Ondertussen stoten deze miljoenen auto’s met verbrandingsmotor CO2 uit en komt er fijnstof vrij. En de banden laten rubberdeeltjes achter op de weg die weer in de lucht, grond en water terechtkomen.

met elkaar nodig hebben, hoe beter. De milieu-impact van autorijden begint bij het maken van het voertuig. De energie die de productie van een nieuwe auto kost, tellen we vaak niet mee en bij elektrische auto’s is dat vaak nog heftiger. En worden deze auto’s wel allemaal elektrisch opgeladen met duurzame energie? En hoe bewust rijden deze mensen?

Dus volgens mij zijn we er nog niet met het promoten van alleen elektrisch vervoer. Laten we er ook voor zorgen dat alle mensen die echt niet zonder eigen auto kunnen, dit duurzamer gaan doen. Op dat vlak liggen vele kansen voor het inkoppen. Een bewuster autogebruik, aanbieden van de eigen auto voor deelconstructies tijdens uren dat deze niet ingezet wordt, stimuleren van het gebruik van alternatieve, schonere brandstoffen, een zuinigere rijstijl en beter onderhoud. Zo scheelt een autoband op de juiste bandenspanning al een slok op een borrel voor zowel milieu als veiligheid als portemonnee. Op naar meer geluk op wielen!

Hoe minder auto’s we met elkaar nodig hebben, hoe beter.

Volgens mij moeten we ons echter niet blindstaren op de komst van elektrische auto’s als enige optie. We moeten er tegelijkertijd voor zorgen dat het rijdend wagenpark ook een stuk zuiniger en schoner gaat rijden.

Naast de klimaatcrisis dreigt ook de materiaalcrisis. Er zitten grenzen aan onze enorme consumptiedrift en hang naar nieuwe spullen. Grondstoffen raken op. Dus hoe minder nieuwe spullen en dus ook auto’s we

GROENERWONEN

89